อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๕๙.

สพฺพสพฺพสฺมึ อาคโต. "สพฺเพสํ โว สาริปุตฺตา สุภาสิตํ ปริยาเยนา"ติอาทีสุ ^๑- ปเทสสพฺพสฺมึ. "สพฺพํ โว ภิกฺขเว เทเสสฺสามิ, จกฺขุญฺเจว รูปญฺจ ฯเปฯ มนญฺเจว ธมฺเม จา"ติ ^๒- เอตฺถ อายตนสพฺพสฺมึ. "สพฺพธมฺมมูลปริยายํ โว ภิกฺขเว เทเสสฺสามี"ติอาทีสุ ^๓- สกฺกายสพฺพสฺมึ. ตตฺถ สพฺพสพฺพสฺมึ อาคโต นิปฺปเทสวิสโย, อิตเรสุ ตีสุปิ อาคโต สปฺปเทสวิสโย. อิธ ปน สกฺกายสพฺพสฺมึ เวทิตพฺโพ. วิปสฺสนาย อารมฺมณภูตา เตภูมกธมฺมา หิ อิธ "สพฺพนฺ"ติ อนวเสสโต คหิตา. อนภิชานนฺติ "อิเม ธมฺมา กุสลา, อิเม อกุสลา, อิเม สาวชฺชา, อิเม อนวชฺชา"ติอาทินา "อิเม ปญฺจกฺขนฺธา, อิมานิ ทฺวาทสายตนานิ, อิมา อฏฺฐารส ธาตุโย, อิทํ ทุกฺขํ อริยสจฺจํ, อยํ ทุกฺขสมุทโย อริยสจฺจนฺ"ติ จ อาทินา สพฺเพ อภิญฺเญยฺเย ธมฺเม อวิปรีตสภาวโต อนภิชานนฺโต อภิวิสิฏฺเฐน ญาเณน น ชานนฺโต. อปริชานนฺติ น ปริชานนฺโต. โย หิ สพฺพํ เตภูมกธมฺมชาตํ ปริชานาติ, โส ตีหิ ปริญฺญาหิ ปริชานาติ ญาตปริญฺญาย ตีรณปริญฺญาย ปหานปริญฺญาย. ตตฺถ กตมา ญาตปริญฺญา? สพฺพํ เตภูมกํ นามรูปํ "อิทํ รูปํ, เอตฺตกํ รูปํ, น อิโต ภิยฺโย. อิทํ นามํ, เอตฺตกํ นามํ, น อิโต ภิยฺโย"ติ ภูตปฺปสาทาทิปฺปเภทํ รูปํ ผสฺสาทิปฺปเภทํ นามญฺจ ลกฺขณรสปจฺจุปฏฺฐานปทฏฺฐานโต ววตฺถเปติ, ตสฺส อวิชฺชาทิกญฺจ ปจฺจยํ ปริคฺคณฺหาติ, อยํ ญาตปริญฺญา. กตมา ตีรณปริญฺญา? เอวํ ญาตํ กตฺวา ตํ สพฺพํ ตีเรติ อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโตติ ทฺวาจตฺตาลีสาย อากาเรหิ, อยํ ตีรณปริญฺญา. กตมา ปหานปริญฺญา? เอวํ ตีรยิตฺวา อคฺคมคฺเคน สพฺพสฺมึ ฉนฺทราคํ ปชหติ, อยํ ปหานปริญฺญา. @เชิงอรรถ: ^๑ ม.มู. ๑๒/๓๔๕/๓๐๕ ^๒ สํ.สฬา. ๑๘/๒๔/๑๙ ^๓ ม.มู. ๑๒/๑/๑

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๕๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=59&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=1293&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=1293&modeTY=2&pagebreak=1#p59