Dhātutoti dvattiṃsākāre "catudhāturo 1- bhikkhave ayaṃ purisapuggalo"ti 2-
ettha vuttāsu dhātūsu aṭṭhavīsatisatadhātuyo honti, yāsaṃ vasena yogāvacaro
dvattiṃsākāraṃ dhātuto 3- pariggaṇhāti. Seyyathiṃdaṃ? yā kesesu 4- thaddhatā, sā
paṭhavīdhātu. Yā ābandhanatā, sā āpodhātu. Yā paripācanatā, sā tejodhātu.
Yā vitthambhanatā, sā vāyodhātūti catasso dhātuyo honti. Evaṃ lomādīsu
suññatoti dvattiṃsākāre aṭṭhavīsatisatasuññatā honti, yāsaṃ vasena
yogāvacaro dvattiṃsākāraṃ suññato vipassati. Seyyathīdaṃ? kesesu 4- tāva paṭhavīdhātu
āpodhātvādīhi suññatā, tathā āpodhātvādayo paṭhavīdhātvādīhīti catasso
suññatā honti. Evaṃ lomādīsu.
Khandhāditoti dvattiṃsākāre kesādīsu khandhādivasena saṅgayhamānesu
"kesā kati khandhā honti, kati āyatanāni, kati dhātuyo, kati saccāni, kati
satipaṭṭhānānī"ti evamādinā nayena vinicchayo veditabbo. Evañcassa vijānato
tiṇakaṭṭhasamūho viya kāyo khāyati. Yathāha:-
natthi satto naro poso puggalo nūpalabbhati
suññabhūto ayaṃ kāyo tiṇakaṭṭhasamūpamoti.
Athassa yā sā:-
suññāgāraṃ paviṭṭhassa santacittassa bhikkhuno 5-
amānusī ratī hoti sammā dhammaṃ vipassatoti 6-
evaṃ amānusī rati vuttā, sā adūratarā hoti. Tato yantaṃ:-
yato yato sammasati khandhānaṃ udayabbayaṃ
labhatī pītipāmojjaṃ amatantaṃ vijānatanti 6-
evaṃ vipassanāmayapītipāmojjāmataṃ vuttaṃ, taṃ anubhavamāno nacireneva ariyajanasevitaṃ
ajarāmaraṇaṃ nibbānāmataṃ sacchikarotīti.
Iti paramatthajotikāya khuddakaṭṭhakathāya
dvattiṃsākāravaṇṇanā niṭṭhitā.
-------------
@Footnote: 1 cha.Ma., i. cha dhāturo 2 Ma. upari. 14/343/306 3 Sī. dhātuso 4-4 cha.Ma.,
@i. kese 5 cha.Ma., i. tādino 6-6 khu. dhammapada. 25/374/82 sambahulabhikkhuvatthu
The Pali Atthakatha in Roman Character Volume 17 Page 63.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=63&pages=1&edition=roman
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=17&A=1637&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=17&A=1637&pagebreak=1#p63
