อรรถกถาเล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๖๐.

กามรูปารูปภเวสุ อธิคตผลา ตโย สกทาคามิโน. เต สพฺเพปิ จตุนฺนํ ปฏิปทานํ วเสน จตุวีสติ. อนฺตราปรินิพฺพายี อุปหจฺจปรินิพฺพายี สสงฺขารปรินิพฺพายี อสงฺขารปรินิพฺพายี อุทฺธํโสโต อกนิฏฺฐาคามีติ อวิเหสุ ปญฺจ. ตถา อตปฺปาสุทสฺสาสุทสฺสีสุ. อกนิฏฺเฐสุ ปน อุทธํโสตวชฺชา จตฺตาโรติ จตุวีสติ อนาคามิโน. สุกฺขวิปสฺสโก สมถยานิโกติ เทฺว อรหนฺโต. จตฺตาโร มคฺคฏฺฐาติ จตุปญฺญาส. เต สพฺเพปิ สทฺธาธุรปญฺญาธุรานํ วเสน ทฺวิคุณา หุตฺวา อฏฺฐสตํ โหนฺติ. เสสํ วุตฺตนยเมว จตฺตาริ เอตานิ ยุคานิ โหนฺตีติ เต สพฺเพปิ อฏฺฐ วา อฏฺฐสตํ วาติ วิตฺถารวเสน อุทฺทิฏฺฐา ปุคฺคลา สงฺเขปวเสน โสตาปตฺติมคฺคฏฺโฐ ผลฏฺโฐติ เอกํ ยุคํ, เอวํ ยาว อรหตฺตมคฺคฏฺโฐ ผลฏฺโฐติ เอเกกํ ^๑- ยุคนฺติ จตฺตาริ ยุคานิ โหนฺติ. เต ทกฺขิเณยฺยาติ เอตฺถ เตติ ปุพฺเพ อนิยเมตฺวา อุทฺทิฏฺฐานํ นิยเมตฺวา นิทฺเทโส. เย ปุคฺคลา วิตฺถารวเสน อฏฺฐ วา อฏฺฐสตํ วา สงฺเขปวเสน ปน ^๒- จตฺตาริ ยุคานิ โหนฺตีติ วุตฺตา, สพฺเพปิ เต ทกฺขิณํ อรหนฺตีติ ทกฺขิเณยฺยา. ทกฺขิณา นาม กมฺมญฺจ กมฺมวิปากญฺจ สทฺทหิตฺวา เม อิมํ เวชฺชกมฺมํ วา ชงฺฆเปสนียํ ^๓- วา กริสฺสตี"ติ เอวมาทีนิ อนเปกฺขิตฺวา ทิยฺยมาโน เทยฺยธมฺโม, ตํ อรหนฺติ นาม สีลาทิคุณยุตฺตา ปุคฺคลา, อิเม จ ตาทิสา, เตน วุจฺจนฺติ "เต ทกฺขิเณยฺยา"ติ. สุคตสฺส สาวกาติ ภควา โสภเณน คมเนน ยุตฺตตฺตา, โสภณญฺจฏฺฐานํ คตตฺตา, สุฏฺฐุ จ คตตฺตา, สุฏฺฐุเยว คตตฺตา ^๔- สุคโต, ตสฺส สุคตสฺส. สพฺเพปิ เต วจนํ สุณนฺตีติ สาวกา. กามญฺจ อญฺเญปิ สุณนฺติ, น ปน สุตฺวา กตฺตพฺพกิจฺจํ กโรนฺติ, อิเม ปน สุตฺวา กตฺตพฺพํ ธมฺมานุธมฺมาปฏิปตฺตึ กตฺวา มคฺคผลานิ ปตฺตา, ตสฺมา "สาวกา"ติ วุจฺจนฺติ. เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานีติ เอเตสุ สุคตสฺส สาวเกสุ อปฺปกานิปิ ทานานิ ทินฺนานิ ปฏิคฺคาหกโต ทกฺขิณานํ วิสุทฺธิภาวํ ^๕- อุปคตตฺตา มหปฺผลานิ โหนฺติ. ตสฺมา สุตฺตนฺตเรปิ วุตฺตํ:- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เอกํ ^๒ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ ^๓ ฉ.ม. ชงฺฆเปสนิกํ @^๔ ฉ.ม. สุฏฺฐุ เอว จ คทตฺตา ^๕ ฉ.ม., อิ. ทกฺขิณาวิสุทฺธิภาวํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๖๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=160&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=17&A=4234&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=17&A=4234&modeTY=2&pagebreak=1#p160