อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๙๑.

เอกจิตฺตกฺขณิกมคฺคสฺเสว อาเสวนาทีนิ นาม นตฺถิ, ทุติยมคฺคาทโย ปน อุปฺปาเทนฺโต ตเมว อาเสวติ ภาเวติ พหุลีกโรตีติ วุจฺจติ. วิปสฺสนาปุพฺพงฺคมนฺติ วิปสฺสนํ ปุพฺพงฺคมํ ปุเรจาริกํ กตฺวา. สมถํ ภาเวตีติ, ปกติยา วิปสฺสนาลาภี วิปสฺสนาย ตฺวา สมาธึ อุปฺปาเทตีติ อตฺโถ. ยุคนทฺธํ ภาเวตีติ ยุคนทฺธํ กตฺวา ภาเวติ. ตตฺถ เตเนว จิตฺเตน สมาปตฺตึ สมาปชฺชิตฺวา เตเนว สงฺขาเร สมฺมสิตุํ น สกฺกา. อยํ ปน ยาวตา สมาปตฺติโย สมาปชฺชติ, ตาวตา สงฺขาเร สมฺมสติ. ยาวตา สงฺขาเร สมฺมสติ, ตาวตา สมาปตฺติโย สมาปชฺชตีติ. กถํ? ปมชฺฌานํ สมาปชฺชติ, ตโต วุฏฺาย สงฺขาเร สมฺมสติ, สงฺขาเร สมฺมสิตฺวา ทุติยชฺฌานํ สมาปชฺชติ. ตโต วุฏฺาย ปุน สงฺขาเร สมฺมสติ. สงฺขาเร สมฺมสิตฺวา ตติยชฺฌานํ ฯเปฯ เนวสญฺานาสญฺายตนสมาปตฺตึ สมาปชฺชติ, ตโต วุฏฺาย สงฺขาเร สมฺมสติ. เอวมยํ ^๑- สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวติ นาม. ธมฺมุทฺธจฺจวิคฺคหิตนฺติ สมถวิปสฺสนาธมฺเมสุ ทสวิปสฺสนูปกฺกิเลสสงฺขาเตน อุทฺธจฺเจน วิคฺคหิตํ, สุคฺคหิตนฺติ อตฺโถ. โส อาวุโส สมโยติ อิมินา สตฺตานํ สปฺปายานํ ปฏิลาภกาโล กถิโต. ยนฺตํ จิตฺตนฺติ ยสฺมึ สมเย ตํ วิปสฺสนาวีถึ โอกฺกมิตฺวา ปวตฺตํ จิตฺตํ. อชฺฌตฺตเมว สนฺติฏฺตีติ วิปสฺสนาวีถึ ปจฺโจตริตฺวา ตสฺมึเยว โคจรชฺฌตฺตสงฺขาเต อารมฺมเณ สนฺติฏฺติ. สนฺนิสีทตีติ อารมฺมณวเสน สมฺมา นิสีทติ. เอโกทิ โหตีติ เอกคฺคํ โหติ. สมาธิยตีติ ^๒- สมฺมา อาธิยติ สุฏฺปิตํ โหติ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ปฏิปทาวคฺโค ทุติโย. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอวมสฺส ^๒ สี. สนฺติฏฺติ ปติฏฺาติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๙๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=391&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=8981&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=8981&pagebreak=1#p391