อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๐๓.

สพฺพโลกํ อภิญฺญายาติ ^๑- เตธาตุกโลกสนฺนิวาสํ ชานิตฺวา. สพฺพํ โลเก ยถาตถนฺติ ตสฺมึ เตธาตุกโลกสนฺนิวาเส ยงฺกิญฺจิ เนยฺยํ, สพฺพํ ตํ ยถาตถํ อวิปรีตํ ชานิตฺวา. วิสํยุตฺโตติ จตุนฺนํ โยคานํ ปหาเนน วิสํยุตฺโต. อนูปโยติ ^๒- ตณฺหาทิฏฺฐิอุปเยหิ วิรหิโต. สพฺพาภิภูติ รูปาทีนิ สพฺพารมฺมณานิ อภิภวิตฺวา ฐิโต. ธีโรติ ธิติสมฺปนฺโน. สพฺพคนฺถปฺปโมจโนติ สพฺเพ จตฺตาโรปิ คนฺเถ โมเจตฺวา ฐิโต. ผุฏฺฐสฺสาติ ผุฏฺฐา อสฺส. อิทญฺจ กรณตฺเถ สามิวจนํ. ปรมา สนฺตีติ นิพฺพานํ. ตญฺหิ เตน ญาณผุสเนน ผุฏฺฐํ. เตเนวาห นิพฺพานํ อกุโตภยนฺติ. อถวา ปรมา สนฺตีติ อุตฺตมา สนฺติ. กตรา สาติ? นิพฺพานํ. ยสฺมา ปน นิพฺพาเน กุโตจิ ภยํ นตฺถิ, ตสฺมา ตํ อกุโตภยนฺติ วุจฺจติ. วิมุตฺโต อุปธิสงฺขเยติ อุปธิสงฺขยสงฺขาเต นิพฺพาเน ตทารมฺมณาย ผลวิมุตฺติยา วิมุตฺโต. สีโห อนุตฺตโรติ ปริสฺสยานํ สหนฏฺเฐน กิเลสานญฺจ หึสนฏฺเฐน ^๓- ตถาคโต อนุตฺตโร สีโห นาม. พฺรหฺมนฺติ เสฏฺฐํ. อิตีติ เอวํ ตถาคตสฺส คุเณ ชานิตฺวา. สงฺคมฺมาติ สมาคนฺตฺวา. นนฺติ ตถาคตํ. นํ นมสฺสนฺตีติ ตํ ตถาคตํ เต สรณํ คตา นมสฺสนฺติ. อิทานิ ยํ วทนฺตา เต นมสฺสนฺติ, ตํ ทสฺเสตุํ ทนฺโตติอาทิ วุตฺตํ. ตํ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ๔. กาฬการามสุตฺตวณฺณนา [๒๔] จตุตฺถํ อตฺถุปฺปตฺติยํ นิกฺขิตฺตํ. กตราย อตฺถุปฺปตฺติยาติ ^๔- ทสพลสฺส คุณกถาย. อนาถปิณฺฑิกสฺส กิร ธีตา จูฬสุภทฺทา "สาเกตนคเร กาฬกเสฏฺฐิปุตฺตสฺส ^๕- เคหํ คมิสฺสามี"ติ สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา "ภนฺเต อหํ มิจฺฉาทิฏฺฐิกกุลํ คจฺฉามิ. สเจ ตตฺถ สกฺการํ ลภิสฺสามิ, เอกสฺมึ ปุริเส เปสิยมาเน ปปญฺโจ ภวิสฺสติ, มํ อาวชฺเชยฺยาถ ภควา"ติ ปฏิญฺญํ คเหตฺวา อคมาสิ. เสฏฺฐี "สุณิสา เม อาคตา"ติ มงฺคลํ กโรนฺโต ^๖- พหุํ ขาทนียโภชนียํ ปฏิยาเทตฺวา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สพฺพํ โลกํ อภิญฺญาติ ^๒ ปาลิ. อนุสฺสโยติ @^๓ ม. ปหีนฏฺเฐน ^๔ ฉ.ม. อตฺถุปฺปตฺติยนฺติ @^๕ ม. โกฬิกเสฏฺฐิปุตฺตสฺส ^๖ ฉ.ม. กโรนฺโตว

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๐๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=303&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=7007&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=7007&modeTY=2&pagebreak=1#p303