อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๕๕.

๓-๑๐. ปฐมอานนฺทสุตฺตาทิวณฺณนา [๙๘๙-๙๙๖] ตติเย ปวิจินตีติ อนิจฺจาทิวเสน ปวิจินติ. อิตรํ ปททฺวยํ เอตสฺเสว เววจนํ. นิรามิสาติ นิกฺกิเลสา. กายิกเจตสิกทรถปฏิปฺปสฺสทฺธิยา กาโยปิ จิตฺตมฺปิ ปสฺสมฺภติ. สมาธิยตีติ สมฺมา ฐปิยติ, อปฺปนาจิตฺตํ ^๑- วิย โหติ. อชฺฌุเปกฺขิตา โหตีติ สหชาตอชฺฌุเปกฺขนาย อชฺฌุเปกฺขิตา โหติ. เอวํ จุทฺทสวิเธน กายปริคฺคาหกสฺส ภิกฺขุโน ตสฺมึ กาเย ^๒- สติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค, ตาย สติยา สมฺปยุตฺตญาณํ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค, ตํ สมฺปยุตฺตเมว กายิกเจตสิกวีริยํ วีริยสมฺโพชฺฌงฺโค, ปีติปสฺสทฺธิจิตฺเตกคฺคตา ปีติปสฺสทฺธิสมาธิสมฺโพชฺฌงฺคา อิเมสํ ฉนฺนํ โพชฺฌงฺคานํ อโนสกฺกนอนติวตฺตน- สงฺขาโต มชฺฌตฺตากาโร อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค. ยเถว หิ สมปฺปวตฺเตสุ อสฺเสสุ สารถิโน "อยํ โอลียตี"ติ ตุทนํ วา, "อยํ อติธาวตี"ติ อากฑฺฒนํ วา นตฺถิ, เกวลํ เอวํ ปสฺสมานสฺส ฐิตากาโรว โหติ, เอวเมว อิเมสํ ฉนฺนํ โพชฺฌงฺคานํ อโนสกฺกนอนติวตฺตนสงฺขาโต มชฺฌตฺตากาโร อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค นาม โหติ. เอตฺตาวตา กึ กถิตํ? เอกจิตฺตกฺขณิกา นาม ^๓- สลฺลกฺขณา วิปสฺสนา โพชฺฌงฺคา ^๓- นาม กถิตา. วิเวกนิสฺสิตนฺติอาทีนิ วุตฺตตฺถาเนว. เอตฺถ ปน โสฬสกฺขตฺตุกา อานาปานสฺสติ มิสฺสกา กถิตา, อานาปานมูลกา สติปฏฺฐานา ปุพฺพภาคา เตสํ มูลภูตา อานาปานสฺสติปุพฺพภาคา. โพชฺฌงฺคมูลกา สติปฏฺฐานา ปุพฺพภาคา, เตปิ โพชฺฌงฺคา ปุพฺพภาคาว วิชฺชาวิมุตฺติปูรกา ปน โพชฺฌงฺคา นิพฺพตฺติตโลกุตฺตรา, วิชฺชาวิมุตฺติโย อริยผลสมฺปยุตฺตา. วิชฺชา สมานปริจฺเฉทาน. วา จตุตฺถมคฺคสมฺปยุตฺตา, วิมุตฺติผลสมฺปยุตฺตาติ. จตุตฺถปญฺจมฉฏฺฐานิปิ อิมินาว เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. อานาปานสํยุตฺตวณฺณนา ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ อปฺปนาปตฺตํ (?) ^๒ ม. สมเย ^๓-๓ ฉ.ม. นานาสรสลกฺขณา วิปสฺสนาโพชฺฌงฺคา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๕๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=355&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=7732&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=7732&modeTY=2&pagebreak=1#p355