อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๒๑.

สิถิลานิ จ คตฺตานีติ อญฺเญสํ มุเข มํสกูฏนฺตเรติ เตสุ เตสุ ฐาเนสุ วลิโย สนฺติฏฺฐนฺติ, สตฺถุ ปเรตํ นตฺถิ, เถโร จ ทฺวินฺนํ อํสกูฏานํ อนฺตเร วลิยาวฏฺฏกํ ทิสฺวา เอวมาห. สพฺพานิ วลิยชาตานีติ อิทมฺปิ อตฺตโน ปากฏวเสเนวาห, สตฺถุ ปน อญฺเญสํ วิย วลิโย นาม นตฺถิ. ปุรโต ปพฺภาโร จ กาโยติ สตฺถา พฺรหฺมุชุคตฺโต, เทวนคเร สมุสฺสิตสุวณฺณโตรณํ วิยสฺส กาโย อุชุกเมว อุคฺคโต. มหลฺลกกาเล ปน กาโย ปุรโต วงฺโก โหติ, สฺวายํ อญฺเญสํ อปากโฏ, สนฺติกาว จรตฺตา ปน เถรสฺเสว ปากโฏ, ตสฺมา เอวมาห. ทิสฺสติ จ อินฺทฺริยานํ อญฺญถตฺตนฺติ อินฺทฺริยานิ นาม น จกฺขุวิญฺเญยฺยานิ. ยโต ปน ปกติยา ปริสุทฺโธ ฉวิวณฺโณ, อิทานิ น ตถา ปริสุทฺโธ, อํสกูฏนฺตเร วลิ ปญฺญายติ, พฺรหฺมุชุกาโย ปุรโต วงฺโก, อิมินาว การเณน จกฺขาทีนํ จ อินฺทฺริยานํ อญฺญถตฺเตน ภวิตพฺพนฺติ นยคฺคาหโต เอวมาห. ธี ตํ ชมฺมิชเร อตฺถูติ ลามเก ชเร ธี ตํ ตุยฺหํ โหตุ, ธิกฺกาโร ตํ ผุสติ. พิมฺพนฺติ อตฺตภาโว. ๒. อุณฺณาภพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา [๕๑๒] ทุติเย โคจรวิสยนฺติ โคจรภูตํ วิสยํ. อญฺญมญฺญสฺสาติ จกฺขุโสตสฺส, โสตํ วา จกฺขุสฺสาติ เอวํ เอกํ เอกสฺส โคจรวิสยํ น ปจฺจนุโภติ. สเจ หิ นีลาทิเภทํ รูปารมฺมณํ สโมธาเนตฺวา โสตินฺทฺริยสฺส อุปเนยฺย:- อิงฺฆ ตฺวํ ตาว นํ ววตฺถเปหิ วิภาเวหิ ^๑- "กินฺนาเมตํ อารมฺมณนฺ"ติ. ^๒- จกฺขุวิญฺญาณํ วินาปิ มุเขน อตฺตโน ธมฺมตาย เอวํ วเทยฺย "อเร อนฺธพาล วสฺสสตมฺปิ วสฺสสหสฺสมฺปิ วสฺสสตสหสฺสมฺปิ ปริธาวมาโน อญฺญตฺร มยา กุหึ เอตสฺส ชานนกํ ลภิสฺสสิ, ตํ อาหร, จกฺขุปฺปสาเท อุปเนหิ, อหเมตํ อารมฺมณํ ชานิสฺสามิ ยทิ วา นีลํ ยทิ วา ปิตกํ. น หิ เอโส อญฺญสฺส วิสโย, มยฺหเมเวโส วิสโย"ติ. เสสทฺวาเรสุปิ เอเสว นโย. เอวเมตานิ อญฺญมญฺญสฺส โคจรวิสยํ น ปจฺจนุโภนฺติ นาม. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วิภาเวหีติ ^๒ ม. กินฺนามตํ อารมฺมณนฺติ. รูปารมฺมณํ นาเมตนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๒๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=321&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=7006&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=7006&modeTY=2&pagebreak=1#p321