Tasmā tattha cattāro sasaṅkhāraparinibbāyī, cattāro asaṅkhāraparinibbāyīti
aṭṭhāti evaṃ aṭṭhacattāḷīsa honti. Tesaṃ uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī sabbajeṭṭho
ceva hoti sabbakaniṭṭho ca. Kathaṃ? so hi soḷasakappasahassāyukattā āyunā
sabbesaṃ jeṭṭho, sabbapacchā arahattaṃ pāpuṇātīti sabbesaṃ kaniṭṭho.
Imasmiṃ sutte apubbaṃ acarimaṃ ekacittakkhaṇikā nānālakkhaṇā arahattamaggassa
pubbabhāgavipassanā bojjhaṅgā kathitā.
4. Vatthasuttavaṇṇanā
[185] Catutthe satisambojjhaṅgo iti ce me hotīti satisambojjhaṅgoti
evaṃ ce mayhaṃ hoti. Appamāṇoti me hotīti appamāṇoti evaṃ me hoti.
Susamāraddhoti suparipuṇṇo. Tiṭṭhatīti ettha aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo
tiṭṭhati:- uppādaṃ anāvajjitattā anuppādaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo
tiṭṭhati, pavattaṃ, appavattaṃ, nimittaṃ, animittaṃ, saṅkhāre anāvajjitattā,
visaṅkhāraṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhatīti. Imehi aṭṭhahākārehi
tiṭṭhatīti thero jānāti, vuttākāraviparīteheva aṭṭhahākārehi cavantaṃ cavatīti 1-
pajānāti. Sesabojjhaṅgesupi eseva nayo.
Iti imasmiṃ sutte therassa phalabojjhaṅgā kathitā. Yadā hi thero
satisambojjhaṅgaṃ sīsaṃ katvā phalasamāpattiṃ samāpajjati, tadā itare cha tadanvayā
honti. Yadā dhammavicayādīsu aññataraṃ, tadāpi sesā tadanvayā hontīti. Evaṃ
phalasamāpattiyaṃ attano ciṇṇavasitaṃ dassento thero imaṃ suttaṃ kathesīti.
5. Bhikkhusuttavaṇṇanā
[186] Pañcame bodhāya saṃvattantīti bujjhanatthāya saṃvattantīti. Kiṃ
bujjhanatthāya? maggena asaṅkhataṃ nibbānaṃ, paccavekkhaṇāya katakiccataṃ, maggena
@Footnote: 1 Sī.,ka. carantaṃ caratīti
The Pali Atthakatha in Roman Character Volume 13 Page 211.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=211&pages=1&edition=roman
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=13&A=4581&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=13&A=4581&pagebreak=1#p211
