อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๖๑.

วจฺฉโก, อยํ อสุกกุลสฺสา"ติ น สกฺกา โหติ ชานิตุํ. ยทา ปน เตสํ ติสูลาทีสุ อญฺญตรํ ลกฺขณํ กตํ โหติ, ตทา สกฺกา โหติ ชานิตุํ. เอวเมว ยาว ปุคฺคลสฺส ราโค นุปฺปชฺชติ, ตาว น สกฺกา โหติ ชานิตุํ "อริโย วา ปุถุชฺชโน วา"ติ. ราโค ปนสฺส อุปฺปชฺชมาโนว "สราโค นาม อยํ ปุคฺคโล"ติ สญฺชานนนิมิตฺตํ ^๑- กโรนฺโต วิย อุปฺปชฺชติ, ตสฺมา นิมิตฺตกรโณติ วุตฺโต. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. อนิมิตฺตา เจโตวิมุตฺติโย นาม เตรส ธมฺมา วิปสฺสนา, จตฺตาโร อารุปฺปา, จตฺตาโร มคฺคา, จตฺตาริ ผลานิ. ตตฺถ วิปสฺสนา นิจฺจนิมิตฺตํ สุขนิมิตฺตํ อตฺตนิมิตฺตํ อุคฺฆาเฏตีติ อนิมิตฺตา นาม. จตฺตาโร อารุปฺปา รูปนิมิตฺตสฺส อภาเวน ^๒- อนิมิตฺตา นาม. มคฺคผลานิ นิมิตฺตกรานํ กิเลสานํ อภาเวน อนิมิตฺตานิ, นิพฺพานมฺปิ อนิมิตฺตเมว, ตํ ปน เจโตวิมุตฺติ น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. อถ กสฺมา สุญฺญตา เจโตวิมุตฺติ น คหิตาติ? สา "สุญฺญา ราเคนา"ติอาทิวจนโต สพฺพตฺถ อนุปวิฏฺฐาว, ตสฺมา วิสุํ น คหิตาติ. เอกตฺถาติ อารมฺมณวเสน เอกตฺถา "อปฺปมาณํ อากิญฺจญฺญํ สุญฺญตํ อนิมิตฺตนฺ"ติ หิ สพฺพาเนตานิ นิพฺพานสฺเสว นามานิ. อิติ อิมินา ปริยาเยน เอกตฺถา. อญฺญสฺมึ ปน ฐาเน อปฺปมาณาปิ โหติ, อญฺญสฺมึ อากิญฺจญฺญา, อญฺญสฺมึ สุญฺญตา, อญฺญสฺมึ อนิมิตฺตาติ อิมินา ปริยาเยน นานาพฺยญฺชนาติ. ๘. นิคณฺฐนาฏปุตฺตวณฺณนา [๓๕๐] อฏฺฐเม เตนุปสงฺกมีติ สยํ อาคตาคโม วิญฺญาตสาสโน อนาคามี อริยสาวโก สมาโน กสฺมา นคฺคโภคฺคํ นิสฺสิริกํ นิคณฺฐํ อุปสงฺกมีติ? @เชิงอรรถ: ^๑ สี. สญฺชานิตุํ นิมิตฺตํ ^๒ ฉ.ม. อภาวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๖๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=161&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3521&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=3521&modeTY=2&pagebreak=1#p161