อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๔๓.

ทิสฺวา "ปิตฺตมสฺส กุปฺปิตนฺ"ติ ชานาติ. ตสฺมาติ ยสฺมา สามญฺจ วิทิตํ โลกสฺส จ สจฺจสมฺมตํ อธิธาวนฺติ, ตสฺมา. เสมฺหสมุฏฺานาทีสุปิ เอเสว นโย. เอตฺถ ปน สนฺนิปาติกานีติ ติณฺณมฺปิ ปิตฺตาทีนํ โกเปน สมุฏฺิตานิ. อุตุปริณามชานีติ วิสภาคอุตุโต ชาตานิ. ชงฺคลเทสวาสีนํ หิ อนุปฺปเทเส ^๑- วสนฺตานํ วิสภาโค อุตุ อุปฺปชฺชติ, อนุปเทสนญฺจ ชงฺคลเทเสติ เอวํ มลยสมุทฺทตีราทิวเสนาปิ อุตุ วิสภาคตา อุปฺปชฺชติเยว. ตโต ชาตาติ อุตุปริณามชาตานิ. วิสมปริหารชานีติ มหาภารวหนสุธาโกฏฺฏนาทิโต วา อเวลาย จรนฺตสฺส สปฺปฑํสนกุปฺปปาตาทิโต วา วิสมปริหารโต ชาตานิ. โอปกฺกมิกานีติ "อยํ โจโร วา ปารทาริโก วาติ คเหตฺวา ชนฺนุกกปฺปรมุคฺคราทีหิ นิปฺโปถนอุปกฺกมํ ปจฺจยํ กตฺวา อุปฺปนฺนานิ. เอตํ พหิ อุปกฺกมํ ลภิตฺวา โกจิ วุตฺตนเยเนว กุสลํ กโรติ, โกจิ อกุสลํ, โกจิ อธิวาเสนฺโต นิปชฺชติ. กมฺมวิปากชานีติ เกวลํ กมฺมวิปากโตว ชาตานิ. เตสุปิ หิ อุปฺปนฺเนสุ วุตฺตนเยเนว โกจิ กุสลํ กโรติ, โกจิ อกุสลํ, โกจิ อธิวาเสนฺโต นิปชฺชติ. เอวํ สพฺพวาเรสุ ติวิธาว เวทนา โหนฺติ. ตตฺถ ปุริเมหิ สตฺตหิ การเณหิ อุปฺปนฺนา สารีริกา เวทนา สกฺกา ปฏิพาหิตุํ, กมฺมวิปากชานํ ปน สพฺพเภสชฺชานิปิ สพฺพปริตฺตานิปิ นาลํ ปฏิฆาตาย. อิมสฺมึ สุตฺเต โลกโวหาโร นาม กถิโตติ. ๒-๑๐. อฏฺสตสุตฺตาทิวณฺณนา [๒๗๐-๒๗๘] ทุติเย อฏฺสตปริยายนฺติ อฏฺสตสฺส การณภูตํ. ธมฺมปริยายนฺติ ธมฺมการณํ. กายิกา จ เจตสิกา จาติ เอตฺถ กายิกา กามาวจเรเยว @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อานุปฺปเทเส, ฉ.ม. อนุปเทเส

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๔๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=143&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3133&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=3133&pagebreak=1#p143