อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๖๗.

อุปฺปชฺชติ, โส กาโย น โหติ. วาจามเนสุปิ เอเสว นโย. อปิจ กาโยติ เจตนากาโย, วาจาปิ เจตนาวาจา, มโนปิ กมฺมมโนเยว. ทฺวารกาโย วา กาโย. วาจามเนสุปิ เอเสว นโย. ขีณาสโว เจติยํ วนฺทติ, ธมฺมํ ภณติ, กมฺมฏฺฐานํ มนสิกโรติ, กถมสฺส กายาทโย น โหนฺตีติ ^๑- ? อวิปากตฺตา. ขีณาสเวน หิ กตกมฺมํ เนว กุสลํ โหติ นากุสลํ, อวิปากํ หุตฺวา กิริยามตฺเต ติฏฺฐติ, เตนสฺส เต กายาทโย น โหนฺตีติ วุตฺตํ. เขตฺตํ วา น โหตีติอาทีสุปิ วิรุหนฏฺเฐน ตํ เขตฺตํ น โหติ, ปติฏฺฐานฏฺเฐน วตฺถุํ น โหติ, ปจฺจยฏฺเฐน อายตนํ น โหติ, การณฏฺเฐน อธิกรณํ น โหติ. สญฺเจตนามูลกํ หิ อชฺฌตฺตํ สุขทุกฺขํ อุปฺปชฺเชยฺย, สา สญฺเจตนา เอเตสํ วิรุหนาทีนํ อตฺถานํ ^๒- อภาเวน ตสฺส สุขทุกฺขสฺส เนว เขตฺตํ, น วตฺถุ, น อายตนํ, น อธิกรณํ โหตีติ. อิมสฺมึ สุตฺเต เวทนาทีสุ ^๓- สุขทุกฺขเมว กถิตํ, ตญฺจ โข วิปากเมวาติ. ปญฺจมํ. ๖. อุปวาณสุตฺตวณฺณนา #[๒๖] ฉฏฺฐํ อุปวาณสุตฺตํ อุตฺตานตฺถเมว. เอตฺถ ปน วฏฺฏทุกฺขเมว กถิตนฺติ. ฉฏฺฐํ. ๗. ปจฺจยสุตฺตวณฺณนา [๒๗-๒๘] สตฺตเม ปฏิปาฏิยา วุตฺเตสุ ปริโยสานปทํ คเหตฺวา กตมญฺจ ภิกฺขเว ชรามรณนฺติอาทิ วุตฺตํ. เอวํ ปจฺจยํ ปชานาตีติ เอวํ ทุกฺขสจฺจวเสน ปจฺจยํ ชานาติ. ปจฺจยสมุทยาทโยปิ สมุทยสจฺจาทีนํเยว วเสน เวทิตพฺพา. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อถสฺส กาโย เขตฺตํ น โหตีติ @^๒ สี.,อิ. อตฺตานํ ^๓ สี.,อิ. เวทนาทิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๖๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=67&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=1488&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=1488&modeTY=2&pagebreak=1#p67