อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๔๑.

ตตฺถ จกฺขุ ภูตํ ชาตมุปฺปนฺนํ เอเตสนฺติ จกฺขุภูตา, ภูตจกฺขุกา อุปฺปนฺนจกฺขุกา จกฺขุํ อุปฺปาเทตฺวา วิหรนฺตีติ อตฺโถ. ทุติยปเทปิ เอเสว นโย. ยตฺร หิ นามาติ เอตฺถ ยตฺราติ การณวจนํ. ตตฺรายํ อตฺถโยชนา:- ยสฺมา นาม สาวโกปิ เอวรูปํ ญสฺสติ วา ทกฺขติ วา สกฺขึ วา กริสฺสติ, ตสฺมา อโวจุมฺหา "จกฺขุภูตา วต ภิกฺขเว สาวกา วิหรนฺติ, ญาณภูตา วต ภิกฺขเว สาวกา วิหรนฺตี"ติ. ปุพฺเพว เม โส ภิกฺขเว สตฺโต ทิฏฺโฐติ โพธิมณฺเฑ สพฺพญฺญุตญาณปฏิเวเธน อปฺปมาเณสุ จกฺกวาเฬสุ อปฺปมาเณ สตฺตนิกาเย ภวคติโยนิฐิตินิวาเส จ ปจฺจกฺขํ กโรนฺเตน มยา ปุพฺเพว โส สตฺโต ทิฏฺโฐติ วทติ. โคฆาตโกติ คาโว วธิตฺวา อฏฺฐิมํสํ ^๑- โมเจตฺวา วิกฺกิณิตฺวา ชีวิตํ กปฺปนกสตฺโต. ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสเสนาติ ตสฺส นานาเจตนาหิ อายูหิ ตสฺส อปราปริยกมฺมสฺส. ตตฺร หิ ยาย เจตนาย นรเก ปฏิสนฺธิ ชนิตา, ตสฺสา วิปาเก ปริกฺขีเณ อวเสสกมฺมํ วา กมฺมนิมิตฺตํ วา อารมฺมณํ กตฺวา ปุน เปตาทีสุ ปฏิสนฺธิ นิพฺพตฺตติ, ตสฺมา สา ปฏิสนฺธิ กมฺมสภาคตาย อารมฺมณสภาคตาย วา "ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสโส"ติ วุจฺจติ. อยญฺจ สตฺโต เอวํ อุปฺปนฺโน. เตนาห "ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสเสนา"ติ. ตสฺส กิร นรกา จวนกาเล นิมฺมํสกตานํ ^๒- คุนฺนํ อฏฺฐิราสิเยว นิมิตฺตํ อโหสิ. โส ปฏิจฺฉนฺนมฺปิ ตํ กมฺมํ วิญฺญูนํ ปากฏํ วิย กโรนฺโต อฏฺฐิสงฺขลิกเปโต ชาโต. ปฐมํ. ๒. เปสิสุตฺตวณฺณนา [๒๐๓] มํสเปสิวตฺถุสฺมึ โคฆาตโกติ โคมํสเปสิโย กตฺวา สุกฺขาเปตฺวา วลฺลูรวิกฺกเยน อเนกานิ วสฺสานิ ชีวิตํ กปฺเปสิ, เตนสฺส นรกา จวนกาเล มํสเปสิเยว นิมิตฺตํ อโหสิ. โส มํสเปสิเปโต ชาโต. ทุติยํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ. อฏฺฐิโต มํสํ ^๒ สี. นิมฺมํสีกตานํ, ก. นิมฺมํสกานํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๔๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=241&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=5334&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=5334&modeTY=2&pagebreak=1#p241