อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๓๓.

ตมํ วิธมติ. เมฆวุฏฺฐิยา จ สโม สโร นาม นตฺถิ. นที วาปิ โหตุ ตฬากาทีนิ วา, วุฏฺฐิสโม สโร นาม นตฺถิ. เมฆวุฏฺฐิยา หิ ปจฺฉินฺนาย มหาสมุทฺเท ^๑- องฺคุลิปพฺพเตมนมตฺตํปิ อุทกํ น โหติ, วุฏฺฐิยา ปน ปวตฺตมานาย ยาว อาภสฺสรภวนาปิ เอโกทกํ โหติ. ตสฺมา ภควา เทวตาย ปฏิคาถํ วทนฺโต นตฺถิ อตฺตสมํ เปมนฺติอาทิมาห. นตฺถิปุตฺตสมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------------------- ๔. ขตฺติยสุตฺตวณฺณนา [๑๔] จตุตฺเถ ขตฺติโย ทิปทนฺติ ^๒- ทิปทานํ ^๒- ราชา เสฏฺโฐ. โกมารีติ กุมาริกาเล คหิตา. อยํ เสสภริยานํ เสฏฺฐาติ วทติ. ปุพฺพโชติ ปฐมํ ชาโต กาโณ วาปิ โหตุ กุณิอาทีนํ วา อญฺญตโร, โย ปฐมํ ชาโต, อยเมว ปุตฺโต อิมิสฺสา เทวตาย วาเท เสฏฺโฐ นาม โหติ. ยสฺมา ปน ทฺวิปทาทีนํ พุทฺธาทโย เสฏฺฐา, ตสฺมา ภควา ปฏิคาถํ อาห. ตตฺถ กิญฺจาปิ ภควา สพฺเพสํเยว อปทาทิเภทานํ สตฺตานํ เสฏฺโฐ, อุปฺปชฺชมาโน ปเนส สพฺพสตฺตเสฏฺโฐ ทฺวิปเทสุเยว อุปฺปชฺชติ, ตสฺมา สมฺพุทฺโธ ทิปทํ เสฏฺโฐติ อาห. ทฺวิปเทสุ อุปฺปนฺนสฺส จสฺส สพฺพตฺถ เสฏฺฐภาโว ^๓- อปฺปฏิหโตว โหติ. อาชานีโยติ หตฺถี วา โหตุ อสฺสาทีสุ วา อญฺญตโร, โย การณํ ชานาติ, อยํ อาชานีโยว จตุปฺปทานํ เสฏฺโฐติ อตฺโถ. กูฏกณฺณรญฺโญ คุฬวณฺณอสฺโส วิย. ราชา กิร ปาจีนทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา เจติยปพฺพตํ คมิสฺสามีติ กลมฺพนทีตีรํ ^๔- สมฺปตฺโต, อสฺโส ตีเร ฐตฺวา อุทกํ โอตริตุํ น อิจฺฉติ, ราชา อสฺสาจริยํ อามนฺเตตฺวา "อโห วต ตยา อสฺโส สุสิกฺขาปิโต ^๕- อุทกํ โอตริตุํ น อิจฺฉตี"ติ อาห. อาจริโย "สุสิกฺขาปิโต เทว อสฺโส, เอตสฺส หิ จิตฺตํ `สจาหํ อุทกํ โอตริสฺสามิ, วาลํ เตมิสฺสติ, วาเล ตินฺเต รญฺโญ องฺเค อุทกํ ปาเตยฺยา'ติ, เอวํ ตุมฺหากํ สรีเร อุทกปาตนภเยน น โอตรติ, วาลํ คณฺหาเปถา"ติ อาห. ราชา ตถา กาเรสิ. อสฺโส เวเคน โอตริตฺวา ปารํ คโต. สุสฺสูสาติ สุสฺสูสมานา. กุมาริกาเล @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. มหาสมุทฺโท ^๒-๒ ฉ.ม., อิ. ทฺวิปทนฺติ ทฺวิปทานํ เอวมุปริปิ @^๓ ฉ.ม. สพฺพสตฺตเสฏฺฐภาโว ^๔ สี. กทมฺพนทีตีรํ ^๕ ฉ.ม. สิกฺขาปิโต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๓๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=33&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=853&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=11&A=853&modeTY=2&pagebreak=1#p33