อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๒๘๖.

นโรติ มาตุ นโร กุจฺฉิคโต, ^๑- กุจฺฉิยา อพฺภนฺตรคโตติ อตฺโถ. อิติ ภควา "เอวํ โข ยกฺข อยํ สตฺโต อนุปุพฺเพน มาตุ กุจฺฉิยํ วฑฺฒติ, น เอกปฺปหาเรเนว นิพฺพตฺตตี"ติ ทสฺเสติ. ปมํ. ๒. สกฺกนามสุตฺตวณฺณนา [๒๓๖] ทุติเย สกฺกนามโกติ เอวํนามโก เอโก ยกฺโข, เอโส ^๒- กิร มารปกฺขิโก ยกฺโข. ^๓- วิปฺปมุตฺตสฺสาติ ตีหิ ภเวหิ วิมุตฺตสฺส. ^๔- ยทญฺนฺติ ยํ อญฺ. วณฺเณนาติ การเณน. สํวาโสติ เอกโต วาโส, สขิธมฺโม มิตฺตธมฺโมติ อตฺโถ. สปฺปญฺโติ สุปญฺโ สมฺพุทฺโธ. ทุติยํ. ๓. สูจิโลมสุตฺตวณฺณนา [๒๓๗] ตติเย คยายนฺติ คยาคาเม, คยาย อวิทูเร นิวิฏฺคามํ อุปนิสฺสายาติ อตฺโถ. ฏงฺกิตมญฺเจติ ทีฆมญฺเจ ปาทมชฺเฌ วิชฺฌิตฺวา อฏนิโย ปเวเสตฺวา กตมญฺเจ. ตสฺส "อิทํ อุปริ, อิทํ เหฏฺา"ติ นตฺถิ, ปริวตฺเตตฺวา อตฺถโตปิ ตาทิโสว โหติ, ตํ เทวฏฺาเน เปนฺติ. จตุนฺนํ ปาสาณานํ อุปริ ปาสาณํ อตฺถริตฺวา กตเคหํ ^๕- "ฏงฺกิตมญฺโจ"ติ วุจฺจติ. สูจิโลมสฺสาติ กถินสูจิสทิสโลมสฺส. โส กิร กสฺสปสฺส ภควโต สาสเน ปพฺพชิตฺวา ทูรฏฺานโต อาคโต เสทมลคฺคหิเตน คตฺเตน สุปญฺตฺตํ สํฆิกมญฺจํ อนาทเรน อปจฺจตฺถริตฺวา นิปชฺชิ, ตสฺส ปริสุทฺธสีลสฺส ตํ กมฺมํ สุทฺธวตฺเถ กาฬกํ วิย อโหสิ. โส ตสฺมึ อตฺตภาเว วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ อสกฺโกนฺโต กาลํ กตฺวา คยาคามทฺวาเร สงฺการฏฺาเน ยกฺโข หุตฺวา นิพฺพตฺติ นิพฺพตฺตมตฺตสฺเสว จสฺส สกลสรีรํ กถินสูจีหิ ควจฺจิตํ ^๖- วิย ชาตํ. อเถกทิวสํ ภควา ปจฺจูสสมเย โลกํ โวโลเกนฺโต ตํ ยกฺขํ ปมาวชฺชนสฺเสว ^๗- อาปาถํ อาคตํ ทิสฺวา "อยํ เอกํ พุทฺธนฺตรํ มหาทุกฺขํ อนุภวิ, กินฺนุ ขฺวสฺส มํ อาคมฺม โสตฺถิการณํ ภเวยฺยา"ติ อาวชฺเชนฺโต ปมมคฺคสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. มาตุยา ติโรกุจฺฉิคโต ^๒ ฉ., อิ. โส ^๓ ฉ.ม. มารปกฺขิกยกฺโข @^๔ ฉ.ม. วิปฺปมุตฺตสฺส ^๕ ฉ.ม. กตเคหมฺปิ @^๖ สี., อิ. อาวิชฺฌิตํ, ฉ.ม. ควิจฺฉิวิชฺฌิตํ ^๗ ม. ปมวชฺชนฺตสฺเสว

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=286&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=7376&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=11&A=7376&pagebreak=1#p286