Katan'ti, athāyaṃ rājā maṅku hutvā saṅkhambhituṃ 1- na sakkuṇeyya, pariyāyena dhammaṃ
kathentasseva me sallakkhessatī"ti dhammadesanaṃ ārabhanto taṃ kiṃ maññasītiādimāha.
Tattha saddhāyikoti saddhātabbo, yassa tvaṃ vacanaṃ saddahasīti attho. Paccayikoti
tasseva vevacanaṃ, yassa vacanaṃ paṭiyāyasīti 2- attho. Abbhasamanti ākāsasamaṃ.
Nippothento āgacchatīti paṭhavītalato yāva akaniṭṭhabrahmalokā sabbasatte
saṇahakaraṇīyaṃ tilacuṇṇaṃ viya karonto piṃsanto 3- āgacchati.
Aññatra dhammacariyāyāti ṭhapetvā dhammacariyaṃ aññaṃ kattabbaṃ natthi,
dasakusalakammapathasaṅkhātā dhammacariyāva kattabbā bhanteti. Samacariyādīni tasseva
vevacanāni. Ārocemīti ācikkhāmi. Paṭivedayāmīti jānāpemi. Adhivattatīti
ajjhottharati. Hatthiyuddhānīti nāḷāgirisadise hemakappane nāge āruyha
yujjhitabbayuttāni 4- gatīti nipphatti. Visayoti okāso, samatthabhāvo vā. Na hi
sakkā tehi jarāmaraṇaṃ paṭibāhituṃ. Mantino mahāmattāti mantasampannā
mahosathavidhurapaṇḍitasadisamahāmaccā. Bhūmigatanti mahālohakumbhiyo pūretvā bhūmiyaṃ ṭhapitaṃ.
Vehāsaṭṭhanti cammapasibbake pūretvā tulāsaṅghāṭādīsu laggetvā ceva niyuhādīsu 5-
ca pūretvā ṭhapitaṃ. Upalāpetunti aññamaññaṃ bhindituṃ. Yathā dve janā ekena
maggena na gacchanti, evaṃ kātuṃ.
Nabhaṃ āhaccāti ākāsaṃ pūretvā. Evaṃ jarā ca maccu cāti idha 6-
dveyeva pabbatā gahitā, rājovāde pana "jarā āgañchi 7- sabbaṃ yobbanaṃ
vilumpamānāpī"ti evaṃ jarā maraṇaṃ byādhi vipattīti cattāropete āgatāva.
Tasmāti yasmā hatthiyuddhādīhi jarāmaraṇaṃ jinituṃ na sakkā, tasmā. Saddhaṃ
nivesayeti saddhaṃ niveseyya patiṭṭhāpeyyāti. Pañcamaṃ.
Tatiyo bhāgo.
Iti kosalasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
---------------
@Footnote: 1 cha.Ma., i. santhambhituṃ, Ma. saṇṭhambhituṃ 2 cha.Ma., i. pattiyāyasi
@3 cha.Ma., i. saṇhakaraṇīyaṃ tiṇacuṇṇaṃ viya karonto pisanto
@4 cha.Ma. abhiruyha yujjhitabbayuddhāni 5 cha.Ma., i. niyyuhādīsu
@6 Sī., i. ime, Ma. idha pana 7 cha.Ma., i. āgacchati
The Pali Atthakatha in Roman Character Volume 11 Page 160.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=160&pages=1&edition=roman
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=11&A=4172&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=11&A=4172&pagebreak=1#p160
