อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๓๗.

ตตฺถ สิยา:- ปุถุชฺชนสฺส ตาว อารมฺมณํ อสปฺปายํ โหตุ, ขีณาสวสฺส กถํ อสปฺปายนฺติ. ยทคฺเคน ปุถุชฺชนสฺส อสปฺปายํ, ตทคฺเคน ขีณาสวสฺสาปิ อสปฺปายเมว. วิสํ นาม ชานิตฺวา ขาทิตมฺปิ อชานิตฺวา ขาทิตมฺปิ วิสเมว. น หิ ขีณาสเวนปิ "อหํ ขีณาสโว"ติ อสํวุเตน ภวิตพฺพํ. ^๑- ขีณาสเวนปิ ยุตฺตปฺปฏิยุตฺเตเนว ^๒- ภวิตุํ วฏฺฏติ. [๖๔] ตตฺถ สมเณนาติ พุทฺธสมเณน. ฉนฺทราคพฺยาปาเทนาติ โส อวิชฺชาสงฺขาโต วิสโทโส ฉนฺทราเคน จ พฺยาปาเทน จ รุปฺปติ กุปฺปติ. อสปฺปายานีติ อวฑฺฒิกรานิ อารมฺมณานิ. อนุทฺธํเสยฺยาติ โสเสยฺย มิลาเปยฺย. สอุปาทิเสสนฺติ สคหณเสสํ, อุปาทิตพฺพํ คณฺหิตพฺพํ อิธ อุปาทีติ วุตฺตํ. อนลํ จ เต อนฺตรายายาติ ชีวิตนฺตรายํ เต กาตุํ อสมตฺถํ. รโชสูกนฺติ รโช จ วีหิสุกาทิ จ สูกํ. อสุจิวิสโทโสติ ^๓- โส จ วิสโทโส. ตทุภเยนาติ ยา สา อสปฺปายกิริยา โย จ วิสโทโส, เตน อุภเยน. ปุถุตฺตนฺติ มหนฺตภาวํ. เอวเมว โขติ เอตฺถ สอุปาทานสลฺลุทฺธาโร วิย อปฺปหีโน อวิชฺชาวิสโทโส ทฏฺฐพฺโพ, อสปฺปายกิริยาย ฐิตภาโว วิย ฉสุ ทฺวาเรสุ อสํวุตกาโล, ตทุภเยน วเณ ปุถุตฺตคเต มรณํ วิย สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺตนํ, มรณมตฺตทุกฺขํ วิย อญฺญตราย ครุกาย สงฺกิลิฏฺฐาย อาปตฺติยา อาปชฺชนํ ทฏฺฐพฺพํ. สุกฺกปกฺเขปิ อิมินาว นเยน โอปมฺมสํสนฺทนํ เวทิตพฺพํ. [๖๕] สติยา เอตํ อธิวจนนฺติ เอตฺถ สติ ปญฺญาคติกา. โลกิกาย ปญฺญาย โลกิกา โหติ, โลกุตฺตราย โลกุตฺตรา. อริยาเยตํ ปญฺญายาติ ปริสุทฺธาย วิปสฺสนาปญฺญาย. อิทานิ ขีณาสวสฺส พลํ ทสฺเสนฺโต โส วตาติอาทิมาห. ตตฺถ สํวุตการีติ ปิหิตการี. อิติ วิทิตฺวา นิรุปธีติ เอวํ ชานิตฺวา กิเลสุปธิปฺปหานา นิรุปธิ โหติ, นิรุปาทาโนติ อตฺโถ. อุปธิสงฺขเย วิมุตฺโตติ อุปธีนํ สงฺขยภูเต นิพฺพาเน อารมฺมณโต วิมุตฺโต. อุปธิสฺมินฺติ กามูปธิสฺมึ. กายํ อุปสํหริสฺสตีติ กายํ อลฺลียาเปสฺสติ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ตณฺหกฺขเย นิพฺพาเน อารมฺมณโต วิมุตฺโต @เชิงอรรถ: ^๑ สี., ก. จริตพฺพํ ^๒ ฉ.ม. ยุตฺตปยุตฺเตเนว ^๓ ฉ.ม. อสุ จ วิสโทโสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๓๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=37&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=930&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=930&modeTY=2&pagebreak=1#p37