อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๒๔.

ทุกฺเข าณนฺติ สวนสมฺมสนปฏิเวธาณํ, ตถา ทุกฺขสมุทเย. ทุกฺขนิโรเธ สวนปฏิเวธาณํ วฏฺฏติ, ตถา ทุกฺขนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย. เนกฺขมฺมสงฺกปฺปาทีสุ กามปจฺจนีกฏฺเน กามโต นิสฺสฏภาเวน วา, กามํ สมฺมสนฺตสฺส อุปฺปนฺโนติ วา, กามปทฆาตํ กามวูปสมํ กโรนฺโต อุปฺปนฺโนติ วา, กามวิวิตฺตนฺเต อุปฺปนฺโนติ วา เนกฺขมฺมสงฺกปฺโป. เสสปททฺวเยปิ เอเสว นโย. สพฺเพปิ เจเต ปุพฺพภาเค นานาจิตฺเตสุ, มคฺคกฺขเณ เอกจิตฺเต ลพฺภนฺติ. ตตฺร หิ มิจฺฉาสงฺกปฺปเจตนาย สมุคฺฆาตโก เอโกว สงฺกปฺโป ลพฺภติ, น นานา ลพฺภติ. สมฺมาวาจาทโยปิ ปุพฺพภาเค นานาจิตฺเตสุ, วุตฺตนเยเนว มคฺคกฺขเณ เอกจิตฺเต ลพฺภนฺติ. อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถาเรน ปน สจฺจกถาวิสุทฺธิมคฺเค จ สมฺมาทิฏฺิสุตฺเต ^๑- จ วุตฺตาเยวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย สจฺจวิภงฺคสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ---------------- ๑๒. ทกฺขิณาวิภงฺคสุตฺตวณฺณนา [๓๗๖] เอวมฺเม สุตนฺติ ทกฺขิณาวิภงฺคสุตฺตํ. ตตฺถ มหาปชาปติโคตมีติ โคตฺตํ. นามกรณทิวเส ปนสฺสา ลทฺธสกฺการา พฺราหฺมณา ลกฺขณสมฺปตฺตึ ทิสฺวา "สเจ อยํ ธีตรํ ลภิสฺสติ, จกฺกวตฺติรญฺโ อคฺคมเหสี ภวิสฺสติ สเจ ปุตฺตํ ลภิสฺสติ, จกฺกวตฺติราชา ภวิสฺสตีติ อุภยถาปิ มหตีเยวสฺสา ปชา ภวิสฺสตี"ติ พฺยากรึสุ. อถสฺสา มหาปชาปตี นามํ อกํสุ. อิธ ปน โคตฺเตน สทฺธึ สํสนฺทิตฺวา มหาปชาปติโคตมีติ วุตฺตํ. นวนฺติ อหตํ. สามํ วายิตนฺติ สหตฺเถเนว วายิตํ. เอกทิวสํ ปน ธาติคณปริวุตา สิปฺปิกานํ วายนฏฺานํ อาคนฺตฺวา เวมโกฏึ คเหตฺวา วายนาการํ อกาสิ. ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. กทา ปน โคตมิยา ภควโต ทุสฺสยุคํ ทาตุํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนนฺติ. อภิสมฺโพธึ ปตฺวา ปมคมเนน กปิลปุรํ อาคตกาเล. ตถาหิ ปิณฺฑาย ปวิฏฺ @เชิงอรรถ: ^๑ ม.มู. ๑๒/๘๙ อาทิ/๖๓

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๒๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=224&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=5697&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=5697&pagebreak=1#p224