ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 35 : PALI ROMAN Abhidhamma Pitaka Vol 2 : Abhi. Vibhaṅgo

page1.

Abhidhammapitake vibhango -------- namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa khandhavibhango [1] Pancakkhandha rupakkhandho vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho vinnanakkhandho. [2] Tattha katamo rupakkhandho yankinci rupam atitanagata- paccuppannam ajjhattam va bahiddha va olarikam va sukhumam va hinam va panitam va yam dure santike va tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati rupakkhandho. [3] Tattha katamam rupam atitam yam rupam atitam niruddham vigatam viparinatam atthangatam abbhatthangatam uppajjitva vigatam atitam atitamsena sangahitam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam atitam . tattha katamam rupam anagatam yam rupam ajatam abhutam asanjatam anibbattam anabhinibbattam apatubhutam anuppannam asamuppannam anutthitam asamutthitam anagatam anagatamsena sangahitam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam anagatam . tattha katamam rupam paccuppannam yam rupam jatam bhutam sanjatam nibbattam abhinibbattam patubhutam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Uppannam samuppannam utthitam samutthitam paccuppannam puccuppannamsena sangahitam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam paccuppannam. [4] Tattha katamam rupam ajjhattam yam rupam tesam tesam sattanam ajjhattam paccattam niyakam patipuggalikam upadinnam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam ajjhattam . tattha katamam rupam bahiddha yam rupam tesam tesam parasattanam parapuggalanam ajjhattam paccattam niyakam patipuggalikam upadinnam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam bahiddha. [5] Tattha katamam rupam olarikam cakkhayatanam .pe. Photthabbayatanam idam vuccati rupam olarikam . tattha katamam rupam sukhumam itthindriyam .pe. Kabalinkaro aharo idam vuccati rupam sukhumam. [6] Tattha katamam rupam hinam yam rupam tesam tesam sattanam unnatam avannatam hilitam paribhutam acitikatam hinam hinamatam hinasammatam anittham akantam amanapam rupa sadda gandha rasa photthabba idam vuccati rupam hinam . tattha katamam rupam panitam yam rupam tesam tesam sattanam anunnatam anavannatam ahilitam aparibhutam citikatam panitam panitamatam panitasammatam ittham kantam manapam rupa sadda gandha rasa photthabba idam vuccati rupam panitam . tam tam va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Pana rupam upadaya upadaya rupam hinam panitam datthabbam. [7] Tattha katamam rupam dure itthindriyam .pe. kabalinkaro aharo yam va panannampi atthi rupam anasanne anupakkatthe dure asantike idam vuccati rupam dure . tattha katamam rupam santike cakkhayatanam .pe. photthabbayatanam yam va panannampi atthi rupam asanne upakkatthe avidure santike idam vuccati rupam santike . Tam tam va pana rupam upadaya upadaya rupam dure santike datthabbam. [8] Tattha katamo vedanakkhandho yakaci vedana atitanagata- paccuppanna ajjhatta va bahiddha va olarika va sukhuma va hina va panita va ya dure santike va tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati vedanakkhandho. [9] Tattha katama vedana atita ya vedana atita niruddha vigata viparinata atthangata abbhatthangata uppajjitva vigata atita atitamsena sangahita sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ayam vuccati vedana atita . tattha katama vedana anagata ya vedana ajata abhuta asanjata anibbatta anabhinibbatta apatubhuta anuppanna asamuppanna anutthita asamutthita anagata anagatamsena sangahita sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ayam vuccati vedana anagata . Tattha katama vedana paccuppanna ya vedana jata bhuta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Sanjata nibbatta abhinibbatta patubhuta uppanna samuppanna utthita samutthita paccuppanna paccuppannamsena sangahita sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ayam vuccati vedana paccuppanna. [10] Tattha katama vedana ajjhatta ya vedana tesam tesam sattanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ayam vuccati vedana ajjhatta . tattha katama vedana bahiddha ya vedana tesam tesam parasattanam parapuggalanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ayam vuccati vedana bahiddha. [11] Tattha katama vedana olarika sukhuma akusala vedana olarika kusalabyakata vedana sukhuma kusalakusala vedana olarika abyakata vedana sukhuma dukkha vedana olarika sukha ca adukkhamasukha ca vedana sukhuma sukhadukkha vedana olarika adukkhamasukha vedana sukhuma asamapannassa vedana olarika samapannassa vedana sukhuma sasava vedana olarika anasava vedana sukhuma tam tam va pana vedanam upadaya upadaya vedana olarika sukhuma datthabba. [12] Tattha katama vedana hina panita akusala vedana hina

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Kusalabyakata vedana panita kusalakusala vedana hina abyakata vedana panita dukkha vedana hina sukha ca adukkhamasukha ca vedana panita sukhadukkha vedana hina adukkhamasukha vedana panita asamapannassa vedana hina samapannassa vedana panita sasava vedana hina anasava vedana panita tam tam va pana vedanam upadaya upadaya vedana hina panita datthabba. [13] Tattha katama vedana dure akusala vedana kusalabyakatahi vedanahi dure kusalabyakata vedana akusalaya vedanaya dure kusala vedana akusalabyakatahi vedanahi dure akusalabyakata vedana kusalaya vedanaya dure abyakata vedana kusalakusalahi vedanahi dure kusalakusala vedana abyakataya vedanaya dure dukkha vedana sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi dure sukha ca adukkhamasukha ca vedana dukkhaya vedanaya dure sukha vedana dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi dure dukkha ca adukkhamasukha ca vedana sukhaya vedanaya dure adukkhamasukha vedana sukhadukkhahi vedanahi dure sukhadukkha vedana adukkhamasukhaya vedanaya dure asamapannassa vedana samapannassa vedanaya dure samapannassa vedana asamapannassa vedanaya dure sasava vedana anasavaya vedanaya dure anasava vedana sasavaya vedanaya dure ayam vuccati vedana dure . tattha katama vedana santike

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Akusala vedana akusalaya vedanaya santike kusala vedana kusalaya vedanaya santike abyakata vedana abyakataya vedanaya santike dukkha vedana dukkhaya vedanaya santike sukha vedana sukhaya vedanaya santike adukkhamasukha vedana adukkhamasukhaya vedanaya santike asamapannassa vedana asamapannassa vedanaya santike samapannassa vedana samapannassa vedanaya santike sasava vedana sasavaya vedanaya santike anasava vedana anasavaya vedanaya santike ayam vuccati vedana santike . tam tam va pana vedanam upadaya upadaya vedana dure santike datthabba. [14] Tattha katamo sannakkhandho yakaci sanna atitanagatapaccuppanna ajjhatta va bahiddha va olarika va sukhuma va hina va panita va ya dure santike va tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati sannakkhandho. [15] Tattha katama sanna atita ya sanna atita niruddha vigata viparinata atthangata abbhatthangata uppajjitva vigata atita atitamsena sangahita cakkhusamphassaja sanna sotasamphassaja sanna ghanasamphassaja sanna jivhasamphassaja sanna kayasamphassaja sanna manosamphassaja sanna ayam vuccati sanna atita . tattha katama sanna anagata ya sanna ajata abhuta asanjata anibbatta anabhinibbatta apatubhuta anuppanna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Asamuppanna anutthita asamutthita anagata anagatamsena sangahita cakkhusamphassaja sanna .pe. manosamphassaja sanna ayam vuccati sanna anagata. {15.1} Tattha katama sanna paccuppanna ya sanna jata bhuta sanjata nibbatta abhinibbatta patubhuta uppanna samuppanna utthita samutthita paccuppanna paccuppannamsena sangahita cakkhusamphassaja sanna .pe. manosamphassaja sanna ayam vuccati sanna paccuppanna. [16] Tattha katama sanna ajjhatta ya sanna tesam tesam sattanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna cakkhusamphassaja sanna .pe. manosamphassaja sanna ayam vuccati sanna ajjhatta . tattha katama sanna bahiddha ya sanna tesam tesam parasattanam parapuggalanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna cakkhusamphassaja sanna .pe. Manosamphassaja sanna ayam vuccati sanna bahiddha. [17] Tattha katama sanna olarika sukhuma patighasamphassaja sanna olarika adhivacanasamphassaja sanna sukhuma akusala sanna olarika kusalabyakata sanna sukhuma kusalakusala sanna olarika abyakata sanna sukhuma dukkhaya vedanaya sampayutta sanna olarika sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sanna sukhuma sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sanna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Olarika adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sanna sukhuma asamapannassa sanna olarika samapannassa sanna sukhuma sasava sanna olarika anasava sanna sukhuma tam tam va pana sannam upadaya upadaya sanna olarika sukhuma datthabba. [18] Tattha katama sanna hina panita akusala sanna hina kusalabyakata sanna panita kusalakusala sanna hina abyakata sanna panita dukkhaya vedanaya sampayutta sanna hina sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sanna panita sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sanna hina adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sanna panita asamapannassa sanna hina samapannassa sanna panita sasava sanna hina anasava sanna panita tam tam va pana sannam upadaya upadaya sanna hina panita datthabba. [19] Tattha katama sanna dure akusala sanna kusalabyakatahi sannahi dure kusalabyakata sanna akusalaya sannaya dure kusala sanna akusalabyakatahi sannahi dure akusalabyakata sanna kusalaya sannaya dure abyakata sanna kusalakusalahi sannahi dure kusalakusala sanna abyakataya sannaya dure dukkhaya vedanaya sampayutta sanna sukhaya ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttahi sannahi dure sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sanna dukkhaya vedanaya sampayuttaya sannaya dure sukhaya vedanaya sampayutta sanna dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttahi sannahi dure dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sanna sukhaya vedanaya sampayuttaya sannaya dure adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sanna sukhadukkhahi vedanahi sampayuttahi sannahi dure sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sanna adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttaya sannaya dure asamapannassa sanna samapannassa sannaya dure samapannassa sanna asamapannassa sannaya dure sasava sanna anasavaya sannaya dure anasava sanna sasavaya sannaya dure ayam vuccati sanna dure. {19.1} Tattha katama sanna santike akusala sanna akusalaya sannaya santike kusala sanna kusalaya sannaya santike abyakata sanna abyakataya sannaya santike dukkhaya vedanaya sampayutta sanna dukkhaya vedanaya sampayuttaya sannaya santike sukhaya vedanaya sampayutta sanna sukhaya vedanaya sampayuttaya sannaya santike adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sanna adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttaya sannaya santike asamapannassa sanna asamapannassa sannaya santike samapannassa sanna samapannassa sannaya santike sasava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Sanna sasavaya sannaya santike anasava sanna anasavaya sannaya santike ayam vuccati sanna santike . tam tam va pana sannam upadaya upadaya sanna dure santike datthabba. [20] Tattha katamo sankharakkhandho yekeci sankhara atitanagata- paccuppanna ajjhatta va bahiddha va olarika va sukhuma va hina va panita va ye dure santike va tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati sankharakkhandho. [21] Tattha katame sankhara atita ye sankhara atita niruddha vigata viparinata atthangata abbhatthangata uppajjitva vigata atita atitamsena sangahita cakkhusamphassaja cetana sotasamphassaja cetana ghanasamphassaja cetana jivhasamphassaja cetana kayasamphassaja cetana manosamphassaja cetana ime vuccanti sankhara atita. {21.1} Tattha katame sankhara anagata ye sankhara ajata abhuta asanjata anibbatta anabhinibbatta apatubhuta anuppanna asamuppanna anutthita asamutthita anagata anagatamsena sangahita cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja cetana ime vuccanti sankhara anagata. {21.2} Tattha katame sankhara paccuppanna ye sankhara jata bhuta sanjata nibbatta abhinibbatta patubhuta uppanna samuppanna utthita samutthita paccuppanna paccuppannamsena sangahita cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Cetana ime vuccanti sankhara paccuppanna. [22] Tattha katame sankhara ajjhatta ye sankhara tesam tesam sattanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja cetana ime vuccanti sankhara ajjhatta . tattha katame sankhara bahiddha ye sankhara tesam tesam parasattanam parapuggalanam ajjhattam paccattam niyaka patipuggalika upadinna cakkhusamphassaja cetana .pe. Manosamphassaja cetana ime vuccanti sankhara bahiddha. [23] Tattha katame sankhara olarika sukhuma akusala sankhara olarika kusalabyakata sankhara sukhuma kusalakusala sankhara olarika abyakata sankhara sukhuma dukkhaya vedanaya sampayutta sankhara olarika sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sankhara sukhuma sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sankhara olarika adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sankhara sukhuma asamapannassa sankhara olarika samapannassa sankhara sukhuma sasava sankhara olarika anasava sankhara sukhuma te te va pana sankhare upadaya upadaya sankhara olarika sukhuma datthabba. [24] Tattha katame sankhara hina panita akusala sankhara hina kusalabyakata sankhara panita kusalakusala sankhara hina abyatata sankhara panita dukkhaya vedanaya sampayutta sankhara

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Hina sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sankhara panita sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sankhara hina adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sankhara panita asamapannassa sankhara hina samapannassa sankhara panita sasava sankhara hina anasava sankhara panita te te va pana sankhare upadaya upadaya sankhara hina panita datthabba. [25] Tattha katame sankhara dure akusala sankhara kusalabyakatehi sankharehi dure kusalabyakata sankhara akusalehi sankharehi dure kusala sankhara akusalabyakatehi sankharehi dure akusalabyakata sankhara kusalehi sankharehi dure abyakata sankhara kusalakusalehi sankharehi dure kusalakusala sankhara abyakatehi sankharehi dure dukkhaya vedanaya sampayutta sankhara sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttehi sankharehi dure sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sankhara dukkhaya vedanaya sampayuttehi sankharehi dure sukhaya vedanaya sampayutta sankhara dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttehi sankharehi dure dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta sankhara sukhaya vedanaya sampayuttehi sankharehi dure adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sankhara sukhadukkhahi vedanahi sampayuttehi sankharehi dure sukhadukkhahi vedanahi sampayutta sankhara adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttehi sankharehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Dure asamapannassa sankhara samapannassa sankharehi dure samapannassa sankhara asamapannassa sankharehi dure sasava sankhara anasavehi sankharehi dure anasava sankhara sasavehi sankharehi dure ime vuccanti sankhara dure. {25.1} Tattha katame sankhara santike akusala sankhara akusalanam sankharanam santike kusala sankhara kusalanam sankharanam santike abyakata sankhara abyakatanam sankharanam santike dukkhaya vedanaya sampayutta sankhara dukkhaya vedanaya sampayuttanam sankharanam santike sukhaya vedanaya sampayutta sankhara sukhaya vedanaya sampayuttanam sankharanam santike adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta sankhara adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttanam sankharanam santike asamapannassa sankhara asamapannassa sankharanam santike samapannassa sankhara samapannassa sankharanam santike sasava sankhara sasavanam sankharanam santike anasava sankhara anasavanam sankharanam santike ime vuccanti sankhara santike . te te va pana sankhare upadaya upadaya sankhara dure santike datthabba. [26] Tattha katamo vinnanakkhandho yankinci vinnanam atitanagatapaccuppannam ajjhattam va bahiddha va olarikam va sukhumam va hinam va panitam va yam dure santike va tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati vinnanakkhandho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

[27] Tattha katamam vinnanam atitam yam vinnanam atitam niruddham vigatam viparinatam atthangatam abbhatthangatam uppajjitva vigatam atitam atitamsena sangahitam cakkhuvinnanam sotavinnanam ghanavinnanam jivhavinnanam kayavinnanam manovinnanam idam vuccati vinnanam atitam. {27.1} Tattha katamam vinnanam anagatam yam vinnanam ajatam abhutam asanjatam anibbattam anabhinibbattam apatubhutam anuppannam asamuppannam anutthitam asamutthitam anagatam anagatamsena sangahitam cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam idam vuccati vinnanam anagatam. {27.2} Tattha katamam vinnanam paccuppannam yam vinnanam jatam bhutam sanjatam nibbattam abhinibbattam patubhutam uppannam samuppannam utthitam samutthitam paccuppannam paccuppannamsena sangahitam cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam idam vuccati vinnanam paccuppannam. [28] Tattha katamam vinnanam ajjhattam yam vinnanam tesam tesam sattanam ajjhattam paccattam niyakam patipuggalikam upadinnam cakkhuvinnanam .pe. manovinnanam idam vuccati vinnanam ajjhattam . tattha katamam vinnanam bahiddha yam vinnanam tesam tesam parasattanam parapuggalanam ajjhattam paccattam niyakam patipuggalikam upadinnam cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam idam vuccati vinnanam bahiddha. [29] Tattha katamam vinnanam olarikam sukhumam akusalam vinnanam olarikam kusalabyakata vinnana sukhuma kusalakusala vinnana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Olarika abyakatam vinnanam sukhumam dukkhaya vedanaya sampayuttam vinnanam olarikam sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta vinnana sukhuma sukhadukkhahi vedanahi sampayutta vinnana olarika adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam vinnanam sukhumam asamapannassa vinnanam olarikam samapannassa vinnanam sukhumam sasavam vinnanam olarikam anasavam vinnanam sukhumam tam tam va pana vinnanam upadaya upadaya vinnanam olarikam sukhumam datthabbam. [30] Tattha katamam vinnanam hinam panitam akusalam vinnanam hinam kusalabyakata vinnana panita kusalakusala vinnana hina abyakatam vinnanam panitam dukkhaya vedanaya sampayuttam vinnanam hinam sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta vinnana panita sukhadukkhahi vedanahi sampayutta vinnana hina adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam vinnanam panitam asamapannassa vinnanam hinam samapannassa vinnanam panitam sasavam vinnanam hinam anasavam vinnanam panitam tam tam va pana vinnanam upadaya upadaya vinnanam hinam panitam datthabbam. [31] Tattha katamam vinnanam dure akusalam vinnanam kusalabyakatehi vinnanehi dure kusalabyakata vinnana akusala vinnana dure kusalam vinnanam akusalabyakatehi vinnanehi dure akusalabyakata vinnana kusala vinnana dure abyakatam vinnanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Kusalakusalehi vinnanehi dure kusalakusala vinnana abyakata vinnana dure dukkhaya vedanaya sampayuttam vinnanam sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttehi vinnanehi dure sukhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta vinnana dukkhaya vedanaya sampayutta vinnana dure sukhaya vedanaya sampayuttam vinnanam dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayuttehi vinnanehi dure dukkhaya ca adukkhamasukhaya ca vedanahi sampayutta vinnana sukhaya vedanaya sampayutta vinnana dure adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam vinnanam sukhadukkhahi vedanahi sampayuttehi vinnanehi dure sukhadukkhahi vedanahi sampayutta vinnana adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta vinnana dure asamapannassa vinnanam samapannassa vinnana dure samapannassa vinnanam asamapannassa vinnana dure sasavam vinnanam anasava vinnana dure anasavam vinnanam sasava vinnana dure idam vuccati vinnanam dure. {31.1} Tattha katamam vinnanam santike akusalam vinnanam akusalassa vinnanassa santike kusalam vinnanam kusalassa vinnanassa santike abyakatam vinnanam abyakatassa vinnanassa santike dukkhaya vedanaya sampayuttam vinnanam dukkhaya vedanaya sampayuttassa vinnanassa santike sukhaya vedanaya sampayuttam vinnanam sukhaya vedanaya sampayuttassa vinnanassa santike adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Vinnanam adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttassa vinnanassa santike asamapannassa vinnanam asamapannassa vinnanassa santike samapannassa vinnanam samapannassa vinnanassa santike sasavam vinnanam sasavassa vinnanassa santike anasavam vinnanam anasavassa vinnanassa santike idam vuccati vinnanam santike . Tam tam va pana vinnanam upadaya upadaya vinnanam dure santike datthabbam. Suttantabhajaniyam. [32] Pancakkhandha rupakkhandho vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho vinnanakkhandho. Tattha katamo rupakkhandho [33] Ekavidhena rupakkhandho sabbam rupam na hetu ahetukam hetuvippayuttam sappaccayam sankhatam rupam lokiyam sasavam sannojaniyam ganthaniyam oghaniyam yoganiyam nivaraniyam paramattham upadaniyam sankilesikam abyakatam anarammanam acetasikam cittavippayuttam nevavipaka navipakadhammadhammam asankilitthasankilesikam nasavitakkasavicaram naavitakkavicaramattam avitakkaavicaram napitisahagatam nasukhasahagatam naupekkhasahagatam nevadassanenanabhavanayapahatabbam nevadassanenanabhavanayapahatabbahetukam nevacayagaminapacayagami nevasekkhanasekkham parittam kamavacaram narupavacaram naarupavacaram pariyapannam noapariyapannam aniyatam aniyyanikam uppannam chahi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Vinnanehi vinneyyam aniccam jarabhibhutam evam ekavidhena rupakkhandho. [34] Duvidhena rupakkhandho atthi rupam upada atthi rupam no upada . atthi rupam upadinnam atthi rupam anupadinnam . Atthi rupam upadinnupadaniyam atthi rupam anupadinnupadaniyam . Atthi rupam sanidassanam atthi rupam anidassanam . atthi rupam sappatigham atthi rupam appatigham . atthi rupam indriyam atthi rupam na indriyam. Atthi rupam mahabhutam atthi rupam na mahabhutam . atthi rupam vinnatti atthi rupam na vinnatti . atthi rupam cittasamutthanam atthi rupam na cittasamutthanam . atthi rupam cittasahabhu atthi rupam na cittasahabhu . Atthi rupam cittanuparivatti atthi rupam na cittanuparivatti . atthi rupam ajjhattikam atthi rupam bahiram . atthi rupam olarikam atthi rupam sukhumam . atthi rupam dure atthi rupam santike .pe. atthi rupam kabalinkaro aharo atthi rupam na kabalinkaro aharo . evam duvidhena rupakkhandho. [35] Tividhena rupakkhandho yantam rupam ajjhattikam tam upada yantam rupam bahiram tam atthi upada atthi anupada . yantam rupam ajjhattikam tam upadinnam yantam rupam bahiram tam atthi upadinnam atthi anupadinnam . yantam rupam ajjhattikam tam upadinnupadaniyam yantam rupam bahiram tam atthi upadinnupadaniyam atthi anupadinnupadaniyam .pe. Yantam rupam ajjhattikam tam na kabalinkaro aharo yantam rupam bahiram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Tam atthi kabalinkaro aharo atthi na kabalinkaro aharo evam tividhena rupakkhandho. [36] Catubbidhena rupakkhandho yantam rupam upada tam atthi upadinnam atthi anupadinnam yantam rupam anupada tam atthi upadinnam atthi anupadinnam . yantam rupam upada tam atthi upadinnupadaniyam atthi anupadinnupadaniyam yantam rupam anupada tam atthi upadinnupadaniyam atthi anupadinnupadaniyam . yantam rupam upada tam atthi sappatigham atthi appatigham yantam rupam anupada tam atthi sappatigham atthi appatigham . yantam rupam upada tam atthi olarikam atthi sukhumam yantam rupam anupada tam atthi olarikam atthi sukhumam . Yantam rupam upada tam atthi dure atthi santike yantam rupam anupada tam atthi dure atthi santike .pe. dittham sutam mutam vinnatam evam catubbidhena rupakkhandho. [37] Pancavidhena rupakkhandho pathavidhatu apodhatu tejodhatu vayodhatu yanca rupam upada evam pancavidhena rupakkhandho. [38] Chabbidhena rupakkhandho cakkhuvinneyyam rupam sotavinneyyam rupam ghanavinneyyam rupam jivhavinneyyam rupam kayavinneyyam rupam manovinneyyam rupam evam chabbidhena rupakkhandho. [39] Sattavidhena rupakkhandho cakkhuvinneyyam rupam .pe. Manodhatu- vinneyyam rupam manovinnanadhatuvinneyyam rupam evam sattavidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Rupakkhandho. [40] Atthavidhena rupakkhandho cakkhuvinneyyam rupam .pe. Kayavinneyyam rupam atthi sukhasamphassam atthi dukkhasamphassam manodhatuvinneyyam rupam manovinnanadhatuvinneyyam rupam evam atthavidhena rupakkhandho. [41] Navavidhena rupakkhandho cakkhundriyam sotindriyam ghanindriyam jivhindriyam kayindriyam itthindriyam purisindriyam jivitindriyam yanca rupam na indriyam evam navavidhena rupakkhandho. [42] Dasavidhena rupakkhandho cakkhundriyam .pe. jivitindriyam na indriyam rupam atthi sappatigham atthi appatigham evam dasavidhena rupakkhandho. [43] Ekadasavidhena rupakkhandho cakkhayatanam sotayatanam ghanayatanam jivhayatanam kayayatanam rupayatanam saddayatanam gandhayatanam rasayatanam photthabbayatanam yanca rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam evam ekadasavidhena rupakkhandho. Ayam vuccati rupakkhandho. Tattha katamo vedanakkhandho [44] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko. Tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato . catubbidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Vedanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno . pancavidhena vedanakkhandho atthi sukhindriyam atthi dukkhindriyam atthi somanassindriyam atthi domanassindriyam atthi upekkhindriyam . chabbidhena vedanakkhandho cakkhusamphassaja vedana sotasamphassaja vedana ghanasamphassaja vedana jivhasamphassaja vedana kayasamphassaja vedana manosamphassaja vedana evam chabbidhena vedanakkhandho . sattavidhena vedanakkhandho cakkhusamphassaja vedana .pe. kayasamphassaja vedana manodhatusamphassaja vedana manovinnanadhatusamphassaja vedana evam sattavidhena vedanakkhandho. {44.1} Atthavidhena vedanakkhandho cakkhusamphassaja vedana .pe. Kayasamphassaja vedana atthi sukha atthi dukkha manodhatusamphassaja vedana manovinnanadhatusamphassaja vedana evam atthavidhena vedanakkhandho . navavidhena vedanakkhandho cakkhusamphassaja vedana .pe. kayasamphassaja vedana manodhatusamphassaja vedana manovinnanadhatusamphassaja vedana atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam navavidhena vedanakkhandho . dasavidhena vedanakkhandho cakkhusamphassaja vedana .pe. kayasamphassaja vedana atthi sukha atthi dukkha manodhatusamphassaja vedana manovinnanadhatusamphassaja vedana atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam dasavidhena vedanakkhandho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

[45] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko. Tividhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipaka- dhammadhammo atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanaya- pahatabbahetuko atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami atthi {45.1} sekkho atthi asekkho atthi nevasekkhonasekkho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano atthi hino atthi majjhimo atthi panito atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. [46] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko atthi lokiyo atthi lokuttaro atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo atthi sasavo atthi anasavo atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayuttaanasavo atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo atthi sannojanasampayutto atthi sannojanavippayutto atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto atthi {46.1} ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayuttaaganthaniyo atthi oghaniyo atthi anoghaniyo atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayuttaanoghaniyo atthi yoganiyo atthi ayoganiyo atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayuttaayoganiyo atthi nivaraniyo atthi anivaraniyo atthi nivaranasampayutto atthi nivaranavippayutto atthi nivaranavippayuttanivaraniyo atthi nivaranavippayuttaanivaraniyo atthi paramattho atthi aparamattho atthi paramasasampayutto atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Paramasavippayutto atthi paramasavippayuttaparamattho atthi paramasavippayuttaaparamattho atthi upadinno atthi anupadinno atthi upadaniyo atthi anupadaniyo atthi upadanasampayutto atthi upadanavippayutto atthi upadanavippayuttaupadaniyo atthi upadanavippayuttaanupadaniyo atthi sankilesiko atthi asankilesiko atthi sankilittho atthi asankilittho atthi kilesasampayutto atthi kilesavippayutto atthi kilesavippayuttasankilesiko atthi kilesavippayuttaasankilesiko atthi dassanena pahatabbo atthi {46.2} na dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi na bhavanaya pahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi na dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi na bhavanaya pahatabbahetuko atthi savitakko atthi avitakko atthi savicaro atthi avicaro atthi sappitiko atthi appitiko atthi pitisahagato atthi na pitisahagato atthi kamavacaro atthi na kamavacaro atthi rupavacaro atthi na rupavacaro atthi arupavacaro atthi na arupavacaro atthi pariyapanno atthi apariyapanno atthi niyyaniko atthi aniyyaniko atthi niyato atthi aniyato atthi sauttaro atthi anuttaro atthi sarano atthi arano . tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

[47] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. Dukamulakam. [48] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho . ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sarano atthi arano. Tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {48.1} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko. Tividhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho . ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vedanakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho. Tikamulakam. [49] Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko. Tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.1} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto . tividhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipaka- navipakadhammadhammo .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.2} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko. Tividhena vedanakkhandho atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.3} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi lokiyo atthi lokuttaro. Tividhena vedanakkhandho atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.4} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vedanakkhandho atthi kenaci

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo . tividhena vedanakkhandho atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.5} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sasavo atthi anasavo . Tividhena vedanakkhandho atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.6} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto . Tividhena vedanakkhandho atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanaya- pahatabbahetuko .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.7} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayutta- anasavo . tividhena vedanakkhandho atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.8} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo . tividhena vedanakkhandho atthi sekkho atthi asekkho atthi nevasekkhonasekkho .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.9} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sannojanasampayutto atthi sannojanavippayutto .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Tividhena vedanakkhandho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.10} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo . tividhena vedanakkhandho atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.11} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo. Tividhena vedanakkhandho atthi hino atthi majjhimo atthi panito .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.12} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto . tividhena vedanakkhandho atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.13} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayutta- aganthaniyo . tividhena vedanakkhandho atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.14} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi oghaniyo atthi anoghaniyo. Tividhena vedanakkhandho atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.15} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Vedanakkhandho atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto . tividhena vedanakkhandho atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.16} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayutta- anoghaniyo . tividhena vedanakkhandho atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano .pe. evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.17} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi yoganiyo atthi ayoganiyo. Tividhena vedanakkhandho atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. {49.18} Ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto . tividhena vedanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena vedanakkhandho. Ubhatovaddhakam [50] Sattavidhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena vedanakkhandho. Aparopi sattavidhena vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena vedanakkhandho. [51] Catuvisatividhena vedanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato sotasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. ghanasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. Jivhasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. kayasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. manosamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato cakkhusamphassaja vedana sotasamphassaja vedana ghanasamphassaja vedana jivhasamphassaja vedana kayasamphassaja vedana manosamphassaja vedana evam catuvisatividhena vedanakkhandho. {51.1} Aparopi catuvisatividhena vedanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano sotasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. ghanasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. Jivhasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. kayasamphassapaccaya vedanakkhandho .pe. manosamphassapaccaya vedanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano cakkhusamphassaja vedana .pe. manosamphassaja vedana evam catuvisatividhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Vedanakkhandho. [52] Timsavidhena vedanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassa- paccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja vedana .pe. manosamphassaja vedana evam timsavidhena vedanakkhandho. [53] Bahuvidhena vedanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. Kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja vedana .pe. manosamphassaja vedana evam bahuvidhena vedanakkhandho . Aparopi bahuvidhena vedanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammanoatthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. Ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. Kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vedanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja vedana .pe. manosamphassaja vedana evam bahuvidhena vedanakkhandho. Ayam vuccati vedanakkhandho. Tattha katamo sannakkhandho [54] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato. Catubbidhena sannakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno . pancavidhena sannakkhandho atthi sukhindriyasampayutto atthi dukkhindriyasampayutto atthi somanassindriyasampayutto atthi domanassindriyasampayutto atthi upekkhindriyasampayutto . chabbidhena sannakkhandho cakkhusamphassaja sanna sotasamphassaja sanna ghanasamphassaja sanna jivhasamphassaja sanna kayasamphassaja sanna manosamphassaja sanna evam chabbidhena sannakkhandho . Sattavidhena sannakkhandho cakkhusamphassaja sanna .pe. kayasamphassaja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Sanna manodhatusamphassaja sanna manovinnanadhatusamphassaja sanna evam sattavidhena sannakkhandho . atthavidhena sannakkhandho cakkhusamphassaja sanna .pe. kayasamphassaja sanna atthi sukhasahagata atthi dukkhasahagata manodhatusamphassaja sanna manovinnanadhatusamphassaja sanna evam atthavidhena sannakkhandho . Navavidhena sannakkhandho cakkhusamphassaja sanna .pe. kayasamphassaja sanna manodhatusamphassaja sanna manovinnanadhatusamphassaja sanna atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam navavidhena sannakkhandho . dasavidhena sannakkhandho cakkhusamphassaja sanna .pe. kayasamphassaja sanna atthi sukhasahata atthi dukkhasahagata manodhatusamphassaja sanna manovinnanadhatusamphassaja sanna atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam dasavidhena sannakkhandho. [55] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinna nupadaniyo atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Atthi asankilitthasankilesiko atthi savitakkasavicaro atthi avitakka- vicaramatto atthi avitakkavicaro atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi upekkhasahagato atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanena- nabhavanayapahatabbahetuko atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami atthi sekkho atthi asekkho atthi neva sekkho nasekkho atthi paritto atthi mahaggato atthi {55.1} appamano atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano atthi hino atthi majjhimo atthi panito atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. [56] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko atthi lokiyo atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Lokuttaro atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo atthi sasavo atthi anasavo atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayuttaanasavo atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo atthi sannojanasampayutto atthi sannojanavippayutto atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto atthi {56.1} ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayuttaaganthaniyo atthi oghaniyo atthi anoghaniyo atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayuttaanoghaniyo atthi yoganiyo atthi ayoganiyo atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayuttaayoganiyo atthi nivaraniyo atthi anivaraniyo atthi nivaranasampayutto atthi nivaranavippayutto atthi nivaranavippayuttanivaraniyo atthi nivaranavippayuttaanivaraniyo atthi paramattho atthi aparamattho atthi paramasasampayutto atthi paramasavippayutto atthi paramasavippayuttaparamattho atthi paramasavippayuttaaparamattho atthi upadinno atthi anupadinno atthi upadaniyo atthi anupadaniyo atthi upadanasampayutto atthi upadanavippayutto atthi upadana- vippayuttaupadaniyo atthi upadanavippayuttaanupadaniyo atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Sankilesiko atthi asankilesiko atthi sankilittho atthi asankilittho atthi kilesasampayutto atthi kilesavippayutto atthi kilesavippayutta- sankilesiko atthi kilesavippayuttaasankilesiko atthi dassanena pahatabbo atthi na dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi na bhavanaya pahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi na dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi na bhavanaya pahatabbahetuko atthi savitakko atthi avitakko atthi savicaro atthi avicaro atthi sappitiko atthi {56.2} appitiko atthi pitisahagato atthi na pitisahagato atthi sukhasahagato atthi na sukhasahagato atthi upekkhasahagato atthi na upekkhasahagato atthi kamavacaro atthi na kamavacaro atthi rupavacaro atthi na rupavacaro atthi arupavacaro atthi na arupavacaro atthi pariyapanno atthi apariyapanno atthi niyyaniko atthi aniyyaniko atthi niyato atthi aniyato atthi sauttaro atthi anuttaro atthi sarano atthi arano . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. [57] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. Dukamulakam. [58] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {58.1} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. {58.2} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. {58.3} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Dasavidhena sannakkhandho. Tikamulakam. [59] Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. {59.1} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto . Tividhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.2} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko . Tividhena sannakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.3} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi lokiyo atthi lokuttaro . tividhena sannakkhandho atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.4} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . Duvidhena sannakkhandho atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo . tividhena sannakkhandho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.5} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sasavo atthi anasavo . tividhena sannakkhandho atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.6} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto . Tividhena sannakkhandho atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi upekkhasahagato .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.7} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayutta- anasavo . tividhena sannakkhandho atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.8} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo . tividhena sannakkhandho atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuko .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.9} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . Duvidhena sannakkhandho atthi sannojanasampayutto atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Sannojanavippayutto . tividhena sannakkhandho atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. {59.10} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . Duvidhena sannakkhandho atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo . tividhena sannakkhandho atthi sekkho atthi asekkho atthi neva sekkho nasekkho .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.11} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo . tividhena sannakkhandho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.12} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto . tividhena sannakkhandho atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.13} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayutta- aganthaniyo . tividhena sannakkhandho atthi hino atthi majjhimo atthi panito .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.14} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . Duvidhena sannakkhandho atthi oghaniyo atthi anoghaniyo . Tividhena sannakkhandho atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Atthi aniyato .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.15} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto . Tividhena sannakkhandho atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.16} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayutta- anoghaniyo . tividhena sannakkhandho atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.17} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi yoganiyo atthi ayoganiyo . Tividhena sannakkhandho atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. {59.18} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto . tividhena sannakkhandho atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano .pe. Evam dasavidhena sannakkhandho. {59.19} Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayutta- ayoganiyo . tividhena sannakkhandho atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi nivaraniyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Atthi anivaraniyo . tividhena sannakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena sannakkhandho. Ubhatovaddhakam. [60] Sattavidhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena sannakkhandho . aparopi sattavidhena sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena sannakkhandho. [61] Catuvisatividhena sannakkhandho cakkhusamphassapaccaya sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato sotasamphassapaccaya .pe. Ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassa- paccaya .pe. manosamphassapaccaya sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato cakkhusamphassaja sanna sotasamphassaja sanna ghanasamphassaja sanna jivhasamphassaja sanna kayasamphassaja sanna manosamphassaja sanna evam catuvisatividhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Vidhena sannakkhandho . aparopi catuvisatividhena sannakkhandho cakkhusamphassapaccaya sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. Manosamphassapaccaya sannakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano cakkhusamphassaja sanna .pe. Manosamphassaja sanna evam catuvisatividhena sannakkhandho. [62] Timsavidhena sannakkhandho cakkhusamphassapaccaya sannakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassa- paccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sannakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja sanna .pe. manosamphassaja sanna evam timsavidhena sannakkhandho. [63] Bahuvidhena sannakkhandho cakkhusamphassapaccaya sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Paccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja sanna .pe. Manosamphassaja sanna evam bahuvidhena sannakkhandho. {63.1} Aparopi bahuvidhena sannakkhandho cakkhusamphassapaccaya sannakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassa- paccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sannakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja sanna .pe. Manosamphassaja sanna evam bahuvidhena sannakkhandho. Ayam vuccati sannakkhandho. Tattha katamo sankharakkhandho [64] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu. Tividhena sankharakkhandho atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Kusalo atthi akusalo atthi abyakato . catuvidhena sankharakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno. Pancavidhena sankharakkhandho atthi sukhindriyasampayutto atthi dukkhindriyasampayutto atthi somanassindriyasampayutto atthi domanassindriyasampayutto atthi upekkhindriyasampayutto . chabbidhena sankharakkhandho cakkhusamphassaja cetana sotasamphassaja cetana ghanasamphassaja cetana jivhasamphassaja cetana kayasamphassaja cetana manosamphassaja cetana evam chabbidhena sankharakkhandho . Sattavidhena sankharakkhandho cakkhusamphassaja cetana .pe. Kayasamphassaja cetana manodhatusamphassaja cetana manovinnanadhatusamphassaja cetana evam sattavidhena sankharakkhandho. {64.1} Atthavidhena sankharakkhandho cakkhusamphassaja cetana .pe. Kayasamphassaja cetana atthi sukhasahagata atthi dukkhasahagata manodhatusamphassaja cetana manovinnanadhatusamphassaja cetana evam atthavidhena sankharakkhandho. Navavidhena sankharakkhandho cakkhusamphassaja cetana .pe. manodhatusamphassaja cetana manovinnanadhatusamphassaja cetana atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam navavidhena sankharakkhandho . dasavidhena sankharakkhandho cakkhusamphassaja cetana .pe. Kayasamphassaja cetana atthi sukhasahagata atthi dukkhasahagata manodhatu- samphassaja cetana manovinnanadhatusamphassaja cetana atthi kusala

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Atthi akusala atthi abyakata evam dasavidhena sankharakkhandho. [65] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu . tividhena sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi {65.1} upekkhasahagato atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanena- nabhavanayapahatabbahetuko atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami atthi sekkho atthi asekkho atthi neva sekkho nasekkho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano atthi hino atthi majjhimo atthi panito atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati atthi uppanno atthi anuppanno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Atthi uppadi atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. [66] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto atthi hetu ceva sahetuko ca atthi sahetuko ceva na ca hetu atthi hetu ceva hetusampayutto ca atthi hetusampayutto ceva na ca hetu atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko atthi lokiyo atthi lokuttaro atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo atthi asavo atthi no asavo atthi sasavo atthi anasavo atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto atthi asavo ceva sasavo ca atthi sasavo ceva no ca asavo atthi {66.1} asavo ceva asavasampayutto ca atthi asavasampayutto ceva no ca asavo atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayutta- anasavo atthi sannojanam atthi no sannojanam atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo atthi sannojanasampayutto atthi sannojana- vippayutto atthi sannojananceva sannojaniyo ca atthi sannojaniyo ceva no ca sannojanam atthi sannojananceva sannojanasampayutto ca atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Sannojanasampayutto ceva no ca sannojanam atthi sannojana- vippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo atthi gantho atthi no gantho atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto atthi gantho ceva ganthaniyo ca atthi ganthaniyo ceva no ca gantho atthi gantho ceva ganthasampayutto ca atthi ganthasampayutto ceva no ca gantho atthi ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayuttaaganthaniyo atthi ogho atthi no ogho atthi oghaniyo atthi anoghaniyo atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto atthi ogho ceva oghaniyo ca atthi oghaniyo ceva no ca ogho atthi {66.2} ogho ceva oghasampayutto ca atthi oghasampayutto ceva no ca ogho atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayuttaanoghaniyo atthi yogo atthi no yogo atthi yoganiyo atthi ayoganiyo atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto atthi yogo ceva yoganiyo ca atthi yoganiyo ceva no ca yogo atthi yogo ceva yogasampayutto ca atthi yogasampayutto ceva no ca yogo atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayuttaayoganiyo atthi {66.3} nivaranam atthi no nivaranam atthi nivaraniyo atthi anivaraniyo atthi nivaranasampayutto atthi nivaranavippayutto atthi nivarananceva nivaraniyo ca atthi nivaraniyo ceva no ca nivaranam atthi nivarananceva nivaranasampayutto ca atthi nivaranasampayutto ceva no ca nivaranam atthi nivaranavippayuttanivaraniyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Atthi nivaranavippayuttaanivaraniyo atthi paramaso atthi no paramaso atthi paramattho atthi aparamattho atthi paramasasampayutto atthi paramasavippayutto atthi paramaso ceva paramattho ca atthi paramattho ceva no ca paramaso atthi paramasavippayuttaparamattho atthi paramasavippayuttaaparamattho atthi upadinno atthi anupadinno atthi upadanam atthi no upadanam atthi upadaniyo atthi anupadaniyo atthi upadanasampayutto atthi upadanavippayutto atthi upadananceva upadaniyo ca atthi upadaniyo ceva no ca upadanam atthi upadananceva upadanasampayutto ca atthi {66.4} upadanasampayutto ceva no ca upadanam atthi upadanavippayuttaupadaniyo atthi upadanavippayuttaanupadaniyo atthi kileso atthi no kileso atthi sankilesiko atthi asankilesiko atthi sankilittho atthi asankilittho atthi kilesasampayutto atthi kilesavippayutto atthi kileso ceva sankilesiko ca atthi sankilesiko ceva no ca kileso atthi kileso ceva sankilittho ca atthi sankilittho ceva no ca kileso atthi kileso ceva kilesasampayutto ca atthi kilesasampayutto ceva no ca kileso atthi kilesavippayuttasankilesiko atthi kilesavippayuttaasankilesiko atthi dassanena pahatabbo atthi na dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi na bhavanaya pahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi na dassanena pahatabbahetuko atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Bhavanaya pahatabbahetuko atthi na bhavanaya pahatabbahetuko atthi {66.5} savitakko atthi avitakko atthi savicaro atthi avicaro atthi sappitiko atthi appitiko atthi pitisahagato atthi na pitisahagato atthi sukhasahagato atthi na sukhasahagato atthi upekkhasahagato atthi na upekkhasahagato atthi kamavacaro atthi na kamavacaro atthi rupavacaro atthi na rupavacaro atthi arupavacaro atthi na arupavacaro atthi pariyapanno atthi apariyapanno atthi niyyaniko atthi aniyyaniko atthi niyato atthi aniyato atthi sauttaro atthi anuttaro atthi sarano atthi arano . tividhena sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. [67] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. Dukamulakam. [68] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu . tividhena sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Sankharakkhandho. {68.1} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhenasankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho . ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . Duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu. Tividhena sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho . ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto. Duvidhena sankharakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. Tikamulakam. [69] Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu . tividhena sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.1} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.2} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto . tividhena sankharakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipaka- navipakadhammadhammo .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.3} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu ceva sahetuko ca atthi sahetuko ceva na ca hetu . tividhena sankharakkhandho atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.4} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu ceva hetusampayutto ca atthi hetusampayutto ceva na ca hetu . tividhena sankharakkhandho atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.5} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko. Tividhena sankharakkhandho atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.6} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Duvidhena sankharakkhandho atthi lokiyo atthi lokuttaro . tividhena sankharakkhandho atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi upekkhasahagato .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.7} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo. Tividhena sankharakkhandho atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.8} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi asavo atthi no asavo. Tividhena sankharakkhandho atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuko .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.9} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sasavo atthi anasavo . Tividhena sankharakkhandho atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.10} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto . Tividhena sankharakkhandho atthi sekkho atthi asekkho atthi nevasekkho nasekkho .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.11} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi asavo ceva sasavo ca atthi sasavo ceva no ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

Asavo . tividhena sankharakkhandho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.12} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi asavo ceva asavasampayutto ca atthi asavasampayutto ceva no ca asavo. Tividhena sankharakkhandho atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano .pe. evam dasvidhena sankharakkhandho. {69.13} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayuttaanasavo. Tividhena sankharakkhandho atthi hino atthi majjhimo atthi panito .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.14} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojanam atthi no sannojanam . tividhena sankharakkhandho atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.15} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo . tividhena sankharakkhandho atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.16} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojanasampayutto atthi sannojanavippayutto . Tividhena sankharakkhandho atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho . ekavidhena sankharakkhandho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojananceva sannojaniyo ca atthi sannojaniyo ceva no ca sannojanam . Tividhena sankharakkhandho atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.17} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojananceva sannojanasampayutto ca atthi sannojanasampayutto ceva no ca sannojanam . tividhena sankharakkhandho atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.18} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo . tividhena sankharakkhandho atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho .pe. evam dasavidhena sankharakkhandho. {69.19} Ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi gantho atthi no gantho. Tividhena sankharakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano .pe. Evam dasavidhena sankharakkhandho. Ubhatovaddhakam. [70] Sattavidhena sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena sankharakkhandho. Aparopi sattavidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

Sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena sankharakkhandho. [71] Catuvisatividhena sankharakkhandho cakkhusamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassa- paccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja cetana evam catuvisatividhena sankharakkhandho . aparopi catuvisatividhena sankharakkhandho cakkhusamphassapaccaya sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano sotasamphassapaccaya .pe. Ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. Kayasamphassapaccaya .pe. Manosamphassapaccaya sankharakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano cakkhusamphassaja cetana .pe. Manosamphassaja cetana evam catuvisatividhena sankharakkhandho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

[72] Timsavidhena sankharakkhandho cakkhusamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. Manosamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja cetana .pe. Manosamphassaja cetana evam timsavidhena sankharakkhandho. [73] Bahuvidhena sankharakkhandho cakkhusamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja cetana evam bahuvidhena sankharakkhandho . aparopi bahuvidhena sankharakkhandho cakkhusamphassapaccaya sankharakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. Ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. Kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya sankharakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhusamphassaja cetana .pe. manosamphassaja cetana evam bahuvidhena sankharakkhandho. Ayam vuccati sankharakkhandho. Tattha katamo vinnanakkhandho [74] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato . Catubbidhena vinnanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno . pancavidhena vinnanakkhandho atthi sukhindriyasampayutto atthi dukkhindriyasampayutto atthi somanassindriyasampayutto atthi domanassindriyasampayutto atthi upekkhindriyasampayutto . chabbidhena vinnanakkhandho cakkhuvinnanam sotavinnanam ghanavinnanam jivhavinnanam kayavinnanam manovinnanam evam chabbidhena vinnanakkhandho . sattavidhena vinnanakkhandho cakkhuvinnanam .pe. kayavinnanam manodhatu manovinnanadhatu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Vinnanadhatu evam sattavidhena vinnanakkhandho . atthavidhena vinnanakkhandho cakkhuvinnanam .pe. kayavinnanam atthi sukhasahagatam atthi dukkhasahagatam manodhatu manovinnanadhatu evam atthavidhena vinnanakkhandho . navavidhena vinnanakkhandho cakkhuvinnanam .pe. kayavinnanam manodhatu manovinnanadhatu atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam navavidhena vinnanakkhandho . Dasavidhena vinnanakkhandho cakkhuvinnanam .pe. kayavinnanam atthi sukhasahagatam atthi dukkhasahagatam manodhatu manovinnanadhatu atthi kusala atthi akusala atthi abyakata evam dasavidhena vinnanakkhandho. [75] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanu- padaniyo atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi upekkhasahagato atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuko atthi acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami atthi sekkho atthi asekkho atthi nevasekkhonasekkho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano atthi hino atthi majjhimo atthi panito atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. [76] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko atthi lokiyo atthi lokuttaro atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo atthi sasavo atthi anasavo atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayuttaanasavo atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo atthi sannojanasampayutto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Atthi sannojanavippayutto atthi sannojanavippayuttasannojaniyo sannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo atthi {76.1} ganthaniyo atthi aganthaniyo atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto atthi ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayutta- aganthaniyo atthi oghaniyo atthi anoghaniyo atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayuttaanoghaniyo atthi yoganiyo atthi ayoganiyo atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayuttaayoganiyo atthi nivaraniyo atthi anivaraniyo atthi nivaranasampayutto atthi nivaranavippayutto atthi nivarana- vippayuttanivaraniyo atthi nivaranavippayuttaanivaraniyo atthi paramattho atthi {76.2} aparamattho atthi paramasasampayutto atthi paramasavippayutto atthi paramasavippayuttaparamattho atthi paramasavippayuttaaparamattho atthi upadinno atthi anupadinno atthi upadaniyo atthi anupadaniyo atthi upadanasampayutto atthi upadanavippayutto atthi upadanavippayuttaupadaniyo atthi upadanavippayuttaanupadaniyo atthi {76.3} sankilesiko atthi asankilesiko atthi sankilittho atthi asankilittho atthi kilesasampayutto atthi kilesavippayutto atthi kilesavippayuttasankilesiko atthi kilesavippayuttaasankilesiko atthi dassanena pahatabbo atthi na dassanena pahatabbo atthi bhavanaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Pahatabbo atthi na bhavanaya pahatabbo atthi dassanena pahatabbahetuko atthi na dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi na bhavanaya pahatabbahetuko atthi savitakko atthi avitakko atthi savicaro atthi avicaro atthi sappitiko atthi appitiko atthi pitisahagato atthi na pitisahagato atthi sukhasahagato atthi na sukhasahagato atthi upekkhasahagato atthi na upekkhasahagato atthi kamavacaro atthi na kamavacaro atthi rupavacaro atthi na rupavacaro atthi arupavacaro atthi na arupavacaro atthi pariyapanno atthi apariyapanno atthi niyyaniko atthi aniyyaniko atthi niyato atthi aniyato atthi sauttaro atthi anuttaro atthi sarano atthi arano . tividhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. [77] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. Atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. Dukamulakam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

[78] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho . ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sarano atthi arano. Tividhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho . ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko. {78.1} Tividhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho . Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sarano atthi arano . tividhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho. Tikamulakam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

[79] Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto duvidhena vinnanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.1} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi hetusampayutto atthi hetuvippayutto . tividhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.2} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi na hetu sahetuko atthi na hetu ahetuko . Tividhena vinnanakkhandho atthi vipako atthi vipakadhammadhammo atthi nevavipakanavipakadhammadhammo .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.3} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi lokiyo atthi lokuttaro. Tividhena vinnanakkhandho atthi upadinnupadaniyo atthi anupadinnupadaniyo atthi anupadinnanupadaniyo .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.4} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi kenaci vinneyyo atthi kenaci na vinneyyo. Tividhena vinnanakkhandho atthi sankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko atthi asankilitthasankilesiko .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.5} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sasavo atthi anasavo . Tividhena vinnanakkhandho atthi savitakkasavicaro atthi avitakkavicaramatto atthi avitakkavicaro .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.6} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi asavasampayutto atthi asavavippayutto . Tividhena vinnanakkhandho atthi pitisahagato atthi sukhasahagato atthi upekkhasahagato .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.7} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi asavavippayuttasasavo atthi asavavippayutta- anasavo . tividhena vinnanakkhandho atthi dassanena pahatabbo atthi bhavanaya pahatabbo atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbo .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.8} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi sannojaniyo atthi asannojaniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi dassanena pahatabbahetuko atthi bhavanaya pahatabbahetuko atthi nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuko .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.9} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vinnanakkhandho atthi sannojanasampayutto atthi sannojanavippayutto . tividhena vinnanakkhandho atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Acayagami atthi apacayagami atthi nevacayagaminapacayagami .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.10} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vinnanakkhandho atthi sannojanavippayuttasannojaniyo atthi sannojanavippayuttaasannojaniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi sekkho atthi asekkho atthi nevasekkhonasekkho .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.11} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi ganthaniyo atthi aganthaniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi paritto atthi mahaggato atthi appamano .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.12} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi ganthasampayutto atthi ganthavippayutto . Tividhena vinnanakkhandho atthi parittarammano atthi mahaggatarammano atthi appamanarammano .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.13} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi ganthavippayuttaganthaniyo atthi ganthavippayutta- aganthaniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi hino atthi majjhimo atthi panito .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.14} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vinnanakkhandho atthi oghaniyo atthi anoghaniyo . Tividhena vinnanakkhandho atthi micchattaniyato atthi sammattaniyato atthi aniyato .pe. evam dasavidhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Vinnanakkhandho. {79.15} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vinnanakkhandho atthi oghasampayutto atthi oghavippayutto . tividhena vinnanakkhandho atthi maggarammano atthi maggahetuko atthi maggadhipati .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.16} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . Duvidhena vinnanakkhandho atthi oghavippayuttaoghaniyo atthi oghavippayuttaanoghaniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi uppanno atthi anuppanno atthi uppadi .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.17} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi yoganiyo atthi ayoganiyo . tividhena vinnanakkhandho atthi atito atthi anagato atthi paccuppanno .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.18} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi yogasampayutto atthi yogavippayutto . tividhena vinnanakkhandho atthi atitarammano atthi anagatarammano atthi paccuppannarammano .pe. Evam dasavidhena vinnanakkhandho. {79.19} Ekavidhena vinnanakkhandho phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi yogavippayuttayoganiyo atthi yogavippayuttaayoganiyo. Tividhena vinnanakkhandho atthi ajjhatto atthi bahiddho atthi ajjhattabahiddho .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho . ekavidhena vinnanakkhandho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Phassasampayutto . duvidhena vinnanakkhandho atthi nivaraniyo atthi anivaraniyo . tividhena vinnanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano .pe. evam dasavidhena vinnanakkhandho. Ubhatovaddhakam. [80] Sattavidhena vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena vinnanakkhandho . Aparopi sattavidhena vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno evam sattavidhena vinnanakkhandho. [81] Catuvisatividhena vinnanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. Jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam evam catuvisatividhena vinnanakkhandho .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Aparopi catuvisatividhena vinnanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. Manosamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam evam catuvisatividhena vinnanakkhandho. [82] Timsavidhena vinnanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhuvinnanam .pe. Manovinnanam evam timsavidhena vinnanakkhandho. [83] Bahuvidhena vinnanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassapaccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. Manosamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhuvinnanam .pe. manovinnanam evam bahuvidhena vinnanakkhandho . aparopi bahuvidhena vinnanakkhandho cakkhusamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi sukhaya vedanaya sampayutto atthi dukkhaya vedanaya sampayutto atthi adukkhamasukhaya vedanaya sampayutto .pe. atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhattabahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno sotasamphassa- paccaya .pe. ghanasamphassapaccaya .pe. jivhasamphassapaccaya .pe. kayasamphassapaccaya .pe. manosamphassapaccaya vinnanakkhandho atthi ajjhattarammano atthi bahiddharammano atthi ajjhatta- bahiddharammano atthi kamavacaro atthi rupavacaro atthi arupavacaro atthi apariyapanno cakkhuvinnanam .pe. manovinnanam evam bahuvidhena vinnanakkhandho. Ayam vuccati vinnanakkhandho. Abhidhammabhajaniyam. [84] Pancakkhandha rupakkhandho vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho vinnanakkhandho . pancannam khandhanam kati kusala

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

Kati akusala kati abyakata .pe. Kati sarana kati arana. [85] Rupakkhandho abyakato cattaro khandha siya kusala siya akusala siya abyakata . dve khandha na vattabba sukhaya vedanaya sampayuttatipi dukkhaya vedanaya sampayuttatipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttatipi tayo khandha siya sukhaya vedanaya sampayutta siya dukkhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta . rupakkhandho nevavipakanavipakadhammadhammo cattaro khandha siya vipaka siya vipakadhammadhamma siya nevavipakanavipakadhammadhamma. {85.1} Rupakkhandho siya upadinnupadaniyo siya anupadinnupadaniyo cattaro khandha siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya siya anupadinnanupadaniya . rupakkhandho asankilitthasankilesiko cattaro khandha siya sankilitthasankilesika siya asankilitthasankilesika siya asankilitthaasankilesika . rupakkhandho avitakkaavicaro tayo khandha siya savitakkasavicara siya avitakkavicaramatta siya avitakkaavicara sankharakkhandho siya savitakkasavicaro siya avitakkavicaramatto siya avitakkaavicaro siya na vattabbo savitakkasavicarotipi avitakkavicaramattotipi avitakkaavicarotipi. {85.2} Rupakkhandho na vattabbo pitisahagatotipi sukhasahagatotipi upekkhasahagatotipi vedanakkhandho siya pitisahagato na sukhasahagato na upekkhasahagato siya na vattabbo pitisahagatoti tayo khandha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

Siya pitisahagata siya sukhasahagata siya upekkhasahagata siya na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi . Rupakkhandho nevadassanenanabhavanayapahatabbo cattaro khandha siya dassanena pahatabba siya bhavanaya pahatabba siya nevadassanena- nabhavanayapahatabba . rupakkhandho nevadassanenanabhavanaya- pahatabbahetuko cattaro khandha siya dassanena pahatabbahetuka siya bhavanaya pahatabbahetuka siya nevadassanenanabhavanaya- pahatabbahetuka. {85.3} Rupakkhandho nevaacayagaminaapacayagami cattaro khandha siya acayagamino siya apacayagamino siya nevaacayagamino- naapacayagamino . rupakkhandho nevasekkhonasekkho cattaro khandha siya sekkha siya asekkha siya nevasekkhanasekkha. Rupakkhandho paritto cattaro khandha siya paritta siya mahaggata siya appamana . rupakkhandho anarammano cattaro khandha siya parittarammana siya mahaggatarammana siya appamanarammana siya na vattabba parittarammanatipi mahaggatarammanatipi appamanarammanatipi. {85.4} Rupakkhandho majjhimo cattaro khandha siya hina siya majjhima siya panita . rupakkhandho aniyato cattaro khandha siya micchattaniyata siya sammattaniyata siya aniyata . rupakkhandho anarammano cattaro khandha siya maggarammana siya maggahetuka siya maggadhipatino siya na vattabba maggarammanatipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

Maggahetukatipi maggadhipatinotipi . siya uppanna siya anuppanna siya uppadino siya atita siya anagata siya paccuppanna . rupakkhandho anarammano cattaro khandha siya atitarammana siya anagatarammana siya paccuppannarammana siya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi . siya ajjhatta siya bahiddha siya ajjhattabahiddha. {85.5} Rupakkhandho anarammano cattaro khandha siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhattabahiddharammana siya na vattabba ajjhattarammanatipi bahiddharammanatipi ajjhattabahiddharammanatipi . cattaro khandha anidassanaappatigha rupakkhandho siya sanidassanasappatigho siya anidassanasappatigho siya anidassanaappatigho. [86] Cattaro khandha na hetu sankharakkhandho siya hetu siya na hetu . rupakkhandho ahetuko cattaro khandha siya sahetuka siya ahetuka . rupakkhandho hetuvippayutto cattaro khandha siya hetusampayutta siya hetuvippayutta . rupakkhandho na vattabbo hetu ceva sahetuko catipi sahetuko ceva na ca hetutipi tayo khandha na vattabba hetu ceva sahetuka cati siya sahetuka ceva na ca hetu siya na vattabba sahetuka ceva na ca hetuti sankharakkhandho siya hetu ceva sahetuko ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page74.

Siya sahetuko ceva na ca hetu siya na vattabbo hetu ceva sahetuko catipi sahetuko ceva na ca hetutipi . rupakkhandho na vattabbo hetu ceva hetusampayutto catipi hetusampayutto ceva na ca hetutipi tayo khandha na vattabba hetu ceva hetusampayutta cati siya hetusampayutta ceva na ca hetu siya na vattabba hetusampayutta ceva na ca hetuti sankharakkhandho siya hetu ceva hetusampayutto ca siya hetusampayutto ceva na ca hetu siya na vattabbo hetu ceva hetusampayutto catipi hetusampayutto ceva na ca hetutipi . rupakkhandho na hetu ahetuko tayo khandha siya na hetu sahetuka siya na hetu ahetuka sankharakkhandho siya na hetu sahetuko siya na hetu ahetuko siya na vattabbo na hetu sahetukotipi na hetu ahetukotipi. [87] Sappaccaya sankhata . cattaro khandha anidassana rupakkhandho siya sanidassano siya anidassano . cattaro khandha appatigha rupakkhandho siya sappatigho siya appatigho . Rupakkhandho rupam cattaro khandha arupa . rupakkhandho lokiyo cattaro khandha siya lokiya siya lokuttara . kenaci vinneyya kenaci na vinneyya. [88] Cattaro khandha no asava sankharakkhandho siya asavo siya no asavo . rupakkhandho sasavo cattaro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page75.

Khandha siya sasava siya anasava . rupakkhandho asavavippayutto cattaro khandha siya asavasampayutta siya asavavippayutta . Rupakkhandho na vattabbo asavo ceva sasavo cati sasavo ceva no ca asavo tayo khandha na vattabba asava ceva sasava cati siya sasava ceva no ca asava siya na vattabba sasava ceva no ca asavati sankharakkhandho siya asavo ceva sasavo ca siya sasavo ceva no ca asavo siya na vattabbo asavo ceva sasavo catipi sasavo ceva no ca asavotipi. {88.1} Rupakkhandho na vattabbo asavo ceva asavasampayutto catipi asavasampayutto ceva no ca asavotipi tayo khandha na vattabba asava ceva asavasampayutta cati siya asavasampayutta ceva no ca asava siya na vattabba asavasampayutta ceva no ca asavati sankharakkhandho siya asavo ceva asavasampayutto ca siya asavasampayutto ceva no ca asavo siya na vattabbo asavo ceva asavasampayutto catipi asavasampayutto ceva no ca asavotipi . rupakkhandho asavavippayuttasasavo cattaro khandha siya asavavippayuttasasava siya asavavippayuttaanasava siya na vattabba asavavippayuttasasavatipi asavavippayuttaanasavatipi. [89] Cattaro khandha no sannojana sankharakkhandho siya sannojanam siya no sannojanam . rupakkhandho sannojaniyo cattaro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.

Khandha siya sannojaniya siya asannojaniya . rupakkhandho sannojanavippayutto cattaro khandha siya sannojanasampayutta siya sannojanavippayutta . rupakkhandho na vattabbo sannojananceva sannojaniyo cati sannojaniyo ceva no ca sannojanam tayo khandha na vattabba sannojana ceva sannojaniya cati siya sannojaniya ceva no ca sannojana siya na vattabba sannojaniya ceva no ca sannojanati sankharakkhandho siya sannojananceva sannojaniyo ca siya sannojaniyo ceva no ca sannojanam siya na vattabbo sannojananceva sannojaniyo catipi sannojaniyo ceva no ca sannojanantipi. {89.1} Rupakkhandho na vattabbo sannojananceva sannojana- sampayutto catipi sannojanasampayutto ceva no ca sannojanantipi tayo khandha na vattabba sannojana ceva sannojanasampayutta cati siya sannojanasampayutta ceva no ca sannojana siya na vattabba sannojanasampayutta ceva no ca sannojanati sankharakkhandho siya sannojananceva sannojanasampayutto ca siya sannojanasampayutto ceva no ca sannojanam siya na vattabbo sannojananceva sannojanasampayutto catipi sannojanasampayutto ceva no ca sannojanantipi . rupakkhandho sannojanavippayuttasannojaniyo cattaro khandha siya sannojana- vippayuttasannojaniya siya sannojanavippayuttaasannojaniya siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.

Na vattabba sannojanavippayuttasannojaniyatipi sannojana- vippayuttaasannojaniyatipi [90] Cattaro khandha no gantha sankharakkhandho siya gantho siya no gantho . rupakkhandho ganthaniyo cattaro khandha siya ganthaniya siya aganthaniya . rupakkhandho ganthavippayutto cattaro khandha siya ganthasampayutta siya ganthavippayutta . rupakkhandho na vattabbo gantho ceva ganthaniyo cati ganthaniyo ceva no ca gantho tayo khandha na vattabba gantha ceva ganthaniya cati siya ganthaniya ceva no ca gantha siya na vattabba ganthaniya ceva no ca ganthati sankharakkhandho siya gantho ceva ganthaniyo ca siya ganthaniyo ceva no ca gantho siya na vattabbo gantho ceva ganthaniyo catipi ganthaniyo ceva no ca ganthotipi. {90.1} Rupakkhandho na vattabbo gantho ceva ganthasampayutto catipi ganthasampayutto ceva no ca ganthotipi tayo khandha na vattabba gantha ceva ganthasampayutta cati siya ganthasampayutta ceva no ca gantha siya na vattabba ganthasampayutta ceva no ca ganthati sankharakkhandho siya gantho ceva ganthasampayutto ca siya ganthasampayutto ceva no ca gantho siya na vattabbo gantho ceva ganthasampayutto catipi ganthasampayutto ceva no ca ganthotipi . rupakkhandho ganthavippayutta- ganthaniyo cattaro khandha siya ganthavippayuttaganthaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

Siya ganthavippayuttaaganthaniya siya na vattabba ganthavippayuttaganthaniyatipi ganthavippayuttaaganthaniyatipi. [91] Cattaro khandha no ogha .pe. no yoga .pe. No nivarana sankharakkhandho siya nivaranam siya no nivaranam . Rupakkhandho nivaraniyo cattaro khandha siya nivaraniya siya anivaraniya . rupakkhandho nivaranavippayutto cattaro khandha siya nivaranasampayutta siya nivaranavippayutta. {91.1} Rupakkhandho na vattabbo nivarananceva nivaraniyo cati nivaraniyo ceva no ca nivaranam tayo khandha na vattabba nivarananceva nivaraniya cati siya nivaraniya ceva no ca nivarana siya na vattabba nivaraniya ceva no ca nivaranati sankharakkhandho siya nivarananceva nivaraniyo ca siya nivaraniyo ceva no ca nivaranam siya na vattabbo nivarananceva nivaraniyo catipi nivaraniyo ceva no ca nivaranantipi. {91.2} Rupakkhandho na vattabbo nivarananceva nivaranasampayutto catipi nivaranasampayutto ceva no ca nivaranantipi tayo khandha na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta cati siya nivaranasampayutta ceva no ca nivarana siya na vattabba nivaranasampayutta ceva no ca nivaranati sankharakkhandho siya nivarananceva nivaranasampayutto ca siya nivaranasampayutto ceva no ca nivaranam siya na vattabbo nivarananceva nivaranasampayutto catipi nivaranasampayutto ceva no ca nivaranantipi .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

Rupakkhandho nivaranavippayuttanivaraniyo cattaro khandha siya nivaranavippayuttanivaraniya siya nivaranavippayuttaanivaraniya siya na vattabba nivaranavippayuttanivaraniyatipi nivaranavippayutta- anivaraniyatipi. [92] Cattaro khandha no paramasa sankharakkhandho siya paramaso siya no paramaso . rupakkhandho paramattho cattaro khandha siya paramattha siya aparamattha . rupakkhandho paramasavippayutto tayo khandha siya paramasasampayutta siya paramasavippayutta sankharakkhandho siya paramasasampayutto siya paramasavippayutto siya na vattabbo paramasasampayuttotipi paramasavippayuttotipi . rupakkhandho na vattabbo paramaso ceva paramattho cati paramattho ceva no ca paramaso tayo khandha na vattabba paramasa ceva paramattha cati siya paramattha ceva no ca paramasa siya na vattabba paramattha ceva no ca paramasati sankharakkhandho siya paramaso ceva paramattho ca siya paramattho ceva no ca paramaso siya na vattabbo paramaso ceva paramattho catipi paramattho ceva no ca paramasotipi . rupakkhandho paramasavippayuttaparamattho cattaro khandha siya paramasavippayuttaparamattha siya paramasavippayutta- aparamattha siya na vattabba paramasavippayuttaparamatthatipi paramasavippayuttaaparamatthatipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

[93] Rupakkhandho anarammano cattaro khandha sarammana . Cattaro khandha no citta vinnanakkhandho cittam . tayo khandha cetasika dve khandha acetasika . tayo khandha cittasampayutta rupakkhandho cittavippayutto vinnanakkhandho na vattabbo cittena sampayuttotipi cittena vippayuttotipi . tayo khandha cittasamsattha rupakkhandho cittavisamsattho vinnanakkhandho na vattabbo cittena samsatthotipi cittena visamsatthotipi . tayo khandha cittasamutthana vinnanakkhandho no cittasamutthano rupakkhandho siya cittasamutthano siya no cittasamutthano. {93.1} Tayo khandha cittasahabhuno vinnanakkhandho no cittasahabhu rupakkhandho siya cittasahabhu siya no cittasahabhu . tayo khandha cittanuparivattino vinnanakkhandho no cittanuparivatti rupakkhandho siya cittanuparivatti siya no cittanuparivatti . tayo khandha cittasamsatthasamutthana dve khandha no cittasamsatthasamutthana . Tayo khandha cittasamsatthasamutthanasahabhuno dve khandha no cittasamsattha- samutthanasahabhuno . tayo khandha cittasamsatthasamutthananuparivattino dve khandha no cittasamsatthasamutthananuparivattino . Tayo khandha bahira vinnanakkhandho ajjhattiko rupakkhandho siya ajjhattiko siya bahiro . cattaro khandha nupada rupakkhandho siya upada siya nupada siya upadinna siya anupadinna.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

[94] Cattarokhandhanupadana sankharakkhandho siya upadanam siya nupadanam . rupakkhandho upadaniyo cattaro khandha siya upadaniya siya anupadaniya . rupakkhandho upadanavippayutto cattaro khandha siya upadanasampayutta siya upadanavippayutta . Rupakkhandho na vattabbo upadananceva upadaniyo cati upadaniyo ceva no ca upadanam tayo khandha na vattabba upadana ceva upadaniya cati siya upadaniya ceva no ca upadana siya na vattabba upadaniya ceva no ca upadanati sankharakkhandho siya upadananceva upadaniyo ca siya upadaniyo ceva no ca upadanam siya na vattabbo upadananceva upadaniyo catipi upadaniyo ceva no ca upadanantipi. {94.1} Rupakkhandho na vattabbo upadananceva upadanasampayutto catipi upadanasampayutto ceva no ca upadanantipi tayo khandha na vattabba upadana ceva upadanasampayutta cati siya upadanasampayutta ceva no ca upadana siya na vattabba upadanasampayutta ceva no ca upadanati sankharakkhandho siya upadananceva upadanasampayutto ca siya upadanasampayutto ceva no ca upadanam siya na vattabbo upadananceva upadana- sampayuttotipi upadanasampayutto ceva no ca upadanantipi . Rupakkhandho upadanavippayuttaupadaniyo cattaro khandha siya upadanavippayuttaupadaniya siya upadanavippayuttaanupadaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Siya na vattabba upadanavippayuttaupadaniyatipi upadanavippayuttaanupadaniyatipi. [95] Cattaro khandha no kilesa sankharakkhandho siya kileso siya no kileso . rupakkhandho sankilesiko cattaro khandha siya sankilesika siya asankilesika . rupakkhandho asankilittho cattaro khandha siya sankilittha siya asankilittha . rupakkhandho kilesavippayutto cattaro khandha siya kilesasampayutta siya kilesavippayutta. {95.1} Rupakkhandho na vattabbo kileso ceva sankilesiko cati sankilesiko ceva no ca kileso tayo khandha na vattabba kilesa ceva sankilesika cati siya sankilesika ceva no ca kilesa siya na vattabba sankilesika ceva no ca kilesati sankharakkhandho siya kileso ceva sankilesiko ca siya sankilesiko ceva no ca kileso siya na vattabbo kileso ceva sankilesiko catipi sankilesiko ceva no ca kilesotipi. {95.2} Rupakkhandho na vattabbo kileso ceva sankilittho catipi sankilittho ceva no ca kilesotipi tayo khandha na vattabba kilesa ceva sankilittha cati siya sankilittha ceva no ca kilesa siya na vattabba sankilittha ceva no ca kilesati sankharakkhandho siya kileso ceva sankilittho ca siya sankilittho ceva no ca kileso siya na vattabbo kileso ceva sankilittho catipi sankilittho ceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

No ca kilesotipi. {95.3} Rupakkhandho na vattabbo kileso ceva kilesasampayutto catipi kilesasampayutto ceva no ca kilesotipi tayo khandha na vattabba kilesa ceva kilesasampayutta cati siya kilesasampayutta ceva no ca kilesa siya na vattabba kilesasampayutta ceva no ca kilesati sankharakkhandho siya kileso ceva kilesasampayutto ca siya kilesasampayutto ceva no ca kileso siya na vattabbo kileso ceva kilesampayutto catipi kilesasampayutto ceva no ca kilesotipi. {95.4} Rupakkhandho kilesavippayuttasankilesiko cattaro khandha siya kilesavippayuttasankilesika siya kilesavippayuttaasankilesika siya na vattabba kilesavippayuttasankilesikatipi kilesavippayutta- asankilesikatipi. [96] Rupakkhandho na dassanena pahatabbo cattaro khandha siya dassanena pahatabba siya na dassanena pahatabba . Rupakkhandho na bhavanaya pahatabbo cattaro khandha siya bhavanaya pahatabba siya na bhavanaya pahatabba . rupakkhandho na dassanena pahatabbahetuko cattaro khandha siya dassanena pahatabbahetuka siya na dassanena pahatabbahetuka . rupakkhandho na bhavanaya pahatabbahetuko cattaro khandha siya bhavanaya pahatabbahetuka siya na bhavanaya pahatabbahetuka . rupakkhandho avitakko cattaro khandha siya savitakka siya avitakka . rupakkhandho avicaro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Cattaro khandha siya savicara siya avicara . rupakkhandho appitiko cattaro khandha siya sappitika siya appitika . Rupakkhandho na pitisahagato cattaro khandha siya pitisahagata siya na pitisahagata . dve khandha na sukhasahagata tayo khandha siya sukhasahagata siya na sukhasahagata . dve khandha na upekkhasahagata tayo khandha siya upekkhasahagata siya na upekkhasahagata. {96.1} Rupakkhandho kamavacaro cattaro khandha siya kamavacara siya na kamavacara . rupakkhandho na rupavacaro cattaro khandha siya rupavavara siya na rupavacara . rupakkhandho na arupavacaro cattaro khandha siya arupavacara siya na arupavacara. Rupakkhandho pariyapanno cattaro khandha siya pariyapanna siya apariyapanna. Rupakkhandho aniyyaniko cattaro khandha siya niyyanika siya aniyyanika . rupakkhandho aniyato cattaro khandha siya niyata siya aniyata . rupakkhandho sauttaro cattaro khandha siya sauttara siya anuttara . rupakkhandho arano cattaro khandha siya sarana siya aranati. Panhapucchakam. Khandhavibhango samatto. -------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

Ayatanavibhango [97] Dvadasayatanani cakkhayatanam rupayatanam sotayatanam saddayatanam ghanayatanam gandhayatanam jivhayatanam rasayatanam kayayatanam photthabbayatanam manayatanam dhammayatanam. [98] Cakkhum aniccam dukkham anatta viparinamadhammam rupa anicca dukkha anatta viparinamadhamma sotam aniccam dukkham anatta viparinamadhammam sadda anicca dukkha anatta viparinamadhamma ghanam aniccam dukkham anatta viparinamadhammam gandha anicca dukkha anatta viparinamadhamma jivha anicca dukkha anatta viparinamadhamma rasa anicca dukkha anatta viparinamadhamma kayo anicco dukkho anatta viparinamadhammo photthabba anicca dukkha anatta viparinamadhamma mano anicco dukkho anatta viparinamadhammo dhamma anicca dukkha anatta viparinamadhamma. Suttantabhajaniyam. [99] Dvadasayatanani cakkhayatanam sotayatanam ghanayatanam jivhayatanam kayayatanam manayatanam rupayatanam saddayatanam gandhayatanam rasayatanam photthabbayatanam dhammayatanam. [100] Tattha katamam cakkhayatanam yam cakkhum catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. 1- sunno gamopeso idam vuccati @Footnote: 1 [516] dhammasanganiyam oloketabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Cakkhayatanam . tattha katamam sotayatanam ghanayatanam jivhayatanam kayayatanam yo kayo catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso idam vuccati kayayatanam . tattha katamam manayatanam ekavidhena manayatanam phassasampayuttam . duvidhena manayatanam atthi sahetukam atthi ahetukam . tividhena manayatanam atthi kusalam atthi akusalam atthi abyakatam .pe. 1- evam bahuvidhena manayatanam idam vuccati manayatanam . tattha katamam rupayatanam yam rupam catunnam mahabhutanam upadaya vannanibha .pe. rupadhatupesa idam vuccati rupayatanam . tattha katamam saddayatanam gandhayatanam rasayatanam photthabbayatanam pathavidhatu .pe. photthabbadhatupesa idam vuccati photthabbayatanam. {100.1} Tattha katamam dhammayatanam vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho yanca rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam asankhata ca dhatu. Tattha katamo vedanakkhandho ekavidhena vedanakkhandho phassasampayutto .pe. Evam bahuvidhena vedanakkhandho ayam vuccati vedanakkhandho. Tattha katamo sannakkhandho ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto .pe. evam bahuvidhena sannakkhandho ayam vuccati sannakkhandho . Tattha katamo sankharakkhandho ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto .pe. evam bahuvidhena sankharakkhandho ayam vuccati sankharakkhandho. Tattha @Footnote: 1 [74] khandhavibhange oloketabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Katamam rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam itthindriyam .pe. kabalinkaro aharo idam vuccati rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam . tattha katama asankhata dhatu ragakkhayo dosakkhayo mohakkhayo ayam vuccati asankhata dhatu . idam vuccati dhammayatanam. Abhidhammabhajaniyam. [101] Dvadasayatanani cakkhayatanam rupayatanam .pe. manayatanam dhammayatanam . dvadasannam ayatananam kati kusala kati akusala kati abyakata .pe. Kati sarana kati arana. [102] Dasayatana abyakata dvayatana siya kusala siya akusala siya abyakata . dasayatana na vattabba sukhaya vedanaya sampayuttatipi dukkhaya vedanaya sampayuttatipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttatipi manayatanam siya sukhaya vedanaya sampayuttam siya dukkhaya vedanaya sampayuttam siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam dhammayatanam siya sukhaya vedanaya sampayuttam siya dukkhaya vedanaya sampayuttam siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam siya na vattabbam sukhaya vedanaya sampayuttantipi dukkhaya vedanaya sampayuttantipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttantipi dasayatana nevavipaka- navipakadhammadhamma dvayatana siya vipaka siya vipakadhammadhamma siya nevavipakanavipakadhammadhamma . pancayatana upadinnupadaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Saddayatanam anupadinnupadaniyam cattarayatana siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya siya anupadinnanupadaniya dvayatana siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya siya anupadinnanupadaniya. {102.1} Dasayatana asankilitthasankilesika dvayatana siya sankilitthasankilesika siya asankilitthasankilesika siya asankilitthaasankilesika . dasayatana avitakkaavicara manayatanam siya savitakkasavicaram siya avitakkavicaramattam siya avitakkaavicaram dhammayatanam siya savitakkasavicaram siya avitakkavicaramattam siya avitakkaavicaram siya na vattabbam savitakkasavicarantipi avitakka- vicaramattantipi avitakkaavicarantipi. {102.2} Dasayatana na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi dvayatana siya pitisahagata siya sukhasahagata siya upekkhasahagata siya na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi . dasayatana nevadassanenanabhavanayapahatabba dvayatana siya dassanena pahatabba siya bhavanaya pahatabba siya nevadassanenanabhavanayapahatabba . dasayatana nevadassanena- nabhavanayapahatabbahetuka dvayatana siya dassanena pahatabbahetuka siya bhavanaya pahatabbahetuka siya nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka. Dasayatana nevaacayagaminonaapacayagamino dvayatana siya acayagamino siya apacayagamino siya nevaacayagaminonaapacayagamino.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Dasayatana nevasekkhanasekkha dvayatana siya sekkha siya asekkha siya nevasekkhanasekkha. {102.3} Dasayatana paritta dvayatana siya paritta siya mahaggata siya appamana . dasayatana anarammana dvayatana siya parittarammana siya mahaggatarammana siya appamanarammana siya na vattabba parittarammanatipi mahaggatarammanatipi appamanarammanatipi . dasayatana majjhima dvayatana siya hina siya majjhima siya panita . dasayatana aniyata dvayatana siya micchattaniyata siya sammattaniyata siya aniyata. {102.4} Dasayatana anarammana dvayatana siya maggarammana siya maggahetuka siya maggadhipatino siya na vattabba maggarammanatipi maggahetukatipi maggadhipatinotipi . Pancayatana siya uppanna siya uppadino na vattabba anuppannati saddayatanam siya uppannam siya anuppannam na vattabbam uppaditi pancayatana siya uppanna siya anuppanna siya uppadino dhammayatanam siya uppannam siya anuppannam siya uppadi siya na vattabbam uppannantipi anuppannantipi uppaditipi . ekadasayatana siya atita siya anagata siya paccuppanna dhammayatanam siya atitam siya anagatam siya paccuppannam siya na vattabbam atitantipi anagatantipi paccuppannantipi . Dasayatana anarammana dvayatana siya atitarammana siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Anagatarammana siya paccuppannarammana siya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi siya ajjhatta siya bahiddha siya ajjhattabahiddha. {102.5} Dasayatana anarammana dvayatana siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhatta- bahiddharammana siya na vattabba ajjhattarammanatipi bahiddharammanatipi ajjhattabahiddharammanatipi . rupayatanam sanidassanasappatigham navayatana anidassanasappatigha dvayatana anidassanaappatigha. [103] Ekadasayatana na hetu dhammayatanam siya hetu siya na hetu . dasayatana ahetuka dvayatana siya sahetuka siya ahetuka. Dasayatana hetuvippayutta dvayatana siya hetusampayutta siya hetuvippayutta . dasayatana na vattabba hetu ceva sahetuka catipi sahetuka ceva na ca hetutipi manayatanam na vattabbam hetu ceva sahetukancati siya sahetukanceva na ca hetu siya na vattabbam sahetukanceva na ca hetuti dhammayatanam siya hetu ceva sahetukanca siya sahetukanceva na ca hetu siya na vattabbam hetu ceva sahetukancatipi sahetukanceva na ca hetutipi . dasayatana na vattabba hetu ceva hetusampayutta catipi hetusampayutta ceva na ca hetutipi manayatanam na vattabbam hetu ceva hetusampayuttancati siya hetusampayuttanceva na ca hetu siya na vattabbam hetusampayuttanceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Na ca hetuti dhammayatanam siya hetu ceva hetusampayuttanca siya hetusampayuttanceva na ca hetu siya na vattabbam hetu ceva hetusampayuttancatipi hetusampayuttanceva na ca hetutipi . Dasayatana na hetu ahetuka manayatanam siya na hetu sahetukam siya na hetu ahetukam dhammayatanam siya na hetu sahetukam siya na hetu ahetukam siya na vattabbam na hetu sahetukantipi na hetu ahetukantipi. [104] Ekadasayatana sappaccaya dhammayatanam siya sappaccayam siya appaccayam . ekadasayatana sankhata dhammayatanam siya sankhatam siya asankhatam . ekadasayatana anidassana rupayatanam sanidassanam . dasayatana sappatigha dvayatana appatigha . Dasayatana rupa manayatanam arupam dhammayatanam siya rupam siya arupam . dasayatana lokiya dvayatana siya lokiya siya lokuttara. Kenaci vinneyya kenaci na vinneyya. [105] Ekadasayatana no asava dhammayatanam siya asavo siya no asavo . dasayatana sasava dvayatana siya sasava siya anasava . dasayatana asavavippayutta dvayatana siya asavasampayutta siya asavavippayutta . dasayatana na vattabba asava ceva sasava cati sasava ceva no ca asava manayatanam na vattabbam asavo ceva sasavancati siya sasavanceva no ca asavo siya na vattabbam sasavanceva no ca asavoti dhammayatanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Siya asavo ceva sasavanca siya sasavanceva no ca asavo siya na vattabbam asavo ceva sasavancatipi sasavanceva no ca asavotipi. Dasayatana na vattabba asava ceva asavasampayutta catipi asavasampayutta ceva no ca asavatipi manayatanam na vattabbam asavo ceva asavasampayuttancati siya asavasampayuttanceva no ca asavo siya na vattabbam asavasampayuttanceva no ca asavoti dhammayatanam siya asavo ceva asavasampayuttanca siya asavasampayuttanceva no ca asavo siya na vattabbam asavo ceva asavasampayuttancatipi asavasampayuttanceva no ca asavotipi . dasayatana asava- vippayuttasasava dvayatana siya asavavippayuttasasava siya asavavippayuttaanasava siya na vattabba asavavippayuttasasavatipi asavavippayuttaanasavatipi. [106] Ekadasayatana no sannojana dhammayatanam siya sannojanam siya no sannojanam . dasayatana sannojaniya dvayatana siya sannojaniya siya asannojaniya . dasayatana sannojanavippayutta dvayatana siya sannojanasampayutta siya sannojanavippayutta. {106.1} Dasayatana na vattabba sannojana ceva sannojaniya cati sannojaniya ceva no ca sannojana manayatanam na vattabbam sannojananceva sannojaniyancati siya sannojaniyanceva no ca sannojanam siya na vattabbam sannojaniyanceva no ca sannojananti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Dhammayatanam siya sannojananceva sannojaniyanca siya sannojaniyanceva no ca sannojanam siya na vattabbam sannojananceva sannojaniyancatipi sannojaniyanceva no ca sannojanantipi. {106.2} Dasayatana na vattabba sannojana ceva sannojanasampayutta catipi sannojanasampayutta ceva no ca sannojanatipi manayatanam na vattabbam sannojananceva sannojanasampayuttancati siya sannojanasampayuttanceva no ca sannojanam siya na vattabbam sannojanasampayuttanceva no ca sannojananti dhammayatanam siya sannojananceva sannojanasampayuttanceva siya sannojanasampayuttanceva no ca sannojanam siya na vattabbam sannojananceva sannojanasampayuttancatipi sannojanasampayuttanceva no ca sannojanantipi. {106.3} Dasayatana sannojanavippayuttasannojaniya dvayatana siya sannojanavippayuttasannojaniya siya sannojanavippayuttaasannojaniya siya na vattabba sannojanavippayuttasannojaniyatipi sannojanavippayutta- asannojaniyatipi. [107] Ekadasayatana no gantha dhammayatanam siya gantho siya no gantho . dasayatana ganthaniya dvayatana siya ganthaniya siya aganthaniya . dasayatana ganthavippayutta dvayatana siya ganthasampayutta siya ganthavippayutta . dasayatana na vattabba gantha ceva ganthaniya cati ganthaniya ceva no ca gantha manayatanam na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Vattabbam gantho ceva ganthaniyancati siya ganthaniyanceva no ca gantho siya na vattabbam ganthaniyanceva no ca ganthoti dhammayatanam siya gantho ceva ganthaniyanca siya ganthaniyanceva no ca gantho siya na vattabbam gantho ceva ganthaniyancatipi ganthaniyanceva no ca ganthotipi. {107.1} Dasayatana na vattabba gantha ceva ganthasampayutta catipi ganthasampayutta ceva no ca ganthatipi manayatanam na vattabbam gantho ceva ganthasampayuttancati siya ganthasampayuttanceva no ca gantho siya na vattabbam ganthasampayuttanceva no ca ganthoti dhammayatanam siya gantho ceva ganthasampayuttanca siya ganthasampayuttanceva no ca gantho siya na vattabbam gantho ceva ganthasampayuttancatipi ganthasampayuttanceva no ca ganthotipi . dasayatana ganthavippayutta- ganthaniya dvayatana siya ganthavippayuttaganthaniya siya ganthavippayuttaaganthaniya siya na vattabba ganthavippayutta- ganthaniyatipi ganthavippayuttaaganthaniyatipi. [108] Ekadasayatana no ogha .pe. No yoga .pe. No nivarana dhammayatanam siya nivaranam siya no nivaranam . dasayatana nivaraniya dvayatana siya nivaraniya siya anivaraniya . dasayatana nivaranavippayutta dvayatana siya nivaranasampayutta siya nivaranavippayutta. {108.1} Dasayatana na vattabba nivarana ceva nivaraniya cati nivaraniya ceva no ca nivarana manayatanam na vattabbam nivarananceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Nivaraniyancati siya nivaraniyanceva no ca nivaranam siya na vattabbam nivaraniyanceva no ca nivarananti dhammayatanam siya nivarananceva nivaraniyanca siya nivaraniyanceva no ca nivaranam siya na vattabbam nivarananceva nivaraniyancatipi nivaraniyanceva no ca nivaranantipi. {108.2} Dasayatana na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta catipi nivaranasampayutta ceva no ca nivaranatipi manayatanam na vattabbam nivarananceva nivaranasampayuttancati siya nivaranasampayuttanceva no ca nivaranam siya na vattabbam nivaranasampayuttanceva no ca nivarananti dhammayatanam siya nivarananceva nivaranasampayuttanca siya nivaranasampayuttanceva no ca nivaranam siya na vattabbam nivarananceva nivaranasampayuttancatipi nivaranasampayuttanceva no ca nivaranantipi. {108.3} Dasayatana nivaranavippayuttanivaraniya dvayatana siya nivaranavippayuttanivaraniya siya nivaranavippayuttaanivaraniya siya na vattabba nivaranavippayuttanivaraniyatipi nivaranavippayuttaanivaraniyatipi. [109] Ekadasayatana no paramasa dhammayatanam siya paramaso siya no paramaso . dasayatana paramattha dvayatana siya paramattha siya aparamattha . dasayatana paramasavippayutta manayatanam siya paramasasampayuttam siya paramasavippayuttam dhammayatanam siya paramasasampayuttam siya paramasavippayuttam siya na vattabbam paramasasampayuttantipi paramasavippayuttantipi . dasayatana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Na vattabba paramasa ceva paramattha cati paramattha ceva no ca paramasa manayatanam na vattabbam paramaso ceva paramatthancati siya paramatthanceva no ca paramaso siya na vattabbam paramatthanceva no ca paramasoti dhammayatanam siya paramaso ceva paramatthanca siya paramatthanceva no ca paramaso siya na vattabbam paramaso ceva paramatthancatipi paramatthanceva no ca paramasotipi . Dasayatana paramasavippayuttaparamattha dvayatana siya paramasavippayuttaparamattha siya paramasavippayuttaaparamattha siya na vattabba paramasavippayuttaparamatthatipi paramasavippayuttaaparamatthatipi. [110] Dasayatana anarammana manayatanam sarammanam dhammayatanam- siya sarammanam siya anarammanam . manayatanam cittam ekadasayatana no citta . ekadasayatana acetasika dhammayatanam siya cetasikam siya acetasikam . dasayatana cittavippayutta dhammayatanamsiya cittasampayuttam siya cittavippayuttam manayatanam na vattabbam cittena sampayuttantipi cittena vippayuttantipi . dasayatana cittavisamsattha dhammayatanam siya cittasamsattham siya cittavisamsattham manayatanamna vattabbam cittena samsatthantipi cittena visamsatthantipi . chayatana no cittasamutthana chayatana siya cittasamutthana siya no cittasamutthana . ekadasayatana no cittasahabhuno dhammayatanam siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Cittasahabhu siya no cittasahabhu . ekadasayatana no cittanuparivattino dhammayatanam siya cittanuparivatti siya no cittanuparivatti . Ekadasayatana no cittasamsatthasamutthana dhammayatanam siya cittasamsatthasamutthanam siya no cittasamsatthasamutthanam . ekadasayatana no cittasamsatthasamutthanasahabhuno dhammayatanam siya cittasamsattha- samutthanasahabhu siya no cittasamsatthasamutthanasahabhu . ekadasayatana no cittasamsatthasamutthananuparivattino dhammayatanam siya cittasamsattha- samutthananuparivatti siya no cittasamsatthasamutthananuparivatti . Chayatana ajjhattika chayatana bahira . navayatana upada dvayatana nupada dhammayatanam siya upada siya nupada . Pancayatana upadinna saddayatanam anupadinnam chayatana siya upadinna siya anupadinna. [111] Ekadasayatana nupadana dhammayatanam siya upadanam siya nupadanam . dasayatana upadaniya dvayatana siya upadaniya siya anupadaniya . dasayatana upadanavippayutta dvayatana siya upadanasampayutta siya upadanavippayutta . Dasayatana na vattabba upadana ceva upadaniya cati upadaniya ceva no ca upadana manayatanam na vattabbam upadananceva upadaniyancati siya upadaniyanceva no ca upadanam siya na vattabbam upadaniyanceva no ca upadananti dhammayatanam siya upadananceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Upadaniyanca siya upadaniyanceva no ca upadanam siya na vattabbam upadananceva upadaniyancatipi upadaniyanceva no ca upadanantipi . dasayatana na vattabba upadana ceva upadanasampayutta catipi upadanasampayutta ceva no ca upadanatipi manayatanam na vattabbam upadananceva upadana- sampayuttancati siya upadanasampayuttanceva no ca upadanam siya na vattabbam upadanasampayuttanceva no ca upadananti dhammayatanam siya upadananceva upadanasampayuttanca siya upadanasampayuttanceva no ca upadanam siya na vattabbam upadananceva upadanasampayuttancatipi upadanasampayuttanceva no ca upadanantipi . dasayatana upadanavippayuttaupadaniya dvayatana siya upadanavippayuttaupadaniya siya upadana- vippayuttaanupadaniya siya na vattabba upadanavippayutta- upadaniyatipi upadanavippayuttaanupadaniyatipi. [112] Ekadasayatana no kilesa dhammayatanam siya kileso siya no kileso . dasayatana sankilesika dvayatana siya sankilesika siya asankilesika . dasayatana asankilittha dvayatana siya sankilittha siya asankilittha . dasayatana kilesavippayutta dvayatana siya kilesasampayutta siya kilesavippayutta . dasayatana na vattabba kilesa ceva sankilesika cati sankilesika ceva no

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

Ca kilesa manayatanam na vattabbam kileso ceva sankilesikancati siya sankilesikanceva no ca kileso siya na vattabbam sankilesikanceva no ca kilesoti dhammayatanam siya kileso ceva sankilesikanca siya sankilesikanceva no ca kileso siya na vattabbam kileso ceva sankilesikancatipi sankilesikanceva no ca kilesotipi . dasayatana na vattabba kilesa ceva sankilittha catipi sankilittha ceva no ca kilesatipi manayatanam na vattabbam kileso ceva sankilitthancati siya sankilitthanceva no ca kileso siya na vattabbam sankilitthanceva no ca kilesoti dhammayatanam siya kileso ceva sankilitthanca siya sankilitthanceva no ca kileso siya na vattabbam kileso ceva sankilitthancatipi sankilitthanceva no ca kilesotipi. {112.1} Dasayatana na vattabba kilesa ceva kilesasampayutta catipi kilesasampayutta ceva no ca kilesatipi manayatanam na vattabbam kileso ceva kilesasampayuttancati siya kilesasampayuttanceva no ca kileso siya na vattabbam kilesasampayuttanceva no ca kilesoti dhammayatanam siya kileso ceva kilesasampayuttanca siya kilesasampayuttanceva no ca kileso siya na vattabbam kileso ceva kilesasampayuttancatipi kilesasampayuttanceva no ca kilesotipi . dasayatana kilesavippayutta- sankilesika dvayatana siya kilesavippayuttasankilesika siya kilesavippayuttaasankilesika siya na vattabba kilesavippayutta- sankilesikatipi kilesavippayuttaasankilesikatipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

[113] Dasayatana na dassanena pahatabba dvayatana siya dassanena pahatabba siya na dassanena pahatabba . dasayatana na bhavanaya pahatabba dvayatana siya bhavanaya pahatabba siya na bhavanaya pahatabba . dasayatana na dassanena pahatabbahetuka dvayatana siya dassanena pahatabbahetuka siya na dassanena pahatabbahetuka . dasayatana na bhavanaya pahatabbahetuka dvayatana siya bhavanaya pahatabbahetuka siya na bhavanaya pahatabbahetuka. Dasayatana avitakka dvayatana siya savitakka siya avitakka. {113.1} Dasayatana avicara dvayatana siya savicara siya avicara . dasayatana appitika dvayatana siya sappitika siya appitika . dasayatana na pitisahagata dvayatana siya pitisahagata siya na pitisahagata . dasayatana na sukhasahagata dvayatana siya sukhasahagata siya na sukhasahagata . dasayatana na upekkhasahagata dvayatana siya upekkhasahagata siya na upekkhasahagata . Dasayatana kamavacara dvayatana siya kamavacara siya na kamavacara. Dasayatana na rupavacara dvayatana siya rupavacara siya na rupavacara. Dasayatana na arupavacara dvayatana siya arupavacara siya na arupavacara . dasayatana pariyapanna dvayatana siya pariyapanna siya apariyapanna . dasayatana aniyyanika dvayatana siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

Niyyanika siya aniyyanika . dasayatana aniyata dvayatana siya niyata siya aniyata . dasayatana sauttara dvayatana siya sauttara siya anuttara . dasayatana arana dvayatana siya sarana siya aranati. Panhapucchakam. Ayatanavibhango samatto. --------- Dhatuvibhango [114] Cha dhatuyo pathavidhatu apodhatu tejodhatu vayodhatu akasadhatu vinnanadhatu. [115] Tattha katama pathavidhatu pathavidhatudvayam atthi ajjhattika atthi bahira . tattha katama ajjhattika pathavidhatu yam ajjhattam paccattam kakkhalam kharigatam kakkhalattam kakkhalabhavo ajjhattam upadinnam seyyathidam kesa loma nakha danta taco mamsam nharu atthi atthiminjam vakkam hadayam yakanam kilomakam pihakam papphasam antam antagunam udariyam karisam yam va panannampi atthi ajjhattam paccattam kakkhalam kharigatam kakkhalattam kakkhalabhavo ajjhattam upadinnam ayam vuccati ajjhattika pathavidhatu . tattha katama bahira pathavidhatu yam bahiram kakkhalam kharigatam kakkhalattam kakkhalabhavo bahiddha anupadinnam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

Seyyathidam ayo loham tipu sisam sajjhu mutta mani veluriyo sankho sila pavalam rajatam jatarupam lohitango masaragallam tinam kattham sakkhara kathala bhumi pasano pabbato yam va panannampi atthi bahiram kakkhalam kharigatam kakkhalattam kakkhalabhavo bahiddha anupadinnam ayam vuccati bahira pathavidhatu . ya ca ajjhattika pathavidhatu ya ca bahira pathavidhatu tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati pathavidhatu. [116] Tattha katama apodhatu apodhatudvayam atthi ajjhattika atthi bahira . tattha katama ajjhattika apodhatu yam ajjhattam paccattam apo apogatam sneho snehagatam bandhanattam rupassa ajjhattam upadinnam seyyathidam pittam semham pubbo lohitam sedo medo assu vasa khelo singhanika lasika muttam yam va panannampi atthi ajjhattam paccattam apo apogatam sneho snehagatam bandhanattam rupassa ajjhattam upadinnam ayam vuccati ajjhattika apodhatu . tattha katama bahira apodhatu yam bahiram apo apogatam senho snehagatam bandhanattam rupassa bahiddha anupadinnam seyyathidam mularaso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso khiram dadhi sappi navanitam telam madhu phanitam bhummani va udakani antalikkhani va yam va panannampi atthi bahiram apo apogatam sneho snehagatam bandhanattam rupassa bahiddha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Anupadinnam ayam vuccati bahira apodhatu . ya ca ajjhattika apodhatu ya ca bahira apodhatu tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati apodhatu. [117] Tattha katama tejodhatu tejodhatudvayam atthi ajjhattika atthi bahira . tattha katama ajjhattika tejodhatu yam ajjhattam paccattam tejo tejogatam usma usmagatam usumam usumagatam ajjhattam upadinnam seyyathidam yena ca santappati yena ca jirati yena ca paridayhati yena ca asitapitakhayitasayitam samma parinamam gacchati yam va panannampi atthi ajjhattam paccattam tejo tejogatam usma usmagatam usumam usumagatam ajjhattam upadinnam ayam vuccati ajjhattika tejodhatu. {117.1} Tattha katama bahira tejodhatu yam bahiram tejo tejogatam usma usmagatam usumam usumagatam bahiddha anupadinnam seyyathidam katthaggi sakalikaggi tinaggi gomayaggi thusaggi sankaraggi indaggi aggisantapo suriyasantapo katthasannicayasantapo tinasannicayasantapo dhannasannicayasantapo bhasmasannicayasantapo yam va panannampi atthi bahiram tejo tejogatam usma usmagatam usumam usumagatam bahiddha anupadinnam ayam vuccati bahira tejodhatu . ya ca ajjhattika tejodhatu ya ca bahira tejodhatu tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati tejodhatu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

[118] Tattha katama vayodhatu vayodhatudvayam atthi ajjhattika atthi bahira . tattha katama ajjhattika vayodhatu yam ajjhattam paccattam vayo vayogatam thambhitattam rupassa ajjhattam upadinnam seyyathidam uddhangama vata adhogama vata kucchisaya vata kotthasaya vata angamanganusarino vata satthakavata khurakavata uppalakavata assaso passaso yam va panannampi atthi ajjhattam paccattam vayo vayogatam thambhitattam rupassa ajjhattam upadinnam ayam vuccati ajjhattika vayodhatu. {118.1} Tattha katama bahira vayodhatu yam bahiram vayo vayogatam thambhitattam rupassa bahiddha anupadinnam seyyathidam puratthima vata pacchima vata uttara vata dakkhina vata saraja vata araja vata sita vata unha vata paritta vata adhimatta vata kala vata verambhavata pakkhavata supannavata talavantavata vidhupanavata yam va panannampi atthi bahiram vayo vayogatam thambhitattam rupassa bahiddha anupadinnam ayam vuccati bahira vayodhatu . ya ca ajjhattika vayodhatu ya ca bahira vayodhatu tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati vayodhatu. [119] Tattha katama akasadhatu akasadhatudvayam atthi ajjhattika atthi bahira . tattha katama ajjhattika akasadhatu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Yam ajjhattam paccattam akaso akasagatam agham aghagatam vivaro vivaragatam asamphuttham mamsalohitehi ajjhattam upadinnam seyyathidam kannacchiddam nasacchiddam mukhadvaram yena ca asitapitakhayitasayitam ajjhoharati yattha ca asitapitakhayitasayitam santitthati yena ca asitapitakhayitasayitam adhobhagam nikkhamati yam va panannampi atthi ajjhattam paccattam akaso akasagatam agham aghagatam vivaro vivaragatam asamphuttham mamsalohitehi ajjhattam upadinnam ayam vuccati ajjhattika akasadhatu . tattha katama bahira akasadhatu yam bahiram akaso akasagatam agham aghagatam vivaro vivaragatam asamphuttham catuhi mahabhutehi bahiddha anupadinnam ayam vuccati bahira akasadhatu . Ya ca ajjhattika akasadhatu ya ca bahira akasadhatu tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva ayam vuccati akasadhatu. [120] Tattha katama vinnanadhatu cakkhuvinnanadhatu sotavinnanadhatu ghanavinnanadhatu jivhavinnanadhatu kayavinnanadhatu manovinnanadhatu ayam vuccati vinnanadhatu. Ima cha dhatuyo. [121] Aparapi cha dhatuyo sukhadhatu dukkhadhatu somanassadhatu domanassadhatu upekkhadhatu avijjadhatu . tattha katama sukhadhatu yam kayikam satam kayikam sukham kayasamphassajam satam sukham vedayitam kayasamphassaja sata sukha vedana ayam vuccati sukhadhatu . tattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Katama dukkhadhatu yam kayikam asatam kayikam dukkham kayasamphassajam asatam dukkham vedayitam kayasamphassaja asata dukkha vedana ayam vuccati dukkhadhatu . tattha katama somanassadhatu yam cetasikam satam cetasikam sukham cetosamphassajam satam sukham vedayitam cetosamphassaja sata sukha vedana ayam vuccati somanassadhatu. {121.1} Tattha katama domanassadhatu yam cetasikam asatam cetasikam dukkham cetosamphassajam asatam dukkham vedayitam cetosamphassaja asata dukkha vedana ayam vuccati domanassadhatu . tattha katama upekkhadhatu yam cetasikam neva satam nasatam cetosamphassajam adukkhamasukham vedayitam cetosamphassaja adukkhamasukha vedana ayam vuccati upekkhadhatu . Tattha katama avijjadhatu yam annanam adassanam .pe. 1- avijjalangi moho akusalamulam ayam vuccati avijjadhatu. Ima cha dhatuyo. [122] Aparapi cha dhatuyo kamadhatu byapadadhatu vihimsadhatu nekkhammadhatu abyapadadhatu avihimsadhatu . tattha katama kamadhatu kamapatisamyutto takko vitakko sankappo appana byappana cetaso abhiniropana micchasankappo ayam vuccati kamadhatu hetthato avicinirayam pariyantam karitva uparito paranimmitavasavatti deve anto karitva yam etasmim antare etthavacara ettha pariyapanna khandhadhatuayatana rupam vedana sanna sankhara vinnanam ayam @Footnote: 1 [300] dhammasanganiyam oloketabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Vuccati kamadhatu . tattha katama byapadadhatu byapadapatisamyutto takko vitakko .pe. micchasankappo ayam vuccati byapadadhatu dasasu va aghatavatthusu cittassa aghato patighato patigham pativirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byapatti manopadoso kodho kujjhana kujjhitattam doso dusana dusitattam byapatti byapajjana byapajjitattam virodho pativirodho candikkam asuropo anattamanata cittassa ayam vuccati byapadadhatu. {122.1} Tattha katama vihimsadhatu vihimsapatisamyutto takko vitakko .pe. micchasankappo ayam vuccati vihimsadhatu idhekacco panina va ledduna va dandena va satthena va rajjuya va annatarannatarena satte vihetheti ya evarupa hethana vihethana himsana vihimsana rosana virosana parupaghato ayam vuccati vihimsadhatu. {122.2} Tattha katama nekkhammadhatu nekkhammapatisamyutto takko vitakko .pe. sammasankappo ayam vuccati nekkhammadhatu sabbepi kusala dhamma nekkhammadhatu . tattha katama abyapadadhatu abyapadapatisamyutto takko vitakko .pe. sammasankappo ayam vuccati abyapadadhatu ya sattesu metti mettayana mettayitattam mettacetovimutti ayam vuccati abyapadadhatu . tattha katama avihimsadhatu avihimsapatisamyutto takko vitakko sankappo appana byappana cetaso abhiniropana sammasankappo ayam vuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Avihimsadhatu ya sattesu karuna karunayana karunayitattam karunacetovimutti ayam vuccati avihimsadhatu. Ima cha dhatuyo. [123] Iti imani tini chakkani tadekajjham abhisannuhitva abhisankhipitva attharasa dhatuyo honti. Suttantabhajaniyam. [124] Attharasa dhatuyo cakkhudhatu rupadhatu cakkhuvinnanadhatu sotadhatu saddadhatu sotavinnanadhatu ghanadhatu gandhadhatu ghanavinnanadhatu jivhadhatu rasadhatu jivhavinnanadhatu kayadhatu photthabbadhatu kayavinnanadhatu manodhatu dhammadhatu manovinnanadhatu. [125] Tattha katama cakkhudhatu yam cakkhum catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso ayam vuccati cakkhudhatu . tattha katama rupadhatu yam rupam catunnam mahabhutanam upadaya vannanibha .pe. rupadhatupesa ayam vuccati rupadhatu . Tattha katama cakkhuvinnanadhatu cakkhunca paticca rupe ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja cakkhuvinnanadhatu ayam vuccati cakkhuvinnanadhatu. [126] Tattha katama sotadhatu yam sotam catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso ayam vuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Sotadhatu . tattha katama saddadhatu yo saddo catunnam mahabhutanam upadaya anidassano sappatigho .pe. saddadhatupesa ayam vuccati saddadhatu . tattha katama sotavinnanadhatu sotanca paticcasadde ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja sotavinnanadhatu ayam vuccati sotavinnanadhatu. [127] Tattha katama ghanadhatu yam ghanam catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso ayam vuccati ghanadhatu . tattha katama gandhadhatu yo gandho catunnam mahabhutanam upadaya anidassano sappatigho .pe. gandhadhatupesa ayam vuccati gandhadhatu . tattha katama ghanavinnanadhatu ghananca paticca gandhe ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja ghanavinnanadhatu ayam vuccati ghanavinnanadhatu. [128] Tattha katama jivhadhatu ya jivha catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso ayam vuccati jivhadhatu . tattha katama rasadhatu yo raso catunnam mahabhutanam upadaya anidassano sappatigho .pe. rasadhatupesa ayam vuccati rasadhatu . tattha katama jivhavinnanadhatu jivhanca paticca rase ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja jivhavinnanadhatu ayam vuccati jivhavinnanadhatu. [129] Tattha katama kayadhatu yo kayo catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso ayam vuccati kayadhatu. Tattha katama photthabbadhatu pathavidhatu .pe. photthabbadhatupesa ayam vuccati photthabbadhatu . tattha katama kayavinnanadhatu kayanca paticca photthabbe ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja kayavinnanadhatu ayam vuccati kayavinnanadhatu. [130] Tattha katama manodhatu cakkhuvinnanadhatuya uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja manodhatu sotavinnanadhatuya .pe. ghanavinnanadhatuya .pe. Jivhavinnanadhatuya .pe. kayavinnanadhatuya uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja manodhatu sabbadhammesu va pana pathamasamannaharo ayam vuccati manodhatu. {130.1} Tattha katama dhammadhatu vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho yanca rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam asankhata ca dhatu. Tattha katamo vedanakkhandho ekavidhena vedanakkhandho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Phassasampayutto . duvidhena vedanakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena vedanakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam bahuvidhena vedanakkhandho . ayam vuccati vedanakkhandho. {130.2} Tattha katamo sannakkhandho. Ekavidhena sannakkhandho phassasampayutto . duvidhena sannakkhandho atthi sahetuko atthi ahetuko . tividhena sannakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. evam bahuvidhena sannakkhandho . ayam vuccati sannakkhandho. {130.3} Tattha katamo sankharakkhandho ekavidhena sankharakkhandho cittasampayutto . duvidhena sankharakkhandho atthi hetu atthi na hetu. Tividhena sankharakkhandho atthi kusalo atthi akusalo atthi abyakato .pe. Evam bahuvidhena sankharakkhandho ayam vuccati sankharakkhandho. {130.4} Tattha katamam rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam itthindriyam .pe. kabalinkaro aharo idam vuccati rupam anidassanam appatigham dhammayatanapariyapannam. {130.5} Tattha katama asankhata dhatu ragakkhayo dosakkhayo mohakkhayo ayam vuccati asankhata dhatu. Ayam vuccati dhammadhatu. {130.6} Tattha katama manovinnanadhatu cakkhuvinnanadhatuya uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati manodhatu manodhatuyapi uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati cittam mano manasam .pe. Tajja manovinnanadhatu sotavinnanadhatuya .pe. ghanavinnanadhatuya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

.pe. Jivhavinnanadhatuya .pe. kayavinnanadhatuya uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati manodhatu manodhatuyapi uppajjitva niruddhasamanantara uppajjati cittam mano manasam .pe. Tajja manovinnanadhatu mananca paticca dhamme ca uppajjati cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja manovinnanadhatu ayam vuccati manovinnanadhatu. Abhidhammabhajaniyam. [131] Attharasa dhatuyo cakkhudhatu rupadhatu cakkhuvinnanadhatu sotadhatu saddadhatu sotavinnanadhatu ghanadhatu gandhadhatu ghanavinnanadhatu jivhadhatu rasadhatu jivhavinnanadhatu kayadhatu photthabbadhatu kayavinnanadhatu manodhatu dhammadhatu manovinnanadhatu . attharasannam dhatunam kati kusala kati akusala kati abyakata .pe. Kati sarana kati arana. [132] Solasa dhatuyo abyakata dve dhatuyo siya kusala siya akusala siya abyakata . dasa dhatuyo na vattabba sukhaya vedanaya sampayuttatipi dukkhaya vedanaya sampayuttatipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttatipi panca dhatuyo adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta kayavinnanadhatu siya sukhaya vedanaya sampayutta siya dukkhaya vedanaya sampayutta manovinnanadhatu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Siya sukhaya vedanaya sampayutta siya dukkhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta dhammadhatu siya sukhaya vedanaya sampayutta siya dukkhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta siya na vattabba sukhaya vedanaya sampayuttatipi dukkhaya vedanaya sampayuttatipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttatipi. {132.1} Dasa dhatuyo nevavipakanavipakadhammadhamma panca dhatuyo vipaka manodhatu siya vipaka siya nevavipakanavipakadhammadhamma dve dhatuyo siya vipaka siya vipakadhammadhamma siya nevavipaka- navipakadhammadhamma . dasa dhatuyo upadinnupadaniya saddadhatu anupadinnupadaniya panca dhatuyo siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya dve dhatuyo siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya siya anupadinnaanupadaniya . Solasa dhatuyo asankilitthasankilesika dve dhatuyo siya sankilittha- sankilesika siya asankilitthasankilesika siya asankilitthaasankilesika. {132.2} Pannarasa dhatuyo avitakkaavicara manodhatu savitakkasavicara manovinnanadhatu siya savitakkasavicara siya avitakkavicaramatta siya avitakkaavicara dhammadhatu siya savitakkasavicara siya avitakkavicaramatta siya avitakkaavicara siya na vattabba savitakkasavicaratipi avitakkavicaramattatipi avitakkaavicaratipi . dasa dhatuyo na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Upekkhasahagatatipi panca dhatuyo upekkhasahagata kayavinnanadhatu na pitisahagata siya sukhasahagata na upekkhasahagata siya na vattabba sukhasahagatati dve dhatuyo siya pitisahagata siya sukhasahagata siya upekkhasahagata siya na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi . solasa dhatuyo nevadassanenanabhavanayapahatabba dve dhatuyo siya dassanena pahatabba siya bhavanaya pahatabba siya nevadassanenanabhavanayapahatabba . solasa dhatuyo nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka dve dhatuyo siya dassanena pahatabbahetuka siya bhavanaya pahatabbahetuka siya nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka. {132.3} Solasa dhatuyo nevaacayagaminonaapacayagamino dve dhatuyo siya acayagamino siya apacayagamino siya nevaacayagaminonaapacayagamino . solasa dhatuyo nevasekkhanasekkha dve dhatuyo siya sekkha siya asekkha siya nevasekkhanasekkha . solasa dhatuyo paritta dve dhatuyo siya paritta siya mahaggata siya appamana . dasa dhatuyo anarammana cha dhatuyo parittarammana dve dhatuyo siya parittarammana siya mahaggatarammana siya appamanarammana siya na vattabba parittarammanatipi mahaggatarammanatipi appamanarammanatipi . solasa dhatuyo majjhima dve dhatuyo siya hina siya majjhima siya panita . solasa dhatuyo aniyata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Dve dhatuyo siya micchattaniyata siya sammattaniyata siya aniyata. {132.4} Dasa dhatuyo anarammana cha dhatuyo na vattabba maggarammanatipi maggahetukatipi maggadhipatinotipi dve dhatuyo siya maggarammana siya maggahetuka siya maggadhipatino siya na vattabba maggarammanatipi maggahetukatipi maggadhipatinotipi . Dasa dhatuyo siya uppanna siya uppadino na vattabba anuppannati saddadhatu siya uppanna siya anuppanna na vattabba uppadiniti cha dhatuyo siya uppanna siya anuppanna siya uppadino dhammadhatu siya uppanna siya anuppanna siya uppadini siya na vattabba uppannatipi anuppannatipi uppadinitipi . sattarasa dhatuyo siya atita siya anagata siya paccuppanna dhammadhatu siya atita siya anagata siya paccuppanna siya na vattabba atitatipi anagatatipi paccuppannatipi. {132.5} Dasa dhatuyo anarammana cha dhatuyo paccuppannarammana dve dhatuyo siya atitarammana siya anagatarammana siya paccuppannarammana siya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi siya ajjhatta siya bahiddha siya ajjhattabahiddha . dasa dhatuyo anarammana cha dhatuyo siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhattabahiddharammana dve dhatuyo siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhattabahiddharammana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Siya na vattabba ajjhattarammanatipi bahiddharammanatipi ajjhattabahiddharammanatipi . rupadhatu sanidassanasappatigha nava dhatuyo anidassanasappatigha attha dhatuyo anidassanaappatigha. [133] Sattarasa dhatuyo na hetu dhammadhatu siya hetu siya na hetu . solasa dhatuyo ahetuka dve dhatuyo siya sahetuka siya ahetuka . solasa dhatuyo hetuvippayutta dve dhatuyo siya hetusampayutta siya hetuvippayutta . solasa dhatuyo na vattabba hetu ceva sahetuka catipi sahetuka ceva na ca hetutipi manovinnanadhatu na vattabba hetu ceva sahetuka catipi siya sahetuka ceva na ca hetu siya na vattabba sahetuka ceva na ca hetuti dhammadhatu siya hetu ceva sahetuka ca siya sahetuka ceva na ca hetu siya na vattabba hetu ceva sahetuka catipi sahetuka ceva na ca hetutipi. {133.1} Solasa dhatuyo na vattabba hetu ceva hetusampayutta catipi hetusampayutta ceva na ca hetutipi manovinnanadhatu na vattabba hetu ceva hetusampayutta cati siya hetusampayutta ceva na ca hetu siya na vattabba hetusampayutta ceva na ca hetuti dhammadhatu siya hetu ceva hetusampayutta ca siya hetusampayutta ceva na ca hetu siya na vattabba hetu ceva hetusampayutta catipi hetusampayutta ceva na ca hetutipi . solasa dhatuyo na hetu ahetuka manovinnanadhatu siya na hetu sahetuka siya na hetu ahetuka dhammadhatu siya na hetu sahetuka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page117.

Siya na hetu ahetuka siya na vattabba na hetu sahetukatipi na hetu ahetukatipi. [134] Sattarasa dhatuyo sappaccaya dhammadhatu siya sappaccaya siya appaccaya . sattarasa dhatuyo sankhata dhammadhatu siya sankhata siya asankhata . sattarasa dhatuyo anidassana rupadhatu sanidassana . dasa dhatuyo sappatigha attha dhatuyo appatigha . Dasa dhatuyo rupa satta dhatuyo arupa dhammadhatu siya rupam siya arupam . solasa dhatuyo lokiya dve dhatuyo siya lokiya siya lokuttara. Kenaci vinneyya kenaci na vinneyya. [135] Sattarasa dhatuyo no asava dhammadhatu siya asavo siya no asavo . solasa dhatuyo sasava dve dhatuyo siya sasava siya anasava . solasa dhatuyo asavavippayutta dve dhatuyo siya asavasampayutta siya asavavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba asava ceva sasava cati sasava ceva no ca asava manovinnanadhatu na vattabba asavo ceva sasava cati siya sasava ceva no ca asavo siya na vattabba sasava ceva no ca asavoti dhammadhatu siya asavo ceva sasava ca siya sasava ceva no ca asavo siya na vattabba asavo ceva sasava catipi sasava ceva no ca asavotipi. Solasa dhatuyo na vattabba asava ceva asavasampayutta catipi asavasampayutta ceva no ca asavatipi manovinnanadhatu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page118.

Na vattabba asavo ceva asavasampayutta cati siya asavasampayutta yutta ceva no ca asavo siya na vattabba asavasampayutta ceva no ca asavoti dhammadhatu siya asavo ceva asavasampayutta ca siya asavasampayutta ceva no ca asavo siya na vattabba asavo ceva asavasampayutta catipi asavasampayutta ceva no ca asavotipi . solasa dhatuyo asavavippayuttasasava dve dhatuyo siya asavavippayuttasasava siya asavavippayuttaanasava siya na vattabba asavavippayuttasasavatipi asavavippayuttaanasavatipi. [136] Sattarasa dhatuyo no sannojana dhammadhatu siya sannojanam siya no sannojanam . solasa dhatuyo sannojaniya dve dhatuyo siya sannojaniya siya asannojaniya . solasa dhatuyo sannojanavippayutta dve dhatuyo siya sannojanasampayutta siya sannojanavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba sannojana ceva sannojaniya cati sannojaniya ceva no ca sannojana manovinnanadhatu na vattabba sannojananceva sannojaniya cati siya sannojaniya ceva no ca sannojanam siya na vattabba sannojaniya ceva no ca sannojananti dhammadhatu siya sannojananceva sannojaniya ca siya sannojaniya ceva no ca sannojanam siya na vattabba sannojananceva sannojaniya catipi sannojaniya ceva no ca sannojanantipi . solasa dhatuyo na vattabba

--------------------------------------------------------------------------------------------- page119.

Sannojana ceva sannojanasampayutta catipi sannojanasampayutta ceva no ca sannojanatipi manovinnanadhatu na vattabba sannojananceva sannojanasampayutta cati siya sannojanasampayutta ceva no ca sannojanam siya na vattabba sannojanasampayutta ceva no ca sannojananti dhammadhatu siya sannojananceva sannojana- sampayutta ca siya sannojanasampayutta ceva no ca sannojanam siya na vattabba sannojananceva sannojanasampayutta catipi sannojanasampayutta ceva no ca sannojanantipi . solasa dhatuyo sannojanavippayuttasannojaniya dve dhatuyo siya sannojana- vippayuttasannojaniya siya sannojanavippayuttaasannojaniya siya na vattabba sannojanavippayuttasannojaniyatipi sannojana- vippayuttaasannojaniyatipi. [137] Sattarasa dhatuyo no gantha dhammadhatu siya gantho siya no gantho . solasa dhatuyo ganthaniya dve dhatuyo siya ganthaniya siya aganthaniya . solasa dhatuyo ganthavippayutta dve dhatuyo siya ganthasampayutta siya ganthavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba gantha ceva ganthaniya cati ganthaniya ceva no ca gantha manovinnanadhatu na vattabba gantho ceva ganthaniya cati siya ganthaniya ceva no ca gantho siya na vattabba ganthaniya ceva no ca ganthoti dhammadhatu siya gantho ceva ganthaniya ca siya ganthaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

Ceva no ca gantho siya na vattabba gantho ceva ganthaniya catipi ganthaniya ceva no ca ganthotipi . solasa dhatuyo na vattabba gantha ceva ganthasampayutta catipi ganthasampayutta ceva no ca ganthatipi manovinnanadhatu na vattabba gantho ceva ganthasampayutta cati siya ganthasampayutta ceva no ca gantho siya na vattabba ganthasampayutta ceva no ca ganthoti dhammadhatu siya gantho ceva ganthasampayutta ca siya ganthasampayutta ceva no ca gantho siya na vattabba gantho ceva ganthasampayutta catipi ganthasampayutta ceva no ca ganthotipi . solasa dhatuyo ganthavippayuttaganthaniya dve dhatuyo siya ganthavippayuttaganthaniya siya ganthavippayuttaaganthaniya siya na vattabba ganthavippayuttaganthaniyatipi ganthavippayuttaaganthaniyatipi. [138] Sattarasa dhatuyo no ogha .pe. No yoga .pe. No nivarana dhammadhatu siya nivaranam siya no nivaranam . solasa dhatuyo nivaraniya dve dhatuyo siya nivaraniya siya anivaraniya . solasa dhatuyo nivaranavippayutta dve dhatuyo siya nivaranasampayutta siya nivaranavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba nivarana ceva nivaraniya cati nivaraniya ceva no ca nivarana manovinnanadhatu na vattabba nivarananceva nivaraniya cati siya nivaraniya ceva no ca nivaranam siya na vattabba nivaraniya ceva no ca nivarananti dhammadhatu siya nivarananceva nivaraniya ca siya nivaraniya ceva no ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

Nivaranam siya na vattabba nivarananceva nivaraniya catipi nivaraniya ceva no ca nivaranantipi . solasa dhatuyo na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta catipi nivaranasampayutta ceva no ca nivaranatipi manovinnanadhatu na vattabba nivarananceva nivaranasampayutta cati siya nivaranasampayutta ceva no ca nivaranam siya na vattabba nivaranasampayutta ceva no ca nivarananti dhammadhatu siya nivarananceva nivaranasampayutta ca siya nivaranasampayutta ceva no ca nivaranam siya na vattabba nivarananceva nivaranasampayutta catipi nivaranasampayutta ceva no ca nivaranantipi . solasa dhatuyo nivaranavippayuttanivaraniya dve dhatuyo siya nivaranavippayuttanivaraniya siya nivaranavippayuttaanivaraniya siya na vattabba nivarana- vippayuttanivaraniyatipi nivaranavippayuttaanivaraniyatipi. [139] Sattarasa dhatuyo no paramasa dhammadhatu siya paramaso siya no paramaso . solasa dhatuyo paramattha dve dhatuyo siya paramattha siya aparamattha . solasa dhatuyo paramasavippayutta manovinnanadhatu siya paramasasampayutta siya paramasavippayutta dhammadhatu siya paramasasampayutta siya paramasavippayutta siya na vattabba paramasasampayuttatipi paramasavippayuttatipi . solasa dhatuyo na vattabba paramasa ceva paramattha cati paramattha ceva no ca paramasa manovinnanadhatu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

Na vattabba paramasa ceva paramattha cati siya paramattha ceva no ca paramaso siya na vattabba paramattha ceva no ca paramasoti dhammadhatu siya paramaso ceva paramattha ca siya paramattha ceva no ca paramaso siya na vattabba paramaso ceva paramattha catipi paramattha ceva no ca paramasotipi . solasa dhatuyo paramasavippayuttaparamattha dve dhatuyo siya paramasa- vippayuttaparamattha siya paramasavippayuttaaparamattha siya na vattabba paramasavippayuttaparamatthatipi paramasavippayutta- aparamatthatipi. [140] Dasa dhatuyo anarammana satta dhatuyo sarammana dhammadhatu siya sarammana siya anarammana . ekadasa dhatuyo no citta satta dhatuyo citta. Sattarasa dhatuyo acetasika dhammadhatu siya cetasika siya acetasika . dasa dhatuyo cittavippayutta dhammadhatu siya cittasampayutta siya cittavippayutta satta dhatuyo na vattabba cittena sampayuttatipi cittena vippayuttatipi . dasa dhatuyo cittavisamsattha dhammadhatu siya cittasamsattha siya cittavisamsattha satta dhatuyo na vattabba cittena samsatthatipi cittena visamsatthatipi. Dvadasa dhatuyo no cittasamutthana cha dhatuyo siya cittasamutthana siya no cittasamutthana . sattarasa dhatuyo no cittasahabhuno dhammadhatu siya cittasahabhu siya no cittasahabhu . sattarasa dhatuyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

No cittanuparivattino dhammadhatu siya cittanuparivatti siya no cittanuparivatti . sattarasa dhatuyo no cittasamsatthasamutthana dhammadhatu siya cittasamsatthasamutthana siya no cittasamsatthasamutthana . Sattarasa dhatuyo no cittasamsatthasamutthanasahabhuno dhammadhatu siya cittasamsatthasamutthanasahabhu siya no cittasamsatthasamutthanasahabhu . Sattarasa dhatuyo no cittasamsatthasamutthananuparivattino dhammadhatu siya cittasamsatthasamutthananuparivatti siya no cittasamsattha- samutthananuparivatti . dvadasa dhatuyo ajjhattika cha dhatuyo bahira . nava dhatuyo upada attha dhatuyo nupada dhammadhatu siya upada siya nupada . dasa dhatuyo upadinna saddadhatu anupadinna satta dhatuyo siya upadinna siya anupadinna. [141] Sattarasa dhatuyo nupadana dhammadhatu siya upadanam siya nupadanam . solasa dhatuyo upadaniya dve dhatuyo siya upadaniya siya anupadaniya . solasa dhatuyo upadanavippayutta dve dhatuyo siya upadanasampayutta siya upadanavippayutta . Danavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba upadana ceva upadaniya cati upadaniya ceva no ca upadana manovinnanadhatu na vattabba upadananceva upadaniya cati siya upadaniya ceva no ca upadanam siya na vattabba upadaniya ceva no ca upadananti dhammadhatu siya upadananceva upadaniya ca siya upadaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

Ceva no ca upadanam siya na vattabba upadananceva upadaniya catipi upadaniya ceva no ca upadanantipi . solasa dhatuyo na vattabba upadana ceva upadanasampayutta catipi upadanasampayutta ceva no ca upadanantipi manovinnanadhatu na vattabba upadananceva upadanasampayutta cati siya upadanasampayutta ceva no ca upadanam siya na vattabba upadanasampayutta ceva no ca upadananti dhammadhatu siya upadananceva upadanasampayutta ca siya upadanasampayutta ceva no ca upadanam siya na vattabba upadananceva upadanasampayutta catipi upadanasampayutta ceva no ca upadanantipi . solasa dhatuyo upadanavippayuttaupadaniya dve dhatuyo siya upadanavippayuttaupadaniya siya upadana- vippayuttaanupadaniya siya na vattabba upadanavippayutta- upadaniyatipi upadanavippayuttaanupadaniyatipi. [142] Sattarasa dhatuyo no kilesa dhammadhatu siya kileso siya no kileso . solasa dhatuyo sankilesika dve dhatuyo siya sankilesika siya asankilesika . solasa dhatuyo asankilittha dve dhatuyo siya sankilittha siya asankilittha . solasa dhatuyo kilesavippayutta dve dhatuyo siya kilesasampayutta siya kilesavippayutta . solasa dhatuyo na vattabba kilesa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

Ceva sankilesika cati sankilesika ceva no ca kilesa manovinnanadhatu na vattabba kilesa ceva sankilesika cati siya sankilesika ceva no ca kileso siya na vattabba sankilesika ceva no ca kilesoti dhammadhatu siya kileso ceva sankilesika ca siya sankilesika ceva no ca kileso siya na vattabba kileso ceva sankilesika catipi sankilesika ceva no ca kilesotipi. {142.1} Solasa dhatuyo na vattabba kilesa ceva sankilittha catipi sankilittha ceva no ca kilesatipi manovinnanadhatu na vattabba kileso ceva sankilittha cati siya sankilittha ceva no ca kileso siya na vattabba sankilittha ceva no ca kilesoti dhammadhatu siya kileso ceva sankilittha ca siya sankilittha ceva no ca kileso siya na vattabba kileso ceva sankilittha catipi sankilittha ceva no ca kilesotipi. {142.2} Solasa dhatuyo na vattabba kileso ceva kilesasampayutta catipi kilesasampayutta ceva no ca kilesatipi manovinnanadhatu na vattabba kileso ceva kilesasampayutta cati siya kilesasampayutta ceva no ca kileso siya na vattabba kilesasampayutta ceva no ca kilesoti dhammadhatu siya kileso ceva kilesasampayutta ca siya kilesasampayutta ceva no ca kileso siya na vattabba kileso ceva kilesasampayutta catipi kilesasampayutta ceva no

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

Ca kilesotipi . solasa dhatuyo kilesavippayuttasankilesika dve dhatuyo siya kilesavippayuttasankilesika siya kilesavippayuttaasankilesika siya na vattabba kilesavippayuttasankilesikatipi kilesavippayutta- asankilesikatipi. [143] Solasa dhatuyo na dassanena pahatabba dve dhatuyo siya dassanena pahatabba siya na dassanena pahatabba . Solasa dhatuyo na bhavanaya pahatabba dve dhatuyo siya bhavanaya pahatabba siya na bhavanaya pahatabba . solasa dhatuyo na dassanena pahatabbahetuka dve dhatuyo siya dassanena pahatabbahetuka siya na dassanena pahatabbahetuka . solasa dhatuyo na bhavanaya pahatabbahetuka dve dhatuyo siya bhavanaya pahatabbahetuka siya na bhavanaya pahatabbahetuka . pannarasa dhatuyo avitakka manovinnanadhatu savitakka dve dhatuyo siya savitakka siya avitakka. {143.1} Pannarasa dhatuyo avicara manodhatu savicara dve dhatuyo siya savicara siya avicara . solasa dhatuyo appitika dve dhatuyo siya sappitika siya appitika . solasa dhatuyo na pitisahagata dve dhatuyo siya pitisahagata siya na pitisahagata . Pannarasa dhatuyo na sukhasahagata tisso dhatuyo siya sukhasahagata siya na sukhasahagata . ekadasa dhatuyo na upekkhasahagata panca dhatuyo upekkhasahagata dve dhatuyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

Siya upekkhasahagata siya na upekkhasahagata . solasa dhatuyo kamavacara dve dhatuyo siya kamavacara siya na kamavacara. Solasa dhatuyo na rupavacara dve dhatuyo siya rupavacara siya na rupavacara . solasa dhatuyo na arupavacara dve dhatuyo siya arupavacara siya na arupavacara . solasa dhatuyo pariyapanna dve dhatuyo siya pariyapanna siya apariyapanna . Solasa dhatuyo aniyyanika dve dhatuyo siya niyyanika siya aniyyanika . Solasa dhatuyo aniyata dve dhatuyo siya niyata siya aniyata. Solasa dhatuyo sauttara dve dhatuyo siya sauttara siya anuttara. Solasa dhatuyo arana dve dhatuyo siya sarana siya aranati. Panhapucchakam. Dhatuvibhango samatto. ------- Saccavibhango [144] Cattari ariyasaccani dukkham ariyasaccam dukkhasamudayo ariyasaccam dukkhanirodho ariyasaccam dukkhanirodhagamini patipada ariyasaccam. [145] Tattha katamam dukkham ariyasaccam jatipi dukkha jarapi dukkha maranampi dukkham sokaparidevadukkhadomanassupayasapi dukkha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page128.

Appiyehi sampayogo dukkho piyehi vippayogo dukkho yampiccham na labhati tampi dukkham sankhittena pancupadanakkhandha dukkha. [146] Tattha katama jati ya tesam tesam sattanam tamhi tamhi sattanikaye jati sanjati okkanti abhinibbatti khandhanam patubhavo ayatananam patilabho ayam vuccati jati. [147] Tattha katama jara ya tesam tesam sattanam tamhi tamhi sattanikaye jara jiranata khandiccam paliccam valittacata ayuno samhani indriyanam paripako ayam vuccati jara. [148] Tattha katamam maranam ya tesam tesam sattanam tamha tamha sattanikaya cuti cavanata bhedo antaradhanam maccu maranam kalakiriya khandhanam bhedo kalevarassa nikkhepo jivitindriyassa upacchedo idam vuccati maranam. [149] Tattha katamo soko natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa soko socana socitattam antosoko antoparisoko cetaso parijjhayana domanassam sokasallam ayam vuccati soko. [150] Tattha katamo paridevo natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page129.

Va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa adevo paridevo adevana paridevana adevitattam paridevitattam vaca palapo vippalapo lalapo lalapana lalapitattam ayam vuccati paridevo. [151] Tattha katamam dukkham yam kayikam asatam kayikam dukkham kayasamphassajam asatam dukkham vedayitam kayasamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati dukkham. [152] Tattha katamam domanassam yam cetasikam asatam cetasikam dukkham cetosamphassajam asatam dukkham vedayitam cetosamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati domanassam. [153] Tattha katamo upayaso natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa ayaso upayaso ayasitattam upayasitattam ayam vuccati upayaso. [154] Tattha katamo appiyehi sampayogo dukkho idha yassa te honti anittha akanta amanapa rupa sadda gandha rasa photthabba ye va panassa te honti anatthakama ahitakama aphasukama ayogakkhemakama ya tehi sangati samagamo samodhanam missibhavo ayam vuccati appiyehi sampayogo dukkho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page130.

[155] Tattha katamo piyehi vippayogo dukkho idha yassa te honti ittha kanta manapa rupa sadda gandha rasa photthabba ye va panassa te honti atthakama hitakama phasukama yogakkhemakama mata va pita va bhata va bhagini va mitta va amacca va natisalohita va ya tehi asangati asamagamo asamodhanam amissibhavo ayam vuccati piyehi vippayogo dukkho. [156] Tattha katamam yampiccham na labhati tampi dukkham jatidhammanam sattanam evam iccha uppajjati aho vata mayam na jatidhamma assama na ca vata no jati agaccheyyati na kho panetam icchaya pattabbam idampi yampiccham na labhati tampi dukkham jaradhammanam sattanam .pe. byadhidhammanam sattanam .pe. maranadhammanam sattanam .pe. sokaparidevadukkhadomanassupayasadhammanam sattanam evam iccha uppajjati aho vata mayam na sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma assama na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupayasa agaccheyyunti na kho panetam icchaya pattabbam idampi yampiccham na labhati tampi dukkham. [157] Tattha katame sankhittena pancupadanakkhandha dukkha seyyathidam rupupadanakkhandho vedanupadanakkhandho sannupadanakkhandho sankharupadanakkhandho vinnanupadanakkhandho ime vuccanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Sankhittena pancupadanakkhandha dukkha. Idam vuccati dukkham ariyasaccam. [158] Tattha katamam dukkhasamudayo ariyasaccam yayam tanha ponobbhavika nandiragasahagata tatratatrabhinandini seyyathidam kamatanha bhavatanha vibhavatanha. [159] Sa kho panesa tanha kattha uppajjamana uppajjati kattha nivisamana nivisati . yam loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati . Kinca loke piyarupam satarupam . cakkhum loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati sotam .pe. ghanam jivha kayo mano loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.1} Rupa loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati sadda .pe. Gandha rasa photthabba dhamma loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.2} Cakkhuvinnanam loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati sotavinnanam .pe. ghanavinnanam jivhavinnanam kayavinnanam manovinnanam loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Ettha nivisamana nivisati. {159.3} Cakkhusamphasso loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati sotasamphasso .pe. ghanasamphasso jivhasamphasso kayasamphasso manosamphasso loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.4} Cakkhusamphassaja vedana loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati sotasamphassaja vedana .pe. ghanasamphassaja vedana jivhasamphassaja vedana kayasamphassaja vedana manosamphassaja vedana loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.5} Rupasanna loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati saddasanna .pe. gandhasanna rasasanna photthabbasanna dhammasanna loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.6} Rupasancetana loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati saddasancetana .pe. Gandhasancetana rasasancetana photthabbasancetana dhammasancetana loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.7} Rupatanha loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

Nivisati saddatanha .pe. gandhatanha rasatanha photthabbatanha dhammatanha loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.8} Rupavitakko loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati saddavitakko .pe. Gandhavitakko rasavitakko photthabbavitakko dhammavitakko loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. {159.9} Rupavicaro loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati saddavicaro .pe. Gandhavicaro rasavicaro photthabbavicaro dhammavicaro loke piyarupam satarupam etthesa tanha uppajjamana uppajjati ettha nivisamana nivisati. Idam vuccati dukkhasamudayo ariyasaccam. [160] Tattha katamam dukkhanirodho ariyasaccam yo tassayeva tanhaya asesaviraganirodho cago patinissaggo mutti analayo. [161] Sa kho panesa tanha kattha pahiyamana pahiyati kattha nirujjhamana nirujjhati . yam loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati . kinca loke piyarupam satarupam . cakkhum loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati sotam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

.pe. Ghanam jivha kayo mano loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati . rupa loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati sadda .pe. gandha rasa photthabba dhamma loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.1} Cakkhuvinnanam loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati sotavinnanam .pe. Ghanavinnanam jivhavinnanam kayavinnanam manovinnanam loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.2} Cakkhusamphasso loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati sotasamphasso .pe. Ghanasamphasso jivhasamphasso kayasamphasso manosamphasso loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.3} Cakkhusamphassaja vedana loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati sotasamphassaja vedana .pe. ghanasamphassaja vedana jivhasamphassaja vedana kayasamphassaja vedana manosamphassaja vedana loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati . rupasanna loke piyarupam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati saddasanna .pe. gandhasanna rasasanna photthabbasanna dhammasanna loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.4} Rupasancetana loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati saddasancetana .pe. gandhasancetana rasasancetana photthabbasancetana dhammasancetana loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.5} Rupatanha loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati saddatanha .pe. gandhatanha rasatanha photthabbatanha dhammatanha loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.6} Rupavitakko loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati saddavitakko .pe. Gandhavitakko rasavitakko photthabbavitakko dhammavitakko loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. {161.7} Rupavicaro loke piyarupam satarupam etthesa tanha pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati saddavicaro .pe. Gandhavicaro rasavicaro photthabbavicaro dhammavicaro loke piyarupam satarupam etthesa tanha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

Pahiyamana pahiyati ettha nirujjhamana nirujjhati. Idam vuccati dukkhanirodho ariyasaccam. [162] Tattha katamam dukkhanirodhagamini patipada ariyasaccam. Ayameva ariyo atthangiko maggo . seyyathidam . sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi. [163] Tattha katama sammaditthi dukkhe nanam dukkhasamudaye nanam dukkhanirodhe nanam dukkhanirodhagaminiya patipadaya nanam ayam vuccati sammaditthi. [164] Tattha katamo sammasankappo nekkhammasankappo abyapadasankappo avihimsasankappo ayam vuccati sammasankappo. [165] Tattha katama sammavaca musavada veramani pisunaya vacaya veramani pharusaya vacaya veramani samphappalapa veramani ayam vuccati sammavaca. [166] Tattha katamo sammakammanto panatipata veramani adinnadana veramani kamesu micchacara veramani ayam vuccati sammakammanto. [167] Tattha katamo sammaajivo idha ariyasavako micchaajivam pahaya sammaajivena jivitam kappeti ayam vuccati sammaajivo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

[168] Tattha katamo sammavayamo idha bhikkhu anuppannanam papakanam akusalanam dhammanam anuppadaya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati uppannanam papakanam akusalanam dhammanam pahanaya .pe. anuppannanam kusalanam dhammanam uppadaya .pe. uppannanam kusalanam dhammanam thitiya asammosaya bhiyyobhavaya vepullaya bhavanaya paripuriya chandam janeti vayamati viriyam arabhati cittam pagganhati padahati ayam vuccati sammavayamo. [169] Tattha katama sammasati idha bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam vedanasu .pe. citte .pe. dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam ayam vuccati sammasati. [170] Tattha katamo sammasamadhi idha bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam upasampajja viharati pitiya ca viraga upekkhako ca viharati sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeti yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyam jhanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Upasampajja viharati sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catuttham jhanam upasampajja viharati ayam vuccati sammasamadhi. Idam vuccati dukkhanirodhagamini patipada ariyasaccam. Suttantabhajaniyam. [171] Cattari saccani dukkham dukkhasamudayo dukkhanirodho dukkhanirodhagamini patipada. [172] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ayam vuccati dukkhasamudayo. [173] Tattha katamam dukkham avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [174] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [175] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

.pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye atthangiko maggo hoti sammaditthi .pe. Sammasamadhi. [176] Tattha katama sammaditthi ya panna pajanana .pe. Amoho dhammavicayo sammaditthi dhammavicayasambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammaditthi. [177] Tattha katamo sammasankappo yo takko vitakko .pe. Sammasankappo maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasankappo. [178] Tattha katama sammavaca ya catuhi vaciduccaritehi arati virati pativirati veramani akiriya akaranam anajjhapatti velaanatikkamo setughato sammavaca maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammavaca. [179] Tattha katamo sammakammanto ya tihi kayaduccaritehi arati virati pativirati veramani akiriya akaranam anajjhapatti velaanatikkamo setughato sammakammanto maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammakammanto. [180] Tattha katamo sammaajivo ya micchaajiva arati virati pativirati veramani akiriya akaranam anajjhapatti velaanatikkamo setughato sammaajivo maggangam maggapariyapannam ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

Vuccati sammaajivo. [181] Tattha katamo sammavayamo yo cetasiko viriyarambho .pe. sammavayamo viriyasambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammavayamo. [182] Tattha katama sammasati ya sati anussati .pe. Sammasati satisambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasati. [183] Tattha katamo sammasamadhi ya cittassa thiti .pe. Sammasamadhi samadhisambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasamadhi. Ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. [184] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa ayam vuccati dukkhasamudayo. [185] Tattha katamam dukkham avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [186] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

Kilesanam pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [187] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye atthangiko maggo hoti sammaditthi .pe. sammasamadhi ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. [188] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma ayam vuccati dukkhasamudayo. [189] Tattha katamam dukkham tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [190] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca kilesanam avasesananca akusalanam dhammanam pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [191] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

.pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye atthangiko maggo hoti sammaditthi .pe. sammasamadhi ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. [192] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani ayam vuccati dukkhasamudayo. [193] Tattha katamam dukkham avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [194] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca kilesanam avasesananca akusalanam dhammanam tinnannanca kusalamulanam sasavanam pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [195] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye atthangiko maggo hoti sammaditthi .pe. sammasamadhi ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Patipadaya sampayutta. [196] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma ayam vuccati dukkhasamudayo. [197] Tattha katamam dukkham sasava kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [198] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca kilesanam avasesananca akusalanam dhammanam tinnannanca kusalamulanam sasavanam avasesananca sasavanam kusalanam dhammanam pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [199] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye atthangiko maggo hoti sammaditthi .pe. sammasamadhi ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. [200] Cattari saccani dukkham dukkhasamudayo dukkhanirodho dukkhanirodhagamini patipada.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

[201] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ayam vuccati dukkhasamudayo. [202] Tattha katamam dukkham avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [203] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [204] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye pancangiko maggo hoti sammaditthi sammasankappo sammavayamo sammasati sammasamadhi. [205] Tattha katama sammaditthi ya panna pajanana .pe. Amoho dhammavicayo sammaditthi dhammavicayasambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammaditthi. [206] Tattha katamo sammasankappo yo takko vitakko sankappo .pe. Maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasankappo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

[207] Tattha katamo sammavayamo yo cetasiko viriyarambho .pe. sammavayamo viriyasambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammavayamo. [208] Tattha katama sammasati ya sati anussati .pe. Sammasati satisambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasati. [209] Tattha katamo sammasamadhi ya cittassa thiti .pe. Sammasamadhi samadhisambojjhango maggangam maggapariyapannam ayam vuccati sammasamadhi. Ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. .pe. [210] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma ayam vuccati dukkhasamudayo. [211] Tattha katamam dukkham sasava kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [212] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca kilesanam avasesananca akusalanam dhammanam tinnannanca kusalamulanam sasavanam avasesananca sasavanam kusalanam dhammanam pahanam ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Vuccati dukkhanirodho. [213] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye pancangiko maggo hoti sammaditthi sammasankappo sammavayamo sammasati sammasamadhi ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada avasesa dhamma dukkhanirodhagaminiya patipadaya sampayutta. [214] Cattari saccani dukkham dukkhasamudayo dukkhanirodho dukkhanirodhagamini patipada. [215] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ayam vuccati dukkhasamudayo. [216] Tattha katamam dukkham avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma sasava ca kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [217] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [218] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

Yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye phasso hoti .pe. avikkhepo hoti ayam vuccati dukkhanirodhagamini patipada .pe. [219] Tattha katamo dukkhasamudayo tanha ca avasesa ca kilesa avasesa ca akusala dhamma tini ca kusalamulani sasavani avasesa ca sasava kusala dhamma ayam vuccati dukkhasamudayo. [220] Tattha katamam dukkham sasava kusalakusalanam dhammanam vipaka ye ca dhamma kiriya neva kusala nakusala na ca kammavipaka sabbanca rupam idam vuccati dukkham. [221] Tattha katamo dukkhanirodho tanhaya ca avasesananca kilesanam avasesananca akusalanam dhammanam tinnannanca kusalamulanam sasavanam avasesananca sasavanam kusalanam dhammanam pahanam ayam vuccati dukkhanirodho. [222] Tattha katama dukkhanirodhagamini patipada idha bhikkhu yasmim samaye lokuttaram jhanam bhaveti niyyanikam apacayagamim ditthigatanam pahanaya pathamaya bhumiya pattiya vivicceva kamehi .pe. Pathamam jhanam upasampajja viharati dukkhapatipadam dandhabhinnam tasmim samaye phasso hoti .pe. avikkhepo hoti ayam vuccati dukkhanirodhagamini

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

Patipada. Abhidhammabhajaniyam. [223] Cattari ariyasaccani dukkham ariyasaccam dukkhasamudayo ariyasaccam dukkhanirodho ariyasaccam dukkhanirodhagamini patipada ariyasaccam . Catunnam ariyasaccanam kati kusala kati akusala kati abyakata .pe. Kati sarana kati arana. [224] Samudayasaccam akusalam maggasaccam kusalam nirodhasaccam abyakatam dukkhasaccam siya kusalam siya akusalam siya abyakatam . dve sacca siya sukhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta nirodhasaccam na vattabbam sukhaya vedanaya sampayuttantipi dukkhaya vedanaya sampayuttantipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttantipi dukkhasaccam siya sukhaya vedanaya sampayuttam siya dukkhaya vedanaya sampayuttam siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam siya na vattabbam sukhaya vedanaya sampayuttantipi dukkhaya vedanaya sampayuttantipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttantipi. {224.1} Dve sacca vipakadhammadhamma nirodhasaccam nevavipakanavipaka- dhammadhammam dukkhasaccam siya vipakam siya vipakadhammadhammam siya nevavipakanavipakadhammadhammam . samudayasaccam anupadinnupadaniyam dve sacca anupadinnaanupadaniya dukkhasaccam siya upadinnupadaniyam siya anupadinnupadaniyam . samudayasaccam sankilitthasankilesikam dve sacca asankilitthaasankilesika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

Dukkhasaccam siya sankilitthasankilesikam siya asankilitthasankilesikam . Samudayasaccam savitakkasavicaram nirodhasaccam avitakkaavicaram maggasaccam siya savitakkasavicaram siya avitakkavicaramattam siya avitakkaavicaram dukkhasaccam siya savitakkasavicaram siya avitakkavicaramattam siya avitakkaavicaram siya na vattabbam savitakkasavicarantipi avitakkavicaramattantipi avitakkaavicarantipi. {224.2} Dve sacca siya pitisahagata siya sukhasahagata siya upekkhasahagata nirodhasaccam na vattabbam pitisahagatantipi sukhasahagatantipi upekkhasahagatantipi dukkhasaccam siya pitisahagatam siya sukhasahagatam siya upekkhasahagatam siya na vattabbam pitisahagatantipi sukhasahagatantipi upekkhasahagatantipi. {224.3} Dve sacca nevadassanenanabhavanayapahatabba samudayasaccam siya dassanena pahatabbam siya bhavanaya pahatabbam dukkhasaccam siya dassanena pahatabbam siya bhavanaya pahatabbam siya nevadassanenanabhavanayapahatabbam. {224.4} Dve sacca nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka samudayasaccam siya dassanena pahatabbahetukam siya bhavanaya pahatabbahetukam dukkhasaccam siya dassanena pahatabbahetukam siya bhavanaya pahatabbahetukam siya nevadassanenanabhavanaya- pahatabbahetukam . samudayasaccam acayagami maggasaccam apacayagami nirodhasaccam nevaacayagaminaapacayagami dukkhasaccam siya acayagami siya nevaacayagami naapacayagami . maggasaccam sekkham tini sacca nevasekkhanasekkha . samudayasaccam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Parittam dve sacca appamana dukkhasaccam siya parittam siya mahaggatam . nirodhasaccam anarammanam maggasaccam appamanarammanam samudayasaccam siya parittarammanam siya mahaggatarammanam na appamanarammanam siya na vattabbam parittarammanantipi mahaggatarammanantipi dukkhasaccam siya parittarammanam siya mahaggatarammanam siya appamanarammanam siya na vattabbam parittarammanantipi mahaggatarammanantipi appamanarammanantipi . Samudayasaccam hinam dve sacca panita dukkhasaccam siya hinam siya majjhimam. {224.5} Nirodhasaccam aniyatam maggasaccam sammattaniyatam dve sacca siya micchattaniyata siya aniyata . nirodhasaccam anarammanam samudayasaccam na vattabbam maggarammanantipi maggahetukantipi maggadhipatitipi maggasaccam na maggarammanam siya maggahetukam siya maggadhipati siya na vattabbam maggahetukantipi maggadhipatitipi dukkhasaccam siya maggarammanam na maggahetukam siya maggadhipati siya na vattabbam maggarammanantipi maggadhipatitipi. {224.6} Dve sacca siya uppanna siya anuppanna na vattabba uppadinoti nirodhasaccam na vattabbam uppannantipi anuppannantipi uppaditipi dukkhasaccam siya uppannam siya anuppannam siya uppadi . tini sacca siya atita siya anagata siya paccuppanna nirodhasaccam na vattabbam atitantipi anagatantipi paccuppannantipi . Nirodhasaccam anarammanam maggasaccam na vattabbam atitarammanantipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

Anagatarammanantipi paccuppannarammanantipi dve sacca siya atitarammana siya anagatarammana siya paccuppannarammana siya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi . nirodhasaccam bahiddha tini sacca siya ajjhatta siya bahiddha siya ajjhattabahiddha. {224.7} Nirodhasaccam anarammanam maggasaccam bahiddharammanam samudayasaccam siya ajjhattarammanam siya bahiddharammanam siya ajjhattabahiddharammanam dukkhasaccam siya ajjhattarammanam siya bahiddharammanam siya ajjhattabahiddharammanam siya na vattabbam ajjhattarammanantipi bahiddharammanantipi ajjhattabahiddharammanantipi . Tini sacca anidassanaappatigha dukkhasaccam siya sanidassanasappatigham siya anidassanasappatigham siya anidassanaappatigham. [225] Samudayasaccam hetu nirodhasaccam na hetu dve sacca siya hetu siya na hetu . dve sacca sahetuka nirodhasaccam ahetukam dukkhasaccam siya sahetukam siya ahetukam . dve sacca hetusampayutta nirodhasaccam hetuvippayuttam dukkhasaccam siya hetusampayuttam siya hetuvippayuttam . samudayasaccam hetu ceva sahetukanca nirodhasaccam na vattabbam hetu ceva sahetukancatipi sahetukanceva na ca hetutipi maggasaccam siya hetu ceva sahetukanca siya sahetukanceva na ca hetu dukkhasaccam siya hetu ceva sahetukanca siya sahetukanceva na ca hetu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

Siya na vattabbam hetu ceva sahetukancatipi sahetukanceva na ca hetutipi . samudayasaccam hetu ceva hetusampayuttanca nirodhasaccam na vattabbam hetu ceva hetusampayuttancatipi hetusampayuttanceva na ca hetutipi maggasaccam siya hetu ceva hetusampayuttanca siya hetusampayuttanceva na ca hetu dukkhasaccam siya hetu ceva hetusampayuttanca siya hetusampayuttanceva na ca hetu siya na vattabbam hetu ceva hetusampayuttancatipi hetusampayuttanceva na ca hetutipi . nirodhasaccam na hetu ahetukam samudayasaccam na vattabbam na hetu sahetukantipi na hetu ahetukantipi maggasaccam siya na hetu sahetukam siya na vattabbam na hetu sahetukantipi na hetu ahetukantipi dukkhasaccam siya na hetu sahetukam siya na hetu ahetukam siya na vattabbam na hetu sahetukantipi na hetu ahetukantipi. [226] Tini sacca sappaccaya nirodhasaccam appaccayam . tini sacca sankhata nirodhasaccam asankhatam . tini sacca anidassana dukkhasaccam siya sanidassanam siya anidassanam . tini sacca appatigha dukkhasaccam siya sappatigham siya appatigham . tini sacca rupa dukkhasaccam siya rupam siya arupam . dve sacca lokiya dve sacca lokuttara. Kenaci vinneyya kenaci na vinneyya. [227] Samudayasaccam asavo dve sacca no asava dukkhasaccam siya asavo siya no asavo . dve sacca sasava dve sacca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

Anasava . samudayasaccam asavasampayuttam dve sacca asavavippayutta dukkhasaccam siya asavasampayuttam siya asavavippayuttam . samudayasaccam asavo ceva sasavanca dve sacca na vattabba asava ceva sasava catipi sasava ceva no ca asavatipi dukkhasaccam siya asavo ceva sasavanca siya sasavanceva no ca asavo . samudayasaccam asavo ceva asavasampayuttanca dve sacca na vattabba asava ceva asavasampayutta catipi asavasampayutta ceva no ca asavatipi dukkhasaccam siya asavo ceva asavasampayuttanca siya asavasampayuttanceva no ca asavo siya na vattabbam asavo ceva asavasampayuttancatipi asavasampayuttanceva no ca asavotipi . dve sacca asavavippayutta- anasava samudayasaccam na vattabbam asavavippayuttasasavantipi asavavippayuttaanasavantipi dukkhasaccam siya asavavippayuttasasavam siya na vattabbam asavavippayuttasasavantipi asavavippayuttaanasavantipi. [228] Samudayasaccam sannojanam dve sacca no sannojana dukkhasaccam siya sannojanam siya no sannojanam . dve sacca sannojaniya dve sacca asannojaniya . samudayasaccam sannojana- sampayuttam dve sacca sannojanavippayutta dukkhasaccam siya sannojanasampayuttam siya sannojanavippayuttam . samudayasaccam sannojananceva sannojaniyanca dve sacca na vattabba sannojana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

Ceva sannojaniya catipi sannojaniya ceva no ca sannojanatipi dukkhasaccam siya sannojananceva sannojaniyanca siya sannojaniyanceva no ca sannojanam . samudayasaccam sannojananceva sannojanasampayuttanca dve sacca na vattabba sannojana ceva sannojanasampayutta catipi sannojanasampayutta ceva no ca sannojanatipi dukkhasaccam siya sannojananceva sannojanasampayuttanca siya sannojana- sampayuttanceva no ca sannojanam siya na vattabbam sannojananceva sannojanasampayuttancatipi sannojanasampayuttanceva no ca sannojanantipi . dve sacca sannojanavippayuttaasannojaniya samudayasaccam na vattabbam sannojanavippayuttasannojaniyantipi sannojanavippayuttaasannojaniyantipi dukkhasaccam siya sannojana- vippayuttasannojaniyam siya na vattabbam sannojanavippayutta- sannojaniyantipi sannojanavippayuttaasannojaniyantipi. [229] Samudayasaccam gantho dve sacca no gantha dukkhasaccam siya gantho siya no gantho . dve sacca ganthaniya dve sacca aganthaniya . dve sacca ganthavippayutta dve sacca siya ganthasampayutta siya ganthavippayutta . samudayasaccam gantho ceva ganthaniyanca dve sacca na vattabba gantha ceva ganthaniya catipi ganthaniya ceva no ca ganthatipi dukkhasaccam siya gantho ceva ganthaniyanca siya ganthaniyanceva no ca gantho . samudayasaccam gantho ceva ganthasampayuttanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

Siya na vattabbam gantho ceva ganthasampayuttancatipi ganthasampayuttanceva no ca ganthotipi dve sacca na vattabba gantha ceva ganthasampayutta catipi ganthasampayutta ceva no ca ganthatipi dukkhasaccam siya gantho ceva ganthasampayuttanca siya ganthasampayuttanceva no ca gantho siya na vattabbam gantho ceva ganthasampayuttancatipi ganthasampayuttanceva no ca ganthotipi . Dve sacca ganthavippayuttaaganthaniya dve sacca siya ganthavippayutta- ganthaniya siya na vattabba ganthavippayuttaganthaniyatipi ganthavippayuttaaganthaniyatipi. [230] Samudayasaccam ogho .pe. yogo .pe. nivaranam dve sacca no nivarana dukkhasaccam siya nivaranam siya no nivaranam. Dve sacca nivaraniya dve sacca anivaraniya . samudayasaccam nivaranasampayuttam dve sacca nivaranavippayutta dukkhasaccam siya nivaranasampayuttam siya nivaranavippayuttam . samudayasaccam nivarananceva nivaraniyanca dve sacca na vattabba nivarana ceva nivaraniya catipi nivaraniya ceva no ca nivaranatipi dukkhasaccam siya nivarananceva nivaraniyanca siya nivaraniyanceva no ca nivaranam . samudayasaccam nivarananceva nivaranasampayuttanca dve sacca na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta catipi nivaranasampayutta ceva no ca nivaranatipi dukkhasaccam siya nivarananceva nivaranasampayuttanca siya nivaranasampayuttanceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

No ca nivaranam siya na vattabbam nivarananceva nivaranasampayuttancatipi nivaranasampayuttanceva no ca nivaranantipi . dve sacca nivaranavippayutta- anivaraniya samudayasaccam na vattabbam nivaranavippayuttanivaraniyantipi nivaranavippayuttaanivaraniyantipi dukkhasaccam siya nivaranavippayuttanivaraniyam siya na vattabbam nivaranavippayuttanivaraniyantipi nivaranavippayutta- anivaraniyantipi. [231] Tini sacca no paramasa dukkhasaccam siya paramaso siya no paramaso . dve sacca paramattha dve sacca aparamattha . dve sacca paramasavippayutta samudayasaccam siya paramasasampayuttam siya paramasavippayuttam dukkhasaccam siya paramasasampayuttam siya paramasavippayuttam siya na vattabbam paramasasampayuttantipi paramasavippayuttantipi . samudayasaccam na vattabbam paramaso ceva paramatthancati paramatthanceva no ca paramaso dve sacca na vattabba paramasa ceva paramattha catipi paramattha ceva no ca paramasatipi dukkhasaccam siya paramaso ceva paramatthanca siya paramatthanceva no ca paramaso. Dve sacca paramasavippayuttaaparamattha dve sacca siya paramasavippayuttaparamattha siya na vattabba paramasavippayutta- paramatthatipi paramasavippayuttaaparamatthatipi. [232] Dve sacca sarammana nirodhasaccam anarammanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

Dukkhasaccam siya sarammanam siya anarammanam . tini sacca no citta dukkhasaccam siya cittam siya no cittam . dve sacca cetasika nirodhasaccam acetasikam dukkhasaccam siya cetasikam siya acetasikam . dve sacca cittasampayutta nirodhasaccam cittavippayuttam dukkhasaccam siya cittasampayuttam siya cittavippayuttam siya na vattabbam cittena sampayuttantipi cittena vippayuttantipi . dve sacca cittasamsattha nirodhasaccam cittavisamsattham dukkhasaccam siya cittasamsattham siya cittavisamsattham siya na vattabbam cittena samsatthantipi cittena visamsatthantipi. {232.1} Dve sacca cittasamutthana nirodhasaccam no cittasamutthanam dukkhasaccam siya cittasamutthanam siya no cittasamutthanam . dve sacca cittasahabhuno nirodhasaccam no cittasahabhu dukkhasaccam siya cittasahabhu siya no cittasahabhu . dve sacca cittanuparivattino nirodhasaccam no cittanuparivatti dukkhasaccam siya cittanuparivatti siya no cittanuparivatti . dve sacca cittasamsatthasamutthana nirodhasaccam no cittasamsatthasamutthanam dukkhasaccam siya cittasamsatthasamutthanam siya no cittasamsatthasamutthanam . dve sacca cittasamsatthasamutthanasahabhuno nirodhasaccam no cittasamsatthasamutthanasahabhu dukkhasaccam siya cittasamsatthasamutthanasahabhu siya no cittasamsatthasamutthanasahabhu . dve sacca cittasamsattha- samutthananuparivattino nirodhasaccam no cittasamsatthasamutthananuparivatti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

Dukkhasaccam siya cittasamsatthasamutthananuparivatti siya no cittasamsatthasamutthananuparivatti . tini sacca bahira dukkhasaccam siya ajjhattikam siya bahiram . tini sacca nupada dukkhasaccam siya upada siya nupada . tini sacca anupadinna dukkhasaccam siya upadinnam siya anupadinnam. [233] Samudayasaccam upadanam dve sacca nupadana dukkhasaccam siya upadanam siya nupadanam . dve sacca upadaniya dve sacca anupadaniya . dve sacca upadanavippayutta dve sacca siya upadanasampayutta siya upadanavippayutta . Samudayasaccam upadananceva upadaniyanca dve sacca na vattabba upadana ceva upadaniya catipi upadaniya ceva no ca upadanatipi dukkhasaccam siya upadananceva upadaniyanca siya upadaniyanceva no ca upadanam. {233.1} Samudayasaccam siya upadananceva upadanasampayuttanca siya na vattabbam upadananceva upadanasampayuttancatipi upadanasampayuttanceva no ca upadanantipi dve sacca na vattabba upadana ceva upadanasampayutta catipi upadanasampayutta ceva no ca upadanatipi dukkhasaccam siya upadananceva upadanasampayuttanca siya upadanasampayuttanceva no ca upadanam siya na vattabbam upadananceva upadana- sampayuttancatipi upadanasampayuttanceva no ca upadanantipi .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Dve sacca upadanavippayuttaanupadaniya dve sacca siya upadanavippayuttaupadaniya siya na vattabba upadana- vippayuttaupadaniyatipi upadanavippayuttaanupadaniyatipi. [234] Samudayasaccam kileso dve sacca no kilesa dukkhasaccam siya kileso siya no kileso. Dve sacca sankilesika dve sacca asankilesika . samudayasaccam sankilittham dve sacca asankilittha dukkhasaccam siya sankilittham siya asankilittham . samudayasaccam kilesasampayuttam dve sacca kilesavippayutta dukkhasaccam siya kilesasampayuttam siya kilesavippayuttam . samudayasaccam kileso ceva sankilesikanca dve sacca na vattabba kilesa ceva sankilesika catipi sankilesika ceva no ca kilesatipi dukkhasaccam siya kileso ceva sankilesikanca siya sankilesikanceva no ca kileso. {234.1} Samudayasaccam kileso ceva sankilitthanca dve sacca na vattabba kilesa ceva sankilittha catipi sankilittha ceva no ca kilesatipi dukkhasaccam siya kileso ceva sankilitthanca siya sankilitthanceva no ca kileso siya na vattabbam kileso ceva sankilitthancatipi sankilitthanceva no ca kilesotipi . Samudayasaccam kileso ceva kilesasampayuttanca dve sacca na vattabba kilesa ceva kilesasampayutta catipi kilesasampayutta ceva no ca kilesatipi dukkhasaccam siya kileso ceva kilesasampayuttanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Siya kilesasampayuttanceva no ca kileso siya na vattabbam kileso ceva kilesasampayuttancatipi kilesasampayuttanceva no ca kilesotipi . dve sacca kilesavippayuttaasankilesika samudayasaccam na vattabbam kilesavippayuttasankilesikantipi kilesavippayutta- asankilesikantipi dukkhasaccam siya kilesavippayuttasankilesikam siya na vattabbam kilesavippayuttasankilesikantipi kilesavippayutta- asankilesikantipi. [235] Dve sacca na dassanena pahatabba dve sacca siya dassanena pahatabba siya na dassanena pahatabba . dve sacca na bhavanaya pahatabba dve sacca siya bhavanaya pahatabba siya na bhavanaya pahatabba . dve sacca na dassanena pahatabbahetuka dve sacca siya dassanena pahatabbahetuka siya na dassanena pahatabbahetuka . dve sacca na bhavanaya pahatabbahetuka dve sacca siya bhavanaya pahatabbahetuka siya na bhavanaya pahatabbahetuka . samudayasaccam savitakkam nirodhasaccam avitakkam dve sacca siya savitakka siya avitakka . samudayasaccam savicaram nirodhasaccam avicaram dve sacca siya savicara siya avicara . nirodhasaccam appitikam tini sacca siya sappitika siya appitika . nirodhasaccam na pitisahagatam tini sacca siya pitisahagata siya na pitisahagata . nirodhasaccam na sukhasahagatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

Tini sacca siya sukhasahagata siya na sukhasahagata . nirodhasaccam na upekkhasahagatam tini sacca siya upekkhasahagata siya na upekkhasahagata . samudayasaccam kamavacaram dve sacca na kamavacara dukkhasaccam siya kamavacaram siya na kamavacaram . Tini sacca na rupavacara dukkhasaccam siya rupavacaram siya na rupavacaram . tini sacca na arupavacara dukkhasaccam siya arupavacaram siya na arupavacaram . dve sacca pariyapanna dve sacca apariyapanna . maggasaccam niyyanikam tini sacca aniyyanika . Maggasaccam niyatam nirodhasaccam aniyatam dve sacca siya niyata siya aniyata . dve sacca sauttara dve sacca anuttara . Samudayasaccam saranam dve sacca arana dukkhasaccam siya saranam siya arananti. Panhapucchakam. Saccavibhango samatto. ------- Indriyavibhango [236] Bavisatindriyani cakkhundriyam sotindriyam ghanindriyam jivhindriyam kayindriyam manindriyam itthindriyam purisindriyam jivitindriyam sukhindriyam dukkhindriyam somanassindriyam domanassindriyam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Upekkhindriyam saddhindriyam viriyindriyam satindriyam samadhindriyam pannindriyam anannatannassamitindriyam annindriyam annatavindriyam. [237] Tattha katamam cakkhundriyam yam cakkhum catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso idam vuccati cakkhundriyam. Tattha katamam sotindriyam .pe. ghanindriyam .pe. jivhindriyam .pe. kayindriyam yo kayo catunnam mahabhutanam upadaya pasado .pe. sunno gamopeso idam vuccati kayindriyam . Tattha katamam manindriyam ekavidhena manindriyam phassasampayuttam .pe. 1- Evam bahuvidhena manindriyam idam vuccati manindriyam. [238] Tattha katamam itthindriyam yam itthiya itthilingam itthinimittam itthikuttam itthakappo itthittam itthibhavo idam vuccati itthindriyam . tattha katamam purisindriyam yam purisassa purisalingam purisanimittam purisakuttam purisakappo purisattam purisabhavo idam vuccati purisindriyam . tattha katamam jivitindriyam duvidhena jivitindriyam atthi rupam jivitindriyam atthi arupam jivitindriyam . tattha katamam rupam jivitindriyam yo tesam rupinam dhammanam ayu thiti yapana yapana iriyana vattana palana jivitam jivitindriyam idam vaccati rupam jivitindriyam . tattha katamam arupam jivitindriyam yo tesam arupinam @Footnote: 1 [74] khandhavibhange oloketabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

Dhammanam ayu thiti yapana yapana iriyana vattana palana jivitam jivitindriyam idam vuccati arupam jivitindriyam. [239] Tattha katamam sukhindriyam yam kayikam satam kayikam sukham kayasamphassajam satam sukham vedayitam kayasamphassaja sata sukha vedana idam vuccati sukhindriyam . tattha katamam dukkhindriyam yam kayikam asatam kayikam dukkham kayasamphassajam asatam dukkham vedayitam kayasamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati dukkhindriyam . Tattha katamam somanassindriyam yam cetasikam satam cetasikam sukham cetosamphassajam satam sukham vedayitam cetosamphassaja sata sukha vedana idam vuccati somanassindriyam . tattha katamam domanassindriyam yam cetasikam asatam cetasikam dukkham cetosamphassajam asatam dukkham vedayitam cetosamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati domanassindriyam . tattha katamam upekkhindriyam yam cetasikam neva satam nasatam cetosamphassajam adukkhamasukham vedayitam cetosamphassaja adukkhamasukha vedana idam vuccati upekkhindriyam. [240] Tattha katamam saddhindriyam ya saddha saddahana okappana abhippasado saddha saddhindriyam saddhabalam idam vuccati saddhindriyam . Tattha katamam viriyindriyam yo cetasiko viriyarambho nikkamo parakkamo uyyamo vayamo ussaho ussolhi thamo dhiti asithilaparakkamata anikkhittacchandata anikkhittadhurata dhurasampaggaho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Viriyam viriyindriyam viriyabalam sammavayamo idam vuccati viriyindriyam . tattha katamam satindriyam ya sati anussati patissati sati saranata dharanata apilapanata asammusanata sati satindriyam satibalam sammasati idam vuccati satindriyam . tattha katamam samadhindriyam ya cittassa thiti santhiti avatthiti avisaharo avikkhepo avisahatamanasata samatho samadhindriyam samadhibalam sammasamadhi idam vuccati samadhindriyam . tattha katamam pannindriyam ya panna pajanana vicayo pavicayo .pe. amoho dhammavicayo sammaditthi idam vuccati pannindriyam. [241] Tattha katamam anannatannassamitindriyam ya tesam dhammanam annatanam aditthanam appattanam aviditanam asacchikatanam sacchikiriyaya panna pajanana .pe. amoho dhammavicayo sammaditthi dhammavicayasambojjhango maggangam maggapariyapannam idam vuccati anannatannassamitindriyam . tattha katamam annindriyam ya tesam dhammanam natanam ditthanam pattanam viditanam sacchikatanam sacchikiriyaya panna pajanana .pe. amoho dhammavicayo sammaditthi dhammavicayasambojjhango maggangam maggapariyapannam idam vuccati annindriyam . tattha katamam annatavindriyam ya tesam annatavinam dhammanam anna panna pajanana .pe. amoho dhammavicayo sammaditthi dhammavicayasambojjhango maggangam maggapariyapannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Idam vuccati annatavindriyam. Abhidhammabhajaniyam. [242] Bavisatindriyani cakkhundriyam sotindriyam ghanindriyam jivhindriyam kayindriyam manindriyam itthindriyam purisindriyam jivitindriyam sukhindriyam dukkhindriyam somanassindriyam domanassindriyam upekkhindriyam saddhindriyam viriyindriyam satindriyam samadhindriyam pannindriyam anannatannassamitindriyam annindriyam annatavindriyam . bavisatindriyanam kati kusala kati akusala kati abyakata .pe. Kati sarana kati arana. [243] Dasindriya abyakata domanassindriyam akusalam anannatannassamitindriyam kusalam cattarindriya siya kusala siya abyakata cha indriya siya kusala siya akusala siya abyakata. {243.1} Dvadasindriya na vattabba sukhaya vedanaya sampayuttatipi dukkhaya vedanaya sampayuttatipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttatipi cha indriya siya sukhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta tinindriya siya sukhaya vedanaya sampayutta siya dukkhaya vedanaya sampayutta siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayutta jivitindriyam siya sukhaya vedanaya sampayuttam siya dukkhaya vedanaya sampayuttam siya adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttam siya na vattabbam sukhaya vedanaya sampayuttantipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Dukkhaya vedanaya sampayuttantipi adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttantipi . sattindriya nevavipakanavipakadhammadhamma tinindriya vipaka dvindriya vipakadhammadhamma annindriyam siya vipakam siya vipakadhammadhammam navindriya siya vipaka siya vipakadhammadhamma siya nevavipakanavipakadhammadhamma . navindriya upadinnupadaniya domanassindriyam anupadinnupadaniyam tinindriya anupadinnaanupadaniya navindriya siya upadinnupadaniya siya anupadinnupadaniya siya anupadinnaanupadaniya. {243.2} Navindriya asankilitthasankilesika domanassindriyam sankilitthasankilesikam tinindriya asankilitthaasankilesika tinindriya siya asankilitthasankilesika siya asankilitthaasankilesika cha indriya siya sankilitthasankilesika siya asankilitthasankilesika siya asankilitthaasankilesika. {243.3} Navindriya avitakkaavicara domanassindriyam savitakkasavicaram upekkhindriyam siya savitakkasavicaram siya avitakkaavicaram ekadasindriya siya savitakkasavicara siya avitakkavicaramatta siya avitakkaavicara . ekadasindriya na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi somanassindriyam siya pitisahagatam na sukhasahagatam na upekkhasahagatam siya na vattabbam pitisahagatanti cha indriya siya pitisahagata siya sukhasahagata siya upekkhasahagata cattarindriya siya pitisahagata siya sukhasahagata siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Upekkhasahagata siya na vattabba pitisahagatatipi sukhasahagatatipi upekkhasahagatatipi . pannarasindriya nevadassanenanabhavanaya- pahatabba domanassindriyam siya dassanena pahatabbam siya bhavanaya pahatabbam cha indriya siya dassanena pahatabba siya bhavanaya pahatabba siya nevadassanenanabhavanayapahatabba . pannarasindriya nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka domanassindriyam siya dassanena pahatabbahetukam siya bhavanaya pahatabbahetukam cha indriya siya dassanena pahatabbahetuka siya bhavanaya pahatabhetuka siya nevadassanenanabhavanayapahatabbahetuka. {243.4} Dasindriya nevaacayagaminonaapacayagamino domanassindriyam acayagami anannatannassamitindriyam apacayagami annindriyam siya apacayagami siya nevaacayagaminaapacayagami navindriya siya acayagamino siya apacayagamino siya nevaacayagamino- naapacayagamino . dasindriya nevasekkhanasekkha dvindriya sekkha annatavindriyam asekkham navindriya siya sekkha siya asekkha siya nevasekkhanasekkha. {243.5} Dasindriya paritta tinindriya appamana navindriya siya paritta siya mahaggata siya appamana . sattindriya anarammana dvindriya parittarammana tinindriya appamanarammana domanassindriyam siya parittarammanam siya mahaggatarammanam na appamanarammanam siya na vattabbam parittarammanantipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Mahaggatarammanantipi navindriya siya parittarammana siya mahaggatarammana siya appamanarammana siya na vattabba parittarammanatipi mahaggatarammanatipi appamanarammanatipi . navindriya majjhima domanassindriyam hinam tinindriya panita tinindriya siya majjhima siya panita cha indriya siya hina siya majjhima siya panita. {243.6} Dasindriya aniyata anannatannassamitindriyam sammattaniyatam cattarindriya siya sammattaniyata siya aniyata domanassindriyam siya micchattaniyatam siya aniyatam cha indriya siya micchattaniyata siya sammattaniyata siya aniyata. {243.7} Sattindriya anarammana cattarindriya na vattabba maggarammanatipi maggahetukatipi maggadhipatinotipi anannatannassamitindriyam na maggarammanam siya maggahetukam siya maggadhipati siya na vattabbam maggahetukantipi maggadhipatitipi annindriyam na maggarammanam siya maggahetukam siya maggadhipati siya na vattabbam maggahetukantipi maggadhipatitipi navindriya siya maggarammana siya maggahetuka siya maggadhipatino siya na vattabba maggarammanatipi maggahetukatipi maggadhipatinotipi. {243.8} Dasindriya siya uppanna siya uppadino na vattabba anuppannati dvindriya siya uppanna siya anuppanna na vattabba uppadinoti dasindriya siya uppanna siya anuppanna siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Uppadino . siya atita siya anagata siya paccuppanna . Sattindriya anarammana dvindriya paccuppannarammana tinindriya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi dasindriya siya atitarammana siya anagatarammana siya paccuppannarammana siya na vattabba atitarammanatipi anagatarammanatipi paccuppannarammanatipi . Siya ajjhatta siya bahiddha siya ajjhattabahiddha. {243.9} Sattindriya anarammana tinindriya bahiddharammana cattarindriya siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhattabahiddharammana atthindriya siya ajjhattarammana siya bahiddharammana siya ajjhattabahiddharammana siya na vattabba ajjhattarammanatipi bahiddharammanatipi ajjhattabahiddharammanatipi . Pancindriya anidassanasappatigha sattarasindriya anidassanaappatigha. [244] Cattarindriya hetu attharasindriya na hetu . Sattindriya sahetuka navindriya ahetuka cha indriya siya sahetuka siya ahetuka . sattindriya hetusampayutta navindriya hetuvippayutta cha indriya siya hetusampayutta siya hetuvippayutta . cattarindriya hetu ceva sahetuka ca navindriya na vattabba hetu ceva sahetuka catipi sahetuka ceva na ca hetutipi tinindriya na vattabba hetu ceva sahetuka cati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Sahetuka ceva na ca hetu cha indriya na vattabba hetu ceva sahetuka cati siya sahetuka ceva na ca hetu siya na vattabba sahetuka ceva na ca hetuti. Cattarindriya hetu ceva hetusampayutta ca navindriya na vattabba hetu ceva hetusampayutta catipi hetusampayutta ceva na ca hetutipi tinindriya na vattabba hetu ceva hetusampayutta cati hetusampayutta ceva na ca hetu cha indriya na vattabba hetu ceva hetusampayutta cati siya hetusampayutta ceva na ca hetu siya na vattabba hetusampayutta ceva na ca hetuti . navindriya na hetu ahetuka tinindriya na hetu sahetuka cattarindriya na vattabba na hetu sahetukatipi na hetu ahetukatipi cha indriya siya na hetu sahetuka siya na hetu ahetuka. [245] Sappaccaya sankhata anidassana . pancindriya sappatigha sattarasindriya appatigha . sattindriya rupa cuddasindriya arupa jivitindriyam siya rupam siya arupam . dasindriya lokiya tinindriya lokuttara navindriya siya lokiya siya lokuttara . Kenaci vinneyya kenaci na vinneyya. [246] No asava . dasindriya sasava tinindriya anasava navindriya siya sasava siya anasava . pannarasindriya asavavippayutta domanassindriyam asavasampayuttam cha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Indriya siya asavasampayutta siya asavavippayutta . dasindriya na vattabba asava ceva sasava cati sasava ceva no ca asava tinindriya na vattabba asava ceva sasava catipi sasava ceva no ca asavatipi navindriya na vattabba asava ceva sasava cati siya sasava ceva no ca asava siya na vattabba sasava ceva no ca asavati. {246.1} Pannarasindriya na vattabba asava ceva asavasampayutta catipi asavasampayutta ceva no ca asavatipi domanassindriyam na vattabbam asavo ceva asavasampayuttancati asavasampayuttanceva no ca asavo cha indriya na vattabba asava ceva asavasampayutta cati siya asavasampayutta ceva no ca asava siya na vattabba asavasampayutta ceva no ca asavati . navindriya asavavippayuttasasava tinindriya asavavippayuttaanasava domanassindriyam na vattabbam asavavippayuttasasavantipi asavavippayuttaanasavantipi tinindriya siya asavavippayuttasasava siya asavavippayuttaanasava cha indriya siya asavavippayuttasasava siya asavavippayutta- anasava siya na vattabba asavavippayuttasasavatipi asavavippayuttaanasavatipi. [247] No sannojana . dasindriya sannojaniya tinindriya asannojaniya navindriya siya sannojaniya siya asannojaniya . Pannarasindriya sannojanavippayutta domanassindriyam sannojanasampayuttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Cha indriya siya sannojanasampayutta siya sannojanavippayutta . Dasindriya na vattabba sannojana ceva sannojaniya cati sannojaniya ceva no ca sannojana tinindriya na vattabba sannojana ceva sannojaniya catipi sannonijaya ceva no ca sannojanatipi navindriya na vattabba sannojana ceva sannojaniya cati siya sannojaniya ceva no ca sannojana siya na vattabba sannojaniya ceva no ca sannojanati. {247.1} Pannarasindriya na vattabba sannojana ceva sannojanasampayutta catipi sannojanasampayutta ceva no ca sannojanatipi domanassindriyam na vattabbam sannojananceva sannojanasampayuttancati sannojanasampayuttanceva no ca sannojanam cha indriya na vattabba sannojana ceva sannojana- sampayutta cati siya sannojanasampayutta ceva no ca sannojana siya na vattabba sannojanasampayutta ceva no ca sannojanati. {247.2} Navindriya sannojanavippayuttasannojaniya tinindriya sannojanavippayuttaasannojaniya domanassindriyam na vattabbam sannojanavippayuttasannojaniyantipi sannojanavippayutta- asannojaniyantipi tinindriya siya sannojanavippayutta- sannojaniya siya sannojanavippayuttaasannojaniya cha indriya siya sannojanavippayuttasannojaniya siya sannojanavippayutta- asannojaniya siya na vattabba sannojanavippayuttasannojaniyatipi sannojanavippayuttaasannojaniyatipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

[248] No gantha . dasindriya ganthaniya tinindriya aganthaniya navindriya siya ganthaniya siya aganthaniya . Pannarasindriya ganthavippayutta domanassindriyam ganthasampayuttam cha indriya siya ganthasampayutta siya ganthavippayutta . Dasindriya na vattabba gantha ceva ganthaniya cati ganthaniya ceva no ca gantha tinindriya na vattabba gantha ceva ganthaniya catipi ganthaniya ceva no ca ganthatipi navindriya na vattabba gantha ceva ganthaniya cati siya ganthaniya ceva no ca gantha siya na vattabba ganthaniya ceva no ca ganthati. {248.1} Pannarasindriya na vattabba gantha ceva ganthasampayutta catipi ganthasampayutta ceva no ca ganthatipi domanassindriyam na vattabbam gantho ceva ganthasampayuttancati ganthasampayuttanceva no ca gantho cha indriya na vattabba gantha ceva ganthasampayutta cati siya ganthasampayutta ceva no ca gantha siya na vattabba ganthasampayutta ceva no ca ganthati . navindriya ganthavippayuttaganthaniya tinindriya ganthavippayuttaaganthaniya domanassindriyam na vattabbam ganthavippayuttaganthaniyantipi ganthavippayuttaaganthaniyantipi tinindriya siya ganthavippayuttaganthaniya siya ganthavippayuttaaganthaniya cha indriya siya ganthavippayutta- ganthaniya siya ganthavippayuttaaganthaniya siya na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Vattabba ganthavippayuttaganthaniyatipi ganthavippayuttaaganthaniyatipi. [249] No ogha .pe. no yoga .pe. no nivarana. Dasindriya nivaraniya tinindriya anivaraniya navindriya siya nivaraniya siya anivaraniya . pannarasindriya nivaranavippayutta domanassindriyam nivaranasampayuttam cha indriya siya nivaranasampayutta siya nivaranavippayutta . dasindriya na vattabba nivarana ceva nivaraniya cati nivaraniya ceva no ca nivarana tinindriya na vattabba nivarana ceva nivaraniya catipi nivaraniya ceva no ca nivaranatipi navindriya na vattabba nivarana ceva nivaraniya cati siya nivaraniya ceva no ca nivarana siya na vattabba nivaraniya ceva no ca nivaranati. {249.1} Pannarasindriya na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta catipi nivaranasampayutta ceva no ca nivaranatipi domanassindriyam na vattabbam nivarananceva nivaranasampayuttancatipi nivaranasampayuttanceva no ca nivaranantipi cha indriya na vattabba nivarana ceva nivaranasampayutta cati siya nivaranasampayutta ceva no ca nivarana siya na vattabba nivaranasampayutta ceva no ca nivaranati . navindriya nivaranavippayuttanivaraniya tinindriya nivaranavippayuttaanivaraniya domanassindriyam na vattabbam nivarana- vippayuttanivaraniyantipi nivaranavippayuttaanivaraniyantipi tinindriya siya nivaranavippayuttanivaraniya siya nivaranavippayuttaanivaraniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Cha indriya siya nivaranavippayuttanivaraniya siya nivaranavippayutta- anivaraniya siya na vattabba nivaranavippayuttanivaraniyatipi nivaranavippayuttaanivaraniyatipi. [250] No paramasa . dasindriya paramattha tinindriya aparamattha navindriya siya paramattha siya aparamattha . Solasindriya paramasavippayutta cha indriya siya paramasasampayutta siya paramasavippayutta . dasindriya na vattabba paramasa ceva paramattha cati paramattha ceva no ca paramasa tinindriya na vattabba paramasa ceva paramattha catipi paramattha ceva no ca paramasatipi navindriya na vattabba paramasa ceva paramattha cati siya paramattha ceva no ca paramasa siya na vattabba paramattha ceva no ca paramasati . dasindriya paramasavippayuttaparamattha tinindriya paramasavippayutta- aparamattha tinindriya siya paramasavippayuttaparamattha siya paramasavippayuttaaparamattha cha indriya siya paramasavippayuttaparamattha siya paramasavippayuttaaparamattha siya na vattabba paramasavippayuttaparamatthatipi paramasa- vippayuttaaparamatthatipi. [251] Sattindriya anarammana cuddasindriya sarammana jivitindriyam siya sarammanam siya anarammanam . ekavisatindriya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

No citta manindriyam cittam . terasindriya cetasika atthindriya acetasika jivitindriyam siya cetasikam siya acetasikam . terasindriya cittasampayutta sattindriya cittavippayutta jivitindriyam siya cittasampayuttam siya cittavippayuttam manindriyam na vattabbam cittena sampayuttantipi cittena vippayuttantipi . terasindriya cittasamsattha sattindriya cittavisamsattha jivitindriyam siya cittasamsattham siya cittavisamsattham manindriyam na vattabbam cittena samsatthantipi cittena visamsatthantipi . terasindriya cittasamutthana atthindriya no cittasamutthana jivitindriyam siya cittasamutthanam siya no cittasamutthanam. {251.1} Terasindriya cittasahabhuno atthindriya no cittasahabhuno jivitindriyam siya cittasahabhu siya no cittasahabhu . terasindriya cittanuparivattino atthindriya no cittanuparivattino jivitindriyam siya cittanuparivatti siya no cittanuparivatti . terasindriya cittasamsatthasamutthana atthindriya no cittasamsatthasamutthana jivitindriyam siya cittasamsatthasamutthanam siya no cittasamsatthasamutthanam . Terasindriya cittasamsatthasamutthanasahabhuno atthindriya no cittasamsatthasamutthanasahabhuno jivitindriyam siya cittasamsattha- samutthanasahabhu siya no cittasamsatthasamutthanasahabhu . terasindriya cittasamsatthasamutthananuparivattino atthindriya no cittasamsattha- samutthananuparivattino jivitindriyam siya cittasamsatthasamutthananuparivatti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Siya no cittasamsatthasamutthananuparivatti . cha indriya ajjhattika solasindriya bahira . sattindriya upada cuddasindriya nupada jivitindriyam siya upada siya nupada . Navindriya upadinna cattarindriya anupadinna navindriya siya upadinna siya anupadinna. [252] Nupadana . dasindriya upadaniya tinindriya anupadaniya navindriya siya upadaniya siya anupadaniya . Solasindriya upadanavippayutta cha indriya siya upadanasampayutta siya upadanavippayutta . dasindriya na vattabba upadana ceva upadaniya cati upadaniya ceva no ca upadana tinindriya na vattabba upadana ceva upadaniya catipi upadaniya ceva no ca upadanatipi navindriya na vattabba upadana ceva upadaniya cati siya upadaniya ceva no ca upadana siya na vattabba upadaniya ceva no ca upadanati. {252.1} Solasindriya na vattabba upadana ceva upadana- sampayutta catipi upadanasampayutta ceva no ca upadanatipi cha indriya na vattabba upadana ceva upadanasampayutta cati siya upadanasampayutta ceva no ca upadana siya na vattabba upadana- sampayutta ceva no ca upadanati . Dasindriya upadanavippayutta- upadaniya tinindriya upadanavippayuttaanupadaniya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Tinindriya siya upadanavippayuttaupadaniya siya upadana- vippayuttaanupadaniya cha indriya siya upadanavippayutta- upadaniya siya upadanavippayuttaanupadaniya siya na vattabba upadanavippayuttaupadaniyatipi upadanavippayuttaanupadaniyatipi. [253] No kilesa . dasindriya sankilesika tinindriya asankilesika navindriya siya sankilesika siya asankilesika . Pannarasindriya asankilittha domanassindriyam sankilittham cha indriya siya sankilittha siya asankilittha . pannarasindriya kilesavippayutta domanassindriyam kilesasampayuttam cha indriya siya kilesasampayutta siya kilesavippayutta. {253.1} Dasindriya na vattabba kilesa ceva sankilesika cati sankilesika ceva no ca kilesa tinindriya na vattabba kilesa ceva sankilesika catipi sankilesika ceva no ca kilesatipi navindriya na vattabba kilesa ceva sankilesika cati siya sankilesika ceva no ca kilesa siya na vattabba sankilesika ceva no ca kilesati. {253.2} Pannarasindriya na vattabba kilesa ceva sankilittha catipi sankilittha ceva no ca kilesatipi domanassindriyam na vattabbam kileso ceva sankilitthancati sankilitthanceva no ca kileso cha indriya na vattabba kilesa ceva sankilittha cati siya sankilittha ceva no ca kilesa siya na vattabba sankilittha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Ceva no ca kilesati. {253.3} Pannarasindriya na vattabba kilesa ceva kilesasampayutta catipi kilesasampayutta ceva no ca kilesatipi domanassindriyam na vattabbam kileso ceva kilesasampayuttancati kilesasampayuttanceva no ca kileso cha indriya na vattabba kilesa ceva kilesasampayutta cati siya kilesasampayutta ceva no ca kilesa siya na vattabba kilesasampayutta ceva no ca kilesati. {253.4} Navindriya kilesavippayuttasankilesika tinindriya kilesavippayuttaasankilesika domanassindriyam na vattabbam kilesavippayuttasankilesikantipi kilesavippayuttaasankilesikantipi tinindriya siya kilesavippayuttasankilesika siya kilesavippayutta- asankilesika cha indriya siya kilesavippayuttasankilesika siya kilesavippayuttaasankilesika siya na vattabba kilesavippayutta- sankilesikatipi kilesavippayuttaasankilesikatipi. [254] Pannarasindriya na dassanena pahatabba sattindriya siya dassanena pahatabba siya na dassanena pahatabba . Pannarasindriya na bhavanaya pahatabba sattindriya siya bhavanaya pahatabba siya na bhavanaya pahatabba . pannarasindriya na dassanena pahatabbahetuka sattindriya siya dassanena pahatabbahetuka siya na dassanena pahatabbahetuka . pannarasindriya na bhavanaya pahatabbahetuka sattindriya siya bhavanaya pahatabbahetuka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Siya na bhavanaya pahatabbahetuka . navindriya avitakka domanassindriyam savitakkam dvadasindriya siya savitakka siya avitakka . navindriya avicara domanassindriyam savicaram dvadasindriya siya savicara siya avicara . ekadasindriya appitika ekadasindriya siya sappitika siya appitika . ekadasindriya na pitisahagata ekadasindriya siya pitisahagata siya na pitisahagata. {254.1} Dvadasindriya na sukhasahagata dasindriya siya sukhasahagata siya na sukhasahagata . dvadasindriya na upekkhasahagata dasindriya siya upekkhasahagata siya na upekkhasahagata . Dasindriya kamavacara tinindriya na kamavacara navindriya siya kamavacara siya na kamavacara . terasindriya na rupavacara navindriya siya rupavacara siya na rupavacara . cuddasindriya na arupavacara atthindriya siya arupavacara siya na arupavacara. {254.2} Dasindriya pariyapanna tinindriya apariyapanna navindriya siya pariyapanna siya apariyapanna . ekadasindriya aniyyanika anannatannassamitindriyam niyyanikam dasindriya siya niyyanika siya aniyyanika . dasindriya aniyata anannatannassamitindriyam niyatam ekadasindriya siya niyata siya aniyata . dasindriya sauttara tinindriya anuttara navindriya siya sauttara siya anuttara . Pannarasindriya arana domanassindriyam saranam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Cha indriya siya sarana siya aranati. Panhapucchakam. Indriyavibhango samatto. ----------- Paccayakaravibhango [255] Avijjapaccaya sankhara sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namarupam namarupapaccaya salayatanam salayatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam sokaparidevadukkhadomanassupayasa sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [256] Tattha katama avijja dukkhe annanam dukkhasamudaye annanam dukkhanirodhe annanam dukkhanirodhagaminiya patipadaya annanam ayam vuccati avijja. [257] Tattha katame avijjapaccaya sankhara punnabhisankharo apunnabhisankharo anenjabhisankharo kayasankharo vacisankharo cittasankharo . tattha katamo punnabhisankharo kusala cetana kamavacara rupavacara danamaya silamaya bhavanamaya ayam vuccati punnabhisankharo . tattha katamo apunnabhisankharo akusala cetana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Kamavacara ayam vuccati apunnabhisankharo . tattha katamo anenjabhisankharo kusala cetana arupavacara ayam vuccati anenjabhisankharo . tattha katamo kayasankharo kayasancetana kayasankharo vacisancetana vacisankharo manosancetana cittasankharo. Ime vuccanti avijjapaccaya sankhara. [258] Tattha katamam sankharapaccaya vinnanam cakkhuvinnanam sotavinnanam ghanavinnanam jivhavinnanam kayavinnanam manovinnanam idam vuccati sankharapaccaya vinnanam. [259] Tattha katamam vinnanapaccaya namarupam atthi namam atthi rupam . tattha katamam namam vedana sanna cetana phasso manasikaro idam vuccati namam . tattha katamam rupam cattaro ca mahabhuta catunnanca mahabhutanam upadaya rupam idam vuccati rupam . iti idanca namam idanca rupam idam vuccati vinnanapaccaya namarupam. [260] Tattha katamam namarupapaccaya salayatanam cakkhayatanam sotayatanam ghanayatanam jivhayatanam kayayatanam manayatanam idam vuccati namarupapaccaya salayatanam. [261] Tattha katamo salayatanapaccaya phasso cakkhusamphasso sotasamphasso ghanasamphasso jivhasamphasso kayasamphasso manosamphasso ayam vuccati salayatanapaccaya phasso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

[262] Tattha katama phassapaccaya vedana cakkhusamphassaja vedana sotasamphassaja vedana ghanasamphassaja vedana jivhasamphassaja vedana kayasamphassaja vedana manosamphassaja vedana ayam vuccati phassapaccaya vedana . [263] Tattha katama vedanapaccaya tanha rupatanha saddatanha gandhatanha rasatanha photthabbatanha dhammatanha ayam vuccati vedanapaccaya tanha. [264] Tattha katamam tanhapaccaya upadanam kamupadanam ditthupadanam silabbatupadanam attavadupadanam idam vuccati tanhapaccaya upadanam. [265] Tattha katamo upadanapaccaya bhavo duvidhena bhavo atthi kammabhavo atthi upapattibhavo . tattha katamo kammabhavo punnabhisankharo apunnabhisankharo anenjabhisankharo ayam vuccati kammabhavo sabbampi bhavagamikammam kammabhavo . tattha katamo upapattibhavo kamabhavo rupabhavo arupabhavo sannabhavo asannabhavo nevasanna- nasannabhavo ekavokarabhavo catuvokarabhavo pancavokarabhavo ayam vuccati upapattibhavo . iti ayanca kammabhavo ayanca upapattibhavo ayam vuccati upadanapaccaya bhavo. [266] Tattha katama bhavapaccaya jati ya tesam tesam sattanam tamhi tamhi sattanikaye jati sanjati okkanti abhinibbatti khandhanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Patubhavo ayatananam patilabho ayam vuccati bhavapaccaya jati. [267] Tattha katamam jatipaccaya jaramaranam atthi jara atthi maranam . tattha katama jara ya tesam tesam sattanam tamhi tamhi sattanikaye jara jiranata khandiccam paliccam valittacata ayuno samhani indriyanam paripako ayam vuccati jara . tattha katamam maranam ya tesam tesam sattanam tamha tamha sattanikaya cuti cavanata bhedo antaradhanam maccu maranam kalakiriya khandhanam bhedo kalevarassa nikkhepo jivitindriyassa upacchedo idam vuccati maranam . Iti ayanca jara idanca maranam idam vuccati jatipaccaya jaramaranam. [268] Tattha katamo soko natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa soko socana socitattam antosoko antoparisoko cetaso parijjhayana domanassam sokasallam ayam vuccati soko. [269] Tattha katamo paridevo natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa adevo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Paridevo adevana paridevana adevitattam paridevitattam vaca palapo vippalapo lalapo lalapana lalapitattam ayam vuccati paridevo. [270] Tattha katamam dukkham yam kayikam asatam kayikam dukkham kayasamphassajam asatam dukkham vedayitam kayasamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati dukkham. [271] Tattha katamam domanassam yam cetasikam asatam cetasikam dukkham cetosamphassajam asatam dukkham vedayitam cetosamphassaja asata dukkha vedana idam vuccati domanassam. [272] Tattha katamo upayaso natibyasanena va phutthassa bhogabyasanena va phutthassa rogabyasanena va phutthassa silabyasanena va phutthassa ditthibyasanena va phutthassa annatarannatarena byasanena samannagatassa annatarannatarena dukkhadhammena phutthassa ayaso upayaso ayasitattam upayasitattam ayam vuccati upayaso. [273] Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotiti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa sangati hoti samagamo hoti samodhanam hoti patubhavo hoti tena vuccati evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotiti. Suttantabhajaniyam. [274] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namam namapaccaya chatthayatanam chatthayatanapaccaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [275] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namam namapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [276] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namarupam namarupapaccaya chatthayatanam chatthayatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [277] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namarupam namarupapaccaya salayatanam salayatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Samudayo hoti. Paccayacatukkam. [278] Avijjapaccaya sankharo avijjahetuko sankharapaccaya vinnanam sankharahetukam vinnanapaccaya namam vinnanahetukam namapaccaya chatthayatanam namahetukam chatthayatanapaccaya phasso chatthayatanahetuko phassapaccaya vedana phassahetuka vedanapaccaya tanha vedanahetuka tanhapaccaya upadanam tanhahetukam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [279] Avijjapaccaya sankharo avijjahetuko sankharapaccaya vinnanam sankharahetukam vinnanapaccaya namam vinnanahetukam namapaccaya phasso namahetuko phassapaccaya vedana phassahetuka vedanapaccaya tanha vedanahetuka tanhapaccaya upadanam tanhahetukam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [280] Avijjapaccaya sankharo avijjahetuko sankharapaccaya vinnanam sankharahetukam vinnanapaccaya namarupam vinnanahetukam namarupapaccaya chatthayatanam namarupahetukam chatthayatanapaccaya phasso chatthayatanahetuko phassapaccaya vedana phassahetuka vedanapaccaya tanha vedanahetuka tanhapaccaya upadanam tanhahetukam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [281] Avijjapaccaya sankharo avijjahetuko sankharapaccaya vinnanam sankharahetukam vinnanapaccaya namarupam vinnanahetukam namarupapaccaya salayatanam namarupahetukam salayatanapaccaya phasso salayatanahetuko phassapaccaya vedana phassahetuka vedanapaccaya tanha vedanahetuka tanhapaccaya upadanam tanhahetukam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Hetucatukkam. [282] Avijjapaccaya sankharo avijjasampayutto sankharapaccaya vinnanam sankharasampayuttam vinnanapaccaya namam vinnanasampayuttam namapaccaya chatthayatanam namasampayuttam chatthayatanapaccaya phasso chatthayatanasampayutto phassapaccaya vedana phassasampayutta vedanapaccaya tanha vedanasampayutta tanhapaccaya upadanam tanhasampayuttam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [283] Avijjapaccaya sankharo avijjasampayutto sankharapaccaya vinnanam sankharasampayuttam vinnanapaccaya namam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Vinnanasampayuttam namapaccaya phasso namasampayutto phassapaccaya vedana phassasampayutta vedanapaccaya tanha vedanasampayutta tanhapaccaya upadanam tanhasampayuttam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [284] Avijjapaccaya sankharo avijjasampayutto sankharapaccaya vinnanam sankharasampayuttam vinnanapaccaya namarupam vinnana- sampayuttam namam namarupapaccaya chatthayatanam namasampayuttam chatthayatanapaccaya phasso chatthayatanasampayutto phassapaccaya vedana phassasampayutta vedanapaccaya tanha vedanasampayutta tanhapaccaya upadanam tanhasampayuttam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [285] Avijjapaccaya sankharo avijjasampayutto sankharapaccaya vinnanam sankharasampayuttam vinnanapaccaya namarupam vinnana- sampayuttam namam namarupapaccaya salayatanam namasampayuttam salayatanapaccaya phasso salayatanasampayutto phassapaccaya vedana phassasampayutta vedanapaccaya tanha vedanasampayutta tanhapaccaya upadanam tanhasampayuttam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

Dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Sampayuttacatukkam. [286] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccayapi avijja sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccayapi sankharo vinnanapaccaya namam namapaccayapi vinnanam namapaccaya chatthayatanam chatthayatanapaccayapi namam chatthayatanapaccaya phasso phassapaccayapi chatthayatanam phassapaccaya vedana vedanapaccayapi phasso vedanapaccaya tanha tanhapaccayapi vedana tanhapaccaya upadanam upadanapaccayapi tanha upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [287] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccayapi avijja sankharapaccaya vinnanam vinnanam vinnanapaccayapi sankharo vinnanapaccaya namam namapaccayapi vinnanam namapaccaya phasso phassapaccayapi namam phassapaccaya vedana vedanapaccayapi phasso vedanapaccaya tanha tanhapaccayapi vedana tanhapaccaya upadanam upadanapaccayapi tanha upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [288] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccayapi avijja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

Sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccayapi sankharo vinnanapaccaya namarupam namarupapaccayapi vinnanam namarupapaccaya chatthayatanam chatthayatanapaccayapi namarupam chatthayatanapaccaya phasso phassapaccayapi chatthayatanam phassapaccaya vedana vedanapaccayapi phasso vedanapaccaya tanha tanhapaccayapi vedana tanhapaccaya upadanam upadanapaccayapi tanha upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [289] Avijjapaccaya sankharo sankharapaccayapi avijja sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccayapi sankharo vinnanapaccaya namarupam namarupapaccayapi vinnanam namarupapaccaya salayatanam salayatanapaccayapi namarupam salayatanapaccaya phasso phassapaccayapi salayatanam phassapaccaya vedana vedanapaccayapi phasso vedanapaccaya tanha tanhapaccayapi vedana tanhapaccaya upadanam upadanapaccayapi tanha upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Annamannacatukkam. [290] Sankharapaccaya avijja .pe. vinnanapaccaya avijja .pe. namapaccaya avijja .pe. chatthayatanapaccaya avijja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

.pe. Phassapaccaya avijja .pe. vedanapaccaya avijja .pe. Tanhapaccaya avijja .pe. upadanapaccaya avijja .pe. Avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namarupam namarupapaccaya salayatanam salayatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Matika. [291] Katame dhamma akusala yasmim samaye akusalam cittam uppannam hoti somanassasahagatam ditthigatasampayuttam ruparammanam va saddarammanam va gandharammanam va rasarammanam va photthabbarammanam va dhammarammanam va yam yam va panarabbha tasmim samaye avijjapaccaya sankharo sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namam namapaccaya chatthayatanam chatthayatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. [292] Tattha katama avijja yam annanam adassanam .pe. Avijjalangi moho akusalamulam ayam vuccati avijja. [293] Tattha katamo avijjapaccaya sankharo ya cetana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Sancetana sancetayitattam ayam vuccati avijjapaccaya sankharo. [294] Tattha katamam sankharapaccaya vinnanam yam cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja manovinnanadhatu idam vuccati sankharapaccaya vinnanam. [295] Tattha katamam vinnanapaccaya namam vedanakkhandho sannakkhandho sankharakkhandho idam vuccati vinnanapaccaya namam. [296] Tattha katamam namapaccaya chatthayatanam yam cittam mano manasam hadayam pandaram mano manayatanam manindriyam vinnanam vinnanakkhandho tajja manovinnanadhatu idam vuccati namapaccaya chatthayatanam. [297] Tattha katamo chatthayatanapaccaya phasso yo phasso phusana samphusana samphusitattam ayam vuccati chatthayatanapaccaya phasso. [298] Tattha katama phassapaccaya vedana yam cetasikam satam cetasikam sukham cetosamphassajam satam sukham vedayitam cetosamphassaja sata sukha vedana ayam vuccati phassapaccaya vedana. [299] Tattha katama vedanapaccaya tanha yo rago sarago anunayo anurodho nandi nandirago cittassa sarago ayam vuccati vedanapaccaya tanha. [300] Tattha katamam tanhapaccaya upadanam ya ditthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

Ditthigatam .pe. titthayatanam vipariyesaggaho idam vuccati tanhapaccaya upadanam.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 35 page 1-194. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=35&item=1&items=300&pagebreak=1&modeTY=2              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=35&item=1&items=300&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=35&item=1&items=300&pagebreak=1&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=35&item=1&items=300&pagebreak=1&modeTY=2              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :