บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
TIPITAKA Volume 24 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 16 : Sutta. Aṅ. (5): dasaka-ekādasakanipātā
Suttantapitake anguttaranikayassa pancamo bhago --------- dasakanipato namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa. Pathamapannasako anisamsavaggo pathamo [1] Evamme sutam . ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca kimatthiyani bhante kusalani silani kimanisamsaniti . Avippatisaratthani kho ananda kusalani silani avippatisaranisamsani 1-. Avippatisaro pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti. Avippatisaro kho ananda pamujjattho pamujjanisamso 2- . pamujjam 3- pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti . pamujjam kho ananda pitattham pitanisamsam 4-. Piti pana bhante kimatthiya kimanisamsati . piti kho ananda passaddhattha passaddhanisamsa 5-. Passaddhi pana bhante kimatthiya kimanisamsati. Passaddhi @Footnote:1-2-4-5 Ma. Yu. itisaddo atthi . 3 pamojjantipi patho. Kho ananda sukhattha sukhanisamsa 1-. Sukham pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti. Sukham kho ananda samadhattham samadhanisamsam 2- . samadhi pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti . samadhi kho ananda yathabhutananadassanattho yathabhutananadassananisamso 3- . yathabhutananadassanam pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti . yathabhutananadassanam kho ananda nibbidaviragattham nibbidaviraganisamsam 4- . nibbidavirago pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti . nibbidavirago kho ananda vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamso 5- iti kho ananda kusalani silani avippatisaratthani avippatisaranisamsani avippatisaro pamujjattho pamujjanisamso pamujjam pitattham pitanisamsam piti passaddhattha passaddhanisamsa passaddhi sukhattha sukhanisamsa sukham samadhattham samadhanisamsam samadhi yathabhutananadassanattho yathabhutananadassananisamso yathabhutananadassanam nibbidaviragattham nibbidaviraganisamsam nibbidavirago vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamso iti kho ananda kusalani silani anupubbena arahattaya 6- purentiti. [2] Silavato bhikkhave silasampannassa na cetanaya karaniyam avippatisaro me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam silavato silasampannassa avippatisaro uppajjati avippatisarissa bhikkhave na cetanaya karaniyam pamujjam me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam avippatisarissa pamujjam uppajjati pamuditassa bhikkhave na @Footnote:1-2-3-4-5 Ma. Yu. itisaddo atthi . 6 Ma. Yu. aggaya. Cetanaya karaniyam piti me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam pamuditassa piti uppajjati pitimanassa bhikkhave na cetanaya karaniyam kayo me passambhatuti dhammata esa bhikkhave yam pitimanassa kayo passambhati passaddhakayassa bhikkhave na cetanaya karaniyam sukham vediyamiti dhammata esa bhikkhave yam passaddhakayo sukham vediyati sukhino bhikkhave na cetanaya karaniyam cittam me samadhiyatuti dhammata esa bhikkhave yam sukhino cittam samadhiyati samahitassa bhikkhave na cetanaya karaniyam yathabhutam janami passamiti dhammata esa bhikkhave yam samahito yathabhutam janati passati yathabhutam bhikkhave janato passato na cetanaya karaniyam nibbindami virajjamiti dhammata esa bhikkhave yam yathabhutam janam passam nibbindati virajjati nibbinnassa 1- bhikkhave virattassa na cetanaya karaniyam vimuttinanadassanam sacchikaromiti dhammata esa bhikkhave yam nibbinno 2- viratto vimuttinanadassanam sacchikaroti iti kho bhikkhave nibbidavirago vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamso yathabhutananadassanam nibbidaviragattham nibbidaviraganisamsam samadhi yathabhutananadassanattho yathabhutananadassananisamso sukham samadhattham samadhanisamsam passaddhi sukhattha sukhanisamsa piti passaddhattha passaddhanisamsa pamujjam pitattham pitanisamsam avippatisaro pamujjattho pamujjanisamso kusalani silani avippatisaratthani avippatisaranisamsani @Footnote: 1 Yu. nibbindassa . 2 Yu. nibbindo. Iti kho bhikkhave dhamma dhamme abhisandenti dhamma dhamme paripurenti apara param gamanayati. [3] Dussilassa bhikkhave silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannassa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassanavipannassa hatupaniso hoti nibbidavirago nibbidavirage asati nibbidaviragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho bhikkhave dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassanam 1-. {3.1} Silavato bhikkhave silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanna hoti piti pitiya sati pitisampannassa upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati @Footnote: 1 Po. itisaddo atthi. Passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidavirago nibbidavirage sati nibbidaviragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho bhikkhave silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassananti. [4] Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi dussilassa avuso silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannamssa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutanana- dassanavipannassa hatupaniso hoti nibbidavirago nibbidavirage asati Nibbidaviragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho avuso dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassanam. {4.1} Silavato avuso silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanna hoti piti pitiya sati pitisampannassa upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassana- sampannassa upanisasampanno hoti nibbidavirago nibbidavirage sati nibbidaviragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho avuso silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassananti. [5] Tatra kho ayasma anando bhikkhu amantesi dussilassa avuso silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannassa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutanana- dassanavipannassa hatupaniso hoti nibbidavirago nibbidavirage asati nibbidaviragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho avuso dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassanam. {5.1} Silavato avuso silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanna hoti piti pitiya sati pitisampannassa upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa upanisasampanno Hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidavirago nibbidavirage sati nibbidaviragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho avuso silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam .pe. Vimuttinanadassananti. [6] Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca siya nu kho bhante bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati . siya ananda bhikkhuno tatharupo Samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati. {6.1} Yathakatham pana bhante siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati. {6.2} Idhananda bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evam kho ananda siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na Vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati. [7] Athakho ayasma anando yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando ayasmantam sariputtam etadavoca siya nu kho avuso sariputta bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati. {7.1} Siya avuso ananda bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. Na paraloke paralokasanni assa Sanni ca pana assati . yathakatham panavuso sariputta siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. Na paraloke paralokasanni assa sanni ca pana assati . Ekamidaham avuso ananda samayam idheva savatthiyam viharami andhavanasmim tatthaham tatharupam samadhim samapajjim yatha neva pathaviyam pathavisanni ahosim na apasmim aposanni ahosim na tejasmim tejosanni ahosim na vayasmim vayosanni ahosim na akasanancayatane akasanancayatanasanni ahosim na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni ahosim na akincannayatane akincannayatanasanni ahosim na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni ahosim na idhaloke idhalokasanni ahosim na paraloke paralokasanni ahosim sanni ca pana ahosinti. {7.2} Kimsanni panayasma sariputto tasmim samaye ahositi . Bhavanirodho nibbanam bhavanirodho nibbananti kho me avuso annava sanna uppajjati annava sanna nirujjhati seyyathapi avuso sakalikaggissa jhayamanassa annava acci uppajjati annava acci nirujjhati evameva kho me avuso bhavanirodho nibbanam bhavanirodho nibbananti annava sanna uppajjati annava sanna nirujjhati bhavanirodho nibbananti 1- sanni ca panaham avuso tasmim samaye ahosinti. [8] Saddho bhikkhave bhikkhu hoti no ca silava evam so @Footnote: 1 Po. Yu. itisaddo natthi. Tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kintaham saddho assam silava cati yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tenangena paripuro hoti saddho ca bhikkhave bhikkhu hoti silava ca no ca bahussuto .pe. bahussuto ca no ca dhammakathiko dhammakathiko ca no ca parisavacaro parisavacaro ca no ca visarado parisaya dhammam deseti visarado ca parisaya dhammam deseti no ca vinayadharo vinayadharo ca no ca arannako pantasenasano arannako ca pantasenasano no ca catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi catunnanca jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi no ca asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kintaham saddho ca assam silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseyyam vinayadharo ca arannako ca pantasenasano catunnanca jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi assam akicchalabhi akasiralabhi asavananca khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca Bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseti vinayadharo ca arannako ca pantasenasano catunnanca jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavananca khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena paripuro hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato bhikkhu samantapasadiko ca hoti sabbakaraparipuro cati. [9] Saddho [1]- bhikkhave bhikkhu hoti no ca silava [2]- silava ca no ca bahussuto bahussuto ca no ca dhammakathiko dhammakathiko ca no ca parisavacaro parisavacaro ca no ca visarado parisaya dhammam deseti visarado ca parisaya dhammam deseti no ca vinayadharo vinayadharo ca no ca arannako pantasenasano arannako ca pantasenasano no ca ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te kayena phusitva viharati ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te ca kayena phusitva viharati no ca asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kintaham saddho ca assam silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseyyam vinayadharo ca arannako ca pantasenasano @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. casaddo dissati . 2 Ma. Yu. peyyalo atthi. Ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te ca kayena phusitva vihareyyam asavananca khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseti vinayadharo ca arannako ca pantasenasano ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te ca kayena phusitva viharati asavananca khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena paripuro hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato bhikkhu samantapasadiko ca hoti sabbakaraparipuro cati. [10] Saddho bhikkhave bhikkhu hoti no ca silava evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kintaham saddho ca assam silava cati yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca evam so tenangena paripuro hoti saddho ca bhikkhave bhikkhu hoti silava ca no ca bahussuto bahussuto ca no ca dhammakathiko dhammakathiko ca no ca parisavacaro parisavacaro ca no ca visarado parisaya dhammam deseti visarado ca parisaya dhammam deseti no ca vinayadharo vinayadharo ca no ca anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati anekavihitanca pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati no ca dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. Yathakammupage satte pajanati dibbena ca cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati no ca asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena aparipuro hoti tena tam angam paripuretabbam kintaham saddho ca assam silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseyyam vinayadharo ca anekavihitanca pubbenivasam anussareyyam seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussareyyam dibbena ca cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajaneyyam asavananca khaya .pe. sacchikatva upasampajja vihareyyanti yato ca kho bhikkhave bhikkhu saddho ca hoti silava ca bahussuto ca dhammakathiko ca parisavacaro ca visarado ca parisaya dhammam deseti vinayadharo ca anekavihitanca pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati dibbena ca cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati asavananca khaya anasavam Cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati evam so tenangena paripuro hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato bhikkhu samantapasadiko ca hoti sabbakaraparipuro cati. Anisamsavaggo pathamo. Tassuddanam kimatthiyam 1- cetana silam upanisa anandapancamam samadhi sariputto ca saddho santena vijjayati. ------------ Nathakaranavaggo dutiyo [11] Pancangasamannagato bhikkhave bhikkhu pancangasamannagatam senasanam sevamano bhajamano nacirasseva asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyya kathanca bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato hoti idha bhikkhave bhikkhu saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati appabadho hoti appatanko samavepakiniya gahaniya samannagato natisitaya naccunhaya majjhimaya padhanakkhamaya asatho hoti amayavi yathabhutam attanam avikatta satthari va vinnusu va sabrahmacarisu @Footnote: 1 Ma. kimatthiyam cetana ca tayo upanisapi ca @ samadhi sariputto ca jhanam santena vijjayati. Araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya evam kho bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato hoti. {11.1} Kathanca bhikkhave senasanam pancangasamannagatam hoti idha bhikkhave senasanam natiduram hoti naccasannam gamanagamanasampannam diva appakinnam rattim appasaddam appanigghosam appadamsamakasavatatapasirimsapa- samphassam tasmim kho pana senasane viharantassa appakasireneva uppajjanti civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkhara tasmim kho pana senasane thera bhikkhu viharanti bahussuta agatagama dhammadhara vinayadhara matikadhara te kalena kalam upasankamitva paripucchati paripanhati idam bhante katham imassa ko atthoti tassa te ayasmanto avivatanceva vivaranti anuttanikatanca uttanikaronti anekavihitesu ca kankhatthaniyesu dhammesu kankham pativinodenti evam kho bhikkhave senasanam pancangasamannagatam hoti. Pancangasamannagato kho bhikkhave bhikkhu pancangasamannagatam senasanam sevamano bhajamano nacirasseva asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja vihareyyati. [12] Pancangavippahino bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato Imasmim dhammavinaye kevali vusitava uttamapurisoti vuccati kathanca bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti idha bhikkhave bhikkhuno kamacchando pahino hoti byapado pahino hoti thinamiddham pahinam hoti uddhaccakukkuccam pahinam hoti vicikiccha pahina hoti evam kho bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti. {12.1} Kathanca bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato hoti idha bhikkhave bhikkhu asekhena silakkhandhena samannagato hoti asekhena samadhikkhandhena samannagato hoti asekhena pannakkhandhena samannagato hoti asekhena vimuttikkhandhena samannagato hoti asekhena vimuttinanadassanakkhandhena samannagato hoti evam kho bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato hoti. Pancangavippahino kho bhikkhave bhikkhu pancangasamannagato imasmim dhammavinaye kevali vusitava uttamapurisoti vuccatiti 1-. Kamacchando ca byapado thinamiddhanca bhikkhuno uddhaccam vicikiccha ca sabbasova na vijjati asekhena ca silena asekhena samadhina vimuttiya ca sampanno nanena ca tathavidho sa ve pancangasampanno pancangani 2- vivajjayam sa 3- ve imasmim dhammavinaye kevali iti vuccatiti 4-. [13] Dasayimani bhikkhave samyojanani katamani dasa pancorambhagiyani samyojanani pancuddhambhagiyani samyojanani katamani @Footnote: 1 Po. Ma. itisaddo natthi . 2 Po. Ma. Yu. panca ange. 3 Ma. Yu. sa veti pathadvayam @natthi. 4 Ma. itisaddo natthi. Pancorambhagiyani samyojanani sakkayaditthi vicikiccha silabbataparamaso kamacchando byapado imani pancorambhagiyani samyojanani katamani pancuddhambhagiyani samsojanani ruparago aruparago mano uddhaccam avijja imani pancuddhambhagiyani samyojanani imani kho bhikkhave dasa samyojananiti 1-. [14] Yassakassaci bhikkhave bhikkhussa va bhikkhuniya va panca cetokhila 2- appahina panca cetaso vinibandha asamucchinana tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi katamassa panca cetokhila appahina honti idha bhikkhave bhikkhu satthari kankhati vicikicchati nadhimuccati na sampasidati yo so bhikkhave bhikkhu satthari kankhati vicikicchati nadhimuccati na sampasidati tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pathamo cetokhilo appahino hoti. {14.1} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhamme kankhati .pe. Sanghe kankhati sikkhaya kankhati sabrahmacarisu kupito hoti anattamano ahatacitto khilajato yo so bhikkhave bhikkhu sabrahmacarisu kupito hoti anattamano ahatacitto khilajato tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pancamo cetokhilo appahino hoti . imassa @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi. 2 Ma. cetokhila. ito param idisameva. Panca cetokhila appahina honti. {14.2} Katamassa panca cetaso vinibandha asamucchinna honti idha bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipaso avigataparilaho avigatatanho yo so bhikkhave bhikkhu kamesu avitarago hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipaso avigataparilaho avigatatanho tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pathamo cetaso vinibandho asamucchinno hoti. {14.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kaye avitarago hoti .pe. Rupe avitarago hoti yavadattham udaravadehakam bhunjitva seyyasukham passasukham middhasukham anuyutto viharati annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati yo so bhikkhave bhikkhu annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati tassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam na namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pancamo cetaso vinibandho asamucchinno hoti . Imassa panca cetaso vinibandha asamucchinna honti . yassakassaci bhikkhave bhikkhussa va bhikkhuniya va ime panca cetokhila appahina ime @Footnote: 1 Ma. bhavissati. Panca cetaso vinibandha asamucchinna tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi seyyathapi bhikkhave kalapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati hayateva vannena hayati mandalena hayati abhaya hayati arohaparinahena evameva kho bhikkhave yassakassaci bhikkhussa va bhikkhuniya va ime panca cetokhila appahina ime panca cetaso vinibandha asamucchinna tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi. {14.4} Yassakassaci bhikkhave bhikkhussa va bhikkhuniya va panca cetokhila pahina panca cetaso vinibandha samucchinna tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani katamassa panca cetokhila pahina honti idha bhikkhave bhikkhu satthari na kankhati na vicikicchati adhimuccati sampasidati yo so bhikkhave bhikkhu satthari na kankhati na vicikicchati adhimuccati sampasidati tassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pathamo cetokhilo pahino hoti. {14.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhamme na kankhati .pe. Sanghe na kankhati sikkhaya na kankhati sabrahmacarisu na kupito hoti attamano na ahatacitto na khilajato yo so bhikkhave bhikkhu sabrahmacarisu na kupito hoti attamano na ahatacitto na Khilajato tassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pancamo cetokhilo pahino hoti . imassa panca cetokhila pahina honti. {14.6} Katamassa panca cetaso vinibandha susamucchinna honti idha bhikkhave bhikkhu kamesu vitarago hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipaso vigataparilaho vigatatanho yo so bhikkhave bhikkhu kamesu vitarago hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipaso vigataparilaho vigatatanho tassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pathamo cetaso vinibandho susamucchinno hoti. {14.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kaye vitarago hoti .pe. Rupe vitarago hoti na yavadattham udaravadehakam bhunjitva seyyasukham passasukham middhasukham anuyutto viharati na annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati yo so bhikkhave bhikkhu na annataram devanikayam panidhaya brahmacariyam carati iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati tassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya yassa cittam namati atappaya anuyogaya sataccaya padhanaya evamassayam pancamo cetaso vinibandho susamucchinno hoti . imassa Panca cetaso vinibandha susamucchinna honti. {14.8} Yassakassaci bhikkhave bhikkhussa va bhikkhuniya va ime panca cetokhila pahina ime panca cetaso vinibandha susamucchinna tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani seyyathapi bhikkhave junhapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati vaddhateva vannena vaddhati mandalena vaddhati abhaya vaddhati arohaparinahena evameva kho bhikkhave yassakassaci bhikkhussa va bhikkhuniya va ime panca cetokhila pahina ime panca cetaso vinibandha susamucchinna tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihaniti. [15] Yavata bhikkhave satta apada va dvipada va catuppada va bahuppada va rupino va arupino va sannino va asannino va nevasanninasannino va tathagato tesam aggamakkhayati araham sammasambuddho evameva kho bhikkhave yekeci kusala dhamma sabbe te appamadamulaka appamadasamosarana appamado tesam aggamakkhayati seyyathapi bhikkhave yanikanici jangalanam pananam padajatani sabbani tani hatthipade samodhanam gacchanti hatthipadam tesam aggamakkhati yadidam mahantattena evameva kho bhikkhave yekeci kusala dhamma sabbe te appamadamulaka appamadasamosarana appamado tesam aggamakkhayati seyyathapi bhikkhave kutagarassa yakaci Gopanasiyo sabba ta kutangama kutaninna kutasamosarana kutam 1- tasam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave yekeci kusala dhamma sabbe te appamadamulaka appamadasamosarana appamado tesam aggamakkhayati seyyathapi bhikkhave yekeci mulagandha kalanusariyam tesam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave .pe. seyyathapi bhikkhave yekeci saragandha lohitacandanam tesam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave .pe. seyyathapi bhikkhave yekeci pupphagandha vassikam tesam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave .pe. seyyathapi bhikkhave yekeci kuddarajano sabbe te ranno cakkavattissa anuyanta vattanti raja tesam cakkavatti aggamakkhayati evameva kho bhikkhave .pe. Seyyathapi bhikkhave yakaci tarakarupanam pabha sabba ta candappabhaya kalam nagghanti solasim candappabha tasam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave .pe. seyyathapi bhikkhave saradasamaye viddhe vigatavalahake deve adicco nabham abbhussakkamano sabbam akasagatam tamagatam abhivihacca bhasate ca tapate ca virocati ca evameva kho bhikkhave .pe. Seyyathapi bhikkhave yakaci mahanadiyo seyyathidam ganga yamuna aciravati sarabhu mahi sabba ta samuddangama samuddaninna samuddapona samuddapabbhara mahasamuddo tasam aggamakkhayati evameva kho bhikkhave yekeci kusala dhamma sabbe te appamadamulaka appamadasamosarana appamado tesam aggamakkhayatiti. @Footnote: 1 Ma. kuto. [16] Dasayime bhikkhave puggala ahuneyya pahuneyya dakkhineyya anjalikaraniya anuttaram punnakkhettam lokassa katame dasa tathagato araham sammasambuddho paccekasambuddho ubhatobhagavimutto pannavimutto kayasakkhi ditthippatto saddhavimutto dhammanusari saddhanusari gotrabhu ime kho bhikkhave dasa puggala ahuneyya .pe. Anuttaram punnakkhettam lokassati. [17] Sanatha bhikkhave viharatha ma anatha dukkham bhikkhave anatho viharati dasayime bhikkhave nathakarana dhamma katame dasa idha bhikkhave bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu yampi bhikkhave bhikkhu silava hoti .pe. Samadaya sikkhati sikkhapadesu ayampi dhammo nathakarano. {17.1} Puna caparam bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha yampi bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha ayampi dhammo nathakarano. {17.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko yampi bhikkhave bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko ayampi dhammo nathakarano . Puna caparam bhikkhave bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim yampi bhikkhave bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim ayampi dhammo nathakarano. {17.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu yani tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum yampi bhikkhave bhikkhu yani tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani .pe. Alam katum alam samvidhatum ayampi dhammo nathakarano. {17.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo yampi bhikkhave bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo ayampi dhammo nathakarano. {17.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu yampi bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ayampi dhammo nathakarano. {17.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivarapindapata- senasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena yampi bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena ayampi dhammo nathakarano . puna caparam bhikkhave bhikkhu satima Hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita yampi bhikkhave bhikkhu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita ayampi dhammo nathakarano. {17.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya yampi bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya ayampi dhammo nathakarano . sanatha bhikkhave viharatha ma anatha dukkham bhikkhave anatho viharati ime kho bhikkhave dasa nathakarana dhammati. [18] Sanatha bhikkhave viharatha ma anatha dukkham bhikkhave anatho viharati dasayime bhikkhave nathakarana dhamma katame dasa idha bhikkhave bhikkhu silava hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu silava vatayam bhikkhu patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesuti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.1} Puna caparam bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti .pe. Ditthiya suppatividdha bahussuto vatayam bhikkhu sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana Pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdhati therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko kalyanamitto vatayam bhikkhu kalyanasahayo kalyanasampavankoti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim suvaco vatayam bhikkhu sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasaninti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhu yani tani sabrahmacarinam Uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum yani tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho vatayam bhikkhu analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatunti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo dhammakamo vatayam bhikkhu piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjoti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu araddhaviriyo vatayam bhikkhu viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesuti therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam Mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivara- pindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena santuttho vatayam bhikkhu itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharenati therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.8} Puna caparam bhikkhave bhikkhu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita satima vatayam bhikkhu paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussaritati therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano. {18.9} Puna caparam bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya pannava vatayam bhikkhu udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiyati therapi nam bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti majjhimapi bhikkhu Navapi bhikkhu vattabbam anusasitabbam mannanti tassa theranukampitassa majjhimanukampitassa navanukampitassa vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani ayampi dhammo nathakarano . sanatha bhikkhave viharatha ma anatha dukkham bhikkhave anatho viharati ime kho bhikkhave dasa nathakarana dhammati. [19] Dasayime bhikkhave ariyavasa ye ariya avasimsu va avasanti va avasissanti va katame dasa idha bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti chalangasamannagato ekarakkho caturapasseno panunnapaccekasacco samavayasatthesano anavilasankappo passaddhakayasankharo suvimuttacitto suvimuttapanno ime kho bhikkhave dasa ariyavasa ye ariya avasimsu va avasanti va avasissanti vati. [20] Ekam samayam bhagava kurusu viharati kammasadhammam nama kurunam nigamo tatra kho bhagava bhikkhu amantesi .pe. bhagava etadavoca dasayime bhikkhave ariyavasa ye ariya avasimsu va avasanti va avasissanti va katame dasa idha bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti chalangasamannagato ekarakkho caturapasseno panunnapaccekasacco samavayasatthesano anavilasankappo passaddhakayasankharo suvimuttacitto suvimuttapanno . kathanca bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti idha bhikkhave bhikkhuno kamacchando Pahino hoti byapado pahino hoti thinamiddham pahinam hoti uddhaccakukkuccam pahinam hoti vicikiccha pahina hoti evam kho bhikkhave bhikkhu pancangavippahino hoti. {20.1} Kathanca bhikkhave bhikkhu chalangasamannagato hoti idha bhikkhave bhikkhu cakkhuna rupam disva neva sumano hoti na dummano upekkhako viharati sato sampajano sotena saddam sutva .pe. ghanena gandham ghayitva jivhaya rasam sayitva kayena photthabbam phusitva manasa dhammam vinnaya neva sumano hoti na dummano upekkhako viharati sato sampajano evam kho bhikkhave bhikkhu chalangasamannagato hoti. {20.2} Kathanca bhikkhave bhikkhu ekarakkho hoti idha bhikkhave bhikkhu satarakkhena cetasa samannagato hoti evam kho bhikkhave bhikkhu ekarakkho hoti. {20.3} Kathanca bhikkhave bhikkhu caturapasseno hoti idha bhikkhave bhikkhu sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodeti evam kho bhikkhave bhikkhu caturapasseno hoti. {20.4} Kathanca bhikkhave bhikkhu panunnapaccekasacco hoti idha bhikkhave bhikkhuno yani tani puthusamanabrahmananam puthupaccekasaccani seyyathidam sassato lokoti va asassato lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati va neva Hoti na na hoti tathagato parammaranati va sabbani tani nunnani honti panunnani cattani vantani muttani pahinani patinissatthani evam kho bhikkhave bhikkhu panunnapaccekasacco hoti. {20.5} Kathanca bhikkhave bhikkhu samavayasatthesano hoti idha bhikkhave bhikkhuno kamesana pahina hoti bhavesana pahina hoti brahmacariyesana patippassaddha evam kho bhikkhave bhikkhu samavayasatthesano hoti. {20.6} Kathanca bhikkhave bhikkhu anavilasankappo hoti idha bhikkhave bhikkhuno kamasankappo pahino hoti byapadasankappo pahino hoti vihimsasankappo pahino hoti evam kho bhikkhave bhikkhu anavilasankappo hoti. {20.7} Kathanca bhikkhave bhikkhu passaddhakayasankharo hoti idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catuttham jhanam upasampajja viharati evam kho bhikkhave bhikkhu passaddhakayasankharo hoti. {20.8} Kathanca bhikkhave bhikkhu suvimuttacitto hoti idha bhikkhave bhikkhuno raga cittam vimuttam hoti dosa cittam vimuttam hoti moha cittam vimuttam hoti evam kho bhikkhave bhikkhu suvimuttacitto hoti. {20.9} Kathanca bhikkhave bhikkhu suvimuttapanno hoti idha bhikkhave bhikkhu rago me pahino ucchinnamulo talavatthukato anabhavam gato ayatimanuppadadhammoti pajanati doso me pahino .pe. moho me Pahino ucchinnamulo talavatthukato anabhavam gato ayatimanuppadadhammoti pajanati evam kho bhikkhave bhikkhu suvimuttapanno hoti. {20.10} Ye hi keci bhikkhave atitamaddhanam ariya ariyavase avasimsu sabbe te imeva dasa ariyavase avasimsu ye hi keci bhikkhave anagatamaddhanam ariya ariyavase avasissanti sabbe te imeva dasa ariyavase avasissanti ye hi keci bhikkhave etarahi ariya ariyavase avasanti sabbe te imeva dasa ariyavase avasanti ime kho bhikkhave dasa ariyavasa ye ariya avasimsu va avasanti va avasissanti vati. Nathakaranavaggo dutiyo. Tassuddanam senasana ca anga ca samyojanakhilena ca appamado ahuneyyo dve natha dvevasena cati. ---------- Mahavaggo tatiyo [21] Siho bhikkhave migaraja sayanhasamayam asaya nikkhamati asaya nikkhamitva vijambhati vijambhitva samanta catuddisa anuviloketi samanta catuddisa 1- anuviloketva tikkhattum sihanadam nadati tikkhattum sihanadam naditva gocaraya pakkamati tam kissa hetu maham khuddake pane visamagate sanghatam apadesinti sihoti kho bhikkhave tathagatassetam adhivacanam arahato sammasambuddhassa yam kho bhikkhave @Footnote: 1 Ma. catuddisam. Tathagato parisaya dhammam deseti idamassa hoti sihanadasmim. {21.1} Dasayimani bhikkhave tathagatassa tathagatabalani yehi balehi samannagato tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti katamani dasa idha bhikkhave tathagato thananca thanato atthananca atthanato yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato thananca thanato atthananca atthanato yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.2} Puna caparam bhikkhave tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.3} Puna caparam bhikkhave tathagato sabbatthagaminim patipadam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato sabbatthagaminim patipadam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.4} Puna caparam bhikkhave tathagato anekadhatum nanadhatum lokam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato anekadhatum nanadhatum lokam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa Tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.5} Puna caparam bhikkhave tathagato sattanam nanadhimuttikatam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato sattanam nanadhimuttikatam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.6} Puna caparam bhikkhave tathagato parasattanam parapuggalanam indriyaparopariyattam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato parasattanam parapuggalanam indriyaparopariyattam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.7} Puna caparam bhikkhave tathagato jhanavimokkhasamadhisamapattinam sankilesam vodanam vutthanam yathabhutam pajanati yampi bhikkhave tathagato jhanavimokkhasamadhisamapattinam sankilesam vodanam vutthanam yathabhutam pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.8} Puna caparam bhikkhave tathagato anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi Anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkha- patisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhupapannoti iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati yampi bhikkhave tathagato anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.9} Puna caparam bhikkhave tathagato dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati iti dibbena Cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati yampi bhikkhave tathagato dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti. {21.10} Puna caparam bhikkhave tathagato asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati yampi bhikkhave tathagato asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati idampi bhikkhave tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti . imani kho bhikkhave [1]- tathagatassa tathagatabalani yehi balehi samannagato tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavattetiti. [22] Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam anandam bhagava etadavoca ye te ananda dhamma tesam tesam adhimuttipadanam abhinnasacchikiriyaya samvattanti visarado aham ananda tattha patijanami tesam tesam tatha tatha dhammam @Footnote: 1 Ma. dasati dissati. Desetum yatha yatha patipanno santam va atthiti nassati 1- asantam va natthiti nassati hinam va hinanti nassati panitam va panitanti nassati sauttaram va sauttaranti nassati anuttaram va anuttaranti nassati yatha yatha va pana tam natayyam 2- va datthayyam va sacchikatayyam va tatha tatha nassati va dakkhati va sacchi va karissatiti thanametam vijjati etadanuttariyam ananda nananam yadidam tattha tattha yathabhutananam etasma caham ananda nana annam nanam uttaritaram va panitataram va natthiti vadami. {22.1} Dasayimani ananda tathagatassa tathagatabalani yehi balehi samannagato tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti katamani dasa idhananda tathagato thananca thanato atthananca atthanato yathabhutam pajanati yampananda tathagato thananca thanato atthananca atthanato yathabhutam pajanati idampananda tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti {22.2} puna caparam ananda tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati yampananda .pe. idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato sabbatthagaminim patipadam yathabhutam pajanati yampananda .pe. idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato anekadhatum nanadhatum lokam yathabhutam pajanati @Footnote: 1 Po. sabbattha nayatiti dissati . 2 Po. Ma. nateyyam va dattheyyam va @sacchikareyyam va. Yampananda .pe. idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato sattanam nanadhimuttikatam yathabhutam pajanati yampananda .pe. Idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato parasattanam parapuggalanam indriyaparopariyattam yathabhutam pajanati yampananda .pe. Idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato jhanavimokkhasamadhi- samapattinam sankilesam vodanam vutthanam yathabhutam pajanati yampananda .pe. idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati yampananda .pe. idampananda .pe. puna caparam ananda tathagato dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati yampananda .pe. Idampananda .pe. {22.3} Puna caparam ananda tathagato asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati yampananda tathagato asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati idampananda tathagatassa tathagatabalam hoti yam balam agamma tathagato asabhanthanam patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavatteti imani kho ananda dasa tathagatassa tathagatabalani yehi balehi samannagato tathagato asabhanthanam Patijanati parisasu sihanadam nadati brahmacakkam pavattetiti. [23] Atthi bhikkhave dhamma kayena pahatabba no vacaya atthi bhikkhave dhamma vacaya pahatabba no kayena atthi bhikkhave dhamma neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba katame ca bhikkhave dhamma kayena pahatabba no vacaya idha bhikkhave bhikkhu akusalam apanno hoti kancideva 1- desam kayena tamenam anuvicca vinnu sabrahmacari evamahamsu ayasma kho akusalam apanno kancideva desam kayena sadhu vatayasma kayaduccaritam pahaya kayasucaritam bhavetuti so anuvicca vinnuhi sabrahmacarihi vuccamano kayaduccaritam pahaya kayasucaritam bhaveti ime vuccanti bhikkhave dhamma kayena pahatabba no vacaya. {23.1} Katame ca bhikkhave dhamma vacaya pahatabba no kayena idha bhikkhave bhikkhu akusalam apanno hoti kancideva desam vacaya tamenam anuvicca vinnu sabrahmacari evamahamsu ayasma kho akusalam apanno kancideva desam vacaya sadhu vatayasma vaciduccaritam pahaya vacisucaritam bhavetuti so anuvicca vinnuhi sabrahmacarihi vuccamano vaciduccaritam pahaya vacisucaritam bhaveti ime vuccanti bhikkhave dhamma vacaya pahatabba no kayena. {23.2} Katame ca bhikkhave dhamma neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba lobho bhikkhave neva kayena pahatabbo no vacaya pannaya disva disva pahatabbo. @Footnote: 1 Po. Ma. kinci. Doso bhikkhave ... moho bhikkhave ... Kodho bhikkhave ... Upanaho bhikkhave ... Makkho bhikkhave ... Palaso bhikkhave ... Macchariyam bhikkhave ... Neva kayena pahatabbam no vacaya pannaya disva disva pahatabbam. {23.3} Papika bhikkhave issa neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba katama ca bhikkhave papika issa idha bhikkhave ijjhati gahapatissa va gahapatiputtassa va dhanena va dhannena va rajatena va jatarupena va tatrannatarassa dasassa va upavasassa va evam hoti ahovatimassa gahapatissa va gahapatiputtassa va na ijjheyya dhanena va dhannena va rajatena va jatarupena vati samano va pana brahmano va labhi hoti civarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharanam tatrannatarassa samanassa va brahmanassa va evam hoti aho vata ayamayasma na labhi assa civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharananti ayam vuccati bhikkhave papika issa papika bhikkhave issa neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba. {23.4} Papika bhikkhave iccha neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba katama ca bhikkhave papika iccha idha bhikkhave ekacco assaddho samano saddhoti mam janeyyunti icchati dussilo samano silavati mam janeyyunti icchati appassuto samano bahussutoti mam janeyyunti icchati sanganikaramo samano Pavivittoti mam janeyyunti icchati kusito samano araddhaviriyoti mam janeyyunti icchati mutthassati samano upatthitassatiti mam janeyyunti icchati asamahito samano samahitoti mam janeyyunti icchati duppanno samano pannavati mam janeyyunti icchati akhinasavo samano khinasavoti mam janeyyunti icchati ayam vuccati bhikkhave papika iccha papika bhikkhave iccha neva kayena pahatabba no vacaya pannaya disva disva pahatabba . Tance bhikkhave bhikkhum lobho abhibhuyya iriyati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha abhibhuyya iriyati so evamassa veditabbo na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho abhibhuyya iriyati na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha abhibhuyya iriyati. {23.5} Tance bhikkhave bhikkhum lobho nabhibhuyya iriyati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha nabhibhuyya iriyati so evamassa veditabbo tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho nabhibhuyya iriyati tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato doso na hoti moho Kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha nabhibhuyya iriyatiti. [24] Ekam samayam ayasma mahacundo cetisu viharati sahajatiyam tatra kho ayasma mahacundo bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti. Avusoti kho bhikkhu ayasmato mahacundassa paccassosum . ayasma mahacundo etadavoca nanavadam avuso bhikkhu vadamano janamimam dhammam passamimam dhammanti tance avuso bhikkhum lobho abhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha abhibhuyya titthati so evamassa veditabbo na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho abhibhuyya titthati na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha abhibhuyya titthati. {24.1} Bhavanavadam avuso bhikkhu vadamano bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho abhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha abhibhuyya titthati so evamassa veditabbo na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato Lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho abhibhuyya titthati na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha abhibhuyya titthati. {24.2} Nanavadanca avuso bhikkhu vadamano bhavanavadanca janamimam dhammam passamimam dhammam bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho abhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha abhibhuyya titthati so evamassa veditabbo na ayamayasma tatha pajanati tatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho abhibhuyya titthati na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha abhibhuyya titthati {24.3} seyyathapi avuso puriso daliddova samano addhavadam vadeyya adhanova samano dhanavadam vadeyya abhogavava samano bhogavadam vadeyya so kismincideva dhanakaraniye samuppanne na sakkuneyya upanihatum dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam va tamenam evam janeyyum daliddova ayamayasma samano addhavadam vadeti adhanova ayamayasma samano dhanavadam 1- vadeti abhogavava ayamayasma samano bhogavadam 2- vadeti @Footnote: 1 Ma. dhanavavadam . 2 Ma. bhogavavadam. Tam kissa hetu tatha hi ayamayasma kismincideva dhanakaraniye samuppanne na sakkoti upanihatum dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam vati evameva kho avuso nanavadanca bhikkhu vadamano bhavanavadanca janamimam dhammam passamimam dhammam bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho abhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha abhibhuyya titthati so evamassa veditabbo na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho abhibhuyya titthati na ayamayasma tatha pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha abhibhuyya titthati. {24.4} Nanavadam avuso bhikkhu vadamano janamimam dhammam passamimam dhammanti tance avuso bhikkhum lobho nabhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha nabhibhuyya titthati so evamassa veditabbo tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho nabhibhuyya titthati tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam Ayasmantam papika iccha nabhibhuyya titthati. {24.5} Bhavanavadam avuso bhikkhu vadamano bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho nabhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha nabhibhuyya titthati so evamassa veditabbo tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho nabhibhuyya titthati tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha nabhibhuyya titthati. {24.6} Nanavadanca avuso bhikkhu vadamano bhavanavadanca janamimam dhammam passamimam dhammam bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho nabhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha nabhibhuyya titthati so evamassa veditabbo tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho nabhibhuyya titthati tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha nabhibhuyya titthati seyyathapi avuso puriso addhova samano Addhavadam vadeyya dhanavava samano dhanavadam vadeyya bhogavava samano bhogavadam vadeyya so kismincideva dhanakaraniye samuppanne sakkuneyya upanihatum dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam va tamenam evam janeyyum addhova ayamayasma samano addhavadam vadeti dhanavava ayamayasma samano dhanavadam vadeti bhogavava ayamayasma samano bhogavadam vadeti tam kissa hetu tatha hi ayamayasma kismincideva dhanakaraniye samuppanne sakkoti upanihatum dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam vati evameva kho avuso nanavadanca bhikkhu vadamano bhavanavadanca janamimam dhammam passamimam dhammam bhavitakayomhi bhavitasilo bhavitacitto bhavitapannoti tance avuso bhikkhum lobho nabhibhuyya titthati doso moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha nabhibhuyya titthati so evamassa veditabbo tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato lobho na hoti tathahimam ayasmantam lobho nabhibhuyya titthati tatha ayamayasma pajanati yatha pajanato doso na hoti moho kodho upanaho makkho palaso macchariyam papika issa papika iccha na hoti tathahimam ayasmantam papika iccha nabhibhuyya titthatiti. [25] Dasayimani bhikkhave kasinayatanani katamani dasa pathavikasinameko sanjanati uddham adho tiriyam advayam appamanam apokasinameko sanjanati ... tejokasinameko sanjanati ... vayokasinameko Sanjanati ... nilakasinameko sanjanati ... pitakasinameko sanjanati ... lohitakasinameko sanjanati ... odatakasinameko sanjanati ... akasakasinameko sanjanati ... vinnanakasinameko sanjanati uddham adho tiriyam advayam appamanam imani kho bhikkhave dasa kasinayatananiti. [26] Ekam samayam ayasma mahakaccano avantisu viharati kuraraghare pavatte pabbate . athakho kali upasika kuraragharika 1- yenayasma mahakaccano tenupasankami upasankamitva ayasmantam mahakaccanam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinna kho kali upasika kuraragharika ayasmantam mahakaccanam etadavoca vuttamidam bhante bhagavata kumaripanhesu atthassa patti hadayassa santi jetvana senam piyasatarupam ekoha 2- jhayi 3- sukhamanubodhim tasma janena na karomi sakkhim sakkhi na sampajjati kenaci meti. Imassa nu kho bhante bhagavata sankhittena bhasitassa katham vittharena attho datthabboti . pathavikasinasamapattiparama kho bhagini eke samanabrahmana atthabhinibbattesum yavata kho bhagini pathavikasinasamapattiparamata @Footnote: 1 Po. Ma. kuragharika . 2 Ma. Yu. ekoham. Po. ekaham . 3 Ma. jhayam. Tadabhinnasi bhagava tadabhinnaya bhagava adimaddasa adinavamaddasa nissaranamaddasa maggamaggananadassanamaddasa tassa adidassanahetu adinavadassanahetu nissaranadassanahetu maggamaggananadassanahetu atthassa patti hadayassa santi vidita hoti apokasinasamapattiparama kho bhagini ... Tejokasinasamapattiparama kho bhagini ... Vayokasinasamapattiparama kho bhagini ... Nilakasinasamapattiparama kho bhagini ... Pitakasinasamapattiparama kho bhagini ... Lohitakasinasamapattiparama kho bhagini ... Odatakasinasamapattiparama kho bhagini ... Akasakasinasamapattiparama kho bhagini ... Vinnanakasinasamapattiparama kho bhagini eke samanabrahmana atthabhinibbattesum yavata kho bhagini vinnanakasinasamapattiparamata tadabhinnasi bhagava tadabhinnaya bhagava adimaddasa adinavamaddasa nissaranamaddasa maggamaggananadassanamaddasa tassa adidassanahetu adinavadassanahetu nissaranadassanahetu maggamaggananadassanahetu atthassa patti hadayassa santi vidita hoti iti kho bhagini yantam vuttam bhagavata kumaripanhesu atthassa patti hadayassa santi jetvana senam piyasatarupam ekoha jhayi sukhamanubodhim tasma janena na karomi sakkhim sakkhi na sampajjati kenaci meti. Imassa kho bhagini bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attho datthabboti. [27] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho sambahula bhikkhu pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya savatthiyam pindaya pavisimsu athakho tesam bhikkhunam etadahosi atippago kho tava savatthiyam pindaya caritum yannuna mayam yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyamati athakho te bhikkhu yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankamimsu upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu. {27.1} Ekamantam nisinne kho te bhikkhu te annatitthiya paribbajaka etadavocum samano avuso gotamo savakanam evam dhammam deseti etha tumhe bhikkhave sabbam dhammam abhijanatha sabbam dhammam abhinnaya abhinnaya viharathati mayampi kho avuso savakanam evam dhammam desema etha tumhe avuso sabbam dhammam abhijanatha sabbam dhammam abhinnaya abhinnaya viharathati idha no avuso ko viseso ko adhippayaso kimnanakaranam samanassa va gotamassa amhakam va yadidam dhammadesanaya va dhammadesanam anusasaniya va anusasaninti. {27.2} Athakho te bhikkhu tesam annatitthiyanam paribbajakanam bhasitam neva abhinandimsu nappatikkosimsu anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkamimsu Bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamati athakho te bhikkhu savatthiyam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanta yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum idha mayam bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya savatthiyam pindaya pavisimha tesam no bhante amhakam etadahosi atippago kho tava savatthiyam pindaya caritum yannuna mayam yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyamati athakho mayam bhante yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankamimha upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodimha sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimha ekamantam nisinne kho bhante annatitthiya paribbajaka amhe etadavocum {27.3} samano avuso gotamo savakanam evam dhammam deseti etha tumhe bhikkhave sabbam dhammam abhijanatha sabbam dhammam abhinnaya abhinnaya viharathati mayampi kho avuso savakanam evam dhammam desema etha tumhe avuso sabbam dhammam abhijanatha sabbam dhammam abhinnaya abhinnaya viharathati idha no avuso ko viseso ko adhippayaso kim nanakaranam samanassa va gotamassa amhakam va yadidam dhammadesanaya va dhammadesanam anusasaniya va anusasaninti athakho mayam bhante tesam annatitthiyanam paribbajakanam Bhasitam neva abhinandimha nappatikkosimha anabhinanditva appatikkositva utthayasana pakkamimha bhagavato santike etassa bhasitassa attham ajanissamati. {27.4} Evamvadino bhikkhave annatitthiya paribbajaka evamassu vacaniya eko avuso panho eko uddeso ekam veyyakaranam dve panha dve uddesa dve veyyakaranani tayo panha tayo uddesa tini veyyakaranani cattaro panha cattaro uddesa cattari veyyakaranani panca panha panca uddesa panca veyyakaranani cha panha cha uddesa cha veyyakaranani satta panha satta uddesa satta veyyakaranani attha panha attha uddesa attha veyyakaranani nava panha nava uddesa nava veyyakaranani dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti evam puttha bhikkhave annatitthiya paribbajaka neva 1- sampadayissanti uttarimpi vighatam apajjissanti tam kissa hetu yathatam bhikkhave avisayasmim nahantam bhikkhave passami sadevake loke samarake sabrahmake sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya yo imesam panhanam veyyakaranena cittam aradheyya annatra tathagatena va tathagatasavakena va ito va pana sutva eko panho eko uddeso ekam veyyakarananti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam ekadhamme bhikkhave bhikkhu sammanibbindamano @Footnote: 1 Ma. Yu. naceva. Sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca 1- dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamasmim ekadhamme sabbe satta aharatthitika imasmim kho bhikkhave ekadhamme bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti eko panho eko uddeso ekam veyyakarananti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam dve panha dve uddesa dve veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam dvisu bhikkhave dhammesu [2]- sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu dvisu name ca rupe ca imesu kho bhikkhave dvisu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti dve panha dve uddesa dve veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam tayo panha tayo uddesa tini veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tisu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu tisu tisu @Footnote: 1 Po. Ma. samattham abhisamecca. evam sabbattha natabbam. 2 Ma. Yu. etthantare @bhikkhuti atthi. Vedanasu imesu kho bhikkhave tisu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti tayo panha tayo uddesa tini veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam cattaro panha cattaro uddesa cattari veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam catusu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu catusu catusu aharesu imesu kho bhikkhave catusu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti cattaro panha cattaro uddesa cattari veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam panca panha panca uddesa panca veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam pancasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu pancasu pancasu upadanakkhandhesu imesu kho bhikkhave pancasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro Hoti panca panha panca uddesa panca veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam cha panha cha uddesa cha veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam chasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu chasu chasu ajjhattikesu ayatanesu imesu kho bhikkhave chasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti cha panha cha uddesa cha veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam satta panha satta uddesa satta veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam sattasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu sattasu sattasu vinnanatthitisu imesu kho bhikkhave sattasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti satta panha satta uddesa satta veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam attha panha attha uddesa attha veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam atthasu Bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu atthasu atthasu lokadhammesu imesu kho bhikkhave atthasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti attha panha attha uddesa attha veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam nava panha nava uddesa nava veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam navasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu navasu navasu sattavasesu imesu kho bhikkhave navasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhismecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti nava panha nava uddesa nava veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam dasasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu dasasu dasasu akusalakammapathesu Imesu kho bhikkhave dasasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [28] Ekam samayam bhagava kajangalayam viharati veluvane. Athakho sambahula kajangala upasaka yena kajangala bhikkhuni tenupasankamimsu upasankamitva kajangalam bhikkhunim abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho kajangala upasaka kajangalam bhikkhunim etadavocum {28.1} vuttamidam ayye bhagavata mahapanhesu eko panho eko uddeso ekam veyyakaranam dve panha dve uddesa dve veyyakaranani tayo panha tayo uddesa tini veyyakaranani cattaro panha cattaro *- uddesa cattari veyyakaranani panca panha panca uddesa panca veyyakaranani cha panha cha uddesa cha veyyakaranani satta panha satta uddesa satta veyyakaranani attha panha attha uddesa attha veyyakaranani nava panha nava uddesa nava veyyakaranani dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti imassa nu kho ayye bhagavata sankhittena bhasitassa katham vittharena attho datthabboti. {28.2} Na kho panetam avuso bhagavato sammukha sutam sammukha patiggahitam napi manobhavaniyanam bhikkhunam sammukha sutam sammukha patiggahitam apica yathamettha khayati tam sunatha @Footnote:* mikarkr khagoe cattaro peDna cattaro Sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam ayyeti kho kajangala upasaka kajangalaya bhikkhuniya paccassosum. {28.3} Kajangala bhikkhuni etadavoca eko panho eko uddeso ekam veyyakarananti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam ekadhamme avuso bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamasmim ekadhamme sabbe satta aharatthitika imasmim kho avuso ekadhamme bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti eko panho eko uddeso ekam veyyakarananti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.4} dve panha dve uddesa dve veyyakarananiti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam dvisu avuso dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu dvisu name ca rupe ca imesu kho avuso dvisu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti dve panha dve uddesa dve veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.5} tayo panha tayo uddesa tini veyyakarananiti Kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam tisu avuso dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu tisu tisu vedanasu imesu kho avuso tisu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti tayo panha tayo uddesa tini veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.6} cattaro panha cattaro uddesa cattari veyyakarananiti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam catusu avuso dhammesu bhikkhu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu catusu catusu satipatthanesu imesu kho avuso catusu dhammesu bhikkhu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti cattaro panha cattaro uddesa cattari veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.7} panca panha panca uddesa panca veyyakarananiti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam pancasu avuso dhammesu bhikkhu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu pancasu pancasu indriyesu ... Katamesu chasu Chasu nissaraniyasu dhatusu ... katamesu sattasu sattasu bojjhangesu ... Katamesu atthasu atthasu ariyesu atthangikesu maggesu imesu kho avuso atthasu dhammesu bhikkhu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti attha panha attha uddesa attha veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.8} nava panha nava uddesa nava veyyakarananiti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam navasu avuso dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu navasu navasu sattavasesu imesu kho avuso navasu dhammesu bhikkhu sammanibbindamano sammavirajjamano sammavimuccamano sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti nava panha nava uddesa nava veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam {28.9} dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti iti kho panetam vuttam bhagavata kincetam paticca vuttam dasasu avuso dhammesu bhikkhu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti katamesu dasasu dasasu kusalakammapathesu imesu kho avuso dasasu dhammesu sammasubhavitacitto sammapariyantadassavi sammatthabhisamecca dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti dasa panha Dasa uddesa dasa veyyakarananiti iti yantam vuttam bhagavata idametam paticca vuttam iti kho avuso yantam vuttam bhagavata [1]- mahapanhesu eko panho eko uddeso ekam veyyakaranam .pe. Dasa panha dasa uddesa dasa veyyakarananiti iti 2- imassa kho aham avuso bhagavata sankhittena bhasitassa evam vittharena attham ajanami akankhamana ca pana tumhe avuso bhagavantanneva upasankamitva etamattham paripuccheyyatha yatha no [3]- bhagava byakaroti tatha nam dhareyyathati. {28.10} Evam ayyeti kho kajangala upasaka kajangalaya bhikkhuniya bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana kajangalam bhikkhunim abhivadetva padakkhinam katva yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho kajangala upasaka yavatako ahosi kajangalaya bhikkhuniya saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesum . sadhu sadhu gahapatayo pandita gahapatayo kajangala bhikkhuni mahapanna gahapatayo kajangala bhikkhuni sacepi tumhe gahapatayo mam upasankamitva etamattham puccheyyatha ahampicetam evameva byakareyyam yathatam kajangalaya bhikkhuniya byakatam eso ceva tassa attho evanca nam dhareyyathati. [29] Yavata bhikkhave kasikosala yavata ranno pasenadissa kosalassa vijitam raja tattha pasenadi kosalo aggamakkhayati @Footnote: 1 Ma. sankhittena bhasitasu mahapanhasu . 2 Ma. Yu. ayam saddo natthi. 3 Ma. nam. Rannopi kho bhikkhave pasenadissa kosalassa attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim {29.1} yavata bhikkhave candimasuriya pariharanti disa bhanti virocamana tava sahassadhaloko tasmim sahassadhaloke sahassam candanam sahassam suriyanam sahassam sinerupabbatarajanam sahassam jambudipanam sahassam amaragoyananam sahassam uttarakurunam sahassam pubbavidehanam cattari mahasamuddasahassani cattari maharajasahassani sahassam catummaharajikanam sahassam tavatimsanam sahassam yamanam sahassam tusitanam [1]- sahassam brahmalokanam yavata bhikkhave sahassalokadhatu mahabrahma tattha aggamakkhayati mahabrahmunopi kho bhikkhave attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.2} Hoti so bhikkhave samayo yam ayam loko samvattati samvattamane bhikkhave loke yebhuyyena satta abhassaravattanika bhavanti te tattha honti manomaya pitibhakkha sayampabha antalikkhe cara subhatthayino ciram dighamaddhanam titthanti samvattamane bhikkhave loke abhassara deva aggamakkhayati abhassaranampi kho bhikkhave devanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi @Footnote: 1 Po. sahassam nimmanaratinam sahassam paranimmitavasavattinam. Nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasminti. {29.3} Dasayimani bhikkhave kasinayatanani katamani dasa pathavikasinameko sanjanati uddham adho tiriyam advayam appamanam apokasinameko sanjanati ... tejokasinameko sanjanati ... Vayokasinameko sanjanati ... nilakasinameko sanjanati ... Pitakasinameko sanjanati ... lohitakasinameko sanjanati ... Odatakasinameko sanjanati ... akasakasinameko sanjanati ... Vinnanakasinameko sanjanati uddham adho tiriyam advayam appamanam imani kho bhikkhave dasa kasinayatanani etadaggam bhikkhave imesam dasannam kasinayatananam yadidam vinnanakasinameko sanjanati uddham adho tiriyam advayam appamanam evamsanninopi kho bhikkhave santi satta evamsanninampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.4} Atthimani bhikkhave abhibhayatanani katamani attha ajjhattam rupasanni eko bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam pathamam abhibhayatanam ajjhattam rupasanni eko bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam dutiyam abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati parittani suvannadubbannani Tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam tatiyam abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati appamanani suvannadubbannani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam catuttham abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati nilani nilavannani nilanidassanani nilanibhasani seyyathapi nama ummarapuppham 1- nilam nilavannam nilanidassanam nilanibhasam seyyathapi vapana tam vattham baranaseyyakam ubhatobhagavimattham nilam nilavannam nilanidassanam nilanibhasam evamevam 2- ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati nilani nilavannani nilanidassanani nilanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam pancamam abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati pitani pitavannani pitanidassanani pitanibhasani seyyathapi nama kannikarapuppham pitam pitavannam pitanidassanam pitanibhasam seyyatha vapana tam vattham baranaseyyakam ubhatobhagavimattham pitam pitavannam pitanidassanam pitanibhasam evamevam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati pitani pitavannani pitanidassanani pitanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam chattham abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati lohitakani lohitakavannani lohitakanidassanani lohitakanibhasani seyyathapi nama @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ummapuppham . 2 Po. Ma. evameva. Bandhajivakapuppham 1- lohitakam lohitakavannam lohitakanidassanam lohitakanibhasam seyyatha vapana tam vattham baranaseyyakam ubhatobhagavimattham lohitakam lohitakavannam lohitakanidassanam lohitakanibhasam evamevam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati lohitakani lohitakavannani lohitakanidassanani lohitakanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam sattamam abhibhayatanam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati odatani odatavannani odatanidassanani odatanibhasani seyyathapi nama osadhitaraka odata odatavanna odatanidassana odatanibhasa seyyatha vapana tam vattham baranaseyyakam ubhatobhagavimattham odatam odatavannam odatanidassanam odatanibhasam evamevam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati odatani odatavannani odatanidassanani odatanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti idam atthamam abhibhayatanam imani kho bhikkhave attha abhibhayatanani etadaggam bhikkhave imesam atthannam abhibhayatananam yadidam ajjhattam arupasanni eko bahiddha rupani passati odatani odatavannani odatanidassanani odatanibhasani tani abhibhuyya janami passamiti evamsanni hoti evamsanninopi kho bhikkhave santi satta evamsanninampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo @Footnote: 1 Ma. Yu. bandhujivakapuppham. Evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.5} Catasso ima bhikkhave patipada katama catasso dukkha patipada dandhabhinna dukkha patipada khippabhinna sukha patipada dandhabhinna sukha patipada khippabhinna ima kho bhikkhave catasso patipada etadaggam bhikkhave imasam catunnam patipadanam yadidam sukha patipada khippabhinna evampatipannapi kho bhikkhave santi satta evampatipannanampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.6} Catasso ima bhikkhave sanna katama catasso parittameko sanjanati mahaggatameko sanjanati appamanameko sanjanati natthi kinciti akincannayatanameko sanjanati ima kho bhikkhave catasso sanna etadaggam bhikkhave imasam catunnam sannanam yadidam natthi kinciti akincannayatanameko sanjanati evamsanninopi kho bhikkhave santi satta evamsanninampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.7} Etadaggam bhikkhave bahirakanam ditthigatanam yadidam no cassam no ca me siya na bhavissami na me bhavissatiti evamditthino Bhikkhave etam patikankham ya cayam tassa 1- bhave appatikulyata sa cassa na bhavissati ya cayam tassa bhavanirodhe patikulyata sa cassa na bhavissatiti evamditthinopi kho bhikkhave santi satta evam ditthinampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.8} Santi bhikkhave eke samanabrahmana paramayakkhavisuddhim 2- pannapenti etadaggam bhikkhave paramayakkhavisuddhim pannapentanam yadidam sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati te tadabhinnaya tassa sacchikiriyaya dhammam desenti evamvadinopi kho bhikkhave santi satta evamvadinampi kho bhikkhave sattanam attheva annathattam atthi viparinamo evam passam bhikkhave sutava ariyasavako tasmimpi nibbindati tasmim nibbindanto agge virajjati pageva hinasmim. {29.9} Santi bhikkhave eke samanabrahmana paramaditthadhammanibbanam pannapenti etadaggam bhikkhave paramaditthadhammanibbanam pannapentanam yadidam channam phassayatananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva anupada vimokkho evamvadim kho mam bhikkhave evamakkhayim eke samanabrahmana asata tuccha musa abhutena abbhacikkhanti na samano gotamo kamanam parinnam pannapeti @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Ma. Yu. paramatthavisuddhim pannapenti. Na rupanam parinnam pannapeti na vedananam parinnam pannapetiti kamanancaham bhikkhave parinnam pannapemi rupananca parinnam pannapemi vedanananca parinnam pannapemi dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto anupada parinibbanam pannapemiti. [30] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena raja pasenadi kosalo uyyodhikaya nivatto hoti jitasangamo laddhadhippayo athakho raja pasenadi kosalo yenaramo tena payasi yavatika yanassa bhumi yanena gantva yana paccorohitva pattikova aramam pavisi. Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu abbhokase cankamanti. Athakho raja pasenadi kosalo yena te bhikkhu tenupasankami upasankamitva te bhikkhu etadavoca kaham nu kho bhante bhagava etarahi viharati araham sammasambuddho dassanakama hi mayam bhante bhagavantam arahantam sammasambuddhanti . eso maharaja viharo samvutadvaro tena appasaddo upasankamitva ataramano alindam pavisitva ukkasitva aggalam akotehi vivarissati te bhagava dvaranti. {30.1} Athakho raja pasenadi kosalo yena so viharo samvutadvaro tena appasaddo upasankamitva ataramano alindam pavisitva ukkasitva aggalam akotesi . vivari bhagava dvaram. Athakho raja pasenadi kosalo viharam pavisitva bhagavato padesu sirasa nipatitva bhagavato padani Mukhena ca paricumbati panihi ca parisambahati namanca saveti rajaham bhante pasenadi kosalo rajaham bhante pasenadi kosaloti. {30.2} Kampana tvam maharaja atthavasam sampassamano imasmim sarire evarupam paramanipaccakaram karosi mettupaharam upadamsesiti . katannutam kho aham bhante kataveditam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi bhagava hi bhante bahujanahitaya patipanno bahujanasukhaya bahujanahitaya ariyanaye patitthapita yadidam kalyanadhammataya kusaladhammataya yampi bhante bhagava bahujanahitaya patipanno bahujanasukhaya bahujanahitaya ariyanaye patitthapita yadidam kalyanadhammataya kusaladhammataya idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.3} Puna caparam bhante bhagava silava buddhasilo ariyasilo kusalasilo kusalasilena samannagato yampi bhante bhagava silava buddhasilo ariyasilo kusalasilo kusalasilena samannagato idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.4} Puna caparam bhante bhagava digharattam arannako arannavanapatthani pantani senasanani patisevati yampi bhante bhagava digharattam arannako arannavanapatthani pantani senasanani patisevati idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi . puna caparam bhante bhagava Santuttho itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena yampi bhante bhagava santuttho itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccaya- bhesajjaparikkharena idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.5} Puna caparam bhante bhagava ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa yampi bhante bhagava ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.6} Puna caparam bhante bhagava yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha santutthikatha pavivekakatha asamsaggakatha viriyarambhakatha silakatha samadhikatha pannakatha vimuttikatha vimuttinanadassanakatha evarupaya kathaya nikamalabhi akicchalabhi akasiralabhi yampi bhante bhagava yayam katha abhisallekhika cetovivaranasappaya seyyathidam appicchakatha .pe. Vimuttinanadassanakatha evarupaya kathaya nikamalabhi akicchalabhi akasiralabhi idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.7} Puna caparam bhante bhagava catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi akicchalabhi akasiralabhi yampi bhante bhagava catunnam jhananam abhicetasikanam Ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi akicchalabhi akasiralabhi idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.8} Puna caparam bhante bhagava anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhuppannoti iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati yampi bhante bhagava anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.9} Puna caparam bhante bhagava dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata bhonto satta kayaduccaritena Samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati yampi bhante bhagava dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi. {30.10} Puna caparam bhante bhagava asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati yampi bhante bhagava asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim .pe. sacchikatva upasampajja viharati idampi kho aham bhante atthavasam sampassamano bhagavati evarupam paramanipaccakaram karomi mettupaharam upadamsemi . handadani mayam bhante gacchama bahukicca mayam bahukaraniyati . yassadani tvam maharaja kalam mannasiti . Athakho raja pasenadi kosalo utthayasana bhagavantam abhivadetva Padakkhinam katva pakkamiti. Mahavaggo tatiyo. Tassuddanam sihadhimuttikayena cundo 1- kasinena ca kali dve mahapanha kosalehi apare dveti. ------------ Upalivaggo catuttho [31] Athakho ayasma upali yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma upali bhagavantam etadavoca kati nu kho bhante atthavase paticca tathagatena savakanam sikkhapadam pannattam patimokkham udditthanti. {31.1} Dasa kho upali atthavase paticca tathagatena savakanam sikkhapadam pannattam patimokkham uddittham katame dasa sanghasutthutaya sanghaphasutaya dummankunam puggalanam niggahaya pesalanam bhikkhunam phasuviharaya ditthadhammikanam asavanam samvaraya samparayikanam asavanam patighataya appasannanam pasadaya pasannanam bhiyyobhavaya saddhammatthitiya vinayanuggahaya ime kho upali dasa atthavase paticca tathagatena savakanam sikkhapadam pannattam patimokkham udditthanti . kati nu kho bhante patimokkhatthapanati. Dasa kho upali patimokkhatthapana katame dasa parajiko tassam parisayam nisinno @Footnote: 1 Ma. Yu. cundena. Hoti parajikakatha vippakata hoti anupasampanno tassam parisayam nisinno hoti anupasampannakatha vippakata hoti sikkham paccakkhatako tassam parisayam nisinno hoti sikkham paccakkhatakakatha vippakata hoti pandako tassam parisayam nisinno hoti pandakakatha vippakata hoti bhikkhunidusako tassam parisayam nisinno hoti bhikkhunidusakakatha vippakata hoti ime kho upali dasa patimokkhatthapanati. [32] Katihi nu kho bhante dhammehi samannagato bhikkhu ubbahikaya sammannitabboti . dasahi kho upali dhammehi samannagato bhikkhu ubbahikaya sammannitabbo katamehi dasahi idhupali bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha ubhayani kho panassa patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattani 1- suvinicchitani suttaso anubyanjanaso vinaye kho pana thito hoti asamhiro patibalo hoti ubho atthapaccatthike sannapetum [2]- nijjhapetum pekkhatum pasadetum adhikaranasamuppadavupasamakusalo hoti adhikaranam janati adhikaranasamudayam janati adhikarananirodham @Footnote: 1 sabbattha potthake supavattiniti dissati . 2 Ma. pannapetum. Janati adhikarananirodhagaminipatipadam janati imehi kho upali dasahi dhammehi samannagato bhikkhu ubbahikaya sammannitabboti. [33] Katihi nu kho bhante dhammehi samannagatena bhikkhuna upasampadetabbanti . dasahi kho upali dhammehi samannagatena bhikkhuna upasampadetabbam katamehi dasahi idhupali bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha patimokkham kho panassa vittharena svagatam hoti suvibhattam suppavattam suvinicchitam suttaso anubyanjanaso patibalo hoti gilanam upatthatum va upatthapetum va patibalo hoti anabhiratim vupakasetum va vupakasapetum va patibalo hoti uppannam kukkuccam dhammato vinodetum patibalo hoti uppannam ditthigatam dhammato vivecetum patibalo hoti adhisile samadapetum patibalo hoti adhicitte samadapetum patibalo hoti adhipannaya samadapetum imehi kho upali dasahi dhammehi samannagatena bhikkhuna upasampadetabbanti. [34] Katihi nu kho bhante dhammehi samannagatena bhikkhuna Nissayo databbo .pe. samanero 1- upatthapetabboti. Dasahi kho upali dhammehi samannagatena bhikkhuna samanero upatthapetabbo katamehi dasahi idhupali bhikkhu silava hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha patimokkham kho panassa vittharena svagatam hoti suvibhattam suppavattam suvinicchitam suttaso anubyanjanaso patibalo hoti gilanam upatthatum va upatthapetum va patibalo hoti anabhiratim vupakasetum va vupakasapetum va patibalo hoti uppannam kukkuccam dhammato vinodetum patibalo hoti uppannam ditthigatam dhammato vivecetum patibalo hoti adhisile 2- samadapetum patibalo hoti adhicitte samadapetum patibalo hoti adhipannaya samadapetum imehi kho upali dasahi dhammehi samannagatena bhikkhuna samanero 3- upatthapetabboti. [35] Sanghabhedo sanghabhedoti bhante vuccati kittavata nu kho bhante sangho bhinno hotiti . idhupali bhikkhu adhammam dhammoti dipenti dhammam adhammoti dipenti avinayam vinayoti dipenti vinayam avinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati dipenti bhasitam lapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena pannattam tathagatenati @Footnote: 1 Ma. samanerotiadini padani na pakatani honti . 2 Ma. adhisile adhicitte @adhipannaya samadapetum . 3 Ma. nissayo databboti. Ma. samanerasuttam puna araddham @hoti. Dipenti pannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti te imehi dasahi vatthuhi avakassanti pavakassanti 1- avenikakammani 2- karonti avenikapatimokkham uddissanti ettavata kho upali sangho bhinno hotiti. [36] Sanghasamaggi sanghasamaggiti bhante vuccati kittavata nu kho bhante sangho samaggo hotiti . idhupali bhikkhu adhammam adhammoti dipenti dhammam dhammoti dipenti avinayam avinayoti dipenti vinayam vinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti bhasitam lapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti pannattam tathagatena pannattam tathagatenati dipenti te imehi dasahi vatthuhi na avakassanti na pavakassanti na avenikakammani karonti na avenikapatimokkham uddissanti ettavata kho upali sangho samaggo hotiti. [37] Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca sanghabhedo sanghabhedoti bhante vuccati kittavata nu kho bhante sangho bhinno @Footnote: 1 Ma. apakassanti. Yu. avakassanti . 2 Ma. Yu. avenikammani. Hotiti . idhananda bhikkhu adhammam dhammoti dipenti dhammam adhammoti dipenti avinayam vinayoti dipenti vinayam avinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati dipenti bhasitam lapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena pannattam tathagatenati dipenti pannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti te imehi dasahi vatthuhi avakassanti pavakassanti avenikakammani karonti avenikapatimokkham uddissanti ettavata kho ananda sangho bhinno hotiti. [38] Samaggam pana bhante sangham bhetva 1- kim so pasavatiti. Kappatthiyam 2- ananda kibbisam pasavatiti . kim pana bhante kappatthiyam kibbisanti. Kappam ananda nirayamhi paccatiti. Apayiko nerayiko kappattho sanghabhedako vaggarato adhammattho yogakkhemato dhamsati sangham samaggam bhetvana kappam nirayamhi paccatiti. [39] Sanghasamaggi sanghasamaggiti bhante vuccati kittavata nu kho bhante sangho samaggo hotiti . idhananda bhikkhu adhammam adhammoti dipenti dhammam dhammoti dipenti avinayam avinayoti @Footnote: 1 Po. bhindetva. Ma. bhinditva. 2 Po. Ma. kappatthikam. Dipenti vinayam vinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti bhasitam lapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti pannattam tathagatena pannattam tathagatenati dipenti te imehi dasahi vatthuhi na avakassanti na pavakassanti na avenikakammani karonti na avenikapatimokkham uddissanti ettavata kho ananda sangho samaggo hotiti. [40] Bhinnam pana bhante sangham samaggam katva kim so pasavatiti. Brahmam ananda punnam pasavatiti . kim pana bhante brahmam punnanti . Kappam ananda saggamhi modatiti. Sukha samghassa samaggi samagganancanuggaho samaggarato dhammattho yogakkhema na dhamsati sangham samaggam katvana kappam saggamhi modatiti. Upalivaggo catuttho. Tassuddanam upali pana ubbaho upasampadanissayena 1- ca samanero ca dve bheda anandehi apare dve 2-. @Footnote: 1 Ma. upasampadanissaya . 2 Ma. Yu. dveti. Akkosavaggo pancamo [41] Athakho ayasma upali yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma upali bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena sanghe bhandanakalahaviggahavivada uppajjanti bhikkhu na phasu viharantiti . idhupali bhikkhu adhammam dhammoti dipenti dhammam adhammoti dipenti avinayam vinayoti dipenti vinayam avinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati dipenti bhasitam lapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena pannattam tathagatenati dipenti pannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti ayam kho upali hetu ayam paccayo yena sanghe bhandanakalahaviggahavivada uppajjanti bhikkhu na phasu viharantiti. [42] Kati nu kho bhante vivadamulaniti . dasa kho upali vivadamulani katamani dasa idhupali bhikkhu adhammam dhammoti dipenti dhammam adhammoti dipenti avinayam vinayoti dipenti vinayam avinayoti dipenti abhasitam alapitam tathagatena bhasitam lapitam tathagatenati Dipenti bhasitam lapitam tathagatena abhasitam alapitam tathagatenati dipenti anacinnam tathagatena acinnam tathagatenati dipenti acinnam tathagatena anacinnam tathagatenati dipenti appannattam tathagatena pannattam tathagatenati dipenti pannattam tathagatena appannattam tathagatenati dipenti imani kho upali dasa vivadamulaniti. [43] Kati nu kho bhante vivadamulaniti. Dasa kho upali vivadamulani katamani dasa idhupali bhikkhu anapattim apattiti dipenti apattim anapattiti dipenti lahukam apattim garukapattiti dipenti garukam apattim lahukapattiti dipenti dutthullam apattim adutthullapattiti dipenti adutthullam apattim dutthullapattiti dipenti savasesam apattim avasesa apattiti dipenti anavasesam apattim savasesapattiti dipenti sappatikammam apattim appatikammapattiti dipenti appatikammam apattim sappatikammapattiti dipenti imani kho upali dasa vivadamulaniti. [44] Ekam samayam bhagava kusinarayam viharati baliharane vanasande tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca codakena bhikkhave bhikkhuna param codetukamena panca dhamme ajjhattam paccavekkhitva panca dhamme ajjhattam upatthapetva paro codetabbo katame panca dhamma Ajjhattam paccavekkhitabba codakena bhikkhave bhikkhuna param codetukamena evam paccavekkhitabbam parisuddhakayasamacaro nu khomhi parisuddhenamhi kayasamacarena samannagato acchiddena appatimamsena samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti no ce bhikkhave bhikkhu parisuddhakayasamacaro hoti parisuddhena kayasamacarena samannagato acchiddena appatimamsena tassa bhavanti vattaro ingha tava ayasma kayikam sikkhassuti 1- itissa bhavanti vattaro. {44.1} Puna 2- caparam bhikkhave codakena bhikkhuna param codetukamena evam paccavekkhitabbam parisuddhavacisamacaro nu khomhi parisuddhenamhi vacisamacarena samannagato acchiddena appatimamsena samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti no ce bhikkhave bhikkhu parisuddhavacisamacaro hoti parisuddhena vacisamacarena samannagato acchiddena appatimamsena tassa bhavanti vattaro ingha tava ayasma vacasikam sikkhassuti itissa bhavanti vattaro 2-. {44.2} Puna caparam bhikkhave codakena bhikkhuna param codetukamena evam paccavekkhitabbam mettam nu kho cittam paccupatthitam sabrahmacarisu anaghatam samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti no ce bhikkhave bhikkhuno mettacittam paccupatthitam hoti sabrahmacarisu anaghatam tassa bhavanti vattaro ingha [3]- ayasma sabrahmacarisu mettacittam upatthapehiti itissa bhavanti vattaro . puna caparam bhikkhave codakena @Footnote: 1 Po. sikkhissati. 2 Ma. pana caparam ... vattaroti natthi. 3 Ma. Yu. etthantare @tavati atthi. Bhikkhuna param codetukamena evam paccavekkhitabbam bahussuto nu khomhi sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa me dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti no ce bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha tassa bhavanti vattaro ingha tava ayasma agamam pariyapunasasuti itissa bhavanti vattaro. {44.3} Puna caparam bhikkhave codakena bhikkhuna param codetukamena evam paccavekkhitabbam ubhayani kho me patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattani suvinicchitani suttaso anubyanjanaso samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti no ce bhikkhave bhikkhuno ubhayani patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattani suvinicchitani suttaso anubyanjanaso idampanayasma kattha vuttam bhagavatati iti puttho na sampayati tassa bhavanti vattaro ingha tava ayasma vinayam sikkhassuti itissa bhavanti vattaro . ime panca dhamma ajjhattam paccavekkhitabba katame Panca dhamma ajjhattam upatthapetabba kalena vakkhami no akalena bhutena vakkhami no abhutena sanhena vakkhami no pharusena atthasanhitena vakkhami no anatthasanhitena mettacitto 1- vakkhami no dosantaroti ime panca dhamma ajjhattam upatthapetabba . codakena bhikkhave bhikkhuna param codetukamena ime panca dhamme ajjhattam paccavekkhitva ime panca dhamme ajjhattam upatthapetva paro codetabboti. [45] Dasayime bhikkhave adinava rajantepurappavesane katame dasa idha bhikkhave raja mahesiya saddhim nisinno hoti tatra bhikkhu pavisati mahesi tam 2- bhikkhum disva sitam patukaroti bhikkhu va mahesim disva sitam patukaroti tattha ranno evam hoti addha imesam katam va karissanti vati ayam bhikkhave pathamo adinavo rajantepurappavesane. {45.1} Puna caparam bhikkhave raja bahukicco bahukaraniyo annataram itthim gantva na sarati sa tena gabbham ganhati tattha ranno evam hoti na kho idha anno koci pavisati annatra pabbajitena siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave dutiyo adinavo rajantepurappavesane. {45.2} Puna caparam bhikkhave ranno antepure annataram ratanam nassati tattha ranno evam hoti na kho idha anno koci pavisati annatra pabbajitena siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave tatiyo adinavo rajantepurappavesane. @Footnote: 1 Po. mettacittena . 2 Yu. ayam patho natthi. Puna caparam bhikkhave ranno antepure abbhantara guyhamanta bahiddha sambhedam gacchanti tattha ranno evam hoti na kho idha ranno koci pavisati annatra pabbajitena siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave catuttho adinavo rajantepurappavesane. {45.3} Puna caparam bhikkhave ranno antepure pita va puttam pattheti putto va pitaram pattheti tesam evam hoti na kho idha anno koci pavisati annatra pabbajitena siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam kho bhikkhave pancamo adinavo rajantepurappavesane. {45.4} Puna caparam bhikkhave raja nicathaniyam ucce thane thapeti yesantam amanapam tesam evam hoti raja kho pabbajitena samsattho siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave chattho adinavo rajantepurappavesane. {45.5} Puna caparam bhikkhave raja uccathaniyam nice thane thapeti yesantam amanapam tesam evam hoti raja kho pabbajitena samsattho siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam kho bhikkhave sattamo adinavo rajantepurappavesane. {45.6} Puna caparam bhikkhave raja akale senam uyyojeti yesantam amanapam tesam evam hoti raja kho pabbajitena samsattho siya nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave atthamo adinavo rajantepurappavesane. {45.7} Puna caparam bhikkhave raja kale senam uyyojetva antaramaggato nivattapesi 1- yesantam amanapam tesam evam hoti raja kho pabbajitena samsattho siya @Footnote: 1 Ma. Yu. nivattapeti. Nu kho pabbajitassa kammanti ayam bhikkhave navamo adinavo rajantepurappavesane. {45.8} Puna caparam bhikkhave ranno antepuram hatthisambadham assasambadham rathasambadham rajaniyani rupasaddagandharasaphotthabbani yani na pabbajitasaruppani ayam bhikkhave dasamo adinavo rajantepurappavesane. Ime kho bhikkhave dasa adinava rajantepurappavesaneti. [46] Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame. Athakho sambahula sakka upasaka tadahuposathe yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu. Ekamantam nisinne kho sakke upasake bhagava etadavoca apinu tumhe sakka atthangasamannagatam uposatham upavasathati . appekada mayam bhante atthangasamannagatam uposatham upavasama appekada na upavasamati . tesam vo sakka alabha tesam dulladdham ye tumhe evam sokasabhaye jivite maranasabhaye jivite appekada atthangasamannagatam uposatham upavasatha appekada na upavasatha tam kim mannatha sakka idha puriso yena [1]- kammatthanena anapajja akusalam divasam addhakahapanam nibbiseyya dakkho puriso utthanasampannoti alam vacanayati. Evam bhante. {46.1} Tam kim mannatha sakka idha puriso yena kammatthanena anapajja akusalam divasam kahapanam nibbiseyya dakkho puriso utthanasampannoti alam vacanayati . evam bhante . tam kim mannatha sakka idha puriso yena kammatthanena anapajja akusalam divasam dve kahapane @Footnote: 1 Ma. Yu. kenici. Nibbiseyya tayo kahapane nibbiseyya cattaro kahapane nibbiseyya panca kahapane nibbiseyya cha kahapane nibbiseyya satta kahapane nibbiseyya attha kahapane nibbiseyya nava kahapane nibbiseyya dasa kahapane nibbiseyya visam kahapane nibbiseyya timsam 1- kahapane nibbiseyya cattalisam kahapane nibbiseyya pannasam kahapane nibbiseyya kahapanasatam nibbiseyya dakkho puriso utthanasampannoti alam vacanayati. Evam bhante. {46.2} Tam kim mannatha sakka api nu kho so puriso divase kahapanasatam kahapanasahassam nibbisamano laddham laddham nikkhipanto vassasatajivi 2- mahantam bhogakkhandham adhigaccheyyati. Evam bhante. {46.3} Tam kim mannatha sakka api nu kho so puriso bhogahetukam 3- bhoganidanam bhogadhikaranam ekam va rattim ekam va divasam [4]- upaddham va divasam ekantasukhapatisamvedi vihareyyati. No hetam bhante. Tam kissa hetu. Kama hi bhante anicca tuccha musa mosadhammati. {46.4} Idha pana vo sakka mama savako dasa vassani appamatto atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno titthantu sakka dasa vassani idha mama savako nava vassani attha vassani satta vassani cha vassani panca vassani cattari vassani tini vassani dve vassani ekam vassam appamatto @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. timsa. 2 Po. Ma. Yu. vassasatayuko. 3 Ma. Yu. bhogahetu. @4 Po. Yu. upaddham va rattim. Atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno titthatu sakka ekam vassam {46.5} idha mama savako dasa mase appamatto atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno titthantu sakka dasa masa {46.6} idha mama savako nava mase attha mase satta mase cha mase panca mase cattaro mase tayo mase dve mase ekamasam addhamasam appamatto atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno titthatu sakka addhamaso {46.7} idha mama savako dasa rattindive appamatto atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno titthantu sakka dasa rattindiva {46.8} idha mama savako nava rattindive attha rattindive satta rattindive cha rattindive panca rattindive Cattaro rattindive tayo rattindive dve rattindive ekarattindivam appamatto atapi pahitatto viharanto yatha mayanusittham tatha patipajjamano satampi vassani satampi vassasatani satampi vassasahassani ekantasukhapatisamvedi vihareyya so ca khvassa sakadagami va anagami va apannakam va sotapanno tesam vo sakka alabha tesam dulladdham ye tumhe evam sokasabhaye jivite maranasabhaye jivite appekada atthangasamannagatam uposatham upavasatha appekada na upavasathati . ete mayam bhante ajjatagge atthangasamannagatam uposatham upavasissamati. [47] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam. Athakho mahali licchavi yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho mahali licchavi bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiyati . lobho kho mahali hetu lobho paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya doso kho mahali hetu doso paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya moho kho mahali hetu moho paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya ayoniso manasikaro kho mahali hetu ayoniso manasikaro paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa Kammassa pavattiya micchapanihitam kho mahali cittam hetu micchapanihitam cittam paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya ayam kho mahali hetu ayam paccayo papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya. {47.1} Ko pana bhante hetu ko paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiyati . alobho kho mahali hetu alobho paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiya adoso kho mahali hetu adoso paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiya amoho kho mahali hetu amoho paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiya yoniso manasikaro kho mahali hetu yoniso manasikaro paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiya sammapanihitam kho mahali cittam hetu sammapanihitam cittam paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiya ayam kho mahali hetu ayam paccayo kalyanassa kammassa kiriyaya kalyanassa kammassa pavattiyati. {47.2} Ime [1]- kho mahali dasa dhamma loke na samvijjeyyum nayidha pannayetha adhammacariyavisamacariyati va dhammacariyasamacariyati va yasma ca kho mahali ime dasa dhamma loke samvijjanti tasma pannayati adhammacariyavisamacariyati va dhammacariyasamacariyati vati. [48] Dasayime bhikkhave dhamma pabbajitena abhinham paccavekkhitabba @Footnote: 1 Ma. Yu. casaddo atthi . Po. ime hi kho. Katame dasa vevanniyamhi ajjhupagatoti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam parapatibaddha me jivikati pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam anno me akappo karaniyoti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam kacci nu kho me atta silato na upavadatiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam kacci nu kho mam anuvicca vinnu sabrahmacari silato na upavadantiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam sabbehi me piyehi manapehi nanabhavo vinabhavoti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam kammassakomhi kammadayado kammayoni kammabandhu kammapatisarano yam kammam karissami kalyanam va papakam va tassa dayado bhavissamiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam kathambhutassa me rattindiva vitipatantiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam kacci nu khoham sunnagare abhiramamiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam atthi nu kho me uttarimanussadhamma alamariyananadassanaviseso adhigato soham pacchime kale sabrahmacarihi puttho na manku bhavissamiti pabbajitena abhinham paccavekkhitabbam ime kho bhikkhave dasa dhamma pabbajitena abhinham paccavekkhitabbati. [49] Dasayime bhikkhave dhamma pabbajitena abhinham paccavekkhitabba sarirattha katame dasa sitam unham jighaccha pipasa uccaro passavo kayasamvaro vacisamvaro ajivasamvaro ponebbhaviko 1- bhavasankharo @Footnote: 1 Po. ponabbhaviko. Ime kho bhikkhave dasa dhamma sariratthati. [50] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena sambahula bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisinna sannipatita bhandanajata [1]- vivadapanna annamannam mukhasattihi [2]- vitudanti. Athakho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena upatthanasala tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinna ka capana vo antarakatha vippakatati . idha mayam bhante pacchabhattam pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisinna sannipatita bhandanajata kalahajata vivadapanna annamannam mukhasattihi vitudanta viharamati. {50.1} Na kho panetam bhikkhave tumhakam patirupam kulaputtanam saddha agarasma anagariyam pabbajitanam yam tumhe bhandanajata kalahajata vivadapanna annamannam mukhasattihi vitudanta vihareyyatha dasayime bhikkhave dhamma saraniya 3- piyakarana garukarana sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattanti katame dasa idha bhikkhave bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu yampi bhikkhave bhikkhu silava hoti .pe. Samadaya @Footnote: 1 Ma. Yu. kalahajata . 2 Po. Ma. Yu. vitudanta . 3 Ma. saraniya. sabbattha @idisameva. Sikkhati sikkhapadesu ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata 1- vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha yampi bhikkhave bhikkhu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko yampi bhikkhave bhikkhu kalyanamitto [2]- kalyanasahayo kalyanasampavanko ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim yampi bhikkhave bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu yani tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum yampi bhikkhave bhikkhu yani @Footnote: 1 Ma. dhata . 2 Ma. hoti. Tani sabrahmacari uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo 1- yampi bhikkhave bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo 1- ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu yampi bhikkhave bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.8} Puna caparam bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivarapindapata- senasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena yampi bhikkhave bhikkhu santuttho hoti itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.9} Puna caparam bhikkhave bhikkhu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita @Footnote: 1 Ma. pamojjo. sabbatthapi evam natabbam. Yampi bhikkhave bhikkhu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati. {50.10} Puna caparam bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya yampi bhikkhave bhikkhu pannava hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato ariyaya nibbedhikaya sammadukkhakkhayagaminiya ayampi dhammo saraniyo piyakarano garukarano sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattati . ime kho bhikkhave dasa dhamma saraniya piyakarana garukarana sangahaya avivadaya samaggiya ekibhavaya samvattantiti. Akkosavaggo pancamo. Tassuddanam vivada dve [1]- mulani kusinara pavesane sakka mahali dhamma ca 2- sarirattha ca bhandanati. Anisamsapannasako pathamo. --------- @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare casaddo dissati 2 Ma. sakko mahali abhinham. Dutiyapannasako sacittavaggo pathamo [51] Ekam samayam bhagava savatthiyam virahati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca no ce bhikkhave bhikkhu paracittapariyayakusalo hoti atha sacittapariyayakusala bhavissamati 1- evanhi vo bhikkhave sikkhitabbam. Kathanca bhikkhave bhikkhu sacittapariyayakusalo hoti seyyathapi bhikkhave itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko adase va parisuddhe pariyodate acche va udakapatte sakam mukhanimittam paccavekkhamano sace tattha passati rajam va anganam va tasseva rajassa va anganassa va pahanaya vayamati no ca tattha passati rajam va anganam va tenevattamano hoti paripunnasankappo labha vata me parisuddham vata meti evameva kho bhikkhave bhikkhuno paccavekkhana bahukara hoti 2- kusalesu dhammesu abhijjhalu nu kho bahulam viharami anabhijjhalu nu kho bahulam viharami byapannacitto nu kho bahulam viharami abyapannacitto nu kho bahulam viharami thinamiddhapariyutthito nu kho bahulam viharami vigatathinamiddho nu kho bahulam @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbattha sacittapariyayakusalo bhavissamiti. 2 Po. bhikkhu paccavekkhamano @bahukaro hoti. Viharami uddhato nu kho bahulam viharami anuddhato nu kho bahulam viharami vicikiccho nu kho bahulam viharami tinnavicikiccho nu kho bahulam viharami kodhano nu kho bahulam viharami akkodhano nu kho bahulam viharami sankilitthacitto nu kho bahulam viharami asankilitthacitto nu kho bahulam viharami saraddhakayo nu kho bahulam viharami asaraddhakayo nu kho bahulam viharami kusito nu kho bahulam viharami araddhaviriyo nu kho bahulam viharami asamahito nu kho bahulam viharami samahito nu kho bahulam viharamiti. {51.1} Sace bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati abhijjhalu bahulam viharami byapannacitto bahulam viharami thinamiddhapariyutthito bahulam viharami uddhato bahulam viharami vicikiccho bahulam viharami kodhano bahulam viharami sankilitthacitto bahulam viharami saraddhakayo bahulam viharami kusito bahulam viharami asamahito bahulam viharamiti tena bhikkhave bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi 1- ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi bhikkhave adittacelo va adittasiso 2- va tasseva celassa va sisassa 3- va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva @Footnote: 1 Ma. assolhi. ito param idisameva. 2 Po. adittasiro . 3 Po. sirassa. Kho bhikkhave tena 1- bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam. {51.2} Sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati anabhijjhalu bahulam viharami abyapannacitto bahulam viharami vigatathinamiddho bahulam viharami anuddhato bahulam viharami tinnavicikiccho bahulam viharami akkodhano bahulam viharami asankilitthacitto bahulam viharami asaraddhakayo bahulam viharami araddhaviriyo bahulam viharami samahito bahulam viharamiti tena bhikkhave bhikkhuna tesuyeva kusalesu dhammesu patitthaya uttarim 2- asavanam khayaya yogo karaniyoti. [52] Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti 3- . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca no ce avuso bhikkhu paracittapariyayakusalo hoti atha sacittapariyayakusala bhavissamati evanhi vo avuso sikkhitabbam. Kathancavuso bhikkhu sacittapariyayakusalo hoti seyyathapi avuso itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko adase va parisuddhe pariyodate acche va udakapatte 4- sakam mukhanimittam paccavekkhamano sace tattha passati rajam va anganam va tasseva rajassa va anganassa va pahanaya vayamati no ce tattha passati @Footnote: 1 Po. tenati natthi. Ma. Yu. tena bhikkhave bhikkhuna. 2 Ma. uttari. @3 Po. Ma. bhikkhaveti. 4 Ma. Yu. udapatte. Rajam va anganam va tenevattamano hoti paripunnasankappo labha vata me parisuddham vata meti evameva kho avuso bhikkhuno paccavekkhana bahukara hoti kusalesu dhammesu abhijjhalu nu kho bahulam viharami anabhijjhalu nu kho bahulam viharami byapannacitto nu kho bahulam viharami abyapannacitto nu kho bahulam viharami thinamiddhapariyutthito nu kho bahulam viharami vigatathinamiddho nu kho bahulam viharami uddhato nu kho bahulam viharami anuddhato nu kho bahulam viharami vicikiccho nu kho bahulam viharami tinnavicikiccho nu kho bahulam viharami kodhano nu kho bahulam viharami akkodhano nu kho bahulam viharami sankikitthacitto nu kho bahulam viharami asankilitthacitto nu kho bahulam viharami saraddhakayo nu kho bahulam viharami asaraddhakayo nu kho bahulam viharami kusito nu kho bahulam viharami araddhaviriyo nu kho bahulam viharami asamahito nu kho bahulam viharami samahito nu kho bahulam viharamiti. {52.1} Sace avuso bhikkhu paccavekkhamano evam janati abhijjhalu bahulam viharami .pe. Asamahito bahulam viharamiti tenavuso bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi avuso adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va Nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho avuso tena bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam. {52.2} Sace panavuso bhikkhu paccavekkhamano evam janati anabhijjhalu bahulam viharami .pe. samahito bahulam viharamiti tenavuso bhikkhuna tesuyeva kusalesu dhammesu patitthaya uttarim asavanam khayaya yogo karaniyoti. [53] Thitimpaham bhikkhave na vannemi 1- kusalesu dhammesu pageva parihanim vuddhinca kho aham bhikkhave vannemi 2- kusalesu dhammesu no thitim no hanim. Kathanca bhikkhave hani hoti kusalesu dhammesu no thiti no vuddhi 3- idha bhikkhave bhikkhu yattako hoti saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanena tassa te dhamma neva titthanti no vaddhanti hanimetam bhikkhave vadami kusalesu dhammesu no thitim no vuddhim evam kho bhikkhave hani hoti kusalesu dhammesu no thiti no vuddhi. Kathanca bhikkhave thiti hoti kusalesu dhammesu no hani no vuddhi idha bhikkhave bhikkhu yattako hoti saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanena tassa te dhamma neva hayanti no @Footnote: 1-2 sabbattha potthakesu vannayamiti dissati . 3 Yu. vuddhi. sabbattha idisameva. Vaddhanti thitimetam bhikkhave vadami kusalesu dhammesu no hanim no vuddhim evam kho bhikkhave thiti hoti kusalesu dhammesu no hani no vuddhi 1-. Kathanca bhikkhave vuddhi hoti kusalesu dhammesu no thiti no hani idha bhikkhave bhikkhu yattako hoti saddhaya silena sutena cagena pannaya patibhanena tassa te dhamma neva titthanti no hayanti vuddhimetam bhikkhave vadami kusalesu dhammesu no thitim no hanim evam kho bhikkhave vuddhi hoti kusalesu dhammesu no thiti no hani no ce bhikkhave bhikkhu paracittapariyayakusalo hoti atha sacittapariyayakusala bhavissamati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbam. Kathanca bhikkhave sacittapariyayakusalo hoti seyyathapi bhikkhave itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko 2- adase va parisuddhe pariyodate acche va udakapatte sakam mukhanimittam paccavekkhamano sace tattha passati rajam va anganam va tasseva rajassa va anganassa va pahanaya vayamati no ce tattha passati rajam va anganam va tenevattamano hoti paripunnasankappo labha vata me parisuddham vata meti evameva kho bhikkhave bhikkhuno paccavekkhana bahukara hoti kusalesu dhammesu abhijjhalu nu kho bahulam viharami anabhijjhalu nu kho bahulam viharami byapannacitto @Footnote: 1 Ma. no vuddhi no hani . 2 Yu. mandanakajatiyo. sabbattha idisameva. Nu kho bahulam viharami abyapannacitto nu kho bahulam viharami thinamiddhapariyutthito nu kho bahulam viharami vigatathinamiddho nu kho bahulam viharami uddhato nu kho bahulam viharami anuddhato nu kho bahulam viharami vicikiccho nu kho bahulam viharami tinnavicikiccho nu kho bahulam viharami kodhano nu kho bahulam viharami akkodhano nu kho bahulam viharami sankilitthacitto nu kho bahulam viharami asankilitthacitto nu kho bahulam viharami saraddhakayo nu kho bahulam viharami asaraddhakayo nu kho bahulam viharami kusito nu kho bahulam viharami araddhaviriyo nu kho bahulam viharami asamahito 1- nu kho bahulam viharami samahito nu kho bahulam viharamiti. {53.1} Sace bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati abhijjhalu bahulam viharami byapannacitto bahulam viharami thinamiddhapariyutthito bahulam viharami uddhato bahulam viharami vicikiccho bahulam viharami kodhano bahulam viharami sankilitthacitto bahulam viharami saraddhakayo bahulam viharami kusito bahulam viharami asamahito bahulam viharamiti tena bhikkhave bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi bhikkhave adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam @Footnote: 1 Ma. samahito ... asamahito .... Chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho bhikkhave tena bhikkhuna tesamyeva papakanam akusalanam dhammanam pahanaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam. {53.2} Sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati anabhijjhalu bahulam viharami abyapannacitto bahulam viharami vigatathinamiddho bahulam viharami tinnavicikiccho bahulam viharami akkodhano bahulam viharami asankilitthacitto bahulam viharami asaraddhakayo bahulam viharami araddhaviriyo bahulam viharami samahito bahulam viharamiti tena bhikkhave bhikkhuna tesuyeva kusalesu dhammesu patitthaya uttarim asavanam khayaya yogo karaniyoti. [54] No ce bhikkhave bhikkhu paracittapariyayakusalo hoti atha sacittapariyayakusala bhavissamati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbam kathanca bhikkhave bhikkhu sacittapariyayakusalo hoti seyyathapi bhikkhave itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko adase va parisuddhe pariyodate acche va udakapatte sakam mukhanimittam paccavekkhamano sace tattha passati rajam va anganam va tasseva rajassa va anganassa va pahanaya vayamati no ce tassa passati rajam va anganam va tenevattamano hoti paripunnasankappo labha vata me parisuddham vata meti evameva kho bhikkhave bhikkhuno paccavekkhana bahukara Hoti kusalesu dhammesu labhi nu khomhi ajjhattam cetosamathassa na nu khomhi labhi ajjhattam cetosamathassa labhi nu khomhi adhipannadhammavipassanaya na nu khomhi labhi adhipannadhammavipassanayati sace bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati labhimhi ajjhattam cetosamathassa na labhi adhipannadhammavipassanayati tena bhikkhuna ajjhattam cetosamathe patitthaya adhipannadhammavipassanaya yogo karaniyo. {54.1} So aparena samayena labhi ceva hoti ajjhattam cetosamathassa labhi ca adhipannadhammavipassanaya sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati labhimhi adhipannadhammavipassanaya na labhi ajjhattam cetosamathassati tena bhikkhave bhikkhuna adhipannadhammavipassanaya patitthaya ajjhattam cetosamathe yogo karaniyo. {54.2} So aparena samayena labhi ceva hoti adhipannadhammavipassanaya labhi ca ajjhattam cetosamathassa sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati na labhi ajjhattam cetosamathassa na labhi adhipannadhammavipassanayati tena bhikkhave bhikkhuna tesamyeva kusalanam dhammanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi bhikkhave adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho bhikkhave Tena bhikkhuna tesamyeva kusalanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam . so aparena samayena labhi ceva hoti ajjhattam cetosamathassa labhi ca adhipannadhammavipassanaya sace pana bhikkhave bhikkhu paccavekkhamano evam janati labhimhi ajjhattam cetosamathassa labhi adhipannadhammavipassanayati tena bhikkhave bhikkhuna tesuyeva kusalesu dhammesu patitthaya uttarim asavanam khayaya yogo karaniyo. {54.3} Civarampaham 1- bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi pindapatampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi senasanampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi gamanigamampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi janapadapadesampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi puggalampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampi. {54.4} Civarampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna civaram idam kho me civaram sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupam civaram na sevitabbam tattha yam janna civaram idam kho me civaram sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupam civaram sevitabbam civarampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti @Footnote: 1 Ma. civarampaham. aparampi evam natabbam. Yantam vuttam idametam paticca vuttam. {54.5} Pindapatampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna pindapatam idam 1- kho me pindapatam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo pindapato na sevitabbo tattha yam janna pindapatam idam kho me pindapatam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo pindapato sevitabbo pindapatampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {54.6} Senasanampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna senasanam idam kho me senasanam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupam senasanam na sevitabbam tattha yam janna senasanam idam kho me senasanam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupam senasanam sevitabbam senasanampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {54.7} Gamanigamampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna gamanigamam idam kho me gamanigamam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. imam. ito param evam natabbam. Parihayantiti evarupo gamanigamo na sevitabbo tattha yam janna gamanigamam idam kho me gamanigamam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo gamanigamo sevitabbo gamanigamampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {54.8} Janapadapadesampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna janapadapadesam idam kho me janapadapadesam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo janapadapadeso na sevitabbo tattha yam janna janapadapadesam idam kho me janapadapadesam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo janapadapadeso sevitabbo janapadapadesampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {54.9} Puggalampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam tattha yam janna puggalam idam kho me puggalam sevato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evarupo puggalo na sevitabbo tattha yam janna puggalam idam kho me puggalam sevato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evarupo puggalo Sevitabbo puggalampaham bhikkhave duvidhena vadami sevitabbampi asevitabbampiti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [55] Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti 1- . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca parihanadhammo puggalo parihanadhammo puggaloti avuso vuccati [2]- kittavata nu kho avuso parihanadhammo puggalo vutto bhagavata kittavata capana aparihanadhammo puggalo vutto bhagavatati . Duratopi kho mayam avuso agaccheyyama 3- ayasmato sariputtassa santike etassa bhasitassa atthamannatum sadhu vatayasmantam yeva sariputtam patibhatu etassa bhasitassa attho ayasmato sariputtassa sutva bhikkhu dharessantiti . tenahavuso sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . {55.1} Ayasma sariputto etadavoca kittavata nu kho avuso parihanadhammo puggalo vutto bhagavata idhavuso bhikkhu assutanceva dhammam na sunati suta cassa dhamma sammoham 4- gacchanti ye cassa dhamma pubbe cetaso samphutthapubba te cassa na 5- samudacaranti avinnatanca 6- na vijanati ettavata kho avuso parihanadhammo puggalo vutto bhagavata . Kittavata ca panavuso aparihanadhammo puggalo vutto bhagavata idhavuso bhikkhu assutanceva dhammam sunati suta cassa @Footnote: 1 Po. Ma. bhikkhaveti. 2 Ma. aparihanadhammo puggalo aparihanadhammo puggaloti avuso @vuccati . 3 Ma. agacchama. 4 Ma. Yu. sammosam. 5 Yu. te ca na. @6 Ma. avinnatanceva. Dhamma na sammoham gacchanti ye cassa dhamma pubbe cetaso samphutthapubba te cassa samudacaranti avinnatanca vijanati ettavata kho avuso aparihanadhammo puggalo vutto bhagavata . no ce avuso bhikkhu paracittapariyayakusalo hoti atha sacittapariyayakusala bhavissamati evanhi vo avuso sikkhitabbam. {55.2} Kathancavuso bhikkhu sacittapariyayakusalo hoti seyyathapi avuso itthi va puriso va daharo yuva mandanakajatiko adase va parisuddhe pariyodate acche va udakapatte sakam mukhanimittam paccavekkhamano sace tattha passati rajam va anganam va tasseva rajassa va anganassa va pahanaya vayamati no ce tattha passati rajam va anganam va tenevattamano hoti paripunnasankappo labha vata me parisuddham vata meti evameva kho avuso bhikkhuno paccavekkhana bahukara hoti kusalesu dhammesu anabhijjhalu nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti 1- abyapannacitto nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti vigatathinamiddho nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti anuddhato nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti tinnavicikiccho nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti akkodhano nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi. ito param idisameva. Udahu noti asankilitthacitto nu kho bahulam viharami samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti labhi nu khomhi ajjhattam dhammapamujjassa 1- samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti labhi nu khomhi ajjhattam cetosamathassa samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti labhi nu khomhi adhipannadhammavipassanaya samvijjati nu kho me eso dhammo udahu noti. {55.3} Sace panavuso 2- bhikkhu paccavekkhamano sabbepime kusale dhamme attani na samanupassati tenavuso bhikkhuna sabbesamyeva imesam kusalanam dhammanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi avuso adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho avuso tena bhikkhuna sabbesamyeva imesam kusalanam dhammanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam. {55.4} Sace panavuso bhikkhu paccavekkhamano ekacce kusale dhamme attani samanupassati ekacce kusale dhamme attani na samanupassati tenavuso bhikkhuna ye kusale dhamme attani samanupassati tesu kusalesu dhammesu patitthaya ye kusale dhamme attani na samanupassati tesam kusalanam dhammanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca @Footnote: 1 Ma. dhammapamujjasasa. 2 Po. Ma. sace pana avuso. Yu. panasaddo natthi. Ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam seyyathapi avuso adittacelo va adittasiso va tasseva celassa va sisassa va nibbapanaya adhimattam chandanca vayamanca ussahanca ussolhinca appativaninca satinca sampajannanca kareyya evameva kho avuso tena bhikkhuna ye kusale dhamme attani samanupassati tesu kusalesu dhammesu patitthaya ye kusale dhamme attani na samanupassati tesam kusalanam dhammanam patilabhaya adhimatto chando ca vayamo ca ussaho ca ussolhi ca appativani ca sati ca sampajannanca karaniyam . sace panavuso bhikkhu paccavekkhamano sabbepime kusale dhamme attani samanupassati tenavuso bhikkhuna sabbesveva 1- imesu kusalesu dhammesu patitthaya uttarim asavanam khayaya yogo karaniyoti. [56] Dasayima bhikkhave sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana katama dasa asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna pahanasanna viragasanna nirodhasanna ima kho bhikkhave dasa sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [57] Dasayima bhikkhave sanna bhavita bahulikata mahapphala @Footnote: 1 Yu. sabbesuyeva. Honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosana katama dasa aniccasanna anattasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna atthikasanna puluvakasanna 1- vinilakasanna vicchiddakasanna uddhumatakasanna ima kho bhikkhave dasa sanna bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa amatogadha amatapariyosanati. [58] Sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum kimmulaka avuso sabbe dhamma kimsambhava sabbe dhamma kimsamudaya sabbe dhamma kimsamosarana sabbe dhamma kimpamukha sabbe dhamma kimadhipateyya sabbe dhamma kimuttara sabbe dhamma kimsara sabbe dhamma kimogadha sabbe dhamma kimpariyosana sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam kinti byakareyyathati . bhagavammulaka no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu vata bhante 2- bhagavantamyeva patibhatu etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . Tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca sace bhikkhave annatitthiya paribbajaka evam puccheyyum kimmulaka avuso sabbe dhamma kimsambhava sabbe dhamma kimsamudaya sabbe dhamma kimsamosarana sabbe dhamma @Footnote: 1 Yu. pulavakasanna. 2 Po. ayam patho natthi. Kimpamukha sabbe dhamma kimadhipateyya sabbe dhamma kimuttara sabbe dhamma kimsara sabbe dhamma kimogadha sabbe dhamma kimpariyosana sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam evam byakareyyatha chandamulaka avuso sabbe dhamma manasikarasambhava sabbe dhamma phassasamudaya sabbe dhamma vedanasamosarana sabbe dhamma samadhipamukha sabbe dhamma satadhipateyya sabbe dhamma pannuttara sabbe dhamma vimuttisara sabbe dhamma amatogadha sabbe dhamma nibbanapariyosana sabbe dhammati evam puttha tumhe bhikkhave tesam annatitthiyanam paribbajakanam evam byakareyyathati. [59] Tasma tiha bhikkhave evam sikkhitabbam yathapabbajjaparicitanca no cittam bhavissati na ca uppanna papaka akusala dhamma cittam pariyadaya thassanti aniccasannaparicitanca no cittam bhavissati anattasannaparicitanca no cittam bhavissati asubhasannaparicitanca no cittam bhavissati adinavasannaparicitanca no cittam bhavissati lokassa samanca visamanca natva tam sannaparicitanca no cittam bhavissati lokassa sambhavanca 1- vibhavanca natva tam sannaparicitanca no cittam bhavissati lokassa samudayanca atthangamanca natva tam sannaparicitanca no cittam bhavissati pahanasannaparicitanca @Footnote: 1 Ma. bhavanca. No cittam bhavissati viragasannaparicitanca no cittam bhavissati nirodhasannaparicitanca no cittam bhavissatiti evanhi vo bhikkhave sikkhitabbam . yato kho bhikkhave bhikkhuno yathapabbajjaparicitanca cittam hoti na ca uppanna papaka akusala dhamma cittam pariyadaya titthanti aniccasannaparicitanca cittam hoti anattasannaparicitanca cittam hoti asubhasannaparicitanca cittam hoti adinavasannaparicitanca cittam hoti lokassa samanca visamanca natva tam sannaparicitanca cittam hoti lokassa sambhavanca vibhavanca tam sannaparicitanca cittam hoti lokassa samudayanca atthangamanca natva tam sannaparicitanca cittam hoti pahanasannaparicitanca cittam hoti viragasannaparicitanca cittam hoti nirodhasannaparicitanca cittam hoti tassa dvinnam phalanam annataram phalam patikankham dittheva dhamme anna sati va upadisese anagamitati. [60] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena ayasma girimanando abadhiko hoti dukkhito balhagilano . athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca ayasma bhante girimanando abadhiko hoti dukkhito Balhagilano sadhu bhante bhagava yenayasma girimanando tenupasankamatu anukampam upadayati . sace kho tvam ananda girimanandassa bhikkhuno upasankamitva 1- dasa sanna bhaseyyasi thanam kho panetam vijjati yam girimanandassa bhikkhuno dasa sanna sutva so abadho thanaso patipassambheyya katama dasa aniccasanna anattasanna asubhasanna adinavasanna pahanasanna viragasanna nirodhasanna sabbaloke anabhiratasanna sabbasankharesu aniccasanna 2- anapanasati. {60.1} Katama cananda aniccasanna idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va iti patisancikkhati rupam aniccam vedana anicca sanna anicca sankhara anicca vinnanam aniccanti iti imesu pancasu upadanakkhandhesu aniccanupassi viharati ayam vuccatananda aniccasanna. {60.2} Katama cananda anattasanna idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va iti patisancikkhati cakkhum 3- anatta rupam 4- anatta sotam anatta sadda anatta ghanam anatta gandha anatta jivha anatta rasa anatta kayo 5- anatta photthabba anatta mano anatta dhamma anattati iti imesu chasu ajjhattikabahiresu ayatanesu anattanupassi viharati ayam vuccatananda anattasanna. @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. anicchasanna. ito param idisameva. 3 Ma. cakkhu. @4 Ma. rupa. 5 Ma. kaya. {60.3} Katama cananda asubhasanna idhananda bhikkhu imameva kayam uddhampadatala adhokesamatthaka tacapariyantam purannanappakarassa 1- asucino paccavekkhati atthi imasmim kaye kesa loma nakha danta taco mamsam nharu atthi 2- atthiminjam vakkam hadayam yakanam kilomakam pihakam papphasam antam antagunam udariyam karisam pittam semham pubbo lohitam sedo medo assu vasa khelo singhanika lasika muttanti iti imasmim kaye asubhanupassi viharati ayam vuccatananda asubhasanna. {60.4} Katama cananda adinavasanna idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va iti patisancikkhati bahudukkho kho ayam kayo bahuadinavoti 3- iti imasmim kaye vividha abadha uppajjanti seyyathidam cakkhurogo sotarogo ghanarogo jivharogo kayarogo sisarogo kannarogo mukharogo dantarogo [4]- kaso saso pinaso daho 5- jaro kucchirogo muccha pakkhandika sula 6- visucika kuttham gando kilaso soso apamaro daddu kandu kacchu rakhasa 7- vitacchika lohitam pittam 8- madhumeho amsa pilaka bhagandala pittasamutthana abadha semhasamutthana abadha vatasamutthana abadha sannipatika abadha utuparinamaja abadha visamapariharaja abadha opakkamika abadha kammavipakaja abadha sitam unham jighaccha pipasa uccaro passavoti iti imasmim kaye adinavanupassi viharati ayam vuccatananda adinavasanna. @Footnote: 1 Ma. puram nanappakarassa. Yu. puram nanap ---. 2 Ma. nharu atthi. @3 Ma. itisaddo natthi. 4 Ma. ottharogoti dissati. 5 Ma. daho. 6 Ma. Yu. sula. @7 Ma. nakhasa. 8 Yu. lohitapittam. {60.5} Katama cananda pahanasanna idhananda bhikkhu uppannam kamavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti uppannam byapadavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti uppannam vihimsavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti uppannuppanne papake akusale dhamme nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti ayam vuccatananda pahanasanna. {60.6} Katama cananda viragasanna idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va iti patisancikkhati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo 1- virago nibbananti ayam vuccatananda viragasanna. {60.7} Katama cananda nirodhasanna idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va iti patisancikkhati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo 1- nirodho nibbananti ayam vuccatananda nirodhasanna. {60.8} Katama cananda sabbaloke anabhiratasanna idhananda bhikkhu ye loke upayupadana 2- cetaso adhitthanabhinivesanusaya te pajahanto viramati na upadiyanto 3- ayam vuccatananda sabbaloke anabhiratasanna. Katama cananda sabbasankharesu aniccasanna idhananda bhikkhu sabbasankharehi 4- attiyati harayati jigucchati ayam vuccatananda @Footnote: 1 Ma. tanhakkhayo . 2 Ma. upadana. 3 Ma. anupadiyanto. 4 Ma. sabbasankharesu. Sabbasankharesu aniccasanna. {60.9} Katama cananda anapanasati idhananda bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va nisidati pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva so satova assasati sato 1- passasati digham va assasanto digham assasamiti pajanati digham va passasanto digham passasamiti pajanati rassam va assasanto rassam assasamiti pajanati rassam va passasanto rassam passasamiti pajanati sabbakayapatisamvedi assasissamiti sikkhati sabbakayapatisamvedi passasissamiti sikkhati passambhayam kayasankharam assasissamiti sikkhati passambhayam kayasankharam passasissamiti sikkhati pitipatisamvedi assasissamiti sikkhati pitipatisamvedi passasissamiti sikkhati sukhapatisamvedi assasissamiti sikkhati sukhapatisamvedi passasissamiti sikkhati cittasankharapatisamvedi assasissamiti sikkhati cittasankharapatisamvedi passasissamiti sikkhati passambhayam cittasankharam assasissamiti sikkhati passambhayam cittasankharam passasissamiti sikkhati cittapatisamvedi assasissamiti sikkhati cittapatisamvedi passasissamiti sikkhati abhippamodayam cittam ... Samadaham cittam ... Vimocayam cittam ... Aniccanupassi ... viraganupassi ... Nirodhanupassi ... Patinissagganupassi assasissamiti sikkhati patinissagganupassi passasissamiti sikkhati ayam vuccatananda anapanasati . sace kho tvam ananda girimanandassa bhikkhuno upasankamitva @Footnote: 1 Ma. satova. Ima dasa sanna bhaseyyasi thanam kho panetam vijjati yam girimanandassa bhikkhuno ima dasa sanna sutva so abadho thanaso patipassambheyyati. Athakho ayasma anando bhagavato santike ima dasa sanna uggahetva yenayasma girimanando tenupasankami upasankamitva ayasmato girimanandassa ima dasa sanna abhasi . Athakho ayasmato girimanandassa ima dasa sanna sutva so abadho thanaso patipassambhi vutthahi 1- cayasma girimanando tamha abadha tatha pahino ca panayasmato girimanandassa so abadho ahositi. Sacittavaggo pathamo. Tassuddanam sacittasariputta ca thiti ca samathena ca parihana dve sanna 2- mula pabbajitabadho 3-. ------------- Yamakavaggo dutiyo [61] Purima bhikkhave koti na pannayati avijjaya ito pubbe avijja nahosi atha paccha sambhaviti 4- evancetam bhikkhave vuccati atha ca pana pannayati idappaccaya avijjati avijjampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo avijjaya panca nivaranatissa vacaniyam pancapaham bhikkhave nivarane sahare @Footnote: 1 Po. vutthahi. Yu. utthahi. 2 Ma. parihano ca dvesanna. @3 Po. pabbajitam dhiroti. Ma. pabbajitam giriti. Yu. pabbajitagiriti. @4 Po. Ma. samabhaviti. aparampi idisameva. Vadami no anahare ko caharo pancannam nivarananam tini duccaritanitissa vacaniyam tinipaham bhikkhave duccaritani saharani vadami no anaharani ko caharo tinnam duccaritanam indriyasamvarotissa 1- vacaniyam indriyasamvarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo indriyasamvarassa asatasampajannantissa 2- vacaniyam asatasampajannampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo asatasampajannassa ayoniso manasikarotissa vacaniyam ayoniso manasikarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo ayoniso manasikarassa assaddhiyantissa vacaniyam assaddhiyampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo assaddhiyassa assaddhammassavanantissa vacaniyam assaddhammassavanampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo assaddhammassavanassa asappurisasamsevotissa vacaniyam {61.1} iti kho bhikkhave asappurisasamsevo paripuro assaddhammassavanam paripureti assaddhammassavanam paripuram assaddhiyam paripureti assaddhiyam paripuram ayoniso manasikaram paripureti ayoniso manasikaro paripuro asatasampajannam paripureti asatasampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini duccaritani paripureti tini duccaritani paripurani panca nivarane paripurenti panca nivarana paripura avijjam paripurenti evametissa avijjaya aharo hoti evanca paripuri seyyathapi bhikkhave uparipabbate @Footnote: 1 Ma. indriyaasamvarotissa . 2 Po. asatiasampajannantissa. Thullaphusitake deve vassante deve galagalayante 1- tam udakam yathaninnam pavattamanam pabbatakandarapadarasakha paripureti pabbatakandarapadarasakha paripura kusubbhe 2- paripurenti kusubbha paripura mahasobbhe paripurenti mahasobbha paripura kunnadiyo paripurenti kunnadiyo paripura mahanadiyo paripurenti mahanadiyo paripura mahasamuddam 3- sagaram paripurenti evametassa mahasamuddassa sagarassa aharo hoti evanca paripuri {61.2} evameva kho bhikkhave asappurisasamsevo paripuro assaddhammassavanam paripureti assaddhammassavanam paripuram assaddhiyam paripureti assaddhiyam paripuram ayoniso manasikaram paripureti ayoniso manasikaro paripuro asatasampajannam paripureti asatasampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini duccaritani paripureti tini duccaritani paripurani panca nivarane paripurenti panca nivarana paripura avijjam paripurenti evametissa avijjaya aharo hoti evanca paripuri. {61.3} Vijjavimuttimpaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo vijjavimuttiya satta bojjhangatissa vacaniyam sattapaham bhikkhave bojjhange sahare vadami no anahare ko caharo sattannam bojjhanganam cattaro satipatthanatissa vacaniyam cattaropaham bhikkhave satipatthane sahare vadami no anahare ko caharo catunnam satipatthananam tini sucaritanitissa vacaniyam tinipaham bhikkhave sucaritani saharani vadami no anaharani ko caharo tinnam sucaritanam @Footnote: 1 Po. Ma. deve galagalayanteti ime patha natthi. Yu. galagalayante. 2 Po. @kusambhe. Ma. kusombhe. annattha evam natabbam. 3 Po. sabbatthavaresu samuddam. Indriyasamvarotissa vacaniyam indriyasamvarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo indriyasamvarassa satisampajannantissa vacaniyam satisampajannampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo satisampajannassa yoniso manasikarotissa vacaniyam yoniso manasikarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo yoniso manasikarassa saddhatissa vacaniyam saddhampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo saddhaya saddhammassavanantissa vacaniyam saddhammassavanampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo saddhammassavanassa sappurisasamsevotissa vacaniyam {61.4} iti kho bhikkhave sappurisasamsevo paripuro saddhammassavanam paripureti saddhammassavanam paripuram saddham paripureti saddha paripura yoniso manasikaram paripureti yoniso manasikaro paripuro satisampajannam paripureti satisampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini sucaritani paripureti tini sucaritani paripurani cattaro satipatthane paripurenti cattaro satipatthana paripura satta bojjhange paripurenti satta bojjhanga paripura vijjavimuttim paripurenti evametissa vijjavimuttiya aharo hoti evanca paripuri {61.5} seyyathapi bhikkhave uparipabbate thullaphusitake deve vassante deve galagalayante tam udakam yathaninnam pavattamanam pabbatakandarapadarasakha paripureti pabbatakandarapadarasakha paripura kusubbhe paripurenti kusubbha paripura Mahasobbhe paripurenti mahasobbha paripura kunnadiyo paripurenti kunnadiyo paripura mahanadiyo paripurenti mahanadiyo paripura mahasamuddam sagaram paripurenti evametassa mahasamuddassa sagarassa aharo 1- hoti evanca paripuri evameva kho bhikkhave sappurisasamsevo paripuro saddhammassavanam paripureti saddhammassavanam paripuram saddham paripureti saddha paripura yoniso manasikaram paripureti yoniso manasikaro paripuro satisampajannam paripureti satisampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini sucaritani paripureti tini sucaritani paripurani cattaro satipatthane paripurenti cattaro satipatthana paripura satta bojjhange paripurenti satta bojjhanga paripura vijjavimuttim paripurenti evametissa vijjavimuttiya aharo hoti evanca paripuriti. [62] Purima bhikkhave koti na pannayati bhavatanhaya ito pubbe bhavatanha nahosi atha paccha sambhaviti evancetam bhikkhave vuccati atha ca pana pannayati idappaccaya bhavatanhati bhavatanhampaham 2- bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo bhavatanhaya avijjatissa vacaniyam avijjampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo avijjaya pancanivaranatissa vacaniyam panca nivaranepaham bhikkhave 3- sahare vadami no anahare ko caharo pancannam nivarananam tini duccaritanitissa vacaniyam tinipaham @Footnote: 1 Ma. saharo . 2 Ma. bhavatanhampaham. sabbattha idisameva . 3 Yu. pancapaham @bhikkhave nivarane. Bhikkhave duccaritani saharani vadami no anaharani ko caharo tinnam duccaritanam indriyasamvarotissa vacaniyam indriyasamvarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo indriyasamvarassa asatasampajannantissa vacaniyam asatasampajannampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo asatasampajannassa ayoniso manasikarotissa vacaniyam ayoniso manasikarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo ayoniso manasikarassa assaddhiyantissa vacaniyam assaddhiyampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo assaddhiyassa assaddhammassavanantissa vacaniyam assaddhammassavanampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo assaddhammassavanassa asappurisasamsevotissa vacaniyam {62.1} iti kho bhikkhave asappurisasamsevo paripuro assaddhammassavanam paripureti assaddhammassavanam paripuram assaddhiyam paripureti assaddhiyam paripuram ayoniso manasikaram paripureti ayoniso manasikaro paripuro asatasampajannam paripureti asatasampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini duccaritani paripureti tini duccaritani paripurani panca nivarane paripurenti panca nivarana paripura avijjam paripurenti avijja paripura bhavatanham paripureti evametissa bhavatanhaya aharo hoti evanca paripuri seyyathapi bhikkhave uparipabbate thullaphusitake deve vassante deve galagalayante tam udakam Yathaninnam pavattamanam pabbatakandarapadarasakha paripureti pabbatakandarapadarasakha paripura kusubbhe paripurenti kusubbha paripura mahakusubbhe 1- paripurenti mahakusubbha paripura kunnadiyo paripurenti kunnadiyo paripura mahanadiyo paripurenti mahanadiyo paripura mahasamuddam sagaram paripurenti evametassa mahasamuddassa sagarassa aharo hoti evanca paripuri {62.2} evameva kho bhikkhave asappurisasamsevo paripuro assaddhammassavanam paripureti assaddhammassavanam paripuram assaddhiyam paripureti assaddhiyam paripuram ayoniso manasikaram paripureti ayoniso manasikaro paripuro asatasampajannam paripureti asatasampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini duccaritani paripureti tini duccaritani paripurani panca nivarane paripurenti panca nivarana paripura avijjam paripurenti avijja paripura bhavatanham paripureti evametissa bhavatanhaya aharo hoti evanca paripuri. {62.3} Vijjavimuttimpaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo vijjavimuttiya satta bojjhangatissa vacaniyam sattapaham bhikkhave bojjhange sahare vadami no anahare ko caharo sattannam bojjhanganam cattaro satipatthanatissa vacaniyam cattaropaham bhikkhave satipatthane sahare vadami no anahare ko caharo catunnam satipatthananam tini sucaritanitissa vacaniyam tinipaham bhikkhave sucaritani saharani vadami no anaharani ko caharo @Footnote: 1 Yu. mahasobbhe. Tinnam sucaritanam indriyasamvarotissa vacaniyam indriyasamvarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo indriyasamvarassa satisampajannantissa vacaniyam satisampajannampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo satisampajannassa yoniso manasikarotissa vacaniyam yoniso manasikarampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo yoniso manasikarassa saddhatissa vacaniyam saddhampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo saddhaya saddhammassavanantissa vacaniyam saddhammassavanampaham bhikkhave saharam vadami no anaharam ko caharo saddhammassavanassa sappurisasamsevotissa vacaniyam {62.4} iti kho bhikkhave sappurisasamsevo paripuro saddhammassavanam paripureti saddhammassavanam paripuram saddham paripureti saddha paripura yoniso manasikaram paripureti yoniso manasikaro paripuro satisampajannam paripureti satisampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini sucaritani paripureti tini sucaritani paripurani cattaro satipatthane paripurenti cattaro satipatthana paripura satta bojjhange paripurenti satta bojjhanga paripura vijjavimuttim paripurenti evametissa vijjavimuttiya aharo hoti evanca paripuri {62.5} seyyathapi bhikkhave uparipabbate thullaphusitake deve vassante deve galagalayante 1- tam udakam yathaninnam pavattamanam pabbatakandara- padarasakha paripureti pabbatakandarapadarasakha paripura kusubbhe @Footnote: 1 Ma. deve galagalayanteti ime patha natthi. Paripurenti kusubbha paripura mahakusubbhe paripurenti mahakusubbha paripura kunnadiyo paripurenti kunnadiyo paripura mahanadiyo paripurenti mahanadiyo paripura mahasamuddam sagaram paripurenti evametassa mahasamuddassa sagarassa aharo hoti evanca paripuri evameva kho bhikkhave sappurisasamsevo paripuro saddhammassavanam paripureti saddhammassavanam paripuram saddham paripureti saddha paripura yoniso manasikaram paripureti yoniso manasikaro paripuro satisampajannam paripureti satisampajannam paripuram indriyasamvaram paripureti indriyasamvaro paripuro tini sucaritani paripureti tini sucaritani paripurani cattaro satipatthane paripurenti cattaro satipatthana paripura satta bojjhange paripurenti satta bojjhanga paripura vijjavimuttim paripurenti evametissa vijjavimuttiya aharo hoti evanca paripuriti. [63] Yekeci bhikkhave mayi nitthamgata sabbe te ditthisampanna [1]- pancannam idha nittha pancannam idha vihaya nittha katamesam pancannam idha nittha sattakkhattumparamassa 2- kolamkolassa ekabijissa sakadagamissa yo ca dittheva dhamme araha imesam pancannam idha nittha katamesam pancannam idha vihaya nittha antaraparinibbayissa upahaccaparinibbayissa asankharaparinibbayissa sasankharaparinibbayissa uddhamsotassa akanitthagamino imesam pancannam idha vihaya nittha yekeci @Footnote: 1 Ma. Yu. tesam ditthisampannananti atthi . 2 Ma. Yu. sattakkhattuparamassa. @sabbatthapi idisameva. Bhikkhave mayi nitthamgata sabbe te ditthisampanna tesam ditthisampannanam imesam pancannam idha nittha imesam pancannam idha vihaya nitthati. [64] Yekeci bhikkhave mayi aveccappasanna sabbe te sotapanna tesam sotapannanam pancannam idha nittha pancannam idha vihaya nittha katamesam pancannam idha nittha sattakkhattumparamassa kolankolassa ekabijissa sakadagamissa yo ca dittheva dhamme araha imesam pancannam idha nittha katamesam pancannam idha vihaya nittha antaraparinibbayissa upahaccaparinibbayissa asankharaparinibbayissa sasankharaparinibbayissa uddhamsotassa akanitthagamino imesam pancannam idha vihaya nittha yekeci bhikkhave mayi aveccappasanna sabbe te sotapanna tesam sotapannanam imesam pancannam idha nittha imesam pancannam idha vihaya nitthati. [65] Ekam samayam ayasma sariputto magadhesu viharati nalakagamake. Athakho samandakani paribbajako yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam 1- vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho samandakani paribbajako ayasmantam sariputtam etadavoca kinnu kho avuso sariputta sukham kim dukkhanti . abhinibbatti kho @Footnote: 1 Ma. saraniyam. sabbattha evam natabbam. Avuso dukkha anabhinibbatti sukha abhinibbattiya avuso sati idam dukkham patikankham sitam unham jighaccha pipasa uccaro passavo aggisamphasso dandasamphasso satthasamphasso natipi nam 1- mittapi sangamma samagamma rosenti abhinibbattiya avuso sati idam dukkham patikankham . anabhinibbattiya avuso sati idam sukham patikankham na sitam na unham na jighaccha na pipasa na uccaro na passavo na aggisamphasso na dandasamphasso na satthasamphasso natipi nam 1- mittapi sangamma samagamma na rosenti anabhinibbattiya avuso sati idam sukham patikankhanti. [66] Ekam samayam ayasma sariputto magadhesu viharati nalakagamake . athakho samandakani paribbajako yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho samandakani paribbajako ayasmantam sariputtam etadavoca kinnu kho avuso sariputta imasmim dhammavinaye sukham kim dukkhanti . anabhirati kho avuso imasmim dhammavinaye dukkha abhirati sukha anabhiratiya avuso sati idam dukkham patikankham gacchantopi sukham satam nadhigacchati thitopi ... Nisinnopi ... Sayanopi ... Gamagatopi ... Arannagatopi ... Rukkhamulagatopi ... Sunnagaragatopi ... Abbhokasagatopi ... bhikkhumajjhagatopi sukham satam nadhigacchati anabhiratiya avuso @Footnote: 1 Po. Ma. ayam patho natthi. Sati idam dukkham patikankham . abhiratiya avuso sati idam sukham patikankham gacchantopi sukham satam adhigacchati thitopi ... nisinnopi ... Sayanopi ... gamagatopi ... arannagatopi ... rukkhamulagatopi ... Sunnagaragatopi ... abbhokasagatopi ... bhikkhumajjhagatopi sukham satam adhigacchati abhiratiya avuso sati idam sukham patikankhanti. [67] Ekam samayam bhagava kosalesu carikancaramano mahata bhikkhusanghena saddhim yena nalakapanam nama kosalanam nigamo tadavasari tatra sudam bhagava nalakapane viharati palasavane tena kho pana samayena bhagava tadahuposathe bhikkhusanghaparivuto nisinno hoti athakho bhagava bahudeva rattim bhikkhu 1- dhammiya kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva tunhibhutam tunhibhutam bhikkhusangham anuviloketva ayasmantam sariputtam amantesi vigatathinamiddho kho sariputta bhikkhusangho patibhatu tam sariputta bhikkhunam dhammi katha pitthi me agilayati tamaham ayamissamiti . evam bhanteti kho ayasma sariputto bhagavato paccassosi. {67.1} Athakho bhagava catugunam sanghatim pannapetva dakkhinena passena sihaseyyam kappesi pade padam accadhaya sato sampajano utthanasannam manasikaritva . tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca yassakassaci avuso saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... ottappam @Footnote: 1 Po. Ma. bhikkhunam. ito param idisameva. Natthi ... viriyam 1- natthi ... Panna natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati parihaniyeva 2- patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi seyyathapi avuso kalapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati hayateva vannena hayati mandalena hayati abhaya hayati arohaparinahena evameva kho avuso yassakassaci saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... ottappam natthi ... viriyam natthi ... panna natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati parihaniyeva 2- patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi {67.2} assaddho purisapuggaloti avuso parihanametam ahiriko purisapuggaloti avuso parihanametam anottappi purisapuggaloti avuso parihanametam kusito purisapuggaloti avuso parihanametam duppanno purisapuggaloti avuso parihanametam kodhano purisapuggaloti avuso parihanametam upanahi purisapuggaloti avuso parihanametam papiccho purisapuggaloti avuso parihanametam papamitto purisapuggaloti avuso parihanametam micchaditthiko purisapuggaloti avuso parihanametam. {67.3} Yassakassaci avuso saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... ottappam atthi ... viriyam atthi ... Panna atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani seyyathapi avuso junhapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati vaddhateva @Footnote: 1 Ma. viriyam. 2 Ma. Yu. haniyeva. Vannena vaddhati mandalena vaddhati abhaya vaddhati arohaparinahena evameva kho avuso yassakassaci saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... Ottappam atthi ... Viriyam atthi ... Panna atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani saddho purisapuggaloti avuso aparihanametam hirima purisapuggaloti avuso aparihanametam ottappi purisapuggaloti avuso aparihanametam araddhaviriyo purisapuggaloti avuso aparihanametam pannava purisapuggaloti avuso aparihanametam akkodhano purisapuggaloti avuso aparihanametam anupanahi purisapuggaloti avuso aparihanametam appiccho purisapuggaloti avuso aparihanametam kalyanamitto purisapuggaloti avuso aparihanametam sammaditthiko purisapuggaloti avuso aparihanametam. {67.4} Athakho bhagava paccutthaya ayasmantam sariputtam amantesi sadhu sadhu sariputta yassakassaci sariputta saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... Ottappam natthi ... Viriyam natthi ... Panna natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi seyyathapi sariputta kalapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati hayateva vannena hayati mandalena hayati abhaya hayati arohaparinahena evameva kho sariputta yassakassaci saddha natthi Kusalesu dhammesu .pe. Panna natthi kusalesu dhammesu .pe. {67.5} Assaddho purisapuggaloti sariputta parihanametam ahiriko ... Anottappi kusito ... Duppanno ... Kodhano ... Upanahi ... Papiccho ... Papamitto ... micchaditthiko purisapuggaloti sariputta parihanametam . Yassakassaci sariputta saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... Ottappam atthi ... viriyam atthi ... panna atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani seyyathapi sariputta junhapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati vaddhateva vannena vaddhati mandalena vaddhati abhaya vaddhati arohaparinahena evameva kho sariputta yassakassaci saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... ottappam atthi ... viriyam atthi ... panna atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani saddho purisapuggaloti sariputta aparihanametam hirima ... ottappi ... Araddhaviriyo ... Pannava ... Akkodhano ... Anupanahi ... Appiccho ... Kalyanamitto ... Sammaditthiko purisapuggaloti sariputta aparihanametanti. [68] Ekam samayam bhagava nalakapane viharati palasavane tena kho pana samayena bhagava tadahuposathe bhikkhusanghaparivuto nisinno hoti athakho bhagava bahudeva rattim bhikkhu dhammiya kathaya sandassetva Samadapetva samuttejetva sampahamsetva tunhibhutam tunhibhutam bhikkhusangham anuviloketva ayasmantam sariputtam amantesi vigatathinamiddho kho sariputta bhikkhusangho patibhatu tam sariputta bhikkhunam dhammi katha pitthi me agilayati tamaham ayamissamiti . Evam bhanteti kho ayasma sariputto bhagavato paccassosi. {68.1} Athakho bhagava catugunam sanghatim pannapetva dakkhinena passena sihaseyyam kappesi pade padam accadhaya 1- sato sampajano utthanasannam manasikaritva . tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca yassakassaci avuso saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... Ottappam natthi ... Viriyam natthi ... Panna natthi ... Sotavadhanam natthi ... Dhammadharana natthi ... atthupaparikkha natthi ... dhammanudhammapatipatti natthi ... Appamado natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi seyyathapi avuso kalapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati hayateva vannena hayati mandalena hayati abhaya hayati arohaparinahena evameva kho avuso yassakassaci saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... ottappam natthi ... viriyam natthi ... panna natthi ... Sotavadhanam natthi ... dhammadharana natthi ... Atthupaparikkha natthi ... @Footnote: 1 Po. accodhaya. Dhammanudhammapatipatti natthi ... appamado natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi. {68.2} Yassakassaci avuso saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... Ottappam atthi ... Viriyam atthi ... Panna atthi ... Sotavadhanam atthi ... Dhammadharana atthi ... Atthupaparikkha atthi ... Dhammanudhammapatipatti atthi ... appamado atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani seyyathapi avuso junhapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati vaddhateva vannena vaddhati mandalena vaddhati abhaya vaddhati arohaparinahena evameva kho avuso yassakassaci saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... Ottappam atthi ... Viriyam atthi ... Panna atthi ... sotavadhanam atthi ... Dhammadharana atthi ... Atthupaparikkha atthi ... dhammanudhammapatipatti atthi ... appamado atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihaniti. {68.3} Athakho bhagava paccutthaya ayasmantam sariputtam amantesi sadhu sadhu sariputta yassakassaci sariputta saddha natthi kusalesu dhammesu hiri natthi ... ottappam natthi ... viriyam natthi ... panna natthi ... sotavadhanam natthi ... dhammadharana natthi ... atthupaparikkha natthi ... dhammanudhammapatipatti natthi ... Appamado natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi seyyathapi sariputta kalapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati hayateva vannena hayati mandalena hayati abhaya hayati arohaparinahena evameva kho sariputta yassakassaci saddha natthi kusalesu dhammesu .pe. appamado natthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati haniyeva patikankha kusalesu dhammesu no vuddhi. {68.4} Yassakassaci sariputta saddha atthi kusalesu dhammesu hiri atthi ... Ottappam atthi ... Viriyam atthi ... Sotavadhanam atthi ... Dhammadharana atthi ... atthupaparikkha atthi ... dhammanudhammapatipatti atthi ... appamado atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihani seyyathapi sariputta junhapakkhe candassa ya ratti va divaso va agacchati vaddhateva vannena vaddhati mandalena vaddhati abhaya vaddhati arohaparinahena evameva kho sariputta yassakassaci saddha atthi kusalesu dhammesu .pe. appamado atthi kusalesu dhammesu tassa ya ratti va divaso va agacchati vuddhiyeva patikankha kusalesu dhammesu no parihaniti. [69] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena sambahula bhikkhu pacchabhattam Pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisinna sannipatita anekavihitam tiracchanakatham anuyutta viharanti seyyathidam rajakatham corakatham mahamattakatham senakatham bhayakatham yuddhakatham annakatham panakatham vatthakatham sayanakatham malakatham gandhakatham natikatham yanakatham gamakatham nigamakatham nagarakatham janapadakatham itthikatham surakatham 1- visikhakatham kumbhatthanakatham pubbapetakatham nanattakatham lokakkhayikam samuddakkhayikam iti bhavabhavakatham iti vati. {69.1} Athakho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yenupatthanasala tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinna ka ca pana vo antarakatha vippakatati. {69.2} Idha mayam bhante pacchabhattam pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisinna sannipatita anekavihitam tiracchanakatham anuyutta viharama seyyathidam rajakatham corakatham .pe. Iti bhavabhavakatham iti vati . na kho panetam bhikkhave tumhakam patirupam kulaputtanam saddha 2- agarasma anagariyam pabbajitanam yam tumhe anekavihitam tiracchanakatham anuyutta vihareyyatha seyyathidam rajakatham corakatham mahamattakatham senakatham bhayakatham yuddhakatham annakatham panakatham vatthakatham sayanakatham malakatham gandhakatham natikatham yanakatham gamakatham nigamakatham nagarakatham janapadakatham itthikatham surakatham visikhakatham kumbhatthanakatham pubbapetakatham nanattakatham lokakkhayikam samuddakkhayikam iti bhavabhavakatham iti va dasayimani bhikkhave kathavatthuni katamani dasa appicchakatha santutthikatha @Footnote: 1 Po. surakatham . 2 Ma. saddhaya. Pavivekakatha asamsaggakatha viriyarambhakatha silakatha samadhikatha pannakatha vimuttikatha vimuttinanadassanakatha 1- imani kho bhikkhave dasa kathavatthuni imesam ce tumhe bhikkhave dasannam kathavatthunam upadayupadaya katham katheyyatha imesampi candimasuriyanam evammahiddhikanam evammahanubhavanam tejasa tejam pariyadiyeyyatha ko pana vado annatitthiyanam paribbajakananti. [70] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tena kho pana samayena sambahula bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisanna sannipatita anekavihitam tiracchanakatham anuyutta viharanti seyyathidam rajakatham corakatham mahamattakatham .pe. iti bhavabhavakatham iti vati. Athakho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena upatthanasala tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinna ka ca pana vo antarakatha vippakatati. {70.1} Idha mayam bhante pacchabhattam pindapatapatikkanta upatthanasalayam sannisinna sannipatita anekavihitam tiracchanakatham anuyutta viharama seyyathidam rajakatham corakatham .pe. Iti bhavabhavakatham iti va. {70.2} Na kho panetam bhikkhave tumhakam patirupam kulaputtanam saddha agarasma anagariyam pabbajitanam yam tumhe anekavihitam tiracchanakatham anuyutta viharama seyyathidam rajakatham .pe. @Footnote: 1 Po. Ma. vimutti ... kathati. Iti bhavabhavakatham iti va dasayimani bhikkhave pasamsani thanani katamani dasa idha bhikkhave bhikkhu attana ca appiccho hoti appicchakathanca bhikkhunam katta hoti appiccho ca bhikkhu appicchakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca santuttho hoti santutthikathanca bhikkhunam katta hoti santuttho bhikkhu santutthikathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca pavivitto hoti pavivekakathanca bhikkhunam katta hoti pavivitto bhikkhu pavivekakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca asamsattho hoti asamsatthakathanca bhikkhunam katta hoti asamsattho bhikkhu asamsatthakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca araddhaviriyo hoti viriyarambhakathanca bhikkhunam katta hoti araddhaviriyo bhikkhu viriyarambhakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca silasampanno hoti silasampadakathanca bhikkhunam katta hoti silasampanno bhikkhu silasampadakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca samadhisampanno hoti samadhisampadakathanca bhikkhunam katta hoti samadhisampanno bhikkhu samadhisampadakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca pannasampanno hoti pannasampadakathanca bhikkhunam katta hoti pannasampanno bhikkhu pannasampadakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca vimuttisampanno hoti vimuttisampadakathanca Bhikkhunam katta hoti vimuttisampanno bhikkhu vimuttisampadakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam attana ca vimuttinanadassanasampanno hoti vimuttinanadassanasampadakathanca bhikkhunam katta hoti vimuttinanadassanasampanno bhikkhu vimuttinanadassanasampadakathanca bhikkhunam kattati pasamsametam thanam imani kho bhikkhave dasa pasamsanitthananiti. Yamakavaggo dutiyo. Tassuddanam avijjatanhanittha ca avecca dve sukhani ca nalakapanena dve ca 1- vatthukatha apare dve 2-. --------- Akankhavaggo tatiyo [71] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca sampannasila bhikkhave viharatha sampannapatimokkha patimokkhasamvarasamvuta viharatha acaragocarasampanna anumattesu vajjesu bhayadassavino samadaya sikkhatha sikkhapadesu akankheyya ce bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam piyo cassam manapo ca garu ca bhavaniyo cati silesvevassa paripurikari ajjhattam @Footnote: 1 Ma. Yu. vutta . 2 Yu. kathavatthupare dveti. Cetosamathamanuyutto anirakatajjhano vipassanaya samannagato bruheta sunnagaranam {71.1} akankheyya ce bhikkhave bhikkhu labhi assam civarapindapata- senasanagilanapaccayabhesajjaparikkharananti silesvevassa paripurikari ajjhattam cetosamathamanuyutto anirakatajjhano vipassanaya samannagato bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu yesaham paribhunjami civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanam tesante kara mahapphala assu mahanisamsati silesvevassa ... Bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu ye 1- peta natisalohita kalakata pasannacitta anussaranti tesantam mahapphalam assa mahanisamsanti silesvevassa ... bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu santuttho assam itaritaracivarapindapatasenasanagilana- paccayabhesajjaparikkharenati silesvevassa ... bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu khamo assam sitassa unhassa jighacchaya pipasaya damsamakasavatatapasirimsapasamphassanam 2- duruttanam duragatanam vacanapathanam uppannanam saririkanam vedananam dukkhanam tippanam 3- [4]- katukanam asatanam amanapanam panaharanam adhivasakajatiko assanti silesvevassa ... bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu aratiratisaho assam na ca mam aratirati saheyya uppannam aratiratim @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. yeme . 2 Po. siri .... Ma. ... sarisapa .... 3 Ma. tibbanam. @4 Ma. Yu. kharananti atthi. Abhibhuyya 1- vihareyyanti silesvevassa ... Bruheta sunnagaranam {71.2} akankheyya ce bhikkhave bhikkhu bhayabheravam saho assam na ca mam bhayabheravo saheyya uppannam bhayabheravam abhibhuyya 2- vihareyyanti silesvevassa ... bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi assam akicchalabhi akasiralabhiti silesvevassa .. bruheta sunnagaranam akankheyya ce bhikkhave bhikkhu asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti silesvevassa paripurikari ajjhattam cetosamathamanuyutto anirakatajjhano vipassanaya samannagato bruheta sunnagaranam sampannasila bhikkhave viharatha sampannapatimokkha patimokkhasamvarasamvuta viharatha acaragocarasampanna anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhatha sikkhapadesuti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [72] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam sambahulehi abhinnatehi abhinnatehi therehi savakehi saddhim ayasmata ca palena 3- ayasmata ca upapalena 4- ayasmata ca kakkatena 5- ayasmata ca kalimbhena ayasmata ca nikatena ayasmata ca katissahena annehi ca abhinnatehi abhinnatehi therehi savakehi saddhim . Tena kho pana samayena sambahula abhinnata abhinnata licchavi @Footnote: 1-2 Po. aratim abhibhuyya ratim abhibhuyya. Ma. Yu. abhibhuyya abhibhuyya. @3 Ma. Yu. calena. 4 Ma. Yu. upacalena. 5 Po. Ma. kukkutena. Bhadrehi bhadrehi yanehi paramparaya 1- uccasadda mahasadda mahavanam ajjhogahanti bhagavantam dassanaya. {72.1} Athakho ayasmantanam etadahosi ime kho sambahula abhinnata abhinnata licchavi bhadrehi bhadrehi yanehi paramparaya 1- uccasadda mahasadda mahavanam ajjhogahanti bhagavantam dassanaya saddakantaka kho pana jhana vutta bhagavata yannuna mayam yena gosingasalavanadayo tenupasankameyyama tattha mayam appasadda appakinna phasu 2- vihareyyamati athakho te ayasmanto yena gosingasalavanadayo tenupasankamimsu tattha te ayasmanto appasadda appakinna phasu 2- viharanti . athakho bhagava bhikkhu amantesi kaham nu kho bhikkhave palo 3- kaham upapalo 4- kaham kakkato kaham kalimbho kaham nikato kaham katissaho kaham nu kho te bhikkhave thera savaka gatati. {72.2} Idha bhante tesam ayasmantanam etadahosi ime kho sambahula abhinnata abhinnata licchavi bhadrehi bhadrehi yanehi paramparaya 1- uccasadda mahasadda mahavanam ajjhogahanti bhagavantam dassanaya saddakantaka kho jhana vutta bhagavata yannuna mayam yena gosingasalavanadayo tenupasankameyyama tattha mayam appasadda appakinna phasu vihareyyamati athakho te bhante ayasmanto yena gosingasalavanadayo tenupasankamimsu tattha te ayasmanto appasadda appakinna phasu @Footnote: 1 Po. paripuraya. Ma. parapuraya. Yu. carapuraya . 2 Ma. appakinna phasum. @3 Ma. Yu. calo . 4 Ma. Yu. upacalo. Viharantiti . sadhu sadhu bhikkhave yatha te mahasavaka samma byakaramana byakareyyum saddakantaka hi bhikkhave jhana vutta maya dasayime bhikkhave kantaka katame dasa pavivekaramassa sanganikaramata kantako asubhanimittanuyogam anuyuttassa subhanimittanuyogo kantako indriyesu guttadvarassa visukadassanam kantako brahmacariyassa matugamupacaro 1- kantako pathamassa jhanassa saddo kantako dutiyassa jhanassa vitakkavicara kantaka tatiyassa jhanassa piti kantaka 2- catutthassa jhanassa assasapassasa 3- kantaka sannavedayitanirodhasamapattiya sanna ca vedana ca kantaka 4- rago kantako doso kantako akantaka bhikkhave viharatha [5]- akantaka 6- nikantaka bhikkhave viharatha akantaka bhikkhave arahanto [6]- akantaka 7- nikantaka bhikkhave arahantoti. [73] Dasayime bhikkhave dhamma ittha kanta manapa dullabha lokasmim katame dasa bhoga ittha kanta manapa dullabha lokasmim vanno ittho kanto manapo dullabho lokasmim arogyam ittham kantam manapam dullabham lokasmim silani itthani kantani manapani 8- dullabhani lokasmim brahmacariyam ittham kantam manapam lokasmim mitta ittha kanta manapa dullabha lokasmim bahusaccam ittham kantam manapam dullabham lokasmim panna ittha kanta manapa dullabha @Footnote: 1 Yu. matugamopavicaro. 2 Po. Ma. Yu. piti kantako. 3 Ma. assasapassaso @kantako. Yu. assasapassasakantako. 4 Ma. Yu. kantako. 5-6 Ma. Yu. @etthantare nikantaka bhikkhave viharathati dissanti. 7 Ma. Yu. akantakanikantaka. @8 Ma. silam kantam .... Lokasmim dhammo ittho kanto manapo dullabho lokasmim [1]- satta 2- ittha kanta manapa dullabha lokasmim ime kho bhikkhave dasa dhamma ittha kanta manapa dullabha lokasmim 3-. {73.1} Imesam kho bhikkhave dasannam dhammanam itthanam kantanam manapanam dullabhanam lokasmim dasa dhamma paripantha alassam 4- anutthanam bhoganam paripantho amandana avibhusana vannassa paripantho asappayakiriya arogyassa paripantho papamittata silanam paripantho indriyaasamvaro brahmacariyassa paripantho visamvadana mittanam paripantho asajjhayakiriya bahusaccassa paripantho assussusa aparipuccha pannaya paripantho ananuyogo apaccavekkhana dhammanam paripantho micchapatipatti sattanam paripantho imesam kho bhikkhave dasannam dhammanam itthanam kantanam manapanam dullabhanam lokasmim ime dasa dhamma paripantha. {73.2} Imesam kho bhikkhave dasannam dhammanam itthanam kantanam manapanam dullabhanam lokasmim dasa dhamma ahara analassam utthanam 5- bhoganam aharo mandana vibhusana vannassa aharo sappayakiriya arogyassa aharo kalyanamittata silanam aharo indriyasamvaro brahmacariyassa aharo avisamvadana mittanam aharo sajjhayakiriya bahusaccassa aharo sussusa paripuccha pannaya aharo anuyogo paccavekkhana dhammanam aharo sammapatipatti sattanam aharo imesam kho bhikkhave dasannam dhammanam itthanam kantanam manapanam dullabhanam lokasmim ime dasa dhamma aharati. @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. dhamma itatha .... 2 Ma. Yu. sagga. 3 Ma. ime ... lokasminti @ime patha natthi. 4 Ma. alasyam. 5 Po. Ma. utthanam analasyam. [74] Dasahi bhikkhave vaddhihi vaddhamano ariyasavako ariyaya vaddhiya vaddhati saradayi ca hoti varadayi kayassa katamehi dasahi khettavatthuhi vaddhati dhanadhannena vaddhati puttadarehi vaddhati dasakammakaraporisehi vaddhati catuppadehi vaddhati saddhaya vaddhati silena vaddhati sutena vaddhati cagena vaddhati pannaya vaddhati imehi kho bhikkhave dasahi vaddhihi vaddhamano ariyasavako ariyaya vaddhiya vaddhati saradayi ca hoti varadayi kayassati. Dhanena dhannena ca yodha vaddhati puttehi darehi catuppadehi ca sa bhagava hoti yasassi pujito natihi mittehi athopi rajubhi. Saddhaya silena ca yodha vaddhati pannaya cagena sutena cubhayam so tadiso sappuriso vicakkhano dittheva dhamme ubhayena vaddhatiti. [75] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho ayasma anando pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena migasalaya upasikaya nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . athakho migasala upasika yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam Nisinna kho migasala upasika ayasmantam anandam etadavoca kathamkatha 1- namayam bhante ananda bhagavata dhammo desito anneyyo yatra hi nama brahmacari ca abrahmacari ca ubho samasamagatika bhavissanti abhisamparayam pita me bhante purano brahmacari ahosi aracari virato methuna gamadhamma so kalakato bhagavata byakato sakadagami satto 2- tusitam kayam upapannoti pitu piyo 3- me bhante isidatto abrahmacari ahosi sadarasantuttho sopi kalakato bhagavata byakato sakadagami satto tusitam kayam upapannoti kathamkatha namayam bhante ananda bhagavata dhammo desito anneyyo yatra hi nama brahmacari ca abrahmacari ca ubho samasamagatika bhavissanti abhisamparayanti. {75.1} Evameva kho panetam bhagini bhagavata byakatanti athakho ayasma anando migasalaya upasikaya nivesane pindapatam gahetva utthayasana pakkami athakho ayasma anando pacchabhattam pindapatapatikkanto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca idhaham bhante pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena migasalaya upasikaya nivesanam tenupasankamim upasankamitva pannatte asane nisidim athakho bhante migasala upasika yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinna kho [4]- migasala upasika mam @Footnote: 1 Ma. kathamkatham. sabbattha idisameva. 2 Ma. sakadagamipatto. sabbattha idisameva. @3 Po. sabbatthavaresu pita piyo. Ma. pitamaho. Yu. petta piyo. @4 Ma. Yu. bhante. Etadavoca {75.2} kathamkatha namayam bhante ananda bhagavata dhammo desito anneyyo yatra hi nama brahmacari ca abrahmacari ca ubho samasamagatika bhavissanti abhisamparayam pita me bhante purano brahmacari ahosi aracari virato methuna gamadhamma so kalakato bhagavata byakato sakadagami satto tusitam kayam upapannoti pitu piyo me bhante isidatto abrahmacari ahosi sadarasantuttho sopi kalakato bhagavata byakato sakadagami satto tusitam kayam upapannoti kathamkatha namayam bhante ananda bhagavata dhammo desito anneyyo yatra hi nama brahmacari ca abrahmacari ca ubho samasamagatika bhavissanti abhisamparayanti evam vutte aham bhante migasalam upasikam etadavocam evameva kho panetam bhagini bhagavata byakatanti . ka cananda migasala upasika bala abyatta andhaka andhakapanna 1- ke ca 2- purisapuggala paropariyanane 3- {75.3} dasayime ananda puggala santo samvijjamana lokasmim katame dasa idhananda ekacco puggalo 4- dussilo hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati yatthassa tam dussilyam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi akatam hoti bahusaccenapi akatam hoti ditthiyapi appatividdham hoti samayikampi vimuttim na labhati so kayassa bheda parammarana hanaya pareti no visesaya hanagamiyeva hoti no visesagami {75.4} idha panananda ekacco puggalo dussilo hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim @Footnote: 1 Po. Yu. ambaka ambakapanna. Ma. ammaka ammakapanna. 2 Po. keci. @3 Ma. Yu. purisapuggalaparopariye nane. 4 Ma. ayam patho natthi. Yathabhutam pajanati yatthassa tam dussilyam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham 1- hoti samayikampi vimuttim labhati so kayassa bheda parammarana visesaya pareti no hanaya visesagamiyeva hoti no hanagami {75.5} tatrananda pamanika paminanti imassapi teva dhamma aparassapi teva dhamma kasma nesam eko hino eko panitoti tanhi tesam ananda hoti digharattam ahitaya dukkhaya tatrananda yvayam puggalo dussilo hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam pajanati yatthassa tam dussilyam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati ayam ananda puggalo amuna purimena puggalena abhikkantataro ca panitataro ca tam kissa hetu imanhi 3- ananda puggalam dhammasoto nibbahati tadanantaram ko janeyya annatara tathagatena tasma tihananda ma puggalesu pamanika ahuvattha ma puggalesu pamanam ganhittha mannati hananda puggalo puggalesu pamanam ganhanto ahancananda puggalesu pamanam ganheyyam yo va panassa madiso. {75.6} Idha panananda ekacco puggalo silava hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati yatthassa tam silam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi akatam hoti bahusaccenapi akatam hoti ditthiyapi appatividdham hoti samayikampi @Footnote: 1 Po. Ma. patividdham. sabbattha idisameva. Vimuttim na labhati so kayassa bheda parammarana hanaya pareti no visesaya hanagamiyeva hoti no visesagami idhananda 1- ekacco puggalo silava hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam pajanati yatthassa tam silam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati so kayassa bheda parammarana visesaya pareti no hanaya visesagamiyeva hoti no hanagami tatrananda .pe. ahancananda puggalesu pamanam ganheyyam yo va panassa madiso. {75.7} Idha panananda ekacco puggalo tibbarago hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati yatthassa so rago apariseso nirujjhati tassa savanenapi akatam hoti bahusaccenapi akatam hoti ditthiyapi appatividdham hoti samayikampi vimuttim na labhati so kayassa bheda parammarana hanaya pareti no visesaya hanagamiyeva hoti no visesagami idha panananda ekacco puggalo tibbarago hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam pajanati yatthassa so rago apariseso nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati so kayassa bheda parammarana visesaya pareti no hanaya visesagamiyeva hoti no hanagami tatrananda .pe. ahancananda puggalesu pamanam ganheyyam yo @Footnote: 1 Ma. Yu. idha panananda. Va panassa madiso. {75.8} Idha panananda ekacco puggalo kodhano hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati yatthassa so kodho apariseso nirujjhati tassa savanenapi akatam hoti bahusaccenapi akatam hoti ditthiyapi appatividdham hoti samayikampi vimuttim na labhati so kayassa bheda parammarana hanaya pareti no visesaya hanagamiyeva hoti no visesagami idha panananda ekacco puggalo kodhano hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam pajanati yatthassa so kodho apariseso nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati so kayassa bheda parammarana visesaya pareti no hanaya visesagamiyeva hoti no hanagami tatrananda .pe. ahancananda puggalesu pamanam ganheyyam yo va panassa madiso. {75.9} Idha panananda ekacco puggalo uddhato hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati yatthassa [1]- uddhaccam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi akatam hoti bahusaccenapi akatam hoti ditthiyapi appatividdham hoti samayikampi vimuttim na labhati so kayassa bheda parammarana hanaya pareti no visesaya hanagamiyeva hoti no visesagami idha panananda ekacco puggalo uddhato hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam pajanati yatthassa tam uddhaccam aparisesam nirujjhati tassa @Footnote: 1 Po. Ma. tam. Savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati so kayassa bheda parammarana visesaya pareti no hanaya visesagamiyeva hoti no hanagami tatrananda pamanika paminanti imassapi teva dhamma aparassapi teva dhamma kasma nesam eko hino eko panitoti tanhi tesam ananda hoti digharattam ahitaya dukkhaya tatrananda yvayam puggalo uddhato hoti tanca cetovimuttim pannavimuttim yathabhutam nappajanati 1- yatthassa tam uddhaccam aparisesam nirujjhati tassa savanenapi katam hoti bahusaccenapi katam hoti ditthiyapi suppatividdham hoti samayikampi vimuttim labhati ayam ananda puggalo amuna purimena puggalena abhikkantataro ca panitataro ca tam kissa hetu imanhi ananda puggalam dhammasoto nibbahati tadanantaram ko janeyya annatra tathagatena tasma tihananda ma puggalesu pamanika ahuvattha ma puggalesu pamanam ganhittha mannati hananda puggalo puggalesu pamanam ganhanto ahancananda puggalesu pamanam ganheyyam yo va panassa madiso. {75.10} Ka cananda migasala upasika bala abyatta andhaka andhakapanna ke ca purisapuggala paropariyanane ime kho ananda dasa puggala santo samvijjamana lokasmim yatharupena ananda silena purano samannagato ahosi tatharupena silena isidatto samannagato abhavissa nayidha purano @Footnote: 1 Ma. Yu. pajanati. Isidattassa gatipi 1- annassa yatharupaya ananda pannaya isidatto samannagato ahosi tatharupaya pannaya purano samannagato abhavissa nayidha isidatto puranassa gatipi 1- annassa iti kho ananda ime puggala ubhato ekantahinati 2-. [76] Tayome bhikkhave dhamma loke na samvijjeyyum na tathagato loke uppajjeyya araham sammasambuddho na tathagatappavedito dhammavinayo loke dipeyya 3- katame tayo jati ca jara ca marananca ime kho bhikkhave tayo dhamma loke na samvijjeyyum na tathagato loke uppajjeyya araham sammasambuddho na tathagatappavedito dhammavinayo loke dipeyya yasma ca kho bhikkhave ime tayo dhamma loke samvijjanti tasma tathagato loke uppajjati araham sammasambuddho tasma tathagatappavedito dhammavinayo loke dippati. {76.1} Tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatum katame tayo ragam appahaya dosam appahaya moham appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatum tayo 4- bhikkhave dhamme appahaya abhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum katame tayo sakkayaditthim appahaya vicikiccham appahaya silabbattaparamasam 5- appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum {76.2} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo @Footnote: 1 Ma. Yu. gatimpi. 2 Ma. Yu. ekangahinati. 3 Ma. Yu. dippeyya. sabbattha @idisameva. 4 Ma. tayome. 5 silabbataparamasam. sabbattha idisameva. Sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum katame tayo ayoniso manasikaram appahaya kummaggasevanam appahaya cetaso linattam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum {76.3} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam pahatum cetaso linattam pahatum katame tayo mutthasaccam appahaya asampajannam appahaya cetaso vikkhepam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam pahatum cetaso linattam pahatum {76.4} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhepam pahatum katame tayo ariyanam adassanakamyatam appahaya ariyadhammam asotukamyatam appahaya uparambhacittatam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhepam pahatum {76.5} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum katame tayo uddhaccam appahaya asamvaram appahaya dussilyam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum katame Tayo assaddhiyam appahaya avadannutam appahaya kosajjam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum {76.6} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum katame tayo anadariyam appahaya dovacassatam appahaya papamittatam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum {76.7} tayo bhikkhave dhamme appahaya abhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum katame tayo ahirikam appahaya anottappam appahaya pamadam appahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme appahaya abhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum {76.8} ahirikoyam bhikkhave anottappi pamatto hoti so pamatto samano abhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum so papamitto samano abhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum so kusito samano abhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum so dussilo samano abhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum so uparambhacitto samano abhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhittacittatam 1- pahatum so vikkhittacitto samano abhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam pahatum cetaso linattam pahatum so linacitto @Footnote: 1 Ma. Yu. vikkhepam. Samano abhabbo sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum so vecikiccho 1- samano abhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum [2]- ragam appahaya dosam appahaya moham appahaya abhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatum. {76.9} Tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatum katame tayo ragam pahaya dosam pahaya moham pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatum {76.10} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum katame tayo sakkayaditthim pahaya vicikiccham pahaya silabbattaparamasam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum katame tayo ayoniso manasikaram pahaya kummaggasevanam pahaya cetaso linattam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum {76.11} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam pahatum cetaso linattam pahatum katame tayo mutthasaccam pahaya asampajannam pahaya cetaso vikkhepam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam @Footnote: 1 Ma. Yu. vicikiccho . 2 Ma. so. Pahatum cetaso linattam pahatum {76.12} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhepam pahatum katame tayo ariyanam adassanakamyatam pahaya ariyadhammam asotukamyatam pahaya uparambhacittatam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhepam pahatum {76.13} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum katame tayo uddhaccam pahaya asamvaram pahaya dussilyam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum {76.14} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum katame tayo assaddhiyam pahaya avadannutam pahaya kosajjam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum {76.15} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum katame tayo anadariyam pahaya dovacassatam pahaya papamittatam pahaya ime kho bhikkhave tayo dhamme pahaya bhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum {76.16} tayo bhikkhave dhamme pahaya bhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum katame tayo ahirikam pahaya anottappam pahaya pamadam pahaya ime kho bhikkhave tayo Dhamme pahaya bhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum {76.17} hirimayam bhikkhave ottappi 1- appamatto hoti so appamatto samano bhabbo anadariyam pahatum dovacassatam pahatum papamittatam pahatum so kalyanamitto samano bhabbo assaddhiyam pahatum avadannutam pahatum kosajjam pahatum so araddhaviriyo samano bhabbo uddhaccam pahatum asamvaram pahatum dussilyam pahatum so silava samano bhabbo ariyanam adassanakamyatam pahatum ariyadhammam asotukamyatam pahatum uparambhacittatam pahatum so anuparambhacitto samano bhabbo mutthasaccam pahatum asampajannam pahatum cetaso vikkhepam pahatum so avikkhittacitto samano bhabbo ayoniso manasikaram pahatum kummaggasevanam pahatum cetaso linattam pahatum so alinacitto samano bhabbo sakkayaditthim pahatum vicikiccham pahatum silabbattaparamasam pahatum so avicikiccho samano bhabbo ragam pahatum dosam pahatum moham pahatum ragam pahaya dosam pahaya moham pahaya bhabbo jatim pahatum jaram pahatum maranam pahatunti. [77] Dasahi bhikkhave asaddhammehi samannagato kako katamehi dasahi dhamsi ca pagabbho ca tintino ca mahagghaso ca luddho ca akaruniko ca dubbalo ca oravi 2- ca mutthassati ca necayiko ca imehi kho bhikkhave dasahi asaddhammehi samannagato kako evameva @Footnote: 1 Ma. ottapi. 2 Po. Ma. Yu. oravita. aparampi evam natabbam. Kho bhikkhave dasahi asaddhammehi samannagato papabhikkhu katamehi dasahi dhamsi ca pagabbho ca tintino ca mahagghaso ca luddho ca akaruniko ca dubbalo ca oravi ca mutthassati ca necayiko ca imehi kho bhikkhave dasahi asaddhammehi samannagato papabhikkhuti. [78] Dasahi bhikkhave asaddhammehi samannagata nigantha katamehi dasahi assaddha bhikkhave nigantha dussila bhikkhave nigantha ahirika bhikkhave nigantha anottappino bhikkhave nigantha asappurisabhattino bhikkhave nigantha attukkamsakaparavambhaka bhikkhave nigantha sanditthiparamasiadhanagahiduppatinissaggino 1- bhikkhave nigantha kuhaka bhikkhave nigantha papiccha bhikkhave nigantha micchaditthika 2- bhikkhave nigantha imehi kho bhikkhave dasahi asaddhammehi samannagata niganthati. [79] Dasayimani bhikkhave aghatavatthuni katamani dasa anattham me acariti aghatam bandhati anattham me caratiti aghatam bandhati anattham me carissatiti aghatam bandhati piyassa me manapassa anattham acari .pe. anattham carati .pe. anattham carissatiti aghatam bandhati appiyassa me amanapassa attham acari .pe. attham carati .pe. attham carissatiti aghatam bandhati atthane ca kuppati imani kho bhikkhave dasa aghatavatthuniti. @Footnote: 1 Ma. Yu. sanditthiparamasa adhanaggahiduppatinissaggino. 2 Ma. papamitta. @Po. ayam patho natthi. [80] Dasayime bhikkhave aghatapativinaya katame dasa anattham me acari tam kutettha labbhati aghatam pativineti anattham me carati tam kutettha labbhati aghatam pativineti anattham me carissati tam kutettha labbhati aghatam pativineti piyassa me manapassa anattham acari .pe. anattham carati .pe. anattham carissati tam kutettha labbhati aghatam pativineti appiyassa me amanapassa attham acari .pe. Attham carati .pe. attham carissati tam kutettha labbhati aghatam pativineti atthane ca na kuppati ime kho bhikkhave dasa aghatapativinayati. Akankhavaggo tatiyo. Tassuddanam akankho kantako ittha vaddhi ca migasalaya 1- abhabboceva 2- kako ca nigantha dasa vatthuni 3-. -------------- Theravaggo catuttho [81] Ekam samayam bhagava campayam viharati gaggaraya pokkharaniya tire . athakho ayasma vahuno 4- yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma vahuno bhagavantam etadavoca katihi nu kho bhante dhammehi tathagato nissato visamyutto vippamutto vimariyadikatena @Footnote: 1 Po. Ma. yu migasalaya. 2 Po. vippamannato. Ma. tayo dhamma ca @3 Po. nigantha neva vatthuniti. Ma. nigantha dve ca aghatati. Yu. nigantha dve @vatthuniti. 4 Po. Ma. vahano. Yu. bahuno. sabbattha idisameva. Cetasa viharatiti. {81.1} Dasahi kho vahuna dhammehi tathagato nissato visamyutto vippamutto vimariyadikatena cetasa viharati katamehi dasahi rupena kho vahuna tathagato nissato visamyutto vippamutto vimariyadikatena cetasa viharati vedanaya kho vahuna sannaya kho vahuna sankharehi kho vahuna vinnanena kho vahuna jatiya kho vahuna jaraya kho vahuna maranena kho vahuna dukkhehi kho vahuna kilesehi kho vahuna tathagato nissato visamyutto vippamutto vimariyadikatena cetasa viharati seyyathapi vahuna uppalam va padumam va pundarikam va udake jatam udake samvaddham udaka accuggamma titthati 1- anupalittam udakena evameva kho vahuna imehi dasahi dhammehi tathagato nissato visamyutto vippamutto vimariyadikatena cetasa viharatiti. [82] Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam anandam bhagava etadavoca so vatananda bhikkhu assaddho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu dussilo samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu appassuto samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu dubbaco samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam @Footnote: 1 Po. ... thati. Ma. paccuggamma thitam. Apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu papamitto samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu kusito samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu mutthassati samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu asantuttho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu papiccho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu micchaditthiko samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatananda bhikkhu imehi kho 1- dasahi dhammehi samannagato imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati. {82.1} So vatananda bhikkhu saddho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu silava samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu bahussuto sutadharo samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu suvaco samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu kalyanamitto samano imasmim @Footnote: 1 Ma. khosaddo natthi. Dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu araddhaviriyo samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu upatthitasati samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu santuttho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu appiccho samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu sammaditthiko samano imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati so vatananda bhikkhu imehi kho 1- dasahi dhammehi samannagato imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjati 2-. [83] Athakho ayasma punniyo yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma punniyo bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena appekada tathagatam dhammadesana patibhati appekada na patibhatiti. {83.1} Saddho ca punniya bhikkhu hoti no ca upasankamita neva tava tathagatam dhammadesana patibhati yato ca kho punniya bhikkhu saddho ca hoti upasankamita ca evam @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. khosaddo natthi . 2 Ma. Yu. vijjatiti. Tathagatam dhammadesana patibhati saddho ca punniya bhikkhu hoti upasankamita ca no ca payirupasita ... payirupasita ca no ca paripucchita ... paripucchita ca no ca ohitasoto dhammam sunati ... Ohitasoto ca dhammam sunati no ca sutva dhammam dhareti ... Sutva ca dhammam dhareti no ca dhatanam 1- dhammanam attham upaparikkhati ... Dhatananca 1- dhammanam attham upaparikkhati no ca atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti ... atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti no ca kalyanavaco hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya no ca sandassako hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam neva tava tathagatam dhammadesana patibhati. {83.2} Yato ca kho punniya bhikkhu saddho ca hoti upasankamita ca payirupasita ca paripucchita ca ohitasoto ca dhammam sunati sutva ca dhammam dhareti dhatananca 1- dhammanam attham upaparikkhati atthamannaya dhammamannaya dhammanudhammapatipanno hoti kalyanavaco ca hoti kalyanavakkarano poriya vacaya samannagato vissatthaya anelagalaya atthassa vinnapaniya sandassako ca hoti samadapako samuttejako sampahamsako sabrahmacarinam evam tathagatam dhammadesana patibhati imehi kho @Footnote: 1 Ma. dhatanam. Punniya dasahi dhammehi samannagata ekantam 1- tathagatam dhammadesana patibhatiti. [84] Tatra kho ayasma mahamoggallano bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti 2- . avusoti kho te bhikkhu ayasmato mahamoggallanassa paccassosum . ayasma mahamoggallano etadavoca idhavuso bhikkhu annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo samanuyunjati samanuggahati samanubhasati so tathagatena va tathagatasavakena va jhayina samapattikusalena paracittakusalena paracittapariyayakusalena samanuyunjiyamano samanuggahiyamano samanubhasiyamano iranam 3- apajjati vicinam 4- apajjati anayam apajjati byasanam apajjati anayabyasanam apajjati tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca manasikaroti kim nu kho ayamayasma annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti {84.1} tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati kodhano kho pana ayamayasma kodhapariyutthitena cetasa bahulam viharati kodhapariyutthanam kho pana tathagatappavedite @Footnote: 1 Po. ... samannagato ekamantam patibhana tathagatam dhammadesana hotiti. Ma. @ekantapatibhana tathagatam .... Yu. ekantam patibhanam tathagatam @dhammadesana hotiti. 2 Ma. bhikkhaveti. idisatthane sabbattha evam natabbam. @3 Po. Yu. irinam. Ma. irinam. 4 Yu. puvijinam. Dhammavinaye parihanametam upanahi kho pana ayamayasma upanahapariyutthitena cetasa bahulam viharati upanahapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam makkhi kho pana ayamayasma makkhapariyutthitena cetasa bahulam viharati makkhapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam palasi kho pana ayamayasma palasapariyutthitena cetasa bahulam viharati palasapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam issuki kho pana ayamayasma issapariyutthitena cetasa bahulam viharati issapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam macchari kho pana ayamayasma maccherapariyutthitena cetasa bahulam viharati maccherapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam {84.2} satho kho pana ayamayasma satheyyapariyutthitena cetasa bahulam viharati satheyyapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam mayavi kho pana ayamayasma mayapariyutthitena cetasa bahulam viharati mayapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam papiccho kho pana ayamayasma icchapariyutthitena cetasa bahulam viharati icchapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam mutthassati kho pana ayamayasma uttarikaraniye oramattakena visesadhigamena 1- antaravosanam apanno antaravosanagamanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme @Footnote: 1 Po. visesadhigatena. Appahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme pahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjatiti. [85] Ekam samayam ayasma mahacundo cetisu 1- viharati sahajatiyam tatra kho ayasma mahacundo bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti. Avusoti kho te bhikkhu ayasmato mahacundassa paccassosum. Ayasma mahacundo etadavoca idhavuso bhikkhu katthi hoti vikatthi adhigamesu aham pathamam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham dutiyam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham tatiyam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham catuttham jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham akasanancayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham vinnanancayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham akincannayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham nevasannanasannayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham sannavedayitanirodham samapajjamipi vutthahamipiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo samanuyunjati samanuggahati samanubhasati so tathagatena va tathagatasavakena va jhayina samapattikusalena paracittakusalena paracittapariyayakusalena samanuyunjiyamano samanuggahiyamano samanubhasiyamano iranam apajjati vicinam apajjati anayam apajjati byasanam apajjati anayabyasanam apajjati @Footnote: 1 Po. cetiyesu. Tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca manasikaroti kim nu kho ayamayasma katthi hoti vikatthi adhigamesu aham pathamam jhanam samapajjamipi vutthahamipi .pe. Aham sannavedayitanirodham samapajjamipi vutthahamipiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati digharattam kho ayamayasma khandakari chiddakari sabalakari kammasakari na satatakari na satatavutti 1- silesu dussilo [2]- ayamayasma dussilyam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam assaddho kho pana ayamayasma anacaro 3- assaddhiyam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam appassuto kho pana ayamayasma anacaro appasaccam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam dubbaco kho pana ayamayasma anacaro 3- dovacassata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam papamitto kho pana ayamayasma papamittata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam kusito kho pana ayamayasma kosajjam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam mutthassati kho pana ayamayasma mutthasaccam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam kuhako kho pana ayamayasma kuhana 4- kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam dubbharo kho pana ayamayasma dubbharata @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. santatakari na santatavutti. sabbattha idisameva. 2 Ma. khosaddo @dissati. 3 Ma. Yu. ayam patho natthi. 4 Ma. kohannam. annattha idisameva. Kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam duppanno kho pana ayamayasma duppannata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam seyyathapi avuso sahayako sahayakam evam vadeyya yada te samma dhanena dhanakaraniyam assa pavedeyyasi 1- mam dhanam dassami te dhananti so kismincideva 2- dhanakaraniye samuppanne sahayako sahayakam evam vadeyya attho me samma dhanena dehi me dhananti so evam vadeyya tenahi samma idha khanahiti so tatra khananto nadhigaccheyya so evam vadeyya alikam mam samma avaca tucchakam mam samma avaca idha khanahiti so evam vadeyya nahantam samma alikam avacam tucchakam avacam tenahi samma idha khanahiti so tatrapi khananto nadhigaccheyya so evam vadeyya alikam mam samma avaca tucchakam mam samma avaca idha khanahiti so evam vadeyya nahantam samma alikam avacam tucchakam avacam tenahi samma idha khanahiti so tatrapi khananto nadhigaccheyya so evam vadeyya alikam mam samma avaca tucchakam mam samma avaca idha khanahiti so evam vadeyya nahantam samma alikam avacam tucchakam avacam apica ahameva ummadam papunim cetaso vipariyayanti evameva kho avuso bhikkhu katthi hoti vikatthi adhigamesu aham pathamam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham dutiyam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham tatiyam jhanam samapajjamipi vutthahamipi aham catuttham jhanam @Footnote: 1 Ma. yaceyyasi. Yu. yacissasi. 2 Po. kismimpi. Samapajjamipi vutthahamipi aham akasanancayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham vinnanancayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham akincannayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham nevasannanasannayatanam samapajjamipi vutthahamipi aham sannavedayitanirodham samapajjamipi vutthahamipiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo samanuyunjati samanuggahati samanubhasati so tathagatena va tathagatasavakena va jhayina samapattikusalena paracittakusalena paracittapariyayakusalena samanuyunjiyamano samanuggahiyamano samanubhasiyamano iranam apajjati vicinam apajjati anayam apajjati byasanam apajjati anayabyasanam apajjati tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca manasikaroti kim nu kho ayamayasma katthi hoti vikatthi adhigamesu aham pathamam jhanam samapajjamipi vutthahamipi .pe. Aham sannavedayitanirodham samapajjamipi vutthahamipiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati digharattam kho ayamayasma khandakari chiddakari sabalakari kammasakari na satatakari na satatavutti silesu dussilo ayamayasma dussilyam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam assaddho kho pana ayamayasma assaddhiyam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye Parihanametam appassuto kho pana ayamayasma anacaro appasaccam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam dubbaco kho pana ayamayasma dovacassata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam papamitto kho pana ayamayasma papamittata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam kusito kho pana ayamayasma kosajjam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam mutthassati kho pana ayamayasma mutthasaccam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam kuhako kho pana ayamayasma kuhana kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam dubbharo kho pana ayamayasma dubbharata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam duppanno kho pana ayamayasma duppannata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme appahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme pahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjatiti. [86] Ekam samayam ayasma mahakassapo rajagahe viharati veluvane kalandakanivape tatra kho ayasma mahakassapo bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato mahakassapassa paccassosum . ayasma mahakassapo etadavoca idhavuso bhikkhu Annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo samanuyunjati samanuggahati samanubhasati so tathagatena va tathagatasavakena va jhayina samapattikusalena paracittakusalena paracittapariyayakusalena samanuyunjiyamano samanuggahiyamano samanubhasiyamano iranam apajjati vicinam apajjati anayam apajjati byasanam apajjati anayabyasanam apajjati tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca manasikaroti kim nu kho ayamayasma annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti {86.1} tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati adhimaniko kho pana ayamayasma adhimanasacco appatte pattasanni akate katasanni anadhigate adhigatasanni adhimanena annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca manasikaroti kim nu kho ayamayasma nissaya adhimaniko adhimanasacco appatte pattasanni akate katasanni anadhigate adhigatasanni Adhimanena annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti {86.2} tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati bahussuto kho pana ayamayasma sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta [1]- dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha tasma ayamayasma adhimaniko adhimanasacco appatte pattasanni akate katasanni anadhigate adhigatasanni adhimanena annam byakaroti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanamiti {86.3} tamenam tathagato va tathagatasavako va jhayi samapattikusalo paracittakusalo paracittapariyayakusalo evam cetasa ceto paricca pajanati abhijjhalu kho pana ayamayasma abhijjhapariyutthitena cetasa bahulam viharati abhijjhapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam byapanno kho pana ayamayasma byapadapariyutthitena cetasa bahulam viharati byapadapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam thinamiddhi 2- kho pana ayamayasma thinamiddhapariyutthitena cetasa bahulam viharati thinamiddhapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam uddhato kho pana ayamayasma @Footnote: 1 Ma. honti . 2 Ma. thinamiddho. Yu. thinamiddho. Uddhaccapariyutthitena cetasa bahulam viharati uddhaccapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam vicikiccho kho pana ayamayasma vicikicchapariyutthitena cetasa bahulam viharati vicikicchapariyutthanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam kammaramo kho pana ayamayasma kammarato kammaramatam anuyutto kammaramata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam bhassaramo kho pana ayamayasma bhassarato bhassaramatam anuyutto bhassaramata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam niddaramo kho pana ayamayasma niddarato niddaramatam anuyutto niddaramata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam sanganikaramo kho pana ayamayasma sanganikarato sanganikaramatam anuyutto sanganikaramata kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam mutthassati kho pana ayamayasma uttarikaraniye oramattakena visesadhigamena antaravosanam apanno antaravosanagamanam kho pana tathagatappavedite dhammavinaye parihanametam so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme appahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti netam thanam vijjati so vatavuso bhikkhu ime dasa dhamme pahaya imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjissatiti thanametam vijjatiti. [87] Tatra kho bhagava kalakabhikkhum 1- arabbha bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca idha bhikkhave bhikkhu adhikaraniko hoti adhikaranasamathassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu adhikaraniko hoti adhikaranasamathassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.1} Puna caparam bhikkhave bhikkhu na sikkhakamo hoti sikkhasamadanassa 2- na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu na sikkhakamo hoti sikkhasamadanassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.2} Puna caparam bhikkhave bhikkhu papiccho hoti icchavinayassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu papiccho hoti icchavinayassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.3} Puna caparam bhikkhave bhikkhu kodhano hoti kodhavinayassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu kodhano hoti kodhavinayassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.4} Puna caparam bhikkhave bhikkhu makkhi hoti makkhavinayassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu makkhi hoti makkhavinayassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati . puna caparam bhikkhave bhikkhu satho @Footnote: 1 Ma. kalankatam bhikkhum. Yu. kalakam bhikkhum. @2 Ma. sikkhakamassa. sabbattha idisameva. Hoti satheyyavinayassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu satho hoti satheyyavinayassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.5} Puna caparam bhikkhave bhikkhu mayavi hoti mayavinayassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu mayavi hoti mayavinayassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.6} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhammanam na nisamakajatiko hoti dhammanisantiya na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu dhammanam na nisamakajatiko 1- hoti dhammanisantiya na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.7} Puna caparam bhikkhave bhikkhu na patisallano hoti patisallanassa na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu na patisallano hoti patisallanassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.8} Puna caparam bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam na patisantharako hoti patisantharakassa 2- na vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam na patisantharako hoti patisantharakassa na vannavadi ayampi dhammo na piyataya na garutaya na bhavanaya na samannaya na ekibhavaya samvattati. {87.9} Evarupassa bhikkhave bhikkhuno kincapi evam iccha uppajjeyya aho @Footnote: 1 Yu. nisamakajatiyo. sabbattha idisameva. 2 Po. patisantharako hoti @patisantharakassa. sabbattha idisameva. Vata mam sabrahmacari sakkareyyum garukareyyum maneyyum pujeyyunti athakho nam sabrahmacari neva sakkaronti na garukaronti na manenti na pujenti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu sabrahmacari te papake akusale dhamme appahine samanupassanti seyyathapi bhikkhave assamulhakassa kincapi evam iccha uppajjeyya aho vata mam manussa ajaniyatthane ca thapeyyum ajaniyabhojananca bhojeyyum ajaniyaparimajjananca parimajjeyyunti athakho tam manussa na ceva ajaniyatthane thapenti na ca ajaniyabhojanam bhojenti na ca ajaniyaparimajjanam parimajjanti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu manussa tani satheyyani kuteyyani jimheyyani vankeyyani appahinani samanupassanti evameva kho bhikkhave evarupassa bhikkhuno kincapi evam iccha uppajjeyya aho vata mam sabrahmacari sakkareyyum garukareyyum maneyyum pujeyyunti athakho nam sabrahmacari neva sakkaronti na garukaronti na manenti na pujenti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu sabrahmacari te papake akusale dhamme appahine samanupassanti . idha pana bhikkhave bhikkhu na adhikaraniko hoti adhikaranasamathassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu na adhikaraniko hoti adhikaranasamathassa vannavadi ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {87.10} Puna caparam bhikkhave bhikkhu sikkhakamo hoti sikkhasamadanassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu sikkhakamo Hoti sikkhasamadanassa vannavadi ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {87.11} Puna caparam bhikkhave bhikkhu appiccho hoti icchavinayassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu appiccho hoti icchavinayassa vannavadi ayampi dhammo .pe. Ekibhavaya samvattati. {87.12} Puna caparam bhikkhave bhikkhu akkodhano hoti kodhavinayassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu akkodhano hoti kodhavinayassa vannavadi ayampi dhammo .pe. Ekibhavaya samvattati. {87.13} Puna caparam bhikkhave bhikkhu amakkhi hoti makkhavinayassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu amakkhi hoti makkhavinayassa vannavadi ayampi dhammo .pe. ekibhavaya samvattati . puna caparam bhikkhave bhikkhu asatho hoti satheyyavinayassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu asatho hoti satheyyavinayassa vannavadi ayampi dhammo .pe. ekibhavaya samvattati. {87.14} Puna caparam bhikkhave bhikkhu amayavi hoti mayavinayassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu amayavi hoti mayavinayassa vannavadi ayampi dhammo .pe. Ekibhavaya samvattati. {87.15} Puna caparam bhikkhave bhikkhu dhammanam nisamakajatiko hoti dhammanisantiya vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu dhammanam nisamakajatiko hoti dhammanisantiya vannavadi ayampi dhammo .pe. Ekibhavaya samvattati. {87.16} Puna caparam bhikkhave bhikkhu patisallano hoti patisallanassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu patisallano hoti patisallanassa vannavadi ayampi dhammo .pe. Ekibhavaya samvattati. {87.17} Puna caparam bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam patisantharako hoti patisantharakassa vannavadi yampi bhikkhave bhikkhu sabrahmacarinam patisantharako hoti patisantharakassa vannavadi ayampi dhammo piyataya garutaya bhavanaya samannaya ekibhavaya samvattati. {87.18} Evarupassa bhikkhave bhikkhuno kincapi na evam iccha uppajjeyya aho vata mam sabrahmacari sakkareyyum garukareyyum maneyyum pujeyyunti athakho nam sabrahmacari sakkaronti garukaronti manenti pujenti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu sabrahmacari te papake akusale dhamme pahine samanupassanti seyyathapi bhikkhave bhaddassa assajaniyassa kincapi na evam iccha uppajjeyya aho vata mam manussa ajaniyatthane ca thapeyyum ajaniyabhojananca bhojeyyum ajaniyaparimajjananca parimajjeyyunti athakho nam manussa ajaniyatthane ca thapenti ajaniyabhojananca bhojenti ajaniyaparimajjananca parimajjanti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu manussa tani satheyyani kuteyyani jimheyyani vankeyyani pahinani samanupassanti {87.19} evameva kho bhikkhave evarupassa bhikkhuno kincapi na evam iccha uppajjeyya aho vata mam sabrahmacari sakkareyyum garukareyyum maneyyum pujeyyunti athakho nam sabrahmacari sakkaronti garukaronti manenti pujenti tam kissa hetu tathahissa bhikkhave vinnu sabrahmacari te papake akusale dhamme pahine samanupassantiti. [88] Yo so bhikkhave bhikkhu akkosakaparibhasako ariyupavadi sabrahmacarinam atthanametam anavakaso 1- yam so dasannam byasananam annatarannataram byasanam na nigaccheyya 2- katamesam dasannam anadhigatam nadhigacchati adhigata parihayati saddhammassa na vodayanti saddhammesu va adhimaniko hoti anabhirato va brahmacariyam carati annataram va sankilittham apattim apajjati galham va rogatakam phusati ummadam va papunati cittakkhepam sammulho kalam karoti kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati yo so bhikkhave bhikkhu akkosakaparibhasako ariyupavadi sabrahmacarinam atthanametam anavakaso 1- yam so imesam dasannam byasananam annatarannataram byasanam na nigaccheyyati 2-. [89] Athakho kokaliko 3- bhikkhu yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho kokaliko bhikkhu bhagavantam etadavoca papiccha bhante sariputtamoggallana papikanam icchanam vasangatati . ma hevam kokalika ma hevam kokalika pasadehi kokalika sariputtamoggallanesu cittam pesala sariputtamoggallanati. {89.1} Dutiyampi kho kokaliko bhikkhu bhagavantam etadavoca kincapi me bhante bhagava saddhayiko paccayiko athakho papicchava sariputtamoggallana papikanam icchanam vasangatati . ma hevam kokalika ma hevam kokalika pasadehi kokalika sariputtamoggallanesu @Footnote: 1 Ma. thanametam avakaso . 2 Ma. ... byasananam annataram bayasanam nigaccheyya. @Yu. annataram .... 3 Po. kokaliyo bhikkhu. sabbattha evam natabbam. Cittam pesala sariputtamoggallanati. {89.2} Tatiyampi kho kokaliko bhikkhu bhagavantam etadavoca kincapi kho me bhante bhagava saddhayiko paccayiko athakho papicchava sariputtamoggallana papikanam icchanam vasangatati . ma hevam kokalika ma hevam kokalika pasadehi kokalika sariputtamoggallanesu cittam pesala sariputtamoggallanati. {89.3} Athakho kokaliko bhikkhu utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami acirapakkantassa ca kokalikassa bhikkhuno sasapamattihi pilakahi sabbo kayo phuttho ahosi sasapamattiyo hutva muggamattiyo ahesum muggamattiyo hutva kalayamattiyo 1- ahesum kalayamattiyo hutva kolatthimattiyo ahesum kolatthimattiyo hutva kolamattiyo ahesum kolamattiyo hutva amalakamattiyo ahesum amalakamattiyo hutva [2]- veluvasalatukamattiyo 3- ahesum veluvasalatukamattiyo hutva villamattiyo ahesum villamattiyo hutva pabhijjimsu pubbanca lohitanca paggharimsu svassudam kaddalipattesu seti macchova visakalikato 4-. {89.4} Athakho tudipaccekabrahma 5- yena kokaliko bhikkhu tenupasankami upasankamitva vehase thatva kokalikam bhikkhum etadavoca pasadehi kokalika sariputtamoggallanesu cittam pesala sariputtamoggallanati . kosi tvam avusoti . aham tudipaccekabrahmati . nanu tvam avuso bhagavata anagami byakato atha kincarahi idhagato passa yavanca te idam aparaddhanti . athakho @Footnote: 1 Po. kalayamattiyo. Ma. Yu. kalayamattiyo. 2 Ma. tindukmattiyo ahesum @tindukamattiyo hutva. 3 Ma. Yu. beluvasilatkamattiyo. 4 Po. visakalekato. @Ma. Yu. visagilito. 5 Ma. tulupaccekabrahma. Yu. tudupaccekabrahma. Tudipaccekabrahma kokalikam bhikkhum gathaya 1- ajjhabhasi purisassa hi jatassa kudhari jayate mukhe yaya chindati attanam balo dubbhasitam bhanam. Yo nindiyam pasamsati tam va nindati yo pasamsiyo vicinati mukhena so kalim kalina tena sukham na vindati. Appamatto ayam kali yo akkhesu dhanaparajayo (sabbassapi sahapi attana) ayameva mahattaro 2- kali yo sugatesu manam padosaye 3-. Satam sahassanam nirabbudanam chattimsati panca ca abbudani yamariyagarahi nirayam upeti vacam mananca 4- panidhaya papakanti. {89.5} Athakho kokaliko bhikkhu tenevabadhena kalamakasi kalakato ca kokaliko bhikkhu padumanirayam upapajjati sariputtamoggallanesu cittam aghatetva . athakho brahma sahampati abhikkantaya rattiya abhikkantavanno kevalakappam jetavanam obhasetva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thito kho brahma sahampati bhagavantam etadavoca kokaliko @Footnote: 1 Ma. gathahi. 2 Po. mahantataro. 3 Po. Ma. padusaye. 4 Po. vacamananca. Bhante bhikkhu kalakato kalakato ca bhante kokaliko bhikkhu padumanirayam upapanno sariputtamoggallanesu cittam aghatetvati idamavoca brahma sahampati idam vatva bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayi. {89.6} Athakho bhagava tassa rattiya accayena bhikkhu amantesi imam bhikkhave rattim brahma sahampati abhikkantaya rattiya abhikkantavanno kevalakappam jetavanam obhasetva yenaham tenupasankami upasankamitva mam abhivadetva ekamantam atthasi ekamantam thito kho bhikkhave brahma sahampati mam etadavoca kokaliko bhante bhikkhu kalakato kalakato ca bhante kokaliko bhikkhu padumanirayam upapanno sariputtamoggallanesu cittam aghatetvati idamavoca bhikkhave brahma sahampati idam vatva mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayiti. Evam vutte annataro bhikkhu bhagavantam etadavoca kivadigham nu kho bhante padumaniraye ayuppamananti . digham kho bhikkhu padumaniraye ayuppamanam tam na sukaram sankhatum ettakani vassaniti va ettakani vassasataniti va ettakani vassasahassaniti va ettakani vassasatasahassaniti vati. {89.7} Sakka pana bhante upama 1- katunti. Sakka bhikkhuti bhagava avoca seyyathapi bhikkhave visatikhariko kosalako tilavaho tato puriso vassasatasahassassa accayena ekamekam tilam uddhareyya khippataram kho so bhikkhu visatikhariko kosalako tilavaho @Footnote: 1 Ma. .. upamam. Imina upakkamena parikkhayam pariyadanam gaccheyya na tveva eko abbudo nirayo seyyathapi bhikkhu visati abbuda niraya evameko nirabbudo nirayo seyyathapi bhikkhu visati nirabbuda niraya evameko ababbo 1- nirayo seyyathapi bhikkhu visati ababba niraya evameko ahaho nirayo seyyathapi bhikkhu visati ahaha niraya evameko atato nirayo seyyathapi bhikkhu visati atata niraya evameko kumudo nirayo seyyathapi bhikkhu visati kumuda niraya evameko sogandhiko nirayo seyyathapi bhikkhu visati sogandhika niraya evameko uppalo 2- nirayo seyyathapi bhikkhu uppala niraya evameko pundariko nirayo seyyathapi bhikkhu visati pundarika niraya evameko padumo nirayo padumam kho pana bhikkhu nirayam kokaliko bhikkhu upapanno sariputtamoggallanesu cittam aghatetvati idamavoca bhagava idam vatvana sugato athaparam etadavoca sattha purisassa hi jatassa kudhari jayate mukhe yaya chindati attanam balo dubbhasitam bhanam. Yo nindiyam pasamsati tam va nindati yo pasamsiyo vicinati mukhena so kalim kalina tena sukham na vindati. Appamatto ayam kali yo akkhesu dhanaparajayo (sabbassapi sahapi attana) ayameva mahattaro kali @Footnote: 1 Ma. Yu. abubo. 2 Ma. Yu. uppalako. Yo sugatesu manam padosaye. Satam sahassanam nirabbudanam chattimsati panca ca abbudani yamariyagarahi nirayam upeti vacam mananca panidhaya papakanti. [90] Athakho ayasma sariputto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam sariputtam bhagava etadavoca kati nu kho sariputta khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {90.1} Dasa bhante khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati . katamani dasa idha bhante khinasavassa bhikkhuno aniccato sabbe sankhara yathabhutam sammappannaya sudittha honti yampi bhante khinasavassa bhikkhuno aniccato sabbe sankhara yathabhutam sammappannaya sudittha honti idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {90.2} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno angarakasupama kama yathabhutam sammappannaya sudittha honti yampi bhante khinasavassa bhikkhuno angarakasupama kama yathabhutam sammappannaya Sudittha honti idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {90.3} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno vivekaninnam cittam hoti vivekaponam vivekapabbharam vivekattham nekkhammabhiratam byantibhutam sabbaso asavatthaniyehi dhammehi yampi bhante khinasavassa bhikkhuno vivekaninnam cittam hoti vivekaponam vivekapabbharam vivekattham nekkhammabhiratam byantibhutam sabbaso asavatthaniyehi dhammehi idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {90.4} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro satipatthana bhavita honti subhavita yampi bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro satipatthana bhavita honti subhavita idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. {90.5} Puna caparam bhante khinasavassa bhikkhuno cattaro sammappadhana bhavita honti subhavita ... cattaro iddhippada bhavita honti subhavita ... pancindriyani panca balani bhavitani honti subhavitani ... satta bojjhanga bhavita honti subhavita ... Ariyo atthangiko maggo bhavito hoti subhavito yampi bhante khinasavassa bhikkhuno ariyo atthangiko maggo bhavito hoti subhavito idampi bhante khinasavassa bhikkhuno balam hoti yam balam agamma khinasavo Bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati . imani kho bhante dasa khinasavassa bhikkhuno balani yehi balehi samannagato khinasavo bhikkhu asavanam khayam patijanati khina me asavati. Theravaggo catuttho. Tassuddanam vahuno canando ca 1- punniyo ca byakaranam katthi annadhikaranam kokaliko ca balani ca 2-. ------------ Upasakavaggo pancamo [91] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho anathapindiko gahapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho anathapindikam gahapatim bhagava etadavoca dasayime gahapati kamabhogino santo samvijjamana lokasmim katame dasa idha gahapati ekacco kamabhogi adhammena bhoge pariyesati sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena na attanam sukheti [3]- pineti na samvibhajati na punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi adhammena bhoge pariyesati sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti idha @Footnote: 1 Ma. vahananando punniyo byakaranam katthi maniko na piyakko sakokali khinasavabalena @cati. 2 Ma. Yu. cati. 3 Ma. na saddo atthi. Pana gahapati ekacco kamabhogi adhammena bhoge pariyesati sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi na attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena na attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge gadhito mucchito ajjhapanno 1- anadinavadassavi anissaranapanno @Footnote: 1 Ma. ajjhopanno. Paribhunjati idha pana gahapati ekacco kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati tatra gahapati yvayam kamabhogi adhammena bhoge pariyesati sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena na attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi tihi thanehi garayho adhammena bhoge pariyesati sahasenati imina pathamena thanena garayho na attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena garayho na samvibhajati na punnani karotiti imina tatiyena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imehi tihi thanehi garayho tatra gahapati yvayam kamabhogi adhammena bhoge pariyesati sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi dvihi thanehi garayho ekena thanena pasamso adhammena bhoge pariyesati sahasenati imina pathamena thanena garayho attanam sukheti pinetiti imina ekena thanena pasamso na samvibhajati na punnani karotiti imina dutiyena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imehi dvihi thanehi garayho imina ekena thanena pasamso {91.12} tatra gahapati yvayam kamabhogi adhammena bhoge pariyesati Sahasena adhammena bhoge pariyesitva sahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti ayam gahapati kamabhogi ekena thanena garayho dvihi thanehi pasamso adhammena bhoge pariyesati sahasenati imina ekena thanena garayho attanam sukheti pinetiti imina pathamena thanena pasamso samvibhajati punnani karotiti imina dutiyena thanena pasamso ayam gahapati kamabhogi imina ekena thanena garayho imehi dvihi thanehi pasamso {91.13} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi na attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi ekena thanena pasamso tihi thanehi garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina ekena thanena pasamso adhammena bhoge pariyesati sahasenati imina pathamena thane garayho na attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena garayho na samvibhajati na punnani karotiti imina tatiyena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imina pathamena thanena pasamso imehi tihi thanehi garayho {91.14} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi dvihi thanehi pasamso dvihi thanehi Garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina pathamena thanena pasamso adhammena bhoge sahasenati imina pathamena thanena garayho attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena pasamso na samvibhajati na punnani karotiti imina dutiyena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imehi dvihi thanehi pasamso imehi dvihi thanehi garayho {91.15} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammadhammena bhoge pariyesati sahasenapi asahasenapi dhammadhammena bhoge pariyesitva sahasenapi asahasenapi attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti ayam gahapati kamabhogi tihi thanehi pasamso ekena thanena garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina pathamena thanena pasamso adhammena bhoge pariyesati sahasenati imina ekena thanena garayho attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena pasamso samvibhajati punnani karotiti imina tatiyena thanena pasamso ayam gahapati kamabhogi imehi tihi thanehi pasamso imina ekena thanena garayho {91.16} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena na attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi ekena thanena pasamso dvihi thanehi garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina ekena thanena pasamso na attanam sukheti pinetiti imina pathamena thanena garayho na Samvibhajati na punnani karotiti imina dutiyena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imina ekena thanena pasamso imehi dvihi thanehi garayho {91.17} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti na samvibhajati na punnani karoti ayam gahapati kamabhogi dvihi thanehi pasamso ekena thanena garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina pathamena thanena pasamso attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena pasamso na samvibhajati na punnani karotiti imina ekena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imehi dvihi thanehi pasamso imina ekena thanena garayho {91.18} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge gadhito mucchito ajjhapanno anadinavadassavi anissaranapanno paribhunjati ayam gahapati kamabhogi tihi thanehi pasamso ekena thanena garayho dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina pathamena thanena pasamso attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena pasamso samvibhajati punnani karotiti imina tatiyena thanena pasamso te ca bhoge gadhito mucchito ajjhapanno anadinavadassavi anissaranapanno Paribhunjatiti imina ekena thanena garayho ayam gahapati kamabhogi imehi tihi thanehi pasamso imina ekena thanena garayho {91.19} tatra gahapati yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati ayam gahapati kamabhogi catuhi thanehi pasamso dhammena bhoge pariyesati asahasenati imina pathamena thanena pasamso attanam sukheti pinetiti imina dutiyena thanena pasamso samvibhajati punnani karotiti imina tatiyena thanena pasamso te ca bhoge agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjatiti imina catutthena thanena pasamso ayam gahapati kamabhogi imehi catuhi thanehi pasamso {91.20} ime kho gahapati dasa kamabhogino santo samvijjamana lokasmim imesam kho gahapati dasannam kamabhoginam yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati ayam imesam dasannam kamabhoginam aggo ca settho ca pamokkho ca uttamo ca pavaro ca seyyathapi gahapati gava khiram khiramha dadhi dadhimha navanitam navanitamha sappi sappimha sappimando tattha aggamakkhayati evameva Kho gahapati imesam dasannam kamabhoginam yvayam kamabhogi dhammena bhoge pariyesati asahasena dhammena bhoge pariyesitva asahasena attanam sukheti pineti samvibhajati punnani karoti te ca bhoge agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati ayam imesam dasannam kamabhoginam aggo ca settho ca pamokkho ca uttamo ca pavaro cati. [92] Athakho anathapindiko gahapati yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho anathapindikam gahapatim bhagava etadavoca yato kho gahapati ariyasavakassa panca bhayani verani vupasantani honti catuhi [1]- sotapattiyangehi samannagato hoti ariyo cassa nayo pannaya sudittho hoti suppatividdho so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti. {92.1} Katamani panca bhayani verani vupasantani honti yam gahapati panatipati panatipatapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti panatipata pativirato neva ditthadhammikam 2- bhayam veram pasavati na samparayikam bhayam veram pasavati na cetasikam dukkham domanassam patisamvedeti panatipata pativiratassa evantam bhayam veram vupasantam @Footnote: 1 Ma. casaddo dissati. 2 Ma. sabbatthavaresu ditthadhammikampi ... @samparayikampi ... cetasikampi. Hoti yam gahapati adinnadayi ... Kamesu micchacari ... Musavadi ... Suramerayamajjapamadatthayi suramerayamajjapamadatthanapaccaya ditthadhammikampi bhayam veram pasavati samparayikampi bhayam veram pasavati cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana pativirato neva ditthadhammikam bhayam veram pasavati na samparayikam bhayam veram pasavati na cetasikam dukkham domanassam patisamvedeti suramerayamajjapamadatthana pativiratassa evantam bhayam veram vupasantam hoti imani panca bhayani verani vupasantani honti. {92.2} Katamehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti idha gahapati ariyasavako buddhe aveccappasadena samannagato hoti itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati dhamme aveccappasadena samannagato hoti svakkhato bhagavata dhammo sanditthiko akaliko ehipassiko opanayiko paccattam veditabbo vinnuhiti sanghe aveccappasadena samannagato hoti supatipanno bhagavato savakasangho ujupatipanno bhagavato savakasangho nayapatipanno bhagavato savakasangho samicipatipanno bhagavato savakasangho yadidam cattari purisayugani attha purisapuggala esa bhagavato savakasangho ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati ariyakantehi silehi samannagato hoti akhandehi acchiddehi asabalehi akammasehi bhujjissehi vinnupasatthehi Aparamatthehi samadhisamvattanikehi imehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti. {92.3} Katamo cassa ariyo nayo pannaya sudittho hoti suppatividdho idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati iti imasmim sati idam hoti imassuppada idam uppajjati imasmim asati idam na hoti imassa nirodha idam nirujjhati yadidam avijjapaccaya sankhara sankharapaccaya vinnanam vinnanapaccaya namarupam namarupapaccaya salayatanam salatanapaccaya phasso phassapaccaya vedana vedanapaccaya tanha tanhapaccaya upadanam upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam sokaparidevadukkhadomanassupayasa sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti avijjaya tveva asesaviraganirodha sankharanirodho sankharanirodha vinnananirodho vinnananirodha namarupanirodho namarupanirodha salayatananirodho salayatananirodha phassanirodho phassanirodha vedananirodho vedananirodha tanhanirodho tanhanirodha upadananirodho upadananirodha bhavanirodho bhavanirodha jatinirodho jatinirodha jaramaranam sokaparidevadukkhadomanassupayasa nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti ayancassa ariyo nayo pannaya sudittho hoti suppatividdho . yato kho gahapati ariyasavakassa imani panca bhayani verani vupasantani honti imehi catuhi sotapattiyangehi samannagato hoti ayancassa ariyo Nayo pannaya sudittho hoti suppatividdho so akankhamano attanava attanam byakareyya khinanirayomhi khinatiracchanayoni khinapittivisayo khinapayaduggativinipato sotapannohamasmi avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti. [93] Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho anathapindiko gahapati divadivassa savatthiya nikkhami bhagavantam dassanaya athakho anathapindikassa gahapatissa etadahosi akalo kho tava bhagavantam dassanaya patisallino bhagava manobhavaniyanampi bhikkhunam akalo dassanaya patisallina manobhavaniya bhikkhu yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti {93.1} athakho anathapindiko gahapati yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankami . tena kho pana samayena annatitthiya paribbajaka sangamma samagamma unnadino uccasadda mahasadda 1- anekavihitam tiracchanakatham kathenta nisinna honti addasamsu kho te annatitthiya paribbajaka anathapindikam gahapatim duratova agacchantam disvana annamannam santhapesum appasadda bhonto hontu ma bhonto saddamakattha ayam anathapindiko gahapati [2]- agacchati samanassa gotamassa savako yavata kho pana samanassa gotamassa savaka gihi odatavasana savatthiyam pativasanti ayam tesam annataro anathapindiko gahapati @Footnote: 1 Ma. uccasaddamahasadda . 2 Ma. aramanti dissati. Appasaddakama kho pana te ayasmanto appasaddavinita appasaddassa vannavadino appeva nama appasaddam parisam viditva upasankamitabbam manneyyati athakho te [1]- paribbajaka tunhi ahesum. {93.2} Athakho anathapindiko gahapati yena te [2]- paribbajaka tenupasankami upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho anathapindikam te annatitthiya paribbajaka etadavocum vadehi gahapati kimditthiko samano gotamoti . na kho aham bhante bhagavato sabbam ditthim janamiti . idani kira tvam gahapati na samanassa gotamassa sabbam ditthim janasi vadehi gahapati kimditthika bhikkhuti . bhikkhunampi kho aham bhante na sabbam ditthim janamiti. {93.3} Iti kira tvam gahapati na samanassa gotamassa sabbam ditthim janasi napi bhikkhunam sabbam ditthim janasi vadehi gahapati kimditthikosi tuvanti . etam kho bhante amhehi na dukkaram byakatum yamditthika mayanti ingha tava ayasmanto yathasakani ditthigatani byakarontu pacchapetam amhehi na dukkaram bhavissati byakatum yamditthika mayanti. {93.4} Evam vutte annataro paribbajako anathapindikam gahapatim etadavoca sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti . annataropi kho paribbajako anathapindikam gahapatim etadavoca asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti . annataropi @Footnote: 1-2 Ma. annatitthiyati dissati. Kho paribbajako anathapindikam gahapatim etadavoca antava loko ... anantava loko ... Tam jivam tam sariram ... Annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... Neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti. {93.5} Evam vutte anathapindiko gahapati te paribbajake etadavoca yvayam bhante ayasma evamaha sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti imassa ayamayasmato ditthi attano va ayoniso manasikarahetu uppanna paraghosapaccaya 1- va sa kho panesa ditthi bhuta sankhata cetayita paticcasamuppanna yam kho pana kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tadeva 2- so ayasma allino tadeva so ayasma ajjhupagato {93.6} yopayam bhante ayasma evamaha asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti imassapi ayamayasmato ditthi attano va ayoniso manasikarahetu uppanna paraghosapaccaya va sa kho panesa ditthi bhuta sankhata cetayita paticcasamuppanna yam kho pana kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tadeva so ayasma allino tadeva so ayasma ajjhupagato yopayam bhante ayasma evamaha antava @Footnote: 1 Po. Ma. sabbatthavaresu parato ghosapaccaya. 2 Po. Ma. tadeveso. Loko ... anantava loko ... tam jivam tam sariram ... Annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... Na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... Neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthiko aham gahapatiti imassapi ayamayasmato ditthi attano va ayoniso manasikarahetu uppanna paraghosapaccaya va sa kho panesa ditthi bhuta sankhata cetayita paticcasamuppanna yam kho pana kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tadeva so ayasma allino tadeva so ayasma ajjhupagatoti. {93.7} Evam vutte te paribbajaka anathapindikam gahapatim etadavocum byakatani kho gahapati amhehi sabbeheva yathasakani ditthigatani vadehi gahapati kimditthikosi tuvanti . yam kho pana 1- bhante kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tam netam mama nesohamasmi na meso attati evamditthiko kho aham bhanteti . yam kho gahapati kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tadeva tvam gahapati allino tadeva tvam gahapati ajjhupagatoti. {93.8} Yam kho pana bhante kinci bhutam sankhatam cetayitam paticcasamuppannam tadaniccam yadaniccam tam dukkham yam dukkham tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya @Footnote: 1 Ma. Yu. panasaddo natthi. Sudittham tassa ca uttarim 1- nissaranam yathabhutam pajanamiti. {93.9} Evam vutte te paribbajaka tunhibhuta mankubhuta pattakkhandha adhomukha pajjhayanta appatibhana nisidimsu athakho anathapindiko gahapati te paribbajake tunhibhute mankubhute pattakkhandhe adhomukhe pajjhayante appatibhane viditva utthayasana yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho anathapindiko gahapati yavatako ahosi tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi. Sadhu sadhu gahapati evam kho te gahapati moghapurisa kalena kalam sahadhammena suniggahitam niggahetabbati athakho bhagava anathapindikam gahapatim dhammiya kathaya sandassesi samadapesi samuttejesi sampahamsesi. {93.10} Athakho anathapindiko gahapati bhagavata dhammiya kathaya sandassito samadapito samuttejito sampahamsito utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami . athakho bhagava acirapakkante anathapindike gahapatimhi bhikkhu amantesi yopi kho bhikkhave bhikkhu 2- digharattam avedhidhammo imasmim dhammavinaye sopi evamevam 3- annatitthiye paribbajake sahadhammena suniggahitam niggaheyya 4- yathatam anathapindikena gahapatina niggahitati. [94] Ekam samayam bhagava campayam viharati gaggaraya pokkharaniya tire . athakho vajjiyamahito gahapati divadivassa campaya nikkhami @Footnote: 1 Po. Ma. uttari. 2 Ma. Yu. bhikkhu vassasatupasampanno imasmim dhammavinaye. @3 Po. Ma. evameva. sabbattha idisameva. 4 Po. Ma. Yu. nigganheyya. @sabbattha idisameva. Bhagavantam dassanaya athakho vajjiyamahitassa gahapatissa etadahosi akalo kho tava bhagavantam dassanaya patisallino bhagava manobhavaniyanam 1- bhikkhunam akalo dassanaya patisallina manobhavaniya bhikkhu yannunaham yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankameyyanti athakho vajjiyamahito gahapati yena annatitthiyanam paribbajakanam aramo tenupasankami. {94.1} Tena kho pana samayena annatitthiya paribbajaka sangamma samagamma unnadino uccasadda mahasadda anekavihitam tiracchanakatham kathenta nisinna honti addasamsu kho te annatitthiya paribbajaka vajjiyamahitam gahapatim duratova agacchantam disvana annamannam santhapesum appasadda bhonto hontu ma bhonto saddamakattha ayam vajjiyamahito gahapati agacchati samanassa gotamassa savako yavata kho pana samanassa gotamassa savaka gihi odatavasana campayam pativasanti ayam tesam annataro vajjiyamahito gahapati appasaddakama kho pana te ayasmanto appasaddavinita appasaddassa vannavadino appeva nama appasaddam parisam viditva upasankamitabbam manneyyati athakho te [2]- paribbajaka tunhi ahesum. {94.2} Athakho vajjiyamahito gahapati yena [3]- paribbajaka tenupasankami upasankamitva tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho vajjiyamahitam gahapatim te [4]- paribbajaka etadavocum @Footnote: 1 Ma. Yu. ... nampi. 2-3-4 annatitthiya. Saccam kira gahapati samano gotamo sabbam tapam garahati sabbam tapassim lukhajivim ekamsena upakkosati upavadatiti . na kho bhante bhagava sabbam tapam garahati napi sabbam tapassim lukhajivim ekamsena upakkosati upavadati garayham kho bhante bhagava garahati pasamsiyam 1- pasamsati garayham kho pana bhante bhagava garahanto pasamsiyam pasamsanto vibhajavadi 2- bhagava na so bhagava ettha ekamsavaditi 3-. {94.3} Evam vutte annataro paribbajako vajjiyamahitam gahapatim etadavoca agamehi tvam gahapati yassa tvam samanassa gotamassa vannam bhasasi so 4- samano gotamo venayiko appannattikoti. Etthapaham bhante ayasmante vakkhami sahadhammena idam kusalanti bhante bhagavata pannattam idam akusalanti bhante bhagavata pannattam iti kusalakusalam bhagava pannayamano 5- sappannattiko na so bhagava venayiko appannattikoti . evam vutte [6]- paribbajaka tunhibhuta mankubhuta pattakkhandha adhomukha pajjhayanta appatibhana nisidimsu. {94.4} Athakho vajjiyamahito gahapati te paribbajake tunhibhute mankubhute pattakkhandhe adhomukhe pajjhayante appatibhane viditva utthayasana yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho vajjiyamahito gahapati yavatako ahosi tehi annatitthiyehi paribbajakehi saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi . sadhu sadhu gahapati @Footnote: 1 Ma. pasamsitabbam. 2 Po. Ma. Yu. vibhajavado. 3 Po. Ma. Yu. ekamsavadoti. @4 Ma. ayam patho natthi. 5 pannapayamanotipi patho. 6 Ma. Yu. te. Evam kho te gahapati moghapurisa kalena kalam sahadhammena suniggahitam niggahetabba naham gahapati sabbam tapam tapitabbanti vadami na panaham gahapati sabbam tapam na tapitabbanti vadami naham gahapati sabbam samadanam samaditabbanti vadami na panaham gahapati [1]- samadanam na samaditabbanti vadami naham gahapati sabbam padhanam padahitabbanti vadami na panaham gahapati sabbam padhanam na padahitabbanti vadami naham gahapati sabbam patinissaggam patinissajjitabboti 2- vadami na panaham gahapati [1]- patinissaggam na patinissajjitabboti vadami naham gahapati sabbam vimuttim vimuccitabbati 3- vadami na panaham gahapati sabbam vimuttim na vimuccitabbati 3- vadami yanhi gahapati tapam tapato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti evarupam tapam na tapitabbanti vadami yanca khvassa gahapati tapam tapato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti evarupam tapam tapitabbanti vadami {94.5} yanhi gahapati samadanam samadayato 4- akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti evarupam samadanam na samaditabbanti vadami yanca khvassa gahapati samadanam samadayato 4- akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti evarupam samadanam samaditabbanti vadami yanhi gahapati padhanam padahato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti evarupam padhanam na padahitabbanti vadami yanca khvassa gahapati padhanam padahato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma @Footnote: 1 sabbanti padam bhattham manne. 2 Ma. Yu. sabbo patinissaggo @patinissajjitabboti. ito param eseva nayo. @3 sabba vimutti vimuccitabbatipi patho. 4 samadiyatotipi patho. Abhivaddhanti evarupam padhanam padahitabbanti vadami yanhi gahapati patinissaggam patinissajjato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti evarupo patinissaggo na patinissajjitabboti vadami yanca khvassa gahapati patinissaggam patinissajjato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti evarupo patinissaggo patinissajjitabboti vadami {94.6} yanhi gahapati vimuttim vimuccato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti evarupa vimutti na vimuccitabbati vadami yanca khvassa gahapati vimuttim vimuccato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti evarupa vimutti vimuccitabbati vadamiti . Athakho vajjiyamahito gahapati bhagavata dhammiya kathaya sandassito samadapito samuttejito sampahamsito utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami . athakho bhagava acirapakkante vajjiyamahite gahapatimhi bhikkhu amantesi yopi kho 1- bhikkhu digharattam apparajakkho imasmim dhammavinaye sopi evamevam annatitthiye paribbajake sahadhammena suniggahitam niggaheyya yathatam vajjiyamahitena gahapatina niggahitati. [95] Athakho uttiyo paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho uttiyo paribbajako bhagavantam etadavoca kim nu kho bho gotama sassato loko @Footnote: 1 Po. Yu. so. Ma. so bhikkhave bhikkhu. Idameva saccam moghamannanti . [1]- abyakatam kho etam uttiya maya sassato loko idameva saccam moghamannanti. {95.1} Kim pana bho gotama asassato loko idameva saccam moghamannanti . etampi kho uttiya abyakatam maya asassato loko idameva saccam moghamannanti. {95.2} Kim nu kho bho gotama antava loko ... Anantava loko ... tam jivam tam sariram ... annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti . etampi kho uttiya abyakatam maya neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti. {95.3} Kim nu kho bho gotama sassato loko idameva saccam moghamannanti iti puttho samano abyakatam kho etam uttiya maya sassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi kim pana bho gotama asassato loko idameva saccam moghamannanti iti puttho samano etampi kho uttiya abyakatam maya asassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi kim nu kho bho gotama antava loko ... Anantava loko ... Tam jivam tam sariram ... Annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... Na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... Neva hoti na na hoti tathagato parammarana @Footnote: 1 Po. yanti dissati. Idameva saccam moghamannanti iti puttho samano etampi kho uttiya abyakatam maya neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi atha kincarahi bhota gotamena byakatanti. {95.4} Abhinna kho aham uttiya savakanam dhammam desemi sattanam visuddhiya sokaparidevanam samatikkamaya dukkhadomanassanam atthangamaya nayassa adhigamaya nibbanassa sacchikiriyayati . yam panetam bhavam gotamo abhinna savakanam dhammam desesi sattanam visuddhiya sokaparidevanam samatikkamaya dukkhadomanassanam atthangamaya nayassa adhigamaya nibbanassa sacchikiriyaya sabbo va 1- tena loko niyyassati 2- upaddho va tibhago va 3- evam vutte bhagava tunhi ahosi. {95.5} Athakho ayasmato anandassa etadahosi maheva 4- kho uttiyo paribbajako papakam ditthigatam patilabhi 5- sabbam samukkamsikam vata me samano gotamo panham puttho samsadeti no visajjeti nuna na 6- visahatiti tadassa uttiyassa paribbajakassa digharattam ahitaya dukkhayati athakho ayasma anando uttiyam paribbajakam etadavoca tenahavuso uttiya upamante karissami upamayamidhekacce vinnu purisa bhasitassa attham ajananti seyyathapi avuso uttiya ranno paccantimam nagaram tam dalhaddalam 7- dalhapakaratoranam ekadvaram tatrassa dovariko pandito byatto medhavi annatanam nivareta 8- natanam paveseta so tassa nagarassa samanta anupariyayapatham [9]- anukkamamano na passeyya pakarasandhim va @Footnote: 1 Yu. ca. 2 Po. Yu. niyyissati. Ma. niyati. ito param evam natabbam. @3 Po. upaddho vati bho gotama vadehiti. Ma. Yu. tibhago. 4 Ma. Yu. mahevam. @5 Po. Yu. patilabhati. 6 Ma. Yu. na nuna. 7 Ma. nagaram dalhuddhapam. Yu. nagaram @dalhuddapam. 8 Po. nivaretva natanam pavesetva. 9 Ma. anukkamati @anupariyayapatham iti dissati. Pakaravivaram va antamaso vilaranissakanamattampi 1- no ca khvassa evam nanam hoti ettaka pana imam nagaram pavisanti va nikkhamanti vati. {95.6} Atha khvassa evamettha hoti ye kho keci olarika pana imam nagaram pavisanti va nikkhamanti va sabbe te imina dvarena pavisanti va nikkhamanti vati evameva kho avuso uttiya na tathagatassa evam ussukkatam 2- hoti sabbo va tena loko niyyassati upaddho va tibhago vati. {95.7} Athakho evamettha tathagatassa hoti ye kho keci lokamha niyyimsu va niyyanti va niyyassanti va sabbe te panca nivarane pahaya cetaso upakkilese pannaya dubbalikarane catusu satipatthanesu supatitthitacitta satta bojjhange yathabhutam bhavetva evamete lokamha niyyimsu va niyyanti va niyyassanti vati. Yadeva kho tvam avuso 3- uttiya bhagavantam imam 4- panham apucchi tadevetam panham bhagavantam annena pariyayena apucchi 5- tasma te tam bhagava na byakasiti. [96] Ekam samayam ayasma anando [6]- rattiya paccusasamayam paccutthaya yena tapoda tenupasankami gattani parisincitum tapodaya 7- gattani parisincitva paccuttaritva ekacivaro atthasi gattani @Footnote: 1 Ma. bilaranikkhamanamattampi. 2 Po. Ma. ussukkam. 3 Po. yadeva khvettha @avuso imam panham apuccha. 4 Ma. Yu. ayam patho natthi. 5 Po. apuccha. @6 Ma. Yu. rajagahe viharati tapodarame athakho ayasma anandoti atthi. 7 Po. Ma. @tapode. Pubbapayamano . kokanudopi kho paribbajako rattiya paccusasamayam paccutthaya yena tapoda tenupasankami gattani parisincitum addasa kho kokanudo paribbajako ayasmantam anandam duratova agacchantam disvana ayasmantam anandam etadavoca kvettha 1- avusoti. Ahamavuso bhikkhuti . katame avuso bhikkhuti 2-. Samana avuso sakyaputtiyati 3-. Puccheyyama mayam ayasmantam kincideva desam sace ayasma okasam karoti panhassa veyyakaranayati pucchavuso sutva vedissamati kim nu kho bho sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko 4- bhavanti . Na kho aham avuso evamditthiko sassato loko idameva saccam moghamannanti. {96.1} Kim nu kho 5- bho asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko bhavanti . na kho aham avuso evamditthiko asassato loko idameva saccam moghamannanti . Kim nu kho bho antava loko ... Anantava loko ... tam jivam tam sariram ... Annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthiko bhavanti . na kho aham avuso evamditthiko neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti . tenahi bhavam na janati na passatiti . Na kho aham avuso na janami na passami janamiham avuso @Footnote: 1 Yu. kavattha. 2 Po. Ma. Yu. katamesam avuso bhikkhunanti. 3 Po. Ma. Yu. @samananam avuso sakyaputtiyananti. 4 Po. Ma. Yu. evamditthi. sabbattha @idisameva. 5 Ma. Yu. kim pana bho. Passamiti. {96.2} Kim nu kho bho sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko bhavanti iti puttho samano na kho aham avuso evamditthiko sassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi kim nu kho 1- bho asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthiko bhavanti puttho samano na kho aham avuso evamditthiko asassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi kim nu kho bho antava loko ... Anantava loko ... tam jivam tam sariram ... Annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... na hoti tathagato parammarana ... Hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthiko bhavanti iti puttho samano na kho aham avuso evamditthiko neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi tenahi bhavam na janati na passatiti iti puttho samano na kho aham avuso na janami na passami janamaham avuso passamiti vadesi. {96.3} Yathakatham panavuso imassa bhasitassa attho datthabboti sassato loko idameva saccam moghamannanti kho avuso ditthigatametam asassato loko idameva saccam moghamannanti kho avuso ditthigatametam antava loko ... anantava loko ... tam jivam tam sariram ... annam jivam annam sariram ... Hoti tathagato parammarana ... Na @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. kim pana. Hoti tathagato parammarana ... hoti ca na ca hoti tathagato parammarana ... neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti kho avuso ditthigatametam yavata avuso ditthigata yavata ditthitthana adhitthanam pariyutthanam [1]- samugghato tamaham janami tamaham passami tamaham jananto janamiti tamaham passanto passamiti kyaham vakkhami na janami na passamiti janamaham avuso passamiti. {96.4} Ko nama ayasma kathanca panayasmantam sabrahmacari sanjanantiti . anandoti kho me avuso namam anandoti ca pana mam sabrahmacari sanjanantiti . mahacariyena kira bho saddhim mantayamana na janimha 2- ayasma anandoti . sace hi mayam sanjaneyyama ayamayasma anandoti ettakampi no nappatibhaseyya 3- khamatu ca me ayasma anandoti. [97] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo 4- pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa katamehi dasahi idha bhikkhave bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya @Footnote: 1 Po. samutthanam. Ma. ditthitthanam ditthiadhitthanam ditthipariyutthanam @ditthisamutthanam ditthisamugghato. Yu. ditthithana ... adhitthana ... @pariyutthana ... samutthana ... samugghato . 2 Ma. Yu. janimha. @3 nappatibhaseyyunti bhavitabbam. 4 Ma. Yu. hotiti atthi. Suppatividdha kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko sammaditthiko hoti sammadassanena samannagato anekavihitam iddhividham paccanubhoti ekopi hutva bahudha hoti bahudhapi hutva eko hoti avibhavam tirobhavam tirokuddam tiropakaram tiropabbatam asajjamano gacchati seyyathapi akase pathaviyapi ummujjanimmujjam karoti seyyathapi udake udakepi abhijjamane gacchati {97.1} seyyathapi pathaviyam akasepi pallankena kamati seyyathapi pakkhi sakuno imepi candimasuriye evammahiddhike evammahanubhave panina paramasati parimajjati yava brahmalokapi kayena ca 1- vasam vatteti dibbaya sotadhatuya visuddhaya atikkantamanusikaya ubho sadde sunati dibbe ca manuse ca ye dure santike ca parasattanam parapuggalanam cetasa ceto paricca pajanati saragam va cittam saragam cittanti pajanati vitaragam va cittam vitaragam cittanti pajanati sadosam va cittam ... Vitadosam va cittam ... Samoham va cittam ... Vitamoham va cittam ... Sankhittam va cittam ... vikkhittam va cittam ... Mahaggatam va cittam ... Amahaggatam va cittam 2- ... Sauttaram va cittam ... Anuttaram va cittam ... Samahitam va cittam ... Asamahitam va 3- cittam ... Vimuttam va cittam ... Avimuttam va cittam avimuttam cittanti 4- pajanati {97.2} anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo @Footnote: 1 Ma. Yu. casaddo natthi. 2 Po. Yu. amahaggatam ... mahaggatam .... 3 Po. Yu. @asamahitam ... samahitam .... 4 Po. Yu. avimuttam ... vimuttam .... Visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim tatrapasim 1- evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhuppannoti 2- iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati {97.3} dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata [3]- bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati asavanam khaya anasavam cetovimuttim @Footnote: 1 Po. Yu. tatrapasi. 2 Ma. idhupapannoti. Po. Yu. idhupapannoti. @3 Ma. etthantare khosaddo dissati. Pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati. [98] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato thero bhikkhu yassam yassam disayam viharati phasuyeva viharati katamehi dasahi thero hoti rattannu cirapabbajito silava hoti samadaya sikkhati sikkhapadesu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha ubhayani kho panassa patimokkhani vittharena svagatani honti suvibhattani suppavattani 1- vinicchitani suttaso anubyanjanaso adhikaranasamuppadavupasamakusalo hoti dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo 2- santuttho hoti itaritaracivarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharena pasadiko hoti abhikkantapatikkante 3- susamvuto antaragharepi 4- nisajjaya catunnam jhananam abhicetasikanam 5- ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi asavananca khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. supavattini. 2 Po. Ma. ularapamojjo. 3 Po. atikkantapatikkanto. @4 pisaddo natthi. 5 Po. Yu. abhicetasikanam. Samannagato thero bhikkhu yassam yassam disayam viharati phasuyeva viharatiti. [99] Athakho ayasma upali yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma upali bhagavantam etadavoca icchamaham bhante arannavanapatthani 1- pantani senasanani patisevitunti . durabhisambhavani hi 2- kho upali arannavanapatthani pantani senasanani dukkaram pavivekam durabhiramam ekatte haranti manne mano vanani samadhim alabhamanassa bhikkhuno yo kho upali evam vadeyya aham samadhim alabhamano arannavanapatthani pantani senasanani patisevissamiti tassetam patikankham samsidissati va uppilavissati 3- va {99.1} seyyathapi upali mahaudakarahado atha agaccheyya hatthinago sattaratano va addhattharatano 4- va tassa evamassa yannunaham imam udakarahadam ogahetva kannasandhovikampi khiddam kileyyam pitthisandhovikampi khiddam kileyyam kannasandhovikampi khiddam kilitva pitthisandhovikampi khiddam kilitva nhatva 5- ca pivitva ca paccuttaritva yena kamam pakkameyyanti so tam udakarahadam ogahetva kannasandhovikampi khiddam kileyya pitthisandhovikampi khiddam kileyya kannasandhovikampi khiddam kilitva pitthisandhovikampi khiddam kilitva nhatva ca pivitva ca paccuttaritva yena kamam pakkameyya tam kissa hetu maha upali 6- attabhavo gambhire gadham vindati {99.2} atha agaccheyya saso va bilaro va tassa evamassa @Footnote: 1 Po. Yu. aranne vanapatkani. sabbattha idisameva. 2 Yu. hisaddo natthi. @3 Ma. sabbattha varesu uplavissati. 4 Po. addhatthttararatano. Yu. addharatano. @5 Ma. sabbattha varesu nhatva. 6 Si. Yu. maha hupala. Ko caham ko ca hatthinago yannunaham imam udakarahadam ogahetva kannasandhovikampi khiddam kileyyam pitthisandhovikampi khiddam kileyyam kannasandhovikampi khiddam kilitva pitthisandhovikampi khiddam kilitva nhatva ca pivitva ca paccuttaritva yena kamam pakkameyyanti so tam udakarahadam sahasa appatisankhaya 1- tassetam patikankham samsidissati va uppilavissati va tam kissa hetu paritto upali 2- attabhavo gambhire gadham na vindati evameva kho upali yo evam vadeyya aham samadhim alabhamano arannavanapatthani pantani senasanani patisevissamiti tassetam patikankham samsidissati va uppilavissati 3- va seyyathapi upali daharo kumaro mando uttanaseyyako sakena muttakarisena kilati tam kim mannasi upali nanvayam kevala paripura balakhiddati 4- . Evam bhante. {99.3} Sa kho so upali kumaro aparena samayena vuddhimanvaya indriyanam paripakamanvaya yani tani 5- kumarakanam kilapanakani bhavanti seyyathidam vankakam 6- ghatikam mokkhacikam pingulikam 7- pattalhakam rathakam dhanukam tehi kilati tam kim mannasi upali nanvayam khidda purimaya khiddaya abhikkantatara ca panitatara cati. Evam bhante. {99.4} Sa kho so upali kumaro aparena samayena vuddhimanvaya indriyanam paripakamanvaya pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricareti cakkhuvinneyyehi rupehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi @Footnote: 1 Po. Ma. appatisankha. etthantare ca pakkhandeyyati dissati. 2 Yu. hupali. @3 Ma. upalvissati vati. 4 Po. balakilati. 5 Ma. yani kanici. @6 Po. Yu. vankam. 7 Po. vatulakam. Ma. Yu. cingulakam. Kamupasanhitehi rajaniyehi sotavinneyyehi saddehi ... Ghanavinneyyehi gandhehi ... jivhavinneyyehi rasehi ... Kayavinneyyehi photthabbehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi tam kim mannasi upali nanvayam khidda purimahi khiddahi abhikkantatara ca panitatara cati. Evam bhante. {99.5} Idha kho pana [1]- upali tathagato loke uppajjati araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagava so imam lokam sadevakam samarakam sabrahmakam sassamanabrahmanim pajam sadevamanussam sayam abhinna sacchikatva pavedeti so dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti tam dhammam sunati gahapati va gahapatiputto va annatarasmim va kule paccha jato so tam dhammam sutva tathagate saddham patilabhati so tena saddhapatilabhena samannagato iti patisancikkhati sambadho gharavaso rajapatho abbhokaso pabbaja nayidam sukaram agaram ajjhavasata ekantaparipunnam ekantaparisuddham sankhalikhitam brahmacariyam caritum yannunaham kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajeyyanti {99.6} so aparena samayena appam va bhogakkhandham pahaya mahantam va bhogakkhandham pahaya appam va natiparivattam pahaya mahantam va natiparivattam pahaya kesamassum oharetva kasayani @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare voti atthi. Vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajati so evam pabbajito samano bhikkhunam sikkhasajivasamapanno panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti dinnadayi dinnapatikankhi athenena sucibhutena attana viharati abrahmacariyam pahaya brahmacari hoti aracari virato methuna gamadhamma {99.7} musavadam pahaya musavada pativirato hoti saccavadi saccasandho theto paccayiko avisamvadako lokassa pisunam vacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti na ito sutva amutra 1- akkhata imesam bhedaya amutra va sutva na imesam akkhata amusam bhedaya iti bhinnanam va sandhata sahitanam va anuppadata samaggaramo samaggarato samagganandi samaggakaranim vacam bhasita hoti pharusam vacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ya sa vaca kannasukha pemaniya 2- hadayangama pori bahujanakanta bahujanamanapa tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti kalavadi bhutavadi atthavadi dhammavadi vinayavadi nidhanavatim vacam bhasita hoti kalena sapadesam pariyantavatim atthasanhitam {99.8} so bijagamabhutagamasamarambha pativirato hoti ekabhattiko hoti rattuparato virato vikalabhojana naccagitavaditavisukadassana pativirato hoti malagandhavilepanadharanamandanavibhusanatthana pativirato hoti uccasayanamahasayana pativirato @Footnote: 1 Ma. ito sutva na amutra. 2 Ma. pemaniya. Hoti jataruparajatapatiggahana pativirato hoti amakadhannapatiggahana pativirato hoti amakamamsapatiggahana pativirato hoti itthikumaripatiggahana pativirato hoti dasidasapatiggahana pativirato hoti ajelakapatiggahana pativirato hoti kukkutasukarapatiggahana pativirato hoti hatthigavassavalavapatiggahana 1- pativirato hoti khettavatthupatiggahana pativirato hoti duteyyapahinagamananuyoga pativirato hoti kayavikkaya pativirato hoti tulakutakamsakutamanakuta pativirato hoti ukkotanavanca- nikatisaviyoga 2- pativirato hoti chedanavadhabandhaviparamosaalopasahasa 3- pativirato hoti {99.9} so santuttho hoti kayapariharikena civarena kucchipariharikena pindapatena yena yeneva pakkamati samadayeva pakkamati seyyathapi nama pakkhi sakuno yena yeneva deti 4- sapattabharova deti evameva bhikkhu santuttho hoti kayapariharikena civarena kucchipariharikena pindapatena yena yeneva pakkamati samadayeva pakkamati so imina ariyena silakkhandhena samannagato ajjhattam anavajjasukham patisamvedeti. So cakkhuna rupam disva na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam cakkhundriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati cakkhundriyam cakkhundriye samvaram apajjati sotena saddam sutva ... Ghanena gandham ghayitva ... Jivhaya rasam sayitva ... Kayena photthabbam phusitva ... manasa dhammam vinnaya na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi @Footnote: 1 Ma. Yu. ... gavassa .... 2 Ma. Yu. saciyoga. 3 Ma. Yu. chedanavadhabandhanaviparamosa @alopasahasakara. 4 Po. sandeti. Yatvadhikaranamenam manindriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati manindriyam manindriye samvaram apajjati so imina ariyena indriyasamvarena samannagato ajjhattam abyasekasukham 1- patisamvedeti. So abhikkante patikkante sampajanakari hoti alokite vilokite sampajanakari hoti samminjite pasarite sampajanakari hoti sanghatipattacivaradharane sampajanakari hoti asite pite khayite sayite sampajanakari hoti uccarapassavakamme sampajanakari hoti gate thite nisinne sutte jagarite bhasite tunhibhave sampajanakari hoti so imina ca ariyena silakkhandhena samannagato imina ca ariyena indriyasamvarena samannagato imina ca ariyena satisampajannena samannagato vivittam senasanam bhajati arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam so arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va nisidati pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva {99.10} so abhijjham loke pahaya vigatabhijjhena cetasa viharati abhijjhaya cittam parisodheti byapadapadosam pahaya abyapannacitto viharati sabbapanabhutahitanukampi byapadapadosa cittam parisodheti thinamiddham pahaya vigatathinamiddho viharati alokasanni sato sampajano thinamiddha cittam parisodheti uddhaccakukkuccam pahaya anuddhato viharati ajjhattam @Footnote: 1 Po. abyapajjham sukham. Vupasantacitto uddhaccakukkucca cittam parisodheti vicikiccham pahaya tinnavicikiccho viharati akathamkathi kusalesu dhammesu vicikicchaya cittam parisodheti. So ime panca nivarane pahaya cetaso 1- upakkilese pannaya dubbalikarane vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.11} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana 2- arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti puna ca param upali bhikkhu vitakkavicaranam vupasama ... dutiyam jhanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.12} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti puna caparam upali bhikkhu pitiya ca viraga ... Tatiyam jhanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.13} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha @Footnote: 1 Po. cetasa. 2 Po. sabbattha varesu samphassamana. Viharanti puna caparam upali bhikkhu sukhassa ca pahana ... catuttham jhanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.14} Imampi kho mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti puna caparam upali bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.15} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti puna caparam upali bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati ... sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati ... sabbaso akincannayatanam samatikkamma santametam panitametanti nevasannanasannayatanam upasampajja viharati tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.16} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani Patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti puna caparam upali bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati pannaya cassa disva asava parikkhina honti tam kim mannasi upali nanvayam viharo purimehi viharehi abhikkantataro ca panitataro cati. Evam bhante. {99.17} Imampi kho upali mama savaka attani dhammam sampassamana arannavanapatthani pantani senasanani patisevanti no ca kho tava anuppattasadattha viharanti ingha tvam upali sanghe viharahi sanghe te viharato phasu bhavissatiti. [100] Dasayime bhikkhave dhamme appahaya abhabbo arahattam sacchikatum katame dasa ragam dosam moham kodham upanaham makkham palasam issam macchariyam manam ime kho bhikkhave dasa dhamme appahaya abhabbo arahattam sacchikatunti 1- . dasayime bhikkhave dhamme pahaya bhabbo arahattam sacchikatum katame dasa ragam dosam moham kodham upanaham makkham palasam issam macchariyam manam ime kho bhikkhave dasa dhamme pahaya bhabbo arahattam sacchikatunti. Upasakavaggo 2- pancamo. Tassuddanam kamabhogi 3- veram 4- ditthi vajjiyauttiya ubho kokanudo ahuniyo thero upali abhabo 5-. Dutiyapannasako dutiyo. @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi . 2 Po. upalivaggo. 3 Po. Ma. kosavedaditthiva @vappaupattim gato. parakokanudo ahuniyo thero upali amenacati. 4 Ma. bhayam. @vajjiyamahitutti. 5 Ma. Yu. abhabbo. Tatiyapannasako samanasannavaggo pathamo [101] Tisso [1]- bhikkhave samanasanna bhavita bahulikata satta dhamme paripurenti katama tisso vevanniyamhi ajjhupagato parapatibaddha me jivika anno me akappo karaniyoti ima kho bhikkhave tisso samanasanna bhavita bahulikata satta dhamme paripurenti katame satta niccam satatakari hoti satatavutti 2- silesu anabhijjhalu hoti abyapajjho hoti anatimani hoti sikkhakamo hoti iccatthantissa 3- hoti jivitaparikkharesu araddhaviriyo [4]- viharati ima kho bhikkhave tisso samanasanna bhavita bahulikata ime satta dhamme paripurentiti. [102] Sattime bhikkhave bojjhanga bhavita bahulikata tisso vijja paripurenti katame satta satisambojjhango dhammavicayasambojjhango viriyasambojjhango pitisambojjhango passaddhisambojjhango samadhisambojjhango upekkhasambojjhango ime kho bhikkhave satta bojjhanga bhavita bahulikata tisso vijja paripurenti katama tisso idha bhikkhave bhikkhu anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam @Footnote: 1 Ma. ima. 2 Ma. santatakari hoti santavutti. niccanti natthi. @3 Po. icchatthantissa. Ma. idamatthamtissa. Yu. idamatantissa. 4 Ma. Yu. ca. Ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati asavanam khaya .pe. Sacchikatva upasampajja viharati ime kho bhikkhave satta bojjhanga bhavita bahulikata ima tisso vijja paripurentiti. [103] Micchattam bhikkhave agamma viradhana hoti no aradhana kathanca bhikkhave micchattam agamma viradhana hoti no aradhana micchaditthikassa bhikkhave micchasankappo pahoti micchasankappassa micchavaca pahoti micchavacassa micchakammanto pahoti micchakammantassa micchaajivo pahoti micchaajivassa micchavayamo pahoti micchavayamassa micchasati pahoti micchasatissa micchasamadhi pahoti micchasamadhissa micchananam pahoti micchananissa 1- micchavimutti pahoti evam kho bhikkhave micchattam agamma viradhana hoti no aradhana. [104] Sammattam bhikkhave agamma aradhana hoti no viradhana kathanca bhikkhave sammattam agamma aradhana hoti no viradhana sammaditthikassa bhikkhave sammasankappo pahoti sammasankappassa sammavaca pahoti sammavacassa sammakammanto pahoti sammakammantassa sammaajivo pahoti sammaajivassa sammavayamo pahoti sammavayamassa sammasati pahoti sammasatissa sammasamadhi pahoti @Footnote: 1 Po. Yu. micchananassa. sabbattha idisameva. Sammasamadhissa sammananam pahoti sammananissa 1- sammavimutti pahoti evam kho bhikkhave sammattam agamma aradhana hoti no viradhanati. {104.1} Micchaditthikassa bhikkhave purisapuggalassa micchasankappassa micchavacassa micchakammantassa micchaajivassa micchavayamassa micchasatissa micchasamadhissa micchananissa micchavimuttissa yanceva kayakammam yathaditthisamattam samadinnam yanca vacikammam ... yanca manokammam yathaditthisamattam samadinnam ya ca cetana ya ca patthana yo ca panidhi ye ca sankhara sabbe te dhamma anitthaya akantaya amanapaya ahitaya dukkhaya samvattanti tam kissa hetu ditthi hi 2- bhikkhave papika seyyathapi bhikkhave nimbabijam va kosatakibijam va tittakalabubijam va allaya pathaviya nikkhittam yanceva pathavirasam upadiyati yanca aporasam upadiyati sabbantam tittakattaya katukattaya asatattaya samvattati tam kissa hetu bijamhi bhikkhave papakam evameva kho bhikkhave micchaditthikassa purisapuggalassa micchasankappassa micchavacassa micchakammantassa micchavayamassa micchasatissa micchasamadhissa micchananissa micchavimuttissa yanceva kayakammam yathaditthisamattam samadinnam yanca vacikammam ... yanca manokammam yathaditthisamattam samadinnam ya ca cetana ya ca patthana yo ca panidhi ye ca sankhara sabbe te dhamma anitthaya akantaya amanapaya ahitaya dukkhaya samvattanti tam kissa hetu ditthi hi @Footnote: 1 Po. Yu. sammananassa. sabbattha idisameva. 2 Ma. sabbavaresuhissa. Bhikkhave papika. {104.2} Sammaditthikassa bhikkhave purisapuggalassa sammasankappassa sammavacassa sammakammantassa sammaajivassa sammavayamassa sammasatissa sammasamadhissa sammananissa sammavimuttissa yanceva kayakammam yathaditthisamattam samadinnam yanca vacikammam yathaditthisamattam samadinnam ... yanca manokammam yathaditthisamattam samadinnam ya ca cetana ya ca patthana yo ca panidhi ye ca sankhara sabbe te dhamma itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattanti tam kissa hetu ditthi hi bhikkhave bhaddika seyyathapi bhikkhave ucchubijam va salibijam va muddikabijam va 1- allaya pathaviya nikkhittam yanca 2- pathavirasam upadiyati yanca aporasam upadiyati sabbantam satattaya madhurattaya asecanakattaya samvattati tam kissa hetu bijamhi bhikkhave bhaddikam 3- {104.3} evameva kho bhikkhave sammaditthikassa purisapuggalassa sammasankappassa sammavacassa sammakammantassa sammaajivassa sammavayamassa sammasatissa sammasamadhissa sammananissa sammavimuttissa yanceva kayakammam yathaditthisamattam samadinnam yanca vacikammam ... yanca manokammam yathaditthisamattam samadinnam ya ca cetana ya ca patthana yo ca panidhi ye ca sankhara sabbe te dhamma itthaya kantaya manapaya hitaya sukhaya samvattanti tam kissa hetu ditthi hi bhikkhave bhaddikati. [105] Avijja bhikkhave pubbangama akusalanam dhammanam samapattiya @Footnote: 1 Ma. muddikabija. 2 Ma. yanceva. 3 Ma. Yu. bhaddakam. Anvadeva ahirikam anottappam avijjagatassa bhikkhave aviddasuno micchaditthi pahoti micchaditthikassa micchasankappo pahoti micchasankappassa micchavaca pahoti micchavacassa micchakammanto pahoti micchakammantassa micchaajivo pahoti micchaajivassa micchavayamo pahoti micchavayamassa micchasati pahoti micchasatissa micchasamadhi pahoti micchasamadhissa micchananam pahoti micchananissa micchavimutti pahoti. {105.1} Vijja bhikkhave pubbangama kusalanam dhammanam samapattiya anvadeva hirottappam vijjagatassa bhikkhave viddasuno sammaditthi pahoti sammaditthikassa sammasankappo pahoti sammasankappassa sammavaca pahoti sammavacassa sammakammanto pahoti sammakammantassa sammaajivo pahoti sammaajivassa sammavayamo pahoti sammavayamassa sammasati pahoti sammasatissa sammasamadhi pahoti sammasamadhissa sammananam pahoti sammananissa sammavimutti pahoti. [106] Dasayimani bhikkhave nijjaravatthuni katamani dasa sammaditthikassa bhikkhave micchaditthi nijjinna hoti ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.1} Sammasankappassa bhikkhave micchasankappo nijjinno hoti ye ca micchasankappapaccaya aneke papaka akusala Dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammasankappapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.2} Sammavacassa bhikkhave micchavaca nijjinna hoti ye ca micchavacapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammavacapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.3} Sammakammantassa bhikkhave micchakammanto nijjinno hoti ye ca micchakammantapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammakammantapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.4} Sammaajivassa bhikkhave micchaajivo nijjinno hoti ye ca micchaajivapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammaajivapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.5} Sammavayamassa bhikkhave micchavayamo nijjinno hoti ye ca micchavayamapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammavayamapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.6} Sammasatissa bhikkhave micchasati nijjinna hoti ye ca micchasatipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammasatipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.7} Sammasamadhissa bhikkhave micchasamadhi nijjinno hoti ye ca micchasamadhipaccaya aneke papaka akusala dhamma Sambhavanti te cassa nijjinna honti sammasamadhipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.8} Sammananissa bhikkhave micchananam nijjinnam hoti ye ca micchananapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammananapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {106.9} Sammavimuttissa bhikkhave micchavimutti nijjinna hoti ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa nijjinna honti sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. Imani kho bhikkhave dasa nijjaravatthuniti. [107] Atthi bhikkhave dakkhinesu janapadesu dhovanam 1- nama tattha hoti annampi panampi khajjampi bhojjampi 2- seyyampi peyyampi naccampi gitampi vaditampi atthetam bhikkhave dhovanam netam natthiti vadami tanca kho etam bhikkhave dhovanam hinam gammam pothujjanikam anariyam anatthasanhitam na nibbidaya na viragaya na nirodhaya na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na nibbanaya samvattati {107.1} ahanca kho bhikkhave ariyam dhovanam desissami 3- yam dhovanam ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattati yam dhovanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti @Footnote: 1 Po. sabbavaresu dhopanam. 2 Po. bhojanampi. 3 Ma. desessami. ito @param evam natabbam. Sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkha- domanassupayasehi parimuccanti tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti. Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. {107.2} Bhagava etadavoca katamanca tam bhikkhave ariyam dhovanam 1- ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattati yam dhovanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccanti. {107.3} Sammaditthikassa bhikkhave micchaditthi niddhota hoti ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa niddhota hoti sammaditthipaccaya [2]- aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {107.4} Sammasankappassa bhikkhave micchasankappo niddhoto hoti ... Sammavacassa bhikkhave micchavaca niddhota hoti ... Sammakammantassa bhikkhave micchakammanto niddhoto hoti ... sammaajivassa bhikkhave micchaajivo niddhoto hoti ... Sammavayamassa bhikkhave micchavayamo niddhoto hoti ... sammasatissa bhikkhave micchasati niddhota hoti ... sammasamadhissa bhikkhave micchasamadhi niddhoto hoti ... Sammananissa bhikkhave micchananam niddhotam hoti ... Sammavimuttissa bhikkhave micchavimutti niddhota hoti ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa niddhota honti sammavimuttipaccaya @Footnote: 1 Ma. Yu. yam dhovanam. 2 Ma. Yu. ca. Ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {107.5} Idam kho tam bhikkhave ariyam dhovanam [1]- ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattati yam dhovanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccantiti. [108] Tikicchaka bhikkhave virecanam denti pittasamutthananampi abadhanam patighataya semhasamutthananampi abadhanam patighataya vatasamutthananampi abadhanam patighataya atthetam bhikkhave virecanam netam natthiti vadami tanca kho etam bhikkhave virecanam sampajjatipi vipajjatipi {108.1} ahanca kho bhikkhave ariyam virecanam desissami yam virecanam [2]- sampajjatiyeva no vipajjati yam virecanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccanti tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti. Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. {108.2} Bhagava etadavoca katamanca tam bhikkhave ariyam virecanam [3]- sampajjatiyeva no vipajjati yam virecanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena @Footnote: 1 Yu. yam dhovanam. 2 Po. tam. 3 Ma. Yu. yam virecanam. Parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccanti. {108.3} Sammaditthikassa bhikkhave micchaditthi virita 1- hoti ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa virita honti sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {108.4} Sammasankappassa bhikkhave micchasankappo virito hoti ... Sammavacassa bhikkhave micchavaca virita hoti ... sammakammantassa bhikkhave micchakammanto virito hoti ... sammaajivassa bhikkhave micchaajivo virito hoti ... sammavayamassa bhikkhave micchavayamo virito hoti ... sammasatissa bhikkhave micchasati virita hoti ... Sammasamadhissa bhikkhave micchasamadhi virito hoti ... sammananissa bhikkhave micchananam viritam hoti ... Sammavimuttissa bhikkhave micchavimutti virita hoti ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa virita honti sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {108.5} Idam kho tam bhikkhave ariyam virecanam yam virecanam sampajjatiyeva no vipajjati yam virecanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccantiti. [109] Tikicchaka bhikkhave vamanam denti pittasamutthananampi @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbavaresu viritta. Abadhanam patighataya semhasamutthananampi abadhanam patighataya vatasamutthananampi abadhanam patighataya atthetam bhikkhave vamanam netam natthiti vadami tanca kho etam bhikkhave vamanam sampajjatipi vipajjatipi {109.1} ahanca kho tam 1- bhikkhave ariyam vamanam desissami yam vamanam sampajjatiyeva no vipajjati yam vamanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparideva- dukkhadomanassupayasehi parimuccanti tam sunatha ... katamanca tam bhikkhave ariyam vamanam [2]- sampajjatiyeva no vipajjati yam vamanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti .pe. sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccanti sammaditthikassa bhikkhave micchaditthi vanta hoti ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa vanta honti sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti. {109.2} Sammasankappassa bhikkhave micchasankappo vanto hoti ... Sammavacassa bhikkhave micchavaca vanta hoti ... sammakammantassa bhikkhave micchakammanto vanto hoti ... sammaajivassa bhikkhave micchaajivo vanto hoti ... sammavayamassa bhikkhave micchavayamo vanto hoti ... Sammasatissa bhikkhave micchasati vanta hoti ... Sammasamadhissa bhikkhave micchasamadhi vanto hoti ... Sammananissa bhikkhave micchananam vantam @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Ma. Yu. yam vamanam. Hoti ... {109.3} Sammavimuttissa bhikkhave micchavimutti vanta hoti ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa vanta honti sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti . idam kho tam bhikkhave ariyam vamanam [1]- sampajjatiyeva no vipajjati yam vamanam agamma jatidhamma satta jatiya parimuccanti jaradhamma satta jaraya parimuccanti maranadhamma satta maranena parimuccanti sokaparidevadukkhadomanassupayasadhamma satta sokaparidevadukkhadomanassupayasehi parimuccantiti. [110] Dasayime bhikkhave niddhamaniya 2- dhamma katame dasa sammaditthikassa bhikkhave micchaditthi niddhanta hoti ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti te cassa niddhanta honti sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti sammasankappassa bhikkhave micchasankappo niddhanto hoti ... sammavacassa bhikkhave micchavaca niddhanta hoti ... sammakammantassa bhikkhave micchakammanto niddhanto hoti ... sammaajivassa bhikkhave micchaajivo niddhanto hoti ... sammavayamassa bhikkhave micchavayamo niddhanto hoti ... Sammasatissa bhikkhave micchasati niddhanta hoti ... sammasamadhissa bhikkhave micchasamadhi niddhanto hoti ... sammananissa bhikkhave micchananam niddhantam hoti ... sammavimuttissa bhikkhave micchavimutti niddhanta hoti ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka @Footnote: 1 Ma. Yu. yam vamanam. 2 Ma. niddhamaniya. Akusala dhamma sambhavanti te cassa niddhanta honti sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ime kho bhikkhave dasa niddhamaniya dhammati. [111] Athakho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca asekho asekhoti bhante vuccati kittavata nu kho bhante bhikkhu asekho hotiti. Idha bhikkhu 1- asekhaya sammaditthiya samannagato hoti asekhena sammasankappena samannagato hoti asekhaya sammavacaya samannagato hoti asekhena sammakammantena samannagato hoti asekhena sammaajivena samannagato hoti asekhena sammavayamena samannagato hoti asekhaya sammasatiya samannagato hoti asekhena sammasamadhina samannagato hoti asekhena sammananena samannagato hoti asekhaya sammavimuttiya samannagato hoti evam kho bhikkhu 2- asekho hotiti. [112] Dasayime bhikkhave asekhiya dhamma katame dasa asekha sammaditthi asekho sammasankappo asekha sammavaca asekho sammakammanto asekho sammaajivo asekho sammavayamo asekha sammasati asekho sammasamadhi asekham sammananam asekha sammavimutti ime kho bhikkhave dasa asekhiya dhammati. Samanasannavaggo pathamo. @Footnote: 1-2 Ma. Yu. amenditam. Tassuddanam samanasanna bojjhanga micchattam upavijjaya vijjanam dhovanatikiccha niddhamena dve cati 1-. ----------- Paccorohanivaggo dutiyo [113] Adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca dhammo ca veditabbo attho ca adhammanca viditva anatthanca dhammanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbam katamo ca bhikkhave adhammo ca anattho ca micchaditthi micchasankappo micchavaca micchakammanto micchaajivo micchavayamo micchasati micchasamadhi micchananam micchavimutti ayam vuccati bhikkhave adhammo ca anattho ca katamo ca bhikkhave dhammo ca attho ca sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi sammananam sammavimutti ayam vuccati bhikkhave dhammo ca attho ca adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca dhammo ca veditabbo attho ca adhammanca viditva anatthanca dhammanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [114] Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca @Footnote: 1 Ma. sanna bojjhanga micchattam bijam vijjaya nijjaram @ dhovanam tikiccha vamanam niddhamanam dve asekhati. Viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbam katamo ca bhikkhave adhammo katamo ca dhammo katamo ca anattho katamo ca attho micchaditthi bhikkhave adhammo sammaditthi dhammo ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.1} Micchasankappo bhikkhave adhammo sammasankappo dhammo ye ca micchasankappapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammasankappapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.2} Micchavaca bhikkhave adhammo sammavaca dhammo ye ca micchavacapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammavacapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.3} Micchakammanto bhikkhave adhammo sammakammanto dhammo ye ca micchakammantapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammakammantapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.4} Micchaajivo bhikkhave adhammo sammaajivo dhammo ye ca micchaajivapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaajivapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.5} Micchavayamo bhikkhave adhammo sammavayamo dhammo ye ca micchavayamapaccaya Aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammavayamapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.6} Micchasati bhikkhave adhammo sammasati dhammo ye ca micchasatipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammasatipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.7} Micchasamadhi bhikkhave adhammo sammasamadhi dhammo ye ca micchasamadhipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammasamadhipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.8} Micchananam bhikkhave adhammo sammananam dhammo ye ca micchananapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammananapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.9} Micchavimutti bhikkhave adhammo sammavimutti dhammo ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {114.10} Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [115] Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho Ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi. {115.1} Athakho tesam bhikkhunam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajeyyati {115.2} athakho tesam bhikkhunam etadahosi ayam kho ayasma anando satthuceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma 1- anando imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma anando tenupasankameyyama upasankamitva ayasmantam anandam etamattham puccheyyama yatha no ayasma anando byakarissati tatha nam dharessamati athakho te bhikkhu yenayasma anando tenupasankamimsu upasankamitva ayasmata anandena saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu ekamantam @Footnote: 1 Ma. Yu. cayasma. Nisinna kho te bhikkhu ayasmantam anandam etadavocum idam kho 1- avuso ananda bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti {115.3} tesam no avuso amhakam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajeyyati {115.4} tesam no avuso amhakam etadahosi ayam kho ayasma anando satthuceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma anando imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma anando tenupasankamissama upasankamitva ayasmantam anandam etamattham puccheyyama yatha no ayasma anando byakarissati tatha @Footnote: 1 Ma. Yu. kho no. Nam dhareyyamati 1- vibhajatayasma anandoti. {115.5} Seyyathapi avuso puriso saratthiko saragavesi sarapariyesanam sarapariyesanam caramano mahato rukkhassa titthato saravato atikkammeva mulam atikkamma 2- khandham sakhapalase saram pariyesitabbam manneyya evam sampadamidam ayasmantanam satthari sammukhibhute tam bhagavantam atisitva amhe etamattham patipucchitabbam mannatha so 3- avuso bhagava janam janati passam passati cakkhubhuto nanabhuto dhammabhuto brahmabhuto vatta pavatta atthassa ninneta amatassa data dhammasami tathagato so ceva panetassa kalo ahosi yam tumhe bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyatha yatha no 4- bhagava byakareyya 5- tatha nam dhareyyathati. {115.6} Addhavuso ananda bhagava janam janati passam passati cakkhubhuto nanabhuto dhammabhuto brahmabhuto vatta pavatta atthassa ninneta amatassa data dhammasami tathagato so ceva panetassa kalo ahosi yam mayam bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyama yatha no bhagava byakareyya tatha nam dhareyyama apicayasma anando satthuceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma anando imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum vibhajitayasma anando agarukatvati. {115.7} Tenahavuso sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato @Footnote: 1 Ma. Yu. dharessamati. 2 Po. atikkammeva. 3 Ma. Yu. so havuso. @4 Ma. Yu. vo. 5 Po. byakarissati. Anandassa paccassosum . ayasma 1- anando etadavoca yam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti. {115.8} Katamo cavuso adhammo katamo ca dhammo katamo ca anattho ca katamo ca attho micchaditthi avuso adhammo sammaditthi dhammo ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho {115.9} micchasankappo avuso adhammo sammasankappo dhammo ... Micchavaca avuso adhammo sammavaca dhammo ... micchakammanto avuso adhammo sammakammanto dhammo ... micchaajivo avuso adhammo sammaajivo dhammo ... micchavayamo avuso adhammo sammavayamo dhammo ... micchasamadhi avuso adhammo sammasamadhi dhammo ... Micchananam avuso adhammo sammananam dhammo ... Micchavimutti avuso adhammo sammavimutti dhammo ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho {115.10} yam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva @Footnote: 1 Ma. athayasama. Vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti imassa kho aham avuso bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa evam vittharena attham ajanami akankhamana ca pana tumhe avuso bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyatha yatha no 1- bhagava byakareyya tatha nam dhareyyathati. {115.11} Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato anandassa bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum {115.12} yam kho no bhante 2- bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti {115.13} tesam no bhante amhakam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva @Footnote: 1 Ma. Yu. yatha vo bhagava byakaroti. 2 Ma. ayam patho natthi. Atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajeyyati {115.14} tesam no bhante amhakam etadahosi ayam kho ayasma anando satthuceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma anando imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma anando tenupasankameyyama upasankamitva ayasmantam anandam etamattham puccheyyama yatha no ayasma anando byakarissati tatha nam dhareyyamati 1- {115.15} athakho mayam bhante yenayasma anando tenupasankamimha upasankamitva ayasmantam anandam etamattham apucchimha tesam no bhante ayasmata anandena imehi akarehi imehi padehi imehi byanjanehi attho suvibhattoti. {115.16} Sadhu sadhu bhikkhave pandito bhikkhave anando mahapanno bhikkhave anando mam cepi tumhe bhikkhave upasankamitva etamattham puccheyyatha ahampicetam evameva byakareyyam yathatam anandena byakatam eso ceva tassa attho evanca nam dhareyyathati. [116] Athakho ajino 2- paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam @Footnote: 1 Ma. Yu. dharessamati . 2 Ma. Yu. ajito. Vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho [1]- paribbajako bhagavantam etadavoca amhakam bho gotama pandito nama sabrahmacari tena pancamattani cittatthanasatani [2]- yehi annatitthiya uparaddhava jananti uparaddhasmati. {116.1} Athakho bhagava bhikkhu amantesi dharetha no tumhe bhikkhave panditavatthuniti . etassa bhagava kalo etassa sugata kalo yam bhagava bhaseyya bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca idha bhikkhave ekacco adhammikena vadena adhammikam vadam abhinigganhati abhinippileti tena ca adhammikam parisam ranjeti tena sa adhammika parisa uccasadda mahasadda hoti pandito vata bho pandito vata bhoti {116.2} idha pana bhikkhave ekacco adhammikena vadena dhammikam vadam abhinigganhati abhinippileti tena ca adhammikam parisam ranjeti tena sa adhammika parisa uccasadda mahasadda hoti pandito vata bho pandito vata bhoti {116.3} idha pana bhikkhave ekacco adhammikena vadena dhammikanca vadam adhammikanca vadam abhinigganhati abhinippileti tena ca adhammikam parisam ranjeti tena sa adhammika parisa uccasadda mahasadda hoti pandito vata bho pandito vata bhoti {116.4} idha pana bhikkhave ekacco dhammikena vadena adhammikam vadam @Footnote: 1 Ma. Yu. ajito. Po. ajino . 2 Ma. Yu. etthantare cintitaniti atthi. Abhinigganhati abhinippileti tena ca adhammikam parisam ranjeti tena sa adhammika parisa uccasadda mahasadda hoti pandito vata bho pandito vata bhoti {116.5} idha pana bhikkhave ekacco dhammikena vadena dhammikam vadam abhinigganhati abhinippileti tena ca dhammikam parisam ranjeti tena sa dhammika parisa uccasadda mahasadda hoti pandito vata bho pandito vata bhoti {116.6} adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti {116.7} katamo ca bhikkhave adhammo katamo ca dhammo katamo ca anattho katamo ca attho micchaditthi bhikkhave adhammo sammaditthi dhammo ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho {116.8} micchasankappo bhikkhave adhammo sammasankappo dhammo ... Micchavaca bhikkhave adhammo sammavaca dhammo ... micchakammanto bhikkhave adhammo sammakammanto dhammo ... Micchaajivo bhikkhave adhammo sammaajivo dhammo ... micchavayamo bhikkhave adhammo sammavayamo dhammo ... Micchasati bhikkhave adhammo ... Sammasati dhammo micchasamadhi bhikkhave adhammo sammasamadhi dhammo ... micchananam bhikkhave adhammo sammananam Dhammo ... {116.9} Micchavimutti bhikkhave adhammo sammavimutti dhammo ye ca micchavimuttipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammavimuttipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho {116.10} adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [117] Athakho sagaravo 1- brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho sagaravo brahmano bhagavantam etadavoca kim nu kho bho gotama orimam tiram kim parimam tiranti . micchaditthi kho brahmana orimam tiram sammaditthi parimam tiram micchasankappo orimam tiram sammasankappo parimam tiram micchavaca orimam tiram sammavaca parimam tiram micchakammanto orimam tiram sammakammanto parimam tiram micchaajivo orimam tiram sammaajivo parimam tiram micchavayamo orimam tiram sammavayamo parimam tiram micchasati orimam tiram sammasati parimam tiram micchasamadhi orimam tiram sammasamadhi parimam tiram micchananam orimam tiram sammananam parimam tiram micchavimutti orimam tiram sammavimutti parimam tiram 2- idam kho brahmana orimam tiram @Footnote: 1 Ma. Yu. sangaravo . 2 Ma. tiranti. Idam parimam tiranti. Appaka te manussesu ye jana paragamino athayam itara paja tiramevanudhavati. Ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino te jana paramessanti maccudheyyam suduttaram. Kanham dhammam vippahaya sukkam bhavetha pandito oka anokkamagamma viveke yattha duramam. Tatrabhiratimiccheyya hitva kame akincano pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito. Yesam sambodhiyangesu samma cittam subhavitam adanapatinissagge anupadaya ye rata khinasava jutimanto te loke parinibbutati. [118] Orimanca vo bhikkhave tiram desissami parimanca tiram tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamanca bhikkhave orimam tiram katamanca parimam tiram micchaditthi bhikkhave 1- orimam tiram sammaditthi parimam tiram .pe. micchavimutti orimam tiram sammavimutti parimam tiram idam kho bhikkhave orimam tiram idam parimam tiranti. Appaka te manussesu ye jana paragamino athayam itara paja tiramevanudhavati. @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi. Ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino te jana paramessanti maccudheyyam suduttaram. Kanham dhammam vippahaya sukkam bhavetha pandito oka anokamagamma viveke yattha duramam. Tatrabhiratimiccheyya hitva kame akincano pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito. Yesam sambodhiyangesu samma cittam subhavitam adanapatinissagge anupadaya ye rata khinasava jutimanto te loke parinibbutati. [119] Tena kho pana samayena janussoni brahmano tadahuposathe sisanhato navam khomayugam nivattho allakusamutthim adaya bhagavato avidure ekamantam thito hoti . addasa kho bhagava janussonim brahmanam tadahuposathe sisanhatam navam khomayugam nivattham allakusamutthim adaya avidure ekamantam thitam disvana janussonim brahmanam etadavoca kim nu tvam brahmana tadahuposathe sisanhato navam khomayugam nivattho allakusamutthim adaya ekamantam thito kim nu ajja 1- brahmanakulassati. Paccorohani bho gotama ajja brahmanakulassati. {119.1} Yathakatham pana brahmana brahmananam paccorohani hotiti. Idha bho gotama brahmana tadahuposathe sisanhata navam khomayugam nivattha allena gomayena pathavim opunjitva 2- haritehi kusehi pattharitva antara ca @Footnote: 1 Ma. nvajja. Yu. kim nu kho ajja. 2 Po. omunjetva. Velam antara ca agyagaram seyyam kappenti te tam rattim tikkhattum paccutthaya panjalika aggim namassanti paccorohama bhavantam paccorohama bhavantanti pahutena ca sappitelena navanitena aggim santappenti tassa ca rattiya accayena panitena khadaniyena bhojaniyena brahmane santappenti evam bho gotama brahmananam paccorohani hotiti. {119.2} Annatha kho brahmana brahmananam paccorohani [1]- annatha ca pana ariyassa vinaye paccorohani hotiti . yathakatham pana bho gotama ariyassa vinaye paccorohani hoti sadhu me bhavam gotamo tathadhammam desetu yatha ariyassa vinaye paccorohani hotiti . Tenahi brahmana sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . Evam bhoti kho janussoni brahmano bhagavato paccassosi. {119.3} Bhagava etadavoca idha brahmana ariyasavako iti patisancikkhati micchaditthiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchaditthim pajahati micchaditthiya paccorohati {119.4} micchasankappassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchasankappam pajahati micchasankappa paccorohati micchavacaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchavacam pajahati micchavacaya paccorohati micchakammantassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchakammantam pajahati micchakammanta @Footnote: 1 Ma. etthantare hotiti atthi. Paccorohati micchaajivassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchaajivam pajahati micchaajiva paccorohati micchavayamassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchavayamam pajahati micchavayama paccorohati micchasatiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchasatim pajahati micchasatiya paccorohati micchasamadhissa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchasamadhim pajahati micchasamadhimha paccorohati micchananassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchananam pajahati micchanana 1- paccorohati micchavimuttiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchavimuttim pajahati micchavimuttiya paccorohati evam kho brahmana ariyassa vinaye paccorohani hotiti. {119.5} Annatha bho gotama brahmananam paccorohani annatha capana ariyassa vinaye paccorohani hoti imissa ca bho gotama ariyassa vinaye paccorohaniya brahmananam paccorohani kallam na agghati solasim abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranagatanti. [120] Ariyam vo bhikkhave paccorohanim desissami tam sunatha ... Katama ca bhikkhave ariya paccorohani idha bhikkhave ariyasavako @Footnote: 1 Ma. micchananamha. Iti patisancikkhati micchaditthiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchaditthim pajahati micchaditthiya paccorohati micchasankappassa kho ... micchavacaya kho ... Micchakammantassa kho ... Micchaajivassa kho ... Micchavayamassa kho ... micchasatiya kho ... micchasamadhissa kho ... Micchananassa kho ... micchavimuttiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchavimuttim pajahati micchavimuttiya paccorohati ayam vuccati bhikkhave ariya paccorohaniti. [121] Suriyassa bhikkhave udayato etam pubbangamam etam pubbanimittam yadidam arunuttam 1- evameva kho bhikkhave kusalanam dhammanam etam pubbangamam etam pubbanimittam yadidam sammaditthi sammaditthikassa bhikkhave sammasankappo pahoti sammasankappassa sammavaca pahoti sammavacassa sammakammanto pahoti sammakammantassa sammaajivo pahoti sammaajivassa sammavayamo pahoti sammavayamassa sammasati pahoti sammasatissa sammasamadhi pahoti sammasamadhissa sammananam pahoti sammananissa sammavimutti pahoti 2-. [122] Dasayime bhikkhave dhamma bhavita bahulikata asavanam khayaya samvattanti katame dasa sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi @Footnote: 1 Yu. arunaggam. Po. Ma. arunuggam. 2 Ma. Yu. pahotiti. Sammananam sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma bhavita bahulikata asavanam khayaya samvattantiti. Paccorohanivaggo dutiyo. [1]- ---------- Parisuddhivaggo tatiyo [123] Dasayime bhikkhave dhamma parisuddha pariyodata na annatra 2- sugatavinaya katame dasa sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi sammananam sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma parisuddha pariyodata na annatra sugatavinayati. [124] Dasayime bhikkhave dhamma anuppanna uppajjanti na annatra 3- sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma anuppanna uppajjanti na annatra sugatavinayati. [125] Dasayime bhikkhave dhamma mahapphala mahanisamsa na annatra sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime @Footnote: 1 Yu. tassuddanam @ tayo adhamma ajito sagaravo ca orimam @ dve ceva paccorohani pubbangamam avuso 4- cati. @2-3 Ma. nannatra . 4 Ma. asavakkhayoti. Kho bhikkhave dasa dhamma mahapphala mahanisamsa na annatra sugatavinayati. [126] Dasayime bhikkhave dhamma ragavinayapariyosana honti dosavinayapariyosana honti mohavinayapariyosana honti na annatra sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma ragavinayapariyosana honti dosavinayapariyosana honti mohavinayapariyosana honti na annatra sugatavinayati. [127] Dasayime bhikkhave dhamma ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattanti na annatra sugatavinayati katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattanti na annatra sugatavinayati. [128] Dasayime bhikkhave dhamma bhavita bahulikata anuppanna uppajjanti na annatra sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. Sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma bhavita bahulikata anuppanna uppajjanti na annatra sugatavinayati. [129] Dasayime bhikkhave dhamma bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa na annatra sugatavinayati katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma bhavita bahulikata mahapphala honti mahanisamsa na annatra sugatavinayati. [130] Dasayime bhikkhave dhamma bhavita bahulikata ragavinayapariyosana honti dosavinayapariyosana honti mohavinayapariyosana honti na annatra sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma bhavita bahulikata ragavinayapariyosana honti dosavinayapariyosana honti mohavinayapariyosana honti na annatra sugatavinayati. [131] Dasayime bhikkhave dhamma bhavita bahulikata ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattanti na annatra sugatavinaya katame dasa sammaditthi .pe. Sammavimutti ime kho bhikkhave dasa dhamma bhavita bahulikata ekantanibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattanti na annatra sugatavinayati. [132] Dasayime bhikkhave micchatta katame dasa micchaditthi micchasankappo micchavaca micchakammanto micchaajivo micchavayamo micchasati micchasamadhi micchananam micchavimutti ime kho bhikkhave dasa micchattati. [133] Dasayime bhikkhave sammatta katame dasa sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi sammananam sammavimutti ime Kho bhikkhave dasa sammattati. Parisuddhivaggo tatiyo. ------------ Sadhuvaggo catuttho [134] Sadhunca vo bhikkhave desissami 1- asadhunca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamanca bhikkhave asadhum micchaditthi micchasankappo micchavaca micchakammanto micchaajivo micchavayamo micchasati micchasamadhi micchananam micchavimutti idam vuccati bhikkhave asadhum . Katamanca bhikkhave sadhum sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi sammananam sammavimutti idam vuccati bhikkhave sadhunti. [135] Ariyadhammanca vo bhikkhave desissami anariyadhammanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave anariyo dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave anariyo dhammo . katamo ca bhikkhave ariyo dhammo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave ariyo dhammoti. [136] Kusalanca vo bhikkhave desissami akusalanca 2- tam @Footnote: 1 Ma. sabbavaresu desessami. 2 Ma. akusalanca vo ... kusalanca. Sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamanca bhikkhave akusalam micchaditthi .pe. micchavimutti idam vuccati bhikkhave akusalam . Katamanca bhikkhave kusalam sammaditthi .pe. sammavimutti idam vuccati bhikkhave kusalanti. [137] Atthanca vo bhikkhave desissami anatthanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave anattho micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave anattho . Katamo ca bhikkhave attho sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave atthoti. [138] Dhammanca vo bhikkhave desissami adhammanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave adhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave adhammo . Katamo ca bhikkhave dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave dhammoti. [139] Sasavanca vo bhikkhave dhammam desissami anasavanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave Sasavo dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave sasavo dhammo . katamo ca bhikkhave anasavo dhammo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave anasavo dhammoti. [140] Savajjanca vo bhikkhave dhammam desissami anavajjanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave savajjo dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave savajjo dhammo . katamo ca bhikkhave anavajjo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave anavajjo dhammoti. [141] Tapaniyanca vo bhikkhave dhammam desissami atapaniyanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave tapaniyo dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave tapaniyo dhammo . katamo ca bhikkhave atapaniyo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave atapaniyo dhammoti. [142] Acayagaminca vo bhikkhave dhammam desissami apacayagaminca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca Bhikkhave acayagami dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave acayagami dhammo . katamo ca bhikkhave apacayagami dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave apacayagami dhammoti. [143] Dukkhudrayanca vo bhikkhave dhammam desissami sukhudrayanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave dukkhudrayo dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave dukkhudrayo dhammo . katamo ca bhikkhave sukhudrayo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave sukhudrayo dhammoti. [144] Dukkhavipakanca vo bhikkhave dhammam desissami sukhavipakanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave dukkhavipako dhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave dukkhavipako dhammo . katamo ca bhikkhave sukhavipako dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave sukhavipako dhammoti. Sadhuvaggo catuttho. ----------- Ariyamaggavaggo pancamo [145] Ariyamagganca vo bhikkhave dhammam desissami anariyamagganca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave anariyo maggo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave anariyo maggo . katamo ca bhikkhave ariyo maggo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave ariyo maggoti. [146] Kanhamagganca vo bhikkhave dhammam desissami sukkamagganca 1- tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave kanhamaggo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave kanhamaggo . katamo ca bhikkhave sukko maggo 2- sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave sukko maggoti. [147] Saddhammanca vo bhikkhave [3]- desissami asaddhammanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave asaddhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave asaddhammo . katamo ca bhikkhave saddhammo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave saddhammoti. [148] Sappurisadhammanca vo bhikkhave desissami asappurisadhammanca @Footnote: 1 Yu. sukkamagganca ... kanhamagganca. 2 Ma. sabbavaresu sukkamaggo. @3 Po. Ma. dhammanti atthi. Tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave asappurisadhammo micchaditthi .pe. micchavimutti ayam vuccati bhikkhave asappurisadhammo . katamo ca bhikkhave sappurisa dhammo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave sappurisadhammoti. [149] Uppadetabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na uppadetabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na uppadetabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na uppadetabbo dhammo . Katamo ca bhikkhave uppadetabbo dhammo sammaditthi .pe. Sammavimutti ayam vuccati bhikkhave uppadetabbo dhammoti. [150] Asevitabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na asevitabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na asevitabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na asevitabbo dhammo . katamo ca bhikkhave asevitabbo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave asevitabbo dhammoti. [151] Bhavetabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na Bhavetabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na bhavetabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na bhavetabbo dhammo . katamo ca bhikkhave bhavetabbo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave bhavetabbo dhammoti. [152] Bahulikatabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na bahulikatabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na bahulikatabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na bahulikatabbo dhammo . katamo ca bhikkhave bahulikatabbo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave bahulikatabbo dhammoti. [153] Anussaritabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na anusasaritabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na anussaritabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na anussaritabbo dhammo . katamo ca bhikkhave anussaritabbo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave anussaritabbo dhammoti. [154] Sacchikatabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na sacchikatabbanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . Bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave na sacchikatabbo dhammo micchaditthi .pe. Micchavimutti ayam vuccati bhikkhave na sacchikatabbo dhammo . katamo ca bhikkhave sacchikatabbo dhammo sammaditthi .pe. sammavimutti ayam vuccati bhikkhave sacchikatabbo dhammoti. Ariyamaggavaggo pancamo. Tatiyapannasako tatiyo. ------------ Catutthapannasako puggalavaggo pathamo [155] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo na sevitabbo katamehi dasahi micchaditthiko hoti micchasankappo hoti micchavaco hoti micchakammanto hoti micchaajivo hoti micchavayamo hoti micchasati hoti micchasamadhi hoti micchanani hoti micchavimutti hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato puggalo na sevitabbo. {155.1} Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo sevitabbo katamehi dasahi sammaditthiko hoti sammasankappo hoti sammavaco hoti sammakammanto hoti sammaajivo hoti sammavayamo hoti sammasati hoti sammasamadhi hoti sammanani hoti sammavimutti hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato puggalo sevitabboti. (chuttaradiyaddhasatadisuttam peyyalavasena ganitabbam) dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo na bhajitabbo ... bhajitabbo ... Na payirupasitabbo ... payirupasitabbo ... na pujjo 1- hoti ... pujjo hoti ... na pasamso hoti ... pasamso hoti ... agaravo hoti ... sagaravo hoti appatikkho 2- hoti ... sappatikkho 2- hoti ... Na aradhako hoti ... Aradhako hoti ... na visujjhati ... visujjhati ... manam nadhibhoti ... Manam adhibhoti ... pannaya na vaddhati ... pannaya vaddhati ... bahum @Footnote: 1 Po. sabbavaresu pajja. 2 Ma. appatisso ... sappatisso. Apunnam pasavati ... bahum punnam pasavati . katamehi dasahi sammaditthiko hoti sammasankappo hoti sammavaco hoti sammakammanto hoti sammaajivo hoti sammavayamo hoti sammasati hoti sammasamadhi hoti sammanani hoti sammavimutti hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato puggalo bahum punnam pasavatiti. Puggalavaggo pathamo. ----------- Janussonivaggo dutiyo [156] Tena kho pana samayena janussoni brahmano tadahuposathe sisanhato navam khomayugam nivattho allakusamutthim adaya bhagavato avidure ekamantam thito hoti . Addasa kho bhagava janussonim brahmanam tadahuposathe sisanhatam navam khomayugam nivattham allakusamutthim adaya ekamantam thitam disvana janussonim brahmanam etadavoca kim nu tvam brahmana tadahuposathe sisanhato navam khomayugam nivattho allakusamutthim adaya ekamantam thito kim nu kho ajja brahmanakulassati. Paccorohani bho gotama ajja brahmanakulassati. {156.1} Yathakatham pana brahmana brahmananam paccorohani hotiti . idha bho gotama brahmana tadahuposathe sisanhata navam khomayugam nivattha allena gomayena pathavim opunjitva haritehi kusehi pattharitva antara ca velam antara ca agyagaram seyyam kappenti te tam rattim Tikkhattum paccutthaya panjalika aggim namassanti paccorohama bhavantam paccorohama bhavantanti pahutena ca sappitelena navanitena aggim santappenti tassa ca rattiya accayena panitena khadaniyena bhojaniyena brahmane santappenti evam kho bho gotama brahmananam paccorohani hotiti annatha kho brahmananam paccorohani hoti annatha ca pana ariyassa vinaye paccorohani hotiti yathakatham pana bho gotama ariyassa vinaye paccorohani hoti sadhu vata me bhavam gotamo tatha dhammam desetu yatha ariyassa vinaye paccorohani hotiti. {156.2} Tenahi brahmana sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti. Evam bhoti kho janussoni brahmano bhagavato paccassosi . bhagava etadavoca idha brahmana ariyasavako iti patisancikkhati panatipatassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya panatipatam pajahati panatipata paccorohati adinnadanassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya adinnadanam pajahati adinnadana paccorohati kamesu micchacarassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya kamesu micchacaram pajahati kamesu micchacara paccorohati {156.3} musavadassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya musavadam pajahati musavada paccorohati pisunaya vacaya kho papako vipako dittheceva Dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya pisunam vacam pajahati pisunaya vacaya paccorohati pharusaya vacaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya pharusam vacam pajahati pharusaya vacaya paccorohati samphappalapassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya samphappalapam pajahati samphappalapa paccorohati {156.4} abhijjhaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya abhijjham pajahati abhijjhaya paccorohati byapadassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya byapadam pajahati byapada paccorohati micchaditthiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchaditthim pajahati micchaditthiya paccorohati evam kho brahmana ariyassa vinaye paccorohani hotiti. {156.5} Annatha [1]- bho gotama brahmananam paccorohani hoti annatha ca pana ariyassa vinaye paccorohani hoti imissa ca bho gotama ariyassa vinaye paccorohaniya brahmananam paccorohani kallam nagghati solasim abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. [157] Ariyam vo bhikkhave paccorohanim desissami tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato @Footnote: 1 Ma. Yu. khosaddo dissati. Paccassosum . bhagava etadavoca katama ca bhikkhave ariya paccorohani idha bhikkhave ariyasavako iti patisancikkhati panatipatassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya panatipatam pajahati panatipata paccorohati adinnadanassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya adinnadanam pajahati adinnadana paccorohati kamesu micchacarassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya kamesu micchacaram pajahati kamesu micchacara paccorohati {157.1} musavadassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya musavadam pajahati musavada paccorohati pisunaya vacaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya pisunam vacam pajahati pisunaya vacaya paccorohati pharusaya vacaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya pharusam vacam pajahati pharusaya vacaya paccorohati samphappalapassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya samphappalapam pajahati samphappalapa paccorohati abhijjhaya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya abhijjham pajahati abhijjhaya paccorohati byapadassa kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti Patisankhaya byapadam pajahati byapada paccorohati micchaditthiya kho papako vipako dittheceva dhamme abhisamparayancati so iti patisankhaya micchaditthim pajahati micchaditthiya paccorohati ayam vuccati bhikkhave ariya paccorohaniti. [158] Athakho sagaravo brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho sagaravo brahmano bhagavantam etadavoca kim nu kho bho gotama orimam tiram kim parimam tiranti. {158.1} Panatipato kho brahmana orimam tiram panatipata veramani parimam tiram adinnadanam orimam tiram adinnadana veramani parimam tiram kamesu micchacaro orimam tiram kamesu micchacara veramani parimam tiram musavado orimam tiram musavada veramani parimam tiram pisuna vaca orimam tiram pisunaya vacaya veramani parimam tiram pharusa vaca orimam tiram pharusaya vacaya veramani parimam tiram samphappalapo orimam tiram samphappalapa veramani parimam tiram abhijjha orimam tiram anabhijjha parimam tiram byapado orimam tiram abyapado paramam tiram micchaditthi orimam tiram sammaditthi parimam tiram idam kho brahmana orimam tiram idam parimam tiranti. Appaka te manussesu ye jana paragamino Athayam itara paja tiramevanudhavati. Ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino te jana paramessanti maccudheyyam suduttaram. Kanham dhammam vippahaya sukkam bhavetha pandito oka anokamagamma viveke yattha duramam. Tatrabhiratimiccheyya hitva kame akincano pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito. Yesam sambodhiyangesu samma cittam subhavitam adanapatinissagge anupadaya ye rata khinasava jutimanto te loke parinibbutati. [159] Orimanca vo bhikkhave tiram desissami parimanca tiram tam sunatha .pe. katamanca bhikkhave orimam tiram katamanca parimam tiram panatipato kho bhikkhave orimam tiram panatipata veramani parimam tiram adinnadanam orimam tiram adinnadana veramani parimam tiram kamesu micchacaro orimam tiram kamesu micchacara veramani parimam tiram musavado orimam tiram musavada veramani parimam tiram pisuna vaca orimam tiram pisunaya vacaya veramani parimam tiram pharusa vaca orimam tiram pharusaya vacaya veramani parimam tiram samphappalapo orimam tiram samphappalapa veramani parimam tiram abhijjha orimam tiram anabhijjha parimam tiram byapado orimam tiram abyapado Parimam tiram micchaditthi orimam tiram sammaditthi parimam tiram idam kho bhikkhave orimam tiram idam parimam tiranti. Appaka te manussesu ye jana paragamino athayam itara paja tiramevanudhavati. Ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino te jana paramessanti maccudheyyam suduttaram. Kanham dhammam vippahaya sukkam bhavetha pandito oka anokamagamma viveke yattha duramam. Tatrabhiratimiccheyya hitva kame akincano pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito. Yesam sambodhiyangesu samma cittam subhavitam adanapatinissagge anupadaya ye rata khinasava jutimanto te loke parinibbutati. [160] Adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca dhammo ca veditabbo attho ca adhammanca viditva anatthanca dhammanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbam. Katamo ca bhikkhave adhammo ca anattho ca panatipato adinnadanam kamesu micchacaro musavado pisuna vaca pharusa vaca samphappalapo abhijjha byapado micchaditthi ayam vuccati bhikkhave Adhammo ca anattho ca . katamo ca bhikkhave dhammo ca attho ca panatipata veramani adinnadana veramani kamesu micchacara veramani musavada veramani pisunaya vacaya veramani pharusaya vacaya veramani samphappalapa veramani anabhijjha abyapado sammaditthi ayam vuccati bhikkhave dhammo ca attho ca. Adhammo ca bhikkhave veditabbo anattho ca dhammo ca veditabbo attho ca adhammanca viditva anatthanca dhammanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [161] Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti idamavoca bhagava idam vatvana sugato utthayasana viharam pavisi. {161.1} Athakho tesam bhikkhunam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajeyyati Athakho tesam bhikkhunam etadahosi {161.2} ayam kho ayasma mahakaccano satthu ceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma 1- mahakaccano imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma mahakaccano tenupasankameyyama upasankamitva ayasmantam mahakaccanam etamattham puccheyyama yatha no ayasma mahakaccano byakarissati tatha nam dharessamati atha kho te bhikkhu yenayasma mahakaccano tenupasankamimsu upasankamitva ayasmata mahakaccanena saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu ayasmantam mahakaccanam etadavocum {161.3} idam kho no avuso kaccana bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti tesam no avuso amhakam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho @Footnote: 1 Ma. cayasma. Tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajeyyati {161.4} tesam no avuso amhakam etadahosi ayam kho ayasma mahakaccano satthu ceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma mahakaccano imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma mahakaccano tenupasankameyyama upasankamitva ayasmantam mahakaccanam etamattham puccheyyama yatha no ayasma mahakaccano byakarissati tatha nam dharessamati vibhajatayasma 1- mahakaccanoti seyyathapi avuso puriso saratthiko saragavesi sarapariyesanam caramano mahato rukkhassa titthato saravato atikkammeva mulam atikkamma khandham sakhapalase saram pariyesitabbam manneyya evam sampadamidam ayasmantanam satthari sammukhibhute tam bhagavantam atisitva amhe etamattham patipucchitabbam mannatha 2- so hi avuso bhagava janam janati passam passati cakkhubhuto nanabhuto dhammabhuto brahmabhuto vatta pavatta atthassa ninneta amatassa data dhammasami tathagato so ceva panetassa kalo ahosi yam tumhe bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyatha 3- yatha no 4- bhagava byakareyya tatha nam dhareyyathati {161.5} addhavuso 5- kaccana bhagava janam janati passam passati cakkhubhuto nanabhuto dhammabhuto brahmabhuto vatta pavatta atthassa ninneta @Footnote: 1 Po. Ma. vibhajatu ayasma. 2 Po. manneyyatha. Yu. mannetha. @3 Ma. patipuccheyyatha. 4 Ma. vo.. 5 Ma. addha avuso. Amatassa data dhammasami tathagato so ceva panetassa kalo ahosi yam mayam bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyama yatha no bhagava byakareyya tatha nam dhareyyama apicayasma mahakaccano satthuceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma mahakaccano imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum vibhajatayasma mahakaccano agarukatvati 1-. {161.6} Tenahavuso sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti. Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato mahakaccanassa paccassosum . Ayasma 2- mahakaccano etadavoca yam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti {161.7} katamo cavuso adhammo katamo ca dhammo katamo ca anattho katamo ca attho panatipato avuso adhammo panatipata veramani dhammo ye ca panatipatapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho panatipata veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . adinnadanam avuso adhammo adinnadana veramani dhammo ye ca adinnadanapaccaya aneke papaka akusala dhamma @Footnote: 1 Po. Ma. agarum karitvati. Yu. agarukaritva. 2 athayasuma. Sambhavanti ayam anattho adinnadana veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . kamesu micchacaro avuso adhammo kamesu micchacara veramani dhammo ye ca kamesu micchacarapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho kamesu micchacara veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {161.8} Musavado avuso adhammo musavada veramani dhammo ye ca musavadapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho musavada veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . pisuna vaca avuso adhammo pisunaya vacaya veramani dhammo ye ca pisuna vacapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho pisunaya vacaya veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . pharusa vaca avuso adhammo pharusaya vacaya veramani dhammo ye ca pharusavacapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho pharusaya vacaya veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . samphappalapo avuso adhammo samphappalapa veramani dhammo ye ca samphappalapapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho samphappalapa veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti Ayam attho. {161.9} Abhijjha avuso adhammo anabhijjha dhammo ye ca abhijjhapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho anabhijjhapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . byapado avuso adhammo abyapado dhammo ye ca byapadapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho abyapadapaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . micchaditthi avuso adhammo sammaditthi dhammo ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {161.10} Yam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti imassapi 1- kho aham avuso bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhajitva evam vittharena attham ajanami akankhamana capana tumhe avuso bhagavantamyeva upasankamitva etamattham puccheyyatha yatha no 2- bhagava byakareyya tatha nam dhareyyathati. {161.11} Evamavusotikho te bhikkhu ayasmato mahakaccanassa bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva @Footnote: 1 Ma. Yu. imassa. 2 Ma. Yu. vo. Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum yam kho no bhante bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti {161.12} tesam no bhante amhakam acirapakkantassa bhagavato etadahosi idam kho no avuso bhagava sankhittena uddesam uddisitva vittharena attham avibhajitva utthayasana viharam pavittho adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti ko nu kho imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham vibhajeyyati {161.13} tesam no bhante amhakam etadahosi ayam kho ayasma mahakaccano satthu ceva samvannito sambhavito ca vinnunam sabrahmacarinam pahoti ayasma mahakaccano imassa bhagavata sankhittena uddesassa udditthassa vittharena attham avibhattassa vittharena attham vibhajitum yannuna mayam yenayasma mahakaccano tenupasankameyyama upasankamitva ayasmantam mahakaccanam etamattham puccheyyama yatha no ayasma mahakaccano byakarissati tatha nam dharessamati athakho mayam bhante yenayasma Mahakaccano tenupasankamimha upasankamitva ayasmantam mahakaccanam etamattham pucchimha 1- tesam no bhante ayasmata mahakaccanena imehi akarehi imehi padehi imehi byanjanehi attho suvibhattoti. {161.14} Sadhu sadhu bhikkhave pandito bhikkhave mahakaccano mahapanno bhikkhave mahakaccano mam cepi tumhe bhikkhave upasankamitva etamattham puccheyyatha ahampicetam evameva byakareyyam yathatam mahakaccanena byakatam esoceva tassa 2- attho evanca nam dhareyyathati. [162] Adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti katamo ca bhikkhave adhammo katamo ca dhammo katamo ca anattho katamo ca attho panatipato bhikkhave adhammo panatipata veramani dhammo ye ca panatipatapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho panatipata veramanipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho. {162.1} Adinnadanam bhikkhave adhammo adinnadana veramani dhammo ... kamesu micchacaro bhikkhave adhammo kamesu micchacara veramani dhammo ... Musavado bhikkhave adhammo musavada veramani dhammo ... pisuna vaca bhikkhave adhammo pisunaya vacaya veramani dhammo ... Pharusavaca bhikkhave adhammo pharusaya vacaya veramani dhammo ... Samphappalapo @Footnote: 1 Ma. apucchimha. 2 Po. esocevetassa. Bhikkhave adhammo samphappalapa veramani dhammo ... abhijjha bhikkhave adhammo anabhijjha dhammo ... byapado bhikkhave adhammo abyapado dhammo ... micchaditthi bhikkhave adhammo sammaditthi dhammo ye ca micchaditthipaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti ayam anattho sammaditthipaccaya ca aneke kusala dhamma bhavanaparipurim gacchanti ayam attho . adhammo ca bhikkhave veditabbo dhammo ca anattho ca veditabbo attho ca adhammanca viditva dhammanca anatthanca viditva atthanca yatha dhammo yatha attho tatha patipajjitabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttanti. [163] Panatipatampaham 1- bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi adinnadanampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi kamesu micchacarampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi musavadampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi pisunavacampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi pharusavacampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi samphappalapampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi abhijjhampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi byapadampaham bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi micchaditthimpaham @Footnote: 1 Po. panatipatam caham. Ma. sabbavaresu ... patampaham. Bhikkhave tividham vadami lobhahetukampi dosahetukampi mohahetukampi iti kho bhikkhave lobho kammanidanasambhavo doso kammanidanasambhavo moho kammanidanasambhavo lobhakkhaya kammanidanasankhayo dosakkhaya kammanidanasankhayo mohakkhaya kammanidanasankhayoti. [164] Saparikkamano ayam bhikkhave dhammo nayam dhammo aparikkamano kathanca bhikkhave saparikkamano ayam dhammo nayam dhammo aparikkamano panatipatissa bhikkhave panatipata veramani parikkamanam hoti adinnadayissa bhikkhave adinnadana veramani parikkamanam hoti kamesu micchacarissa bhikkhave kamesu micchacara veramani parikkamanam hoti musavadissa bhikkhave musavada veramani parikkamanam hoti pisunavacassa bhikkhave pisunaya vacaya veramani parikkamanam hoti pharusavacassa bhikkhave pharusaya vacaya veramani parikkamanam hoti samphappalapissa bhikkhave samphappalapa veramani parikkamanam hoti abhijjhalussa bhikkhave anabhijjha parikkamanam hoti byapannassa 1- bhikkhave abyapado parikkamanam hoti micchaditthikassa bhikkhave sammaditthi parikkamanam hoti evam kho bhikkhave parikkamanam hoti evam kho bhikkhave saparikkamano [2]- Nayam dhammo aparikkamanoti. [165] Ekam samayam bhagava pavayam viharati cundassa kammaraputtassa ambavane . athakho cundo kammaraputto yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . @Footnote: 1 Ma. byapannacittassa. 2 Ma. Yu. ayam dhammoti atthi. Ekamantam nisinnam kho cundam kammaraputtam bhagava etadavoca kassa no tvam cunda soceyyani rocesiti. Brahmana bhante pacchabhumaka 1- kamandaluka sevalamalaka 2- aggiparicarika udakorohaka soceyyani pannapenti 3- tesaham [4]- rocemiti. {165.1} Yathakatham pana cunda brahmana pacchabhumaka kamandaluka sevalamalaka aggiparicarika udakorohaka soceyyani pannapentiti. Idha bhante brahmana pacchabhumaka kamandaluka sevalamalaka aggiparicarika udakorohaka te savake 5- evam samadapenti ehi tvam ambho purisa sakalasseva 6- utthahanto sayanamha pathavim amaseyyasi no ce pathavim amaseyyasi allagomayani amaseyyasi no ce allagomayani amaseyyasi haritani tinani amaseyyasi no ce haritani tinani amaseyyasi aggim paricareyyasi no ce aggim paricareyyasi panjaliko adiccam namasseyyasi no ce panjaliko adiccam namasseyyasi sayatatiyakam udakam oroheyyasiti evam kho bhante brahmana pacchabhumaka kamandaluka sevalamalaka aggiparicarika udakorohaka soceyyani pannapenti tesaham soceyyani rocemiti. {165.2} Annatha kho cunda brahmana pacchabhumaka kamandaluka sevalamalaka aggiparicarika udakorohaka soceyyani pannapenti annatha ca pana ariyassa vinaye soceyyam hotiti. Yathakatham pana bhante ariyassa vinaye soceyyam hoti sadhu me bhante bhagava tatha dhammam desetu yatha ariyassa vinaye soceyyam hotiti . tenahi cunda sunahi sadhukam @Footnote: 1 Po. pacchabhumika. 2 Ma. sevalamalika. 3 pannapentipi patho. @4 Po. Ma. Yu. soceyyaniti atthi. 5 Ma. Yu. savakam. 6 kalasseva itipi patho. Manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho cundo kammaraputto bhagavato paccassosi . bhagava etadavoca tividham kho cunda kayena asoceyyam hoti catubbidham vacaya asoceyyam hoti tividham manasa asoceyyam hoti. Kathanca cunda tividham kayena asoceyyam hoti idha cunda ekacco panatipati hoti luddho 1- lohitapani hatapahate nivittho adayapanno panabhutesu adinnadayi hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va adinnam theyyasankhatam adata hoti kamesu micchacari hoti ya ta maturakkhita piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita [2]- dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso malagunaparikkhitapi 3- tatharupasu carittam apajjita hoti evam cunda tividham kayena asoceyyam hoti. Kathanca cunda catubbidham vacaya asoceyyam hoti idha cunda ekacco musavadi hoti sabhaggato 4- va parisaggato va natimajjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha 5- janamiti janam va aha na janamiti apassam va aha passamiti passam va aha na passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va sampajanamusa bhasita hoti pisunavaco hoti ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva @Footnote: 1 Ma. Yu. luddo. 2 Ma. gottarakkhita. 3 Po. malagula ... Ma. Yu. malagula .... @4 Yu. sabhagato va. 5 Po. Yu. sabbattha ahati natthi. Imesam akkhata amusam bhedaya iti samagganam va bhetta bhinnanam 1- va anuppadata vaggaramo vaggarato vagganandi vaggakaranim vacam bhasita hoti pharusavaco hoti ya sa vaca andaka kakkasa parakatuka parabhisajjani kodhasamanta asamadhisamvattanika tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapi hoti akalavadi abhutavadi anatthavadi adhammavadi avinayavadi anidhanavatim vacam bhasita hoti akalena anapadesam apariyantavatim anatthasanhitam evam kho cunda catubbidham vacaya asoceyyam hoti. Kathanca cunda tividham manasa asoceyyam hoti idha cunda ekacco abhijjhalu hoti yantam parassa paravittupakaranam tam abhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati byapannacitto hoti padutthamanasankappo ime satta hannantu va bhijjantu va ucchijjantu va vinassantu va ma va ahesunti 2- micchaditthiko hoti viparittadassano natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti evam kho cunda tividham manasa asoceyyam hoti. {165.3} Ime kho cunda dasa akusalakammapatha imehi kho cunda dasahi akusalehi kammapathehi samannagato sakalasseva @Footnote: 1 Po. bhedita. 2 Po. Yu. ahesum iti vati. Utthahanto sayanamha pathavim cepi amasati asuciyeva hoti no cepi pathavim amasati asuciyeva hoti allani cepi gomayani amasati asuciyeva hoti no cepi allani gomayani amasati asuciyeva hoti haritani cepi tinani amasati asuciyeva hoti no cepi haritani tinani amasati asuciyeva hoti aggim cepi paricarati asuciyeva hoti no cepi aggim paricarati asuciyeva hoti panjaliko cepi adiccam namassati asuciyeva hoti no ce panjaliko adiccam namassati asuciyeva hoti sayatatiyakam cepi udakam orohati asuciyeva hoti no cepi sayatatiyakam udakam orohati asuciyeva hoti tam kissa hetu ime cunda dasa akusalakammapatha asuciceva 1- asucikarana ca imesam pana cunda dasannam akusalanam kammapathanam samannagamanahetu nirayo pannayati tiracchanayoni pannayati pittivisayo pannayati ya va panannapi kaci duggati 2- hoti. {165.4} Tividham kho cunda kayena soceyyam hoti catubbidham vacaya soceyyam hoti tividham manasa soceyyam hoti . kathanca cunda tividham kayena soceyyam hoti idha cunda ekacco panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji byapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va tam adinnam theyyasankhatam anadata hoti kamesu micchacaram pahaya kamesu micchacara @Footnote: 1 Ma. Yu. asuciyeva honti. 2 Ma. Yu. duggatiyo. hotiti patho natthi. Pativirato hoti ya ta maturakkhita piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso malagunaparikkhitapi tatharupasu na carittam apajjita hoti evam kho cunda tividham kayena soceyyam hoti. {165.5} Kathanca cunda catubbidham vacaya soceyyam hoti idha cunda ekacco musavadam pahaya musavada pativirato hoti sabhaggato va parisaggato va natimajjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha na janamiti janam va aha janamiti apassam va aha na passamiti passam va aha passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va na sampajanamusa bhasita hoti pisunam vacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti na ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva na imesam akkhata amusam bhedaya iti bhinnanam va sandhata sahitanam va anuppadata samaggaramo samaggarato samagganandi samaggakarani vacam bhasita hoti pharusam vacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ya sa vaca nela kannasukha pemaniya hadayangama pori bahujanakanta bahujanamanapa tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti kalavadi bhutavadi atthavadi dhammavadi vinayaadi nidhanavatim vacam bhasita hoti kalena sapadesam pariyantavatim atthasanhitam evam kho Cunda catubbidham vacaya soceyyam hoti. {165.6} Kathanca cunda tividham manasa soceyyam hoti idha cunda ekacco anabhijjhalu hoti yantam parassa paravittupakaranam tam anabhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati abyapannacitto hoti appadutthamanasankappo ime satta avera 1- abyapajjha anigha sukhi attanam pariharantuti sammaditthiko hoti aviparittadassano atthi dinnam atthi yittham atthi hutam atthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako atthi ayam loko atthi paro loko atthi mata atthi pita atthi satta opapatika atthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti evam kho cunda tividham manasa soceyyam hoti. {165.7} Ime kho cunda dasa kusalakammapatha imehi kho cunda dasahi kusalehi kammapathehi samannagato kalasseva utthahanto sayanamha pathavim cepi amasati suciyeva hoti no cepi pathavim amasati suciyeva hoti allani cepi gomayani amasati suciyeva hoti no cepi allani gomayani amasati suciyeva hoti haritani cepi tinani amasati suciyeva hoti no cepi haritani tinani amasati suciyeva hoti aggim cepi paricarati suciyeva hoti no cepi aggim paricarati suciyeva hoti panjaliko cepi adiccam namassati suciyeva hoti no cepi panjaliko adiccam @Footnote: 1 Ma. avera hontu. Namassati suciyeva hoti sayatatiyakam cepi udakam orohati suciyeva hoti no cepi sayatatiyakam udakam orohati suciyeva hoti tam kissa hetu ime cunda dasa kusalakammapatha suciceva honti sucikarana ca imesanca pana cunda dasannam kusalanam kammapathanam samannagamahetu deva pannayanti manussa pannayanti ya va panannapi kaci sugati 1- hoti. Evam vutte cundo kammaraputto bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante .pe. upasakam mam bhante bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranam gatanti. [166] Athakho janussoni brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho janussoni brahmano bhagavantam etadavoca mayamassu bho gotama brahmana nama danani dema saddhani karoma idam danam petanam natisalohitanam upakappatu idam danam peta natisalohita paribhunjantuti kacci tam bho gotama danam petanam natisalohitanam upakappati kacci te peta natisalohita tam danam paribhunjantiti . thane kho brahmana upakappati no atthaneti. {166.1} Katamam [2]- bho gotama thanam katamam atthananti . Idha brahmana ekacco panatipati hoti adinnadayi hoti kamesu micchacari hoti musavadi hoti pisunavaco hoti pharusavaco hoti samphappalapi hoti abhijjhalu hoti byapannacitto hoti @Footnote: 1 Ma. Yu. sugatiyoti. hotiti patho natthi. 2 Ma. pana. Yu. katamanca pana. Micchaditthiko hoti so kayassa bheda parammarana nirayam upapajjati yo nerayikanam sattanam aharo tena so tattha yapeti tena so tattha titthati idam 1- kho brahmana atthanam yattha thitassa tam danam na upakappati {166.2} idha pana brahmana ekacco panatipati hoti .pe. micchaditthiko hoti so kayassa bheda parammarana tiracchanayonim upapajjati yo tiracchanayonikanam sattanam aharo tena so tattha yapeti tena so tattha titthati idampi kho brahmana atthanam yattha thitassa tam danam na upakappati idha 2- brahmana ekacco panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti so kayassa bheda parammarana manussanam sahabyatam upapajjati yo manussanam aharo tena so tattha yapeti tena so tattha titthati idampi kho brahmana atthanam yattha thitassa tam danam na upakappati {166.3} idha pana brahmana ekacco panatipata pativirato hoti .pe. sammaditthiko hoti so kayassa bheda parammarana devanam sahabyatam upapajjati yo devanam aharo tena so tattha yapeti tena so tattha titthati idampi kho brahmana atthanam yattha thitassa @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. idampi kho. 2 Ma. Yu. idha pana. Tam danam na upakappati {166.4} idha brahmana ekacco panatipati hoti .pe. Micchaditthiko hoti so kayassa bheda parammarana pittivisayam upapajjati yo pittivisayikanam 1- sattanam aharo tena so tattha yapeti tena so tattha titthati yam va panassa ito anuppavecchanti mittamacca 2- va natisalohita va tena so tattha yapeti tena so tattha titthati idampi kho brahmana thanam yattha thitassa tam danam upakappatiti. {166.5} Sace pana bho gotama so peto natisalohito tam thanam anupapanno hoti ko tam danam paribhunjatiti . annepissa brahmana peta natisalohita tam thanam upapanna honti te tam danam paribhunjantiti . sace pana bho gotama soceva peto natisalohito tam thanam anupapanno hoti annepissa peta natisalohita 3- tam thanam anupapanna honti ko tam danam paribhunjatiti. {166.6} Atthanam kho etam brahmana anavakaso yantam thanam vivittam assa imina dighena addhuna yadidam petehi natisalohitehi apica brahmana dayakopi anipphaloti . atthanepi bhavam gotamo parikappam vadatiti . atthanepi kho aham brahmana parikappam vadami idha brahmana ekacco panatipati hoti adinnadayi hoti kamesu micchacari hoti musavadi hoti pisunavaco hoti pharusavaco hoti samphappalapi hoti abhijjhalu hoti byapannacitto hoti micchaditthiko hoti so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam @Footnote: 1 Ma. Yu. pettivisayikanam. 2 Po. Yu. mitta va amacca va. 3 Ma. nati @salohita peta. Vattham yanam malagandham 1- vilepanam seyyavasatham padipeyyam so kayassa bheda parammarana hatthinam sahabyatam upapajjati so tattha labhi hoti annassa panassa malananalankarassa {166.7} yam kho brahmana idha panatipati adinnadayi kamesu micchacari musavadi pisunavaco pharusavaco samphappalapi abhijjhalu byapannacitto micchaditthiko tena so kayassa bheda parammarana hatthinam sahabyatam upapajjati yanca kho so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam tena so tattha labhi hoti annassa panassa malananalankarassa {166.8} idha pana brahmana ekacco panatipati hoti adinnadayi hoti kamesu micchacari hoti musavadi hoti pisunavaco hoti pharusavaco hoti samphappalapi hoti abhijjhalu hoti byapannacitto hoti micchaditthiko hoti so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam so kayassa bheda parammarana assanam sahabyatam upapajjati ... Gunnam sahabyatam upapajjati ... kukkuranam sahabyatam upapajjati so tattha labhi hoti annassa panassa malananalankarassa {166.9} yam kho brahmana idha panatipati adinnadayi kamesu micchacari musavadi pisunavaco pharusavaco samphappalapi abhijjhalu byapannacitto micchaditthiko tena so kayassa bheda parammarana kukkuranam sahabyatam upapajjati yanca @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. malagandhavilepanam seyyavasathapadipeyyam. Kho so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam tena so tattha labhi hoti annassa panassa malananalankarassa {166.10} idha brahmana ekacco panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam so kayassa bheda parammarana manussanam sahabyatam upapajjati so tattha labhi hoti manusakanam pancannam kamagunanam {166.11} yam kho brahmana idha panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti tena so kayassa bheda parammarana manussanam sahabyatam upapajjati yanca kho so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam tena so tattha labhi hoti manusakanam pancannam kamagunanam idha pana Brahmana ekacco panatipata pativirato hoti .pe. sammaditthiko hoti so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam so kayassa bheda parammarana devanam sahabyatam upapajjati so tattha labhi hoti dibbanam pancannam kamagunanam {166.12} yam kho brahmana idha panatipata pativirato hoti .pe. sammaditthiko hoti tena so kayassa bheda parammarana devanam sahabyatam upapajjati yanca kho so data hoti samanassa va brahmanassa va annam panam vattham yanam malagandham vilepanam seyyavasatham padipeyyam tena so tattha labhi hoti dibbanam pancannam kamagunanam apica brahmana dayakopi anipphaloti. {166.13} Acchariyam bho gotama abbhutam bho gotama yavancidam bho gotama alameva danani datum alam saddhani katum yatra hi nama dayakopi anipphaloti . evametam brahmana evametam brahmana dayakopi brahmana anipphaloti . abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranam gatanti. Janussonivaggo dutiyo. ----------- Sundaravaggo tatiyo [167] Sadhunca vo bhikkhave desissami asadhunca tam sunatha Sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamanca bhikkhave asadhum 1- panatipato adinnanadanam kamesu micchacaro musavado pisuna vaca pharusa vaca samphappalapo abhijjha byapado micchaditthi idam vuccati bhikkhave asadhum 1-. Katamanca bhikkhave sadhum 2- panatipata veramani adinnadana veramani kamesu micchacara veramani musavada veramani pisunaya vacaya veramani pharusaya vacaya veramani samphappalapa veramani anabhijjha abyapado sammaditthi idam vuccati bhikkhave sadhunti 3-. [168] Ariyadhammanca vo bhikkhave desissami anariyadhammanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave anariyo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave anariyo dhammo . katamo ca bhikkhave ariyo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave ariyo dhammoti. [169] Kusalanca vo bhikkhave desissami akusalanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamanca bhikkhave akusalam panatipato .pe. micchaditthi idam vuccati bhikkhave akusalam . @Footnote: 1-2 Po. Ma. asadhu ... sadhu. 3 Po. Ma. sadhuti. Katamanca bhikkhave kusalam panatipata veramani .pe. sammaditthi idam vuccati bhikkhave kusalanti. [170] Atthanca vo bhikkhave desissami anatthanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave anattho panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave anattho . Katamo ca bhikkhave attho panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave atthoti. [171] Dhammanca vo bhikkhave desissami adhammanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave adhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave adhammo . Katamo ca bhikkhave dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave dhammoti. [172] Sasavanca vo bhikkhave [1]- desissami anasavanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave sasavo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave sasavo dhammo . katamo ca bhikkhave anasavo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare dhammanti atthi. Anasavo dhammoti. [173] Savajjanca vo bhikkhave [1]- desissami anavajjanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave savajjo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave savajjo dhammo . katamo ca bhikkhave anavajjo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave anavajjo dhammoti. [174] Tapaniyanca vo bhikkhave dhammam desissami atapaniyanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave tapaniyo dhammo panatipato .pe. Micchaditthi ayam vuccati bhikkhave tapaniyo dhammo . katamo ca bhikkhave atapaniyo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave atapaniyo dhammoti. [175] Acayagaminca vo bhikkhave dhammam desissami apacayagaminca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave acayagami dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave acayagami dhammo . katamo ca bhikkhave apacayagami dhammo panatipata veramani .pe. Sammaditthi ayam vuccati bhikkhave apacayagami dhammoti. @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare dhammanti desessami. [176] Dukkhudrayanca vo bhikkhave dhammam desissami sukhudrayanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave dukkhudrayo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave dukkhudrayo dhammo . katamo ca bhikkhave sukhudrayo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave sukhudrayo dhammoti. [177] Dukkhavipakanca vo bhikkhave dhammam desissami sukhavipakanca tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave dukkhavipako dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave dukkhavipako dhammo . katamo ca bhikkhave sukhavipako dhammo panatipata veramani .pe. Sammaditthi ayam vuccati bhikkhave sukhavipako dhammoti. Sundaravaggo 1- tatiyo. --------------- Setthavaggo catuttho [178] Ariyamagganca vo bhikkhave desissami anariyamagganca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave anariyo maggo panatipato .pe. Micchaditthi ayam vuccati bhikkhave anariyo maggo . katamo @Footnote: 1 Ma. sadhuvaggo tatiyo. Yu. sadhuvaggo atthamo. Ca bhikkhave ariyo maggo panatipata veramani .pe. Sammaditthi ayam vuccati bhikkhave ariyo maggoti. [179] Kanhamagganca vo bhikkhave desissami sukkamagganca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave kanho maggo panatipato .pe. Micchaditthi ayam vuccati bhikkhave kanho maggo . katamo ca bhikkhave sukko maggo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave sukko maggoti. [180] Saddhammanca vo bhikkhave desissami asaddhammanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave asaddhammo panatipato .pe. Micchaditthi ayam vuccati bhikkhave asaddhammo . katamo ca bhikkhave saddhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave saddhammoti. [181] Sappurisadhammanca vo bhikkhave desissami asappurisadhammanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave asappurisadhammo panatipato .pe. Micchaditthi ayam vuccati bhikkhave asappurisadhammo . katamo ca bhikkhave sappurisadhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave sappurisadhammoti. [182] Uppadetabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na uppadetabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na Uppadetabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na uppadetabbo dhammo . katamo ca bhikkhave uppadetabbo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave uppadetabbo dhammoti. [183] Asevitabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na asevitabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na asevitabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na asevitabbo dhammo . katamo ca bhikkhave asevitabbo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave asevitabbo dhammoti. [184] Bhavetabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na bhavetabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na bhavetabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na bhavetabbo dhammo . katamo ca bhikkhave bhavetabbo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave bhavetabbo dhammoti. [185] Bahulikatabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na bahulikatabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na bahulikatabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na bahulikatabbo dhammo . katamo ca bhikkhave bahulikatabbo dhammo Panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave bahulikatabbo dhammoti. [186] Anussaritabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na 1- anussaritabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na anussaritabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na anussaritabbo dhammo . katamo ca bhikkhave anussaritabbo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave anussaritabbo dhammoti. [187] Sacchikatabbanca vo bhikkhave dhammam desissami na sacchikatabbanca tam sunatha .pe. katamo ca bhikkhave na sacchikatabbo dhammo panatipato .pe. micchaditthi ayam vuccati bhikkhave na sacchikatabbo dhammo . katamo ca bhikkhave sacchikatabbo dhammo panatipata veramani .pe. sammaditthi ayam vuccati bhikkhave sacchikatabbo dhammoti. Setthavaggo catuttho 2-. ----------- Sevitabbasevitabbavaggo pancamo [188] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo na sevitabbo katamehi dasahi panatipati hoti adinnadayi hoti kamesu micchacari hoti musavadi hoti pisunavaco hoti @Footnote: 1 Po. Ma. nanussaritabbam. 2 Ma. Yu. ariyamaggavaggo navamo. Pharusavaco 1- hoti samphappalapi hoti abhijjhalu hoti byapannacitto hoti micchaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato puggalo na sevitabbo. {188.1} Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo sevitabbo katamehi dasahi panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato 2- sevitabboti 3-. {188.2} [idha dvisatadisuttam peyyalavasena ganitabbam] dasahi bhikkhave dhammehi samannagato puggalo na bhajitabbo ... Bhajitabbo ... Na payirupasitabbo ... payirupasitabbo ... Na pujjo hoti ... Pujjo hoti ... Na pasamso hoti ... Pasamso hoti ... Agaravo hoti ... Sagaravo 4- hoti ... appatikkho hoti ... sappatikkho hoti ... Na aradhako hoti ... Aradhako hoti ... Na visujjhati visujjhati manam nadhibhoti ... Manam adhibhoti ... pannaya na vaddhati ... pannaya vaddhati ... Bahum apunnam pasavati ... bahum punnam pasavati katamehi dasahi panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu @Footnote: 1 Yu. pharusavaco. 2 Ma. Yu. etthantare puggaloti dissati. 3 Ma. Yu. itisaddo @natthi. 4 Ma. garavo. Hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato puggalo bahum punnam pasavatiti. Sevitabbasevitabbavaggo 1- pancamo. Catutthapannasako catuttho. ------------- @Footnote: 1 Yu. puggalavaggo dasamo. Pancamapannasako pathamavaggo pathamo [189] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi dasahi idha bhikkhave ekacco panatipati hoti luddho lohitapani hatapahate nivittho adayapanno sabbapanabhutesu adinnadayi hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va adinnam theyyasankhatam adata hoti kamesu micchacari hoti ya ta maturakkhita piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso malagunaparikkhitapi tatharupasu carittam apajjita hoti {189.1} musavadi hoti sabhaggato va parisaggato va nati majjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha janamiti janam va aha na janamiti apassam va aha passamiti passam va aha na passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va sampajanamusa bhasita hoti pisunavaco hoti ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva imesam akkhata amusam bhedaya iti samagganam va bhetta bhinnanam va anuppadata vaggaramo Vaggarato vagganandi vaggakaranim vacam bhasita hoti pharusavaco hoti ya sa vaca andaka kakkasa parakatuka parabhisajjani kodhasamanta asamadhisamvattanika tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapi hoti akalavadi anatthavadi adhammavadi avinayavadi anidhanavatim vacam bhasita hoti kalena anapadesam apariyantavatim anatthasanhitam abhijjhalu hoti yantam parassa paravittupakaranam tam {189.2} abhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati byapannacitto hoti padutthamanasankappo ime satta hannantu va vajjhantu va ucchijjantu va vinassantu va ma va ahesunti 1- micchaditthiko hoti viparittadassano natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye. {189.3} Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi dasahi idha bhikkhave ekacco panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va @Footnote: 1 Po. Yu. ahesum iti vati. Adinnam 1- theyyasankhatam na adata hoti kamesu micchacaram pahaya kamesu micchacara pativirato hoti ya ta maturakkhita piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso malagunaparikkhitapi tatharupasu na carittam apajjita hoti {189.4} musavadam pahaya musavada pativirato hoti sabhaggato va parisaggato va natimajjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha na janamiti janam va aha janamiti apassam va aha na passamiti passam va aha passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va na sampajanamusa bhasita hoti pisunavacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti na ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva na imesam akkhata amusam bhedaya iti bhinnanam va sandhata sahitanam va anuppadata samaggaramo samaggarato samagganandi samaggakaranim vacam bhasita hoti pharusam vacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ya sa vaca nela kannasukha pemaniya hadayangama pori bahujanakanta bahujanamanapa tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti kalavadi bhutavadi atthavadi dhammavadi vinayavadi nidhanavatim vacam bhasita hoti kalena sapadesam pariyantavatim atthasanhitam anabhijjhalu @Footnote: 1 Ma. Yu. na tam adinnam theyyasankhatam adata hoti. Hoti yantam parassa paravittupakaranam tam {189.5} anabhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati abyapannacitto hoti appadutthamanasankappo ime satta avera abyapajjha anigha sukhi attanam pariharantuti sammaditthiko hoti aviparittadassano atthi dinnam atthi yittham atthi hutam atthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako atthi ayam loko atthi paro loko atthi mata atthi pita atthi satta opapatika atthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [190] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato matugamo yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi dasahi panatipati hoti .pe. Micchaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato matugamo yathabhatam nikkhitto evam niraye . dasahi bhikkhave dhammehi samannagato matugamo yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi dasahi panatipata pativirato hoti .pe. sammaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagato matugamo yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [191] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagata upasika yathabhatam nikkhitta evam niraye katamehi dasahi panatipatini hoti .pe. Micchaditthika hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagata upasika yathabhatam nikkhitta evam niraye . dasahi bhikkhave dhammehi samannagata upasika yathabhatam nikkhitta evam sagge katamehi dasahi panatipata pativirata hoti .pe. sammaditthika hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagata upasika yathabhatam nikkhitta evam saggeti. [192] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagata upasika avisarada agaram ajjhavasati katamehi dasahi panatipatini hoti .pe. Micchaditthika hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagata upasika avisarada agaram ajjhavasati . dasahi bhikkhave dhammehi samannagata upasika visarada agaram ajjhavasati katamehi dasahi panatipata pativirata hoti .pe. sammaditthika hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi samannagata upasika visarada agaram ajjhavasatiti. [193] Samsappatipariyayam 1- vo bhikkhave dhammapariyayam desissami tam sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave samsappatipariyayo dhammapariyayo kammassaka bhikkhave satta kammadayada kammayoni kammabandhu kammapatisarana yam kammam karonti kalyanam va papakam va tassa dayada bhavanti . idha bhikkhave ekacco @Footnote: 1 Po. samsappatiyapariyayam. Ma. Yu. sabbattha samsappaniyapariyayam. Panatipati hoti luddho lohitapani hatapahate nivittho adayapanno sabbapanabhutesu so samsappati kayena samsappati vacaya samsappati manasa tassa jimham kayakammam hoti jimham vacikammam jimham manokammam jimha gati jimha 1- upapatti jimhagatikassa kho panaham bhikkhave jimhupapattikassa dvinnam gatinam annataram gatim vadami ye va ekantadukkha niraya ya va samsappajatika tiracchanayoni katama ca sa bhikkhave samsappajatika tiracchanayoni ahi vicchika satapadi nakula bilara musika uluka ye va panannepi keci tiracchanayonika satta manusse disva samsappanti iti kho bhikkhave bhuta bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannamenam phassa phusanti evamaham bhikkhave kammadayada sattati vadami. {193.1} Idha pana bhikkhave ekacco adinnadayi hoti ... Kamesu micchacari hoti ... Musavadi hoti ... Pisunavaco hoti ... Pharusavaco hoti ... samphappalapi hoti ... abhijjhalu hoti ... Byapannacitto hoti ... micchaditthiko hoti viparittadassano natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti so samsappati kayena samsappati vacaya samsappati manasa tassa jimham @Footnote: 1 Po. Yu. jimhupapati. Ma. jimhupapati. Kayakammam hoti jimham vacikammam jimham manokammam jimha gati jimhupapatti jimhagatikassa kho panaham bhikkhave jimhupapattikassa dvinnam gatinam annataram gatim vadami ye va ekantadukkha niraya ya va samsappajatika tiracchanayoni katama ca sa bhikkhave samsappajatika tiracchanayoni ahi vicchika satapadi nakula bilara musika uluka ye va panannepi keci tiracchanayonika satta manusse disva samsappanti iti kho bhikkhave bhuta bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannamenam phassa phusanti evamaham bhikkhave kammadayada sattati vadami. {193.2} Kammassaka bhikkhave satta kammadayada kammayoni kammabandhu kammapatisarana yam kammam karonti kalyanam va papakam va tassa dayada bhavanti . idha bhikkhave ekacco panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati so na samsappati kayena na samsappati vacaya na samsappati manasa tassa uju 1- kayakammam hoti uju vacikammam uju manokammam uju gati ujupapatti ujugatikassa kho panaham bhikkhave ujupapattikassa dvinnam gatinam annataram gatim vadami ye ca ekantasukha satta 2- yani va pana tani uccakulani khattiyamahasalakulani va brahmanamahasalakulani va gahapatimahasalakulani va addhani mahaddhanani mahabhogani bahutajataruparajatani bahutavittupakaranani bahutadhanadhannani iti kho bhikkhave bhuta @Footnote: 1 Ma. Yu. ujum. 2 Ma. Yu. sagga. Bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannamenam phassa phusanti evamaham bhikkhave kammadayada sattati vadami. {193.3} Idha pana bhikkhave ekacco adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti ... Kamesu micchacaram pahaya kamesu micchacara pativirato hoti ... Musavadam pahaya musavada pativirato hoti ... Pisunavacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti ... pharusavacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ... Samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti ... Anabhijjhalu hoti ... abyapannacitto hoti ... sammaditthiko hoti aviparittadassano atthi dinnam atthi yittham atthi hutam atthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako atthi ayam loko atthi paro loko atthi mata atthi pita atthi satta opapatika atthi samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti so na samsappati kayena na samsappati vacaya na samsappati manasa tassa uju kayakammam hoti uju vacikammam uju manokammam uju gati ujupapatti ujugatikassa kho panaham bhikkhave ujupapattikassa dvinnam gatinam annataram gatim vadami ye va ekantasukha satta yani va pana tani uccakulani khattiyamahasalakulani va brahmanamahasalakulani va gahapatimahasalakulani va addhani mahaddhanani mahabhogani bahutajataruparajatani bahutavittupakaranani bahutadhanadhannani iti kho bhikkhave bhuta Bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannamenam phassa phusanti evamaham bhikkhave kammadayada sattati vadami . Kammassaka bhikkhave satta kammadayada kammayoni kammabandhu kammapatisarana yam kammam karonti kalyanam va papakam va tassa dayada bhavanti. Ayam kho bhikkhave samsappatipariyayo dhammapariyayoti. [194] Naham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva 1- byantibhavam vadami tanca kho dittheva dhamme upapajje 2- va apare va pariyaye na tvevaham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva dukkhassantakiriyam vadami tatra bhikkhave tividham 3- kayakammantasandosabyapatti 4- akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti catubbidham 5- vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti tividham manokammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti. Kathanca bhikkhave tividham kayakammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco panatipati hoti luddho lohitapani hatapahate nivittho adayapanno sabbapanabhutesu adinnadayi hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va adinnam theyyasankhatam adata hoti kamesu micchacari hoti ya ta maturakkhata piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso @Footnote: 1 Po. Ma. apatisamveditva. 2 Po. Ma. Yu. apapajjam. 3-5 Po. Ma. Yu. sabbattha @tividha catubbidha. 4 Po. sabbattha ... sadosabyapatti. Malagunaparikkhitapi tatharupasu carittam apajjita hoti evam kho bhikkhave tividham kayakammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti. {194.1} Kathanca bhikkhave catubbidham vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco musavadi hoti sabhaggato va parisaggato va natimajjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha janamiti janam va aha na janamiti apassam va aha passamiti passam va aha na passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va sampajanamusa bhasita hoti pisunavaco hoti ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva imesam akkhata amusam bhedaya iti samagganam va bhetta bhinnanam va anuppadata vaggaramo vaggarato vagganandi vaggakaranim vacam bhasita hoti pharusavaco hoti ya sa vaca andaka kakkasa parakatuka parabhisajjani kodhasamanta asamadhisamvattanika tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapi hoti akalavadi abhutavadi anatthavadi adhammavadi avinayavadi anidhanavatim vacam bhasita hoti kalena anapadesam apariyantavatim anatthasanhitam evam kho bhikkhave catubbidham vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti. {194.2} Kathanca bhikkhave tividham manokammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco abhijjhalu hoti yantam parassa paravittupakaranam tam abhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati byapannacitto hoti padutthamanasankappo ime satta hannantu va vajjhantu va ucchijjantu va vinassantu va ma va ahesunti micchaditthiko hoti viparittadassano natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti {194.3} evam kho bhikkhave tividham manokammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti tividhakayakammanta- sandosabyapattiakusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti catubbidhavacikammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti tividhamanokammantasandosabyapatti- akusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti seyyathapi bhikkhave apannako mani uddham khitto yena yeneva patitthati supatitthitamyeva Patitthati {194.4} evameva kho bhikkhave tividhakayakammantasandosabyapatti- akusalasancetanikahetu va satta apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti catubbidhavacikammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti tividhamanokammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti. {194.5} Naham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva byantibhavam vadami tanca kho dittheva dhamme upapajje va apare va pariyaye na tvevaham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva dukkhassantakiriyam vadami tatra bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti catubbidham vacikammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti. Kathanca bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti yantam parassa paravittupakaranam gamagatam va arannagatam va adinnam theyyasankhatam na adata hoti kamesu micchacaram pahaya kamesu micchacara pativirato hoti ya ta Maturakkhita piturakkhita bhaturakkhita bhaginirakkhita natirakkhita dhammarakkhita sasamika saparidanda antamaso malagunaparikkhitapi tatharupasu na carittam apajjita hoti evam kho bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti. Kathanca bhikkhave catubbidham vacikammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco musavadam pahaya musavada pativirato hoti sabhaggato va parisaggato va natimajjhaggato va pugamajjhaggato va rajakulamajjhaggato va abhinito sakkhim puttho ehi bho purisa yam janasi tam vadehiti so ajanam va aha na janamiti janam va aha janamiti apassam va aha na passamiti passam va aha passamiti iti attahetu va parahetu va amisakincikkhahetu va na sampajanamusa bhasita hoti pisunavacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti na ito sutva amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva na imesam akkhata amusam bhedaya iti bhinnanam va sandhata sahitanam va anuppadata samaggaramo samaggarato samagganandi samaggakaranim vacam bhasita hoti pharusam vacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ya sa vaca nela kannasukha pemaniya hadayangama pori bahujanakanta bahujanamanapa tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti kalavadi bhutavadi atthavadi dhammavadi vinayavadi Nidhanavatim vacam bhasita hoti kalena sapadesam pariyantavatim atthasanhitam evam kho bhikkhave catubbidham vacikammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti. Kathanca bhikkhave tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti idha bhikkhave ekacco anabhijjhalu hoti yantam parassa paravittupakaranam tam anabhijjhita hoti aho vata yam parassa tam mama assati abyapannacitto hoti appadutthamanasankappo ime satta avera abyapajjha anigha sukhi attanam pariharantuti sammaditthiko hoti aviparittadassano atthi dinnam atthi yittham atthi hutam .pe. ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti evam kho bhikkhave tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti tividhakayakammantasampattikusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti catubbidha- vacikammantasampattikusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti tividhamanokammantasampatti- kusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti seyyathapi bhikkhave apannako mani uddham khitto yena yeneva patitthati supatitthitamyeva patitthati evameva kho bhikkhave tividhakayakammantasampattikusalasancetanikahetu va Satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti catubbidhavacikammantasampattikusalasancetanikahetu va satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti tividhamanokammanta- sampattikusalasancetanikahetu va satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti. [195] Naham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva byantibhavam vadami tanca kho dittheva dhamme upapajje va apare va pariyaye na tvevaham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva dukkhassantakiriyam vadami tatra bhikkhave tividham kayakammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti catubbidham vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti tividham manokammanta- sandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti. {195.1} Kathanca bhikkhave tividham kayakammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti .pe. Evam kho bhikkhave tividham kayakammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti. {195.2} Kathanca bhikkhave catubbidham vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti .pe. Evam kho bhikkhave catubbidham vacikammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya Dukkhavipaka hoti. {195.3} Kathanca bhikkhave tividham manokammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti .pe. Evam kho bhikkhave tividham manokammantasandosabyapatti akusalasancetanika dukkhudraya dukkhavipaka hoti tividhakayakammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti catubbidhavacikammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va .pe. tividhamanokammantasandosabyapattiakusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti . naham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva byantibhavam vadami tanca kho dittheva dhamme upapajje va apare va pariyaye na tvevaham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva dukkhassantakiriyam vadami tatra bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti catubbidham vacikammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti. {195.4} Kathanca bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti .pe. Evam kho bhikkhave tividham kayakammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti. {195.5} Kathanca bhikkhave catubbidham vacikammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti .pe. evam kho bhikkhave catubbidham vacikammantasampatti hoti. {195.6} Kathanca bhikkhave tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti .pe. evam kho bhikkhave tividham manokammantasampatti kusalasancetanika sukhudraya sukhavipaka hoti tividhakayakammantasampattikusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti catubbidhavacikammantasampattikusalasancetanikahetu va .pe. Tividhamanokammantasampattikusalasancetanikahetu va bhikkhave satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti. [196] Naham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva byantibhavam vadami tanca kho dittheva dhamme upapajje va apare va pariyaye na tvevaham bhikkhave sancetanikanam kammanam katanam upacitanam appatisamviditva dukkhassantakiriyam vadami sakho so bhikkhave ariyasavako evamvigatabhijjho vigatabyapado asammulho sampajano patissato mettasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbattataya 1- sabbavantam lokam mettasahagatena cetasa vipulena @Footnote: 1 Yu. sabbatthataya. Mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so evam pajanati pubbe kho me idam cittam parittam hoti 1- abhavitam etarahi pana me idam cittam appamanam subhavitam yam kho pana kinci pamanakatam kammam na tam tatravasissati na tam tatravatitthati 2- tam kim mannatha bhikkhave daharatagge ce [3]- ayam kumaro mettacetovimuttim 4- bhaveyya apinu kho papakammam kareyyati. No hetam bhante. Akarontam kho pana papakammam apinu kho dukkham phuseyyati . no hetam bhante akarontanhi bhante papakammam kuto dukkham phusissatiti. {196.1} Bhavetabba kho panayam bhikkhave mettacetovimutti itthiya va purisena va itthiya va bhikkhave purisassa va nayam kayo adaya gamaniyo cittantaro ayam bhikkhave macco so evam pajanati yam kho me idam 5- kinci pubbe imina karajakayena papakammam katam sabbantam idha vedaniyam na tam [6]- anubhavissatiti evam bhavita kho bhikkhave mettacetovimutti anagamitaya samvattati idha pannassa bhikkhuno uttarim vimuttim appativijjhatoti. {196.2} Karunasahagatena cetasa muditasahagatena cetasa upekkhasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbattataya sabbavantam lokam upekkhasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so evam pajanati pubbe kho me idam cittam parittam hoti abhavitam etarahi pana me idam cittam @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ahosi. 2 Ma. tatravatitthatiti. 3 Po. Ma. Yu. so. @4 Po. Ma. sabbavaresu mettam cetovimuttinti dissati. 5 Yu. idha. 6 Po. Ma. Yu. @etthantare anuganti dissati. Appamanam subhavitam yam kho pana kinci pamanakatam kammam na tam tatravasissati na tam tatravatitthati tam kim mannatha bhikkhave daharatagge ce ayam kumaro upekkhacetovimuttim bhaveyya apinu kho papakammam kareyyati . no hetam bhante. Akarontam kho pana papakammam apinu kho dukkham phuseyyati . no hetam bhante akarontanhi bhante papakammam kuto dukkham phusissatiti. {196.3} Bhavetabba kho panayam bhikkhave upekkhacetovimutti itthiya va purisena va itthiya va bhikkhave purisassa va nayam kayo adaya gamaniyo cittantaro ayam bhikkhave macco so evam pajanati yam kho me idam 1- kinci pubbe imina karajakayena papakammam katam sabbantam idha vedaniyam na tam anubhavissatiti evam bhavita kho bhikkhave upekkhacetovimutti anagamitaya samvattati idha pannassa bhikkhuno uttarim vimuttim appativijjhatoti. [197] Athakho annataro brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho so brahmano bhagavantam etadavoca ko nu kho bho gotama hetu ko paccayo yenamidhekacce satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjantiti . adhammacariyavisamacariyahetu kho brahmana evamidhekacce satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjantiti . ko pana bho gotama hetu ko @Footnote: 1 Yu. idha. Paccayo yenamidhekacce satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjantiti . dhammacariyasamacariyahetu kho brahmana evamidhekacce satta kayassa bheda paramamarana sugatim saggam lokam upapajjanti. {197.1} Na kho aham imassa bhoto gotamassa sankhittena bhasitassa vittharena attham ajanami sadhu me bhavam gotamo tatha dhammam desetu yathaham imassa bhoto gotamassa sankhittena bhasitassa vittharena attham ajaneyyanti . tenahi brahmana sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhoti kho so brahmano bhagavato paccassosi. Bhagava etadavoca tividham kho brahmana kayena adhammacariyavisamacariya hoti catubbidham vacaya adhammacariyavisamacariya hoti tividham manasa adhammacariyavisamacariya hoti. Kathanca brahmana tividham kayena adhammacariyavisamacariya 1- hoti .pe. Evam kho brahmana tividham kayena adhammacariyavisamacariya hoti. Kathanca brahmana catubbidham vacaya adhammacariyavisamacariya hoti .pe. evam kho brahmana catubbidham vacaya adhammacariyavisamacariya hoti. Kathanca brahmana tividham manasa adhammacariyavisamacariya hoti .pe. Evam kho brahmana tividham manasa adhammacariyavisamacariya hoti evam adhammacariyavisamacariyahetu kho brahmana evamidhekacce satta kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjanti. @Footnote: 1 Ma. adhammacariya visamacariya. Tividham kho brahmana kayena dhammacariyasamacariya 1- hoti catubbidham vacaya dhammacariyasamacariya hoti tividham manasa dhammacariyasamacariya hoti kathanca brahmana tividham kayena dhammacariyasamacariya hoti .pe. Evam kho brahmana tividham kayena dhammacariyasamacariya hoti kathanca brahmana catubbidham vacaya dhammacariyasamacariya hoti .pe. Evam kho brahmana catubbidham vacaya dhammacariyasamacariya hoti kathanca brahmana tividham manasa dhammacariyasamacariya hoti .pe. Evam kho brahmana tividham manasa dhammacariyasamacariya hoti evam dhammacariyasamacariyahetu kho brahmana evamidhekacce satta kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjantiti . abhikkantam bho gotama .pe. upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Pathamavaggo 2- pathamo. ---------- Dutiyavaggo dutiyo [198] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi dasahi panatipati hoti adinnadayi hoti kamesu micchacari hoti musavadi hoti pisunavaco hoti pharusavaco hoti samphappalapi 3- hoti abhijjhalu hoti byapannacitto hoti micchaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dasahi dhammehi @Footnote: 1 dhammacariyasamacariyatipi patho. 2 Po. Ma. Yu. karajakayavaggo. 3 Po. samphappalapo. Samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye . dasahi bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi dasahi panatipata pativirato hoti adinnadana pativirato hoti kamesu micchacara pativirato hoti musavada pativirato hoti pisunaya vacaya pativirato hoti pharusaya vacaya pativirato hoti samphappalapa pativirato hoti anabhijjhalu hoti abyapannacitto hoti sammaditthiko hoti imehi kho bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [199] Visatiya bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi visatiya attana ca panatipati hoti paranca panatipate samadapeti attana ca adinnadayi hoti paranca adinnadane samadapeti attana ca kamesu micchacari hoti paranca kamesu micchacare samadapeti attana ca musavadi hoti paranca musavade samadapeti attana ca pisunavaco hoti paranca pisunaya vacaya samadapeti attana ca pharusavaco hoti paranca pharusaya vacaya samadapeti attana ca samphappalapi hoti paranca samphappalape samadapeti attana ca abhijjhalu hoti paranca abhijjhaya samadapeti attana ca byapannacitto hoti paranca byapade samadapeti attana ca micchaditthiko hoti paranca micchaditthiya samadapeti imehi kho bhikkhave visatiya Dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye. {199.1} Visatiya bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi visatiya attana ca panatipata pativirato hoti paranca panatipata veramaniya samadapeti attana ca adinnadana pativirato hoti paranca adinnadana veramaniya samadapeti attana ca kamesu micchacara pativirato hoti paranca kamesu micchacara veramaniya samadapeti attana ca musavada pativirato hoti paranca musavada veramaniya samadapeti attana ca pisunaya vacaya pativirato hoti paranca pisunaya vacaya veramaniya samadapeti attana ca pharusaya vacaya pativirato hoti paranca pharusaya vacaya veramaniya samadapeti attana ca samphappalapa pativirato hoti paranca samphappalapa veramaniya samadapeti attana ca anabhijjhalu hoti paranca anabhijjhaya samadapeti attana ca abyapannacitto hoti paranca abyapade samadapeti attana ca sammaditthiko hoti paranca sammaditthiya samadapeti imehi kho bhikkhave visatiya dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [200] Timsaya bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi timsaya attana ca panatipati hoti paranca panatipate samadapeti panatipate ca samanunno hoti Attana ca adinnadayi hoti paranca adinnadane samadapeti adinnadane ca samanunno hoti attana ca kamesu micchacari hoti paranca kamesu micchacare samadapeti kamesu micchacare ca samanunno hoti attana ca musavadi hoti paranca musavade samadapeti musavade ca samanunno hoti attana ca pisunavaco hoti paranca pisunaya vacaya samadapeti pisunaya ca vacaya samanunno hoti attana ca pharusavaco hoti paranca pharusaya vacaya samadapeti pharusaya ca vacaya samanunno hoti attana ca samphappalapi hoti paranca samphappalape samadapeti samphappalape ca samanunno hoti attana ca abhijjhalu hoti paranca abhijjhaya samadapeti abhijjhaya ca samanunno hoti attana ca byapannacitto hoti paranca byapade samadapeti byapade ca samanunno hoti attana ca micchaditthiko hoti paranca micchaditthiya ca samadapeti micchaditthiya ca samanunno hoti imehi kho bhikkhave timsaya dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye. {200.1} Timsaya bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi timsaya attana ca panatipata pativirato hoti paranca panatipata veramaniya samadapeti panatipata veramaniya ca samanunno hoti attana ca adinnadana pativirato hoti paranca adinnadana veramaniya samadapeti adinnadana Veramaniya ca samanunno hoti attana ca kamesu micchacara pativirato hoti paranca kamesu micchacara veramaniya samadapeti kamesu micchacara veramaniya ca samanunno hoti attana ca musavada pativirato hoti paranca musavada veramaniya ca samadapeti musavada veramaniya ca samanunno hoti attana ca pisunaya vacaya pativirato hoti paranca pisunaya vacaya veramaniya samadapeti pisunaya vacaya veramaniya ca samanunno hoti attana ca pharusaya vacaya pativirato hoti paranca pharusaya vacaya veramaniya samadapeti pharusaya ca vacaya veramaniya samanunno hoti attana ca samphappalapa pativirato hoti paranca samphappalapa veramaniya samadapeti samphappalapa veramaniya ca samanunno hoti attana ca anabhijjhalu hoti paranca anabhijjhaya samadapeti anabhijjhaya ca samanunno hoti attana ca abyapannacitto hoti paranca abyapade samadapeti abyapade ca samanunno hoti attana ca sammaditthiko hoti paranca sammaditthiya samadapeti sammaditthiya ca samanunno hoti imehi kho bhikkhave timsaya dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [201] Cattalisaya 1- bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye katamehi cattalisaya attana ca panatipati hoti paranca panatipate samadapeti panatipate ca samanunno @Footnote: 1 Yu. cattalisaya. Hoti panatipatassa ca vannam bhasati attana ca adinnadayi hoti paranca adinnadane samadapeti adinnadane ca samanunno hoti adinnadanassa ca vannam bhasati attana ca kamesu micchacari hoti paranca kamesu micchacare samadapeti kamesu micchacare ca samanunno hoti kamesu micchacarassa ca vannam bhasati attana ca musavadi hoti paranca musavade samadapeti musavade ca samanunno hoti musavadassa ca vannam bhasati attana ca pisunavaco hoti paranca pisunaya vacaya samadapeti pisunaya ca vacaya samanunno hoti pisunaya ca vacaya vannam bhasati attana ca pharusavaco hoti paranca pharusaya vacaya samadapeti pharusaya ca vacaya samanunno hoti pharusaya ca vacaya vannam bhasati attana ca samphappalapi hoti paranca samphappalape samadapeti samphappalape ca samanunno hoti samphappalapassa ca vannam bhasati attana ca abhijjhalu hoti paranca abhijjhaya samadapeti abhijjhaya ca samanunno hoti abhijjhaya ca vannam bhasati attana ca byapannacitto hoti paranca byapade samadapeti byapade ca samanunno hoti byapadassa ca vannam bhasati attana ca micchaditthi 1- hoti paranca micchaditthiya samadapeti micchaditthiya ca samanunno hoti micchaditthiya ca vannam bhasati imehi kho bhikkhave cattalisaya dhammehi @Footnote: 1 Ma. Yu. micchaditthiko hoti. Samannagato yathabhatam nikkhitto evam niraye. {201.1} Cattalisaya bhikkhave dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam sagge katamehi cattalisaya attana ca panatipata veramaniya pativirato hoti paranca panatipata veramaniya samadapeti panatipata veramaniya ca samanunno hoti panatipata veramaniya ca vannam bhasati attana ca adinnadana pativirato hoti paranca adinnadana veramaniya samadapeti adinnadana veramaniya ca samanunno hoti adinnadana veramaniya ca vannam bhasati attana ca kamesu micchacara pativirato hoti paranca kamesu micchacara veramaniya samadapeti kamesu micchacara veramaniya ca samanunno hoti kamesu micchacara veramaniya ca vannam bhasati attana ca musavada pativirato hoti paranca musavada veramaniya samadapeti musavada veramaniya ca samanunno hoti musavada veramaniya ca vannam bhasati attana ca pisunaya vacaya pativirato hoti paranca pisunaya vacaya veramaniya samadapeti pisunaya vacaya veramaniya ca samanunno hoti pisunaya vacaya veramaniya ca vannam bhasati attana ca pharusaya vacaya pativirato hoti paranca pharusaya vacaya veramaniya samadapeti pharusaya vacaya veramaniya ca samanunno hoti pharusaya vacaya veramaniya ca vannam bhasati attana ca samphappalapa pativirato hoti paranca samphappalapa Veramaniya ca samadapeti samphappalapa veramaniya ca samanunno hoti samphappalapa veramaniya ca vannam bhasati attana ca anabhijjhalu hoti paranca anabhijjhaya samadapeti anabhijjhaya ca samanunno hoti anabhijjhaya ca vannam bhasati attana ca abyapannacitto hoti paranca abyapade samadapeti abyapade ca samanunno hoti abyapadassa ca vannam bhasati attana ca sammaditthiko hoti paranca sammaditthiya samadapeti sammaditthiya ca samanunno hoti sammaditthiya ca vannam bhasati imehi kho bhikkhave cattalisaya dhammehi samannagato yathabhatam nikkhitto evam saggeti. [202] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato khatam upahatam attanam pariharati ... akkhatam anupahatam attanam pariharati ... Visatiya bhikkhave ... Timsaya bhikkhave ... cattalisaya bhikkhave dhammehi samannagato khatam upahatam attanam pariharati ... akkhatam anupahatam attanam pariharati .pe. Imehi kho bhikkhave cattalisaya dhammehi samannagato akkhatam anupahatam attanam pariharatiti. Dutiyavaggo dutiyo. ---------- Tatiyavaggo tatiyo [203] Dasahi bhikkhave dhammehi samannagato idhekacco kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati ... idhekacco kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjati ... visatiya bhikkhave ... Timsaya bhikkhave ... Cattalisaya bhikkhave dhammehi samannagato idhekacco kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati ... idhekacco kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjati .pe. dasahi bhikkhave dhammehi samannagato balo veditabbo ... pandito veditabbo ... Visatiya bhikkhave ... Timsaya bhikkhave ... Cattalisaya bhikkhave dhammehi samannagato balo veditabbo ... Pandito veditabbo imehi kho bhikkhave cattalisaya dhammehi samannagato pandito veditabbo. Tatiyavaggo tatiyo. (imesu catutthapancamesu vaggesu suttaganana peyyalavasena veditabba) [204] Ragassa bhikkhave abhinnaya dasa dhamma bhavetabba katame dasa asubhasanna maranasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna 1- aniccasanna anicce dukkhasanna dukkhe anattasanna pahanasanna viragasanna nirodhasanna ragassa bhikkhave abhinnaya ime dasa dhamma bhavetabbati. [205] Ragassa bhikkhave abhinnaya dasa dhamma bhavetabba katame @Footnote: 1 Ma. anabhiratisanna. Dasa aniccasanna anattasanna ahare patikkulasanna sabbaloke anabhiratasanna atthikasanna puluvakasanna vinilakasanna vipubbakasanna vicchiddakasanna uddhumatakasanna ragassa bhikkhave abhinnaya ime dasa dhamma bhavetabbati. [206] Ragassa bhikkhave abhinnaya dasa dhamma bhavetabba katame dasa sammaditthi sammasankappo sammavaca sammakammanto sammaajivo sammavayamo sammasati sammasamadhi sammananam sammavimutti ragassa bhikkhave abhinnaya ime dasa dhamma bhavetabbati. [207] Ragassa bhikkhave parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya upasamaya cagaya patinissaggaya dasa dhamma bhavetabba .pe. dosassa mohassa kodhassa upanahassa makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa manassa atimanassa madassa pamadassa abhinnaya parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya upasamaya cagaya patinissaggaya ime dasa dhamma bhavetabbati. Pancamapannasako pancamo. Dasakanipato nitthito. --------- Suttantapitake anguttaranikayassa ekadasakanipato --------- namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa nissayavaggo pathamo [208] 1 Evamme 1- sutam. Ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca kimatthiyani bhante kusalani silani kimanisamsaniti . avippatisaratthani kho ananda kusalani silani avippatisaranisamsani. {208.1} Avippatisaro pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti . Avippatisaro kho ananda pamujjattho pamujjanisamso . pamujjam pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti . pamujjam kho ananda pitattham pitanisamsam . piti pana bhante kimatthiya kimanisamsati . piti kho ananda passaddhattha passaddhanisamsa . passaddhi pana bhante kimatthiya kimanisamsati . passaddhi kho ananda sukhattha sukhanisamsa . sukham pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti . sukham kho ananda samadhattham samadhanisamsam . samadhi pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti . samadhi kho ananda yathabhutananadassanattho @Footnote: 1 Yu. evamme sutam ... arameti natthi. Yathabhutananadassananisamso . yathabhutananadassanam pana bhante kimatthiyam kimanisamsanti . yathabhutananadassanam kho ananda nibbidattham nibbidanisamsam . nibbida pana bhante kimatthiya kimanisamsati . nibbida kho ananda viragattha viraganisamsa . Virago pana bhante kimatthiyo kimanisamsoti . virago kho ananda vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamsoti iti kho ananda kusalani silani avippatisaratthani avippatisaranisamsani avippatisaro pamujjattho pamujjanisamso pamujjam pitattham pitanisamsam piti passaddhattha passaddhanisamsa passaddhi sukhattha sukhanisamsa sukham samadhattham samadhanisamsam samadhi yathabhutananadassanattho yathabhutananadassananisamso yathabhutananadassanam nibbidattham nibbidanisamsam nibbida viragattha viraganisamsa virago vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamso iti kho ananda kusalani silani anupubbena arahattaya paripurentiti. [209] 2 Silavato bhikkhave silasampannassa na cetanaya karaniyam avippatisaro me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam silavato silasampannassa avippatisaro uppajjati avippatisarissa 1- bhikkhave na cetasa karaniyam pamujjam me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam avippatisarissa pamujjam uppajjati pamuditassa bhikkhave na cetanaya karaniyam piti me uppajjatuti dhammata esa bhikkhave yam pamuditassa piti uppajjati pitimanassa bhikkhave na cetanaya karaniyam kayo @Footnote: 1 Po. Ma. avippatisarassa. Me passambhatuti dhammata esa bhikkhave yam pitimanassa kayo passambhati passaddhakayassa 1- bhikkhave na cetanaya karaniyam sukham vediyamiti dhammata esa bhikkhave yam passaddhakayo sukham vediyati sukhino bhikkhave na cetanaya karaniyam cittam me samadhiyatuti dhammata esa bhikkhave yam sukhino cittam samadhiyati samahitassa bhikkhave na cetanaya karaniyam yathabhutam pajanami passamiti dhammata esa bhikkhave yam samahito yathabhutam pajanati passati yathabhutam bhikkhave janato 2- passato na cetanaya karaniyam nibbindamiti dhammata esa bhikkhave yam yathabhutam janam passam nibbindati nibbinnassa bhikkhave na cetanaya karaniyam virajjamiti dhammata esa bhikkhave yam nibbinno virajjati virattassa bhikkhave na cetanaya karaniyam vimuttinanadassanam sacchikaromiti dhammata esa bhikkhave yam viratto vimuttinanadassanam sacchikaroti iti kho bhikkhave virago vimuttinanadassanattho vimuttinanadassananisamso nibbida viragattha viraganisamsa yathabhutananadassanam nibbidattham nibbidanisamsam samadhi yathabhutananadassanattho yathabhutananadassananisamso sukham samadhattham samadhanisamsam passaddhi sukhattha sukhanisamsa piti passaddhattha 3- passaddhanisamsa pamujjam pitattham pitanisamsam avippatisaro pamujjattho pamujjanisamso kusalani silani avippatisaratthani avippatisaranisamsani iti kho bhikkhave dhamma [4]- @Footnote: 1 Po. passaddhikayassa. 2 Po. janata passata. 3 Po. passaddhittha. @4 Yu. casaddo atthi. Dhamme abhisandenti 1- dhamma [2]- dhamme paripurenti apara paragamanayati. [210] 3 Dussilassa bhikkhave silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannassa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassanavipannassa hatupanisa hoti nibbida nibbidaya asati nibbidavipannassa hatupaniso hoti virago virage asati viragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi 3- na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho bhikkhave dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti .pe. vimuttinanadassanam 4-. Silavato bhikkhave silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanna hoti piti pitiya sati pitisampannassa upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa @Footnote: 1 Po. abhisankhapavadenti. 2 Yu. casaddo atthi. 3 Ma. Yu. sabbattha papatikapiti @dissati. 4 Po. vimuttinanadassananti. Upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanna hoti nibbida nibbidaya sati nibbidasampannassa upanisasampanno hoti virago virage sati viragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi bhikkhave rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho bhikkhave silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti .pe. Vimuttinanadassananti. [211] 4 Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti . avusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto etadavoca dussilassa avuso silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannassa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassanavipannassa hatupanisa hoti Nibbida nibbidaya asati nibbidavipannassa hatupaniso hoti virago virage asati viragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho avuso dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti .pe. Vimuttinanadassanam . silavato avuso silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanno hoti piti pitiya sati pitisampannassa upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yathabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanna hoti nibbida nibbidaya sati nibbidasampannassa upanisasampanno hoti virago virage sati viragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho avuso silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro Avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti .pe. Vimuttinanadassananti. [212] 5 Tatra kho ayasma anando bhikkhu amantesi .pe. Dussilassa avuso silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti pamujjam pamujje asati pamujjavipannassa hatupanisa hoti piti pitiya asati pitivipannassa hatupanisa hoti passaddhi passaddhiya asati passaddhivipannassa hatupanisam hoti sukham sukhe asati sukhavipannassa hatupaniso hoti sammasamadhi sammasamadhimhi asati sammasamadhivipannassa hatupanisam hoti yathabhuta- nanadassanam yathabhutananadassane asati yathabhutananadassanavipannassa hatupanisa hoti nibbida nibbidaya asati nibbidavipannassa hatupaniso hoti virago virage asati viragavipannassa hatupanisam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi avuso rukkho sakhapalasavipanno tassa pappatikapi na paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi na paripurim gacchati evameva kho avuso dussilassa silavipannassa hatupaniso hoti avippatisaro avippatisare asati avippatisaravipannassa hatupanisam hoti .pe. Vimuttinanadassanam. {212.1} Silavato avuso silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti pamujjam pamujje sati pamujjasampannassa upanisasampanna hoti piti pitiya sati pitisampannassa Upanisasampanna hoti passaddhi passaddhiya sati passaddhisampannassa upanisasampannam hoti sukham sukhe sati sukhasampannassa upanisasampanno hoti sammasamadhi sammasamadhimhi sati sammasamadhisampannassa upanisasampannam hoti yabhabhutananadassanam yathabhutananadassane sati yathabhutananadassanasampannassa upanisasampanna hoti nibbida nibbidaya sati nibbidasampannassa upanisasampanno hoti virago virage sati viragasampannassa upanisasampannam hoti vimuttinanadassanam seyyathapi [1]- rukkho sakhapalasasampanno tassa pappatikapi paripurim gacchati tacopi pheggupi saropi paripurim gacchati evameva kho avuso silavato silasampannassa upanisasampanno hoti avippatisaro avippatisare sati avippatisarasampannassa upanisasampannam hoti .pe. Vimuttinanadassananti. [213] 6 Yo so bhikkhave bhikkhu akkosakaparibhasako ariyupavadi sabrahmacarinam atthanametam anavakaso yam so ekadasannam byasananam annataram byasanam na nigaccheyya katamesam ekadasannam anadhigatam nadhigacchati adhigata parihayati saddhammassa na vodayati saddhammesu va adhimaniko hoti anabhirato va brahmacariyam carati annataram va sankilittham apattim apajjati sikkham va paccakkhaya hinayavattati galham va rogatangam phusati ummadam va papunati cittakkhepam sammulho kalam karoti kayassa bheda parammarana apayam duggatim @Footnote: 1 Po. Ma. avuso. Vinipatam nirayam upapajjati yo so bhikkhave bhikkhu akkosakaparibhasako ariyupavadi sabrahmacarinam atthanametam anavakaso yam so imesam ekadasannam byasananam annataram byasanam na nigaccheyyati. [214] 7 Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca siya nu kho bhante bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam 1- dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {214.1} Siya ananda bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatana- sanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni @Footnote: 1 Ma. Yu. yampidam. ito param idisameva. Assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {214.2} Yathakatham pana bhante siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatana- sanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . idhananda bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasamkharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evam kho ananda siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni Assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {214.3} Athakho ayasma anando bhagavato bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva yenayasma sariputto tenupasankami upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando ayasmantam sariputtam etadavoca siya nu kho avuso sariputta bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . siya avuso ananda bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . Yathakatham panavuso sariputta siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni Assa sanni ca pana assati. {214.4} Idhavuso ananda bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evam kho avuso ananda siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. Yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . acchariyam avuso abbhutam avuso yatra hi nama satthu ca 1- savakassa ca atthena attham byanjanena byanjanam samsandissati samessati na vigayhissati 2- yadidam aggapadasmim idanaham avuso bhagavantam upasankamitva etamattham apucchim bhagavapi me [3]- etehi padehi etehi byanjanehi etamattham byakasi seyyathapi ayasma sariputto acchariyam avuso abbhutam avuso yatra hi nama satthu ca savakassa ca atthena attham byanjanena byanjanam samsandissati samessati na vigayhissati yadidam aggapadasminti. [215] 8 Athakho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca siya nu kho bhante bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha na cakkhum manasikareyya na rupam manasikareyya na sotam manasikareyya na saddam manasikareyya @Footnote: 1 Ma. ceva. 2 Po. viganhissati. Yu. viggahissati. 3 Ma. etehi akkharehi. Na ghanam manasikareyya na gandham manasikareyya na jivham manasikareyya na rasam manasikareyya na kayam manasikareyya na photthabbam manasikareyya na pathavim manasikareyya na apam manasikareyya na tejam manasikareyya na vayam manasikareyya na akasanancayatanam manasikareyya na vinnanancayatanam manasikareyya na akincannayatanam manasikareyya na nevasannanasannayatanam manasikareyya na idhalokam manasikareyya na paralokam manasikareyya yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi na manasikareyya manasi ca pana kareyyati. {215.1} Siya ananda bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha na cakkhum manasikareyya na rupam manasikareyya na sotam manasikareyya na saddam manasikareyya na ghanam manasikareyya na gandham manasikareyya na jivham manasikareyya na rasam manasikareyya na kayam manasikareyya na photthabbam manasikareyya na pathavim manasikareyya na apam manasikareyya na tejam manasikareyya na vayam manasikareyya na akasanancayatanam manasikareyya na vinnanancayatanam manasikareyya na akincannayatanam manasikareyya na nevasannanasannayatanam manasikareyya na idhalokam manasikareyya na paralokam manasikareyya yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi na manasikareyya manasi ca pana kareyyati . yathakatham pana bhante siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha na cakkhum manasikareyya na rupam manasikareyya .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam Pariyesitam anuvicaritam manasa tampi na manasikareyya manasi ca pana kareyyati . idhananda bhikkhu evam manasikaroti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evam kho ananda siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha na cakkhum manasikareyya na rupam manasikareyya na sotam manasikareyya na saddam manasikareyya na ghanam manasikareyya na gandham manasikareyya na jivham manasikareyya na rasam manasikareyya na kayam manasikareyya na photthabbam manasikareyya na pathavim manasikareyya na apam manasikareyya na tejam manasikareyya na vayam manasikareyya na akasanancayatanam manasikareyya na vinnanancayatanam manasikareyya na akincannayatanam manasikareyya na nevasannanasannayatanam manasikareyya na idhalokam manasikareyya na paralokam manasikareyya yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi na manasikareyya manasi ca pana kareyyati. [216] 9 Ekam samayam bhagava nadike 1- viharati injakavasathe 2-. Athakho ayasma sandho 3- yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam sandham bhagava etadavoca ajaniyajhayitam kho sandha jhaya 4- ma khalungajhayitam 5- kathanca sandha 6- khalungajhayitam hoti assakhalungo @Footnote: 1 Ma. Yu. natike. 2 Ma. Yu. ginjakavasathe. 3 Po. Ma. saddho. ito @param evameva natabbam. 4 Po. jhayitam. Yu. jhayatha. 5 Ma. Yu. khalunkajhayitam. @6 Ma. ayam patho natthi. Hi sandha doniya bandho 1- yavasassam yavasassanti 2- jhayati tam kissa hetu na hi sandha assakhalungassa doniya bandhassa evam hoti kim nu kho mam ajja assadammasarathi karanam karessati kimassaham 3- patikaromiti so doniya bandho yavasassam yavasassanti 2- jhayati evameva kho sandha idhekacco purisakhalungo arannagatopi rukkhamulagatopi sunnagaragatopi kamaragapariyutthitena cetasa viharati kamaragaparetena uppannassa ca kamaragassa nissaranam yathabhutam nappajanati so kamaragam yeva anantaram 4- karitva jhayati pajjhayati nijjhayati avajjhayati byapadapariyutthitena cetasa viharati .. thinamiddhapariyutthitena cetasa viharati ... Uddhaccakukkuccapariyutthitena cetasa viharati ... vicikicchapariyutthitena cetasa viharati vicikicchaparetena uppannaya ca vicikicchaya nissaranam yathabhutam nappajanati so vicikicchamyeva anantaram karitva jhayati pajjhayati nijjhayati avajjhayati so pathavimpi nissaya jhayati apampi nissaya jhayati tejampi nissaya jhayati vayampi nissaya jhayati akasanancayatanampi nissaya jhayati vinnanancayatanampi nissaya jhayati akincannayatanampi nissaya jhayati nevasannanasannayatanampi nissaya jhayati idhalokampi nissaya jhayati paralokampi nissaya jhayati yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi nissaya jhayati evam kho sandha purisakhalungajhayitam hoti . kathanca @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. baddho. sabbattha eseva nayo. 2 Po. yavasassam varasassanti ... @Ma. Yu. yavasam yavasanti. 3 Po. katamasasaham. 4 Ma. Yu. antaram karitva. Sandha ajaniyajhayitam hoti bhadro hi sandha assajaniyo doniya bandho na yavasassam yavasassanti jhayati tam kissa hetu bhadrassa hi sandha assajaniyassa doniya bandhassa evam hoti kim nu kho mam ajja assadammasarathi karanam karessati kimassaham patikaromiti so doniya bandho na yavasassam yavasassanti jhayati bhadro hi sandha assajaniyo yatha inam yathabandham yatha jani yatha kali 1- evam patodassa ajjhoharanam samanupassati evameva kho sandha bhadro purisajaniyo arannagatopi rukkhamulagatopi sunnagaragatopi na kamaragapariyutthitena cetasa viharati kamaragaparetena uppannassa ca kamaragassa nissaranam yathabhutam pajanati na byapadapariyutthitena cetasa viharati ... na thinamiddhapariyutthitena cetasa viharati ... na uddhaccakukkuccapariyutthitena cetasa viharati ... na vicikicchapariyutthitena cetasa viharati na vicikicchaparetena uppannaya ca vicikicchaya nissaranam yathabhutam pajanati so neva pathavim nissaya jhayati na apam nissaya jhayati na tejam nissaya jhayati na vayam nissaya jhayati na akasanancayatanam nissaya jhayati na vinnanancayatanam nissaya jhayati na akincannayatanam nissaya jhayati na nevasannanasannayatanam nissaya jhayati na idhalokam nissaya jhayati na paralokam nissaya jhayati yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi nissaya na jhayati jhayati capana @Footnote: 1 Ma. Yu. yatha janim yatha thalim. Evamjhayincapana sandha bhadram purisajaniyam sainda deva sabrahmaka sapajapatika arakava namassanti namo te purisajanna namo te purisuttama yassa tenabhijanama yampi nissaya jhayatiti 1-. [2]- Evam vutte ayasma sandho bhagavantam etadavoca katham jhayi pana bhante bhadro purisajaniyo jhayati so neva pathavim nissaya jhayati na apam nissaya jhayati na tejam nissaya jhayati na vayam nissaya jhayati na akasanancayatanam nissaya jhayati na vinnanancayatanam nissaya jhayati na akincannayatanam nissaya jhayati na nevasannanasannayatanam nissaya jhayati na idhalokam nissaya jhayati na paralokam nissaya jhayati yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi nissaya na jhayati jhayati capana katham jhayincapana bhante bhadram purisajaniyam sainda deva sabrahmaka sapajapatika arakava namassanti namo te purisajanna namo te purisuttama yassa tenabhijanama yampi nissaya jhayatiti 3-. Idha sandha bhadrassa purisajaniyassa pathaviya pathavisanna vibhuta hoti apasmim aposanna vibhuta hoti tejasmim tejosanna vibhuta hoti vayasmim vayosanna vibhuta hoti akasanancayatane @Footnote: 1-3 Ma. Yu. jhayasiti. 2 Po. evam kho saddha ajaniyajhayitam hoti. Akasanancayatanasanna vibhuta hoti vinnanancayatane vinnanancayatanasanna vibhuta hoti akincannayatane akincanayatanasanna vibhuta hoti nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanna vibhuta hoti idhaloke idhalokasanna vibhuta hoti paraloke paralokasanna vibhuta hoti yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi sanna vibhuta hoti evamjhayi kho sandha bhadro purisajaniyo neva pathavim nissaya jhayati na apam nissaya jhayati na tejam nissaya jhayati na vayam nissaya jhayati na akasanancayatanam nissaya jhayati na vinnanancayatanam nissaya jhayati na akincannayatanam nissaya jhayati na nevasannanasannayatanam nissaya jhayati na idhalokam nissaya jhayati na paralokam nissaya jhayati yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tampi nissaya na jhayati jhayati capana evamjhayincapana sandha bhadram purisajaniyam sainda deva sabrahmaka sapajapatika arakava namassanti namo te purisajanna namo te purisuttama yassa tenabhijanama yampi nissaya jhayatiti 1-. [217] 10 Ekam samayam bhagava rajagahe viharati moranivape paribbajakarame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . @Footnote: 1 Ma. Yu. jhayasiti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca tihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam katamehi tihi asekkhena 1- silakkhandhena asekkhena samadhikkhandhena asekkhena pannakkhandhena imehi kho bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam. {217.1} Aparehipi bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam katamehi tihi iddhipatihariyena adesanapatihariyena anusasanipatihariyena imehi kho bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam. {217.2} Aparehipi bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam katamehi tihi sammaditthiya sammananena sammavimuttiya imehi kho bhikkhave tihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam. @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbattha varesu asekhena. {217.3} Dvihi bhikkhave dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam katamehi dvihi vijjaya caranena imehi kho bhikkhave dvihi dhammehi samannagato bhikkhu accantanittho hoti accantayogakkhemi accantabrahmacari accantapariyosano settho devamanussanam brahmunapesa bhikkhave sanankumarena gatha bhasita khattiyo settho janetasmim ye gottapatisarino vijjacaranasampanno so settho devamanuseti. {217.4} Sa kho panesa bhikkhave [1]- sanankumarena gatha sugita no duggita [2]- Subhasita no dubbhasita atthasanhita no anatthasanhita anumata maya aham bhikkhave evam vadami khattiyo settho janetasmim ye gottapatisarino vijjacaranasampanno so settho devamanuseti. Nissayavaggo 3- pathamo. Tassuddanam 4- kimatthiya 5- cetana tayo upanisa byasanena 6- ca sannamanasikaro sekkho moranivapanena ca 7-. @Footnote: 1 Yu. brahmuna. 2 Ma. gatha bhasita .... 3 nissayavaggotipi patho. @4 tatruddanantipi patho. 5 Po. kimatthi. 6 Po. byasane. 7 Ma. dve sanna @manasikaro saddho moranivapakanti. Yu. sannamanasikara sekho moranivapanena cati. Dutiyavaggo dutiyo [218] 11 Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . tena kho pana samayena sambahula bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti . assosi kho mahanamo sakko sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti athakho mahanamo sakko yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho mahanamo sakko bhagavantam etadavoca sutametam bhante sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti. {218.1} Sadhu sadhu mahanama etam kho mahanama tumhakam patirupam kulaputtanam yam tumhe tathagatam upasankamitva puccheyyatha tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti saddho kho mahanama aradhako hoti no asaddho araddhaviriyo aradhako hoti no kusito upatthitasati aradhako hoti no mutthassati samahito aradhako hoti no asamahito pannava aradhako hoti no duppanno imesu kho tvam mahanama pancasu dhammesu patitthaya cha dhamme uttarim bhaveyyasi idha tvam mahanama tathagatam anussareyyasi itipi so Bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati yasmim mahanama samaye ariyasavako tathagatam anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti tathagatam arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno buddhanussatim bhaveti. Puna caparam tvam mahanama dhammam anussareyyasi svakkhato bhagavata dhammo sanditthiko akaliko ehipassiko opanayiko 1- paccattam veditabbo vinnuhiti yasmim mahanama samaye ariyasavako dhammam anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti dhammam arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati @Footnote: 1 Ma. opaneyyiko. Ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno dhammanussatim bhaveti. {218.2} Puna caparam tvam mahanama sangham anussareyyasi supatipanno bhagavato savakasangho ujupatipanno bhagavato savakasangho nayapatipanno bhagavato savakasangho samicipatipanno bhagavato savakasangho yadidam cattari purisayugani attha purisapuggala esa bhagavato savakasangho ahuneyyo pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati yasmim mahanama samaye ariyasavako sangham anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti sangham arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno sanghanussatim bhaveti. {218.3} Puna caparam tvam mahanama attano silani anussareyyasi akhandani acchiddani asabalani akammasani bhujissani vinnupasatthani aparamatthani samadhisamvattanikaniti 1- yasmim mahanama samaye ariyasavako silam anussarati @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi. Nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti silam arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno silanussatim bhaveti. {218.4} Puna caparam tvam mahanama attano cagam anussareyyasi labha vata me suladdham vata me yoham maccheramalapariyutthitaya pajaya vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasami muttacago payatapani 1- vossaggarato yacayogo danasamvibhagaratoti yasmim mahanama samaye ariyasavako cagam anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti cagam arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno @Footnote: 1 Po. Ma. payatapani. Caganussatim bhaveti. {218.5} Puna caparam tvam mahanama devata anussareyyasi santi deva catummaharajika santi deva tavatimsa santi deva yama santi deva tusita santi deva nimmanaratino santi deva paranimmitavasavattino santi deva brahmakayika santi deva taduttari 1- yatharupaya saddhaya samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna 2- mayhampi tatharupa saddha samvijjati yatharupena silena samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna mayhampi tatharupam silam samvijjati yatharupena sutena samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna mayhampi tatharupam sutam samvijjati yatharupena cagena samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna mayhampi tatharupo cago samvijjati yatharupaya pannaya samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna mayhampi tatharupa panna samvijjatiti yasmim mahanama samaye ariyasavako attano ca tasanca devatanam saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti devata arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. tatuttari. 2 Po. Yu. upapanna. Ma. tatthupapanna. sabbattha @evam natabbam. Ayam vuccati mahanama ariyasavako visamagataya pajaya samappatto viharati sabyapajjhaya pajaya abyapajjho viharati dhammasotasamapanno devatanussatim bhavetiti. [219] 12 Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . tena kho pana samayena mahanamo sakko gilana vutthito hoti aciravutthito gelanna . tena kho pana samayena sambahula bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti . assosi kho mahanamo sakko sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti athakho mahanamo sakko yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho mahanamo sakko bhagavantam etadavoca sutametam bhante sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti. {219.1} Sadhu sadhu mahanama etam kho mahanama tumhakam patirupam kulaputtanam yam tumhe tathagatam upasankamitva puccheyyatha tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti saddho kho mahanama aradhako hoti no asaddho araddhaviriyo aradhako hoti no kusito upatthitasati aradhako hoti no mutthassati samahito aradhako Hoti no asamahito pannava aradhako hoti no duppanno imesu kho tvam mahanama pancasu dhammesu patitthaya cha dhamme uttarim bhaveyyasi idha tvam mahanama tathagatam anussareyyasi itipi so bhagava .pe. sattha devamanussanam buddho bhagavati yasmim mahanama samaye ariyasavako tathagatam anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti tathagatam arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati imam kho tvam mahanama buddhanussatim gacchantopi bhaveyyasi thitopi bhaveyyasi nisinnopi bhaveyyasi sayanopi bhaveyyasi kammantam adhitthahantopi bhaveyyasi puttasambadhasayanam ajjhavasantopi bhaveyyasi. {219.2} Puna caparam tvam mahanama dhammam anussareyyasi ... Sangham anussareyyasi ... attano silani anussareyyasi ... Attano cagam anussareyyasi ... devata anussareyyasi santi deva catummaharajika santi deva ... Taduttari yatharupaya saddhaya samannagata ta devata ito cuta tattha uppanna mayhampi tatharupa saddha samvijjati yatharupena silena ... Sutena ... Cagena ... Pannaya samannagata ta devata ito cuta tattha Uppanna mayhampi tatharupa panna samvijjatiti yasmim mahanama samaye ariyasavako attano ca tasanca devatanam saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussarati nevassa tasmim samaye ragapariyutthitam cittam hoti na dosapariyutthitam cittam hoti na mohapariyutthitam cittam hoti ujugatamevassa tasmim samaye cittam hoti devata arabbha ujugatacitto kho pana mahanama ariyasavako labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam pamuditassa piti jayati pitimanassa kayo passambhati passaddhakayo sukham vediyati sukhino cittam samadhiyati imam kho tvam mahanama devatanussatim gacchantopi bhaveyyasi thitopi bhaveyyasi nisinnopi bhaveyyasi sayanopi bhaveyyasi kammantam adhitthahantopi bhaveyyasi puttasambadhasayanam ajjhavasantopi bhaveyyasiti. [220] 13 Ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . tena kho pana samayena bhagava savatthiyam vassavasam upagantukamo hoti . assosi kho nandiyo sakko bhagava kira savatthiyam vassavasam upagantukamoti athakho nandiyassa sakkassa etadahosi yannunahampi savatthiyam vassavasam upagaccheyyam tattha kammantanceva adhitthahissami bhagavantanca lacchami kalena kalam dassanayati . athakho bhagava savatthiyam vassavasam upagacchi 1- . Nandiyopi kho sakko savatthiyam vassavasam upagacchi tattha kammantanceva @Footnote: 1 Po. Yu. upaganchi. Adhitthaya 1- bhagavantanca lacchati 2- kalena kalam dassanaya. Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti . assosi kho nandiyo sakko sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti athakho nandiyo sakko yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho nandiyo sakko bhagavantam etadavoca sutametam bhante sambahula kira bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti. {220.1} Sadhu sadhu nandiya etam kho nandiya tumhakam patirupam kulaputtanam yam tumhe tathagatam upasankamitva puccheyyatha tesam no bhante nanaviharehi viharatam kena viharena vihatabbanti saddho kho nandiya aradhako hoti no asaddho silava aradhako hoti no dussilo araddhaviriyo aradhako hoti no kusito upatthitasati aradhako hoti no mutthassati samahito aradhako hoti no asamahito pannava aradhako hoti no duppanno imesu kho te nandiya chasu dhammesu patitthaya pancasu dhammesu ajjhattam sati upatthapetabba 3- idha tvam nandiya tathagatam anussareyyasi itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato @Footnote: 1 Ma. Yu. adhitthasi. 2 Ma. Yu. labhi. 3 Ma. sabbattha varesu upatthapetabba. Lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati iti kho te nandiya tathagatam arabbha ajjhattam sati upatthapetabba. {220.2} Puna caparam tvam nandiya dhammam anussareyyasi svakkhato bhagavata dhammo sanditthiko akaliko ehipassiko opanayiko paccattam veditabbo vinnuhiti iti kho te nandiya dhammam arabbha ajjhattam sati upatthapetabba. {220.3} Puna caparam tvam nandiya kalyanamitte anussareyyasi labha vata me suladdham vata me yassa [1]- kalyanamitta anukampaka atthakama ovadaka anusasakati iti kho te nandiya kalyanamitte arabbha ajjhattam sati upatthapetabba. {220.4} Puna caparam tvam nandiya attano cagam anussareyyasi labha vata me suladdham vata me yoham maccheramalapariyutthitaya pajaya vigatamalamaccherena cetasa agaram ajjhavasami muttacago payatapani vossaggarato yacayogo danasamvibhagaratoti iti kho te nandiya cagam arabbha ajjhattam sati upatthapetabba. {220.5} Puna caparam tvam nandiya devata anussareyyasi ya ta 2- devata atikkammeva kabalikarabhakkhanam 3- devatanam sahabyatam annataram manomayam kayam upapanna ta karaniyam attano na samanupassanti katassa va paticcayam seyyathapi nandiya bhikkhu asamayavimutto akaraniyam attano na samanupassati katassa va paticcayam evameva kho nandiya ya ta @Footnote: 1 Ma. Yu. mesaddo dissati. 2 Ma. ayam patho natthi. 3 Ma. kabalikaraharabhakkhanam. Devata atikkammeva kabalikarabhakkhanam devanam sahabyatam annataram manomayam kayam upapanna ta karaniyam attano na samanupassanti katassa va paticcayanti iti kho te nandiya devata arabbha ajjhattam sati upatthapetabba imehi kho nandiya ekadasahi dhammehi samannagato ariyasavako pajahateva papake akusale dhamme na upadiyati seyyathapi nandiya kumbho nikkujjo no vantam paccamasati 1- seyyathapi nandiya tina aggi mutto dahanneva gacchati no daddham paccudavattati evameva kho nandiya imehi ekadasahi dhammehi samannagato ariyasavako pajahateva papake akusale dhamme na upadiyatiti. [221] 14 Athakho ayasma subhuti saddhena bhikkhuna saddhim yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam subhutim bhagava etadavoca ko nama ayam subhuti bhikkhuti . saddho namayam bhante bhikkhu saddhassa 2- upasakassa putto saddha agarasma anagariyam pabbajitoti . Kacci panayam subhuti saddho bhikkhu saddhassa upasakassa putto saddha agarasma anagariyam pabbajito sandissati saddhapadanesuti . Etassa bhagava kalo etassa sugata kalo bhagava saddhassa saddhapadanani bhaseyya idanaham janissami yadi va ayam bhikkhu sandissati saddhapadanesu yadi va noti . tenahi subhuti sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho ayasma subhuti bhagavato @Footnote: 1 Ma. Yu. paccavamati. 2 Ma. sudattassa. ito param evam natabbam. Paccassosi . bhagava etadavoca idha subhuti bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu yampi subhuti bhikkhu silava hoti .pe. samadaya sikkhati sikkhapadesu idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.1} Puna caparam subhuti bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha yampi subhuti bhikkhu bahussuto hoti .pe. ditthiya suppatividdha idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.2} Puna caparam subhuti bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko yampi subhuti bhikkhu kalyanamitto hoti kalyanasahayo kalyanasampavanko idampi 1- saddhassa saddhapadanam hoti. {221.3} Puna caparam subhuti bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim yampi subhuti bhikkhu suvaco hoti sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.4} Puna caparam subhuti bhikkhu yani tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya @Footnote: 1 Ma. etthantare subhutiti dissati. Samannagato alam katum alam samvidhatum yampi subhuti bhikkhu yani tani sabrahmacarinam .pe. alam katum alam samvidhatum idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.5} Puna caparam subhuti bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo yampi subhuti bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.6} Puna caparam subhuti bhikkhu araddhaviriyo viharati akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu yampi subhuti bhikkhu araddhaviriyo viharati .pe. Idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.7} Puna caparam subhuti bhikkhu catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi yampi subhuti bhikkhu catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasuviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.8} Puna caparam subhuti bhikkhu anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe Anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tatocuto amutra udapadim tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evamsukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhuppannoti iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati yampi subhuti bhikkhu anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.9} Puna caparam subhuti bhikkhu dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage Satte pajanati yampi subhuti bhikkhu dibbena cakkhuna visuddhena .pe. Yathakammupage satte pajanati idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hoti. {221.10} Puna caparam subhuti bhikkhu asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati yampi subhuti bhikkhu asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati idampi subhuti saddhassa saddhapadanam hotiti. Evam vutte ayasma subhuti bhagavantam etadavoca yanimani bhante bhagavata saddhassa saddhapadanani bhasitani samvijjanti tani imassa bhikkhuno ayanca bhikkhu etesu sandissati ayam bhante bhikkhu silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu ayam bhante bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya suppatividdha ayam bhante bhikkhu kalyanamitto [1]- kalyanasahayo kalyanasampavanko ayam bhante bhikkhu suvaco [2]- sovacassakaranehi dhammehi samannagato khamo padakkhinaggahi anusasanim ayam bhante bhikkhu yani @Footnote: 1-2 Ma. Yu. hoti. Tani sabrahmacarinam uccavacani kimkaraniyani tattha dakkho hoti analaso tatrupayaya vimamsaya samannagato alam katum alam samvidhatum ayam bhante bhikkhu dhammakamo hoti piyasamudaharo abhidhamme abhivinaye ularapamujjo ayam bhante bhikkhu araddhaviriyo viharati thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ayam bhante bhikkhu catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi ayam bhante bhikkhu anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati ayam bhante bhikkhu dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. Yathakammupage satte pajanati ayam bhante bhikkhu asavanam khaya .pe. sacchikatva upasampajja viharati yanimani bhante bhagavata saddhassa saddhapadanani bhasitani samvijjanti tani imassa bhikkhuno ayanca bhikkhu etesu sandissatiti . sadhu sadhu subhuti tenahi tvam subhuti imina saddhena bhikkhuna saddhim vihareyyasi yada ca tvam subhuti akankheyyasi tathagatam dassanaya imina ca saddhena bhikkhuna saddhim upasankameyyasi tathagatam dassanayati. [222] 15 Mettaya bhikkhave cetovimuttiya asevitaya bhavitaya bahulikataya yanikataya vatthukataya anutthitaya paricitaya susamaraddhaya ekadasanisamsa patikankha katame ekadasa sukham supati sukham Patibujjhati na papakam supinam passati manussanam piyo hoti amanussanam piyo hoti devata rakkhanti nassa aggi va visam va sattham va kamati tuvattam cittam samadhiyati mukhavanno vippasidati asammulho kalam karoti uttarim appativijjhanto brahmalokupago hoti mettaya bhikkhave cetovimuttiya asevitaya bhavitaya bahulikataya yanikataya vatthukataya anutthitaya paricitaya susamaraddhaya ime ekadasanisamsa patikankhati. [223] 16 Ekam samayam ayasma anando vesaliyam viharati veluvagamake . tena kho pana samayena dasamo 1- gahapati atthakanagaro pataliputtam anuppatto hoti kenacideva karaniyena athakho dasamo gahapati atthakanagaro yena kukkutaramo yena annataro bhikkhu tenupasankami upasankamitva tam bhikkhum etadavoca kaham nu kho bhante ayasma anando etarahi viharati dassanakama hi mayam bhante ayasmantam anandanti . eso gahapati ayasma anando vesaliyam viharati veluvagamaketi. {223.1} Athakho dasamo gahapati atthakanagaro pataliputte tam karaniyam tiretva yena vesaliveluvagamako yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam abhivadetva ekamantam nisidi ekamantam nisinno kho dasamo gahapati atthakanagaro ayasmantam anandam etadavoca atthi nu kho bhante ananda tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha @Footnote: 1 Po. asamo. sabbattha idisameva. Bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunatiti . atthi [1]- gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. {223.2} Katamo pana bhante ananda tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunatiti . idha gahapati bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idam 2- kho pathamam jhanam abhisankhatam abhisancetayitam yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayam 3- kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena @Footnote: 1 Ma. khosaddo dissati. 2 Ma. Yu. idampi. 3 Ma. Yu. ayampi. Ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunati. Puna caparam gahapati bhikkhu vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam ... tatiyam jhanam ... catuttham jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idampi kho catuttham jhanam abhisankhatam abhisancetayitam yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunati. {223.3} Puna caparam gahapati bhikkhu mettasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti Uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbattataya sabbavantam lokam mettasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so iti patisancikkhati ayampi kho mettacetovimutti abhisankhata abhisancetayita yam [1]- pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunati. {223.4} Puna ca param gahapati bhikkhu karunasahagatena cetasa ... Muditasahagatena cetasa ... upekkhasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbattataya sabbavantam lokam upekkhasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so iti patisancikkhati ayampi kho upekkhacetovimutti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam @Footnote: 1 sabbavaresu khosaddo dissati. Nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunati. {223.5} Puna caparam gahapati bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati ayampi kho akasanancayatanasamapatti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti Ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunati. {223.6} Puna caparam gahapati bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati ayampi kho akincannayatanasamapatti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam samyojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo sammadakkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttam va cittam vimuccati aparikkhina va asava parikkhayam gacchanti ananuppattam va anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. {223.7} Evam vutte dasamo gahapati atthakanagaro ayasmantam anandam etadavoca seyyathapi bhante ananda puriso ekam nidhimukham gavesanto sakideva ekadasa nidhimukhani adhigaccheyya evameva kho aham bhante ekam amatadvaram gavesanto sakideva ekadasannam amatadvaranam alattham savanaya seyyathapi bhante purisassa agaram ekadasadvaram so tasmim Agare aditte ekamekena 1- dvarena sakkuneyya attanam sotthim katum evameva kho aham bhante imesam ekadasannam amatadvaranam ekamekena 1- amatadvarena sakkunissami attanam sotthim katum ime hi nama bhante annatitthiya acariyassa acariyadhanam pariyesissanti kim panaham ayasmato anandassa pujam karissamiti athakho dasamo gahapati atthakanagaro vesalikanca pataliputtakanca bhikkhusangham sannipatapetva panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappesi sampavaresi ekamekanca bhikkhum paccekadussayugena acchadesi ayasmantanca anandam ticivarena ayasmato ca anandassa pancasatam viharam karapesiti. [224] 17 Ekadasahi bhikkhave angehi samannagato gopalako abhabbo goganam pariharitum phatikatum 2- katamehi ekadasahi idha bhikkhave gopalako na rupannu hoti na lakkhanakusalo hoti na asatikam sateta 3- hoti na vanam paticchadeta hoti na dhumam katta hoti na tittham janati na pitam janati na vithim janati na gocarakusalo hoti anavasesadohi [4]- hoti ye te usabha gopitaro goparinayaka te na atirekapujaya pujeta hoti imehi kho bhikkhave ekadasahi angehi samannagato gopalako abhabbo goganam pariharitum phatikatum evameva kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato bhikkhu abhabbo imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjitum katamehi ekadasahi idha bhikkhave bhikkhu na rupannu hoti na lakkhanakusalo hoti na @Footnote: 1 Ma. ekamekenapi. 2 Ma. sabbavaresu phatim katum. 3 Po. sabbavaresu @sadeta. Ma. hareta. 4 Ma. casaddo atthi. sabbattha idisameva. Asatikam sateta hoti na vanam paticchadeta hoti na dhumam katta hoti na tittham janati na pitam janati na vithim janati na gocarakusalo hoti anavasesadohi hoti ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te na atirekapujaya pujeta hoti. {224.1} Kathanca bhikkhave bhikkhu na rupannu hoti idha bhikkhave bhikkhu yankinci rupam [1]- cattari ca 2- mahabhutani catunnanca mahabhutanam upadayarupanti yathabhutam nappajanati evam kho bhikkhave bhikkhu na rupannu hoti. {224.2} Kathanca bhikkhave bhikkhu na lakkhanakusalo hoti idha bhikkhave bhikkhu kammalakkhano balo kammalakkhano panditoti yathabhutam nappajanati evam kho bhikkhave bhikkhu na lakkhanakusalo hoti. {224.3} Kathanca bhikkhave bhikkhu na asatikam sateta hoti idha bhikkhave bhikkhu uppannam kamavitakkam adhivaseti na pajahati na vinodeti na byantikaroti na anabhavam gameti uppannam byapadavitakkam ... Uppannam vihimsavitakkam ... uppannuppanne papake akusale dhamme adhivaseti na pajahati na vinodeti na byantikaroti na anabhavam gameti evam kho bhikkhave bhikkhu na asatikam sateta hoti. {224.4} Kathanca bhikkhave bhikkhu na vanam paticchadeta hoti idha bhikkhave bhikkhu cakkhuna rupam disva nimittaggahi hoti anubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam cakkhundriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka @Footnote: 1 Ma. sabbam tam rupam . 2 Po. Ma. casaddo natthi. Akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya na patipajjati na rakkhati cakkhundriyam cakkhundriye na samvaram apajjati 1- sotena saddam sutva ... Ghanena gandham ghayitva ... Jivhaya rasam sayitva ... Kayena photthabbam phusitva ... manasa dhammam vinnaya nimittaggahi hoti anubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam manindriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya na patipajjati na rakkhati manindriyam manindriye na samvaram apajjati evam kho bhikkhave bhikkhu na vanam paticchadeta hoti. {224.5} Kathanca bhikkhave bhikkhu na dhumam katta hoti idha bhikkhave bhikkhu na yathasutam yathapariyattam dhammam vittharena paresam deseta hoti evam kho bhikkhave bhikkhu na dhumam katta hoti. {224.6} Kathanca bhikkhave bhikkhu na tittham janati idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu bahussuta agatagama dhammadhara vinayadhara matikadhara te kalena kalam upasankamitva na paripucchati na paripanhati idam bhante katham imassa ko atthoti tassa te ayasmanto avivatanceva na vivaranti anuttanikatanca na uttanikaronti anekavihitesu [2]- kankhatthaniyesu dhammesu kankham na pativinodenti evam kho bhikkhave bhikkhu na tittham janati. {224.7} Kathanca bhikkhave bhikkhu na pitam janati idha bhikkhave bhikkhu tathagatappavedite dhammavinaye desiyamane na labhati atthavedam na labhati @Footnote: 1 Ma. ... samvaram napajjati. aparampi evam natabbam. 2 Ma. Yu. casaddo dissati. Dhammavedam na labhati dhammupasanhitam pamujjam evam kho bhikkhave bhikkhu pitam na janati 1-. {224.8} Kathanca bhikkhave bhikkhu na vithim janati idha bhikkhave bhikkhu ariyam atthangikam maggam yathabhutam nappajanati evam kho bhikkhave bhikkhu na vithim janati. {224.9} Kathanca bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti idha bhikkhave bhikkhu cattaro satipatthane yathabhutam nappajanati evam kho bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti. {224.10} Kathanca bhikkhave bhikkhu anavasesadohi hoti idha bhikkhave bhikkhu saddha gahapatika abhihatthum pavarenti civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharena 2- tatra bhikkhave 3- bhikkhu mattam na janati patiggahanaya evam kho bhikkhave bhikkhu anavasesadohi hoti. {224.11} Kathanca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te na atirekapujaya pujeta hoti idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka tesu na mettam kayakammam paccupatthapeti aviceva 4- raho ca na mettam vacikammam ... na mettam manokammam paccupatthapeti aviceva raho ca evam kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te na 5- atirekapujaya pujeta hoti imehi kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato @Footnote: 1 Ma. Yu. na pitam janati . 2 Ma. civara ... parikkharehi. sabbattha idisameva. @3 Ma. Yu. alapanamidam natthi. 4 Po. Ma. sabbavaresu aviceva. 5 Ma. na te. Bhikkhu abhabbo imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjitum. {224.12} Ekadasahi bhikkhave angehi samannagato gopalako bhabbo goganam pariharitum phatikatum katamehi ekadasahi idha bhikkhave gopalako rupannu hoti lakkhanakusalo hoti asatikam sateta hoti vanam paticchadeta hoti dhumam katta hoti tittham janati pitam janati vithim janati gocarakusalo hoti savasesadohi hoti ye te usabha gopitaro goparinayaka te atirekapujaya pujeta hoti imehi kho bhikkhave ekadasahi angehi samannagato gopalako bhabbo goganam pariharitum phatikatum evameva kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato bhikkhu bhabbo imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjitum katamehi ekadasahi idha [1]- bhikkhu rupannu hoti lakkhanakusalo hoti asatikam sateta hoti vanam paticchadeta hoti dhumam katta hoti tittham janati pitam janati vithim janati gocarakusalo hoti savasesadohi hoti ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te atirekapujaya pujeta hoti kathanca bhikkhave bhikkhu rupannu hoti idha bhikkhave bhikkhu yankanci rupam cattari ca mahabhutani catunnanca mahabhutanam upadayarupanti yathabhutam pajanati evam kho bhikkhave bhikkhu rupannu hoti. {224.13} Kathanca bhikkhave bhikkhu lakkhanakusalo hoti idha bhikkhave bhikkhu kammalakkhano balo kammalakkhano panditoti yathabhutam pajanati evam kho bhikkhave bhikkhu @Footnote: 1 Ma. Yu. bhikkhave. Lakkhanakusalo hoti . kathanca bhikkhave bhikkhu asatikam sateta hoti idha bhikkhave bhikkhu uppannam kamavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti uppannam byapadavitakkam ... uppannam vihimsavitakkam ... uppannuppanne papake akusale dhamme nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti evam kho bhikkhave bhikkhu asatikam sateta hoti. {224.14} Kathanca bhikkhave bhikkhu vanam paticchadeta hoti idha bhikkhave bhikkhu cakkhuna rupam disva na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam cakkhundriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati cakkhundriyam cakkhundriye samvaram apajjati sotena saddam sutva ... Ghanena gandham ghayitva ... Jivhaya rasam sayitva ... Kayena photthabbam phusitva ... manasa dhammam vinnaya na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam manindriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati manindriyam manindriye samvaram apajjati evam kho bhikkhave bhikkhu vanam paticchadeta hoti. {224.15} Kathanca bhikkhave bhikkhu dhumam katta hoti idha bhikkhave bhikkhu yathasutam yathapariyattam dhammam vittharena paresam deseta hoti evam kho bhikkhave bhikkhu dhumam katta hoti . Kathanca bhikkhave bhikkhu tittham janati idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu bahussuta agatagama dhammadhara vinayadhara matikadhara Te kalena kalam upasankamitva paripucchati [1]- idam bhante katham imassa ko atthoti tassa te ayasmanto avivatanceva vivaranti anuttanikatanca uttanikaronti anekavihitesu [2]- kankhatthaniyesu dhammesu kankham vinodenti 3- pativinodenti evam kho bhikkhave bhikkhu tittham janati. {224.16} Kathanca bhikkhave bhikkhu pitam janati idha bhikkhave bhikkhu tathagatappavedite dhammavinaye desiyamane labhati atthavedam labhati dhammavedam labhati dhammupasanhitam pamujjam evam kho bhikkhave bhikkhu pitam janati. Kathanca bhikkhave bhikkhu vithim janati idha bhikkhave bhikkhu ariyam atthangikam maggam yathabhutam pajanati evam kho bhikkhave bhikkhu vithim pajanati . Kathanca bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti idha bhikkhave bhikkhu cattaro satipatthane yathabhutam pajanati evam kho bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti. {224.17} Kathanca bhikkhave bhikkhu savasesadohi hoti idha bhikkhave bhikkhu saddha gahapatika abhihatthum pavarenti civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharena tatra bhikkhu mattam janati patiggahanaya evam kho bhikkhave bhikkhu savasesadohi hoti. {224.18} Kathanca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te atirekapujaya pujeta hoti idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu 4- thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka tesu mettam kayakammam paccupatthapeti aviceva raho ca mettam vacikammam ... Mettam manokammam paccupatthapeti aviceva raho ca evam @Footnote: 1 Po. Ma. paripanhati. 2 Ma. casaddo. 3 Ma. Yu. ayam patho natthi. @4 Ma. ayam patho natthi. Kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu thera rattannu cirapabbajita sanghapitaro sanghaparinayaka te atirekapujaya pujeta hoti imehi kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato bhikkhu bhabbo imasmim dhammavinaye vuddhim virulhim vepullam apajjitunti. [225] 18 Athakho sambahula bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum siya nu kho bhante bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {225.1} Siya bhikkhave bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . yathakatham pana bhante siya bhikkhuno tatharupo Samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {225.2} Idha bhikkhave bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo 1- virago nirodho nibbananti evam kho siya bhikkhave 2- bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. [226] 19 Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca siya nu kho bhikkhave bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim @Footnote: 1 Ma. sabbavaresu tanhakkhayo. 2 Ma. Yu. bhikkhave siya. Tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . bhagavammulaka no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu vata bhante bhagavantamyeva patibhatu etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti. Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca siya bhikkhave bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {226.1} Yathakatham pana bhante siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {226.2} Idha bhikkhave bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho Nibbananti evam kho bhikkhave siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. [227] 20 Athakho sambahula bhikkhu yenayasma sariputto tenupasankamimsu upasankamitva ayasmata sariputtena saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu ekamantam nisinna kho te bhikkhu ayasmantam sariputtam etadavocum siya nu kho avuso sariputta bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa Na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {227.1} Siya avuso bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . yathakatham panavuso sariputta siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {227.2} Idha avuso bhikkhu evam sanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evam kho avuso siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. [228] 21 Tatra kho ayasma sariputto bhikkhu amantesi siya nu kho avuso bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . duratopi kho mayam avuso agaccheyyama ayasmato sariputtassa santike etassa bhasitassa atthamannatum sadhu vatayasmantamyeva sariputtam patibhatu etassa bhasitassa attho ayasmato sariputtassa sutva bhikkhu dharessantiti . Tenahavuso tam 1- sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato sariputtassa paccassosum . Ayasma sariputto etadavoca siya avuso bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati . yathakatham panavuso sariputta siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ayam patho natthi. Yatha neva pathaviyam pathavisanni assa .pe. yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. {228.1} Idha avuso bhikkhu evamsanni hoti etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti evampi 1- kho avuso siya bhikkhuno tatharupo samadhipatilabho yatha neva pathaviyam pathavisanni assa na apasmim aposanni assa na tejasmim tejosanni assa na vayasmim vayosanni assa na akasanancayatane akasanancayatanasanni assa na vinnanancayatane vinnanancayatanasanni assa na akincannayatane akincannayatanasanni assa na nevasannanasannayatane nevasannanasannayatanasanni assa na idhaloke idhalokasanni assa na paraloke paralokasanni assa yamidam dittham sutam mutam vinnatam pattam pariyesitam anuvicaritam manasa tatrapi na sanni assa sanni ca pana assati. Dutiyavaggo dutiyo. Tassuddanam dve mahanama ca nandiyena subhutina ca metta dasamo gopalako cattaro ca samadhinoti 2- @Footnote: 1 Ma. evam kho. 2 Ma. dve vutta mahanamena nandiyena subhutina @ metta atthako gopalo cattaro ca samadhinati @ Yu. dve mahanama nandiyena subhutina ca metta @ dasamo ceva gopalo cattaro ca samadhinoti. Pannasakasangahita suttanta [229] 22 Ekadasahi bhikkhave angehi samannagato gopalako abhabbo goganam pariharitum phatikatum katamehi ekadasahi idha bhikkhave gopalako na rupannu hoti na lakkhanakusalo hoti na asatikam sateta hoti na vanam paticchadeta hoti na dhumam katta hoti na tittham janati na pitam janati na vithim janati na gocarakusalo hoti anavasesadohi hoti ye te usabha gopitaro goparinayaka te na atirekapujaya pujeta hoti imehi kho bhikkhave ekadasahi angehi samannagato gopalako abhabbo goganam pariharitum phatikatum evameva kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato bhikkhu abhabbo cakkhusmim aniccanupassi viharitum .pe. abhabbo cakkhusmim dukkhanupassi viharitum abhabbo cakkhusmim anattanupassi viharitum abhabbo cakkhusmim khayanupassi viharitum abhabbo cakkhusmim vayanupassi viharitum abhabbo cakkhusmim viraganupassi viharitum abhabbo cakkhusmim nirodhanupassi viharitum abhabbo cakkhusmim patinissagganupassi viharitum abhabbo sotasmim ghanasmim jivhaya kayasmim manasmim rupesu saddesu gandhesu rasesu photthabbesu dhammesu cakkhuvinnane sotavinnane ghanavinnane jivhavinnane kayavinnane manovinnane cakkhusamphasse sotasamphasse ghanasamphasse Jivhasamphasse kayasamphasse manosamphasse cakkhusamphassajaya vedanaya sotasamphassajaya vedanaya ghanasamphassajaya vedanaya jivhasamphassajaya vedanaya kayasamphassajaya vedanaya manosamphassajaya vedanaya rupasannaya saddasannaya gandhasannaya rasasannaya photthabbasannaya dhammasannaya rupasancetanaya saddasancetanaya gandhasancetanaya rasasancetanaya photthabbasancetanaya dhammasancetanaya rupatanhaya saddatanhaya gandhatanhaya rasatanhaya photthabbatanhaya dhammatanhaya rupavitakke saddavitakke gandhavitakke rasavitakke photthabbavitakke dhammavitakke rupavicare saddavicare gandhavicare rasavicare photthabbavicare dhammavicare aniccanupassi viharitum dukkhanupassi viharitum anattanupassi viharitum khayanupassi viharitum vayanupassi viharitum viraganupassi viharitum nirodhanupassi viharitum patinissagganupassi viharitunti. [230] 23 Ekadasahi bhikkhave angehi samannagato gopalako bhabbo goganam pariharitum phatikatum katamehi ekadasahi idha bhikkhave gopalako rupannu hoti .pe. evameva kho bhikkhave ekadasahi dhammehi samannagato bhikkhu bhabbova cakkhusmim aniccanupassi viharitum .pe. Patinissagganupassi viharitunti . ragassa bhikkhave abhinnaya ekadasa dhamma bhavetabba katame ekadasa pathamajjhanam dutiyajjhanam Tatiyajjhanam catutthajjhanam mettacetovimutti karunacetovimutti muditacetovimutti upekkhacetovimutti akasanancayatanam vinnanancayatanam akincannayatanam ragassa bhikkhave abhinnaya ime ekadasa dhamma bhavetabbati 1-. [231] 24 Ragassa bhikkhave abhinnaya 2- parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime ekadasa dhamma bhavetabba dosassa mohassa kodhassa upanahassa makkhassa palasassa issaya macchariyassa mayaya satheyyassa thambhassa sarambhassa manassa madassa pamadassa abhinnaya parinnaya parikkhayaya pahanaya khayaya vayaya viragaya nirodhaya cagaya patinissaggaya ime ekadasa dhamma bhavetabbati idamavoca bhagava . attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Navasuttasahassani bhiyyo pancasatani ca sattapannasasuttanta anguttarasamayutati. Ekadasakanipato nitthito. ----------- @Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi . 2 Ma. ayam patho natthi.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 24 page 1-393. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=24&item=1&items=231&modeTY=2 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=24&item=1&items=231&modeTY=2&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=24&item=1&items=231&modeTY=2 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=24&item=1&items=231&modeTY=2 Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=24&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=7151 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=7151 Contents of The Tipitaka Volume 24 http://84000.org/tipitaka/read/?index_24
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]