บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
TIPITAKA Volume 13 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 5 : Sutta. Ma. Ma.
Suttantapitake majjhimanikayassa dutiyo bhago ------- majjhimapannasakam namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa. Gahapativaggo ------ kandarakasuttam [1] Evamme sutam ekam samayam bhagava campayam viharati gaggaraya pokkharaniya tire mahata bhikkhusanghena saddhim . atha kho pesso ca hattharohaputto kandarako ca paribbajako yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva pesso hattharohaputto bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . kandarako pana paribbajako bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam 1- vitisaretva ekamantam atthasi. {1.1} Ekamantam thito kho kandarako paribbajako tunhibhutam tunhibhutam 2- bhikkhusangham anuviloketva bhagavantam etadavoca acchariyam bho gotama abbhutam bho gotama yavancidam bhota @Footnote: 1 Si. Yu. evam. Ma. saraniyam . 2 Ma. ekameva dissati. Gotamena samma bhikkhusangho patipadito yepi te bho gotama ahesum atitamaddhanam arahanto sammasambuddha tepi bhagavanto etaparamamyeva samma bhikkhusangham patipadesum seyyathapi etarahi bhota gotamena samma bhikkhusangho patipadito yepi te bho gotama bhavissanti anagatamaddhanam arahanto sammasambuddha tepi bhagavanto etaparamamyeva samma bhikkhusangham patipadessanti seyyathapi etarahi bhota gotamena samma bhikkhusangho patipaditoti. [2] Evametam kandaraka evametam kandaraka yepi te kandaraka ahesum atitamaddhanam arahanto sammasambuddha tepi bhagavanto etaparamamyeva samma bhikkhusangham patipadesum seyyathapi etarahi maya samma bhikkhusangho patipadito yepi te kandaraka bhavissanti anagatamaddhanam arahanto sammasambuddha tepi bhagavanto etaparamamyeva samma bhikkhusangham patipadessanti seyyathapi etarahi maya samma bhikkhusangho patipadito {2.1} santi hi kandaraka bhikkhu imasmim bhikkhusanghe arahanto khinasava vusitavanto katakaraniya ohitabhara anuppattasadattha parikkhinabhavasannojana 1- sammadannavimutta santi pana 2- kandaraka bhikkhu imasmim bhikkhusanghe sekha 3- santatasila santatavuttino nipaka nipakavuttino te catusu satipatthanesu supatitthitacitta 4- viharanti katamesu catusu idha kandaraka bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya @Footnote: 1 Ma. parik...samyojana . 2 Ma. hi . 3 Ma. sekkha . 4 Ma. supatthita.... Loke abhijjhadomanassam vedanasu vedananupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam citte cittanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassanti. [3] Evam vutte pesso hattharohaputto bhagavantam etadavoca acchariyam bhante abbhutam bhante yava supannatta cime 1- cattaro satipatthana sattanam visuddhiya sokaparidevanam samatikkamaya dukkhadomanassanam atthangamaya 2- nayassa adhigamaya nibbanassa sacchikiriyaya {3.1} mayampi hi bhante gihi odatavasana kalena kalam imesu catusu satipatthanesu supatitthitacitta viharama idha mayam bhante kaye kayanupassino 3- viharama atapino sampajana satimanto vineyya loke abhijjhadomanassam vedanasu vedananupassino 3- viharama atapino sampajana satimanto vineyya loke abhijjhadomanassam citte cittanupassino viharama atapino sampajana satimanto vineyya loke abhijjhadomanassam dhammesu dhammanupassino viharama atapino sampajana satimanto vineyya loke abhijjhadomanassam acchariyam bhante abbhutam bhante yavancidam bhante bhagava evam manussagahane evam manussakasate evam manussasatheyye @Footnote: 1 Po. Yu. bhante bhagavata . 2 Si. Yu. atthagamaya . 3 Yu. -nupassi. Vattamane sattanam hitahitam janati {3.2} gahananhetam bhante yadidam manussa uttanakanhetam bhante yadidam pasavo ahanhi bhante pahomi hatthidammam saretum yavatakena antarena campam gatagatam karissati sabbani tani satheyyani kuteyyani vankeyyani jimheyyani patukarissati amhakampana bhante dasati va pessati va kammakarati va annatha ca kayena samudacaranti annatha ca 1- vacaya annatha ca nesam cittam hoti acchariyam bhante abbhutam bhante yavancidam bhante bhagava evam manussagahane evam manussakasate evam manussasatheyye vattamane sattanam hitahitam janati gahananhetam bhante yadidam manussa uttanakanhetam bhante yadidam pasavoti. [4] Evametam pessa evametam pessa gahananhetam pessa yadidam manussa uttanakanhetam pessa yadidam pasavo cattarome pessa puggala santo samvijjamana lokasmim katame cattaro idha pessa ekacco puggalo attantapo hoti attaparitapananuyogamanuyutto idha pana pessa ekacco puggalo parantapo hoti paraparitapananuyogamanuyutto idha pessa ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitapananuyogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto idha pana pessa ekacco puggalo nevattantapo hoti nattaparitapananuyogamanuyutto na parantapo na @Footnote: 1 Yu. casaddo natthi. Paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati imesam pessa catunnam puggalanam katamo te puggalo cittam aradhetiti. [5] Yvayam bhante puggalo attantapo attaparitapananuyogamanuyutto ayam me puggalo cittam naradheti yopayam bhante puggalo parantapo paraparitapananuyogamanuyutto ayampi me puggalo cittam naradheti yopayam bhante puggalo attantapo ca attaparitapananuyogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto ayampi me puggalo cittam naradheti yo ca kho ayam bhante puggalo nevattantapo natta- paritapananuyogamanuyutto na parantapo na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati ayam 1- me puggalo cittam aradhetiti . kasma pana te pessa ime tayo puggala cittam naradhentiti. [6] Yvayam bhante puggalo attantapo attaparitapananu- yogamanuyutto so attanam sukhakamam dukkhapatikkulam atapeti paritapeti imina me ayam puggalo cittam naradheti yopayam bhante puggalo parantapo paraparitapananuyogamanuyutto so param sukhakamam dukkhapatikkulam atapeti paritapeti imina me ayam @Footnote: 1 Ma. ayameva me. Puggalo cittam naradheti yopayam bhante puggalo attantapo ca attaparitapananuyogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto so attananca paranca sukhakamam 1- dukkhapatikkulam atapeti paritapeti imina me ayam puggalo cittam naradheti yo ca kho ayam bhante puggalo nevattantapo nattaparitapananuyogamanuyutto na parantapo na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati imina me ayam puggalo cittam aradheti handa cadani mayam bhante gacchama bahukicca mayam bahukaraniyati . yassadani tvam pessa kalam mannasiti . atha kho pesso hattharohaputto bhagavato bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami 2-. [7] Atha kho bhagava acirapakkante pesse hattharohaputte bhikkhu amantesi pandito bhikkhave pesso hattharohaputto mahapanno bhikkhave pesso hattharohaputto sace bhikkhave pesso hattharohaputto muhuttam nisideyya yavassaham 3- ime cattaro puggale vittharena vibhajissami mahata atthena samyutto abhavissa 4- apica bhikkhave ettavatapi pesso hattharohaputto mahata atthena samyuttoti . etassa bhagava kalo etassa sugata kalo @Footnote: 1 Yu. sukhakame dukkhapatikkule . 2 Ma. pakkami . 3 Ma. yavassaham. @4 Po. Ma. Yu. agamissa. Yam bhagava ime cattaro puggale vittharena vibhajeyya vittharena 1- bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . tenahi bhikkhave sunatha sadhukam manasikarotha bhasissamiti . evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. [8] Bhagava etadavoca katamo ca bhikkhave puggalo attantapo attaparitapananuyogamanuyutto . idha bhikkhave ekacco puggalo acelako 2- hoti muttacaro hatthavalekhano 3- na ehibhadantiko na titthabhadantiko nabhihatam na uddissa katam na nimantanam sadiyati so na kumbhimukha patigganhati na kalopimukha 4- patigganhati na elakamantaram 5- na dandamantaram na musalamantaram na dvinnam bhunjamananam na gabbhiniya na payamanaya na purisantaragataya na sankittisu na yattha sa upatthito hoti na yattha makkhika sandasandacarini na maccham na mamsam na suram na merayam na thusodakam pivati. {8.1} So ekagariko va hoti ekalopiko dvagariko va hoti dvalopiko .pe. sattagariko va hoti sattalopiko ekissapi dattiya yapeti dvihipi dattihi yapeti .pe. sattahipi dattihi yapeti ekahikampi aharam ahareti dvihikampi aharam ahareti .pe. sattahikampi aharam ahareti iti evarupampi addhamasikam 6- pariyayabhattabhojananuyogamanuyutto viharati. @Footnote: 1 Ma. Yu. vittharenati natthi . 2 Ma. acelako . 3 Si. Ma. Yu. hatthapalekhano. @4 Ma. kalopimukha . 5 Ma. elakamantaram . 6 addhamasikanti yuttataram. {8.2} So sakabhakkho va hoti samakabhakkho va hoti nivarabhakkho va hoti daddulabhakkho va hoti hatabhakkho va hoti kanabhakkho va hoti acamabhakkho va hoti pinnakabhakkho va hoti tinabhakkho va hoti gomayabhakkho va hoti vanamulaphalaharo va yapeti pavattaphalabhoji . so sananipi dhareti masananipi dhareti chavadussanipi dhareti pamsukulanipi dhareti tiritanipi dhareti ajinanipi 1- dhareti ajinakkhipampi dhareti kusacirampi dhareti vakacirampi dhareti phalakacirampi dhareti kesakambalampi dhareti valakambalampi 2- dhareti ulukapakkhampi dhareti kesamassulocakopi hoti kesamassulocananuyogamanuyutto ubbhatthakopi hoti asanapatikkhitto ukkutikopi hoti ukkutikappadhanamanuyutto kantakapassayikopi hoti kantakapassaye seyyam kappeti sayatatiyakampi udakorohananuyogamanuyutto viharati iti evarupam anekavihitam kayassa atapanaparitapananuyogamanuyutto viharati ayam vuccati bhikkhave puggalo attantapo attaparitapananuyogamanuyutto. [9] Katamo ca bhikkhave puggalo parantapo paraparitapananu- yogamanuyutto . idha bhikkhave ekacco puggalo orabbhiko 3- hoti sukariko sakuniko 4- magaviko luddo macchaghatako coro coraghatako 5- bandhanagariko ye va panannepi keci kururakammanta ayam vuccati bhikkhave puggalo parantapo paraparitapananuyogamanuyutto. @Footnote: 1 Po. ajinampi . 2 Ma. valkambalampi . 3 Ma. orambhiko . 4 Yu. sakantiko. @5 Ma. goghatako. [10] Katamo ca bhikkhave puggalo attantapo ca attaparitapananu- yogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto . Idha bhikkhave ekacco puggalo raja va hoti khattiyo muddhavasitto brahmano va mahasalo so puratthimena nagarassa navam santhagaram karapetva kesamassum oharetva kharajinam nivasetva sappitelena kayam abbhanjitva migavisanena pitthim kanduvamano navam 1- santhagaram pavisati saddhim mahesiya brahmanena ca purohitena so tattha anantarahitaya bhumiya haritupalittaya 2- seyyam kappeti so 3- ekissa gaviya sarupavacchaya yam ekasmim thane khiram hoti tena raja yapeti yam dutiyasmim thane khiram hoti tena mahesi yapeti yam tatiyasmim thane khiram hoti tena brahmano purohito yapeti yam catutthasmim thane khiram hoti tena aggim juhati 4- avasesena vacchako yapeti so evamaha ettaka usabha hannantu yannatthaya ettaka vacchatara hannantu yannatthaya ettaka 5- vacchatariyo hannantu yannatthaya ettaka aja hannantu yannatthaya ettaka urabbha hannantu yannatthaya ettaka assa hannantu yannatthaya 6- ettaka rukkha chijjantu yupatthaya ettaka dabba luyantu 7- parisanthayati 8- yepissa te honti dasati va pessati va kammakarati va tepi dandatajjita @Footnote: 1 Yu. navanti natthi . 2 Si. Yu. haritupattaya . 3 Ma. Yu. soti natthi. @4 Ma. Yu. juhanti . 5 Yu. ettika . 6 assa ... yannattayati natthi. @7 Ma. Yu. luyantu . 8 Ma. parihimsatthaYu. Yu. barihisatthaya. Tajjita bhayatajjita assumukha rudamana 1- parikammani karonti ayam vuccati bhikkhave puggalo attantapo ca attaparitapananuyogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto. [11] Katamo ca bhikkhave puggalo nevattantapo [2]- nattaparitapana- nuyogamanuyutto na parantapo 3- na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati. {11.1} Idha bhikkhave tathagato loke uppajjati araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagava so imam lokam sadevakam samarakam sabrahmakam sassamanabrahmanim pajam sadevamanussam sayam abhinna sacchikatva pavedeti so dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti. {11.2} Tam dhammam sunati gahapati va gahapatiputto va annatarasmim va kule paccha jato 4- so tam dhammam sutva tathagate saddham patilabhati so tena saddhapatilabhena samannagato iti patisancikkhati sambadho gharavaso rajapatho abbhokaso pabbajja na yidam sukaram agaram ajjhavasata ekantaparipunnam ekantaparisuddham sankhalikhitam brahmacariyam caritum yannunaham kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam @Footnote: 1 Ma. rodamana . 2-3 Ma. ca . 4 Yu. paccajato. Pabbajeyyanti . so aparena samayena appam va bhogakkhandham pahaya mahantam va bhogakkhandham pahaya appam va natiparivattam pahaya mahantam va natiparivattam pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajati. [12] So evam pabbajito samano bhikkhunam sikkhasajivasamapanno panatipatam pahaya panatipata pativirato hoti nihitadando nihitasattho lajji dayapanno sabbapanabhutahitanukampi viharati adinnadanam pahaya adinnadana pativirato hoti dinnadayi dinnapatikankhi athenena 1- sucibhutena attana viharati abrahmacariyam pahaya brahmacari hoti aracari virato 2- methuna gamadhamma musavadam pahaya musavada pativirato hoti saccavadi saccasandho theto paccayiko avisamvadako lokassa pisunam vacam pahaya pisunaya vacaya pativirato hoti ito sutva na amutra akkhata imesam bhedaya amutra va sutva na imesam akkhata amusam bhedaya iti bhinnanam va sandhata sahitanam 3- va anuppadata samaggaramo samaggarato samagganandi samaggakaranim vacam bhasita hoti pharusam vacam pahaya pharusaya vacaya pativirato hoti ya sa vaca nela kannasukha pemaniya hadayangama pori bahujanakanta bahujanamanapa tatharupim vacam bhasita hoti samphappalapam pahaya samphappalapa pativirato hoti kalavadi bhutavadi atthavadi @Footnote: 1 Po. athanena . 2 Ma. pativirato . 3 Po. samahitanam. Dhammavadi vinayavadi nidhanavatim vacam bhasita kalena sapadesam pariyantavatim atthasanhitam. {12.1} So vijagama bhutagamasamarambha pativirato hoti ekabhattiko hoti rattuparato virato vikalabhojana nacca gita vadita visukadassana pativirato hoti mala gandha vilepanadharana mandana vibhusanatthana pativirato hoti uccasayana mahasayana pativirato hoti jataruparajata- patiggahana pativirato hoti amakadhannapatiggahana pativirato hoti amakamamsapatiggahana pativirato hoti itthikumarikapatiggahana pativirato hoti dasidasapatiggahana pativirato hoti ajelakapatiggahana pativirato hoti kukkutasukarapatiggahana pativirato hoti hatthi gavassavalavapatiggahana 1- pativirato hoti khettavatthupatiggahana pativirato hoti duteyyapahinagamananuyoga pativirato hoti kayavikkaya pativirato hoti tulakutakamsakutamanakuta pativirato hoti ukkotanavancananikatisaviyoga 2- pativirato hoti chedanavadhabandhanaviparamosaalopasahasakara 3- pativirato hoti. {12.2} So santuttho hoti kayapariharikena civarena kucchipariharikena pindapatena yena 4- yeneva pakkamati samadayeva pakkamati . Seyyathapi nama pakkhi sakuno yena 5- yeneva deti sapattabharova deti evameva bhikkhu santuttho hoti kayapariharikena civarena kucchipariharikena pindapatena yena 6- yeneva pakkamati samadayeva @Footnote: 1 Po. valava.... Yu. valava.... Ma. valavap... . 2 Yu...saciyoga. @3 Ma. ...sahasa... . 4-5-6 Ma. so yena yena ca. Pakkamati . so imina ariyena silakkhandhena samannagato ajjhattam anavajjasukham patisamvedeti. {12.3} So cakkhuna rupam disva na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam cakkhundriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati cakkhundriyam cakkhundriye samvaram apajjati sotena saddam sutva ... ghanena gandham ghayitva ... Jivhaya rasam sayitva ... kayena photthabbam phusitva ... Manasa dhammam vinnaya na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam manindriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati manindriyam manindriye samvaram apajjati . so imina ariyena indriyasamvarena samannagato ajjhattam abyasekasukham patisamvedeti. {12.4} So abhikkante patikkante sampajanakari hoti alokite vilokite sampajanakari hoti samminjite pasarite sampajanakari hoti sanghatipattacivaradharane sampajanakari hoti asite pite khayite sayite sampajanakari hoti uccarapassavakamme sampajanakari hoti gate thite nisinne sutte jagarite bhasite tunhibhave sampajanakari hoti. [13] So imina ca ariyena silakkhandhena samannagato imina ca ariyena indriyasamvarena samannagato imina ca ariyena satisampajannena Samannagato vivittam senasanam bhajati arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam 1- . So pacchabhattam pindapatapatikkanto nisidati pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva . so abhijjham loke pahaya vigatabhijjhena cetasa viharati abhijjhaya cittam parisodheti byapadapadosam pahaya abyapannacitto viharati sabbapanabhutahitanukampi byapadapadosa cittam parisodheti thinamiddham pahaya vigatathinamiddho viharati alokasanni sato sampajano thinamiddha cittam parisodheti uddhaccakukkuccam pahaya anuddhato viharati ajjhattam vupasantacitto uddhaccakukkucca cittam parisodheti vicikiccham pahaya tinnavicikiccho viharati akathamkathi kusalesu dhammesu vicikicchaya cittam parisodheti. [14] So ime panca nivarane pahaya cetaso upakkilese pannaya dubbalikarane vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam upasampajja viharati pitiya ca viraga upekkhako ca viharati sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeti yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyam jhanam upasampajja viharati sukhassa ca pahana @Footnote: 1 Po. palasapunjam. Dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catuttham jhanam upasampajja viharati. [15] So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte 1- pubbenivasanussatinanaya cittam abhininnameti so anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evam sukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim 2- tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evam sukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhupapannoti . Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati. [16] So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte sattanam cutupapatananaya cittam abhininnameti so dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane @Footnote: 1 Si. Yu. anejjappatte . 2 Si. Yu. uppadim. Upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati . iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati. [17] So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte asavanam khayananaya cittam abhininnameti so idam dukkhanti yathabhutam pajanati ayam dukkhasamudayoti yathabhutam pajanati ayam dukkhanirodhoti yathabhutam pajanati ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati ime asavati yathabhutam pajanati ayam asavasamudayoti yathabhutam pajanati ayam asavanirodhoti yathabhutam pajanati ayam asavanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati . Tassa evam janato evam passato kamasavapi cittam vimuccati bhavasavapi cittam vimuccati avijjasavapi cittam vimuccati vimuttasmim vimuttamiti nanam hoti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanati ayam vuccati bhikkhave puggalo nevattantapo nattaparitapananuyogamanuyutto na parantapo na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharatiti. Idamavoca bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Kandarakasuttam 1- nitthitam pathamam. @Footnote: 1 Ma. Yu. kandarakasuttantam pathamam. Atthakanagarasuttam [18] Evamme sutam ekam samayam ayasma anando vesaliyam viharati veluvagamake . tena kho pana samayena dasamo gahapati atthakanagaro pataliputtam anuppatto hoti kenacideva karaniyena . Atha kho dasamo gahapati atthakanagaro yena kukkutaramo yena annataro bhikkhu tenupasankami upasankamitva tam bhikkhum abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho dasamo gahapati atthakanagaro tam bhikkhum etadavoca kaham nu kho bhante ayasma anando etarahi viharati dassanakama hi mayam tam 1- anandanti . eso gahapati ayasma anando vesaliyam viharati veluvagamaketi . atha kho dasamo gahapati atthakanagaro pataliputte tam karaniyam tiretva yena vesali yena 2- veluvagamako yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam abhivadetva ekamantam nisidi. [19] Ekamantam nisinno kho dasamo gahapati atthakanagaro ayasmantam anandam etadavoca atthi nu kho bhante ananda tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo akkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttanceva cittam vimuccati apparikkhina ca 3- asava parikkhayam @Footnote: 1 Ma. Yu. ayasmantam . 2 Yu. ayam patho natthi 3 Yu. va. Gacchanti ananuppattanca 1- anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. {19.1} Atthi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo akkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttanceva cittam vimuccati apparikkhina ca asava parikkhayam gacchanti ananuppattanca 2- anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. {19.2} Katamo pana bhante ananda tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo akkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttanceva cittam vimuccati apparikkhina ca asava parikkhayam gacchanti ananuppattanca 3- anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. [20] Idha gahapati bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idampi kho pathamam jhanam abhisankhatam abhisancetayitam yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam 4- parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayampi kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo akkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino @Footnote: 1 Yu. va . 2-3 appattancatipi dissati . 4 Ma. sabbattha samyojanananti dissati. Pahitattassa viharato avimuttanceva cittam vimuccati apparikkhina ca asava parikkhayam gacchanti ananuppattanca 1- anuttaram yogakkhemam anupapunati. {20.1} Puna caparam gahapati bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyam jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idampi kho dutiyam jhanam abhisankhatam abhisancetayitam .pe. anuttaram yogakkhemam anupapunati. {20.2} Puna caparam gahapati bhikkhu pitiya ca viraga .pe. Tatiyam jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idampi kho tatiyam jhanam abhisankhatam abhisancetayitam .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. {20.3} Puna caparam gahapati bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. Catuttham jhanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati idampi kho catuttham jhanam abhisankhatam abhisancetayitam .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. [21] Puna caparam gahapati bhikkhu mettasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbatthataya 2- sabbavantam lokam mettasahagatena cetasa vipulena mahagagtena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so iti patisancikkhati ayampi kho metta cetovimutti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. @Footnote: 1 katuthaci appattancatipi dissati . 2 Yu. sabbattataya. punapi pathe idisameva. {21.1} Puna caparam gahapati bhikkhu karunasahagatena cetasa .pe. Muditasahagatena cetasa ... upekkhasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbatthataya sabbavantam lokam upekkhasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati so iti patisancikkhati ayampi kho upekkha cetovimutti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. [22] Puna caparam gahapati bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati ayampi kho akasanancayatanasamapatti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. {22.1} Puna caparam gahapati bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati ayampi kho vinnanancayatanasamapatti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti Pajanati so tattha thito .pe. Anuttaram yogakkhemam anupapunati. {22.2} Puna caparam gahapati bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati so iti patisancikkhati ayampi kho akincannayatanasamapatti abhisankhata abhisancetayita yam kho pana kinci abhisankhatam abhisancetayitam tadaniccam nirodhadhammanti pajanati so tattha thito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka ayam 1- kho gahapati tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena ekadhammo akkhato yattha bhikkhuno appamattassa atapino pahitattassa viharato avimuttanceva cittam vimuccati apparikkhina ca asava parikkhayam gacchanti ananuppattanca anuttaram yogakkhemam anupapunatiti. [23] Evam vutte dasamo gahapati atthakanagaro ayasmantam anandam etadavoca seyyathapi bhante ananda puriso ekam 2- nidhimukham gavesanto sakideva ekadasa nidhimukhani adhigaccheyya evameva kho aham bhante ekam amatadvaram gavesanto sakideva ekadasa amatadvarani alattham savanaya seyyathapi bhante purisassa agaram ekadasadvaram so tasmim agare aditte ekamekenapi dvarena @Footnote: 1 Ma. ayampi kho . 2 Ma. ekamva. Sakkuneyya attanam sotthim katum evameva kho aham bhante imesam ekadasannam amatadvaranam ekamekenapi amatadvarena sakkhissami 1- attanam sotthim katum ime hi nama bhante annatitthiya acariyassa acariyadhanam pariyesissanti kimangam panaham ayasmato anandassa pujam na karissamiti . atha kho dasamo gahapati atthakanagaro pataliputtakanca vesalikanca bhikkhusangham sannipatetva panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappesi sampavaresi ekamekanca bhikkhum paccekam dussayugena acchadesi ayasmantam 2- anandam ticivarena acchadesi ayasmato 3- anandassa pancasatam 4- viharam karapesiti. Atthakanagarasuttam 5- nitthitam dutiyam. ---------- @Footnote: 1 Ma. Yu. sakkunissami . 2 Po. casaddo dissati . 3 Ma. Yu. casaddo dissati. @4 Ma. pancasataviharam . 5 Ma. Yu. atthakanagarasuttantam. Sekhapatipadasuttam [24] Evamme sutam ekam samayam bhagava sakkesu viharati kapilavatthusmim nigrodharame . tena kho pana samayena kapilavatthavanam sakyanam navam santhagaram acirakaritam hoti anajjhavutthapubbam 1- samanena va brahmanena va kenaci va manussabhutena . atha kho kapilavatthava 2- sakya yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinna kho kapilavatthava sakya bhagavantam etadavocum idha bhante kapilavatthavanam sakyanam navam santhagaram acirakaritam hoti 3- anajjhavutthapubbam samanena va brahmanena va kenaci va manussabhutena tam bhante bhagava pathamam paribhunjatu bhagavata pathamam paribhuttam paccha kapilavatthava sakya paribhunjissanti tadassa kapilavatthavanam sakyanam digharattam hitaya sukhayati. Adhivasesi bhagava tunhibhavena. {24.1} Atha kho kapilavatthava sakya bhagavato adhivasanam viditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva yena navam santhagaram tenupasankamimsu upasankamitva sabbasantharim 4- santhagaram santharapetva 5- asanani pannapetva udakamanikam patitthapetva telappadipam aropetva yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva @Footnote: 1 Si. Yu. anajjhavuttham . 2 Po. sabbattha " kapilavatthukati dissati. @3 Yu. hotiti natthi . 4 Po. " sabbasantharisanthatam . 5 Yu. santharitva. Bhagavantam abhivadetva ekamantam atthamsu . ekamantam thita kho kapilavatthava sakya bhagavantam etadavocum sabbasantharim santhatam bhante santhagaram asanani pannattani 1- udakamaniko patitthapito telappadipo aropito yassadani bhante bhagava kalam mannatiti. [25] Atha kho bhagava nivasetva pattacivaramadaya saddhim bhikkhusanghena yena 2- santhagaram tenupasankami upasankamitva pade pakkhaletva santhagaram pavisitva majjhimathambham nissaya puratthabhimukho nisidi . bhikkhusanghopi kho pade pakkhaletva santhagaram pavisitva pacchimam bhittim nissaya puratthabhimukho nisidi bhagavantamyeva purakkhatva 3-. Kapilavatthavapi kho sakya pade pakkhaletva santhagaram pavisitva puratthimam bhittim nissaya pacchimabhimukha nisidimsu bhagavantamyeva purakkhatva 3- . atha kho bhagava kapilavatthave sakye 4- bahudeva rattim dhammiya kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva ayasmantam anandam amantesi patibhatu tam ananda kapilavatthavanam sakyanam sekho patipado 5- pitthi me agilayati tamaham ayamissamiti . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi . atha kho bhagava catugunam sanghatim pannapetva dakkhinena passena sihaseyyam kappesi padena 6- padam accadhaya sato sampajano utthanasannam manasikaritva. [26] Atha kho ayasma anando mahanamam sakkam 7- amantesi @Footnote: 1 pannapitaniti yuttataram . 2 Po. navam . 3 Po. purakkhitvatipi dissati. @4 yu sakke . 5 Yu. patipado . 6 Ma. Yu. pade . 7 Yu. sakyam. Idha mahanama ariyasavako silasampanno hoti indriyesu guttadvaro hoti bhojane mattannu hoti jagariyamanuyutto hoti sattahi saddhammehi samannagato hoti catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi. [27] Kathanca mahanama ariyasavako silasampanno hoti . Idha mahanama ariyasavako silava hoti patimokkhasamvarasamvuto viharati acaragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassavi samadaya sikkhati sikkhapadesu evam kho mahanama ariyasavako silasampanno hoti. [28] Kathanca mahanama ariyasavako indriyesu guttadvaro hoti . idha mahanama ariyasavako cakkhuna rupam disva na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam cakkhundriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati cakkhundriyam cakkhundriye samvaram apajjati sotena saddam sutva ... ghanena gandham ghayitva ... jivhaya rasam sayitva ... kayena photthabbam phusitva ... manasa dhammam vinnaya na nimittaggahi hoti nanubyanjanaggahi yatvadhikaranamenam manindriyam asamvutam viharantam abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyum tassa samvaraya patipajjati rakkhati manindriyam manindriye samvaram Apajjati evam kho mahanama ariyasavako indriyesu guttadvaro hoti. [29] Kathanca mahanama ariyasavako bhojane mattannu hoti . Idha mahanama ariyasavako patisankha yoniso aharam ahareti neva davaya na madaya na mandanaya na vibhusanaya yavadeva imassa kayassa thitiya yapanaya vihimsuparatiya brahmacariyanuggahaya iti purananca vedanam patihankhami navanca vedanam na uppadessami yatra ca me bhavissati anavajjata ca phasuviharo cati evam kho mahanama ariyasavako bhojane mattannu hoti. [30] Kathanca mahanama ariyasavako jagariyamanuyutto hoti . Idha mahanama ariyasavako divasam cankamena nisajjaya avaraniyehi dhammehi cittam parisodheti rattiya pathamam yamam cankamena nisajjaya avaraniyehi dhammehi cittam parisodheti rattiya majjhimam yamam dakkhinena passena sihaseyyam kappesi 1- padena 2- padam accadhaya sato sampajano utthanasannam manasikaritva rattiya pacchimam yamam paccutthaya cankamena nisajjaya avaraniyehi dhammehi cittam parisodheti evam kho mahanama ariyasavako jagariyamanuyutto hoti. [31] Kathanca mahanama ariyasavako sattahi saddhammehi samannagato hoti . idha mahanama ariyasavako saddho hoti saddahati tathagatassa bodhim itipi so bhagava araham sammasambuddho @Footnote: 1 Ma. Yu. kappeti . 2 Ma. Yu. pade. Vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati hirima hoti hiriyati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena hiriyati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya ottappi hoti ottappati kayaduccaritena vaciduccaritena manoduccaritena ottappati papakanam akusalanam dhammanam samapattiya bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo ye te dhamma adikalyana majjhekalyana pariyosanakalyana sattha 1- sabyanjana kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam abhivadanti tatharupassa dhamma bahussuta honti dhata vacasa paricita manasanupekkhita ditthiya supatividdha araddhaviriyo hoti 2- akusalanam dhammanam pahanaya kusalanam dhammanam upasampadaya thamava dalhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu satima hoti paramena satinepakkena samannagato cirakatampi cirabhasitampi sarita anussarita pannava 3- hoti udayatthagaminiya pannaya samannagato 4- ariyaya nibbedhikaya samma dukkhakkhayagaminiya evam kho mahanama ariyasavako sattahi saddhammehi samannagato hoti. [32] Kathanca mahanama ariyasavako catunnam jhananam abhicetasikanam 5- ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi . Idha mahanama ariyasavako vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam @Footnote: 1 Po. sattham sabyanjanam . 2 Ma. Yu. viharati . 3 Yu. panna va hoti. @4 Ma. hoti . 5 Yu. abhi. Upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam upasampajja viharati pitiya ca viraga upekkhako ca viharati sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeti yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyam jhanam upasampajja viharati sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catuttham jhanam upasampajja viharati evam kho mahanama ariyasavako catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi. [33] Yato 1- kho mahanama ariyasavako evam silasampanno hoti evam indriyesu guttadvaro hoti evam bhojane mattannu hoti evam jagariyamanuyutto hoti evam sattahi saddhammehi samannagato hoti evam catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi ayam vuccati mahanama ariyasavako sekho patipado apuccandataya 2- samapanno 3- bhabbo abhinibbhidaya bhabbo sambodhaya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamaya . seyyathapi mahanama kukkutiya andani attha va dasa va dvadasa va tanassu kukkutiya samma adhisayitani samma parisecitani samma paribhavitani 4- kincapi tassa kukkutiya @Footnote: 1 Po. casaddo dissati . 2 Ma. Yu. apuccandataya. @3 Po. samannagatotipi dissati. 4 Po. pariseditani. Na evam iccha uppajjeyya aho vatime kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va andakosam padaletva sotthina abhinibbhijjeyyunti 1- evameva kho mahanama yato ariyasavako evam silasampanno hoti evam indriyesu guttadvaro hoti evam bhojane mattannu hoti evam jagariyamanuyutto hoti evam sattahi saddhammehi samannagato hoti evam catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi ayam vuccati mahanama ariyasavako sekho patipado apuccandataya samapanno bhabbo abhinibbhidaya bhabbo sambodhaya bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamaya. {33.1} Sakho so 2- mahanama ariyasavako imamyeva 3- anuttaram upekkhasatiparisuddhim agamma anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati ayamassa pathamabhinibbhida hoti kukkutacchapakasseva andakosamha. {33.2} Sakho so mahanama ariyasavako imamyeva anuttaram upekkhasatiparisuddhim agamma dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati ayamassa dutiyabhinibbhida hoti kukkutacchapakasseva andakosamha. {33.3} Sa kho so mahanama ariyasavako imamyeva anuttaram upekkhasati- parisuddhim agamma asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim @Footnote: 1 Po. etthantare " atha kho bhabbava te kukkutapotaka padanakhasikhaya va mukhatundakena va @andakosam padaletva sotthina abhinibbhijjitunti ime patha dissanti. @2 Yu. sabbattha sa kho so . 3 Po. " anuttaram yogakkhemam. Vimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati ayamassa tatiyabhinibbhida hoti kukkutacchapakasseva andakosamha. [34] Yampi 1- mahanama ariyasavako silasampanno hoti idampissa hoti caranasmim yampi mahanama ariyasavako indriyesu guttadvaro hoti idampissa hoti caranasmim yampi mahanama ariyasavako bhojane mattannu hoti idampissa hoti caranasmim yampi mahanama ariyasavako jagariyamanuyutto hoti idampissa hoti caranasmim yampi mahanama ariyasavako sattahi saddhammehi samannagato hoti idampissa hoti caranasmim yampi mahanama ariyasavako catunnam jhananam abhicetasikanam ditthadhammasukhaviharanam nikamalabhi hoti akicchalabhi akasiralabhi idampissa hoti caranasmim {34.1} yanca kho mahanama ariyasavako anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. Iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati idampissa hoti vijjaya yampi mahanama ariyasavako dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati idampissa hoti vijjaya yampi mahanama ariyasavako asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati idampissa hoti vijjaya @Footnote: 1 Ma. yampi kho. Ayam vuccati mahanama ariyasavako vijjasampanno itipi caranasampanno itipi vijjacaranasampanno itipi . brahmunapesa 1- mahanama sanankumarena gatha bhasita khattiyo settho janetasmim ye gottapatisarino vijjacaranasampanno so settho devamanuseti. [35] Sa kho panesa mahanama brahmuna sanankumarena gatha sugita na duggita subhasita na dubbhasita atthasanhita no anatthasanhita anumata bhagavatati . atha kho bhagava utthahitva ayasmantam anandam amantesi sadhu sadhu ananda sadhu kho tvam ananda kapilavatthavanam sakyanam sekhapatipadam abhasiti. Idamavoca ayasma anando samanunno sattha ahosi attamana kapilavatthava sakya ayasmato anandassa bhasitam abhinandunti. Sekhapatipadasuttam 2- nitthitam tatiyam. ------------ @Footnote: 1 Ma. brahmuna kho panesa . 2 Ma. Yu. sekhasuttantam. Potaliyasuttam [36] Evamme sutam ekam samayam bhagava anguttarapesu viharati apanam nama anguttarapanam nigamo . atha kho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya apanam pindaya pavisi . apane pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena annataro vanasando tenupasankami 1- divaviharaya tam vanasandam ajjhogahetva 2- annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi . potaliyopi kho gahapati sampannanivasanapapurano 3- chattupahanahi janghaviharam 4- anucankamamano anuvicaramano yena so vanasando tenupasankami upasankamitva tam vanasandam ajjhogahetva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam atthasi. [37] Ekamantam thitam kho potaliyam gahapatim bhagava etadavoca samvijjanti 5- kho gahapati asanani sace akankhasi nisidati . Evam vutte potaliyo gahapati gahapativadena mam samano gotamo samudacaratiti kupito anattamano tunhi ahosi . dutiyampi kho bhagava potaliyam gahapatim etadavoca samvijjanti kho gahapati asanani @Footnote: 1 Po. upasankamitva . 2 Ma. ajjhogahitva . 3 Si. Ma. Yu. nivasanapavurano. @4 Ma. janghaviharam . 5 Si. Yu. samvijjante khoti patho dissati. Sace akankhasi nisidati . 1- dutiyampi kho potaliyo gahapati gahapativadena mam samano gotamo samudacaratiti kupito anattamano tunhi ahosi . tatiyampi kho bhagava potaliyam gahapatim etadavoca samvijjanti kho gahapati asanani sace akankhasi nisidati . evam vutte potaliyo gahapati gahapativadena mam samano gotamo samudacaratiti kupito anattamano bhagavantam etadavoca tayidam bho gotama nacchannam tayidam nappatirupam yam mam tvam gahapativadena samudacarasiti . te 2- hi te gahapati akara te linga te nimitta yathatam gahapatissati . tatha hi pana me bho gotama sabbe kammanta patikkhitta sabbe vohara samucchinnati. {37.1} Yathakatham pana te gahapati sabbe kammanta patikkhitta sabbe vohara samucchinnati . idha me bho gotama yam ahosi dhanam va dhannam va rajatam va jatarupam va sabbantam puttanam dayajjam niyyatam tatthaham anovadi anupavadi ghasacchadanaparamo viharami evanca 3- me bho gotama sabbe kammanta patikkhitta sabbe vohara samucchinnati . annatha kho tvam gahapati voharasamucchedam vadesi 4- annatha ca pana ariyassa vinaye voharasamucchedo hotiti. Yathakatham pana bhante ariyassa vinaye voharasamucchedo hoti sadhu me bhante bhagava tatha dhammam desetu yatha ariyassa vinaye @Footnote: 1 Po. evam vutte . 2 Po. Ma. tenahi . 3 Yu. evam kho me. Ma. evam @me . 4 Si. Yu. vadasi. Voharasamucchedo hotiti . tenahi gahapati sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti. Evam bhanteti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi. [38] Bhagava etadavoca attha kho ime gahapati dhamma ariyassa vinaye voharasamucchedaya samvattanti katame attha apanatipatam nissaya panatipato pahatabbo dinnadanam nissaya adinnadanam pahatabbam saccam vacam nissaya musavado pahatabbo apisunam vacam nissaya pisuna vaca pahatabba agiddhilobham nissaya giddhilobho pahatabbo anindarosam 1- nissaya nindaroso 2- pahatabbo akodhupayasam nissaya kodhupayaso pahatabbo anatimanam nissaya atimano pahatabbo ime kho gahapati attha dhamma sankhittena vutta vittharena avibhatta ariyassa vinaye voharasamucchedaya samvattantiti . yeme pana 3- bhante bhagavata attha dhamma sankhittena vutta vittharena avibhatta ariyassa vinaye voharasamucchedaya samvattanti sadhu me bhante bhagava ime attha dhamme vittharena 4- vibhajatu anukampam upadayati . Tenahi gahapati sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi. [39] Bhagava etadavoca apanatipatam nissaya panatipato pahatabboti iti kho panetam vuttam kincetam paticca @Footnote: 1 Po. anindadosam. sabbattha idisameva . 2 Po. nindadoso. sabbattha @idisameva . 3 Yu. ayam saddo natthi . 4 Ma. vittharetva. Vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu panatipati assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana panatipati assam attapi mam upavadeyya panatipatapaccaya anuvicca 1- vinnu garaheyyum panatipatapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha panatipatapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam panatipato ye ca panatipatapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha panatipata pativiratassa evamsa te asava vighataparilaha na honti apanatipatam nissaya panatipato pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [40] Dinnadanam nissaya adinnadanam pahatabbanti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu adinnadayi assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana adinnadayi assam attapi mam upavadeyya adinnadanapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum adinnadanapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha adinnadanapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam adinnadanam ye ca adinnadanapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha @Footnote: 1 Po. anuviccapi. Ma. anuviccapi mam. ito param sabbattha idisameva. Adinnadana pativiratassa evamsa te asava vighataparilaha na honti dinnadanam nissaya adinnadanam pahatabbanti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [41] Saccam vacam nissaya musavado pahatabboti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu musavadi assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana musavadi assam attapi mam upavadeyya musavadapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum musavadapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha musavadapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam musavado ye ca musavadapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha musavada pativiratassa evamsa te asava vighataparilaha na honti saccam vacam nissaya musavado pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [42] Apisunam vacam nissaya pisuna vaca pahatabbati iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu pisunavaco 1- assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana pisunavaco 1- assam attapi mam upavadeyya @Footnote: 1 Ma. pisunavaco. Pisunavacapaccaya 1- anuvicca vinnu garaheyyum pisunavacapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha pisunavacapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam pisunavaca ye ca pisunavacapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha pisunaya vacaya pativiratassa evamsa te asava vighataparilaha na honti apisunam vacam nissaya pisuna vaca pahatabbati iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [43] Agiddhilobham nissaya giddhilobho pahatabboti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu giddhilobhi assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana giddhilobhi assam attapi mam upavadeyya giddhilobhapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum giddhilobhapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha giddhilobhapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam giddhilobho ye ca giddhilobhapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha agiddhilobhissa 2- evamsa te asava vighataparilaha na honti agiddhilobham nissaya giddhilobho pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [44] Anindarosam nissaya nindaroso pahatabboti iti @Footnote: 1 Yu. pisunavacapaccaya. ito param idisameva . 2 Ma. giddhilobhapativiratassa. Kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu nindarosi 1- assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana nindarosi assam attapi mam upavadeyya nindarosapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum nindarosapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha nindarosapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam nindaroso ye ca nindarosapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha anindarosissa evamsa te asava vighataparilaha na honti anindarosam nissaya nindaroso pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [45] Akodhupayasam nissaya kodhupayaso pahatabboti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu kodhupayasi assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana kodhupayasi assam attapi mam upavadeyya kodhupayasapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum kodhupayasapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha kodhupayasapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam kodhupayaso ye ca kodhupayasapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha @Footnote: 1 Po. ...dosi ...doso. Akodhupayasissa evamsa te asava vighataparilaha na honti akodhupayasam nissaya kodhupayaso pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. [46] Anatimanam nissaya atimano pahatabboti iti kho panetam vuttam kincetam paticca vuttam idha gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yesam kho aham sannojananam hetu atimani assam tesaham sannojananam pahanaya samucchedaya patipanno ahanceva kho pana atimani assam attapi mam upavadeyya atimanapaccaya anuvicca vinnu garaheyyum atimanapaccaya kayassa bheda parammarana duggati patikankha atimanapaccaya etadeva kho pana sannojanam etam nivaranam yadidam atimano ye ca atimanapaccaya uppajjeyyum asava vighataparilaha anatimanissa evamsa te asava vighataparilaha na honti anatimanam nissaya atimano pahatabboti iti yantam vuttam idametam paticca vuttam. {46.1} Ime kho gahapati attha dhamma sankhittena vutta vittharena avibhatta ye ariyassa vinaye pahanaya 1- voharasamucchedaya samvattanti na tveva tava gahapati ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharassa samucchedo hotiti . yathakatham pana bhante ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharasamucchedo hoti sadhu me bhante bhagava tatha dhammam desetu yatha @Footnote: 1 Po. ayam patho natthi. Ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharassa samucchedo hotiti . tenahi gahapati sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . Evam bhanteti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi. [47] Bhagava etadavoca seyyathapi gahapati kukkuro jighaccha- dubbalyapareto goghatakasunam 1- paccupatthito assa tamenam dakkho goghatako va goghatakantevasi va atthikankalam sunikantam nikantam nimmamsam lohitamakkhitam upacchubheyya tam kim mannasi gahapati api nu 2- so kukkuro amum atthikankalam sunikantam nikantam nimmamsam lohitamakkhitam palehanto 3- jighacchadubbalyam pativineyyati . no hetam bhante tam kissa hetu adum hi bhante atthikankalam sunikantam nikantam nimmamsam lohitamakkhitam yavadeva ca pana so kukkuro kilamathassa vighatassa bhagi assati . evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati atthikankalupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti evametam yathabhutam sammappannaya disva yayam upekkha nanatta nanattasita tam abhinivajjetva yayam upekkha ekatta ekattasita yattha sabbaso lokamisupadana aparisesa nirujjhanti tameva upekkham bhaveti. [48] Seyyathapi gahapati gijjho va kankho va 4- kulalo va @Footnote: 1 Po. goghatakulanam . 2 Ma. api nu kho so . 3 Si. Yu. palikhadanto. @4 Ma. Yu. kanko va. Mamsapesimadaya uddayeyya tamenam gijjhapi kankhapi kulalapi anupatitva anupatitva vitaccheyyum 1- virajeyyum tam kim mannasi gahapati sace so gijjho va kankho va kulalo va tam mamsapesim na khippameva patinissajjeyya so tatonidanam maranam va niggaccheyya maranamattam va dukkhanti . evam bhante . evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati mamsapesupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti evametam yathabhutam sammappannaya disva yayam upekkha nanatta nanattasita tam abhinivajjetva yayam upekkha ekatta ekattasita yattha sabbaso lokamisupadana aparisesa nirujjhanti tameva upekkham bhaveti. [49] Seyyathapi gahapati puriso adittam tinukkam adaya pativatam gaccheyya tam kim mannasi gahapati sace so puriso tam adittam tinukkam na khippameva patinissajjeyya tassa sa aditta tinukka hattham va daheyya bahum va daheyya annataram va annataram 2- va angapaccangam va 3- daheyya so tatonidanam maranam va nigaccheyya maranamattam va dukkhanti . evam bhante . Evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati tinukkupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti evametam yathabhutam sammappannaya disva .pe. tameva upekkham bhaveti. @Footnote: 1 Ma. visajjeyyum . 2 Yu. ekapadameva dissati . 3 Yu. ayam saddo natthi. [50] Seyyathapi gahapati angarakasu sadhikaporisa pura angaranam vitaccikanam vitadhumanam atha puriso agaccheyya jivitukamo amaritukamo sukhakamo dukkhapatikkulo tamenam dve balavanto purisa nanabahasu gahetva angarakasum upakaddheyyum tam kim mannasi gahapati api nu so puriso iti citi ceva kayam sannameyyati 1-. No 2- hetam bhante tam kissa hetu viditam hi bhante tassa purisassa imanca 3- aham angarakasum papatissami tatonidanam maranam va niggacchissami 4- maranamattam va dukkhanti . evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati angarakasupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti evametam yathabhutam sammappannaya disva .pe. tameva upekkham bhaveti. [51] Seyyathapi gahapati puriso supinakam passeyya aramaramaneyyakam vanaramaneyyakam bhumiramaneyyakam pokkharaniramaneyyakam so patibuddho na kinci passeyya 5- evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati supinakupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti .pe. Tameva upekkham bhaveti. [52] Seyyathapi gahapati puriso yacitakam bhogam yacitva yanam oropeyya 6- pavaramanikundalam so tehi yacitakehi bhogehi purakkhato @Footnote: 1 Ma. panameyya . 2 Po. Ma. Yu. evam bhante . 3 Yu. imance. @4 Yu. nigacchami . 5 Ma. patipasseyya . 6 Ma. yanam va poroseyyam. Parivuto antarapanam patipajjeyya tamenam jano disva evam vadeyya bhogi vata bho puriso evam kira bhogino bhogani bhunjantiti tamenam samika 1- yattha yattheva passeyyum tattha tattheva samika sani 2- hareyyum tam kim mannasi gahapati alam nu kho tassa purisassa annathattayati. No 3- hetam bhante tam kissa hetu samino hi bhante sani harantiti. Evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati yacitakupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti .pe. Tameva upekkham bhaveti. [53] Seyyathapi gahapati gamassa va nigamassa va avidure tibbo vanasando tatrassa rukkho sampannaphalo ca uppannaphalo ca na cassu kanici phalani bhumiyam patitani atha puriso agaccheyya phalatthiko phalagavesi phalapariyesanam caramano so tam vanasandam ajjhogahetva tam rukkham passeyya sampannaphalanca uppannaphalanca tassa evamassa ayam kho rukkho sampannaphalo ca uppannaphalo ca natthi ca kanici phalani bhumiyam patitani janami kho panaham rukkham abhiruyhitum 4- yannunaham imam rukkham abhiruyhitva 5- yavadatthanca khadeyyam ucchanganca pureyyanti so tam rukkham abhiruyhitva yavadatthanca khadeyya ucchanganca pureyya @Footnote: 1 Yu. ayam patho natthi . 2 Po. ayam patho natthi . 3 Ma. Yu. evam bhante. @4 Po. Yu. arohitum . 5 Po. abhiruhitva. Ma. arohitva. Atha dutiyo puriso agaccheyya phalatthiko phalagavesi phalapariyesanam caramano tinham kudharim 1- adaya so tam vanasandam ajjhogahetva 2- tam rukkham passeyya sampannaphalanca uppannaphalanca tassa evamassa ayam rukkho sampannaphalo ca uppannaphalo ca natthi ca kanici phalani bhumiyam patitani na kho panaham janami rukkham abhiruyhitum 3- yannunaham imam rukkham mulato chetva yavadatthanca khadeyyam ucchanganca pureyyanti so tam rukkham mulato chindeyya tam kim mannasi gahapati amuko 4- so 5- puriso pathamam rukkham arulho sace kho so na khippameva oroheyya 6- tassa so rukkho papatanto hattham va bhanjeyya 7- padam va bhanjeyya annataram va annataram 8- va angapaccangam bhanjeyya so tatonidanam maranam va niggaccheyya maranamattam va dukkhanti. Evam bhante. {53.1} Evameva kho gahapati ariyasavako iti patisancikkhati rukkhaphalupama kama vutta bhagavata bahudukkha bahupayasa adinavo ettha bhiyyoti evametam yathabhutam sammappannaya disva yayam upekkha nanatta nanattasita tam abhinivajjetva yayam upekkha ekatta ekattasita yattha sabbaso lokamisupadana aparisesa nirujjhanti tameva upekkham bhaveti. [54] Sa kho so gahapati ariyasavako imameva anuttaram upekkhasatiparisuddhim agamma anekavihitam pubbenivasam anussarati @Footnote: 1 Po. kuddalam . 2 Ma. ajjhogahetva . 3 Po. abhiruhitum. Ma. arohitum. @4 Si. Ma. asuko yo . 5 Po. yo . 6 Po. ogaheyya. @7-8 Yu. ekapadameva dissati. Seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati. {54.1} Sa kho so gahapati ariyasavako imameva anuttaram upekkhasatiparisuddhim agamma dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate .pe. Yathakammupage satte pajanati . sa kho so gahapati ariyasavako imamyeva anuttaram upekkhasatiparisuddhim agamma asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharati. [55] Ettavata kho gahapati ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharasamucchedo hoti tam kim mannasi gahapati yatha ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharasamucchedo hoti api nu tvam evarupam voharasamucchedam attani samanupassiti 1-. {55.1} Ko caham bhante yo 2- ca ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharasamucchedo arakaham bhante ariyassa vinaye sabbena sabbam sabbatha sabbam voharasamuccheda mayam hi bhante pubbe annatitthiye paribbajake anajaniyeva samane ajaniyati amannimha 3- anajaniyeva samane ajaniyabhojanam bhojimha 4- anajananiyeva samane ajaniyatthane thapimha bhikkhu pana mayam bhante ajaniyeva samane anajaniyati amannimha @Footnote: 1 Ma. samanupassasiti . 2 Ma. Yu. ko. potthakepi idiso . 3 Ma. amannima. @4 Ma. bhojima. Ajaniyeva samane anajaniyabhojanam bhojimha ajaniyeva samane anajaniyatthane thapimha idani pana mayam bhante annatitthiye paribbajake anajaniyeva samane anajaniyati janissama anajaniyeva samane anajaniyabhojanam bhojissama anajaniyeva samane anajaniyatthane thapessama bhikkhu pana mayam bhante ajaniyeva samane ajaniyati janissama ajaniyeva samane ajaniyabhojanam bhojissama ajaniyeva samane ajaniyatthane thapessama ajanesi 1- vata me bhante bhagava samanesu samanapemam samanesu samanapasadam 2- samanesu samanagaravam {55.2} abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti 3- evameva 4- bhagavata anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Potaliyasuttam nitthitam catuttham. -------- @Footnote: 1 Ma. ajanesi . 2 Po. samanamanam . 3 si Yu. dakkhintiti. @4 Ma. evameva kho bhante. Jivakasuttam [56] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati jivakassa komarabhaccassa ambavane . atha kho jivako komarabhacco yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho jivako komarabhacco bhagavantam etadavoca sutametam bhante samanam gotamam uddissa panam arabhanti tam samano gotamo janam uddissa katam mamsam paribhunjati paticca kammanti ye te 1- bhante evamahamsu samanam gotamam uddissa panam arabhanti tam samano gotamo janam uddissa katam mamsam paribhunjati paticca kammanti kacci te bhante bhagavata vuttavadino na ca bhagavantam abhutena abbhacikkhanti dhammassa canudhammam byakaronti na ca koci sahadhammiko vadanuvado garayhatthanam 2- agacchatiti. [57] Ye te jivaka evamahamsu samanam gotamam uddissa panam arabhanti tam samano gotamo janam uddissa katam mamsam paribhunjati paticca kammanti na me te vuttavadino 3- abbhacikkhanti ca 4- mam te asata abhutena tihi kho aham jivaka thanehi mamsam apparibhoganti vadami dittham sutam parisankitam imehi kho aham @Footnote: 1 Ma. ye te bhagavantam . 2 yu garayham thananti dissati . 3 Po. vuttavadino @asata abhutena abbhacikkhanti tihi kho .... ca mam te-ti tayo patha na dissanti. @4 Ma. Yu. ca pana mante. Jivaka tihi thanehi mamsam apparibhoganti vadami tihi kho aham jivaka thanehi mamsam paribhoganti vadami adittham asutam aparisankitam imehi kho aham jivaka tihi thanehi mamsam paribhoganti vadami. [58] Idha jivaka bhikkhu annataram gamam va nigamam va upanissaya viharati . so mettasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbatthataya sabbavantam lokam mettasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati . tamenam gahapati va gahapatiputto va upasankamitva svatanaya bhattena nimanteti akankhamano 1- jivaka bhikkhu adhivaseti . so tassa rattiya accayena pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena tassa gahapatissa va gahapatiputtassa va nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidati . tamenam so gahapati va gahapatiputto va panitena pindapatena parivisati . tassa na evam hoti sadhu vata mayam gahapati va gahapatiputto va panitena pindapatena parivisati 2- aho vata mayam gahapati va gahapatiputto va ayatimpi evarupena panitena pindapatena pariviseyyati evampissa na hoti . so tam pindapatam agadhito 3- amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati . tam kim mannasi @Footnote: 1 Ma. Yu. akankhamanova . 2 Ma. pariviseyyati . 3 Yu. agathito. Jivaka api nu so bhikkhu tasmim samaye attabyabadhaya va ceteti parabyabadhaya va ceteti ubhayabyabadhaya va cetetiti . no hetam bhante. {58.1} Nanu so jivaka bhikkhu tasmim samaye anavajjamyeva aharam aharetiti . evam bhante sutam metam bhante brahma mettavihariti tamme idam bhante bhagava sakkhi dittho bhagava hi bhante mettavihariti. Yena kho jivaka ragena yena dosena yena mohena byapadava 1- assa so rago so doso so moho tathagatassa pahino ucchinnamulo talavatthukato anabhavangato 2- ayatim anuppadadhammo sace kho te jivaka idam sandhaya bhasitam anujanami te etanti. Etadeva kho pana me bhante sandhaya bhasitanti 3-. [59] Idha jivaka bhikkhu annataram gamam va nigamam va upanissaya viharati . so karunasahagatena cetasa .pe. muditasahagatena cetasa ... upekkhasahagatena cetasa ekam disam pharitva viharati tatha dutiyam tatha tatiyam tatha catuttham iti uddhamadho tiriyam sabbadhi sabbatthataya sabbavantam lokam upekkhasahagatena cetasa vipulena mahaggatena appamanena averena abyapajjhena pharitva viharati . tamenam gahapati va gahapatiputto va upasankamitva svatanaya bhattena nimanteti akankhamano 4- jivaka bhikkhu adhivaseti. So tassa rattiya accayena pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya @Footnote: 1 Po. byabadham. Ma. byapadam va . 2 Po. anabhavankato. Yu. anabhavakato. @3 Yu. itisaddo natthi . 4 Yu. etthantare vasaddo dissati. Yena tassa gahapatissa va gahapatiputtassa va nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidati . tamenam so gahapati va gahapatiputto va panitena pindapatena parivisati . tassa na evam hoti sadhu vata mayam gahapati va gahapatiputto va panitena pindapatena parivisati 1- aho vata mayam gahapati va gahapatiputto va ayatimpi evarupena panitena pindapatena pariviseyyati evampissa na hoti . so tam pindapatam agadhito amucchito anajjhapanno adinavadassavi nissaranapanno paribhunjati . tam kim mannasi jivaka api nu so bhikkhu tasmim samaye attabyabadhaya va ceteti parabyabadhaya va ceteti ubhayabyabadhaya va cetetiti. No hetam bhante. {59.1} Nanu so jivaka bhikkhu tasmim samaye tam 2- anavajjamyeva aharam aharetiti . evam bhante sutam metam bhante brahma upekkhavihariti . tamme idam bhante bhagava sakkhi dittho bhagava hi bhante upekkhavihariti . yena kho jivaka ragena yena dosena yena mohena vihesava 3- assa arativa assa patighava 4- assa so rago so doso so moho tathagatassa pahino ucchinnamulo talavatthukato anabhavangato ayatim anuppadadhammo sace kho te jivaka idam sandhaya bhasitam anujanami te etanti . etadeva kho pana me sandhaya bhasitanti. @Footnote: 1 Ma. pariviseyyati . 2 Ma. Yu. ayam patho natthi . 3 Po. vihesa assa arati @va assa patigho va assa. Ma. Yu. vihesa va . 4 Ma. patigho va assa. [60] Yo kho jivaka tathagatam va tathagatasavakam va uddissa panam arabhati so pancahi thanehi bahum apunnam pasavati yampi so gahapati 1- evamaha gacchatha amukam nama panam anethati imina pathamena thanena bahum apunnam pasavati yampi so pano galappavedhakena aniyamano dukkhadomanassam patisamvedeti imina dutiyena thanena bahum apunnam pasavati yampi so evamaha gacchatha imam panam arakathati imina tatiyena thanena bahum apunnam pasavati yampi so pano arabhiyamano dukkhadomanassam patisamvedeti imina catutthena thanena bahum apunnam pasavati yampi so tathagatam va tathagatasavakam va akappiyena assadeti imina pancamena thanena bahum apunnam pasavati yo kho jivaka tathagatam va tathagatasavakam va uddissa panam arabhati so imehi pancahi thanehi bahum apunnam pasavatiti. [61] Evam vutte jivako komarabhacco bhagavantam etadavoca acchariyam bhante abbhutam bhante kappiyam vata bhante bhikkhu aharam aharenti anavajjam vata bhante bhikkhu aharam aharenti abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhagavata anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam @Footnote: 1 Yu. ayam patho natthi. Saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Jivakasuttam nitthitam pancamam. -------- Upalivadasuttam 1- [62] Evamme sutam ekam samayam bhagava nalandayam viharati pavarikambavane . tena kho pana samayena nigantho nataputto nalandayam pativasati mahatiya niganthaparisaya saddhim . atha kho dighatapassi nigantho nalandayam pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena pavarikambavanam yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam atthasi . ekamantam thitam kho dighatapassim nigantham bhagava etadavoca samvijjanti kho dighatapassi asanani sace akankhasi nisidati . evam vutte dighatapassi nigantho annataram nicam asanam gahetva ekamantam nisidi. [63] Ekamantam nisinnam kho dighatapassim nigantham bhagava etadavoca kati pana tapassi nigantho nataputto kammani pannapeti papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiyati . na kho avuso gotama acinnam niganthassa nataputtassa kammam kammanti pannapetum dandam dandanti kho avuso gotama acinnam niganthassa nataputtassa pannapetunti. {63.1} Kati pana tapassi nigantho nataputto dandani pannapeti papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiyati . tini 2- avuso gotama @Footnote: 1 Ma. upalisuttam . 2 Ma. Yu. tini kho avuso. Nigantho nataputto dandani pannapeti papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya 1- seyyathidam kayadandam vacidandam manodandanti. {63.2} Kim pana tapassi annadeva kayadandam annam vacidandam annam manodandanti . annadeva avuso gotama kayadandam annam vacidandam annam manodandanti . imesam pana tapassi tinnam dandanam evam pativibhattanam evam pativisitthanam katamam dandam nigantho nataputto mahasavajjataram pannapeti 2- papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya yadi va kayadandam yadi va vacidandam yadi va manodandanti. {63.3} Imesam kho avuso gotama tinnam dandanam evam pativibhattanam evam pativisitthanam kayadandam nigantho nataputto mahasavajjataram pannapeti papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidandam no tatha manodandanti . kayadandanti tapassi vadesi . kayadandanti avuso gotama vadami . kayadandanti tapassi vadesi . kayadandanti avuso gotama vadami . kayadandanti tapassi vadesi . kayadandanti avuso gotama vadamiti . Itiha bhagava dighatapassim nigantham imasmim kathavatthusmim yavatatiyakam 3- patitthapesi. [64] Evam vutte dighatapassi nigantho bhagavantam etadavoca tvam panavuso gotama kati dandani pannapesi papassa kammassa @Footnote: 1 Ma. pavattiyati . 2 Ma. pannapeti . 3 Ma. yavatatiyakampi. Kiriyaya papassa kammassa pavattiyati. {64.1} Na kho tapassi acinnam tathagatassa dandam dandanti pannapetum kammam kammanti kho tapassi acinnam tathagatassa pannapetunti . tvam panavuso gotama kati kammani pannapesi papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiyati. {64.2} Tini kho aham tapassi kammani pannapemi papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya seyyathidam kayakammam vacikammam manokammanti . kim panavuso gotama annadeva kayakammam annam vacikammam annam manokammanti . annadeva tapassi kayakammam annam vacikammam annam manokammanti . imesam panavuso gotama tinnam kammanam evam pativibhattanam evam pativisitthanam katamam kammam mahasavajjataram pannapesi papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya yadi va kayakammam yadi va vacikammam yadi va manokammanti. {64.3} Imesam kho aham tapassi tinnam kammanam evam pativibhattanam evam pativisitthanam manokammam mahasavajjataram pannapemi papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha kayakammam no tatha vacikammanti. {64.4} Manokammanti avuso gotama vadesi . mano kammanti tapassi vadami .pe. manokammanti avuso gotama vadesi . Manokammanti tapassi vadamiti . itiha dighatapassi nigantho bhagavantam imasmim kathavatthusmim yavatatiyakam patitthapetva Utthayasana yena nigantho nataputto tenupasankami. [65] Tena kho pana samayena nigantho nataputto mahatiya 1- gihiparisaya saddhim nisinno hoti balakiniya 2- upalippamukhaya . Addasa kho nigantho nataputto dighatapassim nigantham duratova agacchantam disvana dighatapassim nigantham etadavoca handa kuto nu tvam tapassi agacchasi divadivassati . ito hi kho aham bhante agacchami samanassa gotamassa santikati . ahu pana te tapassi samanena gotamena saddhim kocideva kathasallapoti . ahu kho me bhante samanena gotamena saddhim kocideva kathasallapoti . yathakatham pana te tapassi ahu samanena gotamena saddhim kocideva kathasallapoti. Atha kho dighatapassi nigantho yavatako ahosi bhagavata saddhim kathasallapo tam sabbam niganthassa nataputtassa arocesi . evam vutte nigantho nataputto dighatapassim nigantham etadavoca sadhu sadhu tapassi yatha tam sutavata savakena sammadeva satthu sasanam ajanantena evameva 3- dighatapassina niganthena samanassa gotamassa byakatam kinhi sobhati chavo manodando imassa evam olarikassa kayadandassa upanidhaya atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodandoti. @Footnote: 1 Yu. mahatiya mahatiya . 2 Ma. parisaya . 3 Yu. evamevam. [66] Evam vutte upali gahapati nigantham nataputtam etadavoca sadhu sadhu bhante dighatapassi yatha tam sutavata savakena sammadeva satthu sasanam ajanantena evameva 1- bhadantena dighatapassina samanassa gotamassa byakatam kinhi sobhati chavo manodando imassa evam olarikassa kayadandassa upanidhaya atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodando handa caham bhante gacchami samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropessami sace me samano gotamo tatha patitthahissati yatha bhadantena tapassina patitthapitam {66.1} seyyathapi nama balava puriso dighalomikam elakam lomesu gahetva akaddheyya parikaddheyya samparikaddheyya evamevaham samanam gotamam vadena vadam akaddhissami parikaddhissami samparikaddhissami seyyathapi nama balava puriso sondikakammakaro 2- mahantam sondikakilanjam 3- gambhire udakarahade pakkhipitva kanne gahetva akaddheyya parikaddheyya samparikaddheyya evamevaham samanam gotamam vadena vadam akaddhissami parikaddhissami samparikaddhissami {66.2} seyyathapi nama balava puriso sondikadhutto thalam 4- kanne gahetva odhuneyya niddhuneyya nippotheyya 5- evamevaham samanam gotamam vadena vadam odhunissami niddhunissami @Footnote: 1 Ma. Yu. evamevam . 2 Po. sondikakammam karonto. Ma. Yu. balava sondikakammakaro. @3 Po. sondikam kilanjam . 4 Po. Yu. valam . 5 Yu. nicchadeyya. Nippothessami 1- {66.3} seyyathapi nama kunjaro satthihayano gambhiram pokkharanim ogahetva sanadhovikam nama kilitajatam kilati evamevaham samanam gotamam sanadhovikam 2- manne kilitajatam kilissami handa caham bhante gacchami samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropessamiti. Gaccha tvam gahapati samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropehi aham va gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyyam dighatapassi va nigantho tvam vati. [67] Evam vutte dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca na kho me tam bhante ruccati yam upali gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyya samano hi bhante gotamo mayavi avattanim mayam janati yaya annatitthiyanam savake avattetiti . atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyya gaccha tvam gahapati samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropehi aham va 3- gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyyam dighatapassi va nigantho tvam vati. {67.1} Dutiyampi kho dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca na kho me tam bhante ruccati yam upali gahapati samanassa gotamassa @Footnote: 1 Yu. nicachadessami . 2 Po. sanadhovikanneva. manneti padam natthi. @3 Ma. Yu. aham va hi. Vadam aropeyya samano hi bhante gotamo mayavi avattanim mayam janati yaya annatitthiyanam savake avattetiti . Atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyya gaccha tvam gahapati samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropehi aham va gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyyam dighatapassi va nigantho tvam vati. {67.2} Tatiyampi kho dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca na kho me tam bhante ruccati yam upali gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyya samano hi bhante gotamo mayavi avattanim mayam janati yaya annatitthiyanam savake avattetiti . Atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyya gaccha tvam gahapati samanassa gotamassa imasmim kathavatthusmim vadam aropehi aham va 1- gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyyam dighatapassi va nigantho tvam vati. [68] Evam bhanteti kho upali gahapati niganthassa nataputtassa patissutva utthayasana nigantham nataputtam abhivadetva padakkhinam @Footnote: 1 Ma. Yu. aham va hi. Katva yena pavarikambavanam yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho upali gahapati bhagavantam etadavoca agama nu khvidha bhante dighatapassi niganthoti . agama khvidha gahapati dighatapassi niganthoti . Ahu 1- pana te bhante dighatapassina niganthena saddhim kocideva kathasallapoti . ahu kho me gahapati dighatapassina niganthena saddhim kocideva kathasallapoti . yathakatham pana te bhante ahu dighatapassina niganthena saddhim kocideva kathasallapoti. {68.1} Atha kho bhagava yavatako ahosi dighatapassina niganthena saddhim kathasallapo tam sabbam upalissa gahapatissa arocesiti 2- . Evam vutte upali gahapati bhagavantam etadavoca sadhu sadhu bhante dighatapassi 3- yatha tam sutavata savakena sammadeva satthu sasanam ajanantena evameva 4- dighatapassina niganthena bhagavato byakatam kinhi sobhati chavo manodando imassa evam olarikassa kayadandassa upanidhaya atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodandoti . sace kho tvam gahapati sacce patitthaya manteyyasi siya no ettha kathasallapoti . sacce aham bhante patitthaya mantessami hotu no ettha kathasallapoti. [69] Tam kim mannasi gahapati idhassa 5- nigantho abadhiko @Footnote: 1 Ma. ahu kho pana . 2 Yu. iti saddo natthi . 3 Yu. tapassi. @4 Ma. Yu. evammevam . 5 Ma. idhassa. Dukkhito balhagilano sitodakapatikkhitto unhodakapatisevi so sitodakam alabhamano kalam kareyya imassa 1- pana gahapati nigantho nataputto katthupapattim pannapetiti . atthi bhante manosatta nama deva tattha so uppajjati 2- {69.1} tam kissa hetu asu 3- hi bhante manopatibaddho kalam karotiti . gahapati gahapati 4- manasikarohi 5- manasikaritva kho tvam gahapati byakarohi na kho te sandhiyati purimena va pacchimam pacchimena va purimam bhasita kho pana te gahapati esa vaca sacce aham bhante patitthaya mantessami 6- hotu no ettha kathasallapoti. Kincapi bhante bhagava evamaha atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodandoti. [70] Tam kim mannasi gahapati idhassa nigantho 7- catuyamasamvarasamvuto sabbavarivarito sabbavariyutto sabbavaridhuto sabbavariphuttho so abhikkamanto patikkamanto bahu khuddake pane sanghatam apadeti imassa pana gahapati nigantho nataputto kim 8- vipakam pannapetiti . asancetanikam bhante nigantho nataputto no mahasavajjam pannapetiti . sace pana gahapati cetetiti . Mahasavajjam bhante hotiti . cetanam pana gahapati nigantho nataputto kismim pannapetiti. Manodandasmim pana bhanteti. @Footnote: 1 Ma. idhassa . 2 Po. upapajjati . 3 Ma. amu hi . 4 Ma. dutiyalapanam natthi. @5 Yu. ayam patho natthi . 6 Ma. manteyyami. @7 Ma. etthantare nataputtoti dissati . 8 Ma. Yu. kam vipakam. {70.1} Gahapati gahapati manasikarohi manasikaritva kho gahapati byakarohi na kho te sandhiyati purimena va pacchimam pacchimena va purimam bhasita kho pana te gahapati esa vaca sacce aham bhante patitthaya mantessami hotu no ettha kathasallapoti . kincapi bhante bhagava evamaha atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodandoti. {70.2} Tam kim mannasi gahapati ayam nalanda iddha ceva phita ca bahujana akinnamanussati . evam 1- bhante ayam nalanda iddha ceva phita ca bahujana akinnamanussati . tam kim mannesi gahapati idha puriso agaccheyya ukkhittasiko so evam vadeyya aham yavatika imissa nalandaya pana te ekena khanena ekena muhuttena ekammamsakhalam 2- ekammamsapunjam karissamiti . Tam kim mannasi gahapati pahoti nu kho so puriso yavatika imissa nalandaya pana te ekena khanena ekena muhuttena ekammamsakhalam ekammamsapunjam katunti . dasapi 3- bhante purisa visampi bhante purisa timsampi bhante purisa cattalisampi bhante purisa pannasampi bhante purisa nappahonti yavatika imissa nalandaya pana te ekena khanena ekena muhuttena ekammamsakhalam ekammamsapunjam katum kinhi sobhati eko chavo purisoti . tam kim mannasi @Footnote: 1 Ma. evam ...manussati ime patha natthi . 2 Yu. ekamamsakhalam . 3 Ma. dasampi. Gahapati idhagaccheyya samano va brahmano va iddhima cetovasippatto so evam vadeyya aham imam nalandam ekena manopadosena bhasmam karissamiti. {70.3} Tam kim mannasi gahapati pahoti nu kho so samano va brahmano va iddhima cetovasippatto imam nalandam ekena manopadosena bhasmam katunti . dasapi bhante 1- nalanda visampi bhante nalanda timsampi bhante nalanda cattalisampi bhante nalanda pannasampi bhante nalanda pahoti so samano va brahmano va iddhima cetovasippatto imam nalandam 2- ekena manopadosena bhasmam katum kinhi sobhati eka chava nalandati. {70.4} Gahapati 3- gahapati manasikarohi namasikaritva kho tvam gahapati byakarohi na kho te sandhiyati purimena va pacchimam pacchimena va purimam bhasita kho pana te gahapati esa vaca sacce aham bhante patitthaya mantessami 4- hotu no ettha kathasallapoti . Kincapi bhante bhagava evamaha atha kho kayadandova mahasavajjataro papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya no tatha vacidando no tatha manodandoti. {70.5} Tam kim mannasi gahapati sutante dandakirannam 5- kalingarannam 6- mejjharannam 7- matangarannam arannam arannabhutanti . evam bhante sutam me dandakirannam kalingarannam mejjharannam matangarannam arannam arannabhutanti . @Footnote: 1 Ma. idheva ekalapanameva atthi . 2 Ma. Yu. imam nalandanti dve patha natthi. @3 Ma. tenahi gahapati. dutiyalapanam natthi . 4 Ma. manteyyami . 5 Yu. dandakarannam. @6 Ma. kalingarannam . 7 Ma. majjharannam. Tam kim mannasi gahapati kinti te sutam kena 1- tam dandakirannam kalingarannam mejjharannam matangarannam arannam arannabhutanti . Sutam metam bhante isinam manopadosena tam dandakirannam kalingarannam mejjharannam matangarannam arannam arannabhutanti. {70.6} Gahapati 2- gahapati 3- manasikarohi manasikaritva kho tvam gahapati byakarohi na kho te sandhiyati purimena va pacchimam pacchimena va purimam bhasita kho pana te gahapati esa vaca sacce aham bhante patitthaya mantessami 4- hotu no ettha kathasallapoti. [71] Purimenaham 5- bhante opammena bhagavato attamano abhiraddho apicaham imani bhagavato vicittani panhapatibhanani sotukamo evaham bhagavantam paccanikatabbam avamannissam abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti 6- evameva 7- bhagavata anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti 8-. [72] Anuviccakaram kho gahapati karohi anuviccakaro tumhadisanam @Footnote: 1 Ma. sutam . 2 Ma. tenahi gahapati . 3 Ma. dutiyalapanam natthi. @4 Ma. manteyyami . 5 Yu. purimenevahanti dissati. Ma. purimenavaham. @6 Yu. dakkhintiti . 7 Yu. evamevam . 8 Si. saranagatam. Disanam natamanussanam sadhu hotiti . iminapaham 1- bhante bhagavato bhiyyoso mattaya attamano abhiraddho yam mam bhagava evamaha anuviccakaram kho gahapati karohi anuviccakaro tumhadisanam natamanussanam sadhu hotiti mam hi bhante annatitthiya savakam labhitva kevalakappam nalandam patakam parihareyyum upali amhakam gahapati savakattam upagatoti atha ca pana mam bhagava evamaha anuviccakaram kho gahapati karohi anuviccakaro hi 2- tumhadisanam natamanussanam sadhu hotiti esaham bhante dutiyampi bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. [73] Digharattam kho te gahapati niganthanam opanabhutam kulam 3- yena tesam 4- upagatanam pindapatam 5- databbam manneyyasiti . Iminapaham bhante bhagavato bhiyyoso mattaya attamano abhiraddho yam mam bhagava evamaha digharattam kho te gahapati niganthanam opanabhutam kulam 6- yena tesam 7- upagatanam pindapatam databbam manneyyasiti sutam metam bhante samano gotamo evamaha mayhameva danam databbam nannesam danam databbam mayhameva savakanam danam databbam nannesam savakanam danam databbam mayhameva dinnam mahapphalam nannesam dinnam mahapphalam mayhameva @Footnote: 1 Si. iminapaham . 2 Yu. hisaddo natthi . 3-6 Po. kulamyeva. yenati @pathapadam natthi . 4-7 Ma. Yu. nesam . 5 Si. yu pindakam. Savakanam dinnam mahapphalam nannesam savakanam dinnam mahapphalanti atha ca pana mam bhagava niganthesupi dane samadapeti apica bhante mayamettha kalam janissama esaham bhante tatiyampi bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. [74] Atha kho bhagava upalissa gahapatissa anupubbikatham kathesi seyyathidam danakatham silakatham saggakatham kamanam adinavam okaram sankilesam nekkhamme anisamsam pakasesi . yada bhagava annasi upalim gahapatim kallacittam muducittam vinivaranacittam udaggacittam pasannacittam atha ya buddhanam samukkamsika dhammadesana tam pakasesi dukkham samudayam nirodham maggam . seyyathapi nama suddham vattham apagatakalakam sammadeva rajanam patigganheyya evameva 1- upalissa gahapatissa tasmimyeva asane virajam vitamalam dhammacakkhum udapadi yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti . atha kho upali gahapati ditthadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogalhadhammo tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparapaccayo satthu sasane bhagavantam etadavoca handa cadani mayam bhante gacchama bahukicca mayam bahukaraniyati . yassadani tvam gahapati kalam mannasiti. [75] Atha kho upali gahapati bhagavato bhasitam abhinanditva @Footnote: 1 Yu. evamevam. Anumoditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva yena sakam nivesanam tenupasankami upasankamitva dovarikam amantesi ajjatagge samma dovarika avarami dvaram niganthanam niganthinam anavatam dvaram bhagavato savakanam 1- bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam upasikanam sace koci nigantho agacchati tamenam tvam evam vadeyyasi tittha bhante ma pavisi ajjatagge upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato avatam dvaram niganthanam niganthinam anavatam dvaram bhagavato savakanam bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam upasikanam sace te 2- bhante pindakena attho ettheva tittha ettheva te 3- aharissantiti . evam bhanteti kho dovariko upalissa gahapatissa paccassosi. [76] Assosi kho dighatapassi nigantho upali kira gahapati samanassa gotamassa savakattam upagatoti . atha kho dighatapassi nigantho yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam etadavoca sutam 4- metam bhante upali kira gahapati samanassa gotamassa savakattam upagatoti . atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyyati . dutiyampi kho dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca sutam metam @Footnote: 1 Ma. Yu. savakananti natthi . 2-3 Ma. vo . 4 Ma. sutametam. Bhante upali kira gahapati samanassa gotamassa savakattam upagatoti . atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyyati. {76.1} Tatiyampi kho dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca sutam metam bhante upali kira gahapati samanassa gotamassa savakattam upagatoti . atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyyati handaham bhante gacchami yava janami yadi va upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato yadi va noti . gaccha 1- tvam tapassi janahi yadi va upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato yadi va noti. [77] Atha kho dighatapassi nigantho yena upalissa gahapatissa nivesanam tenupasankami . addasa kho dovariko dighatapassim nigantham duratova agacchantam disvana dighatapassim nigantham etadavoca tittha bhante ma pavisi ajjatagge upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato avatam dvaram niganthanam niganthinam anavatam dvaram bhagavato savakanam bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam @Footnote: 1 Po. saccam. Upasikanam sace te bhante pindakena attho ettheva tittha ettheva te aharissantiti . na me avuso pindakena atthoti vatva tato patinivattitva yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam etadavoca saccamyeva kho bhante yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato etam kho te aham bhante nalattham na kho me tam 1- bhante ruccati yam upali gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyya samano hi bhante gotamo mayavi avattanim mayam janati yaya annatitthiyanam savake avattetiti avatto kho te bhante upali gahapati samanena gotamena avattaniya mayayati . atthanam kho etam 2- dighatapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyyati. {77.1} Dutiyampi kho 3- dighatapassi nigantho nigantham nataputtam etadavoca saccamyeva kho bhante yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato etam kho te aham bhante nalattham na kho me bhante ruccati yam upali gahapati samanassa gotamassa vadam aropeyya samano hi bhante gotamo mayavi avattanim mayam janati yaya annatitthiyanam savake avattetiti avatto kho te bhante @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Yu. Ma. dighaiti na dissati. @3 Po. Yu. dutiyampi kho...tatiyampi kho dighatapassiti dissati. Upali gahapati samanena gotamena avattaniya mayayati . Atthanam kho etam tapassi anavakaso yam upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagaccheyya thananca kho etam vijjati yam samano gotamo upalissa gahapatissa savakattam upagaccheyya 1- [2]- handa caham tapassi gacchami yava 3- samamyeva janami yadi va upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato yadi va noti. [78] Atha kho nigantho nataputto mahatiya niganthaparisaya saddhim yena upalissa gahapatissa nivesanam tenupasankami . addasa kho dovariko nigantham nataputtam duratova agacchantam disvana nigantham nataputtam etadavoca tittha bhante ma pavisi ajjatagge upali gahapati samanassa gotamassa savakattam upagato avatam dvaram niganthanam niganthinam anavatam dvaram bhagavato savakanam bhikkhunam bhikkhuninam upasakanam upasikanam sace te bhante pindakena attho ettheva tittha ettheva te aharissantiti. {78.1} Tenahi samma dovarika yena upali gahapati tenupasankama upasankamitva upalim gahapatim evam vadehi nigantho 4- nataputto mahatiya niganthaparisaya saddhim bahidvarakotthake thito so te dassanakamoti . evam bhanteti kho dovariko niganthassa nataputtassa patissutva yena upali gahapati tenupasankami upasankamitva upalim gahapatim etadavoca nigantho bhante nataputto mahatiya niganthaparisaya @Footnote: 1 Ma. upagaccheyyati . 2 Ma. Yu. tatiyampi kho dighatapassi .pe. upagaccheyya. @3 Ma. yava caham . 4 Ma. nigantho bhante. Saddhim bahidvarakotthake thito so te dassanakamoti. {78.2} Tenahi samma dovarika majjhimaya dvarasalaya asanani pannapesiti 1- . evam bhanteti kho dovariko upalissa gahapatissa patissutva majjhimaya dvarasalaya asanani pannapetva yena upali gahapati tenupasankami upasankamitva upalim gahapatim etadavoca pannattani kho bhante majjhimaya dvarasalaya asanani yassadani kalam mannasiti . atha kho upali gahapati yena majjhima dvarasala tenupasankami upasankamitva yam tattha asanam agganca setthanca uttamanca panitanca tattha samam 2- nisiditva dovarikam amantesi tenahi samma dovarika yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam evam vadehi upali bhante gahapati evamaha pavisa kira bhante sace akankhasiti. Evam bhanteti kho dovariko upalissa gahapatissa patissutva yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam etadavoca upali bhante gahapati evamaha pavisa kira bhante sace akankhasiti. Atha kho nigantho nataputto mahatiya niganthaparisaya saddhim yena majjhima dvarasala tenupasankami. [79] Atha kho upali gahapati yam sudam pubbe 3- yato passati nataputtam 4- duratova agacchantam disvana tato paccuggantva yam tattha asanam agganca setthanca uttamanca panitanca tam @Footnote: 1 Ma. pannapehiti . 2 Yu. samanti natthi . 3 Ma. pubbeva . 4 Ma. nigantham @nataputtam. Uttarasangena sammajjitva 1- pariggahetva nisidapeti sodani yam tattha asanam agganca setthanca uttamanca panitanca tattha samam nisiditva nigantham nataputtam etadavoca samvijjanti kho bhante gahapati 2- asanani sace akankhasi nisidati . evam vutte nigantho nataputto upalim gahapatim etadavoca ummattosi tvam gahapati dattosi tvam gahapati gacchamaham bhante samanassa gotamassa vadam aropessamiti gantvana mahatasi 3- vadasanghatena patimukko agato seyyathapi gahapati puriso andaharako gantva ubbhatehi andehi agaccheyya seyyatha va pana gahapati puriso akkhikaharako gantva ubbhatehi akkhihi 4- agaccheyya evameva kho tvam gahapati gacchamaham bhante samanassa gotamassa vadam aropessamiti gantva mahatasi vadasanghatena patimukko agato avatto 5- khosi tvam gahapati samanena gotamena avattaniya mayayati. [80] Bhaddika bhante avattani maya kalyani bhante avattani maya piya me bhante natisalohita imaya avattaniya avatteyyum piyanampi me assa natisalohitanam digharattam hitaya sukhaya sabbe cepi bhante khattiya imaya avattaniya avatteyyum sabbesanampissa khattiyanam digharattam hitaya sukhaya sabbe cepi bhante brahmana .pe. vessa .pe. sudda imaya avattaniya avatteyyum sabbesanampissa @Footnote: 1 Yu. pamajjitva. Ma. sammajjitva . 2 Ma. ayam patho natthi . 3 Ma. mahatapi. @4 Ma. akkhehi . 5 Ma. avattosi kho. Suddanam digharattam hitaya sukhaya sadevako 1- cepi bhante loko samarako sabrahmako sassamanabrahmani paja sadevamanussa imaya avattaniya avatteyya 2- sadevakassapissa 3- lokassa samarakassa sabrahmakassa sassamanabrahmaniya pajaya sadevamanussaya digharattam hitaya sukhayati 4- tenahi bhante upamam te karissami upamayapidhekacce vinnu purisa bhasitassa attham jananti 5-. [81] Bhutapubbam bhante annatarassa brahmanassa jinnassa vuddhassa mahallakassa dahara 6- manavika pajapati ahosi gabbhini upavijanna . atha kho bhante sa manavika tam brahmanam etadavoca gaccha tvam brahmana apana makkatacchapakam kinitva anehi yo me kumarakassa kilapanako bhavissatiti . evam vutte bhante 7- so brahmano tam manavikam etadavoca agamehi tava bhoti yava vijayasi sace tvam bhoti kumarakam vijayissasi tassa te aham apana makkatacchapakam kinitva anissami yo te kumarakassa kilapanako bhavissati sace pana tvam bhoti kumarikam vijayissasi tassa te aham apana makkatacchapikam kinitva anissami ya te kumarikaya kilapanika bhavissatiti . dutiyampi kho bhante sa manavika tam brahmanam etadavoca gaccha tvam brahmana apana makkatacchapakam kinitva anehi yo me kumarakassa kilapanako bhavissatiti . dutiyampi kho bhante so @Footnote: 1 Ma. sadevakopi ce . 2 Ma. avatteyyum . 3 Ma. pissati natthi. @4 Yu. itisaddo natthi . 5 Yu. ajananti . 6 Ma. daharimanavika. @7 Ma. bhanteti alapanapadam natthi. Brahmano tam manavikam etadavoca agamehi tava bhoti yava vijayasi sace tvam bhoti kumarakam vijayissasi tassa te aham apana makkatacchapakam kinitva anissami yo te kumarakassa kilapanako bhavissati sace pana tvam bhoti kumarikam vijayissasi tassa te aham apana makkatacchapikam kinitva anissami ya te kumarikaya kilapanika bhavissatiti. {81.1} Tatiyampi kho bhante sa manavika tam brahmanam etadavoca gaccha tvam brahmana apana makkatacchapadam kinitva anehi yo me kumarakassa kilapanako bhavissatiti . atha kho bhante so brahmano tassa manavikaya saratto patibaddhacitto apana makkatacchapakam kinitva anetva tam manavikam etadavoca ayam te bhoti maya 1- apana makkatacchapako kinitva anito yo te kumarakassa kilapanako bhavissatiti . evam vutte bhante sa manavika tam brahmanam etadavoca gaccha tvam brahmana imam makkatacchapakam adaya yena rattapani rajakaputto tenupasankami 2- upasankamitva rattapanim rajakaputtam evam vadehi icchamaham samma rattapani imam makkatacchapakam pitavalepanam nama rangajatam rajitam 3- akottitapaccakottitam ubhatobhagavimatthanti. {81.2} Atha kho bhante so brahmano tassa manavikaya saratto patibaddhacitto 4- makkatacchapakam adaya yena @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Yu. tenupasankama . 3 Si. Yu. ranjitam. @4 Yu. tanti dissati. Rattapani rajakaputto tenupasankami upasankamitva rattapanim rajakaputtam etadavoca icchamaham samma rattapani imam makkatacchapakam pitavalepanam nama rangajatam rajitam akottitapaccakottitam ubhatobhagavimatthanti. {81.3} Evam vutte bhante rattapani rajakaputto tam brahmanam etadavoca ayam kho te bhante makkatacchapako rangakkhamo hi kho no akottanakkhamo no vimajjanakkhamoti . evameva kho bhante balanam niganthanam vado rangakkhamo hi kho balanam no panditanam no anuyogakkhamo no vimajjanakkhamo . atha kho bhante so brahmano aparena samayena navam dussayugam adaya yena rattapani rajakaputto tenupasankami upasankamitva rattapanim rajakaputtam etadavoca icchamaham samma rattapani imam navam dussayugam pitavalepanam nama rangajatam rajitam akottitapaccakottitam ubhatobhagavimatthanti. {81.4} Evam vutte bhante rattapani rajakaputto 1- brahmanam etadavoca idam kho te bhante navam dussayugam rangakkhamanceva akottanakkhamanca vimajjanakkhamancati . evameva kho bhante tassa bhagavato vado arahato sammasambuddhassa rangakkhamo ceva panditanam no balanam anuyogakkhamo ca vimajjanakkhamo cati . Sarajika kho tam gahapati parisa evam janati upali gahapati niganthassa nataputtassa savakoti kassa tam gahapati savakam dharemati. @Footnote: 1 Ma. Yu. tam. [82] Evam vutte upali gahapati utthayasana ekamsam uttarasangam karitva yena bhagava tenanjalimpanametva nigantham nataputtam etadavoca tenahi bhante sunohi yassaham savako 1- {82.1} dhirassa vigatamohassa 2- pabhinnakhilassa 3- vijitavijayassa anighassa susamacittassa buddhasilassa sadhupannassa vesamantarassa 4- vimalassa bhagavato tassa savakohamasmi akathamkathissa tusitassa vantalokamisassa muditassa katasamanassa manujassa antimasarirassa 5- narassa anopamassa virajassa bhagavato tassa savakohamasmi asamsayassa kusalassa 6- venayikassa sarathivarassa anuttarassa ruciradhammassa nikkankhassa pabhasakarassa 7- manacchidassa virassa bhagavato tassa savakohamasmi nisabhassa appameyyassa gambhirassa monappattassa khemankarassa vedassa 8- dhammatthassa susamvutattassa 9- sangatigassa muttassa bhagavato tassa savakohamasmi nagassa pantasenassa khinasannojanassa muttassa patimantakassa monassa 10- pannadhajassa vitaragassa dantassa nippapancassa bhagavato tassa savakohamasmi isisattamassa akuhassa tevijjassa brahmasattassa 11- nhatakassa padakassa 12- passaddhassa viditavedassa purindadassa sakkassa bhagavato tassa savakohamasmi ariyassa bhavitattassa pattipattassa veyyakaranassa satimato vipassissa anabhinatassa no apanatassa anejassa vasippattassa bhagavato tassa @Footnote: 1 Ma. savakoti . 2 Po. vitamohassa . 3 Ma. bhinnakhilassa. @4 Si. Yu. vessantarassa. 5 Ma. Yu. antimasarirassa . 6 Si. kalassa. @7 Ma. pabhasakassa. 8 Si. Ma. devassa. 9 Ma. Yu. samvutattassa. @10 Yu. dhonassa . 11 Ma. Yu. brahmapattassa. 12 Po. padakaranassa. Savakohamasmi sammaggatassa jhayissa ananugatantarassa suddhassa asitassa appabhitassa 1- pavivittassa aggappattassa tinnassa tarayantassa bhagavato tassa savakohamasmi santassa bhuripannassa mahapannassa vitalobhassa tathagatassa sugatassa appatipuggalassa asamassa visaradassa nipunassa bhagavato tassa savakohamasmi tanhacchidassa 2- buddhassa vitadhumassa anupalittassa ahuneyyassa yakkhassa uttamapuggalassa atulassa mahato yasaggappattassa bhagavato tassa savakohamasmiti. [83] Kada sannulha pana te gahapati ime samanassa gotamassa vannati . seyyathapi bhante nanapupphanam mahapuppharasi tamenam dakkho malakaro va malakarantevasi va vicitramalam 3- gantheyya evameva kho bhante so bhagava anekavanno anekasatavanno ko hi bhante vannarahassa vannam na karissatiti. Atha kho niganthassa nataputtassa bhagavato sakkaram asahamanassa tattheva unham lohitam mukhato ugganchiti. Upalivadasuttam nitthitam chattham. ---------- @Footnote: 1 Yu. appahinassa . 2 Ma. tanhacchindissa. @3 Ma. vicittam malam. Yu. vicitram. Kukkurovadasuttam [84] Evamme sutam ekam samayam bhagava koliyesu viharati haliddavasanam nama koliyanam nigamo . atha kho punno ca koliyaputto govattiko acelo ca seniyo kukkuravattiko yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva punno koliyaputto govattiko bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . acelo pana seniyo kukkuravattiko bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva kukkurova palikunthitva 1- ekamantam nisidi . ekamanatam nisinno kho punno koliyaputto govattiko bhagavantam etadavoca ayam bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakarako chamayam 2- nikkhittam bhojanam 3- bhunjati tassa tam kukkuravattam digharattam samattam samadinnam tassa ka gati ko abhisamparayoti . Alam punna titthatetam ma mam etam pucchiti. {84.1} Dutiyampikho punno koliyaputto govattiko bhagavantam etadavoca ayam bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakarako chamayam nikkhittam bhojanam bhunjati tassa tam kukkuravattam digharattam samattam samadinnam tassa ka gati ko abhisamparayoti . alam punna titthatetam ma mam etam pucchiti tatiyampi kho punno koliyaputto govattiko bhagavantam etadavoca @Footnote: 1 Si. Yu. palikujjitva . 2 Ma. chamanikkhittam . 3 Yu. ayam patho natthi. Ayam bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakarako chamayam nikkhittam bhojanam bhunjati tassa tam kukkuravattam digharattam samattam samadinnam tassa ka gati ko abhisamparayoti. [85] Addha kho te aham punna na labhami alam punna titthatetam ma mam etam pucchiti apica te aham byakarissami idha punna ekacco kukkuravattam bhaveti paripunnam abbokinnam kukkurasilam bhaveti paripunnam abbokinnam kukkuracittam bhaveti paripunnam abbokinnam kukkurakappam bhaveti paripunnam abbokinnam so kukkuravattam bhavetva paripunnam abbokinnam kukkurasilam bhavetva paripunnam abbokinnam kukkuracittam bhavetva paripunnam abbokinnam kukkurakappam bhavetva paripunnam abbokinnam kayassa bheda parammarana kukkuranam sahabyatam upapajjati sace kho panassa evam ditthi hoti iminaham silena va vattena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro vati sassa 1- hoti micchaditthi micchaditthissa kho aham punna dvinnam gatinam annataram gatim vadami nirayam va tiracchanayonim va iti kho punna sampajjamanam kukkuravattam kukkuranam sahabyatam upaneti vipajjamanam nirayanti . evam vutte acelo seniyo kukkuravattiko parodi assuni pavattesi. [86] Atha kho bhagava punnam koliyaputtam govattikam etadavoca @Footnote: 1 Ma. sayam. Etam kho te aham punna nalattham alam punna titthatetam ma mam etam pucchiti 1- . naham bhante etam rodami yam mam bhagava evamaha apica me idam bhante kukkuravattam digharattam samattam samadinnam ayam bhante punno koliyaputto govattiko tassa tam govattam digharattam samattam samadinnam tassa ka gati ko abhisamparayoti . alam seniya titthatetam ma mam etam pucchiti . dutiyampi kho acelo seniyo .pe. Tatiyampi kho acelo seniyo kukkuravattiko bhagavantam etadavoca ayam bhante punno koliyaputto govattiko tassa tam govattam digharattam samattam samadinnam tassa ka gati ko abhisamparayoti. {86.1} Addha kho te aham seniya na labhami alam seniya titthatetam ma mam etam pucchiti apica te aham byakarissami idha seniya ekacco govattam bhaveti paripunnam abbokinnam gosilam bhaveti paripunnam abbokinnam gocittam bhaveti paripunnam abbokinnam gavakappam bhaveti paripunnam abbokinnam so govattam bhavetva paripunnam abbokinnam gosilam bhavetva paripunnam abbokinnam gocittam bhavetva paripunnam abbokinnam gavakappam bhavetva paripunnam abbokinnam kayassa bheda parammarana gunnam sahabyatam upapajjati sace kho panassa evam ditthi hoti iminaham silena va vattena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro @Footnote: 1 Ma. pucchati. Vati sassa hoti micchaditthi micchaditthissa kho aham seniya dvinnam gatinam annataram gatim vadami nirayam va tiracchanayonim va iti kho seniya sampajjamanam govattam gunnam sahabyatam upaneti vipajjamanam nirayanti . evam vutte punno koliyaputto govattiko parodi assuni pavattesi. [87] Atha kho bhagava acelam seniyam kukkuravattikam etadavoca etam kho te aham seniya nalattham alam seniya titthatetam ma mam etam pucchiti . naham bhante etam rodami yam mam bhagava evamaha apica me idam bhante govattam digharattam samattam samadinnam evam pasanno aham bhante bhagavati pahoti bhagava tatha dhammam desetum yatha ahancevimam govattam pajaheyyam ayanca acelo seniyo kukkuravattiko tam kukkuravattam pajaheyyati . tenahi punna sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho punno koliyaputto govattiko bhagavato paccassosi. [88] Bhagava etadavoca cattarimani punna kammani maya sayam abhinna sacchikatva paveditani katamani cattari atthi punna kammam kanham kanhavipakam atthi punna kammam sukkam sukkavipakam atthi punna kammam kanhasukkam kanhasukkavipakam atthi punna kammam akanham asukkam akanha asukkavipakam 1- kammakkhayaya @Footnote: 1 Si. Yu. etthanutare kammanti patho dissati. Samvattatiti 1-. {88.1} Katamanca punna kammam kanham kanhavipakam idha punna ekacco sabyapajjham kayasankharam abhisankharoti sabyapajjham vacisankharam abhisankharoti sabyapajjham manosankharam abhisankharoti so sabyapajjham kayasankharam abhisankharitva sabyapajjham vacisankharam abhisankharitva sabyapajjham manosankharam abhisankharitva sabyapajjham lokam upapajjati tamenam sabyapajjham lokam upapannam samanam sabyapajjha phassa phusanti so sabyapajjhehi phassehi phuttho samano sabyapajjham vedanam vedeti ekantadukkham seyyathapi satta nerayikati 1- iti kho punna bhuta bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannametam phassa phusanti evampaham punna kammadayada sattati vadami idam vuccati punna kammam kanham kanhavipakam. {88.2} Katamanca punna kammam sukkam sukkavipakam idha punna ekacco abyapajjham kayasankharam abhisankharoti abyapajjham vacisankharam abhisankharoti abyapajjham manosankharam abhisankharoti so abyapajjham kayasankharam abhisankharitva abyapajjham vacisankharam abhisankharitva abyapajjham manosankharam abhisankharitva abyapajjham lokam upapajjati tamenam abyapajjham lokam upapannam samanam abyapajjha phassa phusanti so abyapajjhehi phassehi phuttho samano abyapajjham vedanam vedeti ekantasukham seyyathapi deva subhakinha iti kho @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi. Punna bhuta bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannametam phassa phusanti evampaham punna kammadayada sattati vadami idam vuccati 1- kammam sukkam sukkavipakam. {88.3} Katamanca punna kammam kanha sukkam kanha sukkavipakam idha punna ekacco sabyapajjhampi abyapajjhampi kayasankharam abhisankharoti sabyapajjhampi abyapajjhampi vacisankharam abhisankharoti sabyapajjhampi abyapajjhampi manosankharam abhisankharoti so sabyapajjhampi abyapajjhampi kayasankharam abhisankharitva sabyapajjhampi abyapajjhampi vacisankharam abhisankharitva sabyapajjhampi abyapajjhampi manosankharam abhisankharitva sabyapajjhampi abyapajjhampi lokam upapajjati tamenam sabyapajjhampi abyapajjhampi lokam upapannam samanam sabyapajjhapi abyapajjhapi phassa phusanti so sabyapajjhehipi abyapajjhehipi phassehi phuttho samano sabyapajjhampi abyapajjhampi vedanam vedeti vokinnam sukhadukkham seyyathapi manussa ekacce ca deva ekacce ca vinipatika iti kho punna bhuta bhutassa upapatti hoti yam karoti tena upapajjati upapannametam 2- phassa phusanti evampaham punna kammadayada sattati vadami idam vuccati punna kammam kanhasukkam kanhasukkavipakam. {88.4} Katamanca punna kammam akanham asukkam akanha- asukkavipakam [3]- kammakkhayaya samvattati tatra punna @Footnote: 1 Ma. Yu. punna . 2 Ma. uppannametam. Yu. upapannamenam . 3 Si. Yu. kammam. Yamidam kammam kanham kanhavipakam tassa pahanaya ya cetana yamidam kammam sukkam sukkavipakam tassa pahanaya ya cetana yamidam kammam kanhasukkam kanhasukkavipakam tassa pahanaya ya cetana idam vuccati punna kammam akanham asukkam akanhaasukkavipakam kammakkhayaya samvattati 1- . imani kho punna cattari kammani maya sayam abhinna sacchikatva paveditaniti. [89] Evam vutte punno koliyaputto govattiko bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota gotamena anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. {89.1} Acelo 2- seniyo kukkuravattiko bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota gotamena 3- anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca labheyyaham bhante bhagavato santike pabbajjam labheyyam upasampadanti . yo kho @Footnote: 1 Ma. samvattatiti . 2 Ma. Yu. acelo pana . 3 Yu. evamevam bhagavata. Seniya annatitthiyapubbo imasmim dhammavinaye akankhati pabbajjam akankhati upasampadam so cattaro mase parivasati catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya apica mettha puggalavemattata viditati. [90] Sace kho 1- bhante annatitthiyapubba imasmim dhammavinaye akankhanta pabbajjam akankhanta upasampadam 2- cattaro mase parivasanti catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya aham cattari vassani parivasissami catunnam 3- vassanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti 4- upasampadenti 5- bhikkhubhavayati . alattha kho acelo seniyo kukkuravattiko bhagavato santike pabbajjam alattha upasampadam . Acirupasampanno kho panayasma seniyo eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasi. Annataro ca 6- kho panayasma seniyo arahatam ahositi. Kukkurovadasuttam nitthitam sattamam. ----------- @Footnote: 1 Ma. Yu. khoti natthi . 2 Ma. te . 3 Yu. mam . 4-5 Ma. Yu. ...tu. @6 Yu. casaddo natthi. Abhayarajakumarasuttam [91] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape . atha kho abhayo rajakumaro yena nigantho nataputto tenupasankami upasankamitva nigantham nataputtam abhivadetva ekamantam nisidi. [92] Ekamantam nisinnam kho abhayam rajakumaram nigantho nataputto etadavoca ehi tvam rajakumara samanassa gotamassa vadam aropehi evam te kalyano kittisaddo abbhuggacchissati 1- abhayena rajakumarena samanassa gotamassa evam mahiddhikassa evam mahanubhavassa vado aropitoti. {92.1} Yathakatham panaham bhante samanassa gotamassa evam mahiddhikassa evam mahanubhavassa vadam aropessamiti . ehi tvam rajakumara yena samano gotamo tenupasankama upasankamitva samanam gotamam evam vadehi bhaseyya nu kho bhante tathagato tam vacam ya sa vaca paresam appiya amanapati sace pana 2- te samano gotamo evam puttho evam byakaroti bhaseyya rajakumara tathagato tam vacam ya sa vaca paresam appiya amanapati tamenam tvam evam vadeyyasi atha kincarahi te bhante puthujjanena nanakaranam puthujjanopi hi tam vacam bhaseyya ya sa vaca paresam appiya amanapati @Footnote: 1 Yu. abbhugganchiti. Ma. ubbhuggacchati . 2 Yu. panasaddo natthi. Sace pana te samano gotamo evam puttho evam byakaroti na rajakumara tathagato tam vacam bhaseyya ya sa vaca paresam appiya amanapati tamenam tvam evam vadeyyasi atha kincarahi te bhante devadatto byakato apayiko devadatto nerayiko devadatto kappattho devadatto atekiccho devadattoti taya ca pana te vacaya devadatto kupito ahosi anattamanoti. {92.2} Imam kho te rajakumara samano gotamo ubhatokotikam panham puttho samano neva sakkhiti 1- uggilitum neva sakkhiti oggilitum seyyathapi nama purisassa ayasinghatakam 2- kanthe vilaggam so neva sakkuneyya uggilitum neva 3- sakkuneyya oggilitum evameva kho te rajakumara samano gotamo imam ubhatokotikam panham puttho samano neva sakkhiti uggilitum neva sakkhiti oggilitunti. {92.3} Evam bhanteti kho abhayo rajakumaro niganthassa nataputtassa patissutva utthayasana nigantham nataputtam abhivadetva padakkhinam katva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnassa kho abhayassa rajakumarassa suriyam oloketva etadahosi akalo kho ajja bhagavato vadam aropetum svedanaham sake nivesane bhagavato vadam aropessamiti. Bhagavantam etadavoca adhivasetu me bhante bhagava svatanaya attacatuttho bhattanti . adhivasesi bhagava tunhibhavena . @Footnote: 1 Ma. sakkhati. Yu. sakkhiti. ito param idisapatha evameva pakata. @2 Yu. ayo.... 3 Ma. na.. Atha kho abhayo rajakumaro bhagavato adhivasanam viditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami 1- . atha kho bhagava tassa rattiya accayena pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya yena abhayassa rajakumarassa nivesanam tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . atha kho abhayo rajakumaro bhagavantam panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappesi sampavaresi . Atha kho abhayo rajakumaro bhagavantam bhuttavim onitapattapanim annataram nicam asanam gahetva ekamantam nisidi. [93] Ekamantam nisinno kho abhayo rajakumaro bhagavantam etadavoca bhaseyya nu kho bhante tathagato tam vacam ya sa vaca paresam appiya amanapati . na khvettha 2- rajakumara ekamsenati . ettha bhante anassum niganthati . kim pana tvam rajakumara evam vadesiti 3- . ettha bhante anassum niganthati idhaham bhante yena nigantho nataputto tenupasankamim upasankamitva nigantham nataputtam abhivadetva ekamantam nisidim ekamantam nisinnam kho mam bhante nigantho nataputto etadavoca ehi tvam rajakumara samanassa gotamassa vadam aropehi evam te kalyano kittisaddo abbhuggacchissati 4- abhayena rajakumarena samanassa gotamassa evam mahiddhikassa evam mahanubhavassa vado aropitoti {93.1} evam vutte aham bhante nigantham nataputtam etadavocam yathakatham @Footnote: 1 Ma. pakkami . 2 Yu. na khottha . 3 Ma. Yu. itisaddo natthi. @4 Ma. abbhuggacchati. Yu. abbhugganchiti. Panaham bhante samanassa gotamassa evam mahiddhikassa evam mahanubhavassa vadam aropessamiti ehi tvam rajakumara yena samano gotamo tenupasankama upasankamitva samanam gotamam evam vadehi bhaseyya nu kho bhante tathagato tam vacam ya sa vaca paresam appiya amanapati sace te samano gotamo evam puttho samano 1- evam byakaroti bhaseyya rajakumara tathagato tam vacam ya sa vaca paresam appiya amanapati tamenam tvam evam vadeyyasi atha kincarahi te bhante puthujjanena nanakaranam puthujjanopi hi tam vacam bhaseyya ya sa vaca paresam appiya amanapati sace pana te samano gotamo evam puttho {93.2} evam byakaroti na rajakumara tathagato tam vacam bhaseyya ya sa vaca paresam appiya amanapati tamenam tvam evam vadeyyasi atha kincarahi te bhante devadatto byakato apayiko devadatto nerayiko devadatto kappattho devadatto atekiccho devadattoti taya ca pana te vacaya devadatto kupito ahosi anattamanoti imam kho te rajakumara samano gotamo ubhatokotikam panham puttho samano neva sakkhiti uggilitum neva sakkhiti oggilitum seyyathapi nama purisassa ayasinghatakam kanthe vilaggam so neva sakkuneyya uggilitum neva sakkuneyya oggilitum evameva kho te rajakumara samano gotamo imam ubhatokotikam panham puttho @Footnote: 1 Ma. Yu. samanoti natthi. Samano neva sakkhiti uggilitum neva sakkhiti oggilitunti. [94] Tena kho pana samayena daharo 1- mando uttanaseyyako abhayassa rajakumarassa anke 2- nisinno hoti . atha kho bhagava abhayam rajakumaram etadavoca tam kim mannasi rajakumara sacayam kumaro tuyham va pamadamanvaya dhatiya va pamadamanvaya kattham va kathalam va mukhe ahareyya kinti tam 3- kareyyasiti . Ahareyyassaham bhante 4- sacaham bhante na sakkuneyyam adikeneva aharitum 5- vamena hatthena sisam pariggahetva dakkhinena hatthena vankangulim katva salohitampi ahareyyam tam kissa hetu atthi hi 6- me bhante kumare anukampati. {94.1} Evameva kho rajakumara yam tathagato vacam 7- janati abhutam ataccham anatthasanhitam sa ca paresam appiya amanapa na tam tathagato vacam bhasati yampi tathagato vacam janati bhutam taccham anatthasanhitam sa ca paresam appiya amanapa tampi tathagato vacam na bhasati yanca kho tathagato vacam janati bhutam taccham atthasanhitam sa ca paresam appiya amanapa tatra kalannu tathagato hoti tassa vacaya veyyakaranaya yam tathagato vacam janati abhutam ataccham anatthasanhitam sa ca paresam piya manapa tam 8- tathagato vacam na bhasati yampi tathagato vacam janati bhutam taccham anatthasanhitam @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare kumaroti atthi . 2 Ma. ange . 3 Ma. Yu. nam. @4 Ma. sace bhante na sakkuneyya . 5 Si. Yu. ahattum . 6 Yu. hisaddo natthi. @7 Ma. tam vacam . 8 Ma. Yu. na tam. Sa ca paresam piya manapa tampi tathagato vacam na bhasati yanca kho tathagato vacam janati bhutam taccham atthasanhitam sa ca paresam piya manapa tatra kalannu tathagato hoti tassa vacaya byakaranaya 1- tam kissa hetu atthi hi 2- rajakumara tathagatassa sattesu anukampati. [95] Ye me bhante khattiyapanditapi brahmanapanditapi gahapatipanditapi samanapanditapi panham abhisankharitva tathagatam upasankamitva pucchanti pubbeva nu kho etam bhante bhagavato cetaso parivitakkitam hoti ye mam upasankamitva evam pucchissanti tesaham evam puttho evam byakarissamiti udahu thanasovetam tathagatam patibhatiti 3- . tenahi rajakumara tannevettha patipucchissami yatha te khameyya tatha nam byakareyyasi tam kim mannasi rajakumara kusalo tvam rathassa angapaccangananti . evam bhante kusalo aham rathassa angapaccangananti. {95.1} Tam kim mannasi rajakumara ye tam upasankamitva evam puccheyyum kinnamidam rathassa angapaccanganti pubbeva nukho te etam cetaso 4- parivitakkitam assa ye mam upasankamitva evam pucchissanti tesaham evam puttho 5- evam byakarissamiti udahu thanasovetam tam 6- patibhaseyyati. Aham hi bhante rathiko sannato kusalo rathassa angapaccanganam sabbani me rathassa angapaccangani suviditani thanasovetam mam @Footnote: 1 Yu. veyyakaranaya 2 Yu. hisaddo natthi . 3 Po. patibhaseyya . 4 Po. cetasa. @5 Yu. evam putthoti dve patha natthi . 6 Ma. ayam patho natthi. Patibhaseyyati . evameva kho rajakumara ye te khattiyapanditapi brahmanapanditapi gahapatipanditapi samanapanditapi panham abhisankharitva tathagatam upasankamitva pucchissanti 1- thanasovetam tathagatam patibhati tam kissa hetu sa hi rajakumara tathagatassa dhammadhatu supatividdha 2- yassa dhammadhatuya supatividdhatta thanasovetam tathagatam patibhatiti. [96] Evam vutte abhayo rajakumaro bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti 3- evameva bhagavata anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhagava dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Abhayarajakumarasuttam nitthitam atthamam. ------------ @Footnote: 1 Ma. Yu. pucchanti . 2 Ma. suppatividita . 3 Yu. dakkhintiti @dissati. sabbattha idisameva. Bahuvedaniyasuttam [97] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . atha kho pancakango thapati yenayasma udayi tenupasankami upasankamitva ayasmantam udayim abhivadetva ekamantam nisidi. [98] Ekamantam nisinno kho so 1- pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca kati nu kho bhante udayi vedana vutta bhagavatati . tisso kho gahapati vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima kho gahapati 2- tisso vedana vutta bhagavatati . na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana yayam bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati . dutiyampi kho ayasma udayi pancakangam thapatim etadavoca na kho gahapati dve vedana vutta bhagavata tisso vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima kho gahapati tisso vedana vutta bhagavatati. {98.1} Dutiyampi kho pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana yayam @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Ma. thapati. Bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati. {98.2} Tatiyampi kho ayasma udayi pancakangam thapatim etadavoca na kho gahapati dve vedana vutta bhagavata tisso vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima kho gahapati tisso vedana vutta bhagavatati . Tatiyampi kho pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana yayam bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati . neva kho asakkhi 1- ayasma udayi pancakangam thapatim sannapetum na panasakkhi pancakango thapati ayasmantam udayim sannapetum. [99] Assosi kho ayasma anando ayasmato udayissa pancakangena thapatina saddhim imam kathasallapam . atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho ayasma anando yavatako ahosi ayasmato udayissa pancakangena thapatina saddhim kathasallapo tam sabbam bhagavato arocesi. {99.1} Evam vutte bhagava ayasmantam anandam etadavoca santanneva kho ananda pariyayam pancakango thapati udayissa nabbhinumodi 2- @Footnote: 1 Ma. sakkhi . 2 Ma. nabbhanumodi. Santanneva ca pana pariyayam udayi pancakangassa thapatissa nabbhinumodi dvepananda vedana vutta maya pariyayena tissopi vedana vutta maya pariyayena catassopi 1- vedana vutta maya pariyayena pancapi vedana vutta maya pariyayena chapi vedana vutta maya pariyayena attharasapi vedana vutta maya pariyayena chattimsapi vedana vutta maya pariyayena atthasatampi vedana vutta maya pariyayena evam pariyayadesito kho ananda maya dhammo evam pariyayadesite kho ananda maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam na samanujanissanti na samanumannissanti na samanumodissanti tesametam patikankham bhandanajata kalahajata vivadapanna annamannam mukhasattihi vitudanta viharissantiti evam pariyayadesito kho ananda maya dhammo evam pariyayadesite kho ananda maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam samanujanissanti samanumannissanti samanumodissanti tesametam patikankham samagga sammodamana avivadamana khirodakibhuta annamannam piyacakkhuhi sampassanta viharissanti. [100] Panca kho ime ananda kamaguna katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda ... ghanavinneyya gandha ... Jivhavinneyya rasa ... kayavinneyya photthabba ittha kanta @Footnote: 1 Ma. catassopi vedana vutta maya pariyayenati ime patha natthi. Manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya ime kho ananda panca kamaguna . yam kho ananda ime panca kamagune paticca uppajjati sukham somanassam idam vuccati kamasukham. [101] Yo kho ananda evam vadeyya etaparamam satta sukham somanassam patisamvedentiti idamassa nanujanami tam kissa hetu atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. {101.1} Yo kho ananda evam vadeyya etaparamam satta sukham somanassam patisamvedentiti idamassa nanujanami tam kissa hetu atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam .pe. tatiyam jhanam ... catuttham jhanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca [1]-. {101.2} Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca @Footnote: 1 Ma. etthantare "yo kho evam vadeyya .pe. iti dissati. Yu. yo kho ananda evam @vadeyya .pe. iti dissati. ito parampi idisatthane patha evameva natabba. Panitataranca idhananda bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. {101.3} Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha .pe. katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha .pe. katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [102] Yo kho ananda evam vadeyya etaparamam satta sukham somanassam patisamvedentiti idamassa nanujanami tam kissa hetu atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca idhananda bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam Samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . Thanam kho panetam ananda vijjati yam annatitthiya paribbajaka evam vadeyyum sannavedayitanirodham samano gotamo aha tanca sukhasmim pannapeti tayidam kimsu tayidam kathamsuti evamvadino ananda annatitthiya paribbajaka evamassu vacaniya na kho avuso bhagava sukhamyeva vedanam sandhaya sukhasmim pannapeti apicavuso yattha yattha sukham upalabbhati yahim yahim tam tam tathagato sukhasmim pannapetiti. Idamavoca bhagava attamano ayasma anando bhagavato bhasitam abhinanditi. Bahuvedaniyasuttam nitthitam navamam. ------------ Apannakasuttam [103] Evamme sutam ekam samayam bhagava kosalesu carikancaramano mahata bhikkhusanghena saddhim yena sala nama kosalanam brahmanagamo tadavasari . assosum kho saleyyaka brahmanagahapatika samano khalu bho gotamo sakyaputto sakyakula pabbajito kosalesu carikancaramano mahata bhikkhusanghena saddhim salam anuppatto. {103.1} Tam kho pana bhavantam gotamam evamkalyano kittisaddo abbhuggato itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagava 1- so imam lokam sadevakam samarakam sabrahmakam sassamanabrahmanim pajam sadevamanussam sayam abhinna sacchikatva pavedeti so dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyanjanam kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti sadhu kho pana tatharupanam arahatam dassanam hotiti. {103.2} Atha kho saleyyaka brahmanagahapatika yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva appekacce bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu appekacce bhagavata saddhim sammodimsu sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidimsu appekacce yena bhagava tenanjalimpanametva ekamantam nisidimsu @Footnote: 1 Ma. bhagavati. Appekacce bhagavato santike namagottam savetva ekamantam nisidimsu appekacce tunhibhuta ekamantam nisidimsu. [104] Ekamantam nisinne kho saleyyake brahmanagahapatike bhagava etadavoca atthi pana vo gahapatayo koci manapo sattha yasmim vo akaravati saddha patiladdhati . natthi kho no bhante koci manapo sattha yasmim no akaravati saddha patiladdhati . Manapam vo gahapatayo sattharam alabhantehi ayam apannako dhammo samadaya vattitabbo apannako hi gahapatayo dhammo samatto samadinno so vo bhavissati digharattam hitaya sukhaya . katamo ca gahapatayo apannako dhammo 1-. [105] Santi gahapatayo eke samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti tesanneva kho gahapatayo samanabrahmananam eke samanabrahmana ujuvipaccanikavada te evamahamsu atthi dinnam atthi yittham atthi hutam atthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako atthi ayam loko atthi paro loko atthi mata atthi pita atthi @Footnote: 1 Ma. samadaYu...hitaya sukhaya. Satta opapatika atthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti . tam kim mannatha gahapatayo nanume samanabrahmana annamannam 1- ujuvipaccanikavadati . Evam bhante. [106] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi dinnam natthi yittham natthi hutam .pe. ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti tesametam patikankham yamidam 2- kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme abhinibbajjetva yamidam kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme samadaya vattissanti tam kissa hetu na hi te bhonto samanabrahmana passanti akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam nekkhamme anisamsam vodanapakkham. {106.1} Santamyeva kho pana param lokam natthi paro lokotissa ditthi hoti sassa hoti micchaditthi . santamyeva kho pana param lokam natthi paro lokoti sankappeti svassa hoti micchasankappo . Santamyeva kho pana param lokam natthi paro lokoti vacam bhasati sassa hoti micchavaca . santamyeva kho pana param lokam natthi paro lokoti aha ye te arahanto paralokaviduno tesamayam paccanikam karoti . santamyeva kho pana param lokam natthi paro lokoti @Footnote: 1 Ma. Yu. annamannasusa . 2 Ma. yadidam. sabbatthapi idisameva. Param sannapeti 1- sassa hoti asaddhammasannatti 2- taya ca pana asaddhammasannattiya 3- attanukkamseti param vambheti. {106.2} Iti pubbeva kho panassa susilyam pahinam hoti dussilyam paccupatthitam ayanca micchaditthi micchasankappo micchavaca ariyanam paccanikata asaddhammasannatti attukkamsana paravambhana . evamsime 4- aneke papaka akusala dhamma sambhavanti micchaditthipaccaya. [107] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho natthi paro loko evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana 5- sotthimattanam karissati sace kho atthi paro loko evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati . kamam kho pana mahu paro loko hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam garayho dussilo purisapuggalo micchaditthi natthikavadoti. {107.1} Sace kho attheva paro loko evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho 6- yanca dittheva dhamme vinnunam garayho yanca kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati . evamassayam apannako dhammo dussamatto samadinno 7- ekamsam pharitva titthati rincati kusalatthanam. 8- @Footnote: 1 Ma. Yu. sannapeti. sabbatthapi idisameva . 2 Po. ...pannatti . 3 Po. ... @pannattiya . 4 Ma. evamassime . 5 Ma. Yu. parammaranati natthi . 6 Ma. Yu. @kaliggaho . 7 Po. dussamadinno . 8 Ma. Yu. kusalam thanam. [108] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi dinnam .pe. ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedentiti tesametam patikankham yamidam kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme abhinibbajjetva yamidam kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme samadaya vattissanti tam kissa hetu passanti hi te bhonto samanabrahmana akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam nekkhamme anisamsam vodanapakkham. {108.1} Santamyeva kho pana param lokam atthi paro lokotissa ditthi hoti sassa hoti sammaditthi . santamyeva kho pana param lokam atthi paro lokoti sankappeti svassa hoti sammasankappo . Santamyeva kho pana param lokam atthi paro lokoti vacam bhasati sassa hoti sammavaca . santamyeva kho pana param lokam atthi paro lokoti aha ye te arahanto paralokaviduno tesamayam na paccanikam karoti. {108.2} Santamyeva kho pana param lokam atthi paro lokoti param sannapeti sassa hoti saddhammasannatti taya ca pana saddhammasannattiya nevattanukkamseti na param vambheti . iti pubbeva kho panassa dussilyam pahinam hoti susilyam paccupatthitam ayanca sammaditthi sammasankappo sammavaca ariyanam appaccanikata saddhammasannatti Anattukkamsana 1- aparavambhana . evamsime 2- aneke kusala dhamma sambhavanti sammaditthipaccaya. [109] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho atthi paro loko evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . kamam kho pana mahu paro loko hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam pasamso silava purisapuggalo sammaditthi atthikavadoti . Sace kho attheva paro loko evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kataggaho 3- yanca dittheva dhamme vinnunam pasamso yanca kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . Evamassayam apannako dhammo susamatto samadinno ubhayamsam pharitva titthati rincati akusalatthanam 4-. [110] Santi gahapatayo eke samanabrahmana evamvadino evamditthino karato karayato chindato chedapayato pacato 5- pacapayato socato socapayato kilamato kilamapayato 6- phandato phandapayato panamatipatapayato 7- adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam karoto paripanthe titthato paradaram gacchato @Footnote: 1 Ma. anattukkamsanaparavambhana . 2 Ma. evamassime . 3 Ma. Yu. kataggaho. @4 Ma. Yu. akusalam thananti dissati . 5 Yu. Ma. pacayato . 6 Si. Yu. socayato @kilamayatoti patha dissanti . 7 Si. Yu. panamatimapayato. Musa bhanato karoto na kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekamamsakhalam ekamamsapunjam kareyya natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo dakkhinam cepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento chindanto chedapento pacanto pacento natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo uttaram cepi gangaya tiram gaccheyya dadanto dapento yajanto yajapento 1- natthi tatonidanam punnam natthi punnassa agamo danena damena sannamena saccavajjena natthi punnam natthi punnassa agamoti. {110.1} Tesamyeva kho gahapatayo samanabrahmananam eke samanabrahmana ujuvipaccanikavada te evamahamsu karato karayato chindato chedapayato pacato pacapayato socato socapayato kilamato kilamapayato phandato phandapayato panamatipatapayato adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam karoto paripanthe titthato paradaram gacchato musa bhanato karoto kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekamamsakhalam ekamamsapunjam kareyya atthi tatonidanam papam atthi papassa agamo dakkhinam cepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento chindanto chedapento pacanto pacento atthi tatonidanam papam atthi papassa agamo uttaram cepi gangaya tiram gaccheyya dadanto dapento @Footnote: 1 Yu. yajento. Yajanto yajapento atthi tatonidanam punnam atthi punnassa agamo danena damena sannamena saccavajjena 1- atthi punnam atthi punnassa agamoti . tam kim mannatha gahapatayo nanume samanabrahmana annamannassa ujuvipaccanikavadati . evam bhante. [111] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino karato karayato chindato chedapayato pacato pacapayato socato socapayato kilamato kilamapayato phandato phandapayato panamatipatapayato adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam karoto paripanthe titthato paradaram gacchato musa bhanato karoto na kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekamamsakhalam ekamamsapunjam kareyya natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo dakkhinam cepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento .pe. danena damena sannamena saccavajjena natthi punnam natthi punnassa agamoti. {111.1} Tesametam patikankham yamidam kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme abhinibbajjetva 2- yamidam kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme samadaya vattissanti tam kissa hetu na hi te bhonto samanabrahmana passanti akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam @Footnote: 1 Ma. saccavacena . 2 Ma. abhinibbijjitva. Nekkhamme anisamsam vodanapakkham . santamyeva kho pana kiriyam natthi kiriyatissa ditthi hoti sassa hoti micchaditthi . santamyeva kho pana kiriyam natthi kiriyati sankappeti svassa hoti micchasankappo . Santamyeva kho pana kiriyam natthi kiriyati vacam bhasati sassa hoti micchavaca . santamyeva kho pana kiriyam natthi kiriyati aha ye te arahanto kiriyavada tesamayam paccanikam karoti . santamyeva kho pana kiriyam natthi kiriyati param sannapeti sassa hoti asaddhammasannatti taya ca pana asaddhammasannattiya attanukkamseti param vambheti. {111.2} Iti pubbeva kho panassa susilyam pahinam hoti dussilyam paccupatthitam ayanca micchaditthi micchasankappo micchavaca ariyanam paccanikata asaddhammasannatti attukkamsana 1- paravambhana . Evamsime 2- aneke papaka akusala dhamma sambhavanti micchaditthipaccaya. [112] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho natthi kiriya evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana 3- sotthimattanam karissati . sace kho atthi kiriya evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati . kamam kho pana mahu kiriya hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam garayho dussilo purisapuggalo @Footnote: 1 Ma. attukkamsanaparavambhanam . 2 Ma. evassime . 3 Ma. Yu. parammaranati natthi. Puggalo micchaditthi akiriyavadoti . sace kho attheva kiriya evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho yanca dittheva dhamme vinnunam garayho yanca kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissatiti 1- . evamassayam apannako dhammo dussamatto samadinno ekamsam pharitva titthati rincati kusalatthanam. [113] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino karato karayato chindato chedapayato pacato pacapayato socato socapayato kilamato kilamapayato phandato phandapayato panamatipatapayato adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam karoto paripanthe titthato paradaram gacchato musa bhanato karato kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekamamsakhalam ekamamsapunjam kareyya atthi tatonidanam papam atthi papassa agamo dakkhinancepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento chindanto chedapento pacanto pacento atthi tatonidanam papam atthi papassa agamo uttarancepi gangaya tiram gaccheyya dadanto dapento yajanto yajapento atthi tatonidanam punnam atthi punnassa agamo danena damena sannamena saccavajjena atthi punnam [1]- atthi punnassa agamoti. {113.1} Tesametam patikankham yamidam kayaduccaritam @Footnote: 1 Po. etthantare "atthi tato nidanam punnanti ime patha dissanti. Vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme abhinibbajjetva yamidam kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme samadaya vattissantiti 1- tam kissa hetu passanti hi te 2- bhonto samanabrahmana akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam nekkhamme anisamsam vodanapakkham . santamyeva kho pana kiriyam atthi kiriyatissa ditthi hoti sassa hoti sammaditthi . santamyeva kho pana kiriyam atthi kiriyati sankappeti svassa hoti sammasankappo . santamyeva kho pana kiriyam atthi kiriyati vacam bhasati sassa hoti sammavaca . santamyeva kho pana kiriyam atthi kiriyati aha ye te arahanto kiriyavada tesamayam na paccanikam karoti . santamyeva kho pana kiriyam atthi kiriyati param sannapeti sassa hoti saddhammasannatti taya ca pana saddhammasannattiya nevattanukkamseti na param vambheti. {113.2} Iti pubbeva kho panassa dussilyam pahinam hoti sulilyam paccupatthitam ayanca sammaditthi sammasankappo sammavaca ariyanam appaccanikata saddhammasannatti anattukkamsana aparavambhana . Evamsime aneke kusala dhamma sambhavanti sammaditthipaccaya. [114] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho atthi kiriya evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . kamam kho pana @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi . 2 Ma. teti natthi. Mahu kiriya hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam pasamso silava purisapuggalo sammaditthi kiriyavadoti . sace kho attheva kiriya evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kataggaho yanca dittheva dhamme vinnunam pasamso yanca kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . evamassayam apannako dhammo susamatto samadinno 1- ubhayamsam pharitva titthati rincati akusalatthanam. [115] Santi gahapatayo eke samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi hetu natthi paccayo sattanam sankilesaya ahetu appaccaya satta sankilissanti natthi hetu natthi paccayo sattanam visuddhiya ahetu appaccaya satta visujjhanti natthi balam natthi viriyam natthi purisathamo natthi purisaparakkamo sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva avasa abala aviriya niyatisangatibhavaparinata 2- chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti tesamyeva kho gahapatayo samanabrahmananam eke samanabrahmana ujuvipaccanikavada te evamahamsu atthi hetu atthi paccayo sattanam sankilesaya sahetu sappaccaya satta sankilissanti atthi hetu atthi paccayo sattanam visuddhiya sahetu sappaccaya satta visujjhanti atthi balam atthi viriyam @Footnote: 1 Po. susamadinno . 2 Ma. ... sabhavaparinata. Atthi purisathamo atthi purisaparakkamo 1- sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva savasa 2- sabala saviriya niyatisangatibhavaparinata chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti . Tam kim mannatha gahapatayo nanume samanabrahmana annamannam 3- ujuvipaccanikavadati. Evam bhante. [116] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi hetu natthi paccayo sattanam sankilesaya ahetu appaccaya satta sankilissanti natthi hetu natthi paccayo sattanam visuddhiya ahetu appaccaya satta visujjhanti natthi balam natthi viriyam natthi purisathamo natthi purisaparakkamo sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva avasa abala aviriya niyatisangatibhavaparinata chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti tesametam patikankham yamidam kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme abhinibbajjetva yamidam kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme samadaya vattissanti tam kissa hetu na hi te bhonto samanabrahmana passanti akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam nekkhamme anisamsam vodanapakkham . Santamyeva kho pana hetum natthi hetutissa ditthi hoti sassa hoti micchaditthi . santamyeva kho pana hetum natthi hetuti @Footnote: 1 Yu. etthantare nakaro atthi. potthakepi idisoyeva. 2 Yu. avasa abala @aviriya. potthakepi idisoyeva . 3 Ma. Yu. annamannassa. Sankappeti svassa hoti micchasankappo . santamyeva kho pana hetum natthi hetuti vacam bhasati sassa hoti micchavaca . Santamyeva kho pana hetum natthi hetuti aha ye te arahanto hetuvada tesamayam paccanikam karoti . santamyeva kho pana hetum natthi hetuti param sannapeti sassa hoti asaddhammasannatti taya ca pana asaddhammasannattiya attanukkamseti param vambheti. {116.1} Iti pubbeva kho panassa susilyam pahinam hoti dussilyam paccupatthitam ayanca micchaditthi micchasankappo micchavaca ariyanam paccanikata asaddhammasannatti attanukkamsana paravambhana . evamsime aneke papaka akusala dhamma sambhavanti micchaditthipaccaya. [117] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho natthi hetu evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana 1- sotthimattanam karissati . sace kho atthi hetu evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati . kamam kho pana mahu hetu hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam garayho dussilo purisapuggalo micchaditthi ahetukavadoti . sace kho attheva hetu evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho yanca dittheva dhamme vinnunam garayho yanca kayassa bheda @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi. Parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati . evamassayam apannako dhammo dussamatto samadinno ekamsam pharitva titthati rincati kusalatthanam. [118] Tatra gahapatayo ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi hetu atthi paccayo sattanam sankilesaya sahetu sappaccaya satta sankilissanti atthi hetu atthi paccayo sattanam visuddhiya sahetu sappaccaya satta visujjhanti atthi balam atthi viriyam atthi purisathamo atthi purisaparakkamo sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva savasa sabala saviriya niyatisangatibhavaparinata chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti tesametam patikankham yamidam kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam ime tayo akusale dhamme abhinibbajjetva yamidam kayasucaritam vacisucaritam manosucaritam ime tayo kusale dhamme samadaya vattissanti tam kissa hetu passanti hi te bhonto samanabrahmana akusalanam dhammanam adinavam okaram sankilesam kusalanam dhammanam nekkhamme anisamsam vodanapakkham . santamyeva kho pana hetum atthi hetutissa ditthi hoti sassa hoti sammaditthi . Santamyeva kho pana hetum atthi hetuti sankappeti svassa hoti sammasankappo . santamyeva kho pana hetum atthi hetuti vacam bhasati sassa hoti sammavaca . santamyeva kho pana Hetum atthi hetuti aha ye te arahanto hetuvada tesamayam na paccanikam karoti . santamyeva kho pana hetum atthi hetuti param sannapeti sassa hoti saddhammasannatti taya ca pana saddhammasannattiya nevattanukkamseti na param vambheti. {118.1} Iti pubbeva kho panassa dussilyam pahinam hoti susilyam paccupatthitam ayanca sammaditthi sammasankappo sammavaca ariyanam appaccanikata saddhammasannatti anattukkamsana aparavambhana . Evamsime aneke kusala dhamma sambhavanti sammaditthipaccaya. [119] Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati sace kho atthi hetu evamayam bhavam purisapuggalo kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . kamam kho pana mahu hetu hotu nesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam atha ca panayam bhavam purisapuggalo dittheva dhamme vinnunam pasamso silava purisapuggalo sammaditthi hetuvadoti . sace kho attheva hetu evam imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kataggaho yanca dittheva dhamme vinnunam pasamso yanca kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissati . evamassayam apannako dhammo susamatto samadinno ubhayamsam pharitva titthati rincati akusalatthanam. [120] Santi gahapatayo eke samanabrahmana evamvadino Evamditthino natthi sabbaso aruppati tesamyeva kho gahapatayo samanabrahmananam eke samanabrahmana ujuvipaccanikavada te evamahamsu atthi sabbaso aruppati . tam kim mannatha gahapatayo nanume samanabrahmana annamannassa ujuvipaccanikavadati . evam bhante. {120.1} Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati ye kho te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso aruppati idam me adittham yepi te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi sabbaso aruppati idam me aviditam ahanceva kho pana ajananto 1- apassanto ekamsena adaya vohareyyam idameva saccam moghamannanti na me tam assa patirupam ye kho te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso aruppati sace kho tesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam thanametam vijjati ye te deva rupino manomaya apannakam me 2- tatrupapatti bhavissati ye pana te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi sabbaso aruppati sace tesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam thanametam vijjati ye te deva arupino sannamaya apannakam me 3- tatrupapatti bhavissati dissante kho pana rupadhikaranam 4- dandadanasatthadanakalahaviggahavivada- tuvamtuvampesunna 5- 6- musavada natthi kho panetam sabbaso aruppeti. So @Footnote: 1 Po. ajanam ajananto ajanam apassanto . 2-3 Po. apannakametam . 4 Ma. @rupakarana . 5 Ma. ... satthadanam . 6 Ma. vivadatuvamtuvam. Iti patisankhaya rupanamyeva nibbidaya viragaya nirodhaya patipanno hoti. [121] Santi gahapatayo eke samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso bhavanirodhoti . tesamyeva kho gahapatayo samanabrahmananam eke samanabrahmana ujuvipaccanikavada te evamahamsu atthi sabbaso bhavanirodhoti . tam kim mannatha gahapatayo nanume samanabrahmana annamannassa ujuvipaccanikavadati . Evam bhante. {121.1} Tatra gahapatayo vinnu puriso iti patisancikkhati ye 1- kho te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso bhavanirodhoti idam me adittham yepi te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi sabbaso bhavanirodhoti idam me aviditam ahanceva kho pana ajananto apassanto ekamsena adaya vohareyyam idameva saccam moghamannanti na me tam assa patirupam ye kho te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso bhavanirodhoti sace tesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam thanametam vijjati ye te deva arupino sannamaya apannakam me tatrupapatti bhavissati ye pana te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi sabbaso bhavanirodhoti sace tesam bhavatam samanabrahmananam saccam vacanam thanametam vijjati yam dittheva dhamme @Footnote: 1 Ma. ye ca kho te. Parinibbayissami . ye kho te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino natthi sabbaso bhavanirodhoti tesamayam ditthi saragaya santike samyogaya santike abhinandanaya santike ajjhosanaya santike upadanaya santike ye pana te bhonto samanabrahmana evamvadino evamditthino atthi sabbaso bhavanirodhoti tesamayam ditthi asaragaya 1- santike asamyogaya santike anabhinandanaya santike anajjhosanaya santike anupadanaya santiketi . so iti patisankhaya bhavanamyeva nibbidaya viragaya nirodhaya patipanno hoti. [122] Cattarome gahapatayo puggala santo samvijjamana lokasmim katame cattaro idha gahapatayo ekacco puggalo attantapo hoti attaparitapananuyogamanuyutto idha gahapatayo ekacco puggalo parantapo hoti paraparitapananuyogamanuyutto idha gahapatayo ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitapananu- yogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto idha gahapatayo ekacco puggalo nevattantapo ca hoti nattaparitapananu- yogamanuyutto na parantapo na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati. [123] Katamo ca gahapatayo puggalo attantapo attaparitapananuyogamayutto. @Footnote: 1 Ma. asaragaya. Idha gahapatayo ekacco puggalo acelako hoti muttacaro hatthavalekhano . yatha kandarakasuttam tatha vittharo . iti evarupam anekavihitam kayassa atapanaparitapananuyogamanuyutto viharati ayam vuccati gahapatayo puggalo attantapo attaparitapananuyogamanuyutto. {123.1} Katamo ca gahapatayo puggalo parantapo paraparitapananuyogamanuyutto . idha gahapatayo 1- puggalo orabbhiko hoti sukariko hoti .pe. ye va panannepi keci kururakammanta ayam vuccati gahapatayo puggalo parantapo paraparitapananuyogamanuyutto. {123.2} Katamo ca gahapatayo puggalo attantapo ca attaparitapananu- yogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto . idha gahapatayo ekacco puggalo raja va hoti khattiyo muddhavasitto .pe. tepi dandatajjita bhayatajjita assumukha rodamana parikammani karonti ayam vuccati gahapatayo puggalo attantapo ca attaparitapananu- yogamanuyutto parantapo ca paraparitapananuyogamanuyutto. {123.3} Katamo ca gahapatayo puggalo nevattantapo ca 2- nattaparitapananuyogamanuyutto na parantapo ca na paraparitapananuyogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharati . idha gahapatayo tathagato loke uppajjati araham sammasambuddho .pe. so ime panca nivarane pahaya @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ekacco puggalo . 2 Ma. Yu. ayam saddo natthi.. Cetaso upakkilese pannaya dubbalikarane vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam *- upasampajja viharati pitiya ca viraga .pe. tatiyam jhanam upasampajja viharati sukhassa ca pahana .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati. {123.4} So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte pubbenivasanussatinanaya cittam abhininnameti . so anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati . so evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte sattanam cutupapatananaya cittam abhininnameti. {123.5} So dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate .pe. Yathakammupage satte pajanati. {123.6} So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte asavanam khayananaya cittam abhininnameti. So idam dukkhanti yathabhutam pajanati .pe. @Footnote:* mikarkr khagoe nanam peDna jhanam Ayam asavanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati . tassa evam janato evam passato kamasavapi cittam vimuccati bhavasavapi cittam vimuccati avijjasavapi cittam vimuccati vimuttasmim vimuttamiti nanam hoti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanati ayam vuccati gahapatayo puggalo nevattantapo nattaparitapananuyogamanuyutto na parantapo na paraparitapananu- yogamanuyutto so anattantapo aparantapo dittheva dhamme nicchato nibbuto sitibhuto sukhapatisamvedi brahmabhutena attana viharatiti. [124] Evam vutte saleyyaka brahmanagahapatika bhagavantam etadavocum abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi bho gotama nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti 1- evameva bhota gotamena anekapariyayena dhammo pakasito ete mayam bhavantam gotamam saranam gacchama dhammanca bhikkhusanghanca upasake no bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupete saranangateti. Apannakasuttam nitthitam dasamam. Gahapativaggo pathamo. ------- @Footnote: 1 Yu. dakkhintiti. Tassa vaggassa uddanam kandaranagarasamvaro 1- potaliyo puna jivakabhacco upalidamo 2- tatha 3- kukkuro 4- abhayo bahuvedaniyopi 5- ca apannakatadasamo pathamo 6- pavaro vaggo ca. --------- @Footnote: 1 Ma. sekhavato ca . 2 Ma. upalidammato . 3 Ma. ayam patho natthi. @4 Ma. kukkuraabhayo . 5 Ma. bahuvedaniyapannakato dasamo . 6 Ma. pathamo pavaro @vaggo cati ime patha natthi. Bhikkhuvaggo ----- cularahulovadasuttam 1- [125] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape . tena kho pana samayena ayasma rahulo ambalatthikayam viharati . atha kho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena ambalatthika yenayasma rahulo tenupasankami . addasa kho ayasma rahulo bhagavantam duratova agacchantam disvana asanam pannapesi udakanca padanam . Nisidi bhagava pannatte asane nisajja pade pakkhalesi . Ayasmapi kho rahulo bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. [126] Atha kho bhagava parittam udakavasesam udakadhane thapetva ayasmantam rahulam amantesi passasi no tvam rahula imam parittam udakavasesam udakadhane thapitanti . evam bhante. Evam parittam kho rahula tesam samannam yesam natthi sampajanamusavade lajjati . atha kho bhagava tam 2- parittam udakavasesam chaddetva ayasmantam rahulam amantesi passasi no tvam rahula imam 3- parittam udakavasesam chadditanti . evam bhante . evam chadditam kho rahula tesam samannam yesam natthi sampajanamusavade lajjati . atha kho @Footnote: 1 Ma. ambalatthikarahulovadasuttam. 2 Ma. ayam patho natthi. 3 Ma. ayam patho @natthi. Yu. tanti dissati. Bhagava tam udakadhanam nikkujjitva ayasmantam rahulam amantesi passasi no tvam rahula imam udakadhanam nikkujjitanti . Evam bhante. Evam nikkujjitam kho rahula tesam samannam yesam natthi sampajana- musavade lajjati . atha kho bhagava tam udakadhanam ukkujjitva ayasmantam rahulam amantesi passasi no tvam rahula imam udakadhanam rittamyeva 1- tucchanti . evam bhante . evam rittam tuccham kho rahula tesam samannam yesam natthi sampajanamusavade lajjati. [127] Seyyathapi rahula ranno nago isadanto urulhavabhijato 2- sangamavacaro so 3- sangamagato purimehipi padehi kammam karoti pacchimehipi padehi kammam karoti purimenapi kayena kammam karoti pacchimenapi kayena kammam karoti sisenapi kammam karoti kannehipi kammam karoti dantehipi kammam karoti nangutthenapi kammam karoti rakkhateva sondam . tattha hattharohassa evam hoti ayam kho ranno nago isadanto urulhavabhijato 2- sangamavacaro sangamagato purimehipi padehi kammam karoti pacchimehipi padehi kammam karoti purimenapi kayena kammam karoti pacchimenapi kayena kammam karoti sisenapi kammam karoti kannehipi kammam karoti dantehipi kammam karoti nangutthenapi kammam karoti rakkhateva @Footnote: 1 Ma. Yu. rittam . 2 Si. Yu. ubbulhavabhijato . 3 Ma. ayam patho natthi. Sondam apariccattam kho ranno nagassa jivitanti. {127.1} Yato kho rahula ranno nago isadanto urulhavabhijato sangamavacaro sangamagato purimehipi padehi kammam karoti pacchimehipi padehi kammam karoti .pe. nangutthenapi kammam karoti sondayapi kammam karoti . tattha hattharohassa evam hoti ayanca 1- kho ranno nago isadanto urulhavabhijato sangamavacaro sangamagato purimehipi padehi kammam karoti pacchimehipi padehi kammam karoti purimenapi kayena kammam karoti pacchimenapi kayena kammam karoti sisenapi kammam karoti kannehipi kammam karoti dantehipi kammam karoti nangutthenapi kammam karoti sondayapi kammam karoti pariccattam kho ranno nagassa jivitam natthidani kinci ranno nagassa akaraniyanti . evameva kho rahula yassakassaci sampajana- musavade natthi lajja naham tassa kinci papam kammam 2- akaraniyanti vadami . tasmatiha te rahula hassapi na musa bhanissamiti evanhi te rahula sikkhitabbam. [128] Tam kim mannasi rahula kimatthiyo adasoti. Paccavekkhanattho bhanteti . Evameva kho rahula paccavekkhitva paccavekkhitva kayena kammam katabbam paccavekkhitva paccavekkhitva vacaya kammam katabbam paccavekkhitva paccavekkhitva manasa kammam katabbam. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam kho . 2 Ma. Yu. ayam patho natthi. [129] Yadeva tvam rahula kayena kammam kattukamo ahosi 1- tadeva te kayakammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam kayena kammam kattukamo idam me kayakammam attabyabadhayapi samvatteyya parabyabadhayapi samvatteyya ubhayabyabadhayapi samvatteyya akusalam idam kayakammam dukkhudrayam 2- dukkhavipakanti . sace tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayena kammam kattukamo idam me kayakammam attabyabadhaya 3- samvatteyya parabyabadhaya 4- samvatteyya ubhayabyabadhaya 5- samvatteyya akusalam idam kayakammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupam te rahula kayena kammam sasakkam 6- na karaniyam. Sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayena kammam kattukamo idam me kayakammam nevattabyabadhayapi 7- samvatteyya na parabyabadhayapi 8- samvatteyya na ubhayabyabadhayapi 9- samvatteyya kusalam idam kayakammam sukhudrayam sukhavipakanti evarupam te rahula kayena kammam karaniyam. {129.1} Karontenapi te rahula kayena kammam tadeva te kayakammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam kayena kammam karomi idam me kayakammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam kayakammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace 10- tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayena kammam karomi idam me kayakammam @Footnote: 1 Yu. hosi . 2 Ma. dukkhudayam . 3-4-5 Po. Ma. Yu. pisaddo dissati . 6 Ma. @samsakkam na ca. 7-8-9 Yu. pisadudo na disusati . 10 Ma. sace pana. Attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam kayakammam dukkhudrayam dukkhavipakanti patisamhareyyasi tvam rahula evarupam kayakammam . sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayena kammam karomi idam me kayakammam nevattabyabadhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam kayakammam sukhudrayam sukhavipakanti anupadajjeyyasi tvam rahula evarupam kayakammam. {129.2} Katvapi te rahula kayena kammam tadeva te kayakammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam kayena kammam akasim idam me kayakammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam kayena 1- kammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace 2- tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayakammam 3- akasim idam me kayakammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam kayakammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupam te rahula kayakammam satthari va vinnusu va sabrahmacarisu desetabbam vivaritabbam uttanikatabbam desetva vivaritva uttanikatva ayatim samvaram apajjitabbam . Sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam kayena kammam akasim idam me kayakammam nevattabyabadhayapi @Footnote: 1 Ma. Yu. kayakammam . 2 Ma. sace kho . 3 Ma. Yu. kayena kammam. Badhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam kayakammam sukhudrayam sukhavipakanti teneva tvam rahula pitipamujjena vihareyyasi ahorattanusikkhi 1- kusalesu dhammesu. [130] Yadeva tvam rahula vacaya kammam kattukamo ahosi tadeva te vacikammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam vacaya kammam kattukamo idam me vacikammam attabyabadhayapi samvatteyya parabyabadhayapi samvatteyya ubhayabyabadhayapi samvatteyya akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam kattukamo idam me vacikammam attabyabadhayapi samvatteyya parabyabadhayapi samvatteyya ubhayabyabadhayapi samvatteyya akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupam te rahula vacaya kammam sasakkam na karaniyam . sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam kattukamo idam me vacikammam nevattabyabadhayapi samvatteyya na parabyabadhayapi samvatteyya na ubhayabyabadhayapi samvatteyya kusalam idam vacikammam sukhudrayam sukhavipakanti evarupam te rahula vacaya kammam karaniyam. {130.1} Karontenapi te rahula vacaya kammam tadeva te vacikammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam vacaya kammam karomi idam me vacikammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi @Footnote: 1 Po. ahorattanusikkhita. Samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace 1- tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam karomi idam me vacikammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti patisamhareyyasi tvam rahula evarupam vacikammam . Sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam karomi idam me vacikammam nevattabyabadhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam vacikammam sukhudrayam sukhavipakanti anupadajjeyyasi tvam rahula evarupam vacikammam. {130.2} Katvapi te rahula vacaya kammam tadeva te vacikammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam vacaya kammam akasim idam me vacikammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace 2- tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam akasim idam me vacikammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam vacikammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupam te rahula vacikammam satthari va vinnusu va sabrahmacarisu va desetabbam vivaritabbam @Footnote: 1 Ma. sace pana . 2 Ma. sace kho. Uttanikatabbam desetva vivaritva uttanikatva ayatim samvaram apajjitabbam . sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam vacaya kammam akasim idam me vacikammam nevattabyabadhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam vacikammam sukhudrayam sukhavipakanti teneva tvam rahula pitipamujjena vihareyyasi ahorattanusikkhi 1- kusalesu dhammesu. [131] Yadeva tvam rahula manasa kammam kattukamo ahosi tadeva te manokammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam manasa kammam kattukamo idam me manokammam attabyabadhayapi samvatteyya parabyabadhayapi samvatteyya ubhayabyabadhayapi samvatteyya akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam manasa kammam kattukamo idam me manokammam attabyabadhayapi samvatteyya parabyabadhayapi samvatteyya ubhayabyabadhayapi samvatteyya akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupam te rahula manasa kammam sasakkam na karaniyam . sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam manasa kammam kattukamo idam me manokammam nevattabyabadhayapi samvatteyya na parabyabadhayapi samvatteyya na ubhayabyabadhayapi samvatteyya kusalam idam @Footnote: 1 Po. ... sikkhita. ito param patha evameva natabba. Manokammam sukhudrayam sukhavipakanti evarupam te rahula manasa kammam karaniyam. {131.1} Karontenapi te rahula manasa kammam tadeva te manokammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam manasa kammam karomi idam me manokammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . sace 1- tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam manasa kammam karomi idam me manokammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti patisamhareyyasi tvam rahula evarupam manokammam . Sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam manasa kammam karomi idam me manokammam nevattabyabadhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam manokammam sukhudrayam sukhavipakanti anupadajjeyyasi tvam rahula evarupam manokammam. {131.2} Katvapi te rahula manasa kammam tadeva te manokammam paccavekkhitabbam yannu kho aham idam manasa kammam akasim idam me manokammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti . Sace tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi @Footnote: 1 Ma. sace pana. Yam kho aham idam manasa kammam akasim idam me manokammam attabyabadhayapi samvattati parabyabadhayapi samvattati ubhayabyabadhayapi samvattati akusalam idam manokammam dukkhudrayam dukkhavipakanti evarupe 1- pana 2- te rahula manokamme 3- attiyitabbam harayitabbam jigucchitabbam attiyitva 4- harayitva jigucchitva ayatim samvaram apajjitabbam . sace pana tvam rahula paccavekkhamano evam janeyyasi yam kho aham idam manasa kammam akasim idam me manokammam nevattabyabadhayapi samvattati na parabyabadhayapi samvattati na ubhayabyabadhayapi samvattati kusalam idam manokammam sukhudrayam sukhavipakanti teneva tvam rahula pitipamujjena vihareyyasi ahorattanusikkhi kusalesu dhammesu. [132] Ye hi keci rahula atitamaddhanam samana va brahmana va kayakammam parisodhesum vacikammam parisodhesum manokammam parisodhesum sabbe te evameva paccavekkhitva paccavekkhitva kayakammam parisodhesum paccavekkhitva paccavekkhitva vacikammam parisodhesum paccavekkhitva paccavekkhitva manokammam parisodhesum . yepi 5- hi keci rahula anagatamaddhanam samana va brahmana va kayakammam parisodhessanti vacikammam parisodhessanti manokammam parisodhessanti sabbe te evameva 6- paccavekkhitva paccavekkhitva kayakammam parisodhessanti paccavekkhitva paccavekkhitva vacikammam @Footnote: 1 Ma. evarupam . 2 Yu. panasaddo natthi . 3 Ma. manokammam addiyitabbam. @4 Ma. addiyitva . 5 Ma. ye hi pi . 6 Ma. Yu. evamevam. Parisodhessanti paccavekkhitva paccavekkhitva manokammam parisodhessanti . yepi hi keci rahula etarahi samana va brahmana va kayakammam parisodhenti vacikammam parisodhenti manokammam parisodhenti sabbe te evameva paccavekkhitva paccavekkhitva kayakammam parisodhenti paccavekkhitva paccavekkhitva vacikammam parisodhenti paccavekkhitva paccavekkhitva manokammam parisodhenti . tasmatiha te 1- rahula paccavekkhitva paccavekkhitva kayakammam parisodhessami paccavekkhitva paccavekkhitva vacikammam parisodhessami 2- paccavekkhitva paccavekkhitva manokammam parisodhessamiti evanhi te 3- rahula sikkhitabbanti. Idamavoca bhagava attamano ayasma rahulo bhagavato bhasitam abhinanditi. Cularahulovadasuttam 4- nitthitam pathamam. ------------ @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Yu. parisodhessama . 3 Yu. vo. @4 Ma. ambalatthikarahu.... Maharahulovadasuttam [133] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . atha kho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya savatthim pindaya pavisi . ayasmapi kho rahulo pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya bhagavantam pitthito pitthito anubandhi . atha kho bhagava apaloketva 1- ayasmantam rahulam amantesi yankinci rahula rupam atitanagatapaccuppannam ajjhattam va bahiddha va olarikam va sukhumam va hinam va panitam va yam dure 2- santike va sabbam rupam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbanti . rupameva nu kho bhagava rupameva nu kho sugatati. Rupampi rahula vedanapi rahula sannapi rahula sankharapi rahula vinnanampi rahulati. [134] Atha kho ayasma rahulo ko nujja bhagavata sammukha ovadena ovadito gamam pindaya pavisissatiti tato patinivattitva annatarasmim rukkhamule nisidi pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva . addasa kho ayasma sariputto ayasmantam rahulam annatarasmim rukkhamule nisinnam pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim @Footnote: 1 Po. avaloketva . 2 Ma. yam dure va. Upatthapetva disvana ayasmantam rahulam amantesi anapanasatim rahula bhavanam bhavehi anapanasati rahula bhavana bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsati . atha kho ayasma rahulo sayanhasamayam patisallana vutthito yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho ayasma rahulo bhagavantam etadavoca katham bhavita nu kho bhante anapanasati katham bahulikata mahapphala hoti mahanisamsati. [135] Yankinci rahula rupam [1]- ajjhattam paccattam kakkhalam kharigatam upadinnam seyyathidam kesa loma nakha danta taco mamsam nharu atthi atthiminjam vakkam hadayam yakanam kilomakam pihakam papphasam antam antagunam udariyam karisam yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam kakkhalam kharigatam upadinnam ayam vuccati rahula ajjhattika pathavidhatu . ya ceva kho pana ajjhattika pathavidhatu ya ca bahira pathavidhatu pathavidhaturevesa . tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . Evametam yathabhutam sammappannaya disva pathavidhatuya nibbindati pathavidhatuya cittam virajeti. [136] Katama ca rahula apodhatu apodhatu siya ajjhattika siya bahira . katama ca rahula ajjhattika @Footnote: 1 Po. etthantare "atitanagatapaccuppannam ajjhattam va bahiddha va olarikam @va .pe. evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam. pancima rahula dhatuyo @katama panca pathavidhatu apodhatu tejodhatu vayodhatu akasadhatu. katama ca @rahula pathavidhatu pathavidhatu siya ajjhattika siya bahira. katama ca rahula ajjhattika @pathavidhatu yanti dissanti. Apodhatu yam ajjhattam paccattam apo apogatam upadinnam seyyathidam pittam semham pubbo lohitam sedo medo assu vasa khelo singhanika lasika muttam yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam apo apogatam upadinnam ayam vuccati rahula ajjhattika apodhatu . ya ceva kho pana ajjhattika apodhatu ya ca bahira apodhatu apodhaturevesa . tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva apodhatuya nibbindati apodhatuya cittam virajeti. [137] Katama ca rahula tejodhatu tejodhatu siya ajjhattika siya bahira . katama ca rahula ajjhattika tejodhatu yam ajjhattam paccattam tejo tejogatam upadinnam seyyathidam yena ca santapati yena ca jirati 1- yena ca paridayhati yena ca asitam pitam khayitam sayitam samma parinamam gacchati yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam tejo tejogatam upadinnam ayam vuccati rahula ajjhattika tejodhatu . ya ceva kho pana ajjhattika tejodhatu ya ca bahira tejodhatu tejodhaturevesa . Tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva tejodhatuya nibbindati tejodhatuya cittam virajeti. @Footnote: 1 Ma. jiriyati. [138] Katama ca rahula vayodhatu vayodhatu siya ajjhattika siya bahira . katama ca rahula ajjhattika vayodhatu yam ajjhattam paccattam vayo vayogatam upadinnam seyyathidam uddhangama vata adhogama vata kucchisaya vata kotthasaya 1- vata angamanganusarino vata assaso passaso 2- yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam vayo vayogatam upadinnam ayam vuccati rahula ajjhattika vayodhatu . ya ceva kho pana ajjhattika vayodhatu ya ca bahira vayodhatu vayodhaturevesa . tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva vayodhatuya nibbindati vayodhatuya cittam virajeti. [139] Katama ca rahula akasadhatu akasadhatu siya ajjhattika siya bahira . katama ca rahula ajjhattika akasadhatu yam ajjhattam paccattam akasam akasagatam upadinnam seyyathidam kannacchiddam nasacchiddam mukhadvaram yena ca asitam pitam khayitam sayitam ajjhoharati yattha ca asitam pitam khayitam sayitam samtitthati yena ca asitam pitam khayitam sayitam adhobhaga 3- nikkhamati yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam akasam akasagatam agham aghagatam vivaram vivaragatam asamphuttham mamsalohitehi @Footnote: 1 Ma. kotthasaya . 2 Ma. passasoti . 3 Ma. adhobhagam. Ajjhattam 1- upadinnam ayam vuccati rahula ajjhattika akasadhatu . Ya ceva kho pana ajjhattika akasadhatu ya ca bahira akasadhatu akasadhaturevesa . tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva akasadhatuya nibbindati akasadhatuya cittam virajeti. [140] Pathavisamam rahula bhavanam bhavehi pathavisamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti . seyyathapi rahula pathaviya sucimpi nikkhipanti asucimpi nikkhipanti guthagatampi nikkhipanti muttagatampi nikkhipanti khelagatampi nikkhipanti pubbagatampi nikkhipanti lohitagatampi nikkhipanti na ca tena pathavi attiyati 2- va harayati va jigucchati va evameva kho tvam rahula pathavisamam bhavanam bhavehi pathavisamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti. [141] Aposamam rahula bhavanam bhavehi aposamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti . seyyathapi rahula apasmim sucimpi dhovanti asucimpi dhovanti guthagatampi dhovanti muttagatampi dhovanti khelagatampi dhovanti pubbagatampi dhovanti lohitagatampi dhovanti na @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. addiyati. Ca tena apo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho tvam rahula aposamam bhavanam bhavehi aposamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti. [142] Tejosamam rahula bhavanam bhavehi tejosamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti . seyyathapi rahula tejo sucimpi dahati asucimpi dahati guthagatampi dahati muttagatampi dahati khelagatampi dahati pubbagatampi dahati lohitagatampi dahati na ca tena tejo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho tvam rahula tejosamam bhavanam bhavehi tejosamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti. [143] Vayosamam rahula bhavanam bhavehi vayosamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti . seyyathapi rahula vayo sucimpi upavayati asucimpi upavayati guthagatampi upavayati muttagatampi upavayati khelagatampi upavayati pubbagatampi upavayati lohitagatampi upavayati na ca tena vayo attiyati va harayati va jigucchati va evameva kho tvam rahula vayosamam bhavanam bhavehi vayosamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na Pariyadaya thassanti. [144] Akasasamam rahula bhavanam bhavehi akasasamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti . seyyathapi rahula akaso na katthaci patitthito evameva kho tvam rahula akasasamam bhavanam bhavehi akasasamanhi te rahula bhavanam bhavayato uppanna manapamanapa phassa cittam na pariyadaya thassanti. [145] Mettam rahula bhavanam bhavehi mettanhi te rahula bhavanam bhavayato yo byapado so pahiyissati . karunam rahula bhavanam bhavehi karunanhi te rahula bhavanam bhavayato ya vihesa sa pahiyissati . muditam rahula bhavanam bhavehi muditanhi te rahula bhavanam bhavayato ya arati sa pahiyissati . upekkham rahula bhavanam bhavehi upekkhanhi te rahula bhavanam bhavayato yo patigho so pahiyissati . asubham rahula bhavanam bhavehi asubhanhi te rahula bhavanam bhavayato yo rago so pahiyissati . Aniccasannam rahula bhavanam bhavehi aniccasannanhi te rahula bhavanam bhavayato yo asmimano so pahiyissati. [146] Anapanasatim 1- rahula bhavanam bhavehi anapanasati 2- rahula bhavita bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa . katham bhavita ca rahula anapanasati katham bahulikata mahapphala hoti @Footnote: 1 Po. anapanassatim . 2 Po. anapanassati hi. Ma. anapanasati hi te. Mahanisamsa . idha rahula bhikkhu arannagato va rukkhamulagato va sunnagaragato va nisidati pallankam abhujitva ujum kayam panidhaya parimukham satim upatthapetva so satova assasati sato 1- passasati. {146.1} Digham va assasanto digham assasamiti pajanati digham va passasanto digham passasamiti pajanati . rassam va assasanto rassam assasamiti pajanati rassam va passasanto rassam passasamiti pajanati . sabbakayapatisamvedi assasissamiti sikkhati sabbakaya- patisamvedi passasissamiti sikkhati . passambhayam kayasankharam assasissamiti sikkhati passambhayam kayasankharam passasissamiti sikkhati. {146.2} Pitipatisamvedi assasissamiti sikkhati pitipatisamvedi passasissamiti sikkhati . sukhapatisamvedi assasissamiti sikkhati sukhapatisamvedi passasissamiti sikkhati . cittasankharapatisamvedi assasissamiti sikkhati . cittasankharapatisamvedi passasissamiti sikkhati . passambhayam cittasankharam assasissamiti sikkhati passambhayam cittasankharam passasissamiti sikkhati . cittapatisamvedi assasissamiti sikkhati cittapatisamvedi passasissamiti sikkhati . abhippamodayam cittam assasissamiti sikkhati abhippamodayam cittam passasissamiti sikkhati . Samadaham cittam assasissamiti sikkhati samadaham cittam passasissamiti sikkhati . vimocayam cittam assasissamiti sikkhati vimocayam cittam passasissamiti sikkhati . aniccanupassi assasissamiti @Footnote: 1 Ma. satova. Sikkhati aniccanupassi passasissamiti sikkhati . viraganupassi assasissamiti sikkhati viraganupassi passasissamiti sikkhati . nirodhanupassi assasissamiti sikkhati nirodhanupassi passasissamiti sikkhati . patinissagganupassi assasissamiti sikkhati patinissagganupassi passasissamiti sikkhati. {146.3} Evam bhavita kho rahula anapanasati evam bahulikata mahapphala hoti mahanisamsa evam bhavitaya kho rahula anapanasatiya evam bahulikataya yepi te carimaka assasapassasa 1- tepi viditava nirujjhanti no aviditati. Idamavoca bhagava attamano ayasma rahulo bhagavato bhasitam abhinanditi. Maharahulovadasuttam nitthitam dutiyam. ---------- @Footnote: 1 Ma. assasa. Culamalunkyovadasuttam 1- [147] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . atha kho ayasmato malunkyaputtassa rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi yanimani ditthigatani bhagavata abyakatani thapitani patikkhittani sassato lokotipi asassato lokotipi antava lokotipi anantava lokotipi tam jivam tam sarirantipi annam jivam annam sarirantipi hoti tathagato parammaranatipi na hoti tathagato parammaranatipi hoti ca na ca hoti tathagato parammaranatipi neva hoti na na hoti tathagato parammaranatipi tani me bhagava na byakaroti yani me bhagava na byakaroti tamme na ruccati tamme nakkhamati soham bhagavantam upasankamitva etamattham pucchissami sace me bhagava byakarissati sassato lokoti va .pe. neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va evaham bhagavati brahmacariyam carissami no ce [2]- bhagava byakarissati sassato lokoti va asassato lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti @Footnote: 1 Ma. culamalukyasuttam 2 Ma. Yu. meti atthi. Tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va evaham sikkham paccakkhaya hinayavattissamiti. [148] Atha kho ayasma malunkyaputto sayanhasamayam patisallana vutthito yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho ayasma malunkyaputto bhagavantam etadavoca {148.1} idha mayham bhante rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi yanimani ditthigatani bhagavata abyakatani thapitani patikkhittani sassato lokotipi asassato lokotipi antava lokotipi anantava lokotipi tam jivam tam sarirantipi annam jivam annam sarirantipi hoti tathagato parammaranatipi na hoti tathagato parammaranatipi hoti ca na ca hoti tathagato parammaranatipi neva hoti na na hoti tathagato parammaranatipi tani me bhagava na byakaroti yani me bhagava na byakaroti tamme na ruccati tamme nakkhamati soham bhagavantam upasankamitva etamattham pucchissami sace [1]- bhagava byakarissati sassato lokoti va asassato lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati @Footnote: 1 Ma. Yu. meti atthi. Va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va evaham bhagavati brahmacariyam carissami no ce me bhagava byakarissati sassato lokoti va asassato 1- lokoti va .pe. neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va evaham sikkham paccakkhaya hinayavattissamiti. {148.2} Sace bhagava janati sassato lokoti sassato lokoti me bhagava byakarotu sace bhagava janati asassato lokoti asassato lokoti me bhagava byakarotu no ce bhagava janati sassato lokoti va asassato lokoti va ajanato kho pana apassato etadeva ujukam hoti yadidam na janami na passamiti . sace bhagava janati antava lokoti antava lokoti me bhagava byakarotu sace bhagava janati anantava lokoti anantava lokoti me bhagava byakarotu no ce bhagava janati antava lokoti va anantava lokoti va ajanato kho pana apassato etadeva ujukam hoti yadidam na janami na passamiti. Sace bhagava janati tam jivam tam sariranti tam jivam tam sariranti me bhagava byakarotu sace bhagava janati annam jivam annam sariranti annam jivam annam sariranti me bhagava byakarotu no ce bhagava janati tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va ajanato kho pana apassato etadeva ujukam hoti yadidam @Footnote: 1 Yu. assasato. Na janami na passamiti. {148.3} Sace bhagava janati hoti tathagato parammaranati hoti tathagato parammaranati me bhagava byakarotu sace bhagava janati na hoti tathagato parammaranati na hoti tathagato parammaranati me bhagava byakarotu no ce bhagava janati hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va ajanato kho pana apassato etadeva ujukam hoti yadidam na janami na passamiti . sace bhagava janati hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati me bhagava byakarotu sace bhagava janati neva hoti na na hoti tathagato parammaranati neva hoti na na hoti tathagato parammaranati me bhagava byakarotu no ce bhagava janati hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va ajanato kho pana apassato etadeva ujukam hoti yadidam na janami na passamiti. [149] Kinnu kho taham malunkyaputta evam avacam ehi tvam malunkyaputta mayi brahmacariyam cara ahante byakarissami sassato lokoti va asassato lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na Hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati . no hetam bhante . tvam va pana mam evam avaca aham bhante bhagavati brahmacariyam carissami bhagava me byakarissati sassato lokoti va asassato lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati. No hetam bhante. {149.1} Iti kira malunkyaputta nevahantam vadami ehi tvam malunkyaputta mayi brahmacariyam cara ahante byakarissami sassato lokoti va asassato lokoti va .pe. Neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati napi kira 1- tvam vadesi aham bhante bhagavati brahmacariyam carissami bhagava me byakarissati sassato lokoti va asassato lokoti va .pe. neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati evam sante moghapurisa ko santo kam paccacikkhasi. [150] Yo kho malunkyaputta evam vadeyya na tavaham bhagavati brahmacariyam carissami yava me bhagava na byakarissati sassato lokoti va asassato lokoti va .pe. hoti ca @Footnote: 1 Ma. Yu. napi kira mam. Na ca hoti tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati abyakatameva tam malunkyaputta tathagatena assa atha kho so puggalo kalam kareyya. {150.1} Seyyathapi malunkyaputta puriso sallena viddho assa savisena galhapalepanena tassa mittamacca natisalohita bhisakkam sallakattam upatthapeyyum . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam purisam janami yenamhi viddho khattiyo va brahmano va vesso va suddo vati . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam purisam janami yenamhi viddho evamnamo evamgotto iti vati . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam purisam janami yenamhi viddho digho va rasso va majjhimo vati . So evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam purisam janami yenamhi viddho kalo va samo va manguracchavi vati . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam purisam janami yenamhi viddho asukasmim game va nigame va nagare vati . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam dhanum janami yenamhi viddho yadi va capo yadi va kodandoti . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam jiyam janami yayamhi Viddho yadi va akkassa yadi va santhassa yadi va naharussa yadi va maruvaya yadi va khirapanninoti . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam kandam janami yenamhi viddho yadi va gaccham 1- yadi va ropimanti. {150.2} So evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam kandam janami yenamhi viddho yassa pattehi vajitam yadi va gijjhassa yadi va kankhassa 2- yadi va kulalassa yadi va morassa yadi va sithilahanunoti . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam kandam janami yenamhi viddho yassa naharuna parikkhittam yadi va gavassa 3- yadi va mahisassa 4- yadi va roruvassa 5- yadi va semharassati . so evam vadeyya na tavaham imam sallam aharissami yava na tam kandam janami yenamhi viddho yadi va sallam yadi va khurappam yadi va vekannam 6- yadi va naracam yadi va vacchadantam yadi va karavirapattanti 7- annatameva tam malunkyaputta tena purisena assa atha kho 8- so puriso kalam kareyya. {150.3} Evameva kho malunkyaputta yo evam vadeyya na tavaham bhagavati brahmacariyam carissami yava tam 9- me bhagava na byakarissati sassato lokoti va asassato @Footnote: 1 Ma. evam. Si. Yu. kaccham . 2 Yu. kankassa. 3 Si. Yu. evam. @Ma. migassa . 4 Ma. mahimsassa . 5 Ma. bheravassa . 6 Si. Yu. @vekandam. etthantare yadiva gavanti atthi. 7 Ma. karacirapattanti. @8 Ma. Yu. ayam saddo natthi . 9 Ma. Yu. ayam patho natthi. Lokoti va antava lokoti va anantava lokoti va tam jivam tam sariranti va annam jivam annam sariranti va hoti tathagato parammaranati va na hoti tathagato parammaranati va hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati va neva hoti na na hoti tathagato parammaranati vati abyakatameva 1- tam malunkyaputta tathagatena assa atha kho so puggalo kalam kareyya. [151] Sassato lokoti malunkyaputta ditthiya sati brahmacariya- vaso abhavissati evam no asassato lokoti malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evampi no sassato lokoti 2- malunkyaputta ditthiya sati asassato lokoti va ditthiya sati attheva jati atthi jara atthi maranam santi sokaparidevadukkhadomanassupayasa yesaham dittheva dhamme nighatam pannapemi . antava lokoti malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evam no anantava lokoti malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evampi no antava lokoti malunkyaputta ditthiya sati anantava lokoti va ditthiya sati attheva jati atthi jara atthi maranam santi sokaparidevadukkhadomanassupayasa yesaham dittheva dhamme nighatam pannapemi . tam jivam tam sariranti malunkyaputta ditthiya sati @Footnote: 1 Ma. ... mevetam . 2 Ma. lokoti va. Brahmacariyavaso abhavissati evam no annam jivam annam sariranti malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evampi no tam jivam tam sariranti malunkyaputta ditthiya sati annam jivam annam sariranti va ditthiya sati attheva jati .pe. Nighatam pannapemi. {151.1} Hoti tathagato parammaranati malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evam no na hoti tathagato parammaranati malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evampi no hoti tathagato parammaranati 1- malunkyaputta ditthiya sati na hoti tathagato parammaranati va ditthiya sati attheva jati .pe. yesaham dittheva dhamme nighatam pannapemi . hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati evam no neva hoti na na hoti tathagato parammaranati malunkyaputta ditthiya sati brahmacariyavaso abhavissati 2- evampi no hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati [3]- malunkyaputta ditthiya sati neva hoti na na hoti tathagato parammaranati va ditthiya sati attheva jati atthi jara atthi maranam santi sokaparidevadukkhadomanassupayasa yesaham dittheva dhamme nighatam pannapemi. [152] Tasmatiha malunkyaputta abyakatanca me abyakatato @Footnote: 1 Ma. ... ti va . 2 Po. etthantare "byakatanca me byakatato dharethati @padani dissanti . 3 Ma. tvam. Dharetha byakatanca me byakatato dharetha . kinca malunkyaputta maya abyakatam sassato lokoti malunkyaputta maya abyakatam asassato lokoti malunkyaputta 1- maya abyakatam antava lokoti malunkyaputta 2- maya abyakatam anantava lokoti malunkyaputta 3- maya abyakatam tam jivam tam sariranti maya abyakatam annam jivam annam sariranti maya abyakatam hoti tathagato parammaranati maya abyakatam na hoti tathagato parammaranati maya abyakatam hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati maya abyakatam neva hoti na na hoti tathagato parammaranati maya abyakatam. {152.1} Kasma cetam malunkyaputta maya abyakatam na hetam malunkyaputta atthasanhitam nadibrahmacariyakam na nibbidaya na viragaya na nirodhaya na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na nibbanaya samvattati tasma tam maya abyakatam . kinca malunkyaputta maya byakatam idam dukkhanti malunkyaputta maya byakatam ayam dukkhasamudayoti maya byakatam ayam dukkhanirodhoti maya byakatam ayam dukkhanirodhagamini patipadati maya byakatam. {152.2} Kasma cetam malunkyaputta maya byakatam etanhi malunkyaputta atthasanhitam etam adibrahmacariyakam etam 4- nibbidaya viragaya nirodhaya upasamaya abhinnaya sambodhaya nibbanaya samvattati tasma tam maya byakatam . tasmatiha malunkyaputta abyakatanca @Footnote:1-2-3 Yu. ayam patho natthi . 4 Ma. ayam patho natthi. Me abyakatato dharetha byakatanca me byakatato dharethati. Idamavoca bhagava attamano ayasma malunkyaputto 1- bhagavato bhasitam abhinanditi. Culamalunkyovadasuttam 2- nitthitam tatiyam. ----------- @Footnote: 1 Yu. adito patthaya sabbattha malunkaya-iti dissati. malunkayaputtoti cettha @nidassanam . 2 Ma. culamalukyasuttam. Mahamalunkyovadasuttam 1- [153] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca dharetha no tumhe bhikkhave maya desitani pancorambhagiyani sannojananiti. {153.1} Evam vutte ayasma malunkyaputto bhagavantam etadavoca aham kho bhante dharemi bhagavata desitani pancorambhagiyani sannojananiti. Yathakatham pana tvam malunkyaputta 2- dharesi maya desitani pancorambhagiyani sannojananiti . sakkayaditthim kho aham bhante bhagavata orambhagiyam sannojanam desitam dharemi vicikiccham kho aham bhante bhagavata orambhagiyam sannojanam desitam dharemi silabbataparamasam kho aham bhante bhagavata orambhagiyam sannojanam desitam dharemi kamacchandam kho aham bhante bhagavata orambhagiyam sannojanam desitam dharemi byapadam kho aham bhante bhagavata orambhagiyam sannojanam desitam dharemi evam kho aham bhante dharemi bhagavata desitani pancorambhagiyani sannojananiti. [154] Kassa nu kho nama tvam malunkyaputta maya 4- imani evam pancorambhagiyani sannojanani desitani dharesi . nanu @Footnote: 1 Ma. mahamalukyasuttam . 2 Ma. sabbattha "malukyaputtati dissati. Yu. @malunkyaputtati. 3 Ma. ayam saddo natthi . 4 Ma. ayam patho na dissati. Malunkyaputta annatitthiya paribbajaka imina tarunupamena uparambhena uparambhissanti daharassa hi malunkyaputta kumarassa mandassa uttanaseyyakassa sakkayotipi na hoti kuto panassa uppajjissati sakkayaditthi anuseti 1- tvevassa sakkayaditthanusayo daharassa hi malunkyaputta kumarassa mandassa uttanaseyyakassa dhammatipi na hoti kuto panassa uppajjissati dhammesu vicikiccha anuseti tvevassa vicikicchanusayo daharassa hi [2]- kumarassa mandassa uttanaseyyakassa silatipi na hoti kuto panassa uppajjissati silesu silabbataparamaso anuseti tvevassa silabbataparamasanusayo daharassa hi malunkyaputta kumarassa mandassa uttanaseyyakassa kamatipi na hoti kuto panassa uppajjissati kamesu kamacchando anuseti tvevassa kamaraganusayo daharassa hi malunkyaputta kumarassa mandassa uttanaseyyakassa sattatipi na hoti kuto panassa uppajjissati sattesu byapado anuseti tvevassa byapadanusayo nanu malunkyaputta annatitthiya paribbajaka imina tarunupamena uparambhena uparambhissantiti. {154.1} Evam vutte ayasma anando bhagavantam etadavoca etassa bhagava kalo etassa sugata kalo yam bhagava pancorambhagiyani sannojanani deseyya bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti. Tenahananda sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho @Footnote: 1 Ma. Yu. anusetvevassa. sabbattha idisameva. @2 Ma. malukyaputta. Yu. malunyaputta. Ayasma anando bhagavato paccassosi. [155] Bhagava etadavoca idhananda assutava puthujjano ariyanam adassavi ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinito sappurisanam adassavi sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinito sakkayaditthipariyutthitena cetasa viharati sakkayaditthiparetena uppannaya ca sakkayaditthiya nissaranam yathabhutam nappajanati tassa sa sakkayaditthi thamagata appativinita orambhagiyasannojanam . Vicikicchapariyutthitena cetasa viharati vicikicchaparetena uppannaya ca vicikicchaya nissaranam yathabhutam nappajanati tassa sa vicikiccha thamagata appativinita orambhagiyasannojanam. {155.1} Silabbataparamasapariyutthitena cetasa viharati silabbata- paramasaparetena uppannassa ca silabbataparamasassa nissaranam yathabhutam nappajanati tassa so silabbataparamaso thamagato appativinito orambhagiyasannojanam . kamaragapariyutthitena cetasa viharati kamaragaparetena uppannassa ca kamaragassa nissaranam yathabhutam nappajanati tassa so kamarago thamagato appativinito orambhagiyasannojanam . byapadapariyutthitena cetasa viharati byapadaparetena uppannassa ca byapadassa nissaranam yathabhutam nappajanati tassa so byapado thamagato appativinito orambhagiyasannojanam . sutava ca kho ananda ariyasavako Ariyanam dassavi ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinito sappurisanam dassavi sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinito na sakkayaditthipariyutthitena cetasa viharati na sakkayaditthiparetena uppannaya ca sakkayaditthiya nissaranam yathabhutam pajanati tassa sa sakkayaditthi sanusaya pahiyati . na vicikicchapariyutthitena cetasa viharati na vicikicchaparetena uppannaya ca vicikicchaya nissaranam yathabhutam pajanati tassa sa vicikiccha sanusaya pahiyati. {155.2} Na silabbataparamasapariyutthitena cetasa viharati na silabbataparamasaparetena uppannassa ca silabbataparamasassa nissaranam yathabhutam pajanati tassa so silabbataparamaso sanusayo pahiyati . na kamaragapariyutthitena cetasa viharati na kamaragaparetena uppannassa ca kamaragassa nissaranam yathabhutam pajanati tassa so kamarago sanusayo pahiyati . na byapadapariyutthitena cetasa viharati na byapadaparetena uppannassa ca byapadassa nissaranam yathabhutam pajanati tassa so byapado sanusayo pahiyati. [156] Yo ananda maggo ya patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya tam maggam tam patipadam anagamma pancoram- bhagiyani sannojanani nassati va dakkhati 1- va pajahissati vati netam thanam vijjati . seyyathapi ananda mahato rukkhassa @Footnote: 1 Yu. dakkhiti. ito param idisameva. Titthato saravato tacam acchetva pheggum acchetva saracchedo bhavissatiti netam thanam vijjati evameva kho ananda yo maggo ya patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya tam maggam tam patipadam anagamma pancorambhagiyani sannojanani nassati va dakkhati va pajahissati vati netam thanam vijjati. {156.1} Yo ca kho ananda maggo ya patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya tam maggam tam patipadam agamma pancorambhagiyani sannojanani nassati va dakkhati va pajahissati vati thanametam vijjati . seyyathapi ananda mahato rukkhassa titthato saravato tacam chetva pheggum chetva saracchedo bhavissatiti thanametam vijjati evameva kho ananda yo maggo ya patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya tam maggam tam patipadam agamma pancorambhagiyani sannojanani nassati va dakkhati va pajahissati vati thanametam vijjati. {156.2} Seyyathapi ananda ganga nadi pura udakassa samatittika kakapeyya atha kho 1- dubbalako puriso agaccheyya aham imissa gangaya nadiya tiriyam bahaya sotam chetva sotthina param gacchissamiti so na sakkuneyya gangaya nadiya tiriyam bahaya sotam chetva sotthina param gantum evameva kho ananda yassakassaci sakkayanirodhaya dhamme desiyamane cittam na pakkhandati nappasidati na santitthati na vimuccati. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam saddo natthi. Seyyathapi so dubbalako puriso evameva te datthabba. Seyyathapi ananda ganga nadi pura udakassa samatittika kakapeyya atha balava puriso agaccheyya aham imissa gangaya nadiya tiriyam bahaya sotam chetva sotthina param gamissamiti so sakkuneyya gangaya nadiya tiriyam bahaya sotam chetva sotthina param gantum evameva kho ananda yassakassaci sakkayanirodhaya dhamme desiyamane cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati . Seyyathapi so balava puriso evameva te datthabba. [157] Katamo ca 1- ananda maggo katama ca patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya . idhananda bhikkhu upadhiviveka akusalanam dhammanam pahana sabbaso kayadutthullanam patippassaddhiya vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati . so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati . so tehi dhammehi cittam patipapeti 2- so tehi dhammehi cittam patipapetva 3- amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho @Footnote: 1 Yu. katamo cananda maggo katama patipadati dissati . 2 Si. Yu. pativapeti. @Ma. patitthapeti . 3 Si. Yu. pativapetva. Ma. patitthapetva. Sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti . So tatthatthito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka . ayampi kho ananda maggo ayam patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya. {157.1} Puna caparam ananda bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. Dutiyam jhanam upasampajja viharati .pe. tatiyam jhanam .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati . so yadeva tattha hoti rupagatam vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam .pe. Sannojananam pahanaya. [158] Puna caparam ananda bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati . so yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati . So tehi dhammehi cittam patipapeti so tehi dhammehi cittam patipapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo Virago nirodho nibbananti . so tatthatthito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka . Ayampi kho ananda maggo ayam patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya. {158.1} Puna caparam ananda bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanagatam .pe. Sannojananam pahanaya. {158.2} Puna caparam ananda bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati . So yadeva tattha hoti vedanagatam sannagatam sankharagatam vinnanagatam te dhamme aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassati . so tehi dhammehi cittam patipapeti so tehi dhammehi cittam patipapetva amataya dhatuya cittam upasamharati etam santam etam panitam yadidam sabbasankharasamatho sabbupadhipatinissaggo tanhakkhayo virago nirodho nibbananti . So tatthatthito asavanam khayam papunati no ce asavanam khayam papunati teneva dhammaragena taya dhammanandiya pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko hoti Tattha parinibbayi anavattidhammo tasma loka . ayam 1- kho ananda maggo ayam patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanayati. [159] Eso ce bhante maggo esa patipada pancannam orambhagiyanam sannojananam pahanaya atha kincarahi idhekacce bhikkhu cetovimuttino ekacce bhikkhu pannavimuttinoti . ettha kho tesaham ananda indriyavemattatam vadamiti. Idamavoca bhagava attamano ayasma anando bhagavato bhasitam abhinanditi. Mahamalunkyovadasuttam nitthitam catuttham. ---------------- @Footnote: 1 Ma. ayampi kho. Bhaddalisuttam [160] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhu bhagavato paccassosum . bhagava etadavoca aham kho bhikkhave ekasanabhojanam bhunjami ekasanabhojanam kho aham bhikkhave bhunjamano appabadhatanca sanjanami appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca etha tumhepi bhikkhave ekasanabhojanam bhunjatha ekasanabhojanam kho bhikkhave tumhepi bhunjamana appabadhatanca sanjanissatha appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharancati. [161] Evam vutte ayasma bhaddali bhagavantam etadavoca aham kho bhante na ussahami ekasanabhojanam bhunjitum ekasanabhojananhi me bhante bhunjato siya kukkuccam siya vippatisaroti . tenahi tvam bhaddali yattha nimantito assasi tattha ekadesam bhunjitva ekadesam niharitvapi paribhunjeyyasi 1- evampi kho tvam 2- bhaddali bhunjamano [3]- yapessasiti . evampi kho aham bhante na ussahami bhunjitum evampi me bhante bhunjato siya kukkuccam siya vippatisaroti . atha kho ayasma bhaddali bhagavata sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesi . @Footnote: 1 Ma. Yu. bhunjeyyasi . 2 Ma. ayam patho natthi . 3 Ma. ekasano. Atha kho ayasma bhaddali sabbantam temasam na bhagavato sammukhibhavam adasi yathatam satthu sasane sikkhaya aparipurakari 1-. [162] Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu bhagavato civarakammam karonti nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti . atha kho ayasma bhaddali yena te bhikkhu tenupasankami upasankamitva tehi bhikkhuhi saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam bhaddalim te bhikkhu etadavocum idam kho avuso bhaddali bhagavato civarakammam kariyati 2- nitthitacivaro bhagava temasaccayena carikam pakkamissatiti 3- . inghavuso bhaddali etam desam 4- sadhukam manasikarohi ma te paccha dukkarataram ahositi . Evamavusoti kho ayasma bhaddali tesam bhikkhunam patissutva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho ayasma bhaddali bhagavantam etadavoca accayo mam bhante accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yoham bhagavata sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesim 5- tassa me bhante bhagava accayam accayato patigganhatu ayatim samvarayati. [163] Taggha tvam bhaddali accayo accagama yathabalam @Footnote: 1 aparipurikaritipi patho . 2 Ma. karaniyam . 3 Ma. itisaddo natthi. @4 Ma. dosakam. Yu. desakam . 5 Ma. pavedemi. Yathamulham yathaakusalam yam tvam maya sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesi [1]- . Samayopi kho te bhaddali appatividdho ahosi bhagava kho savatthiyam viharati bhagavapi mam janissati bhaddali nama bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahosi . samayopi kho te bhaddali appatividdho ahosi sambahula kho bhikkhu savatthiyam vassam upagata tepi mam janissanti bhaddali nama bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahosi . samayopi kho te bhaddali appatividdho ahosi sambahula kho bhikkhuniyo savatthiyam vassam upagata tapi mam janissanti bhaddali nama bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahosi . samayopi kho te bhaddali appatividdho ahosi sambahula kho upasaka savatthiyam pativasanti tepi mam janissanti bhaddali nama bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahosi. {163.1} Samayopi kho te bhaddali appatividdho ahosi sambahula kho upasika savatthiyam pativasanti tapi mam janissanti bhaddali nama bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahosi . samayopi kho te @Footnote: 1 Po. yato ca kho tvam bhaddali accayam accayato disva yathadhammam patikarosi tante @mayam patigganhama vuddhihesa bhaddali ariyassa vinaye yo accayam accayato disva @yathadhammam patikaroti ayatim samvaram apajjatiti dissati. Bhaddali appatividdho ahosi sambahula kho [1]- nanatitthiya samanabrahmana savatthiyam vassam upagata tepi mam janissanti bhaddali nama bhikkhu samanassa gotamassa savako therannataro [2]- satthu sasane sikkhaya aparipurakariti ayampi kho te bhaddali samayo appatividdho ahositi. {163.2} Accayo mam bhante accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yoham bhagavata sikakhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesim 3- . tassa me bhante bhagava accayam accayato patigganhatu ayatim samvarayati. [164] Taggha tvam bhaddali accayo accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yam tvam maya sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesi . tam kim mannasi bhaddali idhassa bhikkhu ubhatobhagavimutto tamaham evam vadeyyam ehi me tvam bhikkhu panke sankamo hotiti 4- api nu kho so sankameyya va annena va kayam sannameyya noti va vadeyyati. No hetam bhante. {164.1} Tam kim mannasi bhaddali idhassa bhikkhu pannavimutto kayasakkhi ditthippatto saddhavimutto dhammanusari saddhanusari tamaham evam vadeyyam ehi me tvam bhikkhu panke sankamo hotiti api nu kho so sankameyya va annena va kayam sannameyya noti va vadeyyati. No hetam bhante. Tam @Footnote: 1 Ma. etthantare teti dissati . 2 Ma. bhikkhu . 3 Ma. pavedemi. @4 Ma. Yu. hohiti. Kim mannasi bhaddali api nu tvam bhaddali 1- tasmim samaye ubhatobhagavimutto va hohi pannavimutto va kayasakkhi va ditthippatto va saddhavimutto va dhammanusari va saddhanusari vati . no hetam bhante . nanu tvam bhaddali tasmim samaye ritto tuccho aparaddhoti . evam bhante accayo mam bhante accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yoham bhagavata sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesim tassa me bhante bhagava accayam accayato patigganhatu ayatim samvarayati. [165] Taggha tvam bhaddali accayo accagama yathabalam yathamulham yathaakusalam yam tvam maya sikkhapade pannapiyamane bhikkhusanghe sikkham samadiyamane anussaham pavedesi yato ca kho tvam bhaddali accayam accayato disva yathadhammam patikarosi tante mayam patigganhama vuddhi hesa bhaddali ariyassa vinaye yo accayam accayato disva yathadhammam patikaroti ayatim samvaram apajjati. [166] Idha bhaddali ekacco bhikkhu satthu sasane sikkhaya aparipurakari hoti tassa evam hoti yannunaham vivittam senasanam bhajeyyam arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam appevanamaham uttarim manussadhamma alamariyananadassanavisesam sacchikareyyanti . so vivittam senasanam bhajati arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham @Footnote: 1 Ma. bhaddaliti alapanapadam natthi. Abbhokasam palalapunjam tassa tatha vupakatthassa viharato satthapi upavadati anuvicca vinnu sabrahmacari upavadanti devatapi upavadanti attapi 1- attanam upavadati so sattharapi upavadito anuvicca vinnuhi sabrahmacarihi upavadito devatahipi upavadito attanapi atta 2- upavadito na 3- uttarim manussadhamma alamariyananadassanavisesam sacchikaroti tam kissa hetu evanhetam 4- bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya aparipurakarissa. [167] Idha pana bhaddali ekacco bhikkhu satthu sasane sikkhaya paripurakari hoti tassa evam hoti yannunaham vivittam senasanam bhajeyyam arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam appevanamaham uttarim manussadhamma alamariyananadassanavisesam sacchikareyyanti . so vivittam senasanam bhajati arannam rukkhamulam pabbatam kandaram giriguham susanam vanapattham abbhokasam palalapunjam tassa tatha vupakatthassa viharato satthapi na upavadati anuvicca vinnu sabrahmacari na upavadanti devatapi na upavadanti attapi attanam na upavadati so sattharapi anupavadito anuvicca vinnuhi sabrahmacarihi anupavadito devatahipi anupavadito attanapi atta anupavadito uttarim manussadhamma alamariyananadassanavisesam sacchikaroti . so vivicceva kamehi @Footnote: 1 Ma. attana . 2 Ma. Yu. attananti sabbattha dissati . 3 Ma. nakaro natthi. @4 Ma. evanhidam. Vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamam jhanam upasampajja viharati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa. {167.1} Puna caparam bhaddali bhikkhu vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyam jhanam upasampajja viharati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa . Puna caparam bhaddali bhikkhu pitiya ca viraga .pe. tatiyam jhanam upasampajja viharati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa . puna caparam bhaddali bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa. [168] So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte pubbenivasanussatinanaya cittam abhininnameti . so anekavihitam pubbenivasam anussarati seyyathidam ekampi jatim .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa. {168.1} So evam samahite citte parisuddhe pariyodate Anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte sattanam cutupapatananaya cittam abhininnameti . so dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passati cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajanati ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata .pe. vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata .pe. sugatim saggam lokam upapannati . iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena .pe. yathakammupage satte pajanati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissa. {168.2} So evam samahite citte parisuddhe pariyodate anangane vigatupakkilese mudubhute kammaniye thite anenjappatte asavanam khayananaya cittam abhininnameti . so idam dukkhanti yathabhutam pajanati .pe. ayam dukkhanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati ime asavati yathabhutam pajanati ayam asavasamudayoti yathabhutam pajanati ayam asavanirodhoti yathabhutam pajanati ayam asavanirodhagamini patipadati yathabhutam pajanati . tassa evam janato evam passato kamasavapi cittam vimuccati ditthasavapi cittam vimuccati bhavasavapi cittam vimuccati avijjasavapi cittam vimuccati vimuttasmim vimuttamiti nanam hoti khina jati Vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanati tam kissa hetu evanhetam bhaddali hoti yathatam satthu sasane sikkhaya paripurakarissati. {168.3} Evam vutte ayasma bhaddali bhagavantam etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yenamidhekaccam bhikkhum pavayha 1- pavayha karanam karonti ko pana bhante hetu ko paccayo yenamidhekaccam bhikkhum no tatha 2- pavayha pavayha karanam karontiti. [169] Idha bhaddali ekacco bhikkhu abhinhapattiko hoti apattibahulo so bhikkhuhi vuccamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti na samma vattati na lomam pateti na nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti naha 3- . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu abhinhapattiko apattibahulo so bhikkhuhi vuccamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti na samma vattati na lomam pateti na nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti naha sadhu vatayasmanto imassa bhikkhuno tatha tatha upaparikkhatha yathayidam 4- adhikaranam na 5- khippameva vupasammeyyati . tassa kho evam bhaddali bhikkhuno @Footnote: 1 Ma. pasayha pasayha. aparampi idisameva . 2 Ma. tatha tatha . 3 Po. ahati @sabbattha dissati . 4 Si. Yu. yathassidam . 5 Ma. nakaro natthi. Bhikkhu tatha tatha upaparikkhanti yathayidam adhikaranam na khippameva vupasammati. {169.1} Idha pana bhaddali ekacco bhikkhu abhinhapattiko hoti apattibahulo so bhikkhuhi vuccamano nannenannam paticarati bahiddha katham na apanameti na kopanca dosanca appaccayanca patukaroti samma vattati lomam pateti nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti aha . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu abhinhapattiko apattibahulo so bhikkhuhi vuccamano nannenannam paticarati bahiddha katham na apanameti na kopanca dosanca appaccayanca patukaroti samma vattati lomam pateti nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti aha sadhu vatayasmanto imassa bhikkhuno tatha tatha upaparikkhatha yathayidam adhikaranam khippameva vupasammeyyati . tassa kho evam bhaddali bhikkhuno bhikkhu tatha tatha upaparikkhanti yathayidam adhikaranam khippameva vupasammati. [170] Idha bhaddali ekacco bhikkhu adhiccapattiko hoti anapattibahulo so bhikkhuhi vuccamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti na samma vattati na lomam pateti na nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti naha . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu adhiccapattiko anapattibahulo So bhikkhuhi vuccamano annenannam paticarati bahiddha katham apanameti kopanca dosanca appaccayanca patukaroti na samma vattati na lomam pateti na nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti naha sadhu vatayasmanto imassa bhikkhuno tatha tatha upaparikkhatha yathayidam adhikaranam na 1- khippameva vupasammeyyati . tassa kho evam bhaddali bhikkhuno bhikkhu tatha tatha upaparikkhanti yathayidam adhikaranam na khippameva vupasammati. {170.1} Idha pana bhaddali ekacco bhikkhu adhiccapattiko hoti anapattibahulo so bhikkhuhi vuccamano nannenannam paticarati na bahiddha katham apanameti na kopanca dosanca appaccayanca patukaroti samma vattati lomam pateti nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti aha . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu adhiccapattiko anapattibahulo so bhikkhuhi vuccamano nannenannam paticarati na bahiddha katham apanameti na kopanca dosanca appaccayanca patukaroti samma vattati lomam pateti nittharam vattati yena sangho attamano hoti tam karomiti aha sadhu vatayasmanto imassa bhikkhuno tatha tatha upaparikkhatha yathayidam adhikaranam khippameva vupasammeyyati . tassa kho evam bhaddali bhikkhuno bhikkhu tatha tatha upaparikkhanti yathayidam adhikaranam khippameva vupasammati. @Footnote: 1 Ma. nakaro natthi. [171] Idha bhaddali ekacco bhikkhu saddhamattakena vahati pemamattakena . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu saddhamattakena vahati pemamattakena sace mayam imam bhikkhum pavayha pavayha karanam karessama 1- ma yampissa tam saddhamattakam pemamattakam tamhapi parihayiti . seyyathapi bhaddali purisassa ekam cakkhum 2- tassa mittamacca natisalohita tam ekam cakkhum rakkheyyum ma yampissa tam ekam cakkhum tamhapi parihayiti evameva 3- kho 4- bhaddali idhekacco bhikkhu saddhamattakena vahati pemamattakena . tatra bhaddali bhikkhunam evam hoti ayam kho avuso bhikkhu saddhamattakena vahati pemamattakena sace 5- mayam imam bhikkhum pavayha pavayha karanam karessama 6- ma yampissa tam saddhamattakam pemamattakam tamhapi parihayiti . ayam kho 7- bhaddali hetu ayam paccayo yenamidhekaccam 8- bhikkhum pavayha pavayha karanam karenti ayam pana bhaddali hetu ayam paccayo yenamidhekaccam bhikkhum na tatha pavayha pavayha karanam karentiti 9-. {171.1} Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena pubbe appatarani ceva sikkhapadani ahesum bahutara ca bhikkhu annaya santhahimsu ko pana bhante hetu ko paccayo yenetarahi bahutarani ceva sikkhapadani ahesum appatara ca bhikkhu annaya santhahantiti. [172] Evanhetam bhaddali hoti sattesu hayamanesu @Footnote: 1-6 Po. Ma. Yu. karissama . 2 Po. ekacakkhu . 3 Ma. evamevam. @4-7 Ma. khoti saddo natthi . 5 Po. sabbe. @8 Ma. yenamidhekacce bhikkhu tatha tatha pasayha pasuyha karanam @karontiti . 9 Po. yenapi idhekacce bhikkhu tatha pavayha karanam karentiti. Saddhamme antaradhayamane bahutarani ceva sikkhapadani honti appatara ca bhikkhu annaya santhahanti . na tava bhaddali sattha savakanam sikkhapadam pannapeti yava na idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti. {172.1} Yato ca kho bhaddali idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti atha sattha savakanam sikkhapadam pannapeti tesamyeva asavatthaniyanam dhammanam patighataya . na tava bhaddali idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti yava na sangho mahattam patto hoti . yato ca kho bhaddali sangho mahattam patto 1- hoti atha idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti atha sattha savakanam sikkhapadam pannapeti tesamyeva asavatthaniyanam dhammanam patighataya . na tava bhaddali idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti yava na sangho labhaggam patto hoti ... Yasaggam patto hoti ... bahusaccam patto hoti ... Rattannutam patto hoti. Yato ca kho bhaddali sangho rattannutam patto hoti atha idhekacce asavatthaniya dhamma sanghe patubhavanti atha sattha savakanam sikkhapadam pannapeti tesamyeva asavatthaniyanam dhammanam patighataya. [173] Appaka kho tumhe bhaddali tena samayena ahuvattha yada vo aham ajaniyasusupamam dhammapariyayam desesim tam sarasi @Footnote: 1 Ma. pattoti dissati. hotiti na dissati. Tvam 1- bhaddaliti . no hetam bhante . tatra bhaddali kim 2- hetum paccesiti . so hi nunaham bhante digharattam satthu sasane sikkhaya aparipurakari ahosinti . na kho bhaddali eseva hetu esa paccayo apica me tvam bhaddali digharattam cetasa ceto paricca vidito navayam 3- moghapuriso maya dhamme desiyamane atthikatva manasikatva sabbacetaso samannaharitva ohitasoto dhammam sunatiti apica te aham bhaddali ajaniyasusupamam dhammapariyayam desissami tam sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhanteti kho ayasma bhaddali bhagavato paccassosi. [174] Bhagava etadavoca seyyathapi bhaddali dakkho assadamako bhadram assajaniyam labhitva pathameneva mukhadhane karanam kareti . Tassa mukhadhane karanam kariyamanassa hontiyeva visukayitani visevitani vipphanditani kanici kanici yathatam akaritapubbam karanam kariyamanassa . so abhinhakarana anupubbakarana tasmim thane parinibbayati . yato kho bhaddali bhadro assajaniyo abhinhakarana anupubbakarana tasmim thane parinibbuto hoti tamenam assadamako uttarim karanam kareti yugadhane . Tassa yugadhane karanam kariyamanassa hontiyeva visukayitani visevitani vipphanditani kanici kanici yathatam akaritapubbam karanam kariyamanassa . so abhinhakarana anupubbakarana @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. Yu. kam . 3 Ma. na cayam. Tasmim thane parinibbayati. {174.1} Yato kho bhaddali bhadro assajaniyo abhinhakarana anupubbakarana tasmim thane parinibbuto hoti tamenam assadamako uttarim karanam kareti anukkame mandale khurakase 1- dhave varatthe rajagune rajavamse uttame jave uttame haye uttame sakhalye. Tassa uttame jave uttame haye uttame sakhalye karanam kariyamanassa hontiyeva visukayitani visevitani vipphanditani kanici kanici yathatam akaritapubbam karanam kariyamanassa . so abhinhakarana anupubbakarana tasmim thane parinibbayati . yato [2]- kho bhaddali bhadro assajaniyo abhinhakarana anupubbakarana tasmim thane parinibbuto hoti tamenam assadamako uttarim vanniyam ca baliyam 3- ca anuppavecchati . imehi kho bhaddali dasahangehi samannagato bhadro assajaniyo rajaraho hoti rajabhoggo ranno angantveva 4- sankhyam gacchati {174.2} evameva kho bhaddali dasahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati 5- katamehi dasahi idha bhaddali bhikkhu asekhaya sammaditthiya samannagato hoti asekhena sammasankappena samannagato hoti asekhaya sammavacaya samannagato hoti asekhena sammakammantena samannagato hoti asekhena sammaajivena samannagato hoti asekhena sammavayamena samannagato @Footnote: 1 Yu. khurakaye . 2 Yu. etthantare casaddo atthi . 3 Ma. paniyanca. @4 Yu. anganteva . 5 Ma. Yu. itisaddo natthi. Hoti asekhaya sammasatiya samannagato hoti asekhena sammasamadhina samannagato hoti asekhena sammananena samannagato hoti asekhaya sammavimuttiya samannagato hoti imehi kho bhaddali dasahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati. {174.3} Idamavoca bhagava attamano ayasma bhaddali bhagavato bhasitam abhinanditi. Bhaddalisuttam nitthitam pancamam. --------- Ladukikopamasuttam 1- [175] Evamme sutam ekam samayam bhagava anguttarapesu viharati apanam nama anguttarapanam nigamo . atha kho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya apanam pindaya pavisi . apane pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yenannataro vanasando tenupasankami divaviharaya tam vanasandam ajjhogahetva 2- annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi . Ayasmapi kho udayi pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya apanam pindaya pavisi . apane pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena so vanasando tenupasankami divaviharaya tam vanasandam ajjhogahetva 3- annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi . atha kho ayasmato udayissa rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi bahunnam vata no bhagava dukkhadhammanam apahatta 4- bahunnam vata no bhagava sukhadhammanam upahatta bahunnam vata no bhagava akusalanam dhammanam apahatta bahunnam vata no bhagava kusalanam dhammanam upahattati . atha kho ayasma udayi sayanhasamayam patisallana vutthito yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. [176] Ekamantam nisinno kho ayasma udayi bhagavantam @Footnote: 1 Ma. latukikopamasuttam . 2-3 Po. Ma. ajjhogahetva. Yu. ajjhogahitva. @4 Po. upahanta. Etadavoca idha mayham bhante rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi bahunnam vata no bhagava dukkhadhammanam apahatta bahunnam vata no bhagava sukhadhammanam upahatta bahunnam vata no bhagava akusalanam dhammanam apahatta bahunnam vata no bhagava kusalanam dhammanam upahattati . mayanhi bhante pubbe sayanceva bhunjama pato ca diva ca vikale . ahu kho so 1- bhante samayo yam bhagava bhikkhu amantesi ingha tumhe bhikkhave etam diva vikalabhojanam pajahathati . tassa mayham bhante ahudeva annathattam ahudeva 2- domanassam yampi no saddha gahapatika diva vikale panitam khadaniyam bhojaniyam denti tassapi no bhagava pahanamaha tassapi no sugato patinissaggamahati te mayam bhante bhagavati pemanca garavanca hirinca ottappanca sampassamana evantam diva vikalabhojanam pajahimha te mayam bhante sayanceva bhunjama pato ca ahu kho so bhante samayo yam bhagava bhikkhu amantesi ingha tumhe bhikkhave etam rattim vikalabhojanam pajahathati tassa mayham bhante ahudeva annathattam ahudeva domanassam yampi no imesam dvinnam bhattanam panitasankhatataram 3- tassapi no bhagava pahanamaha tassapi no sugato patinissaggamahati. {176.1} Bhutapubbam bhante annataro puriso diva supeyyam 4- labhitva pajapatim 5- evamaha handa 6- imam nikkhipatha sayam sabbeva @Footnote: 1 Po. ahu so kho. aparampi idisameva . 2 Yu. ahu . 3 Ma. panitasankhatam. @Yu. panitasankhatataram . 4 Ma. sukhapeyyam . 5 Ma. Yu. ayam patho natthi. @6 Ma. Yu. handa ca imam. Samagga bhunjissamati yakaci bhante sankhatiyo sabba ta rattim appa diva te mayam bhante bhagavati pemanca garavanca hirinca ottappanca sampassamana evantam rattim vikalabhojanam pajahimha . bhutapubbam bhante bhikkhu rattandhakaratimisayam pindaya caranta candanikampi pavisanti oligallepi papatanti kantakarajimpi 1- arohanti suttampi gavim arohanti manavehipi samagacchanti katakammehipi akatakammehipi matugamopi te asaddhammena nimanteti . bhutapubbaham bhante rattandhakaratimisayam pindaya carami addasa kho mam bhante annatara itthi vijjantarikaya bhajanam dhovanti disva mam bhita vissaramakasi abbhumme 2- pisaco vata manti. {176.2} Evam vutte aham bhante tam itthim etadavocam na 3- bhagini pisaco bhikkhu pindaya thitoti . bhikkhussa atu mari 4- bhikkhussa matu mari varante bhikkhu tinhena govikantanena 5- kucchi 6- parikanto 7- na tveva 8- yam rattandhakaratimisayam kucchihetu pindaya carasiti 9- . tassa mayham bhante tadanussarato evam hoti bahunnam vata no bhagava dukkhadhammanam apahatta bahunnam vata no bhagava sukhadhammanam upahatta bahunnam vata no bhagava akusalanam dhammanam apahatta bahunnam vata no bhagava kusalanam dhammanam upahattati. [177] Evameva panudayi idhekacce moghapurisa idam pajahathati @Footnote: 1 Si. Yu. kantakavattampi. Ma. kantakavatampi . 2 Ma. abbhu me. @3 Ma. naham . 4 Ma. mari . 5 Yu. govikattanena . 6 Ma. kotthake kucchim. @7 Yu. parikatto . 8 Ma. natveva varam. Yu. na tvevaya . 9 Yu. carasa. Maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevayam 1- samanoti te tanceva nappajahanti mayi ca appaccayam upatthapenti 2- ye ca bhikkhu sikkhakama tesantam udayi hoti balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaro . seyyathapi udayi ladukika sakunika putilataya bandhanena bandha 3- tattheva vadham va bandham va maranam va agameti yo nu kho udayi evam vadeyya yena sa ladukika sakunika putilataya bandhanena bandha tattheva vadham va bandham va maranam va agameti tanhi tassa abalam bandhanam dubbalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhananti samma 4- nu kho so udayi vadamano vadeyyati. {177.1} No hetam bhante yena sa bhante ladukika sakunika putilataya bandhanena bandha tattheva vadham va bandham va maranam va agameti tanhi tassa balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaroti evameva kho udayi idhekacce moghapurisa idam pajahathati maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevayam 5- samanoti te tanceva nappajahanti mayi ca appaccayam upatthapenti ye ca bhikkhu sikkhakama tesantam udayi hoti balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaro. @Footnote: 1-5 Ma. adhisallekhatevayam . 2 Ma. Yu. upatthapenti . 3 Si. Yu. baddha. @4 Yu. sammannu. [178] Idha panudayi ekacce kulaputta idam pajahathati maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa pahatabbassa yassa no bhagava pahanamaha yassa no sugato patinissaggamahati te tanceva pajahanti mayi ca na appaccayam upatthapenti ye ca bhikkhu sikkhakama te tam pahaya appossukka pannaloma paradavutta 1- migabhutena cetasa viharanti tesantam udayi hoti abalam bandhanam dubbalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhanam . seyyathapi udayi ranno nago isadanto urulhavabhijato 2- sangamavacaro dalhehi varattehi 3- bandhanehi bandho isakamyeva kayam sannametva tani bandhanani sanchinditva sampadaletva yenakamam pakkamati yo nu kho udayi evam vadeyya yehi so ranno nago isadanto urulhavabhijato sangamavacaro dalhehi varattehi bandhanehi bandho isakamyeva tayam 4- sannametva tani bandhanani sanchinditva sampadaletva yenakamam pakkamati tanhi tassa balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaroti samma nu kho so udayi vadamano vadeyyati. {178.1} No hetam bhante yehi bhante so ranno nago isadanto urulhavabhijato sangamavacaro dalhehi varattehi bandhanehi bandho isakamyeva kayam sannametva tani bandhanani @Footnote: 1 Ma. paradattavutta . 2 Yu. ubbulhavabhijato. aparampi idisameva. @3 Yu. varattehi . 4 Yu. kayam. Sanchinditva sampadaletva yenakamam pakkamati tanhi tassa abalam bandhanam .pe. Asarakam bandhananti. {178.2} Evameva kho udayi idhekacce kulaputta idam pajahathati maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa pahatabbassa yassa no bhagava pahanamaha yassa no sugato patinissaggamahati te tanceva pajahanti mayi ca na appaccayam upatthapenti ye ca bhikkhu sikkhakama te tam pahaya appossukka pannaloma paradavutta migabhutena cetasa viharanti tesantam udayi hoti abalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhanam. [179] Seyyathapi udayi puriso daliddo assako analiyo 1- tassassa ekam agarakam oluggaviluggam kakatidayim 2- na paramarupam eka kalopika 3- oluggavilugga na paramarupa ekissa kumbhiya dhannasamavapakam na paramarupam eka jayika na paramarupa so aramagatam bhikkhum passeyya sudhotahatthapadam manunnam bhojanam bhuttavim sitaya chayaya nisinnam adhicitte yuttam . tassa evamassa sukham vata bho samannam arogyam vata bho samannam so vatassam 4- yoham kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajeyyanti . so na sakkuneyya ekam agarakam oluggaviluggam kakatidayim na paramarupam pahaya ekam @Footnote: 1 Si. Yu. analhiyo . 2 Po. kakatisayam . ito param idisameva. @3 Yu. khatopika . 4 Ma. vatassa. Kalopikam oluggaviluggam na paramarupam pahaya ekissa kumbhiya dhannasamavapakam na paramarupam pahaya ekam jayikam na paramarupam pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum . yo nu kho udayi evam vadeyya yehi so puriso bandhanehi bandho na sakkoti ekam agarakam oluggaviluggam kakatidayim na paramarupam pahaya ekam kalopikam oluggaviluggam na paramarupam pahaya ekissa kumbhiya dhannasamavapakam na paramarupam pahaya ekam jayikam na paramarupam pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum tanhi tassa abalam bandhanam dubbalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhananti samma nu kho so udayi vadamano vadeyyati. {179.1} No hetam bhante yehi 1- bhante so puriso bandhanehi bandho na sakkoti ekam agarakam oluggaviluggam kakatidayim na paramarupam pahaya ekam kalopikam oluggaviluggam na paramarupam pahaya ekissa kumbhiya dhannasamavapakam na paramarupam pahaya ekam jayikam na paramarupam pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum tanhi tassa balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaroti. {179.2} Evameva kho udayi idhekacce moghapurisa idam pajahathati maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa @Footnote: 1 Ma. Yu. yehi so bhante. Adhisallikhatevayam samanoti te tanceva nappajahanti mayi ca appaccayam upatthapenti ye ca bhikkhu sikkhakama tesantam udayi hoti balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaroti. [180] Seyyathapi udayi gahapati va gahapatiputto va addho mahaddhano mahabhogo nekanam nikkhagananam cayo nekanam dhannagananam cayo nekanam khettagananam cayo nekanam vatthugananam cayo nekanam bhariyagananam cayo nekanam dasagananam cayo nekanam dasigananam cayo so aramagatam bhikkhum passeyya sudhotahatthapadam manunnam bhojanam bhuttavim sitaya chayaya nisinnam adhicitte 1- yuttam . Tassa evamassa sukham vata bho samannam arogyam vata bho samannam so vatassam yoham kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajeyyanti . so sakkuneyya nekani nikkhaganani pahaya nekani dhannaganani pahaya nekani khettaganani pahaya nekani vatthuganani pahaya nekani bhariyaganani pahaya nekani dasaganani pahaya nekani dasiganani pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum . yo nu kho udayi evam vadeyya yehi so gahapati va gahapatiputto va bandhanehi bandho sakkoti nekani nikkhaganani pahaya nekani dhannaganani pahaya nekani @Footnote: 1 Po. vivitate. Khettaganani pahaya nekani vatthuganani pahaya nekani bhariyaganani pahaya nekani dasaganani pahaya nekani dasiganani pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum tanhi tassa balavam bandhanam dalham bandhanam thiram bandhanam aputikam bandhanam thulo kalingaroti samma nu kho so udayi vadamano vadeyyati. {180.1} No hetam bhante yehi bhante so gahapati va gahapatiputto va bandhanehi bandho sakkoti nekani nikkhaganani pahaya nekani dhannaganani pahaya nekani khettaganani pahaya nekani vatthuganani pahaya nekani bhariyaganani pahaya nekani dasaganani pahaya nekani dasiganani pahaya kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajitum tanhi tassa abalam bandhanam dubbalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhananti. {180.2} Evameva kho udayi idhekacce kulaputta idam pajahathati maya vuccamana te evamahamsu kim panimassa appamattakassa oramattakassa pahatabbassa yassa no bhagava pahanamaha yassa no sugato patinissaggamahati te tanceva pajahanti mayi ca na appaccayam upatthapenti ye ca bhikkhu sikkhakama te tam pahaya appossukka pannaloma paradavutta migabhutena cetasa viharanti tesantam udayi hoti abalam bandhanam dubbalam bandhanam putikam bandhanam asarakam bandhanam. [181] Cattarome udayi puggala santo samvijjamana lokasmim Katame cattaro idhudayi ekacco puggalo upadhipahanaya patipanno hoti upadhipatinissaggaya tamenam upadhipahanaya patipannam upadhi- patinissaggaya upadhipatisamyutta sarasankappa samudacaranti so te adhivaseti nappajahati na vinodeti na byantikaroti 1- na anabhavangameti imam kho aham udayi puggalam samyuttoti vadami no visamyutto tam kissa hetu indriyavemattata hi me udayi imasmim puggale vidita. {181.1} Idha panudayi ekacco puggalo upadhipahanaya patipanno hoti upadhipatinissaggaya tamenam upadhipahanaya patipannam upadhipatinissaggaya upadhipatisamyutta sarasankappa samudacaranti so te nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavangameti imampi kho aham udayi puggalam samyuttoti vadami no visamyutto tam kissa hetu indriyavemattata hi me udayi imasmim puggale vidita. {181.2} Idha panudayi ekacco puggalo upadhipahanaya patipanno hoti upadhipatinissaggaya tamenam upadhipahanaya patipannam upadhi- patinissaggaya kadaci karahaci satisammosa upadhipatisamyutta sarasankappa samudacaranti dandho udayi satuppado atha kho nam khippameva pajahati vinodeti byantikaroti anabhavangameti . seyyathapi udayi puriso divasasantatte 2- ayokatahe dve va tini va udakaphusitani nipateyya dandho udayi udakaphusitanam nipato atha kho nam khippameva parikkhayam pariyadanam gaccheyya evameva kho udayi @Footnote: 1 Ma. byantim karoti. Yu. bayantikaroti . 2 Ma. divasam. Idhekacco puggalo upadhipahanaya patipanno hoti upadhipatinissaggaya tamenam upadhipahanaya patipannam upadhipatinissaggaya kadaci karahaci satisammosa upadhipatisamyutta sarasankappa samudacaranti dandho udayi satuppado atha kho nam khippameva pajahati vinodeti byantikaroti anabhavangameti imampi kho aham udayi puggalam samyuttoti vadami no visamyutto tam kissa hetu indriyavemattata hi me udayi imasmim puggale vidita. {181.3} Idha panudayi ekacco puggalo upadhi dukkhassa mulanti iti viditva nirupadhi 1- hoti upadhisankhaye vimutto imam kho aham udayi puggalam visamyuttoti vadami no samyutto tam kissa hetu indriyavemattata hi me udayi imasmim puggale vidita . Ime 2- kho udayi cattaro puggala santo samvijjamana lokasmim. [182] Panca kho ime udayi kamaguna katame panca cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya sotavinneyya sadda ... ghanavinneyya gandha ... Jivhavinneyya rasa ... kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . ime kho udayi panca kamaguna . yam kho udayi ime panca kamagune paticca uppajjati sukham somanassam idam vuccati kamasukham milhasukham puthujjanasukham anariyasukham na asevitabbam 3- na bhavetabbam na bahulikatabbam @Footnote: 1 Yu. nirupadhi . 2 Ma. Yu. ime kho ... lokasminti ime patha na dissanti. @3 Ma. sevitabbam. Bhayitabbam etassa sukhassati vadami. [183] Idhudayi bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyam jhanam upasampajja viharati pitiya ca viraga .pe. tatiyam jhanam upasampajja viharati sukhassa ca pahana .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati idam vuccati nekkhammasukham vivekasukham upasamasukham sambodhisukham 1- asevitabbam bhavetabbam bahulikatabbam na bhayitabbam etassa sukhassati vadami. [184] Idhudayi bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati . idam kho aham udayi injitasmim vadami kinca tattha injitasmim yedeva 2- tattha vitakkavicara aniruddha honti idam tattha injitasmim . idhudayi bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyam jhanam upasampajja viharati . idampi kho aham udayi injitasmim vadami kinca tattha injitasmim yadeva tattha pitisukham aniruddham hoti idam tattha injitasmim . idhudayi bhikkhu pitiya ca viraga .pe. tatiyam jhanam upasampajja viharati . Idampi kho aham udayi injitasmim vadami kinca tattha injitasmim yadeva tattha upekkhasukham aniruddham hoti idam tattha injitasmim . Idhudayi bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati. Idam kho aham udayi anenjitasmim 3- vadami. @Footnote: 1 Ma. Yu. sambodhasukham . 2 Ma. yadeva . 3 Ma. Yu. aninjitasmim. [185] Idhudayi bhikkhu vivicceva kamehi .pe. pathamam jhanam upasampajja viharati . idam kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu vitakkavicaranam vupasama .pe. dutiyam jhanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . Ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu pitiya ca viraga .pe. Tatiyam jhanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu sukhassa ca pahana .pe. catuttham jhanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . Idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami. {185.1} Ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati ayam tassa Samatikkamo. {185.2} Idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . Idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasanna- nasannayatanam upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . Idampi kho aham udayi analanti vadami pajahathati vadami samatikkamathati vadami . ko ca tassa samatikkamo idhudayi [1]- sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati ayam tassa samatikkamo . iti kho aham udayi nevasannanasannayatanassapi pahanam vadami . passasi no tvam udayi tam sannojanam anum va thulam va yassaham no pahanam vadamiti. No hetam bhanteti. {185.3} Idamavoca bhagava attamano ayasma udayi bhagavato bhasitam abhinanditi. Ladukikopamasuttam 2- nitthitam chattham. ------------ @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare bhikkhuti patho dissati . 2 Si. Ma. Yu. latukikopamasuttam. Catumasuttam [186] Evamme sutam ekam samayam bhagava catumayam viharati amalakivane. Tena kho pana samayena sariputtamoggallanappamukhani pancamattani bhikkhusatani catumam anuppattani honti bhagavantam dassanaya . Te ca agantuka bhikkhu nevasikehi bhikkhuhi saddhim patisammodamana senasanani pannapayamana pattacivarani patisamayamana uccasadda mahasadda ahesum . atha kho bhagava ayasmantam anandam amantesi ke panete ananda uccasadda mahasadda kevatta manne maccham vilopentiti . etani bhante sariputta- moggallanappamukhani pancamattani bhikkhusatani catumam anuppattani bhagavantam dassanaya te agantuka bhikkhu nevasikehi bhikkhuhi saddhim patisammodamana asanani pannapayamana pattacivarani patisamayamana uccasadda mahasaddati. {186.1} Tenahananda mama vacanena [1]- bhikkhu amantehi sattha ayasmante amantesimti 2- . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato patissutva yena te bhikkhu tenupasankami upasankamitva te bhikkhu etadavoca sattha ayasmante amantetiti 3-. Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato anandassa patissutva yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinne kho @Footnote: 1 Yu. te. . 2 Yu. amantetiti 3 Ma. amantesiti. Te bhikkhu bhagava etadavoca kinnu tumhe bhikkhave uccasadda mahasadda kevatta manne maccham vilopentiti . imani bhante sariputtamoggallanappamukhani pancamattani bhikkhusatani catumam anuppattani bhagavantam dassanaya teme agantuka bhikkhu nevasikehi bhikkhuhi saddhim patisammodamana senasanani pannapayamana pattacivarani patisamayamana uccasadda mahasaddati . gacchatha bhikkhave panamemi vo na vo mama santike vatthabbanti. Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato patissutva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva senasanam samsametva pattacivaramadaya pakkamimsu. [187] Tena kho pana samayena catumeyyaka sakya santhagare sannipatita honti kenacideva karaniyena . addasamsu 1- kho catumeyyaka sakya te bhikkhu duratova agacchante disvana yena te bhikkhu tenupasankamimsu upasankamitva te bhikkhu etadavocum handa kaham pana tumhe ayasmanto gacchathati . bhagavata kho avuso bhikkhusangho panamitoti . tenahayasmanto muhuttam nisidatha appevanama mayam sakkuneyyama bhagavantam pasadetunti . evamavusoti kho te bhikkhu catumeyyakanam sakyanam paccassosum . atha kho catumeyyaka sakya yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva @Footnote: 1 Si. Yu. addasasum. Bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu. {187.1} Ekamantam nisinna kho catumeyyaka sakya bhagavantam etadavocum abhinandatu bhante bhagava bhikkhusangham abhivadatu bhante bhagava bhikkhusangham seyyathapi bhante bhagavata pubbe bhikkhusangho anuggahito evameva bhagava etarahi anugganhatu bhikkhusangham santettha bhante bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam [1]- bhagavantam dassanaya alabhantanam siya annathattam siya viparinamo seyyathapi bhante bijanam tarunanam udakam alabhantanam siya annathattam siya viparinamo evameva 2- bhante santettha bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam bhagavantam dassanaya alabhantanam siya annathattam siya viparinamo seyyathapi bhante vacchassa tarunassa mataram apassantassa siya annathattam siya viparinamo evameva kho bhante santettha bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam bhagavantam apassantanam siya annathattam siya viparinamo abhinandatu bhante bhagava bhikkhusangham abhivadatu bhante bhagava bhikkhusangham seyyathapi bhante bhagavata pubbe bhikkhusangho anuggahito evameva bhagava etarahi anugganhatu bhikkhusanghanti. [188] Atha kho brahma sahampati bhagavato cetasa ceto parivitakkamannaya seyyathapi nama balava puriso samminjitam va baham pasareyya pasaritam va baham samminjeyya evameva @Footnote: 1 Ma. tam . 2 Ma. Yu. evameva kho. Brahmaloke antarahito bhagavato purato paturahosi. {188.1} Atha kho brahma sahampati ekamsam uttarasangam karitva yena bhagava tenanjalimpanametva bhagavantam etadavoca abhinandatu bhante bhagava bhikkhusangham abhivadatu bhante bhagava bhikkhusangham seyyathapi bhante bhagavata pubbe bhikkhusangho anuggahito evameva bhagava etarahi anugganhatu bhikkhusangham santettha bhante bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam bhagavantam dassanaya alabhantanam siya annathattam siya viparinamo seyyathapi bhante bijanam tarunanam udakam alabhantanam siya annathattam siya viparinamo evameva 1- bhante santettha bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam bhagavantam dassanaya alabhantanam siya annathattam siya viparinamo seyyathapi bhante vacchassa tarunassa mataram apassantassa siya annathattam siya viparinamo evameva kho bhante santettha bhikkhu nava acirapabbajita adhunagata imam dhammavinayam tesam bhagavantam apassantanam siya annathattam siya viparinamo abhinandatu bhante bhagava bhikkhusangham abhivadatu bhante bhagava bhikkhusangham seyyathapi bhante bhagavata pubbe bhikkhusangho anuggahito evameva 2- bhagava etarahi anugganhatu bhikkhusanghanti . Asakkhimsu kho catumeyyaka ca sakya brahma ca sahampati bhagavantam pasadetum bijupamena ca tarunupamena cati 3-. @Footnote: 1 Yu. evameva kho . 2 Yu. evamevam . 3 Yu. Ma. itisaddo natthi. [189] Atha kho ayasma mahamoggallano bhikkhu amantesi utthethavuso 1- ganhatha pattacivaram pasadito bhagava catumeyyakehi ca sakyehi brahmuna ca sahampatina bijupamena ca tarunupamena cati . evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato mahamoggallanassa patissutva utthayasana pattacivaramadaya yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinnam kho ayasmantam sariputtam bhagava etadavoca kinti te sariputta ahosi maya bhikkhusanghe 2- panamiteti . evam kho me bhante ahosi bhagavata bhikkhusanghe panamite appossukkodani bhagava ditthadhammasukhaviharam anuyutto viharissati mayampidani appossukka ditthadhammasukhaviharamanuyutta viharissamati . Agamehi tvam sariputta agamehi tvam sariputta 3- na kho te sariputta punapi evarupam cittam uppadetabbanti . atha kho bhagava ayasmantam mahamoggallanam amantesi kinti te moggallana ahosi maya bhikkhusanghe panamiteti . evam kho me bhante ahosi bhagavata bhikkhusanghe panamite appossukkodani bhagava ditthadhammasukhaviharam anuyutto viharissati ahancadani ayasma ca sariputto bhikkhusangham pariharissamati . sadhu sadhu moggallana aham 4- va hi @Footnote: 1 Ma. evam. Si. Yu. utthahathavuso . 2 Po. Ma. bhikkhusangho panamitoti. ito @param idisameva . 3 Ma. ito param ditthadhammasukhaviharanti patho dissati. @4 Ma. ahancapi. Moggallana bhikkhusangham parihareyyam sariputtamoggallana vati 1-. [190] Atha kho bhagava bhikkhu amantesi cattarimani bhikkhave bhayani udakorohante patikankhitabbani katamani cattari ummibhayam 2- kumbhilabhayam avattabhayam susukabhayam 3- imani kho 4- bhikkhave cattari bhayani udakorohante patikankhitabbani evameva kho bhikkhave cattarimani bhayani idhekacce puggale imasmim dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajite patikankhitabbani katamani cattari ummibhayam kumbhilabhayam avattabhayam susukabhayam. [191] Katamanca bhikkhave ummibhayam idha bhikkhave ekacco kulaputto saddha 5- agarasma anagariyam pabbajito hoti otinnomhi jatiya jaraya maranena 6- sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi dukkhotinno dukkhapareto appevanama imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriya pannayethati . tamenam tatha pabbajitam samanam sabrahmacari ovadanti anusasanti evante abhikkamitabbam evante patikkamitabbam evante alokitabbam evante vilokitabbam evante samminjitabbam evante pasaritabbam evante sanghatipattacivaram dharetabbanti . tassa evam hoti mayam 7- pubbe agariyabhuta samana anne ovadamapi 8- anusasamapi 9- ime panamhakam puttamatta manne nattamatta manne amhe 10- ovaditabbam @Footnote: 1 Ma. cati. . 2 Ma. imibhayam. Si. Yu. umibhayam . 3. Po. sumsukabhayam. sabbattha @idisameva . 4 Ma. khosaddo nat . 5 thiPo. saddho. sabbattha idisameva. @6 Si. jaramaranena . 7. Ma. Yu. mayam kho . 8-9 Ma. pisaddo natthi . 10 Ma. evam. Anusasitabbam mannantiti . so sikkham paccakkhaya hinayavattati . Ayam vuccati bhikkhave ummibhayassa bhito sikkham paccakkhayavatto 1- . Ummibhayanti kho bhikkhave kodhupayasassetam adhivacanam. [192] Katamanca bhikkhave kumbhilabhayam idha bhikkhave ekacco kulaputto saddha agarasma anagariyam pabbajito hoti otinnomhi jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi dukkhotinno dukkhapareto appevanama imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriya pannayethati . Tamenam tatha pabbajitam samanam sabrahmacari ovadanti anusasanti idam te khaditabbam idam te na khaditabbam idam te bhunjitabbam idam te na bhunjitabbam idam te sayitabbam idam te na sayitabbam idam te patabbam idam te na patabbam kappiyam te khaditabbam akappiyam te na khaditabbam kappiyam te bhunjitabbam akappiyam te na bhunjitabbam kappiyam te sayitabbam akappiyam te na sayitabbam kappiyam te patabbam akappiyam te na patabbam kale te khaditabbam vikale te na khaditabbam kale te bhunjitabbam vikale te na bhunjitabbam kale te sayitabbam vikale te na sayitabbam kale te patabbam vikale te na patabbanti. {192.1} Tassa evam hoti mayam kho pubbe agariyabhuta samana yam icchama tam khadama yam na icchama na tam khadama yam icchama tam bhunjama @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. paccakkhaya hinayavatto. Yam na icchama na tam bhunjama yam icchama tam sayama yam na icchama na tam sayama yam icchama tam pivama 1- yam na icchama na tam pivama 2- kappiyampi khadama akappiyampi khadama kappiyampi bhunjama akappiyampi bhunjama kappiyampi sayama akappiyampi sayama kappiyampi pivama akappiyampi pivama kalepi khadama vikalepi khadama kalepi bhunjama vikalepi bhunjama kalepi sayama vikalepi sayama kalepi pivama vikalepi pivama yampi no saddha gahapatika diva vikale panitam khadaniyam bhojaniyam denti tatthapime mukhavaranam manne karontiti . so sikkham paccakkhaya hinayavattati . ayam vuccati bhikkhave kumbhilabhayassa bhito sikkham paccakkhaya hinayavatto . kumbhilabhayanti kho bhikkhave odarikattassetam adhivacanam. [193] Katamanca bhikkhave avattabhayam idha bhikkhave ekacco kulaputto saddha agarasma anagariyam pabbajito hoti otinnomhi jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi dukkhotinno dukkhapareto appevanama imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriya pannayethati . so evam pabbajito samano pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya gamam va nigamam va pindaya pavisati arakkhiteneva kayena @Footnote: 1-2 Si. Yu. pipama. Arakkhitaya vacaya anupatthitaya satiya asamvutehi indriyehi . So tattha passati gahapatim va gahapatiputtam va pancahi kamagunehi samappitam samangibhutam paricariyamanam . tassa evam hoti mayam 1- pubbe agariyabhuta samana pancahi kamagunehi samappita samangibhuta paricarimha 2- samvijjante 3- kho kule bhoga sakka bhoge ca bhunjitum punnani ca katunti . so sikkham paccakkhaya hinayavattati. Ayam vuccati bhikkhave avattabhayassa bhito sikkham paccakkhaya hinayavatto. Avattabhayanti kho bhikkhave pancannetam 4- kamagunanam adhivacanam. [194] Katamanca bhikkhave susukabhayam idha bhikkhave ekacco kulaputto saddha agarasma anagariyam pabbajito hoti otinnomhi jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi dukkhotinno dukkhapareto appevanama imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriya pannayethati . so evam pabbajito samano pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya gamam va nigamam va pindaya pavisati arakkhiteneva kayena arakkhitaya vacaya anupatthitaya satiya asamvutehi indriyehi . So tattha passati matugamam dunnivattham va dupparutam va tassa matugamam disva dunnivattham va dupparutam va rago cittam anuddhamseti . so raganuddhamsena cittena sikkham paccakkhaya @Footnote: 1 Ma. Yu. mayam kho . 2 Po. paricaritamha . 3 Ma. samvijjanti kho pana me. @4 Ma. pancannam kamagunanametam. Hinayavattati . ayam vuccati bhikkhave susukabhayassa bhito sikkham paccakkhaya hinayavatto . susukabhayanti kho bhikkhave matugamassetam adhivacanam . imani kho bhikkhave cattari bhayani idhekacce puggale imasmim dhammavinaye agarasma anagariyam pabbajite patikankhitabbaniti. Idamavoca bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Catumasuttam nitthitam sattamam. ------------ Nalakapanasuttam [195] Evamme sutam ekam samayam bhagava kosalesu viharati nalakapane palasavane . tena kho pana samayena sambahula abhinnata abhinnata kulaputta bhagavantam uddissa saddha agarasma anagariyam pabbajita honti ayasma ca anuruddho ayasma ca bhaddiyo 1- ayasma ca kimbilo ayasma ca bhagu ayasma ca kondanno 2- ayasma ca revato ayasma ca anando anne ca abhinnata abhinnata kulaputta . tena kho pana samayena bhagava bhikkhusanghaparivuto abbhokase nisinno hoti . atha kho bhagava [3]- kulaputte arabbha bhikkhu amantesi ye te bhikkhave kulaputta mamam uddissa saddha agarasma anagariyam pabbajita kacci te bhikkhave [4]- abhirata brahmacariyeti. [5]- Te bhikkhu tunhi ahesum. {195.1} Dutiyampi kho bhagava te kulaputte arabbha bhikkhu amantesi ye te bhikkhave kulaputta mamam uddissa saddha agarasma anagariyam pabbajita kacci te bhikkhave bhikkhu abhirata brahmacariyeti . dutiyampi kho te bhikkhu tunhi ahesum . tatiyampi kho bhagava te kulaputte arabbha bhikkhu amantesi ye te bhikkhave kulaputta mamam uddissa saddha agarasma anagariyam @Footnote: 1 Ma. evam. Si. Yu. nandiyo . 2 Ma. evam. Si. Yu. kondadhano. @3 Po. Ma. Yu. te . 4 Po. Ma. Yu. bhikkhu . 5 evam vutte. Pabbajita kacci te bhikkhave bhikkhu abhirata brahmacariyeti . Tatiyampi kho te bhikkhu tunhi ahesum. [196] Atha kho bhagavato etadahosi yannunaham teva 1- kulaputte puccheyyanti . atha kho bhagava ayasmantam anuruddham amantesi kacci tumhe anuruddha 2- abhirata brahmacariyeti . Taggha mayam bhante abhirata brahmacariyeti . sadhu sadhu anuruddha etam kho anuruddha tumhakam patirupam kulaputtanam saddha agarasma anagariyam pabbajitanam yam tumhe abhirameyyatha brahmacariye yena tumhe anuruddha bhadrena yobbanena samannagata pathamena vayasa susukalakesa kame paribhunjeyyatha tena tumhe anuruddha bhadrena 3- yobbanena samannagata pathamena vayasa susukalakesa agarasma anagariyam pabbajita te 4- kho pana tumhe anuruddha neva rajabhinita agarasma anagariyam pabbajita na corabhinita agarasma anagariyam pabbajita na inatta agarasma anagariyam pabbajita na bhayatta agarasma anagariyam pabbajita na ajivikapakata agarasma anagariyam pabbajita apica khomhi otinno jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi dukkhotinno dukkhapareto appevanama imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriya pannayethati nanu tumhe anuruddha evam saddha agarasma anagariyam pabbajitati. Evam bhante. @Footnote: 1 Ma. vasaddo natthi . 2 Po. anuruddha. sabbattha idisameva . 3 Ma. bhadrenapi. @4 Ma. te ca kho. {196.1} Evam pabbajitena ca pana anuruddha kulaputtena kimassa 1- karaniyam. Vivekam anuruddha kamehi vivekam akusalehi dhammehi pitisukham nadhigacchati annam va 2- tato santataram . tassa abhijjhapi cittam pariyadaya titthati byapadopi cittam pariyadaya titthati thinamiddhampi cittam pariyadaya titthati uddhaccakukkuccampi cittam pariyadaya titthati vicikicchapi cittam pariyadaya titthati aratipi cittam pariyadaya titthati tandipi cittam pariyadaya titthati vivekam anuruddha kamehi vivekam akusalehi dhammehi pitisukham nadhigacchati annam va tato santataram . Vivekam anuruddha kamehi vivekam akusalehi dhammehi pitisukham adhigacchati annam va tato santataram . tassa abhijjhapi cittam na pariyadaya titthati byapadopi cittam na pariyadaya titthati thinamiddhampi cittam na pariyadaya titthati uddhaccakukkuccampi cittam na pariyadaya titthati vicikicchapi cittam na pariyadaya titthati aratipi cittam na pariyadaya titthati tandipi cittam na pariyadaya titthati vivekam anuruddha kamehi vivekam akusalehi dhammehi pitisukham adhigacchati annam va tato santataram. [197] Kinti vo anuruddha mayi hoti ye asava sankilesika ponobbhavika sadara 3- dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya appahina te tathagatassa tasma tathagato sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodetiti . @Footnote: 1 Ma. kim mannasi karaniyanti . 2 Ma. ca . 3 Po. sadaratha. sabbattha idisameva. Evam kho no bhante bhagavati hoti ye asava sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya pahina te tathagatassa tasma tathagato sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodetiti . sadhu sadhu anuruddha tathagatassa anuruddha ye asava sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya pahina te ucchinnamula talavatthukata anabhavangata 1- ayatim anuppadadhamma seyyathapi anuruddha talo matthakacchinno abhabbo puna virulhiya evameva kho anuruddha tathagatassa ye asava sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya pahina [2]- ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma tasma tathagato sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodetiti. [198] Tam kim mannasi anuruddha kam atthavasam sampassamano tathagato savake abbhatite 3- kalakate upapattisu byakaroti asu amutra uppanno 4- asu amutra uppannoti 5- . bhagavammulaka 6- no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu vata bhante bhagavantamyeva patibhatu etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu @Footnote: 1 Ma. evam anabhavakata. Si. Yu. anabhavakata . 2 Po. te.. Ma. idisameva. @3 Po. arabhatite. ito param idisameva. 4-5 Po. Ma. upapanno. @ito param idisameva. 6 Ma. Yu. bhagavammulika. Dharessantiti . na kho anuruddha tathagato janakuhanattham na janalapanattham na labhasakkarasilokanisamsattham na iti mam jano janatuti savake abbhatite kalakate upapattisu byakaroti asu amutra uppanno asu amutra uppannoti . santi ca kho anuruddha kulaputta saddha olaraveda olarapamujja te tam sutva tathattaya cittam upasamharanti tesam tam anuruddha hoti digharattam hitaya sukhaya. [199] Idhanuruddha bhikkhu sunati itthannamo bhikkhu kalakato so bhagavata byakato annaya santhahiti na kho no bhante bhagavati evam hoti ye asava sankilesika ponobbhavika sadara dukkhavipaka ayatim jatijaramaraniya appahina te tathagatassa tasma tathagato sankhayekam patisevati sankhayekam adhivaseti sankhayekam parivajjeti sankhayekam vinodetiti so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo so ayasma ahosi itipi evampanno so ayasma ahosi itipi evamvihari so ayasma ahosi itipi evam vimutto so ayasma ahosi itipiti . so tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha bhikkhuno phasuviharo hoti . Idhanuruddha bhikkhu sunati itthannamo bhikkhu kalakato so bhagavata byakato pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko tattha parinibbayi anavattidhammo tasma lokati So kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo .pe. evampanno ... evamvihari ... evam vimutto so ayasma ahosi itipiti. So tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya 1- cittam upasamharati . evampi kho anuruddha bhikkhuno phasuviharo hoti. {199.1} Idhanuruddha bhikkhu sunati itthannamo bhikkhu kalakato so bhagavata byakato tinnam sannojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagami sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karissatiti so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo .pe. Evampanno ... Evamvihari ... evam vimutto so ayasma ahosi itipiti. So tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati. Evampi kho anuruddha bhikkhuno phasuviharo hoti. {199.2} Idhanuruddha bhikkhu sunati itthannamo bhikkhu kalakato so bhagavata byakato tinnam sannojananam parikkhaya sotapanno avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto 2- va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo .pe. Evampanno ... Evamvihari ... Evam vimutto so ayasma @Footnote: 1 Ma. tadatthaya. sabbattha idisameva . 2 Ma. anussassuto. Ahosi itipiti . so tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha bhikkhuno phasuviharo hoti. [200] Idhanuruddha bhikkhuni sunati itthannama bhikkhuni kalakata sa bhagavata byakata annaya santhahiti sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma sa bhagini ahosi itipi evampanna sa bhagini ahosi itipi evamviharini sa bhagini ahosi itipi evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti . sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati . Evampi kho anuruddha bhikkhuniya phasuviharo hoti. {200.1} Idhanuruddha bhikkhuni sunati itthannama bhikkhuni kalakata sa bhagavata byakata pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatika tatthaparinibbayini anavattidhamma tasma lokati sa kho panassa 1- bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma sa bhagini ahosi itipi evampanna sa bhagini ahosi itipi evamviharini sa bhagini ahosi itipi evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti . sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati . @Footnote: 1 Ma. pana. Evampi kho anuruddha bhikkhuniya phasuviharo hoti . idhanuruddha bhikkhuni sunati itthannama bhikkhuni kalakata sa bhagavata byakata tinnam sannojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagamini sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karissatiti sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma .pe. evampanna ... Evamviharini ... evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti. Sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati. Evampi kho anuruddha bhikkhuniya phasuviharo hoti. {200.2} Idhanuruddha bhikkhuni sunati itthannama bhikkhuni kalakata sa bhagavata byakata tinnam sannojananam parikkhaya sotapanna avinipatadhamma niyata sambodhiparayanati sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma .pe. evampanna ... Evamviharini ... Evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti . sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati. Evampi kho anuruddha bhikkhuniya phasuviharo hoti. [201] Idhanuruddha upasako sunati itthannamo upasako kalakato so bhagavata byakato pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya upapatiko tattha parinibbayi anavattidhammo Tasma lokati so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo so ayasma ahosi itipi evampanno so ayasma ahosi itipi evamvihari so ayasma ahosi itipi evam vimutto so ayasma ahosi itipiti . so tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati . Evampi kho anuruddha upasakassa phasuviharo hoti. {201.1} Idhanuruddha upasako sunati itthannamo upasako kalakato so bhagavata byakato tinnam sannojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagami sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karissatiti so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo .pe. Evampanno ... evamvihari ... evam vimutto so ayasma ahosi itipiti . so tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha upasakassa phasuviharo hoti. {201.2} Idhanuruddha upasako sunati itthannamo upasako kalakato so bhagavata byakato tinnam sannojananam parikkhaya sotapanno avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti so kho panassa ayasma samam dittho va hoti anussavasuto va evamsilo so ayasma ahosi itipi evamdhammo .pe. Evampanno ... evamvihari ... evam vimutto so ayasma ahosi itipiti . so tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranto tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha upasakassa phasuviharo hoti. [202] Idhanuruddha upasika sunati itthannama upasika kalakata sa bhagavata byakata pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatika tattha parinibbayini anavattidhamma tasma lokati sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma .pe. Evampanna ... evamviharini ... Evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti. Sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha upasikaya phasuviharo hoti. {202.1} Idhanuruddha upasika sunati itthannama upasika kalakata sa bhagavata byakata tinnam sannojananam parikkhaya ragadosamohanam tanutta sakadagamini sakideva imam lokam agantva dukkhassantam karissatiti sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma .pe. Evampanna ... evamviharini ... Evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti. Sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti Tathattaya cittam upasamharati . evampi kho anuruddha upasikaya phasuviharo hoti. {202.2} Idhanuruddha upasika sunati itthannama upasika kalakata sa bhagavata byakata tinnam sannojananam parikkhaya sotapanna avinipatadhamma niyata sambodhiparayanati sa kho panassa bhagini samam dittha va hoti anussavasuta va evamsila sa bhagini ahosi itipi evamdhamma sa bhagini ahosi itipi [1]- evamviharini sa bhagini ahosi itipi evam vimutta sa bhagini ahosi itipiti . sa tassa saddhanca silanca sutanca caganca pannanca anussaranti tathattaya cittam upasamharati . Evampi kho anuruddha upasikaya phasuviharo hoti. {202.3} Iti kho anuruddha tathagato na janakuhanattham na janalapanattham na labhasakkarasilokanisamsattham na iti mam jano janatuti savake abbhatite 2- kalakate upapattisu byakaroti asu amutra uppanno 3- asu amutra uppannoti 4- . santi 5- kho anuruddha kulaputta saddha olaraveda olarapamujja te tam sutva tathattaya cittam upasamharanti tesantam anuruddha hoti digharattam hitaya sukhayati. Idamavoca bhagava attamano ayasma anuruddho bhagavato bhasitam abhinanditi. Nalakapanasuttam nitthitam atthamam. ---------- @Footnote: 1 Po. Ma. evampanna sa bhagini ahosi itipi . 2 Po. arabhati te. @3-4 Po. Yu. upapanno . 5 Ma. Yu. santi ca kho. Golissanisuttam [203] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape . tena kho pana samayena golissani nama bhikkhu arannako 1- padarasamacaro sanghamajjhe osato hoti kenacideva karaniyena. [204] Tatra kho ayasma sariputto golissanim nama bhikkhum arabbha bhikkhu amantesi arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena sabrahmacarisu sagaravena bhavitabbam sappatissena . sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto sabrahmacarisu agaravo hoti appatisso tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma sabrahmacarisu agaravo hoti appatissoti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena sabrahmacarisu sagaravena bhavitabbam sappatissena. [205] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena asanakusalena bhavitabbam iti there ca bhikkhu nanupajajja nisidissami nave ca bhikkhu na asanena patibahissamiti . sace avuso @Footnote: 1 Po. aranniko . 2 Yu. agaravo appatissotissa. Arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto na asanakusalo hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma 1- abhisamacarikampi dhammam na janatiti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena asanakusalena bhavitabbam 3-. [206] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena natikalena gamo pavisitabbo na 4- diva patikkamitabbam sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto atikalena gamam pavisati diva patikkamatiti 5- tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma atikalena gamam pavisati diva patikkamatiti tassa 6- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena natikalena gamo pavisitabbo na 7- diva patikkamitabbam. [207] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena @Footnote: 1 ito param asanakusalo na hotiti vacanam marammapotthake dissati. 2 Yu. janatitissa. @3 ito param abhisamacarikopi dhammo janitabbo sace avuso arannako bhikkhu ... @abhisamacarikampi dhammam na janati tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato ... na @janatiti tassa bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna ... abhisamacaro dhammo @janitabboti vacanam marammapotthake dissati. 4-7 Po. natidiva . 5 Ma. itisaddo @natthi. 6 Yu. patikkamatitissa. Na purebhattam pacchabhattam kulesu carittam apajjitabbam . sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto purebhattam pacchabhattam kulesu carittam apajjati tassa bhavanti vattaro ayannunimassayasmato 1- arannakassa ekassaranne seriviharena viharato vikale cariya bahulikata tamenam sanghagatampi samudacaratiti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena na purebhattam pacchabhattam kulesu carittam apajjitabbam. [208] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena anuddhatena bhavitabbam acapalena . sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto uddhato hoti capalo tassa bhavanti vattaro idannunimassayasmato 1- arannakassa ekassaranne seriviharena viharato uddhaccam capalyam bahulikatam tamenam sanghagatampi samudacaratiti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena anuddhatena bhavitabbam acapalena. [209] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena amukharena bhavitabbam avikinnavacena . sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto mukharo hoti vikinnavaco tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma mukharo vikinnavacoti tassa 3- @Footnote: 1 Po. kimpanimassayasmato . 2 Yu. samudacaratitissa . 3 Yu. vikinnavacotissa. Bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena amukharena bhavitabbam avikinnavacena. [210] Arannakenavuso bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena suvacena bhavitabbam kalyanamittena . sace avuso arannako bhikkhu sanghagato sanghe viharanto dubbaco hoti papamitto tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma dubbaco papamittoti tassa bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna sanghagatena sanghe viharantena suvacena bhavitabbam kalyanamittena. [211] Arannakenavuso bhikkhuna indriyesu guttadvarena bhavitabbam . sace avuso arannako bhikkhu indriyesu guttadvaro na hoti 1- tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma indriyesu guttadvaro na hotiti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna indriyesu guttadvarena bhavitabbam. [212] Arannakenavuso bhikkhuna bhojane mattannuna bhavitabbam. Sace avuso 3- arannako bhikkhu bhojane amattannu hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma bhojane amattannu 4- hotiti tassa 5- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna bhojane @Footnote: 1 Yu. aguttadvaro hoti . 2 Yu. aguttadvarotissa . 3 Ma. avusoti natthi. @4 Ma. amattannuti . 5 Yu. amattannatissa. Mattannuna bhavitabbam. [213] Arannakenavuso bhikkhuna jagariyam anuyuttena bhavitabbam. Sace avuso arannako bhikkhu jagariyam ananuyutto hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma jagariyam ananuyutto hotiti 1- tassa bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna jagariyam anuyuttena bhavitabbam. [214] Arannakenavuso bhikkhuna araddhaviriyena bhavitabbam . Sace avuso arannako bhikkhu kusito hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma kusito 2- hotiti tassa bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna araddhaviriyena bhavitabbam. [215] Arannakenavuso bhikkhuna upatthitasatina bhavitabbam . Sace avuso arannako bhikkhu mutthassati hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma mutthassatiti tassa bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna upatthitasatina bhavitabbam. [216] Arannakenavuso bhikkhuna samahitena bhavitabbam . Sace avuso arannako bhikkhu asamahito hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne @Footnote: 1 Yu. ananuyuttotissa. 2 Ma. kusitoti. Yu. kusitotissa. Seriviharena yo ayamayasma asamahitoti tassa 1- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna samahitena bhavitabbam. [217] Arannakenavuso bhikkhuna pannavata bhavitabbam . Sace avuso arannako bhikkhu duppanno hoti tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma duppannoti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna pannavata bhavitabbam. [218] Arannakenavuso bhikkhuna abhidhamme abhivinaye yogo karaniyo . santavuso arannakam bhikkhum abhidhamme abhivinaye panham pucchitaro . sace avuso arannako bhikkhu abhidhamme abhivinaye panham puttho na sampayati tassa bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma abhidhamme abhivinaye panham puttho na sampayatiti tassa 3- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna abhidhamme abhivinaye yogo karaniyo. [219] Arannakenavuso bhikkhuna ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa tattha yogo karaniyo . santavuso arannakam bhikkhum ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa tattha [4]- pucchitaro . sace avuso arannako bhikkhu ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa tattha panham puttho na sampayati @Footnote: 1 Yu. asamahitotissa . 2 Yu. duppannotissa . 3 Yu. sampayatitissa. @4 Po. Ma. Yu. panham. Tassa 1- bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa tattha panham puttho na sampayatiti tassa 2- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa tattha yogo karaniyo. [220] Arannakenavuso bhikkhuna uttarimanussadhamme yogo karaniyo . santavuso arannakam bhikkhum uttarimanussadhamme panham pucchitaro . sace avuso arannako bhikkhu uttarimanussadhamme panham puttho na sampayati tassa 3- bhavanti vattaro kimpanimassayasmato arannakassa ekassaranne seriviharena yo ayamayasma yassatthaya pabbajito tamattham 4- na janatiti tassa 5- bhavanti vattaro tasma arannakena bhikkhuna uttarimanussadhamme yogo karaniyoti. [221] Evam vutte ayasma mahamoggallano ayasmantam sariputtam etadavoca arannakeneva nu kho avuso sariputta bhikkhuna ime dhamma samadaya vattitabba udahu gamantaviharinapiti 6- . Arannakenapi kho avuso moggallana bhikkhuna ime dhamma samadaya vattitabba pageva gamantaviharinati. Golissanisuttam nitthitam navamam. ------------- @Footnote: 1-3 Yu. sampayatissa . 2 Yu. sampayatitissa . 4 Yu. tampattham. @5 Yu. janatitissa. 6 Ma. itisaddo natthi. Kitagirisuttam [222] Evamme sutam ekam samayam bhagava kasisu carikam carati mahata bhikkhusanghena saddhim . tatra kho bhagava bhikkhu amantesi aham kho bhikkhave annatreva [1]- rattibhojana 2- bhunjami annatra kho panaham bhikkhave rattibhojana bhunjamano appabadhatanca sanjanami appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca etha 3- tumhepi bhikkhave annatreva rattibhojana bhunjatha annatra kho pana bhikkhave tumhepi rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjanissatha appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharancati . Evam bhanteti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. [223] Atha kho bhagava kasisu anupubbena carikam caramano yena kitagiri nama kasinam nigamo tadavasari . tatra sudam bhagava kitagirismim viharati kasinam nigame . tena kho pana samayena assajipunabbasuka nama bhikkhu kitagirismim avasika honti . Atha kho sambahula bhikkhu yena assajipunabbasuka bhikkhu tenupasankamimsu upasankamitva assajipunabbasuke bhikkhu etadavocum bhagava kho avuso annatreva rattibhojana bhunjati bhikkhusangho ca annatra kho panavuso rattibhojana bhunjamana appabadhatanca @Footnote: 1 Ma. etthantre casaddo dissati. 2 Po. Ma. rattibhojananti sabbattha dissati. @3 Po. evam. Sanjananti appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca etha 1- tumhepi avuso annatreva rattibhojana bhunjatha annatra kho panavuso tumhepi rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjanissatha appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharancati . Evam vutte assajipunabbasuka bhikkhu te bhikkhu etadavocum mayam kho avuso sayanceva bhunjama pato ca diva ca vikale te mayam sayanceva bhunjamana pato ca diva ca vikale appabadhatanca sanjanama appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca te mayam kim sanditthikam hitva kalikam anudhavissama sayanceva mayam bhunjissama pato ca diva ca vikaleti. [224] Yato 2- kho te bhikkhu nasakkhimsu assajipunabbasuke *- bhikkhu sannapetum atha te 3- bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum idha mayam bhante yena assajipunabbasuka bhikkhu tenupasankamimha 4- upasankamitva assajipunabbasuke bhikkhu etadavocumha 5- bhagava kho avuso annatreva rattibhojana bhunjati bhikkhusangho ca annatra kho panavuso rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjananti appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca etha tumhepi @Footnote: 1 Po. evam . 2 Ma. yato ca kho . 3 Ma. Yu. te bhikkhuti natthi . 4 Ma. Yu. ... @upasankamimha . 5 Ma. Yu. avocumha. @* mikarkr khagoe assajipunabbaske peDna assajipunabbasuke Avuso annatreva rattibhojana bhunjatha annatra kho panavuso tumhepi rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjanissatha appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharancati evam vutte bhante 1- assajipunabbasuka bhikkhu amhe etadavocum mayam kho avuso sayanceva bhunjama pato ca diva ca vikale te mayam sayanceva bhunjamana pato ca diva ca vikale appabadhatanca sanjanama appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca te mayam kim sanditthikam hitva kalikam anudhavissama sayanceva mayam bhunjissama pato ca diva ca vikaleti yato kho mayam bhante nasakkhimha 2- assajipunabbasuke bhikkhu sannapetum atha mayam etamattham bhagavato arocemati. {224.1} Atha kho bhagava annataram bhikkhum amantesi ehi tvam bhikkhu mama vacanena assajipunabbasuke bhikkhu amantehi satthayasmante amantetiti . evam bhanteti kho so bhikkhu bhagavato patissutva yena assajipunabbasuka bhikkhu tenupasankami upasankamitva asasajipunabbasuke bhikkhu etadavoca satthayasmante amantetiti 3- . evamavusoti kho assajipunabbasuka bhikkhu tassa bhikkhuno patissutva yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinne kho assajipunabbasuke bhikkhu bhagava etadavoca saccam kira bhikkhave sambahula bhikkhu tumhe upasankamitva @Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi . 2 Ma. Yu. nasakkhimha . 3. Ma. amantesiti. Etadavocum bhagava kho avuso annatreva rattibhojana bhunjati bhikkhusangho ca annatra kho panavuso rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjananti appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca etha 1- tumhepi avuso annatreva rattibhojana bhunjatha annatra kho panavuso tumhepi rattibhojana bhunjamana appabadhatanca sanjanissatha appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharancati evam vutte kira 2- bhikkhave tumhe te bhikkhu evam avacuttha mayam kho panavuso sayanceva bhunjama pato ca diva ca vikale te mayam sayanceva bhunjamana pato ca diva ca vikale appabadhatanca sanjanama appatankatanca lahutthananca balanca phasuviharanca te mayam kim sanditthikam hitva kalikam anudhavissama sayanceva mayam bhunjissama pato ca diva ca vikaleti. Evam bhante. [225] Kinnu me tumhe bhikkhave evam dhammam desitam ajanatha yankincayam purisapuggalo patisamvedeti sukham va dukkham va adukkhamasukham va tassa akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti . no hetam bhante . nanu me tumhe bhikkhave evam dhammam desitam ajanatha idhekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti idha panekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato akusala dhamma @Footnote: 1 Po. evam . 2 Ma. kim nu bhikkhave. Parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti idhekaccassa evarupam dukkham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti idha panekaccassa evarupam dukkham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhanti idhekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayanti idha panekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti. Evam bhante. [226] Sadhu bhikkhave maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam 1- pannaya idhekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evamaham 2- ajananto evarupam sukham vedanam pajahathati vadeyyam api nu me etam bhikkhave evarupam abhavissati . no hetam bhante . yasma ca kho etam bhikkhave maya natam dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti tasmaham evarupam sukham vedanam pajahathati vadami . Maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam pannaya idhekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato @Footnote: 1 Si. Yu. phassitam . 2 Po. Ma. evaham . 3 Yu. patirupam. Akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evamaham ajananto evarupam sukham vedanam upasampajja viharathati vadeyyam api nu 1- me etam bhikkhave patirupam abhavissati. No hetam bhante. Yasma ca kho etam bhikkhave maya natam dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam sukham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti tasmaham evarupam sukham vedanam upasampajja viharathati vadami. [227] Maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam pannaya idhekaccassa evarupam dukkham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evamaham ajananto evarupam dukkham vedanam pajahathati vadeyyam api nu me etam bhikkhave patirupam abhavissati. No hetam bhante. {227.1} Yasma ca kho etam bhikkhave maya natam dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam dukkham 2- vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti tasmaham evarupam dukkham vedanam pajahathati vadami . maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam pannaya idhekaccassa evarupam dukkham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evamaham ajananto evarupam dukkham vedanam upasampajja viharathati vadeyyam api nu me etam bhikkhave patirupam @Footnote: 1 Ma. nu kho . 2 Yu. adukkhamasukham. Abhavissati . no hetam bhante . yasma ca kho etam bhikkhave maya natam dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam dukkham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti tasmaham evarupam dukkham vedanam upasampajja viharathati vadami. [228] Maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam pannaya idhekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti evamaham ajananto evarupam adukkhamasukham vedanam pajahathati vadeyyam api nu me etam bhikkhave patirupam abhavissati . No hetam bhante . yasma ca kho etam bhikkhave maya natam dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma abhivaddhanti kusala dhamma parihayantiti tasmaham evarupam adukkhamasukham vedanam pajahathati vadami . maya cetam bhikkhave annatam abhavissa adittham aviditam asacchikatam aphusitam pannaya idhekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti evamaham ajananto evarupam adukkhamasukham vedanam upasampajja viharathati vadeyyam api nu me etam bhikkhave patirupam abhavissati . No hetam bhante . yasma ca kho etam bhikkhave maya natam Dittham viditam sacchikatam phusitam pannaya idhekaccassa evarupam adukkhamasukham vedanam vediyato akusala dhamma parihayanti kusala dhamma abhivaddhantiti tasmaham evarupam adukkhamasukham vedanam upasampajja viharathati vadami. [229] Naham bhikkhave sabbesamyeva bhikkhunam appamadena karaniyanti vadami na 1- panaham bhikkhave sabbesamyeva bhikkhunam na appamadena karaniyanti vadami . ye te bhikkhave bhikkhu arahanto khinasava vusitavanto katakaraniya ohitabhara anuppattasadattha parikkhinabhavasannojana sammadanna vimutta tatharupanaham bhikkhave bhikkhunam na appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu katantesam appamadena abhabba te pamajjitum. {229.1} Ye ca kho te bhikkhave bhikkhu sekha appattamanasa anuttaram yogakkhemam patthayamana viharanti tatharupanaham bhikkhave bhikkhunam appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ime ayasmanto anulomikani senasanani patisevamana kalyanamitte bhajamana indriyani samannanayamana yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyunti . imam kho aham bhikkhave imesam bhikkhunam appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. @Footnote: 1 Ma. na panaham ... vadamiti ime patha na dissanti. [230] Sattime bhikkhave puggala santo samvijjamana lokasmim katame satta ubhatobhagavimutto pannavimutto kayasakkhi ditthippatto saddhavimutto dhammanusari saddhanusari. [231] Katamo ca 1- bhikkhave puggalo ubhatobhagavimutto idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te kayena phusitva 2- viharati pannaya cassa disva asava parikkhina honti ayam vuccati bhikkhave puggalo ubhatobhagavimutto . imassa kho aham bhikkhave bhikkhuno na appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu katantassa appamadena abhabbo so pamajjitum. [232] Katamo ca bhikkhave puggalo pannavimutto idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te na 3- kayena phusitva viharati pannaya cassa disva asava parikkhina honti ayam vuccati bhikkhave puggalo pannavimutto . Imassapi kho aham bhikkhave bhikkhuno na 4- appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu katantassa appamadena abhabbo so pamajjitum. [233] Katamo ca bhikkhave puggalo kayasakkhi idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe @Footnote: 1 Po. casaddo natthi . 2 Yu. Si. sattavaresu phassitvati patho dissati. @3 Po. nakaro natthi . 4 Ma. nakaro natthi. Aruppa te kayena phusitva viharati pannaya cassa disva ekacce asava parikkhina honti ayam vuccati bhikkhave puggalo kayasakkhi . imassa kho aham bhikkhave bhikkhuno appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati . Imam kho aham bhikkhave imassa bhikkhuno appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. [234] Katamo ca bhikkhave puggalo ditthippatto 1- idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te na 2- kayena phusitva viharati pannaya cassa disva ekacce asava parikkhina honti tathagatappavedita cassa dhamma pannaya vodittha honti vocarita ayam vuccati bhikkhave puggalo ditthippatto . imassapi kho aham bhikkhave bhikkhuno appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram @Footnote: 1 annattha ditthappattotipi dissati . 2 Po. nakaro natthi. Brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati . imam kho aham bhikkhave imassa bhikkhuno appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. [235] Katamo ca bhikkhave puggalo saddhavimutto idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te na 1- kayena phusitva viharati pannaya cassa disva ekacce asava parikkhina honti tathagate cassa saddha nivittha hoti mulajata patitthita ayam vuccati bhikkhave puggalo saddhavimutto . Imassapi kho aham bhikkhave bhikkhuno appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati . imam kho aham bhikkhave imassa bhikkhuno appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. [236] Katamo ca bhikkhave puggalo dhammanusari idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te na 2- kayena phusitva viharati pannaya cassa disva ekacce 3- asava parikkhina 4- honti tathagatappavedita @Footnote: 1-2 Po. Ma. nakaro natthi . 3 Yu. ekacceti patho natthi . 4 Yu. aparikkhina. Cassa dhamma pannaya mattaso nijjhanam khamanti apicassa ime dhamma honti seyyathidam saddhindriyam viriyindriyam satindriyam samadhindriyam pannindriyam ayam vuccati bhikkhave puggalo dhammanusari . Imassapi kho aham bhikkhave bhikkhuno appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ayamayasma anulomikani senasanani patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati . imam kho aham bhikkhave imassa bhikkhuno appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. [237] Katamo ca bhikkhave puggalo saddhanusari idha bhikkhave ekacco puggalo ye te santa vimokkha atikkamma rupe aruppa te na 1- kayena phusitva viharati pannaya cassa disva ekacce asava parikkhina honti tathagate cassa saddhamattam hoti pemamattam apicassa ime dhamma honti seyyathidam saddhindriyam viriyindriyam satindriyam samadhindriyam pannindriyam ayam vuccati bhikkhave puggalo saddhanusari . imassapi kho aham bhikkhave bhikkhuno appamadena karaniyanti vadami tam kissa hetu appevanama ayamayasma anulomikani senasanani @Footnote: 1 Po. nakaro natthi. Patisevamano kalyanamitte bhajamano indriyani samannanayamano yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyati . imam kho aham bhikkhave imassa bhikkhuno appamadaphalam sampassamano appamadena karaniyanti vadami. [238] Naham bhikkhave adikeneva annaradhanam vadami apica bhikkhave anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada annaradhana hoti . kathanca bhikkhave anupubbasikkha anupubbakiriya anupubbapatipada annaradhana hoti . idha bhikkhave saddhajato upasankamati upasankamanto payirupasati payirupasanto sotam odahati ohitasoto dhammam sunati sutva dhammam 1- dhareti dhatanam 2- dhammanam attham upaparikkhati attham upaparikkhato dhamma nijjhanam khamanti dhammanijjhanakkhantiya 3- sati chando jayati chandajato ussahati ussahitva 4- tuleti tulayitva padahati pahitatto samano kayena ceva paramam saccam sacchikaroti pannaya ca nam ativijjha passati. {238.1} Sapi nama bhikkhave saddha nahosi tampi nama bhikkhave upasankamanam nahosi sapi nama bhikkhave payirupasana nahosi tampi nama bhikkhave sotavadhanam nahosi tampi nama bhikkhave dhammassavanam nahosi sapi nama bhikkhave dhammadharana nahosi sapi nama bhikkhave atthupaparikkhata 5- nahosi sapi nama bhikkhave @Footnote: 1 Ma. dhammesu . 2 Ma. dhatanam . 3 Ma. dhammanij... . 4 Ma. ussahetva. @5 Yu. atthupaparikkha. Dhammanijjhanakkhanti nahosi sopi nama bhikkhave chando nahosi sopi nama bhikkhave ussaho nahosi sapi nama bhikkhave tulana nahosi tampi nama bhikkhave padhanam nahosi vippatipannattha 1- bhikkhave micchapatipannattha 2- bhikkhave kivadurevime bhikkhave moghapurisa apakkanta imasma dhammavinaya. [239] Atthi bhikkhave catuppadam veyyakaranam yassudditthassa vinnu puriso nacirasseva pannaya attham ajaneyya uddisissama 3- vo bhikkhave ajanissatha metanti . ke ca mayam bhante ke ca dhammassa annataroti . yopi so bhikkhave sattha amisagaruko 4- amisadayado amisehi samsattho viharati tassapayam evarupi panopanaviya 5- na upeti evanca no assa atha nam kareyyama na ca no evamassa na nam kareyyamati . kimpana bhikkhave yam tathagato sabbaso amisehi visamsattho viharati saddhassa bhikkhave savakassa satthu sasane pariyogayha 6- vattato ayamanudhammo 7- hoti sattha bhagava savakohamasmi 8- janati bhagava naham janamiti. {239.1} Saddhassa bhikkhave savakassa satthu sasane pariyogayha vattato rulhaniyam 9- satthu sasanam hoti ojavantam . saddhassa bhikkhave savakassa satthu sasane pariyogayha vattato ayamanudhammo 10- hoti kamam taco ca naharu ca atthi ca avasussatu 11- me 12- sarire avasussatu 13- mamsalohitam @Footnote: 1 Po. vippatipannattham . 2 Po. micchapatipannattham . 3 Ma. udditthassapi @bhikkhave. Yu. uddisissami . 4 Ma. Yu. amisagaru . 5 Si. Yu. panopanavidha. @6 Po. Yu. pariyogaya . 7-10 Po. ayam pana dhammo . 8 Ma. savakohamasmiti. @9 Yu. rulhniyam. 11 Ma. Yu. avasissatu. 12 Yu. meti patho natthi. @13 Yu. upasussatu. Yantam purisathamena purisaviriyena purisaparakkamena pattabbam na tam apapunitva viriyassa santhanam bhavissatiti . saddhassa bhikkhave savakassa satthu sasane pariyogayha vattato dvinnam phalanam annataram phalam patikankham dittheva dhamme anna sati va upadisese anagamitati. Idamavoca bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Kitagirisuttam nitthitam dasamam. Bhikkhuvaggo nitthito dutiyo. --------- Tassa vaggassa uddanam kunjararahulasassataloko 1- malunkyaputto ca bhaddalinamo dijakhuddasahampatiyacana nalakipadaragirinamo asamo pavaro dutiyo varavaggo. -------- @Footnote: 1 Ma. kunjaro rahulo yassa satthussa loka @ malukyaputtatathabhaddalinamani @ pancannam sahampatiyacanathanali @ kitagiri nama asamo pavaro. @ dutiyo varavaggo @ bhikkhuvaggo nitthito. Paribbajakavaggo ------ culavacchagottasuttam 1- [240] Evamme sutam ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . tena kho pana samayena vacchagotto paribbajako ekapundarike paribbajakarame pativasati . atha kho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya vesalim 2- pindaya pavisi . atha kho bhagavato etadahosi atippago kho tava vesaliyam pindaya caritum yannunaham yena ekapundariko paribbajakaramo yena vacchagotto paribbajako tenupasankameyyanti . Atha kho bhagava yena ekapundariko paribbajakaramo yena vacchagotto paribbajako tenupasankami . addasa kho vacchagotto paribbajako bhagavantam [3]- durato agacchantam disva bhagavantam etadavoca etu kho bhante bhagava svagatam bhante bhagavato 4- cirassam kho bhante bhagava imam pariyayamakasi yadidam idhagamanaya nisidatu bhante bhagava idamasanam pannattanti . nisidi bhagava pannatte asane . vacchagottopi kho paribbajako annataram nicam asanam gahetva ekamantam nisidi. @Footnote: 1 Ma. Yu. tevijjavacchagottasuttam . 2 Po. vesaliyam. @3 Yu. etthantare vasaddo atthi. 4 Po. bhagava. [241] Ekamantam nisinno kho vacchagotto paribbajako bhagavantam etadavoca sutametam bhante samano gotamo sabbannu sabbadassavi aparisesam nanadassanam patijanati carato ca me titthato ca suttassa ca jagarassa ca satatam samitam nanadassanam paccupatthitanti ye te bhante evamahamsu samano gotamo sabbannu sabbadassavi aparisesam nanadassanam patijanati carato ca me titthato ca suttassa ca jagarassa ca satatam samitam nanadassanam paccupatthitanti kacci te bhante bhagavato vuttavadino na ca bhagavantam abhutena abbhacikkhanti dhammassa canudhammam byakaronti na ca koci sahadhammiko vadanuvado garayham thanam agacchatiti . Ye te vaccha evamahamsu samano gotamo sabbannu sabbadassavi aparisesam nanadassanam patijanati carato ca me titthato ca suttassa ca jagarassa ca satatam samitam nanadassanam paccupatthitanti na me te vuttavadino abbhacikkhanti ca pana mante 1- asata abhutenati. [242] Katham byakaramana pana mayam bhante vuttavadino ceva bhagavato assama na ca bhagavantam abhutena abbhacikkheyyama dhammassa canudhammam byakareyyama na ca koci sahadhammiko vadanuvado garayham thanam agaccheyyati . tevijjo samano gotamoti kho vaccha byakaramano vuttavadi ceva me assa na ca @Footnote: 1 Ma. mam. Mam abhutena abbhacikkheyya dhammassa canudhammam byakareyya na ca koci sahadhammiko vadanuvado garayham thanam agaccheyya . aham hi vaccha yavadeva akankhami anekavihitam pubbenivasam anussarami seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo .pe. iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussarami . aham hi vaccha yavadeva akankhami dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passami cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate .pe. yathakammupage satte pajanami . aham hi vaccha asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharami. {242.1} Tevijjo samano gotamoti kho vaccha byakaramano vuttavadi ceva me assa na ca mam abhutena abbhacikkheyya dhammassa canudhammam byakareyya na ca koci sahadhammiko vadanuvado garayham thanam agaccheyyati. [243] Evam vutte vacchagotto paribbajako bhagavantam etadavoca atthi nu kho bho gotama koci gihi gihisannojanam appahaya [1]- kayassa bheda dukkhassantakaroti . natthi kho vaccha koci gihi gihisannojanam appahaya kayassa bheda dukkhassantakaroti 2-. {243.1} Atthi pana bho gotama koci gihi gihisannojanam appahaya kayassa bheda [3]- saggupagoti. Na 4- kho vaccha ekamyeva satam na dve satani @Footnote: 1 Po. dittheva dhamme . 2 katthaci dukkhassantam karoti . 3 Po. parammarana. @4 Ma. na kho vaccha...saggupagati ime patha natthi. idha pana atthi kho vaccha @koci gihi gihisannojanam appahaya kayassa bheda saggupagotiti ime patha dissanti. Na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho bhiyyova ye gihi gihisannojanam appahaya kayassa bheda saggupagati. {243.2} Atthi nu kho bho gotama koci ajivako kayassa bheda dukkhassantakaroti . natthi kho vaccha koci ajivako kayassa bheda dukkhassantakaroti . atthi pana bho gotama koci ajivako kayassa bheda saggupagoti . ito kho so 1- vaccha ekanavuto 2- kappo yamaham anussarami nabhijanami 3- kanci ajivakam saggupagam annatra ekena so capi 4- kammavadi kiriyavaditi . evam sante bho gotama sunnam adum titthayatanam antamaso saggupagenati 5- . Evam [6]- vaccha sunnam adum titthayatanam antamaso saggupagenapiti. Idamavoca bhagava attamano vacchagotto paribbajako bhagavato bhasitam abhinanditi. Culavacchagottasuttam nitthitam pathamam. ------------ @Footnote: 1 Ma. soti patho natki . 2 Po. ekunanavutikappe . Ma. ekanavute kappe. @3 Ma. abhijanami na kinci . 4 Ma. so pasim. Yu. so pasi . 5 Ma. saggupagenapiti. @Yu. saggupagenapiti. [6] Yu. etthantare santeti patho dissati. Aggivacchagottasuttam [244] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame . atha kho vacchagotto paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi. [245] Ekamantam nisinno kho vacchagotto paribbajako bhagavantam etadavoca kinnu kho bho gotama sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthi 1- bhavam gotamoti. {245.1} Na kho aham vaccha evamditthi sassato loko idameva saccam moghamannanti . kim 2- pana bho gotama asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . na kho aham vaccha evamditthi asassato loko idameva saccam moghamannanti . kinnu kho bho gotama antava loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti. {245.2} Na kho aham vaccha evamditthi antava loko idameva saccam moghamannanti . kim 3- pana bho gotama anantava loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . Na kho aham vaccha evamditthi anantava loko idameva saccam moghamannanti . kinnu kho bho gotama tam jivam tam sariram @Footnote: 1 Yu. sabbattha evamditthi iti dissati . 2-3 Po. kinnukho. Ma. kim nu kho. Idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . na kho aham vaccha evamditthi tam jivam tam sariram idameva saccam moghamannanti . Kim 1- pana bho gotama annam jivam annam sariram idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . na kho aham vaccha evamditthi annam jivam annam sariram idameva saccam moghamannanti . Kinnu kho bho gotama hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti. {245.3} Na kho aham vaccha evamditthi hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti . kim 1- pana bho gotama na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . na kho aham vaccha evamditthi na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti . kinnu kho bho gotama hoti ca na ca hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti. {245.4} Na kho aham vaccha evamditthi hoti ca na ca hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti . kim pana bho gotama neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti . na kho aham vaccha evamditthi neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti. @Footnote: 1 Po. kinnu kho. ito param sabbattha idisameva. [246] Kinnu kho bho gotama sassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi sassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi . kim pana bho gotama asassato loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi asassato loko idameva saccam moghamannanti vadesi . kinnu kho bho gotama antava loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi antava loko idameva saccam moghamannanti vadesi. {246.1} Kim pana bho gotama anantava loko idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi anantava loko idameva saccam moghamannanti vadesi . kinnu kho bho gotama tam jivam tam sariram idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi tam jivam tam sariram idameva saccam moghamannanti vadesi . Kim pana bho gotama annam jivam annam sariram idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi annam jivam annam sariram idameva saccam moghamannanti vadesi. {246.2} Kinnu kho bho gotama hoti tathagato Parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi . kim pana bho gotama na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi. {246.3} Kinnu kho bho gotama hoti ca na ca hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi hoti ca na ca hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi . kim pana bho gotama neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti evamditthi bhavam gotamoti iti puttho samano na kho aham vaccha evamditthi neva hoti na na hoti tathagato parammarana idameva saccam moghamannanti vadesi . kim pana bhavam gotamo adinavam sampassamano evam imani sabbaso ditthigatani anupagatoti. [247] Sassato lokoti kho vaccha ditthigatametam ditthigahanam ditthikantaro 1- ditthivisukam ditthivipphanditam ditthisannojanam sadukkham savighatam saupayasam saparilaham na nibbidaya na viragaya na nirodhaya na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na nibbanaya @Footnote: 1 Yu. ditthikantaram. Samvattati . asassato lokoti kho vaccha .pe. antava lokoti kho vaccha .pe. anantava lokoti kho vaccha .pe. Tam jivam tam sariranti kho vaccha .pe. annam jivam annam sariranti kho vaccha .pe. hoti tathagato parammaranati kho vaccha .pe. Na hoti tathagato parammaranati kho vaccha .pe. hoti ca na ca hoti tathagato parammaranati kho vaccha .pe. neva hoti na na hoti tathagato parammaranati kho vaccha ditthigatametam ditthigahanam ditthikantaro ditthivisukam ditthivipphanditam ditthisannojanam sadukkham savighatam saupayasam saparilaham na nibbidaya na viragaya na nirodhaya na upasamaya na abhinnaya na sambodhaya na nibbanaya samvattati . imam kho aham vaccha adinavam sampassamano evam imani sabbaso ditthigatani anupagatoti. {247.1} Atthi pana bhoto gotamassa kinci ditthigatanti . Ditthigatanti kho vaccha apanitametam tathagatassa ditthanhetam vaccha tathagatena iti rupam iti rupassa samudayo iti rupassa atthangamo iti vedana iti vedanaya samudayo iti vedanaya atthangamo iti sanna iti sannaya samudayo iti sannaya atthangamo iti sankhara iti sankharanam samudayo iti sankharanam atthangamo iti vinnanam iti vinnanassa samudayo iti vinnanassa atthangamoti tasma tathagato sabbamannitanam sabbamatthitanam sabbahankaramamankaramananusayanam 1- @Footnote: 1 Ma. ahankara.... Khaya viraga nirodha caga patinissagga anupada vimuttoti vadamiti. [248] Evam vimuttacitto pana bho gotama bhikkhu kuhim uppajjatiti 1-. Uppajjatiti kho vaccha na upeti . tenahi bho gotama na uppajjatiti. Na uppajjatiti kho vaccha na upeti . tenahi bho gotama uppajjati ca na ca uppajjatiti . uppajjati ca na ca uppajjatiti kho vaccha na upeti . tenahi bho gotama neva uppajjati na na uppajjatiti . Neva uppajjati na na uppajjatiti kho vaccha na upeti. [249] Evam vimuttacitto pana bho gotama bhikkhu kuhim uppajjatiti iti puttho samano uppajjatiti 2- vaccha na upetiti vadesi . tenahi bho gotama na uppajjatiti iti puttho samano na uppajjatiti kho vaccha na upetiti vadesi . tenahi bho gotama uppajjati ca na ca uppajjatiti iti puttho samano uppajjati ca na ca uppajjatiti kho vaccha na upetiti vadesi . tenahi bho gotama neva uppajjati na na uppajjatiti iti puttho samano neva uppajjati na na uppajjatiti kho vaccha na upetiti vadesi . Etthaham bho gotama annanamapadim ettha sammohamapadim . Yapi me esa bhoto gotamassa purimena kathasallapena ahu @Footnote: 1 upapajjatitipi patho. Ma. sabbattha upapajjatiti dissati. @2 Ma. upapajjatiti kho vaccha. Pasadamatta sapi me etarahi antarahitati. [250] Alanhi te vaccha annanaya alam sammohaya gambhiro hayam 1- vaccha dhammo duddaso duranubodho santo panito atakkavacaro nipuno panditavedaniyo so taya dujjano annaditthikena annakkhantikena annarucikena annatthayogena 2- annatthacariyakena {250.1} tenahi vaccha tamyevettha patipucchissami yatha te khameyya tatha tam 3- byakareyyasi tam kim mannasi vaccha sace te purato aggi jaleyya janeyyasi tvam ayam me purato aggi jalatiti . sace me bho gotama purato aggi jaleyya janeyyaham ayam me purato aggi jalatiti . sace pana tam vaccha evam puccheyya yo te ayam purato aggi jalati ayam aggi kim paticca jalatiti evam puttho tvam vaccha kinti byakareyyasiti . Sace mam bho gotama evam puccheyya yo te ayam purato aggi jalati ayam aggi kim paticca jalatiti evam puttho aham bho gotama evam byakareyyam yo me purato aggi jalati ayam aggi tinakatthupadanam paticca jalatiti . sace 4- vaccha purato so aggi nibbayeyya janeyyasi tvam ayam me purato aggi nibbutoti . Sace me bho gotama purato so aggi nibbayeyya janeyyaham ayam me purato aggi nibbutoti . sace pana tam vaccha evam puccheyya yo te ayam purato aggi nibbuto so aggi ito @Footnote: 1 Po. cayam. Ma. tathayeva . 2 Ma. annatrayogena annatra acariyakena. @3 Ma. nam . 4 Yu. sace te vaccha. Katamam disam gato puratthimam 1- va pacchimam va uttaram va dakkhinam vati evam puttho tvam vaccha kinti byakareyyasiti . na upeti bho gotama yanhi so bho gotama aggi tinakatthupadanam paticca jalati 2- tassa ca pariyadana annassa ca anupahara 3- anaharo nibbutotveva sankhyam gacchatiti. [251] Evameva kho vaccha yena rupena tathagatam pannapayamano pannapeyya tam rupam tathagatassa pahinam ucchinnamulam talavatthukatam anabhavangatam 4- ayatim anuppadadhammam rupasankhavimutto kho vaccha tathagato gambhiro appameyyo duppariyogalho . seyyathapi mahasamuddo uppajjatiti 5- na upeti na uppajjatiti na upeti uppajjati ca na ca uppajjatiti na upeti neva uppajjati na na uppajjatiti na upeti. {251.1} Yaya vedanaya tathagatam pannapayamano pannapeyya sa vedana tathagatassa pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata 6- ayatim anuppadadhamma vedanasankhavimutto 7- kho vaccha tathagato gambhiro appameyyo duppariyogalho . seyyathapi mahasamuddo uppajjatiti na upeti na uppajjatiti na upeti uppajjati ca na ca uppajjatiti na upeti neva uppajjati na na uppajjatiti na upeti. {251.2} Yaya sannaya tathagatam pannapayamano pannapeyya sa sanna tathagatassa @Footnote: 1 Ma. puratthimam va dakkhinam va pacchimam va uttaram vati . 2 Yu. ajaliti dissati. @3 Po. anupadana . 5 Po. upapajjatiti sabbattha dissati. @4-6 Po. ...katam ...kata. 7 Ma. vedanasankhyavimutto. Pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma sannasankhavimutto 1- kho vaccha tathagato gambhiro appameyyo duppariyogalho . seyyathapi mahasamuddo uppajjatiti na upeti na uppajjatiti na upeti uppajjati ca na ca uppajjatiti na upeti neva uppajjati na na uppajjatiti na upeti. {251.3} Yehi sankharehi tathagatam pannapayamano pannapeyya te sankhara tathagatassa pahina ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma sankharasankhavimutto kho vaccha tathagato gambhiro appameyyo duppariyogalho . seyyathapi mahasamuddo uppajjatiti na upeti na uppajjatiti na upeti uppajjatiti ca na ca uppajjatiti na upeti neva uppajjati na na uppajjatiti na upeti. {251.4} Yena vinnanena tathagatam pannapayamano pannapeyya tam vinnanam tathagatassa pahinam ucchinnamulam talavatthukatam anabhavangatam ayatim anuppadadhammam vinnanasankhavimutto kho vaccha tathagato gambhiro appameyyo duppariyogalho . seyyathapi mahasamuddo uppajjatiti na upeti na uppajjatiti na upeti uppajjati ca na ca uppajjatiti na upeti neva uppajjati na na uppajjatiti na upetiti 2-. [252] Evam vutte vacchagotto paribbajako bhagavantam etadavoca seyyathapi bho gotama gamassa va nigamassa va @Footnote: 1 Ma. ...sankhYu... . 2 Ma. itisaddo natthi. Avidure mahasalarukkho tassa aniccata sakhapalasam 1- palujjeyya tacapappatika palujjeyyum pheggu 2- palujjeyya so aparena samayena apagatasakhapalaso apagatatacapappatiko apagataphegguko suddhe 3- sare patitthito evameva bhoto gotamassa pavacanam apagatasakhapalasam apagatatacapappatikam apagatapheggukam suddhe 4- sare patitthitam abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi bho gotama nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulahassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota gotamena anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhavantam gotamam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Aggivacchagottasuttam nitthitam dutiyam. ------------ @Footnote: 1 Ma. sakhapalasa palujjeyyum. 2 Ma. pheggu palujjeyyum. 3 Yu. suddho assa. @4 Ma. Yu. suddhanti dissati. Mahavacchagottasuttam [253] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape . atha kho vacchagotto paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho vacchagotto paribbajako bhagavantam etadavoca digharattaham bhota gotamena sahakathi sadhu me bhavam gotamo sankhittena kusalakusalam desetuti . sankhittenapi kho te aham vaccha kusalakusalam deseyyam vittharenapi kho te aham vaccha kusalakusalam deseyyam apica te aham vaccha sankhittena kusalakusalam desessami 1- tam sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhoti kho vacchagotto paribbajako bhagavato paccassosi. [254] Bhagava etadavoca lobho 2- kho vaccha akusalam alobho kho vaccha 3- kusalam doso kho vaccha akusalam adoso kho vaccha kusalam moho kho vaccha akusalam amoho kho vaccha kusalam iti kho vaccha ime tayo dhamma akusala tayo dhamma kusala. {254.1} Panatipato kho vaccha akusalam panatipata veramani kusalam adinnadanam kho vaccha akusalam adinnadana veramani kusalam kamesumicchacaro kho vaccha akusalam kamesumicchacara veramani kusalam @Footnote: 1 Po. deseyyami . 2 Po. lobho ... doso ... moho ... akusalam alobho ... @adoso ... amoho ... kusalam . 3 Ma. Yu. kho vacchati natthi. Musavado kho vaccha akusalam musavada veramani kusalam pisuna vaca kho vaccha akusalam pisunaya vacaya veramani kusalam pharusa vaca kho vaccha akusalam pharusaya vacaya veramani kusalam samphappalapo kho vaccha akusalam samphappalapa veramani kusalam abhijjha kho vaccha akusalam anabhijjha kusalam byapado kho vaccha akusalam abyapado kusalam micchaditthi kho vaccha akusalam sammaditthi kusalam iti kho vaccha ime dasa dhamma akusala dasa dhamma kusala. {254.2} Yato kho vaccha bhikkhuno tanha pahina hoti ucchinnamula talavatthukata anabhavangata ayatim anuppadadhamma hoti so bhikkhu araham khinasavo vusitava 1- katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasannojano sammadanna vimuttoti. [255] Titthatu bhavam gotamo atthi pana 2- bhoto gotamassa ekabhikkhu 3- savako [4]- asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharatiti . na kho vaccha ekamyeva satam na dve satani na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho vaccha 5- bhiyyova ye bhikkhu mama savaka asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja 6- viharantiti. {255.1} Titthatu bhavam gotamo titthantu bhikkhu atthi pana bhoto gotamassa ekabhikkhunipi savika asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva @Footnote: 1 Po. vusitabrahmacariyo . 2 Ma. pana te . 3 Ma. ekabhikkhupi . 4 Ma. @etthantare yoti dissati . 5 Ma. Yu. ayam patho na dissati 6 Yu. ayam @patho na dissati 6 Yu. ayam patho na dissati. Upasampajja viharatiti . na kho vaccha ekamyeva satam na dve satani na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho bhiyyova ya bhikkhuniyo mama savika asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharantiti. [256] Titthatu bhavam gotamo titthantu bhikkhu titthantu bhikkhuniyo atthi pana bhoto gotamassa ekupasakopi savako gihi odatavasano sabrahmacari 1- pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatiko tattha parinibbayi anavattidhammo tasma lokati . Na kho vaccha ekamyeva satam na dve satani na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho bhiyyova ye upasaka mama savaka gihi odatavasana sabrahmacarino pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatika tattha parinibbayino anavattidhamma tasma lokati. {256.1} Titthatu bhavam gotamo titthantu bhikkhu titthantu bhikkhuniyo titthantu upasaka gihi odatavasana sabrahmacarino 2- atthi pana bhoto gotamassa ekupasakopi savako gihi odatavasano kamabhogi sasanakaro ovadapatikaro [3]- tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparappaccayo satthu sasane viharatiti . na kho vaccha ekamyeva satam na dve satani na tini satani na cattari satani na panca @Footnote: 1 Ma. brahmacari yo . 2 Ma. brahmacarino . 3 Ma. etthantare yoti dissati. Satani atha kho bhiyyova ye upasaka mama savaka gihi odatavasana kamabhogino sasanakara ovadapatikara tinnavicikiccha vigatakathamkatha vesarajjappatta aparappaccaya satthu sasane viharantiti. {256.2} Titthatu bhavam gotamo titthantu bhikkhu titthantu bhikkhuniyo titthantu upasaka gihi odatavasana sabrahmacarino titthantu upasaka gihi odatavasana kamabhogino atthi pana bhoto gotamassa ekupasikapi savika gihi odatavasana sabrahmacarini [1]- pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatika tatthaparinibbayini anavattidhamma tasma lokati . na kho vaccha ekamyeva satam na dve satani na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho bhiyyova ya upasika mama savika gihi odatavasana sabrahmacariniyo pancannam orambhagiyanam sannojananam parikkhaya opapatika tattha parinibbayiniyo anavattidhamma tasma lokati. {256.3} Titthatu bhavam gotamo titthantu bhikkhu titthantu bhikkhuniyo titthantu upasaka gihi odatavasana sabrahmacarino titthantu upasaka gihi odatavasana kamabhogino titthantu upasika gihi odatavasana sabrahmacariniyo atthi pana bhoto gotamassa ekupasikapi savika gihi odatavasana kamabhogini sasanakara 2- ovadapatikara [3]- tinnavicikiccha vigatakathamkatha vesarajjappatta aparappaccaya satthu sasane viharatiti . na kho vaccha ekamyeva satam na @Footnote: 1 Ma. etthantare yati dissati. 2 Ma. sasanakari. 3 Ma. etthantare yati dissati. Dve satani na tini satani na cattari satani na panca satani atha kho bhiyyova ya upasika mama savika gihi odatavasana kamabhoginiyo sasanakara ovadapatikara tinnavicikiccha vigatakathamkatha vesarajjappatta aparappaccaya satthu sasane viharantiti. [257] Sace hi bho gotama imam dhammam bhavamyeva gotamo aradhako abhavissa no ca kho bhikkhu aradhaka abhavimsu 1- evamidam brahmacariyam apparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu ca aradhaka evamidam brahmacariyam paripuram tenangena . sace hi bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako abhavissa bhikkhu ca aradhaka abhavissamsu no ca kho bhikkhuniyo aradhika abhavimsu evamidam brahmacariyam apparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu ca aradhaka bhikkhuniyo ca aradhika evamidam brahmacariyam paripuram tenangena. [258] Sace hi bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako abhavissa bhikkhu ca aradhaka abhavissamsu bhikkhuniyo ca aradhika abhavissamsu no ca kho upasaka gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka abhavimsu evamidam brahmacariyam apparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu [2]- aradhaka bhikkhuniyo ca aradhika upasaka ca @Footnote: 1 Po. abhavissum. Ma. abhavissamsu . 2 Yu. ca. Gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka 1- evamidam brahmacariyam paripuram tenangena. {258.1} Sace hi bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako abhavissa bhikkhu ca aradhaka abhavissamsu bhikkhuniyo ca aradhika abhavissamsu upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka abhavissamsu no ca kho 2- upasaka gihi odatavasana kamabhogino aradhaka abhavimsu [3]- evamidam brahmacariyam apparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu ca aradhaka bhikkhuniyo ca aradhika upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino aradhaka [4]- evamidam brahmacariyam paripuram tenangena. {258.2} Sace hi bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako abhavissa bhikkhu ca aradhaka abhavissamsu bhikkhuniyo ca aradhika abhavissamsu upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka abhavissamsu upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino aradhaka abhavissamsu no ca kho 5- upasika gihi odatavasana sabrahmacariniyo aradhika abhavimsu 6- evamidam brahmacariyam aparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu ca aradhaka bhikkhuniyo ca aradhika upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino @Footnote: 1 potthake upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino aradhakati dissati. @2-5 Po. no ca khoti na dissati . 3 Po. no ca kho upasika gihi odatavasana @brahmacariniyo aradhaka abhavissunti dissati . 4 Po. upasika ca gihi @odatavasana brahmacariniyo aradhaka . 6 Po. no ca kho upasika gihi @odatavasana kamabhoginiyo aradhaka abhavissum. Aradhaka upasika ca gihi odatavasana sabrahmacariniyo aradhika 1- evamidam brahmacariyam paripuram tenangena. {258.3} Sace 2- hi bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako abhavissa bhikkhu ca aradhaka abhavissamsu bhikkhuniyo ca aradhika abhavissamsu upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka abhavissamsu upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino aradhaka abhavissamsu upasika ca gihi odatavasana sabrahmacariniyo aradhika abhavissamsu no ca kho upasika gihi odatavasana kamabhoginiyo aradhika abhavimsu evamidam brahmacariyam apparipuram abhavissa tenangena yasma ca kho bho gotama imam dhammam bhavanceva gotamo aradhako bhikkhu ca aradhaka bhikkhuniyo ca aradhika upasaka ca gihi odatavasana sabrahmacarino aradhaka upasaka ca gihi odatavasana kamabhogino aradhaka upasika ca gihi odatavasana sabrahmacariniyo aradhika upasika ca gihi odatavasana kamabhoginiyo aradhika evamidam brahmacariyam paripuram tenangena. [259] Seyyathapi bho gotama ganga nadi samuddaninna samuddapona samuddapabbhara samuddam ahacca titthati evamevayam bhoto gotamassa parisa sagahatthapabbajita nibbananinna nibbanapona nibbanapabbhara nibbanam ahacca titthati . abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi [3]- nikkujjitam va @Footnote: 1 Po. upasika ca gihi odatavasana kamabhoginiyo aradhaka . 2 Po. sace @hi bho .pe. paripuram tenangenati natthi . 3 Yu. bho gotama. Ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota gotamena anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhavantam gotamam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca labheyyaham bhoto gotamassa santike pabbajjam labheyyam upasampadanti . yo kho vaccha annatitthiyapubbo imasmim dhammavinaye akankhati pabbajjam akankhati upasampadam so cattaro mase parivasati catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya apica khvettha 1- puggalavemattata viditati . sace bhante annatitthiyapubba imasmim dhammavinaye akankhanta pabbajjam akankhanta upasampadam cattaro mase parivasanti catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya aham cattari vassani parivasissami [2]- catunnam vassanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajentu upasampadentu bhikkhubhavayati . Alattha kho vacchagotto paribbajako bhagavato santike pabbajjam alattha upasampadam. [260] Acirupasampanno kho panayasma vacchagotto addhamasupa- sampanno yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho ayasma vacchagotto bhagavantam etadavoca yavatakam bhante sekhena nanena @Footnote: 1 Ma. mettha . 2. Yu. mam. Sekhaya vijjaya pattabbam anuppattam [1]- maya uttarim 2- me bhagava dhammam desetuti . tenahi tvam vaccha dve dhamme uttarim bhavehi samathanca 3- vipassananca ime kho te vaccha dve dhamma uttarim bhavita samatho ca vipassana ca anekadhatupativedhaya samvattissanti. [261] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi anekavihitam iddhividham paccanubhaveyyam ekopi hutva bahudhapi assam bahudhapi hutva eko assam avibhavam tirobhavam tirokuddam tiropakaram tiropabbatam asajjamano gaccheyyam seyyathapi akase pathaviyampi ummujjanimmujjam kareyyam seyyathapi udake udakepi abhijjamane gaccheyyam seyyathapi pathaviyam akasepi pallankena sankameyyam 4- seyyathapi pakkhi sakuno imepi candimasuriye evammahiddhike evammahanubhave panina parimaseyyam 5- parimajjeyyam yava brahmalokapi kayena samvatteyyanti . tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayatane. [262] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi dibbaya sotadhatuya visuddhaya atikkantamanusakaya 6- ubho sadde suneyyam seyyathidam 7- dibabe ca manusake 8- ca ye dure santike cati. Tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayatane. [263] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi parasattanam parapuggalanam cetasa ceto paricca pajaneyyam saragam va cittam @Footnote: 1 Ma. tam 2 Po. Ma. uttarim ca . 3 Ma. samadhinca . 4 Ma. kameyyam. @Po. cankameyyam. 5 Ma. paramaseyyam. 6 Po. ...manusikaya. @7 Ma. ayam patho na dissati. 8 Ma. manuse. Saragam cittanti pajaneyyam vitaragam va cittam vitaragam cittanti pajaneyyam sadosam va cittam sadosam cittanti pajaneyyam vitadosam va cittam vitadosam cittanti pajaneyyam samoham va cittam samoham cittanti pajaneyyam vitamoham va cittam vitamoham cittanti pajaneyyam sankhittam va cittam sankhittam cittanti pajaneyyam vikkhittam va cittam vikkhittam cittanti pajaneyyam mahaggatam va cittam mahaggatam cittanti pajaneyyam amahaggatam va cittam amahaggatam cittanti pajaneyyam sauttaram va cittam sauttaram cittanti pajaneyyam anuttaram va cittam anuttaram cittanti pajaneyyam samahitam va cittam samahitam cittanti pajaneyyam asamahitam va cittam asamahitam cittanti pajaneyyam vimuttam va cittam vimuttam cittanti pajaneyyam avimuttam va cittam avimuttam cittanti pajaneyyanti . tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayatane. [264] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi anekavihitam pubbenivasam anussareyyam seyyathidam ekampi jatim dvepi jatiyo tissopi jatiyo catassopi jatiyo pancapi jatiyo dasapi jatiyo visampi jatiyo timsampi jatiyo cattalisampi jatiyo pannasampi jatiyo jatisatampi 1- jatisahassampi jatisatasahassampi anekepi samvattakappe anekepi vivattakappe anekepi samvattavivattakappe @Footnote: 1 Ma. satampi jatiyo sahassampi jatiyo satasahassampi jatiyo. Amutrasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evam sukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto amutra udapadim tatrapasim evamnamo evamgotto evamvanno evamaharo evam sukhadukkhapatisamvedi evamayupariyanto so tato cuto idhupapannoti iti sakaram sauddesam anekavihitam pubbenivasam anussareyyanti . Tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayatane. [265] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passeyyam cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate duggate yathakammupage satte pajaneyyam ime vata bhonto satta kayaduccaritena samannagata vaciduccaritena samannagata manoduccaritena samannagata ariyanam upavadaka micchaditthika micchaditthikamma- samadana te kayassa bheda parammarana apayam duggatim vinipatam nirayam upapanna ime va pana bhonto satta kayasucaritena samannagata vacisucaritena samannagata manosucaritena samannagata ariyanam anupavadaka sammaditthika sammaditthikammasamadana te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapannati . iti dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena satte passeyyam cavamane upapajjamane hine panite suvanne dubbanne sugate Duggate yathakammupage satte pajaneyyanti . tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayatane. [266] So tvam vaccha yavadeva akankhissasi asavanam khaya anasavam cetovimuttim pannavimuttim dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihareyyanti . tatra tatreva sakkhibhabbatam papunissasi sati sati ayataneti. [267] Atha kho ayasma vacchagotto bhagavato bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami . atha kho ayasma vacchagotto eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasi . annataro kho panayasma vacchagotto arahatam ahosi. [268] Tena kho pana samayena sambahula bhikkhu bhagavantam dassanaya gacchanti . addasa kho ayasma vacchagotto te bhikkhu duratova gacchante 1- disvana yena te bhikkhu tenupasankami upasankamitva te bhikkhu etadavoca handa kaham pana tumhe ayasmanto gacchathati . bhagavantam kho mayam avuso dassanaya @Footnote: 1 Ma. agacchante. Gacchamati . tenahayasmanto mama vacanena bhagavato pade sirasa vandatha vacchagotto 1- bhante bhikkhu bhagavato pade sirasa vandati evanca vadeti 2- paricinno me bhagava paricinno me sugatoti . Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato vacchagottassa paccassosum . Atha kho te bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva 3- ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum ayasma bhante vacchagotto bhagavato pade sirasa vandati evanca vadeti paricinno me bhagava paricinno me sugatoti. Pubbeva me 4- bhikkhave vacchagotto 5- bhikkhu cetasa ceto paricca vidito tevijjo vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahanubhavoti . devatapi me etamattham arocesum tevijjo bhante vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahanubhavoti. Idamavoca bhagava attamana te bhikkhu bhagavato bhasitam abhinandunti. Mahavacchagottasuttam nitthitam tatiyam. ------------ @Footnote: 1 Ma. vacchagotto ... vandatiti ime patha na dissanti . 2 Ma. vadetha. @3 Ma. abhivadetva ... te bhikkhuti ime patha na dissanti . 4 Ma. maya. @5 Ma. vacchagottassa bhikkhuno. Dighanakhasuttam [269] Evamme sutam ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute [1]- sukarakhatayam 2- . atha kho dighanakho paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam atthasi . Ekamantam thito kho dighanakho paribbajako bhagavantam etadavoca ahanhi bho gotama evamvadi evamditthi sabbam me na khamatiti . Yapi kho te esa aggivessana ditthi sabbam me na khamatiti esapi te ditthi na khamatiti . esa 3- ce me bho gotama ditthi khameyya tampissa 4- tadisameva tampissa tadisamevati. Ato kho te aggivessana bahu hi bahutara lokasmim ye evamahamsu tampissa tadisameva tampissa tadisamevati te tanceva ditthim nappajahanti annanca ditthim upadiyanti . ato kho te aggivessana tanu hi tanutara lokasmim ye evamahamsu tampissa tadisameva tampissa tadisamevati te tanceva ditthim pajahanti annanca ditthim na upadiyanti. [270] Santi aggivessana 5- eke samanabrahmana evamvadino evamditthino sabbam me khamatiti . santi aggivessana eke samanabrahmana evamvadino evamditthino sabbam me na khamatiti . @Footnote: 1 Ma. pabbate . 2 Ma. sukarakhataya . 3 Ma. esapi me . 4 Ma. Yu. tampassa. @5 Yu. santaggivessanati dissati. Santi aggivessana eke samanabrahmana evamvadino evamditthino ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti . tatra aggivessana ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino sabbam me khamatiti tesamayam ditthi saragaya santike samyogaya santike abhinandanaya santike ajjhosanaya santike upadanaya santiketi . tatra aggivessana ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino sabbam me na khamatiti tesamayam ditthi asaragaya santike asamyogaya santike anabhinandanaya santike anajjhosanaya santike anupadanaya santiketi. {270.1} Evam vutte dighanakho paribbajako bhagavantam etadavoca ukkamseti me bhavam gotamo ditthigatam samukkamseti me bhavam gotamo ditthigatanti . tatra aggivessana ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti ya hi tesam khamati sayam ditthi saragaya santike samyogaya santike abhinandanaya santike ajjhosanaya santike upadanaya santike ya hi tesam na khamati sayam ditthi asaragaya santike asamyogaya santike anabhinandanaya santike anajjhosanaya santike anupadanaya santiketi. [271] Tatra aggivessana 1- ye te samanabrahmana evam vadino evamditthino sabbam me khamatiti tattha vinnu puriso iti @Footnote: 1 Yu. tatraggivessanati dissati. Patisancikkhati ya 1- kho me ayam ditthi sabbam me khamatiti imance 2- aham ditthim thamasa paramassa 3- abhinivissa vohareyyam idameva saccam moghamannanti dvihi me assa viggaho yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi sabbam me na khamatiti yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti imehi me 4- assa dvihi viggaho . iti viggahe sati vivado vivade sati vighato vighate sati vihesa . iti so viggahanca vivadanca vighatanca vihesanca attani sampassamano tanceva ditthim pajahati annanca ditthim na upadiyati . evametasam ditthinam pahanam hoti evametasam ditthinam patinissaggo hoti. {271.1} Tatra aggivessana ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino sabbam me na khamatiti tatra 5- vinnu puriso iti patisancikkhati ya 6- kho me ayam ditthi sabbam me na khamatiti imance aham ditthim thamasa paramassa abhinivissa vohareyyam idameva saccam moghamannanti dvihi me assa viggaho yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi sabbam me khamatiti yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti imehi me dvihi assa viggaho. Iti viggahe sati vivado vivade sati vighato vighate sati vihesa. Iti so viggahanca @Footnote: 1-6 Ma. ya ca kho. 2 Ma. imancaham. 3 Ma. paramasa. 4 Ma. ayam patho na dissati. @5 Ma. tattha. Vivadanca vighatanca vihesanca attani sampassamano tanceva ditthim pajahati annanca ditthim na upadiyati . evametasam ditthinam pahanam hoti evametasam ditthinam patinissaggo hoti. {271.2} Tatra aggivessana ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti tatra vinnu puriso iti patisancikkhati ya kho me ayam ditthi ekaccam me khamati ekaccam me na khamatiti imance aham ditthim thamasa paramassa abhinivissa vohareyyam idameva saccam moghamannanti dvihi me assa viggaho yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi sabbam me khamatiti yo cayam samano va brahmano va evamvadi evamditthi sabbam me na khamatiti imehi me assa dvihi viggaho . iti viggahe sati vivado vivade sati vighato vighate sati vihesa . iti so viggahanca vivadanca vighatanca vihesanca attani sampassamano tanceva ditthim pajahati annanca ditthim na upadiyati . evametasam ditthinam pahanam hoti evametasam ditthinam patinissaggo hoti. [272] Ayam kho pana aggivessana kayo rupi catummahabhutiko matapettikasambhavo odanakummasupacayo aniccucchadanaparimaddhana- bhedanaviddhamsanadhammo aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato Samanupassitabbo . tassimam kayam aniccato dukkhato rogato gandato sallato aghato abadhato parato palokato sunnato anattato samanupassato yo kayasmim kayacchando kayasineho kayanvayata sa pahiyati. [273] Tisso kho ima aggivessana vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . yasmim aggivessana samaye sukham vedanam vedeti neva tasmim samaye dukkham vedanam vedeti na adukkhamasukham vedanam vedeti sukhamyeva tasmim samaye vedanam vedeti . Yasmim aggivessana samaye dukkham vedanam vedeti neva tasmim samaye sukham vedanam vedeti na adukkhamasukham vedanam vedeti dukkhamyeva tasmim samaye vedanam vedeti . yasmim aggivessana samaye adukkhamasukham vedanam vedeti neva tasmim samaye sukham vedanam vedeti na dukkham vedanam vedeti adukkhamasukhamyeva tasmim samaye vedanam vedeti . sukha 1- aggivessana [2]- anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhamma . dukkhapi kho aggivessana [3]- anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhamma . adukkhamasukhapi kho aggivessana vedana anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhamma . Evam passam aggivessana sutava ariyasavako sukhayapi vedanaya nibbindati dukkhayapi vedanaya nibbindati adukkhamasukhayapi vedanaya @Footnote: 1 Ma. sukhapi kho. 2-3 Ma. etthantare vedanati ayam patho dissati. Nibbindati nibbindam virajjati viraga vimuccati vimuttasmim vimuttamiti nanam hoti khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati pajanati . evam vimuttacitto kho aggivessana bhikkhu na kenaci samvadati na kenaci vivadati yanca kho loke vuttam tena voharati aparamasanti. [274] Tena kho pana samayena ayasma sariputto bhagavato pitthito nisinno 1- bhagavantam vijiyamano . atha kho ayasmato sariputtassa etadahosi tesam tesam kira no bhagava dhammanam abhinna pahanamaha tesam tesam kira no sugato dhammanam abhinna patinissaggamahati . iti hidam ayasmato sariputtassa patisancikkhato anupadaya asavehi cittam vimucci . dighanakhassa paribbajakassa virajam vitamalam dhammacakkhum udapadi yankinci samudayadhammam sabbantam nirodhadhammanti. [275] Atha kho dighanakho paribbajako ditthadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogalhadhammo tinnavicikiccho vigatakathamkatho vesarajjappatto aparappaccayo satthu sasane bhagavantam etadavoca abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi bho gotama nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti evameva bhota gotamena anekapariyayena @Footnote: 1 Ma. thito hoti. Dhammo pakasito esaham bhagavantam [1]- saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. Dighanakhasuttam nitthitam catuttham. ------- @Footnote: 1 Ma. etthantare gotamanti ayam patho dissati. Magandiyasuttam [276] Evamme sutam ekam samayam bhagava kurusu viharati kammasadhammam nama kurunam nigamo bharadvajagottassa brahmanassa agyagare tinasantharake . atha kho bhagava pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya kammasadhammam pindaya pavisi . kammasadhamme 1- pindaya caritva pacchabhattam pindapatapatikkanto yena annataro vanasando tenupasankami divaviharaya tam vanasandam ajjhogahetva annatarasmim rukkhamule divaviharam nisidi. [277] Atha kho magandiyo 2- paribbajako janghaviharam anucankamamano anuvicaramano yena bharadvajagottassa brahmanassa agyagaram tenupasankami . addasa kho magandiyo paribbajako bharadvajagottassa brahmanassa agyagare tinasantharakam [3]- disvana bharadvajagottam brahmanam etadavoca kassa 4- navayam samma bhoto bharadvajassa agyagare tinasantharako pannatto samanaseyyanurupam manneti . atthi bho magandiya samano gotamo sakyaputto sakyakula pabbajito tam kho pana bhavantam gotamam evamkalyano kittisaddo abbhuggato itipi so bhagava araham sammasambuddho vijjacaranasampanno sugato lokavidu anuttaro @Footnote: 1 Ma. kammasadhammam . 2 Si. Ma. Yu. magandiyo . 3 Ma. pannattam. @4 Ma. kissa tvam samma. Purisadammasarathi sattha devamanussanam buddho bhagavati tassesa bhoto gotamassa seyya pannattati . duddittham 1- vata bho bharadvaja addasama ye mayam tassa bhoto gotamassa bhunahanassa 2- seyyam addasamati. {277.1} Rakkhassetam magandiya vacam rakkhassetam magandiya vacam bahu hi tasseva bhoto gotamassa khattiyapanditapi brahmanapanditapi gahapatipanditapi samanapanditapi abhippasanna vinita ariye naye dhamme kusaleti . sammukha cepi mayam bharadvaja tam bhavantam gotamam passeyyama sammukhapi nam vadeyyama bhunahano 3- samano gotamoti tam kissa hetu evanhi no sutte ocaratiti . sace tam bhoto magandiyassa agaru arocessami 4- tassa 5- samanassa gotamassati . appossukko bhavam bharadvajo vutto ca 6- nam vadeyyati. [278] Assosi kho bhagava dibbaya sotadhatuya visuddhaya atikkantamanusakaya bharadvajagottassa brahmanassa magandiyena paribbajakena saddhim imam kathasallapam . atha kho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena bharadvajagottassa brahmanassa agyagaram tenupasankami upasankamitva nisidi pannatte tinasantharake . Atha kho bharadvajagotto brahmano yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam @Footnote: 1 Ma. duddittham ... addasamati amenditani . 2 Si. Ma. Yu. bhunahuno. @3 Si. Ma. Yu. bhunahu . 4 Ma. aroceyyami . 5 Ma. tam . 6 Ma. va. Vitisaretva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho bharadvajagottam brahmanam bhagava etadavoca ahu pana te bharadvaja magandiyena paribbajakena saddhim imamyeva tinasantharakam arabbha kocideva kathasallapoti . evam vutte bharadvajagotto brahmano samviggo lomahatthajato bhagavantam etadavoca etadeva kho pana mayam bhoto gotamassa arocetukama atha ca pana bhavam gotamo anakkhatamyeva akkhasiti 1- . ayanca hidam 2- bhagavato bharadvajagottena brahmanena saddhim antarakatha vippakata hoti . atha kho magandiyo paribbajako janghaviharam anucankamamano anuvicaramano yena bharadvajagottassa brahmanassa agyagaram yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi. [279] Ekamantam nisinnam kho magandiyam paribbajakam bhagava etadavoca cakkhu 3- kho magandiya ruparamam ruparatam rupasammuditam tam tathagatassa dantam guttam rakkhitam samvutam tassa ca samvaraya dhammam deseti idannu te etam magandiya sandhaya bhasitam bhunahano 4- samano gotamoti . etadeva pana me bho gotama sandhaya bhasitam bhunahano samano gotamoti tam kissa hetu evanhi no sutte ocaratiti . sotam kho magandiya saddaramam .pe. @Footnote: 1 Si. Yu. anakkhanamyeva akasiti . 2 Ma. hi . 3 Ma. cakkhum . 4 Ma. Yu. bhunahu. Ghanam kho magandiya gandharamam ... jivha kho magandiya rasarama rasarata rasasammudita sa tathagatassa danta gutta rakkhita samvuta tassa ca samvaraya dhammam deseti idannu te etam kho 1- magandiya sandhaya bhasitam bhunahano 2- samano gotamoti . Etadeva kho pana me bho gotama sandhaya bhasitam bhunahano samano gotamoti tam kissa hetu evanhi no sutte ocaratiti. {279.1} Kayo kho magandiya photthabbaramo .pe. mano kho magandiya dhammaramo dhammarato dhammasammudito so tathagatassa danto gutto rakkhito samvuto tassa ca samvaraya dhammam deseti idannu te etam magandiya sandhaya bhasitam bhunahano samano gotamoti . Etadeva kho pana me bho gotama sandhaya bhasitam bhunahano samano gotamoti tam kissa hetu evanhi no sutte ocaratiti. [280] Tam kim mannasi magandiya idhekacco cakkhuvinneyyehi rupehi paricaritapubbo assa itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi so aparena samayena rupanamyeva samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva rupatanham pahaya rupaparilaham pativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto vihareyya imassa pana te magandiya kimassa vacaniyanti . na kinci bho gotama . tam kim mannasi magandiya idhekacco sotavinneyyehi saddehi .pe. ghanavinneyyehi @Footnote: 1 Ma. Yu. khoti pathasaddo natthi . 2 Yu. bhunahu sabbattha evam natabbam. Gandhehi ... jivhavinneyyehi rasehi ... kayavinneyyehi photthabbehi paricaritapubbo assa itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehei so aparena samayena photthabbanamyeva samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva photthabbatanham pahaya photthabbaparilaham pativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto vihareyya imassa pana te magandiya kimassa vacaniyanti. Na kinci bho gotama. [281] Aham kho pana magandiya pubbe agariyabhuto samano pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricaresim cakkhuvinneyyehi rupehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi sotavinneyyehi saddehi .pe. ghanavinneyyehi gandhehi ... jivhavinneyyehi rasehi ... Kayavinneyyehi photthabbehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi . Tassa mayham magandiya tayo pasada ahesum eko vassiko eko hemantiko eko gimhiko . so kho aham magandiya vassike pasade cattaro mase nippurisehi turiyehi paricariyamano na hetthapasadam orohami . so aparena samayena kamanamyeva samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva kamatanham pahaya kamaparilaham pativinodetva Vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto viharami . so anne satte passami kamesu avitarage kamatanhahi khajjamane kamaparilahena paridayhamane kame patisevante so tesam na pihemi na tattha abhiramami tam kissa hetu ya hayam 1- magandiya rati annatreva kamehi annatra akusalehi dhammehi [2]- taya ratiya ramamano hinassa na pihemi na tattha abhiramami. [282] Seyyathapi magandiya gahapati va gahapatiputto va addho mahaddhano mahabhogo pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricareyya cakkhuvinneyyehi rupehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi sotavinneyyehi saddehi .pe. ghanavinneyyehi gandhehi .pe. jivhavinneyyehi rasehi .pe. kayavinneyyehi photthabbehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi . so kayena sucaritam caritva vacaya sucaritam caritva manasa sucaritam caritva kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjeyya devanam tavatimsanam sahabyatam. {282.1} So tattha nandane vane accharasanghaparivuto dibbehi pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricareyya . so passeyya gahapatim va gahapatiputtam va pancahi kamagunehi samappitam samangibhutam paricariyamanam . tam kim mannasi magandiya api nu so devaputto nandane vane accharasanghaparivuto dibbehi pancahi @Footnote: 1 Ma. payam . 2 Ma. Yu. etthantare api dibbam sukham samadhiggayha titthatiti @dissanti. Kamagunehi samappito samangibhuto paricariyamano amussa gahapatissa va gahapatiputtassa va piheyya manusakanam va pancannam kamagunanam manusakehi va kamehi avatteyyati . no hetam 1- bho gotama tam kissa hetu manusakehi bho gotama kamehi dibbakama 2- abhikkantatara ca panitatara cati . evameva kho aham magandiya pubbe agariyabhuto samano pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricaresim cakkhuvinneyyehi rupehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi sotavinneyyehi saddehi .pe. ghanavinneyyehi gandhehi .pe. jivhavinneyyehi rasehi .pe. kayavinneyyehi photthabbehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi. {282.2} So aparena samayena kamanamyeva samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva kamatanham pahaya kamaparilaham pativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto viharami . so aham 3- anne satte passami kamesu avitarage kamatanhahi khajjamane kamaparilahena paridayhamane kame patisevante so tesam na pihemi na tattha abhiramami tam kissa hetu ya hayam magandiya rati annatreva kamehi annatra akusalehi dhammehi api dibbam sukham samadhiggayha titthati taya ratiya ramamano hinassa na pihemi na tattha abhiramami. @Footnote: 1 Ma. Yu. hidam . 2 Yu. dibba kama . 3 Ma. Yu. ayam patho natthi. [283] Seyyathapi magandiya kutthi puriso arugatto pakkagatto kimihi khajjamano nakhehi vanamukhani vippatacchamano angarakasuya kayam paritapeyya tassa mittamacca natisalohita bhisakkam sallakattam upatthapeyyum tassa so bhisakko sallakatto bhesajjam kareyya so [1]- bhesajjam agamma kutthehi parimucceyya arogo assa sukhi seri sayamvasi yenakamangamo . so annam kutthim purisam passeyya arugattam pakkagattam kimihi khajjamanam nakhehi vanamukhani vippatacchamanam angarakasuya [2]- paritapentam. {283.1} Tam kim mannasi magandiya api nu so puriso amussa kutthissa purisassa piheyya angarakasuya va bhesajjam patisevanaya vati . no hetam 3- bho gotama tam kissa hetu roge hi bho gotama sati bhesajjena karaniyam hoti roge asati bhesajjena karaniyam na hotiti. Evameva kho aham magandiya pubbe agariyabhuto samano pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricaresim cakkhuvinneyyehi rupehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi sotavinneyyehi saddehi .pe. ghanavinneyyehi gandhehi .pe. Jivhavinneyyehi rasehi .pe. kayavinneyyehi photthabbehi itthehi kantehi manapehi piyarupehi kamupasanhitehi rajaniyehi . So aparena samayena kamanamyeva samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva kamatanham pahaya @Footnote: 1 Ma. Yu. tam . 2 Ma. Yu. kayam . 3 Ma. Yu. no hidam. Kamaparilaham pativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto viharami . so anne satte passami kamesu avitarage kamatanhahi khajjamane kamaparilahena paridayhamane kame patisevante so tesam na pihemi na tattha abhiramami tam kissa hetu ya hayam magandiya rati annatreva kamehi annatra akusalehi dhammehi api dibbam sukham samadhiggayha titthati taya ratiya ramamano hinassa na pihemi na tattha abhiramami. [284] Seyyathapi magandiya kutthi puriso arugatto pakkagatto kimihi khajjamano nakhehi vanamukhanipi vippatacchamano angarakasuya [1]- Paritapeyya tassa mittamacca natisalohita bhisakkam sallakattam upatthapeyyum tassa so bhisakko sallakatto bhesajjam kareyya so [2]- bhesajjam agamma kutthehi parimucceyya arogo assa sukhi seri sayamvasi yenakamangamo . tamenam dve balavanto purisa nanabahasu gahetva angarakasuya 3- upakaddheyyum . Tam kim mannasi magandiya api nu so puriso iti citi ceva kayam sannameyyati. {284.1} Evam bho gotama tam kissa hetu asu hi bho gotama aggi dukkhasamphasso ceva mahabhitapo ca mahaparilaho cati . tam kim mannasi magandiya idani ceva nu kho so aggi dukkhasamphasso ceva mahabhitapo ca mahaparilaho ca udahu pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahabhitapo ca mahaparilaho @Footnote: 1 Ma. Yu. kayam . 2 Yu. tam . 3 Yu. angarakasum. Cati . idani ceva bho gotama so aggi dukkhasamphasso ceva mahabhitapo ca mahaparilaho ca pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahabhitapo ca mahaparilaho ca asu ca 1- bho gotama kutthi puriso arugatto pakkagatto kimihi khajjamano nakhehi vanamukhani vippatacchamano upahatindriyo dukkhasamphasseyeva 2- aggismim sukhamiti viparitasannam paccalatthati. {284.2} Evameva kho magandiya atitampi addhanam kama 3- dukkhasamphassa ceva mahabhitapa ca mahaparilaha ca anagatampi addhanam kama 3- dukkhasamphassa ceva mahabhitapa ca mahaparilaha ca etarahipi paccuppannam addhanam kama dukkhasamphassa ceva mahabhitapa ca mahaparilaha ca ime ca magandiya satta kamesu avitaraga kamatanhahi khajjamana kamaparilahena paridayhamana upahatindriya dukkhasamphassesuyeva 4- kamesu sukhamiti viparitasannam paccalatthum. [285] Seyyathapi magandiya kutthi puriso arugatto pakkagatto kimihi khajjamano nakhehi vanamukhani vippatacchamano angarakasuya kayam paritapeti yatha yatha hi [5]- magandiya asu kutthi puriso arugatto pakkagatto kimihi khajjamano nakhehi vanamukhani vippatacchamano angarakasuya kayam paritapeti tatha tatha tasseva tani vanamukhani asucitarani ceva honti duggandhatarani ca putikatarani @Footnote: 1 Si. Yu. asu hi . 2 Ma. dukkhasamphasso ceva . 3 Ma. kamo dukkhasamphasso @ceva mahabhitapo ca mahaparilaho ca. 4 Ma. ceva. 5 Yu. kho. Ca hoti 1- ceva kaci satamatta assadamatta yadidam vanamukhani 2- kanduvanahetu evameva kho magandiya satta kamesu avitaraga kamatanhahi khajjamana kamaparilahena paridayhamana kame patisevanti yatha yatha [3]- magandiya satta kamesu avitaraga kamatanhahi khajjamana kamaparilahena [4]- paridayhamana kame patisevanti tatha tatha tesam 5- sattanam kamatanha ceva pavaddhati kamaparilahena paridayhanti ceva 6- hoti ceva kaci 7- satamatta assadamatta yadidam panca kamagune paticca. [286] Tam kim mannasi magandiya api nu te dittho va suto va raja va rajamahamatto va pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricariyamano kamatanham appahaya kamaparilaham appativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto vihasi va viharati va viharissati vati . no hidam bho gotama . Sadhu magandiya mayapi kho etam magandiya neva dittham na sutam raja va rajamahamatto va pancahi kamagunehi samappito samangibhuto paricariyamano kamatanham appahaya kamaparilaham appativinodetva vigatapipaso ajjhattam vupasantacitto vihasi va viharati va viharissati va . atha kho magandiya ye hi keci samana va brahmana va vigatapipasa ajjhattam vupasantacitta vihamsu 8- va viharanti va viharissanti va sabbe te kamanamyeva @Footnote: 1 Ma. honti . 2 Ma. vanamukhanam . 3 Ma. kho . 4 Ma. ca . 5 Ma. tesam tesam. @6 Ma. cevati saddo natthi . 7 Ma. kaciti pathapadam natthi. @8 Ma. vihasum. ito param evam natabbam. Samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam viditva kamatanham pahaya kamaparilaham pativinodetva vigatapipasa ajjhattam vupasantacitta vihamsu va viharanti va viharissanti vati. [287] Atha kho bhagava tayam velayam imam udanam udanesi arogyaparama 1- labha nibbanam paramam sukham atthangiko ca magganam khemam amatagaminanti. {287.1} Evam vutte magandiyo paribbajako bhagavantam etadavoca acchariyam bho gotama abbhutam bho gotama yava subhasitancidam bhota gotamena arogyaparama labha nibbanam paramam sukhanti mayapi 2- kho etam bho gotama sutam pubbakanam paribbajakanam acariyapacariyanam bhasamananam arogyaparama labha nibbanam paramam sukhanti tayidam bho gotama sametiti . yam pana [3]- te magandiya sutam pubbakanam paribbajakanam acariyapacariyanam bhasamananam arogyaparama labha nibbanam paramam sukhanti katamantam arogyam katamantam nibbananti . Evam vutte magandiyo paribbajako sakaneva sudam 4- gattani panina anomajjati idantam bho gotama arogyam idantam nibbanam aham 5- bho gotama etarahi arogo sukhi na mam kinci abadhatiti. [288] Seyyathapi magandiya jaccandho puriso so na @Footnote: 1 Ma. sabbattha arogyam paramam labham . 2 Ma. mayapetam bho . 3 Yu. etam. @4 Ma. sugattani . 5 Ma. Yu. ahanhi . 6 Ma. manti patho natthi. Passeyya kanhasukkani rupani na passeyya nilakani rupani na passeyya pitakani rupani na passeyya lohitakani rupani na passeyya manjetthikani rupani na passeyya samavisamam na passeyya tarakarupani na passeyya candimasuriye . so suneyya cakkhumato bhasamanassa chekam vata bho odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti . so odatapariyesanam careyya tamenam annataro puriso telamasikatena 1- sahulacivarena 2- vanceyya 3- idante ambho purisa odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti . so tam patigganheyya patiggahetva parupeyya parupetva attamano attamanavacam nicchareyya chekam vata bho odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti. {288.1} Tam kim mannasi magandiya api nu so jaccandho puriso jananto passanto amum telamasikatam sahulacivaram patigganheyya patiggahetva parupeyya parupetva attamano attamanavacam nicchareyya chekam vata bho odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti udahu cakkhumato saddhayati . ajananto hi bho gotama apassanto asu 4- so jaccandho puriso amum telamasikatam sahulacivaram patigganheyya patiggahetva parupeyya parupetva attamano attamanavacam nicchareyya chekam vata bho odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti udahu 5- cakkhumato saddhayati 6- . evameva kho magandiya annatitthiya paribbajaka andha acakkhuka ajananta arogyam apassanta @Footnote:1-2-3 Ma. telamalikatena sahalicirena ganehayya. 4 Ma. ayam patho natthi. @5 Ma. Yu. ayampi patho natthi . 6 Ma. sandhayati. Nibbanam atha ca panimam gatham bhasanti arogyaparama labha nibbanam paramam sukhanti . pubbakehesa magandiya arahantehi sammasambuddhehi gatha bhasita arogyaparama labha nibbanam paramam sukham atthangiko ca magganam khemam amatagaminanti {288.2} esa 1- etarahi anupubbena puthujjanagatha . Ayam kho magandiya kayo rogabhuto gandabhuto sallabhuto aghabhuto abadhabhuto so tvam imam kayam rogabhutam gandabhutam sallabhutam aghabhutam abadhabhutam idantam bho gotama arogyam idantam nibbananti vadesi . Tam hi te magandiya ariyam cakkhum natthi yena tvam ariyena cakkhuna arogyam janeyyasi nibbanam passeyyasiti. [289] Evam pasanno aham bhoto gotamassa pahoti me bhavam gotamo tatha dhammam desetum yathaham arogyam janeyyam nibbanam passeyyanti. Seyyathapi magandiya jaccandho puriso [2]- na passeyya kanhasukkani rupani na passeyya nilakani rupani na passeyya pitakani rupani na passeyya lohitakani rupani na passeyya manjetthikani rupani na passeyya samavisamam na passeyya tarakarupani na passeyya candimasuriye . tassa mittamacca natisalohita bhisakkam sallakattam upatthapeyyum tassa so bhisakko sallakatto bhesajjam kareyya so tam bhesajjam agamma na cakkhuni uppadeyya @Footnote: 1 Yu. sa . 2 Ma. Yu. so. Na 1- cakkhuni visodheyya . tam kim mannasi magandiya nanu so vejjo yavadeva kilamathassa vighatassa bhagi assati . evam bho gotama . evameva kho magandiya ahanceva 2- te dhammam deseyyam idantam arogyam idantam nibbananti so tvam arogyam na janeyyasi nibbanam na passeyyasi so mamassa kilamatho sa mamassa vihesati. [290] Evam pasanno aham bhoto gotamassa pahoti me bhavam gotamo tatha dhammam desetum yathaham arogyam [3]- nibbanam passeyyanti . seyyathapi magandiya jaccandho puriso so na passeyya kanhasukkani rupani na passeyya nilakani rupani na passeyya pitakani rupani na passeyya lohitakani rupani na passeyya manjetthikani rupani na passeyya samavisamam na passeyya tarakarupani na passeyya candimasuriye . so suneyya cakkhumato bhasamanassa chekam vata bho odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti. {290.1} So odatapariyesanam careyya tamenam annataro puriso telamasikatena sahulacivarena vanceyya 4- idante ambho purisa odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti . so tam patigganheyya patiggahetva parupeyya tassa mittamacca natisalohita bhisakkam sallakattam upatthapeyyum tassa so bhisakko sallakatto bhesajjam kareyya uddhamvirecanam adhovirecanam anjanam paccanjanam natthukammam . so tam @Footnote: 1 Yu. nasaddo natthi . 2 Ma. ahance te . 3 Ma. Yu. janeyyam. @4 Ma. ganheyya. Bhesajjam agamma cakkhuni uppadeyya cakkhuni visodheyya tassa saha cakkhuppada yo asukasmim 1- telamasikate sahulacivare chandarago so pahiyetha tancenam 2- purisam amittatopi daheyya paccatthikatopi daheyya apica jivita voropetabbam manneyya digharattam vata bho aham imina purisena telamasikatena sahulacivarena nikato vancito paluddho 3- idante ambho purisa odatam vattham abhirupam nimmalam sucinti evameva kho magandiya ahanceva te dhammam deseyyam idantam arogyam idantam nibbananti. {290.2} So tvam arogyam janeyyasi nibbanam passeyyasi tassa te saha cakkhuppada yo pancasupadanakkhandhesu chandarago so pahiyetha apica te evamassa digharattam vata bho aham imina cittena nikato vancito paluddho 4- ahanca 5- rupamyeva upadiyamano upadiyim vedanamyeva upadiyamano diyamano upadiyim sannamyeva upadiyamano upadiyim sankharamyeva 6- upadiyamano upadiyim vinnanamyeva upadiyamano upadiyim tassa me upadanapaccaya bhavo bhavapaccaya jati jatipaccaya jaramaranam sokaparidevadukkhadomanassupayasa sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotiti. [291] Evam pasanno aham bhoto gotamassa pahoti me bhavam gotamo tatha dhammam desetum yathaham imamha asana anandho vutthaheyyanti . tenahi tvam magandiya sappurise bhajeyyasi yato @Footnote: 1 Ma. Yu. amusmim . 2 Ma. Yu. tanca nam . 3-4 Yu. paladdho . 5 Ma. Yu. ahanhi. @6 Ma. Yu. sankhare yeva. Kho tvam magandiya sappurise bhajessasi tato tvam magandiya saddhammam sossasi yato kho tvam magandiya saddhammam sossasi tato tvam magandiya dhammanudhammam patipajjissasi yato kho tvam magandiya dhammanudhammam patipajjissasi tato 1- tvam magandiya samamyeva nassasi samam dakkhissasi 2- ime roga ganda salla idha roga ganda salla aparisesa nirujjhanti tassa me upadananirodha bhavanirodho bhavanirodha jatinirodho jatinirodha jaramaranam sokaparidevadukkhadomanassupayasa nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotiti. [292] Evam vutte magandiyo paribbajako bhagavantam etadavoca abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama seyyathapi bho gotama nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telapajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhantiti 3- evameva bhota gotamena anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhavantam gotamam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca labheyyaham bhoto gotamassa santike pabbajjam labheyyam upasampadanti. {292.1} Yo kho magandiya annatitthiyapubbo imasmim dhammavinaye akankhati pabbajjam akankhati upasampadam so cattaro mase parivasati catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu @Footnote: 1 Ma. tato kho tvam . 2 Si. Yu. dakkhisi . 3 Yu. dakkhintiti. Pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya apica mettha puggalavemattata viditati . sace bhante annatitthiyapubba 1- imasmim dhammavinaye akankhanta 2- pabbajjam akankhanta 3- upasampadam cattaro mase parivasanti 4- catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti [5]- aham cattari vassani parivasissami catunnam [6]- vassanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajentu upasampadentu bhikkhubhavayati . alattha kho magandiyo paribbajako bhagavato santike pabbajjam alattha upasampadam. {292.2} Acirupasampanno kho panayasma magandiyo eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti 7- tadanuttaram brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam itthattayati abbhannasi . annataro kho panayasma magandiyo arahatam ahositi. Magandiyasuttam nitthitam pancamam. --------- @Footnote: 1 Ma. ...pubbo. 2-3 Ma. akankhati . 4 Ma. parivasati. @5 Ma. Yu. bhikkhubhavaya. 6 Yu. mam. Ma. pabbajenti. Sandakasuttam [293] Evamme sutam ekam samayam bhagava kosambiyam viharati ghositarame . tena kho pana samayena sandako paribbajako pilakkhaguhayam 1- pativasati mahatiya paribbajakaparisaya saddhim pancamattehi paribbajakasatehi . atha kho ayasma anando sayanhasamayam patisallana vutthito bhikkhu amantesi ayamavuso yena devakatasobbho tenupasankamissama guhadassanayati . Evamavusoti kho te bhikkhu ayasmato anandassa paccassosum . Atha kho ayasma anando sambahulehi bhikkhuhi saddhim yena devakatasobbho tenupasankami. {293.1} Tena kho pana samayena sandako paribbajako mahatiya paribbajakaparisaya saddhim nisinno hoti unnadiniya uccasaddamahasaddaya 2- anekavihitam tiracchanakatham kathentiya seyyathidam rajakatham corakatham mahamattakatham senakatham bhayakatham yuddhakatham annakatham panakatham [3]- sayanakatham malakatham gandhakatham natikatham yanakatham gamakatham nigamakatham nagarakatham janapadakatham itthikatham [4]- surakatham visikhakatham kumbhatthanakatham kumbhadasikatham pubbapetakatham nanattakatham lokakkhayikam samuddakkhayikam itibhavabhavakatham iti va . addasa kho sandako paribbajako ayasmantam anandam duratova agacchantam disvana sakam parisam @Footnote: 1 Ma. milakkhuguhayam . 2 Yu. uccasaddaya mahasaddaya . 3 Yu. vatthakatham. @4 Ma. purisakatham. Santhapesi appasadda bhonto hontu ma bhonto saddamakattha ayam samanassa gotamassa savako agacchati samano anando yavata kho pana samanassa gotamassa savaka kosambiyam pativasanti ayantesam annataro samano anando appasaddakama kho pana te ayasmanto appasaddavinita appasaddassa vannavadino appevanama appasaddam parisam viditva upasankamitabbam manneyyati . Atha kho te paribbajaka tunhi ahesum. {293.2} Atha kho ayasma anando yena sandako paribbajako tenupasankami . atha kho pana 1- sandako paribbajako ayasmantam anandam etadavoca etu kho bhavam anando svagatam bhoto anandassa cirassam kho bhavam anando imam pariyayamakasi yadidam idhagamanaya nisidatu bhavam anando idamasanam pannattanti . nisidi kho ayasma anando pannatte asane . sandakopi kho paribbajako annataram nicam asanam gahetva ekamantam nisidi. [294] Ekamantam nisinnam kho sandakam paribbajakam ayasma anando etadavoca kaya nuttha sandaka etarahi kathaya sannisinna ka ca pana vo antarakatha vippakatati . titthatesa bho ananda katha yaya mayam etarahi kathaya sannisinna nesa bhoto anandassa katha dullabha bhavissati pacchapi savanaya sadhu vata bhavantamyeva anandam patibhatu sake acariyake dhammi kathati . tenahi sandaka @Footnote: 1 Yu. panasaddo natthi. Sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . evam bhoti kho sandako paribbajako ayasmato anandassa paccassosi . ayasma anando etadavoca cattarome sandaka tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena abrahmacariyavasa akkhata cattari ca anassasikani brahmacariyani akkhatani yattha vinnu puriso sasakkam 1- brahmacariyam na vaseyya vasanto ca 2- naradheyya nayam dhammam kusalanti . katame pana te [3]- ananda tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena cattaro abrahmacariyavasa akkhata yattha vinnu puriso sasakkam brahmacariyam na vaseyya vasanto ca naradheyya nayam dhammam kusalanti. [295] Idha sandaka ekacco sattha evamvadi hoti evamditthi natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro 4- loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedenti catummahabhutiko ayam puriso yada kalam karoti pathavi pathavikayam anupeti anupagacchati apo apokayam anupeti anupagacchati tejo tejokayam anupeti anupagacchati vayo vayokayam anupeti anupagacchati @Footnote: 1 Ma. samsakkam . 2 Si. Yu. vasanto vati patho dissati . 3 Ma. bho. @4 Ma. paraloko. Akasam indriyani sankamanti asandipancama purisa matam adaya gacchanti yava alahana 1- padani pannayanti kapotakani atthini bhavanti bhasmanta hutiyo dattupannattam yadidam danam tesam tuccham 2- musa vilapo yekeci atthikavadam vadanti bale ca pandite ca kayassa bheda ucchijjanti vinassanti na honti parammaranati. [296] Tatra sandaka vinnu puriso iti patisancikkhati ayam kho bhavam sattha evamvadi evamditthi natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalam vipako natthi ayam loko natthi paro loko natthi mata natthi pita natthi satta opapatika natthi loke samanabrahmana sammaggata sammapatipanna ye imanca lokam paranca lokam sayam abhinna sacchikatva pavedenti catummahabhutiko ayam puriso yada kalam karoti pathavi pathavikayam anupeti anupagacchati apo apokayam anupeti anupagacchati tejo tejokayam anupeti anupagacchati vayo vayokayam anupeti anupagacchati akasam indriyani sankamanti asandipancama purisa matam adaya gacchanti yava alahana padani pannayanti kapotakani atthini bhavanti bhasmanta hutiyo dattupannattam yadidam danam tesam tuccham musa vilapo yekeci atthikavadam vadanti bale ca pandite ca kayassa bheda @Footnote: 1 Ma. Yu. alahana. aparampi idisameva . 2 Ma. tuccha. aparampi idisameva. Ucchijjanti vinassanti na honti parammaranati. {296.1} Sace imassa bhoto satthuno saccam vacanam akatena me ettha katam avusitena me ettha vusitam ubhopi mayam ettha samasama samannam patta yo caham na vadami ubhopi kayassa bheda ucchijjissama vinassissama na bhavissama parammaranati . atirekam kho panimassa bhoto satthuno naggiyam mundiyam ukkutikappadhanam kesamassulocanam yoham puttasambadhasayanam ajjhavasanto kasikacandanam paccanubhonto malagandhavilepanam dharento jataruparajatam sadiyanto imina bhota satthara samasamagatiko bhavissami abhisamparayam soham kim jananto kim passanto imasmim satthari brahmacariyam carissami so abrahmacariyavaso ayanti iti viditva tasma brahmacariya nibbijja pakkamati . ayam kho sandaka tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena pathamo abrahmacariyavaso akkhato yattha vinnu puriso sasakkam brahmacariyam na vaseyya vasanto ca naradheyya nayam dhammam kusalam. [297] Puna caparam sandaka idhekacco sattha evamvadi hoti evamditthi karato karayato chindato chedapayato pacato pacapayato socato 1- socapayato kilamato 2- kilamapayato phandato phandapayato panamatipatapayato 3- adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam 4- karoto paripanthe titthato paradaram gacchato musa @Footnote: 1 Yu. rocayatoti atthi socapayatoti ca natthi. 2 Yu. kilayatoti atthi kilamapayatoti @natthi . 3 Ma. panamatipapayato . 4 Ma. ekagariyam. Bhanato karato na kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekam mamsakhalam ekam mamsapunjam kareyya natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo dakkhinancepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento chindanto chedapento pacanto pacento 1- natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo uttarancepi gangaya tiram gaccheyya dadanto dapento yajanto yajapento natthi tatonidanam punnam natthi punnassa agamo danena damena sannamena saccavajjena natthi punnam natthi punnassa agamoti. [298] Tatra sandaka vinnu puriso iti patisancikkhati ayam kho bhavam sattha evamvadi evamditthi karato karayato chindato chedapayato pacato pacapayato socato socapayato kilamato kilamapayato phandato phandapayato panamatipatapayato adinnam adiyato sandhim chindato nillopam harato ekagarikam karoto paripanthe titthato paradaram gacchato musa bhanato karato na kariyati papam khurapariyantena cepi cakkena yo imissa pathaviya pane ekam mamsakhalam ekam mamsapunjam kareyya natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo dakkhinancepi gangaya tiram gaccheyya hananto ghatento chindanto chedapento pacanto pacento natthi tatonidanam papam natthi papassa agamo uttarancepi gangaya @Footnote: 1 Ma. pacapento. Tiram gaccheyya dadanto dapento yajanto yajapento natthi tatonidanam punnam natthi punnassa agamo danena damena sannamena saccavajjena natthi punnam natthi punnassa agamoti. {298.1} Sace imassa bhoto satthuno saccam vacanam akatena me ettha katam avusitena me ettha vusitam ubhopi mayam ettha samasama samannam patta yo caham na vadami ubhinnam kurutam 1- na kariyati papanti . atirekam kho panimassa bhoto satthuno naggiyam mundiyam ukkutikappadhanam kesamassulocanam yoham puttasambadhasayanam ajjhavasanto kasikacandanam paccanubhonto malagandhavilepanam dharento jataruparajatam sadiyanto imina bhota satthara samasamagatiko bhavissami abhisamparayam soham kim jananto kim passanto imasmim satthari brahmacariyam carissami so abrahmacariyavaso ayanti iti viditva tasma brahmacariya nibbijja pakkamati . ayam kho sandaka tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena dutiyo abrahmacariyavaso akkhato yattha vinnu puriso sasakkam brahmacariyam na vaseyya vasanto ca naradheyya nayam dhammam kusalam. [299] Puna caparam sandaka idhekacco sattha evamvadi hoti evamditthi natthi hetu natthi paccayo sattanam sankilesaya ahetu appaccaya satta sankilissanti natthi hetu natthi paccayo sattanam visuddhiya ahetu appaccaya satta visujjhanti natthi balam @Footnote: 1 Ma. katam. Natthi viriyam natthi purisathamo natthi purisaparakkamo sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva avasa abala aviriya niyatisangatibhavaparinata chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti. [300] Tatra sandaka vinnu puriso iti patisancikkhati ayam kho bhavam sattha evamvadi evamditthi natthi hetu natthi paccayo sattanam sankilesaya ahetu appaccaya satta sankilissanti natthi hetu natthi paccayo sattanam visuddhiya ahetu appaccaya satta visujjhanti natthi balam natthi viriyam natthi purisathamo natthi purisaparakkamo sabbe satta sabbe pana sabbe bhuta sabbe jiva avasa abala aviriya niyatisangatibhavaparinata chasvevabhijatisu sukhadukkham patisamvedentiti . sace imassa bhoto satthuno saccam vacanam akatena me ettha katam avusitena me ettha vusitam ubhopi mayam ettha samasama samannam patta yo caham na vadami ubho ahetu appaccaya visujjhissamati . atirekam kho panimassa bhoto satthuno naggiyam mundiyam ukkutikappadhanam kesamassulocanam yoham puttasambadhasayanam ajjhavasanto kasikacandanam paccanubhonto malagandhavilepanam dharento jataruparajatam sadiyanto imina bhota satthara samasamagatiko bhavissami abhisamparayam soham kim jananto kim passanto imasmim satthari brahmacariyam carissami so abrahmacariyavaso ayanti iti viditva Tasma brahmacariya nibbijja pakkamati . ayam kho sandaka tena bhagavata janata passata arahata sammasambuddhena tatiyo abrahmacariyavaso akkhato yattha vinnu puriso sasakkam brahmacariyam na vaseyya vasanto ca naradheyya nayam dhammam kusalam.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 13 page 1-296. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=13&item=1&items=300&modeTY=2 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=13&item=1&items=300&modeTY=2&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=13&item=1&items=300&modeTY=2 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=13&item=1&items=300&modeTY=2 Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=1 Contents of The Tipitaka Volume 13 http://84000.org/tipitaka/read/?index_13
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]