ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 10 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 2 : Sutta. Tī. Ma.
                     Mahaparinibbanasuttam
     [67]   Evamme  sutam  .  ekam  samayam  bhagava  rajagahe  viharati
gijjhakute  pabbate  .  tena  kho  pana  samayena raja magadho ajatasattu
vedehiputto   vajjim   1-   abhiyatukamo   hoti   .   so  evamaha
aham   hi   me  vajjim  evammahiddhike  evammahanubhave  ucchejjami  vajjim
vinasessami vajjim anayabyasanam apadessami vajjinti.
     {67.1}  Athakho  raja  magadho ajatasattu vedehiputto vassakaram
brahmanam   magadhamahamattam  amantesi  ehi  tvam  brahmana  yena  bhagava
tenupasankama   upasankamitva   mama   vacanena   bhagavato   pade   sirasa
vandahi   appabadham   appatankam   lahutthanam   balam   phasuviharam   puccha
raja   bhante   magadho   ajatasattu   vedehiputto   bhagavato  pade
sirasa   vandati   appabadham   appatankam   lahutthanam   balam   phasuviharam
pucchatiti    evanca    vadehi    raja   bhante   magadho   ajatasattu
vedehiputto   vajjim   abhiyatukamo  so  evamaha  aham  hi  me  vajji
evammahiddhike    evammahanubhave    ucchejjami    vajjim   vinasessami
vajjim   anayabyasanam   apadessami   vajjinti   yatha   ca   te  bhagava
byakaroti   tam   sadhukam   uggahetva   mama   aroceyyasi   na   hi
tathagata vitatham bhanantiti.
     {67.2}  Evam  bhoti  kho  vassakaro  brahmano  magadhamahamatto
ranno     magadhassa     ajatasattussa     vedehiputtassa    patissutva
bhaddani    bhaddani    yanani    yojetva    bhaddam    bhaddam    yanam
@Footnote: 1 Ma. Yu. vajji. ito param idisameva. 2 Ma. ucchecchami. ito param idisameva.
Abhiruhitva   bhaddehi   bhaddehi   yanehi   rajagahamha   niyyasi  yena
gijjhakuto   pabbato   tena   payasi   yavatika  yanassa  bhumi  yanena
gantva   yana  paccorohitva  pattiko  va  yena  bhagava  tenupasankami
upasankamitva   bhagavata   saddhim   sammodi   sammodaniyam   katham   saraniyam
vitisaretva   ekamantam   nisidi  .  ekamantam  nisinno  kho  vassakaro
brahmano   magadhamahamatto   bhagavantam   etadavoca   raja  bho  gotama
magadho   ajatasattu   vedehiputto   bhoto   gotamassa  pade  sirasa
vandati   appabadham   appatankam   lahutthanam   balam   phasuviharam   pucchati
raja  bho  gotama  magadho  ajatasattu  vedehiputto vajjim abhiyatukamo
so  evamaha  aham  hi me vajji evammahiddhike evammahanubhave ucchejjami
vajjim vinasessami vajjim anayabyasanam apadessami vajjinti.
     [68]   Tena   kho   pana  samayena  ayasma  anando  bhagavato
pitthito thito hoti bhagavantam vijiyamano 1-.
     {68.1}  Athakho  bhagava  ayasmantam  anandam amantesi kinti  te
ananda  sutam  vajji  abhinhasannipata  sannipatabahulati . Sutam metam bhante
vajji   abhinhasannipata   sannipatabahulati  .  yavakivanca  ananda  vajji
abhinhasannipata   sannipatabahula  bhavissanti  2-  vuddhiyeva  2-  ananda
@Footnote: 1 Ma. vijayamano. Yu. vijamano. 2 abhinhasannipata bhavissanti sannipatabahulatipi
@pathakkamena bhavitabbam. 3 Ma. Yu. vuddhiyeva. ito param idisameva.
Vajjinam patikankha no parihani.
     {68.2}  Kinti  te  ananda  sutam vajji samagga sannipatanti samagga
vutthahanti  samagga  vajjikaraniyani  karontiti  .  sutam  metam  bhante  vajji
samagga    sannipatanti    samagga    vutthahanti   samagga   vajjikaraniyani
karontiti  .  yavakivanca  ananda  vajji  samagga  sannipatissanti  samagga
vutthahissanti    samagga   vajjikaraniyani   karissanti   vuddhiyeva   ananda
vajjinam patikankha no parihani.
     {68.3}  Kinti  te  ananda  sutam vajji apannattam na pannapenti 1-
pannattam    na    samucchindanti    yathapannatte    porane   vajjidhamme
samadaya   vattantiti   .   sutam   metam   bhante   vajji   apannattam  na
pannapenti    pannattam    na    samucchindanti    yathapannatte   porane
vajjidhamme    samadaya    vattantiti   .   yavakivanca   ananda   vajji
apannattam     na     pannapessanti     pannattam    na    samucchindissanti
yathapannatte   porane   vajjidhamme   samadaya   vattissanti  vuddhiyeva
ananda vajjinam patikankha no parihani.
     {68.4}  Kinti  te  ananda sutam vajji ye te vajjinam vajjimahallaka
te   sakkaronti   garukaronti  2-  manenti  pujenti  tesanca  sotabbam
mannantiti   .  sutam  metam  bhante  vajji  ye  te  vajjinam  vajjimahallaka
te   sakkaronti   garukaronti   manenti   pujenti   tesanca   sotabbam
mannantiti    .     yavakivanca    ananda   vajji   ye   te   vajjinam
@Footnote: 1 pannapentitipi patho. 2 Ma. garum karonti. ito param idisameva.
Vajjimahallaka   te   sakkarissanti   garukarissanti  manessanti  pujessanti
tesanca   sotabbam   mannissanti   vuddhiyeva   ananda  vajjinam  patikankha
no parihani.
     {68.5}  Kinti  te ananda sutam vajji ya ta kulitthiyo kulakumariyo
ta  na  okkassa  pasayha  vasentiti  .  sutam  metam bhante vajji ya ta
kulitthiyo  kulakumariyo  ta  na  okkassa  pasayha vasentiti. Yavakivanca
ananda  vajji  ya  ta  kulitthiyo  kulakumariyo  ta  na okkassa pasayha
vasessanti vuddhiyeva ananda vajjinam patikankha no parihani.
     {68.6}  Kinti te ananda sutam vajji yani tani vajjinam vajjicetiyani
abbhantarani    ceva    bahirani   ca   tani   sakkaronti   garukaronti
manenti   pujenti   tesanca   dinnapubbam   katapubbam   dhammikam   balim  no
parihapentiti  .  sutam  metam  bhante  vajji  yani tani vajji vajjicetiyani
abbhantarani  ceva  bahirani  ca  tani  sakkaronti  garukaronti  manenti
pujenti  tesanca  dinnapubbam  katapubbam  dhammikam  balim  no  parihapentiti .
Yavakivanca  ananda  vajji  yani  tani  vajjinam  vajjicetiyani abbhantarani
ceva  bahirani  ca  tani  sakkarissanti garukarissanti manessanti pujessanti
tesanca   dinnapubbam  katapubbam  dhammikam  balim  no  parihapessanti  vuddhiyeva
ananda vajjinam patikankha no parihani.
     {68.7}    Kinti    te    ananda   sutam   vajjinam   arahantesu
dhammikarakkhavaranagutti      susamvihita      kinti      anagata      ca
Arahanto   vijitam   agaccheyyum   agata   ca   arahanto  vijite  phasum
vihareyyunti  .  sutam  metam  bhante vajjinam arahantesu dhammikarakkhavaranagutti
susamvihita   kinti   anagata   ca  arahanto  vijitam  agaccheyyum  agata
ca   arahanto   vijite   phasum   vihareyyunti   .   yavakivanca  ananda
vajjinam   arahantesu   dhammikarakkhavaranagutti   susamvihita   bhavissati   kinti
anagata   ca   arahanto   vijitam   agaccheyyum   agata  ca  arahanto
vijite   phasum   vihareyyunti   vuddhiyeva   ananda   vajjinam   patikankha
no parihaniti.
     [69]    Athakho    bhagava   vassakaram   brahmanam   magadhamahamattam
amantesi   ekamidaham   brahmana  samayam  vesaliyam  viharami  sarandade
cetiye   tatraham   vajjinam   ime   satta  aparihaniye  dhamme  desesim
yavakivanca    brahmana    ime   satta   aparihaniya   dhamma   vajjisu
thassanti   imesu  ca  sattasu  aparihaniyesu  dhammesu  vajji  sandississanti
vuddhiyeva brahmana vajjinam patikankha no parihaniti.
     {69.1}   Evam   vutte   vassakaro  brahmano  magadhamahamatto
bhagavantam   etadavoca   ekamekenapi  bho  gotama  aparihaniyena  dhammena
samannagatanam   vajjinam   vuddhiyeva   patikankha   no  parihani  ko  pana
vado  sattahi  aparihaniyehi  dhammehi  akaraniya  ca  1- bho gotama vajji
ranna   magadhena  ajatasattuna  vedehiputtena  yadidam  yuddhassa  annatra
upalapanaya   annatra   mithubhedaya   handa   cadahi   mayam   bho  gotama
@Footnote: 1 Ma. Yu. va.
Gacchama   bahukicca   mayam   bahukaraniyati   .   yassadani  tvam  brahmana
kalam   mannasiti   .   athakho   vassakaro   brahmano   magadhamahamatto
bhagavato bhasitam abhinanditva anumoditva utthayasana pakkami.
     [70]   Athakho   bhagava   acirapakkante   vassakare   brahmane
magadhamahamatte   ayasmantam   anandam   amantesi   gaccha  tvam  ananda
yavatika  bhikkhu  rajagaham  upanissaya  viharanti  te sabbe upatthanasalayam
sannipatehiti   .   evam   bhanteti   kho  ayasma  anando  bhagavato
patissutva    yavatika    bhikkhu   rajagaham   upanissaya   viharanti   te
sabbe   upatthanasalayam   sannipatetva   yena   bhagava   tenupasankami
upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva  ekamantam  atthasi  .  ekamantam
thito    kho   ayasma   anando   bhagavantam   etadavoca   sannipatito
bhante bhikkhusangho yassadani bhante bhagava kalam mannasiti.
     {70.1}   Athakho   bhagava   utthayasana   yena  upatthanasala
tenupasankami   upasankamitva   pannatte   asane  nisidi  .  nisajja  kho
bhagava   bhikkhu   amantesi   satta   vo   bhikkhave  aparihaniye  dhamme
desessami   tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam
bhanteti   kho   te   bhikkhu  bhagavato  paccassosum  .  bhagava  etadavoca
yavakivanca     bhikkhave     bhikkhu     abhinhasannipata    sannipatabahula
bhavissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {70.2}      Yavakivanca      bhikkhave      bhikkhu      samagga
sannipatissanti          samagga         vutthahissanti         samagga
Sanghakaraniyani       karissanti      vuddhiyeva      bhikkhave      bhikkhunam
patikankha no parihani.
     {70.3}   Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  apannattam  na  pannapessanti
pannattam      na     samucchindissanti     yathapannattesu     sikkhapadesu
samadaya   vattissanti   vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam    patikankha  no
parihani.
     {70.4}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  ye  te bhikkhu thera rattannu
cirapabbajita     sanghapitaro     sanghaparinayaka     te     sakkarissanti
garukarissanti      manessanti      pujessanti     tesanca     sotabbam
mannissanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {70.5}    Yavakivanca    bhikkhave   bhikkhu   uppannaya   tanhaya
ponobbhavikaya    na    vasam   gacchissanti   vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam
patikankha no parihani.
     {70.6}   Yavakivanca   bhikkhave   bhikkhu  arannakesu  senasanesu
sapekkha   bhavissanti   vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam   patikankha   no
parihani.
     {70.7}    Yavakivanca    bhikkhave    bhikkhu   paccattanneva   satim
upatthapessanti     kinti     anagata    ca    pesala    sabrahmacari
agaccheyyum   agata  ca  pesala  sabrahmacari  phasum  1-  vihareyyunti
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {70.8}   Yavakivanca   bhikkhave  ime  satta  aparihaniya  dhamma
bhikkhusu   thassanti   imesu   ca   sattasu   aparihaniyesu   dhammesu  bhikkhu
sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani 2-.
@Footnote: 1 Ma. phasu. 2 no parihanititipi pathena pana bhavitabbam.
     [71]  Aparepi vo 1- bhikkhave satta aparihaniye dhamme desessami
tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho
te bhikkhu bhagavato paccassosum.
     {71.1}  Bhagava  etadavoca yavakivanca bhikkhave bhikkhu na kammarama
bhavissanti   na   kammarata  na  kammaramatam  anuyutta  vuddhiyeva  bhikkhave
bhikkhunam patikankha no parihani.
     {71.2}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  na  bhassarama  bhavissanti na
bhassarata    na   bhassaramatam   anuyutta   vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam
patikankha no parihani.
     {71.3}   Yavakivanca   bhikkhave  bhikkhu  na  niddarama  bhavissanti
na   niddarata   na   niddaramatam  anuyutta  vuddhiyeva  bhikkhave  bhikkhunam
patikankha no parihani.
     {71.4}    Yavakivanca    bhikkhave    bhikkhu   na   sanganikarama
bhavissanti     na    sanganikarata    na    sanganikaramatam     anuyutta
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {71.5}   Yavakivanca   bhikkhave   bhikkhu   na  papiccha  bhavissanti
na  papikanam  icchanam  vasam  gata  vuddhiyeva  bhikkhave  bhikkhunam  patikankha
no parihani.
     {71.6}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  na  papamitta  bhavissanti  na
papasahaya   na  papasampavankara  vuddhiyeva  bhikkhave  bhikkhunam  patikankha
no parihani.
     {71.7}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu na oramattakena visesadhigamena
antara   vosanam   apajjissanti  vuddhiyeva  bhikkhave  bhikkhunam  patikankha
no parihani.
     {71.8}   Yavakivanca   bhikkhave  ime  satta  aparihaniya  dhamma
@Footnote: 1 Si. Yu. kho. sabbattha idisameva.
Bhikkhusu   thassanti   imesu   ca   sattasu   aparihaniyesu   dhammesu  bhikkhu
sandississanti     vuddhiyeva     bhikkhave    bhikkhunam    patikankha    no
parihani.
     [72]  Aparepi  vo  bhikkhave  satta aparihaniye dhamme desessami
tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho
te   bhikkhu   bhagavato   paccassosum   .   bhagava  etadavoca  yavakivanca
bhikkhave   bhikkhu   saddha   bhavissanti   .pe.   hirimana   bhavissanti  .
Ottappi    bhavissanti    .   bahussuta   bhavissanti   .   araddhaviriya
bhavissanti    .    upatthitassati   bhavissanti   .   pannavanto   bhavissanti
vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam   patikankha   no  parihani  .  yavakivanca
bhikkhave   ime   satta   aparihaniya   dhamma   bhikkhusu  thassanti  imesu
ca   sattasu   aparihaniyesu   dhammesu   bhikkhu   sandississanti   vuddhiyeva
bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     [73]  Aparepi  vo  bhikkhave  satta aparihaniye dhamme desessami
tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho
te bhikkhu bhagavato paccassosum.
     {73.1}    Bhagava    etadavoca    yavakivanca   bhikkhave   bhikkhu
satisambojjhangam       bhavessanti      .pe.      dhammavicayasambojjhangam
bhavessanti   .    viriyasambojjhangam   bhavessanti   .   pitisambojjhangam
bhavessanti   .   passaddhisambojjhangam  bhavessanti  .  samadhisambojjhangam
bhavessanti        .        upekkhasambojjhangam        bhavessanti
Vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {73.2}   Yavakivanca   bhikkhave  ime  satta  aparihaniya  dhamma
bhikkhusu   thassanti   imesu   ca   sattasu   aparihaniyesu   dhammesu  bhikkhu
sandississanti vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     [74]  Aparepi  vo  bhikkhave  satta aparihaniye dhamme desessami
tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho
te   bhikkhu   bhagavato   paccassosum   .   bhagava  etadavoca  yavakivanca
bhikkhave     bhikkhu    aniccasannam    bhavessanti    .pe.    anattasannam
bhavessanti  .  asubhasannam  bhavessanti  .  adinavasannam  bhavessanti .
Pahanasannam   bhavessanti   .   viragasannam   bhavessanti  .  nirodhasannam
bhavessanti   vuddhiyeva   bhikkhave   bhikkhunam  patikankha  no  parihani .
Yavakivanca   bhikkhave   ime  satta  aparihaniya  dhamma  bhikkhusu  thassanti
imesu    ca    sattasu   aparihaniyesu   dhammesu   bhikkhu   sandississanti
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     [75]  Aparepi  vo  bhikkhave  cha  aparihaniye  dhamme desessami
tam   sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti  .  evam  bhanteti  kho
te bhikkhu bhagavato paccassosum.
     {75.1}   Bhagava   etadavoca  yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  mettam
kayakammam   paccupatthapessanti   sabrahmacarisu   avi   ceva   raho   ca
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {75.2}  Yavakivanca  bhikkhave bhikkhu mettam vacikammam paccupatthapessanti
.pe.   Mettam   manokammam  paccupatthapessanti  sabrahmacarisu  avi  ceva
raho ca vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {75.3}   Yavakivanca   bhikkhave  bhikkhu  ye  te  labha  dhammika
dhammaladdha    antamaso    pattapariyapannamattampi    tatharupehi    labhehi
na    1-    appativibhattabhogi    bhavissanti    silavantehi   sabrahmacarihi
sadharanabhogi vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {75.4}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  yani  tani  silani akhandani
acchiddani     asabalani     akammasani     bhujissani    vinnupasatthani
aparamatthani    samadhisamvattanikani   tatharupesu   silesu   silasamannagata
viharissanti  sabrahmacarihi  avi  ceva  raho  ca  vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam
patikankha no parihani.
     {75.5}  Yavakivanca  bhikkhave  bhikkhu  yayam  ditthi ariya niyyanika
niyyati     takkarassa     sammadukkhakkhayaya     tatharupaya     ditthiya
ditthisamannagata   viharissanti   sabrahmacarihi   avi   ceva   raho   ca
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihani.
     {75.6}  Yavakivanca  bhikkhave  ime  cha  aparihaniya dhamma bhikkhusu
thassanti   imesu   ca   chasu  aparihaniyesu  dhammesu  bhikkhu  sandississanti
vuddhiyeva bhikkhave bhikkhunam patikankha no parihaniti.
     {75.7}  Tatrapi  sudam  bhagava  rajagahe viharanto gijjhakute pabbate
etadeva  bahulam  bhikkhunam  dhammim  katham  karoti  iti silam iti samadhi iti panna
silaparibhavito   samadhi   mahapphalo   hoti   mahanisamso   samadhiparibhavita
@Footnote: 1 Ma. Yu. nasaddo natthi. atireko bhaveyya.
Panna   mahapphala   hoti   mahanisamsa   pannaparibhavitam  cittam  sammadeva
asavehi vimuccati seyyathidam kamasava bhavasava 1- avijjasavati.
     [76]  Athakho  bhagava  rajagahe  yathabhirantam  viharitva  ayasmantam
anandam  amantesi  ayamananda yena ambalatthika tenupasankamissamati.
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  ambalatthika  tadavasari  .  tatra
sudam  bhagava  ambalatthikayam  viharati  rajagarake  .  tatrapi  sudam  bhagava
ambalatthikayam   viharanto   rajagarake   etadeva  bahulam  bhikkhunam  dhammim
katham   karoti   itipi   silam   itipi   samadhi  itipi  panna  silaparibhavito
samadhi    mahapphalo    hoti    mahanisamso    samadhiparibhavita    panna
mahapphala    hoti    mahanisamsa    pannaparibhavitam    cittam    sammadeva
asavehi vimuccati seyyathidam kamasava bhavasava avijjasavati.
     [77]    Athakho   bhagava   ambalatthikayam   yathabhirantam   viharitva
ayasmantam    anandam    amantesi    ayamananda   yena   nalanda
tenupasankamissamati   .   evam   bhanteti   kho   ayasma   anando
bhagavato   paccassosi   .   athakho   bhagava   mahata  bhikkhusanghena  saddhim
yena   nalanda   tadavasari   .   tatra  sudam  bhagava  nalandayam  viharati
@Footnote: 1 ito param payato ditthasavati dissati suttantanayena pana tayo asava natabba.
Pavadikambavane.
     {77.1}  Athakho  ayasma  sariputto  yena  bhagava  tenupasankami
upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva   ekamantam   nisidi  .  ekamantam
nisinno    kho    ayasma   sariputto   bhagavantam   etadavoca   evam
pasanno   aham   bhante   bhagavati  na  cahu  na  ca  bhavissati  na  cetarahi
vijjati     anno     samano     va    brahmano    va    bhagavata
bhiyyobhinnataro   yadidam   sambodhiyanti   .   ulara   kho   te   ayam
sariputta    asabhivaca   1-   bhasita   ekamso   gahito   sihanado
nadito   evam   pasanno  aham  bhante  bhagavati  na  cahu  na  ca  bhavissati
na   cetarahi   vajjati   anno   samano   va  brahmano  va  bhagavata
bhiyyobhinnataro yadidam sambodhiyanti
     {77.2}  kim  nu  2- sariputta ye te ahesum atitamaddhanam arahanto
sammasambuddha   sabbe   te  bhagavanto  cetasa  ceto  paricca  vidita
evamsila   te   bhagavanto  ahesum  itipi  evamdhamma  .  evampanna .
Evamvihari  .  evamvimutta  te  bhagavanto  ahesum  itipiti  .  no hetam
bhanteti 3-.
     {77.3}  Kim  pana  [4]- sariputta ye te bhavissanti anagatamaddhanam
arahanto  sammasambuddha  sabbe te bhagavanto cetasa ceto paricca vidita
evamsila  te  bhagavanto  bhavissanti  itipi  evamdhamma  .  evampanna .
Evamvihari   .   evamvimutta  te  bhagavanto  bhavissanti  itipiti  .  no
hetam bhanteti.
     {77.4}  Kim  pana  sariputta  te  aham etarahi araham sammasambuddho
cetasa      ceto      paricca      vidito     evamsilo     bhagava
@Footnote: 1 Ma. Yu. asabhi vaca. 2 Ma. te. 3 Ma. Yu. itisaddo natthi. sabbattha
@idisameva. 4 Ma. te. ito param idisameva.
Itipi  evamdhammo  .  evampanno  .  evamvihari  .  evamvimutto  bhagava
itipiti   .  no  hetam  bhanteti  .  ettha  ca  hi  1-  te  sariputta
atitanagatapaccuppannesu    arahantesu   sammasambuddhesu   cetoparinnaya
nanam  2-  natthi  atha  kincetarahi  te  ayam sariputta ulara asabhivaca
bhasita   ekamso   gahito   sihanado   nadito   evam   pasanno   aham
bhante   bhagavati   na  cahu  na  ca  bhavissati  na  cetarahi  vijjati  anno
samano    va    brahmano    va   bhagavata   bhiyyobhinnataro   yadidam
sambodhiyanti.
     {77.5}  Na  kho  me  bhante  atitanagatapaccuppannesu arahantesu
sammasambuddhesu   cetoparinnaya   nanam  atthi  apica  [3]-  dhammanvayo
vidito   seyyathapi   bhante   ranno   paccantimam  nagaram  dalhadvaram  4-
dalhapakaratoranam     ekadvaram     tatrassa     dovariko    pandito
viyatto   medhavi   anatanam  5-  nivareta  natanam  paveseta  so
tassa  nagarassa  samanta  anucariyaya  6-  patham  anukkamamano  na passeyya
pakarasandhim   va   pakaravivaram  va  antamaso  bilaranikkhamanamattampi  7-
na   passeyya   tassa   evamassa   ye   kho  keci  olarika  pana
imam   nagaram  pavisanti  va  nikkhamanti  va  sabbe  te  imina  dvarena
pavisanti   va   nikkhamanti  vati  evameva  kho  me  bhante  dhammanvayo
vidito   ye  te  bhante  ahesum  atitamaddhanam  arahanto  sammasambuddha
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. ettheva hi. 2 Si. cetoparinnanam. Ma. Yu. cetopariyananam.
@3 Ma. me. 4 Si. Ma. Yu. dalhuddapam. 5 Ma. Yu. annatanam. 6 Ma. Yu.
@anupariyaya. 7 Si. Ma. Yu. vilaranissakkanamattampi.
Sabbe   te   bhagavanto   panca   nivarane  pahaya  cetaso  upakkilese
pannaya     dubbalikarane     catusu     satipatthanesu     supatitthitacitta
satta    bojjhange    yathabhutam    bhavetva    anuttaram   sammasambodhim
abhisambujjhimsu   yepi   te   bhante   bhavissanti  anagatamaddhanam  arahanto
sammasambuddha    sabbe    te    bhagavanto   panca   nivarane   pahaya
cetaso    upakkilese    pannaya   dubbalikarane   catusu   satipatthanesu
supatitthitacitta    satta    bojjhange    yathabhutam   bhavetva   anuttaram
sammasambodhim    abhisambujjhissanti    bhagavapi    bhante   etarahi   araham
sammasambuddho   panca   nivarane   pahaya  cetaso  upakkilese  pannaya
dubbalikarane   catusu   satipatthanesu   supatitthitacitto   satta   bojjhange
yathabhutam bhavetva anuttaram sammasambodhim abhisambuddhoti.
     {77.6}  Tatrapi  sudam  bhagava  nalandayam viharanto pavadikambavane
etadeva  bahulam  bhikkhunam  dhammim  katham  karoti  itipi  silam  itipi samadhi itipi
panna     silaparibhavito     samadhi    mahapphalo    hoti    mahanisamso
samadhiparibhavita   panna   mahapphala   hoti   mahanisamsa  pannaparibhavitam
cittam   sammadeva   asavehi   vimuccati   seyyathidam  kamasava  bhavasava
avijjasavati.
     [78]    Athakho    bhagava    nalandayam   yathabhirantam   viharitva
ayasmantam    anandam   amantesi   ayamananda   yena   pataligamo
tenupasankamissamati  .  evam  bhanteti  kho  ayasma  anando bhagavato
Paccassosi   .   athakho   bhagava   mahata   bhikkhusanghena   saddhim   yena
pataligamo   tadavasari   .   assosum  kho  pataligamiya  1-  upasaka
bhagava    kira    pataligamam   anuppattoti   .   athakho   pataligamiya
upasaka    yena    bhagava    tenupasankamimsu    upasankamitva   bhagavantam
abhivadetva    ekamantam    nisidimsu    .    ekamantam   nisinna   kho
pataligamiya   upasaka   bhagavantam   etadavocum  adhivasetu  no  bhante
bhagava avasathagaranti. Adhivasesi bhagava tunhibhavena.
     {78.1}   Athakho   pataligamiya   upasaka   bhagavato  adhivasanam
viditva    utthayasana    bhagavantam    abhivadetva   padakkhinam   katva
yena   avasathagaram   tenupasankamimsu   upasankamitva   sabbasantharitam   2-
santhatam   avasathagaram  santharitva  asanani  pannapetva  udakamanikam  3-
patitthapetva   telappadipam   aropetva   yena  bhagava  tenupasankamimsu
upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva   ekamantam  atthamsu  .  ekamantam
thita   kho   pataligamiya   upasaka  bhagavantam  etadavocum  sabbasantharitam
santhatam    bhante    avasathagaram    asanani   pannattani   udakamaniko
patitthapito   telappadipo   aropito   yassadani  bhante  bhagava  kalam
mannatiti.
     {78.2}  Athakho  bhagava  pubbanhasamayam  4-  nivasetva  pattacivaram
adaya    saddhim    bhikkhusanghena    yena    avasathagaram   tenupasankami
upasankamitva   pade   pakkhaletva   avasathagaram   pavisitva  majjhimam
@Footnote: 1 Ma. pataligamika. ito param idisameva. 2 Si. Ma. Yu. sabbasantharim. 3 Yu.
@udakamanim. 4 Ma. sayanhasamayam.
Thambham   nissaya   puratthabhimukho   nisidi   .   bhikkhusanghopi   kho  pade
pakkhaletva  avasathagaram  pavisitva  pacchimabhittim  nissaya  puratthabhimukho
nisidi   bhagavantanneva   purakkhatva   .   pataligamiyapi   kho  upasaka
pade   pakkhaletva   avasathagaram   pavisitva   puratthimabhittim  nissaya
pacchimabhimukha nisidimsu bhagavantanneva purakkhatva.
     [79]  Athakho  bhagava  pataligamiye  upasake  amantesi pancime
gahapatayo   adinava   dussilassa  silavipattiya  .  katame  panca  .  idha
gahapatayo    dussilo    silavipanno    pamadadhikaranam    mahatim   bhogajanim
nigacchati ayam pathamo adinavo dussilassa silavipattiya.
     {79.1}   Puna   caparam  gahapatayo  dussilassa  silavipannassa  papako
kittisaddo abbhuggacchati ayam dutiyo adinavo dussilassa silavipattiya.
     {79.2}  Puna  caparam  gahapatayo  dussilo  silavipanno yannadeva parisam
upasankamati    yadi   khattiyaparisam   yadi   brahmanaparisam   yadi   gahapatiparisam
yadi   samanaparisam  avisarado  upasankamati  mankubhuto  ayam  tatiyo  adinavo
dussilassa silavipattiya.
     {79.3}  Puna  caparam  gahapatayo  dussilo  silavipanno sammulho kalam
karoti ayam catuttho adinavo dussilassa silavipattiya.
     {79.4}  Puna  caparam  gahapatayo  dussilo  silavipanno kayassa bheda
parammarana   apayam   duggatim   vinipatam   nirayam   upapajjati  ayam  pancamo
adinavo  dussilassa  silavipattiya  .  ime  kho  gahapatayo panca adinava
dussilassa silavipattiya.
     [80]   Pancime   gahapatayo   anisamsa  silavato  silasampadaya .
Katame   panca   .  idha  gahapatayo  silava  silasampanno  appamadadhikaranam
mahantam    bhogakkhandham    adhigacchati    ayam   pathamo   anisamso   silavato
silasampadaya.
     {80.1}    Puna    caparam    gahapatayo    silavato   silasampannassa
kalyano   kittisaddo   abbhuggacchati   ayam   dutiyo   anisamso  silavato
silasampadaya.
     {80.2}   Puna   caparam   gahapatayo  silava  silasampanno  yannadeva
parisam   upasankamati   yadi  khattiyaparisam  yadi  brahmanaparisam  yadi  gahapatiparisam
yadi    samanaparisam    visarado    upasankamati   amankubhuto   ayam   tatiyo
anisamso silavato silasampadaya.
     {80.3}   Puna   caparam  gahapatayo  silava  silasampanno  asammulho
kalam karoti ayam catuttho anisamso silavato silasampadaya.
     {80.4}   Puna   caparam   gahapatayo   silava  silasampanno  kayassa
bheda    parammarana   sugatim   saggam   lokam   upapajjati   ayam   pancamo
anisamso   silavato   silasampadaya   .   ime   kho   gahapatayo   panca
anisamsa silavato silasampadayati.
     [81]  Athakho  bhagava  pataligamiye upasake bahudeva rattim dhammiya
kathaya    sandassetva    samadapetva   samuttejetva   sampahamsetva
uyyojesi    abhikkanta    kho   gahapatayo   ratti   yassadani   tumhe
kalam   mannathati   .   evam   bhanteti   kho   pataligamiya  upasaka
bhagavato   patissutva   utthayasana   bhagavantam   abhivadetva   padakkhinam
katva   pakkamimsu   .   athakho   bhagava   acirapakkantesu  pataligamiyesu
Upasakesu sunnagaram pavisi.
     [82]   Tena   kho  pana  samayena  sunidhavassakara  magadhamahamatta
pataligame   nagaram   mapenti   vajjinam  patibahaya  .  tena  kho  pana
samayena    sambahula    devatayo    sahasseva    pataligame   vatthuni
parigganhanti  .  yasmim  padese  mahesakkha  devata  vatthuni  parigganhanti
mahesakkhanam   tattha   rannam  rajamahamattanam  cittani  namanti  nivesanani
mapetum    yamhi    padese   majjhima   devata   vatthuni   parigganhanti
majjhimanam   tattha   rannam   rajamahamattanam   cittani  namanti  nivesanani
mapetum   yamhi   padese   nica   devata  vatthuni  parigganhanti  nicanam
tattha   rannam   rajamahamattanam  cittani  namanti  nivesanani  mapetum .
Addasa   kho   bhagava   dibbena  cakkhuna  visuddhena  atikkantamanusakena
ta devatayo sahasseva pataligame vatthuni parigganhantiyo.
     {82.1}  Athakho  bhagava  rattiya paccusasamaye paccutthaya ayasmantam
anandam  amantesi   ko 1- nu kho ananda pataligame nagaram mapetiti.
Sunidhavassakara   bhante   magadhamahamatta   pataligame   nagaram  mapenti
vajjinam   patibahayati   .   seyyathapi   ananda   devehi  tavatimsehi
saddhim   sakko   2-  mantetva  evameva  kho  ananda  sunidhavassakara
magadhamahamatta    pataligame    nagaram   mapenti   vajjinam   patibahaya
idhaham   ananda  addasam  dibbena  cakkhuna  visuddhena  atikkantamanusakena
sambahula   devatayo   sahasseva   pataligame   vatthuni  parigganhantiyo
@Footnote: 1 Ma. ke nu kho- mapentiti. 2 Ma. Yu. ayam patho natthi.
Yamhi   padese   mahesakkha   devata  vatthuni  parigganhanti  mahesakkhanam
tattha   rannam   rajamahamattanam   cittani   namanti   nivesanani  mapetum
yamhi    padese   majjhima   devata   vatthuni   parigganhanti   majjhimanam
tattha   rannam   rajamahamattanam   cittani   namanti   nivesanani  mapetum
yamhi   padese   nica   devata   vatthuni   parigganhanti   nicanam  tattha
rannam   rajamahamattanam   cittani   namanti  nivesanani  mapetum  yavata
ananda    ariyam    ayatanam    yavata    vanippatho    idam   agganagaram
bhavissati   pataliputtam   putabhedanam   pataliputtassa   kho   ananda   tayo
antaraya bhavissanti aggito va udakato va mithubheda vati.
     [83]   Athakho   sunidhavassakara   magadhamahamatta   yena   bhagava
tenupasankamimsu    upasankamitva   bhagavata   saddhim   sammodimsu   sammodaniyam
katham   saraniyam   vitisaretva   ekamantam   atthamsu  .  ekamantam  thita
kho   sunidhavassakara   magadhamahamatta   bhagavantam   etadavocum  adhivasetu
no   bhante   bhavam  gotamo  ajjatanaya  bhattam  saddhim  bhikkhusanghenati .
Adhivasesi     bhagava    tunhibhavena    .    athakho    sunidhavassakara
magadhamahamatta   bhagavato   adhivasanam   viditva   yena   sako  avasatho
tenupasankamimsu    upasankamitva    sake    avasathe    panitam    khadaniyam
bhojaniyam   patiyadapetva   bhagavato   kalam   arocapesum  kalo  bho
gotama nitthitam bhattanti.
     {83.1}     Athakho     bhagava     pubbanhasamayam     nivasetva
pattacivaramadaya     saddhim     bhikkhusanghena     yena    sunidhavassakaranam
Magadhamahamattanam    avasatho    tenupasankami    upasankamitva   pannatte
asane   nisidi   .   athakho  sunidhavassakara  magadhamahamatta  buddhappamukham
bhikkhusangham    panitena    khadaniyena    bhojaniyena   sahattha   santappesum
sampavaresum    .    athakho   sunidhavassakara   magadhamahamatta   bhagavantam
bhuttavim   onitapattapanim   annataram   nicam   asanam   gahetva  ekamantam
nisidimsu   .   ekamantam   nisinne   kho   sunidhavassakare  magadhamahamatte
bhagava imahi gathahi anumodi
     [84]  Yasmim padese kappeti      vasam panditajatiyo 1-
           silavantettha bhojetva        sannate brahmacarino 2-.
           Ya tattha devata asum 3-    tasam dakkhinamadise
           ta pujita pujayanti            manita manayanti nam.
           Tato nam anukampanti           mata puttamva orasam
           devatanukampito poso       sada bhadrani passatiti.
     [85]   Athakho   bhagava   sunidhavassakare   magadhamahamatte  imahi
gathahi   anumoditva   utthayasana   pakkami   .   tena   kho  pana
samayena   sunidhavassakara   magadhamahamatta   bhagavantam   pitthito   pitthito
anubandha   honti   yenajja   samano   gotamo   dvarena   nikkhamissati
tam   gotamadvaram  nama  bhavissati  yena  titthena  ganganadim  4-  tarissati
tam   gotamatittham   nama   bhavissatiti   .  athakho  bhagava  yena  dvarena
@Footnote: 1 Yu. ... jatiko. 2 Ma. Yu. brahmacarayo. 3 Yu. assu. 4 Si. Ma. Yu. gangam
@nadim.
Nikkhami   tam   gotamadvaram   nama   ahosi   .   athakho   bhagava  yena
ganga   nadi   tenupasankami   .   tena  kho  pana  samayena  ganga  nadi
pura   hoti   samatittika   kakapeyya  .  appekacce  manussa  navam
pariyesanti    appekacce    ulumpam    pariyesanti   appekacce   kullam
bandhanti para param 1- gantukama.
     {85.1}  Athakho  bhagava  seyyathapi  nama  balava puriso samminjitam
va  baham  pasareyya  pasaritam  va  baham  samminjeyya evameva gangaya
nadiya orime tire antarahito parime tire paccutthasi saddhim bhikkhusanghena.
Addasa   kho   bhagava   te   manusse  appekacce  navam  pariyesante
appekacce  ulumpam  pariyesante  appekacce  kullam bandhante para param
gantukame   .   athakho  bhagava  etamattham  viditva  tayam  velayam  imam
udanam udanesi
    ye taranti annavam saram               setum katvana visajja pallalani
    kullam [2]- jano ca 3- bandhati     tinna medhavino janati.
                    Pathamabhanavaram 4-.
     [86]    Athakho    bhagava    ayasmantam    anandam   amantesi
ayamananda   yena  kotigamo  tenupasankamissamati  .  evam  bhanteti
kho   ayasma   anando   bhagavato   paccassosi   .   athakho  bhagava
mahata   bhikkhusanghena   saddhim   yena   kotigamo   tadavasari   .   tatra
@Footnote: 1 Si. Yu. aparaparam. Ma. apara param. ito param idisameva. Yu. ora param.
@2 Ma. Yu. hi. 3 Ma. Yu. casaddo natthi. 4 Ma. ... varo.
Sudam bhagava kotigame viharati. Tatra kho bhagava bhikkhu amantesi
     {86.1}   catunnam   bhikkhave  ariyasaccanam  ananubodha  appativedha
evamidam    dighamaddhanam   sandhavitam   samsaritam   mamanceva   tumhakanca  .
Katamesam  catunnam  .  dukkhassa  bhikkhave  ariyasaccassa ananubodha appativedha
evamidam    dighamaddhanam   sandhavitam   samsaritam   mamanceva   tumhakanca  .
Dukkhasamudayassa   bhikkhave   ariyasaccassa   ananubodha  appativedha  evamidam
dighamaddhanam   sandhavitam   samsaritam   mamanceva  tumhakanca  .  dukkhanirodhassa
bhikkhave   ariyasaccassa   ananubodha   appativedha   evamidam   dighamaddhanam
sandhavitam  samsaritam  mamanceva  tumhakanca  .  dukkhanirodhagaminiya  patipadaya
bhikkhave   ariyasaccassa   ananubodha   appativedha   evamidam   dighamaddhanam
sandhavitam samsaritam mamanceva tumhakanca.
     {86.2} Tayidam bhikkhave dukkham ariyasaccam anubuddham patividdham dukkhasamudayo 1-
ariyasaccam  anubuddham  patividdham  dukkhanirodho  2-  ariyasaccam anubuddham patividdham
dukkhanirodhagamini  patipada  ariyasaccam  anubuddham  patividdham  ucchinna bhavatanha
khina  bhavanetti  natthidani  punabbhavoti  .  idamavoca  bhagava  idam vatvana
sugato athaparam etadavoca sattha
     [87]  Catunnam ariyasaccanam       yathabhutam adassana
           samsaritam 3- dighamaddhanam       tasu tasveva jatisu.
           Tani etani ditthani        bhavanetti samuhata
           ucchinnam mulam dukkhassa        natthidani punabbhavoti.
@Footnote: 1 Ma. Yu. dukkhasamudayam. 2 Ma. Yu. dukkhanirodham. 3 Ma. Yu. samsitam.
     [88]  Tatrapi  sudam  bhagava  kotigame  viharanto  etadeva  bahulam
bhikkhunam   dhammim   katham   karoti   iti   silam   iti   samadhi   iti  panna
silaparibhavito   samadhi   mahapphalo   hoti   mahanisamso   samadhiparibhavita
panna     mahapphala     hoti    mahanisamsa    pannaparibhavitam    cittam
sammadeva    asavehi    vimuccati    seyyathidam    kamasava   bhavasava
avijjasavati.
     [89]  Athakho  bhagava  kotigame  yathabhirantam  viharitva ayasmantam
anandam  amantesi  ayamananda yena nadika 1- tenupasankamissamati.
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava   mahata   bhikkhusanghena   saddhim  yena  nadika  tadavasari  .  tatra
sudam  bhagava  nadike  viharati  ginjakavasathe  .  athakho ayasma anando
yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva
ekamantam nisidi.
     {89.1}   Ekamantam   nisinno  kho  ayasma  anando  bhagavantam
etadavoca   salho  nama  bhante  bhikkhu  nadike  kalakato  tassa  ka
gati  ko  abhisamparayo  nanda  nama  bhante  bhikkhuni  nadike  kalakata
tassa   ka   gati  ko  abhisamparayo  sudatto  nama  bhante  upasako
nadike   kalakato   tassa   ka   gati   ko   abhisamparayo   sujata
nama     bhante    upasika    nadike    kalakata    tassa    ka
@Footnote: 1 Si. Ma. natika. ito param idisameva.
Gati   ko   abhisamparayo  kakudho  1-  nama  bhante  upasako  nadike
kalakato    tassa   ka   gati   ko   abhisamparayo   karalimbho   2-
nama   bhante  upasako  .pe.  nikato  nama  bhante  upasako  .pe.
Katissaho   nama   bhante   upasako   .pe.   tuttho   nama   bhante
upasako   .pe.  santuttho  nama  bhante  upasako  .pe.  bhato  3-
nama   bhante   upasako   .pe.  subhato  4-  nama  bhante  upasako
nadike kalakato tassa ka gati ko abhisamparayoti.
     {89.2}   Salho   ananda   bhikkhu   asavanam   khaya  anasavam
cetovimuttim    pannavimuttim    ditthe    va    dhamme   sayam   abhinna
sacchikatva     upasampajja     vihasi     nanda    ananda    bhikkhuni
pancannam     orambhagiyanam    sannojananam    parikkhaya    opapatika
tattha    parinibbayini    anavattidhamma    tasma    loka    sudatto
ananda   upasako   tinnam   sannojananam   parikkhaya   ragadosamohanam
tanutta   sakadagami   sakideva   imam   lokam   agantva   dukkhassantam
karissati     sujata     ananda    upasika    tinnam    sannojananam
parikkhaya   sotapanna   avinipatadhamma   niyata   sambodhiparayana  5-
kakudho    ananda    upasako   pancannam   orambhagiyanam   sannojananam
parikkhaya    opapatiko    tattha   parinibbayi   anavattidhammo   tasma
loka    karalimbho    ananda   upasako   .pe.   nikato   ananda
upasako   .   katissaho   ananda   upasako   .   tuttho   ananda
@Footnote: 1 Ma. kukkuto. 2 Si. Yu. kalingo. Ma. kalimbho. ito param idisameva.
@3 Si. Ma. Yu. bhaddo. 4 Si. Ma. Yu. subhaddo. 5 Ma. sambodhiparayana.
Upasako    .   santuttho   ananda   upasako   .   bhato   ananda
upasako   .   subhato   ananda   upasako   pancannam   orambhagiyanam
sannojananam   parikkhaya   opapatiko   tattha  parinibbayi  anavattidhammo
tasma   loka  paropannasa  1-  ananda  nadike  upasaka  kalakata
pancannam   orambhagiyanam   sannojananam   parikkhaya   opapatika   tattha
parinibbayino  anavattidhamma  tasma  loka  chadhika  2-  navuti ananda
nadike     upasaka    kalakata    tinnam    sannojananam    parikkhaya
ragadosamohanam   tanutta  sakadagamino  sakideva  imam  lokam  agantva
dukkhassantam   karissanti   dasatirekani  3-  ananda  pancasatani  nadike
upasaka    kalakata    tinnam    sannojananam   parikkhaya   sotapanna
avinipatadhamma niyata sambodhiparayana
     {89.3}  anacchariyam  kho  panetam ananda yam manussabhuto kalam kareyya
tasmim  tasmim  kho  4-  kalakate  tathagatam upasankamitva etamattham pucchissatha
vihesavesa   5-  ananda  tathagatassa  tasmatihananda  dhammadasam  nama
dhammapariyayam   desessami  yena  samannagato  ariyasavako  akankhamano
attana   va   attanam   byakareyya  khinanirayomhi  khinatiracchanayoni  6-
khinapettivisayo         khinapayaduggativinipato        sotapannohamasmi
avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti
     {89.4}   katamo   ca   so  ananda  dhammadaso  dhammapariyayo
yena     samannagato    ariyasavako    akankhamano    attana    va
attanam        byakareyya        khinanirayomhi       khinatiracchanayoni
@Footnote: 1 Ma. paropannasam. 2 Ma. Yu. sadhika. 3 Ma. Yu. satirekani.
@4 Ma. tasmim yeva kalamkate. Yu. ... ce. 5 Ma. vihesa hesa.
@6 Yu. ... yoniyo. ito param idisameva.
Khinapettivisayo         khinapayaduggativinipato        sotapannohamasmi
avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti
     {89.5}    idhananda    ariyasavako   buddhe   aveccappasadena
samannagato    hoti    itipi    so    bhagava   araham   sammasambuddho
vijjacaranasampanno     sugato    lokavidu    anuttaro    purisadammasarathi
sattha    devamanussanam    buddho   bhagavati   dhamme   aveccappasadena
samannagato   hoti   svakkhato  bhagavata  dhammo  sanditthiko  akaliko
ehipassiko    opanayiko    paccattam    veditabbo    vinnuhiti   sanghe
aveccappasadena   samannagato   hoti  supatipanno  bhagavato  savakasangho
ujupatipanno   bhagavato   savakasangho  nayapatipanno  bhagavato  savakasangho
samicipatipanno    bhagavato    savakasangho   yadidam   cattari   purisayugani
attha  purisapuggala  esa  bhagavato  savakasangho  ahuneyyo  pahuneyyo
dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassati
     {89.6}   ariyakantehi   silehi   samannagato   hoti   akhandehi
acchiddehi     asabalehi     akammasehi     bhujissehi    vinnupasatthehi
aparamatthehi    samadhisamvattanikehi    ayam   kho   ananda   dhammadaso
dhammapariyayo     yena     samannagato    ariyasavako    akankhamano
attana    va    attanam   byakareyya   khinanirayomhi   khinatiracchanayoni
khinapettivisayo         khinapayaduggativinipato        sotapannohamasmi
avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti.
     {89.7}   Tatrapi   sudam  bhagava  nadike  viharanto  ginjakavasathe
etadeva   bahulam  bhikkhunam  dhammim  katham  karoti  iti  silam  iti  samadhi  iti
panna     silaparibhavito     samadhi    mahapphalo    hoti    mahanisamso
samadhiparibhavita      panna      mahapphala      hoti      mahanisamsa
pannaparibhavitam    cittam    sammadeva    asavehi    vimuccati   seyyathidam
kamasava bhavasava avijjasavati.
     [90]   Athakho  bhagava  nadike  yathabhirantam  viharitva  ayasmantam
anandam  amantesi  ayamananda  yena  vesali  tenupasankamissamati.
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  vesali  tadavasari  .  tatra sudam
bhagava   vesaliyam   viharati   ambapalivane  .  tatra  kho  bhagava  bhikkhu
amantesi
     {90.1}  sato  bhikkhave  bhikkhu  vihareyya  sampajano  ayam te 1-
amhakam  anusasani  .  kathanca  bhikkhave  bhikkhu  sato  hoti. Idha bhikkhave
bhikkhu   kaye  kayanupassi  viharati  atapi  sampajano  satima  vineyya
loke  abhijjhadomanassam  .  vedanasu  .  citte . Dhammesu dhammanupassi
viharati  atapi  sampajano  satima  vineyya  loke  abhijjhadomanassam .
Evam kho bhikkhave bhikkhu sato hoti.
     {90.2}   Kathanca   bhikkhave   bhikkhu   sampajano   hoti  .  idha
bhikkhave      bhikkhu      abhikkante      patikkante      sampajanakari
hoti       alokite       vilokite       sampajanakari      hoti
@Footnote: 1 Ma. Yu. vo. ito param idisameva.
Samminjite    pasarite    sampajanakari   hoti   sanghatipattacivaradharane
sampajanakari   hoti   asite   pite   khayite   sayite  sampajanakari
hoti    uccarapassavakamme    sampajanakari    hoti    gate    thite
nisinne   sutte  jagarite  bhasite  tunhibhave  sampajanakari  hoti .
Evam   kho   bhikkhave  bhikkhu  sampajano  hoti  .  sato  bhikkhave  bhikkhu
vihareyya sampajano ayam vo amhakam anusasaniti.
     [91]   Assosi   kho   ambapali   ganika  bhagava  kira  vesalim
anuppatto   vesaliyam   viharati   mayham  ambavaneti  .  athakho  ambapali
ganika   bhaddani   bhaddani   yanani   yojapetva  bhaddam  bhaddam  yanam
abhiruhitva   bhaddehi   bhaddehi   yanehi   vesaliya   niyyasi   yena
sako   aramo   tena   payasi   yavatika   yanassa   bhumi  yanena
gantva  yana  paccorohitva  pattika  1-  yena  bhagava  tenupasankami
upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva   ekamantam   nisidi  .  ekamantam
nisinnam   kho   ambapalim   ganikam   bhagava   dhammiya   kathaya  sandassesi
samadapesi   samuttejesi   sampahamsesi   .   athakho   ambapali   ganika
bhagavata    dhammiya    kathaya    sandassita    samadapita   samuttejita
sampahamsita    bhagavantam   etadavoca   adhivasetu   me   bhante   bhagava
svatanaya    bhattam    saddhim   bhikkhusanghenati   .   adhivasesi   bhagava
tunhibhavena   .   athakho  ambapali  ganika  bhagavato  adhivasanam  viditva
utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.
@Footnote: 1 Ma. Yu. pattikava.
     [92]   Assosum   kho   vesalika  licchavi  bhagava  kira  vesalim
anuppatto   vesaliyam   viharati   ambapalivaneti  .  athakho  te  licchavi
bhaddani   bhaddani  yanani  yojapetva  bhaddam  bhaddam  yanam  abhiruhitva
bhaddehi  bhaddehi  yanehi  vesaliya  niyyimsu  .  tatra  ekacce licchavi
nila   honti   nilavanna   nilavattha   nilalankara   ekacce  licchavi
pita   honti   pitavanna   pitavattha   pitalankara   ekacce  licchavi
lohitaka   1-   honti   lohitakavanna  lohitakavattha  lohitakalankara
ekacce    licchavi    odata   honti   odatavanna   odatavattha
odatalankara   .   athakho   ambapali   ganika   daharanam   daharanam
licchavinam akkhena akkham cakkena cakkam yuggena yuggam 2- pativattesi.
     {92.1}  Athakho  te  licchavi  ambapalim  ganikam  etadavocum  kim je
ambapali   daharanam   daharanam   licchavinam   akkhena  akkham  cakkena  cakkam
yuggena   yuggam  pativattesiti  .  tatha  hi  pana  me  ayyaputta  bhagava
nimantito   svatanaya   bhattam   saddhim   bhikkhusanghenati   .   dehi  je
ambapali  etam  bhattam  satasahassenati  .  sace  hi  3-  me ayyaputta
vesalim saharam dassatha evampi mahantam 4- bhattam na dassamiti.
     {92.2} Athakho te licchavi anguli pothesum 5- jitamha vata bho ambapalikaya
vancitamha  6-  vata  bho  ambapalikayati  7-  .  athakho  te  licchavi
@Footnote: 1 lohita ... lohitalankara 2 yuropiyavinayapotthakeyeva isaya isam cakkena cakkam
@yuggena yuggam akkhena akkhanti palikkamo dissati. 3 Ma. Yu. pi. 4 Ma. evamaham
@tam 5 Ma. angulim photesum. ito param idisameva. 6 Si. Yu. parajitamha.
@7 Ma. ambakayati.
Yena   ambapalivanam   tena   payimsu   .   addasa   kho   bhagava  te
licchavi   durato   va   agacchante   disvana   bhikkhu   amantesi  yesam
bhikkhave   bhikkhunam   deva   tavatimsa   aditthapubba  oloketha  bhikkhave
licchaviparisam   avaloketha   1-   bhikkhave   licchaviparisam  upasamharatha  bhikkhave
licchaviparisam   tavatimsasadisanti   .  athakho  te  licchavi  yavatika  yanassa
bhumi   yanena   gantva   yana   paccorohitva   pattika   va  yena
bhagava     tenupasankamimsu     upasankamitva     bhagavantam    abhivadetva
ekamantam  nisidimsu  .  ekamantam  nisinne  kho  te  licchavi bhagava dhammiya
kathaya sandassesi samadapesi samuttejesi sampahamsesi.
     {92.3}  Athakho  te  licchavi  bhagavata  dhammiya  kathaya sandassita
samadapita   samuttejita   sampahamsita   bhagavantam   etadavocum  adhivasetu
no   bhante  bhagava  svatanaya  bhattam  saddhim  bhikkhusanghenati  [2]- .
Adhivasitam  3-  kho  me  licchavi svatanaya ambapaliganikaya bhattanti 4-.
Athakho   te   licchavi  anguli  pothesum  jitamha  vata  bho  ambapalikaya
vancitamha   vata  bho  ambapalikayati  .  athakho  te  licchavi  bhagavato
bhasitam      abhinanditva     anumoditva     utthayasana     bhagavantam
abhivadetva padakkhinam katva pakkamimsu.
     {92.4}   Athakho   ambapali   ganika  tassa  rattiya  accayena
sake   arame   panitam   khadaniyam   bhojaniyam   patiyadapetva  bhagavato
@Footnote: 1 Ma. apaloketha. 2 Ma. athakho bhagava te licchavi etadavoca. 3 Si. Ma. Yu.
@adhivuttam. 4 yuropiyavinayapotthake pana adhivutthomhi licchavi svatanaya ganikaya
@bhattantiti palikkamo dissati.
Kalam   arocapesi   kalo   bhante   nitthitam   bhattanti   .   athakho
bhagava     pubbanhasamayam    nivasetva    pattacivaram    adaya    saddhim
bhikkhusanghena    yena    ambapaliganikaya   parivesanam   1-   tenupasankami
upasankamitva   pannatte   asane   nisidi  .  athakho  ambapali  ganika
buddhappamukham    bhikkhusangham    panitena    khadaniyena   bhojaniyena   sahattha
santappesi    sampavaresi    .   athakho   ambapali   ganika   bhagavantam
bhuttavim   onitapattapanim   annataram   nicam   asanam   gahetva  ekamantam
nisidi    .    ekamantam   nisinna   kho   ambapali   ganika   bhagavantam
etadavoca    imaham    bhante    aramam   buddhappamukhassa   bhikkhusanghassa
dammiti   .   patiggahesi   bhagava  aramam  .  athakho  bhagava  ambapalim
ganikam   dhammiya   kathaya   sandassetva   samadapetva   samuttejetva
sampahamsetva  utthayasana  pakkami  .  tatra  2-  sudam bhagava vesaliyam
viharanto   ambapalivane   etadeva   bahulam   bhikkhunam  dhammim  katham  karoti
iti  silam  iti  samadhi  iti  panna  silaparibhavito  samadhi  mahapphalo hoti
mahanisamso    samadhiparibhavita    panna   mahapphala   hoti   mahanisamsa
pannaparibhavitam    cittam    sammadeva    asavehi    vimuccati   seyyathidam
kamasava bhavasava avijjasavati.
     [93]    Athakho   bhagava   ambapalivane   yathabhirantam   viharitva
ayasmantam      anandam      amantesi      ayamananda      yena
veluvagamako   tenupasankamissamati   .   evam  bhanteti  kho  ayasma
@Footnote: 1 Yu. parivesana. 2 Ma. Yu. tatrapi. 3 Yu. beluvagamako.
Anando   bhagavato   paccassosi  .  athakho  bhagava  mahata  bhikkhusanghena
saddhim  yena  veluvagamako  tadavasari  .  tatra  sudam  bhagava  veluvagamake
viharati   .  tatra  kho  bhagava  bhikkhu  amantesi  etha  tumhe  bhikkhave
samanta   vesalim   yathamittam   1-   yathasandittham   yathasambhattam   vassam
upagacchatha   aham  pana  idheva  veluvagamake  vassam  upagacchamiti  .  evam
bhanteti   kho   te   bhikkhu   bhagavato   patissunitva   samanta  vesalim
yathamittam    yathasandittham    yathasambhattam    vassam    upagacchum   3-  .
Bhagava pana tattheva veluvagamake vassam upagacchi.
     {93.1}   Athakho  bhagavato  vassupagatassa  kharo  abadho  uppajji
balha  vedana  vattanti  maranantika  .  tatra  4-  sudam  bhagava  sato
sampajano   adhivasesi   avihannamano   .  athakho  bhagavato  etadahosi
na  kho  me  tam  patirupam  yoham  anamantetva  upatthake anapaloketva
bhikkhusangham     parinibbayeyyam    yannunaham    imam    abadham    viriyena
patippanametva   jivitasankharam  adhitthaya  vihareyyanti  .  athakho  bhagava
tam  abadham  viriyena  patippanametva  jivitasankharam  adhitthaya  vihasi .
Athakho  bhagavato  so  abadho  patippassambhi  .  athakho  bhagava  gilana
vutthito   aciravutthito   gelanna   vihara   nikkhamma  viharappacchayayam
pannatte   asane   nisidi   .   athakho   ayasma   anando   yena
bhagava     tenupasankami     upasankamitva     bhagavantam     abhivadetva
@Footnote: 1 Si. yathakhittam. 2 Ma. Yu. upetha. 3 Ma. upagacchimsu. 4 Yu. ta.
@5 Yu. adhivaseti.
Ekamantam  nisidi  .  ekamantam  nisinno  kho  ayasma  anando bhagavantam
etadavoca  dittha  [1]-  bhante bhagavato phasu dittham [2]- bhante bhagavato
khamaniyam  apica  me  bhante  madhurakajato viya kayo disapi me na pakkhayanti
dhammapi  mam  na patibhanti bhagavato gelannena apica me bhante ahosi kacideva
assasamatta  na  tava  bhagava  parinibbayissati  na  yava bhagava bhikkhusangham
arabbha kincideva udaharatiti.
     {93.2}  Kim  panananda  bhikkhusangho  mayi  paccasimsati  3-  desito
ananda    maya    dhammo    anantaram   abahiram   karitva   natthananda
tathagatassa    dhammesu   acariyamutthi   yassa   nuna   ananda   evamassa
aham   bhikkhusangham   pariharissamiti   va   mamuddesiko   bhikkhusanghoti   va
so   nuna   ananda   bhikkhusangham   arabbha   kincideva   udahareyya .
Tathagatassa   kho   ananda   na   evam   hoti   aham   kho   bhikkhusangham
pariharissamiti   va   mamuddesiko   bhikkhusanghoti   va  .  sakim  ananda
tathagato   bhikkhusangham   arabbha   kincideva   udaharissati   .  aham  kho
panananda   etarahi   jinno  vuddho  mahallako  addhagato  vayoanuppatto
asitiko me vayo vattati.
     {93.3}   Seyyathapi   ananda  jarasakatam  4-  velumissakena  5-
yapeti   evameva   kho   ananda   velumissakena   manne  tathagatassa
kayo   yapeti   .   yasmim   ananda  samaye  tathagato  sabbanimittanam
amanasikara    ekaccanam   vedananam   nirodha   animittam   cetosamadhim
upasampajja      viharati     phasutaro     ananda     tasmim     samaye
@Footnote: 1 Ma. dittho me. Yu. dittha me. 2 Ma. Yu. me. 3 Ma. paccasisati.
@4 Ma. jajjarasakatam. 5 Ma. vekhamissakena. Yu. vegha .... ito param idisameva.
Tathagatassa    kayo    hoti   .   tasmatihananda   attadipa   viharatha
attasarana    anannasarana    dhammadipa    dhammasarana   anannasarana  .
Kathanca   ananda   bhikkhu   attadipo   viharati   attasarano   anannasarano
dhammadipo    dhammasarano    anannasarano   .   idhananda   bhikkhu   kaye
kayanupassi   viharati   atapi   sampajano   satima   vineyya   loke
abhijjhadomanassam  .  vedanasu  .  citte  .  dhammesu dhammanupassi viharati
atapi   sampajano  satima  vineyya  loke  abhijjhadomanassam  .  evam
kho    ananda    bhikkhu   attadipo   viharati   attasarano   anannasarano
dhammadipo    dhammasarano   anannasarano   .   ye   hi   keci   ananda
etarahi   va   mama   va   accayena  attadipa  viharissanti  attasarana
anannasarana     dhammadipa     dhammasarana     anannasarana     tamatagge
me te ananda bhikkhu bhavissanti ye keci sikkhakamati.
               Mahaparinibbane gamakandam samattam.
                      Dutiyabhanavaram.
     [94]   Athakho  bhagava  pubbanhasamayam  nivasetva  pattacivaramadaya
vesalim   pindaya   pavisi   vesaliyam   pindaya   caritva   pacchabhattam
pindapatapatikkanto     ayasmantam     anandam    amantesi    ganhahi
ananda    nisidanam    yena   pavalam   1-   cetiyam   tenupasankamissama
divaviharayati   .   evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato
patissunitva   nisidanam   adaya   bhagavantam  pitthito  pitthito  anubandhi .
@Footnote: 1 Ma. Yu. capalam. ito param idisameva.
Athakho   bhagava   yena   pavalam   cetiyam   tenupasankami   upasankamitva
pannatte   asane   nisidi   .   ayasmapi   kho   anando  bhagavantam
abhivadetva ekamantam nisidi.
     {94.1}   Ekamantam   nisinnam   kho   ayasmantam  anandam  bhagava
etadavoca   ramaniya   ananda   vesali  ramaniyam  udenam  cetiyam  ramaniyam
gotamakam   cetiyam   ramaniyam   sattambam   cetiyam   ramaniyam   bahuputtam  cetiyam
ramaniyam  sarandadam  cetiyam  ramaniyam  pavalam  cetiyam  yassa  kassaci  ananda
cattaro    iddhipada    bhavita    bahulikata    yanikata   vatthukata
anutthita   paricita   susamaraddha   so   akankhamano   ananda  kappam
va   tittheyya   kappavasesam   va  tathagatassa  kho  ananda  cattaro
iddhipada    bhavita    bahulikata    yanikata    vatthukata   anutthita
paricita   susamaraddha   so   akankhamano   ananda   tathagato  kappam
va tittheyya kappavasesam vati.
     {94.2}   Evampi   kho  ayasma  anando  bhagavata  olarike
nimitte  kayiramane  olarike  obhase  kayiramane  nasakkhi  pativijjhitum
na   bhagavantam   yaci  titthatu  bhante  bhagava  kappam  titthatu  sugato  kappam
bahujanahitaya    bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya
devamanussananti    yatha   tam   marena   pariyutthitacitto   .   dutiyampi
kho    bhagava   .pe.   tatiyampi   kho   bhagava   ayasmantam   anandam
amantesi    ramaniya    ananda    vesali   ramaniyam   udenam   cetiyam
ramaniyam     gotamakam    cetiyam    ramaniyam    sattambam    cetiyam    ramaniyam
@Footnote: 1 Yu. sattambakam. ito param idisameva.
Bahuputtam    cetiyam    ramaniyam    sarandadam    cetiyam    ramaniyam   pavalam
cetiyam    yassa    kassaci    ananda   cattaro   iddhipada   bhavita
bahulikata   yanikata   vatthukata   anutthita   paricita  susamaraddha  so
akankhamano   kappam   va   tittheyya   kappavasesam   va   tathagatassa
kho   ananda   cattaro   iddhipada   bhavita   bahulikata   yanikata
vatthukata    anutthita    paricita    susamaraddha    so   akankhamano
ananda tathagato kappam va tittheyya kappavasesam vati.
     {94.3}   Evampi   kho  ayasma  anando  bhagavata  olarike
nimitte    kayiramane    olarike    obhase   kayiramane   nasakkhi
pativijjhitum   na   bhagavantam   yaci   titthatu   bhante  bhagava  kappam  titthatu
sugato    kappam    bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya
hitaya   sukhaya   devamanussananti  yatha  tam  marena  pariyutthitacitto .
Athakho   bhagava   ayasmantam   anandam   amantesi  gaccha  tvam  ananda
yassadani   kalam   mannasiti  .  evam  bhanteti  kho  ayasma  anando
bhagavato   patissunitva   utthayasana   bhagavantam   abhivadetva  padakkhinam
katva avidure annatarasmim rukkhamule nisidi.
     [95]  Athakho  maro  papima  acirapakkante ayasmante anande
yena  bhagava  tenupasankami  upasankamitva  ekamantam  atthasi . Ekamantam
thito    kho   maro   papima   bhagavantam   etadavoca   parinibbatudani
bhante      bhagava      parinibbatu     sugato     parinibbanakalodani
Bhante bhagavato
     {95.1} bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima
parinibbayissami  yava  me  bhikkhu  na  savaka  bhavissanti  viyatta vinita
visarada    bahussuta   dhammadhara   dhammanudhammapatipanna   samicipatipanna
anudhammacarino   sakam   acariyakam  uggahetva  acikkhissanti  desessanti
pannapessanti   patthapessanti   vivarissanti   vibhajissanti  uttanikarissanti
uppannam   parappavadam   sahadhammena   suniggahitam  niggahetva  sappatihariyam
dhammam  desessantiti  etarahi  kho pana bhante bhikkhu bhagavato savaka viyatta
vinita  visarada  bahussuta  dhammadhara  dhammanudhammapatipanna samicipatipanna
anudhammacarino    sakam   acariyakam   uggahetva   acikkhanti   desenti
pannapenti    patthapenti   vivaranti   vibhajanti   uttanikaronti   uppannam
parappavadam   sahadhammena   suniggahitam   niggahetva   sappatihariyam   dhammam
desenti    parinibbatudani    bhante    bhagava    parinibbatu    sugato
parinibbanakalodani bhante bhagavato
     {95.2} bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima
parinibbayissami  yava  me  bhikkhuniyo  na savika bhavissanti viyatta vinita
visarada    bahussuta   dhammadhara   dhammanudhammapatipanna   samicipatipanna
anudhammacariniyo  sakam  acariyakam  uggahetva  acikkhissanti  pannapessanti
patthapessanti    vivarissanti    vibhajissanti    uttanikarissanti   uppannam
parappavadam   sahadhammena   suniggahitam   niggahetva   sappatihariyam   dhammam
Desessantiti   etarahi   kho   pana  bhante  bhikkhuniyo  bhagavato  savika
viyatta   vinita   visarada   bahussuta   dhammadhara  dhammanudhammapatipanna
samicipatipanna   anudhammacariniyo  sakam  acariyakam  uggahetva  acikkhanti
desenti   pannapenti   patthapenti   vivaranti   vibhajanti   uttanikaronti
uppannam   parappavadam   sahadhammena   suniggahitam  niggahetva  sappatihariyam
dhammam     desenti    parinibbatudani    bhante    bhagava    parinibbatu
sugato parinibbanakalodani bhante bhagavato
     {95.3} bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima
parinibbayissami  yava  me  upasaka  na savaka bhavissanti viyatta vinita
visarada    bahussuta   dhammadhara   dhammanudhammapatipanna   samicipatipanna
anudhammacarino   sakam   acariyakam  uggahetva  acikkhissanti  desessanti
pannapessanti   patthapessanti   vivarissanti   vibhajissanti  uttanikarissanti
uppannam   parappavadam   sahadhammena   suniggahitam  niggahetva  sappatihariyam
dhammam  desessantiti  etarahi  kho  pana  bhante  upasaka bhagavato savaka
viyatta   vinita   visarada   bahussuta   dhammadhara  dhammanudhammapatipanna
samicipatipanna   anudhammacarino   sakam  acariyakam  uggahetva  acikkhanti
desenti   pannapenti   patthapenti   vivaranti   vibhajanti   uttanikaronti
uppannam      parappavadam      sahadhammena     suniggahitam     niggahetva
sappatihariyam    dhammam    desenti    parinibbatudani    bhante   bhagava
parinibbatu sugato parinibbanakalodani  bhante bhagavato
     {95.4}  Bhasita  kho  panesa  bhante  bhagavata vaca na tavaham
papima   parinibbayissami   yava   me  upasika  na  savika  bhavissanti
viyatta   vinita   visarada   bahussuta   dhammadhara  dhammanudhammapatipanna
samicipatipanna     anudhammacariniyo     sakam    acariyakam    uggahetva
acikkhissanti       desessanti       pannapessanti      patthapessanti
vivarissanti     vibhajissanti     uttanikarissanti    uppannam    parappavadam
sahadhammena   suniggahitam   niggahetva   sappatihariyam  dhammam  desessantiti
etarahi   kho  pana  bhante  upasika  bhagavato  savika  viyatta  vinita
visarada    bahussuta   dhammadhara   dhammanudhammapatipanna   samicipatipanna
anudhammacariniyo   sakam   acariyakam   uggahetva   acikkhanti   desenti
pannapenti    patthapenti   vivaranti   vibhajanti   uttanikaronti   uppannam
parappavadam   sahadhammena   suniggahitam   niggahetva   sappatihariyam   dhammam
desenti    parinibbatudani    bhante    bhagava    parinibbatu    sugato
parinibbanakalodani bhante bhagavato
     {95.5} bhasita kho panesa bhante bhagavata vaca na tavaham papima
parinibbayissami   yava   me   idam  brahmacariyam  na  iddhanceva  bhavissati
phitanca   vittharikam   bahujannam   puthubhutam  yava  devamanussehi  suppakasitanti
etarahi  kho  pana  bhante  bhagavato  idam  brahmacariyam  iddhanceva   phitanca
vittharikam  bahujannam  puthubhutam  yava  devamanussehi  suppakasitam parinibbatudani
bhante    bhagava    parinibbatu    sugato   parinibbanakalodani   bhante
Bhagavatoti   .   evam   vutte   bhagava   maram   papimantam   etadavoca
appossukko   tvam   papima   hohi   na   ciram   tathagatassa  parinibbanam
bhavissati ito tinnam masanam accayena tathagato parinibbayissatiti.
     {95.6}  Athakho  bhagava pavalacetiye sato sampajano ayusankharam
ossajji  1-  .  ossatthe  ca bhagavata 2- ayusankhare maha bhumicalo
ahosi  bhimsanako  lomahamso  3-  devadundabhiyo  ca  phalimsu . Athakho bhagava
etamattham viditva tayam velayam imam udanam udanesi
     [96] Tulamatulanca sambhavam
          bhavasankharamavassajji muni
          ajjhattarato samahito
          abhindi 4- kavacamivattasambhavanti.
     [97]   Athakho   ayasmato  anandassa  etadahosi  acchariyam  vata
bho   abbhutam   vata   bho   maha   vatayam   bhumicalo   sumaha   vatayam
bhumicalo  bhimsanako  lomahamso  5-  devadundabhiyo  6-  ca phalimsu ko nu kho
hetu   ko   paccayo   mahato   bhumicalassa   patubhavayati  .  athakho
ayasma    anando    yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva
bhagavantam   abhivadetva   ekamantam   nisidi   .  ekamantam  nisinno  kho
ayasma   anando   bhagavantam   etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam
bhante    maha   vatayam   bhante   bhumicalo   sumaha   vatayam   bhante
bhumicalo   bhimsanako   lomahamso   devadundabhiyo   ca  phalimsu  ko  nu  kho
@Footnote: 1 Ma. Yu. ossaji. 2 Yu. bhagavato. 3 Ma. salomahamso. 4 Yu. abhida.
@5 ma Yu. salomahamso. ito param idisameva. 6 Ma. Yu. devadundubhiyo. ito param
@idisameva.
Bhante hetu ko paccayo mahato bhumicalassa patubhavayati.
     [98]   Attha   kho  ime  ananda  hetu  attha  paccaya  mahato
bhumicalassa patubhavaya. Katame attha.
     {98.1}  Ayam  ananda  mahapathavi  udake  patitthita  udakam  vate
patitthitam  vato  akasattho  hoti  so  kho ananda samayo yam mahavata
vayanti   mahavata   vayanta   udakam   kampenti  udakam  kampitam  pathavim
kampeti ayam pathamo hetu pathamo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya.
     {98.2}  Puna  caparam ananda samano va hoti brahmano va iddhima
cetovasippatto  devo  va  mahiddhiko  mahanubhavo  tassa  1-  paritta
pathavisanna    bhavita    hoti    appamana   aposanna   so   imam
pathavim   kampeti   sankampeti   sampakampeti   sampavedheti   ayam   dutiyo
hetu dutiyo paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya.
     {98.3}  Puna  caparam  ananda yada bodhisatto tusita kaya cavitva
sato  sampajano  matu  kucchim  okkamati  tadayam  pathavi  kampati  sankampati
sampakampati   sampavedhati   ayam   tatiyo   hetu   tatiyo  paccayo  mahato
bhumicalassa patubhavaya.
     {98.4}  Puna  caparam  ananda  yada  bodhisatto  sato  sampajano
matu   kucchimha   nikkhamati   tadayam  pathavi  kampati  sankampati  sampakampati
sampavedhati   ayam   catuttho   hetu  catuttho  paccayo  mahato  bhumicalassa
patubhavaya.
@Footnote: 1 Si. Yu. yassa.
     {98.5}  Puna  caparam  ananda   yada tathagato anuttaram sammasambodhim
abhisambujjhati   tadayam   pathavi   kampati   sankampati  sampakampati  sampavedhati
ayam  pancamo  hetu  pancamo  paccayo  mahato  bhumicalassa  patubhavaya.
Puna   caparam  ananda  yada  tathagato  anuttaram  dhammacakkam  pavattesi  1-
tadayam    pathavi    kampati    sankampati    sampakampati   sampavedhati   ayam
chattho hetu chattho paccayo mahato bhumicalassa patubhavaya.
     {98.6}   Puna  caparam  ananda  yada  tathagato  sato  sampajano
ayusankharam   ossajjati   tadayam   pathavi   kampati  sankampati  sampakampati
sampavedhati   ayam   sattamo   hetu  sattamo  paccayo  mahato  bhumicalassa
patubhavaya.
     {98.7}   Puna   caparam   ananda  yada  tathagato  anupadisesaya
nibbanadhatuya    parinibbayati    tadayam    pathavi    kampati    sankampati
sampakampati    sampavedhati    ayam    atthamo   hetu   atthamo   paccayo
mahato   bhumicalassa   patubhavaya   .  ime  kho  ananda  attha  hetu
attha paccaya mahato bhumicalassa patubhavayati.
     [99]  Attha  kho ima ananda parisa. Katama attha. Khattiyaparisa
brahmanaparisa     gahapatiparisa     samanaparisa     catummaharajikaparisa
tavatimsaparisa   maraparisa   brahmaparisa   .   abhijanami   kho  panaham
ananda   anekasatam   khattiyaparisam   upasankamitva   2-  .  tatrapi  maya
sannisinnapubbanceva   sallapitapubbanca   sakaccha   ca  samapajjitapubba .
@Footnote: 1 Ma. Yu. pavatteti. 2 upasankamitatipi patho.
Tattha   yadisako   tesam   vanno   hoti  tadisako  mayham  vanno  hoti
yadisako  tesam  saro  hoti  tadisako  mayham  saro  hoti . Dhammiya ca
kathaya   sandassemi   samadapemi   samuttejemi   sampahamsemi  bhasamananca
mam  na  jananti  ko  nu kho ayam bhasati devo va manusso vati. Dhammiya
ca   kathaya   sandassetva   samadapetva  samuttejetva  sampahamsetva
antaradhayami  antarahitanca  mam  na  jananti  ko  nu  kho  ayam antarahito
devo  va  manusso  vati  .  abhijanami  kho  panaham ananda anekasatam
brahmanaparisam     .pe.    gahapatiparisam    .pe.    samanaparisam    .pe.
Catummaharajikaparisam   .pe.   tavatimsaparisam   .pe.   maraparisam   .pe.
Brahmaparisam    upasankamitva    .    tatrapi   maya   sannisinnapubbanceva
sallapitapubbanca   sakaccha   ca   samapajjitapubba   .   tattha  yadisako
tesam  vanno  hoti  tadisako  mayham  vanno  hoti  yadisako  tesam saro
hoti   tadisako  mayham  saro  hoti  .  dhammiya  ca  kathaya  sandassemi
samadapemi   samuttejemi   sampahamsemi   bhasamananca   mam   na   jananti
ko  nu  kho  ayam  bhasati  devo  va  manusso vati. Dhammiya ca kathaya
sandassetva      samadapetva      samuttejetva      sampahamsetva
antaradhayami  antarahitanca  mam  na  jananti  ko  nu  kho  ayam antarahito
devo va manusso vati. Ima kho ananda attha parisa.
     [100]   Attha   kho  imani  ananda  abhibhayatanani  .  katamani
Attha   .   ajjhattamrupasanni   eko   bahiddharupani   passati   parittani
suvannadubbannani    tani    abhibhuyya    janami    passamiti   evamsanni
hoti idam pathamam abhibhayatanam.
     {100.1}    Ajjhattamrupasanni    eko    bahiddharupani    passati
appamanani      suvannadubbannani      tani      abhibhuyya     janami
passamiti evamsanni hoti idam dutiyam abhibhayatanam.
     {100.2}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
parittani    suvannadubbannani    tani    abhibhuyya    janami   passamiti
evamsanni hoti idam tatiyam abhibhayatanam.
     {100.3}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
appamanani    suvannadubbannani    tani   abhibhuyya   janami   passamiti
evamsanni hoti idam catuttham abhibhayatanam.
     {100.4}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
nilani    nilavannani    nilanidassanani   nilanibhasani   seyyathapi   nama
ummapuppham   nilam   nilavannam   nilanidassanam   nilanibhasam  seyyatha  1-  va
pana    tam    vattham    baranaseyyakam   ubhatobhagavimattham   nilam   nilavannam
nilanidassanam      nilanibhasam     evameva     ajjhattamarupasanni     eko
bahiddharupani   passati   nilani   nilavannani   nilanidassanani  nilanibhasani
tani   abhibhuyya   janami   passamiti   evamsanni   hoti   idam   pancamam
abhibhayatanam.
     {100.5}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
pitani    pitavannani    pitanidassanani   pitanibhasani   seyyathapi   nama
kannikarapuppham    pitam    pitavannam    pitanidassanam    pitanibhasam    seyyatha
@Footnote: 1 Ma. seyyathapi. ito param idisameva.
Va   pana   tam   vattham   baranaseyyakam   ubhatobhagavimattham  pitam  pitavannam
pitanidassanam      pitanibhasam     evameva     ajjhattamarupasanni     eko
bahiddharupani   passati   pitani   pitavannani   pitanidassanani  pitanibhasani
tani    abhibhuyya   janami   passamiti   evamsanni   hoti   idam   chattham
abhibhayatanam.
     {100.6}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
lohitakani     lohitakavannani     lohitakanidassanani     lohitakanibhasani
seyyathapi     nama     bandhujivakam     puppham    lohitakam    lohitakavannam
lohitakanidassanam  lohitakanibhasam  seyyatha  va  pana  tam vattham baranaseyyakam
ubhatobhagavimattham       lohitakam       lohitakavannam       lohitakanidassanam
lohitakanibhasam   evameva   ajjhattamarupasanni  eko  bahiddharupani  passati
lohitakani     lohitakavannani     lohitakanidassanani     lohitakanibhasani
tani   abhibhuyya   janami   passamiti   evamsanni   hoti   idam   sattamam
abhibhayatanam.
     {100.7}    Ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani   passati
odatani     odatavannani     odatanidassanani     odatanibhasani
seyyathapi      nama     osadhitaraka     odata     odatavanna
odatanidassana    odatanibhasa    seyyatha   va   pana   tam   vattham
baranaseyyakam   ubhatobhagavimattham   odatam   odatavannam  odatanidassanam
odatanibhasam    evameva    ajjhattamarupasanni    eko    bahiddharupani
passati        odatani       odatavannani       odatanidassanani
tani   abhibhuyya   janami   passamiti   evamsanni   hoti   idam   atthamam
Abhibhayatanam. Imani kho ananda attha abhibhayatanani.
     [101]  Attha  kho  ime  ananda  vimokkha  .  katame  attha.
Rupi   rupani   passati   ayam   pathamo   vimokkho   .   ajjhattamarupasanni
bahiddharupani   passati   ayam   dutiyo  vimokkho  .  subhanteva  adhimutto
hoti   ayam   tatiyo   vimokkho   .   sabbaso   rupasannanam  samatikkama
patighasannanam     atthangama    nanattasannanam    amanasikara    ananto
akasoti    akasanancayatanam    upasampajja   viharati   ayam   catuttho
vimokkho    .    sabbaso    akasanancayatanam    samatikkamma   anantam
vinnananti    vinnanancayatanam    upasampajja    viharati    ayam   pancamo
vimokkho   .   sabbaso   vinnanancayatanam   samatikkamma   natthi   kinciti
akincannayatanam  upasampajja  viharati  ayam  chattho  vimokkho  .   sabbaso
akincannayatanam           samatikkamma          nevasannanasannayatanam
upasampajja     viharati    ayam    sattamo    vimokkho    .    sabbaso
nevasannanasannayatanam          samatikkamma         sannavedayitanirodham
upasampajja   viharati   ayam   atthamo   vimokkho  .  ime  kho  ananda
attha vimokkha.
     [102]   Ekamidaham   ananda  samayam  uruvelayam  viharami  najja
neranjaraya    tire    ajapalanigrodhe   pathamabhisambuddho   .   athakho
ananda    maro    papima    yenaham    tenupasankami   upasankamitva
ekamantam   atthasi   .  ekamantam  thito  kho  ananda  maro  papima
Mam   etadavoca   parinibbatudani   bhante   bhagava   parinibbatu   sugato
parinibbanakalodani   bhante   bhagavatoti   evam   vutte   aham  ananda
maram papimantam 1- etadavocam
     {102.1}  na  tavaham  papima  parinibbayissami  yava  me  bhikkhu
na   savaka   bhavissanti  viyatta  vinita  visarada  bahussuta  dhammadhara
dhammanudhammapatipanna    samicipatipanna   anudhammacarino   sakam   acariyakam
uggahetva   acikkhissanti   desessanti   pannapessanti   patthapessanti
vivarissanti    vibhajissanti   uttanikarissanti   2-   uppannam   parappavadam
sahadhammena suniggahitam 3- niggahetva sappatihariyam dhammam desessanti.
     {102.2}  Na  tavaham  papima  parinibbayissami yava me bhikkhuniyo
na   savika  bhavissanti  viyatta  vinita  visarada  bahussuta  dhammadhara
dhammanudhammapatipanna      samicipatipanna      anudhammacariniyo     sakam
acariyakam    uggahetva    acikkhissanti   desessanti   pannapessanti
patthapessanti    vivarissanti    vibhajissanti   uttanikarissanti   uppannam
parappavadam     sahadhammena    suniggahitam    niggahetva    sappatihariyam
dhammam desessanti.
     {102.3}  Na  tavaham  papima  parinibbayissami yava me upasaka
na   savaka   bhavissanti  viyatta  vinita  visarada  bahussuta  dhammadhara
dhammanudhammapatipanna    samicipatipanna   anudhammacarino   sakam   acariyakam
uggahetva   acikkhissanti   desessanti   pannapessanti   patthapessanti
vivarissanti     vibhajissanti     uttanikarissanti    uppannam    parappavadam
@Footnote: 1 Yu. papimam. 2 Yu. uttanikarissanti. ito param idisameva.
@3 Yu. suniggiham.
Sahadhammena      suniggahitam      niggahetva     sappatihariyam     dhammam
desessanti   .   na   tavaham   papima   parinibbayissami   yava  me
upasika    na    savika    bhavissanti    viyatta   vinita   visarada
bahussuta       dhammadhara      dhammanudhammapatipanna      samicipatipanna
anudhammacariniyo     sakam     acariyakam     uggahetva    acikkhissanti
desessanti    pannapessanti    patthapessanti    vivarissanti   vibhajissanti
uttanikarissanti     uppannam     parappavadam     sahadhammena    suniggahitam
niggahetva sappatihariyam dhammam desessanti.
     {102.4}   Na  tavaham  papima  parinibbayissami  yava  me  idam
brahmacariyam     iddhanceva    bhavissati    phitanca    vittharikam    bahujannam
puthubhutam  yava  devamanussehi  suppakasitanti  .  idaneva  1- kho ananda
ajja   pavale   2-   cetiye  maro  papima  yenaham  tenupasankami
upasankamitva   ekamantam   atthasi   .   ekamantam  thito  kho  ananda
maro  papima  mam  etadavoca  parinibbatudani  bhante  bhagava parinibbatu
sugato   parinibbanakalodani   bhante   bhagavato   bhasita  kho  panesa
bhante  bhagavata  vaca  na  tavaham  papima  parinibbayissami  yava  me
bhikkhu  na  savaka  bhavissanti . Yava me bhikkhuniyo na savika bhavissanti.
Yava  me  upasaka  na  savaka  bhavissanti  .  yava  me  upasika na
savika  bhavissanti  .  yava  me  idam brahmacariyam [3]- iddhanceva [4]-
bhavissati    phitanca   vittharikam   bahujannam   puthubhutam   yava   devamanussehi
suppakasitanti     .     etarahi     kho    pana    bhante    bhagavato
@Footnote: 1 Yu. idaniceva kho. 2 Ma. Yu. capale. ito param idisameva. 3-4 Ma. Yu. na.
Brahmacariyam    iddhanceva   phitanca   vittharikam   bahujannam   puthubhutam   yava
devamanussehi      suppakasitam     parinibbatudani     bhante     bhagava
parinibbatu sugato parinibbanakalodani bhante bhagavatoti.
     {102.5}  Evam  vutte  aham  ananda  maram  papimantam etadavocam
appossukko  tvam  papima  hohi  na  ciram  tathagatassa  parinibbanam bhavissati
ito   tinnam   masanam   accayena  tathagato  parinibbayissatiti  idaneva
kho   ananda  ajja  pavale  cetiye  tathagatena  satena  sampajanena
ayusankharo ossatthoti.
     {102.6}  Evam  vutte  ayasma  anando  bhagavantam  etadavoca
titthatu   bhante   bhagava   kappam   titthatu   sugato   kappam   bahujanahitaya
bahujanasukhaya      lokanukampaya      atthaya      hitaya      sukhaya
devamanussananti    .    alamdani    ananda    ma    tathagatam   yaci
akalodani   ananda  tathagatam  yacanayati  .  dutiyampi  kho  ayasma
anando    .pe.    tatiyampi    kho   ayasma   anando   bhagavantam
etadavoca    titthatu   bhante   bhagava   kappam   titthatu   sugato   kappam
bahujanahitaya     bahujanasukhaya     lokanukampaya     atthaya     hitaya
sukhaya devamanussananti.
     {102.7}   Saddahasi  tvam  ananda  tathagatassa  bodhinti  .  evam
bhante  .  atha  kincarahi  tvam  ananda tathagatam yavatatiyakam abhinippilesiti.
Sammukha   me   tam   bhante   bhagavato   sutam   sammukha  patiggahitam  yassa
kassaci     ananda     cattaro    iddhipada    bhavita    bahulikata
yanikata    1-    vatthukata   anutthita   paricita   susamaraddha   so
@Footnote: 1 Yu. yanikata. ito param idisameva.
Akankhamano   kappam   va   tittheyya   kappavasesam   va   tathagatassa
kho   ananda   cattaro   iddhipada   bhavita   bahulikata   yanikata
vatthukata    anutthita   paricita   susamaraddha   akankhamano   ananda
tathagato   kappam   va   tittheyya  kappavasesam  vati  .  saddahasi  tvam
anandati.
     {102.8}   Evam   bhante  .  tasmatihananda  tuyhevetam  dukkatam
tuyhevetam   aparaddham   yam   tvam   tathagatena  evam  olarike  nimitte
kayiramane   olarike   obhase   kayiramane   nasakkhi  pativijjhitum  na
tathagatam   yaci   titthatu   [1]-   bhagava   kappam  titthatu  sugato  kappam
bahujanahitaya    bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya
devamanussananti   sace   tvam   ananda  tathagatam  yaceyyasi  dve  va
te    vaca    tathagato    patikkhipeyya   atha   tatiyakam   adhivaseyya
tasmatihananda tuyhevetam dukkatam tuyhevetam aparaddham.
     [103]   Ekamidaham  ananda  samayam  rajagahe  viharami  gijjhakute
pabbate   .   tatrapi  kho  taham  ananda  amantesim  ramaniyam  ananda
rajagaham   ramaniyo   [2]-   gijjhakuto   pabbato  yassa  kassaci  ananda
cattaro    iddhipada    bhavita    bahulikata    yanikata   vatthukata
anutthita    paricita    susamaraddha   so   akankhamano   kappam   va
tittheyya   kappavasesam   va   .   tathagatassa  kho  ananda  cattaro
iddhipada   bhavita   bahulikata  yanikata  vatthukata  anutthita  paricita
susamaraddha   so   3-   akankhamano   ananda  tathagato  kappam  va
@Footnote: 1 Ma. bhante. 2 Ma. ananda. 3 Yu. ayam patho natthi.
Tittheyya   kappavasesam   vati   evampi  kho  tvam  ananda  tathagatena
olarike  nimitte  kayiramane  olarike  obhase  kayiramane nasakkhi
pativijjhitum   na   tathagatam   yaci   titthatu   [1]-  bhagava  kappam  titthatu
sugato    kappam    bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya
hitaya    sukhaya    devamanussananti    sace   tvam   ananda   tathagatam
yaceyyasi   dve  va  te  vaca  tathagato  patikkhipeyya  atha  tatiyakam
adhivaseyya tasmatihananda tuyhevetam dukkatam tuyhevetam aparaddham.
     [104]   Ekamidaham   ananda  samayam  tattheva  rajagahe  viharami
gotamanigrodhe  2-  .pe.  tattheva  rajagahe  viharami  corappapate.
Tattheva  rajagahe  viharami  vebharapasse  sattapannaguhayam  3-. Tattheva
rajagahe   viharami   isigilipasse   kalasilayam   .   tattheva  rajagahe
viharami   sitavane   sappasondikapabbhare  .  tattheva  rajagahe  viharami
tapodarame  .  tattheva  rajagahe  viharami  veluvane kalandakanivape.
Tattheva  rajagahe  viharami  jivakambavane  .  tattheva  rajagahe  viharami
maddakucchismim migadaye.
     {104.1}   Tatrapi   kho   taham   ananda   amantesim  ramaniyam
ananda     rajagaham     ramaniyo     gijjhakuto     pabbato    ramaniyo
gotamanigrodho     ramaniyo    corappapato    ramaniya    vebharapasse
sattapannaguha    ramaniya    isigilipasse   kalasila   ramaniyo   sitavane
sappasondikapabbharo        ramaniyo       tapodaramo       ramaniyo
@Footnote: 1 Ma. bhante. 2 Yu. nigordharame. 3 Ma. Yu. sattapanniguhayam. ito param
@idisameva.
Veluvanakalandakanivapo  1-  ramaniyam jivakambavanam ramaniyo maddakucchimigadayo 2-
yassa  kassaci  ananda  cattaro  iddhipada  bhavita  bahulikata yanikata
vatthukata  anutthita  paricita  susamaraddha  so  akankhamano  kappam  va
tittheyya kappavasesam va.
     {104.2}  Tathagatassa  kho  ananda  cattaro  iddhipada bhavita
bahulikata  yanikata  vatthukata  anutthita  paricita  susamaraddha  so  3-
akankhamano  ananda  tathagato  kappam  va  tittheyya  kappavasesam vati
evampi   kho  tvam  ananda  tathagatena  olarike  nimitte  kayiramane
olarike   obhase  kayiramane  nasakkhi  pativijjhitum  na  tathagatam  yaci
titthatu   bhagava   kappam   titthatu  sugato  kappam  bahujanahitaya  bahujanasukhaya
lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya   devamanussananti  sace  tvam
ananda  tathagatam  yaceyyasi  dve  va  te vaca tathagato patikkhipeyya
atha   tatiyakam  adhivaseyya  tasmatihananda  tuyhevetam  dukkatam  tuyhevetam
aparaddham.
     [105]   Ekamidaham   ananda   samayam  idheva  vesaliyam  viharami
udene   cetiye  .  tatrapi  kho  taham  ananda  amantesim  ramaniya
ananda   vesali   ramaniyam   udenam   cetiyam   yassa   kassaci   ananda
cattaro   iddhipada  bhavita  bahulikata  yanikata  vatthukata  anutthita
paricita    susamaraddha    so   akankhamano   kappam   va   tittheyya
kappavasesam   va   .   tathagatassa  kho  ananda  cattaro  iddhipada
@Footnote: 1 Ma. Yu. veluvane. 2 Ma. Yu. maddakucchismim. 3 Yu. ayam patho natthi.
Bhavita   bahulikata  yanikata  vatthukata  anutthita  paricita  susamaraddha
so   1-   akankhamano   ananda   tathagato   kappam   va  tittheyya
kappavasesam   vati   evampi  kho  tvam  ananda  tathagatena  olarike
nimitte  kayiramane  olarike  obhase  kayiramane  nasakkhi  pativijjhitum
na   tathagatam   yaci   titthatu   bhagava   kappam   titthatu   sugato   kappam
bahujanahitaya    bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya   sukhaya
devamanussananti   sace   tvam   ananda   tathagatam   yaceyyasi   dve
va   te   vaca   tathagato   patikkhipeyya   atha   tatiyakam  adhivaseyya
tasmatihananda tuyhevetam dukkatam tuyhevetam aparaddham.
     [106]   Ekamidaham   ananda   samayam  idheva  vesaliyam  viharami
gotamake    cetiye   .pe.   idheva   vesaliyam   viharami   sattambe
cetiye   .   idheva  vesaliyam  viharami  bahuputte  cetiye  .  idheva
vesaliyam   viharami   sarandade   cetiye   .   idaneva   kho  taham
ananda    ajja   pavale   cetiye   amantesim   ramaniya   ananda
vesali   ramaniyam   udenam   cetiyam   ramaniyam   gotamakam   cetiyam   ramaniyam
sattambam    cetiyam    ramaniyam    bahuputtam    cetiyam    ramaniyam   sarandadam
cetiyam   ramaniyam   pavalam   cetiyam   yassa   kassaci   ananda  cattaro
iddhipada    bhavita    bahulikata    yanikata    vatthukata   anutthita
paricita    susamaraddha    so   akankhamano   kappam   va   tittheyya
kappavasesam va.
     {106.1}      Tathagatassa      kho      ananda     cattaro
iddhipada           bhavita          bahulikata          yanikata
@Footnote: 1 Yu. ayam patho natthi. ito param idisameva.
Vatthukata   anutthita   paricita  susamaraddha  so  akankhamano  ananda
tathagato   kappam   va   tittheyya   kappavasesam   vati   evampi  kho
tvam   ananda   tathagatena   olarike  nimitte  kayiramane  olarike
obhase   kayiramane   nasakkhi   pativijjhitum   na  tathagatam  yaci  titthatu
bhagava    kappam    titthatu    sugato   kappam   bahujanahitaya   bahujanasukhaya
lokanukampaya    atthaya    hitaya    sukhaya   devamanussananti   sace
tvam   ananda   tathagatam   yaceyyasi  dve  va  te  vaca  tathagato
patikkhipeyya    atha   tatiyakam   adhivaseyya   tasmatihananda   tuyhevetam
dukkatam tuyhevetam aparaddham
     {106.2}   na   nu   evam  1-  ananda  maya  patikacceva  2-
akkhatam    sabbeheva    piyehi    manapehi   nanabhavo   vinabhavo
annathabhavo    tam    kutettha   ananda   labbha   yantam   jatam   bhutam
sankhatam palokadhammam tam vata ma palujjiti netam thanam vijjati.
     {106.3}  Yam  kho  panetam ananda tathagatena cattam vantam muttam pahinam
patinissattham   ossattho  ayusankharo  ekamsena  vaca  [3]-  bhasita
na    ciram   tathagatassa   parinibbanam   bhavissati   ito   tinnam   masanam
accayena   tathagato   parinibbayissatiti   tanca  4-  tathagato  jivitahetu
puna   paccagamissatiti   netam   thanam   vijjati   .   ayamananda  yena
mahavanam   yena   5-   kutagarasala   tenupasankamissamati   .  evam
bhanteti   kho   ayasma   anando   bhagavato   paccassosi  .  athakho
@Footnote: 1 Ma. etam. 2 Si. Yu. patigacceva. 3 Yu. bhagavata. 4 Yu. tam vacanam.
@5 Yu. ayam patho natthi ito param idisameva.
Bhagava    ayasmata    anandena    saddhim    yena    mahavanam   yena
kutagarasala    tenupasankami    upasankamitva    ayasmantam    anandam
amantesi   gaccha   tvam   ananda  yavatika  bhikkhu  vesalim  upanissaya
viharanti   te  sabbe  upatthanasalayam  sannipatehiti  .  evam  bhanteti
kho   ayasma   anando   bhagavato  patissunitva  1-  yavatika  bhikkhu
vesalim     upanissaya    viharanti    te    sabbe    upatthanasalayam
sannipatetva    yena   bhagava   tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam
abhivadetva   ekamantam   atthasi   .  ekamantam  thito  kho  ayasma
anando    bhagavantam    etadavoca    sannipatito    bhante   bhikkhusangho
yassadani bhante bhagava kalam mannatiti.
     [107]    Athakho   bhagava   yena   upatthanasala   tenupasankami
upasankamitva   pannatte   asane  nisidi  .  nisajja  kho  bhagava  bhikkhu
amantesi   tasmatiha   bhikkhave   ye  te  2-  maya  dhamma  abhinna
desita   te   vo   sadhukam   uggahetva   asevitabba  bhavetabba
bahulikatabba     yathayidam    brahmacariyam    addhaniyam    assa    ciratthitikam
tadassa    bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya
sukhaya  devamanussanam  .  katame  ca  te  bhikkhave  dhamma  maya abhinna
desita   ye  te  3-  sadhukam  uggahetva  asevitabba  bhavetabba
bahulikatabba     yathayidam    brahmacariyam    addhaniyam    assa    ciratthitikam
tadassa    bahujanahitaya   bahujanasukhaya   lokanukampaya   atthaya   hitaya
@Footnote: 1 Yu. patissutva. 2 Yu. vo. 3 Ma. Yu. vo.
Sukhaya  devamanussanam  .  seyyathidam  .  cattaro  satipatthana  cattaro
sammappadhana      cattaro     iddhipada     pancindriyani     panca
balani    satta   bojjhanga   ariyo   atthangiko   maggo   .   ime
kho  te  1-  bhikkhave  dhamma  maya  abhinna desita ye 2- te sadhukam
uggahetva     asevitabba    bhavetabba    bahulikatabba    yathayidam
brahmacariyam     addhaniyam     assa    ciratthitikam    tadassa    bahujanahitaya
bahujanasukhaya      lokanukampaya      atthaya      hitaya      sukhaya
devamanussananti.
     {107.1}   Athakho   bhagava  bhikkhu  amantesi  handadani  bhikkhave
amantayami    vo    vayadhamma    sankhara   appamadena   sampadetha
na    ciram   tathagatassa   parinibbanam   bhavissati   ito   tinnam   masanam
accayena    tathagato   parinibbayissatiti   .   idamavoca   bhagava   idam
vatvana 3- sugato athaparam etadavoca sattha 4-
     [108] Daharapi ca ye vuddha       ye bala ye ca pandita
           addha ceva dalidda ca          sabbe maccuparayana.
           Yathapi kumbhakarassa              katam mattikabhajanam
           khuddakanca mahantanca           yanca pakkam yanca amakam
           sabbam bhedapariyantam                evam maccanajivitam.
Athaparam etadavoca sattha
@Footnote: 1 Yu. ayam patho natthi. 2 Yu. te vo. Ma. ye vo. 3 Yu. vatva. ito param
@idisameva. 4 ito param sihalapotthake paripakko vayo mayham ... dukkhassantam
@karissatiti dissati.
           Paripakko vayo mayham         parittam mama jivitam
           pahaya vo gamissami         katam me saranamattano.
           Appamatta satimanto      susila hotha bhikkhavo
           susamahitasankappa         sacittamanurakkhatha.
           Yo imasmim dhammavinaye       appamatto viharissati 1-
           pahaya jatisamsaram            dukkhassantam karissatiti.
                    Tatiyabhanavaram. 2-
     [109]  Athakho  bhagava  pubbanhasamayam  nivasetva  pattacivaramadaya
vesalim   pindaya   pavisi   vesaliyam   pindaya   caritva   pacchabhattam
pindapatapatikkanto  nagavalokitam  3-  vesalim  apaloketva  ayasmantam
anandam     amantesi     idam     pacchimakam     ananda    tathagatassa
vesaliya   4-   dassanam  bhavissati  ayamananda  yena  bhandagamo  5-
tenupasankamissamati  .  evam  bhanteti  kho  ayasma  anando bhagavato
paccassosi.
     {109.1}   Athakho   bhagava   mahata   bhikkhusanghena   saddhim  yena
bhandagamo   tadavasari   .   tatra   sudam   bhagava  bhandagame  viharati .
Tatra    kho   bhagava   bhikkhu   amantesi   catunnam   bhikkhave   dhammanam
ananubodha    appativedha    evamidam    dighamaddhanam   sandhavitam   samsaritam
mamanceva   tumhakanca   .   katamesam   catunnam   .   ariyassa   bhikkhave
silassa    ananubodha    appativedha    evamidam   dighamaddhanam   sandhavitam
@Footnote: 1 Si. Yu. vihessati. Ma. vihassati. 2 Yu. tatiyakabhanavaram nitthitam. Ma. tatiyo
@bhanavaro. 3 Ma. Yu. nagapalokitam. 4 Yu. vesalidassanam. 5 Ma. bhandagamo.
@ito param idisameva.
Samsaritam    mamanceva    tumhakanca    .   ariyassa   bhikkhave   samadhissa
ananubodha    appativedha    evamidam    dighamaddhanam   sandhavitam   samsaritam
mamanceva    tumhakanca   .   ariyaya   bhikkhave   pannaya   ananubodha
appativedha    evamidam    dighamaddhanam    sandhavitam    samsaritam   mamanceva
tumhakanca   .   ariyaya   bhikkhave   vimuttiya  ananubodha  appativedha
evamidam dighamaddhanam sandhavitam samsaritam mamanceva tumhakanca.
     {109.2}  Tayidam  bhikkhave  ariyam  silam anubuddham patividdham ariyo samadhi
anubuddho    patividdho   ariya   panna   anubuddha   patividdha   ariya
vimutti   anubuddha   patividdha   ucchinna   bhavatanha   khina   bhavanetti
natthidani   punabbhavoti   .   idamavoca   bhagava   idam   vatvana  sugato
athaparam etadavoca sattha
     [110] Silam samadhi panna ca      vimutti ca anuttara
           anubuddha ime dhamma            gotamena yasassina
           iti buddho abhinnaya           dhammamakkhati 1- bhikkhunam
           dukkhassantankaro sattha        cakkhuma parinibbuboti.
     [111]  Tatrapi  sudam  bhagava  bhandagame  viharanto  etadeva bahulam
bhikkhunam   dhammim   katham   karoti   iti   silam   iti   samadhi   iti  panna
silaparibhavito   samadhi   mahapphalo   hoti   mahanisamso   samadhiparibhavita
panna   mahapphala   hoti   mahanisamsa   pannaparibhavitam  cittam  sammadeva
asavehi vimuccati seyyathidam kamasava bhavasava [2]- avijjasavati.
@Footnote: 1 Ma. Yu. dhammamakkhasi. 2 Yu. ditthasava.
     [112]  Athakho  bhagava  bhandagame  yathabhirantam viharitva ayasmantam
anandam    amantesi    ayamananda   yena   hatthigamo   ambagamo
jambugamo   yena   bhoganagaram   tenupasankamissamati   .  evam  bhanteti
kho   ayasma   anando   bhagavato   paccassosi   .   athakho  bhagava
mahata    bhikkhusanghena   saddhim   yena   bhoganagaram   tadavasari   .   tatra
sudam  bhagava  bhoganagare  viharati  anande  cetiye  .  tatra  kho bhagava
bhikkhu    amantesi   cattarome   bhikkhave   mahapadese   desessami
tam    sunatha   sadhukam   manasikarotha   bhasissamiti   .   evam   bhanteti
kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca
     [113]   Idha   bhikkhave   bhikkhu   evam   vadeyya  sammukha  metam
avuso    bhagavato    sutam    sammukha   patiggahitam   ayam   dhammo   ayam
vinayo   idam   satthu   sasananti   tassa  bhikkhave  bhikkhuno  bhasitam  neva
abhinanditabbam    nappatikkositabbam    .    anabhinanditva   appatikkositva
tani  padabyanjanani  sadhukam  uggahetva sutte osaretabbani 1- vinaye
sandassetabbani   .   tani   ce  sutte  osariyamanani  2-  vinaye
sandassiyamanani  na ceva sutte osaranti 3- na ca 4- vinaye sandissanti.
Nitthamettha   gantabbam   addha   idam   na   ceva   tassa  bhagavato  vacanam
imassa   ca   bhikkhuno   duggahitanti  iti  hetam  bhikkhave  chaddeyyatha .
Tani   ce   sutte   osariyamanani   vinaye  sandassiyamanani  sutte
@Footnote: 1 Yu. otaretabbani. 2 Yu. otariyamanani. ito param idisameva. 3 Si. Yu.
@otaranti. 4 Yu. na vinaye.
Ce  1-  osaranti  vinaye ce 2- sandissanti. Nitthamettha gantabbam addha
idam  tassa  bhagavato  vacanam  imassa  ca  bhikkhuno sugahitanti idam bhikkhave pathamam
mahapadesam dhareyyatha.
     [114]   Idha  pana  bhikkhave  bhikkhu  evam  vadeyya  amukasmim  nama
avase   sangho   viharati   sathero   sapamokkho  tassa  me  sanghassa
sammukha   sutam   sammukha   patiggahitam   ayam   dhammo   ayam   vinayo  idam
satthu   sasananti   tassa   bhikkhave   bhikkhuno  bhasitam  neva  abhinanditabbam
nappatikkositabbam     .     anabhinanditva     appatikkositva     tani
padabyanjanani   sadhukam   uggahetva   sutte   osaretabbani   vinaye
sandassetabbani    .   tani   ce   sutte   osariyamanani   vinaye
sandassiyamanani  na  ceva  sutte  osaranti  na  ca  vinaye sandissanti.
Nitthamettha   gantabbam  addha  idam  na  ceva  tassa  bhagavato  vacanam  tassa
ca   bhikkhusanghassa   duggahitanti   iti   hetam   bhikkhave   chaddeyyatha .
Tani   ce   sutte   osariyamanani   vinaye  sandassiyamanani  sutte
ce  3-  osaranti  vinaye  ca  sandissanti  .  nitthamettha gantabbam addha
idam    tassa   bhagavato   vacanam   tassa   ca   sanghassa   sugahitanti   idam
bhikkhave dutiyam mahapadesam dhareyyatha.
     [115]   Idha  pana  bhikkhave  bhikkhu  evam  vadeyya  amukasmim  nama
avase   sambahula   thera   bhikkhu   viharanti   bahussuta  agatagama
dhammadhara   vinayadhara   matikadhara   tesam   me  theranam  sammukha  sutam
@Footnote:1-2-3 Ma. Yu. ceva ... ca.
Sammukha   patiggahitam   ayam   dhammo   ayam   vinayo  idam  satthu  sasananti
tassa    bhikkhave   bhikkhuno   bhasitam   neva   abhinanditabbam   .pe.   na
vinaye   sandissanti   .   nitthamettha   gantabbam   addha  idam  na  ceva
tassa    bhagavato   vacanam   tesanca   theranam   duggahitanti   iti   hetam
bhikkhave   chaddeyyatha   .   tani  ce  sutte  osariyamanani  .pe.
Vinaye    sandissanti   .   nitthamettha   gantabbam   addha   idam   tassa
bhagavato   vacanam   tesanca   theranam   sugahitanti   idam   bhikkhave   tatiyam
mahapadesam dhareyyatha.
     [116]   Idha  pana  bhikkhave  bhikkhu  evam  vadeyya  amukasmim  nama
avase  [1]-  thero  bhikkhu  viharati  bahussuto  agatagamo  dhammadharo
vinayadharo   matikadharo   tassa   me   therassa   sammukha  sutam  sammukha
patiggahitam   ayam   dhammo   ayam   vinayo   idam   satthu   sasananti  tassa
bhikkhave   bhikkhuno   bhasitam   neva   abhinanditabbam   nappatikkositabbam  .
Anabhinanditva     appatikkositva     tani     padabyanjanani    sadhukam
uggahetva   sutte   osaretabbani   vinaye  sandassitabbani  2- .
Tani   ce   sutte  osariyamanani  vinaye  sandassiyamanani  na  ceva
sutte  osaranti  na  ca  3-  vinaye  sandissanti  .  nitthamettha gantabbam
.pe.  addha  idam  tassa  bhagavato  vacanam  tassa  ca therassa sugahitanti idam
bhikkhave   catuttham   mahapadesam  dhareyyatha  4-  .  ime  kho  bhikkhave
cattaro  mahapadese  dhareyyathati  .  tatrapi  sudam  bhagava bhoganagare
@Footnote: 1 Ma. Yu. eko. 2 Ma. Yu. sandassetabbani. 3 Yu. na vinaye .... 4 Yu.
@dhareyyathati.
Viharati   1-   anande   cetiye   etadeva  bahulam  bhikkhunam  dhammim  katham
karoti    iti    silam    iti    samadhi    iti   panna   silaparibhavito
samadhi    mahapphalo    hoti    mahanisamso    samadhiparibhavita    panna
mahapphala    hoti    mahanisamsa    pannaparibhavitam    cittam    sammadeva
asavehi vimuccati seyyathidam kamasava bhavasava avijjasavati.
     [117]  Athakho  bhagava  bhoganagare  yathabhirantam viharitva ayasmantam
anandam  amantesi  ayamananda  yena  pava  tenupasankamissamati .
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  pava  tadavasari  .  tatra  sudam
bhagava   pavayam  viharati  cundassa  kammaraputtassa  ambavane  .  assosi
kho  cundo  kammaraputto  bhagava  kira  pavam  anuppatto  pavayam viharati
mayham  ambavaneti  .  athakho  cundo kammaraputto yena bhagava tenupasankami
upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi.
     {117.1}   Ekamantam   nisinnam   kho   cundam  kammaraputtam  bhagava
dhammiya   kathaya   sandassesi   samadapesi   samuttejesi  sampahamsesi .
Athakho   cundo   kammaraputto   bhagavata   dhammiya   kathaya  sandassito
samadapito  samuttejito  sampahamsito  bhagavantam  etadavoca  adhivasetu  me
bhante  bhagava  svatanaya  bhattam  saddhim bhikkhusanghenati. Adhivasesi bhagava
tunhibhavena  .  athakho  cundo  kammaraputto  bhagavato  adhivasanam viditva
@Footnote: 1 Ma. Yu. viharanto.
Utthayasana bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.
     {117.2}  Athakho  cundo  kammaraputto  tassa  rattiya accayena
sake   nivesane   panitam   khadaniyam   bhojaniyam   patiyadapetva  pahutanca
sukaramaddavam  bhagavato  kalam  arocapesi  kalo  bhante nitthitam bhattanti.
Athakho    bhagava    pubbanhasamayam   nivasetva   pattacivaramadaya   saddhim
bhikkhusanghena    yena   cundassa   kammaraputtassa   nivesanam   tenupasankami
upasankamitva   pannattasane   nisidi   .   nisajja   kho   bhagava  cundam
kammaraputtam   amantesi   yante   cunda   sukaramaddavam   patiyattam   tena
mam   parivisa   yam   panannam   khadaniyam   bhojaniyam  patiyattam  tena  bhikkhusangham
parivisati   .   evam   bhanteti   kho   cundo   kammaraputto  bhagavato
patissutva    yam    ahosi    sukaramaddavam    patiyattam    tena   bhagavantam
parivisi    yam   panannam   khadaniyam   bhojaniyam   patiyattam   tena   bhikkhusangham
parivisi.
     {117.3}   Athakho  bhagava  cundam  kammaraputtam  amantesi  yante
cunda   sukaramaddavam   avasittham   tam   sobbhe   nikhanahi   nahantam   cunda
passami   sadevake   loke   samarake   sabrahmake  sassamanabrahmaniya
pajaya   sadevamanussaya   yassa   tam  paribhuttam  samma  parinamam  gaccheyya
annatra   tathagatassati   .   evam  bhanteti  kho  cundo  kammaraputto
bhagavato   patissutva   yam   ahosi   sukaramaddavam   avasittham   tam  sobbhe
nikhanitva       yena      bhagava      tenupasankami      upasankamitva
bhagavantam     abhivadetva     ekamantam     nisidi     .     ekamantam
Nisinnam   kho   cundam  kammaraputtam  bhagava  dhammiya  kathaya  sandassetva
samadapetva samuttejetva sampahamsetva utthayasana pakkami.
     {117.4}    Athakho   bhagavato   cundassa   kammaraputtassa   bhattam
bhuttavissa   kharo   abadho   uppajji  lohitapakkhandika  sabalha  1-
vedana  vattanti  maranantika  .  tapi  2-  sudam  bhagava sato sampajano
adhivasesi   avihannamano   .   athakho   bhagava   ayasmantam   anandam
amantesi   ayamananda   yena   kusinara   tenupasankamissamati  .
Evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi.
     [118] Cundassa bhattam bhunjitva   kammarassati me sutam
                 abadham samphusi dhiro           sabalham 3- maranantikam.
                          Bhuttassa ve 4- sukaramaddavena
                          byadhi sabalha 5- udapadi satthu 6-
                          virecamano 7- bhagava avoca
                          gacchamaham kusinaram -* nagaranti.
         (ima gathayo sangitikale sangitikarakehi vutta 8-)
     [119]  Athakho  bhagava  magga  okkamma  yena  annataram  rukkhamulam
tenupasankami     upasankamitva     ayasmantam     anandam    amantesi
ingha   me   tvam  ananda  catuggunam  sanghatim  pannapehi  9-  kilantosmi
ananda   nisidissamiti   .   evam   bhanteti   kho  ayasma  anando
@Footnote: 1-5 Ma. Yu. pabalha. 2 Ma. Yu. ta. 3 Ma. Yu. pabalham. 4 Ma. Yu. ca.
@6 Po. Ma. Yu. satthuno. 7 Yu. viriccamano. 8 Si. Ma. Yu. ime patha natthi.
@9 Po. Yu. pannapesi. ito param idisameva.
@* mikar—kr khagoe kusinaram peDna kusinaram
Bhagavato   patissutva   catuggunam   sanghatim   pannapesi   .  nisidi  bhagava
pannatte   asane   .   nisajja   kho   bhagava   ayasmantam   anandam
amantesi   ingha   me   tvam   ananda   paniyam   ahara  pipasitosmi
ananda   pivissamiti   .   evam   vutte  ayasma  anando  bhagavantam
etadavoca    idani    bhante   pancamattani   sakatasatani   abhikkantani
tam   cakkacchinnam   udakam   parittam   lulitam   avilam   sandati   ayam  bhante
kakudhanadi  1-  avidure  acchodaka  satodaka  sitodaka  setodaka  2-
supatittha    ramaniya    ettha   bhagava   paniyanca   pivissati   gattani
ca sitikarissatiti 3-.
     {119.1}    Dutiyampi    kho    bhagava    ayasmantam    anandam
amantesi   ingha   me   tvam   ananda   paniyam   ahara  pipasitosmi
ananda   pivissamiti   .   dutiyampi   kho  ayasma  anando  bhagavantam
etadavoca    idani    bhante   pancamattani   sakatasatani   abhikkantani
tam   cakkacchinnam   udakam   parittam   lulitam   avilam   sandati   ayam  bhante
kakudhanadi    avidure    acchodaka    satodaka   sitodaka   setodaka
supatittha   ramaniya   ettha   bhagava  paniyanca  pivissati  gattanipi  4-
sitikarissatiti.
     {119.2}   Tatiyampi  kho  bhagava  ayasmantam  anandam  amantesi
ingha    me   tvam   ananda   paniyam   ahara   pipasitosmi   ananda
pivissamiti   .   evam   bhanteti   kho   ayasma   anando  bhagavato
@Footnote: 1 Si. Yu. kakuttha naditipi kakudha naditipi patho. Ma. kakudhanadi. 2 Si. Yu.
@acchodika satodika sitodika setaka. 3 Po. Yu. sitam karissatiti. ito param
@idisameva. 4 Ma. Yu. gattani ca.
Patissutva   pattam   gahetva   yena   sa   nadika   tenupasankami  .
Athakho   sa   nadika  cakkacchinna  paritta  lulita  avila  sandamana
ayasmante   anande   upasankamante   accha   vippasanna   anavila
sandati   1-   .   athakho   ayasmato  anandassa  etadahosi  acchariyam
vata   bho   abbhutam  vata  bho  tathagatassa  mahiddhikata  mahanubhavata  2-
ayam   hi  sa  nadika  cakkacchinna  paritta  lulita  avila  sandamana
mayi   upasankamante   accha  vippasanna  anavila  sandatiti  .  pattena
paniyam   adaya   yena   bhagava   tenupasankami   upasankamitva  bhagavantam
etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam   bhante   tathagatassa  mahiddhikata
mahanubhavata   3-   idani   sa  bhante  nadika  cakkacchinna  paritta
lulita   avila   sandamana   mayi   upasankamante   accha  vippasanna
anavila   sandittha   pivatu   bhagava  paniyam  pivatu  sugato  paniyanti .
Athakho bhagava paniyam apayi.
     [120]  Tena  kho  pana  samayena  pukkuso  mallaputto  alarassa
kalamassa   savako   kusinaraya   pavam  addhanamaggapatipanno  hoti .
Addasa   kho   pukkuso   mallaputto   bhagavantam   annatarasmim   rukkhamule
nisinnam     disvana     yena    bhagava    tenupasankami    upasankamitva
bhagavantam   abhivadetva   ekamantam   nisidi   .  ekamantam  nisinno  kho
pukkuso   mallaputto   bhagavantam   etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam
bhante   santena   vata   bhante   pabbajita  viharena  viharanti  bhutapubbam
@Footnote: 1 Ma. Yu. sandittha. 2-3 Po. mahanubhavakata.
Bhante   alaro   kalamo   addhanamaggapatipanno   magga   okkamma
avidure   annatarasmim   rukkhamule   divaviharam  1-  nisidi  athakho  bhante
pancamattani   sakatasatani   alaram  kalamam  nissaya  nissaya  atikkamimsu
athakho    bhante    annataro    puriso   tassa   sakatasatthassa   pitthito
pitthito    agacchanto    yena    alaro    kalamo   tenupasankami
upasankamitva   alaram   kalamam   etadavoca  api  bhante  pancamattani
sakatasatani    atikkantani    addasati    na    kho    aham    avuso
addasanti   kim   pana   bhante   saddam   assositi  na  kho  aham  avuso
saddam    assosinti    kim   pana   bhante   sutto   ahositi   na   kho
aham   avuso   sutto   ahosinti   kim   pana   bhante   sanni  ahositi
evamavusoti   so   tvam   bhante  sanni  samano  jagaro  pancamattani
sakatasatani nissaya nissaya atikkantani neva addasa
     {120.1}  na  pana  saddam  assosi  api  hi 2- te bhante sanghati
rajena    okinnati   evamavusoti   athakho   bhante   tassa   purisassa
etadahosi   acchariyam   vata   bho   abbhutam  vata  bho  santena  vata  bho
pabbajita    viharena    viharanti   yatra   hi   nama   sanni   samano
jagaro       pancamattani      sakatasatani      nissaya      nissaya
atikkantani    neva   dakkhati   na   pana   saddam   sossatiti   alare
kalame ularam pasadam pavedetva pakkamiti.
     {120.2}   Tam  kim  mannasi  pukkusa  katamam  nu  kho  dukkarataram  va
durabhisambhavataram   va   yo   va   sanni   samano  jagaro  pancamattani
@Footnote: 1 Yu. divavihare. 2 Ma. su..
Sakatasatani     nissaya    nissaya    atikkantani    neva    passeyya
na   pana   saddam   suneyya   yo   va  sanni  samano  jagaro  deve
vassante     deve    galagalayante    vijjutasu    1-    niccharantisu
asaniya   phalantiya   neva   passeyya   na   pana  saddam  suneyyati .
Kim   hi   bhante   [2]-   karissanti   panca   va  sakatasatani  cha  va
sakatasatani    satta   va   sakatasatani   attha   va   sakatasatani   nava
va  sakatasatani  dasa  va  sakatasatani  .pe.  sahassam  va sakatasatani 3-
athakho    etadeva    dukkarataranceva    durabhisambhavataranca    yo   sanni
samano   jagaro   deve   vassante   deve  galagalayante  vijjutasu
niccharantisu asaniya phalantiya neva passeyya na pana saddam suneyyati.
     [121]  Ekamidaham  pukkusa  samayam  atumayam  viharami bhusagare.
Tena  kho  pana  samayena  deve  vassante  deve galagalayante vijjutasu
niccharantisu   asaniya   phalantiya   avidure   bhusagarassa  dve  kassaka
bhataro   hata   cattaro   ca  balibadda  .  athakho  pukkusa  atumayam
mahajanakayo   nikkhamitva   yena   te   dve  kassaka  bhataro  hata
cattaro   ca   balibadda   tenupasankami   .  tena  kho  panaham  pukkusa
samayena  bhusagara  nikkhamitva  bhusagaradvare  abbhokase cankamami.
Athakho    pukkusa   annataro   puriso   tamha   mahajanakaya   yenaham
tenupasankami   upasankamitva   mam   abhivadetva   ekamantam  atthasi .
@Footnote: 1 Ma. vijjullatasu. ito param idisameva. 2 Yu. tani. 3 Ma. sakatasatasahassam
@va.
Ekamantam   thitam   kho   aham   pukkusa   tam  purisam  etadavocam  kinnu  kho
so   avuso   mahajanakayo   sannipatitoti   .  idani  bhante  deve
vassante  deve  galagalayante  vijjutasu  niccharantisu  asaniya  phalantiya
dve  kassaka  bhataro  hata  cattaro  ca  balibadda  ettha  1-  so
mahajanakayo    sannipatito    tvam   pana   bhante   kva   ahositi  .
Idheva   kho  aham  avuso  ahosinti  .  kim  pana  bhante  addasati .
Na  kho  aham  avuso  addasanti  .  kim  pana  bhante  saddam  assositi.
Na   kho   aham   avuso  saddam  assosinti  .  kim  pana  bhante  sutto
ahositi   .   na   kho   aham   avuso  sutto  ahosinti  .  kim  pana
bhante   sanni   ahositi   .  evamavusoti  .  so  tvam  bhante  sanni
samano   jagaro   deve   vassante   deve  galagalayante  vijjutasu
niccharantisu    asaniya    phalantiya    neva   addasa   na   pana   saddam
assositi. Evamavusoti.
     {121.1}   Athakho   pukkusa   tassa  purisassa  etadahosi  acchariyam
vata  bho  abbhutam  vata  bho  santena  vata  bho pabbajita viharena viharanti
yatra   hi   nama   sanni   samano   jagaro  deve  vassante  deve
galagalayante    vijjutasu    niccharantisu    asaniya    phalantiya   neva
dakkhissati   2-   na   pana   saddam   sunissatiti   .  mayi  ularam  pasadam
pavedetva padakkhinam katva pakkamiti.
     {121.2}    Evam    vutte    pukkuso    mallaputto   bhagavantam
etadavoca      esaham      bhante     yo     [3]-     alare
kalame      pasado      tam      mahavate     va     ophunami
@Footnote: 1 Ma. Yu. etthe. 2 Ma. dakkhati. Yu. dakkhiti. 3 Ma. Yu. me..
Sighasotaya    va    nadiya   pavahemi   abhikkantam   bhante   abhikkantam
bhante   seyyathapi   bhante   nikkujjitam   va   ukkujjeyya   paticchannam
va   vivareyya   mulhassa   va   maggam   acikkheyya   andhakare  va
telappajjotam   dhareyya   cakkhumanto   rupani   dakkhanti  1-  evameva
bhagavata   anekapariyayena   dhammo   pakasito  esaham  bhante  bhagavantam
saranam   gacchami   dhammanca   bhikkhusanghanca   upasakam   mam  bhagava  dharetu
ajjatagge panupetam saranangatanti.
     {121.3}    Athakho    pukkuso    mallaputto    annataram   purisam
amantesi    ingha   me   tvam   bhane   singivannam   yugamattham   dharaniyam
aharati   .   evam  bhanteti  kho  so  puriso  pukkusassa  mallaputtassa
patissutva    tam   singivannam   yugamattham   dharaniyam   ahari   .   athakho
pukkuso    mallaputto    tam    singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato
upanamesi    idam    bhante   singivannam   yugamattham   dharaniyam   tam   me
bhante     bhagava     patigganhatu     anukampam     upadayati    .
Tenahi   pukkusa   ekena   mam   acchadehi   ekena   anandanti  .
Evam   bhanteti   kho  pukkuso  mallaputto  bhagavato  patissutva  ekena
bhagavantam   acchadesi   ekena   ayasmantam  anandam  .  athakho  bhagava
pukkusam   mallaputtam   dhammiya  kathaya  sandassesi  samadapesi  samuttejesi
sampahamsesi   .   athakho   pukkuso  mallaputto  bhagavata  dhammiya  kathaya
sandassito     samadapito    samuttejito    sampahamsito    utthayasana
bhagavantam abhivadetva padakkhinam katva pakkami.
@Footnote: 1 Po. Ma. dakkhantiti. Yu. dakkhintiti.
     [122]  Athakho  ayasma anando acirapakkante pukkuse mallaputte
tam    singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato   kayam   upanamesi  .
Tam   bhagavato   kayam   upanamitam   hatacchikam  1-  viya  khayati  .  athakho
ayasma   anando   bhagavantam   etadavoca   acchariyam   bhante   abbhutam
bhante   yava   parisuddho   bhante   tathagatassa   chavivanno  pariyodato
idam   bhante   singivannam   yugamattham   dharaniyam   bhagavato  kayam  upanamitam
hatacchikam   1-  viya  khayatiti  .  evametam  ananda  dvisu  kho  ananda
kalesu    ativiya    tathagatassa   kayo   parisuddho   hoti   chavivanno
pariyodato    katamesu    dvisu    yanca    ananda   rattim   tathagato
anuttaram    sammasambodhim    abhisambujjhati   yanca   rattim   anupadisesaya
nibbanadhatuya   parinibbayati   imesu   kho   ananda   dvisu   kalesu
ativiya   tathagatassa   kayo   parisuddho   hoti   chavivanno  pariyodato
ajja   kho   panananda  rattiya  pacchime  yame  kusinarayam  upavattane
mallanam    salavane    antare   yamakasalanam   tathagatassa   parinibbanam
bhavissati    ayamananda    yena    kakudhanadi   tenupasankamissamati  .
Evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi.
     [123] Singivannam yugamattham      pukkuso abhiharayi
                 tena acchadito sattha   somavanno 2- asobhathati.
     [124]  Athakho  bhagava  mahata  bhikkhusanghena  saddhim  yena  kakudhanadi
@Footnote: 1 Ma. hataccikam. Yu. vitaccikam. ito param idisameva. 2 Si. Yu. hemavanno.
Tenupasankami    upasankamitva    kakudhanadim    ajjhogahetva    nhatva
ca  pivitva  ca  paccuttaritva  yena  ambavanam  tenupasankami  upasankamitva
ayasmantam   cundakam   amantesi   ingha   me   tvam   cundaka   catuggunam
sanghatim pannapehi kilantosmi cundaka nipajjissamiti.
     {124.1}  Evam  bhanteti  kho ayasma cundako bhagavato patissutva
catuggunam  sanghati  pannapesi  .  athakho  bhagava dakkhinena passena sihaseyyam
kappesi   padena  1-  padam  accadhaya  sato  sampajano  utthanasannam
manasikaritva   .   ayasma   pana   cundako   tattheva  bhagavato  purato
nisidi.
     [125] Gantvana buddho nadikam 2- kakudham
               acchodakam satodakam vippasannam
               ogahi sattha akilantarupo 3-
               tathagato appatimo ca loke.
               Nhatva ca pivitva cudakani 4- sutva
               purakkhato bhikkhuganassa majjhe
               sattha 5- pavatta bhagava idha dhamme
               upagami ambavanam mahesi.
               Amantayi cundakam nama bhikkhum
               catuggunam santhari 6- me nipajjim 7-
               so codito 8- bhavitattena cundo
@Footnote: 1 Ma. Yu. pade. 2 Yu. nadiyam. 3 Yu. sukilantarupo. 4 Ma. Yu. cudatari
@sattha. 5 Ma. vatuta. 6 Ma. santhara. Yu. patthara. 7 Ma. Yu. nipajjam.
@8 Yu. modito.
               Catuggunam santhari 1- khippameva
               nipajji sattha akilantarupo 2-
               cundopi tattha pamukhe nisiditi.
     [126]  Athakho  bhagava  ayasmantam  anandam  amantesi  siya kho
panananda    cundassa   kammaraputtassa   koci   vippatisaram   uppadeyya
tassa   te   avuso   cunda   alabha  tassa  te  dulladdham  yassa  te
tathagato    pacchimam    pindapatam    paribhunjitva   parinibbutoti   cundassa
kho    ananda    kammaraputtassa    evam   vippatisaro   pativinetabbo
tassa   te   avuso   cunda   labha   tassa   te  suladdham  yassa  te
tathagato    pacchimam    pindapatam    paribhunjitva    parinibbuto   sammukha
metam   avuso   cunda   bhagavato   sutam   sammukha   patiggahitam   dveme
pindapata   samasamaphala   samasamavipaka   ativiya   annehi   pindapatehi
mahapphalatara ca mahanisamsatara ca.
     {126.1}  Katame  dve  .  yanca  pindapatam paribhunjitva tathagato
anuttaram    sammasambodhim   abhisambujjhati   yanca   pindapatam   paribhunjitva
tathagato   anupadisesaya   nibbanadhatuya   parinibbayati   ime   dve
pindapata   samasamaphala   samasamavipaka   ativiya   annehi   pindapatehi
mahapphalatara   ca   mahanisamsatara   ca  ayusamvattanikam  ayasmata  cundena
kammaraputtena    kammam    upacitam   vannasamvattanikam   ayasmata   cundena
kammaraputtena    kammam    upacitam    sukhasamvattanikam    ayasmata   .pe.
Yasasamvattanikam .pe.
@Footnote: 1 Yu. patthari .  2 Yu. sukilantarupo.
Saggasamvattanikam     .pe.    adhipateyyasamvattanikam    ayasmata    cundena
kammaraputtena    kammam   upacitanti   cundassa   ananda   kammaraputtassa
evam    vippatisaro   pativinetabboti   .   athakho   bhagava   etamattham
viditva tayam velayam imam udanam udanesi
     [127] Dadato punnam pavaddhati
               samyamato veram na viyati 1-
               kusalo va jahati papakam
               ragadosamohakkhaya nibbutoti 2-.
                     Catutthabhanavaram.
     [128]    Athakho    bhagava    ayasmantam   anandam   amantesi
ayamananda     yena    hirannavatiya    nadiya    parimantiram    yena
kusinara    upavattanam    mallanam    salavanam   tenupasankamissamati  .
Evam  bhanteti  kho  ayasma  anando  bhagavato  paccassosi  .  athakho
bhagava    mahata    bhikkhusanghena    saddhim   yena   hirannavatiya   nadiya
parimantiram   yena   kusinara   upavattanam  mallanam  salavanam  tenupasankami
upasankamitva    ayasmantam    anandam   amantesi   ingha   me   tvam
ananda    antarena    yamakasalanam    uttarasisakam    mancakam   pannapehi
kilantosmi   ananda   nipajjissamiti   .  evam  bhanteti  kho  ayasma
anando  bhagavato  patissutva  antarena  yamakasalanam  uttarasisakam  mancakam
pannapesi   .   athakho   bhagava   dakkhinena  passena  sihaseyyam  kappesi
@Footnote: 1 Ma. Yu. na ciyati. 2 Po. parinibbuto. Ma. sanibbuto. Yu. sa nibbuto.
Padena padam accadhaya sato sampajano.
     [129]   Tena   kho   pana   samayena  yamakasala  sabbaphaliphulla
honti   akalapupphehi   te   tathagatassa   sariram  okiranti  ajjhokiranti
abhippakiranti    tathagatassa    pujaya    .   dibbanipi   mandaravapupphani
antalikkha   papatanti   tani   tathagatassa   sariram  okiranti  ajjhokiranti
abhippakiranti    tathagatassa    pujaya    .    dibbanipi    candanacunnani
antalikkha  sampatanti  1-  tani  tathagatassa  sariram  okiranti ajjhokiranti
abhippakiranti   tathagatassa   pujaya   .   dibbanipi   turiyani  antalikkhe
vajjanti   2-   tathagatassa   pujaya  .  dibbanipi  sangitani  antalikkhe
vattanti tathagatassa pujaya.
     {129.1}    Athakho   bhagava   ayasmantam   anandam   amantesi
sabbaphaliphulla    kho    ananda    yamakasala   akalapupphehi   [3]-
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya    dibbanipi    mandaravapupphani    antalikkha    papatanti   tani
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya     dibbanipi    candanacunnani    antalikkha    papatanti    tani
tathagatassa    sariram   okiranti   ajjhokiranti   abhippakiranti   tathagatassa
pujaya   dibbanipi   turiyani   antalikkhe   vajjanti   tathagatassa  pujaya
dibbanipi    sangitani   antalikkhe   vattanti   tathagatassa   pujaya   na
kho   ananda   ettavata  va  tathagato  sakkato  va  hoti  garukato
va   manito   va   pujito   va   apacito   va  yo  kho  ananda
@Footnote: 1 Ma. Yu. papatanti. 2 Yu. vajjenti. 3 Ma. te.
Bhikkhu  va  bhikkhuni  va  upasako  va  upasika va dhammanudhammapatipanno
viharati   samicipatipanno   anudhammacari  so  tathagatam  sakkaroti  garukaroti
maneti  pujeti  [1]-  paramaya pujaya tasmatihananda dhammanudhammapatipanna
viharissama   samicipatipanna   anudhammacarinoti   evanhi   vo   ananda
sikkhitabbanti.
     [130]   Tena   kho  pana  samayena  ayasma  upavano  bhagavato
purato   thito   hoti  bhagavantam  vijamano  .  athakho  bhagava  ayasmantam
upavanam   apasadeti  2-  apehi  bhikkhu  ma  me  purato  atthasiti .
Athakho    ayasmato    anandassa   etadahosi   ayam   kho   ayasma
upavano    digharattam    bhagavato   upatthako   santikavacaro   samipacari
atha  ca  pana  bhagava  pacchime  kale  ayasmantam  upavanam apasadeti 3-
apehi  bhikkhu  ma  me  purato  atthasiti  ko nu kho hetu ko paccayo yam
bhagava   ayasmantam  upavanam  apasadeti  apehi  bhikkhu  ma  me  purato
atthasiti.
     {130.1}   Athakho  ayasma  anando  bhagavantam  etadavoca  ayam
bhante   ayasma  upavano  digharattam  bhagavato  upatthako  santikavacaro
samipacari   atha   ca   pana  bhagava  pacchime  kale  ayasmantam  upavanam
apasadeti  apehi  bhikkhu  ma  me purato atthasiti ko nu kho bhante hetu
ko  paccayo  yam  bhagava  ayasmantam  upavanam  apasadeti apehi bhikkhu ma
me  purato  atthasiti  .  yebhuyyena  ananda  dasasu  lokadhatusu devata
@Footnote: 1 Ma. apaciyati. 2-3 Ma. apasaresi. Yu. apasadesi. ito param idisameva.
Sannipatita   tathagatam   dassanaya   yavata  ananda  kusinara  upavattanam
mallanam   salavanam   samantato   dvadasa   yojanani  natthi  so  padeso
valaggakotinituddanamattopi    mahesakkhahi   devatahi   apphuto   devata
ananda    ujjhayanti   dura   vatamha   agata   tathagatam   dassanaya
kadaci   karahaci   tathagato  1-  loke  uppajjati  araham  sammasambuddho
ajjeva    rattiya    pacchimayame    tathagatassa   parinibbanam   bhavissati
ayanca   mahesakkho   bhikkhu   bhagavato   purato   thito  ovarento  na
mayam labhama pacchime kale tathagatam dassanayati [2]-.
     {130.2}  Kathambhuta  pana  bhante bhagava devata manasikarontiti 3-.
Santananda   devata   akase   pathavisanniniyo  kese  pakiriya  kandanti
baha   paggayha   kandanti   chinnapadam   4-   viya  papatanti  avattanti
vivattanti     atikhippam    bhagava    parinibbayissati    atikhippam    sugato
parinibbayissati atikhippam cakkhuma loke 5- antaradhayissatiti
     {130.3}   santananda   devata   pathaviya  pathavisanniniyo  kese
pakiriya   kandanti   baha   paggayha   kandanti   chinnapadam  viya  papatanti
avattanti    vivattanti    atikhippam    bhagava   parinibbayissati   atikhippam
sugato    parinibbayissati   atikhippam   cakkhuma   loke   antaradhayissatiti
ya   pana   ta  devata  vitaraga  ta  sata  sampajana  adhivasenti
anicca sankhara tam kutettha labbhati.
@Footnote: 1 Ma. Yu. tathagata --- sammasambuddha. 2 Yu. (devata ananda ujjhayantiti .)
@3 Ma. Yu. manasikarotiti. 4 Ma. Yu. chinnapatam. ito param idisameva.
@5 Si. Ma. Yu. cakkhum loke. ito param idisameva.
     [131]   Pubbe   bhante  disasu  vassam  vuttha  bhikkhu  agacchanti
tathagatam   dassanaya   te   mayam   labhama  manobhavaniye  bhikkhu  dassanaya
labhama    payirupasanaya   bhagavato   pana   mayam   bhante   accayena   na
labhissama     manobhavaniye     bhikkhu     dassanaya     na    labhissama
payirupasanayati.
     {131.1}     Cattarimani     ananda    saddhassa    kulaputtassa
dassaniyani  samvejaniyani  thanani  .  katamani  cattari  .  idha tathagato
jatoti   ananda   saddhassa   kulaputtassa  dassaniyam  samvejaniyam  thanam  idha
tathagato    anuttaram   sammasambodhim   abhisambuddhoti   ananda   saddhassa
kulaputtassa   dassaniyam   samvejaniyam   thanam   idha  tathagatena  1-  anuttaram
dhammacakkam    pavattitanti    ananda    saddhassa    kulaputtassa    dassaniyam
samvejaniyam    thanam    idha    tathagato   anupadisesaya   nibbanadhatuya
parinibbutoti   ananda   saddhassa   kulaputtassa   dassaniyam  samvejaniyam  thanam
imani    kho    ananda   cattari   saddhassa   kulaputtassa   dassaniyani
samvejaniyani thanani
     {131.2}   agamissanti   kho   ananda  saddha  bhikkhu  bhikkhuniyo
upasaka    upasikayo   idha   tathagato   jatotipi   idha   tathagato
anuttaram    sammasambodhim    abhisambuddhotipi    idha    tathagatena    2-
anuttaram    dhammacakkam    pavattitantipi    idha   tathagato   anupadisesaya
nibbanadhatuya   parinibbutotipi   ye   hi   keci   ananda  cetiyacarikam
ahindanta    pasannacitta   kalam   karissanti   sabbe   te   kayassa
bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissantiti.
@Footnote: 1-2 Po. tathagato ... pavattatiti.
     [132]   Katham  mayam  bhante  matugame  patipajjamati  .  adassanam
anandati  .  dassane  bhagava  sati  katham  patipajjitabbanti  .  analapo
anandati  .  alapante  1-  bhante  katham patipajjitabbanti. Sati ananda
upatthapetabbati.
     [133]   Katham   mayam  bhante  tathagatassa  sarire  patipajjamati .
Abyavata   tumhe   ananda   hotha   tathagatassa   sariram  pujaya  ingha
tumhe   ananda   sadatthe   ghatatha   sadatthe   2-   anuyunjatha  sadatthe
appamatta      atapino      pahitatta      viharatha      santananda
khattiyapanditapi            brahmanapanditapi           gahapatipanditapi
tathagate abhippasanna te tathagatassa sarirapujam karissantiti.
     {133.1}  Katham  pana  bhante  tathagatassa  sarire  patipajjitabbanti.
Yatha   kho   ananda   ranno   cakkavattissa   sarire  patipajjanti  evam
tathagatassa   sarire   patipajjitabbanti   .   katham   pana   bhante   ranno
cakkavattissa   sarire   patipajjantiti   .   ranno   ananda  cakkavattissa
sariram  ahatena  vatthena  vethenti  ahatena  vatthena  vethetva  vihatena
kappasena   vethenti  vihatena  kappasena  vethetva  ahatena  vatthena
vethenti  etena  upayena pancahi yugasatehi ranno cakkavattissa sarire 3-
vethetva    ayasaya    teladoniya   pakkhipitva   annissa   ayasaya
doniya   patikkujjitva  sabbagandhanam  citakam  karitva  ranno  cakkavattissa
sariram    jhapenti    4-   catummahapathe   ranno   cakkavattissa   thupam
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. alapantena pana. 2 Yu. sadattham. 3 Ma. Yu.
@sariram. 4 Po. jalenti.
Karonti   evam   kho   ananda  ranno  cakkavattissa  sarire  patipajjanti
yatha   kho   ananda   ranno   cakkavattissa   sarire  patipajjanti  evam
tathagatassa     sarire     patipajjitabbam     catummahapathe    tathagatassa
thupo   katabbo   tattha   ye  te  malam  va  gandham  va  cunnakam  va
aropessanti   va   abhivadessanti   va   cittam   va  pasadessanti
tesantam bhavissati digharattam hitaya sukhayati.
     [134]  Cattarome  ananda  thuparaha  .  katame  cattaro .
Tathagato     araham     sammasambuddho     thuparaho    paccekasambuddho
thuparaho tathagatassa savako thuparaho raja cakkavatti thuparaho 1-.
     {134.1}   Kincananda   2-   atthavasam   paticca  tathagato  araham
sammasambuddho    thuparaho    .    ayam    tassa    bhagavato   arahato
sammasambuddhassa     thupoti    ananda    bahu    3-    jana    cittam
pasadenti    te    tattha    cittam    pasadetva    kayassa   bheda
parammarana    sugatim    saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho   ananda
atthavasam paticca tathagato araham sammasambuddho thuparaho.
     {134.2}    Kincananda    atthavasam    paticca    paccekasambuddho
thuparaho   .   ayam   tassa  paccekabuddhassa  thupoti  ananda  bahu  jana
cittam   pasadenti   te   tattha   cittam   pasadetva   kayassa  bheda
parammarana    sugatim    saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho   ananda
atthavasam paticca paccekasambuddho thuparaho.
     {134.3}     Kincananda     atthavasam     paticca     tathagatassa
@Footnote: 1 Po. Ma. thuparahoti. 2 Si. katamacananda. Yu. katamancananda.
@ito param idisameva. 3 Yu. bahujano ... pasadeti. ito param idisameva.
Savako   thuparaho   .   ayam  tassa  bhagavato  arahato  sammasambuddhassa
savakathupoti    ananda   bahu   jana   cittam   pasadenti   te   tattha
cittam   pasadetva   kayassa   bheda   parammarana   sugatim  saggam  lokam
upapajjanti   idam   kho   ananda   atthavasam  paticca  tathagatassa  savako
thuparaho.
     {134.4}  Kincananda  atthavasam  paticca raja cakkavatti thuparaho.
Ayam   tassa   dhammikassa   dhammaranno   thupoti  ananda  bahu  jana  cittam
pasadenti   te   tattha  cittam  pasadetva  kayassa  bheda  parammarana
sugatim   saggam   lokam   upapajjanti   idam   kho  ananda  atthavasam  paticca
raja cakkavatti thuparaho ime kho ananda cattaro thuparahati.
     [135]   Athakho   ayasma   anando  viharam  pavisitva  kapisisam
alambitva   rodamano   atthasi   ahanca   vatamhi  sekkho  sakaraniyo
satthu   ca   me  parinibbanam  bhavissati  yo  mama  anukampakoti  .  athakho
bhagava   bhikkhu  amantesi  kaham  nu  kho  bhikkhave  anandoti  .  eso
bhante   ayasma   anando   viharam   pavisitva   kapisisam  alambitva
rodamano    thito    ahanca    vatamhi    sekkho    sakaraniyo   satthu
ca me parinibbanam bhavissati yo mama anukampakoti.
     {135.1}  Athakho  bhagava  annataram  bhikkhum amantesi ehi tvam bhikkhu
mama  vacanena  anandam  amantehi sattha tam avuso ananda amantetiti.
Evam   bhanteti   kho   so   bhikkhu   bhagavato   patissutva  yenayasma
anando     tenupasankami     upasankamitva     ayasmantam     anandam
Etadavoca   sattha  tam  avuso  ananda  amantetiti  .  evamavusoti
kho   ayasma   anando   tassa   bhikkhuno   patissutva  yena  bhagava
tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam  abhivadetva  ekamantam  nisidi .
Ekamantam   nisinnam   kho   ayasmantam   anandam  bhagava  etadavoca  alam
ananda   ma   soci   ma  paridevi  na  nu  evam  1-  ananda  maya
patikacceva    akkhatam    sabbeheva    piyehi   manapehi   nanabhavo
vinabhavo   annathabhavo  tam  kutettha  [2]-  labbha  yantam  jatam  bhutam
sankhatam   palokadhammam   tam   vata   ma   palujjiti   netam   thanam   vijjati
digharattam    kho    te    ananda   tathagato   paccupatthito   mettena
kayakammena  hitena  sukhena  advayena  appamanena  mettena  vacikammena
hitena   sukhena   advayena   appamanena  mettena  manokammena  hitena
sukhena   advayena   appamanena  katapunnosi  tvam  ananda  padhanamanuyunja
khippam hohipi 3- anasavoti.
     {135.2}   Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  yepi  te  bhikkhave
ahesum      atitamaddhanam      arahanto     sammasambuddha     tesampi
bhagavantanam     etaparamayeva     upatthaka     ahesum     seyyathapi
mayham    anando    yepi   te   bhikkhave   bhavissanti   anagatamaddhanam
arahanto     sammasambuddha    tesampi    bhagavantanam    etaparamayeva
upatthaka   bhavissanti   seyyathapi   mayham   anando   pandito  [4]-
bhikkhave    anando    janati    ayam    kalo   tathagatam   dassanaya
upasankamitum   ayam   kalo   bhikkhunam   ayam   kalo  bhikkhuninam  ayam  kalo
@Footnote: 1 Ma. Yu. etam. 2 Po. Ma. Yu. ananda. 3 Ma. Yu. hohisi. 4 Yu. kho.
Upasakanam  ayam  kalo  upasikanam  ayam  kalo  ranno  rajamahamattanam
ayam kalo titthiyanam ayam kalo titthiyasavakananti.
     [136]  Cattarome  bhikkhave acchariya abbhutadhamma 1- anande.
Katame   cattaro   .   sace   bhikkhave  bhikkhuparisa  anandam  dassanaya
upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra   ce  anando
dhammam    bhasati    bhasitenapi    sa   attamana   hoti   atitta   va
bhikkhave    bhikkhuparisa    hoti   atha   anando   tunhi   hoti   sace
bhikkhave   bhikkhuniparisa   anandam   dassanaya   upasankamati  dassanena  sa
attamana   hoti   tatra   ce   anando   dhammam   bhasati   bhasitenapi
sa    attamana   hoti   atitta   va   bhikkhave   bhikkhuniparisa   hoti
atha   2-  anando  tunhi  hoti  sace  bhikkhave  upasakaparisa  anandam
dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti
     {136.1}   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti   atitta   va  bhikkhave  upasakaparisa  hoti  atha  3-
anando    tunhi    hoti   sace   bhikkhave   upasikaparisa   anandam
dassanaya   upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra  ce
anando   dhammam   bhasati   bhasitenapi   sa   attamana  hoti  atitta
va   bhikkhave   upasikaparisa   hoti   atha  4-  anando  tunhi  hoti
ime kho bhikkhave cattaro acchariya abbhutadhamma 5- anande.
     {136.2}   Cattarome   bhikkhave  acchariya  abbhutadhamma  ranne
cakkavattimhi   [6]-   sace   bhikkhave   khattiyaparisa  rajanam  cakkavattim
@Footnote: 1-5 Ma. Yu. abbhuta dhamma. 2-3-4 Ma. athakho. sabbattha idisameva.
@6 Ma. katame cattaro.
Dassanaya   upasankamati   dassanena   sa   attamana   hoti   tatra  ce
raja   cakkavatti  bhasati  bhasitenapi  sa  attamana  hoti  atitta  va
bhikkhave   khattiyaparisa   hoti   atha   raja  cakkavatti  tunhi  hoti .
Sace    bhikkhave    brahmanaparisa   .   gahapatiparisa   .   samanaparisa
rajanam   cakkavattim   dassanaya   upasankamati   dassanena   sa  attamana
hoti   tatra   ce  raja  cakkavatti  bhasati  bhasitenapi  sa  attamana
hoti   atitta   va   bhikkhave  samanaparisa  hoti  atha  raja  cakkavatti
tunhi   hotiti   1-   evameva   kho   bhikkhave   cattaro   acchariya
abbhutadhamma   ananda   sace   bhikkhave   bhikkhuparisa  anandam  dassanaya
upasankamati dassanena sa attamana hoti
     {136.3}   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti  atitta  va  bhikkhave  bhikkhuparisa  hoti  atha  anando
tunhi   hoti   .   sace   bhikkhave   bhikkhuniparisa  .  upasakaparisa .
Upasikaparisa    anandam    dassanaya    upasankamati    dassanena   sa
attamana   hoti   tatra   ce  anando  dhammam  bhasati  bhasitenapi  sa
attamana   hoti   atitta   va   bhikkhave  upasikaparisa  hoti  athakho
anando   tunhi   hoti   ime   kho   bhikkhave   cattaro   acchariya
abbhutadhamma anandeti.
     [137]   Evam   vutte  ayasma  anando  bhagavantam  etadavoca
ma  bhante  bhagava  imasmim khuddakanagarake 2- ujjangalanagarake sakhanagarake
parinibbayi   3-   santi  [4]-  bhante  annani  mahanagarani  seyyathidam
@Footnote: 1 Ma. Yu. hoti. 2 Yu. kuddanagarake. ito param idisameva. 3 Yu.
@parinibbayatu. 4 Yu. hi.
Campa   rajagaham   savatthi   saketam  kosambi  baranasi  ettha  bhagava
parinibbayatu     ettha    bahu    khattiyamahasala    brahmanamahasala
gahapatimahasala    tathagate   abhippasanna   te   tathagatassa   sarirapujam
karissantiti   .   ma   hevam  ananda  avaca  ma  hevam  ananda  avaca
khuddakanagarakam ujjangalanagarakam sakhanagarakanti
     {137.1}   bhutapubbam  ananda  raja  mahasudassano  nama  ahosi
cakkavatti  dhammiko  dhammaraja  caturanto  vijitavi  janapadatthavariyappatto
sattaratanasamannagato     ranno     ananda     mahasudassanassa     ayam
kusinara   kusavati   nama   rajadhani  ahosi  puratthimena  ca  pacchimena
ca  dvadasayojanani  ayamena  uttarena  ca  dakkhinena  ca sattayojanani
vittharena   kusavati  ananda  rajadhani  iddha  ceva  ahosi  phita  ca
bahujana  ca  akinnamanussa  ca  subhikkha  ca  seyyathapi  ananda devanam
alakamanda   nama   rajadhani  iddha  ceva  ahosi  phita  ca  bahujana
ca   akinnayakkha   ca   subhikkha   ca  evameva  kho  ananda  kusavati
rajadhani   iddha   ceva  ahosi  phita  ca  bahujana  ca  akinnamanussa
ca   subhikkha   ca  kusavati  ananda  rajadhani  dasahi  saddehi  avivitta
ahosi   diva   ceva   rattinca   seyyathidam   hatthisaddena   assasaddena
rathasaddena   bherisaddena   mudingasaddena   1-   vinasaddena  gitasaddena
sammasaddena  talasaddena  2-  [3]-  asatha  4-  pivatha khadathati dasamena
saddena   gaccha   tvam   ananda   kusinarayam   pavisitva   kosinarakanam
@Footnote: 1 Yu. mutinga .... 2 Ma. panitalasaddena. 3 Po. Ma. sankhasaddena.
@4 Ma. Yu. asanatha. ime asamapatha annatthapi evam natabba.
Mallanam  arocehi  ajja  kho  vasittha  1-  rattiya  pacchime  yame
tathagatassa    parinibbanam    bhavissati    abhikkamatha   vasittha   abhikkamatha
vasittha    ma    paccha   vippatisarino   ahuvattha   amhakanca   no
gamakkhette    tathagatassa    parinibbanam   ahosi   na   mayam   labhimha
pacchime  kale  tathagatam  dassanayati  .  evam  bhanteti  kho  ayasma
anando    bhagavato    patissutva    nivasetva   pattacivaram   adaya
adutiyo 2- kusinarayam pavisi.
     {137.2}  Tena  kho  pana  samayena kosinaraka malla santhagare
sannipatita  honti  kenacideva  karaniyena  .  athakho  ayasma  anando
yena   kosinarakanam   mallanam   santhagaram   tenupasankami  upasankamitva
kosinarakanam  mallanam  arocesi  ajja  kho  vasittha  rattiya pacchime
yame   tathagatassa   parinibbanam  bhavissati  abhikkamatha  vasittha  abhikkamatha
vasittha  ma  paccha  vippatisarino  ahuvattha amhakanca no gamakkhette
tathagatassa   parinibbanam   ahosi   na   mayam   labhimha   pacchime  kale
tathagatassa   3-   dassanayati   .   idamayasmato   anandassa  sutva
malla   ca  mallaputta  ca  mallasunisa  ca  mallapajapatiyo  ca  aghavino
dummana  cetodukkhasamappita  appekacce  kese  pakiriya  kandanti  baha
paggayha  kandanti  chinnapadam  viya  papatanti  avattanti  vivattanti  atikhippam
bhagava    parinibbayissati    atikhippam   sugato   parinibbayissati   atikhippam
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. vasettha. ito param idisameva. 2 Si. Ma. Yu. attadutiyo.
@3 Ma. Yu. tathagatam.
Cakkhuma   loke  antaradhayissatiti  .  athakho  malla  ca  mallaputta  ca
mallasunisa  ca  mallapajapatiyo  ca  aghavino  dummana  cetodukkhasamappita
yena upavattanam mallanam salavanam yenayasma anando tenupasankamimsu.
     {137.3}  Athakho  ayasmato  anandassa  etadahosi sace kho aham
kosinarake   malle   ekamekam   bhagavantam  vandapessami  avandito  ca
bhagava   kosinarakehi   mallehi   bhavissati   athayam   ratti   vibhayissati
yannunaham   kosinarake   malle   kulaparivattaso  kulaparivattaso  thapetva
bhagavantam   vandapeyyam   itthannamo   bhante   mallo  saputto  sabhariyo
sapariso  samacco  bhagavato  pade  sirasa  vandatiti  .  athakho ayasma
anando   kosinarake   malle   kulaparivattaso  kulaparivattaso  thapetva
bhagavantam   vandapesi   itthannamo   bhante   mallo   saputto  sabhariyo
sapariso  samacco  bhagavato  pade  sirasa  vandatiti  .  athakho ayasma
anando   etena   upayena  pathameneva  yamena  kosinarake  malle
bhagavantam vandapesi.
     [138]   Tena   kho   pana  samayena  subhaddo  nama  paribbajako
kusinarayam   pativasati   .   assosi  kho  subhaddo  paribbajako  ajjeva
[1]-  Rattiya  pacchime  yame  samanassa gotamassa parinibbanam bhavissatiti.
Athakho   subhaddassa   paribbajakassa   etadahosi   sutam   kho   pana  metam
paribbajakanam    vuddhanam    mahallakanam   acariyapacariyanam   bhasamananam
kadaci  karahaci  tathagata  loke  uppajjanti  arahanto sammasambuddha 2-
@Footnote: 1 Yu. kira. 2 Ma. Yu. sammasambuddhati. ito param idisameva.
Ajjeva   rattiya   pacchime   yame   samanassa   gotamassa   parinibbanam
bhavissati   atthi   ca   me   ayam   kankhadhammo  uppanno  evampasanno
aham   samane   gotame   pahoti   me   samano   gotamo   tatha  dhammam
desetum yatha aham imam kankhadhammam pajaheyyanti.
     {138.1}  Athakho  subhaddo  paribbajako  yena  upavattanam  mallanam
salavanam   yenayasma   anando  tenupasankami  upasankamitva  ayasmantam
anandam   etadavoca   sutam   metam  bho  ananda  paribbajakanam  vuddhanam
mahallakanam   acariyapacariyanam   bhasamananam   kadaci   karahaci  tathagata
loke    uppajjanti    arahanto    sammasambuddha   ajjeva   rattiya
pacchime   yame  samanassa  gotamassa  parinibbanam  bhavissati  atthi  ca  me
ayam    kankhadhammo   uppanno   evampasanno   aham   samane   gotame
pahoti   me   samano   gotamo   tatha  dhammam  desetum  yatha  aham  imam
kankhadhammam   pajaheyyam   sadhaham   1-   bho   ananda   labheyyam  samanam
gotamam dassanayati.
     {138.2}   Evam  vutte  ayasma  anando  subhaddam  paribbajakam
etadavoca  alam  avuso  subhadda  ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati.
Dutiyampi   kho   subhaddo   paribbajako   .pe.   tatiyampi  kho  subhaddo
paribbajako   ayasmantam   anandam  etadavoca  sutam  metam  bho  ananda
paribbajakanam        vuddhanam       mahallakanam       acariyapacariyanam
bhasamananam     kadaci     karahaci    tathagata    loke    uppajjanti
@Footnote: 1 Si. Yu. svaham. ito param idisameva.
Arahanto   sammasambuddha   ajjeva   rattiya  pacchime  yame  samanassa
gotamassa   parinibbanam   bhavissati   atthi   ca   me   ayam   kankhadhammo
uppanno   evampasanno   aham   samane   gotame   pahoti  me  samano
gotamo  tatha  dhammam  desetum  yatha  aham  imam  kankhadhammam  pajaheyyam 1-
sadhaham    bho   ananda   labheyyam   samanam   gotamam   dassanayati  .
Tatiyampi   kho   ayasma   anando   subhaddam   paribbajakam   etadavoca
alam avuso subhadda ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati.
     {138.3}  Assosi  kho  bhagava  ayasmato  anandassa  subhaddena
paribbajakena   saddhim   imam   kathasallapam  .  athakho  bhagava  ayasmantam
anandam  amantesi  alam  ananda  ma  subhaddam  varesi labhatu 2- ananda
subhaddo    tathagatam    dassanaya    yankinci    mam   subhaddo   pucchissati
sabbantam    annapekkho    va    mam   pucchissati   no   vihesapekkho
yancassaham puttho byakarissami tam khippameva ajanissatiti.
     {138.4}  Athakho  ayasma  anando subhaddam paribbajakam etadavoca
gacchavuso   subhadda  karoti  te  bhagava  okasanti  .  athakho  subhaddo
paribbajako    yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva   bhagavata
saddhim   sammodi   sammodaniyam   katham   saraniyam   vitisaretva  ekamantam
nisidi   .   ekamantam   nisinno   kho   subhaddo   paribbajako  bhagavantam
etadavoca    yeme   bho   gotama   samanabrahmana   sanghino   ganino
ganacariya    nata    yasassino    titthakara   sadhusammata   bahujanassa
@Footnote: 1 Po. Ma. pajaheyyanti. 2 Ma. Yu. labhatam.
Seyyathidam   purano   kassapo  makkhali  gosalo  ajito  kesakambalo  1-
pakudho   kaccayano   sanjayo   velatthaputto   2-  nigantho  nataputto
sabbe   te   sakaya   patinnaya   abbhannimsu   sabbe   3-   pana   na
abbhannimsu   udahu   ekacce  na  abbhannimsuti  .  alam  subhadda  titthatetam
sabbe  te  sakaya  patinnaya  abbhannimsu  sabbe  4-  pana  na  abbhannimsu
udahu    ekacce   abbhannimsu   ekacce   na   abbhannimsuti   dhammante
subhadda   desissami   tam   sunahi   sadhukam   manasikarohi  bhasissamiti .
Evam   bhanteti   kho   subhaddo   paribbajako   bhagavato  paccassosi .
Bhagava etadavoca
     {138.5}   yasmim   kho   subhadda   dhammavinaye  ariyo  atthangiko
maggo    na    upalabbhati    samanopi   tattha   na   upalabbhati   dutiyopi
tattha   samano   na   upalabbhati   tatiyopi   tattha  samanopi  na  upalabbhati
catutthopi    tattha    samano    na   upalabbhati   yasminca   kho   subhadda
dhammavinaye   ariyo   atthangiko   maggo   upalabbhati    samanopi   tattha
upalabbhati    dutiyopi    tattha    samano    upalabbhati    tatiyopi   tattha
samano    upalabbhati    catutthopi    tattha    samano   upalabbhati   imasmim
kho    subhadda    dhammavinaye    ariyo   atthangiko   maggo   upalabbhati
idheva   subhadda   samano   idha   dutiyo   samano   idha   tatiyo  samano
idha    catuttho    samano    sunna    parappavada   samanebhi   annehi
@Footnote: 1 Si. Yu. kesakambali. 2 Si. Yu. velatthiputto. 3-4 Ma. Yu. sabbeva.
Ime   ca   subhadda  bhikkhu  samma  vihareyyum  asunno  loko  arahantehi
assati.
     [139] Ekunatimsa- 1- vayasa subhadda
           yam pabbajim kimkusalanuesi
           vassani pannasasamadhikani
           yato aham pabbajito subhadda
           nayassa dhammassa padesavatti
           ito bahiddha samanopi natthi.
Dutiyopi   samano   natthi   tatiyopi   samano   natthi   catutthopi   samano
natthi    sunna   parappavada   samanebhi   annehi   ime   ca   subhadda
bhikkhu samma vihareyyum asunno loko arahantehi assati.
     [140]   Evam  vutte  subhaddo  paribbajako  bhagavantam  etadavoca
abhikkantam   bhante   abhikkantam   bhante   seyyathapi   bhante   nikkujjitam
va   ukkujjeyya   paticchannam   va   vivareyya   mulhassa   va   maggam
acikkheyya    andhakare   va   telappajjotam   dhareyya   cakkhumanto
rupani   dakkhanti   evameva  bhagavata  anekapariyayena  dhammo  pakasito
esaham    bhante    bhagavantam   saranam   gacchami   dhammanca   bhikkhusanghanca
labheyyamaham  2-  bhante  bhagavato  santike pabbajjam labheyyam upasampadanti.
Yo     kho     subhadda     annatitthiyapubbo     imasmim     dhammavinaye
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. ekunatimso. 2 Ma. Yu. labheyyaham.
Akankhati    pabbajjam    akankhati   upasampadam   so   cattaro   mase
parivasati   catunnam   masanam   accayena  araddhacitta  bhikkhu  pabbajenti
upasampadenti     bhikkhubhavaya     apica     mettha    puggalavemattata
viditati    .    sace   bhante   annatitthiyapubba   imasmim   dhammavinaye
akankhanta    pabbajjam    akankhanta    upasampadam   cattaro   mase
parivasanti     catunnam     masanam    accayena    araddhacitta    bhikkhu
pabbajenti    upasampadenti    bhikkhubhavaya   aham   cattari   vassani
parivasissami  catunnam  vassanam  accayena  araddhacitta  bhikkhu  pabbajentu
upasampadentu bhikkhubhavayati.
     {140.1}  Athakho  bhagava ayasmantam anandam amantesi tenahananda
subhaddam  paribbajakam  pabbajethati  .  evam bhanteti kho ayasma anando
bhagavato  paccassosi  .  athakho  subhaddo  paribbajako  ayasmantam anandam
etadavoca  labha  te 1- avuso ananda suladdham te 2- avuso ananda
ye  ettha  satthara  3-  sammukha  antevasikabhisekena  abhisittati.
Alattha   kho   subhaddo   paribbajako  bhagavato  santike  pabbajjam  alattha
upasampadam  .  acirupasampanno  kho  panayasma  subhaddo  eko  vupakattho
appamatto    atapi    pahitatto   viharanto   nacirasseva   yassatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
brahmacariyapariyosanam   ditthe   va   dhamme   sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja   vihasi   khina  jati  vusitam  brahmacariyam  katam  karaniyam  naparam
@Footnote: 1-2 Ma. Yu. vo. 3 Ma. satthu.
Itthattayati   abbhannasi   .   annataro  kho  pana  ayasma  subhaddo
arahatam ahosi. So bhagavato pacchimo sakkhisavako ahositi.
                   Pancamabhanavaram samattam.
     [141]   Athakho   bhagava   ayasmantam  anandam  amantesi  siya
kho    panananda    tumhakam    evamassa   atitasatthukam   pavacanam   natthi
no   satthati   na   kho   panetam   ananda   evam  datthabbam  yo  vo
ananda   maya   dhammo   ca   vinayo  ca  desito  pannatto  so  vo
mamaccayena sattha
     {141.1}   yatha   kho   panananda   etarahi   bhikkhu   annamannam
avusovadena   samudacaranti   na   te  mamaccayena  evam  samudacaritabbam
theratarena   ananda   bhikkhuna  navakataro  bhikkhu  namena  va  gottena
va   avusovadena  va  samudacaritabbo  navakatarena  bhikkhuna  therataro
bhikkhu   bhanteti   va   ayasmati   va   samudacaritabbo  akankhamano
ananda     sangho     mamaccayena     khuddanukhuddakani     sikkhapadani
samuhanatu    channassa    ananda    bhikkhuno    mamaccayena    brahmadando
databboti    .    katamo   pana   bhante   brahmadandoti   .   channo
ananda   bhikkhu  yam  iccheyya  tam  vadeyya  so  bhikkhuhi  neva  vattabbo
na ovaditabbo na anusasitabboti.
     [142]  Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  siya  kho  pana bhikkhave
ekabhikkhussapi   kankha  va  vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe
va   magge   va   patipadaya   va   pucchatha   bhikkhave   ma   paccha
Vippatisarino   ahuvattha   sammukhibhuto   no   sattha   ahosi   na   mayam
sikkhimha   bhagavantam   sammukha  patipucchitunti  .  evam  vutte  te  bhikkhu
tunhi   ahesum   .   dutiyampi  kho  bhagava  .pe.  tatiyampi  kho  bhagava
bhikkhu   amantesi   siya  kho  pana  bhikkhave  ekabhikkhussapi  kankha  va
vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe  va magge va patipadaya va
pucchatha    bhikkhave   ma   paccha   vippatisarino   ahuvattha   sammukhibhuto
no  sattha  ahosi  na  mayam  sikkhimha  bhagavantam  sammukha  patipucchitunti.
Tatiyampi kho te bhikkhu tunhi ahesum.
     {142.1}  Athakho  bhagava  bhikkhu  amantesi  siya kho pana bhikkhave
satthu   garavenapi   na   puccheyyatha   sahayakopi   bhikkhave  sahayakassa
arocetuti  .  evam  vutte  te  bhikkhu  tunhi ahesum. Athakho ayasma
anando  bhagavantam  etadavoca  acchariyam  bhante abbhutam bhante evam pasanno
aham  bhante  imasmim  bhikkhusanghe  natthi  imasmim  bhikkhusanghe  ekabhikkhussapi
kankha  va  vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya
vati  .  pasada  kho  tvam  ananda  vadesi  nanameva  hettha  ananda
tathagatassa   natthi   imasmim   bhikkhusanghe   ekabhikkhussapi   kankha   va
vimati  va  buddhe  va  dhamme  va  sanghe  va magge va patipadaya va
imesam   hi   ananda   pancannam   bhikkhusatanam  yo  pacchimako  bhikkhu  so
sotapanno avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti.
     [143]   Athakho   bhagava   bhikkhu   amantesi  handadani  bhikkhave
amantayami   vo   vayadhamma   sankhara  appamadena  sampadethati .
Ayam tathagatassa pacchima vaca.
     [144]    Athakho   bhagava   pathamajjhanam   samapajji   pathamajjhana
vutthahitva   dutiyajjhanam   samapajji   dutiyajjhana  vutthahitva  tatiyajjhanam
samapajji     tatiyajjhana     vutthahitva     catutthajjhanam     samapajji
catutthajjhana       vutthahitva       akasanancayatanam      samapajji
akasanancayatanasamapattiya    vutthahitva   vinnanancayatanam   samapajji
vinnanancayatanasamapattiya    vutthahitva    akincannayatanam    samapajji
akincannayatanasamapattiya       vutthahitva      nevasannanasannatayanam
samapajji         nevasannanasannayatanasamapattiya         vutthahitva
sannavedayitanirodham samapajji.
     {144.1}  Athakho  ayasma anando ayasmantam anuruddham etadavoca
parinibbuto  bhante  anuruddha  bhagavati . Navuso ananda bhagava parinibbuto
sannavedayitanirodham   samapannoti  .  athakho  bhagava  sannavedayitanirodha-
samapattiya       vutthahitva     nevasannanasannayatanam     samapajji
nevasannanasannayatanasamapattiya       vutthahitva      akincannayatanam
samapajji    akincannayatanasamapattiya    vutthahitva    vinnanancayatanam
samapajji    vinnanancayatanasamapattiya   vutthahitva   akasanancayatanam
samapajji    akasanancayatanasamapattiya    vutthahitva   catuttham   jhanam
Samapajji    catuttha    jhana    vutthahitva   tatiyam   jhanam   samapajji
tatiya   jhana   vutthahitva   dutiyam   jhanam   samapajji   dutiya  jhana
vutthahitva    pathamam    jhanam    samapajji   pathama   jhana   vutthahitva
dutiyam    jhanam   samapajji   dutiya   jhana   vutthahitva   tatiyam   jhanam
samapajji   tatiya   jhana   vutthahitva   catuttham   jhanam   samapajji .
Catuttha jhana vutthahitva samanantara bhagava parinibbayi.
     [145]   Parinibbute   bhagavati   saha   parinibbana   mahabhumicalo
ahosi bhimsanako lomahamso devadundabhiyo ca phalimsu.
     [146]   Parinibbute   bhagavati  saha  parinibbana  brahma  sahampati
imam gatham abhasi
         sabbe va nikkhipissanti       bhuta loke samussayam
         yattha etadiso sattha      loke appatipuggalo
         tathagato balappatto        sambuddho parinibbutoti.
     [147]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  sakko devanamindo
imam gatham abhasi
         anicca vata sankhara           uppadavayadhammino
         uppajjitva nirujjhanti       tesam vupasamo sukhoti.
     [148]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  ayasma  anuruddho
ima gatha abhasi
         Nahu assasapassaso        thitacittassa tadino
         anejjo 1- santimarabbha    yam kalamakari muni.
         Asallinena cittena             vedanam ajjhavasayi
         pajjotasseva nibbanam        vimokkho cetaso ahuti.
     [149]  Parinibbute  bhagavati  saha  parinibbana  ayasma  anando
imam gatham abhasi
         tadasi yam bhimsanakam             tadasi lomahamsanam
         sabbakaravarupete         sambuddhe parinibbuteti.
     [150]   Parinibbute   bhagavati  ye  tettha  2-  bhikkhu  avitaraga
appekacce    baha    paggayha   kandanti   chinnapadam   viya   papatanti
avattanti     vivattanti    atikhippam    bhagava    parinibbuto    atikhippam
sugato    parinibbuto    atikhippam    cakkhuma   loke   antarahitoti  .
Ye   pana   te   bhikkhu   vitaraga  te  sata  sampajana  adhivasenti
anicca vata sankhara tam kutettha labbhati.
     [151]   Athakho   ayasma   anuruddho   bhikkhu   amantesi  alam
avuso   ma  socittha  ma  paridevittha  na  nu  etam  avuso  bhagavata
patikacceva    akkhatam    sabbeheva    piyehi   manapehi   nanabhavo
vinabhavo    annathabhavo    tam    kutettha   avuso   labbha   yantam
jatam    bhutam    sankhatam   palokadhammam   tam   vata   ma   palujjiti   netam
@Footnote: 1 Ma. Yu. anejo. 2 Si. tattha ye te. Ma. Yu. ye te tattha.
Thanam    vijjati   devata   avuso   ujjhayantiti   .   kathambhuta   pana
bhante anuruddha devata manasikarontiti 1-.
     {151.1}   Santavuso  ananda  devata  akase  pathavisanniniyo
kese  pakiriya  kandanti  baha  paggayha  kandanti  chinnapadam  viya papatanti
avattanti   vivattanti   atikhippam   bhagava   parinibbuto   atikhippam  sugato
parinibbuto   atikhippam   cakkhuma  loke  antarahitoti  santavuso  ananda
devata  pathaviya  pathavisanniniyo kese pakiriya kandanti .pe. Antarahitoti.
Ya  pana  devata  vitaraga  ta  sata  sampajana  adhivasenti anicca
sankhara   tam   kutettha   labbhati   .  athakho  ayasma  ca  anuruddho
ayasma ca anando tam rattavasesam dhammiya kathaya vitinamesum.
     {151.2}  Athakho  ayasma anuruddho ayasmantam anandam amantesi
gaccha   avuso   ananda   kusinaram   pavisitva   kosinarakanam  mallanam
arocehi   parinibbuto  vasittha  bhagava  yassadani  kalam  mannathati .
Evam    bhanteti   kho   ayasma   anando   ayasmato   anuruddhassa
patissutva    pubbanhasamayam   nivasetva   pattacivaram   adaya   adutiyo
kusinaram pavisi.
     [152]  Tena  kho  pana  samayena  kosinaraka  malla santhagare
sannipatita  honti  kena  2-  karaniyena  .  athakho  ayasma  anando
yena   kosinarakanam   mallanam   santhagaram   tenupasankami  upasankamitva
@Footnote: 1 Ma. Yu. manasikarotiti. 2 Si. Ma. Yu. teneva.
Kosinarakanam      mallanam     arocesi     parinibbuto     vasittha
bhagava    yassadani   kalam   mannathati   .   idamayasmato   anandassa
sutva   malla   ca   mallaputta   ca   mallasunisa   ca  mallapajapatiyo
ca    aghavino    dummana    cetodukkhasamappita   appekacce   kese
pakiriya   kandanti   baha   paggayha   kandanti   chinnapadam  viya  papatanti
avattanti     vivattanti    atikhippam    bhagava    parinibbuto    atikhippam
sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti.
     {152.1}  Athakho  kosinaraka malla purise anapesum tenahi bhane
kusinarayam    gandhamalanca    sabbanca   talavacaram   sannipatethati  .
Athakho    kosinaraka    malla    gandhamalanca    sabbanca   talavacaram
panca   [1]-  dussayugasatani  adaya  yena  upavattanam  mallanam  salavanam
yena   bhagavato   sariram   tenupasankamimsu   upasankamitva   bhagavato   sariram
naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta    pujenta   celavitanani   karonta   mandalamalani   2-
patiyadenta evam tam 3- divasam vitinamesum.
     {152.2}  Athakho  kosinarakanam  mallanam etadahosi ativikalo kho
ajja  bhagavato  sariram  jhapetum svedani mayam bhagavato sariram jhapessamati.
Athakho  kosinaraka  malla  bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi
gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta celavitanani karonta
mandalamalani   4-   patiyadenta   dutiyampi  divasam  vitinamesum  tatiyampi
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2-4 Ma. mandalamale. 3 Ma. ekadivasam.
Divasam    vitinamesum    catutthampi   divasam   vitinamesum   pancamampi   divasam
vitinamesum   chatthampi   divasam   vitinamesum   .   athakho  sattamampi  divasam
kosinarakanam    mallanam   etadahosi   mayam   bhagavato   sariram   naccehi
gitehi  vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta  manenta
pujenta    dakkhinena   dakkhinam   nagarassa   haritva   bahirena   bahiram
dakkhinato nagarassa bhagavato sariram jhapessamati.
     [153]   Tena   kho   pana   samayena   attha  malla  pamokkha
sisanhata   1-   ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   sariram
uccaressamati   na   sakkonti   uccaretum   .  athakho  kosinaraka
malla   ayasmantam   anuruddham  etadavocum  ko  nu  kho  bhante  anuruddha
hetu   ko   paccayo   yenime   attha   malla  pamokkha  sisanhata
ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   sariram   uccaressamati
na   sakkonti   uccaretunti   .   annatha   kho   vasittha  tumhakam
adhippayo annatha devatanam adhippayoti.
     {153.1}  Katham  pana  bhante  devatanam  adhippayoti. Tumhakam kho
vasittha  adhippayo  mayam  bhagavato  sariram naccehi gitehi vaditehi malehi
gandhehi  sakkaronta  garukaronta  manenta  pujenta  dakkhinena dakkhinam
nagarassa   haritva   bahirena  bahiram  dakkhinato  nagarassa  bhagavato  sariram
jhapessamati  devatanam kho vasittha adhippayo mayam bhagavato sariram dibbehi
@Footnote: 1 Si. Ma. Yu. sisam nahata.
Naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta   pujenta   uttarena   uttaram   nagarassa  haritva  uttarena
dvarena   nagaram  pavisitva  majjhena  majjham  nagarassa  haritva  puratthimena
dvarena    nikkhamitva    puratthimato    nagarassa    makutabandhanam    nama
mallanam   cetiyam   ettha   bhagavato   sariram   jhapessamati   .  yatha
bhante devatanam adhippayo tatha hotuti.
     {153.2} Tena kho pana samayena kosinara 1- yava sandhisamalasakatira
jannumattena   odhina   mandaravapupphehi  santhita  2-  hoti  .  athakho
deva  ca  kosinaraka  ca  malla  bhagavato sariram dibbehi ca manusakehi ca
naccehi   gitehi   vaditehi  malehi  gandhehi  sakkaronta  garukaronta
manenta  pujenta  uttarena  uttaram nagarassa haritva uttarena dvarena
nagaram   pavisitva  majjhena  majjham  nagarassa  haritva  puratthimena  dvarena
nikkhamitva   puratthimato   nagarassa   makutabandhanam   nama   mallanam  cetiyam
ettha bhagavato sariram nikkhipimsu.
     {153.3}  Athakho  kosinaraka malla ayasmantam anandam etadavocum
katham  mayam  bhante  ananda  tathagatassa  sarire  patipajjamati . Yatha kho
vasittha  ranno  cakkavattissa  sarire  patipajjanti  evam tathagatassa sarire
patipajjitabbanti  .  katham  pana  bhante  ananda  ranno  cakkavattissa sarire
patipajjantiti   .  ranno  vasittha  cakkavattissa  sariram  ahatena  vatthena
vethenti  ahatena  vatthena vethetva vihatena kappasena vethenti vihatena
@Footnote: 1 Ma. Yu. kusinara yava sandhisamalasamkatira. 2 Ma. Yu. santhata.
Kappasena   vethetva   ahatena  vatthena  vethenti  etena  upayena
pancahi   yugasatehi   ranno  cakkavattissa  sariram  vethetva  ayasaya  1-
teladoniya   pakkhipitva  annissa  ayasaya  2-  doniya  patikkujjitva
sabbagandhanam   citakam   karitva   ranno   cakkavattissa   sariram   jhapenti
catummahapathe    ranno    cakkavattissa    thupam   karonti   evam   kho
vasittha    ranno    cakkavattissa    sarire   patipajjanti   yatha   kho
vasittha   ranno   cakkavattissa   sarire   patipajjanti  evam  tathagatassa
sarire   patipajjitabbam  catummahapathe  tathagatassa  thupo  karetabbo  3-
tattha   ye   malam   va   gandham  va  cunnakam  va  aropessanti  va
abhivadessanti    va   cittam   va   pasadessanti   tesantam   bhavissati
digharattam   hitaya   sukhayati   .   athakho   kosinaraka  malla  purise
anapesum tenahi bhane mallanam vihatakappasam sannipatethati.
     {153.4}   Athakho   kosinaraka  malla  bhagavato  sariram  ahatena
vatthena   vethesum   ahatena   vatthena   vethetva  vihatena  kappasena
vethesum  vihatena  kappasena  vethetva  ahatena vatthena vethesum etena
upayena  pancahi  yugasatehi  bhagavato  sariram vethetva ayasaya teladoniya
pakkhipitva   annissa   ayasaya   doniya   patikkujjitva   sabbagandhanam
citakam karitva bhagavato sariram citakam aropesum.
     [154]  Tena  kho  pana  samayena  ayasma  mahakassapo  pavaya
kusinaram    addhanamaggapatipanno    hoti    mahata   bhikkhusanghena   saddhim
@Footnote: 1-2 Ma. ayasaya. sabbattha idisameva. 3 Ma. Yu. katabbo.
Pancamattehi   bhikkhusatahi   .   athakho   ayasma   mahakassapo   magga
okkamma   annataramhi   rukkhamule   nisidi   .  tena  kho  pana  samayena
annataro    ajivako    kusinarayam    mandaravapuppham   gahetva   pavam
addhanamaggapatipanno   hoti   .   addasa   kho  ayasma  mahakassapo
tam   ajivakam   durato   va   agacchantam  disva  tam  ajivakam  etadavoca
apavuso   amhakam   sattharam   janasiti  .  amavuso  janami  ajja
sattaham   parinibbuto   samano   gotamo   tato  me  idam  mandaravapuppham
gahitanti   .   tattha   ye   te  bhikkhu  avitaraga  appekacce  baha
paggayha    kandanti   chinnapadam   viya   papatanti   avattanti   vivattanti
atikhippam   bhagava   parinibbuto   atikhippam   sugato   parinibbuto   atikhippam
cakkhuma   loke   antarahitoti   .   ye   pana   te  bhikkhu  vitaraga
te   sata   sampajana   adhivasenti   anicca  sankhara  tam  kutettha
labbhati.
     [155]   Tena   kho  pana  samayena  subhaddo  nama  vuddhapabbajito
tassam   parisayam   nisinno   hoti   .   athakho   subhaddo  vuddhapabbajito
te   bhikkhu   etadavoca   alam   avuso  ma  socittha  ma  paridevittha
sumutta   mayam   tena   mahasamanena  upadduta  ca  homa  idam  te  1-
kappati   idam   te   na   kappatiti   idani   pana   mayam  yam  icchissama
tam   karissama   yam   na   icchissama   tam   na  karissamati  .  athakho
@Footnote: 1 votipi patho.
[1]-   Mahakassapo  bhikkhu  amantesi  alam  avuso  ma  socittha  ma
paridevittha   na   nu   evam  2-  avuso  bhagavata  patikacceva  akkhatam
sabbeheva   piyehi   manapehi   nanabhavo   vinabhavo  annathabhavo
tam   kutettha   avuso   labbha   yantam   jatam  bhutam  sankhatam  palokadhammam
tam vata ma palujjiti netam thanam vijjatiti.
     [156] Tena kho pana samayena cattaro mallapamokkha sisanhata 3-
ahatani   vatthani   nivattha   mayam   bhagavato   citakam   alimpessamati
na    sakkonti    alimpetum    .    athakho    kosinaraka    malla
ayasmantam   anuruddham   etadavocum   ko  nu  kho  bhante  anuruddha  hetu
ko   paccayo   yenime   cattaro  mallapamokkha  sisanhata  ahatani
vatthani    nivattha    mayam    bhagavato    citakam   alimpessamati   na
sakkonti    alimpetunti    .   annatha   kho   vasittha   devatanam
adhippayoti. Katham pana bhante devatanam adhippayoti.
     {156.1}   Devatanam   kho  vasittha  adhippayo  ayam  ayasma
mahakassapo     pavaya     kusinaram     addhanamaggapatipanno    mahata
bhikkhusanghena   saddhim   pancamattehi  bhikkhusatehi  na  tava  bhagavato  citako
pajjalissati   yavayasma   mahakassapo   bhagavato   pade  sahattha  4-
vandissatiti. Yatha bhante devatanam adhippayo tatha hotuti.
     {156.2}      Athakho      ayasma     mahakassapo     yena
kusinarayam      5-      makutabandhanam     mallanam     cetiyam     yena
@Footnote: 1 Ma. Yu. ayasma. 2 Ma. Yu. etam. 3 Si. Yu. sisam nahata.
@4 Ma. Yu. sirasa. 5 Ma. kusinara.
Bhagavato   citako   tenupasankami   upasankamitva   ekamsam   civaram   katva
anjalim    panametva    tikkhattum    citakam   padakkhinam   katva   padato
vivaritva  bhagavato  pade  sirasa  vandi  .  tanipi  kho panca bhikkhusatani
ekamsam   civaram   katva   anjalim   panametva  tikkhattum  padakkhinam  katva
bhagavato   pade   sirasa   vandimsu   .   vandite   [1]-  panayasmata
mahakassapena    tehi    ca    pancahi   bhikkhusatehi   sayameva   bhagavato
citako pajjali.
     {156.3}  Jhayamanassa  kho  pana  bhagavato  sarirassa yam ahosi chaviti
va  cammanti  va  mamsanti  va nharuti va lasikati va tassa neva charika
pannayittha  na  masi  sariraneva  avasissimsu  .  seyyathapi  nama  sappissa
va  telassa  va  jhayamanassa  neva  charika  pannayati na masi evameva
bhagavato  sarirassa  jhayamanassa  yam  ahosi  chaviti  va  cammanti va mamsanti
va   nharuti   va   lasikati   va   tassa  neva  charika  pannayittha
na   masi   sariraneva   avasissimsu   .   tesanca  pancannam  dussayugasatanam
dve   va   dussani   dayhimsu   yanca   sabbaabbhantarimam  yanca  bahiram .
Daddhe   kho   pana  bhagavato  sarire  antalikkha  udakadhara  patubhavitva
bhagavato    citakam    nibbapesi    .   udakam   salatopi   abbhunnamitva
bhagavato  citakam  nibbapesi  .  kosinaraka  2-  malla  sabbagandhodakena
bhagavato   citakam   nibbapesum   .   athakho  kosinaraka  malla  bhagavato
sarirani    sattaham    santhagare    sattipanjaram    katva   dhanupakaram
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2 Ma. Yu. kosinarakapi.
Parikkhipitva   naccehi   gitehi   vaditehi   malehi   gandhehi  sakkarimsu
garukarimsu manesum pujesum.
     [157]   Assosi  kho  raja  magadho  ajatasattu  vedehiputto
bhagava   kira   kusinarayam   parinibbutoti   .   athakho   raja  magadho
ajatasattu    vedehiputto    kosinarakanam    mallanam   dutam   pahesi
bhagavapi   khattiyo   ahampi   khattiyo   aham   arahami   bhagavato  sariranam
bhagam   ahampi   bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamiti  .  assosum
kho   vesalika   licchavi   bhagava   kira   kusinarayam   parinibbutoti .
Athakho    vesalika   licchavi   kosinarakanam   mallanam   dutam   pahesum
bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya  mayampi  arahama  bhagavato  sariranam
bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati.
     {157.1} Assosum kho kapilavatthava 1- sakya bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   kapilavatthava  sakya  kosinarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagava   amhakam  natisettho  mayampi  arahama  bhagavato
sariranam  bhagam  mayampi  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamati .
Assosum   kho   allakappaka   thulayo   3-   bhagava   kira   kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   allakappaka   thulayo  kosanarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya   mayampi  arahama
bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato   sariranam   thupanca  mahanca
@Footnote: 1-2 Ma. kapilavatthuvasi. 3 Si. Ma. Yu. bulayo.
Karissamati   .   assosum   kho   ramagamaka   koliya   bhagava  kira
kusinarayam   parinibbutoti  .  athakho  ramagamaka  koliya  kosinarakanam
mallanam   dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya  mayampi
arahama   bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato  sariranam  thupanca
mahanca    karissamati   .   assosi   kho   vetthadipako    brahmano
bhagava  kira  kusinarayam  parinibbutoti  .  athakho  vetthadipako  brahmano
kosinarakanam    mallanam    dutam   pahesi   bhagavapi   khattiyo   ahampi
brahmano    ahampi    arahami    bhagavato    sariranam   bhagam   ahampi
bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamiti.
     {157.2}  Assosum  kho  paveyyaka  malla bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti  .  athakho  paveyyaka  malla  kosinarakanam  mallanam  dutam
pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi  khattiya  mayampi  arahama  bhagavato
sariranam  bhagam  mayampi  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  karissamati .
Evam  vutte  kosinaraka  malla  te  sanghe  gane  etadavocum  bhagava
amhakam    gamakkhette    parinibbuto    na   mayam   dassama   bhagavato
sariranam bhaganti.
     [158]   Evam   vutte   dono   brahmano  te  sanghe  gane
etadavoca
           sunantu bhonto mama ekavakyam 2-
           amhaka buddho ahu khantivado
@Footnote: 1 Ma. ekavacam.
           Na hi sadhuyam uttamapuggalassa
           sarirabhage siya 1- sampaharo.
           Sabbe va bhonto sahita samagga
           sammodamana karomattha bhage
           vittharika hontu disasu thupa
           bahu 2- jana cakkhumato pasannati.
     [159]   Tenahi   brahmana  tvanceva  bhagavato  sarirani  atthadha
samam   suvibhattam   vibhajahiti   .   evam   bhoti  evam  bhoti  kho  dono
brahmano   tesam   sanghanam   gananam   patissunitva   bhagavato   sarirani
atthadha   samam   suvibhattam   vibhajitva   te   sanghe   gane   etadavoca
imam   me   bhonto   tumbam  dentu  3-  ahampi  tumbassa  thupanca  mahanca
karissamiti. Adamsu kho te donassa brahmanassa tumbam.
     [160]  Assosum  kho  pipphalivaniya  moriya  bhagava kira kusinarayam
parinibbutoti   .   athakho   pipphalivaniya  moriya  kosinarakanam  mallanam
dutam   pahesum   bhagavapi   khattiyo   mayampi   khattiya   mayampi  arahama
bhagavato   sariranam   bhagam   mayampi   bhagavato   sariranam   thupanca  mahanca
karissamati   .   natthi   bhagavato   sariranam  bhago  vibhattani  bhagavato
sarirani ito angaram harathati. Te tato angaram aharimsu.
     [161]  Athakho  raja  magadho  ajatasattu vedehiputto rajagahe
bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akasi   .   vesalikapi  licchavi
@Footnote: 1 Ma. Yu. siya. 2 Yu. bahujjano ... pasannoti. 3 Ma. Yu. dadantu.
Vesaliyam  bhagavato  sariranam  thupanca  mahanca  akamsu  .  kapilavatthavapi 1-
sakya  kapilavatthusmim  bhagavato  sariranam  thupanca mahanca akamsu. Allakappakapi
thulayo    allakappe   bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akamsu  .
Ramagamakapi   koliya   ramagame   bhagavato   sariranam  thupanca  mahanca
akamsu   .   vetthadipakopi   brahmano   vetthadipe   bhagavato   sariranam
thupanca   mahanca   akasi   .   paveyyakapi   malla  pavayam  bhagavato
sariranam   thupanca   mahanca   akamsu   .  kosinarakapi  malla  kusinarayam
bhagavato   sariranam   thupanca   mahanca   akamsu   .   donopi   brahmano
tumbassa   thupanca   mahanca  akasi  .  pipphalivaniyapi  moriya  pipphalivane
angaranam   thupanca   mahanca   akamsu   .   iti   attha  sariratthupa  2-
navamo tumbathupo dasamo angarathupo evametam bhutapubbanti.
     [162] Atthadonam cakkhumato sariram
           sattadonam jambudipe mahenti
           ekanca donam purisavaruttamassa
           ramagame nagaraja mahenti 3-.
           Eka hi datha tidivehi pujita
           eka pana gandharapure mahiyyati
           kalingaranno vijite punekam
           ekam puna 4- nagaraja mahenti 5-.
@Footnote: 1 Ma. kapilavatthuvasipi. 2 Si. atthasariratthupananca. Yu. atthassa ....
@3-5 Ma. maheti. 4 Ma. pana.
           Tasseva tejena ayam vasundhara
           ayagasetthehi mahi alankata
           evam imam cakkhumato sariram
           susakkatam sakkatasakkatehi.
           Devindanagindanarindapujito
           manussindasetthehi 1- tatheva pujito
           tam tam 2- vandatha panjalika bhavitva
           buddha 3- have kappasatehi dullabhati.
     Cattalisasama 4- danta      kesa loma ca sabbaso
     deva harimsu ekekam                 cakkavalaparamparati.
               Mahaparinibbanasuttam nitthitam tatiyam.
                    --------------
@Footnote: 1 Yu. manussasetthehi. 2 Ma. Yu. tam vandatha .... 3 Yu. buddho ... dullabhoti.
@4 Yu. cattalisasama danta ... paramparati ime patha natthi.



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 10 page 85-195. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=10&item=67&items=96&modeTY=2              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=10&item=67&items=96&modeTY=2&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=10&item=67&items=96&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=10&item=67&items=96&modeTY=2              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=67              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=2965              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=2965              Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :