บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๙

หน้าที่ ๒๑.

เอวํ อยํปิ อาวาเส อานิสํโส, อยํปิ จานิสํโสติ พหุเทว รตฺตึ อติเรกตรํ ทิยฑฺฒยามํ อาวาสานิสํสกถํ กเถสิ. ตตฺถ อิมา คาถาว สงฺคหํ อารุฬฺหา, ปกิณฺณกธมฺมเทสนา ปน สงฺคหํ น อาโรหติ. สนฺทสฺเสสีติอาทีนิ ^๑- วุตฺตตฺถาเนว. อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสีติ ธมฺมกถํ กถาเปตุกาโม ชานาเปสิ. อถ กสฺมา สาริปุตฺตโมคฺคลฺลานมหากสฺสปาทีสุ อสีติมหาเถเรสุ วิชฺชมาเนสุ ภควา อานนฺทตฺเถรสฺส ภารมกาสีติ. ปริสชฺฌาสยวเสน. อายสฺมา หิ อานนฺโท พหุสฺสุตานํ อคฺโค, ปโหสิ ปริมณฺฑเลหิ ปทพฺยญฺชเนหิ มธุรธมฺมกถํ กเถตุนฺติ สากิยมณฺฑเล ปากโฏ ปญฺาโต. ตสฺส สกฺยราชูหิ วิหารํ คนฺตฺวาปิ ธมฺมกถา สุตปุพฺพา, โอโรธา ปน เนสํ ยถารุจิยา วิหารํ คนฺตุํ น ลภนฺติ, เตสํ เอตทโหสิ "อโห วต ภควา อปฺปํเยว ธมฺมกถํ กเถตฺวา อมฺหากํ าติเสฏฺสฺส อานนฺทสฺส ภารํ กเรยฺยา"ติ. เตสํ อชฺฌาสยวเสน ภควา ตสฺเสว ภารมกาสิ. เสโข ปาฏิปโทติ ปฏิปนฺนโก เสขสมโณ. โส ตุยฺหํ ปฏิภาตุ อุปฏฺาตุ, ตสฺส ปฏิปทํ เทเสหีติ ปฏิปทาย ปุคฺคลํ นิยเมตฺวา ทสฺเสติ. กสฺมา ปน ภควา อิมํ ปฏิปทํ นิยเมสิ? พหูหิ การเณหิ. อิเม ตาว สกฺยา มงฺคลสาลาย มงฺคลํ ปจฺจาสึสนฺติ วุฑฺฒึ อิจฺฉนฺติ, อยญฺจ เสขปฏิปทา มยฺหํ สาสเน มงฺคลปฏิปทา วฑฺฒมานกปฏิปทาติปิ อิมํ ปฏิปทํ นิยเมสิ. ตสฺสญฺจ ปริสติ เสขาว พหู นิสินฺนา, เต อตฺตนา ปฏิวิทฺธฏฺาเน กถิยมาเน อกิลมนฺตาว สลฺลกฺขิสฺสนฺตีติปิ อิมํ ปฏิปทํ นิยเมสิ. อายสฺมา จ อานนฺโท เสขปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตว, โส อตฺตนา ปฏิวิทฺเธ ปจฺจกฺขฏฺาเน กเถนฺโต อกิลมนฺโต วิญฺาเปตุํ สกฺขิสฺสตีติปิ อิมํ ปฏิปทํ นิยเมสิ. เสขปฏิปทาย จ ติสฺโสปิ สิกฺขา โอสฏา, ตตฺถ อธิสีลสิกฺขาย กถิตาย สกลํ วินยปิฏกํ กถิตํ ^๒- โหติ, อธิจิตฺตสิกฺขาย กถิตาย สกลํ สุตฺตนฺตปิฏกํ กถิตํ โหติ, อธิปญฺาสิกฺขาย กถิตาย สกลํ อภิธมฺมปิฏกํ กถิตํ โหติ, อานนฺโท จ พหุสฺสุโต ติปิฏกธโร, โส ปโหติ ตีหิ ปิฏเกหิ ติสฺโส สิกฺขา กเถตุํ, เอวํ กถิเต สกฺยานํ มงฺคลเมว วุฑฺฒิเยว ภวิสฺสตีติปิ อิมํ ปฏิปทํ นิยเมสิ. @เชิงอรรถ: ^๑ ปาลิ. สนฺทสฺเสตฺวาติ ^๒ ฉ.ม. กถิตเมว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒.

ปิฏฺิ เม อาคิลายตีติ กสฺมา อาคิลายติ? ภควโต หิ ฉพฺพสฺสานิ ปธานํ ปทหนฺตสฺส มหนฺตํ กายทุกฺขํ อโหสิ, อถสฺส อปรภาเค มหลฺลกกาเล ปิฏฺิวาโต อุปฺปชฺชิ. อการณํ วา เอตํ, ปโหติ หิ ภควา อุปฺปนฺนํ เวทนํ วิกฺขมฺภิตฺวา เอกํปิ เทฺวปิ สตฺตาเห เอกปลฺลงฺเกน นิสีทิตุํ. สนฺถาคารสาลํ ปน จตูหิ อิริยาปเถหิ ปริภุญฺชิตุกาโม อโหสิ, หตฺถปาทโธวนฏฺานโต ^๑- ยาว ธมฺมาสนา อคมาสิ, เอตฺตเก าเน คมนํ นิปฺผนฺนํ. ธมฺมาสนํ ปตฺโต โถกํ ตฺวา นิสีทิ, เอตฺตกํ านํ. ทิยฑฺฒยามํ ธมฺมาสเน นิสีทิ, เอตฺตเก าเน นิสชฺชา นิปฺผนฺนา. อิทานิ ทกฺขิเณน ปสฺเสน โถกํ นิปนฺเน สยนํ นิปฺผชฺชิสฺสตีติ เอวํ จตูหิ อิริยาปเถหิ ปริภุญฺชิตุกาโม อโหสิ. อุปาทินฺนกสรีรญฺจ นาม "โน อาคิลายตี"ติ น วตฺตพฺพํ, ตสฺมา จิรํ นิสชฺชาย สญฺชาตํ อปฺปกํปิ อาคิลายนํ คเหตฺวา เอวมาห. สงฺฆาฏึ ปญฺาเปตฺวาติ สนฺถาคารสฺส กิร เอกปสฺเส เต ราชาโน ปฏสาณึ ปริกฺขิปาเปตฺวา กปฺปิยมญฺจกํ ปญฺาเปตฺวา กปฺปิยปจฺจตฺถรเณน อตฺถริตฺวา อุปริ สุวณฺณตารกาคนฺธมาลาทามปฏิมณฺฑิตํ วิตานํ พนฺธิตฺวา คนฺธเตลปฺปทีปํ อาโรปยึสุ "อปฺเปวนาม สตฺถา ธมฺมาสนโต อุฏฺาย โถกํ วิสฺสมนฺโต อิธ นิปชฺเชยฺย, เอวํ โน อิมํ สนฺถาคารํ ภควตา จตูหิ อิริยาปเถหิ ปริภุตฺตํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขาย ภวิสฺสตี"ติ. สตฺถาปิ ตเทว สนฺธาย ตตฺถ สงฺฆาฏึ ปญฺาเปตฺวา นิปชฺชิ. อุฏฺานสญฺ มนสิกริตฺวาติ เอตฺตกํ กาลํ อติกฺกมิตฺวา อุฏฺหิสฺสามีติ อุฏฺานสญฺ จิตฺเต เปตฺวา. [๒๓] มหานามํ สกฺกํ อามนฺเตสีติ โส กิร ตสฺมึ กาเล ตสฺสํ ปริสติ เชฏฺโก ปาโมกฺโข, ตสฺมึ สงฺคหิเต เสสปริสา สงฺคหิตาว โหตีติ เถโร ตเมว อามนฺเตสิ. สีลสมฺปนฺโนติ สีเลน สมฺปนฺโน, สมฺปนฺนสีโล ปริปุณฺณสีโลติ อตฺโถ. สทฺธมฺเมหีติ สุนฺทรธมฺเมหิ, สตํ วา สปฺปุริสานํ ธมฺเมหิ. [๒๔] กถํ จ มหานามาติ อิมินา เอตฺตเกน าเนน เสขปฏิปทาย มาติกํ เปตฺวา ปฏิปาฏิยา วิตฺถาเรตุกาโม เอวมาห. ตตฺถ สีลสมฺปนฺโนติอาทีนิ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ตตฺถ ปาทโธวนฏฺานโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓.

"สมฺปนฺนสีลา ภิกฺขเว วิหรถา"ติ อากงฺเขยฺยสุตฺตาทีสุ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพานิ, [๒๕] กายทุจฺจริเตนาติอาทีสุ อุปโยคตฺเถ กรณวจนํ, หิริยิตพฺพานิ กายทุจฺจริตาทีนิ หิริยติ ชิคุจฺฉิยตีติ อตฺโถ. โอตฺตปฺปนิทฺเทเส เหตฺวตฺเถ กรณวจนํ, กายทุจฺจริตาทีหิ โอตฺตปฺปสฺส เหตุภูเตหิ โอตฺตปฺปติ ภายตีติ อตฺโถ, อารทฺธวิริโยติ ปคฺคหิตวิริโย อโนสฺสกฺกิตมานโส. ปหานายาติ ปหานตฺถาย. อุปสมฺปทายาติ ปฏิลาภตฺถาย. ถามวาติ วิริยถาเมน สมนฺนาคโต. ทฬฺหปรกฺกโมติ ถิรปรกฺกโม. อนิกฺขิตฺตธุโร กุสเลสุ ธมฺเมสูติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ อโนโรปิตธุโร อโนสฺสกฺกิตวิริโย. ปรเมนาติ อุตฺตเมน. สติเนปกฺเกนาติ สติยา จ นิปกภาเวน จ. กสฺมา ปน สติภาชนีเย ปญฺา อาคตาติ. สติยา พลวภาวทีปนตฺถํ. ปญฺาวิปฺปยุตฺตา หิ สติ ทุพฺพลา โหติ, ปญฺาสมฺปยุตฺตา พลวตีติ. จิรกตํปีติ อตฺตนา วา ปเรน วา กาเยน จิรํ กตํ เจติยงฺคณวตฺตาทิอสีติ- มหาวตฺตปฏิปตฺติปูรณํ. จิรภาสิตํปีติ อตฺตนา วา ปเรน วา วาจาย จิรํ ภาสิตํ สกฺกจฺจํ อุทฺทิสนอุทฺทิสาปนธมฺโมสารณธมฺมเทสนาอุปนิสินฺนกถาอนุโมทนิยาทิวเสน ปวตฺติตํ วจีกมฺมํ. สริตา อนุสฺสริตาติ ตสฺมึ กาเยน จิรกเต "กาโย นาม กายวิญฺตฺติ, จิรภาสิเต วาจา นาม วจีวิญฺตฺติ. ตทุภยํปิ รูปํ, ตํสมุฏฺาปิกา จิตฺตเจตสิกา อรูปํ. อิติ อิเม รูปารูปธมฺมา เอวํ อุปฺปชฺชิตฺวา เอวํ นิรุทฺธา"ติ สรติ เจว อนุสฺสรติ จ, สติสมฺโพชฺฌงฺคํ สมุฏฺาเปตีติ อตฺโถ. โพชฺฌงฺคสมุฏฺาปิกา หิ สติ อิธ อธิปฺเปตา. ตาย สติยา เอส สกึ ^๑- สรเณน สริตา, ปุนปฺปุนํ สรเณน อนุสฺสริตาติ เวทิตพฺพา. อุทยตฺถคามินิยาติ ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ อุทยวยคามินิยา อุทยญฺจ วยญฺจ ปฏิวิชฺฌิตุํ สมตฺถาย. อริยายาติ วิกฺขมฺภนวเสน สมุจฺเฉทวเสน จ กิเลเสหิ อารกา ิตาย ปริสุทฺธาย. ปญฺาย สมนฺนาคโตติ วิปสฺสนาปญฺาย เจว มคฺคปญฺาย จ สมงฺคีภูโต. นิพฺเพธิกายาติ สาเยว นิพฺพิชฺฌนโต นิพฺเพธิกาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สกิมฺปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔.

วุจฺจติ, ตาย สมนฺนาคโตติ อตฺโถ. ตตฺถ มคฺคปญฺาย สมุทฺเฉทวเสน อนิพฺพิชฺฌิตปุพฺพํ ^๑- อปฺปทาลิตปุพฺพํ โลภกฺขนฺธํ โทสกฺขนฺธํ โมหกฺขนฺธํ นิพฺพิชฺฌติ ปทาเลตีติ นิพฺเพธิกา. วิปสฺสนาปญฺาย ตทงฺควเสน นิพฺเพธิกาย มคฺคปญฺาย ปฏิลาภสํวตฺตนโต จาติ วิปสฺสนา "นิพฺเพธิกา"ติ วตฺตุํ วฏฺฏติ. สมฺมาทุกฺขกฺขยคามินิยาติ อิธาปิ มคฺคปญฺา "สมฺมา เหตุนา นเยน วฏฺฏทุกฺขํ เขปยมานา คจฺฉตี"ติ สมฺมาทุกฺขกฺขยคามินี นาม. วิปสฺสนา ตทงฺควเสน วฏฺฏทุกฺขญฺจ กิเลสทุกฺขญฺจ เขปยมานา คจฺฉตีติ ทุกฺขกฺขยคามินี. ทุกฺขกฺขยคามินิยา วา มคฺคปญฺาย ปฏิลาภสํวตฺตนโตเปสา ทุกฺขกฺขยคามินีติ เวทิตพฺพา. [๒๖] อาภิเจตสิกานนฺติ อภิจิตฺตํ เสฏฺจิตฺตํ สิตานํ นิสฺสิตานํ. ทิฏฺธมฺมสุขวิหารานนฺติ อปฺปิตปฺปิตกฺขเณ สุขปฏิลาภเหตูนํ. นิกามลาภีติ อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ สมาปชฺชิตา. อกิจฺฉลาภีติ นิทฺทุกฺขลาภี. อกสิรลาภีติ วิปุลลาภี. ปคุณภาเวน เอโก อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ สมาปชฺชิตุํ สกฺโกติ, สมาธิปาริปนฺถิกธมฺเม ปน อกิลมนฺโต วิกฺขมฺเภตุํ น สกฺโกติ, โส อตฺตโน อนิจฺฉาย ขิปฺปเมว วุฏฺาติ, ยถาปริจฺเฉทวเสน สมาปตฺตึ ปิตุํ น สกฺโกติ, อยํ กิจฺฉลาภี กสิรลาภี นาม. เอโก อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ จ สมาปชฺชิตุํ สกฺโกติ, สมาธิปาริปนฺถิกธมฺเม ^๒- จ อกิลมนฺโตว วิกฺขมฺเภติ, โส ยถาปริจฺเฉทวเสเนว วุฏฺาตุํ สกฺโกติ, อยํ อกิจฺฉลาภี อยํปิ อกสิรลาภี นาม. [๒๗] อยํ วุจฺจติ มหานาม อริยสาวโก เสโข ปาฏิปโทติ มหานาม อริยสาวโก เสโข ปาฏิปโท วิปสฺสนาคพฺภาย วตฺตมานกปฏิปทาย ^๓- สมนฺนาคโตติ วุจฺจตีติ ทสฺเสติ. อปุจฺจณฺฑตายาติ อปูติอณฺฑตาย. ภพฺโพ อภินิพฺภิทายาติ าณปฺปเภทาย ^๔- ภพฺโพ. สมฺโพธายาติ อริยมคฺคาย. อนุตฺตรสฺส โยคกฺเขมสฺสาติ อรหตฺตํ อนุตฺตโร โยคกฺเขโม นาม, ตทธิคมาย ภพฺโพติ ทสฺเสติ. ยา ปนายเมตฺถ อตฺถทีปนตฺถํ อุปมา อาหฏา, สา เจโตขิลสุตฺเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. เกวลญฺหิ ตตฺถ "ตสฺสา กุกฺกุฏิยา อณฺเฑสุ ติวิธกิริยกรณํ วิย หิ อิมสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ ^๒ ก. สมาธิปาริสุทฺธิกธมฺเม @^๓ ฉ.ม. วฑฺฒมานกปฏิปทาย ^๔ ฉ.ม. วิปสฺสนาทิาณปฺปเภทาย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕.

ภิกฺขุโน อุสฺโสฬฺหี โส ปณฺณรสหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตภาโว"ติ ยํ เอวํ โอปมฺมสํสนฺทนํ อาคตํ, ตํ อิธ เอวํ สีลสมฺปนฺโน โหตีติ อาทิวจนโต "ตสฺสา กุกฺกุฏิยา อณฺเฑสุ ติวิธกิริยกรณํ วิย อิมสฺส ภิกฺขุโน สีลสมฺปนฺนตาทีหิ ปณฺณรสหิ ธมฺเมหิ สมงฺคีภาโว"ติ เอวํ โยเชตฺวา เวทิตพฺพํ. เสสํ สพฺพตฺถ วุตฺตสทิสเมว. [๒๘] อิมํเยว อนุตฺตรํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธินฺติ อิมํ ปมชฺฌานาทีหิ ^๑- อสทิสํ อุตฺตมํ จตุตฺถชฺฌานิกํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ. ปมา อภินิพฺภิทาติ ปโม าณเภโท. ทุติยาทีสุปิ เอเสว นโย. กุกฺกุฏโปตโก ^๒- ปน เอกวารํ มาตุกุจฺฉิโต เอกวารํ อณฺฑโกสโตติ เทฺว วาเร ชายติ. อริยสาวโก ตีหิ วิชฺชาหิ ตโย วาเร ชายติ. ปุพฺเพนิวาสจฺฉาทกํ ตมํ วิโนเทตฺวา ปุพฺเพนิวาสาเณน ปมํ ชายติ, สตฺตานํ จุติปฏิสนฺธิจฺฉาทกํ ตมํ วิโนเทตฺวา ทิพฺพจกฺขุาเณน ทุติยํ ชายติ, จตุสจฺจปฏิจฺฉาทกํ ตมํ วิโนเทตฺวา อาสวกฺขยาเณน ตติยํ ชายติ. [๒๙] อิทํปิสฺส โหติ จรณสฺมินฺติ อิทํปิ สีลวนฺตสฺส ภิกฺขุโน ^๓- จรณํ นาม โหตีติ อตฺโถ. จรณํ นาม พหุ อเนกวิธํ, สีลาทโย ปณฺณรส ธมฺมา, ตตฺถ อิทํปิ เอกํ จรณนฺติปิ อตฺโถ. ปทตฺถโต ปน จรติ เตน อคตปุพฺพํ ทิสํ คจฺฉตีติ จรณํ. เอส นโย สพฺพตฺถ. อิทํปิสฺส โหติ วิชฺชายาติ อิทํ ปุพฺเพนิวาสาณํ ตสฺส วิชฺชา นาม โหตีติ อตฺโถ. วิชฺชา นาม พหุ อเนกวิธา, วิปสฺสนาาณาทีนิ อฏฺ าณานิ, ตตฺถ อิทํปิ าณํ เอกา วิชฺชาติปิ อตฺโถ. ปทตฺถโต ปน วินิวิชฺฌิตฺวา เอตาย ชานาตีติ วิชฺชา. เอส นโย สพฺพตฺถ. วิชฺชาสมฺปนฺโน อิติปีติ ตีหิ วิชฺชาหิ วิชฺชาสมฺปนฺโน อิติปิ. จรณสมฺปนฺโน อิติปีติ ปญฺจทสหิ ธมฺเมหิ จรณสมฺปนฺโน อิติปิ. ตทุภเยน ปน วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน อิติปีติ วุจฺจติ. [๓๐] สนงฺกุมาเรนาติ โปราณกกุมาเรน, จิรกาลโต ปฏฺาย กุมาโรติ ปญฺาเตน. โส กิร มนุสฺสปเถ ปญฺจจูฬกกุมารกาเล ฌานํ นิพฺพตฺเตตฺวา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปมาทิชฺฌาเนหิ ^๒ ฉ.ม. กุกฺกุฏจฺฉาปโก ^๓ ฉ.ม. สีลํ อสฺส ภิกฺขุโน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖.

อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺติ, ตสฺส โส อตฺตภาโว ปิโย อโหสิ มนาโป, ตสฺมา ตาทิเสเนว อตฺตภาเวน จรติ, เตน นํ สนงฺกุมาโรติ สญฺชานนฺติ. ชเนตสฺมินฺติ ชนิตสฺมึ, ปชายาติ อตฺโถ. เย โคตฺตปฏิสาริโนติ เย ชเนตสฺมึ โคตฺตํ ปฏิสรนฺติ "อหํ โคตโม อหํ กสฺสโป"ติ, เตสุ โลเก โคตฺตปฏิสารีสุ ขตฺติโย เสฏฺโ. อนุมตา ภควตาติ มม ปญฺหาพฺยากรเณน สทฺธึ สํสนฺทิตฺวา เทสิตาติ อมฺพฏฺสุตฺเต พุทฺเธน ภควตา "อหํปิ อมฺพฏฺ เอวํ วทามิ:- `ขตฺติโย เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ^๑- เย โคตฺตปฏิสาริโน วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน โส เสฏฺโ เทวมานุเส"ติ ^๒- เอวํ ภาสนฺเตน อนุมตา ^๓- อนุโมทิตา. สาธุ สาธุ อานนฺทาติ ภควา กิร อาทิโต ปฏฺาย นิทฺทํ อโนกฺกมนฺโตว อิมํ สุตฺตํ สุตฺวา อานนฺเทน เสขปฏิปทาย กูฏํ คหิตนฺติ ตฺวา อุฏฺาย ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน สาธุการํ อทาสิ, เอตฺตาวตา จ ปน อิทํ สุตฺตํ ชินภาสิตํ นาม ชาตํ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย เสขสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ทุติยํ. --------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฏีกา. ชนิตสทฺโท เอว อิการสฺส เอการํ กตฺวา ชเนตสฺมินฺติ วุตฺโต ชนิตสฺมินฺติ @อตฺโถ เวทิตพฺโพติ เอวํ ฏีกานเยน ชเน ตสฺมินฺติ ปททฺวยํ น วิภชิตพฺพํ. @^๒ ที.สี. ๙/๒๗๗/๘๙ สมฺพฏฺสุตฺต ^๓ ฉ.ม. อนุาตา

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๒๑-๒๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=506&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=506&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=24 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=480 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=472 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=472 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13