บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๙

หน้าที่ ๙๒.

นิพฺพตฺติสฺสามิ, สเจ นตฺถิ, รูปาวจรพฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺติสฺสามิ, เอวเมว ^๑- อปณฺณโก ธมฺโม อปณฺณโกว อวิรุทฺโธว ภวิสฺสตี"ติ ตถา ปฏิปชฺชติ. [๑๐๔] ภวนิโรโธติ นิพฺพานํ. สาราคาย ^๒- สนฺติเกติ ราควเสน วฏฺเฏ รชฺชนสฺส สนฺติเก. สํโยคายาติ ตณฺหาวเสน สํโยชนตฺถาย. อภินนฺทนายาติ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน อภินนฺทนาย. ปฏิปนฺโน โหตีติ อยํปิ ลาภี วา โหติ ตกฺกี วา ลาภี นาม อฏฺฐสมาปตฺติลาภี. ตสฺส อารุปฺเป กงฺขา นตฺถิ, นิพฺพาเน อตฺถิ. โส "อหํ นิโรโธ อตฺถีติปิ นตฺถีติปิ สุณามิ, สยํ น ชานามิ, สมาปตฺติปาทกํ กตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒสฺสามิ, สเจ นิโรโธ ภวิสฺสติ, อรหตฺตํ ปตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสามิ, โน เจ ภวิสฺสติ, อารุปฺเป นิพฺพตฺติสฺสามี"ติ เอวํ ปฏิปชฺชติ. ตกฺกี ปน เอกสมาปตฺติยาปิ น ลาภี, อารุปฺเป ปนสฺส กงฺขา นตฺถิ, ภวนิโรเธ อตฺถิ. โส "อหํ นิโรโธ อตฺถีติปิ นตฺถีติปิ สุณามิ, สยํ น ชานามิ, กสิณปริกมฺมํ กตฺวา อฏฺฐสมาปตฺติโย นิพฺพตฺเตตฺวา สมาปตฺติปทฏฺฐานํ วิปสฺสนํ วฑฺเฒสฺสามิ, สเจ นิโรโธ ภวิสฺสติ, อรหตฺตํ ปตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสามิ, โน เจ ภวิสฺสติ, อารุปฺเป นิพฺพตฺติสฺสามี"ติ เอวํ ปฏิปชฺชติ. เอตฺถาห "อตฺถิ ทินฺนนฺติอาทีนิ ตาว อปณฺณกานิ ภวนฺตุ, นตฺถิ ทินฺนนฺติอาทีนิ ปน กถํ อปณฺณกานี"ติ. คหณวเสน. ตานิ หิ อปณฺณกํ อปณฺณกนฺติ เอวํ คหิตตฺตา อปณฺณกานิ นาม ชาตานิ. [๑๐๕] จตฺตาโรเมติ อยํ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิ. นตฺถิกวาโท, อเหตุกวาโท, อกิริยวาโท, อารุปฺปา นตฺถิ นิโรโธ นตฺถีติ เอวํ วาทิโน จ เทฺวติ อิเม ปญฺจ ปุคฺคลา เหฏฺฐา ตโย ปุคฺคลาว โหนฺติ. อตฺถิกวาทาทโย ปญฺจ เอโก จตุตฺถปุคฺคโลว โหติ. เอตมตฺถํ ทสฺเสตุํ ภควา อิมํ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ สพฺพํ อตฺถโต อุตฺตานเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย อปณฺณกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ทสมํ. ปฐมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เอวํ เม ^๒ ก. สราคาย

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๙๒. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=2310&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=2310&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=103 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=1833 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=2047 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=2047 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13