|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
"สทฺทหาสิ สิงฺคาสฺส *- สุราปิตสฺส พฺราหฺมณ *- สิปฺปิยานํ สตํ นตฺถิ กุโต กํสสตา ทุเว"ติ ๑- เอวํ ยถา กาณสิงฺคาเล ปสาโท นิรตฺถโก, เอวํ ติตฺถิเยสุปีติ. [๑๔๔] อนิยฺยานิกสาสเน ปสาทสฺส นิรตฺถกภาวํ ทสฺเสตฺวา นิยฺยานิกสาสเน ตสฺส สาตฺถกภาวํ ๒- ทสฺเสตุํ ตถาคโต จ โข ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ กามุปาทานสฺส ปริญฺ ปญฺเปตีติ อรหตฺตมคฺเคน กามุปาทานสฺส ปหานปริญฺ สมติกฺกมํ ปญฺเปติ, อิตเรสํ ติณฺณํ อุปาทานานํ โสตาปตฺติมคฺเคน ปริญฺ ปญฺเปติ. เอวรูเป โข ภิกฺขเว ธมฺมวินเยติ ภิกฺขเว เอวรูเป ธมฺเม จ วินเย จ. อุภเยนปิ นิยฺยานิกสาสนํ ทสฺเสติ. สตฺถริ ปสาโทติ เอวรูเป สาสเน โย สตฺถริ ปสาโท, โส สมฺมคฺคโต อกฺขายติ, ภวทุกฺขนิสฺสรณาย สํวตฺตติ. ตตฺรีมานิ วตฺถูนิ:- ภควา กิร เวทิสฺสกปพฺพเต ๓- อินฺทสาลคุหายํ ปฏิวสติ. อเถโก อุลูกสกุโณ ภควติ คามํ ปิณฺฑาย ปวิสนฺเต อุปฑฺฒมคฺคํ อนุคจฺฉติ, นิกฺขมนฺเต อุปฑฺฒมคฺคํ ปจฺจุคฺคมนํ กโรติ, โส เอกทิวสํ สมฺมา- สมฺพุทฺธํ สายณฺหสมเย ภิกฺขุสํฆปริวุตํ นิสินฺนํ ปพฺพตา โอรุยฺห วนฺทิตฺวา ปกฺเข ปณาเมตฺวา อญฺชลึ ปคฺคยฺห สีสํ เหฏฺา กตฺวา ทสพลํ นมสฺสมาโน อฏฺาสิ. ภควา ตํ โอโลเกตฺวา สิตํ ปาตุํ อกาสิ. ๔- อานนฺทตฺเถโร "โก นุ โข ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย สิตสฺส ปาตุกมฺมายา"ติ ปุจฺฉิ. "ปสฺสานนฺท อิมํ อุลูกสกุณํ, อยํ มยิ จ ภิกฺขุสํเฆ จ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา สตสหสฺสกปฺเป เทเวสุ จ มนุสฺเสสุ จ สํสริตฺวา โสมนสฺโส นาม ปจฺเจกพุทฺโธ ภวิสฺสตี"ติ อาห. อุลูก ๕- มณฺฑลกฺขิก ๕- เวทิสฺสเก ๖- จิรทีฆวาสิก สุขิโตสิ ตฺวํ อยฺย โกสิย กาลุฏฺิตํ ปสฺสสิ พุทฺธวรํ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปาลิ. * สิคาลสฺส, ** สิปฺปิกานํ ขุ. ชา. เอกก. ๒๗/๑๑๓/๓๗ @สิคาลชาตก (สฺยา) ๒ ฉ.ม. สาตฺถกตํ ๓ ฉ.ม. เวทิสกปพฺพเต @๔ ฉ.ม. ปาตฺวากาสิ ๕-๕ อุลูโก มณฺฑลกฺขิโก, ขุ. ขุทฺทก. อ. ๑๐/๑๓๑ @มงฺคลสุตฺตวณฺณนา ๖ ปรมตฺถโชติกายํ เวทิยเกติ ปาโ ทิสฺสติ, ฉ.ม. เวทิสฺสเก--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๗.
มยิ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ภิกฺขุสํเฆ อนุตฺตเร กปฺปานํ สตสหสฺสานิ ทุคฺคตึ โส ๑- น คจฺฉติ. เทวโลกา จวิตฺวาน กุสลมูเลน โจทิโต ภวิสฺสติ อนนฺตาโณ โสมนสฺโสติ วิสฺสุโตติ. อญฺานิปิ เจตฺถ ราชคหนคเร สุมนมาลาการวตฺถุ มหาเภริวาทกวตฺถุ โมรชาตกวตฺถุ ๒- วีณาวาทกวตฺถุ สงฺขธมกวตฺถูติ เอวมาทีนิ วตฺถูนิ วิตฺถาเรตพฺพานิ. เอวํ นิยฺยานิกสาสเน สตฺถริ ปสาโท สมฺมคฺคโต โหติ. ธมฺเม ปสาโทติ นิยฺยานิกสาสนมฺหิ ธมฺเม ปสาโท สมฺมคฺคโต โหติ, สรมตฺเต นิมิตฺตํ คเหตฺวา สุณนฺตานํ ติรจฺฉานคตานํปิ สมฺปตฺติทายโก โหติ, ปรมตฺเถ กึ ปน วตฺตพฺพํ. อยมตฺโถ มณฺฑูกเทวปุตฺตาทีนํ วตฺถุวเสน เวทิตพฺโพ. สีเลสุ ปริปูรการิตาติ นิยฺยานิกสาสนมฺหิ สีเลสุ ปริปูรการิตาปิ สมฺมคฺคตา โหติ, สคฺคโมกฺขสมฺปตฺตึ อาวหติ. ตตฺถ ฉตฺตมาณวกวตฺถุสามเณรวตฺถุอาทีนิ ทีเปตพฺพานิ. สหธมฺมิเกสูติ นิยฺยานิกสาสเน สหธมฺมิเกสุ ปิยมนาปตาปิ สมฺมคฺคตา โหติ, มหาสมฺปตฺตึ อาวหติ. อยมตฺโถ วิมานเปตวตฺถูหิ ทีเปตพฺโพ. วุตฺตํ เหตํ:- "ขีโรทนมหมทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส ฯเปฯ ผาณิตํ ฯเปฯ อุจฺฉุขณฺฑิกํ. ติมฺพรุสกํ. กกฺการิกํ. เอฬาลุกํ. วลฺลิปกฺกํ. ๓- ผารุสกํ. หตฺถปตากํ. ๔- สากมุฏฺึ. ปุปฺผกมุฏฺึ. มูลกํ. นิมฺพมุฏฺึ. อมฺพิลกญฺชิกํ. ๕- @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ทุคเตโส ๒ ฉ.ม. โมรชิกวตฺถุ ๓ ปาลิ. วลฺลิผลํ, ฉ.ม. วลฺลิปกฺกํ @๔ ปาลิ. หตฺถปฺปตาปกํ. ฉ.ม. หตฺถปตากํ ๕ ปาลิ. อมฺพกญฺชิกํ ฉ.ม. อมฺพกญฺชิกํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๘.
โทณินิมฺมชฺชนึ. กายพนฺธนํ. อํสพนฺธกํ. ๑- อาโยคปฏฺฏํ. วิธูปนํ. ตาลปณฺณํ. ๒- โมรหตฺถํ. ฉตฺตํ. อุปาหนํ. ปูวํ. โมทกํ. สงฺขลิกมหมทาสึ, ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส ฯเปฯ ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ, อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมี"ติ. ๓- ตํ กิสฺส เหตูติอาทิ วุตฺตนยานุสาเรเนว โยเชตฺวา เวทิตพฺพํ. [๑๔๕] อิทานิ เยสํ อุปาทานานํ ติตฺถิยา น สมฺมา ปริญฺ ปญฺเปนฺติ, ตถาคโต ปญฺเปติ, เตสํ ปจฺจยํ ทสฺเสตุํ อิเม จ ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ กึนิทานาติอาทีสุ นิทานาทีนิ สพฺพาเนว การณเววจนานิ. การณํ หิ ยสฺมา ผลํ นิเทติ หนฺท นํ คณฺหถาติ อปฺเปติ วิย, ตสฺมา นิทานนฺติ วุจฺจติ. ยสฺมา ตํ ตโต ชายติ สมุเทติ ปภวติ, ตสฺมา สมุทโย, ชาติ, ปภโวติ วุจฺจติ. อยํ ปเนตฺถ ปทตฺโถ:- กึ นิทานํ เอเตสนฺติ กึนิทานา. โก สมุทโย เอเตสนฺติ กึสมุทยา. กา ชาติ เอเตสนฺติ กึชาติกา. โก ปภโว เอเตสนฺติ กึปภวา. ยสฺมา ปน เตสํ ตณฺหา ยถาวุตฺเตน อตฺเถน นิทานญฺเจว สมุทโย จ ชาติ จ ปภโว จ, ตสฺมา "ตณฺหานิทานา"ติอาทิมาห. เอวํ สพฺพปเทสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ยสฺมา ปน ภควา น เกวลํ อุปาทานสฺเสว ปจฺจยํ ชานาติ, อุปาทานสฺส ปจฺจยภูตาย ตณฺหายปิ, ตณฺหาทิปจฺจยานํ เวทนาทีนํปิ ปจฺจยํ ชานาติเยว, ตสฺมา ตณฺหา จายํ ภิกฺขเวติอาทิมาห. ยโต จ โขติ ยสฺมึ กาเล. อวิชฺชา ปหีนา โหตีติ วฏฺฏมูลิกา อวิชฺชา อนุปฺปาทนิโรเธน ปหีนา โหติ. วิชฺชา อุปฺปนฺนาติ อรหตฺตมคฺควิชฺชา อุปฺปนฺนา. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อํสพทฺธกํ ๒ ฉ.ม. ตาลวณฺฏํ @๓ ขุ. วิมาน. ๒๖/๔๑๓/๕๕ ขีโรทนทายิกาวิมาน--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๙.
โส อวิชฺชาวิราคา วิชฺชุปฺปาทาติ โส ภิกฺขุ อวิชฺชาย จ ปหีนตฺตา วิชฺชาย จ อุปฺปนฺนตฺตา. เนว กามุปาทานํ อุปาทิยตีติ เนว กามุปาทานํ คณฺหาติ น อุเปติ, น เสสานิ อุปาทานานิ. อนุปาทิยํ น ปริตสฺสตีติ เอวํ กิญฺจิ อุปาทานํ อคฺคณฺหนฺโต ตณฺหาปริตสฺสนาย น ปริตสฺสติ. อปริตสฺสนฺติ อปริตสฺสนฺโต ตณฺหํ อนุปฺปาเทนฺโต. ปจฺจตฺตํเยว ปรินิพฺพายตีติ สยเมว กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพายตีติ. ๑- เอวมสฺส อาสวกฺขยํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน ปจฺจเวกฺขณํ ทสฺเสนฺโต ขีณา ชาตีติอาทิมาห. เสสํ ๒- วุตฺตตฺถเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย จูฬสีหนาทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้า ๓๓๖-๓๓๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=8578&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=8578&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=153 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=2151 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=2614 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=2614 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_12
![อ่านหน้า[ต่าง] แรก](go1.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้ว](go2.gif)   ![อ่านหน้า[ต่าง] ถัดไป](go3.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย](go4.gif)   |
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]