บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๗

หน้าที่ ๑๗๗.

[๖๙] ฉฏฺฐาภิญฺญาย อาสวานํ ขยาติ อรหตฺตมคฺเคน สพฺพกิเลสานํ ขยา. อนาสวนฺติ อาสววิรหิตํ. เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตินฺติ เอตฺถ เจโตวจเนน อรหตฺตผลสมฺปยุตฺโต สมาธิ, ปญฺญาวจเนน ตํสมฺปยุตฺตา ปญฺญา จ วุตฺตา. ตตฺถ จ สมาธิ ราคโต วิมุตฺตตฺตา เจโตวิมุตฺติ, ปญฺญา อวิชฺชาย วิมุตฺตตฺตา ปญฺญาวิมุตฺตีติ เวทิตพฺพา. วุตฺตํ เจตํ ภควตา "โย หิสฺส ภิกฺขเว สมาธิ, ตทสฺส สมาธินฺทฺริยํ, ยา หิสฺส ภิกฺขเว ปญฺญา, ตทสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ, อิติ โข ภิกฺขเว ราควิราคา เจโตวิมุตฺติ, อวิชฺชาวิราคา ปญฺญาวิมุตฺตี"ติ, อปิ เจตฺถ สมถผลํ เจโตวิมุตฺติ, วิปสฺสนาผลํ ปญฺญาวิมุตฺตีติ เวทิตพฺพา. ทิฏฺเฐว ธมฺเมติ อิมสฺมึเยว อตฺตภาเว. สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวาติ อตฺตนาเยว ปญฺญาย ปจฺจกฺขํ กตฺวา, อปรปฺปจฺจเยน ญตฺวาติ อตฺโถ. อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺยนฺติ ปาปุณิตฺวา สมฺปาเทตฺวา วิหเรยฺยํ. สีเลเสฺววาติ เอวํ สพฺพาสเว นิฏฺฐงฺคเมตฺวาว ^๑- เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ อธิคนฺตุกาโมปิ สีเลเสฺววสฺส ปริปูริการีติ. เอวํ ภควา สีลานิสํสกถํ ยาว อรหตฺตา กเถตฺวา อิทานิ สพฺพํปิ ตํ สีลานิสํสํ สมฺปิณฺฑิตฺวา ทสฺเสนฺโต นิคมนํ อาห "สมฺปนฺนสีลา ภิกฺขเว ฯเปฯ อิทเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตนฺ"ติ. ตสฺสายํ สงฺเขปตฺโถ, "สมฺปนฺสีลา ภิกฺขเว วิหรถ ฯเปฯ สิกฺขาปเทสู"ติ อิติ ยํ ตํ มยา ปุพฺเพ เอวํ วุตฺตํ เอตํ สพฺพํปิ สมฺปนฺนสีโล ภิกฺขุ สพฺรหฺมจารีนํ ปิโย โหติ มนาโป, ครุ ภาวนีโย ปจฺจยานํ ลาภี, ปจฺจยทายกานํ มหปฺผลกโร, ปุพฺพญาตีนํ อนุสฺสรณเจตนาย ผลมหตฺตกโร, อรติรติสโห, ภยเภรวสโห, รูปาวจรชฺฌานานํ อรูปาวจรชฺฌานานํ จ ลาภี, เหฏฺฐิมานิ ตีณิ สามญฺญผลานิ ปญฺจโลกิยาภิญฺญา อาสวกฺขยญาณนฺติ อิเม จ คุเณ สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา ^๒- โหติ, อิทํ ปฏิจฺจ อิทํ สนฺธาย วุตฺตนฺติ. อิทมโวจ ภควา, อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติ. ปปญฺจสูทนียา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย อากงฺเขยฺยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. นิทฺธุนิตฺวา ^๒ ฉ.ม., อิ. สจฺฉิกตฺตา

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้า ๑๗๗. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=4526&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=4526&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=73 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=1024 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=1159 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=1159 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_12