ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ ภาษาบาลีอักษรไทย นิทฺ.อ.๑ (สทฺธมฺมปชฺ.)

หน้าที่ ๘๖.

จตุราปสฺเสโนติ ปญฺญาย ปฏิเสวนปริวชฺชนวิโนทนปชหนานํ วเสน จตุนฺนํ อปสฺสยานํ อิโต จิโต จ อปริวตฺตมานานํ วเสน จตุราปสฺเสโน, เตสํ ปาปุณิตฺวา ฐิโต. วุตฺตเญฺหตํ ๑-:- "กถญฺจ ภิกฺขเว ภิกฺขุ จตุราปสฺเสโน โหติ? อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ สงฺขาเยกํ ปฏิเสวติ, สงฺขาเยกํ ปริวชฺเชติ. สงฺขาเยกํ วิโนเทติ, สงฺขาเยกํ ปชหตี"ติอาทินา นเยน วิตฺถาเรตพฺพํ. ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจติ "อิทเมว ทสฺสนํ สจฺจํ, อิทเมว สจฺจนฺ"ติ เอวํ ปาฏิเอกฺกํ คหิตตฺตา ปจฺเจกสงฺขาตานิ ทิฏฺฐิสจฺจานิ ปนุณฺณานิ นิหฏานิ ปหีนานิ อสฺสาติ ปนุณฺณปจฺเจกสจฺโจ. สมวยสฏฺเฐสโนติ เอตฺถ อวยาติ อนูนา. สฏฺฐาติ วิสฺสฏฺฐา. สมฺมา อวยา สฏฺฐา เอสนา อสฺสาติ สมวยสฏฺเฐสโน. สมฺมา วิสฺสฏฺฐสพฺพเอสโนติ อตฺโถ. เกวลีติ ปริปุณฺโณ. วุสิตวาติ วุสิตพฺรหฺมจริโย, โยคานุรูปวาเส ๒- อริยมคฺเคปิ ทสสุ อริยวาเสสุปิ วุสิตวนฺโต. อุตฺตมปุริโสติ ขีณกิเลสตฺตา วิเสสปุริโส อาชญฺญปุริโส. ปรมปุริโสติ อุตฺตมปุริโส, ปรมตฺถปฏิลาภปฺปตฺตตฺตา ๓- ปรมปฺปตฺติปฺปตฺโต ๔- อุตฺตมํ ปตฺตพฺพํ อรหตฺตปฏิลาภํ ปตฺโต อนุตฺตรปุญฺญกฺเขตฺตภูโต อุตฺตมปุริโส เตเนวตฺเถน ปรมปุริโส. อนุตฺตรํ สมาปตฺตึ สมาปชฺชิตุํ อมตปฏิลาภํ ปตฺตตฺตา ปรมปฺปตฺติปฺปตฺโต. อถ วา "ฆราวาเส อาทีนวํ สญฺชานิตฺวา สาสนปวิสนวเสน อุตฺตมปุริโส. อตฺตภาเว อาทีนวํ สญฺชานิตฺวา วิปสฺสนาปวิสนวเสน ปรมปุริโส. กิเลเส อาทีนวํ สญฺชานิตฺวา อริยภูมึ ๕- ปวิฏฺโฐ ปรมปตฺติปฺปตฺโตติ เอวเมเก วณฺณยนฺติ. เนว อาจินาตีติ ๖- กุสลากุสลานํ ปหีนตฺตา เตสํ วิปากํ น วฑฺเฒติ. ๗- น อปจินาตีติ ผเล ฐิตตฺตา น วิทฺธํเสติ. อปจินิตฺวา ฐิโตติ ปฏิปสฺสทฺธิปฺปหาเน @เชิงอรรถ: ที.ปา. ๑๑/๓๔๘,๓๖๐/๒๓๙,๒๗๙ สี.,ฉ.ม. ครุสํวาเส ฉ.ม. ปรมํ วา ปฏิลาภํ @ปตฺตตฺตา ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ สี.,ฉ.ม. อริยภูมนฺตรํ ฉ.ม. @เนวาจินตีติ สี. จิโนติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๗.

ฐิตตฺตา กิเลสานํ พินฺทุํ โสเสตฺวา ๑- ฐิโต. อิโต ปรํ ตีหิ ปเทหิ มคฺคผลวเสเนว โยเชตพฺพํ. เนว ปชหตีติ ปหาตพฺพาภาเวน กิเลเส น ปชหติ. น อุปาทิยตีติ ตณฺหามานทิฏฺฐีหิ คเหตพฺพาภาวโต เตหิ น คณฺหาติ. ปชหิตฺวา ฐิโตติ วิชหิตฺวา ๒- ฐิโต. เนว วิสิเนตีติ ๓- ตณฺหาวเสน เนว สํสิพฺพติ. น อุสฺสิเนตีติ มานวเสน น อุกฺกํสติ. วิสิเนตฺวา ฐิโตติ ตณฺหาสํสีวนํ อกตฺวา ฐิโตติ เอวเมเก วณฺณยนฺติ. เนว วิธูเปตีติ กิเลสคฺคึ น นิพฺพาเปติ. น สนฺธูเปตีติ กิเลสคฺคึ น ชาลาเปติ. วิธูเปตฺวา ฐิโตติ ตํ นิพฺพาเปตฺวา ฐิโต. อเสกฺเขน สีลกฺขนฺเธนาติ สิกฺขิตพฺพาภาเวน อเสกฺเขน วาจากมฺมนฺตาชีว- สีลกฺขนฺเธน สีลราสินา ๔- สมนฺนาคตตฺตา ฐิโต, อปริหีนภาเวน ฐิโต. สมาธิกฺขนฺเธนาติ วายามสตีหิ สมฺปยุตฺเตน สมาธินา. วิมุตฺติกฺขนฺเธนาติ ผลวิมุตฺติสมฺปยุตฺตกฺขนฺเธน. วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธนาติ ปจฺจเวกฺขณญาเณน. สจฺจํ ปฏิปาทยิตฺวาติ ๕- จตุราริยสจฺจํ สภาววเสน สกสนฺตาเน สมฺปาทยิตฺวา ปฏิวิชฺฌิตฺวา ฐิโต. เอวํ ๖- สมติกฺกมิตฺวาติ กมฺปนตณฺหํ อติกฺกมิตฺวา. กิเลสคฺคินฺติ ราคาทิกิเลสคฺคึ. ปริยาทยิตฺวาติ เขเปตฺวา นิพฺพาเปตฺวา. อปริคมนตายาติ สํสาเร อคมนภาเวน, ปุนาคมนาภาเวนาติ อตฺโถ. กูฏํ สมาทายาติ ชยคฺคาหํ คเหตฺวา. ๗- มุตฺติปฏิเสวนตายาติ สพฺพกิเลเสหิ มุจฺจิตฺวา รูปาทิอารมฺมณเสวนวเสน. อถ วา สพฺพกิเลเสหิ วิมุตฺติผลสมาปตฺติเสวนวเสน ๘-. เมตฺตาย ปาริสุทฺธิยาติ อุปกฺกิเลสมุตฺตาย ปริสุทฺธภาเว ฐิตาย เมตฺตาย ฐิโต. กรุณาทีสุปิ เอเสว นโย. อจฺจนฺตปาริสุทฺธิยาติ อติกฺกนฺตปริสุทฺธภาเวน ปริสุทฺธิยา อนฺตํ ปาปุณิตฺวา ฐิโต. อตมฺมยตายาติ ตณฺหาทิฏฺฐิมานา "ตมฺมยา"ติ วุจฺจนฺติ. เตสํ อภาโว อตมฺมยตา, ตาย ตณฺหาทิฏฺฐิมานวิรหิตตาย ฐิโต. วุตฺตเญฺหตํ:- @เชิงอรรถ: สี.,ฉ.ม. กิเลเส วิทฺธํเสตฺวา สี. วชฺเชตฺวา, ฉ.ม. จชิตฺวา ฉ.ม. @สํสิพฺพตีติ สี.,ม. สีลภาวนา... ฉ.ม. สมฺปฏิปาทิยิตฺวาติ ฉ.ม. เอชํ @ สี. กถํ สมาทายาติ นยคฺคาหํ คเหตฺวา ฉ.ม. มุตฺต...

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๘.

"โส ตาทิโส โลกวิทู สุเมโธ สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อตมฺมโย มุนี"ติ. ๑- เอตฺถาปิ ตณฺหามานทิฏฺฐิวิรหิโตติ อตฺโถ. วิมุตฺตตฺตาติ สพฺพกิเลเสหิ มุตฺตภาเวน. สนฺตุสฺสิตตฺตาติ ยถาลาภยถาพลยถาสารุปฺปสนฺโตสวเสน สนฺตุฏฺฐภาเวน ฐิโต. ขนฺธปริยนฺเตติ เอกจตุปญฺจกฺขนฺธานํ ตีหิ ปริญฺญคฺคีหิ ฌาเปตฺวา อนฺเต อวสาเน ฐิโต, นตฺถิ เอตสฺส อนฺโตติ วา ปริยนฺตํ, ตสฺมึ ปริยนฺเต. ธาตุปริยนฺตาทีสุปิ เอเสว นโย. อยํ ปน วิเสโส:- ธาตุปริยนฺเตติ อฏฺฐารสนฺนํ ธาตูนํ ปริยนฺเต. อายตนปริยนฺเตติ ทฺวาทสนฺนํ อายตนานํ. คติปริยนฺเตติ นิรยาทิปญฺจนฺนํ คตีนํ. อุปปตฺติปริยนฺเตติ สุคติทุคฺคตีสุ นิพฺพตฺติยา. ปฏิสนฺธิปริยนฺเตติ กามรูปารูปภเวสุ ปฏิสนฺธิยา. ภวปริยนฺเตติ เอกโวการจตุปญฺจสญฺญาอสญฺญาเนวสญฺญานาสญฺญากามรูปารูปภวานํ. สํสารปริยนฺเตติ ขนฺธธาตุอายตนานํ อพฺโพจฺฉินฺนปฺปวตฺติยา. วฏฺฏปริยนฺเตติ กมฺมวิปากกิเลสวฏฺฏานํ ปริยนฺเต. อนฺติมภเวติ อวสาเน อุปปตฺติ ภเว. อนฺติมสมุสฺสเย ฐิโตติ อวสาเน สมุสฺสเย สรีเร ฐิโต. อนฺติมเทหธโรติ อนฺติมํ อวสานํ เทหํ สรีรํ ธาเรตีติ อนฺติมเทหธโร. อรหาติ อารกตฺตา อรีนํ, อรานญฺจ หตตฺตา, ปจฺจยาทีนํ อรหตฺตา, ปาปกรเณ รหาภาวา อรหา. ตสฺสายํ ปจฺฉิมโกติ ตสฺส ขีณาสวสฺส อยํ สมุสฺสโย อตฺตภาโว อวสาโน. จริโมติ อปฺโป มนฺโท จริโม อาโลโป, จริมํ กพลํ วิย. ปุน ปฏิสนฺธิยา นตฺถิภาวํ ๒- สนฺธาย "ชาติมรณสํสาโร, นตฺถิ ตสฺส ปุนพฺภโว"ติ อาห. ชนนํ ชาติ, มรนฺติ เตนาติ มรณํ, ขนฺธาทีนํ อพฺโพจฺฉินฺนา สํสารปฺปวตฺติ จ ตสฺส ขีณาสวสฺส ปุน นตฺถีติ วุตฺตภาวํ ๓- นิคเมนฺโต "เตนาห ภควา:- ตสฺมา ชนฺตุ ฯเปฯ นาวํ สิตฺวาว ปารคู"ติ อาห. @เชิงอรรถ: องฺ.ติก. ๒๐/๔๐/๑๔๔ ม. ปุนปฏิสนฺธินตฺถิภาวํ ฉ.ม. วุตฺตํ คาถํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๙.

อิมสฺมึ สุตฺเต ยํ อนฺตรนฺตรา น วุตฺตํ, ตํ ปาฐานุสาเรน คเหตพฺพํ. สทฺธมฺมปชฺโชติกาย มหานิทฺเทสฏฺฐกถาย กามสุตฺตนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ปฐมํ. --------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้า ๘๖-๘๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=1978&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=1978&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=29&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=1              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙ http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]