บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๗

หน้าที่ ๒๐๙.

เกจิ ปน "รูปธาตูติ รูปสภาวา ธมฺมา, อรูปธาตูติ อรูปสภาวา ธมฺมาติ ปททฺวเยน อนวเสสโต ปญฺจกฺขนฺธา คหิตา"ติ, "รูปตณฺหาย วิสยภูตา ธมฺมา รูปธาตุ, อรูปตณฺหาย วิสยภูตา อรูปธาตู"ติ จ วทนฺติ, ตํ สพฺพํ อิธ นาธิปฺเปตํ. ตสฺมา วุตฺตนเยเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. คาถาสุ รูปธาตุํ ปริญฺญายาติ รูปปฏิพทฺธธมฺมปฺปวตฺตึ ญาตปริญฺญาทีหิ ตีหิ ปริญฺญาหิ ปริชานิตฺวา. อรูเปสุ ^๑- อสณฺฐิตาติ อรูปาวจรธมฺเมสุ ภวราควเสน ภวทิฏฺฐิวเสน จ นปฺปติฏฺฐิตา อนลฺลีนา. "อรูเปสุ อสณฺฐิตา"ติ จ ปฐนฺติ, โส เอวตฺโถ. เอตฺตาวตา เตภูมกธมฺมานํ ปริญฺญา วุตฺตา. นิโรเธ เย วิมุจฺจนฺตีติ เย นิพฺพาเน อารมฺมณภูเต อคฺคมคฺคผลวเสน สมุจฺเฉทปฏิปฺปสฺสทฺธีหิ อนวเสสกิเลสโต วิมุจฺจนฺติ. เต ชนา มจฺจุหายิโนติ เต ขีณาสวชนา มรณํ สมตีตา. เอวํ ธาตุตฺตยสมติกฺกเมน อมตาธิคมํ ทสฺเสตฺวา "อยญฺจ ปฏิปทา มยา คตมคฺโค จ ตุมฺหากํ เทสิโต"ติ ตตฺถ เนสํ อุสฺสาหํ ชเนนฺโต ทุติยํ คาถมาห. ตตฺถ กาเยนาติ นามกาเยน มคฺคผเลหิ. ผุสยิตฺวาติ ปตฺวา. นิรูปธินฺติ ขนฺธาทิ- สพฺพูปธิรหิตํ. อุปธิปฺปฏินิสฺสคฺคนฺติ เตสํเยว อุปธีนํ ปฏินิสฺสชฺชนการณํ. นิพฺพานสฺส หิ มคฺคญาเณน สจฺฉิกิริยาย สพฺเพ อุปธโย ปฏินิสฺสฏฺฐา โหนฺตีติ ตํ เตสํ ปฏินิสฺสชฺชนการณํ. สจฺฉิกตฺวาติ กาเลน กาลํ ผลสมาปตฺติสมาปชฺชเนน อตฺตปจฺจกฺขํ กตฺวา อนาสโว สมฺมาสมฺพุทฺโธ ตเมว อโสกํ วิรชํ นิพฺพานปทํ เทเสติ, ตสฺมา ตทธิคมาย อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพนฺติ. ทุติยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อารุปฺเปสุ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๒๐๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=4604&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=4604&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=229 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5418 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5470 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5470 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25