ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

ปิยรูปา นาม จกฺขฺวาทโย ปุตฺตทาราทโย จ. วุตฺตเญฺหตํ:- "กิญฺจ โลเก
ปิยรูปํ สาตรูปํ จกฺขุ โลเก ปิยรูปํ สาตรูปํ ฯเปฯ ธมฺมตณฺหา โลเก ปิยรูปํ
สาตรูปนฺ"ติ, ๑-
           "เขตฺตํ วตฺถุํ หิรญฺญํ วา      ควสฺสํ ทาสโปริสํ
            ถิโย พนฺธู ปุถู ๒- กาเม     โย นโร อนุคิชฺฌตี"ติ ๓- จ.
      ตสฺมา เตสุ ปิยรูเปสุ อสฺสาเทน คิทฺธา มุจฺฉิตา อชฺฌาปนฺนาติ อตฺโถ.
เก ปน เต ปิยรูปสฺสาทคธิตาติ เต ทสฺเสติ "เทวกายา ปุถุมนุสฺสา จา"ติ,
จาตุมหาราชิกาทิพหุเทวสมูหา เจว ชมฺพุทีปกาทิกา พหุมนุสฺสา จ. อฆาวิโนติ
กายิกเจตสิกทุกฺเขน ทุกฺขิตา. ปริชุนฺนาติ ชราโรคาทิวิปตฺติยา
โยพฺพนาฑรคฺยาทิสมฺปตฺติโต ปริหีนา. ยถาลาภวเสน วายมตฺโถ เทวมนุสฺเสสุ
เวทิตพฺโพ. อถวา กามญฺเจกนฺตสุขสมปฺปิตานํ เทวานํ ทุกฺขชราโรคา น สมฺภวนฺติ,
ตทนติวตฺตสภาวตาย ปน เตปิ "อฆาวิโน"ติ "ปริชุนฺนา"ติ จ วุตฺตา. เตสมฺปิ วา
ปุพฺพนิมิตฺตุปฺปตฺติยา ปฏิจฺฉนฺนชราย เจตสิกโรคสฺส จ วเสน ทุกฺขาทีนํ สมฺภโว
เวทิตพฺโพ. มจฺจุราชสฺส วสํ คจฺฉนฺตีติ ปิยวตฺถุวิสยาย ตณฺหาย อปฺปหีนตฺตา
ปุนปฺปุนํ คพฺภูปคมนโต ธาตุตฺตยิสฺสรตาย มจฺจุราชสงฺขาตสฺส มรณสฺส วสํ
หตฺถเมว ๔- คจฺฉนฺติ.
      เอตฺตาวตา วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ "เย เว ทิวา"ติอาทินา วิวฏฺกํ ทสฺเสติ.
ตตฺถ เย เว ทิวา จ รตฺโต จ อปฺปมตฺตาติ "ทิวสํ จงฺกเมน นิสชฺชาย อาวรณีเยหิ
ธมฺเมหิ จิตฺตํ ปริโสเธตี"ติอาทินา วุตฺตนเยน ทิวสภาเค รตฺติภาเค จ ทฬฺหํ
อปฺปมตฺตา อปฺปมาทปฏิปทํ ปูเรนฺติ. ชหนฺติ ปิยรูปนฺติ จตุสจฺจกมฺมฏฺฐานภาวนํ
อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อริยมคฺคาธิคเมน ปิยรูปํ ปิยชาติกํ จกฺขฺวาทิปิยวตฺถุุํ
@เชิงอรรถ:  ขุ.จูฬ. ๓๐/๓๓๘/๑๖๕   ฉ.ม. ปุถุ
@ ขุ.สุ. ๒๕/๗๗๖/๔๘๖   ม. หตฺถตฺตเมว
ตปฺปฏิพทฺธจฺฉนฺทราคชหเนน ชหนฺติ. เต เว ขณนฺติ อฆมูลํ, มจฺจุโน อามิสํ
ทุรติวตฺตนฺติ เต อริยปุคฺคลา อฆสฺส วฏฺฏทุกฺขสฺส มูลภูตํ, มจฺจุนา มรเณน
อามสิตพฺพโต อามิสํ, อิโต พหิทฺธา เกหิจิปิ สมณพฺราหฺมเณหิ นิวตฺติตุํ
อสกฺกุเณยฺยตาย ทุรติวตฺตํ, สห อวิชฺชาย ตณฺหํ อริยมคฺคญาณกุทาเลน
ขณนฺติ, เลสมตฺตมฺปิ อนวเสสนฺตา อุมฺมูลยนฺตีติ. สฺวายมตฺโถ:-
           "อปฺปมาโท อมตํ ปทํ ๑-         ปมาโท มจฺจุโน ปทํ
            อปฺปมตฺตา น มียนฺติ            เยปมตฺตา ยถา มตา"ติ-
อาทีหิ ๒- สุตฺตปเทหิ วิตฺถาเรตพฺโพติ.
                       สตฺตมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๑๒๕-๑๒๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=2793&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=2793&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=58              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1848              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1853              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1853              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]