บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๖

หน้าที่ ๖๕.

ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายา"ติ. ปฏิกฺขิปิ เถโร "ภนฺเต มยฺหํ ปิณฺฑปาตํ คณฺหถ, มยฺหํ ปิณฺฑปาตํ คณฺหถา"ติ วทนฺติโย "คจฺฉถ ตุเมฺห กตปุญฺา มหาโภคา, อหํ ทุคฺคตานํ สงฺคหํ กริสฺสามี"ติ วตฺวา "ภนฺเต มา โน นาเสถ, สงฺคหํ โน กโรถา"ติ วทนฺติโย ปุนปิ ปฏิกฺขิปิตฺวา ปุนปิ อปคนฺตุํ อนิจฺฉมานา ยาจนฺติโย "น อตฺตโน ปมาณํ ชานาถ, อปคจฺฉถา"ติ วตฺวา อจฺฉรํ ปหริ. ตา เถรสฺส อจฺฉราสทฺทํ สุตฺวา สนฺตชฺชิตา าตุํ อสกฺโกนฺติโย ปลายิตฺวา เทวโลกเมว คตา. เตน วุตฺตํ "ปญฺจมตฺตานิ เทวตาสตานิ ปฏิกฺขิปิตฺวา"ติ. ปุพฺพณฺหสมยนฺติ ปุพฺพเณฺห เอกํ สมยํ, เอกสฺมึ กาเล. นิวาเสตฺวาติ วิหารนิวาสนปริวตฺตนวเสน นิวาสนํ ทฬฺหํ นิวาเสตฺวา. ปตฺตจีวรมาทายาติ จีวรํ ปารุปิตฺวา ปตฺตํ หตฺเถน คเหตฺวา. ปิณฺฑาย ปาวิสีติ ปิณฺฑปาตตฺถาย ปาวิสิ. ทลิทฺทวิสิขาติ ทุคฺคตมนุสฺสานํ วสนาวาโส. ^๑- กปณวิสิขาติ โภคปาริชุญฺปฺปตฺติยา ทีนมนุสฺสานํ วาโส. ^๒- เปสการวิสิขาติ ตนฺตวายวาโส. ^๓- อทฺทสา โข ภควาติ กถํ อทฺทส? "อาพาธา วุฏฺิโต มม ปุตฺโต กสฺสโป กึ นุ โข กโรตี"ติ อาวชฺเชนฺโต เวฬุวเน นิสินฺโน เอว ภควา ทิพฺพจกฺขุนา อทฺทส. เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ ยายํ อายสฺมโต มหากสฺสปสฺส ปญฺจหิ อจฺฉราสเตหิ อุปนีตํ อเนกสูปํ อเนกพฺยญฺชนํ ทิพฺพปิณฺฑปาตํ ปฏิกฺขิปิตฺวา กปณชนานุคฺคหปฏิปตฺติ วุตฺตา, เอตมตฺถํ ชานิตฺวา. อิมํ อุทานนฺติ อิมํ ปรมปฺปิจฺฉตาทสฺสนมุเขน ขีณาสวสฺส ตาทีภาวานุภาวทีปกํ ^๔- อุทานํ อุทาเนสิ. ตตฺถ อนญฺโปสินฺติ อญฺ โปเสตีติ อญฺโปสี, น อญฺโปสี อนญฺโปสี, อตฺตนา โปเสตพฺพสฺส อญฺสฺส อภาเวน อทุติโย, เอกโกติ ^๕- อตฺโถ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. วสนวาโฏ ฉ.ม. วสโนกาโส ^๒ สี. วาโฏ ^๓ สี. ตนฺตวายวาโฏ @^๔ ก. ตาทิภาวานุภาวภาวนํ ^๕ สี.,ม. เอกโปสีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๖.

เตน เถรสฺส สุภรตํ ทสฺเสติ. เถโร หิ กายปริหาริเกน จีวเรน กุจฺฉิปริหาริเกน จีวเรน กุจฺฉิปริหาริเกน จ ปิณฺฑปาเตน อตฺตานเมว โปเสนฺโต ปรมปฺปิจฺโฉ หุตฺวา วิหรติ, อญฺ าติมิตฺตาทีสุ กญฺจิ น โปเสติ กตฺถจิ อลคฺคภาวโต. อถวา อญฺเน อญฺตเรน โปเสตพฺพตาย อภาวโต อนญฺโปสี. โย หิ เอกสฺมึเยว ปจฺจยทายเก ปฏิพทฺธจตุปจฺจโย, โส อนญฺโปสี นาม น โหติ เอกายตฺตวุตฺติตาย. ^๑- เถโร ปน "ยถาปิ ภมโร ปุปฺผนฺ"ติ ^๒- คาถาย วุตฺตนเยน ชงฺฆาพลํ นิสฺสาย ปิณฺฑาย จรนฺโต กุเลสุ นิจฺจนโว หุตฺวา มิสฺสกภตฺเตน ยาเปติ. ตถา หิ นํ ภควา จนฺทูปมปฏิปทาย โถเมสิ. อญฺาตนฺติ อภิญฺาตํ, ยถาภุจฺจคุเณหิ ปตฺถฏยสํ, เตเนว วา อนญฺโปสิภาเวน อปฺปิจฺฉตาสนฺตุฏฺิตาหิ าตํ. อถวา อญฺาตนฺติ สพฺพโส ปหีนตณฺหตาย ลาภสกฺการสิโลกนิกามนเหตุ อตฺตานํ ชานาปนวเสน น าตํ. อวีตตโณฺห หิ ปาปิจฺโฉ กุหกตาย สมฺภาวนาธิปฺปาเยน อตฺตานํ ชานาเปติ. ทนฺตนฺติ ฉฬงฺคุเปกฺขาวเสน อินฺทฺริเยสุ อุตฺตมทมเนน ^๓- ทนฺตํ. สาเร ปติฏฺิตนฺติ วิมุตฺติสาเร อวฏฺิตํ, อเสกฺขสีลกฺขนฺธาทิเก วา สีลาทิสาเร ปติฏฺิตํ. ขีณาสวํ วนฺตโทสนฺติ กามาสวาทีนํ จตุนฺนํ อาสวานํ อนวเสสํ ปหีนตฺตา ขีณาสวํ, ตโต เอว ราคาทิโทสานํ สพฺพโส วนฺตตฺตา วนฺตโทสํ. ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณนฺติ ตํ ยถาวุตฺตคุณํ ปรมตฺถพฺราหฺมณํ อหํ พฺราหฺมณนฺติ วทามีติ. อิธาปิ เหฏฺา วุตฺตนเยเนว เทสนานานตฺตํ เวทิตพฺพํ. ฉฏฺสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เอกายตฺตวุตฺติโต ^๒ ขุ.ธ. ๒๕/๔๙/๒๕ @^๓ ก. อุตฺตมทมฏฺเน

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๖๕-๖๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=1448&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=1448&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=43 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1531 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1531 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1531 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25