ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

หน้าที่ ๒๒๐.

กิเลสปริจฺจาคโต, โสตาปตฺติมคฺคาทีหิ จ กิเลสปริจฺจาคโต อรหตฺตมคฺเคเนว กิเลสปริจฺจาโค อุตฺตริตโร, ตสฺมา. เอวํ สมนฺนาคโตติ อิมินา อุตฺตเมน จาคาธิฏฺฐาเนน สมนฺนาคโต. [๓๖๘] อาฆาโตติอาทีสุ อาฆาตกรณวเสน อาฆาโต, พฺยาปชฺฌนวเสน พฺยาปาโท, สมฺปทุสฺสนวเสน สมฺปโทโสติ ตีหิ ปเทหิ โทสากุสลมูลเมว วุตฺตํ. ตสฺมาติ ยสฺมา อาทิโต สมถวิปสฺสนาวเสน กิเลสวูปสมโต, โสตาปตฺติมคฺคาทีหิ จ กิเลสวูปสมโต อรหตฺตมคฺเคเนว กิเลสวูปสโม อุตฺตริตโร, ตสฺมา. เอวํ สมนฺนาคโตติ อิมินา อุตฺตเมน อุปสมาธิฏฺฐาเนน สมนฺนาคโต. [๓๖๙] มญฺญิตเมตนฺติ ตณฺหามญฺญิตํ มานมญฺญิตํ ทิฏฺฐิมญฺญิตนฺติ ติวิธมฺปิ วฏฺฏติ. อยมหมสฺมีติ เอตฺถ ปน อยมหนฺติ เอกํ ตณฺหามญฺญิตเมว วฏฺฏติ. โรโคติอาทีสุ อาพาธฏฺเฐน โรโค, อนฺโตโทสฏฺเฐน คณฺโฑ, อนุปวิสนฏฺเฐน สลฺลํ. มุนิ สนฺโตติ วุจฺจตีติ ขีณาสวมุนิ สนฺโต นิพฺพุโตติ วุจฺจติ. ยตฺถ ฐิตนฺติ ยสฺมึ ฐาเน ฐิตํ. สงฺขิตฺเตนาติ พุทฺธานํ กิร สพฺพาปิ ธมฺมเทสนา สงฺขิตฺตาว, วิตฺถารเทสนา นาม นตฺถิ, สมนฺตปฏฺฐานกถาปิ สงฺขิตฺตาเยว. อิติ ภควา เทสนํ ยถานุสนฺธึ ปาเปสิ. อุคฺฆฏิตญฺญูติอาทีสุ ปน จตูสุ ปุคฺคเลสุ ปุกฺกุสาติ กุลปุตฺโต วิปญฺจิตญฺญู, อิติ วิปญฺจิตญฺญุวเสน ภควา อิมํ ธาตุวิภงฺคสุตฺตํ กเถสิ. [๓๗๐] น โข เม ภนฺเต ปริปุณฺณํ ปตฺตจีวรนฺติ กสฺมา กุลปุตฺตสฺส อิทฺธิมยปตฺตจีวรํ น นิพฺพตฺตนฺติ. ปุพฺเพ อฏฺฐนฺนํ ปริกฺขารานํ อทินฺนตฺตา. กุลปุตฺโต หิ ทินฺนทาโน กตาภินีหาโร, น ทินฺนตฺตาติ น วตฺตพฺพํ. อิทฺธิมยปตฺตจีวรํ ปน ปจฺฉิมภวิกานํเยว นิพฺพตฺตติ, อยญฺจ ปุน ปฏิสนฺธิโก ตสฺมา น นิพฺพตฺตนฺติ. อถ ภควา สยํ ปริเยเสตฺวา กสฺมา น อุปสมฺปาเทสีติ. โอกาสาภาวโต. กุลปุตฺตสฺส อายุ ปริกฺขีณํ, สุทฺธาวาสิโก อนาคามี มหาพฺรหฺมา กุมฺภการสาลํ อาคนฺตฺวา นิสินฺโน วิย อโหสิ. ตสฺมา สยํ น ปริเยเสสิ. ปตฺตจีวรปริเยสนํ ปกฺกามีติ ตาย เวลาย ปกฺกามิ? อุฏฺฐิเต อรุเณ. ภควโต กิร ธมฺมเทสนาปรินิฏฺฐานญฺจ อรุณุฏฺฐานญฺจ รสฺมิวิสฺสชฺชนญฺจ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๑.

เอกกฺขเณ อโหสิ, ภควา กิร เทสนํ นิฏฺฐเปตฺวาว ฉพฺพณฺณา รสฺมิโย วิสฺสชฺชิ, สกลกุมฺภการนิเวสนํ เอกปฺปชฺโชตํ อโหสิ, ฉพฺพณฺณรสฺมิโย ชาลชาลา ปุญฺชปุญฺชา หุตฺวา วิธาวนฺติโย สพฺพทิสาภาเค สุวณฺณปฏิปริโยนทฺเธ วิย นานาวณฺณกุสุมรตนวิสลสมุชฺชเล วิย จ อกํสุ. ภควา "นครวาสิโน มํ ปสฺสนฺตู"ติ อธิฏฺฐาสิ. นครวาสิโน ภควนฺตํ ทิสฺวาว "สตฺถา กิร อาคโต, กุมฺภการสาลาย กิร นิสินฺโน"ติ อญฺญมญฺญสฺส อาโรเจตฺวา รญฺโญ อาโรเจสุํ. ราชา อาคนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา "ภนฺเต กาย เวลาย อาคตตฺถา"ติ ปุจฺฉิ. หิยฺโย สูริยตฺถงฺคมนเวลาย มหาราชาติ. เกน กมฺเมน ภควาติ. ตุมฺหากํ สหาโย ปุกฺกุสาติ ราชา ตุเมฺหหิ ปหิตสาสนํ สุตฺวา นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิตฺวา มํ อุทฺทิสฺส อาคจฺฉนฺโต สาวตฺถึ อติกฺกมฺม ปญฺจจตฺตาลีส โยชนานิ อาคนฺตฺวา อิมํ กุมฺภการสาลํ ปวิสิตฺวา นิสีทิ, อหํ ตสฺส สงฺคหตฺถํ อาคนฺตฺวา ธมฺมกถํ กเถสึ, กุลปุตฺโต ตีณิ ผลานิ ปฏิวิชฺฌิ มหาราชาติ. อิทานิ กหํ ภนฺเตติ. อุปสมฺปทํ ยาจิตฺวา อปริปุณฺณปตฺตจีวรตาย ปตฺตจีวรํ ปริเยสนตฺถํ คโต มหาราชาติ อาห. ราชา กุลปุตฺตสฺส คตทิสาภาเคน อคมาสิ. ภควาปิ อากาเสนาคนฺตฺวา เชตวนคนฺธกุฏิมฺหิเยว ปาตุรโหสิ. กุลปุตฺโตปิ ปตฺตจีวรํ ปริเยสมาโน เนว พิมฺพิสารรญฺโญ น ตกฺกสีลกานํ ชงฺฆวาณิชานํ สนฺติกํ อคมาสิ. เอวํ กิรสฺส อโหสิ "น โข เม กุกฺกุฏสฺส วิย ตตฺถ ตตฺถ มนาปามนาปเมว วิจินิตฺวา ปตฺตจีวรํ ปริเยสิตุํ ยุตฺตํ, มหนฺตํ นครํ วชฺชิตฺวา อุทกติตฺถสุสานสงฺการฏฺฐานอนฺตรวีถีสุ ปริเยสิสฺสามี"ติ อนฺตรวีถิยํ สงฺการกูเฏสุ ตาว ปิโลติกํ ปริเยสิตุํ อารทฺโธ. ชีวิตา โวโรเปสีติ เอกสฺมึ สงฺการกูเฏ ปิโลติกํ โอโลเกนฺตํ วิพฺภนฺตา ตรุณวจฺฉา คาวี อุปธาวิตฺวา อุปธาวิตฺวา สิงฺเคน วิชฺฌิตฺวา ฆาเตสิ, ฉาตกชฺฌตฺโต กุลปุตฺโต อากาเสเยว อายุกฺขยํ ปตฺวา ปติโต, สงฺการฏฺฐาเน อโธมุขฏฺฐปิโต สุวณฺณปฏิมา วิย อโหสิ, กาลกโต จ ปน อวิหาพฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺติ, นิพฺพตฺตมตฺโตว อรหตฺตํ ปาปุณิ. อวิหาพฺรหฺมโลเก กิร นิพฺพตฺตมตฺตาว สตฺต ชนา อรหตฺตํ ปาปุณึสุ. วุตฺตํ เหตํ;-

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๒.

"อวิหํ อุปปนฺนาเส วิมุตฺตา สตฺต ภิกฺขโว ราคโทสปริกฺขีณา ติณฺณา โลเก วิสตฺติกํ. เก จ เต อตรุํ ปงฺกํ มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํ เก หิตฺวา มานุสํ เทหํ ทิพฺพโยคํ อุปชฺฌคุํ. อุปโก ปลคณฺโฑ จ ปุกฺกุสาติ จ เต ตโย ภทฺทิโย ขณฺฑเทโว จ พาหุรคฺคิ จ ปิงฺคิโย เต หิตฺวา มานุสํ เทหํ ทิพฺพโยคํ อุปจฺจคุนฺ"ติ. ๑- พิมฺพิสาโรปิ "มยฺหํ สหาโย มยา เปสิตสาสนมตฺตํ วาเจตฺวา หตฺถคตํ รชฺชํ ปหาย เอตฺตกํ อทฺธานํ อาคโต, ทุกฺกรํ กตํ กุลปุตฺเตน, ปพฺพชิตสกฺกาเรน ตํ สกฺกริสฺสามี"ติ "ปริเยสถ เม สหายกนฺ"ติ ตตฺถ ตตฺถ เปเสสิ. เปสิตา ตํ อทฺทสํสุ สงฺการฏฺฐาเน ปติตํ, ทิสฺวา อาคมฺม รญฺโญ อาโรเจสุํ. ราชา คนฺตฺวา กุลปุตฺตํ ทิสฺวา "น วต โภ ลภิมฺหา สหายสฺส สกฺการํ กาตุํ, อนาโถ เม ชาโต สหายโก"ติ ปริเทวิตฺวา กุลปุตฺตํ มญฺจเกน คณฺหาเปตฺวา ยุตฺโตกาเส ฐเปตฺวา อนุปสมฺปนฺนสฺส สกฺการํ กาตุํ ชานนภาเวน นฺหาปกกปฺปกาทโย ปกฺโกสาเปตฺวา กุลปุตฺตํ สีสํ นฺหาเปตฺวา สุทฺธวตฺถาทีนิ ๒- นิวาสาเปตฺวา ราชเวเสน อลงฺการาเปตฺวา โสวณฺณสิวิกํ อาโรเปตฺวา สพฺพตาฬาวจรคนฺธมาลาทีหิ ปูชํ กโรนฺโต นครา นีหริตฺวา พหูหิ คนฺธกฏฺเฐหิ มหาจิตกํ กาเรตฺวา กุลปุตฺตสฺส สรีรกิจฺจํ กตฺวา ธาตุโย อาทาย เจติยํ ปติฏฺฐเปสิ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย ธาตุวิภงฺคสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------------- @เชิงอรรถ: สํ.ส. ๑๕/๑๐๕/๗๑ ฉ.ม. สุทฺธวตฺถานิ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๒๒๐-๒๒๒. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=5596&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=5596&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=673              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=8748              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=8655              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=8655              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]