ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 6 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.3)

page261.

Nibbedhabhagiyo samadhiti imina nayena sabbasamapattiyo vittharetva attho veditabbo. Visuddhimagge panassa vinicchayakatha kathitava. Imasmimpi vare abhinnadayo ekakasadisava. Abhinnapade panettha maggo kathito. Sacchikatabbapade phalam. Cattarodhammavannana nitthita. ------------------ Pancadhammavannana [355] (kha) pitipharanatadisu piti 1- pharamana uppajjatiti dvisu jhanesu panna pitipharanata nama. Sukham pharamanam uppajjatiti tisu jhanesu panna sukhapharanata nama. Paresam cetopharamana uppajjatiti cetopariyapanna cetopharanata nama. Alokapharane uppajjatiti dibbacakkhupanna alokapharanata nama. Paccavekkhanananam paccavekkhananimittam nama. Vuttampi cetam "dvisu jhanesu panna pitipharanata, tisu jhanesu panna sukhapharanata. Paracitte panna cetopharanata, dibbacakkhu alokapharanata. Tamha tamha samadhimha vutthitassa paccavekkhanananam paccavekkhananimittan"ti. Tattha pitipharanata sukhapharanata dve pada viya. Cetopharanata alokapharanata dve hattha viya. Abhinnapadakajjhanam majjhimakayo viya. Paccavekkhananimittam sisam viya. Iti ayasma sariputtatthero pancangikam sammasamadhim angapaccangasampannam purisam viya 2- katva dassesi. (ja) ayam samadhi paccuppannasukho cevati adisu arahattaphalasamadhi adhippeto. So hi appitappitakkhane sukhatta paccuppannasukho. Purimo purimo pacchimassa pacchimassa samadhisukhassa paccayatta ayatim sukhavipako. Kilesehi arakatta ariyo. Kamamisavattamisalokamisanam abhava niramiso. Buddhadihi 3- mahapurisehi sevitatta akapurisasevito. Angasantataya @Footnote: 1 cha.Ma., pitim 2 cha.Ma. viya na dissati 3 i. buddho buddhadihi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Arammanasantataya sabbakilesadarathasantataya ca santo. Atappaniyatthena panito. Kilesapatippassaddhiya laddhatta kilesapatippassaddhibhavam va laddhatta patippassaddhiladdho. Patippassaddham patippassaddhiti hi idam atthato ekam. Patippassaddhakilesena va arahata laddhatta patippassaddhiladdho. Ekodibhavena adhigatatta ekodibhavameva va adhigatatta ekodibhavadhigato. Appagunasasavasamadhi viya sasankharena sappayogena cittena paccanikadhamme niggayha kilese varetva anadhigatatta na ca sasankharaniggayha varitagato. Tanca samadhim samapajjanto tato va vutthahanto sativepullappattatta satova samapajjati satova vutthahati. Yathaparicchinnakalavasena va sato samapajjati sato vutthahati. Tasma yadettha "ayam samadhi paccuppannasukho ceva ayatim ca sukhavipako"ti evam paccavekkhamanassa paccattamyeva aparapaccayananam uppajjati, tam ekamangam. Eseva nayo sesesupi. Evamimehi pancahi paccavekkhanananehi ayam samadhi "pancananiko sammasamadhi"ti vutto. Imasmim vare visesabhagiyapade maggo kathito. Sacchikatabbapade phalam. Sesam purimasadisameva. Pancadhammavannana nitthita. ----------------- Chadhammavannana [356] Chakkesu sabbam uttanatthameva. Duppativijjhapade panettha maggo kathito. Sesam purimasadisam. Chadhammavannana nitthita. --------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Sattadhammavannana [357] (na) sammappannaya sudittha hontiti hetuna nayena vipassanananena sudittha honti. Kamati vatthukama ca kilesakama ca, dvepi saparilahatthena angarakasu viya sudittha honti. Vivekaninnanti nibbananinnam. Ponam pabbharanti ninnassetam vevacanam. Byantibhutanti vigataneyyantibhutam 1- nittanhanti attho. Kuto? sabbaso asavatthaniyehi dhammehi tebhumikadhammehiti 2- attho. Idha bhavetabbapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Sattadhammavannana nitthita. ---------------- Atathadhammavannana [358] (ka) adibrahmacariyakaya pannayati sikkhattayasangahassa maggabrahmacariyassa adibhutaya pubbabhage tarunasamathavipassanapannaya. Atthangikassa va maggassa adibhutaya sammaditthipannaya. Tibbanti balavam. Hirottappanti hiri ca ottappanca. Pemanti gehasitapemam. Garavoti garucittabhavo. Garubhavaniyanhi upanissaya viharato kilesa na uppajjanti ovadanusasanim labhati. Tasma tam nissaya viharo pannapatilabhassa paccayo hoti. (cha) akkhanesu yasma peta asuranam avaham 3- gacchanti, vivaham 4- gacchanti, tasma pittivisayeneva 5- asurakayo gahitoti veditabbo. (ja) appicchassati ettha paccayappiccho, adhigamappiccho, pariyattiappiccho, dhutangappicchoti cattaro appiccha. Tattha paccayappiccho bahum dente appam ganhati, appam dente appataram va ganhati, na va ganhati, na anavasesaggahi hoti. Adhigamappiccho majjhantikatthero viya attano adhigamam annesam janitum na deti. Pariyattiappiccho tepitakopi samano na bahussutabhavam @Footnote: 1 cha.Ma., niyatibhutam, i. vigataniyantibhatam 2 cha.Ma., i. tebhumakadhammehiti @3 cha.Ma. avahanam 4 cha.Ma., vivahanam 5 cha.Ma. petti...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Janapetukamo hoti saketatissatthero viya. Dhutangappiccho dhutangapariharanabhavam annesam janitum na deti dvebhatikattheresu jetthakatthero viya. Vatthum 1- visuddhimagge kathitam. Ayam dhammoti evam santagunanigguhanena ca patiggahane paccayapatiggahane mattananutaya ca appicchassa puggalassa ayam navalokuttaradhammo sampajjati, no mahicchassa. Evam sabbattha yojetabbam. Santutthassati catusu paccayesu tihi santosehi santutthassa. Pavivittassati kayacittaupadhivivekehi vivittassa. Tattha kayaviveko nama ganasanganikam vinodetva atthaarabbhavatthuvasena ekibhavo. Ekibhavamattena pana kammam na nippajjatiti kasinaparikammam katva attha samapattiyo nibbatteti, ayam cittaviveko nama. Samapattimatteneva kammam na nippajjatiti jhanam padakam katva sankhare sammasitva saha patisambhidahi arahattam papunati. Ayam upadhiviveko nama. Tenaha bhagava "kayaviveko ca vivekatthakayanam nekkhammabhiratanam. Cittaviveko ca parisuddhacittanam paramavodanappattanam. Upadhiviveko ca nirupadhinam puggalanam visankharagatanan"ti. Sanganikaramassati ganasanganikaya ceva kilesasanganikaya ca ramantassa. 2- Araddhaviriyassati kayikacetasikaviriyavasena araddhaviriyassa. Upatthitassatissati catussatipatthanavasena upatthitassatissa. Samahitassati ekaggacittassa. Pannavatoti kammassakatapannaya pannavato. Nippapancaramassati vigatamanatanhaditthipapancassa. Idha bhavetabbapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Atthadhammavannana nitthita. ---------- @Footnote: 1 cha.Ma. vatthu 2 cha.Ma., i. ratassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Navadhammavannana [359] (kha) silavisuddhiti visuddhim papetum samattham catuparisuddhisilam. Parisuddhipadhaniyanganti parisuddhabhavassa padhanangam. Cittavisuddhiti vipassanaya padatthanabhuta attha pagunasamapattiyo. Ditthivisuddhiti sapaccayanamarupadassanam. Kankhavitaranavisuddhiti paccayakarananam. Addhattayepi hi paccayavaseneva dhamma pavattantiti passanto kankham vitarati. Maggamaggananadassanavisuddhiti obhasadayo na maggo, vithipatipannam udayabbayananam maggoti evam maggamaggananam. Patipadananadassanavisuddhiti rathavinite vutthanagamini vipassana kathita, idha tarunavipassana. Nanadassanavisuddhiti rathavinite 1- maggo kathito, idha vutthanagamini vipassana. Eta pana sattapi visuddhiyo vittharena visuddhimagge kathita. Pannati arahattaphalapanna. Vimuttiti arahattaphalavimuttiyeva. (cha) dhatunanattam paticca uppajjati phassananattanti cakkhvadidhatunanattam paticca cakkhusamphassadinanattam uppajjatiti attho. Phassananattam paticcati cakkhusamphassadinanattam paticca. Vedanananattanti cakkhusamphassajadivedanananattam. Sannananattam paticcati kamasannadinanattam paticca. Sankappananattanti kamasankappadinanattam. Sankappananattam paticca uppajjati chandananattanti sankappananattataya rupe chando sadde chandoti evam chandananattam uppajjati. Parilahananattanti chandananattataya rupaparilaho saddaparilahoti evam parilahananattam uppajjati. Pariyesanananattanti parilahananattataya rupapariyesanadinanattam uppajjati. Labhananattanti pariyesanananattataya rupapatilabhadinanattam uppajjati. (ja) sannasu maranasannati marananupassanananena sanna. Ahare patikulasannati aharam parigganhantassa uppannasanna. Sabbaloke @Footnote: 1 Ma.mu. 12/252/215 rathavinitasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Anabhiratisannati sabbasmim vatte ukkanthantassa uppannasanna. Sesa hettha vipassanaya 1- kathitaeva. Idha bahukarapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Navadhamma nitthita. ------------- Dasadhammavannana [360] (jha) nijjaravatthuniti nijjarakaranani. Micchaditthi nijjinna hotiti ayam hettha vipassanayapi nijjinnaeva pahina, kasma puna gahitati. Asamucchinnatta. Vipassanaya hi kincapi nijjinna, 2- na pana samucchinna, maggo pana uppajjitva tam samucchindati, na puna vutthatum deti. Tasma puna gahita. Evam sabbapadesu nayo netabbo. Ettha ca sammavimuttipaccaya 3- catusatthi dhamma bhavanaparipurim gacchanti. Katame catusatthi? sotapattimaggakkhane adhimokkhatthena saddhindriyam paripureti, Paggahatthena viriyindriyam paripureti, anussaranatthena satindriyam paripureti, avikkhepatthena samadhindriyam paripureti, dassanatthena pannindriyam paripureti, vijananatthena manindriyam paripureti, 4- abhinandanatthena somanassindriyam paripureti. Pavattasantatiadhipateyyatthena jivitindriyam paripureti .pe. Arahattaphalakkhane adhimokkhatthena saddhindriyam pavattasantatiadhipateyyatthena jivitindriyam paripuretiti evam catusu maggesu catusu phalesu atthattha hutva catusatthi dhamma paripurim gacchanti. Idha abhinneyyapade maggo kathito. Sesam purimasadisameva. Idha thatva panha samodhanetabba. Dasake satapanha kathita. Ekake ca navake ca satam, dukke ca atthake ca satam, tike ca sattake ca satam, catukke ca chakke ca satam, pancake pannasati addhachatthani panhasatani kathitani honti. @Footnote: 1 cha.Ma., i. vipassanaya na dissati 2 cha.Ma., i. jinna @3 cha.Ma. sammaditdhipaccaya 4 cha.Ma., i. paripureti na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

"idamavoca ayasma sariputto, attamana te bhikkhu ayasmato sariputtassa bhasitam abhinandun"ti sadhu sadhuti abhinandanta sirasa sampaticchimsu. Taya ca pana attamanataya imameva suttam avajjamana pancasatapi te bhikkhu saha patisambhidahi aggaphale arahatte patitthahimsuti. Iti sumangalavilasiniya dighanikayatthakathaya dasuttarasuttavannana nitthita. Nitthita ca patikavaggassa vannanati. Patikavaggatthakatha nitthita. ------------ Nigamanakatha ettavata ca:- ayacito sumangalaparivenanivasina thiragunena. Dathanagasamghattherena, theravamsanvayenaham. 1- Dighagamavarassa dasabalagunaganaparidipanassa atthakatham. Yam arabhim sumangalavilasinim nama namena. Sa hi mahaatthakathaya, saramadaya nitthita. Esa ekasitippamanaya, paliya bhanavarehi. Ekunasatthimatto, visuddhimaggopi bhanavarehi. Atthappakasanatthaya, agamanam kato yasma. Tasma tena saha'yam, 2- atthakatha bhanavaragananaya. Suparimitaparicchinnam, cattalisasatam hoti. Sabbam cattalisadhikasatapparimanam bhanavarato evam. Samayam pakasayantim, 3- mahavihare nivasinam. 4- @Footnote: 1 cha.Ma. theravamsanvayena 2 ka. sahayam 3 Si. pakasayanti 4 ka. mahaviharavasinam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Mulakatthakathasaramadaya ca 1- maya imam karontena. Yam punnamupacitam tena, hotu sabbo sukhi lokoti. Paramavisuddhasaddhabuddhiviriyapatimanditena silacarajjavamaddavadigunasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogahanasamatthena pannaveyyattiyasamannagatena tipitakapariyattippabhede satthakathe satthu sasane appatihatananappabhavena mahaveyyakaranena karanasampattijanitasukhaviniggatamadhurodaravacanalavannayuttena yuttamuttavadina vadivarena mahakavina pabhinnapatisambhidaparivare chalabhinnadippabhedagunapatimandite uttarimanussadhamme supatitthitabuddhinam theravamsappadipanam theranam mahaviharavasinam vamsalankarabhutena vipulavisuddhabuddhina buddhaghosoti garuhi gahitanamadheyyena therena kata ayam sumangalavilasini nama dighanikayatthakatha:- tava titthatu lokasmim lokanittharanesinam dassenti kulaputtanam nayam ditthivisuddhiya. Yava buddhoti namampi suddhacittassa tadino lokamhi lokajetthassa pavattati mahesinoti. Sumangalavilasini nama dighanikayatthakatha patikavaggavannana nitthita. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 6 page 261-268. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=6&A=6613&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=6613&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=364              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=11&A=7016              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=6159              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=6159              Contents of The Tipitaka Volume 11 http://84000.org/tipitaka/read/?index_11

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]