ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 53 : PALI ROMAN Sangani.A. (atthasalini)

page192.

Vijanatiti vinnanam, vinnanameva khandho vinnanakkhandho. Tassa rasiadivasena attho veditabbo. "mahaudakakkhandhotveva sankham 1- gacchati"ti 2- ettha hi rasatthena khandho vutto. "silakkhandho samadhikkhandho"tiadisu 3- gunatthena. "addasa kho bhagava mahantam darukkhandhan"ti 4- ettha pannattimattatthena. Idha pana rulhito khandho vutto. Rasatthena hi vinnanakkhandhassa ekadeso ekam vinnanam. Tasma yatha rukkhassa ekadesam chindanto rukkham chindatiti vuccati, evameva vinnanakkhandhassa ekadesabhutam ekampi vinnanam rulhito vinnanakkhandhoti vuttam. Tajjamanovinnanadhatuti tesam phassadinam dhammanam anucchavika manovinnanadhatu. Imasmim hi pade ekameva cittam minanatthena mano, vijananatthena vinnanam, sabhavatthena va nissattatthena va dhatuti tihi namehi vuttam. Iti imasmim phassapancake phasso tava yasma phassoeva, na tajjamanovinnanadhatusamphassajo. Cittanca yasma tajjamanovinnanadhatueva, tasma imasmim padadvaye "tajjamanovinnanadhatu- samphassaja"ti pannatti na aropita. Vitakkapadadisu pana labbhamanapi idha pacchinnatta na uddhata. Imesanca pana phassapancakanam dhammanam patiyekkam patiyekkam vinibbhogam katva pannattim uddharamanena bhagavata dukkaram katam. Nanaudakanam hi nanatelanam va ekabhajane pakkhipitva divasam nimmathitanam vannagandharasanam nanataya disva va ghayitva va sayitva va nanakaranam sakka bhaveyya natum, evam santepi tam dukkaranti vuttam. Sammasambuddhena pana imesam arupinam cittacetasikanam dhammanam ekarammane vattamananam 5- patiyekkam patiyekkam vinibbhogam katva pannattim uddharamanena atidukkaram katam. Tenaha ayasma nagasenatthero:- @Footnote: 1 cha.Ma. sankhyam 2 an. catukka. 21/51/63 @3 di.pa. 11/311/204 4 sam. sala. 18/242/167 @5 cha.Ma. pavattamananam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Dukkaram maharaja bhagavata katanti. Kim pana bhante nagasena bhagavata dukkaram katanti? dukkaram maharaja bhagavata katam, yam imesam arupinam cittacetasikanam dhammanam ekarammane vattamananam vavatthanam akkhatam "ayam phasso, ayam vedana, ayam sanna, ayam cetana, idam cittan"ti. Opammam bhante karohiti. Yatha maharaja kocideva puriso navaya samuddam ajjhogahetva hatthaputena udakam gahetva jivhaya sayitva janeyya nu kho maharaja so puriso "idam gangaya udakam, idam yamunaya udakam, idam aciravatiya udakam, idam sarabhuya udakam, idam mahiya udakan"ti. Dukkaram bhante nagasena janitunti. Tato dukkarataram kho maharaja bhagavata katam, yam imesam arupinam cittacetasikanam dhammanam ekarammane vattamananam .pe. Idam cittanti. 1- [7] Vitakkaniddese takkanavasena takko, tassa "kittakam takkesi? kumbham takkesi, sakatam takkesi, yojanam takkesi, addhayojanam takkesi"ti evam takkanavasena pavatti veditabba. Idam takkassa sabhavapadam. Vitakkanavasena vitakko. Balavataratakkassetam namam. Sutthu kappanavasena sankappo, ekaggacittam arammane appetiti appana. Dutiyapadam upasaggavasena vaddhitam, balavatara va appana byappana. Arammane cittam abhiniropeti patitthapetiti cetaso abhiniropana. Yathavataya niyyanikataya ca kusalabhavappatto pasattho sankappoti sammasankapPo. [8] Vicaraniddese arammane caranavasena caro. Idamassa sabhavapadam. Vicaranavasena vicaro. Anugantva vicaranavasena anuvicaro, upagantva vicaranavasena upavicaroti. Upasaggavasena va padani vaddhitani. Arammane cittam saram viya jiyaya anusandahitva thapanato cittassa anusandhanata. 2- Arammanam anupekkhamano viya titthatiti anupekkhanata. Cittassa 3- vicaranavasena va upekkhanatati anupekkhanata. @Footnote: 1 milinda. 16/94 2 cha. anusandhanata 3 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

[9] Pitiniddese pititi sabhavapadam, pamuditassa bhavo pamojjam. Amodanakaro amodana. Pamodanakaro pamodana. Yatha bhesajjanam va telanam va unhodakasitodakanam va ekato karanam "modana"ti vuccati, evamayampi piti dhammanam ekato karanena modana, upasaggavasena pana mandetva "amodana pamodana"ti vutta. Hasetiti haso. Pahasetiti pahaso, hatthapahatthakaranam etam adhivacanam. Vittiti vittam, dhanassetam namam. Ayam pana somanassapaccayatta vittisarikkhatta vitti. Yatha hi dhanino dhanam paticca somanassam uppajjati, evam pitimato pitim paticca somanassam uppajjati. Tasma "vitti"ti vutta, tutthisabhavasanthitaya pitiya etam namam. Pitima pana puggalo kayacittanam uggatatta abbhuggatatta "udaggo"ti vuccati, udaggassa bhavo odagyam. Attano manata attamanata. Anabhiraddhassa hi mano dukkhapadatthanatta na attano mano nama hoti, abhiraddhassa sukhapadatthanatta attano mano nama hoti. Iti attano manata attamanata, sakamanata, sakamanassa bhavoti attho. Sa pana yasma na annassa kassaci attano manata, cittasseva paneso bhavo cetasiko dhammo, tasma "attamanata cittassa"ti vutta. [11] Cittassekaggataniddese acalabhavena arammane titthatiti thiti. Parato padadvayam upasaggavasena vaddhitam. Apica sampayuttadhamme arammanamhi sampindetva titthatiti santhiti. Arammanam ogahetva anupavisitva titthatiti avatthiti. Kusalapakkhasmim hi cattaro dhamma arammanam ogahanti saddha sati samadhi pannati. Teneva saddha "okappana"ti vutta, sati "apilapanata"ti, samadhi "avatthiti"ti, panna "pariyogahana"ti. Akusalapakkhe pana tayo dhamma arammanam ogahanti tanha ditthi avijjati. Teneva te "ogha"ti vutta. Cittekaggata panettha na balavati hoti. Yatha hi rajutthanatthane udakena sincitva sammatthe thokameva kalam rajo sannisidati, sukkhante puna pakatibhaveneva vutthati, evameva akusalapakkhe cittekaggata na balavati hoti. Yatha pana tasmim thane ghatehi udakam asincitva kuddalena khanitva akottanamaddanaghattanani katva upalitte

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

Adase viya chaya pannayati, vassasatatikkame tammuhuttakatam viya hoti, evameva kusalapakkhe cittekaggata balavati hoti. Uddhaccavicikicchavasena pavattassa 1- visaharassa patipakkhato avisaharo, uddhaccavicikicchavaseneva gacchantam cittam vikkhipati nama, ayam pana tathavidho vikkhepo na hotiti avikkhePo. Uddhaccavicikicchavaseneva cittam visahatam nama hoti, ito cito ca hariyati, 2- ayam pana evam avisahatassa manasassa bhavoti avisahatamanasata. Samathoti tividho samatho cittasamatho adhikaranasamatho sabbasankharasamathoti. Tattha atthasu samapattisu cittekaggata cittasamatho nama. Tanhi agamma cittacalanam cittavipphandanam 3- sammati vupasammati. Tasma so cittasamathoti vuccati. Sammukhavinayadi sattavidho samatho adhikaranasamatho nama. Tanhi agamma tani adhikaranani sammanti vupasammanti, tasma so adhikaranasamathoti vuccati. Yasma pana sabbe sankhara nibbanam agamma sammanti vupasammanti, tasma tam sabbasankharasamathoti vuccati. Imasmim atthe cittasamatho adhippeto. Samadhilakkhane indattam karetiti samadhindriyam. Uddhacce na kampatiti samadhibalam. Sammasamadhiti yathavasamadhi niyyanikasamadhi kusalasamadhiti. [12] Saddhindriyaniddese buddhadigunanam saddahanavasena saddha, buddhadini va ratanani saddahati patiyayatiti 4- saddha. Saddahanati saddahanakaro. Buddhadigune ogahati bhinditva viya anupavisatiti okappana. Buddhadigunesu etaya satta ativiya pasidanti, sayam va abhippasidatiti abhippasado. Idani yasma saddhindriyadinam samasapadanam vasena annasmim pariyaye araddhe adipadam gahetvava padabhajanam kariyati, ayam abhidhamme dhammata, tasma puna saddhati vuttam. Yatha va itthiya indriyam itthindriyam, na tatha idam. Idam pana saddhava indriyam saddhindriyanti evam samanadhikaranabhavanapanatthampi puna "saddha"ti vuttam. Evam sabbapadaniddesesu adipadassa puna vacanapayojanam veditabbam. Adhimokkhalakkhane indattam karetiti saddhindriyam assaddhiye na kampatiti saddhabalam. @Footnote: 1 Ma. pavattitassa 2 Ma. pasariyati @3 cha.Ma. cittavipphanditam 4 cha.Ma. pattiyayatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page196.

[13] Viriyindriyaniddese cetasikoti idam viriyassa niyamato cetasikabhavadipanattham vuttam, idam hi viriyam "yadapi bhikkhave kayikam viriyam, tadapi viriyasambojjhango, yadapi cetasikam viriyam, tadapi viriyasambojjhangoti iti hidam uddesam gacchati"ti 1- evamadisu suttesu cankamadini karontassa uppannataya "kayikan"ti vuccamanampi kayavinnanam viya kayikam nama natthi, cetasikameva panetanti dipetum 2- "cetasiko"ti vuttam. Viriyarambhoti viriyasankhato arambho. Imina sesarambhe patikkhipati. Ayam hi arambhasaddo kamme apattiyam kiriyayam viriye himsaya vikopaneti anekesu atthesu agato. "yankinci dukkham sambhoti sabbam arambhapaccaya arambhanam nirodhena natthi dukkhassa sambhavo"ti 3- ettha hi kammam "arambho"ti agatam. "arambhati ca vippatisari ca hoti"ti 4- ettha apatti. "mahayanna maharambha, na te honti mahapphala"ti 5- ettha yupussapanadikiriya. "arambhatha nikkamatha, yunjatha buddhasasane"ti 6- ettha viriyam. "samanam gotamam uddissa panam arabhanti"ti 7- ettha himsa. "bijagamabhutagamasamarambha pativirato hoti"ti 8- ettha chedanabhanjanadikam vikopanam. Idha pana viriyameva adhippetam, tenaha "viriyarambhoti viriyasankhato arambho"ti. Viriyam hi arambhanavasena "arambho"ti vuccati. Idamassa sabhavapadam. Kosajjato nikkhamanavasena nikkamo. 9- Param param thanam akkamanavasena parakkamo. Uggantva yamanavasena uyyamo. Vayamanavasena 10- vayamo. Ussahanavasena ussaho. Adhimattussahanavasena ussolhi, 11- thirabhavatthena thamo. Cittacetasikanam dharanavasena avicchedato va pavattanavasena kusalasantanam dharetiti dhiti. @Footnote: 1 Si. Ma. 19/233/99 2 cha.Ma. dassetum @3 khu. su. 25/750/481 4 an. pancaka. 22/142 (arabhatisutta), abhi. 36/11/114 @5 sam. sa. 15/120/92, an. catukka. 21/39/47 6 sam. sa. 15/185/188 @7 Ma.Ma. 13/51/34 8 di.Si. 9/10/5, Ma.mu. 12/293/257 @9 Si. nikkhammo 10 cha.Ma. byayamanavasena 11 Si. ussolhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page197.

Aparo nayo:- nikkamo ceso kamanam panudanaya. Parakkamo ceso bandhanacchedaya, uyyamo ceso oghassa nittharanaya, vayamo ceso parangamanatthena, ussaho ceso pubbangamatthena, ussolhi ceso adhimattatthena, thamo ceso palighugghatanataya, dhiti cesa 1- avatthitikaritayati. "kamam taco ca naharu ca, atthi ca avasussatu"ti 2- evam pavattikale asithilaparakkamanavasena asithilaparakkamata, thiraparakkamo dalhaparakkamoti attho. Yasma panetam viriyam kusalakammakaranatthane chandam na nikkhipati, dhuram na nikkhipati, na otareti na vissajjeti, anosakkitamanasatam avahati, tasma anikkhittachandata anikkhittadhuratati vuttam. Yatha pana tajjatike udakasambhinnatthane dhuravahagonam ganhathati vadanti, so jannukehi bhumiyam 3- uppiletvapi dhuram vahati, bhumiyam patitum na deti, evameva viriyam kusalakammakaranatthane dhuram ukkhipati pagganhati, tasma dhurasampaggahoti vuttam. Paggahalakkhane 4- indattam karetiti viriyindriyam. Kosajje na kampatiti viriyabalam. Yathavaniyyanikakusalavayamataya sammavayamo. [14] Satindriyaniddese saranavasena 5- sati. Idam satiya sabhavapadam. Punappunam saranato anussaranavasena anussati. Abhimukham gantva viya saranato patisaranavasena patissati. Upasaggavasena va vaddhitamattametam. Saranakaro saranata. Yasma pana "saranata"ti tinnam sarananampi namam, tasma tam patisedhetum puna satiggahanam katam. Satisankhata saranatati ayanhettha attho. Sutapariyattassa dharanabhavato dharanata. Anupavisanasankhatena ogahanatthena apilapanabhavo apilapanata. Yatha hi labukatahadini udake plavanti na anupavisanti, na tatha arammane sati, arammane 6- hi esa anupavisati, tasma apilapanatati vutta. Cirakatacirabhasitanam na sammusanabhavato asammusanata. Upatthanalakkhane jotanalakkhane ca indattam karetiti indriyam, satisankhatam indriyam satindriyam. Pamade na kampatiti satibalam. Yathavasati niyyanikasati kusalasatiti sammasati. @Footnote: 1 cha.Ma. ceso 2 Ma.Ma. 13/184/159, sam.ni. 16/22/29 3 cha.Ma. jannuna bhumim @4 cha.Ma. paggahalakkhane 5 cha.Ma. saranakavasena 6 cha.Ma. arammanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page198.

[16] Pannindriyaniddese tassa tassa atthassa pakatakaranasankhatena pannapanatthena panna. Tena tena va aniccadina pakarena dhamme janatitipi panna. Idamassa sabhavapadam. Pajananakaro pajanana. Aniccadini vicinatiti vicayo. Pavicayoti upasaggena padam vaddhitam. Catusaccadhamme vicinatiti dhammavicayo. Aniccadinam sallakkhanavasena sallakkhana. Sayeva upasaggananattena upalakkhana paccupalakkhanati vutta. Panditassa bhavo pandiccam. Kusalassa bhavo kosallam. Nipunassa bhavo nepunnam. Aniccadinam vibhavanavasena vebhabya. Aniccadinam cintanakavasena cinta. Yassa va uppajjati, tam aniccadini cintayatitipi 1- cinta. Aniccadini upaparikkhatiti upaparikkha. Bhuriti pathaviya namam, ayam hi sanhatthena vitthatatthena ca bhuri viyati bhuri. Tena vuttam "bhuriti vuccati pathavi, taya pathavisamaya vitthataya vipulaya pannaya samannagatoti bhuripanno"ti. 2- Apica pannayetam adhivacanam bhuriti, bhute atthe ramatiti bhuri. Asani viya siluccaye kilese medhati himsatiti medha, khippam gahanadharanatthena va medha. Yassa uppajjati, tam attahitapatipattiyam sampayuttadhamme ca yathavalakkhana- pativedhe parinetiti 3- parinayika. Aniccadivasena dhamme vipassatiti vipassana. Samma pakarehi aniccadini janatiti sampajannam. Uppatham patipanne sindhave vithim aropanattham patodo viya uppathe dhavanakakutacittam vithim aropanattham vijjhatiti patodo viya patodo. 4- Pannava patodo pannapatodo. 4- Dassanalakkhane indattam karetiti indriyam, pannasankhatam indriyam pannindriyam. Avijjaya na kampatiti pannabalam. Kilesacchedanatthena pannava sattham pannasattham. Accuggatatthena pannava pasado pannapasado. Alokanatthena pannava aloko pannaaloko. Obhasanatthena pannava obhaso pannaobhaso. Pajjotanatthena pannava pajjoto pannapajjoto. Pannavato hi ekapallankena nisinnassa dasasahassilokadhatu ekaloka ekobhasa @Footnote: 1 cha.Ma. cintapetitipi 2 khu. maha. 29/27 (suddhatthakasuttaniddesa) @3 Ma. parinametiti 4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page199.

Ekapajjota hoti, tenetam vuttam. Imesu pana tisu padesu ekapadenapi ekasmim atthe siddhe yanetani "cattarome bhikkhave aloka. Katame cattaro? candaloko suriyaloko agyaloko pannaloko. Ime kho bhikkhave cattaro aloka. Etadaggam bhikkhave imesam catunnam alokanam yadidam pannaloko"ti. Tatha "cattarome bhikkhave obhasa .pe. Cattarome bhikkhave pajjota"ti 1- sattanam ajjhasayavasena suttani desitani, tadanurupeneva idhapi desana kata. Attho hi anekehi akarehi vibhajjamano suvibhatto hoti, annatha ca anno bujjhati, annatha ca annoti. Ratikarakatthena 2- pana ratidayakatthena ratijanakatthena vittikatthena 3- dullabhapatubhavatthena atulatthena anomasattaparibhogatthena ca pannava ratanam pannaratanam. Na tena satta muyhanti, sayam va arammane na muyhati, 4- amuyhanamattameva va tanti 4- amoho. Dhammavicayapadam vuttatthameva. Kasma panetam puna vuttanti? amohassa mohapatipakkhabhavadipanattham. Tenetam dipeti "yvayam amoho, so na kevalam mohato anno dhammo, mohassa pana patipakkho dhammavicayasankhato amoho nama idha adhippeto"ti. Sammaditthiti yathavaniyyanikakusaladitthi. [19] Jivitindriyaniddese yo tesam arupinam dhammanam ayuti tesam sampayuttakanam arupadhammanam yo ayapanatthena aYu. Tasmim hi sati arupadhamma ayanti gacchanti pavattanti, tasma ayuti vuccati, idamassa sabhavapadam. Yasma pana te dhamma ayusmimyeva sati titthanti yapenti yapenti iriyanti vattanti palayanti, tasma thititiadini vuttani. Vacanattho panettha etaya titthantiti thiti. Yapentiti yapana. Tatha yapana. Evam bujjhanakasattanam 5- pana vasena purimapade rassattam katam. Etaya iriyantiti iriyana. Vattantiti vattana. Palayantiti palana. Jivanti etenati jivitam. Anupalanalakkhane indattam karetiti jivitindriyam. @Footnote: 1 an. catukka. 21/143-145/158-159 2 cha.Ma. ratikaranatthena 3 cha.Ma. cittikatatthena @4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti 5 cha.Ma. bujjhantanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page200.

[30] Hiribalaniddese yam tasmim samayeti yena dhammena tasmim samaye, lingavipallasam va katva "yo dhammo tasmim samaye"tipi attho veditabbo. Hiriyitabbenati upayogatthe karanavacanam, hiriyitabbayuttakam kayaduccaritadidhammam hiriyati jigucchatiti attho. Papakananti lamakanam. Akusalanam dhammananti akosallasambhutanam dhammanam. Samapattiyati idampi upayogatthe karanavacanam, tesam dhammanam samapattim patilabham samangibhavam hiriyati jigucchatiti attho. [31] Ottappabalaniddese ottappitabbenati hetvatthe karanavacanam, ottappitabbayuttakena ottappassa hetubhutena kayaduccaritadina vuttappakaraya ca samapattiya ottappassa hetubhutaya ottappati bhayatiti attho. [32] Alobhaniddese alubbhanakavasena alobho, na lubbhatitipi alobho, idamassa sabhavapadam. Alubbhanati alubbhanakaro. Lobhasamangipuggalo lubbhito nama, na lubbhito alubbhito, alubbhitassa bhavo alubbhitattam, saragapatikkhepato 1- na saragoti asarago. Asarajjanati asarajjanakaro. Asarajjitassa bhavo asarajjitattam. Na abhijjhayatiti anabhijjha. Alobho kusalamulanti alobhasankhatam kusalamulam. Alobho hi kusalanam dhammanam mulam paccayatthenati kusalamulam, kusalanca tam paccayatthena mulancatipi kusalamulam. [33] Adosaniddese adussanakavasena adoso, na dussatitipi adoso, idamassa sabhavapadam. Adussanati adussanakaro. Adussitassa bhavo adussitattam. Byapadapatikkhepato 2- na byapadoti abyapado. Kodhadukkhapatikkhepato 3- na byapajjhoti abyapajjho. 4- Adosasankhatam kusalamulam adoso kusalamulam, tam vuttatthameva. [40-41] Kayapassaddhiniddesadisu yasma kayoti tayo khandha adhippeta, tasma vedanakkhandhassatiadi vuttam. Passambhanti etaya te dhamma vigatadaratha bhavanti samassasappattati passaddhi. Dutiyapadam upasaggavasena vaddhitam. Passambhanati passambhanakaro. Dutiyapadam upasaggavasena vaddhitam. Passaddhisamangitaya patipassambhitassa @Footnote: 1 cha. saragapatipakkhato 2 cha. byapadapatipakkhato @3 cha. kodhadukkhapatipakkhato 4 cha.Ma. abyapajjo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page201.

Khandhattayassa bhavo patipassambhitattam. Sabbapadehipi tinnam khandhanam kilesadarathapatipassaddhieva kathita, dutiyanayena vinnanakkhandhassa darathapatipassaddhi kathita. [42-43] Lahutati lahutakaro. Lahuparinamatati lahuparinamo etesam dhammananti lahuparinama, tesam bhavo lahuparinamata, sigham sigham pavattanasamatthatati 1- vuttam hoti. Adandhanatati garubhavapatikkhepavacanametam, abhariyatati attho. Avitthanatati manadikilesabharassa abhavena athaddhata. Evam pathamena tinnam khandhanam lahutakaro kathito, dutiyanayena 2- vinnanakkhandhassa lahutakaro kathito. [44-45] Mudutati mudubhavo. Maddavatati maddavam vuccati siniddham mattham, maddavassa bhavo maddavata. Akakkhalatati akakkhalabhavo. Akathinatati akathinabhavo. Idhapi purimanayena tinnam khandhanam, pacchimanayena vinnanakkhandhassa mudutakarova kathito. [46-47] Kammannatati kammani sadhuta, kusalakiriyaya viniyogakkhamatati attho. Sesapadadvayam byanjanavaseneva vaddhitam. Padadvayenapi hi purimanayena tinnam khandhanam, pacchimanayena vinnanakkhandhassa kammaniyakarova kathito. [48-49] Pagunatati pagunabhavo, anaturata niggilanatati attho. Sesapadadvayam byanjanavasena vaddhitam. Idhapi purimanayena tinnam khandhanam, pacchimanayena vinnanakkhandhassa niggilanakarova kathito. [50-51] Ujukatati ujukabhavo, ujukena akarena pavattanatati attho. Ujukassa khandhattayassa vinnanakkhandhassa ca bhavo ujukata. Ajimhatati gomuttavankabhavapatikkhePo. Avankatati candalekhavankabhavapatikkhePo. Akutilatati nangalakotivankabhavapatikkhePo. Yo hi papam katvava "na karomi"ti bhasati, so gantva paccosakkanataya gomuttavanko nama hoti. Yo papam karontova "bhayamaham papassa"ti bhasati, so yebhuyyena kutilataya candalekhavanko nama hoti. Yo papam karontova "ko @Footnote: 1 cha.Ma. parivattanasamatthatati 2 cha.Ma. nayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page202.

Papassa na bhayeyya"ti bhasati, so natikutilataya nangalakotivanko nama hoti. Yassa va tinipi kammadvarani asuddhani, so gomuttavanko nama hoti. Yassa yani kanici dve, so candalekhavanko nama. Yassa yankinci ekam, so nangalakotivanko nama. Dighabhanaka panahu "ekacco bhikkhu sabbavaye ekavisatiya anesanasu chasu ca agocaresu carati, ayam gomuttavanko nama. Eko pathamavaye catuparisuddhisilam paripureti, lajji kukkuccako sikkhakamo hoti, majjhimavayapacchimavayesu purimasadiso, ayam candalekhavanko nama. Eko pathamavayepi majjhimavayepi catuparisuddhisilam pureti, lajji kukkuccako sikkhakamo hoti, pacchimavaye purimasadiso, ayam nangalakotivanko nama. Tassa kilesavasena evam vankassa puggalassa bhavo jimhata vankata kutilatati vuccati. Tasam patikkhepavasena ajimhatadika vutta. Khandhadhitthanadesana kata, khandhanam hi eta ajimhatadika, na 1- puggalassati. Evam sabbehipi imehi padehi purimanayena tinnam khandhanam, pacchimanayena vinnanakkhandhassati arupinam dhammanam nikkilesataya ujutakarova kathitoti veditabbo. Idani yvayam "ye va pana"ti appanavaro vutto, tena dhammuddesavare dassitanam yevapanakanamyeva sankhepato niddeso kathito hotiti. Niddesavarakatha nitthita. ---------------- Ettavata puccha samayaniddeso dhammuddeso appanati uddesavare catuhi paricchedehi, puccha samayaniddeso dhammuddeso appanati niddesavare catuhi paricchedehiti atthaparicchedapatimandito dhammavavatthanavaro nitthitova hoti.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 53 page 192-202. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=53&A=4808&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=4808&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=16              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=598              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=154              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=154              Contents of The Tipitaka Volume 34 http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]