บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
8. Ganikasuttavannana [58] Atthame dve pugati dve gana. Annatarissa ganikayati annataraya nagarasobhiniya. Sarattati sutthu ratta. Patibaddhacittati kilesavasena baddhacitta. Rajagahe kira ekasmim chanadivase bahu dhuttapurisa ganabandhanena vicaranta ekamekassa ekamekam vesim anetva uyyanam pavisitva chanakilam kilimsu. Tato parampi dve tayo chanadivase tam tamyeva vesim anetva chanakilam kilimsu. Athaparasmim chanadivase annepi dhutta tatheva chanakilam kilitukama vesiyo anenta purimadhuttehi pubbe anitam ekam vesim anenti. Itare tam disva "ayam amhakam pariggaho"ti ahamsu. Tepi tatheva ahamsu. Evam "amhakam pariggaho, amhakam pariggaho"ti kalaham vaddhetva panippaharadini akamsu. Tena vuttam "tena kho pana samayena rajagahe dve puga"tiadi. Tattha upakkamantiti paharanti. Maranampi nigacchantiti balavupakkamehi maranam upagacchanti, itarepi maranamattam maranappamanam dukkham papunanti. Etamattham viditvati etam kamesu gedham vivadamulam sabbanatthamulanti sabbakarato viditva. Imam udananti antadvaye ca majjhimaya patipattiya adinavanisamsavibhavanam imam udanam udanesi. Tattha yanca pattanti yam rupadipancakamagunajatam pattam "natthi kamesu doso"ti ditthim purakkhatva va apurakkhatva va etarahi laddham anubhuyyamanam--------------------------------------------------------------------------------------------- page376.
Yanca pattabbanti yanca kamagunajatameva "bhunjitabba kama, paribhunjitabba kama, asevitabba kama, patisevitabba kama, yo kame paribhunjati, so lokam vaddheti, yo lokam vaddheti, so bahum punnam pasavati"ti ditthim upanissaya tam anissajjitva katena kammuna anagate pattabbam anubhavitabbanca ubhayametam rajanukinnanti etam ubhayam pattam pattabbanca ragarajadihi anukinnam. Sampatte hi vatthukame anubhavanto ragarajena vokinno hoti, tattha pana sankilitthacittassa phale ayatim apanne domanassuppattiya dosarajena vokinno hoti, ubhayatthapi moharajena vokinno hoti, kassa panetam rajanukinnanti aha aturassanusikkhato"ti kamapatthanavasena kilesaturassa, tassa ca phalena dukkhaturassa ca ubhayatthapi patikarabhilasaya 1- kilesaphale anusikkhato. Tatha yanca pattanti yam acelakavattadivasena pattam 2- attaparitapanam. Yanca pattabbanti yam micchaditthikammasamadanahetu apayesu pattabbam phalam. Ubhayametam rajanukinnanti tadubhayam dukkharajanukinnam. Aturassati kayakilamathena dukkhaturassa. Anusikkhatoti micchaditthim, tassa samadayake puggale ca anusikkhato. Ye ca sikkhasarati ye hi yatha samadinnam silabbatadisankhatam sikkham sarato gahetva "imina samsare suddhi"ti kathita. Tenaha silabbatam jivitam brahmacariyam upatthanasarati. Tattha yam "na karomi"ti oramati, tam silam, visabhojanakicchacaranadikam vatam, sakabhakkhatadijivika jivitam, methunavirati brahmacariyam, etesam anutitthanam upatthanam, bhutapithakaparibhandadivasena 3- khandhadevasivadiparicaranam va upatthanam, evametehi yathavuttehi siladihi samsarasuddhi hotiti tani sarato gahetva thita samanabrahmana sikkhasara silabbatajivitabrahmacariyam @Footnote: 1 Si. phatikaranabhilasaya 2 Si. aturapattam 3 cha.Ma. bhutapindakaparibhandadivasena--------------------------------------------------------------------------------------------- page377.
"upatthanasara"ti veditabba. Ayameko antoti ayam silabbataparamasavasena attakilamathanuyogasankhato majjhimaya patipattiya uppathabhuto lamakatthena ca eko anto. Ayam dutiyo antoti ayam kamasukhallikanuyogo kamesu patabyatapattisankhato dutiyo vuttanayena anto. Iccete ubho antati kamasukhallikanuyogo attakilamathanuyogo ca iti ete ubho anta. Te ca kho etarahi patte, ayatim pattabbe ca kilesadukkharajanukinne kamagune attaparittapane ca allinehi kilesadukkhaturanam anusikkhantehi, sayanca kilesadukkhaturehi patipajjitabbatta lamaka uppathabhuta cati anta. Katasivaddhanati andhaputhujjanehi abhikankhitabbatthena katasisankhatanam tanhaavijjanam abhivaddhana. Katasiyo ditthim vaddhentiti ta pana katasiyo nanappakaram ditthim vaddhenti. Vatthukamesu assadanupassino hi te pajahitum asakkontassa tanhaavijjasahakarikaranam labhitva "natthi dinnan"tiadina 1- natthikaditthim akiriyaditthi ahetukaditthinca ganhapenti, attaparittapanam anuyuttassa pana avijjatanhasahakarikaranam labhitva "silena suddhi vatena suddhi"tiadina 2- attasuddhiabhilasena silabbataparamasaditthim ganhapenti. Sakkayaditthiya pana tesam paccayabhavo pakatoyeva. Evam antadvayupanissayena tanhaavijjanam ditthivaddhakata veditabba. Keci pana "katasiti pancannam khandhanam adhivacanan"ti vadanti. Tesam yadaggena tato antadvayato samsarasuddhi na hoti, tadaggena te upadanakkhandhe abhivaddhetiti adhippayo. Apare pana "katasivaddhana"ti padassa "aparaparam jaramaranehi sivatthikavaddhana"ti attham vadanti. Tehipi antadvayassa samsarasuddhihetubhavabhavoyeva vutto, katasiya pana ditthivaddhanakaranabhavo vattabbo. @Footnote: 1 abhi. san. 34/1221/279, abhi.vi. 35/938/457 @2 abhi. san. 34/1222/280, abhi.vi. 35/938458/--------------------------------------------------------------------------------------------- page378.
Ete te ubho ante anabhinnayati te ete yathavutte ubhopi ante ajanitva "ime anta te ca evamgahita evamanutthita evamgatika evamabhisamparaya"ti evam ajananahetu ajananakarana. "pannaya cassa disva asava parikkhina"tiadisu 1- viyassa hetuatthata datthabba. Oliyanti eketi eke kamasukhanuyogavasena sankocam apajjanti. Atidhavanti eketi eke attakilamathanuyogavasena atikkamanti. Kamasukhamanuyutta hi viriyassa akaranato kosajjavasena sammapatipattito sankocam apannatta oliyanti nama, attaparittapanamanuyutta pana kosajjam pahaya anupayena viriyarambham karonta sammapatipattiya atikkamanato atidhavanti nama, tadubhayampana tattha adinavadassanato. Tena vuttam "ubho ante anabhinnaya oliyanti eke atidhavanti eke"ti. Tattha tanhabhinandanavasena oliyanti, ditthabhinandanavasena atidhavantiti veditabbam. Atha va sassatabhinivesavasena oliyanti eke, ucchedabhinivesavasena atidhavanti eke. Gosiladivasena hi attaparittapanamanuyutta ekacce "iminaham silena va vatena va tapena va brahmacariyena va devo va bhavissami devannataro va, tattha nicco dhuvo sassato aviparinamadhammo sassatisamam tatheva thassami"ti sassatadassanam abhinivisanta samsare oliyanti nama, kamasukhamanuyutta pana ekacce yankinci katva indriyani santappetukama lokayatika viya tadanugunam ucchedadassanam abhinivisanta anupayena vattupacchedassa pariyesanato atidhavanti nama. Evam sassatucchedavasenapi oliyanatidhavanani veditabbani. Ye ca kho te abhinnayati ye ca kho pana ariyapuggala te yathavutte ubho ante "ime anta evamgahita evamanutthita evamgatika evamabhisamparaya"ti @Footnote: 1 abhi.pu. 36/204/189, an. navaka. 23/246(42)/472 (sya)--------------------------------------------------------------------------------------------- page379.
Abhivisitthena nanena vipassanasahitaya maggapannaya janitva majjhimapatipadam sammapatipanna, taya sammapatipattiya. Tatra ca nahesunti tatra tasmim antadvaye patita na ahesum, tam antadvayam pajahimsuti attho. Tena ca namannimsuti tena antadvayappahanena "mama idam antadvayappahanam aham antadvayam pahasim, imina antadvayappahanena seyyo"tiadina tanhaditthimanamannanavasena na amannimsu sabbamannananam sammadeva pahinatta. Ettha ca aggaphale 1- thite ariyapuggale sandhaya "tatra ca nahesum, tena ca namannimsu"ti atitakalavasena ayam desana pavatta, maggakkhane pana adhippete vattamanakalavaseneva vattabbam siya. Vattam tesam natthi pannapanayati ye evam pahinasabbamannana uttamapurisa, tesam anupadaparinibbutanam kammavipakakilesavasena tividhampi vattam natthi pannapanaya, vattamanakkhandhabhedato uddham anupadano viya jatavedo apannattikabhavameva gacchatiti attho. Atthamasuttavannana nitthita. --------------The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 375-379. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=26&A=8402&modeTY=2&pagebreak=1 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=8402&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=144 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=3689 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=3983 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=3983 Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]