ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 11 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.1)

page15.

"alankato kappitakesamassu"ti evamadisu 1- chedanam. "kappati dvangulakappo"ti evamadisu 2- vikapPo. "atthi kappo nipajjitun"ti evamadisu 3- leso. "kevalakappam veluvanam obhasetva"ti evamadisu 4- samantabhavo. Idha panassa samantabhavo atthoti adhippeto. Tasma kevalakappam jetavananti ettha "anavasesasamantato jetavanan"ti evamattho datthabbo. Obhasetvati vatthalankarasarirasamutthitaya abhaya pharitva, candima viya suriyo viya ca ekobhasam ekappajotam karitvati attho. Yenati bhummatthe karanavacanam. Yena bhagava tenupasankamiti tasma "yattha bhagava, tattha upasankami"ti evamettha attho datthabbo. Yena va karanena bhagava devamanussehi upasankamitabbo, tena karanena upasankamiti evamettha attho datthabbo. Kena ca karanena bhagava upasankamitabbo? nanappakaragunavisesa- dhigamadhippayena, sadhuphalupabhogadhippayena dijaganehi niccaphalitamaharukkho viya. Upasankamiti ca gatoti 5- vuttam hoti. Upasankamitvati upasankamanapariyosanadipanam. Athava evam gato 6- tato asannataratthanam bhagavato samipasankhatam gantvatipi vuttam hoti. Idani yenatthena loke aggapuggalassa upatthanam agata, tam pucachitukama dasanakhasamodhanasamujjalam anjalim sirasi patitthapetva ekamantam atthasi. Ekamantanti bhavanapumsakaniddeso "visamam candimasuriya parivattanti"tiadisu 7- viya. Tasma yatha thita ekamantam thita hoti, tatha atthasiti evamettha attho datthabbo. Bhummatthe va etam upayogavacanam. Atthasiti thanam kappesi. Pandita hi devamanussa garutthaniyam upasankamitva asanakusalataya ekamantam titthanti, ayanca devo tesam annataro, tasma ekamantam atthasi. Katham thito pana ekamantam thito hotiti? cha thanadose vajjetva. Seyyathidam? Atiduramaccasannam uparivatamunnatappadesam 8- atisammukhamatipacchati. Atidure @Footnote: 1 khu. vimana. 26/1094/121 pathamakundalivimana 2 vinaYu. cula. 7/446/286 @sattasatikakkhandhaka 3 an. atthaka. 23/185/345 yamakavagga @4 sam. saga. 15/94/61 dighalatthisutta 5 cha.Ma. gatati 6 cha.Ma., i. gata @7 an. catukka. 21/70/85 adhammikasutta 8 cha.Ma., i. uparivatam unnatappadesam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Thito hi sace kathetukamo hoti, uccasaddena kathetabbam hoti. Accasanne thito samghatanam 1- karoti. Uparivate thito sariragandhena badhati. Unnatappadese thito agaravam pakaseti. Atisammukha thito sace datthukamo hoti, cakkhuna cakkhum ahacca datthabbam hoti. Atipaccha thito sace datthukamo hoti, givam pasaretva datthabbam hoti. Tasma ayampi ete cha thanadose vajjetva atthasi. Tena vuttam "ekamantam atthasi"ti etadavocati etam avoca. Katham nuti karanapuccha. Bhagavato hi tinnoghabhavo dasasahassi lokadhatuya pakato, tenimissa devataya tattha kankha natthi, imina pana karanena "tinno"ti na janati, tena sa tam karanam pucchamana evamaha. Marisati devatanam piyasamudacaravacanametam, niddukkhati vuttam hoti. Yadi evam "yada kho te marisa sankuna sanku hadaye samagaccheyya, atha nam tvam janeyyasi `vassasahassam me niraye paccamanassa"ti 2- idam virujjhati. Na hi nirayikasatto niddukkho nama hoti. Kincapi na niddukkho, rulhisaddena pana evam vuccati. Pubbe kira pathamakappikanam niddukkhanam sukhasamappitanam esa voharo, aparabhage dukkham hotu va ma va, rulhisaddena ayam voharo vuccateva nippadumapi nirudakapi va pokkharani viya. Oghamatariti ettha cattaro ogha kamogho bhavogho ditthogho avijjoghoti. Tattha pancasu kamagunesu chandarago kamogho nama, ruparupabhavesu chandarago jhananikanti ca bhavogho nama, dvasatthi ditthiyo ditthogho nama, catusu saccesu ananam avijjogho nama. Tattha kamogho atthasu lobhasahagatesu cittuppadesu uppajjati, bhavogho catusu ditthigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppadesu uppajjati, ditthogho catusu ditthigatasampayuttesu cittuppadesu uppajjati, avijjogho sabbakusalesu uppajjati. @Footnote: 1 cha.Ma., i. samghattanam. 2 Ma.mu. 12/512/456 maratajjaniyasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Sabbopi cesa avahananatthena ca rasatthena ca oghoti veditabbo. Avahananatthenati adho gamanatthena. Ayam hi attano vasam gate satte adho gameti, nirayadibhedaya duggitayamyeva nibbatteti, uparibhavam va 1- nibbanam gantum adento adho tisu bhavesu catusu yonisu pancasu gatisu sattasu vinnanatthitisu navasu sattavasesu ca gametitipi attho. Rasatthenati mahantatthena. Maha heso kilesarasi avicito patthaya yava bhavagga patthato, yadidam pancasu kamagunesu chandarago nama. Sesesupi eseva nayo. Evamayam rasatthenapi oghoti veditabbo. Atariti imam catubbidhampi ogham kena nu tvam marisa karanena tinnoti pucchati. Athassa bhagava panham vissajjento appatittham khvahantiadimaha. Tattha appatitthanti appatitthahanto. Anayuhanti anayuhanto, avayamantoti attho. Iti bhagava guyham 2- paticchannam katva panham kathesi. Devatapi nam sutva "bahirakantava oghantaranta nama thatabbatathane titthanta taritabbatthane ayuhanta taranti, ayam pana evam 3- avicito 4- yava bhavagga vitthatam 5- kilesogham kilesarasim appatitthahanto anayuhanto atarinti aha. Kinnu kho etan"ti 6- vimatim pakkhanta 7- panhassa attham na annasi. Kim pana bhagavata yatha satta na jananti, evam kathanatthaya paramiyo puretva sabbannuta patividdhati? na etadatthaya patividdha, dve pana bhagavato desana niggahamukhena ca anuggahamukhena ca. Tattha ye panditamanino honti annatepi natasannino pancasata brahmanapabbajita viya, tesam mananiggahattham yatha na jananti, evam mulapariyayadisadisam dhammam deseti. Ayam niggahamukhena desana. Vuttampi cetam "niggayha niggayhaham ananda vakkhami, paggayha paggayhaham ananda vakkhami, yo saro, so thassati"ti. 8- Ye pana ujuka @Footnote: 1 Si.,Ma. uparibhavanca 2 cha.Ma. gulham, tika. gulhanti samvutanti @3 cha.Ma. evam-saddo na dissati @4 imasmim thane patthayati padam nattham manne sace tam atthi adimhi vuttena sameti @5 cha.Ma. patthatam 6 cha.Ma., i. kinnu kho etam, katham nukho etan"ti @7 Ma. vimatipakkhandha 8 Ma. upari. 14/196/167 mahasunnatasutta cha.Ma. @pavayha pavayhaham* ananda vakkhami,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Sikkhakama, tesam suvinneyyam katva akankheyyasuttadisadisam dhammam deseti, "abhirama tissa, abhirama tissa, ahamovadena ahamanuggahena ahamanusasaniya"ti 1- ca ne 2- samassaseti. Ayam anuggahamukhena desana. Ayam pana devaputto manatthaddho panditamani, evam kirassa ahosi:- aham ogham janami, tathagatassa oghatinnabhavam janami, "imina pana karanena tinno"ti ettakamattam na janami. Iti mayham natameva bahum, 3- appam annatam, tamaham kathitamattameva janissami. Kim hi nama tam bhagava vadeyya, yassaham attham na janeyyan"ti. 4- Atha sattha "ayam kilitthavattham viya rangajatam abhabbo imam manam appahaya desanam sampaticchitum, mananiggaham tavassa katva puna nicacittena pucchantassa pakasessami"ti paticchannam katva panham kathesi. Sopi nihatamano ahosi, sa cassa nihatamanata uttaripanhapucchaneneva veditabba. Tassa pana panhapucchanassa ayamattho:- katham pana tvam marisa appatittham anayuham oghamatari, yathaham janami, evamme kathehiti. Athassa bhagava kathento yadasvahantiadimaha. Tattha yadasvahanti yasmim kale aham. Sukaro nipatamattam. Yatha ca ettha, evam sabbapadesu. Samsidamiti paticchannam katva ataranto tattheva osidami. Nibbuyhamiti thatum asakkonto ativattami. Iti thane ca vayame ca dosam disva atitthanto avayamanto oghamatarinti evam bhagavata panho kathito. Devatayapi patividdho, na pana pakato, tassa pakatakaranattham 5- satta duka dassita. Kilesavasena hi santitthanto samsidati nama, abhisankharavasena ayuhanto nibbuyhati nama. Tanhaditthihi va santitthanto samsidati nama, avasesakilesananceva abhisankharananca vasena ayuhanto nibbuyhati nama. Tanhavasena va santitthanto samsidati nama, ditthivasena ayuhanto nibbuyhati nama, sassataditthiya va santitthanto samsidati nama, ucchedaditthiya ayuhanto nibbuyhati nama. Oliyanabhinivesa hi bhavaditthi, atidhavanabhinivesa vibhavaditthi. Linavasena va santitthanto samsidati nama, @Footnote: 1 sam. khandha 17/84/87 tissasutta 2 Si. jane, Ma. nesam 3 cha.Ma. bahu @4 Ma. janamiti 5 cha.Ma. pakatikaranattham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Uddhaccavasena ayuhanto nibbuyhati nama. Tatha kamasukhallikanuyogavasena santitthanto samsidati nama, attakilamathanuyogavasena ayuhanto nibbuyhati nama. Sabbakusalabhisankharavasena santitthanto samsidati nama, sabbalokiyakusalabhisankharavasena ayuhanto nibbuyhati nama. Vuttampi cetam "seyyathapi cunda ye keci akusala dhamma. Sabbe te adhobhagangamaniya, *- ye keci kusala dhamma, sabbe te uparibhagangamaniya"ti. 1- Imam panhavissajjanam sutvava devata sotapattiphale patitthaya tuttha pasanna attano tutthinca pasadanca pakasayanti tirassam vatati gathamaha. Tattha cirassanti cirassa kalassa accayenati attho. Ayam kira devata kassapasammasambuddham disva tassa parinibbanato patthaya antara annam buddham na ditthapubba, tasma ajja bhagavantam disva evamaha. Kim panimaya devataya ito pubbe sattha na ditthapubboti. Hotu 2- ditthapubbo va na va, 2- dassanam upadaya evam vattum vattati. Brahmananti bahitapapam khinasavabrahmanam. Parinibbutanti kilesanibbanena nibbutam. Loketi sattaloke. Visattikanti rupadisu arammanesu asattavisattatadihi karanehi visattika vuccati tanha, tam visattikam appatitthamanam anayuhamanam tinnam nittinnam uttinnam cirassam vata khinasavabrahmanam passamiti attho. Samanunno sattha ahositi tassa 3- devataya vacanam citteneva samanumodi, ekajjhasayo ahosi. Antaradhayiti abhisankhatakayam jahitva attano pakatiupadinnakakayasmimyeva 4- thatva laddhasa 5- laddhapatittha hutva dasabalam gandhehi ca malehi ca pujetva attano bhavanamyeva agamasiti. Saratthappakasiniya samyuttanikayatthakathaya oghataranasuttavannana nitthita. ------------------ @Footnote: 1 Ma.mu. 12/86/60 sallekhasutta 2-2 cha.Ma. ditthapubbo va hotu aditthapubbo va, @3 Si. taya 4 cha.Ma. pakatiupadinnakakayasmimyeva 5 Si. laddhassada


             The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 15-19. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=11&A=371&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=371&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]