ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

page257.

Tucchamanussa kammam katam tam samanakarananam dhammanam maggaphalanibbanasasananam va na anucchavikam tesam chavim chayam sundarabhavam na anveti nanugacchati athakho arakava tehi dhammehi ananucchavikattaeva ca ananulomikam tesam na anulometi athakho vilomam paccanikabhave thitam ananulomikattaeva ca apatirupam patirupam sadisam patibhagam na hoti athakho asadisamapatibhagameva apatirupattaeva ca assamanakam samananam kammam na hoti assamanakatta akappiyam yam hi samanakammam na hoti tam tesam na kappati akappiyatta akaraniyam na hi samananam yam na kappati tam karonti tancetam taya katam tasma ananucchavikam te moghapurisa katam .pe. Akaraniyanti. Katham hi namati kena nama karanena. Kinnama karanam passantoti vuttam hoti. Tato karanabhavam dassento parato nanu maya moghapurisatiadimaha. Tam sabbam vuttatthameva. Idani yasma yam tena papakammam katam tam vipaccamanam ativiya dukkhavipakam hoti tasmassa tam vipakam dassetum kataparadham viya puttam anukampaka matapitaro dayalukena cittena sudinnam paribhasanto varante moghapurisatiadimaha. Tattha asum sigham etassa visam agacchatiti asiviso. Ghoram candamassa visanti ghoraviso. Tassa asivisassa ghoravisassa. Pakkhittanti etassa varanti imina sambandho. Idisassa asivisassa mukhe angajatam varam pakkhittam. Sace pakkhittam bhaveyya varam siya sundaram sadhu sutthu siyati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Attho. Na tvevati na tveva varam na sundarameva na sadhueva na sutthueva. Esa nayo sabbattha. Kanhasappassati kalasappassa. Angarakasuyati angarapunnakupe angararasimhi va. Adittayati padittaya gahitaaggivannabhaya. Sampajjalitayati samantato pajjalitaya acciyo muncantiya. Sanjotibhutayati sappabhaya. Samantato utthitahi jalahi ekappabhaya samudayabhutayati vuttam hoti. Tam kissa hetuti yam maya vuttam varanti tam kissa hetu katarena karanenati ce. Maranam va nigaccheyyati yo tattha angajatam pakkhipeyya so maranam va nigaccheyya. Itonidananca kho .pe. Upapajjeyyati yam idam matugamassa angajate angajatappakkhipanam itonidanam tassa karako puggalo nirayam upapajjeyya. Evam kammassa mahasavajjatam dassento tam vigarahi na tassa dukkhagamanam icchamano. Tattha nama tvanti tasmim nama evarupe kamme evam mahasavajje samanepi tvam. Yam tvanti ettha yanti hilanatthe nipato. Tvanti tam saddassa vevacanam. Dvihipi yam va tam va hilitamavannatanti vuttam hoti. Asaddhammanti asatam nicajananam dhammam. Tehi sevitabbanti attho. Gamadhammanti gamanam dhammam. Gamavasikamanussanam dhammanti vuttam hoti. Vasaladhammanti papadhamme vassanti paggharantiti vasala tesam vasalanam hinapurisanam dhammam. Vasalam va kilesappaggharanakadhammam. Dutthullanti dutthu ca kilesasandusitam thullanca asukhumam anipunanti vuttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Hoti. Odakantikanti udakakiccam antikamavasanam assati odakantiko. Tam odakantikam. Rahassanti rahobhavam paticchanne okase uppajjanakam. Ayam hi dhammo jigucchaniyatta na sakka avikatum annesam dassanavisaye katum. Tena vuttam rahassanti. Dvayadvayasamapattinti dvihi dvihi samapajjitabbam. Dvayam dvayam samapattintipi patho. Dayadayasamapattintipi pathanti. Tam na sundaram. Samapajjissasiti etam tattha nama tvanti ettha vuttasamanasaddena yojetabbam samapajjissasi namati. Bahunam kho .pe. Adikatta pubbangamoti sasanam sandhaya vadati. Imasmim sasane tvam bahunam puggalanam akusalanam 1- dhammanam adikatta sabbapathamam karanato pubbangamo sabbapathamam etam maggam patipannatta dvaradado upayadassakoti vuttam hoti. Imam hi lesam laddha tava anusikkhamana bahu puggala nanappakarake makatiya methunapatisevanadike akusaladhamme karissantiti ayamettha adhippayo. Anekapariyayenati imehi ananucchavikantiadina nayena vuttehi bahuhi karanehi. Dubbharataya .pe. Kosajjassa avannam bhasitvati dubbharatadinam vatthubhutassa asamvarassa avannam nindam garaham bhasitvati attho. Yasma hi asamvare thitassa puggalassa atta dubbharatanceva dupposatanca apajjati tasma asamvaro dubbharata dupposatati ca vuccati. Yasma pana asamvare thitassa atta catusu paccayesu mahicchatam @Footnote: 1. ito param vasaddena bhavitabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Sineruppamanepi ca paccaye laddha asantutthitam apajjati tasma asamvaro mahicchata asantutthitati ca vuccati. Yasma ca asamvare thitassa atta ganasanganikaya ceva kilesasanganikaya ca samvattati kosajjanugato ca hoti atthakusitavatthuparipuriya samvattati tasma asamvaro sanganika ceva kosajjancati vuccati. Subharataya .pe. Viriyarambhassa vannam bhasitvati subharatadinam vatthubhutassa samvarassa ca vannam bhasitvati attho. Yasma hi asamvaram pahaya samvare thitassa atta subharo hoti suposo catusu paccayesu appicchatam nittanhabhavam apajjati ekamekasminca paccaye yathalabhayathabalayathasaruppavasena tippabhedaya santutthiya samvattati tasma samvaro subharata ceva suposata ca appiccho ca santuttho cati vuccati. Yasma pana asamvaram pahaya samvare thitassa atta kilesanam sallekhataya ceva niddhunanataya ca samvattati tasma samvaro sallekho ca dhuto cati vuccati. Yasma ca asamvaram pahaya samvare thitassa atta kayavacanam appasadikam appasadaniyam asantamasaruppam kayavaciduccaritam cittassa appasadikamappasadaniyam asantamasaruppam akusalavitakkattayanca anupagamma tabbiparitassa kayavacisucaritassa kusalavitakkattayasseva ca pasadikassa pasadaniyassa santassa saruppassa paripuriya samvattati tasma samvaro pasadikoti vuccati. Yasma pana asamvaram pahaya samvare thitassa atta sabbakilesapacayabhutaya vivattaya atthaviriyarambhavatthuparipuriya ca samvattati tasma samvaro apacayoceva viriyarambho cati vuccatiti. Bhikkhunam tadanucchavikam tadanulomikanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Tattha sannipatitanam bhikkhunam yam idani sikkhapadam pannapessati tassa anucchavikanceva anulomikanca yo cayam subharatadihi samvaro vutto tassa anucchavikanceva anulomikanceva samvarappahanapatisamyuttam asuttantanibaddham palivinimuttam okkantikadhammadesanam katvati attho. Bhagava kira idisesu thanesu pancavannakusumamalam karonto viya ratanadamam sajjento viya ye patikkhipanadhippaya asamvarabhirata te samparayikena vattabhayena tajjento anekappakaram adinavam dassento ye sikkhakama samvare thita te appekacce arahatte patitthapento appekacce anagamisakadagamisotapattiphalesu upanissayavirahitepi saggamagge patitthapento dighanikayappamanampi majjhimanikayappamanampi dhammadesanam karoti. Tam sandhayetam vuttam bhikkhunam tadanucchavikam tadanulomikam dhammim katham katvati. Tena hiti tena sudinnassa ajjhacarena karanabhutena. Sikkhapadanti ettha sikkhitabbati sikkha. Pajjate iminati padam. Sikkhaya padam sikkhapadam. Sikkhaya adhigamupayoti attho. Athava mulam nissayo patitthati vuttam hoti. Methunaviratiya methunasamvarassetam adhivacanam. Methunasamvaro hi tadannesam sikkhasankhatanam silavipassanajhanamaggadhammanam vuttatthavasena padatta idha sikkhapadanti adhippeto. Ayanca attho sikkhapadavibhange vuttanayena veditabbo. Apica tadatthadipakam vacanampi sikkhapadanti veditabbam. Vuttampi cetam sikkhapadanti yo tattha namakayo padakayo niruttikayo byanjanakayoti. Athava yatha anabhijjha dhammapadanti vutte

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Anabhijjha eko dhammakotthasoti attho hoti evamidhapi sikkhapadanti sikkhakotthaso sikkhaya eko padesotipi attho veditabbo. Dasa atthavase paticcati dasa karanavase sikkhapadappannattihetuadhigamaniye hitavisese paticca agamma arabbha. Dasannam hitavisesanam nippattim sampassamanoti vuttam hoti. Idani te dasa atthavase dassento sanghasutthutayatiadimaha. Tattha sanghasutthuta nama sanghassa sutthubhavo. Sutthu devati agatatthane viya sutthu bhanteti vacanasampaticchabhavo. Yo ca tathagatassa vacanam sampaticchati tassa tam digharattam hitaya sukhaya hoti. Tasma sanghassa sutthu bhanteti mama vacanasampaticchanattham pannapessami asampaticchane adinavam sampaticchane ca anisamsam dassetva na balakarena abhibhavitvati etamattham avikaronto aha sanghasutthutayati. Sanghaphasutayati sanghassa phasubhavaya sahajivitaya sukhaviharatthayati attho. Dummankunam puggalanam niggahayati dummanku nama dussilapuggala ye mankutam apadiyamanapi dukkhena apajjanti vitikkamam karonta va katva va na lajjanti tesam niggahatthaya. Te hi sikkhapade asati kim tumhehi dittham kim sutam kim amhehi katam katamasmim vatthusmim katamam apattim aropetva amhe nigganhathati sangham vihethessanti sikkhapade pana sati te sangho sikkhapadam dassetva dhammena vinayena satthu sasanena niggahessati. Tena vuttam dummankunam puggalanam niggahayati .pesalanam bhikkhunam phasuviharayati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Pesalanam bhikkhunam phasuviharatthaya. Piyasila hi bhikkhu kattabbakattabbam savajjanavajjam velam mariyadam ajananta sikkhattayaparipuriya ghatamana sanditthamana 1- kilamanti ubbalha honti kattabbakattabbam pana savajjanavajjam velam mariyadam natva sikkhattayaparipuriya ghatanta na kilamanti na ubbalha honti. Tena nesam sikkhapadappannapana phasuviharaya samvattati. Yo va dummankunam niggaho sveva etesam phasuviharo. Dussilapuggale nissaya hi uposatho na titthati pavarana na titthati sanghakammani nappavattanti samaggi na hoti. Bhikkhu anekagga uddesaparipucchakammatthanadini anuyunjitum na sakkonti. Dussilesu pana niggahitesu sabbopi ayam upaddavo na hoti tato pesala bhikkhu phasum viharanti. Evam pesalanam bhikkhunam phasuviharayati ettha dvidha attho veditabbo. Ditthadhammikanam asavanam samvarayati ditthadhammika asava nama asamvare thitena tasmimyeva attabhave pattabba panippaharadandappaharahatthacchedapadacchedaakittiayasavipatisaradayo dukkhavisesa. Iti imesam ditthadhammikanam asavanam samvaraya pidhanaya agamanamaggathakanayati attho. Samparayikanam asavanam patighatayati samparayika asava nama asamvare thitena katapapakammamulaka samparaye narakadisu pattabba dukkhavisesa tesam patighatatthaya. Patippassambhanatthaya vupasamanatthayati vuttam hoti. Appasannanam @Footnote: 1. sandiddhamanati bhaveyya diha samsayeti dhatuto nipphannatta pariyonaddhatitiadisu @nahadhatu viya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Va pasadayati sikkhapadappannattiya hi sati sikkhapadappannattim natva va yathapannattam patipajjamane bhikkhu disva va yepi appasanna panditamanussa te yani vata loke mahajanassa rajjanadussanamuyhanatthanani tehi ime samana sakyaputtiya araka virata viharanti dukkaram vata karonti bhariyam vata karontiti pasadam apajjanti vinayapitake potthakam disva micchaditthikativedi brahmano viya. Tena vuttam appasannanam va pasadayati. Pasannanam va bhiyyobhavayati yepi sasane pasanna kulaputta tepi sikkhapadappannattim va natva yathapannattam patipajjamane bhikkhu va disva aho ayya dukkarakarino ye yavajivam ekabhattam brahmacariyam vinayasamvaram anupalentiti bhiyyo bhiyyo pasidanti. Tena vuttam pasannanam va bhiyyobhavayati. Saddhammatthitiyati tividho saddhammo pariyattisaddhammo patipattisaddhammo adhigamasaddhammoti. Tattha pitakattayasangahitam sabbampi buddhavacanam pariyattisaddhammo nama. Terasa dhutangaguna cuddasa khandhakavattani dveasiti mahavattani silasamadhivipassanati ayam patipattisaddhammo nama. Cattaro ariyamagga cattari ca samannaphalani nibbanancati ayam adhigamasaddhammo nama. So sabbopi yasma sikkhapadappannattiya sati bhikkhu sikkhapadanca tassa vibhanganca tadatthajotanattham annanca buddhavacanam pariyapunanti yathapannattanca patipajjamana patipattim puretva patipattiya adhigantabbam lokuttaradhammam adhigacchanti tasma sikkhapadappannattiya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Ciratthitiko hoti. Tena vuttam saddhammatthitiyati. Vinayanuggahayati sikkhapadappannattiya hi sati samvaravinayo ca pahanavinayo ca samathavinayo ca pannattivinayo cati catubbidhopi vinayo anuggahito hoti upatthambhito supatthambhito. Tena vuttam vinayanuggahayati. Sabbaneva cetani padani sikkhapadam pannapessamiti imina vacanena saddhim yojetabbani. Tatrayam pathamapacchimapadayojana sanghasutthutaya sikkhapadam pannapessami .pe. Vinayanuggahaya sikkhapadam pannapessamiti. Apicettha yam sanghasutthu tam sanghaphasu yam sanghaphasu tam dummankunam puggalanam niggahayati evam sankhalikanayam yam sanghasutthu tam sanghaphasu yam sanghasutthu tam dummankunam puggalanam niggahayati evanca ekekapadamulakam dasakkhattum yojanam katva yam vuttam parivare 1- atthasatam dhammasatam dve niruttisatani ca cattari ca nanasatani atthavase pakaraneti tam sabbam veditabbam. Tam panetam yasma parivareyeva avibhavissati tasma idha na vannitanti. Evam sikkhapadappannattiya anisamsam dassetva tasmim sikkhapade bhikkhuhi kattabbakiccam dipento evanca pana bhikkhave imam sikkhapadam uddiseyyathati aha. Kim vuttam hoti. Bhikkhave imam pana maya iti sandassitanisamsam sikkhapadam evam patimokkhuddese @Footnote: 1. vi. pa. 8/357.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Uddiseyyatha ca pariyapuneyyatha ca dhareyyatha ca annesanca vaceyyathati. Atirekanayanattho hi ettha casaddo tenayamattho anito hotiti. Idani yam vuttam imam sikkhapadanti tam dassento yo pana bhikkhu methunam dhammam patiseveyya parajiko hoti asamvasoti aha. Evam mulacchejjavasena dalham katva pathamaparajike pannatte aparampi anuppannattatthaya makkativatthu udapadi. Tassuppattidipanatthametam vuttam evancidam bhagavata bhikkhunam sikkhapadam pannattam hotiti. Tassattho bhagavata bhikkhunam idam sikkhapadam evam pannattam hoti ca idanca annam vatthu udapaditi.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 257-266. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=1&A=5401&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=5401&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=10              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=316              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=340              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=340              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]