ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๗ ภาษาบาลี อักษรไทย พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๗ วินย. จุลฺลวคฺโค (๒)
                              วินยปิฏเก จุลฺลวคฺคสฺส
                                    ทุติโย ภาโค
                                        ------
                                ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธกํ
     [๑]   เตน  สมเยน  พุทฺโธ  ภควา  ราชคเห  วิหรติ  เวฬุวเน
กลนฺทกนิวาเป  ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู นหายมานา
รุกฺเข   กายํ   อุคฺฆํเสนฺติ   อูรุมฺปิ   พาหุมฺปิ  ๑-  อุรมฺปิ  ปิฏฺฐิมฺปิ  ฯ
มนุสฺสา   ปสฺสิตฺวา   ๒-  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  กถํ  หิ  นาม
สมณา   สกฺยปุตฺติยา   นหายมานา   รุกฺเข  กายํ  อุคฺฆํเสสฺสนฺติ  อูรุมฺปิ
พาหุมฺปิ   อุรมฺปิ  ปิฏฺฐิมฺปิ  เสยฺยถาปิ  มลฺลมุฏฺฐิกา  คามปูฏวาติ  ๓-  ฯ
อสฺโสสุํ    โข    ภิกฺขู    เตสํ   มนุสฺสานํ   อุชฺฌายนฺตานํ   ขียนฺตานํ
วิปาเจนฺตานํ ฯเปฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
     {๑.๑}   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ
สนฺนิปาตาเปตฺวา   ภิกฺขู   ปฏิปุจฺฉิ   สจฺจํ   กิร   ภิกฺขเว   ฉพฺพคฺคิยา
ภิกฺขู   นหายมานา   รุกฺเข   กายํ  อุคฺฆํเสนฺติ  อูรุมฺปิ  พาหุมฺปิ  อุรมฺปิ
ปิฏฺฐิมฺปีติ  ฯ  สจฺจํ  ภควาติ  ๔-  ฯ  วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ๕-
@เชิงอรรถ:  ยุ. พาหมฺปิ ฯ  ม. ยุ. รา. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. คามโมทฺทวาติ ฯ
@ยุ. คามโปทฺทวาติ ฯ  ยุ. อิติ น ทิสฺสติ ฯ  ยุ. อนนุจฺฉวิยํ ฯ
ภิกฺขเว    เตสํ    โมฆปุริสานํ    อนนุโลมิกํ    อปฺปฏิรูปํ   อสฺสามณกํ
อกปฺปิยํ   อกรณียํ  กถํ  หิ  นาม  เต  ภิกฺขเว  โมฆปุริสา  นหายมานา
รุกฺเข   กายํ   อุคฺฆํเสสฺสนฺติ   อูรุมฺปิ  พาหุมฺปิ  อุรมฺปิ  ปิฏฺฐิมฺปิ  เนตํ
ภิกฺขเว   อปฺปสนฺนานํ   วา   ปสาทาย   ฯเปฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ  กถํ
กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว  นหายมาเนน  [๑]- รุกฺเข กาโย
อุคฺฆํเสตพฺโพ โย อุคฺฆํเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู นหายมานา ถมฺเภ
กายํ   อุคฺฆํเสนฺติ   อูรุมฺปิ   พาหุมฺปิ   อุรมฺปิ   ปิฏฺฐิมฺปิ   ฯ   มนุสฺสา
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม  สมณา  สกฺยปุตฺติยา
นหายมานา   ถมฺเภ   กายํ   อุคฺฆํเสสฺสนฺติ   อูรุมฺปิ   พาหุมฺปิ   อุรมฺปิ
ปิฏฺฐิมฺปิ    เสยฺยถาปิ   มลฺลมุฏฺฐิกา   คามปูฏวาติ   ฯ   อสฺโสสุํ   โข
ภิกฺขู    เตสํ    มนุสฺสานํ    อุชฺฌายนฺตานํ    ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ
ฯเปฯ   อถโข   เต   ภิกฺขู   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
สจฺจํ   กิร   ภิกฺขเว   ฯเปฯ   สจฺจํ   ภควาติ   ฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ
กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว  นหายมาเนน  [๑]-  ถมฺเภ
กาโย อุคฺฆํเสตพฺโพ โย อุคฺฆํเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๓]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  นหายมานา
กุฑฺเฑ    กายํ   อุคฺฆํเสนฺติ   อูรุมฺปิ   พาหุมฺปิ   อุรมฺปิ   ปิฏฺฐิมฺปิ   ฯ
มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม   สมณา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ภิกฺขุนา ฯ
สกฺยปุตฺติยา   นหายมานา   กุฑฺเฑ  กายํ  อุคฺฆํเสสฺสนฺติ  อูรุมฺปิ  พาหุมฺปิ
อุรมฺปิ   ปิฏฺฐิมฺปิ   เสยฺยถาปิ   มลฺลมุฏฺฐิกา   คามปูฏวาติ   ฯเปฯ   น
ภิกฺขเว   นหายมาเนน   กุฑฺเฑ   กาโย  อุคฺฆํเสตพฺโพ  โย  อุคฺฆํเสยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  นหายมานา ๑-
อฏฺฐาเน    นหายนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ
ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ  ฯ  อสฺโสสุํ  โข  ภิกฺขู  เตสํ
มนุสฺสานํ    อุชฺฌายนฺตานํ    ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ   ฯเปฯ   อถโข
เต   ภิกฺขู   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว
ฯเปฯ   สจฺจํ   ภควาติ   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา  ธมฺมึ  กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ   น   ภิกฺขเว  นหายมาเนน  ๑-  อฏฺฐาเน  นหายิตพฺพํ  โย
นหาเยยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  คนฺธพฺพหตฺถเกน
นหายนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี  กามโภคิโนติ  ฯ  อสฺโสสุํ  โข  ภิกฺขู  เตสํ  มนุสฺสานํ
อุชฺฌายนฺตานํ   ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ   ฯเปฯ   อถโข   เต   ภิกฺขู
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว  คนฺธพฺพหตฺถเกน
นหายิตพฺพํ โย นหาเยยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  กุรุวินฺทกสุตฺติยา
นหายนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   กุรุวินฺทกสุตฺติยา   นหายิตพฺพํ   โย   นหาเยยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  วิคฺคยฺห ปริกมฺมํ
การาเปนฺติ    ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว  วิคฺคยฺห  ปริกมฺมํ  การาเปตพฺพํ  โย  การาเปยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  มลฺลเกน
นหายนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ   อถโข   เต  ภิกฺขู  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   มลฺลเกน   นหายิตพฺพํ
โย นหาเยยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน กจฺฉุโรคาพาโธ
โหติ  ฯ  ตสฺส  วินา  มลฺลกา  น ผาสุ โหติ ๑- ฯเปฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว คิลานสฺส อกตมลฺลกนฺติ ฯ
     [๑๐]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  ชราทุพฺพโล
นหายมาโน  น  สกฺโกติ  อตฺตโน  กายํ  อุปฆํเสตุํ  ๒-  ฯเปฯ  ภควโต
@เชิงอรรถ:  ม. น ตสฺส วินา มลฺลเกน ผาสุ โหติ ฯ  ม. ยุ. อุคฺฆํเสตุํ ฯ
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อุกฺกาสิกนฺติ ฯ
     [๑๑]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  ปิฏฺฐิปริกมฺมํ
กาตุํ   กุกฺกุจฺจายติ   ๑-  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ปุถุปาณิกนฺติ ฯ
     [๑๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู วลฺลิกํ ธาเรนฺติ ฯ
ฯเปฯ  ปามงฺคํ  ธาเรนฺติ  ฯ กณฺฐสุตฺตกํ ธาเรนฺติ ฯ กฏิสุตฺตกํ ธาเรนฺติ ฯ
โอวฏฺฏิกํ   ธาเรนฺติ  ฯ  กายุรํ  ธาเรนฺติ  ฯ  หตฺถาภรณํ  ธาเรนฺติ  ฯ
องฺคุลิมุทฺทิกํ     ธาเรนฺติ     ฯ     มนุสฺสา     อุชฺฌายนฺติ    ขียนฺติ
วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ  ฯ  อสฺโสสุํ  โข
ภิกฺขู    เตสํ    มนุสฺสานํ    อุชฺฌายนฺตานํ    ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ
ฯเปฯ   อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ
กิร  ภิกฺขเว  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  วลฺลิกํ  ธาเรนฺติ  ฯ ปามงฺคํ ธาเรนฺติ ฯ
กณฺฐสุตฺตกํ  ธาเรนฺติ  ฯ  กฏิสุตฺตกํ  ธาเรนฺติ  ฯ  โอวฏฺฏิกํ  ธาเรนฺติ ฯ
กายุรํ  ธาเรนฺติ  ฯ  หตฺถาภรณํ  ธาเรนฺติ  ฯ  องฺคุลิมุทฺทิกํ ธาเรนฺตีติ ฯ
สจฺจํ   ภควาติ  ฯเปฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ  กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ
น   ภิกฺขเว   วลฺลิกํ   ธาเรตพฺพํ   น   ปามงฺคํ   ธาเรตพฺพํ  ๒-  น
กณฺฐสุตฺตกํ    ธาเรตพฺพํ    น   กฏิสุตฺตกํ   ธาเรตพฺพํ   น   โอวฏฺฏิกํ
ธาเรตพฺพํ   น   กายุรํ   ธาเรตพฺพํ   น   หตฺถาภรณํ   ธาเรตพฺพํ  น
@เชิงอรรถ:  ม ยุ. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ปิฏฺฐิปริกมฺมํ กาตุํ กุกฺกุจฺจายนฺติ ฯ  ม. ยุ.
@วลฺลิกา ธาเรตพฺพา น ปามงฺโค ธาเรตพฺโพ ฯ
องฺคุลิมุทฺทิกํ ธาเรตพฺพํ ๑- โย ธาเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  ทีเฆ  เกเส
ธาเรนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ
คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น
ภิกฺขเว  ทีฆา  เกสา  ธาเรตพฺพา  โย  ธาเรยฺย  อาปตฺติ  ทุกฺกฏสฺส ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ทุมาสิกํ วา ทุวงฺคุลํ วาติ ฯ
     [๑๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู โกจฺเฉน เกเส
โอสเณฺหนฺติ   ฯ   ผณเกน  เกเส  โอสเณฺหนฺติ  ฯ  หตฺถผณเกน  เกเส
โอสเณฺหนฺติ   ฯ   สิตฺถเตลเกน   เกเส  โอสเณฺหนฺติ  ฯ  อุทกเตลเกน
เกเส   โอสเณฺหนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   โกจฺเฉน   เกสา   โอสเณฺหตพฺพา  น  ผณเกน
เกสา   โอสเณฺหตพฺพา   น   หตฺถผณเกน   เกสา   โอสเณฺหตพฺพา  น
สิตฺถเตลเกน    เกสา    โอสเณฺหตพฺพา    น   อุทกเตลเกน   เกสา
โอสเณฺหตพฺพา โย โอสเณฺหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๕]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อาทาเสปิ
อุทกปตฺเตปิ   มุขนิมิตฺตํ   โอโลเกนฺติ   ฯ   มมุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ
วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  อาทาเส  วา  อุทกปตฺเต วา
มุขนิมิตฺตํ โอโลเกตพฺพํ โย โอโลเกยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. น องฺคุลิมุทฺทิกา ธาเรตพฺพา ฯ
     [๑๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน  มุเข  วโณ
โหติ  ฯ  โส  ภิกฺขู  ปุจฺฉิ  กีทิโส  เม อาวุโส วโณติ ฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ
อีทิโส  ๑-  เต  อาวุโส  วโณติ  ฯ  โส น สทฺทหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อาพาธปฺปจฺจยา  อาทาเส  วา
อุทกปตฺเต วา มุขนิมิตฺตํ โอโลเกตุนฺติ ฯ
     [๑๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มุขํ อาลิมฺเปนฺติ ฯ
มุขํ  อุมฺมทฺเทนฺติ  ฯ  มุขํ จุณฺเณนฺติ ฯ มโนสิลกาย ๒- มุขํ ลญฺเจนฺติ ๓- ฯ
องฺคราคํ  กโรนฺติ  ฯ  มุขราคํ  กโรนฺติ  ฯ  องฺคราคมุขราคํ  กโรนฺติ ฯ
มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี
กามโภคิโนติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
มุขํ   อาลิมฺปิตพฺพํ   น   มุขํ   อุมฺมทฺทิตพฺพํ   น   มุขํ   จุณฺเณตพฺพํ  น
มโนสิลกาย   มุขํ   ลญฺเจตพฺพํ   น  องฺคราโค  กาตพฺโพ  น  มุขราโค
กาตพฺโพ   น   องฺคราคมุขราโค   กาตพฺโพ   โย   กเรยฺย   อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน จกฺขุโรคาพาโธ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อาพาธปฺปจฺจยา มุขํ อาลิมฺปิตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. เอทิโส ฯ  ม. ยุ. มโนสิลิกาย ฯ  ม ยุ. ลญฺเฉนฺติ ฯ
     [๑๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชคเห  คิรคฺคสมชฺโช  โหติ ฯ
ฉพฺพคฺคิยา    ภิกฺขู    คิรคฺคสมชฺชํ    ทสฺสนาย   อคมํสุ   ฯ   มนุสฺสา
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม  สมณา  สกฺยปุตฺติยา
นจฺจมฺปิ   คีตมฺปิ   วาทิตมฺปิ  ทสฺสนาย  คจฺฉิสฺสนฺติ  ๑-  เสยฺยถาปิ  คิหี
กามโภคิโนติ    ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น
ภิกฺขเว   นจฺจํ   วา   คีตํ   วา  วาทิตํ  วา  ทสฺสนาย  คนฺตพฺพํ  โย
คจฺเฉยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๐]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อายตเกน
คีตสฺสเรน   ธมฺมํ   คายนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ
ยเถว   มยํ   คายาม   เอวเมวิเม   นาม   ๒-  สมณา  สกฺยปุตฺติยา
อายตเกน   คีตสฺสเรน   ธมฺมํ  คายนฺตีติ  ฯ  อสฺโสสุํ  โข  ภิกฺขู  เตสํ
มนุสฺสานํ    อุชฺฌายนฺตานํ    ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ   ฯ   เย   เต
ภิกฺขู   อปฺปิจฺฉา   ฯเปฯ   เต   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ  กถํ
หิ  นาม  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อายตเกน  คีตสฺสเรน  ธมฺมํ  คายิสฺสนฺตีติ ฯ
อถโข   เต   ภิกฺขู   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ  กิร
ภิกฺขเว   ฯเปฯ   สจฺจํ   ภควาติ   ฯเปฯ   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ    ปญฺจิเม    ภิกฺขเว    อาทีนวา   อายตเกน   คีตสฺสเรน
ธมฺมํ   คายนฺตสฺส   อตฺตโนปิ   ๓-   ตสฺมึ   สเร   สารชฺชติ   ปเรปิ
ตสฺมึ     สเร     สารชฺชนฺติ    คหปติกาปิ    อุชฺฌายนฺติ    สรกุตฺตึปิ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อาคจฺฉิสฺสนฺติ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. อตฺตนาปิ ฯ
นิกามยมานสฺส     สมาธิสฺส     ภงฺโค     โหติ    ปจฺฉิมา    ชนตา
ทิฏฺฐานุคติมาปชฺชติ  ๑-  อิเม  โข  ภิกฺขเว  ปญฺจ  อาทีนวา  อายตเกน
คีตสฺสเรน   ธมฺมํ   คายนฺตสฺส   น   ภิกฺขเว   อายตเกน   คีตสฺสเรน
ธมฺโม คายิตพฺโพ โย คาเยยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  สรภญฺเญ  กุกฺกุจฺจายนฺติ ฯ
อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว
สรภญฺญนฺติ ฯ
     [๒๒]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  พาหิรโลมึ
อุณฺณึ   ธาเรนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   พาหิรโลมี   อุณฺณี   ธาเรตพฺพา  โย  ธาเรยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน  รญฺโญ  มาคธสฺส  เสนิยสฺส
พิมฺพิสารสฺส   อาราเม  อมฺพา  ผลิโน  ๒-  โหนฺติ  ฯ  รญฺญา  จ  ๓-
มาคเธน   เสนิเยน   พิมฺพิสาเรน   อนุญฺญาตํ   โหติ   ยถาสุขํ  อยฺยา
อมฺพํ    ปริภุญฺชนฺตูติ    ฯ    ฉพฺพคฺคิยา    ภิกฺขู    ตรุณญฺเญว   อมฺพํ
ปาตาเปตฺวา  ปริภุญฺชึสุ  ฯ  รญฺโญ  จ  มาคธสฺส  เสนิยสฺส  พิมฺพิสารสฺส
อมฺเพน   อตฺโถ  โหติ  ฯ  อถโข  ราชา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร
มนุสฺเส    อาณาเปสิ    คจฺฉถ    ภเณ    อารามํ    คนฺตฺวา   อมฺพํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ทิฏฺฐานุคตึ อาปชฺชติ ฯ  ยุ. ผลิตา ฯ  ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อาหรถาติ   ฯ   เอวํ   เทวาติ   โข  เต  มนุสฺสา  รญฺโญ  มาคธสฺส
เสนิยสฺส   พิมฺพิสารสฺส   ปฏิสฺสุตฺวา  อารามํ  คนฺตฺวา  อารามปาลํ  ๑-
เอตทโวจุํ  เทวสฺส  ภเณ  อมฺเพน  อตฺโถ  อมฺพํ  เทถาติ  ฯ  นตฺถยฺยา
อมฺพํ   ตรุณญฺเญว   อมฺพํ   ปาตาเปตฺวา   ภิกฺขู  ปริภุญฺชึสูติ  ฯ  อถโข
เต   มนุสฺสา   รญฺโญ   มาคธสฺส   เสนิยสฺส   พิมฺพิสารสฺส   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   สุปริภุตฺตํ  ภเณ  อยฺเยหิ  อมฺพํ  อปิจ  ภควตา  มตฺตา
วณฺณิตาติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  กถํ  หิ  นาม
สมณา  สกฺยปุตฺติยา  น  มตฺตํ  ชานิตฺวา  รญฺโญ  อมฺพํ  ปริภุญฺชิสฺสนฺตีติ ฯ
อสฺโสสุํ  โข  ภิกฺขู  เตสํ  มนุสฺสานํ  อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ
ฯเปฯ  อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ น ภิกฺขเว
อมฺพํ ปริภุญฺชิตพฺพํ โย ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน อญฺญตรสฺส ปูคสฺส สงฺฆภตฺตํ โหติ ฯ
สูเป   อมฺพเปสิกา   ๒-   ปกฺขิตฺตา   โหนฺติ  ฯ  ภิกฺขู  กุกฺกุจฺจายนฺตา
น   ปฏิคฺคณฺหนฺติ   ฯเปฯ   ปฏิคฺคณฺหถ   ภิกฺขเว   ปริภุญฺชถ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว อมฺพเปสิกนฺติ ฯ
     [๒๕]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ปูคสฺส  สงฺฆภตฺตํ
โหติ  ฯ  เตน  ปริยาปุณึสุ  อมฺพเปสิกํ  ๓-  กาตุํ ฯ ภตฺตคฺเค สกเลเหว
อมฺเพหิ   จรนฺติ  ๔-  ฯ  ภิกฺขู  กุกฺกุจฺจายนฺตา  น  ปฏิคฺคณฺหนฺติ  ฯเปฯ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อารามปาเล ฯ  ม. ยุ. อพฺพเปสิกาโย ฯ  ยุ. เปสิกํ ฯ  ม. เทนฺติ ฯ
ปฏิคฺคณฺหถ     ภิกฺขเว    ปริภุญฺชถ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปญฺจหิ
สมณกปฺเปหิ    ผลํ    ปริภุญฺชิตุํ    อคฺคิปริจิตํ    สตฺถปริจิตํ   นขปริจิตํ
อพีชํ    นิพฺพฏฺฏพีชญฺเญว   ๑-   ปญฺจมํ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อิเมหิ
ปญฺจหิ สมณกปฺเปหิ ผลํ ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ
     [๒๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  อหินา  ทฏฺโฐ
กาลกโต   โหติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  นห  ๒-
นูน  โส  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  [๓]-  จตฺตาริ  อหิราชกุลานิ เมตฺเตน จิตฺเตน
ผริ  ฯ  สเจ  หิ  โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ [๓]- จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน  ผเรยฺย  น  หิ  โส  ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ กเรยฺย ฯ
กตมานิ   จตฺตาริ   อหิราชกุลานิ   ฯ   วิรูปกฺขํ   อหิราชกุลํ  เอราปถํ
อหิราชกุลํ     ฉพฺยาปุตฺตํ     อหิราชกุลํ    กณฺหาโคตมกํ    อหิราชกุลํ
นห  ๒-  นูน  โส  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน  ผริ  ฯ  สเจ  หิ  โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ
เมตฺเตน  จิตฺเตน  ผเรยฺย  น  หิ  โส  ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ
กเรยฺย  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อิมานิ  จตฺตาริ  อหิราชกุลานิ เมตฺเตน
จิตฺเตน  ผริตุํ  อตฺตคุตฺติยา  อตฺตรกฺขาย  อตฺตปริตฺตาย  ๔-  ฯ  เอวญฺจ
ปน ภิกฺขเว กาตพฺพํ
     [๒๗]   วิรูปกฺเขหิ เม เมตฺตํ     เมตฺตํ เอราปเถหิ เม
          ฉพฺยาปุตฺเตหิ เม เมตฺตํ   เมตฺตํ กณฺหาโคตมเกหิ จ
@เชิงอรรถ:  ยุ. นิวฏฺฏพีชญฺเญว ฯ  ม. น หิ ฯ  ม. อิมานิ ฯ  ม. ยุ. รา.
@อตฺตปริตฺตํ กาตุํ ฯ
          อปาทเกหิ เม เมตฺตํ        เมตฺตํ ทิปาทเกหิ ๑- เม
          จตุปฺปเทหิ เม เมตฺตํ       เมตฺตํ พหุปฺปเทหิ เม
          มา มํ อปาทโก หึสิ         มา มํ หึสิ ทิปาทโก ฯ
          มา มํ จตุปฺปโท หึสิ        มา มํ หึสิ พหุปฺปโท ฯ
          สพฺเพ สตฺตา สพฺเพ ปาณา สพฺเพ ภูตา จ เกวลา
          สพฺเพ ภทฺรานิ ปสฺสนฺตุ    มา กิญฺจิ ปาปมาคมา ฯ
อปฺปมาโณ     พุทฺโธ     อปฺปมาโณ    ธมฺโม    อปฺปมาโณ    สงฺโฆ
ปมาณวนฺตานิ   สิรึสปานิ   ๒-   อหิ  วิจฺฉิกา  สตปที  อุณฺณานาภี  สรพู
มูสิกา   กตา  เม  รกฺขา  กตา  เม  ปริตฺตา  ๔-  ปฏิกฺกมนฺตุ  ภูตานิ
โสหํ นโม ภควโต นโม สตฺตนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธานนฺติ [๕]- ฯ
     [๒๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ อนภิรติยา ปีฬิโต
อตฺตโน  องฺคชาตํ  ฉินฺทิ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ ฯ ฯเปฯ
อญฺญมฺหิ   โส   ภิกฺขเว   โมฆปุริโส   ฉินฺทิตพฺพมฺหิ   ๖-   อญฺญํ  ฉินฺทิ
น   หิ  ๗-  ภิกฺขเว  อตฺตโน  องฺคชาตํ  ฉินฺทิตพฺพํ  ๘-  โย  ฉินฺเทยฺย
อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสาติ ฯ
     [๒๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชคหกสฺส  เสฏฺฐิสฺส  มหคฺฆสฺส
จนฺทนสารสฺส   จนฺทนคณฺฐี   อุปฺปนฺนา   โหติ   ฯ   อถโข  ราชคหกสฺส
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ทฺวิปาทเกหิ ฯ  ม. สิริสปานิ ฯ  ม. ยุ. อุณฺณนาภิ ฯ
@ ม. กตํ เม ปริตฺตํ ฯ  ยุ. อนุชานามิ ภิกฺขเว โลหิตํ โมเจตุํ ฯ
@ ยุ. เฉตพฺพมฺหิ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. เฉตพฺพํ ฯ
เสฏฺฐิสฺส    เอตทโหสิ    ยนฺนูนาหํ    อิมาย    จนฺทนคณฺฐิยา    ปตฺตํ
ลิขาเปยฺยํ   ๑-   ลิขญฺจ   ๒-   เม  ปริโภคํ  ภวิสฺสติ  ปตฺตญฺจ  ทานํ
ทสฺสามีติ   ฯ   อถโข   ราชคหโก   เสฏฺฐี  ตาย  จนฺทนคณฺฐิยา  ปตฺตํ
ลิขาเปตฺวา  สิกฺกายํ  อุฑฺฑิตฺวา  เวฬุคฺเค ๓- อาลคฺเคตฺวา เวฬุปรมฺปราย
วาหิตฺวา   ๔-   เอวมาห   โย   สมโณ  วา  พฺราหฺมโณ  วา  อรหา
เจว อิทฺธิมา จ ทินฺนํเยว ปตฺตํ โอหรตูติ ฯ
     [๓๐]   อถโข   ปูรโณ   กสฺสโป   เยน   ราชคหโก   เสฏฺฐี
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ราชคหกํ   เสฏฺฐึ   เอตทโวจ   อหํ   หิ
คหปติ   อรหา   เจว   อิทฺธิมา   จ   เทหิ   เม  ปตฺตนฺติ  ฯ  สเจ
ภนฺเต    อายสฺมา    อรหา   เจว   อิทฺธิมา   จ   ทินฺนํเยว   ปตฺตํ
โอหรตูติ   ฯ   อถโข   มกฺขลิ   โคสาโล   อชิโต   เกสกมฺพโล  ๕-
ปกุโธ     กจฺจายโน     สญฺชโย    เวฬฏฺฐปุตฺโต    ๖-    นิคฺคณฺโฐ
นาฏปุตฺโต    เยน    ราชคหโก   เสฏฺฐี   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
ราชคหกํ   เสฏฺฐึ   เอตทโวจ   อหํ  หิ  คหปติ  อรหา  เจว  อิทฺธิมา
จ   เทหิ   เม   ปตฺตนฺติ   ฯ   สเจ  ภนฺเต  อายสฺมา  อรหา  เจว
อิทฺธิมา จ ทินฺนํเยว ปตฺตํ โอหรตูติ ฯ
     [๓๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อายสฺมา  จ  มหาโมคฺคลฺลาโน
@เชิงอรรถ:  ม. เลขาเปยฺยํ ฯ  ม. ยุ. เลขญฺจ ฯ  ยุ. ปกฺขิปิตฺวา เวฬคฺเค ฯ
@ ม. ยุ. พนฺธิตฺวา ฯ  ยุ. เกสกมฺพลี ฯ  ยุ. เพลฏฺฐิปุตฺโต ฯ
อายสฺมา  จ  ปิณฺโฑลภารทฺวาโช  ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย
ราชคหํ   ปิณฺฑาย   ปาวิสึสุ   ฯ   อายสฺมาปิ   โข  ปิณฺโฑลภารทฺวาโช
อรหา  เจว  อิทฺธิมา  จ  ฯ  อายสฺมาปิ  โข  มหาโมคฺคลฺลาโน  อรหา
เจว   อิทฺธิมา  จ  ฯ  อถโข  อายสฺมา  ปิณฺโฑลภารทฺวาโช  อายสฺมนฺตํ
มหาโมคฺคลฺลานํ    เอตทโวจ   คจฺฉาวุโส   โมคฺคลฺลาน   เอตํ   ปตฺตํ
โอหร  ตุเยฺหโส  ปตฺโตติ  ฯ  อายสฺมาปิ  โข  โมคฺคลฺลาโน  อายสฺมนฺตํ
ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ    เอตทโวจ   คจฺฉาวุโส   ภารทฺวาช   เอตํ   ปตฺตํ
โอหร  ตุเยฺหโส  ปตฺโตติ  ๑-  ฯ  อถโข  อายสฺมา  ปิณฺโฑลภารทฺวาโช
เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา ตํ ปตฺตํ คเหตฺวา ติกฺขตฺตุํ ราชคหํ อนุปริยายิ ๒- ฯ
     [๓๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน ราชคหโก เสฏฺฐี สปุตฺตทาโร สเก
นิเวสเน   ฐิโต   โหติ   ปญฺชลิโก  นมสฺสมาโน  อิเธว  ภนฺเต  อยฺโย
ภารทฺวาโช   อมฺหากํ   นิเวสเน   ปติฏฺฐาตูติ   ฯ   อถโข   อายสฺมา
ปิณฺโฑลภารทฺวาโช   ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส   นิเวสเน   ปติฏฺฐาติ   ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. รา. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน ฯเปฯ ปาวิสึสุ ฯ
@อถโข อายสฺมา ปิณฺโฑลภารทฺวาโช อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ อายสฺมา
@โข โมคฺคลฺลาโน อรหา เจว อิทฺธิมา จ คจฺฉาวุโส โมคฺคลฺลาน เอตํ ปตฺตํ โอหร
@ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ฯ อายสฺมา โข ปิณฺโฑลภารทฺวาโช อรหา เจว อิทฺธิมา จ คจฺฉาวุโส
@ภารทฺวาช เอตํ ปตฺตํ โอหร ตุเยฺหโส ปตฺโตติ ฯ  ยุ. อนุปริยาสิ ฯ
อถโข     ราชคหโก     เสฏฺฐี     อายสฺมโต    ปิณฺโฑลภารทฺวาชสฺส
หตฺถโต     ปตฺตํ     คเหตฺวา    มหคฺฆสฺส    ขาทนียสฺส    ปูเรตฺวา
อายสฺมโต   ปิณฺโฑลภารทฺวาชสฺส   อทาสิ   ๑-   ฯ   อถโข  อายสฺมา
ปิณฺโฑลภารทฺวาโช  ตํ  ปตฺตํ  คเหตฺวา  อารามํ  อคมาสิ  ฯ อสฺโสสุํ โข
มนุสฺสา   อยฺเยน   กิร   ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน   ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส
ปตฺโต  โอหาริโตติ  ฯ  เต  จ มนุสฺสา อุจฺจาสทฺทา มหาสทฺทา อายสฺมนฺตํ
ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ    ปิฏฺฐิโต   ปิฏฺฐิโต   อนุพนฺธึสุ   ฯ   อสฺโสสิ   โข
ภควา   อุจฺจาสทฺทํ   มหาสทฺทํ  สุตฺวาน  อายสฺมนฺตํ  อานนฺทํ  อามนฺเตสิ
กึ   นุ   โข   โส   อานนฺท  อุจฺจาสทฺโท  มหาสทฺโทติ  ฯ  อายสฺมตา
ภนฺเต   ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน   ราชคหกสฺส  เสฏฺฐิสฺส  ปตฺโต  โอหาริโต
อสฺโสสุํ   โข   ภนฺเต   มนุสฺสา   อยฺเยน   กิร   ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน
ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส   ปตฺโต   โอหาริโตติ  เต  จ  ภนฺเต  มนุสฺสา
อุจฺจาสทฺทา    มหาสทฺทา    อายสฺมนฺตํ    ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ    ปิฏฺฐิโต
ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธา ๒- โส เอโส ภควา ๓- อุจฺจาสทฺโท มหาสทฺโทติ ฯ
     [๓๓]   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน  เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ
สนฺนิปาตาเปตฺวา    อายสฺมนฺตํ    ปิณฺโฑลภารทฺวาชํ    ปฏิปุจฺฉิ    สจฺจํ
กิร   ตยา   ภารทฺวาช  ราชคหกสฺส  เสฏฺฐิสฺส  ปตฺโต  โอหาริโตติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปาทาสิ ฯ  ยุ. อนุพทฺธา ฯ  ม. ยุ. ภนฺเต ภควา ฯ
สจฺจํ   ภควาติ   ฯ  วิครหิ  พุทฺโธ  ภควา  อนนุจฺฉวิกํ  ๑-  ภารทฺวาช
อนนุโลมิกํ   อปฺปฏิรูปํ   อสฺสามณกํ   อกปฺปิยํ   อกรณียํ   กถํ  หิ  นาม
ตฺวํ   ภารทฺวาช   ฉวสฺส   ทารุปตฺตสฺส  การณา  คิหีนํ  อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ
อิทฺธิปาฏิหาริยํ    ทสฺเสสฺสสิ    เสยฺยถาปิ    นาม    ๒-   ภารทฺวาช
มาตุคาโม   ฉวสฺส   มาสกรูปสฺส   การณา   โกปินํ  ทสฺเสติ  เอวเมว
โข  ตยา  ภารทฺวาช  ฉวสฺส  ทารุปตฺตสฺส  การณา คิหีนํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ
อิทฺธิปาฏิหาริยํ     ทสฺสิตํ    เนตํ    ภารทฺวาช    อปฺปสนฺนานํ    วา
ปสาทาย   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ
น    ภิกฺขเว    คิหีนํ    อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ   อิทฺธิปาฏิหาริยํ   ทสฺเสตพฺพํ
โย    ทสฺเสยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส   ภินฺทเถตํ   ภิกฺขเว   ทารุปตฺตํ
สกลิกํ  สกลิกํ  กริตฺวา  ๓-  ภิกฺขูนํ  อญฺชนปึสนํ  ๔-  เทถ น จ ภิกฺขเว
ทารุปตฺโต ธาเรตพฺโพ โย ธาเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๓๔]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวเจ
ปตฺเต    ธาเรนฺติ    โสวณฺณมยํ   รูปิยมยํ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต    เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   โสวณฺณมโย
ปตฺโต    ธาเรตพฺโพ    น    รูปิยมโย    ปตฺโต    ธาเรตพฺโพ   น
มณิมโย   ปตฺโต   ธาเรตพฺโพ   น   เวฬุริยมโย   ปตฺโต  ธาเรตพฺโพ
น   ผลิกมโย   ปตฺโต   ธาเรตพฺโพ   น  กํสมโย  ปตฺโต  ธาเรตพฺโพ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อนนุจฺฉวิยํ ฯ  ม. ยุ. อยํ สทฺโท นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. กตฺวา ฯ
@ ม. ยุ. อญฺชนุปปิสนํ ฯ
น   กาจมโย  ปตฺโต  ธาเรตพฺโพ  น  ติปุมโย  ปตฺโต  ธาเรตพฺโพ  น
สีสมโย   ปตฺโต   ธาเรตพฺโพ   น   ตมฺพโลหมโย  ปตฺโต  ธาเรตพฺโพ
โย   ธาเรยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  เทฺว  ปตฺเต
อโยปตฺตํ มตฺติกาปตฺตนฺติ ฯ
     [๓๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน ปตฺตมูลํ ฆํสิยติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปตฺตมณฺฑลนฺติ ฯ
     [๓๖]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวจานิ
ปตฺตมณฺฑลานิ   ธาเรนฺติ   โสวณฺณมยํ   รูปิยมยํ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต    เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   อุจฺจาวจานิ
ปตฺตมณฺฑลานิ    ธาเรตพฺพานิ    โย    ธาเรยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    เทฺว   ปตฺตมณฺฑลานิ   ติปุมยํ   สีสมยนฺติ   ฯ
พหลานิ   ปตฺตมณฺฑลานิ   ๑-   น   อจฺฉุปิยนฺติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ลิขิตุนฺติ  ฯ  วลี  ๒-  โหนฺติ ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว มกรทนฺตกํ ฉินฺทิตุนฺติ ฯ
     [๓๗]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  จิตฺรานิ
ปตฺตมณฺฑลานิ     ธาเรนฺติ     รูปกากิณฺณานิ     ภิตฺติกมฺมกตานิ    ๓-
ตานิ    รถิกายปิ   ทสฺเสนฺตา   อาหิณฺฑนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ  ฯ  ภควโต
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. มณฺฑลานิ ฯ  ยุ. วลึ ฯ  ยุ. รูปโกกิณฺณานิ ภติกมฺมกตานิ ฯ
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ    ฯ    น   ภิกฺขเว   จิตฺรานิ   ปตฺตมณฺฑลานิ
ธาเรตพฺพานิ     รูปกากิณฺณานิ     ภิตฺติกมฺมกตานิ     โย    ธาเรยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อนุชานามิ ภิกฺขเว ปกติมณฺฑลนฺติ ฯ
     [๓๘]   เตน  โข  ปน สมเยน ภิกฺขู โสทกํ ๑- ปตฺตํ ปฏิสาเมนฺติ ฯ
ปตฺโต   ทุสฺสติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
โสทโก    ๑-   ปตฺโต   ปฏิสาเมตพฺโพ   โย   ปฏิสาเมยฺย   อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส อนุชานามิ ภิกฺขเว โอตาเปตฺวา ปตฺตํ ปฏิสาเมตุนฺติ ฯ
     [๓๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  สอุทกํ ปตฺตํ โอตาเปนฺติ ฯ
ปตฺโต   ทุคฺคนฺโธ   โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น
ภิกฺขเว   สอุทโก   ปตฺโต   โอตาเปตพฺโพ   โย  โอตาเปยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   นิรุทกํ   ๒-   กตฺวา   โอตาเปตฺวา
ปตฺตํ ปฏิสาเมตุนฺติ ฯ
     [๔๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อุเณฺห  ปตฺตํ  นิทหนฺติ  ฯ
ปตฺตสฺส   วณฺโณ   ทุสฺสติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  น
ภิกฺขเว    อุเณฺห    ปตฺโต    นิทหิตพฺโพ    โย   นิทเหยฺย   อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    มุหุตฺตํ    อุเณฺห    โอตาเปตฺวา
ปตฺตํ ปฏิสาเมตุนฺติ ฯ
     [๔๑]   เตน   โข  ปน  สมเยน  สมฺพหุลา  ปตฺตา  อชฺโฌกาเส
อนาธารา  นิกฺขิตฺตา  โหนฺติ  ฯ  วาตมณฺฑลิกาย  อาวฏฺฏิตฺวา  ๓- ปตฺตา
@เชิงอรรถ:  ยุ. สอุทโก ฯ  ม. ยุ. โวทกํ ฯ  ม. อาวฏฺเฏตฺวา ฯ
ภิชฺชึสุ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ปตฺตาธารกนฺติ ฯ
     [๔๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  มิฒนฺเต  ปตฺตํ นิกฺขิปนฺติ ฯ
ปริวฏฺฏิตฺวา    ปตฺโต    ภิชฺชติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   มิฒนฺเต   ปตฺโต   นิกฺขิปิตพฺโพ  โย  นิกฺขิเปยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู   ปริภณฺฑนฺเต  ปตฺตํ
นิกฺขิปนฺติ   ฯ   ปริวฏฺฏิตฺวา  ๑-  ปตฺโต  ภิชฺชติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   ปริภณฺฑนฺเต   ปตฺโต   นิกฺขิปิตพฺโพ
โย นิกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน ภิกฺขู ฉมายํ ๒- ปตฺตํ นิกฺกุชฺชนฺติ ฯ
โอฏฺโฐ   ฆํสิยติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว    ติณสนฺถารกนฺติ   ฯ   ติณสนฺถารโก   อุปจิกาหิ   ขชฺชติ   ฯ
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  โจฬกนฺติ  ฯ
โจฬกํ   อุปจิกาหิ   ขชฺชติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปตฺตมาฬกนฺติ    ฯ   ปตฺตมาฬกา   ปริปติตฺวา
ปตฺโต   ภิชฺชติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว  ปตฺตกุณฺโฑลิกนฺติ  ฯ  ปตฺตกุณฺโฑลิกาย  ปตฺโต  อุคฺฆํสิยติ  ๓-  ฯ
ภควโต     เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ    ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปริปติตฺวา ฯ  ม. ยุ. ฉมาย ฯ  ม. ยุ. ฆํสิยติ ฯ
ปตฺตตฺถวิกนฺติ    ฯ   อํสวทฺธโก   น   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อํสวทฺธกํ พนฺธนสุตฺตกนฺติ ฯ
     [๔๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ภิตฺติขีเลปิ  นาคทนฺตเกปิ
ปตฺตํ   ลคฺเคนฺติ   ฯ  ปริปติตฺวา  ปตฺโต  ภิชฺชติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   ปตฺโต  ลคฺเคตพฺโพ  โย  ลคฺเคยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  มญฺเจ  ปตฺตํ  นิกฺขิปนฺติ ฯ
สติสมฺโมสา    นิสีทนฺตา   โอตฺถริตฺวา   ปตฺตํ   ภินฺทนฺติ   ฯ   ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  มญฺเจ  ปตฺโต  นิกฺขิปิตพฺโพ
โย นิกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ปีเฐ  ปตฺตํ  นิกฺขิปนฺติ  ฯ
สติสมฺโมสา    นิสีทนฺตา   โอตฺถริตฺวา   ปตฺตํ   ภินฺทนฺติ   ฯ   ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว  ปีเฐ  ปตฺโต  นิกฺขิปิตพฺโพ
โย นิกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  องฺเก  ปตฺตํ  นิกฺขิปนฺติ ฯ
สติสมฺโมสา   อุฏฺฐหนฺติ  ๑-  ฯ  ปริปติตฺวา  ปตฺโต  ภิชฺชติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  องฺเก  ปตฺโต  นิกฺขิปิตพฺโพ
โย นิกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๔๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ฉตฺเต  ปตฺตํ  นิกฺขิปนฺติ ฯ
วาตมณฺฑลิกาย   ฉตฺตํ   อุกฺขิปิยติ   ฯ   ปริปติตฺวา   ปตฺโต  ภิชฺชติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ยุ. วุฏฺฐหนฺติ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว  ฉตฺเต  ปตฺโต
นิกฺขิปิตพฺโพ โย นิกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕๐]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู   ปตฺตหตฺถา  กวาฏํ
ปณาเมนฺติ   ฯ   กวาเฏ  ๑-  อาวฏฺฏิตฺวา  ปตฺโต  ภิชฺชติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   ปตฺตหตฺเถน   ภิกฺขุนา
กวาฏํ ปณาเมตพฺพํ โย ปณาเมยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ตุมฺพกฏาเหน  ๒- ปิณฺฑาย
จรนฺติ   ฯ   มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ
ติตฺถิยาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ น ภิกฺขเว ตุมฺพกฏาเหน ๒-
ปิณฺฑาย จริตพฺพํ โย จเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕๒]   เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ฆฏิกฏาเหน ๓- ปิณฺฑาย จรนฺติ ฯ
มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  ติตฺถิยาติ  ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  ฆฏิกฏาเหน  ๓-
ปิณฺฑาย จริตพฺพํ โย จเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕๓]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  สพฺพปํสุกูลิโก
โหติ    ฯ   โส   ฉวสีสสฺส   ปตฺตํ   ธาเรติ   ฯ   อญฺญตรา   อิตฺถี
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. กวาโฏ ฯ  ม. ยุ. ตุมฺพกฏาเห ฯ  ยุ. ฆฏิกฏาเห ฯ
ปสฺสิตฺวา   ภีตา   วิสฺสรมกาสิ   อพฺภุมฺเม   ปิสาโจ  วตายนฺติ  ๑-  ฯ
มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม   สมณา
สกฺยปุตฺติยา   ฉวสีสสฺส  ปตฺตํ  ธาเรสฺสนฺติ  เสยฺยถาปิ  ปิสาจิลฺลิกาติ  ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  ฉวสีสสฺส  ปตฺโต
ธาเรตพฺโพ   โย   ธาเรยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส   น   จ   ภิกฺขเว
สพฺพปํสุกูลิเกน ภวิตพฺพํ โย ภเวยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๕๔]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  จลกานิปิ  อฏฺฐิกานิปิ
อุจฺฉิฏฺโฐทกํปิ    ปตฺเตน   นีหรนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ
วิปาเจนฺติ     ยสฺมึเยวิเม    สมณา    สกฺยปุตฺติยา    ภุญฺชนฺติ    โส
ว   เนสํ   ปฏิคฺคโหติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น
ภิกฺขเว   จลกานิ   วา   อฏฺฐิกานิ   วา   อุจฺฉิฏฺโฐทกํ   วา  ปตฺเตน
นีหริตพฺพํ     โย     นีหเรยฺย     อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ
ภิกฺขเว ปฏิคฺคหนฺติ ฯ
     [๕๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน ภิกฺขู หตฺเถน จีวรํ วิผาเลตฺวา ๒-
จีวรํ   สิพฺเพนฺติ   ฯ   จีวรํ  วิโลมํ  ๓-  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สตฺถกํ นมตกนฺติ ฯ
     [๕๖]   เตน   โข   ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  ทณฺฑสตฺถกํ  อุปฺปนฺนํ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ยุ. วตมนฺติ ฯ  ม. หตฺเถน วิปาเลตฺวา ฯ ยุ. หตฺเถน วิปาเฏตฺวา ฯ
@ ม. วิโลมิกํ ฯ
ทณฺฑสตฺถกนฺติ ฯ
     [๕๗]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวเจ
สตฺถกทณฺเฑ   ธาเรนฺติ   โสวณฺณมยํ   รูปิยมยํ   ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต    เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   อุจฺจาวจา
สตฺถกทณฺฑา    ธาเรตพฺพา    โย    ธาเรยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อฏฺฐิมยํ   ทนฺตมยํ   วิสาณมยํ   นฬมยํ   เวฬุมยํ
กฏฺฐมยํ ชตุมยํ ผลมยํ โลหมยํ สงฺขนาภิมยนฺติ ฯ
     [๕๘]   เตน    โข    ปน   สมเยน   ภิกฺขู   กุกฺกุฏปตฺเตนปิ
เวฬุเปสิกายปิ   จีวรํ   สิพฺพนฺติ  ฯ  จีวรํ  ทุสฺสิพฺพิตํ  โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  สูจินฺติ  ฯ  สูจิโย
กณฺณกิตาโย   โหนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   สูจินาฬิกนฺติ   ฯ
นาฬิกายปิ    กณฺณกิตาโย    โหนฺติ    ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว
กิณฺเณน    ปูเรตุนฺติ    ฯ    กิณฺเณปิ    กณฺณกิตาโย   โหนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว  สตฺตุยา  ๑-  ปูเรตุนฺติ  ฯ  สตฺตุยาปิ  กณฺณกิตาโย
โหนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  สริตกนฺติ  ฯ  สริตเกปิ  กณฺณกิตาโย
โหนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มธุสิตฺถเกน   สาเรตุนฺติ   ฯ
สริตกมฺปิ ปริภิชฺชติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สริตสิปาฏิกนฺติ ๒- ฯ
     [๕๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ตตฺถ  ตตฺถ  ขีลํ นิขณิตฺวา
@เชิงอรรถ:  ยุ. รา. สตฺถุยา ฯ  ม. สริตกสิปาฏิกนฺติ ฯ
สมฺพนฺธิตฺวา   จีวรํ   สิพฺเพนฺติ   ฯ   จีวรํ   วิกณฺณํ  โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   กฐินํ  กฐินรชฺชุํ
ตตฺถ    ตตฺถ    โอพนฺธิตฺวา   จีวรํ   สิพฺเพตุนฺติ   ฯ   วิสเม   กฐินํ
ปตฺถรนฺติ   ฯ   กฐินํ   ปริภิชฺชติ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว  วิสเม  กฐินํ
ปตฺถริตพฺพํ    โย    ปตฺถเรยฺย    อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺสาติ   ฯ   ฉมายํ
กฐินํ   ปตฺถรนฺติ   ฯ   กฐินํ  ปํสุกิตํ  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ติณสนฺถารกนฺติ    ฯ    กฐินสฺส    อนฺโต   ชิรติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    อนุวาตํ    ปริภณฺฑํ    อาโรเปตุนฺติ   ฯ   กฐินํ   นปฺปโหติ
ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ทณฺฑกฐินํ  วิทลกํ  ๑-  สลากํ  วินทฺธนรชฺชุํ
วินทฺธนสุตฺตกํ   วินทฺธิตฺวา   ๒-   จีวรํ   สิพฺเพตุนฺติ  ฯ  สุตฺตนฺตริกาโย
วิสมา   โหนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   กฬิมฺพกนฺติ  ฯ  สุตฺตา
วงฺกา โหนฺติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โมฆสุตฺตกนฺติ ฯ
     [๖๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อโธเตหิ  ปาเทหิ  กฐินํ
อกฺกมนฺติ    ฯ   กฐินํ   ทุสฺสติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ
ฯเปฯ    น   ภิกฺขเว   อโธเตหิ   ปาเทหิ   กฐินํ   อกฺกมิตพฺพํ   โย
อกฺกเมยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๖๑]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อลฺเลหิ  ปาเทหิ  กฐินํ
อกฺกมนฺติ    ฯ   กฐินํ   ทุสฺสติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปิทลกํ ฯ  ยุ. วินนฺธรชฺชุํ วินนฺธนสุตฺตกํ วินนฺธิตฺวา ฯ
ฯเปฯ    น    ภิกฺขเว   อลฺเลหิ   ปาเทหิ   กฐินํ   อกฺกมิตพฺพํ   โย
อกฺกเมยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๖๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู สอุปาหนา กฐินํ อกฺกมนฺติ ฯ
กฐินํ   ทุสฺสติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
สอุปาหเนน     กฐินํ     อกฺกมิตพฺพํ     โย    อกฺกเมยฺย    อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๖๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  จีวรํ  สิพฺเพนฺตา องฺคุลิยา
ปฏิคฺคณฺหนฺติ   ฯ   องฺคุลิโย   ทุกฺขา   โหนฺติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปฏิคฺคหนฺติ ฯ
     [๖๔]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวเจ
ปฏิคฺคเห   ธาเรนฺติ   โสวณฺณมยํ   รูปิยมยํ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   อุจฺจาวจา   ปฏิคฺคหา
ธาเรตพฺพา     โย    ธาเรยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ
ภิกฺขเว อฏฺฐิมยํ ฯเปฯ สงฺขนาภิมยนฺติ ฯ
     [๖๕]   เตน โข ปน สมเยน สูจิโยปิ สตฺถกาปิ ปฏิคฺคหาปิ นสฺสนฺติ ฯ
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว อาเวสนวิตฺถกนฺติ ฯ
อาเวสนวิตฺถเก  สมากุลา  โหนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปฏิคฺคหตฺถวิกนฺติ   ฯ   อํสวทฺธโก   น   โหติ
ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อํสวทฺธกํ พนฺธนสุตฺตกนฺติ ฯ
     [๖๖]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อชฺโฌกาเส  ๑-  จีวรํ
สิพฺเพนฺตา    สีเตนปิ    อุเณฺหนปิ   กิลมนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ    ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   กฐินสาลํ   กฐินมณฺฑปนฺติ   ฯ
กฐินสาลา   นีจวตฺถุกา   โหติ   ฯ   อุทเกน  โอตฺถริยนฺติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ  กาตุนฺติ  ฯ
จโย   ปริปตติ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ
สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว      ตโย      โสปาเณ      อิฏฺฐกาโสปาณํ     สิลาโสปาณํ
ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา    ปริปตนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     [๖๗]   เตน   โข  ปน  สมเยน  กฐินสาลาย  ติณจุณฺณํ  ปริปตติ
ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา  ๒-  อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ  กาตุํ
เสตวณฺณํ   กาฬวณฺณํ   เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ  มกรทนฺตกํ
ปญฺจปฏฺฐิกํ จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๖๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน ภิกฺขู จีวรํ สิพฺเพตฺวา ตตฺเถว กฐินํ
อุชฺฌิตฺวา   ปกฺกมนฺติ   ฯ   อุนฺทูเรหิปิ   อุปจิกาหิปิ  ขชฺชติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  กฐินํ  สงฺฆริตุนฺติ  ฯ
กฐินํ    ปริภิชฺชติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โคฆํสิกาย   กฐินํ
สงฺฆริตุนฺติ    ฯ    กฐินํ    วินิเวฐิยติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อพฺโภกาเส ฯ  ยุ. โอคุมฺเผตฺวา ฯ
พนฺธนรชฺชุนฺติ ฯ
     [๖๙]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  กุฑฺเฑปิ  ถมฺเภปิ  กฐินํ
อุสฺสาเปตฺวา   ปกฺกมนฺติ   ฯ   ปริปติตฺวา   กฐินํ   ภิชฺชติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ภิตฺติขีเล  วา นาคทนฺตเก
วา ลคฺเคตุนฺติ ฯ
     [๗๐]   อถโข   ภควา   ราชคเห   ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
เวสาลี   เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ   ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู
สูจิกมฺปิ    สตฺถกมฺปิ    เภสชฺชมฺปิ    ปตฺเตน   อาทาย   คจฺฉนฺติ   ฯ
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว เภสชฺชตฺถวิกนฺติ ฯ
อํสวทฺธโก   ๑-   น  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อํสวทฺธกํ  ๑-
พนฺธนสุตฺตกนฺติ ฯ
     [๗๑]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  อุปาหนาโย
กายพนฺธเนน   ๒-   พนฺธิตฺวา   คามํ   ปิณฺฑาย   ปาวิสิ  ฯ  อญฺญตโร
อุปาสโก   ตํ   ภิกฺขุํ   อภิวาเทนฺโต   อุปาหนาโย  สีเสน  ฆฏฺเฏสิ  ฯ
โส  ภิกฺขุ  มงฺกุ  อโหสิ  ฯ  อถโข  โส  ภิกฺขุ  อารามํ  คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ
เอตมตฺถํ  อาโรเจสิ  ฯ  ภิกฺขู  ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว  อุปาหนตฺถวิกนฺติ  ฯ  อํสวทฺธโก  ๑-  น  โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว อํสวทฺธกํ ๑- พนฺธนสุตฺตกนฺติ ฯ
     [๗๒]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อนฺตรามคฺเค  อุทกํ  อกปฺปิยํ
โหติ   ฯ   ปริสฺสาวนํ  น  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. อํสพทฺธ ... ฯ  ยุ. กายพนฺธเน ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว   ปริสฺสาวนนฺติ   ฯ   โจฬกํ   นปฺปโหติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   กฏจฺฉุปริสฺสาวนนฺติ   ฯ   โจฬกํ   นปฺปโหติ   ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ธมฺมกรกนฺติ ฯ
     [๗๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  เทฺว  ภิกฺขู  โกสเลสุ  ชนปเทสุ
อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา   โหนฺติ   ฯ   เอโก  ภิกฺขุ  อนาจารํ  อาจรติ  ฯ
ทุติโย   ภิกฺขุ   ตํ   ภิกฺขุํ   เอตทโวจ   มา   อาวุโส   เอวรูปมกาสิ
เนตํ   กปฺปตีติ   ฯ   โส   ตสฺมึ  อุปนทฺธิ  ๑-  ฯ  อถโข  โส  ภิกฺขุ
ปิปาสาย   ปีฬิโต   อุปนทฺธํ  ๒-  ภิกฺขุํ  เอตทโวจ  เทหิ  เม  อาวุโส
ปริสฺสาวนํ   ปานียํ  ปิวิสฺสามีติ  ฯ  อุปนทฺโธ  ๓-  ภิกฺขุ  น  อทาสิ  ฯ
โส   ภิกฺขุ   ปิปาสาย   ปีฬิโต   กาลมกาสิ   ฯ   อถโข   โส  ภิกฺขุ
อารามํ   คนฺตฺวา   ภิกฺขูนํ   เอตมตฺถํ   อาโรเจสิ   ฯ   กึ  ปน  ตฺวํ
อาวุโส   ปริสฺสาวนํ   ยาจิยมาโน   น   อทาสีติ  ฯ  เอวมาวุโสติ  ฯ
เย   เต   ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา  ฯเปฯ  เต  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ
กถํ   หิ   นาม  ภิกฺขุ  ปริสฺสาวนํ  ยาจิยมาโน  น  ทสฺสตีติ  ฯ  อถโข
เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
     [๗๔]   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน  เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ
สนฺนิปาตาเปตฺวา   ตํ  ภิกฺขุํ  ปฏิปุจฺฉิ  สจฺจํ  กิร  ตฺวํ  ภิกฺขุ  ปริสฺสาวนํ
ยาจิยมาโน   น   อทาสีติ   ฯ   สจฺจํ   ภควาติ   ฯ   วิครหิ  พุทฺโธ
ภควา    อนนุจฺฉวิกํ    ๔-    เต   โมฆปุริส   อนนุโลมิกํ   อปฺปฏิรูปํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. รา. อุปนนฺธิ ฯ  ม. ยุ. รา. อุปนนฺธํ ฯ  ม. ยุ. รา. อุปนนฺธี ฯ
@ ยุ. อนนุจฺฉริยํ ฯ
อสฺสามณกํ   อกปฺปิยํ  อกรณียํ  กถํ  หิ  นาม  ตฺวํ  โมฆปุริส  ปริสฺสาวนํ
ยาจิยมาโน   น   ทสฺสสิ   เนตํ  โมฆปุริส  อปฺปสนฺนานํ  วา  ปสาทาย
ฯเปฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ  กถํ  กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ น ภิกฺขเว อทฺธาน-
มคฺคปฏิปนฺเนน   ภิกฺขุนา   ปริสฺสาวนํ   ยาจิยมาเนน  น  ทาตพฺพํ  โย
น ทเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส น จ ภิกฺขเว อปริสฺสาวนเกน อทฺธานมคฺโค ๑-
ปฏิปชฺชิตพฺโพ  โย  ปฏิปชฺเชยฺย  อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส สเจ น โหติ ปริสฺสาวนํ
วา  ธมฺมกรโก  วา  สงฺฆาฏิกณฺโณปิ  อธิฏฺฐาตพฺโพ  อิมินา ปริสฺสาเวตฺวา
ปิวิสฺสามีติ ฯ
     [๗๕]   อถโข  ภควา  อนุปุพฺเพน  จาริกญฺจรมาโน  เยน  เวสาลี
ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา เวสาลิยํ วิหรติ มหาวเน กูฏาคารสาลายํ ฯ
     [๗๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน ภิกฺขู นวกมฺมํ กโรนฺติ ฯ ปริสฺสาวนํ
น   สมฺมติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ทณฺฑปริสฺสาวนนฺติ   ฯ  ทณฺฑปริสฺสาวนํ  น  สมฺมติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โอตฺถริกนฺติ ๒-
     [๗๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู มกเสหิ อุพฺพาฬฺหา โหนฺติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว มกสกุฏิกนฺติ ฯ
     [๗๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน  เวสาลิยํ  ปณีตานํ  ภตฺตานํ
ภตฺตปฏิปาฏิ  อฏฺฐิตา  ๓-  โหติ  ฯ  ภิกฺขู  ปณีตานิ  โภชนานิ  ภุญฺชิตฺวา
@เชิงอรรถ:  ม. อทฺธาโน ฯ  ม. ยุ. โอตฺถรกนฺติ ฯ  ยุ. อธิฏฺฐิตา ฯ รา. ปฏฺฐิตา ฯ
อภิสนฺนกายา   โหนฺติ   พหฺวาพาธา   ฯ   อถโข  ชีวโก  โกมารภจฺโจ
เวสาลึ   อคมาสิ   เกนจิเทว   กรณีเยน   ฯ   อทฺทสา   โข  ชีวโก
โกมารภจฺโจ    ภิกฺขู    อภิสนฺนกาเย    พหฺวาพาเธ   ทิสฺวาน   เยน
ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา  เอกมนฺตํ
นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข   ชีวโก   โกมารภจฺโจ  ภควนฺตํ
เอตทโวจ    เอตรหิ    ภนฺเต    ภิกฺขู    อภิสนฺนกายา   พหฺวาพาธา
สาธุ    ภนฺเต   ภควา   ภิกฺขูนํ   จงฺกมญฺจ   ชนฺตาฆรญฺจ   อนุชานาตุ
เอวํ    ภิกฺขู   อปฺปาพาธา   ภวิสฺสนฺตีติ   ฯ   อถโข   ภควา   ชีวกํ
โกมารภจฺจํ    ธมฺมิยา   กถาย   สนฺทสฺเสสิ   สมาทเปสิ   สมุตฺเตเชสิ
สมฺปหํเสสิ   ฯ   อถโข  ชีวโก  โกมารภจฺโจ  ภควตา  ธมฺมิยา  กถาย
สนฺทสฺสิโต     สมาทปิโต    สมุตฺเตชิโต    สมฺปหํสิโต    อุฏฺฐายาสนา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๗๙]   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน  เอตสฺมึ  ปกรเณ  ธมฺมึ
กถํ    กตฺวา    ภิกฺขู    อามนฺเตสิ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จงฺกมญฺจ
ชนฺตาฆรญฺจาติ ฯ
     [๘๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  วิสเม จงฺกเม จงฺกมนฺติ ฯ
ปาทา  ทุกฺขา  โหนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว สมํ กาตุนฺติ ฯ
     [๘๑]   เตน   โข  ปน  สมเยน  จงฺกโม  นีจวตฺถุโก  โหติ  ฯ
อุทเกน  โอตฺถริยติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ  กาตุนฺติ  ฯ
จโย    ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ   ตโย   จเย
อิฏฺฐกาจยํ     สิลาจยํ    ทารุจยนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา    วิหญฺญนฺติ
ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ตโย    โสปาเณ    อิฏฺฐกาโสปาณํ
สิลาโสปาณํ    ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา   ปริปตนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     [๘๒]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู  จงฺกเม  จงฺกมนฺตา
ปริปตนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
จงฺกมนเวทิกนฺติ ฯ
     [๘๓]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อชฺโฌกาเส  จงฺกมนฺตา
สีเตนปิ   อุเณฺหนปิ   กิลมนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    จงฺกมนสาลนฺติ   ฯ   จงฺกมนสาลายํ   ติณจุณฺณํ
ปริปตติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  โอคุมฺเพตฺวา  ๒-  อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ
กาตุํ    เสตวณฺณํ    กาฬวณฺณํ    เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ
มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏฺฐิกํ จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๘๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน ชนฺตาฆรํ นีจวตฺถุกํ โหติ ฯ อุทเกน
โอตฺถริยติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ  กาตุนฺติ  ฯ  จโย
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ
สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว    ตโย    โสปาเณ    อิฏฺฐกาโสปาณํ    สิลาโสปาณํ   ทารุ-
โสปาณนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   ปริปตนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โอคุมฺเผตฺวา ฯ
อาลมฺพนพาหนฺติ   ฯ   ชนฺตาฆรสฺส  กวาฏํ  น  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   กวาฏํ   ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ   อุทุกฺขลิกํ  อุตฺตรปาสกํ  อคฺคฬวฏฺฏึ  ๑-
กปิสีสกํ   สูจิกํ   ฆฏิกํ   ตาลจฺฉิทฺทํ  อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ  อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ  ฯ
ชนฺตาฆรสฺส   กุฑฺฑปาโท   ชีรติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มณฺฑลิกํ   กาตุนฺติ   ฯ   ชนฺตาฆรสฺส   ธูมเนตฺตํ
น โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ธูมเนตฺตนฺติ ฯ
     [๘๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ขุทฺทเก  ชนฺตาฆเร มชฺเฌ
อคฺคิฏฺฐานํ   กโรนฺติ   ฯ   อุปจาโร   น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   ขุทฺทเก   ชนฺตาฆเร   เอกมนฺตํ   อคฺคิฏฺฐานํ  กาตุํ  มหลฺลเก
มชฺเฌติ   ฯ   ชนฺตาฆเร  อคฺคิ  มุขํ  ฑหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
มุขมตฺติกนฺติ    ฯ    หตฺเถน   มตฺติกํ   เตเมนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    มตฺติกาโทณิกนฺติ   ฯ   มตฺติกา   ทุคฺคนฺธา   โหนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว วาเสตุนฺติ ฯ
     [๘๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ชนฺตาฆเร อคฺคิ กายํ ฑหติ ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุทกํ   อติหริตุนฺติ  ฯ  ปาฏิยาปิ  ปตฺเตนปิ  อุทกํ
อติหรนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุทกนิธานํ  ๒-  อุทกสราวกนฺติ ฯ
ชนฺตาฆรํ    ติณจฺฉทนํ    น    เสเทติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
โอคุมฺเพตฺวา  ๓-  อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ  กาตุนฺติ  ฯ  ชนฺตาฆรํ  จิกฺขลฺลํ  โหติ
ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  สนฺถริตุํ  ตโย  สนฺถาเร  ๔- อิฏฺฐกาสนฺถารํ
@เชิงอรรถ:  ม. อคฺคฬวฏฺฏิกํ ฯ  ยุ. อุทกฏฺฐานํ ฯ  ม. ยุ. โอคุมฺเผตฺวา ฯ
@ ม. สนฺถเร ฯ
สิลาสนฺถารํ   ทารุสนฺถารนฺติ   ฯ  จิกฺขลฺลํเยว  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   โธวิตุนฺติ   ฯ   อุทกํ   สนฺติฏฺฐติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๘๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ชนฺตาฆเร  ฉมายํ นิสีทนฺติ
คตฺตานิ กณฺฑวนฺติ ๑- ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ชนฺตาฆรปีฐนฺติ ฯ
     [๘๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ชนฺตาฆรํ  อปริกฺขิตฺตํ โหติ ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปริกฺขิปิตุํ    ตโย   ปากาเร   อิฏฺฐกาปาการํ
สิลาปาการํ   ทารุปาการนฺติ  ฯ  โกฏฺฐโก  น  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   โกฏฺฐกนฺติ   ฯ   โกฏฺฐโก   นีจวตฺถุโก   โหติ   ฯ  อุทเกน
โอตฺถริยติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ  กาตุนฺติ  ฯ  จโย
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ
สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว  ตโย  โสปาเณ  อิฏฺฐกาโสปาณํ  สิลาโสปาณํ  ทารุโสปาณนฺติ  ฯ
อาโรหนฺตา   ปริปตนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อาลมฺพนพาหนฺติ  ฯ
โกฏฺฐกสฺส   กวาฏํ   น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  กวาฏํ
ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ    อุทุกฺขลิกํ    อุตฺตรปาสกํ    อคฺคฬวฏฺฏึ    ๒-   กปิสีสกํ
สูจิกํ ฆฏิกํ ตาลจฺฉิทฺทํ อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ ฯ
     [๘๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  โกฏฺฐเก  ติณจุณฺณํ ปริปตติ ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    โอคุมฺเพตฺวา    ๓-    อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ   กาตุํ
@เชิงอรรถ:  ม. กณฺฑูวนฺติ ฯ ยุ. กณฺฑุวนฺติ ฯ  ม. อคฺคฬวฏฺฏิกํ ฯ  ม. ยุ. โอคุมฺเผตฺวา ฯ
เสตวณฺณํ      กาฬวณฺณํ     เครุกปริกมฺมํ     มาลากมฺมํ     ลตากมฺมํ
มกรทนฺตกํ    ปญฺจปฏฺฐิกนฺติ    ฯ    ปริเวณํ   จิกฺขลฺลํ   โหติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มรุมฺพํ   อุปกิริตุนฺติ   ฯ  น  ปริยาปุณนฺติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ปทรสิลํ   ๑-   นิกฺขิปิตุนฺติ   ฯ  อุทกํ  สนฺติฏฺฐติ
ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๙๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  นคฺคา นคฺคํ อภิวาเทนฺติ ฯ
นคฺคา  อนคฺคํ  อภิวาเทนฺติ  ฯ  นคฺคา  นคฺคํ  อภิวาทาเปนฺติ  ฯ  นคฺคา
อนคฺคํ   อภิวาทาเปนฺติ   ๒-  ฯ  นคฺคา  นคฺคสฺส  ปริกมฺมํ  กโรนฺติ  ฯ
นคฺคา   นคฺคสฺส   ปริกมฺมํ  การาเปนฺติ  ฯ  นคฺคา  นคฺคสฺส  เทนฺติ  ฯ
นคฺคา   ปฏิคฺคณฺหนฺติ   ฯ   นคฺคา   ขาทนฺติ   ฯ   นคฺคา  ภุญฺชนฺติ  ฯ
นคฺคา  สายนฺติ  ฯ  นคฺคา  ปิวนฺติ  ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
น    ภิกฺขเว   นคฺเคน   ๓-   นคฺโค   อภิวาเทตพฺโพ   น   นคฺเคน
อภิวาเทตพฺพํ   น   นคฺเคน  ๔-  นคฺโค  อภิวาทาเปตพฺโพ  น  นคฺเคน
อภิวาทาเปตพฺพํ    น    นคฺเคน    นคฺคสฺส    ปริกมฺมํ   กาตพฺพํ   น
นคฺเคน  [๕]-  ปริกมฺมํ  การาเปตพฺพํ  น  นคฺเคน  นคฺคสฺส  ทาตพฺพํ น
นคฺเคน   ปฏิคฺคเหตพฺพํ   น   นคฺเคน  ขาทิตพฺพํ  น  นคฺเคน  ภุญฺชิตพฺพํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปทสิลํ ฯ  ม. ยุ. นคฺคา นคฺคํ อภิวาเทนฺติ ฯ นคฺคา นคฺคํ
@อภิวาทาเปนฺตีติ ฯ ๓-๔ ม. ยุ. นคฺเคนาติ ปทํ น ปญฺญายติ ฯ
@ ม. ยุ. นคฺคสฺส ฯ
น   นคฺเคน   สายิตพฺพํ   น   นคฺเคน  ปาตพฺพํ  โย  ปิเวยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๙๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ชนฺตาฆเร  ฉมายํ  จีวรํ
นิกฺขิปนฺติ  ฯ  จีวรํ  ปํสุกิตํ  โหติ  ฯ  ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ชนฺตาฆเร  ๑-  จีวรวํสํ  จีวรรชฺชุนฺติ  ฯ  เทเว
วสฺสนฺเต  จีวรํ  โอวสฺสติ  ฯเปฯ  อนุชานาม  ภิกฺขเว ชนฺตาฆรสาลนฺติ ฯ
ชนฺตาฆรสาลา   นีจวตฺถุกา   โหติ   ฯ   อุทเกน   โอตฺถริยติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ  จโย  ปริปตติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ   ฯเปฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ
อาโรหนฺตา ปริปตนฺติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     [๙๒]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ชนฺตาฆรสาลายํ   ติณจุณฺณํ
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา   อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ
กาตุํ ฯเปฯ จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๙๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  ชนฺตาฆเรปิ  อุทเกปิ
ปิฏฺฐิปริกมฺมํ    ๒-    กาตุํ    กุกฺกุจฺจายนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ติสฺโส  ปฏิจฺฉาทิโย ชนฺตาฆรปฏิจฺฉาทึ
อุทกปฏิจฺฉาทึ วตฺถปฏิจฺฉาทินฺติ ฯ
     [๙๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ชนฺตาฆเร  อุทกํ  น  โหติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. ปริกมฺมํ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุทปานนฺติ  ฯ
อุทปานสฺส   กูลํ   ลุชฺชติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ  ตโย
จเย    อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อุทปาโน   นีจวตฺถุโก
โหติ   ฯ   อุทเกน   โอตฺถริยติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ  จโย  ปริปตติ  ฯเปฯ
อาโรหนฺตา    วิหญฺญนฺติ    ฯเปฯ    อาโรหนฺตา    ปริปตนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     [๙๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู วลฺลิยาปิ ๑- กายพนฺธเนนปิ
อุทกํ  วาเหนฺติ  ๒-  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุทปานรชฺชุนฺติ  ๓- ฯ
หตฺถา   ทุกฺขา   โหนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ตุลํ  กรกฏกํ
จกฺกวฏฺฏกนฺติ  ฯ  ภาชนา  พหู  ๔-  ภิชฺชนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว
ตโย วารเก โลหวารกํ ทารุวารกํ จมฺมขณฺฑนฺติ ฯ
     [๙๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู อชฺโฌกาเส อุทกํ วาเหนฺตา
สีเตนปิ   อุเณฺหนปิ   กิลมนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อุทปานสาลนฺติ   ฯ   อุทปานสาลาย   ติณจุณฺณํ
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา   อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ
กาตุํ    เสตวณฺณํ    กาฬวณฺณํ    เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ
มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏฺฐิกํ จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๙๗]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อุทปาโน  อปารุโต  โหติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วลฺลิกายปิ ฯ  ยุ. วาหนฺติ ฯ  ม. ยุ. อุทกวาหนรชฺชุนฺติ ฯ
@ ยุ. พหุํ ฯ
ติณจุณฺเณหิปิ    ปํสุเกหิปิ    โอกิริยติ    ฯเปฯ    อนุชานามิ   ภิกฺขเว
อปิธานนฺติ ฯ
     [๙๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อุทกภาชนํ  น  สํวิชฺชติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกโทณึ อุทกกฏาหนฺติ ฯ
     [๙๙]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู  อาราเม  ตหํ  ตหํ
นหายนฺติ   ฯ   อาราโม   จิกฺขลฺโล   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุทกจนฺทนิกนฺติ  ๑-  ฯ  จนฺทนิกา
ปากฏา    โหติ   ฯ   ภิกฺขู   หิริยนฺติ   นหายิตุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    ปริกฺขิปิตุํ    ตโย   ปากาเร   อิฏฺฐกาปาการํ   สิลาปาการํ
ทารุปาการนฺติ   ฯ   จนฺทนิกา   จิกฺขลฺลา   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   สนฺถริตุํ   ตโย   สนฺถาเร   ๒-  อิฏฺฐกาสนฺถารํ  สิลาสนฺถารํ
ทารุสนฺถารนฺติ    ฯ   อุทกํ   สนฺติฏฺฐติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๑๐๐]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขูนํ  คตฺตานิ  สีติกตานิ
โหนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อุทกปุญฺฉนึ โจฬเกนปิ ปจฺจุทฺธริตุนฺติ ฯ
     [๑๐๑]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  อุปาสโก  สงฺฆสฺส
อตฺถาย    โปกฺขรณึ    กาเรตุกาโม   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โปกฺขรณินฺติ   ฯ   โปกฺขรณิยา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. จนฺทนิกนฺติ ฯ  ม. สนฺถเร ฯ
กูลํ   ลุชฺชติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ
สิลาจยํ    ทารุจยนฺติ    ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว      ตโย      โสปาเณ      อิฏฺฐกาโสปาณํ     สิลาโสปาณํ
ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา    ปริปตนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    อาลมฺพนพาหนฺติ    ฯ   โปกฺขรณิยา   อุทกํ   ปุราณํ   โหติ
ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกมาติกํ ๑- อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๑๐๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  อุปาสโก ภิกฺขุสงฺฆสฺส
อตฺถาย  นิลฺเลขํ  ชนฺตาฆรํ  กตฺตุกาโม  ๒-  โหติ  ฯ  ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว นิลฺเลขํ ชนฺตาฆรนฺติ ฯ
     [๑๐๓]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  จาตุมาสํ
นิสีทเนน   วิปฺปวสนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   น
ภิกฺขเว    จาตุมาสํ    นิสีทเนน    วิปฺปวสิตพฺพํ    โย    วิปฺปวเสยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๐๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู ปุปฺผาภิกิณฺเณสุ
สยเนสุ   สยนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   วิหารจาริกํ   อาหิณฺฑนฺตา   ปสฺสิตฺวา
อุชฺฌายนฺติ     ขียนฺติ     วิปาเจนฺติ     ฯเปฯ     เสยฺยถาปิ    คิหี
กามโภคิโนติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
ปุปฺผาภิกิณฺเณสุ     สยเนสุ     สยิตพฺพํ     โย    สเยยฺย    อาปตฺติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อุทกายติกํ ฯ  ม. ยุ. อญฺญตโร ภิกฺขุ สงฺฆสฺส อตฺถาย นิลฺเลขํ
@ชนฺตาฆรํ กตฺตุกาโม ฯ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๐๕]   เตน   โข   ปน   สมเยน  มนุสฺสา  คนฺธมฺปิ  มาลมฺปิ
อาทาย    อารามํ    อาคจฺฉนฺติ    ฯ    ภิกฺขู    กุกฺกุจฺจายนฺตา   น
ปฏิคฺคณฺหนฺติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
คนฺธํ    คเหตฺวา    กวาเฏ    ปญฺจงฺคุลิกํ    ทาตุํ   ปุปฺผํ   คเหตฺวา
วิหาเร เอกมนฺตํ นิกฺขิปิตุนฺติ ฯ
     [๑๐๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน   สงฺฆสฺส  นมตกํ  อุปฺปนฺนํ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
นมตกนฺติ   ฯ   อถโข  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  นมตกํ  อธิฏฺฐาตพฺพํ  นุ  โข
อุทาหุ    วิกปฺเปตพฺพนฺติ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   นมตกํ   อธิฏฺฐาตพฺพํ
น วิกปฺเปตพฺพนฺติ ฯ
     [๑๐๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อาสิตฺตกุปธาเน
ภุญฺชนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ    ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
น    ภิกฺขเว   อาสิตฺตกุปธาเน   ภุญฺชิตพฺพํ   โย   ภุญฺเชยฺย   อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๐๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อญฺญตโร  ภิกฺขุ  คิลาโน
โหติ   ฯ   โส  ภุญฺชมาโน  น  สกฺโกติ  หตฺเถน  ปตฺตํ  สนฺธาเรตุํ  ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว มโฬริกนฺติ ฯ
     [๑๐๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  เอกภาชเนปิ
ภุญฺชนฺติ   ฯ   เอกถาลเกปิ   ปิวนฺติ   ฯ   เอกมญฺเจปิ  ตุวฏฺเฏนฺติ  ฯ
เอกตฺถรเณปิ    ตุวฏฺเฏนฺติ    ฯ    เอกปาวุรเณปิ    ตุวฏฺเฏนฺติ    ฯ
เอกตฺถรณปาวุรเณปิ    ตุวฏฺเฏนฺติ    ๑-    ฯ    มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ  ฯเปฯ ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว  เอกภาชเน  ภุญฺชิตพฺพํ  น
เอกถาลเก   ปาตพฺพํ   น   เอกมญฺเจ   ตุวฏฺฏิตพฺพํ   น   เอกตฺถรเณ
ตุวฏฺฏิตพฺพํ    น    เอกปาวุรเณ   ตุวฏฺฏิตพฺพํ   น   เอกตฺถรณปาวุรเณ
ตุวฏฺฏิตพฺพํ ๒- โย ตุวฏฺเฏยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๑๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วฑฺโฒ  ลิจฺฉวิ เมตฺติยภุมฺมชกานํ
ภิกฺขูนํ  สหาโย  โหติ  ฯ  อถโข  วฑฺโฒ ลิจฺฉวิ ๓- เยน เมตฺติยภุมฺมชกา
ภิกฺขู   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   เมตฺติยภุมฺมชเก   ภิกฺขู  เอตทโวจ
วนฺทามิ  อยฺยาติ  ฯ  เอวํ วุตฺเต เมตฺติยภุมฺมชกา ภิกฺขู นาลปึสุ ฯ ทุติยมฺปิ
โข  วฑฺโฒ  ลิจฺฉวิ ๓- เมตฺติยภุมฺมชเก ภิกฺขู เอตทโวจ วนฺทามิ อยฺยาติ ฯ
ทุติยมฺปิ   โข  เมตฺติยภุมฺมชกา  ภิกฺขู  นาลปึสุ  ฯ  ตติยมฺปิ  โข  วฑฺโฒ
ลิจฺฉวิ  เมตฺติยภุมฺมชเก  ภิกฺขู  เอตทโวจ  วนฺทามิ อยฺยาติ ฯ ตติยมฺปิ โข
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เอกตฺถรณาปิ ตุวฏฺเฏนฺติ ฯ เอกปาวุรณาปิ ตุวฏฺเฏนฺติ ฯ
@เอกตฺถรณปาวุรณาปิ ตุวฏฺเฏนฺติ ฯ  ม. ยุ. น เอกตฺถรณา ตุวฏฺฏิตพฺพํ ฯ
@น เอกปาวุรณา ตุวฏฺฏิตพฺพํ ฯ น เอกตฺถรณปาวุรณา ตุวฏฺฏิตพฺพํ ฯ
@ ม. ลิจฺฉวี ฯ เอวมุปริ ฯ
เมตฺติยภุมฺมชกา    ภิกฺขู   นาลปึสุ   ฯ   กฺยาหํ   อยฺยานํ   อปรชฺฌามิ
กิสฺส   มํ   อยฺยา   นาลปนฺตีติ  ฯ  ตถา  หิ  ปน  ตฺวํ  อาวุโส  วฑฺฒ
อเมฺห   ทพฺเพน   มลฺลปุตฺเตน   วิเหฐิยมาเน  อชฺฌุเปกฺขสีติ  ฯ  กฺยาหํ
อยฺยา   กโรมีติ   ฯ   สเจ   โข   ตฺวํ   อาวุโส  วฑฺฒ  อิจฺเฉยฺยาสิ
อชฺเชว   ภควา  อายสฺมนฺตํ  ทพฺพํ  มลฺลปุตฺตํ  นาสาเปยฺยาติ  ฯ  กฺยาหํ
อยฺยา   กโรมิ   กึ   มยา   สกฺกา   กาตุนฺติ  ฯ  เอหิ  ตฺวํ  อาวุโส
วฑฺฒ     เยน     ภควา     เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ภควนฺตํ
เอวํ    วเทหิ    อิทํ    ภนฺเต   นจฺฉนฺนํ   นปฺปฏิรูปํ   ยายํ   ภนฺเต
ทิสา   อภยา   อนีติกา   อนุปทฺทวา   สายํ   ทิสา   สภยา   สอีติกา
สอุปทฺทวา    ยโต   นีวาตํ   ตโต   ปวาตํ   อุทกํ   มญฺเญ   อาทิตฺตํ
อยฺเยน   เม   ทพฺเพน   มลฺลปุตฺเตน   ปชาปติ   ทูสิตาติ   ฯ   เอวํ
อยฺยาติ   โข   วฑฺโฒ   ลิจฺฉวิ   เมตฺติยภุมฺมชกานํ   ภิกฺขูนํ  ปฏิสฺสุตฺวา
เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  วฑฺโฒ  ลิจฺฉวิ  ภควนฺตํ
เอตทโวจ   อิทํ   ภนฺเต   นจฺฉนฺนํ   นปฺปฏิรูปํ   ยายํ   ภนฺเต   ทิสา
อภยา   อนีติกา   อนุปทฺทวา   สายํ  ทิสา  สภยา  สอีติกา  สอุปทฺทวา
ยโต   นีวาตํ   ตโต   ปวาตํ   อุทกํ   มญฺเญ   อาทิตฺตํ  อยฺเยน  เม
ทพฺเพน มลฺลปุตฺเตน ปชาปติ ทูสิตาติ ฯ
     [๑๑๑]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ภิกฺขุสงฺฆํ    สนฺนิปาตาเปตฺวา   อายสฺมนฺตํ   ทพฺพํ   มลฺลปุตฺตํ   ปฏิปุจฺฉิ
สรสิ   ตฺวํ   ทพฺพ   เอวรูปํ  กตฺตา  ยถายํ  วฑฺโฒ  อาหาติ  ฯ  ยถา
มํ   ภนฺเต  ภควา  ชานาตีติ  ฯ  ทุติยมฺปิ  โข  ภควา  ฯเปฯ  ตติยมฺปิ
โข   ภควา   อายสฺมนฺตํ  ทพฺพํ  มลฺลปุตฺตํ  เอตทโวจ  สรสิ  ตฺวํ  ทพฺพ
เอวรูปํ   กตฺตา   ยถายํ  วฑฺโฒ  อาหาติ  ฯ  ยถา  มํ  ภนฺเต  ภควา
ชานาตีติ  ฯ  น  โข  ทพฺพ  ทพฺพา  เอวํ  นิพฺเพเฐนฺติ  สเจ  ตยา กตํ
กตนฺติ  วเทหิ  สเจ  อกตํ  อกตนฺติ  วเทหีติ  ฯ ยโตหํ ๑- ภนฺเต ชาโต
นาภิชานามิ สุปินนฺเตนปิ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิตา ปเคว ชาคโรติ ฯ
     [๑๑๒]   อถโข  ภควา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  เตนหิ  ภิกฺขเว  สงฺโฆ
วฑฺฒสฺส ลิจฺฉวิสฺส ปตฺตํ นิกฺกุชฺชตุ อสมฺโภคํ สงฺเฆน กโรตุ ฯ
     [๑๑๓]   อฏฺฐหิ   ภิกฺขเว   องฺเคหิ   สมนฺนาคตสฺส   อุปาสกสฺส
ปตฺโต     นิกฺกุชฺชิตพฺโพ     ภิกฺขูนํ    อลาภาย    ปริสกฺกติ    ภิกฺขูนํ
อนตฺถาย    ปริสกฺกติ    ภิกฺขูนํ   อนาวาสาย   ๒-   ปริสกฺกติ   ภิกฺขู
อกฺโกสติ   ปริภาสติ   ภิกฺขู   ภิกฺขูหิ   เภเทติ  พุทฺธสฺส  อวณฺณํ  ภาสติ
ธมฺมสฺส    อวณฺณํ    ภาสติ    สงฺฆสฺส    อวณฺณํ   ภาสติ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    อิเมหิ    อฏฺฐหงฺเคหิ    สมนฺนาคตสฺส    อุปาสกสฺส   ปตฺตํ
นิกฺกุชฺชิตุํ ฯ
     [๑๑๔]   เอวญฺจ   ปน   ภิกฺขเว   นิกฺกุชฺชิตพฺโพ   ฯ  พฺยตฺเตน
@เชิงอรรถ:  ม. ยโต อหํ ฯ  ม. ยุ. อวาสาย ฯ
ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ
     {๑๑๔.๑}   สุณาตุ  เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  วฑฺโฒ  ลิจฺฉวิ  อายสฺมนฺตํ
ทพฺพํ   มลฺลปุตฺตํ   อมูลิกาย   สีลวิปตฺติยา   อนุทฺธํเสติ   ยทิ   สงฺฆสฺส
ปตฺตกลฺลํ   สงฺโฆ   วฑฺฒสฺส   ลิจฺฉวิสฺส   ปตฺตํ   นิกฺกุชฺเชยฺย  อสมฺโภคํ
สงฺเฆน กเรยฺย ฯ เอสา ญตฺติ ฯ
     {๑๑๔.๒}   สุณาตุ  เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  วฑฺโฒ  ลิจฺฉวิ  อายสฺมนฺตํ
ทพฺพํ    มลฺลปุตฺตํ    อมูลิกาย   สีลวิปตฺติยา   อนุทฺธํเสติ   ฯ   สงฺโฆ
วฑฺฒสฺส   ลิจฺฉวิสฺส   ปตฺตํ   นิกฺกุชฺชติ   อสมฺโภคํ   สงฺเฆน  กโรติ  ฯ
ยสฺสายสฺมโต    ขมติ    วฑฺฒสฺส    ลิจฺฉวิสฺส    ปตฺตสฺส    นิกฺกุชฺชนา
อสมฺโภคํ สงฺเฆน กรณํ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ
     {๑๑๔.๓}   นิกฺกุชฺชิโต  สงฺเฆน  วฑฺฒสฺส ลิจฺฉวิสฺส ปตฺโต อสมฺโภโค
สงฺเฆน ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ๑- ฯ
     [๑๑๕]   อถโข   อายสฺมา   อานนฺโท  ปุพฺพณฺหสมยํ  นิวาเสตฺวา
ปตฺตจีวรมาทาย    เยน    วฑฺฒสฺส   ลิจฺฉวิสฺส   นิเวสนํ   เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา    วฑฺฒํ    ลิจฺฉวึ   เอตทโวจ   สงฺเฆน   เต   อาวุโส
วฑฺฒ    ปตฺโต    นิกฺกุชฺชิโต    อสมฺโภโคสิ   สงฺเฆนาติ   ฯ   อถโข
วฑฺโฒ   ลิจฺฉวิ   สงฺเฆน   กิร   เม  ปตฺโต  นิกฺกุชฺชิโต  อสมฺโภโคมฺหิ
กิร    สงฺเฆนาติ   ตตฺเถว   มุจฺฉิโต   ปปโต   ฯ   อถโข   วฑฺฒสฺส
@เชิงอรรถ:  อิโต ปรํ อถโข สงฺโฆ วฑฺฒสฺส ลิจฺฉวิสฺส ปตฺตํ นิกฺกุชฺชิ อสมฺโภคํ สงฺเฆน
@อกาสีติ ปาโฐ ภวิตุํ อรหติเยว ฯ
ลิจฺฉวิสฺส      มิตฺตามจฺจา      ญาติสาโลหิตา      วฑฺฒํ      ลิจฺฉวึ
เอตทโวจุํ   อลํ   อาวุโส   วฑฺฒ   มา   โสจิ   มา   ปริเทวิ   มยํ
ภควนฺตํ   ปสาเทสฺสาม   ภิกฺขุสงฺฆญฺจาติ   ฯ   อถโข   วฑฺโฒ   ลิจฺฉวิ
สปุตฺตทาโร    สมิตฺตามจฺโจ   สญาติสาโลหิโต   อลฺลวตฺโถ   อลฺลเกโส
เยน     ภควา    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ภควโต    ปาเทสุ
สิรสา   นิปติตฺวา   ภควนฺตํ   เอตทโวจ  อจฺจโย  มํ  ภนฺเต  อจฺจคมา
ยถาพาลํ    ยถามูฬฺหํ    ยถาอกุสลํ    โยหํ   อยฺยํ   ทพฺพํ   มลฺลปุตฺตํ
อมูลิกาย    สีลวิปตฺติยา    อนุทฺธํเสสึ    ตสฺส   เม   ภนฺเต   ภควา
อจฺจยํ   อจฺจยโต   ปฏิคฺคณฺหาตุ  อายตึ  สํวรายาติ  ฯ  อิงฺฆ  ๑-  ตฺวํ
อาวุโส   วฑฺฒ   อจฺจโย   อจฺจคมา   ยถาพาลํ   ยถามูฬฺหํ  ยถาอกุสลํ
ยํ   ตฺวํ   ทพฺพํ   มลฺลปุตฺตํ   อมูลิกาย   สีลวิปตฺติยา  อนุทฺธํเสสิ  ยโต
จ   โข   ตฺวํ   อาวุโส   วฑฺฒ   อจฺจยํ   อจฺจยโต  ทิสฺวา  ยถาธมฺมํ
ปฏิกโรสิ    ตนฺเต    มยํ    ปฏิคฺคณฺหาม    วุฑฺฒิ    เหสา   อาวุโส
วฑฺฒ   อริยสฺส   วินเย   โย   อจฺจยํ   อจฺจยโต   ทิสฺวา   ยถาธมฺมํ
ปฏิกโรติ อายตึ สํวรํ อาปชฺชตีติ ฯ
     [๑๑๖]   อถโข   ภควา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  เตนหิ  ๒-  ภิกฺขเว
สงฺโฆ    วฑฺฒสฺส    ลิจฺฉวิสฺส    ปตฺตํ   อุกฺกุชฺชตุ   สมฺโภคํ   สงฺเฆน
กโรตุ    ฯ    อฏฺฐหิ   ภิกฺขเว   องฺเคหิ   สมนฺนาคตสฺส   อุปาสกสฺส
ปตฺโต    อุกฺกุชฺชิตพฺโพ    น    ภิกฺขูนํ    อลาภาย    ปริสกฺกติ    น
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ตคฺฆ ฯ  ม. ยุ. เตน หิ ฯ
ภิกฺขูนํ   อนตฺถาย   ปริสกฺกติ   น   ภิกฺขูนํ  อนาวาสาย  ๑-  ปริสกฺกติ
น   ภิกฺขู   อกฺโกสติ  ปริภาสติ  น  ภิกฺขู  ภิกฺขูหิ  เภเทติ  น  พุทฺธสฺส
อวณฺณํ   ภาสติ   น   ธมฺมสฺส   อวณฺณํ   ภาสติ   น   สงฺฆสฺส  อวณฺณํ
ภาสติ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อิเมหิ   อฏฺฐหงฺเคหิ   สมนฺนาคตสฺส
อุปาสกสฺส ปตฺตํ อุกฺกุชฺชิตุํ ฯ
     [๑๑๗]   เอวญฺจ  ปน  ภิกฺขเว  อุกฺกุชฺชิตพฺโพ  ฯ  เตน  ภิกฺขเว
วฑฺเฒน   ลิจฺฉวินา   สงฺฆํ   อุปสงฺกมิตฺวา  เอกํสํ  อุตฺตราสงฺคํ  กริตฺวา
ภิกฺขูนํ   ปาเท   วนฺทิตฺวา   อุกฺกุฏิกํ   นิสีทิตฺวา   อญฺชลึ   ปคฺคเหตฺวา
เอวมสฺส  วจนีโย  สงฺเฆน  เม  ภนฺเต  ปตฺโต  นิกฺกุชฺชิโต อสมฺโภโคมฺหิ
สงฺเฆน  โสหํ  ภนฺเต  สมฺมา  วตฺตามิ  โลมํ  ปาเตมิ  เนตฺถารํ วตฺตามิ
สงฺฆํ   ปตฺตุกฺกุชฺชนํ   ยาจามีติ   ฯ   ทุติยมฺปิ  ยาจิตพฺพา  ๒-  ตติยมฺปิ
ยาจิตพฺพา ๒- ฯ
     [๑๑๘]   พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ
     {๑๑๘.๑}   สุณาตุ  เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  สงฺเฆน  วฑฺฒสฺส ลิจฺฉวิสฺส
ปตฺโต   นิกฺกุชฺชิโต   อสมฺโภโค  สงฺเฆน  ฯ  โส  สมฺมา  วตฺตติ  โลมํ
ปาเตติ   เนตฺถารํ  วตฺตติ  สงฺฆํ  ปตฺตุกฺกุชฺชนํ  ยาจติ  ฯ  ยทิ  สงฺฆสฺส
ปตฺตกลฺลํ   สงฺโฆ   วฑฺฒสฺส   ลิจฺฉวิสฺส   ปตฺตํ   อุกฺกุชฺเชยฺย   สมฺโภคํ
สงฺเฆน กเรยฺย ฯ เอสา ญตฺติ ฯ
     {๑๑๘.๒}   สุณาตุ     เม     ภนฺเต     สงฺโฆ    สงฺเฆน
วฑฺฒสฺส       ลิจฺฉวิสฺส       ปตฺโต      นิกฺกุชฺชิโต      อสมฺโภโค
สงฺเฆน    ฯ    โส    สมฺมา    วตฺตติ   โลมํ   ปาเตติ   เนตฺถารํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อวาสาย ฯ  ม. ยาจิตพฺโพ ฯ
วตฺตติ   สงฺฆํ   ปตฺตุกฺกุชฺชนํ   ยาจติ   ฯ   สงฺโฆ   วฑฺฒสฺส  ลิจฺฉวิสฺส
ปตฺตํ   อุกฺกุชฺชติ   สมฺโภคํ   สงฺเฆน   กโรติ   ฯ  ยสฺสายสฺมโต  ขมติ
วฑฺฒสฺส    ลิจฺฉวิสฺส   ปตฺตสฺส   อุกฺกุชฺชนา   สมฺโภคํ   สงฺเฆน   กรณํ
โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ
     {๑๑๘.๓}   อุกฺกุชฺชิโต   สงฺเฆน   วฑฺฒสฺส   ลิจฺฉวิสฺส   ปตฺโต
สมฺโภโค สงฺเฆน ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ
     [๑๑๙]   อถโข  ภควา  เวสาลิยํ  ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา เยน ภคฺคา
เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ   อนุปุพฺเพน   จาริกํ   จรมาโน  เยน  ภคฺคา
ตทวสริ   ฯ   ตตฺร   สุทํ   ภควา   ภคฺเคสุ  วิหรติ  สุํสุมารคิเร  ๑-
เภสกฬาวเน มิคทาเย ฯ
     [๑๒๐]   เตน  โข  ปน สมเยน โพธิสฺส ราชกุมารสฺส โกกนุโท ๒-
นาม    ปาสาโท   อจิรการิโต   โหติ   อนชฺฌาวุตฺโถ   สมเณน   วา
พฺราหฺมเณน    วา    เกนจิ   วา   มนุสฺสภูเตน   ฯ   อถโข   โพธิ
ราชกุมาโร    สญฺชิกาปุตฺตํ    มาณวํ   อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   สมฺม
สญฺชิกาปุตฺต     เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    มม
วจเนน    ภควโต    ปาเท   สิรสา   วนฺท   อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ
ลหุฏฺฐานํ    พลํ    ผาสุวิหารํ    ปุจฺฉ    โพธิ   ภนฺเต   ราชกุมาโร
ภควโต   ปาเท   สิรสา   วนฺทติ   อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ   ลหุฏฺฐานํ
พลํ   ผาสุวิหารํ   ปุจฺฉตีติ   ๓-  เอวญฺจ  วเทหิ  ๔-  อธิวาเสตุ  กิร
@เชิงอรรถ:  ม. สุสุมารคิเร ฯ  ยุ. โกกนโท ฯ  ยุ. อิติสทฺโท น ปญฺญายติ ฯ
@ ยุ. เอวํ จ วเทติ ฯ
ภนฺเต    ภควา    โพธิสฺส   ราชกุมารสฺส   สฺวาตนาย   ภตฺตํ   สทฺธึ
ภิกฺขุสงฺเฆนาติ   ฯ   เอวํ   โภติ  โข  สญฺชิกาปุตฺโต  มาณโว  โพธิสฺส
ราชกุมารสฺส   ปฏิสฺสุตฺวา   เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
ภควตา   สทฺธึ   สมฺโมทิ  สมฺโมทนียํ  กถํ  สาราณียํ  ๑-  วีติสาเรตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน  โข  สญฺชิกาปุตฺโต  มาณโว
ภควนฺตํ  เอตทโวจ  โพธิ  [๒]-  ราชกุมาโร  โภโต  โคตมสฺส  ปาเท
สิรสา   วนฺทติ   อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ   ลหุฏฺฐานํ   พลํ   ผาสุวิหารํ
ปุจฺฉติ   เอวญฺจ   วเทติ   อธิวาเสตุ   กิร   ภวํ   โคตโม   โพธิสฺส
ราชกุมารสฺส สฺวาตนาย ภตฺตํ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆนาติ ฯ
     {๑๒๐.๑}   อธิวาเสสิ  ภควา  ตุณฺหีภาเวน  ฯ อถโข สญฺชิกาปุตฺโต
มาณโว    ภควโต   อธิวาสนํ   วิทิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   เยน   โพธิ
ราชกุมาโร     เตนุปสงฺกมิ     อุปสงฺกมิตฺวา     โพธึ     ราชกุมารํ
เอตทโวจ   อโวจุมฺห   โข   มยํ   โภโต  วจเนน  ตํ  ภวนฺตํ  โคตมํ
โพธิ   [๒]-   ราชกุมาโร   โภโต   โคตมสฺส  ปาเท  สิรสา  วนฺทติ
อปฺปาพาธํ   อปฺปาตงฺกํ   ลหุฏฺฐานํ   พลํ   ผาสุวิหารํ   ปุจฺฉติ  เอวญฺจ
วเทติ    อธิวาเสตุ    กิร    ภวํ   โคตโม   โพธิสฺส   ราชกุมารสฺส
สฺวาตนาย   ภตฺตํ   สทฺธึ   ภิกฺขุสงฺเฆนาติ   อธิวุตฺถญฺจ   ปน   สมเณน
โคตเมนาติ ฯ
     [๑๒๑]   อถโข   โพธิ   ราชกุมาโร  ตสฺสา  รตฺติยา  อจฺจเยน
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สารณียํ ฯ  ม. ยุ. โข ฯ
ปณีตํ    ขาทนียํ    โภชนียํ    ปฏิยาทาเปตฺวา    โกกนุทญฺจ   ปาสาทํ
โอทาเตหิ   ทุสฺเสหิ   สนฺถราเปตฺวา   ยาว   ปจฺฉิมา  โสปาณกเฬวรา
สญฺชิกาปุตฺตํ    มาณวํ    อามนฺเตสิ   เอหิ   ตฺวํ   สมฺม   สญฺชิกาปุตฺต
เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควโต  กาลํ  อาโรเจหิ
กาโล   ภนฺเต   นิฏฺฐิตํ   ภตฺตนฺติ   ฯ  เอวํ  โภติ  โข  สญฺชิกาปุตฺโต
มาณโว     โพธิสฺส     ราชกุมารสฺส    ปฏิสฺสุตฺวา    เยน    ภควา
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา  ภควโต  กาลํ  อาโรเจติ  กาโล  ๑-  โข
ภนฺเต นิฏฺฐิตํ ภตฺตนฺติ ฯ
     [๑๒๒]   อถโข  ภควา  ปุพฺพณฺหสมยํ  นิวาเสตฺวา  ปตฺตจีวรมาทาย
เยน   โพธิสฺส   ราชกุมารสฺส   นิเวสนํ   เตนุปสงฺกมิ   ฯ  เตน  โข
ปน     สมเยน     โพธิ    ราชกุมาโร    พหิทฺวารโกฏฺฐเก    ฐิโต
โหติ   ภควนฺตํ   อาคมยมาโน   ฯ   อทฺทสา   โข  โพธิ  ราชกุมาโร
ภควนฺตํ    ทูรโต    ว    อาคจฺฉนฺตํ   ทิสฺวาน   ตโต   ปจฺจุคฺคนฺตฺวา
ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา   ปุรกฺขิตฺวา   ๒-   เยน   โกกนุโท  ปาสาโท
เตนุปสงฺกมิ   ฯ   อถโข   ภควา  ปจฺฉิมํ  โสปาณกเฬวรํ  ๓-  นิสฺสาย
อฏฺฐาสิ   ฯ   อถโข   โพธิ  ราชกุมาโร  ภควนฺตํ  เอตทโวจ  อกฺกมตุ
ภนฺเต   ภควา   ทุสฺสานิ   อกฺกมตุ   ภนฺเต   ๔-  สุคโต  ทุสฺสานิ  ยํ
มม   อสฺส   ทีฆรตฺตํ   หิตาย   สุขายาติ   ฯ   เอวํ   วุตฺเต  ภควา
ตุณฺหี    อโหสิ    ฯ   ทุติยมฺปิ   โข   ฯเปฯ   ตติยมฺปิ   โข   โพธิ
ราชกุมาโร   ภควนฺตํ   เอตทโวจ   อกฺกมตุ   ภนฺเต   ภควา  ทุสฺสานิ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. กาโล โภ โคตม ฯ  ม. ปุเรกฺขตฺวา ฯ ยุ. ปุรกฺขตฺวา ฯ
@ ม. ปจฺฉิมโสปาณกเฬวรา ฯ ยุ. โสปาณกลิงฺครา ฯ  ม. ยุ. ภนฺเตติ นตฺถิ ฯ
อกฺกมตุ   ภนฺเต   ๑-  สุคโต  ทุสฺสานิ  ยํ  มม  อสฺส  ทีฆรตฺตํ  หิตาย
สุขายาติ ฯ
     {๑๒๒.๑}   อถโข  ภควา  อายสฺมนฺตํ  อานนฺทํ  อวโลเกสิ  ๒-
อถโข   อายสฺมา   อานนฺโท   โพธึ   ราชกุมารํ   เอตทโวจ   สํหรตุ
ราชกุมาร   ทุสฺสานิ   น   ภควา   เจฬปฏิกํ   ๓-  อกฺกมิสฺสติ  ปจฺฉิมํ
ชนตํ   ตถาคโต   อนุกมฺปตีติ   ฯ   อถโข  โพธิ  ราชกุมาโร  ทุสฺสานิ
สํหราเปตฺวา   อุปริ   โกกนุเท   ปาสาเท  อาสนํ  ปญฺญาเปสิ  ๔-  ฯ
อถโข   ภควา   โกกนุทํ   ปาสาทํ   อภิรุยฺหิตฺวา   ปญฺญตฺเต   อาสเน
นิสีทิ   สทฺธึ   ภิกฺขุสงฺเฆน   ฯ   อถโข  โพธิ  ราชกุมาโร  พุทฺธปฺปมุขํ
ภิกฺขุสงฺฆํ    ปณีเตน   ขาทนีเยน   โภชนีเยน   สหตฺถา   สนฺตปฺเปตฺวา
สมฺปวาเรตฺวา   ภควนฺตํ   ภุตฺตาวึ   โอนีตปตฺตปาณึ  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ
เอกมนฺตํ   นิสินฺนํ   โข   โพธึ   ราชกุมารํ   ภควา   ธมฺมิยา  กถาย
สนฺทสฺเสตฺวา      สมาทเปตฺวา      สมุตฺเตเชตฺวา      สมฺปหํเสตฺวา
อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ ฯ
     [๑๒๓]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ   น  ภิกฺขเว  เจฬปฏิกา  ๓-
อกฺกมิตพฺพา โย อกฺกเมยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๒๔]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรา  อิตฺถี  อปคตคพฺภา
ภิกฺขู    นิมนฺเตตฺวา    ทุสฺสํ    ปญฺญาเปตฺวา    เอตทโวจ    อกฺกมถ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ภนฺเตติ นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. รา อปโลเกสิ ฯ  ยุ. เจฬปตฺติกํ ฯ
@ ม. ปญฺญเปสิ ฯ
ภนฺเต   ทุสฺสนฺติ   ฯ   ภิกฺขู  กุกฺกุจฺจายนฺตา  น  อกฺกมนฺติ  ฯ  อกฺกมถ
ภนฺเต   ทุสฺสํ  มงฺคลตฺถายาติ  ฯ  ภิกฺขู  กุกฺกุจฺจายนฺตา  น  อกฺกมึสุ  ฯ
อถโข   สา   อิตฺถี   อุชฺฌายติ  ขียติ  วิปาเจติ  กถํ  หิ  นาม  อยฺยา
มงฺคลตฺถาย     ยาจิยมานา     เจฬปฏิกํ    น    อกฺกมิสฺสนฺตีติ    ฯ
อสฺโสสุํ    โข    ภิกฺขู    ตสฺสา   อิตฺถิยา   อุชฺฌายนฺติยา   ขียนฺติยา
วิปาเจนฺติยา   ฯ  อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
คิหี    ภิกฺขเว   มงฺคลิกา   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   คิหีนํ   มงฺคลตฺถาย
ยาจิยมาเนน เจฬปฏิกํ อกฺกมิตุนฺติ ฯ
     [๑๒๕]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  โธตปาทกํ  อกฺกมิตุํ
กุกฺกุจฺจายนฺติ    ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว โธตปาทกํ อกฺกมิตุนฺติ ฯ
                                  ทุติยภาณวารํ ๑- ฯ
     [๑๒๖]   อถโข   ภควา   ภคฺเคสุ   ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
สาวตฺถี   เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ   อนุปุพฺเพน   จาริกญฺจรมาโน  เยน
สาวตฺถี   ตทวสริ   ฯ   ตตฺร  สุทํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ  เชตวเน
อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ   อถโข   วิสาขา  มิคารมาตา  ฆฏกญฺจ
กตกญฺจ     สมฺมชฺชนิญฺจ     อาทาย    เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา     ภควนฺตํ     อภิวาเทตฺวา    เอกมนฺตํ    นิสีทิ    ฯ
เอกมนฺตํ   นิสินฺนา   โข   วิสาขา   มิคารมาตา   ภควนฺตํ  เอตทโวจ
ปฏิคฺคณฺหาตุ    เม   ภนฺเต   ภควา   ฆฏกญฺจ   กตกญฺจ   สมฺมชฺชนิญฺจ
@เชิงอรรถ:  ม. ทุติยภาณวาโร นิฏฐิโต ฯ
ยํ   มม   อสฺส   ทีฆรตฺตํ   หิตาย   สุขายาติ   ฯ  ปฏิคฺคเหสิ  ภควา
ฆฏกญฺจ   สมฺมชฺชนิญฺจ   ฯ   น   ภควา   กตกํ  ปฏิคฺคเหสิ  ฯ  อถโข
ภควา   วิสาขํ   มิคารมาตรํ   ธมฺมิยา   กถาย  สนฺทสฺเสสิ  สมาทเปสิ
สมุตฺเตเชสิ   สมฺปหํเสสิ   ฯ   อถโข   วิสาขา   มิคารมาตา  ภควตา
ธมฺมิยา    กถาย    สนฺทสฺสิตา   สมาทปิตา   สมุตฺเตชิตา   สมฺปหํสิตา
อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๑๒๗]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ฆฏกญฺจ
สมฺมชฺชนิญฺจ    น    ภิกฺขเว   กตกํ   ปริภุญฺชิตพฺพํ   โย   ปริภุญฺเชยฺย
อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ติสฺโส    ปาทฆํสนิโย
สกฺขรํ กฐลํ สมุทฺทเผณกนฺติ ฯ
     [๑๒๘]   อถโข   วิสาขา   มิคารมาตา   วิธูปนญฺจ  ตาลวณฺฏญฺจ
อาทาย     เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ  นิสินฺนา  โข  วิสาขา
มิคารมาตา     ภควนฺตํ    เอตทโวจ    ปฏิคฺคณฺหาตุ    เม    ภนฺเต
ภควา    วิธูปนญฺจ   ตาลวณฺฏญฺจ   ยํ   มม   อสฺส   ทีฆรตฺตํ   หิตาย
สุขายาติ   ฯ   ปฏิคฺคเหสิ   ภควา   วิธูปนญฺจ  ตาลวณฺฏญฺจ  ฯ  อถโข
ภควา    วิสาขํ   มิคารมาตรํ   ธมฺมิยา   กถาย   สนฺทสฺเสสิ   ฯเปฯ
ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๑๒๙]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  วิธูปนญฺจ
ตาลวณฺฏญฺจาติ ฯ
     [๑๓๐]   เตน   โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  มกสวีชนี  อุปฺปนฺนา
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
มกสวีชนินฺติ  ฯ  จามริวีชนี  ๑-  อุปฺปนฺนา  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  จามริวีชนี  ๑-  ธาเรตพฺพา  โย  ธาเรยฺย
อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ติสฺโส   วีชนิโย   วากมยํ
อุสิรมยํ โมรปิญฺฉมยนฺติ ฯ
     [๑๓๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  ฉตฺตํ  อุปฺปนฺนํ โหติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ฉตฺตนฺติ ฯ
     [๑๓๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ฉตฺตปคฺคหิตา ๒-
อาหิณฺฑนฺติ    ฯ    เตน   โข   ปน   สมเยน   อญฺญตโร   อุปาสโก
สมฺพหุเลหิ   อาชีวกสาวเกหิ   สทฺธึ   อุยฺยานํ   อคมาสิ   ฯ   อทฺทสํสุ
โข  ๓-  เต  อาชีวกสาวกา  ฉพฺพคฺคิเย  ภิกฺขู  ทูรโต  ว ฉตฺตปคฺคหิเต
อาคจฺฉนฺเต   ทิสฺวาน  ตํ  อุปาสกํ  เอตทโวจุํ  เอเต  โข  อยฺยา  ๔-
ตุมฺหากํ      ภทฺทนฺตา     ฉตฺตปคฺคหิตา     อาคจฺฉนฺติ     เสยฺยถาปิ
คณกมหามตฺตาติ   ฯ   น   อยฺยา  ๕-  เอเต  ภิกฺขู  ปริพฺพาชกาติ  ฯ
ภิกฺขู  น  ภิกฺขูติ  อพฺภุตํ  อกํสุ  ฯ  อถโข  โส  อุปาสโก  อุปคโต  ๖-
สญฺชานิตฺวา   อุชฺฌายติ   ขียติ   วิปาเจติ   กถํ   หิ   นาม  ภทฺทนฺตา
@เชิงอรรถ:  ยุ. จมรวีชนี ฯ  ยุ. ฉตฺตํ ปคฺคเหตฺวา ฯ  ม. ยุ. อทฺทสาสุํ โข ฯ
@ ม. ยุ. อยฺโย ฯ  ม. นายฺยา ฯ ยุ. นายโย ฯ  ม. ยุ. คุปคเต
ฉตฺตปคฺคหิตา    อาหิณฺฑิสฺสนฺตีติ    ฯ    อสฺโสสุํ    โข   ภิกฺขู   ตสฺส
อุปาสกสฺส    อุชฺฌายนฺตสฺส    ขียนฺตสฺส    วิปาเจนฺตสฺส    ฯ   อถโข
เต   ภิกฺขู   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว
ฯเปฯ    สจฺจํ    ภควาติ   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา
ภิกฺขู   อามนฺเตสิ   น   ภิกฺขเว   ฉตฺตํ   ธาเรตพฺพํ   โย   ธาเรยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๓๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อญฺญตโร  ภิกฺขุ  คิลาโน
โหติ  ฯ  ตสฺส  วินา  ฉตฺตํ  ผาสุ  น  โหติ  ๑-  ฯ  ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว คิลานสฺส ฉตฺตนฺติ ๒- ฯ
     [๑๓๔]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ภิกฺขู  คิลานสฺเสว  ภควตา
ฉตฺตํ    อนุญฺญาตํ    โน    อคิลานสฺสาติ    อาราเม   อารามูปจาเร
ฉตฺตํ    ธาเรตุํ   กุกฺกุจฺจายนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  อคิลาเนนปิ  ๓-  ภิกฺขุนา  ๔-  อาราเม
อารามูปจาเร ฉตฺตํ ธาเรตุนฺติ ฯ
     [๑๓๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  สิกฺกาย  ปตฺตํ
อุฑฺฑิตฺวา   ๕-  ทณฺเฑ  อาลคฺเคตฺวา  วิกาเล  อญฺญตเรน  คามทฺวาเรน
อติกฺกมติ  ฯ  มนุสฺสา  เอสยฺยา  ๖-  โจโร  คจฺฉติ  อสิสฺส  วิโชตลตีติ
@เชิงอรรถ:  ม. น ผาสุ โหติ ฯ ยุ. ฉตฺเตน น ผาสุ โหติ ฯ  ม. ฉตฺตํ ธาเรตุนฺติ ฯ
@ ยุ. คิลาเนนปิ อติลาเนนปิ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ยุ. อุฏฺฏิตฺวา ฯ
@ ม. ยุ. เอสยฺโย ฯ
อนุปติตฺวา   คเหตฺวา   สญฺชานิตฺวา   มุญฺจึสุ   ฯ   อถโข   โส  ภิกฺขุ
อารามํ   คนฺตฺวา   ภิกฺขูนํ   เอตมตฺถํ   อาโรเจสิ   ฯ   กึ  ปน  ตฺวํ
อาวุโส   ทณฺฑสิกฺกํ   ธาเรสีติ   ฯ   เอวมาวุโสติ  ฯ  เย  เต  ภิกฺขู
อปฺปิจฺฉา    ฯเปฯ   เต   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ
นาม   ภิกฺขุ   ทณฺฑสิกฺกํ   ธาเรสฺสตีติ   ฯ  อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ    น   ภิกฺขเว   ทณฺฑสิกฺกา   ธาเรตพฺพา   โย   ธาเรยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๓๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อญฺญตโร  ภิกฺขุ  คิลาโน
โหติ   น   สกฺโกติ   วินา   ทณฺเฑน  อาหิณฺฑิตุํ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  คิลานสฺส  ภิกฺขุโน  ทณฺฑสมฺมตึ  ๑-
ทาตุํ ฯ
     [๑๓๗]   เอวญฺจ   ปน   ภิกฺขเว  ทาตพฺพา  ฯ  เตน  คิลาเนน
ภิกฺขุนา   สงฺฆํ   อุปสงฺกมิตฺวา   เอกํสํ   อุตฺตราสงฺคํ  กริตฺวา  วุฑฺฒานํ
ภิกฺขูนํ   ปาเท   วนฺทิตฺวา   อุกฺกุฏิกํ   นิสีทิตฺวา   อญฺชลึ   ปคฺคเหตฺวา
เอวมสฺส   วจนีโย   อหํ   ภนฺเต  คิลาโน  น  สกฺโกมิ  วินา  ทณฺเฑน
อาหิณฺฑิตุํ   โสหํ   ภนฺเต   สงฺฆํ   ทณฺฑสมฺมตึ   ๑-  ยาจามีติ  ๒-  ฯ
ทุติยมฺปิ ยาจิตพฺพา ตติยมฺปิ ยาจิตพฺพา ฯ
     [๑๓๘]   พฺยตฺเตน   ภิกฺขุนา   ปฏิพเลน   สงฺโฆ   ญาเปตพฺโพ
สุณาตุ   เม   ภนฺเต   สงฺโฆ   อยํ   อิตฺถนฺนาโม   ภิกฺขุ  คิลาโน  น
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ทณฺฑสมฺมุตึ ฯ  ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ
สกฺโกติ    วินา    ทณฺเฑน    อาหิณฺฑิตุํ    โส    สงฺฆํ    ทณฺฑสมฺมตึ
ยาจติ   ฯ   ยทิ   สงฺฆสฺส   ปตฺตกลฺลํ   สงฺโฆ  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน
ทณฺฑสมฺมตึ   ทเทยฺย   ฯ   เอสา   ญตฺติ   ฯ   สุณาตุ   เม   ภนฺเต
สงฺโฆ   อยํ   อิตฺถนฺนาโม   ภิกฺขุ  คิลาโน  น  สกฺโกติ  วินา  ทณฺเฑน
อาหิณฺฑิตุํ   โส   สงฺฆํ   ทณฺฑสมฺมตึ   ยาจติ   ฯ  สงฺโฆ  อิตฺถนฺนามสฺส
ภิกฺขุโน   ทณฺฑสมฺมตึ   เทติ   ฯ   ยสฺสายสฺมโต   ขมติ   อิตฺถนฺนามสฺส
ภิกฺขุโน   ทณฺฑสมฺมติยา   ทานํ   โส   ตุณฺหสฺส   ยสฺส   นกฺขมติ   โส
ภาเสยฺย   ฯ   ทินฺนา   สงฺเฆน   อิตฺถนฺนามสฺส   ภิกฺขุโน   ทณฺฑสมฺมติ
ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ
     [๑๓๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  คิลาโน  โหติ
น   สกฺโกติ   วินา   สิกฺกาย   ปตฺตํ   ปริหริตุํ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   คิลานสฺส  ภิกฺขุโน  สิกฺกาสมฺมตึ
ทาตุํ ฯ
     [๑๔๐]   เอวญฺจ   ปน   ภิกฺขเว  ทาตพฺพา  ฯ  เตน  คิลาเนน
ภิกฺขุนา   สงฺฆํ   อุปสงฺกมิตฺวา   เอกํสํ   อุตฺตราสงฺคํ  กริตฺวา  วุฑฺฒานํ
ภิกฺขูนํ   ปาเท   วนฺทิตฺวา   อุกฺกุฏิกํ   นิสีทิตฺวา   อญฺชลึ   ปคฺคเหตฺวา
เอวมสฺส   วจนีโย   อหํ   ภนฺเต  คิลาโน  น  สกฺโกมิ  วินา  สิกฺกาย
ปตฺตํ   ปริหริตุํ  โสหํ  ภนฺเต  สงฺฆํ  สิกฺกาสมฺมตึ  ยาจามีติ  ฯ  ทุติยมฺปิ
ยาจิตพฺพา ตติยมฺปิ ยาจิตพฺพา ฯ
     [๑๔๑]   พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ
     {๑๔๑.๑}   สุณาตุ  เม  ภนฺเต สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ คิลาโน
น   สกฺโกติ   วินา   สิกฺกาย   ปตฺตํ  ปริหริตุํ  โส  สงฺฆํ  สิกฺกาสมฺมตึ
ยาจติ   ฯ   ยทิ   สงฺฆสฺส   ปตฺตกลฺลํ   สงฺโฆ  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน
สิกฺกาสมฺมตึ ทเทยฺย ฯ เอสา ญตฺติ ฯ
     {๑๔๑.๒}   สุณาตุ   เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  อยํ  อิตฺถนฺนาโม  ภิกฺขุ
คิลาโน   น   สกฺโกติ   วินา   สิกฺกาย   ปตฺตํ   ปริหริตุํ   โส  สงฺฆํ
สิกฺกาสมฺมตึ   ยาจติ   ฯ   สงฺโฆ   อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน  สิกฺกาสมฺมตึ
เทติ   ฯ   ยสฺสายสฺมโต   ขมติ  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน  สิกฺกาสมฺมติยา
ทานํ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ
     {๑๔๑.๓}   ทินฺนา   สงฺเฆน  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน  สิกฺกาสมฺมติ
ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ
     [๑๔๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ คิลาโน โหติ น
สกฺโกติ    วินา   ทณฺเฑน   อาหิณฺฑิตุํ   น   สกฺโกติ   วินา   สิกฺกาย
ปตฺตํ   ปริหริตุํ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว    คิลานสฺส   ภิกฺขุโน   ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ   ทาตุํ   ฯ   เอวญฺจ
ปน  ภิกฺขเว  ทาตพฺพา  ฯ  เตน  คิลาเนน  ภิกฺขุนา  สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา
เอกํสํ    อุตฺตราสงฺคํ   กริตฺวา   วุฑฺฒานํ   ภิกฺขูนํ   ปาเท   วนฺทิตฺวา
อุกฺกุฏิกํ    นิสีทิตฺวา   อญฺชลึ   ปคฺคเหตฺวา   เอวมสฺส   วจนีโย   อหํ
ภนฺเต   คิลาโน   น   สกฺโกมิ   วินา  ทณฺเฑน  อาหิณฺฑิตุํ  น  สกฺโกมิ
วินา   สิกฺกาย   ปตฺตํ   ปริหริตุํ   โสหํ  ภนฺเต  สงฺฆํ  ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ
ยาจามีติ ฯ ทุติยมฺปิ ยาจิตพฺพา ตติยมฺปิ ยาจิตพฺพา ฯ
     [๑๔๓]   พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ
     {๑๔๓.๑}   สุณาตุ  เม  ภนฺเต สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ คิลาโน
น   สกฺโกติ   วินา   ทณฺเฑน   อาหิณฺฑิตุํ   น  สกฺโกติ  วินา  สิกฺกาย
ปตฺตํ   ปริหริตุํ   โส   สงฺฆํ  ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ  ยาจติ  ฯ  ยทิ  สงฺฆสฺส
ปตฺตกลฺลํ     สงฺโฆ     อิตฺถนฺนามสฺส     ภิกฺขุโน     ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ
ทเทยฺย ฯ เอสา ญตฺติ ฯ
     {๑๔๓.๒}   สุณาตุ   เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  อยํ  อิตฺถนฺนาโม  ภิกฺขุ
คิลาโน   น   สกฺโกติ   วินา   ทณฺเฑน   อาหิณฺฑิตุํ  น  สกฺโกติ  วินา
สิกฺกาย   ปตฺตํ   ปริหริตุํ   โส   สงฺฆํ   ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ   ยาจติ   ฯ
สงฺโฆ     อิตฺถนฺนามสฺส     ภิกฺขุโน    ทณฺฑสิกฺกาสมฺมตึ    เทติ    ฯ
ยสฺสายสฺมโต    ขมติ    อิตฺถนฺนามสฺส    ภิกฺขุโน    ทณฺฑสิกฺกาสมฺมติยา
ทานํ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ
     {๑๔๓.๓}   ทินฺนา     สงฺเฆน     อิตฺถนฺนามสฺส     ภิกฺขุโน
ทณฺฑสิกฺกาสมฺมติ    ขมติ    สงฺฆสฺส    ตสฺมา    ตุณฺหี   ฯ   เอวเมตํ
ธารยามีติ ฯ
     [๑๔๔]   เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ โรมฏฺฐโก อโหสิ ๑-
โส   โรมฏฺฐิตฺวา   โรมฏฺฐิตฺวา   ๒-  อชฺโฌหรติ  ฯ  ภิกฺขู  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ    วิปาเจนฺติ    วิกาลายํ   ๓-   ภิกฺขุ   โภชนํ   ภุญฺชตีติ   ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   เอโส   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   อจิรํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โรมนฺธโก โหติ ฯ  ม. ยุ. โรมนฺธิตฺวา โรมนฺธิตฺวา ฯ  ยุ. วิกาเล ยํ ฯ
โคโยนิยา   จุโต   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  โรมฏฺฐกสฺส  โรมฏฺฐํ  ๑-  น
จ   ภิกฺขเว   พหิมุขทฺวารํ   นีหริตฺวา  อชฺโฌหริตพฺพํ  โย  อชฺโฌหเรยฺย
ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพติ ฯ
     [๑๔๕]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ปูคสฺส  สงฺฆภตฺตํ
โหติ  ฯ  ภตฺตคฺเค  พหู  สิตฺถานิ  ปริกิรึสุ  ๒-  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม   สมณา   สกฺยปุตฺติยา   โอทเน
ทิยฺยมาเน   น   สกฺกจฺจํ   ปฏิคฺคเหสฺสนฺติ   เอกเมกํ  สิตฺถํ  กมฺมสเตน
นิฏฺฐายตีติ   ฯ   อสฺโสสุํ   โข   ภิกฺขู   เตสํ  มนุสฺสานํ  อุชฺฌายนฺตานํ
ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ   ฯ   อถโข   เต   ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ยํ  ทิยฺยมานํ  ปตติ  ตํ  สามํ
คเหตฺวา   ปริภุญฺชิตุํ   ตํ   กิสฺส   เหตุ   ๓-   ปริจฺจตฺตํ  ตํ  ภิกฺขเว
ทายเกหีติ ฯ
     [๑๔๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อญฺญตโร   ภิกฺขุ  ทีเฆหิ
นเขหิ   ปิณฺฑาย   จรติ   ฯ   อญฺญตรา   อิตฺถี   ปสฺสิตฺวา   ตํ  ภิกฺขุํ
เอตทโวจ   เอหิ   ภนฺเต   เมถุนํ   ธมฺมํ   ปฏิเสวาติ  ฯ  อลํ  ภคินิ
เนตํ   กปฺปตีติ   ฯ  สเจ  โข  ตฺวํ  ภนฺเต  น  ปฏิเสวิสฺสสิ  อิทานาหํ
อตฺตโน    นเขหิ    คตฺตานิ   วิลิขิตฺวา   กุปฺปํ   กริสฺสามิ   อยํ   มํ
ภิกฺขุ   วิปฺปกโรตีติ   ฯ   ปชานาหิ   ๔-  ตฺวํ  ภคินีติ  ฯ  อถโข  สา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โรมนฺธ ... ฯ  ม. ยุ. พหุ สิตฺถานิ ปกิริยึสุ ฯ  ม. ยุ. รา. อิทํ
@ปาฐตฺตยํ น ทิสฺสติ ฯ  ม. ยุ. รา. ปชานาสิ ฯ
อิตฺถี   อตฺตโน   นเขหิ   คตฺตานิ   วิลิขิตฺวา   กุปฺปํ   อกาสิ  อยํ  มํ
ภิกฺขุ   วิปฺปกโรตีติ   ฯ   มนุสฺสา  อุปธาวิตฺวา  ตํ  ภิกฺขุํ  อคฺคเหสุํ  ฯ
อทฺทสํสุ   โข   เต   มนุสฺสา  ตสฺสา  อิตฺถิยา  นเข  ฉวิมฺปิ  โลหิตมฺปิ
ทิสฺวา    อิมิสฺสาเยว    อิตฺถิยา    อิทํ    กมฺมํ    อการโก   ภิกฺขูติ
ตํ   ภิกฺขุํ   มุญฺจึสุ   ฯ   อถโข   โส  ภิกฺขุ  อารามํ  คนฺตฺวา  ภิกฺขูนํ
เอตมตฺถํ  อาโรเจสิ  ฯ  กึ  ปน  ตฺวํ  อาวุโส  ทีเฆ  นเข ธาเรสีติ ฯ
เอวมาวุโสติ   ฯ   เย   เต  ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา  ฯเปฯ  เต  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ  หิ  นาม  ภิกฺขุ  ทีเฆ  นเข  ธาเรสฺสตีติ  ฯ
อถโข   เต   ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
ทีฆา นขา ธาเรตพฺพา โย ธาเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๔๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  นเขนปิ  นขํ  ฉินฺทนฺติ ฯ
มุเขนปิ   นขํ   ฉินฺทนฺติ   ฯ   กุฑฺเฑปิ   นขํ   ฆํเสนฺติ   ฯ  องฺคุลิโย
ทุกฺขา   โหนฺติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   นขจฺเฉทนนฺติ   ฯ   สโลหิตํ   นขํ   ฉินฺทนฺติ   ฯ   องฺคุลิโย
ทุกฺขา    โหนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มํสปฺปมาเณน   นขํ
ฉินฺทิตุนฺติ ฯ
     [๑๔๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  วีสติมฏฺฐํ ๑-
การาเปนฺติ    ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วีสติมฏฺฏํ ฯ
ฯเปฯ    น    ภิกฺขเว   วีสติมฏฺฐํ   การาเปตพฺพํ   โย   การาเปยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อนุชานามิ ภิกฺขเว มลมตฺตํ อปกฑฺฒิตุนฺติ ฯ
     [๑๔๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขูนํ  เกสา  ทีฆา  โหนฺติ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อุสฺสหนฺติ   ปน   ภิกฺขเว  ภิกฺขู
อญฺญมญฺญํ   เกเส   โอโรเปตุนฺติ   ฯ   อุสฺสหนฺติ   ภควาติ  ฯ  อถโข
ภควา   เอตสฺมึ  นิทาเน  เอตสฺมึ  ปกรเณ  ภิกฺขุสงฺฆํ  สนฺนิปาตาเปตฺวา
ฯเปฯ   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ขุรํ  ขุรสิลํ  ขุรสิปาฏิกํ
นมตกํ สพฺพํ ขุรภณฺฑนฺติ ฯ
     [๑๕๐]   เตน  โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มสฺสุํ กปฺปาเปนฺติ ฯ
มสฺสุํ  วฑฺฒาเปนฺติ  โคโลมิกํ  การาเปนฺติ  ฯ  จตุรสฺสกํ  การาเปนฺติ  ฯ
ปริมุขํ  การาเปนฺติ  ฯ  อฑฺฒรุกํ  ๑-  การาเปนฺติ  ฯ  ทาฐิกํ ฐเปนฺติ ฯ
สมฺพาเธ  โลมํ  สํหราเปนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ
ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ  ฯเปฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ
ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  มสฺสุ  ๒-  กปฺปาเปตพฺพํ  น  มสฺสุ ๒- วฑฺฒาเปตพฺพํ
น   โคโลมิกํ   การาเปตพฺพํ   น   จตุรสฺสกํ  การาเปตพฺพํ  น  ปริมุขํ
การาเปตพฺพํ   น   อฑฺฒรุกํ  ๑-  การาเปตพฺพํ  น  ทาฐิกา  ฐเปตพฺพา
น สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปตพฺพํ โย สํหราเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๕๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน  สมฺพาเธ
วโณ   โหติ   ฯ   เภสชฺชํ   น   สนฺติฏฺฐติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อฑฺฒทุกํ ฯ  มสฺสุํ ฯ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  อาพาธปฺปจฺจยา  สมฺพาเธ  โลมํ
สํหราเปตุนฺติ ฯ
     [๑๕๒]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  กตฺตริกาย
เกเส    เฉทาเปนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ
ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   กตฺตริกาย   เกสา  เฉทาเปตพฺพา
โย เฉทาเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๕๓]   เตน   โข   ปน   สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน  สีเส
วโณ   โหติ   ฯ   น  สกฺโกติ  ขุเรน  เกเส  โอโรเปตุํ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ    ฯ    อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อาพาธปฺปจฺจยา
กตฺตริกาย เกเส เฉทาเปตุนฺติ ฯ
     [๑๕๔]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ทีฆานิ  นาสิกาโลมานิ
ธาเรนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   ปิสาจิลฺลิกาติ   ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
น   ภิกฺขเว   ทีฆํ   นาสิกาโลมํ   ธาเรตพฺพํ   โย  ธาเรยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๕๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  สกฺขริกายปิ มธุสิตฺถเกนปิ
นาสิกาโลมํ  คาหาเปนฺติ  ฯ  นาสิกา  ทุกฺขา  โหนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว สณฺฑาสนฺติ ฯ
     [๑๕๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู  ปลิตํ
คาหาเปนฺติ    ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   ปลิตํ   คาหาเปตพฺพํ  โย  คาหาเปยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๕๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน กณฺณคูถเกหิ
กณฺณา   ถกิตา   โหนฺติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว กณฺณมลหรณินฺติ ฯ
     [๑๕๘]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวจา
กณฺณมลหรณิโย     ธาเรนฺติ    โสวณฺณมยํ    รูปิยมยํ    ฯ    มนุสฺสา
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ
ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  อุจฺจาวจา
กณฺณมลหรณิโย    ธาเรตพฺพา    โย    ธาเรยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส
อนุชานามิ     ภิกฺขเว    กณฺณมลหรณิโย    ๑-    อฏฺฐิมยํ    ทนฺตมยํ
วิสาณมยํ    นฬมยํ    เวฬุมยํ    กฏฺฐมยํ    ชตุมยํ   ผลมยํ   โลหมยํ
สงฺขนาภิมยนฺติ ฯ
     [๑๕๙]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู   พหุํ
โลหภณฺฑํ    กํสภณฺฑํ    สนฺนิจยํ   กโรนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   วิหารจาริกํ
อาหิณฺฑนฺตา    ปสฺสิตฺวา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ
นาม    สมณา    สกฺยปุตฺติยา    พหุํ    โลหภณฺฑํ   กํสภณฺฑํ   สนฺนิจยํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โปตฺถเกสุ อยํ กณฺณมลหรณิโยติ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
กริสฺสนฺติ    เสยฺยถาปิ    กํสปตฺถริกาติ    ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ    ฯเปฯ    น    ภิกฺขเว   โลหภณฺฑํ   กํสภณฺฑํ   สนฺนิจโย
กาตพฺโพ โย กเรยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๖๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อญฺชนิมฺปิ  อญฺชนิสลากมฺปิ
กณฺณมลหรณิมฺปิ    พนฺธนมตฺตํ    กุกฺกุจฺจายนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อญฺชนึ  อญฺชนิสลากํ  กณฺณมลหรณึ
พนฺธนมตฺตนฺติ ฯ
     [๑๖๑]   เตน  โข  ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สงฺฆาฏิปลฺลตฺถิกาย
นิสีทนฺติ   ฯ   สงฺฆาฏิยา   ปตฺตา   ลุชฺชนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   สงฺฆาฏิปลฺลตฺถิกาย   นิสีทิตพฺพํ  โย
นิสีเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๖๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ คิลาโน โหติ ฯ
ตสฺส   วินา  อาโยคา  ๑-  น  ผาสุ  โหติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อาโยคนฺติ  ฯ  อถโข  ภิกฺขูนํ
เอตทโหสิ  กถํ  นุ  โข  อาโยโค  เวทิตพฺโพติ  ๒- ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ตนฺตกํ  เวมกํ  วฏํ  สลากํ สพฺพํ
ตนฺตภณฺฑกนฺติ ฯ
     [๑๖๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  อกายพนฺธโน
คามํ  ปิณฺฑาย  ปาวิสิ  ฯ  ตสฺส  รถิยา  ๓-  อนฺตรวาสโก  ปภสฺสิตฺถ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อาโยเคน ฯ  ม. ยุ. กาตพฺโพติ ฯ  ม. ยุ. รถิยาย ฯ
มนุสฺสา   ปสฺสิตฺวา   ๑-  อุกฺกุฏฺฐิมกํสุ  ฯ  โส  ภิกฺขุ  มงฺกุ  อโหสิ  ฯ
อถโข   โส   ภิกฺขุ  อารามํ  คนฺตฺวา  ภิกฺขูนํ  เอตมตฺถํ  อาโรเจสิ  ฯ
ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  อกายพนฺธเนน
คาโม   ปวิสิตพฺโพ   โย   ปวิเสยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส   อนุชานามิ
ภิกฺขเว กายพนฺธนนฺติ ฯ
     [๑๖๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวจานิ
กายพนฺธนานิ  ธาเรนฺติ  กลาพุกํ  เทฑฺฑุภกํ  ๒-  มุรชฺชํ  มทฺทวิณํ  ๓- ฯ
มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี
กามโภคิโนติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
อุจฺจาวจานิ     กายพนฺธนานิ     ธาเรตพฺพานิ    กลาพุกํ    เทฑฺฑุภกํ
มุรชฺชํ   มทฺทวิณํ  โย  ธาเรยฺย  อาปตฺติ  ทุกฺกฏสฺส  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
เทฺว    กายพนฺธนานิ    ปฏฺฏิกํ    สูกรนฺตกนฺติ   ฯเปฯ   กายพนฺธนสฺส
ทสา  ชิรนฺติ  ๔-  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  มุรชฺชํ  มทฺทวิณนฺติ ๓- ฯ
กายพนฺธนสฺส   อนฺโต   ชิรติ   ๔-  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  โสภกํ
คณกนฺติ   ๕-   ฯ   กายพนฺธนสฺส   ปวนนฺโต  ชิรติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว วิถนฺติ ๖- ฯ
     [๑๖๕]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวเจ
วิเถ    ธาเรนฺติ    โสวณฺณมยํ    รูปิยมยํ   ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. รา. ปสฺสิตฺวาติ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ  ม. เทฏฺฐฺภกํ ฯ  ม. มทฺทวีณํ ฯ
@ ม. ยุ. ชีรนฺติ ฯ  ม. ยุ. โสภณํ คุณกนฺติ ฯ  ม. ยุ. วิธนติ ฯ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  อุจฺจาวจา  วิถา ๑-
ธาเรตพฺพา     โย    ธาเรยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ
ภิกฺขเว   วิเถ   ๒-   อฏฺฐิมยํ   ทนฺตมยํ   วิสาณมยํ   นฬมยํ  เวฬุมยํ
ฯเปฯ สงฺขนาภิมยํ สุตฺตมยนฺติ ฯ
     [๑๖๖]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อายสฺมา  อานนฺโท  ลหุกา
สงฺฆาฏิโย  ปารุปิตฺวา  คามํ  ปิณฺฑาย  ปาวิสิ  ฯ ตสฺส ๓- วาตมณฺฑลิกาย
สงฺฆาฏิโย    อุกฺขิปิยึสุ    ฯ   อถโข   อายสฺมา   อานนฺโท   อารามํ
คนฺตฺวา   ภิกฺขูนํ   เอตมตฺถํ   อาโรเจสิ   ฯ  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว คณฺฐิกํ ปาสกนฺติ ฯ
     [๑๖๗]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺจาวจา
คณฺฐิกาโย   ธาเรนฺติ   โสวณฺณมยํ   รูปิยมยํ   ฯ   มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต    เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   อุจฺจาวจา
คณฺฐิกา   ธาเรตพฺพา   โย   ธาเรยฺย   อาปตฺติ  ทุกฺกฏสฺส  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   คณฺฐิกํ   ๔-   อฏฺฐิมยํ   ทนฺตมยํ   วิสาณมยํ  นฬมยํ  เวฬุมยํ
กฏฺฐมยํ ชตุมยํ ผลมยํ โลหมยํ สงฺขนาภิมยํ สุตฺตมยนฺติ ฯ
     [๑๖๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  คณฺฐิกมฺปิ  ปาสกมฺปิ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วิธา ฯ  ม. ยุ. วิเถติ สทฺโท นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. ตสฺสาติ สทฺโท นตฺถิ ฯ
@ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
จีวเร  อปฺเปนฺติ  ฯ  จีวรํ  ชีรติ  ฯ  ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    คณฺฐิกผลกํ   ปาสกผลกนฺติ   ฯ   คณฺฐิกผลกมฺปิ
ปาสกผลกมฺปิ   อนฺเต   อปฺเปนฺติ  ฯ  โกโณ  ๑-  วิวริยติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  คณฺฐิกผลกํ  อนฺเต
อปฺเปตุํ   ปาสกผลกํ   สตฺตงฺคุลํ   วา   อฏฺฐงฺคุลํ   วา   โอคาเหตฺวา
อปฺเปตุนฺติ ฯ
     [๑๖๙]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  คิหินิวตฺถํ
นิวาเสนฺติ    หตฺถิโสณฺฑิกํ    ๒-   มจฺฉวาฬกํ   จตุกฺกณฺณกํ   ตาลวณฺฏกํ
สตวลฺลิกํ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  คิหินิวตฺถํ  นิวาเสตพฺพํ  หตฺถิโสณฺฑิกํ  ๒-  มจฺฉวาฬกํ
จตุกฺกณฺณกํ     ตาลวณฺฏกํ    สตวลฺลิกํ    โย    นิวาเสยฺย    อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๐]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  คิหิปารุตํ
ปารุปนฺติ    ฯ    มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   คิหิปารุตํ   ปารุปิตพฺพํ  โย  ปารุเปยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๑]   เตน   โข   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู   สํเวลฺลิยํ
นิวาเสนฺติ    ฯ    มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
@เชิงอรรถ:  ม. โกโจ  ม. ยุ. หตฺถิโสณฺฑกํ ฯ
เสยฺยถาปิ     รญฺโญ     มุณฺฑวฏฺฏีติ    ฯเปฯ    ภควโต    เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  สํเวลฺลิยํ  นิวาเสตพฺพํ  โย  นิวาเสยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๒]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุภโตกาชํ
หรนฺติ   ฯ   มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ
รญฺโญ   มุณฺฑวฏฺฏีติ   ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ
น   ภิกฺขเว   อุภโตกาชํ   หริตพฺพํ   โย   หเรยฺย  อาปตฺติ  ทุกฺกฏสฺส
อนุชานามิ    ภิกฺขเว   เอกโตกาชํ   อนฺตรากาชํ   สีสภารํ   ขนฺธภารํ
กฏิภารํ โอลมฺพกนฺติ ฯ
     [๑๗๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ทนฺตกฏฺฐํ  น  ขาทนฺติ ฯ
มุขํ    ทุคฺคนฺธํ   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ
ปญฺจิเม    ภิกฺขเว    อาทีนวา    ทนฺตกฏฺฐสฺส    อขาทเน   อจกฺขุสฺสํ
มุขํ    ทุคฺคนฺธํ   โหติ   รสหรณิโย   น   วิสุชฺฌนฺติ   ปิตฺตํปิ   เสมฺหํปิ
ภตฺตํ   ปริโยนทฺธติ   ๑-   ภตฺตมสฺส   น  ฉาเทติ  อิเม  โข  ภิกฺขเว
ปญฺจ    อาทีนวา    ทนฺตกฏฺฐสฺส    อขาทเน   ฯ   ปญฺจิเม   ภิกฺขเว
อานิสํสา   ทนฺตกฏฺฐสฺส   ขาทเน   จกฺขุสฺสํ   มุขํ   น   ทุคฺคนฺธํ  โหติ
รสหรณิโย   วิสุชฺฌนฺติ   ปิตฺตํปิ   เสมฺหํปิ   ภตฺตํ   น  ปริโยนทฺธติ  ๑-
ภตฺตมสฺส   ฉาเทติ   อิเม   โข  ภิกฺขเว  ปญฺจ  อานิสํสา  ทนฺตกฏฺฐสฺส
ขาทเน ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ทนฺตกฏฺฐนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปิตฺตํ เสมฺหํ ภตฺตํ ปริโยนนฺธติ ฯ
     [๑๗๔]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  ทีฆานิ
ทนฺตกฏฺฐานิ  ขาทนฺติ  เตเหว  สามเณเร  ๑-  อาโกเฏนฺติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว  ทีฆํ  ทนฺตกฏฺฐํ  ขาทิตพฺพํ
โย   ขาเทยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อฏฺฐงฺคุลปรมํ
ทนฺตกฏฺฐํ   น   จ   เตเนว   ๒-   สามเณโร   อาโกเฏตพฺโพ   โย
อาโกเฏยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๕]   เตน  โข  ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน อติมนฺทาหกํ ๓-
ทนฺตกฏฺฐํ   ขาทนฺตสฺส   กณฺเฐ   วิลคฺคํ   โหติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว  อติมนฺทาหกํ  ๓-  ทนฺตกฏฺฐํ  ขาทิตพฺพํ
โย  ขาเทยฺย  อาปตฺติ  ทุกฺกฏสฺส  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จตุรงฺคุลํ  ปจฺฉิมํ
ทนฺตกฏฺฐนฺติ ฯ
     [๑๗๖]   เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทายํ อาเฬเปนฺติ ๔-
มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  ทวฑาหกาติ
ฯเปฯ  ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ น ภิกฺขเว ทาโย อาเฬเปตพฺโพ
โย อาเฬเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิหารา  ติณคหณา  โหนฺติ  ฯ
ทวฑาเห    ฑยฺหมาเน   วิหารา   ฑยฺหนฺติ   ฯ   ภิกฺขู   กุกฺกุจฺจายนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สามเณรํ ฯ  ม. ยุ. เตน ฯ  ม. ยุ. อติมฏาหกํ ฯ  ม. ยุ.
@อาลิมฺเปนฺติ ฯ
ปฏคฺคึ   ทาตุํ   ปริตฺตํ   กาตุํ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว   ทวฑาเห   ฑยฺหมาเน   ปฏคฺคึ   ทาตุํ   ปริตฺตํ
กาตุนฺติ ฯ
     [๑๗๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู  รุกฺขํ
อภิรูหนฺติ   รุกฺขา   รุกฺขํ   สงฺกมนฺติ   ฯ   มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ
วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   มกฺกฏาติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว  รุกฺโข  อภิรูหิตพฺโพ  โย  อภิรูเหยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๗๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน  โกสเลสุ
ชนปเทสุ   สาวตฺถึ   คจฺฉนฺตสฺส   อนฺตรามคฺเค   หตฺถี   ปริยุฏฺฐาสิ  ฯ
อถโข    โส    ภิกฺขุ   รุกฺขมูลํ   อุปธาวิตฺวา   กุกฺกุจฺจายนฺโต   รุกฺขํ
นาภิรูหิ   ๑-   ฯ  โส  หตฺถี  อญฺเญน  อคมาสิ  ฯ  อถโข  โส  ภิกฺขุ
สาวตฺถึ   คนฺตฺวา   ภิกฺขูนํ   เอตมตฺถํ   อาโรเจสิ   ฯ  ภิกฺขู  ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  สติ  กรณีเย  โปริสิยํ ๒-
รุกฺขํ อภิรูหิตุํ อาปทาสุ ยาวทตฺถนฺติ ฯ
     [๑๘๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  เมฏฺฐโกกุฏฺฐา  ๓-  นาม ภิกฺขู
เทฺว    ภาติกา    โหนฺติ   พฺราหฺมณชาติกา   กลฺยาณวาจา   กลฺยาณ-
วากฺกรณา    ฯ   เต   เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมึสุ   อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺนา
@เชิงอรรถ:  ยุ. น อภิรูหติ ฯ  ม. โปริสํ ฯ  ม. ยเมฬเกกุฬา ฯ ยุ. ยเมฬุเตกุลา ฯ
โข  เต  ภิกฺขู  ภควนฺตํ  เอตทโวจุํ  เอตรหิ  ภนฺเต  ภิกฺขู  นานานามา
นานาโคตฺตา    นานาชจฺจา    นานากุลา    ปพฺพชิตา    เต   สกาย
นิรุตฺติยา    พุทฺธวจนํ    ทูเสนฺติ    หนฺท    มยํ    ภนฺเต   พุทฺธวจนํ
ฉนฺทโส   อาโรเปมาติ   ฯ   วิครหิ   พุทฺโธ   ภควา   กถํ  หิ  นาม
ตุเมฺห    โมฆปุริสา   เอวํ   วกฺขถ   หนฺท   มยํ   ภนฺเต   พุทฺธวจนํ
ฉนฺทโส   อาโรเปมาติ   เนตํ   โมฆปุริสา  อปฺปสนฺนานํ  วา  ปสาทาย
ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว
พุทฺธวจนํ    ฉนฺทโส    อาโรเปตพฺพํ    โย    อาโรเปยฺย    อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส     อนุชานามิ    ภิกฺขเว    สกาย    นิรุตฺติยา    พุทฺธวจนํ
ปริยาปุณิตุนฺติ ฯ
     [๑๘๑]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  โลกายตํ
ปริยาปุณนฺติ    ฯ   มนุสฺสา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ   คิหี  กามโภคิโนติ  ฯ  อสฺโสสุํ  โข  ภิกฺขู  เตสํ  มนุสฺสานํ
อุชฺฌายนฺตานํ   ขียนฺตานํ   วิปาเจนฺตานํ   ฯเปฯ   อถโข   เต   ภิกฺขู
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อปิ  นุ  โข  ภิกฺขเว  โลกายเต
สารทสฺสาวี  อิมสฺมึ  ธมฺมวินเย  วุฑฺฒึ  วิรูฬฺหึ  เวปุลฺลํ  อาปชฺเชยฺยาติ ฯ
โน   เหตํ  ภนฺเตติ  ๑-  ฯ  อิมสฺมึ  วา  ปน  ธมฺมวินเย  สารทสฺสาวี
โลกายตํ  ปริยาปุเณยฺยาติ  ฯ  โน  เหตํ  ภนฺเตติ  ๑-  ฯ  น  ภิกฺขเว
โลกายตํ ปริยาปุณิตพฺพํ โย ปริยาปุเณยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ
     [๑๘๒]   เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู โลกายตํ วาเจนฺติ ฯ
มนุสฺสา    อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี
กามโภคิโนติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
โลกายตํ วาเจตพฺพํ โย วาเจยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๘๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  ติรจฺฉานวิชฺชํ
ปริยาปุณนฺติ   ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว
ติรจฺฉานวิชฺชา ปริยาปุณิตพฺพา โย ปริยาปุเณยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๘๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  ติรจฺฉานวิชฺชํ
วาเจนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ
คิหี  กามโภคิโนติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ น ภิกฺขเว
ติรจฺฉานวิชฺชา วาเจตพฺพา โย วาเจยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๘๕]   เตน   โข  ปน  สมเยน  พุทฺโธ  ๑-  ภควา  มหติยา
ปริสาย  ปริวุโต  ธมฺมํ  เทเสนฺโต  ขิปิ  ฯ  ภิกฺขู  ชีวตุ  ภนฺเต  ภควา
ชีวตุ    สุคโตติ   อุจฺจาสทฺทํ   มหาสทฺทํ   อกํสุ   ฯ   เตน   สทฺเทน
ธมฺมกถา   อนฺตรา   อโหสิ   ฯ   อถโข   ภควา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ
อปิ   นุ  โข  ภิกฺขเว  ขิปิเต  ชีวาติ  วุตฺโต  ๒-  ตปฺปจฺจยา  ชีเวยฺย
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ยุ. วุตฺเต ฯ
วา  มเรยฺย  วาติ  ฯ  โน  เหตํ  ภนฺเตติ  ๑-  ฯ  น  ภิกฺขเว ขิปิเต
ชีวาติ วตฺตพฺโพ โย วเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๑๘๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  มนุสฺสา  ภิกฺขูนํ  ขิปิเต  ชีวถ
ภนฺเตติ   วทนฺติ   ฯ   ภิกฺขู   กุกฺกุจฺจายนฺตา   นาลปนฺติ   ฯ  มนุสฺสา
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม  สมณา  สกฺยปุตฺติยา
ชีวถ    ภนฺเตติ   วุจฺจมานา   นาลปิสฺสนฺตีติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ    ฯเปฯ   คิหี   ภิกฺขเว   มงฺคลิกา   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
คิหีนํ ชีวถ ภนฺเตติ วุจฺจมาเนน จิรํ ชีวาติ วตฺตุนฺติ ฯ
     [๑๘๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภควา  มหติยา ปริสาย ปริวุโต
ธมฺมํ   เทเสนฺโต   นิสินฺโน   โหติ   ฯ   อญฺญตเรน   ภิกฺขุนา   ลสุณํ
ขายิตํ  โหติ  ฯ  โส  จ  ๒- มา ภิกฺขู พฺยาพาหึสูติ ๓- เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
อทฺทสา   โข   ภควา   ตํ   ภิกฺขุํ   เอกมนฺตํ   นิสินฺนํ  ทิสฺวาน  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ   กินฺนุ   โข   โส   ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  เอกมนฺตํ  นิสินฺโนติ  ฯ
เอเตน  ภนฺเต  ภิกฺขุนา  ลสุณํ ขายิตํ โส จ ๒- มา ภิกฺขู พฺยาพาหึสูติ ๓-
เอกมนฺตํ  นิสินฺโนติ  ฯ  อปิ  นุ  โข  ภิกฺขเว  ภิกฺขุนา  ๔- ตํ ขาทิตพฺพํ
ยํ   ขาทิตฺวา   เอวรูปาย   ธมฺมกถาย   ปริพาหิโร   อสฺสาติ  ฯ  โน
เหตํ  ภนฺเตติ  ฯ  น  ภิกฺขเว  ลสุณํ  ขาทิตพฺพํ  โย  ขาเทยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อิติสทฺโท น ปญฺญายติ ฯ  ม. ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ  ม. พฺยาพาธึสูติ ฯ
@ยุ. วฺยาพาหึสูติ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
     [๑๘๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน   อายสฺมโต   สารีปุตฺตสฺส
อุทรวาตาพาโธ    โหติ    ฯ    อถโข   อายสฺมา   มหาโมคฺคลฺลาโน
เยนายสฺมา    สารีปุตฺโต    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    อายสฺมนฺตํ
สารีปุตฺตํ   เอตทโวจ   ปุพฺเพ  เต  อาวุโส  สารีปุตฺต  อุทรวาตาพาโธ
เกน   ผาสุ  โหตีติ  ฯ  ลสุเณน  เม  อาวุโสติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อาพาธปฺปจฺจยา ลสุณํ ขาทิตุนฺติ ฯ
     [๑๘๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อาราเม ตหํ ตหํ ปสฺสาวํ
กโรนฺติ  ฯ  อาราโม  ทุสฺสติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
อนุชานามิ  ภิกฺขเว  เอกมนฺตํ  ปสฺสาวํ  กาตุนฺติ  ฯ  อาราโม  ทุคฺคนฺโธ
โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ปสฺสาวกุมฺภินฺติ  ฯ  ทุกฺขํ  นิสินฺนา
ปสฺสาวํ   กโรนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ปสฺสาวปาทุกนฺติ  ฯ
ปสฺสาวปาทุกา   ปากฏา   โหนฺติ   ฯ   ภิกฺขู   หิริยนฺติ  ปสฺสาวํ  กาตุํ
ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ปริกฺขิปิตุํ  ตโย  ปากาเร  อิฏฺฐกาปาการํ
สิลาปาการํ    ทารุปาการนฺติ   ฯ   ปสฺสาวกุมฺภี   อปารุตา   ทุคฺคนฺธา
โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อปิธานนฺติ ฯ
     [๑๙๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อาราเม  ตหํ  ตหํ วจฺจํ
กโรนฺติ   ฯ   อาราโม   ทุสฺสติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ
ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   เอกมนฺตํ   วจฺจํ  กาตุนฺติ  ฯ  อาราโม
ทุคฺคนฺโธ   โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  วจฺจกูปนฺติ  ฯ  วจฺจกูปสฺส
กูลํ   ลุชฺชติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ
สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   วจฺจกูโป   นีจวตฺถุโก   โหติ   ฯ  อุทเกน
โอตฺถริยติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ
จโย    ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   จินิตุํ   ตโย   จเย
อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว   ตโย   โสปาเณ   อิฏฺฐกาโสปาณํ   สิลาโสปาณํ
ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา    ปริปตนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว    อาลมฺพนพาหนฺติ    ฯ   อนฺเต   นิสินฺนา   วจฺจํ   กโรนฺตา
ปริปตนฺติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   สนฺถริตฺวา   มชฺเฌ   ฉิทฺทํ
กตฺวา   วจฺจํ   กาตุนฺติ   ฯ   ทุกฺขํ   นิสินฺนา   วจฺจํ  กโรนฺติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ  ภิกฺขเว  วจฺจปาทุกนฺติ  ฯ  พหิทฺธา  ปสฺสาวํ  กโรนฺติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ปสฺสาวโทณิกนฺติ   ฯ   อวเลขนกฏฺฐํ   น   โหติ
ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อวเลขนกฏฺฐนฺติ  ฯ  อวเลขนปิฐโร  ๑-  น
โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อวเลขนปิฐรนฺติ   ฯ   วจฺจกูโป
อปารุโต ทุคฺคนฺโธ โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อปิธานนฺติ ฯ
     [๑๙๑]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู  อชฺโฌกาเส  วจฺจํ
กโรนฺตา    สีเตนปิ   อุเณฺหนปิ   กิลมนฺติ   ฯ   เต   ภิกฺขู   ภควโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปิธโร
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   วจฺจกุฏินฺติ   ฯ
วจฺจกุฏิยา   กวาฏํ   น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  กวาฏํ
ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ    อุทุกฺขลิกํ    อุตฺตรปาสกํ    อคฺคฬวฏฺฏึ   กปิสีสกํ   สูจิกํ
ฆฏิกํ    ตาลจฺฉิทฺทํ   อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ   อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ   ฯ   วจฺจกุฏิยา
ติณจุณฺณํ   ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา   ๑-
อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ   กาตุํ   เสตวณฺณํ   กาฬวณฺณํ   เครุกปริกมฺมํ  มาลากมฺมํ
ลตากมฺมํ มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏฺฐิกํ จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๑๙๒]   เตน   โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  ชราทุพฺพโล
วจฺจํ  กตฺวา  วุฏฺฐหนฺโต  ปริปตติ  ฯ  เต  ภิกฺขู  ๒-  ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โอลมฺพกนฺติ ฯ
     [๑๙๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วจฺจกุฏี ๓- อปริกฺขิตฺตา โหติ ฯ
เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปริกฺขิปิตุํ
ตโย ปากาเร อิฏฺฐกาปาการํ สิลาปาการํ ทารุปาการนฺติ ฯ
     [๑๙๔]   โกฏฺฐโก  น  โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โกฏฺฐกนฺติ ฯ
โกฏฺฐโก   นีจวตฺถุโก   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ
กาตุนฺติ   ฯ   จโย   ปริปตติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จินิตุํ  ตโย
จเย   อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ
ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ตโย    โปสาเณ    อิฏฺฐกาโสปาณํ
สิลาโสปาณํ    ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา   ปริปตนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อาลมฺพนพาหนฺติ    ฯ    โกฏฺฐกสฺส    กวาฏํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. โอคุมฺเผตฺวา  ม. ยุ. เต ภิกฺขูติ ปาฐทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ
@ ม. วจฺจกุฏิ ฯ
น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  กวาฏํ  ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ  อุทุกฺขลิกํ
อุตฺตรปาสกํ     อคฺคฬวฏฺฏึ     กปิสีสกํ    สูจิกํ    ฆฏิกํ    ตาลจฺฉิทฺทํ
อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ    อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ    ฯ   โกฏฺฐเก   ติณจุณฺณํ   ปริปตติ
ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  โอคุมฺเพตฺวา  อุลฺลิตาวลิตฺตํ  กาตุํ  เสตวณฺณํ
กาฬวณฺณํ     เครุกปริกมฺมํ     มาลากมฺมํ     ลตากมฺมํ     มกรทนฺตกํ
ปญฺจปฏฺฐิกนฺติ   ฯ   ปริเวณํ  จิกฺขลฺลํ  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
มรุมฺพํ   ปกิริตุนฺติ   ฯ   น   ปริยาปุณนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ปทรสิลํ  ๑-  นิกฺขิปิตุนฺติ  ฯ  อุทกํ  สนฺติฏฺฐติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว
อุทกนิทฺธมนนฺติ   ฯ   อาจมนกุมฺภี  น  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อาจมนกุมฺภินฺติ   ฯ   อาจมนสราวโก   น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   อาจมนสราวกนฺติ   ฯ   ทุกฺขํ   นิสินฺนา   อาจเมนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว   อาจมนปาทุกนฺติ   ฯ   อาจมนปาทุกา   ปากฏา
โหติ   ฯ   ภิกฺขู   หิริยนฺติ   อาจเมตุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
ปริกฺขิปิตุํ  ตโย  ปากาเร  อิฏฺฐกาปาการํ  สิลาปาการํ  ทารุปาการนฺติ ฯ
อาจมนกุมฺภี     อปารุตา     โหติ     ฯ    ติณจุณฺเณหิปิ    ปํสุเกหิปิ
โอกิริยติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อปิธานนฺติ ฯ
     [๑๙๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวรูปํ อนาจารํ
อาจรนฺติ     มาลาวจฺฉํ     โรเปนฺติปิ     โรปาเปนฺติปิ     สิญฺจนฺติปิ
สิญฺจาเปนฺติปิ    โอจินนฺติปิ   โอจินาเปนฺติปิ   คนฺเถนฺติปิ   คนฺถาเปนฺติปิ
เอกโตวณฺฏิกมาลํ      กโรนฺติปิ      การาเปนฺติปิ     อุภโตวณฺฏิกมาลํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปทสิลํ ฯ
กโรนฺติปิ   การาเปนฺติปิ   มญฺชริกํ  กโรนฺติปิ  การาเปนฺติปิ  วิธุติกํ  ๑-
กโรนฺติปิ    การาเปนฺติปิ   วฏํสกํ   กโรนฺติปิ   การาเปนฺติปิ   อาเวฬํ
กโรนฺติปิ   การาเปนฺติปิ  อุรจฺฉทํ  กโรนฺติปิ  การาเปนฺติปิ  เต  กุลิตฺถีนํ
กุลธีตานํ     กุลกุมารีนํ    กุลสุณฺหานํ    กุลทาสีนํ    เอกโตวณฺฏิกมาลํ
หรนฺติปิ   หราเปนฺติปิ   อุภโตวณฺฏิกมาลํ   หรนฺติปิ  หราเปนฺติปิ  มญฺชริกํ
หรนฺติปิ  หราเปนฺติปิ  วิธุติกํ  ๑-  หรนฺติปิ  หราเปนฺติปิ  วฏํสกํ  หรนฺติปิ
หราเปนฺติปิ    อาเวฬํ    หรนฺติปิ    หราเปนฺติปิ    อุรจฺฉทํ   หรนฺติปิ
หราเปนฺติปิ    เต    กุลิตฺถีหิ    กุลธีตาหิ    กุลกุมารีหิ    กุลสุณฺหาหิ
กุลทาสีหิ    สทฺธึ    เอกภาชเนปิ    ภุญฺชนฺติ    เอกถาลเกปิ   ปิวนฺติ
เอกาสเนปิ     นิสีทนฺติ     เอกมญฺเจปิ    ตุวฏฺเฏนฺติ    เอกตฺถรณาปิ
ตุวฏฺเฏนฺติ      เอกปาวุรณาปิ      ตุวฏฺเฏนฺติ     เอกตฺถรณปาวุรณาปิ
ตุวฏฺเฏนฺติ   วิกาเลปิ   ภุญฺชนฺติ   มชฺชมฺปิ   ปิวนฺติ  มาลาคนฺธวิเลปนมฺปิ
ธาเรนฺติ   นจฺจนฺติปิ   คายนฺติปิ   วาเทนฺติปิ   ลาเสนฺติปิ   นจฺจนฺติยาปิ
นจฺจนฺติ   นจฺจนฺติยาปิ   คายนฺติ   นจฺจนฺติยาปิ   วาเทนฺติ   นจฺจนฺติยาปิ
ลาเสนฺติ ฯเปฯ
     {๑๙๕.๑}   ลาเสนฺติยาปิ นจฺจนฺติ ลาเสนฺติยาปิ คายนฺติ ลาเสนฺติยาปิ
วาเทนฺติ   ลาเสนฺติยาปิ  ลาเสนฺติ  อฏฺฐปเทปิ  กีฬนฺติ  ทสปเทปิ  กีฬนฺติ
อากาเสปิ   กีฬนฺติ   ปริหารปเถปิ  กีฬนฺติ  สนฺติกายปิ  กีฬนฺติ  ขลิกายปิ
กีฬนฺติ   ฆฏิกายปิ   กีฬนฺติ   สลากหตฺเถนปิ   กีฬนฺติ   อกฺเขนปิ  กีฬนฺติ
ปงฺกจิเรนปิ  กีฬนฺติ  วงฺกเกนปิ  กีฬนฺติ  โมกฺขจิกายปิ  กีฬนฺติ จิงฺคุลเกนปิ
กีฬนฺติ     ปตฺตาฬฺหเกนปิ    กีฬนฺติ    รถเกนปิ    กีฬนฺติ    ธนุเกนปิ
@เชิงอรรถ:  ม. วิธูติกํ ฯ
กีฬนฺติ    อกฺขริกายปิ    กีฬนฺติ    มเนสิกายปิ   กีฬนฺติ   ยถาวชฺเชนปิ
กีฬนฺติ  หตฺถิสฺมิมฺปิ  สิกฺขนฺติ  อสฺสสฺมิมฺปิ  สิกฺขนฺติ รถสฺมิมฺปิ สิกฺขนฺติ
ธนุสฺมิมฺปิ   สิกฺขนฺติ   ถรุสฺมิมฺปิ   สิกฺขนฺติ   หตฺถิสฺสปิ   ปุรโต  ธาวนฺติ
อสฺสสฺสปิ    ปุรโต    ธาวนฺติ   รถสฺสปิ   ปุรโต   ธาวนฺติ   ธาวนฺติปิ
อาธาวนฺติปิ   อุสฺเสเฬฺหนฺติปิ   อปฺโผเฏนฺติปิ   นิพฺพชฺฌนฺติปิ  ๑-  มุฏฺฐีหิปิ
ยุชฺฌนฺติ   รงฺคมชฺเฌปิ  สงฺฆาฏึ  ปตฺถริตฺวา  นจฺจนฺตึ  ๒-  เอวํ  วเทนฺติ
อิธ  ภคินิ  นจฺจสฺสูติ  นลาฏิกมฺปิ  เทนฺติ  วิวิธมฺปิ  อนาจารํ  อาจรนฺติ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว  วิวิธํ  อนาจารํ
อาจริตพฺพํ โย อาจเรยฺย ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพติ ฯ
     [๑๙๖]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อายสฺมนฺเต  อุรุเวลกสฺสเป
ปพฺพชิเต     สงฺฆสฺส     พหุํ    โลหภณฺฑํ    ทารุภณฺฑํ    มตฺติกาภณฺฑํ
อุปฺปนฺนํ   โหติ   ฯ   อถโข   ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ  กินฺนุ  โข  ภควตา
โลหภณฺฑํ    อนุญฺญาตํ    กึ    อนนุญฺญาตํ    กึ   ทารุภณฺฑํ   อนุญฺญาตํ
กึ   อนนุญฺญาตํ   กึ   มตฺติกาภณฺฑํ   อนุญฺญาตํ   กึ   อนนุญฺญาตนฺติ   ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน
เอตสฺมึ   ปกรเณ   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว    ฐเปตฺวา    ปหรณึ   สพฺพํ   โลหภณฺฑํ   ฐเปตฺวา   อาสนฺทึ
ปลฺลงฺกํ   ทารุปตฺตํ   ทารุปาทุกํ   สพฺพํ   ทารุภณฺฑํ   ฐเปตฺวา  กตกญฺจ
กุมฺภการิกญฺจ สพฺพํ มตฺติกาภณฺฑนฺติ ฯ
                        ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธกํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํ ๓- ฯ
                                  ----------------
@เชิงอรรถ:  ม. นิพฺพุชฺฌนฺติ ฯ  ม. นจฺจคึ ฯ  ม. ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธโก ปญฺจโม ฯ
                                    ตสฺสุทฺทานํ ฯ
     [๑๙๗]   รุกฺเข ถมฺเภ จ กุฑฺเฑ จ       อฏฺฐาเน ๑- คนฺธสุตฺติยา
        วิคฺคยฺห มลฺลโก กจฺฉุ              ชรา จ ปุถุปาณิกา
        วลฺลิกาปิจ ปามงฺโค                กณฺฐสุตฺตํ ๒- น ธารเย
        กฏิ โอวฏฺฏิ กายุรํ                   หตฺถาภรณมุทฺทิกา
        ทีเฆ โกจฺเฉ ผเณ หตฺเถ            สิตฺถา อุทกเตลเก
        อาทาสุทปตฺตวณา                 อาเลโป มทฺทจุณฺณนา
        ลญฺเจนฺติ องฺคราคญฺจ             มุขราคํ ตทูภยํ
        จกฺขุโรคํ คิรคฺคญฺจ                  อายตํ สร พาหิรํ
        อมฺพเปสิสกเลหิ                     อหิ ฉินฺทิ ๓- จ จนฺทนํ
        อุจฺจาวจา ปตฺตมูลา                สุวณฺณา ๔- พหลา วลี
        จิตฺรทุสฺสติ ๕- ทุคฺคนฺโธ           อุเณฺห ภิชฺชึสุ มิฒิยา
        ปริภณฺฑํ ติณํ โจฬํ                  มาโฬ ๖- กุณฺโฑลิกาย จ
        ถวิกา อํสวทฺธญฺจ                   ตถา พนฺธนสุตฺตกา
        ขีลํ มญฺเจ จ ปีเฐ จ                  องฺเค ฉตฺเต ปณามนา ๗-
        ตุมฺพฆฏิฉวสิสํ                       จลกานิ ปฏิคฺคโห
        วิผาลิทณฺฑโสวณฺณํ ๘-           ปตฺเต เปสิ จ นาฬิกา
        กิณฺณา สตฺตุ ๙- สริตญฺจ         มธุสิตฺถํ ๑๐- สิปาฏิกํ
        วิกณฺณํ พนฺธิ วิสมํ                  ฉมา ชิรปฺปโหติ ๑๑-@เชิงอรรถ:  ยุ. อฏฺฏาเน ฯ  ยุ. กณฺณสุตฺตํ ฯ  ม. ยุ. อหิจฺฉินฺทิ ฯ  ม. ยุ. สุวณฺโณ ฯ
@ ม. จิตฺราทุสฺสติ ฯ ยุ. จิตฺรทุสฺสนฺติ ฯ  ม. มาฬํ ฯ ยุ. โจลํ มาลํ ฯ
@ ยุ. ปณามิตา ฯ  ยุ. วิปฺปาริ... ฯ  ม. กณฺณสตฺตุ... ฯ ยุ. กิณฺณสตฺถุ
@สริกญฺจ ฯ ๑๐ ยุ. มธุสิตฺถ... ฯ ๑๑ ยุ. ชิรปโตติ จ ฯ
        กฬิมฺพํ ๑- โมฆสุตฺตญฺจ          อโธตลฺลํ อุปาหนา
        องฺคุเล ปฏิคฺคหญฺจ                อาเวสนญฺจ วิตฺถกํ
        ปฏิคฺคหตฺถวิกญฺจ                  อํสสุตฺตํ จ พนฺธกา ๒-
        อชฺโฌกาเส นีจวตฺถุ                จโย จาปิ วิหญฺญเร
        ปริปตํ ติณจุณฺณํ                    อุลฺลิตฺตญฺจาวลิตฺตกํ ๓-
        เสตํ กาฬกวณฺณญฺจ               ปริกมฺมญฺจ เครุกํ
        มาลากมฺมํ ลตากมฺมํ              มกรทนฺตปาฏิกํ ๔-
        จีวรวํสํ รชฺชุญฺจ                      อนุญฺญาสิ วินายโก ฯ
        อุชฺฌิตฺวา ปกฺกมนฺติ จ             กฐินํ ปริภิชฺชติ
        วินิเวฐิยติ กุฑฺเฑ ๕-                ปตฺเตนาทาย คจฺฉเร
        ถวิกา พนฺธสุตฺตนฺตํ ๖-            พนฺธิตฺวา จ อุปาหนา
        อุปาหนตฺถวิกญฺจ                   อํสวทฺธญฺจ สุตฺตกํ ๗-
        อุทกากปฺปิยํ มคฺเค                 ปริสฺสาวนโจฬกํ
        ธมฺมกรกํ ๘- เทฺว ภิกฺขู            เวสาลึ อคมา มุนิ
        ทณฺฑํ โอตฺถริกํ ๙- ตตฺถ-         นุญฺญาสิ ปริสฺสาวนํ ฯ
        มกเสหิ ปณีเตน                     พหฺวาทาธา จ ชีวโก
        จงฺกมนชนฺตาฆรํ                     วิสเม นีจวตฺถุโก ๑๐-
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. กฬิมฺภํ ฯ  ม. ยุ. องฺคุเล ปฏิคฺคหญฺจ วิถตฺกํ ถวิกพนฺธกา ฯ
@ ม. อุลฺลิตฺตอวลิตฺตกํ ฯ ยุ. อุลฺลิตฺตาวลิตฺตกํ ฯ  ม. ยุ. มกรทนฺตกํ ปฏิกา ฯ
@ ม. ยุ. วินิเวฐิย กุฑฺเฑปิ ฯ  ม. ยุ. พนฺธสุตฺตญฺจ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น
@ทิสฺสติ ฯ  ยุ. ธมฺมกรเก ฯ  ม. โอตฺถรกํ ฯ ยุ. ทณฺฑโอตฺตรกํ ฯ
@๑๐ ยุ. นีจวตฺถุกา ฯ
        ตโย จเย วิหญฺญนฺติ               โสปาณาลมฺพเวทิกํ
        อชฺโฌกาเส ติณจุณฺณํ             อุลฺลิตฺตญฺจาวลิตฺตกํ
        เสตกํ กาฬวณฺณญฺจ               ปริกมฺมญฺจ เครุกํ
        มาลากมฺมํ ลตากมฺมํ              มกรทนฺตปาฏิกํ
        วํสํ จีวรรชฺชุญฺจ                      อุจฺจํ ว ๑- วตฺถุกํ กเร
        จโย โสปาณพาหญฺจ              กวาฏํ ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ
        อุทุกฺขลุตฺตรปาสกํ                  วฏฺฏิญฺจ กปิสีสกํ
        สูจิฆฏิตาลฉิทฺทํ                     อาวิญฺฉนญฺจ รชฺชุกํ
        มณฺฑลํ ธูมเนตฺตญฺจ               มชฺเฌ จ มุขมตฺติกา
        โทณิ ทุคฺคนฺธา จ ฑหติ           อุทธานํ สราวกํ ๒-
        น เสเทติ จ จิกฺขลฺลํ                 โธวิ นิทฺธมนํ กเร
        ปีฐญฺจ ๓- โกฏฺฐเก กมฺมํ         มรุมฺพา สิลนิทฺธมํ ๔-
        นคฺคา ฉมายํ วสฺสนฺเต             ปฏิจฺฉาที ตโย ตหึ
        อุทปานํ ลุชฺชติ จ ๕-               วลฺลิยา กายพนฺธเน
        ตุลํ กรกฏํ จกฺกํ                      พหู ภิชฺชนฺติ ภาชนา
        โลหทารุจมฺมขณฺฑํ                 สาลา ติณาปิธานิ จ
        โทณิ จนฺทนิ ปาการา ๖-         จิกฺขลฺลํ นิทฺธเมน จ
        สีติกตํ โปกฺขรณี                     ปุราณญฺจ นิลฺเลขกํ
        จตุมาสํ สยนฺติ จ                    คนฺธปุปฺผํ นธิฏฺฐเห ๗-
@เชิงอรรถ:  ม. อุจฺจํ จ ฯ ยุ. อุจฺจา จ ฯ  ยุ. ทุคฺคนฺโธ จ ทหติจ อุทฺทกาตล สราวกํ ฯ
@ ยุ. ปิเฐจ ฯ  ม. สิลานิทฺธมนํ ฯ ยุ. สิลานิทฺธมนา ฯ  ยุ. ลุชฺชติ นีจ ฯ
@ ม. ยุ. ปาการํ ฯ  ม. ยุ. นมตกญฺจ นธิฏฺฐเห ฯ
        อาสิตฺตกมโฬริกํ ๑-                ภุญฺชนฺเตกํ ตุวฏฺฏยุํ ๒-
        วฑฺโฒ โพธิ จ อกฺกมิ ๓-          ฆฏํ กตกสมฺมชฺชนี
        สกฺขรํ ๔- กฐลญฺเจว                เผณกํ ปาทฆํสนี
        วิธูปนํ ตาลวณฺฏํ                     มกสญฺจาปิ จามรี
        ฉตฺตํ วินา จ อาราเม                ตโย สิกฺกาย สมฺมติ
        โรมา สิตฺถา ๕- นขา ทีฆา        ฉินฺทนฺตงฺคุลิกา ทุกฺขา
        สโลหิตํ ปมาณญฺจ                  วีสติ ทีฆเกสตา
        ขุรํ สิลํ สิปาฏิกํ                        นมตํ ๖- ขุรภณฺฑกํ
        มสฺสุํ กปฺเปนฺติ วฑฺเฒนฺติ         โคโลมิ จตุรสฺสกํ
        ปริมุขํ อฑฺฒรุกญฺจ                 ทาฐิ สมฺพาธสํหเร
        อาพาธา กตฺตริ วโณ               ทีฆํ สกฺขริกาย จ
        ปลิตํ ถกิตํ อุจฺจา                     โลหภณฺฑญฺชนี สห
        ปลฺลตฺถิกญฺจ อาโยโค             วฏํ จ กายพนฺธนํ ๗-
        กลาพุกํ เทฑฺฑุภกํ                   มุรชฺชํ มทฺทวีณกํ
        ปฏฺฏิกา สูกรนฺตญฺจ                ทสา มุรชฺชเวณิกา
        อนฺโต โสภคุณกญฺจ                ปวนนฺโตปิ ชีรติ
        คณฺฐิกา อุจฺจาวจญฺจ               ผลกนฺเตปิ โอคเห
        คิหิวตฺถํ โสณฺฑํ มจฺฉวาฬกํ      จตุกฺกณฺณกํ ๘-
        ตาลวณฺฏํ สตวลฺลี                   คิหิปารุตปารุปํ
@เชิงอรรถ:  ม. อาสิตฺตกํ มโฬริกํ ฯ ยุ. อาสิตฺตกา มโฬรถํ ฯ  ยุ. ภฺญฺชนฺโตก ตุวฏฺเฏยฺยุํ ฯ
@ ม. น อกฺกมิ ฯ  ยุ. สกฺขร... ฯ  ม. โรมสิตฺถา ฯ  ม. ยุ. นมตกํ ฯ
@ ยุ. ปฏํ สลากพนฺธนํ ฯ  ยุ. ปฏฺฏิกา...จตุกฺกณฺณกนฺติ อิเม ปาฐา น
@ทิสฺสนฺติ ฯ
        สํเวลฺลิ อุภโตกาชํ                   ทนฺตกฏฺฐาภิโกฏเน ๑-
        กณฺเฐ วิลคฺคํ ทายญฺจ             ปฏคฺคิ รุกฺขหตฺถินา
        สกเฏ ๒- โลกายตกํ                ปริยาปุณึสุ วาจยุํ ๓-
        ติรจฺฉานกถา วิชฺชา                ขิปิ มงฺคลํ ขาทิ จ
        วาตาพาโธ ทุสฺสติ จ               ทุคฺคนฺโธ ทุกฺขปาทุกา
        หิริยนฺติ ๔- ปารุทุคฺคนฺโธ         ตหํ ตหํ กโรนฺติ จ
        ทุคฺคนฺโธ กูปํ ลุชฺชติ ๕-           อุจฺจวตฺถุ จเยน จ
        โสปาณาลมฺพนพาหา             อนฺเต ทุกฺขญฺจ ปาทุกา
        พหิทฺธา โทณิ กฏฺฐญฺจ            ปิฐโร ๖- จ อปารุโต
        วจฺจกุฏิ ๗- กวาฏญฺจ              ปิฏฺฐสงฺฆาฏเมว จ
        อุทุกฺขลุตฺตรปาโส                   วฏฺฏิญฺจ กปิสีสกํ
        สูจิฆฏิตาลฉิทฺทํ                     อาวิญฺฉนฉิทฺทเมว จ
        รชฺชุ อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ                เสตวณฺณญฺจ กาฬกํ
        มาลากมฺมํ ลตากมฺมํ              มกรํ ปญฺจปฏิกํ
        จีวรวํสํ รชฺชุญฺจ                       ชราทุพฺพลปาการํ
        โกฏฐเก จาปิ ตเถว                 มรุมฺพปทราสิลา ๘-
        สนฺติฏฺฐติ นิทฺธมนํ                  กุมฺภิญฺจาปิ สราวกํ
        ทุกฺขํ หิรี อปิธานํ                    อนาจารญฺจ อาจรุํ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ทนฺตกฏฺฐํ อาโกฏเน ฯ  ม. ยุ. ยเมเฬ ฯ  ยุ. วาเจสุํ ฯ
@ ยุ. หิรียนฺติ ฯ  ม. กูปํ ลุชฺชนติ ฯ  ยุ. ปิธาโร ฯ  ม. ยุ. วจฺจกุฏึ ฯ
@ ม. มรุมฺพํ ปทรสีลา ฯ ยุ. มรุมฺพญฺจ ปทาสิลา ฯ
        โลหภณฺฑํ อนุญฺญาสิ             ฐปยิตฺวา ปหรณึ ฯ
        ฐปยิตฺวาสนฺทึ ปลฺลงฺกํ ๑-        ทารุปตฺตญฺจ ปาทุกํ
        สพฺพํ ทารุมยํ ภณฺฑํ               อนุญฺญาสิ มหามุนิ ฯ
        กตกํ กุมฺภการญฺจ                  ฐปยิตฺวา ตถาคโต
        สพฺพมฺปิ มตฺติกาภณฺฑํ           อนุญฺญาสิ อนุกมฺปโก ฯ
        ยสฺส วตฺถุสฺส นิทฺเทโส             ปุริเมน ยทิ สมํ
        ตมฺปิ สงฺขิตฺตํ อุทฺทาเน             นยโต ตํ วิชานิยา ฯ
        เอวํ ทสสตา วตฺถู                    วินเย ขุทฺทกวตฺถุเก
        สทฺธมฺมฏฺฐิติโก ๒- เจว            เปสลานญฺจนุคฺคโห
        สุสิกฺขิโต วินยธโร                   หิตจิตฺโต สุเปสโล
        ปทีปกรโณ ธีโร                      ปูชารโห พหุสฺสุโตติ ฯ
                           ขุทฺทกวตฺถุกฺขนฺธโก นิฏฺฐิโต
                                      ---------
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ฐปยิตฺวาสนฺทิปลฺลงฺกํ ฯ  ยุ. สทฺธมฺมฐิฏฺติกา ฯ
                                เสนาสนกฺขนฺธกํ
     [๑๙๘]   เตน  สมเยน  พุทฺโธ  ภควา  ราชคเห  วิหรติ เวฬุวเน
กลนฺทกนิวาเป   ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน  ภควตา  ภิกฺขูนํ  เสนาสนํ
อปฺปญฺญตฺตํ   โหติ   ฯ  เต  จ  ๑-  ภิกฺขู  ตหํ  ตหํ  วิหรนฺติ  อรญฺเญ
รุกฺขมูเล   ปพฺพเต  กนฺทรายํ  คิริคุหายํ  สุสาเน  วนปตฺเถ  อชฺโฌกาเส
ปลาลปุญฺเช   ฯ   เต   กาลสฺเสว   ตโต  ตโต  อุปนิกฺขมนฺติ  อรญฺญา
รุกฺขมูลา   ปพฺพตา   กนฺทรา   คิริคุหา  สุสานา  วนปตฺถา  อชฺโฌกาสา
ปลาลปุญฺชา    ปาสาทิเกน    อภิกฺกนฺเตน    ปฏิกฺกนฺเตน   อาโลกิเตน
วิโลกิเตน สมฺมิญฺชิเตน ปสาริเตน โอกฺขิตฺตจกฺขู อิริยาปถสมฺปนฺนา ฯ
     [๑๙๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชคหโก  เสฏฺฐี  กาลสฺเสว
อุยฺยานํ   อคมาสิ   ฯ   อทฺทสา   โข   ราชคหโก  เสฏฺฐี  เต  ภิกฺขู
กาลสฺเสว   ตโต   ตโต   อุปนิกฺขมนฺเต   อรญฺญา   รุกฺขมูลา  ปพฺพตา
กนฺทรา    คิริคุหา    สุสานา    วนปตฺถา   อชฺโฌกาสา   ปลาลปุญฺชา
ปาสาทิเกน    อภิกฺกนฺเตน    ปฏิกฺกนฺเตน    อาโลกิเตน    วิโลกิเตน
สมฺมิญฺชิเตน     ปสาริเตน     โอกฺขิตฺตจกฺขู    อิริยาปถสมฺปนฺเน    ฯ
ทิสฺวานสฺส  จิตฺตํ  ปสีทิ  ฯ  อถโข  ราชคหโก  เสฏฺฐี  เยน  เต  ภิกฺขู
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   เต   ภิกฺขู   เอตทโวจ   สจาหํ   ภนฺเต
วิหาเร  กาเรยฺยํ  ๒-  วเสยฺยาถ เม วิหาเรสูติ ฯ น โข คหปติ ภควตา
@เชิงอรรถ:  ยุ. เตธ ฯ  ม. การาเปยฺยํ ฯ ยุ. การาเปยฺย ฯ
วิหารา    อนุญฺญาตาติ    ฯ   เตนหิ   ภนฺเต   ภควนฺตํ   ปฏิปุจฺฉิตฺวา
มม   อาโรเจยฺยาถาติ  ฯ  เอวํ  คหปตีติ  โข  เต  ภิกฺขู  ราชคหกสฺส
เสฏฺฐิสฺส    ปฏิสฺสุตฺวา    เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมึสุ   อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺนา
โข  เต  ภิกฺขู  ภควนฺตํ  เอตทโวจุํ  ราชคหโก  ภนฺเต  เสฏฺฐี  วิหาเร
การาเปตุกาโม กถํ นุ โข ภนฺเต อเมฺหหิ ๑- ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ
     [๒๐๐]   อถโข  ภควา  เอตสฺมึ  นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ๒- ธมฺมึ
กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ปญฺจ เสนาสนานิ ๓-
วิหารํ อฑฺฒโยคํ ปาสาทํ หมฺมิยํ คุหนฺติ ฯ
     [๒๐๑]   อถโข  เต  ภิกฺขู  เยน  ราชคหโก  เสฏฺฐี เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา      ราชคหกํ      เสฏฺฐึ     เอตทโวจุํ     อนุญฺญาตา
โข    คหปติ    ภควตา    วิหารา   ยสฺสิทานิ   กาลํ   มญฺญสีติ   ฯ
อถโข  ราชคหโก  เสฏฺฐี  เอกาเหเนว  สฏฺฐี  วิหาเร  ปติฏฺฐาเปสิ  ฯ
อถโข    ราชคหโก   เสฏฺฐี   เต   สฏฺฐี   วิหาเร   ปริโยสาเปตฺวา
เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข   ราชคหโก   เสฏฺฐี
ภควนฺตํ    เอตทโวจ   อธิวาเสตุ   เม   ภนฺเต   ภควา   สฺวาตนาย
ภตฺตํ   สทฺธึ   ภิกฺขุสงฺเฆนาติ   ฯ   อธิวาเสสิ  ภควา  ตุณฺหีภาเวน  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ  ยุ. เอตสฺมึ ปกรเณติ ปาฐทฺวยํ นตฺถิ ฯ
@ ม. เลณานิ ฯ ยุ. เลนานิ ฯ
อถโข   ราชคหโก   เสฏฺฐี   ภควโต  อธิวาสนํ  วิทิตฺวา  อุฏฺฐายาสนา
ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา    ปทกฺขิณํ    กตฺวา    ปกฺกามิ   ฯ   อถโข
ราชคหโก    เสฏฺฐี    ตสฺสา    รตฺติยา   อจฺจเยน   ปณีตํ   ขาทนียํ
โภชนียํ    ปฏิยาทาเปตฺวา    ภควโต    กาลํ   อาโรจาเปสิ   กาโล
ภนฺเต นิฏฺฐิตํ ภตฺตนฺติ ฯ
     [๒๐๒]   อถโข  ภควา  ปุพฺพณฺหสมยํ  นิวาเสตฺวา  ปตฺตจีวรมาทาย
เยน    ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส   นิเวสนํ   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
ปญฺญตฺเต   อาสเน   นิสีทิ   สทฺธึ   ภิกฺขุสงฺเฆน  ฯ  อถโข  ราชคหโก
เสฏฺฐี   พุทฺธปฺปมุขํ   ภิกฺขุสงฺฆํ  ปณีเตน  ขาทนีเยน  โภชนีเยน  สหตฺถา
สนฺตปฺเปตฺวา    สมฺปวาเรตฺวา    ภควนฺตํ    ภุตฺตาวึ    โอนีตปตฺตปาณึ
เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ  เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  ราชคหโก  เสฏฺฐี  ภควนฺตํ
เอตทโวจ  เอเต  เม  ภนฺเต  สฏฺฐี  วิหารา  ปุญฺญตฺถิเกน  สคฺคตฺถิเกน
การาปิตา  กถาหํ  ภนฺเต  เตสุ  วิหาเรสุ  ปฏิปชฺชามีติ  ฯ  เตนหิ  ตฺวํ
คหปติ   เต   สฏฺฐี   วิหาเร   อาคตานาคตสฺส   จาตุทฺทิสสฺส  สงฺฆสฺส
ปติฏฺฐาเปหีติ  ฯ  เอวํ  ภนฺเตติ  โข ราชคหโก เสฏฺฐี ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา
เต  สฏฺฐี  วิหาเร  อาคตานาคตสฺส  จาตุทฺทิสสฺส  สงฺฆสฺส ปติฏฺฐาเปสิ ฯ
อถโข ภควา ราชคหกํ เสฏฺฐึ อิมาหิ คาถาหิ อนุโมทิ
     [๒๐๓]   สีตํ อุณฺหํ ปฏิหนฺติ          ตโต พาฬมิคานิ จ
                  สิรึสเป จ มกเส              สิสิเร จาปิ วุฏฺฐิโย
                  ตโต วาตาตโป โฆโร       สญฺชาโต ปฏิหญฺญติ ฯ
                  เลณตฺถญฺจ สุขตฺถญฺจ     ฌายิตุญฺจ วิปสฺสิตุํ
                  วิหารทานํ สงฺฆสฺส          อคฺคํ พุทฺเธหิ ๑- วณฺณิตํ ฯ
                  ตสฺมา หิ ปณฺฑิโต โปโส   สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน
                  วิหาเร การเย รมฺเม         วาสเยตฺถ พหุสฺสุเต
                  เตสํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ     วตฺถเสนาสนานิ จ
                  ทเทยฺย อุชุภูเตสุ             วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ
                  เต ตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ     สพฺพทุกฺขา ปนูทนํ
                  ยํ โส ธมฺมํ อิธญฺญาย      ปรินิพฺพาติ อนาสโวติ ฯ
อถโข    ภควา    ราชคหกํ   เสฏฺฐึ   อิมาหิ   คาถาหิ   อนุโมทิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ ฯ
     [๒๐๔]   อสฺโสสุํ  โข  มนุสฺสา  ภควตา กิร วิหารา อนุญฺญาตาติ ฯ
เต   ๒-   สกฺกจฺจํ  วิหาเร  การาเปนฺติ  ฯ  เต  วิหารา  อกวาฏกา
โหนฺติ   ฯ   อหิวิจฺฉิกาปิ   สตปทิโยปิ   ปวิสนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  กวาฏนฺติ  ฯ  ภิตฺติจฺฉิทฺทํ  กริตฺวา
วลฺลิยาปิ    รชฺชุยาปิ   กวาฏํ   พนฺธนฺติ   ฯ   อุนฺทูเรหิปิ   อุปจิกาหิปิ
ขชฺชนฺติ  ฯ  ขายิตพนฺธนานิ  ๓-  กวาฏานิ  ปตนฺติ  ฯ  ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ     ฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ    อุทุกฺขลิกํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. พุทฺเธน ฯ  ม. ยุ. เตสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ  ม. ขยิตพนฺธนานิ ฯ
อุตฺตรปาสกนฺติ  ฯ  กวาฏา  น  ผุสิยนฺติ  ๑-  ฯเปฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว
อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ   อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ   ฯ   กวาฏา   น   ถกิยนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อคฺคฬวฏฺฏึ กปิสีสกํ สูจิกํ ฆฏิกนฺติ ฯ
     [๒๐๕]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ภิกฺขู  น  สกฺโกนฺติ  กวาฏํ
อปาปุริตุํ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ตาลจฺฉิทฺทํ    ตีณิ   ตาลานิ   โลหตาลํ   กฏฺฐตาลํ   วิสาณตาลนฺติ   ฯ
เยปิ  ๒-  เต  อุคฺฆาเฏตฺวา  ปวิสนฺติ  ฯ  วิหารา  อคุตฺตา  โหนฺติ  ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ยนฺตกํ สูจิกนฺติ ฯ
     [๒๐๖]   เตน   โข   ปน  สมเยน  วิหารา  ติณจฺฉทนา  โหนฺติ
สีตกาเล  สีตา  อุณฺหกาเล  อุณฺหา  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว โอคุมฺเพตฺวา อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ กาตุนฺติ ฯ
     [๒๐๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิหารา  อวาตปานกา  โหนฺติ
อจกฺขุสฺสา   ทุคฺคนฺธา  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว     ตีณิ     วาตปานานิ     เวทิกาวาตปานํ     ชาลวาตปานํ
สลากวาตปานนฺติ   ฯ   วาตปานนฺตริกาย   กาลกาปิ   ๓-   วคฺคุลิโยปิ
ปวิสนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
วาตปานจกฺกลิกนฺติ   ฯ  จกฺกลิกนฺตริกาย  ๔-  กาลกาปิ  ๓-  วคฺคุลิโยปิ
ปวิสนฺติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว วาตปานกวาฏํ วาตปานภิสิกนฺติ ฯ
     [๒๐๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู  ฉมายํ  สยนฺติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ผสฺสียนฺติ ฯ  ม. เยหิ ฯ  ม. กาฬกาปิ ฯ  ม. ยุ. จกฺกลิกนฺตริกายปิ ฯ
คตฺตานิปิ    จีวรานิปิ    ปํสุกิตานิ    โหนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ติณสนฺถริกนฺติ  ฯ  ติณสนฺถริกา  ๑-
อุนฺทูเรหิปิ   อุปจิกาหิปิ   ขชฺชติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  มิฒินฺติ  ฯ
มิฒิยา   คตฺตานิ   ทุกฺขานิ   ๒-   โหนฺติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
วิทลมญฺจกนฺติ ๓- ฯ
     [๒๐๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  โสสานิโก  มสารโก
มญฺโจ    อุปฺปนฺโน   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มสารกํ   มญฺจนฺติ   ฯ   มสารกํ   ปีฐํ  อุปฺปนฺนํ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
มสารกํ ปีฐนฺติ ฯ
     [๒๑๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส โสสานิโก พุนฺทิกาพทฺโธ
มญฺโจ  อุปฺปนฺโน  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว   พุนฺทิกาพทฺธํ  มญฺจนฺติ  ฯ  พุนฺทิกาพทฺธํ  ปีฐํ  อุปฺปนฺนํ  โหติ  ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  พุนฺทิกาพทฺธํ
ปีฐนฺติ ฯ
     [๒๑๑]   เตน  โข  ปน สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก กุฬิรปาทโก ๔-
มญฺโจ    อุปฺปนฺโน   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   กุฬิรปาทกํ   ๔-   มญฺจนฺติ   ฯ  กุฬิรปาทกํ  ๔-
ปีฐํ   อุปฺปนฺนํ   โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ติณสนฺถารโก ฯ  ม. ยุ. ทุกฺขา ฯ  ม. ยุ. พิทลมญฺจกนฺติ ฯ
@ ม. กุฬีร ... ฯ ยุ. กุลีร ...
ภิกฺขเว กุฬิรปาทกํ ปีฐนฺติ ฯ
     [๒๑๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน สงฺฆสฺส โสสานิโก อาหจฺจปาทโก
มญฺโจ  อุปฺปนฺโน  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว  อาหจฺจปาทกํ  มญฺจนฺติ  ฯ  อาหจฺจปาทกํ  ปีฐํ  อุปฺปนฺนํ  โหติ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อาหจฺจปาทกํ
ปีฐนฺติ ฯ
     [๒๑๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  อาสนฺทิโก  อุปฺปนฺโน
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อาสนฺทิกนฺติ   ฯ   อุจฺจโก   อาสนฺทิโก   อุปฺปนฺโน   โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจกมฺปิ  อาสนฺทิกนฺติ  ฯ
สตฺตงฺโค   อุปฺปนฺโน   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   สตฺตงฺคนฺติ   ฯ   อุจฺจโก   สตฺตงฺโค   อุปฺปนฺโน
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อุจฺจกมฺปิ   สตฺตงฺคนฺติ   ฯ   ภทฺทปีฐํ  อุปฺปนฺนํ  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   ภทฺทปีฐนฺติ  ฯ  ปีฐิกา  อุปฺปนฺนา  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ปีฐิกนฺติ   ฯ  เอฬกปาทกํ  ปีฐํ
อุปฺปนฺนํ  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว
เอฬกปาทกํ  ปีฐนฺติ  ฯ  อามลกวณฺฏิกํ  ปีฐํ  อุปฺปนฺนํ   โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ    ฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อามลกวณฺฏิกํ
ปีฐนฺติ    ฯ    ผลกํ    อุปฺปนฺนํ    โหติ    ฯ    ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ผลกนฺติ   ฯ   โกจฺฉํ  อุปฺปนฺนํ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
โกจฺฉนฺติ    ฯ   ปลาลปีฐํ   อุปฺปนฺนํ   โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปลาลปีฐนฺติ ฯ
     [๒๑๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺเจ มญฺเจ
สยนฺติ   ฯ   มนุสฺสา   วิหารจาริกํ   อาหิณฺฑนฺตา  ปสฺสิตฺวา  อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  อุจฺเจ  มญฺเจ  สยิตพฺพํ
โย สเยยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๑๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตโร  ภิกฺขุ  นีเจ  มญฺเจ
สยนฺโต   อหินา   ทฏฺโฐ   โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว มญฺจปฏิปาทกนฺติ ฯ
     [๒๑๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อุจฺเจ
มญฺจปฏิปาทเก   ธาเรนฺติ   ฯ   สห   มญฺจปฏิปาทเกหิ   ปเวเธนฺติ  ฯ
มนุสฺสา    วิหารจาริกํ    อาหิณฺฑนฺตา   ปสฺสิตฺวา   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ
วิปาเจนติ   ฯเปฯ   เสยฺยถาปิ   คิหี   กามโภคิโนติ   ฯเปฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น   ภิกฺขเว   อุจฺจา   มญฺจปฏิปาทกา
ธาเรตพฺพา     โย    ธาเรยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ
ภิกฺขเว อฏฺฐงฺคุลปรมํ มญฺจปฏิปาทกนฺติ ฯ
     [๒๑๗]   เตน   โข   ปน   สมเยน   สงฺฆสฺส   สุตฺตํ  อุปฺปนฺนํ
โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว สุตฺตํ ๑-
มญฺจํ   เวเฐตุนฺติ   ๒-   ฯ   องฺคานิ  พหุํ  สุตฺตํ  ปริยาทิยนฺติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   องฺเค   วิชฺฌิตฺวา  อฏฺฐปทกํ  เวเฐตุนฺติ  ๒-  ฯ
โจฬกํ  อุปฺปนฺนํ  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว  จิมิลิกํ  กาตุนฺติ  ฯ  ตูลิกา  อุปฺปนฺนา  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   วิชเฏตฺวา   พิมฺโพหนํ   กาตุํ   ตีณิ  ตูลานิ  รุกฺขตูลํ  ลตาตูลํ
โปฏกีตูลนฺติ ฯ
     [๒๑๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  อฑฺฒกายิกานิ
พิมฺโพหนานิ   ธาเรนฺติ  ฯ  มนุสฺสา  วิหารจาริกํ  อาหิณฺฑนฺตา  ปสฺสิตฺวา
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ  เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ
ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  อฑฺฒกายิกานิ
พิมฺโพหนานิ    ธาเรตพฺพานิ    โย    ธาเรยฺย    อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส
อนุชานามิ ภิกฺขเว สีสปฺปมาณํ พิมฺโพหนํ กาตุนฺติ ฯ
     [๒๑๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชคเห  คิรคฺคสมชฺโช โหติ ฯ
มนุสฺสา    มหามตฺตานํ    อตฺถาย    ภิสิโย    ปฏิยาเทนฺติ    อุณฺณภิสึ
โจฬภิสึ   วากภิสึ   ติณภิสึ   ปณฺณภิสึ   ฯ  เต  วีติวตฺเต  สมชฺเช  ฉวึ
อุปฺปาเฏตฺวา   ๓-   หรนฺติ  ฯ  อทฺทสํสุ  ๔-  โข  ภิกฺขู  สมชฺชฏฺฐาเน
พหุํ   อุณฺณมฺปิ   โจฬมฺปิ  ๕-  วากมฺปิ  ติณมฺปิ  ปณฺณมฺปิ  ฉฑฺฑิตํ  ๖-@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ  ม. เวเธตุนฺติ ฯ ยุ. เวตุนฺติ ฯ  ม. ยุ.
@โอปาเฏตฺวา ฯ  ม. ยุ. อทฺทสาสุํ ฯ  ม. โจฬกมฺปิ ฯ  ยุ. ฉฑฺฑิตานิ ฯ
ทิสฺวาน   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ปญฺจ
ภิสิโย อุณฺณภิสึ โจฬภิสึ วากภิสึ ติณภิสึ ปณฺณภิสินฺติ ฯ
     [๒๒๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สงฺฆสฺส  เสนาสนปริกฺขาริกํ ๑-
ทุสฺสํ   อุปฺปนฺนํ  โหติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว ภิสึ โอนทฺธิตุนฺติ ๒- ฯ
     [๒๒๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  มญฺจภิสึ ปีเฐ สํหรนฺติ ๓-
ปีฐภิสึ   มญฺเจ   สํหรนฺติ  ฯ  ภิสิโย  ปริภิชฺชนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอนทฺธมญฺจํ   โอนทฺธปีฐนฺติ  ฯ
อุลฺโลกํ  อกริตฺวา  สนฺถรนฺติ  ๔-  ฯ  เหฏฺฐโต  นิปฺปาเฏนฺติ  ๕- ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว  อุลฺโลกํ  กริตฺวา  สนฺถริตฺวา  ภิสึ  โอนทฺธิตุนฺติ  ฯ
ฉวึ  อุปฺปาเฏตฺวา  หรนฺติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  โผสิตุนฺติ  ๖- ฯ
หรนฺติเยว   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ภิตฺติกมฺมนฺติ  ฯ  หรนฺติเยว
ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว หตฺถภิตฺตินฺติ ๗- ฯ
     [๒๒๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน ติตฺถิยานํ เสยฺยาโย เสตวณฺณาโย
โหนฺติ    ฯ   กาฬวณฺณกตา   ภูมิ   ฯ   เครุกปริกมฺมกตา   ภิตฺติ   ฯ
พหู    มนุสฺสา    เสยฺยาเปกฺขกา   คจฺฉนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   วิหาเร   เสตวณฺณํ   กาฬวณฺณํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เสนาสนปริกฺขารทุสฺสํ ฯ  ม. ยุ. โอนนฺธิตุนฺติ ฯ  ม. สนฺถรนฺติ ฯ
@ ยุ. สํหรนฺติ ฯ  ม. ยุ. นิปฺผฏนฺติ ฯ  ม. โปเสตุนฺติ ฯ ยุ. โปสิตุนฺติ ฯ
@ ม. ยุ. ภตฺติกมฺมนฺติ ฯ
เครุกปริกมฺมนฺติ ฯ
     [๒๒๓]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ผรุสาย  ภิตฺติยา  เสตวณฺโณ
น   นิปตติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ถุสปิณฺฑํ  ทตฺวา  ปาณิกาย  ปฏิพาเหตฺวา  ๑-  เสตวณฺณํ  นิปาเตตุนฺติ  ฯ
เสตวณฺโณ   อนิพนฺธนีโย   โหติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    สณฺหมตฺติกํ   ทตฺวา   ปาณิกาย   ปฏิพาเหตฺวา
เสตวณฺณํ   นิปาเตตุนฺติ   ฯ   เสตวณฺโณ   อนิพนฺธนีโย   โหติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อิกฺกาสํ ปิฏฺฐมทฺทนฺติ ฯ
     [๒๒๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ผรุสาย  ภิตฺติยา  เครุกา  น
นิปตติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ถุสปิณฺฑํ   ทตฺวา   ปาณิกาย   ปฏิพาเหตฺวา   เครุกํ   นิปาเตตุนฺติ   ฯ
เครุกา   อนิพนฺธนียา   โหติ   ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  กุณฺฑกมตฺติกํ
ทตฺวา   ปาณิกาย   ปฏิพาเหตฺวา   เครุกํ   นิปาเตตุนฺติ   ฯ   เครุกา
อนิพนฺธนียา   โหติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว  สาสปกุฏํ  ๒-  สิตฺถเตลกนฺติ  ฯ  อจฺจุสฺสนฺนํ  โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โจฬเกน ปจฺจุทฺธริตุนฺติ ฯ
     [๒๒๕]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ผรุสาย  ภูมิยา  กาฬวณฺโณ
น   นิปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ถุสปิณฺฑํ  ทตฺวา  ปาณิกาย
ปฏิพาเหตฺวา    กาฬวณฺณํ   นิปาเตตุนฺติ   ฯ   กาฬวณฺโณ   อนิพนฺธนีโย
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปฏิพาหิตฺวา ฯ  ม. สาสปกุฏฺฏํ ฯ ยุ. สาสปกุฑฺฑํ ฯ
โหติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ลณฺฑุมตฺติกํ     ๑-    ทตฺวา    ปาณิกาย    ปฏิพาเหตฺวา    กาฬวณฺณํ
นิปาเตตุนฺติ    ฯ    กาฬวณฺโณ    อนิพนฺธนีโย    โหติ   ฯ   ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อิกฺกาสํ กสาวนฺติ ฯ
     [๒๒๖]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  วิหาเร
ปฏิภาณจิตฺตํ  ๒-  การาเปนฺติ  อิตฺถีรูปกํ  ปุริสรูปกํ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ
อาหิณฺฑนฺตา    ปสฺสิตฺวา    อุชฺฌายนฺติ    ขียนฺติ    วิปาเจนฺติ   ฯเปฯ
เสยฺยถาปิ  คิหี  กามโภคิโนติ  ฯเปฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
น   ภิกฺขเว   ปฏิภาณจิตฺตํ   การาเปตพฺพํ   อิตฺถีรูปกํ   ปุริสรูปกํ   โย
การาเปยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   มาลากมฺมํ
ลตากมฺมํ มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏิกนฺติ ฯ
     [๒๒๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิหารา  นีจวตฺถุกา  โหนฺติ  ฯ
อุทเกน    โอตฺถริยนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ  จโย  ปริปตติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ  ภิกฺขเว  จินิตุํ  ตโย  จเย  อิฏฺฐกาจยํ  สิลาจยํ ทารุจยนฺติ ฯ
อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ตโย  โสปาเณ
อิฏฺฐกาโสปาณํ     สิลาโสปาณํ     ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา
ปริปตนฺติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     [๒๒๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิหารา อาฬกมนฺทา ปากฏา ๓-
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. คณฺฑุมตฺติกํ ฯ  ม. ยุ. ปฏิภานจิตฺตํ ฯ  อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
โหนฺติ  ฯ  ภิกฺขู  หิริยนฺติ  นิปชฺชิตุํ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ     ภิกฺขเว    ติโรกรณินฺติ    ฯ    ติโรกรณึ    อุกฺขิปิตฺวา
โอโลเกนฺติ    ฯ    ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   อฑฺฒกุฑฺฑกนฺติ   ฯ   อฑฺฒกุฑฺฑกา   อุปริโต   โอโลเกนฺติ   ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ตโย  คพฺเภ
สิวิกาคพฺภํ นาฬิกาคพฺภํ หมฺมิยคพฺภนฺติ ฯ
     [๒๒๙]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  ขุทฺทเก  วิหาเร  มชฺเฌ
คพฺภํ  กโรนฺติ  ฯ  อุปจาโร  น  โหติ  ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ขุทฺทเก  วิหาเร  เอกมนฺตํ  คพฺภํ  กาตุํ  มหลฺลเก
มชฺเฌติ ฯ
     [๒๓๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิหารสฺส  กุฑฺฑปาโท  ชิรติ  ฯ
ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  กุลงฺกปาทกนฺติ ฯ
วิหารสฺส   กุฑฺโฑ   โอวสฺสติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ปริตฺตาณกิฏิกํ
อุทฺธาสุธนฺติ ๑- ฯ
     [๒๓๑]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  ภิกฺขุโน  ติณจฺฉทนา
อหิ   ขนฺเธ   ปปติ  ฯ  โส  ภึโต  วิสฺสรมกาสิ  ฯ  ภิกฺขู  อุปธาวิตฺวา
ตํ   ภิกฺขุํ   เอตทโวจุํ   กิสฺส   ตฺวํ  อาวุโส  วิสฺสรมกาสีติ  ฯ  อถโข
โส   ภิกฺขูนํ   ๒-   เอตมตฺถํ  อาโรเจสิ  ฯ  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว วิตานนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อุทฺธสุธนฺติ ฯ  ยุ. โส ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ ฯ
     [๒๓๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  มญฺจปาเทปิ  ปีฐปาเทปิ
ถวิกาโย   ลคฺเคนฺติ   ฯ   อุนฺทูเรหิปิ  อุปจิกาหิปิ  ขชฺชนฺติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ภิตฺติขีลํ นาคทนฺตกนฺติ ฯ
     [๒๓๓]   เตน   โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  มญฺเจปิ  ปีเฐปิ  จีวรํ
นิกฺขิปนฺติ  ฯ  จีวรํ  ปริภิชฺชติ  ๑-  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว วิหาเร ๒- จีวรวํสํ จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๒๓๔]   เตน   โข  ปน  สมเยน  วิหารา  อนาลินฺทกา  โหนฺติ
อปฺปฏิสรณา    ฯ    ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   อาลินฺทํ   ปฆนํ   ปกุฏฺฏํ  ๓-  โอสารกินฺติ  ๔-  ฯ  อาลินฺทา
ปากฏา   โหนฺติ   ฯ   ภิกฺขู   หิริยนฺติ   นิปชฺชิตุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว สํสรณกิฏิกํ อุคฺฆาฏนกิฏิกนฺติ ฯ
     [๒๓๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อชฺโฌกาเส  ภตฺตวิสฺสคฺคํ
กโรนฺตา    สีเตนปิ    อุเณฺหนปิ    กิลมนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุปฏฺฐานสาลนฺติ  ฯ  อุปฏฺฐานสาลา
นีจวตฺถุกา    โหติ    ฯ    อุทเกน   โอตฺถริยติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ   จโย  ปริปตติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   จินิตุํ   ตโย   จเย   อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ   ทารุจยนฺติ   ฯ
อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ตโย  โสปาเณ
อิฏฺฐกาโสปาณํ     สิลาโสปาณํ     ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปริภิชฺชิติ ฯ  ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ  ม. ยุ. ปกุฏํ ฯ
@ ม. โอสารกนฺติ ฯ ยุ. โอสรกนฺติ ฯ
ปริปตนฺติ     ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อาลมฺพนพาหนฺติ    ฯ
อุปฏฺฐานสาลาย    ติณจุณฺณํ    ปริปตติ    ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
โอคุมฺเพตฺวา      อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ     กาตุํ     เสตวณฺณํ     กาฬวณฺณํ
เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ   มกรทนฺตกํ   ปญฺจปฏิกํ   จีวรวํสํ
จีวรรชฺชุนฺติ ฯ
     [๒๓๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อชฺโฌกาเส  ฉมายํ จีวรํ
ปตฺถรนฺติ    ฯ   จีวรํ   ปํสุกิตํ   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว
อชฺโฌกาเส   จีวรวํสํ   จีวรรชฺชุนฺติ   ฯเปฯ   ปานียํ  โอตปฺปติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ปานียสาลํ   ปานียมณฺฑปนฺติ   ฯ   ปานียสาลา
นีจวตฺถุกา   โหติ   ฯ  อุทเกน  โอตฺถริยติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ   จโย   ปริปตติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
จินิตุํ   ตโย   จเย   อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ  ทารุจยนฺติ  ฯ  อาโรหนฺตา
วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ตโย  โสปาเณ  อิฏฺฐกาโสปาณํ
สิลาโสปาณํ    ทารุโสปาณนฺติ    ฯ    อาโรหนฺตา   ปริปตนฺติ   ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อาลมฺพนพาหนฺติ   ฯ   ปานียสาลาย   ติณจุณฺณํ
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา   อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ
กาตุํ    เสตวณฺณํ    กาฬวณฺณํ    เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ
มกรทนฺตกํ    ปญฺจปฏิกํ   จีวรวํสํ   จีวรรชฺชุนฺติ   ฯ   ปานียภาชนํ   น
สํวิชฺชติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปานียสงฺขํ ปานียสราวกนฺติ ฯ
     [๒๓๗]   เตน   โข  ปน  สมเยน  วิหารา  อปริกฺขิตฺตา  โหนฺติ
ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ปริกฺขิปิตุํ  ตโย  ปากาเร  อิฏฺฐกาปาการํ
สิลาปาการํ   ทารุปาการนฺติ  ฯ  โกฏฺฐโก  น  โหติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว  โกฏฺฐกนฺติ  ฯ  โกฏฺฐโก  นีจวตฺถุโก  โหติ ฯ อุทเกน โอตฺถริยติ
ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  อุจฺจวตฺถุกํ  กาตุนฺติ  ฯ  โกฏฺฐกสฺส  กวาฏํ
น   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  กวาฏํ  ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ  อุทุกฺขลิกํ
อุตฺตรปาสกํ     อคฺคฬวฏฺฏึ     กปิสีสกํ    สูจิกํ    ฆฏิกํ    ตาลจฺฉิทฺทํ
อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ    อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ    ฯ    โกฏฺฐเก    ๑-    ติณจุณฺณํ
ปริปตติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โอคุมฺเพตฺวา   อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ
กาตุํ    เสตวณฺณํ    กาฬวณฺณํ    เครุกปริกมฺมํ   มาลากมฺมํ   ลตากมฺมํ
มกรทนฺตกํ ปญฺจปฏิกนฺติ ฯ
     [๒๓๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ปริเวณํ จิกฺขลฺลํ โหติ ฯ ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  มรุมฺพํ  อุปกิริตุนฺติ  ฯ  น
ปริยาปุณนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ปทรสิลํ   นิกฺขิปิตุนฺติ   ฯ
อุทกํ สนฺติฏฺฐติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๒๓๙]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  ปริเวเณ  ตหํ  ตหํ
อคฺคิฏฺฐานํ   กโรนฺติ   ฯ   ปริเวณํ   อุกฺลาปํ   ๒-  โหติ  ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   เอกมนฺตํ  อคฺคิสาลํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. โกฏฺฐกา ฯ  ม. ยุ. อุกฺกลาปํ ฯ
กาตุนฺติ  ฯ  อคฺคิสาลา  นีจวตฺถุกา  โหติ  ฯ  อุทเกน  โอตฺถริยติ ฯเปฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   อุจฺจวตฺถุกํ   กาตุนฺติ   ฯ  จโย  ปริปตติ  ฯเปฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    จินิตุํ    ตโย    จเย   อิฏฺฐกาจยํ   สิลาจยํ
ทารุจยนฺติ   ฯ   อาโรหนฺตา   วิหญฺญนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ตโย    โสปาเณ    อิฏฺฐกาโสปาณํ   สิลาโสปาณํ   ทารุโสปาณนฺติ   ฯ
อาโรหนฺตา ปริปตนฺติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อาลมฺพนพาหนฺติ ฯ
     {๒๓๙.๑}   อคฺคิสาลาย  กวาฏํ  น  โหติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
กวาฏํ    ปิฏฺฐสงฺฆาฏํ    อุทุกฺขลิกํ   อุตฺตรปาสกํ   อคฺคฬวฏฺฏึ   กปิสีสกํ
สูจิกํ    ฆฏิกํ    ตาลจฺฉิทฺทํ    อาวิญฺฉนจฺฉิทฺทํ    อาวิญฺฉนรชฺชุนฺติ    ฯ
อคฺคิสาลาย     ติณจุณฺณํ    ปริปตติ    ฯเปฯ    อนุชานามิ    ภิกฺขเว
โอคุมฺเพตฺวา      อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ     กาตุํ     เสตวณฺณํ     กาฬวณฺณํ
เครุกปริกมฺมํ     มาลากมฺมํ     ลตากมฺมํ     มกรทนฺตกํ     ปญฺจปฏิกํ
จีวรวํสํ  จีวรชฺชุนฺติ  ฯ  อาราโม  อปริกฺขิตฺโต  โหติ  ฯ อชกาปิ ปสุกาปิ
อุปโรเป   วิเหเฐนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   ปริกฺขิปิตุํ   ตโย   วเฏ  เวฬุวฏํ  กณฺฏกวฏํ  ๑-  ปริขนฺติ  ฯ
โกฏฺฐโก  น  โหติ  ฯ  ตเถว  อชกาปิ  ปสุกาปิ  อุปโรเป วิเหเฐนฺติ ฯ
อนุชานามิ   ภิกฺขเว   โกฏฺฐกํ   อเปสึ  ยมกกวาฏํ  โตรณํ  ปลิฆนฺติ  ฯ
โกฏฺฐเก  ๒-  ติณจุณฺณํ  ปริปตติ  ฯเปฯ  อนุชานามิ ภิกฺขเว โอคุมฺเพตฺวา
อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ      กาตุํ     เสตวณฺณํ     กาฬวณฺณํ     เครุกปริกมฺมํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วาเฏ เวฬุวาฏํ กณฺฏกาวาฏํ ฯ ม. กณฺฏกวาฏํ ฯ  ยุ. โกฏฺฐกา ฯ
มาลากมฺมํ    ลตากมฺมํ    มกรทนฺตกํ    ปญฺจปฏิกนฺติ    ฯ    อาราโม
จิกฺขลฺโล   โหติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  มรุมฺพํ  อุปกิริตุนฺติ  ฯ
น   ปริยาปุณนฺติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ปทรสิลํ  นิกฺขิปิตุนฺติ  ฯ
อุทกํ สนฺติฏฺฐติ ฯเปฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกนิทฺธมนนฺติ ฯ
     [๒๔๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร
สงฺฆสฺส     อตฺถาย    สุธามตฺติกาเลปนํ    ปาสาทํ    การาเปตุกาโม
โหติ   ฯ   อถโข   ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ   กึ   นุ  โข  ภควตา  ฉทนํ
อนุญฺญาตนฺติ   ๑-   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว     ปญฺจ     ฉทนานิ    อิฏฺฐกาฉทนํ    สิลาฉทนํ    สุธาฉทนํ
ติณจฺฉทนํ ปณฺณจฺฉทนนฺติ ฯ
                            ภาณวารํ นิฏฺฐิตํ ปฐมํ ฯ ๒-
     [๒๔๑]   เตน    โข   ปน   สมเยน   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ
ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส   ภคินีปติโก   โหติ   ฯ   อถโข  อนาถปิณฺฑิโก
คหปติ ราชคหํ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ
     [๒๔๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชคหเกน เสฏฺฐินา สฺวาตนาย
พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ   นิมนฺติโต   โหติ   ฯ  อถโข  ราชคหโก  เสฏฺฐี
ทาเส   จ  กมฺมกเร  จ  อาณาเปสิ  เตนหิ  ภเณ  กาลสฺเสว  อุฏฺฐาย
ยาคุโย    ปจถ   ภตฺตานิ   ปจถ   สูปานิ   สมฺปาเทถ   อุตฺตริภงฺคานิ
สมฺปาเทถาติ ฯ
     [๒๔๓]   อถโข   อนาถปิณฺฑิกสฺส   คหปติสฺส   เอตทโหสิ  ปุพฺเพ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อนุญฺญาตํ กึ อนนุญฺญาตํ ฯ  ม. ปฐมภาณวาโร นิฏฺฐิโต ฯ อิโต ปรํ
@อีทิสเมว โยเชตพฺพํ ฯ
ขฺวายํ    คหปติ   มยิ   อาคเต   สพฺพกิจฺจานิ   นิกฺขิปิตฺวา   มมญฺเญว
สทฺธึ    ปฏิสมฺโมทิ   โสทานายํ   วิกฺขิตฺตรูโป   ทาเส   จ   กมฺมกเร
จ   อาณาเปสิ   ๑-  เตนหิ  ภเณ  กาลสฺเสว  อุฏฺฐาย  ยาคุโย  ปจถ
ภตฺตานิ    ปจถ    สูปานิ    สมฺปาเทถ   อุตฺตริภงฺคานิ   สมฺปาเทถาติ
กินฺนุ   โข   อิมสฺส   คหปติสฺส   อาวาโห  วา  ภวิสฺสติ  วิวาโห  วา
ภวิสฺสติ   มหายญฺโญ   วา   ปจฺจุปฏฺฐิโต  ราชา  วา  มาคโธ  เสนิโย
พิมฺพิสาโร นิมนฺติโต สฺวาตนาย สทฺธึ พลนิกาเยนาติ ๒- ฯ
     [๒๔๔]   อถโข   ราชคหโก   เสฏฺฐี   ทาเส  จ  กมฺมกเร  จ
อาณาเปตฺวา      เยน      อนาถปิณฺฑิโก     คหปติ     เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา     อนาถปิณฺฑิเกน    คหปตินา    สทฺธึ    ปฏิสมฺโมทิตฺวา
เอกมนฺตํ    นิสีทิ    ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺนํ   โข   ราชคหกํ   เสฏฺฐึ
อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   เอตทโวจ   ปุพฺเพ   โข   ตฺวํ   คหปติ   มยิ
อาคเต    สพฺพกิจฺจานิ    นิกฺขิปิตฺวา    มมญฺเญว   สทฺธึ   ปฏิสมฺโมทสิ
โสทานิ   ตฺวํ   วิกฺขิตฺตรูโป   ทาเส   จ   กมฺมกเร   จ   อาณาเปสิ
เตนหิ   ภเณ   กาลสฺเสว   อุฏฺฐาย   ยาคุโย   ปจถ   ภตฺตานิ  ปจถ
สูปานิ    สมฺปาเทถ   อุตฺตริภงฺคานิ   สมฺปาเทถาติ   กินฺนุ   โข   เต
คหปติ   อาวาโห   วา   ภวิสฺสติ   วิวาโห   วา  ภวิสฺสติ  มหายญฺโญ
วา   ปจฺจุปฏฺฐิโต   ราชา  วา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร  นิมนฺติโต
สฺวาตนาย   สทฺธึ   พลนิกาเยนาติ   ๒-  ฯ  น  เม  โข  ๓-  คหปติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อาณาเปติ ฯ  ม. ยุ. พลกาเยนาติ ฯ  ม. ยุ. โขสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ
อาวาโห  วา  ๑-  ภวิสฺสติ  นปิ  ๒-  วิวาโห  วา ๑- ภวิสฺสติ นปิ ๒-
ราชา   มาคโธ   เสนิโย   พิมฺพิสาโร   นิมนฺติโต   สฺวาตนาย   สทฺธึ
พลนิกาเยน   ๓-   อปิจ   เม   มหายญฺโญ   ปจฺจุปฏฺฐิโต   สฺวาตนาย
พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ   นิมนฺติโตติ  ฯ  พุทฺโธติ  ตฺวํ  คหปติ  วเทสีติ  ฯ
พุทฺโธตาหํ   ๔-  คหปติ  วทามีติ  ฯ  พุทฺโธติ  ตฺวํ  คหปติ  วเทสีติ  ฯ
พุทฺโธตาหํ   ๔-  คหปติ  วทามีติ  ฯ  พุทฺโธติ  ตฺวํ  คหปติ  วเทสีติ  ฯ
พุทฺโธตาหํ  ๔-  คหปติ  วทามีติ  ฯ  โฆโสปิ  โข  เอโส คหปติ ทุลฺลโภ
โลกสฺมึ   ยทิทํ   พุทฺโธติ   ๕-  ฯ  สกฺกา  นุ  โข  คหปติ  อิมํ  กาลํ
ตํ    ภควนฺตํ   ทสฺสนาย   อุปสงฺกมิตุํ   อรหนฺตํ   สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ   ฯ
อกาโล   โข   คหปติ   อิมํ   กาลํ  ตํ  ภควนฺตํ  ทสฺสนาย  อุปสงฺกมิตุํ
อรหนฺตํ    สมฺมาสมฺพุทฺธํ    เสฺวทานิ    ตฺวํ    กาเลน   ตํ   ภควนฺตํ
ทสฺสนาย อุปสงฺกมิสฺสสิ อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ ฯ
     [๒๔๕]   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   เสฺวทานาหํ   กาเลน
ตํ    ภควนฺตํ    ทสฺสนาย   อุปสงฺกมิสฺสามิ   อรหนฺตํ   สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ
พุทฺธคตาย   สติยา  นิปชฺชิ  ๖-  รตฺติยา  สุทํ  ติกฺขตฺตุํ  อุฏฺฐาสิ  ปภาตํ
มญฺญมาโน   ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ  เยน  สีตวนทฺวารํ  ๗-
เตนุปสงฺกมิ   ฯ   อมนุสฺสา   ทฺวารํ  วิวรึสุ  ฯ  อถโข  อนาถปิณฺฑิกสฺส
คหปติสฺส     นครมฺหา    นิกฺขมนฺตสฺส    อาโลโก    อนฺตรธายิ    ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วาสทฺโท สพฺพตฺถ น ทิสฺสติ ฯ  ม. ยุ. นาปิ ฯ  ม. ยุ. พลกาเยน ฯ
@ ม. พุทฺโธตฺยาหํ ฯ  ม. ยุ. ยทิทํ พุทฺโธ พุทฺโธติ ฯ  ม. ยุ. นิปชฺชิตฺวา ฯ
@ ม. สีวคทฺวารํ ฯ
อนฺธกาโร   ปาตุรโหสิ   ฯ   ภยํ   ฉมฺภิตตฺตํ   โลมหํโส   อุทปาทิ  ฯ
ตโต ว นิวตฺติตุกาโม อโหสิ ฯ
     [๒๔๖]   อถโข สีวโก ยกฺโข      อนฺตรหิโต สทฺทมนุสฺสาเวสิ
           สตํ หตฺถี สตํ อสฺสา         สตํ อสฺสตรีรถา
           สตํ กญฺญา สหสฺสานิ      อามุตฺตมณิกุณฺฑลา ๑-
           เอกสฺส ปทวีติหารสฺส      กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ ๒- ฯ
อภิกฺกม    คหปติ    อภิกฺกม    คหปติ   อภิกฺกนฺตนฺเต   เสยฺโย   โน
ปฏิกฺกนฺตนฺติ ฯ
     [๒๔๗]   อถโข     อนาถปิณฺฑิกสฺส    คหปติสฺส    อนฺธกาโร
อนฺตรธายิ   ฯ   อาโลโก   ปาตุรโหสิ   ฯ  ยํ  อโหสิ  ภยํ  ฉมฺภิตตฺตํ
โลมหํโส    โส   ปฏิปฺปสฺสมฺภิ   ฯ   ทุติยมฺปิ   โข   ฯเปฯ   ตติยมฺปิ
โข   อนาถปิณฺฑิกสฺส   คหปติสฺส   อาโลโก   อนฺตรธายิ  ฯ  อนฺธกาโร
ปาตุรโหสิ   ฯ   ภยํ   ฉมฺภิตตฺตํ   โลมหํโส   อุทปาทิ   ฯ   ตโต  ว
ปุน    นิวตฺติตุกาโม    อโหสิ    ฯ   ตติยมฺปิ   โข   สีวโก   ยกฺโข
อนฺตรหิโต สทฺทมนุสฺสาเวสิ
           สตํ หตฺถี สตํ อสฺสา         สตํ อสฺสตรีรถา
           สตํ กญฺญา สหสฺสานิ      อามุตฺตมณิกุณฺฑลา ๑-
           เอกสฺส ปทวีติหารสฺส      กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ ๒- ฯ
อภิกฺกม    คหปติ    อภิกฺกม    คหปติ   อภิกฺกนฺตนฺเต   เสยฺโย   โน
ปฏิกฺกนฺตนฺติ   ฯ   ตติยมฺปิ   โข   อนาถปิณฺฑิกสฺส  คหปติสฺส  อนฺธกาโร
@เชิงอรรถ:  ม. อามุกฺกมณิกุณฺฑลา ฯ  ม. โสฬสินฺติ ฯ
อนฺตรธายิ   ฯ   อาโลโก   ปาตุรโหสิ   ฯ  ยํ  อโหสิ  ภยํ  ฉมฺภิตตฺตํ
โลมหํโส    โส    ปฏิปฺปสฺสมฺภิ    ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ
เยน สีตวนํ เตนุปสงฺกมิ ฯ
     [๒๔๘]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ภควา  รตฺติยา  ปจฺจูสสมยํ
ปจฺจุฏฺฐาย   อชฺโฌกาเส   จงฺกมติ   ฯ   อทฺทสา  โข  ภควา  ตํ  ๑-
อนาถปิณฺฑิกํ    คหปตึ    ทูรโต    ว   อาคจฺฉนฺตํ   ทิสฺวาน   จงฺกมา
โอโรหิตฺวา    ปญฺญตฺเต   อาสเน   นิสีทิ   ฯ   นิสชฺช   โข   ภควา
อนาถปิณฺฑิกํ    คหปตึ    เอตทโวจ    เอหิ    สุทตฺตาติ   ฯ   อถโข
อนาถปิณฺฑิโก    คหปติ    นาเมน    มํ    ภควา   อาลปตีติ   หฏฺโฐ
อุทคฺโค     เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ภควโต
ปาเทสุ   สิรสา   นิปติตฺวา   ภควนฺตํ  เอตทโวจ  กจฺจิ  ภนฺเต  ภควา
สุขํ สยิตฺถาติ ฯ
     [๒๔๙]   สพฺพทา เว สุขํ เสติ       พฺราหฺมโณ ปรินิพฺพุโต
                  โย น ลิมฺปติ กาเมสุ            สีติภูโต นิรูปธิ ฯ
                  สพฺพา อาสตฺติโย เฉตฺวา     วิเนยฺย หทเย ทรํ
                  อุปสนฺโต สุขํ เสติ               สนฺตึ ปปฺปุยฺย ๒- เจตโสติ ฯ
     [๒๕๐]   อถโข   ภควา   อนาถปิณฺฑิกสฺส   คหปติสฺส  อนุปุพฺพีกถํ
กเถสิ    ฯ    เสยฺยถีทํ    ฯ   ทานกถํ   สีลกถํ   สคฺคกถํ   กามานํ
อาทีนวํ    โอการํ    สงฺกิเลสํ   เนกฺขมฺเม   อานิสํสํ   ปกาเสสิ   ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ตํสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ  ยุ. อปฺปุยฺย ฯ
ยทา    ภควา    อญฺญาสิ   อนาถปิณฺฑิกํ   คหปตึ   กลฺลจิตฺตํ   มุทุจิตฺตํ
วินีวรณจิตฺตํ   อุทคฺคจิตฺตํ   ปสนฺนจิตฺตํ   อถ   ยา  พุทฺธานํ  สามุกฺกํสิกา
ธมฺมเทสนา   ตํ   ปกาเสสิ  ทุกฺขํ  สมุทยํ  นิโรธํ  มคฺคํ  ฯ  เสยฺยถาปิ
นาม    สุทฺธํ    วตฺถํ   อปคตกาฬกํ   สมฺมเทว   รชนํ   ปฏิคฺคเณฺหยฺย
เอวเมว    อนาถปิณฺฑิกสฺส    คหปติสฺส    ตสฺมึเยว    อาสเน   วิรชํ
วีตมลํ     ธมฺมจกฺขุํ     อุทปาทิ     ยงฺกิญฺจิ    สมุทยธมฺมํ    สพฺพนฺตํ
นิโรธธมฺมนฺติ ฯ
     [๒๕๑]   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   ทิฏฺฐธมฺโม  ปตฺตธมฺโม
วิทิตธมฺโม       ปริโยคาฬฺหธมฺโม      ติณฺณวิจิกิจฺโฉ      วิคตกถํกโถ
เวสารชฺชปฺปตฺโต   อปรปฺปจฺจโย   สตฺถุ   สาสเน   ภควนฺตํ  เอตทโวจ
อภิกฺกนฺตํ   ภนฺเต   อภิกฺกนฺตํ   ภนฺเต   เสยฺยถาปิ   ภนฺเต   นิกฺกุชฺชิตํ
วา   อุกฺกุชฺเชยฺย   ปฏิจฺฉนฺนํ   วา   วิวเรยฺย   มูฬฺหสฺส   วา   มคฺคํ
อาจิกฺเขยฺย    อนฺธกาเร   วา   เตลปฺปชฺโชตํ   ธาเรยฺย   จกฺขุมนฺโต
รูปานิ   ทกฺขนฺตีติ  เอวเมตํ  ภควตา  อเนกปริยาเยน  ธมฺโม  ปกาสิโต
เอสาหํ    ภนฺเต    ภควนฺตํ   สรณํ   คจฺฉามิ   ธมฺมญฺจ   ภิกฺขุสงฺฆญฺจ
อุปาสกํ    มํ   ภควา   ธาเรตุ   อชฺชตคฺเค   ปาณุเปตํ   สรณํ   คตํ
อธิวาเสตุ    จ    เม    ภนฺเต   ภควา   สฺวาตนาย   ภตฺตํ   สทฺธึ
ภิกฺขุสงฺเฆนาติ    ฯ    อธิวาเสสิ   ภควา   ตุณฺหีภาเวน   ฯ   อถโข
อนาถปิณฺฑิโก    คหปติ    ภควโต   อธิวาสนํ   วิทิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๒๕๒]   อสฺโสสิ   โข   ราชคหโก  เสฏฺฐี  อนาถปิณฺฑิเกน  กิร
คหปตินา   สฺวาตนาย   พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ   นิมนฺติโตติ   ฯ   อถโข
ราชคหโก    เสฏฺฐี    อนาถปิณฺฑิกํ   คหปตึ   เอตทโวจ   ตยา   กิร
คหปติ    สฺวาตนาย    พุทฺธปฺปมุโข    สงฺโฆ    นิมนฺติโต    ตฺวญฺจาสิ
อาคนฺตุโก   เทมิ   เต   คหปติ   เวยฺยายิกํ  เยน  ตฺวํ  พุทฺธปฺปมุขสฺส
สงฺฆสฺส   ภตฺตํ   กเรยฺยาสีติ   ฯ   อลํ  คหปติ  อตฺถิ  เม  เวยฺยายิกํ
เยนาหํ พุทฺธปฺปมุขสฺส สงฺฆสฺส ภตฺตํ กริสฺสามีติ ฯ
     [๒๕๓]   อสฺโสสิ   โข   ราชคหโก   เนคโม   อนาถปิณฺฑิเกน
กิร    คหปตินา    สฺวาตนาย   พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ   นิมนฺติโตติ   ฯ
อถโข   ราชคหโก   เนคโม   อนาถปิณฺฑิกํ   คหปตึ   เอตทโวจ  ตยา
กิร   คหปติ   สฺวาตนาย   พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ   นิมนฺติโต   ตฺวญฺจาสิ
อาคนฺตุโก   เทมิ   เต   คหปติ   เวยฺยายิกํ  เยน  ตฺวํ  พุทฺธปฺปมุขสฺส
สงฺฆสฺส   ภตฺตํ   กเรยฺยาสีติ   ฯ   อลํ   อยฺย  อตฺถิ  เม  เวยฺยายิกํ
เยนาหํ พุทฺธปฺปมุขสฺส สงฺฆสฺส ภตฺตํ กริสฺสามีติ ฯ
     [๒๕๔]   อสฺโสสิ   โข   ราชา   มาคโธ   เสนิโย  พิมฺพิสาโร
อนาถปิณฺฑิเกน    กิร    คหปตินา    สฺวาตนาย   พุทฺธปฺปมุโข   สงฺโฆ
นิมนฺติโตติ  ฯ  อถโข  ราชา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร  อนาถปิณฺฑิกํ
คหปตึ    เอตทโวจ    ตยา   กิร   คหปติ   สฺวาตนาย   พุทฺธปฺปมุโข
สงฺโฆ    นิมนฺติโต    ตฺวญฺจาสิ    อาคนฺตุโก    เทมิ    เต   คหปติ
เวยฺยายิกํ   เยน   ตฺวํ   พุทฺธปฺปมุขสฺส  สงฺฆสฺส  ภตฺตํ  กเรยฺยาสีติ  ฯ
อลํ   เทว   อตฺถิ   เม   เวยฺยายิกํ   เยนาหํ  พุทฺธปฺปมุขสฺส  สงฺฆสฺส
ภตฺตํ กริสฺสามีติ ฯ
     [๒๕๕]   อถโข  อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ  ตสฺสา  รตฺติยา  อจฺจเยน
ราชคหกสฺส     เสฏฺฐิสฺส     นิเวสเน    ปณีตํ    ขาทนียํ    โภชนียํ
ปฏิยาทาเปตฺวา   ภควโต   กาลํ   อาโรจาเปสิ  กาโล  ภนฺเต  นิฏฺฐิตํ
ภตฺตนฺติ   ฯ   อถโข  ภควา  ปุพฺพณฺหสมยํ  นิวาเสตฺวา  ปตฺตจีวรมาทาย
เยน    ราชคหกสฺส   เสฏฺฐิสฺส   นิเวสนํ   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
ปญฺญตฺเต   อาสเน   นิสีทิ  สทฺธึ  ภิกฺขุสงฺเฆน  ฯ  อถโข  อนาถปิณฺฑิโก
คหปติ    พุทฺธปฺปมุขํ    ภิกฺขุสงฺฆํ    ปณีเตน    ขาทนีเยน   โภชนีเยน
สหตฺถา   สนฺตปฺเปตฺวา   สมฺปวาเรตฺวา   ภควนฺตํ  ภุตฺตาวึ  โอนีตปตฺต-
ปาณึ   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน  โข  อนาถปิณฺฑิโก
คหปติ   ภควนฺตํ   เอตทโวจ  อธิวาเสตุ  เม  ภนฺเต  ภควา  สาวตฺถิยํ
วสฺสาวาสํ  สทฺธึ  ภิกฺขุสงฺเฆนาติ  ฯ  สุญฺญาคาเร  โข  คหปติ  ตถาคตา
อภิรมนฺตีติ   ฯ   อญฺญาตํ   ภควา  อญฺญาตํ  สุคตาติ  ฯ  อถโข  ภควา
อนาถปิณฺฑิกํ    คหปตึ   ธมฺมิยา   กถาย   สทฺทสฺเสตฺวา   สมาทเปตฺวา
สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ ฯ
     [๒๕๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ  พหุมิตฺโต
โหติ   พหุสหาโย   อาเทยฺยวาโจ   ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ
ราชคเห  ตํ  กรณียํ  ตีเรตฺวา  เยน  สาวตฺถี  เตน  ปกฺกามิ  ฯ อถโข
อนาถปิณฺฑิโก      คหปติ     อนฺตรามคฺเค     มนุสฺเส     อาณาเปสิ
อาราเม   อยฺยา   กโรถ   วิหาเร   ปติฏฺฐาเปถ   ทานานิ  ปฏฺฐเปถ
อิทานิ   พุทฺโธ   โลเก   อุปฺปนฺโน   โส   จ  มยา  ภควา  นิมนฺติโต
อิมินา   มคฺเคน  อาคจฺฉิสฺสตีติ  ฯ  อถโข  เต  มนุสฺสา  อนาถปิณฺฑิเกน
คหปตินา    อุยฺโยชิตา    อาราเม    อกํสุ    วิหาเร    ปติฏฺฐาเปสุํ
ทานานิ    ปฏฺฐเปสุํ    ฯ    อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   สาวตฺถึ
คนฺตฺวา    สมนฺตา   สาวตฺถึ   อนุวิโลเกสิ   กตฺถ   นุ   โข   ภควา
วิหเรยฺย    ยํ    อสฺส   คามโต   เนว   อติทูเร   น   อจฺจาสนฺเน
คมนาคมนสมฺปนฺนํ     อตฺถิกานํ     อตฺถิกานํ    มนุสฺสานํ    อภิกฺกมนียํ
ทิวา     อปฺปากิณฺณํ     รตฺตึ    อปฺปสทฺทํ    อปฺปนิคฺโฆสํ    วิชนวาตํ
มนุสฺสราหเสยฺยกํ ปฏิสลฺลานสารุปฺปนฺติ ฯ
     {๒๕๖.๑}   อทฺทสา    โข    อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   เชตสฺส
ราชกุมารสฺส    อุยฺยานํ   คามโต   เนว   อติทูเร   น   อจฺจาสนฺเน
คมนาคมนสมฺปนฺนํ         อตฺถิกานํ        อตฺถิกานํ        มนุสฺสานํ
อภิกฺกมนียํ     ทิวา    อปฺปากิณฺณํ    รตฺตึ    อปฺปสทฺทํ    อปฺปนิคฺโฆสํ
วิชนวาตํ     มนุสฺสราหเสยฺยกํ    ปฏิสลฺลานสารุปฺปํ    ทิสฺวาน    เยน
เชโต    ราชกุมาโร   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   เชตํ   ราชกุมารํ
เอตทโวจ   เทหิ   เม   อยฺยปุตฺต   อุยฺยานํ   อารามํ   กาตุนฺติ   ฯ
อเทยฺโย    คหปติ    อาราโม    อปิ   โกฏิสนฺถเรนาติ   ฯ   คหิโต
อยฺยปุตฺต   อาราโมติ   ฯ   น   คหปติ  คหิโต  อาราโมติ  ฯ  คหิโต
น   คหิโตติ   โวหาริเก  มหามตฺเต  ปุจฺฉึสุ  ฯ  มหามตฺตา  เอวมาหํสุ
ยโต   ตยา   อยฺยปุตฺต   อคฺโฆ   กโต  คหิโต  อาราโมติ  ฯ  อถโข
อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   สกเฏหิ  หิรญฺญํ  นิพฺพาหาเปตฺวา  เชตวเน  ๑-
โกฏิสนฺถรํ   สนฺถราเปสิ   ฯ   สกึ   นีหฏํ  หิรญฺญํ  โถกสฺส  โอกาสสฺส
โกฏฺฐกสามนฺตา   ๒-   นปฺปโหติ   ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ
มนุสฺเส   อาณาเปสิ   คจฺฉถ   ภเณ   หิรญฺญํ   อาหรถ   อิมํ  โอกาสํ
สนฺถริสฺสามาติ   ๓-   ฯ  อถโข  เชตสฺส  ราชกุมารสฺส  เอตทโหสิ  น
โข    อิทํ    โอรกํ    ภวิสฺสติ    ยถายํ   คหปติ   ตาวพหุํ   หิรญฺญํ
ปริจฺจชตีติ   ฯ   อถโข   เชโต  ราชกุมาโร  ๔-  อนาถปิณฺฑิกํ  คหปตึ
เอตทโวจ   อลํ   คหปติ   มาตํ   ๕-   โอกาสํ   สนฺถราเปสิ   เทหิ
เมตํ โอกาสํ มเมตํ ทานํ ภวิสฺสตีติ ฯ
     {๒๕๖.๒}   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   อยํ   โข   เชโต
ราชกุมาโร     อภิญฺญาโต     ญาตมนุสฺโส    มหิทฺธิโก    โข    ปน
เอวรูปานํ     ญาตมนุสฺสานํ    อิมสฺมึ    ธมฺมวินเย    ปสาโทติ    ตํ
โอกาสํ   เชตสฺส   ราชกุมารสฺส   อทาสิ   ๖-   ฯ   อถโข   เชโต
ราชกุมาโร    ตสฺมึ    โอกาเส    โกฏฺฐกํ    มาเปสิ    ฯ   อถโข
อนาถปิณฺฑิโก    คหปติ    เชตวเน   วิหาเร   การาเปสิ   ปริเวณานิ
การาเปสิ    โกฏฺฐเก    การาเปสิ    อุปฏฺฐานสาลาโย    การาเปสิ
อคฺคิสาลาโย     การาเปสิ    กปฺปิยกุฏิโย    การาเปสิ    วจฺจกุฏิโย
การาเปสิ     จงฺกเม     การาเปสิ    จงฺกมนสาลาโย    การาเปสิ
อุทปาเน     การาเปสิ    อุทปานสาลาโย    การาเปสิ    ชนฺตาฆเร
การาเปสิ    ชนฺตาฆรสาลาโย    การาเปสิ   โปกฺขรณิโย   การาเปสิ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เชตวนํ ฯ  ยุ. โกฏฺฐกํ สามนฺตา ฯ  ยุ. สนฺถริสฺสามีติ ฯ
@ ม. ยุ. อถโข เชโต ราชกุมาโรติ อิเม ปาฐา น ทิสฺสติ ฯ  ยุ. เมตํ ฯ
@ ม. ยุ. ปาทาสิ ฯ
มณฺฑเป การาเปสิ ฯ
     [๒๕๗]   อถโข   ภควา   ราชคเห  ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
เวสาลี    เตน    จาริกํ    ปกฺกามิ    อนุปุพฺเพน    จาริกญฺจรมาโน
เยน   เวสาลี   ตทวสริ   ฯ   ตตฺร   สุทํ   ภควา  เวสาลิยํ  วิหรติ
มหาวเน กูฏาคารสาลายํ ฯ
     [๒๕๘]   เตน   โข   ปน   สมเยน  มนุสฺสา  สกฺกจฺจํ  นวกมฺมํ
กโรนฺติ   เยปิ   ภิกฺขู   นวกมฺมํ  อธิฏฺเฐนฺติ  เตปิ  สกฺกจฺจํ  อุปฏฺเฐนฺติ
จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาเรน ฯ
     [๒๕๙]   อถโข   อญฺญตรสฺส   ทฬิทฺทสฺส  ตุนฺนวายสฺส  เอตทโหสิ
น  โข  อิทํ  โอรกํ  ภวิสฺสติ  ยถายิเม  ๑-  มนุสฺสา  สกฺกจฺจํ  นวกมฺมํ
กโรนฺติ   ยนฺนูนาหํปิ   นวกมฺมํ   กเรยฺยนฺติ   ฯ   อถโข  โส  ทฬิทฺโท
ตุนฺนวาโย   สามํ   จิกฺขลฺลํ   มทฺทิตฺวา   อิฏฺฐาโย  จินิตฺวา  กุฑฺฑํ  ๒-
อุฏฺฐาเปสิ  ฯ  เตน  อกุสเลน  จิตา  วงฺกา  ภิตฺติ  ปริปตติ  ฯ ทุติยมฺปิ
โข   ฯเปฯ   ตติยมฺปิ   โข   โส  ทฬิทฺโท  ตุนฺนวาโย  สามํ  จิกฺขลฺลํ
มทฺทิตฺวา   อิฏฺฐกาโย   จินิตฺวา   กุฑฺฑํ  อุฏฺฐาเปสิ  ฯ  เตน  อกุสเลน
จิตา   วงฺกา   ภิตฺติ   ปริปตติ   ฯ   อถโข  โส  ทฬิทฺโท  ตุนฺนวาโย
อุชฺฌายติ   ขียติ   วิปาเจติ   เย   อิเมสํ  ๓-  สมณานํ  สกฺยปุตฺติยานํ
เทนฺติ จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ
เต    อิเม    โอวทนฺติ   อนุสาสนฺติ   เตสญฺจ   นวกมฺมํ   อธิฏฺเฐนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยถยิเม ฯ  ยุ. กุฑฺเฑ ฯ  ยุ. อิเม ฯ
อหํ   ปนมฺหิ   ทฬิทฺโท   น   มํ   โกจิ   โอวทติ  วา  อนุสาสติ  วา
นวกมฺมํ   วา   อธิฏฺเฐตีติ   ฯ   อสฺโสสุํ   โข  ภิกฺขู  ตสฺส  ทฬิทฺทสฺส
ตุนฺนวายสฺส    อุชฺฌายนฺตสฺส    ขียนฺตสฺส    วิปาเจนฺตสฺส   ฯ   อถโข
เต   ภิกฺขู   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  อถโข  ภควา  เอตสฺมึ
นิทาเน   เอตสฺมึ   ปกรเณ   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    นวกมฺมํ   ทาตุํ   นวกมฺมิโก   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ
อุสฺสุกฺกํ   อาปชฺชิสฺสติ   กินฺติ   นุ   โข   วิหาโร   ขิปฺปํ   ปริโยสานํ
คจฺเฉยฺยาติ    ขณฺฑผุลฺลํ   ปฏิสงฺขริสฺสติ   ฯ   เอวญฺจ   ปน   ภิกฺขเว
ทาตพฺพํ   ฯ   ปฐมํ  ภิกฺขุ  ยาจิตพฺโพ  ฯ  ยาจิตฺวา  พฺยตฺเตน  ภิกฺขุนา
ปฏิพเลน สงฺโฆ ญาเปตพฺโพ
     {๒๕๙.๑}   สุณาตุ   เม  ภนฺเต  สงฺโฆ  ยทิ  สงฺฆสฺส  ปตฺตกลฺลํ
สงฺโฆ    อิตฺถนฺนามสฺส    คหปติโน    วิหารํ   อิตฺถนฺนามสฺส   ภิกฺขุโน
นวกมฺมํ ทเทยฺย ฯ เอสา ญตฺติ ฯ
     {๒๕๙.๒}   สุณาตุ   เม   ภนฺเต   สงฺโฆ  สงฺโฆ  อิตฺถนฺนามสฺส
คหปติโน  วิหารํ  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน  นวกมฺมํ  เทติ  ฯ ยสฺสายสฺมโต
ขมติ   อิตฺถนฺนามสฺส   คหปติโน   วิหารสฺส  ๑-  อิตฺถนฺนามสฺส  ภิกฺขุโน
นวกมฺมสฺส ทานํ โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ
     {๒๕๙.๓}   ทินฺโน   สงฺเฆน   อิตฺถนฺนามสฺส   คหปติโน  วิหาโร
อิตฺถนฺนามสฺส   ภิกฺขุโน   นวกมฺมํ   ขมติ   สงฺฆสฺส   ตสฺมา   ตุณฺหี  ฯ
เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ
     [๒๖๐]   อถโข   ภควา   เวสาลิยํ  ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
สาวตฺถี  เตน  จาริกํ  ปกฺกามิ  ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน ฉพฺพคฺคิยานํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. วิหารํ ฯ
ภิกฺขูนํ   อนฺเตวาสิกา   ภิกฺขู   พุทฺธปฺปมุขสฺส   สงฺฆสฺส   ปุรโต  ปุรโต
คนฺตฺวา    วิหาเร    ปริคฺคณฺหนฺติ    เสยฺยาโย    ปริคฺคณฺหนฺติ    อิทํ
อมฺหากํ   อุปชฺฌายานํ   ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ   อาจริยานํ   ภวิสฺสติ
อิทํ   อมฺหากํ  ภวิสฺสตีติ  ฯ  อถโข  อายสฺมา  สารีปุตฺโต  พุทฺธปฺปมุขสฺส
สงฺฆสฺส   ปิฏฺฐิโต   ปิฏฺฐิโต   คนฺตฺวา  วิหาเรสุ  ปริคฺคหิเตสุ  เสยฺยาสุ
ปริคฺคหิตาสุ    เสยฺยํ   อลภมาโน   อญฺญตรสฺมึ   รุกฺขมูเล   นิสีทิ   ฯ
อถโข   ภควา  รตฺติยา  ปจฺจูสสมยํ  ปจฺจุฏฺฐาย  อุกฺกาสิ  ฯ  อายสฺมาปิ
สารีปุตฺโต  อุกฺกาสิ  ฯ  โก  เอตฺถาติ  ฯ  อหํ  ภควา  สารีปุตฺโตติ  ฯ
กิสฺส   ตฺวํ   สารีปุตฺต  อิธ  นิสินฺโนติ  ฯ  อถโข  อายสฺมา  สารีปุตฺโต
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ
     [๒๖๑]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ภิกฺขุสงฺฆํ    สนฺนิปาตาเปตฺวา   ภิกฺขู   ปฏิปุจฺฉิ   สจฺจํ   กิร   ภิกฺขเว
ฉพฺพคฺคิยานํ    ภิกฺขูนํ    อนฺเตวาสิกา   ภิกฺขู   พุทฺธปฺปมุขสฺส   สงฺฆสฺส
ปุรโต   ปุรโต   คนฺตฺวา  วิหาเร  ปริคฺคณฺหนฺติ  เสยฺยาโย  ปริคฺคณฺหนฺติ
อิทํ    อมฺหากํ    อุปชฺฌายานํ    ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ   อาจริยานํ
ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ   ภวิสฺสตีติ   ฯ   สจฺจํ   ภควาติ   ฯ  วิครหิ
พุทฺโธ   ภควา   กถํ  หิ  นาม  เต  ภิกฺขเว  โมฆปุริสา  พุทฺธปฺปมุขสฺส
สงฺฆสฺส   ปุรโต   ปุรโต   คนฺตฺวา  วิหาเร  ปริคฺคเหสฺสนฺติ  เสยฺยาโย
ปริคฺคเหสฺสนฺติ   อิทํ   อมฺหากํ   อุปชฺฌายานํ   ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ
อาจริยานํ    ภวิสฺสติ    อิทํ    อมฺหากํ    ภวิสฺสตีติ   เนตํ   ภิกฺขเว
อปฺปสนฺนานํ   วา   ปสาทาย   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ  กถํ  กตฺวา
ภิกฺขู    อามนฺเตสิ    โก    ภิกฺขเว    อรหติ   อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ
อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ   เอกจฺเจ   ภิกฺขู  เอวมาหํสุ  โย  ภควา  ขตฺติยกุลา
ปพฺพชิโต    โส    อรหติ    อคฺคาสนํ    อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ
เอกจฺเจ   ภิกฺขู   เอวมาหํสุ   โย   ภควา   พฺราหฺมณกุลา   ปพฺพชิโต
โส   อรหติ   อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ  เอกจฺเจ  ภิกฺขู
เอวมาหํสุ   โย   ภควา   คหปติกุลา  ปพฺพชิโต  โส  อรหติ  อคฺคาสนํ
อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ   เอกจฺเจ   ภิกฺขู  เอวมาหํสุ  โย  ภควา
สุตฺตนฺติโก    โส    อรหติ    อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ
เอกจฺเจ   ภิกฺขู   เอวมาหํสุ   โย   ภควา   วินยธโร    ฯเปฯ  โย
ภควา ธมฺมกถิโก โส อรหติ อคฺคาสนํ อคฺโคทกํ อคฺคปิณฺฑนฺติ ฯ
     {๒๖๑.๑}   เอกจฺเจ  ภิกฺขู  เอวมาหํสุ  โย ภควา ปฐมสฺส ฌานสฺส
ลาภี  โส  อรหติ  อคฺคาสนํ  อคฺโคทกํ  อคฺคปิณฺฑนฺติ  ฯ  เอกจฺเจ  ภิกฺขู
เอวมาหํสุ   โย  ภควา  ทุติยสฺส  ฌานสฺส  ลาภี  โส  อรหติ  อคฺคาสนํ
อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ   เอกจฺเจ   ภิกฺขู  เอวมาหํสุ  โย  ภควา
ตติยสฺส   ฌานสฺส   ลาภี   ฯเปฯ   โย   ภควา   จตุตฺถสฺส   ฌานสฺส
ลาภี   โส   อรหติ   อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ  ฯ  เอกจฺเจ
ภิกฺขู   เอวมาหํสุ   โย   ภควา   โสตาปนฺโน   โส  อรหติ  อคฺคาสนํ
อคฺโคทกํ    อคฺคปิณฺฑนฺติ    ฯ    เอกจฺเจ    ภิกฺขู   เอวมาหํสุ   โย
ภควา   สกิทาคามี   ๑-   ฯเปฯ   โย  ภควา  อนาคามี  ฯเปฯ  โย
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สกทาคามี ฯ
ภควา   อรหา   โส   อรหติ   อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ  ฯ
เอกจฺเจ   ภิกฺขู   เอวมาหํสุ   โย   ภควา   เตวิชฺโช   โส   อรหติ
อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ   อคฺคปิณฺฑนฺติ   ฯ   เอกจฺเจ   ภิกฺขู   เอวมาหํสุ
โย     ภควา    ฉฬภิญฺโญ    โส    อรหติ    อคฺคาสนํ    อคฺโคทกํ
อคฺคปิณฺฑนฺติ ฯ
     [๒๖๒]   อถโข   ภควา   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ   ภูตปุพฺพํ  ภิกฺขเว
หิมวนฺตปสฺเส  ๑-  มหานิโคฺรโธ  อโหสิ  ฯ  ตํ  ตโย สหายา อุปนิสฺสาย
วิหรึสุ   ติตฺติโร   จ   มกฺกโฏ   จ  หตฺถินาโค  จ  ฯ  เต  อญฺญมญฺญํ
อคารวา   อปฺปติสฺสา   อสภาควุตฺติกา  วิหรึสุ  ๒-  ฯ  อถโข  ภิกฺขเว
เตสํ    สหายานํ    เอตทโหสิ   อโห   นูน   มยํ   ชาเนยฺยาม   ยํ
อมฺหากํ   ชาติยา   มหนฺตตรํ  ตํ  มยํ  สกฺกเรยฺยาม  ครุกเรยฺยาม  ๓-
มาเนยฺยาม   ปูเชยฺยาม   ตสฺส   จ  มยํ  โอวาเท  ติฏฺเฐยฺยามาติ  ฯ
อถโข   ภิกฺขเว   ติตฺติโร   จ   มกฺกโฏ   จ   หตฺถินาคํ  ปุจฺฉึสุ  ตฺวํ
สมฺม   กึ  โปราณํ  สรสีติ  ฯ  ยทาหํ  สมฺมา  โปตโก  ๔-  โหมิ  อิมํ
นิโคฺรธํ    อนฺตรา    สตฺถีนํ   กริตฺวา   อติกฺกมามิ   อคฺคงฺกุรกํ   เม
อุทรํ   ฉุปติ   อิมาหํ   สมฺมา   โปราณํ   สรามีติ  ฯ  อถโข  ภิกฺขเว
ติตฺติโร   จ   หตฺถินาโค   จ   มกฺกฏํ  ปุจฺฉึสุ  ตฺวํ  สมฺม  กึ  โปราณํ
สรสีติ   ฯ   ยทาหํ   สมฺมา   ฉาโป   โหมิ  ฉมายํ  นิสีทิตฺวา  อิมสฺส
นิโคฺรธสฺส   อคฺคงฺกุรกํ   ขาทามิ   อิมาหํ  สมฺมา  โปราณํ  สรามีติ  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. หิมวนฺตปเทเส ฯ  ม. ยุ. วิหรนฺติ ฯ  ม. ครุํ กเรยฺยาม ฯ
@ ยุ. ฉาโป ฯ
อถโข   ภิกฺขเว   มกฺกโฏ   จ   หตฺถินาโค   จ   ติตฺติรํ  ปุจฺฉึสุ  ตฺวํ
สมฺม   กึ  โปราณํ  สรสีติ  ฯ  อมุกสฺมึ  สมฺมา  โอกาเส  มหานิโคฺรโธ
อโหสิ   ตโต   อหํ   ผลํ   ๑-   ภกฺขิตฺวา   อิมสฺมึ   โอกาเส  วจฺจํ
อกาสึ   ตสฺสายํ   นิโคฺรโธ   ชาโต   ตทาหํ   ๒-   สมฺมา   ชาติยา
มหนฺตตโรติ   ฯ   อถโข   ภิกฺขเว  มกฺกโฏ  จ  หตฺถินาโค  จ  ติตฺติรํ
เอตทโวจุํ    ตฺวํ    สมฺม   อมฺหากํ   ชาติยา   มหนฺตตโร   ตํ   มยํ
สกฺกริสฺสาม    ครุกริสฺสาม    มาเนสฺสาม   ปูเชสฺสาม   ตุยฺหญฺจ   มยํ
โอวาเท   ติฏฺเฐยฺยามาติ   ๓-  ฯ  อถโข  ภิกฺขเว  ติตฺติโร  มกฺกฏญฺจ
หตฺถินาคญฺจ   ปญฺจสุ   สีเลสุ   สมาทเปสิ   อตฺตนา  จ  ปญฺจสุ  สีเลสุ
สมาทาย  วตฺตติ  ฯ  เต  อญฺญมญฺญํ  สคารวา  สปฺปติสฺสา  สภาควุตฺติกา
วิหริตฺวา    กายสฺส    เภทา    ปรมฺมรณา    สุคตึ    สคฺคํ    โลกํ
อุปปชฺชึสุ ฯ เอตํ โข ภิกฺขเว ติตฺติริยํ นาม พฺรหฺมจริยํ อโหสีติ ฯ
     [๒๖๓]   เย วุฑฺฒมปจายนฺติ      นรา ธมฺมสฺส โกวิทา
     ทิฏฺเฐ  ธมฺเม จ ปาสํสา ๔-        สมฺปราโย ๕- จ สุคฺคตีติ ฯ
เต   หิ   นาม   ภิกฺขเว   ติรจฺฉานคตา   ปาณา  อญฺญมญฺญํ  สคารวา
สปฺปติสฺสา    สภาควุตฺติกา   วิหริสฺสนฺติ   อิธ   เขฺวตํ   ๖-   ภิกฺขเว
โสเภถ   ยํ   ตุเมฺห   เอวํสฺวากฺขาเต   ธมฺมวินเย  ปพฺพชิตา  สมานา
อญฺญมญฺญํ   สคารวา   สปฺปติสฺสา  สภาควุตฺติกา  ๗-  วิหเรยฺยาถ  เนตํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เอกํ ผลํ ฯ  ยุ. ตทาปหํ ฯ  ยุ. ติฏฺฐิสฺสามาติ ฯ ม. ปติฏฺฐิยามาติ ฯ
@ ยุ. ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม ปาสํสา ฯ  ม. ยุ. สมฺปราเย ฯ  ม. ยุ. โขตํ ฯ
@ ม. อคารวา อปติสฺสา อสภาควุตฺติกา ฯ
ภิกฺขเว    อปฺปสนฺนานํ    วา   ปสาทาย   ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ
กถํ    กตฺวา    ภิกฺขู    อามนฺเตสิ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ยถาวุฑฺฒํ
อภิวาทนํ    ปจฺจุฏฺฐานํ   อญฺชลิกมฺมํ   สามีจิกมฺมํ   อคฺคาสนํ   อคฺโคทกํ
อคฺคปิณฺฑํ    น   จ   ภิกฺขเว   สงฺฆิกํ   ยถาวุฑฺฒํ   ปฏิพาหิตพฺพํ   โย
ปฏิพาเหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๖๔]   ทสยิเม  ภิกฺขเว  อวนฺทิยา  ปุเร  อุปสมฺปนฺเนน  ปจฺฉา
อุปสมฺปนฺโน    อวนฺทิโย    อนุปสมฺปนฺโน    อวนฺทิโย    นานาสํวาสโก
วุฑฺฒตโร    อธมฺมวาที    อวนฺทิโย    มาตุคาโม   อวนฺทิโย   ปณฺฑโก
อวนฺทิโย   ปาริวาสิโก   ๑-   อวนฺทิโย  มูลายปฏิกสฺสนารโห  อวนฺทิโย
มานตฺตารโห    อวนฺทิโย    มานตฺตจาริโก    อวนฺทิโย   อพฺภานารโห
อวนฺทิโย   อิเม   โข   ภิกฺขเว   ทส  อวนฺทิยา  ฯ  ตโยเม  ภิกฺขเว
วนฺทิยา     ปจฺฉา    อุปสมฺปนฺเนน    ปุเร    อุปสมฺปนฺโน    วนฺทิโย
นานาสํวาสโก    วุฑฺฒตโร    ธมฺมวาที    วนฺทิโย   สเทวเก   โลเก
ภิกฺขเว    ๒-    สมารเก    สพฺรหฺมเก   สสฺสมณพฺราหฺมณิยา   ปชาย
สเทวมนุสฺสาย   ตถาคโต   อรหํ   สมฺมาสมฺพุทฺโธ   วนฺทิโย  อิเม  โข
ภิกฺขเว ตโย วนฺทิยาติ ฯ
     [๒๖๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  มนุสฺสา  สงฺฆํ  อุทฺทิสฺส มณฺฑเป
ปฏิยาเทนฺติ  สนฺถเร  ปฏิยาเทนฺติ  โอกาเส  ปฏิยาเทนฺติ  ฯ ฉพฺพคฺคิยานํ
ภิกฺขูนํ    อนฺเตวาสิกา    ภิกฺขู    สงฺฆิกญฺเญว    ภควตา    ยถาวุฑฺฒํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปริวาสิโก ฯ  ยุ. สเทวเก ภิกฺขเว โลเก ฯ
อนุญฺญาตํ    โน    อุทฺทิสฺสกตนฺติ    พุทฺธปฺปมุขสฺส    สงฺฆสฺส    ปุรโต
ปุรโต   คนฺตฺวา   มณฺฑเป  ๑-  ปริคฺคณฺหนฺติ  สนฺถเร  ๒-  ปริคฺคณฺหนฺติ
โอกาเส   ๓-   ปริคฺคณฺหนฺติ   อิทํ  อมฺหากํ  อุปชฺฌายานํ  ภวิสฺสติ  อิทํ
อมฺหากํ   อาจริยานํ   ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ   ภวิสฺสตีติ   ฯ  อถโข
อายสฺมา    สารีปุตฺโต    พุทฺธปฺปมุขสฺส    สงฺฆสฺส   ปิฏฺฐิโต   ปิฏฺฐิโต
คนฺตฺวา   มณฺฑเปสุ   ปริคฺคหิเตสุ   สนฺถเรสุ   ปริคฺคหิเตสุ   โอกาเสสุ
ปริคฺคหิเตสุ   โอกาสํ   อลภมาโน   อญฺญตรสฺมึ   รุกฺขมูเล   นิสีทิ   ฯ
อถโข   ภควา  รตฺติยา  ปจฺจูสสมยํ  ปจฺจุฏฺฐาย  อุกฺกาสิ  ฯ  อายสฺมาปิ
สารีปุตฺโต  อุกฺกาสิ  ฯ  โก  เอตฺถาติ  ฯ  อหํ  ภควา  สารีปุตฺโตติ  ฯ
กิสฺส   ตฺวํ   สารีปุตฺต  อิธ  นิสินฺโนติ  ฯ  อถโข  อายสฺมา  สารีปุตฺโต
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ
     [๒๖๖]   อถโข   ภควา   เอตสฺมึ   นิทาเน   เอตสฺมึ  ปกรเณ
ภิกฺขุสงฺฆํ    สนฺนิปาตาเปตฺวา   ภิกฺขู   ปฏิปุจฺฉิ   สจฺจํ   กิร   ภิกฺขเว
ฉพฺพคฺคิยานํ    ภิกฺขูนํ    อนฺเตวาสิกา    ภิกฺขู   สงฺฆิกญฺเญว   ภควตา
ยถาวุฑฺฒํ    อนุญฺญาตํ    โน    อุทฺทิสฺสกตนฺติ   พุทฺธปฺปมุขสฺส   สงฺฆสฺส
ปุรโต   ปุรโต   คนฺตฺวา   มณฺฑเป   ปริคฺคณฺหนฺติ  สนฺถเร  ปริคฺคณฺหนฺติ
โอกาเส     ปริคฺคณฺหนฺติ    อิทํ    อมฺหากํ    อุปชฺฌายานํ    ภวิสฺสติ
อิทํ    อมฺหากํ   อาจริยานํ   ภวิสฺสติ   อิทํ   อมฺหากํ   ภวิสฺสตีติ   ฯ
สจฺจํ    ภควาติ    ฯเปฯ    วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู
อามนฺเตสิ    น    ภิกฺขเว    อุทฺทิสฺสกตมฺปิ    ยถาวุฑฺฒํ   ปฏิพาหิตพฺพํ
@เชิงอรรถ:  ม. มณฺฑเปปิ ฯ  ม. สนฺถเรปิ ฯ  ม. โอกาเสปิ ฯ
โย ปฏิพาเหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๖๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  มนุสฺสา  ภตฺตคฺเค  อนฺตรฆเร
อุจฺจาสยนมหาสยนานิ   ปญฺญาเปนฺติ   ๑-   เสยฺยถีทํ   อาสนฺทึ  ปลฺลงฺกํ
โคณกํ   จิตฺตกํ   ปฏิกํ   ปฏลิกํ   ตูลิกํ   วิกฏิกํ  อุทฺธโลมึ  เอกนฺตโลมึ
กฏิสฺสํ  ๒-  โกเสยฺยํ  กมฺพลํ  ๓-  กุตฺตกํ  หตฺถตฺถรํ  อสฺสตฺถรํ  รถตฺถรํ
อชินปฺปเวณึ   กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณํ   สอุตฺตรจฺฉทํ  อุภโตโลหิตกุปธานํ  ฯ
ภิกฺขู     กุกฺกุจฺจายนฺตา     นาภินิสีทนฺติ    ฯ    ภควโต    เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ฐเปตฺวา  ตีณิ  อาสนฺทึ  ปลฺลงฺกํ
ตูลิกํ อวเสสํ ๔- คิหิวิกฏํ อภินิสีทิตุํ น เตฺวว อภินิปชฺชิตุนฺติ ฯ
     [๒๖๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  มนุสฺสา  ภตฺตคฺเค  อนฺตรฆเร
ตูโลนทฺธํ   มญฺจมฺปิ   ปิฐมฺปิ  ปญฺญาเปนฺติ  ๑-  ฯ  ภิกฺขู  กุกฺกุจฺจายนฺตา
น   อภินิสีทนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว คิหิวิกฏํ อภินิสีทิตุํ น เตฺวว อภินิปชฺชิตุนฺติ ฯ
     [๒๖๙]   อถโข   ภควา   อนุปุพฺเพน   จาริกญฺจรมาโน   เยน
สาวตฺถี   ตทวสริ   ฯ   ตตฺร  สุทํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ  เชตวเน
อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   เยน
ภควา     เตนุปสงฺกมิ     อุปสงฺกมิตฺวา     ภควนฺตํ     อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข  อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ
@เชิงอรรถ:  ม. ปญฺญเปนฺติ ฯ  ยุ. กฏฺฐิสฺสํ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
@ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
ภควนฺตํ    เอตทโวจ   อธิวาเสตุ   เม   ภนฺเต   ภควา   สฺวาตนาย
ภตฺตํ   สทฺธึ   ภิกฺขุสงฺเฆนาติ   ฯ   อธิวาเสสิ  ภควา  ตุณฺหีภาเวน  ฯ
อถโข     อนาถปิณฺฑิโก     คหปติ    ภควโต    อธิวาสนํ    วิทิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๒๗๐]   อถโข  อนาถปิณฺฑิโก  คหปติ  ตสฺสา  รตฺติยา  อจฺจเยน
ปณีตํ   ขาทนียํ   โภชนียํ  ปฏิยาทาเปตฺวา  ภควโต  กาลํ  อาโรจาเปสิ
กาโล   ภนฺเต   นิฏฺฐิตํ   ภตฺตนฺติ   ฯ   อถโข   ภควา   ปุพฺพณฺหสมยํ
นิวาเสตฺวา     ปตฺตจีวรมาทาย    เยน    อนาถปิณฺฑิกสฺส    คหปติสฺส
นิเวสนํ    เตนุปสงฺกมิ    อุปสงฺกมิตฺวา    ปญฺญตฺเต    อาสเน   นิสีทิ
สทฺธึ    ภิกฺขุสงฺเฆน   ฯ   อถโข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ   พุทฺธปฺปมุขํ
ภิกฺขุสงฺฆํ    ปณีเตน   ขาทนีเยน   โภชนีเยน   สหตฺถา   สนฺตปฺเปตฺวา
สมฺปวาเรตฺวา     ภควนฺตํ     ภุตฺตาวึ     โอนีตปตฺตปาณึ    เอกมนฺตํ
นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ  ภควนฺตํ
เอตทโวจ    กถาหํ    ภนฺเต    เชตวเน   ปฏิปชฺชามีติ   ฯ   เตนหิ
ตฺวํ    คหปติ    เชตวนํ    อาคตานาคตสฺส    จาตุทฺทิสสฺส    สงฺฆสฺส
ปติฏฺฐาเปหีติ    ฯ    เอวํ    ภนฺเตติ    โข   อนาถปิณฺฑิโก   คหปติ
ภควโต   ปฏิสฺสุตฺวา   เชตวนํ   อาคตานาคตสฺส   จาตุทฺทิสสฺส  สงฺฆสฺส
ปติฏฺฐาเปสิ    ฯ    อถโข    ภควา    อนาถปิณฺฑิกํ   คหปตึ   อิมาหิ
คาถาหิ อนุโมทิ
     [๒๗๑]   สีตํ อุณฺหํ ปฏิหนฺติ      ตโต วาฬมิคานิ จ
           สิรึสเป จ มกเส                สิสิเร จาปิ วุฏฺฐิโย
           ตโต วาตาตโป โฆโร        สญฺชาโต ปฏิหญฺญติ ฯ
           เลณตฺถญฺจ สุขตฺถญฺจ      ฌายิตุญฺจ วิปสฺสิตุํ
           วิหารทานํ สงฺฆสฺส           อคฺคํ พุทฺเธหิ วณฺณิตํ ฯ
           ตสฺมา หิ ปณฺฑิโต โปโส    สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน
           วิหาเร การเย รมฺเม          วาสเยตฺถ พหุสฺสุเต
           เตสํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ      วตฺถเสนาสนานิ จ
           ทเทยฺย อุชุภูเตสุ              วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ
           เต ตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ      สพฺพทุกฺขา ปนูทนํ
           ยํ โส ธมฺมํ อิธญฺญาย       ปรินิพฺพาติ อนาสโวติ ฯ
อถโข   ภควา   อนาถปิณฺฑิกํ   คหปตึ   อิมาหิ   คาถาหิ   อนุโมทิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ ฯ
     [๒๗๒]   เตน   โข   ปน  สมเยน  อญฺญตรสฺส  อาชีวกสาวกสฺส
มหามตฺตสฺส   สงฺฆภตฺตํ   โหติ   ฯ   อายสฺมา   อุปนนฺโท   สกฺยปุตฺโต
ปจฺฉา   อาคนฺตฺวา  วิปฺปกตโภชเน  ๑-  อนนฺตริกํ  ภิกฺขุํ  วุฏฺฐาเปสิ  ฯ
ภตฺตคฺคํ   โกลาหลํ   อโหสิ   ฯ   อถโข   โส   มหามตฺโต  อุชฺฌายติ
ขียติ    วิปาเจติ    กถํ    หิ   นาม   สมณา   สกฺยปุตฺติยา   ปจฺฉา
อาคนฺตฺวา    วิปฺปกตโภชเน    อนนฺตริกํ   ภิกฺขุํ   ๒-   วุฏฺฐาเปสฺสนฺติ
ภตฺตคฺคํ   โกลาหลํ   อโหสิ   นนุ   นาม  ลพฺภา  อญฺญตฺราปิ  นิสินฺเนน
@เชิงอรรถ:  ม. วิปฺปกตโภชนํ ฯ  ยุ. วิปฺปตโภชเน ภิกฺขู ฯ
ยาวทตฺถํ   ภุญฺชิตุนฺติ   ฯ   อสฺโสสุํ   โข   ภิกฺขู   ตสฺส   มหามตฺตสฺส
อุชฺฌายนฺตสฺส   ขียนฺตสฺส   วิปาเจนฺตสฺส   ฯ  เย  เต  ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา
ฯเปฯ   เต   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ  กถํ  หิ  นาม  อายสฺมา
อุปนนฺโท   สกฺยปุตฺโต  ปจฺฉา  อาคนฺตฺวา  วิปฺปกตโภชเน  ๑-  อนนฺตริกํ
ภิกฺขุํ   วุฏฺฐาเปสฺสติ   ภตฺตคฺคํ   โกลาหลํ   อโหสีติ   ฯ   อถโข  เต
ภิกฺขู   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ  กิร  ตฺวํ  อุปนนฺท
ปจฺฉา    อาคนฺตฺวา    วิปฺปกตโภชเน    อนนฺตริกํ   ภิกฺขุํ   วุฏฺฐาเปสิ
ภตฺตคฺคํ โกลาหลํ อโหสีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ
     {๒๗๒.๑}   วิครหิ  พุทฺโธ  ภควา  กถํ  หิ  นาม  ตฺวํ  โมฆปุริส
ปจฺฉา    อาคนฺตฺวา   วิปฺปกตโภชเน   อนนฺตริกํ   ภิกฺขุํ   วุฏฺฐาเปสฺสสิ
ภตฺตคฺคํ   โกลาหลํ  อโหสิ  เนตํ  โมฆปุริส  อปฺปสนฺนานํ  วา  ปสาทาย
ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว
วิปฺปกตโภชเน    ๑-   อนนฺตริโก   ๒-   ภิกฺขุ   วุฏฺฐาเปตพฺโพ   โย
วุฏฺฐาเปยฺย   อาปตฺติ   ทุกฺกฏสฺส  สเจ  วุฏฺฐาเปติ  ปวาริโต  จ  โหติ
คจฺฉ  อุทกํ  อาหราติ  วตฺตพฺโพ  เอวญฺเจ  ตํ  ลเภถ  อิจฺเจตํ กุสลํ โน
เจ   ลเภถ  สาธุกํ  สิตฺถานิ  คิลิตฺวา  วุฑฺฒตรสฺส  ภิกฺขุโน  ๓-  อาสนํ
ทาตพฺพํ    น    เตฺววาหํ   ภิกฺขเว   เกนจิ   ปริยาเยน   วุฑฺฒตรสฺส
ภิกฺขุโน     อาสนํ     ปฏิพาหิตพฺพนฺติ    วทามิ    โย    ปฏิพาเหยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. วิปฺปกตโภชโน ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ  ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
     [๒๗๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  คิลาเน ภิกฺขู
วุฏฺฐาเปนฺติ  ฯ  คิลานา  เอวํ  วเทนฺติ  น  มยํ อาวุโส สกฺโกม วุฏฺฐาตุํ
คิลานมฺหาติ   ฯ   มยํ   อายสฺมนฺเต   วุฏฺฐาเปสฺสามาติ   ปริคฺคเหตฺวา
วุฏฺฐาเปตฺวา    ฐิตเก    มุญฺจนฺติ    ฯ   คิลานา   มุจฺฉิตา   ปปตนฺติ
ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ  น  ภิกฺขเว  คิลาโน
วุฏฺฐาเปตพฺโพ โย วุฏฺฐาเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๗๔]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  คิลานา
มยมฺหา   อวุฏฺฐาปนียาติ  วรเสยฺยาโย  ปลิพุทฺธนฺติ  ๑-  ฯเปฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  คิลานสฺส  ปฏิรูปํ
เสยฺยํ ทาตุนฺติ ฯ
     [๒๗๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  เลสกปฺเปน
เสนาสนํ   ปฏิพาหนฺติ   ฯเปฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ
น   ภิกฺขเว   เลสกปฺเปน   เสนาสนํ   ปฏิพาหิตพฺพํ   โย  ปฏิพาเหยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๗๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สตฺตรสวคฺคิยา  ภิกฺขู  อญฺญตรํ
ปจฺจนฺติมํ   มหาวิหารํ   ปฏิสงฺขโรนฺติ   อิธ  มยํ  วสฺสํ  วสิสฺสามาติ  ฯ
อทฺทสํสุ    โข    ฉพฺพคฺคิยา    ภิกฺขู   สตฺตรสวคฺคิเย   ภิกฺขู   วิหารํ
ปฏิสงฺขโรนฺเต   ทิสฺวาน   เอวมาหํสุ   อิเม   อาวุโส   สตฺตรสวคฺคิยา
ภิกฺขู    วิหารํ    ปฏิสงฺขโรนฺติ   หนฺท   เน   วุฏฺฐาเปสฺสามาติ   ๒-
@เชิงอรรถ:  ม. ปริพุทฺเธนฺติ ฯ  ยุ. วุฏฺฐาเปมาติ ฯ
เอกจฺเจ   เอวมาหํสุ   อาคเมถาวุโส   ยาว  ปฏิสงฺขโรนฺติ  ปฏิสงฺขเต
วุฏฺฐาเปสฺสามาติ    ฯ    อถโข    ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู   สตฺตรสวคฺคิเย
ภิกฺขู   เอตทโวจุํ   อุฏฺเฐถาวุโส  อมฺหากํ  วิหาโร  ปาปุณาตีติ  ฯ  นนุ
อาวุโส  ปฏิกจฺเจว  ๑-  อาจิกฺขิตพฺพํ  มยญฺจ  อญฺญํ ปฏิสงฺขเรยฺยามาติ ฯ
นนุ   อาวุโส  สงฺฆิโก  วิหาโรติ  ฯ  อามาวุโส  สงฺฆิโก  วิหาโรติ  ฯ
อุฏฺเฐถาวุโส   อมฺหากํ   วิหาโร   ปาปุณาตีติ   ฯ   มหลฺลโก  อาวุโส
วิหาโร   ตุเมฺหปิ   วสถ  มยํปิ  วสิสฺสามาติ  ฯ  อุฏฺเฐถาวุโส  อมฺหากํ
วิหาโร  ปาปุณาตีติ  กุปิตา  อนตฺตมนา  คีวายํ  คเหตฺวา  นิกฺกฑฺฒนฺติ  ฯ
เต เตหิ ๒- นิกฺกฑฺฒิยมานา โรทนฺติ ฯ
     {๒๗๖.๑}   ภิกฺขู  เอวมาหํสุ  กิสฺส  ตุเมฺห  อาวุโส  โรทถาติ  ฯ
อิเม   อาวุโส   ฉพฺพคฺคิยา   ภิกฺขู  กุปิตา  อนตฺตมนา  อเมฺห  สงฺฆิกา
วิหารา  นิกฺกฑฺฒนฺตีติ  ฯ  เย  เต  ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ
ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ  กถํ  หิ  นาม  ฉพฺพคฺคิยา  ภิกฺขู  กุปิตา  อนตฺตมนา
ภิกฺขู   สงฺฆิกา  วิหารา  นิกฺกฑฺฒิสฺสนฺตีติ  ฯ  อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต
เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว  ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กุปิตา
อนตฺตมนา   ภิกฺขู   สงฺฆิกา   วิหารา   นิกฺกฑฺฒนฺตีติ  ฯ  สจฺจํ  ภควาติ
ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปฏิคจฺเจว ฯ  ม. ยุ. เตหิสทฺโท น ปญฺญายติ ฯ
กุปิเตน   อนตฺตมเนน   ภิกฺขู  สงฺฆิกา  วิหารา  นิกฺกฑฺฒิตพฺพา  ๑-  โย
นิกฺกฑฺเฒยฺย     ยถาธมฺโม     กาเรตพฺโพ     อนุชานามิ     ภิกฺขเว
เสนาสนํ คาเหตุนฺติ ฯ
     [๒๗๗]   อถโข   ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ   เกน  นุ  โข  เสนาสนํ
คาเหตพฺพนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   ปญฺจหงฺเคหิ   สมนฺนาคตํ   ภิกฺขุํ   เสนาสนคาหาปกํ  สมฺมนฺนิตุํ
โย   น   ฉนฺทาคตึ   คจฺเฉยฺย   น  โทสาคตึ  คจฺเฉยฺย  น  โมหาคตึ
คจฺเฉยฺย น ภยาคตึ คจฺเฉยฺย คาหิตาคาหิตญฺจ ๒- ชาเนยฺย ฯ
     [๒๗๘]   เอวญฺจ   ปน   ภิกฺขเว  สมฺมนฺนิตพฺโพ  ฯ  ปฐมํ  ภิกฺขุ
ยาจิตพฺโพ    ฯ    ยาจิตฺวา   พฺยตฺเตน   ภิกฺขุนา   ปฏิพเลน   สงฺโฆ
ญาเปตพฺโพ   สุณาตุ   เม   ภนฺเต   สงฺโฆ   ยทิ   สงฺฆสฺส  ปตฺตกลฺลํ
สงฺโฆ   อิตฺถนฺนามํ   ภิกฺขุํ   เสนาสนคาหาปกํ   สมฺมนฺเนยฺย  ฯ  เอสา
ญตฺติ   ฯ   สุณาตุ   เม   ภนฺเต   สงฺโฆ   สงฺโฆ   อิตฺถนฺนามํ  ภิกฺขุํ
เสนาสนคาหาปกํ   สมฺมนฺนติ   ฯ   ยสฺสายสฺมโต   ขมติ   อิตฺถนฺนามสฺส
ภิกฺขุโน     เสนาสนคาหาปกสฺส     สมฺมติ    โส    ตุณฺหสฺส    ยสฺส
นกฺขมติ   โส   ภาเสยฺย   ฯ   สมฺมโต   สงฺเฆน   อิตฺถนฺนาโม  ภิกฺขุ
เสนาสนคาหาปโก    ขมติ    สงฺฆสฺส   ตสฺมา   ตุณฺหี   ฯ   เอวเมตํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. น ภิกฺขเว กุปิเตน อนตฺตมเนน ภิกฺขุ สงฺฆิกา วิหารา นิกฺกฑฺฒิตพฺโพ ฯ
@ ยุ. ม. คหิตาคหิตญฺจ ฯ
ธารยามีติ ฯ
     [๒๗๙]   อถโข   เสนาสนคาหาปกานํ   ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ  กถํ
นุ   โข   เสนาสนํ   คาหาเปตพฺพนฺติ   ๑-   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว  ปฐมํ  ภิกฺขู  คเณตุํ  ภิกฺขู  คเณตฺวา
เสยฺยา    คเณตุํ   เสยฺยา   คเณตฺวา   เสยฺยคฺเคน   คาเหตุนฺติ   ฯ
เสยฺยคฺเคน   คาเหนฺตา   เสยฺยา   อุสฺสาทิยึสุ  ๒-  ฯเปฯ  อนุชานามิ
ภิกฺขเว   วิหารคฺเคน   คาเหตุนฺติ  ฯ  วิหารคฺเคน  คาเหนฺตา  วิหารา
อุสฺสาทิยึสุ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  ปริเวณคฺเคน  คาเหตุนฺติ  ฯ
ปริเวณคฺเคน    คาเหนฺตา    ปริเวณา    อุสฺสาทิยึสุ   ฯ   อนุชานามิ
ภิกฺขเว   อนุภาคมฺปิ   ทาตุํ   คหิเต  อนุภาเค  อญฺโญ  ภิกฺขุ  อาคจฺฉติ
น อกามา ทาตพฺโพติ ฯ
     [๒๘๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  นิสฺสีเม  ฐิตสฺส เสนาสนํ
คาเหนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ   น  ภิกฺขเว
นิสฺสีเม    ฐิตสฺส    เสนาสนํ   คาเหตพฺพํ   โย   คาเหยฺย   อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๘๑]   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภิกฺขู  เสนาสนํ  คเหตฺวา
สพฺพกาลํ    ปฏิพาหนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯเปฯ
น   ภิกฺขเว   เสนาสนํ   คเหตฺวา   ๓-   สพฺพกาลํ  ปฏิพาหิตพฺพํ  โย
ปฏิพาเหยฺย    อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ    ภิกฺขเว   วสฺสานํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. คาเหตพฺพนฺติ ฯ  ม. อุสฺสารยึสุ ฯ  ม. คาเหตฺวา ฯ
เตมาสํ ปฏิพาหิตุํ อุตุกาลํ ๑- น ปฏิพาหิตุนฺติ ฯ
     [๒๘๒]   อถโข  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  กตี  นุ โข เสนาสนคาหาติ ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   ตโยเม  ภิกฺขเว  เสนาสนคาหา
ปุริมโก     ปจฺฉิมโก    อนฺตรามุตฺตโก    อปรชฺชุคตาย    อาสาฬฺหิยา
ปุริมโก   คาเหตพฺโพ   มาสคตาย   อาสาฬฺหิยา  ปจฺฉิมโก  คาเหตพฺโพ
อปรชฺชุคตาย    ปวารณาย    อายตึ   วสฺสาวาสตฺถาย   อนฺตรามุตฺตโก
คาเหตพฺโพ อิเม โข ภิกฺขเว ตโย เสนาสนคาหาติ ฯ
                                 ทุติยภาณวารํ ฯ
     [๒๘๓]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อายสฺมา  อุปนนฺโท  สกฺยปุตฺโต
สาวตฺถิยํ  เสนาสนํ  คเหตฺวา  อญฺญตรํ  คามกาวาสํ  อคมาสิ  ตตฺรปิ ๒-
เสนาสนํ   อคเหสิ   ฯ   อถโข   เตสํ   ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  อยํ  โข
อาวุโส   อายสฺมา   อุปนนฺโท   สกฺยปุตฺโต   ภณฺฑนการโก  กลหการโก
วิวาทการโก    ภสฺสการโก    สงฺเฆ    อธิกรณการโก   สจายํ   อิธ
วสฺสํ   วสิสฺสติ   สพฺเพ   ว   มยํ   น   ผาสุ   วสิสฺสาม   หนฺท  นํ
ปุจฺฉามาติ   ฯ   อถโข   เต   ภิกฺขู   อายสฺมนฺตํ   อุปนนฺทํ  สกฺยปุตฺตํ
เอตทโวจุํ    นนุ    ตยา    อาวุโส   อุปนนฺท   สาวตฺถิยํ   เสนาสนํ
คหิตนฺติ   ฯ   เอวมาวุโสติ  ฯ  กึ  ปน  ตฺวํ  อาวุโส  อุปนนฺท  เอโก
เทฺว    ปฏิพาหสีติ    ฯ    อิธทานาหํ    อาวุโส    มุญฺจามิ    ตตฺถ
เต   คณฺหามีติ   ฯ   เย  เต  ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา  สนฺตุฏฺฐา  ฯเปฯ  เต
@เชิงอรรถ:  ม. ปน ฯ  ม. ยุ. ตตฺถปิ ฯ
อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม  อายสฺมา  อุปนนฺโท
สกฺยปุตฺโต    เอโก   เทฺว   ปฏิพาเหสฺสตีติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ  ฯเปฯ  สจฺจํ  กิร  ตฺวํ  อุปนนฺท  เอโก  เทฺว  ปฏิพาหสีติ ฯ
สจฺจํ  ภควาติ  ฯ  วิครหิ  พุทฺโธ  ภควา  กถํ  หิ  นาม  ตฺวํ  โมฆปุริส
เอโก  เทฺว  ปฏิพาเหสฺสสิ  ตตฺถ  ตยา  โมฆปุริส  คหิตํ  อิธ  มุกฺกํ ๑-
อิธ   คหิตํ   ๒-  ตตฺร  มุกฺกํ  ๑-  เอวํ  โข  ตฺวํ  โมฆปุริส  อุภยตฺถ
ปริพาหิโร   ๓-   เนตํ   โมฆปุริส  อปฺปสนฺนานํ  วา  ปสาทาย  ฯเปฯ
วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ  กตฺวา  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  น  ภิกฺขเว  เอเกน
เทฺว ปฏิพาหิตพฺพา โย ปฏิพาเหยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๘๔]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภควา  ภิกฺขูนํ  อเนกปริยาเยน
วินยกถํ    กเถติ    วินยสฺส    วณฺณํ   ภาสติ   วินยปริยตฺติยา   วณฺณํ
ภาสติ   อาทิสฺส   อาทิสฺส   อายสฺมโต   อุปาลิสฺส   วณฺณํ   ภาสติ  ฯ
ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ   ๔-  ภควา  โข  ภิกฺขูนํ  อเนกปริยาเยน  วินยกถํ
กเถติ    วินยสฺส    วณฺณํ    ภาสติ    วินยปริยตฺติยา   วณฺณํ   ภาสติ
อาทิสฺส    อาทิสฺส    อายสฺมโต    อุปาลิสฺส    วณฺณํ   ภาสติ   หนฺท
มยํ   อาวุโส   อายสฺมโต  อุปาลิสฺส  สนฺติเก  วินยํ  ปริยาปุณามาติ  ฯ
เต   จ  ๕-  พหู  ภิกฺขู  เถรา  จ  นวา  จ  มชฺฌิมา  จ  อายสฺมโต
@เชิงอรรถ:  ม. มุตฺตํ ฯ  ม. อิธ ตยา คหิตํ ฯ ยุ. อิธ คหิตํ โข ฯ  ยุ. ปฏิพาหิโร ฯ
@ ม. ยุ. ภิกฺขูนํ เอตทโหสีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ตตฺถ ภิกฺขู ภควา โข
@ภิกฺขูนํ อเนกปริยาเยน วินยกถํ กเถตีติอาทิวจนํเยว อาคตํ ฯ  ยุ. เตธ ฯ
อุปาลิสฺส   สนฺติเก   วินยํ   ปริยาปุณนฺติ   ฯ  อายสฺมา  อุปาลิ  ฐิตโก
ว  ๑-  อุทฺทิสติ  เถรานํ  ภิกฺขูนํ  คารเวน ฯ เถราปิ ภิกฺขู ฐิตกา ว ๑-
อุทฺทิสาเปนฺติ  ธมฺมคารเวน  ฯ  ตตฺร  ๒-  เถรา  เจว  ภิกฺขู  กิลมนฺติ
อายสฺมา  จ  อุปาลิ  ๓-  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว   นวเกน   ภิกฺขุนา   อุทฺทิสนฺเตน  สมเก  วา  อาสเน  นิสีทิตุํ
อุจฺจตรเก   ๔-   วา  ธมฺมคารเวน  เถเรน  ภิกฺขุนา  อุทฺทิสาเปนฺเตน
สมเก วา อาสเน นิสีทิตุํ นีจตรเก ๕- วา ธมฺมคารเวนาติ ฯ
     [๒๘๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  พหู  ภิกฺขู  อายสฺมโต อุปาลิสฺส
สนฺติเก   ฐิตกา   ว   อุทฺเทสํ   ปฏิมาเนนฺตา   กิลมนฺติ   ฯ  ภควโต
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   สมานาสนิเกหิ  สห
นิสีทิตุนฺติ ฯ
     [๒๘๖]   อถโข  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  กิตฺตาวตา นุ โข สมานาสนิโก
โหตีติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
ติวสฺสนฺตเรน สห นิสีทิตุนฺติ ฯ
     [๒๘๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สมฺพหุลา ภิกฺขู ๖- สมานาสนิกา
เอกมญฺเจ  ๗-  นิสีทิตฺวา  มญฺจํ  ภินฺทึสุ  ฯ  เอกปีเฐ  ๘- นิสีทิตฺวา ปีฐํ
ภินฺทึสุ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  อนุชานามิ  ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ:  ยุ. วสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ  ม. ยุ. ตตฺถ ฯ  ม. กิลมติ ฯ  ม. ยุ. อุตฺตเร ฯ
@ ม. ยุ. นีจตเร ฯ  ยุ. ภิกฺขูติ น ทิสฺสติ ฯ  ม. ยุ. มญฺเจ ฯ  ม. ยุ. ปีเฐ ฯ
ติวคฺคสฺส   มญฺจํ   ติวคฺคสฺส   ปีฐนฺติ   ฯ   ติวคฺโคปิ  มญฺเจ  นิสีทิตฺวา
มญฺจํ   ภินฺทิ   ฯ   ปีเฐ  นิสีทิตฺวา  ปิฐํ  ภินฺทิ  ฯ  เต  ภิกฺขู  ภควโต
เอตมตฺถํ    อาโรเจสุํ    ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ทุวคฺคสฺส   มญฺจํ
ทุวคฺคสฺส ปีฐนฺติ ฯ
     [๒๘๘]   เตน   โข   ปน  สมเยน  ภิกฺขู  อสมานาสนิเกหิ  สห
ทีฆาสเน   นิสีทิตุํ   กุกฺกุจฺจายนฺติ  ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ    ภิกฺขเว    ฐเปตฺวา    ปณฺฑกํ   มาตุคามํ   อุภโตพฺยญฺชนํ
อสมานาสนิเกหิ สห ทีฆาสเน นิสีทิตุนฺติ ฯ
     [๒๘๙]   อถโข  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  กิตฺตกํ  ปจฺฉิมํ  ๑-  นุ  โข
ทีฆาสนํ    โหตีติ   ฯเปฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว   ยํ   ติณฺณนฺนํ   ๒-
ปโหติ เอตฺตกํ ปจฺฉิมํ ๓- ทีฆาสนนฺติ ฯ
     [๒๙๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  วิสาขา  มิคารมาตา  สงฺฆสฺส
อตฺถาย    สาลินฺทํ   ปาสาทํ   การาเปตุกามา   โหติ   หตฺถินขกํ   ฯ
อถโข    ภิกฺขูนํ   เอตทโหสิ   กินฺนุ   โข   ภควตา   ปาสาทปริโภโค
อนุญฺญาโต   กึ   อนนุญฺญาโตติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว สพฺพํ ปาสาทปริโภคนฺติ ฯ
     [๒๙๑]   เตน   โข  ปน  สมเยน  รญฺโญ  ปเสนทิสฺส  โกสลสฺส
อยฺยิกา   ๔-   กาลกตา   โหติ  ฯ  ตสฺสา  กาลกิริยาย  สงฺฆสฺส  พหุํ
อกปฺปิยภณฺฑํ     อุปฺปนฺนํ     โหติ    เสยฺยถีทํ    อาสนฺทิ    ปลฺลงฺโก
@เชิงอรรถ:  ยุ. กิตฺตกปจฺฉิมํ ฯ  ม. ยุ. ติณฺณํ ฯ  ยุ. เอตฺตกปจฺฉิมํ ฯ  ยุ. อยฺยกา ฯ
โคณโก    จิตฺตกา    ปฏิกา    ปฏลิกา   ตูลิกา   วิกฏิกา   อุทฺธโลมี
เอกนฺตโลมี   กฏิสฺสํ   โกเสยฺยํ   กุตฺตกํ   หตฺถตฺถรํ  อสฺสตฺถรํ  รถตฺถรํ
อชินปฺปเวณิ   กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณํ   สอุตฺตรจฺฉทํ  อุภโตโลหิตกุปธานํ  ฯ
ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ   อนุชานามิ   ภิกฺขเว  อาสนฺทิยา
ปาเท     ฉินฺทิตฺวา     ปริภุญฺชิตุํ    ปลฺลงฺกสฺส    วาเฬ    ภินฺทิตฺวา
ปริภุญฺชิตุํ   ตูลิกํ   วิชเฏตฺวา   พิมฺโพหนํ   กาตุํ   อวเสสํ   ภุมฺมตฺถรณํ
กาตุนฺติ ฯ
     [๒๙๒]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สาวตฺถิยา  อวิทูเร  อญฺญตรสฺมึ
คามกาวาเส   อาวาสิกา   ภิกฺขู   อุปทฺทุตา   โหนฺติ   อาคนฺตุกคมิกานํ
ภิกฺขูนํ   เสนาสนํ   ปญฺญาเปนฺตา   ฯ  อถโข  เตสํ  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ
เอตรหิ    โข    มยํ   อาวุโส   อุปทฺทุตา   อาคนฺตุกคมิกานํ   ภิกฺขูนํ
เสนาสนํ   ปญฺญาเปนฺตา   หนฺท   มยํ  อาวุโส  สพฺพํ  สงฺฆิกํ  เสนาสนํ
เอกสฺส   เทม   ตสฺส   สนฺตกํ   ปริภุญฺชิสฺสามาติ   ฯ  เต  สพฺพํ  ๑-
สงฺฆิกํ  เสนาสนํ  เอกสฺส  อทํสุ  ฯ  อาคนฺตุกา  ๒-  เต อาวาสิเก ๓-
ภิกฺขู    เอตทโวจุํ   อมฺหากํ   อาวุโส   เสนาสนํ   ปญฺญาเปถาติ   ฯ
นตฺถาวุโส   สงฺฆิกํ   เสนาสนํ  สพฺพํ  อเมฺหหิ  เอกสฺส  ทินฺนนฺติ  ฯ  กึ
ปน  ตุเมฺห  อาวุโส  สงฺฆิกํ  เสนาสนํ  วิสฺสชฺเชถาติ  ฯ เอวมาวุโสติ ฯ
เย   เต   ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา  ฯเปฯ  เต  อุชฺฌายนฺติ  ขียนฺติ  วิปาเจนฺติ
กถํ   หิ   นาม   ภิกฺขู  สงฺฆิกํ  เสนาสนํ  วิสฺสชฺเชสฺสนฺตีติ  ฯ  ภควโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. สพฺพํปิ ฯ  ม. ยุ. อาคนฺตุกา ภิกฺขู ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว  ภิกฺขู  สงฺฆิกํ  เสนาสนํ
วิสฺสชฺเชนฺตีติ  ฯ  สจฺจํ  ภควาติ  ฯ  วิครหิ  พุทฺโธ  ภควา  กถํ หิ นาม
เต   ภิกฺขเว   โมฆปุริสา   สงฺฆิกํ   เสนาสนํ   วิสฺสชฺเชสฺสนฺติ   เนตํ
ภิกฺขเว   อปฺปสนฺนานํ   วา   ปสาทาย   ฯเปฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ  กถํ
กตฺวา    ภิกฺขู    อามนฺเตสิ   ปญฺจิมานิ   ภิกฺขเว   อวิสฺสชฺชิยานิ   น
วิสฺสชฺเชตพฺพานิ  สงฺเฆน  วา  คเณน  วา  ปุคฺคเลน  วา  วิสฺสชฺชิตานิปิ
อวิสฺสชฺชิตานิ โหนฺติ โย วิสฺสชฺเชยฺย อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ
     {๒๙๒.๑}   กตมานิ  ปญฺจ  ฯ  อาราโม  อารามวตฺถุ  อิทํ  ปฐมํ
อวิสฺสชฺชิยํ   น   วิสฺสชฺเชตพฺพํ   สงฺเฆน   วา   คเณน  วา  ปุคฺคเลน
วา    วิสฺสชฺชิตมฺปิ    อวิสฺสชฺชิตํ   โหติ   โย   วิสฺสชฺเชยฺย   อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส    วิหาโร    วิหารวตฺถุ    อิทํ    ทุติยํ   อวิสฺสชฺชิยํ   น
วิสฺสชฺเชตพฺพํ   สงฺเฆน   วา   คเณน  วา  ปุคฺคเลน  วา  วิสฺสชฺชิตมฺปิ
อวิสฺสชฺชิตํ   โหติ   โย   วิสฺสชฺเชยฺย   อาปตฺติ   ถุลฺลจฺจยสฺส   มญฺโจ
ปีฐํ   ภิสี   ๑-   พิมฺโพหนํ   อิทํ   ตติยํ  อวิสฺสชฺชิยํ  น  วิสฺสชฺเชตพฺพํ
สงฺเฆน   วา   คเณน   วา   ปุคฺคเลน   วา  วิสฺสชฺชิตมฺปิ  อวิสฺสชฺชิตํ
โหติ     โย     วิสฺสชฺเชยฺย     อาปตฺติ    ถุลฺลจฺจยสฺส    โลหกุมฺภี
โลหภาณกํ   โลหวารโก   โลหกฏาหํ   วาสี   ผรสุ   กุฐารี  กุทฺทาโล
นิขาทนํ   อิทํ   จตุตฺถํ   อวิสฺสชฺชิยํ   น   วิสฺสชฺเชตพฺพํ   สงฺเฆน  วา
คเณน    วา    ปุคฺคเลน    วา    วิสฺสชฺชิตมฺปิ    อวิสฺสชฺชิตํ   โหติ
โย    วิสฺสชฺเชยฺย    อาปตฺติ    ถุลฺลจฺจยสฺส    วลฺลี    เวฬุ   มุญฺชํ
@เชิงอรรถ:  ม. ภิสิ ฯ
ปพฺพชํ    ๑-   ติณํ   มตฺติกา   ทารุภณฺฑํ   มตฺติกาภณฺฑํ   อิทํ   ปญฺจมํ
อวิสฺสชฺชิยํ   น  วิสฺสชฺเชตพฺพํ  สงฺเฆน  วา  คเณน  วา  ปุคฺคเลน  วา
วิสฺสชฺชิตมฺปิ   อวิสฺสชฺชิตํ   โหติ  โย  วิสฺสชฺเชยฺย  อาปตฺติ  ถุลฺลจฺจยสฺส
อิมานิ    โข    ภิกฺขเว   ปญฺจ   อวิสฺสชฺชิยานิ   น   วิสฺสชฺเชตพฺพานิ
สงฺเฆน     วา    คเณน    วา    ปุคฺคเลน    วา    วิสฺสชฺชิตานิปิ
อวิสฺสชฺชิตานิ โหนฺติ โย วิสฺสชฺเชยฺย อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสาติ ฯ
     [๒๙๓]   อถโข   ภควา   สาวตฺถิยํ  ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
กิฏาคิริ   เตน  จาริกํ  ปกฺกามิ  มหตา  ภิกฺขุสงฺเฆน  สทฺธึ  ปญฺจมตฺเตหิ
ภิกฺขุสเตหิ   สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ   จ   ฯ   อสฺโสสุํ    โข  อสฺสชิ-
ปุนพฺพสุกา   ภิกฺขู  ภควา  กิร  กิฏาคิรึ  อาคจฺฉติ  มหตา  ภิกฺขุสงฺเฆน
สทฺธึ    ปญฺจมตฺเตหิ    ภิกฺขุสเตหิ   สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ   จ   หนฺท
มยํ   อาวุโส   สพฺพํ   สงฺฆิกํ  เสนาสนํ  ภาเชม  ปาปิจฺฉา  สารีปุตฺต-
โมคฺคลฺลานา   ปาปิกานํ  อิจฺฉานํ  วสํ  คตา  น  มยํ  เตสํ  เสนาสนํ
ปญฺญาเปสฺสามาติ ฯ เต สพฺพํ สงฺฆิกํ เสนาสนํ ภาเชสุํ ฯ
     {๒๙๓.๑}   อถโข   ภควา   อนุปุพฺเพน   จาริกญฺจรมาโน  เยน
กิฏาคิริ   ตทวสริ   ฯ   อถโข   ภควา   สมฺพหุเล   ภิกฺขู  อามนฺเตสิ
คจฺฉถ    ตุเมฺห    ภิกฺขเว    อสฺสชิปุนพฺพสุเก    ภิกฺขู   อุปสงฺกมิตฺวา
เอวํ    วเทถ    ภควา    อาวุโส   อาคจฺฉติ   มหตา   ภิกฺขุสงฺเฆน
สทฺธึ       ปญฺจมตฺเตหิ       ภิกฺขุสเตหิ       สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ
@เชิงอรรถ:  ยุ. มุญฺชปพฺพชํ ฯ
จ   ภควโต   จ   อาวุโส   เสนาสนํ   ปญฺญาเปถ   ภิกฺขุสงฺฆสฺส   จ
สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานานญฺจาติ    ฯ    เอวมฺภนฺเตติ    โข   เต   ภิกฺขู
ภควโต    ปฏิสฺสุตฺวา    เยน   อสฺสชิปุนพฺพสุกา   ภิกฺขู   เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา    อสฺสชิปุนพฺพสุเก   ภิกฺขู   เอตทโวจุํ   ภควา   อาวุโส
อาคจฺฉติ    มหตา    ภิกฺขุสงฺเฆน    สทฺธึ    ปญฺจมตฺเตหิ   ภิกฺขุสเตหิ
สารีปุตฺตโมคฺคลฺลาเนหิ   จ   ภควโต  จ  อาวุโส  เสนาสนํ  ปญฺญาเปถ
ภิกฺขุสงฺฆสฺส     จ     สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานานญฺจาติ    ฯ    นตฺถาวุโส
สงฺฆิกํ   เสนาสนํ   สพฺพํ   อเมฺหหิ   ภาชิตํ  สฺวาคตํ  อาวุโส  ภควโต
ยสฺมึ   วิหาเร   ภควา   อิจฺฉิสฺสติ   ตสฺมึ  วิหาเร  วสิสฺสติ  ปาปิจฺฉา
สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานา   ปาปิกานํ   อิจฺฉานํ   วสํ   คตา  น  มยํ  เตสํ
เสนาสนํ    ปญฺญาเปสฺสามาติ   ฯ   กิมฺปน   ตุเมฺห   อาวุโส   สงฺฆิกํ
เสนาสนํ  ภาชิตฺถาติ  ฯ  เอวมาวุโสติ  ฯ  เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ
เต   อุชฺฌายนฺติ   ขียนฺติ   วิปาเจนฺติ   กถํ  หิ  นาม  อสฺสชิปุนพฺพสุกา
ภิกฺขู สงฺฆิกํ เสนาสนํ ภาเชสฺสนฺตีติ ฯ
     {๒๙๓.๒}   อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว  อสฺสชิปุนพฺพสุกา  ภิกฺขู  สงฺฆิกํ เสนาสนํ ภาเชนฺตีติ ฯ
สจฺจํ   ภควาติ   ฯ   กถํ   หิ  นาม  เต  ภิกฺขเว  โมฆปุริสา  สงฺฆิกํ
เสนาสนํ   ภาเชสฺสนฺติ   เนตํ   ภิกฺขเว   อปฺปสนฺนานํ   วา  ปสาทาย
ฯเปฯ   วิครหิตฺวา   ธมฺมึ   กถํ   กตฺวา   ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  ปญฺจิมานิ
ภิกฺขเว   อเวภงฺคิยานิ   น   วิภชิตพฺพานิ   สงฺเฆน   วา  คเณน  วา
ปุคฺคเลน    วา    วิภตฺตานิปิ    อวิภตฺตานิ   โหนฺติ   โย   วิภเชยฺย
อาปตฺติ   ถุลฺลจฺจยสฺส   ฯ   กตมานิ   ปญฺจ  ฯ  อาราโม  อารามวตฺถุ
อิทํ   ปฐมํ   อเวภงฺคิยํ   น   วิภชิตพฺพํ   สงฺเฆน   วา   คเณน  วา
ปุคฺคเลน   วา   วิภตฺตมฺปิ   อวิภตฺตํ   โหติ   โย   วิภเชยฺย  อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส    วิหาโร    วิหารวตฺถุ    อิทํ    ทุติยํ   อเวภงฺคิยํ   น
วิภชิตพฺพํ    สงฺเฆน   วา   คเณน   วา   ปุคฺคเลน   วา   วิภตฺตมฺปิ
อวิภตฺตํ    โหติ    โย    วิภเชยฺย    อาปตฺติ   ถุลฺลจฺจยสฺส   มญฺโจ
ปีฐํ   ภิสี   พิมฺโพหนํ   อิทํ   ตติยํ   อเวภงฺคิยํ  น  วิภชิตพฺพํ  สงฺเฆน
วา   คเณน   วา   ปุคฺคเลน   วา   วิภตฺตมฺปิ   อวิภตฺตํ   โหติ  โย
วิภเชยฺย   อาปตฺติ   ถุลฺลจฺจยสฺส   โลหกุมฺภี   โลหภาณกํ   โลหวารโก
โลหกฏาหํ   วาสี   ผรสุ   กุฐารี   กุทฺทาโล   นิขาทนํ   อิทํ   จตุตฺถํ
อเวภงฺคิยํ    น   วิภชิตพฺพํ   สงฺเฆน   วา   คเณน   วา   ปุคฺคเลน
วา   วิภตฺตมฺปิ   อวิภตฺตํ   โหติ   โย  วิภเชยฺย  อาปตฺติ  ถุลฺลจฺจยสฺส
วลฺลี   เวฬุ   มุญฺชํ   ปพฺพชํ   ติณํ   มตฺติกา   ทารุภณฺฑํ   มตฺติกาภณฺฑํ
อิทํ   ปญฺจมํ   อเวภงฺคิยํ   น   วิภชิตพฺพํ   สงฺเฆน   วา  คเณน  วา
ปุคฺคเลน   วา   วิภตฺตมฺปิ   อวิภตฺตํ   โหติ   โย   วิภเชยฺย  อาปตฺติ
ถุลฺลจฺจยสฺส   อิมานิ  โข  ภิกฺขเว  ปญฺจ  อเวภงฺคิยานิ  น  วิภชิตพฺพานิ
สงฺเฆน   วา   คเณน   วา   ปุคฺคเลน   วา   วิภตฺตานิปิ  อวิภตฺตานิ
โหนฺติ โย วิภเชยฺย อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสาติ ฯ
     [๒๙๔]   อถโข   ภควา  กิฏาคิริสฺมึ  ยถาภิรนฺตํ  วิหริตฺวา  เยน
อาฬวี   เตน   จาริกํ   ปกฺกามิ   อนุปุพฺเพน   จาริกญฺจรมาโน   เยน
อาฬวี ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา อาฬวิยํ วิหรติ อคฺคาฬเว เจติเย ฯ
     [๒๙๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  อาฬวิกา  ๑-  ภิกฺขู เอวรูปานิ
นวกมฺมานิ     เทนฺติ     ปิณฺฑนิกฺเขปนมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     เทนฺติ
กุฑฺฑเลปนมตฺเตนปิ       นวกมฺมํ      เทนฺติ      ทฺวารฏฺฐปนมตฺเตนปิ
นวกมฺมํ      เทนฺติ     อคฺคฬวฏฺฏิกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     เทนฺติ
อาโลกสนฺธิกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     เทนฺติ    เสตวณฺณกรณมตฺเตนปิ
นวกมฺมํ      เทนฺติ      กาฬวณฺณกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     เทนฺติ
เครุกปริกมฺมกรณมตฺเตนปิ    นวกมฺมํ   เทนฺติ   ฉาทนมตฺเตนปิ   นวกมฺมํ
เทนฺติ    พนฺธนมตฺเตนปิ   นวกมฺมํ   เทนฺติ   ภณฺฑิกาธานมตฺเตนปิ   ๒-
นวกมฺมํ     เทนฺติ     ขณฺฑผุลฺลปฏิสงฺขรณมตฺเตนปิ    นวกมฺมํ    เทนฺติ
ปริภณฺฑกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     เทนฺติ    วีสติวสฺสิกมฺปิ    นวกมฺมํ
เทนฺติ   ตึสวสฺสิกมฺปิ   นวกมฺมํ   เทนฺติ   ยาวชีวิกมฺปิ   นวกมฺมํ  เทนฺติ
ธูมกาลิกมฺปิ ปริโยสิตํ วิหารํ นวกมฺมํ เทนฺติ ฯ
     {๒๙๕.๑}   เย  เต  ภิกฺขู  อปฺปิจฺฉา  ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ
วิปาเจนฺติ   กถํ   หิ   นาม   อาฬวิกา   ภิกฺขู   เอวรูปานิ   นวกมฺมํ
ทสฺสนฺติ     ปิณฺฑนิกฺเขปนมตฺเตนปิ    นวกมฺมํ    ทสฺสนฺติ    กุฑฺฑเลปน-
มตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     ทสฺสนฺติ     ทฺวารฏฺฐปนมตฺเตนปิ    นวกมฺมํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อาฬวกา ฯ  ยุ. คณฺฑิกาธานมตฺเตนปิ ฯ ม. ภณฺฑิกาฐปนมตฺเตนปิ ฯ
ทสฺสนฺติ     อคฺคฬวฏฺฏิกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ    ทสฺสนฺติ    อาโลก-
สนฺธิกรณมตฺเตนปิ      นวกมฺมํ      ทสฺสนฺติ     เสตวณฺณกรณมตฺเตนปิ
นวกมฺมํ     ทสฺสนฺติ     กาฬวณฺณกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     ทสฺสนฺติ
เครุกปริกมฺมกรณมตฺเตนปิ      นวกมฺมํ      ทสฺสนฺติ     ฉาทนมตฺเตนปิ
นวกมฺมํ    ทสฺสนฺติ   พนฺธนมตฺเตนปิ   นวกมฺมํ   ทสฺสนฺติ   ภณฺฑิกาธาน-
มตฺเตนปิ       นวกมฺมํ      ทสฺสนฺติ      ขณฺฑผุลฺลปฏิสงฺขรณมตฺเตนปิ
นวกมฺมํ      ทสฺสนฺติ     ปริภณฺฑกรณมตฺเตนปิ     นวกมฺมํ     ทสฺสนฺติ
วีสติวสฺสิกมฺปิ    นวกมฺมํ    ทสฺสนฺติ    ตึสวสฺสิกมฺปิ   นวกมฺมํ   ทสฺสนฺติ
ยาวชีวิกมฺปิ    นวกมฺมํ    ทสฺสนฺติ    ธูมกาลิกมฺปิ    ปริโยสิตํ   วิหารํ
นวกมฺมํ ทสฺสนฺตีติ ฯ
     {๒๙๕.๒}   อถโข  เต  ภิกฺขู  ภควโต  เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ
สจฺจํ  กิร  ภิกฺขเว  ฯเปฯ  สจฺจํ  ภควาติ  ฯเปฯ  วิครหิตฺวา  ธมฺมึ กถํ
กตฺวา     ภิกฺขู    อามนฺเตสิ    น    ภิกฺขเว    ปิณฺฑนิกฺเขปนมตฺเตน
นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น    กุฑฺฑเลปนมตฺเตน   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ   น
ทฺวารฏฺฐปนมตฺเตน    นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น    อคฺคฬวฏฺฏิกรณมตฺเตน
นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น    อาโลกสนฺธิกรณมตฺเตน   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ
น   เสตวณฺณกรณมตฺเตน   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ   น   กาฬวณฺณกรณมตฺเตน
นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น   เครุกปริกมฺมกรณมตฺเตน   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ
น    ฉาทนมตฺเตน    นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ   น   พนฺธนมตฺเตน   นวกมฺมํ
ทาตพฺพํ   น   ภณฺฑิกาธานมตฺเตน   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ   น   ขณฺฑผุลฺล-
ปฏิสงฺขรณมตฺเตน     นวกมฺมํ     ทาตพฺพํ    น    ปริภณฺฑกรณมตฺเตน
นวกมฺมํ     ทาตพฺพํ     น    วีสติวสฺสิกํ    นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น
ตึสวสฺสิกํ    นวกมฺมํ    ทาตพฺพํ    น    ยาวชีวิกํ   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ
น   ธูมกาลิกํ   ปริโยสิตํ   วิหารํ   นวกมฺมํ   ทาตพฺพํ   โย   ทเทยฺย
อาปตฺติ    ทุกฺกฏสฺส    อนุชานามิ    ภิกฺขเว    อกตํ    วา   วิหารํ
วิปฺปกตํ   วา   นวกมฺมํ   ทาตุํ   ขุทฺทเก  วิหาเร  กมฺมํ  โอโลเกตฺวา
ฉปฺปญฺจวสฺสิกํ    นวกมฺมํ    ทาตุํ    อฑฺฒโยเค    กมฺมํ   โอโลเกตฺวา
สตฺตฏฺฐวสฺสิกํ    นวกมฺมํ   ทาตุํ   มหลฺลเก   วิหาเร   ปาสาเท   วา
กมฺมํ โอโลเกตฺวา ทสทฺวาทสวสฺสิกํ นวกมฺมํ ทาตุนฺติ ฯ
     [๒๙๖]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  สพฺพํ  วิหารํ ๑- นวกมฺมํ
เทนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ   ฯ  น  ภิกฺขเว  สพฺเพ
วิหาเร นวกมฺมํ ทาตพฺพํ ๒- โย ทเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๙๗]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู เอกสฺส เทฺว นวกมฺเม ๓-
เทนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  เอกสฺส
เทฺว ทาตพฺพา โย ทเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๙๘]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  นวกมฺมํ  คเหตฺวา  อญฺญํ
วาเสนฺติ   ฯ   ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  นวกมฺมํ
คเหตฺวา อญฺโญ วาเสตพฺโพ โย วาเสยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ
     [๒๙๙]   เตน   โข   ปน   สมเยน   ภิกฺขู  นวกมฺมํ  คเหตฺวา
@เชิงอรรถ:  ม. สพฺเพ วิหาเร ฯ  ยุ. น ภิกฺขเว สพฺโพ วิหาโร นวกมฺมํ ทาตพฺโพ ฯ
@ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
สงฺฆิกํ   ปฏิพาหนฺติ   ฯ  ภควโต  เอตมตฺถํ  อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว
นวกมฺมํ   คเหตฺวา   สงฺฆิกํ   ปฏิพาหิตพฺพํ   โย   ปฏิพาเหยฺย  อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส อนุชานามิ ภิกฺขเว เอกํ วรเสยฺยํ คเหตุนฺติ ฯ
     [๓๐๐]   เตน  โข  ปน  สมเยน  ภิกฺขู  นิสฺสีเม  ฐิตสฺส  นวกมฺมํ
เทนฺติ   ฯ   ภควโต   เอตมตฺถํ   อาโรเจสุํ  ฯ  น  ภิกฺขเว  นิสฺสีเม
ฐิตสฺส นวกมฺมํ ทาตพฺพํ โย ทเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑-๑๔๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=7&item=1&items=300&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=7&item=1&items=300&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=7&item=1&items=300&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=7&item=1&items=300&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=7&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=6814              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=6814              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_7

แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :