บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ - พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒

หน้าที่ ๑.

อภิธมฺมปิฏเก วิภงฺโค -------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ขนฺธวิภงฺโค [๑] ปญฺจกฺขนฺธา รูปกฺขนฺโธ เวทนากฺขนฺโธ สญฺากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ วิญฺาณกฺขนฺโธ ฯ [๒] ตตฺถ กตโม รูปกฺขนฺโธ ยงฺกิญฺจิ รูปํ อตีตานาคต- ปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสญฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา อยํ วุจฺจติ รูปกฺขนฺโธ ฯ [๓] ตตฺถ กตมํ รูปํ อตีตํ ยํ รูปํ อตีตํ นิรุทฺธํ วิคตํ วิปริณตํ อตฺถงฺคตํ อพฺภตฺถงฺคตํ อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตํ อตีตํ อตีตํเสน สงฺคหิตํ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ อตีตํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ อนาคตํ ยํ รูปํ อชาตํ อภูตํ อสญฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตํ อนุปฺปนฺนํ อสมุปฺปนฺนํ อนุฏฺิตํ อสมุฏฺิตํ อนาคตํ อนาคตํเสน สงฺคหิตํ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ อนาคตํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ยํ รูปํ ชาตํ ภูตํ สญฺชาตํ นิพฺพตฺตํ อภินิพฺพตฺตํ ปาตุภูตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒.

อุปฺปนฺนํ สมุปฺปนฺนํ อุฏฺิตํ สมุฏฺิตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปุจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตํ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ฯ [๔] ตตฺถ กตมํ รูปํ อชฺฌตฺตํ ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ อชฺฌตฺตํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ พหิทฺธา ยํ รูปํ เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ จตฺตาโร จ มหาภูตา จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ พหิทฺธา ฯ [๕] ตตฺถ กตมํ รูปํ โอฬาริกํ จกฺขายตนํ ฯเปฯ โผฏฺพฺพายตนํ อิทํ วุจฺจติ รูปํ โอฬาริกํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ สุขุมํ อิตฺถินฺทฺริยํ ฯเปฯ กพฬิงฺกาโร อาหาโร อิทํ วุจฺจติ รูปํ สุขุมํ ฯ [๖] ตตฺถ กตมํ รูปํ หีนํ ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อุญฺาตํ อวญฺาตํ หีฬิตํ ปริภูตํ อจิตีกตํ หีนํ หีนมตํ หีนสมฺมตํ อนิฏฺ อกนฺตํ อมนาปํ รูปา สทฺทา คนฺธา รสา โผฏฺพฺพา อิทํ วุจฺจติ รูปํ หีนํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ ปณีตํ ยํ รูปํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อนุญฺาตํ อนวญฺาตํ อหีฬิตํ อปริภูตํ จิตีกตํ ปณีตํ ปณีตมตํ ปณีตสมฺมตํ อิฏฺ กนฺตํ มนาปํ รูปา สทฺทา คนฺธา รสา โผฏฺพฺพา อิทํ วุจฺจติ รูปํ ปณีตํ ฯ ตํ ตํ วา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓.

ปน รูปํ อุปาทาย อุปาทาย รูปํ หีนํ ปณีตํ ทฏฺพฺพํ ฯ [๗] ตตฺถ กตมํ รูปํ ทูเร อิตฺถินฺทฺริยํ ฯเปฯ กพฬิงฺกาโร อาหาโร ยํ วา ปนญฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ อนาสนฺเน อนุปกฺกฏฺเ ทูเร อสนฺติเก อิทํ วุจฺจติ รูปํ ทูเร ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ สนฺติเก จกฺขายตนํ ฯเปฯ โผฏฺพฺพายตนํ ยํ วา ปนญฺมฺปิ อตฺถิ รูปํ อาสนฺเน อุปกฺกฏฺเ อวิทูเร สนฺติเก อิทํ วุจฺจติ รูปํ สนฺติเก ฯ ตํ ตํ วา ปน รูปํ อุปาทาย อุปาทาย รูปํ ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพํ ฯ [๘] ตตฺถ กตโม เวทนากฺขนฺโธ ยากาจิ เวทนา อตีตานาคต- ปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสญฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา อยํ วุจฺจติ เวทนากฺขนฺโธ ฯ [๙] ตตฺถ กตมา เวทนา อตีตา ยา เวทนา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ เวทนา อตีตา ฯ ตตฺถ กตมา เวทนา อนาคตา ยา เวทนา อชาตา อภูตา อสญฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ เวทนา อนาคตา ฯ ตตฺถ กตมา เวทนา ปจฺจุปฺปนฺนา ยา เวทนา ชาตา ภูตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔.

สญฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ เวทนา ปจฺจุปฺปนฺนา ฯ [๑๐] ตตฺถ กตมา เวทนา อชฺฌตฺตา ยา เวทนา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ เวทนา อชฺฌตฺตา ฯ ตตฺถ กตมา เวทนา พหิทฺธา ยา เวทนา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา สุขา เวทนา ทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ เวทนา พหิทฺธา ฯ [๑๑] ตตฺถ กตมา เวทนา โอฬาริกา สุขุมา อกุสลา เวทนา โอฬาริกา กุสลาพฺยากตา เวทนา สุขุมา กุสลากุสลา เวทนา โอฬาริกา อพฺยากตา เวทนา สุขุมา ทุกฺขา เวทนา โอฬาริกา สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา สุขุมา สุขทุกฺขา เวทนา โอฬาริกา อทุกฺขมสุขา เวทนา สุขุมา อสมาปนฺนสฺส เวทนา โอฬาริกา สมาปนฺนสฺส เวทนา สุขุมา สาสวา เวทนา โอฬาริกา อนาสวา เวทนา สุขุมา ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทาย อุปาทาย เวทนา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา ฯ [๑๒] ตตฺถ กตมา เวทนา หีนา ปณีตา อกุสลา เวทนา หีนา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕.

กุสลาพฺยากตา เวทนา ปณีตา กุสลากุสลา เวทนา หีนา อพฺยากตา เวทนา ปณีตา ทุกฺขา เวทนา หีนา สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา ปณีตา สุขทุกฺขา เวทนา หีนา อทุกฺขมสุขา เวทนา ปณีตา อสมาปนฺนสฺส เวทนา หีนา สมาปนฺนสฺส เวทนา ปณีตา สาสวา เวทนา หีนา อนาสวา เวทนา ปณีตา ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทาย อุปาทาย เวทนา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา ฯ [๑๓] ตตฺถ กตมา เวทนา ทูเร อกุสลา เวทนา กุสลาพฺยากตาหิ เวทนาหิ ทูเร กุสลาพฺยากตา เวทนา อกุสลาย เวทนาย ทูเร กุสลา เวทนา อกุสลาพฺยากตาหิ เวทนาหิ ทูเร อกุสลาพฺยากตา เวทนา กุสลาย เวทนาย ทูเร อพฺยากตา เวทนา กุสลากุสลาหิ เวทนาหิ ทูเร กุสลากุสลา เวทนา อพฺยากตาย เวทนาย ทูเร ทุกฺขา เวทนา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ ทูเร สุขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา ทุกฺขาย เวทนาย ทูเร สุขา เวทนา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ ทูเร ทุกฺขา จ อทุกฺขมสุขา จ เวทนา สุขาย เวทนาย ทูเร อทุกฺขมสุขา เวทนา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ ทูเร สุขทุกฺขา เวทนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย ทูเร อสมาปนฺนสฺส เวทนา สมาปนฺนสฺส เวทนาย ทูเร สมาปนฺนสฺส เวทนา อสมาปนฺนสฺส เวทนาย ทูเร สาสวา เวทนา อนาสวาย เวทนาย ทูเร อนาสวา เวทนา สาสวาย เวทนาย ทูเร อยํ วุจฺจติ เวทนา ทูเร ฯ ตตฺถ กตมา เวทนา สนฺติเก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖.

อกุสลา เวทนา อกุสลาย เวทนาย สนฺติเก กุสลา เวทนา กุสลาย เวทนาย สนฺติเก อพฺยากตา เวทนา อพฺยากตาย เวทนาย สนฺติเก ทุกฺขา เวทนา ทุกฺขาย เวทนาย สนฺติเก สุขา เวทนา สุขาย เวทนาย สนฺติเก อทุกฺขมสุขา เวทนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สนฺติเก อสมาปนฺนสฺส เวทนา อสมาปนฺนสฺส เวทนาย สนฺติเก สมาปนฺนสฺส เวทนา สมาปนฺนสฺส เวทนาย สนฺติเก สาสวา เวทนา สาสวาย เวทนาย สนฺติเก อนาสวา เวทนา อนาสวาย เวทนาย สนฺติเก อยํ วุจฺจติ เวทนา สนฺติเก ฯ ตํ ตํ วา ปน เวทนํ อุปาทาย อุปาทาย เวทนา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา ฯ [๑๔] ตตฺถ กตโม สญฺากฺขนฺโธ ยากาจิ สญฺา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา ยา ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสญฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา อยํ วุจฺจติ สญฺากฺขนฺโธ ฯ [๑๕] ตตฺถ กตมา สญฺา อตีตา ยา สญฺา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺา โสตสมฺผสฺสชา สญฺา ฆานสมฺผสฺสชา สญฺา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สญฺา กายสมฺผสฺสชา สญฺา มโนสมฺผสฺสชา สญฺา อยํ วุจฺจติ สญฺา อตีตา ฯ ตตฺถ กตมา สญฺา อนาคตา ยา สญฺา อชาตา อภูตา อสญฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗.

อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา สญฺา อยํ วุจฺจติ สญฺา อนาคตา ฯ {๑๕.๑} ตตฺถ กตมา สญฺา ปจฺจุปฺปนฺนา ยา สญฺา ชาตา ภูตา สญฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา สญฺา อยํ วุจฺจติ สญฺา ปจฺจุปฺปนฺนา ฯ [๑๖] ตตฺถ กตมา สญฺา อชฺฌตฺตา ยา สญฺา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา สญฺา อยํ วุจฺจติ สญฺา อชฺฌตฺตา ฯ ตตฺถ กตมา สญฺา พหิทฺธา ยา สญฺา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา สญฺา อยํ วุจฺจติ สญฺา พหิทฺธา ฯ [๑๗] ตตฺถ กตมา สญฺา โอฬาริกา สุขุมา ปฏิฆสมฺผสฺสชา สญฺา โอฬาริกา อธิวจนสมฺผสฺสชา สญฺา สุขุมา อกุสลา สญฺา โอฬาริกา กุสลาพฺยากตา สญฺา สุขุมา กุสลากุสลา สญฺา โอฬาริกา อพฺยากตา สญฺา สุขุมา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา โอฬาริกา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขุมา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘.

โอฬาริกา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขุมา อสมาปนฺนสฺส สญฺา โอฬาริกา สมาปนฺนสฺส สญฺา สุขุมา สาสวา สญฺา โอฬาริกา อนาสวา สญฺา สุขุมา ตํ ตํ วา ปน สญฺ อุปาทาย อุปาทาย สญฺา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา ฯ [๑๘] ตตฺถ กตมา สญฺา หีนา ปณีตา อกุสลา สญฺา หีนา กุสลาพฺยากตา สญฺา ปณีตา กุสลากุสลา สญฺา หีนา อพฺยากตา สญฺา ปณีตา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา หีนา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา ปณีตา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา หีนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา ปณีตา อสมาปนฺนสฺส สญฺา หีนา สมาปนฺนสฺส สญฺา ปณีตา สาสวา สญฺา หีนา อนาสวา สญฺา ปณีตา ตํ ตํ วา ปน สญฺ อุปาทาย อุปาทาย สญฺา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา ฯ [๑๙] ตตฺถ กตมา สญฺา ทูเร อกุสลา สญฺา กุสลาพฺยากตาหิ สญฺาหิ ทูเร กุสลาพฺยากตา สญฺา อกุสลาย สญฺาย ทูเร กุสลา สญฺา อกุสลาพฺยากตาหิ สญฺาหิ ทูเร อกุสลาพฺยากตา สญฺา กุสลาย สญฺาย ทูเร อพฺยากตา สญฺา กุสลากุสลาหิ สญฺาหิ ทูเร กุสลากุสลา สญฺา อพฺยากตาย สญฺาย ทูเร ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขาย จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙.

อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สญฺาหิ ทูเร สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย ทูเร สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สญฺาหิ ทูเร ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย ทูเร อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตาหิ สญฺาหิ ทูเร สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สญฺา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย ทูเร อสมาปนฺนสฺส สญฺา สมาปนฺนสฺส สญฺาย ทูเร สมาปนฺนสฺส สญฺา อสมาปนฺนสฺส สญฺาย ทูเร สาสวา สญฺา อนาสวาย สญฺาย ทูเร อนาสวา สญฺา สาสวาย สญฺาย ทูเร อยํ วุจฺจติ สญฺา ทูเร ฯ {๑๙.๑} ตตฺถ กตมา สญฺา สนฺติเก อกุสลา สญฺา อกุสลาย สญฺาย สนฺติเก กุสลา สญฺา กุสลาย สญฺาย สนฺติเก อพฺยากตา สญฺา อพฺยากตาย สญฺาย สนฺติเก ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย สนฺติเก สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย สนฺติเก อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สญฺา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตาย สญฺาย สนฺติเก อสมาปนฺนสฺส สญฺา อสมาปนฺนสฺส สญฺาย สนฺติเก สมาปนฺนสฺส สญฺา สมาปนฺนสฺส สญฺาย สนฺติเก สาสวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.

สญฺา สาสวาย สญฺาย สนฺติเก อนาสวา สญฺา อนาสวาย สญฺาย สนฺติเก อยํ วุจฺจติ สญฺา สนฺติเก ฯ ตํ ตํ วา ปน สญฺ อุปาทาย อุปาทาย สญฺา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา ฯ [๒๐] ตตฺถ กตโม สงฺขารกฺขนฺโธ เยเกจิ สงฺขารา อตีตานาคต- ปจฺจุปฺปนฺนา อชฺฌตฺตา วา พหิทฺธา วา โอฬาริกา วา สุขุมา วา หีนา วา ปณีตา วา เย ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสญฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา อยํ วุจฺจติ สงฺขารกฺขนฺโธ ฯ [๒๑] ตตฺถ กตเม สงฺขารา อตีตา เย สงฺขารา อตีตา นิรุทฺธา วิคตา วิปริณตา อตฺถงฺคตา อพฺภตฺถงฺคตา อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตา อตีตา อตีตํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา โสตสมฺผสฺสชา เจตนา ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา กายสมฺผสฺสชา เจตนา มโนสมฺผสฺสชา เจตนา อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อตีตา ฯ {๒๑.๑} ตตฺถ กตเม สงฺขารา อนาคตา เย สงฺขารา อชาตา อภูตา อสญฺชาตา อนิพฺพตฺตา อนภินิพฺพตฺตา อปาตุภูตา อนุปฺปนฺนา อสมุปฺปนฺนา อนุฏฺิตา อสมุฏฺิตา อนาคตา อนาคตํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา เจตนา อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อนาคตา ฯ {๒๑.๒} ตตฺถ กตเม สงฺขารา ปจฺจุปฺปนฺนา เย สงฺขารา ชาตา ภูตา สญฺชาตา นิพฺพตฺตา อภินิพฺพตฺตา ปาตุภูตา อุปฺปนฺนา สมุปฺปนฺนา อุฏฺิตา สมุฏฺิตา ปจฺจุปฺปนฺนา ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตา จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.

เจตนา อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา ปจฺจุปฺปนฺนา ฯ [๒๒] ตตฺถ กตเม สงฺขารา อชฺฌตฺตา เย สงฺขารา เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา เจตนา อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา อชฺฌตฺตา ฯ ตตฺถ กตเม สงฺขารา พหิทฺธา เย สงฺขารา เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกา ปาฏิปุคฺคลิกา อุปาทินฺนา จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา ฯเปฯ มโนสมฺผสฺสชา เจตนา อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา พหิทฺธา ฯ [๒๓] ตตฺถ กตเม สงฺขารา โอฬาริกา สุขุมา อกุสลา สงฺขารา โอฬาริกา กุสลาพฺยากตา สงฺขารา สุขุมา กุสลากุสลา สงฺขารา โอฬาริกา อพฺยากตา สงฺขารา สุขุมา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา โอฬาริกา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขุมา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา โอฬาริกา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขุมา อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา โอฬาริกา สมาปนฺนสฺส สงฺขารา สุขุมา สาสวา สงฺขารา โอฬาริกา อนาสวา สงฺขารา สุขุมา เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทาย อุปาทาย สงฺขารา โอฬาริกา สุขุมา ทฏฺพฺพา ฯ [๒๔] ตตฺถ กตเม สงฺขารา หีนา ปณีตา อกุสลา สงฺขารา หีนา กุสลาพฺยากตา สงฺขารา ปณีตา กุสลากุสลา สงฺขารา หีนา อพฺยาตตา สงฺขารา ปณีตา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.

หีนา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ปณีตา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา หีนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ปณีตา อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา หีนา สมาปนฺนสฺส สงฺขารา ปณีตา สาสวา สงฺขารา หีนา อนาสวา สงฺขารา ปณีตา เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทาย อุปาทาย สงฺขารา หีนา ปณีตา ทฏฺพฺพา ฯ [๒๕] ตตฺถ กตเม สงฺขารา ทูเร อกุสลา สงฺขารา กุสลาพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร กุสลาพฺยากตา สงฺขารา อกุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร กุสลา สงฺขารา อกุสลาพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร อกุสลาพฺยากตา สงฺขารา กุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร อพฺยากตา สงฺขารา กุสลากุสเลหิ สงฺขาเรหิ ทูเร กุสลากุสลา สงฺขารา อพฺยากเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ ทูเร สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา สงฺขารา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตหิ สงฺขาเรหิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓.

ทูเร อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา สมาปนฺนสฺส สงฺขาเรหิ ทูเร สมาปนฺนสฺส สงฺขารา อสมาปนฺนสฺส สงฺขาเรหิ ทูเร สาสวา สงฺขารา อนาสเวหิ สงฺขาเรหิ ทูเร อนาสวา สงฺขารา สาสเวหิ สงฺขาเรหิ ทูเร อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา ทูเร ฯ {๒๕.๑} ตตฺถ กตเม สงฺขารา สนฺติเก อกุสลา สงฺขารา อกุสลานํ สงฺขารานํ สนฺติเก กุสลา สงฺขารา กุสลานํ สงฺขารานํ สนฺติเก อพฺยากตา สงฺขารา อพฺยากตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา สงฺขารา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตานํ สงฺขารานํ สนฺติเก อสมาปนฺนสฺส สงฺขารา อสมาปนฺนสฺส สงฺขารานํ สนฺติเก สมาปนฺนสฺส สงฺขารา สมาปนฺนสฺส สงฺขารานํ สนฺติเก สาสวา สงฺขารา สาสวานํ สงฺขารานํ สนฺติเก อนาสวา สงฺขารา อนาสวานํ สงฺขารานํ สนฺติเก อิเม วุจฺจนฺติ สงฺขารา สนฺติเก ฯ เต เต วา ปน สงฺขาเร อุปาทาย อุปาทาย สงฺขารา ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพา ฯ [๒๖] ตตฺถ กตโม วิญฺาณกฺขนฺโธ ยงฺกิญฺจิ วิญฺาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา ตเทกชฺฌํ อภิสญฺูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา อยํ วุจฺจติ วิญฺาณกฺขนฺโธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔.

[๒๗] ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ อตีตํ ยํ วิญฺาณํ อตีตํ นิรุทฺธํ วิคตํ วิปริณตํ อตฺถงฺคตํ อพฺภตฺถงฺคตํ อุปฺปชฺชิตฺวา วิคตํ อตีตํ อตีตํเสน สงฺคหิตํ จกฺขุวิญฺาณํ โสตวิญฺาณํ ฆานวิญฺาณํ ชิวฺหาวิญฺาณํ กายวิญฺาณํ มโนวิญฺาณํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ อตีตํ ฯ {๒๗.๑} ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ อนาคตํ ยํ วิญฺาณํ อชาตํ อภูตํ อสญฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตํ อนุปฺปนฺนํ อสมุปฺปนฺนํ อนุฏฺิตํ อสมุฏฺิตํ อนาคตํ อนาคตํเสน สงฺคหิตํ จกฺขุวิญฺาณํ ฯเปฯ มโนวิญฺาณํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ อนาคตํ ฯ {๒๗.๒} ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ยํ วิญฺาณํ ชาตํ ภูตํ สญฺชาตํ นิพฺพตฺตํ อภินิพฺพตฺตํ ปาตุภูตํ อุปฺปนฺนํ สมุปฺปนฺนํ อุฏฺิตํ สมุฏฺิตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนํเสน สงฺคหิตํ จกฺขุวิญฺาณํ ฯเปฯ มโนวิญฺาณํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ฯ [๒๘] ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ อชฺฌตฺตํ ยํ วิญฺาณํ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ จกฺขุวิญฺาณํ ฯเปฯ มโนวิญฺาณํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ อชฺฌตฺตํ ฯ ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ พหิทฺธา ยํ วิญฺาณํ เตสํ เตสํ ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ นิยกํ ปาฏิปุคฺคลิกํ อุปาทินฺนํ จกฺขุวิญฺาณํ ฯเปฯ มโนวิญฺาณํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ พหิทฺธา ฯ [๒๙] ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ โอฬาริกํ สุขุมํ อกุสลํ วิญฺาณํ โอฬาริกํ กุสลาพฺยากตา วิญฺาณา สุขุมา กุสลากุสลา วิญฺาณา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕.

โอฬาริกา อพฺยากตํ วิญฺาณํ สุขุมํ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ โอฬาริกํ สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา สุขุมา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา โอฬาริกา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ สุขุมํ อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ โอฬาริกํ สมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ สุขุมํ สาสวํ วิญฺาณํ โอฬาริกํ อนาสวํ วิญฺาณํ สุขุมํ ตํ ตํ วา ปน วิญฺาณํ อุปาทาย อุปาทาย วิญฺาณํ โอฬาริกํ สุขุมํ ทฏฺพฺพํ ฯ [๓๐] ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ หีนํ ปณีตํ อกุสลํ วิญฺาณํ หีนํ กุสลาพฺยากตา วิญฺาณา ปณีตา กุสลากุสลา วิญฺาณา หีนา อพฺยากตํ วิญฺาณํ ปณีตํ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ หีนํ สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา ปณีตา สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา หีนา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ ปณีตํ อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ หีนํ สมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ ปณีตํ สาสวํ วิญฺาณํ หีนํ อนาสวํ วิญฺาณํ ปณีตํ ตํ ตํ วา ปน วิญฺาณํ อุปาทาย อุปาทาย วิญฺาณํ หีนํ ปณีตํ ทฏฺพฺพํ ฯ [๓๑] ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ ทูเร อกุสลํ วิญฺาณํ กุสลาพฺยากเตหิ วิญฺาเณหิ ทูเร กุสลาพฺยากตา วิญฺาณา อกุสลา วิญฺาณา ทูเร กุสลํ วิญฺาณํ อกุสลาพฺยากเตหิ วิญฺาเณหิ ทูเร อกุสลาพฺยากตา วิญฺาณา กุสลา วิญฺาณา ทูเร อพฺยากตํ วิญฺาณํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖.

กุสลากุสเลหิ วิญฺาเณหิ ทูเร กุสลากุสลา วิญฺาณา อพฺยากตา วิญฺาณา ทูเร ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิญฺาเณหิ ทูเร สุขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา ทูเร สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิญฺาเณหิ ทูเร ทุกฺขาย จ อทุกฺขมสุขาย จ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา ทูเร อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺเตหิ วิญฺาเณหิ ทูเร สุขทุกฺขาหิ เวทนาหิ สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตา วิญฺาณา ทูเร อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ สมาปนฺนสฺส วิญฺาณา ทูเร สมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณา ทูเร สาสวํ วิญฺาณํ อนาสวา วิญฺาณา ทูเร อนาสวํ วิญฺาณํ สาสวา วิญฺาณา ทูเร อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ ทูเร ฯ {๓๑.๑} ตตฺถ กตมํ วิญฺาณํ สนฺติเก อกุสลํ วิญฺาณํ อกุสลสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก กุสลํ วิญฺาณํ กุสลสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก อพฺยากตํ วิญฺาณํ อพฺยากตสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ วิญฺาณํ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗.

วิญฺาณํ อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ อสมาปนฺนสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก สมาปนฺนสฺส วิญฺาณํ สมาปนฺนสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก สาสวํ วิญฺาณํ สาสวสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก อนาสวํ วิญฺาณํ อนาสวสฺส วิญฺาณสฺส สนฺติเก อิทํ วุจฺจติ วิญฺาณํ สนฺติเก ฯ ตํ ตํ วา ปน วิญฺาณํ อุปาทาย อุปาทาย วิญฺาณํ ทูเร สนฺติเก ทฏฺพฺพํ ฯ สุตฺตนฺตภาชนียํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๑-๑๗. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=35&item=1&items=31&pagebreak=1 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=35&item=1&items=31&pagebreak=1&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=35&item=1&items=31&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=35&item=1&items=31&pagebreak=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=1 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_35