|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
|
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ สุตฺต. ขุ. อปทานํ (๒) พุทฺธวํโส จริยาปิฏกํ
|
|
สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส อปทานํ -------------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ทฺวาจตฺตาฬีสโม ภทฺทาลิวคฺโค ปฐมํ ภทฺทาลิตฺเถราปทานํ (๔๑๑) [๑] /อป./ |๑.๑| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ อคฺโค การุณิโก มุนิ วิเวกกาโม โลกคฺโค หิมวนฺตํ อุปาคมิ ฯ |๑.๒| อชฺโฌคเหตฺวา หิมวนฺตํ ๑- สุเมโธ โลกนายโก ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวาน นิสีทิ ปุริสาสโภ ๒- ฯ |๑.๓| สมาธึ โส สมาปนฺโน สุเมโธ โลกนายโก สตฺตรตฺตินฺทิวํ พุทฺโธ นิสีทิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑.๔| ขาริกาชํ ๓- คเหตฺวาน วนมชฺโฌคหึ อหํ ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ ฯ |๑.๕| สมฺมชฺชนึ คเหตฺวาน สมฺมชฺชิตฺวาน อสฺสมํ จตุทณฺเฑ ฐเปตฺวาน อกาสึ มณฺฑปํ ตทา ฯ |๑.๖| สาลปุปฺผํ คเหตฺวาน มณฺฑปํ ฉาทยึ อหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน อวนฺทึ โลกนายกํ ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. หิมวํ ฯ ๒ ม. ยุ. ปุริสุตฺตโม ฯ ๓ ม. ขาริภารํ ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ๔ ม. ยุ. อภิวนฺทึ ตถาคตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒.
|๑.๗| ยํ วทนฺติ สุเมโธติ ภูริปญฺญํ สุเมธสํ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑.๘| พุทฺธสฺส คิรมญฺญาย สพฺเพ เทวา สมาคมุํ อสํสยํ พุทฺธเสฏฺโฐ ธมฺมํ เทเสติ จกฺขุมา ฯ |๑.๙| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห เทวสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑.๑๐| โย เม สตฺตาหํ มณฺฑปํ ธารยิ สาลฉาทนํ ๑- ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๑.๑๑| เทวภูโต มนุสฺโส วา เหมวณฺโณ ภวิสฺสติ ปหูตโภโค หุตฺวาน กามโภคี ภวิสฺสติ ฯ |๑.๑๒| สฏฺฐี นาคสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา เหมกปฺปนิวาสสา ๒- ฯ |๑.๑๓| อารุฬฺหา คามณีเยภิ โตมรงฺกุสปาณิภิ สายํ ปาโต อุปฏฺฐานํ อาคจฺฉิสฺสนฺติมํ นรํ ฯ เตหิ นาเคหิ ปริวุโต รมิสฺสติ อยํ นโร |๑.๑๔| สฏฺฐี อสฺสสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา ฯ อาชานียา จ ๓- ชาติยา สินฺธวา สีฆพาหนา |๑.๑๕| อารุฬฺหา คามณีเยภิ อินฺทิยาจาปธาริภิ ฯ ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ |๑.๑๖| สฏฺฐี รถสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สาลฉาทิตํ ฯ ๒ ม. เหมกปฺปนวาสสา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. ยุ. ว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓.
ทีปา อโถปิ เวยฺยคฺฆา สนฺนทฺธา อุสฺสิตทฺธชา |๑.๑๗| อารุฬฺหา คามณีเยภิ จาปหตฺเถหิ จมฺมิภิ ๑- ฯ ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ |๑.๑๘| สฏฺฐี คามสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส ฯ ปหูตธนธญฺญานิ สุสมิทฺธานิ สพฺพโส สทา ปาตุภวิสฺสนฺติ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑.๑๙| หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺตี เสนา จ จตุรงฺคินี ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑.๒๐| อฏฺฐารเส กปฺปสเต เทวโลเก รมิสฺสติ สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๑.๒๑| สตานํ ตีณิกฺขตฺตุํ จ เทวรชฺชํ กริสฺสติ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ๒- ฯ |๑.๒๒| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑.๒๓| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๒๔| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ อทฺทสํ โลกนายกํ เอตฺถนฺตรํ อุปาทาย คเวสึ อมตํปทํ ฯ |๑.๒๕| ลาภา มยฺหํ สุลทฺธํ เม ยมหํ ญามิ ๓- สาสนํ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วมฺมิภิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ยุ. อสงฺขิยํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. ยุ. ญาสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔.
|๑.๒๖| นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม ญาณํ ปฏิกิตฺเตตฺวาน ๑- ปตฺโตมฺหิ อมตํปทํ ฯ |๑.๒๗| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ สพฺพตฺถ สุขิโต โหมิ ผลมฺเม ญาณกิตฺตเน ฯ |๑.๒๘| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ จริโม วตฺตตี ภโว นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๒๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑.๓๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑.๓๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภทฺทาลิ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ภทฺทาลิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เอกฉตฺติยตฺเถราปทานํ (๔๑๒) [๒] |๒.๓๒| จนฺทภาคานทีตีเร อสฺสโม สุกโต มม สุสุทฺธปุฬินากิณฺโณ ปณฺณสาลา สุมาปิตา ฯ |๒.๓๓| อุตฺตานกูลา นทิกา สุปติตฺถา มโนรมา มจฺฉกจฺฉปสมฺปนฺนา สุํสุมารนิเสวิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตว ณาณํ ปกิตฺเตตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕.
|๒.๓๔| อจฺฉา มยุรทีปี จ กรวิกา จ สาลิกา กุชฺชนฺติ สพฺพทา เอเต โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๕| โกกิลา มญฺชุภาณี จ หํสา จ มธุรสฺสรา อภิกุชฺชนฺติ เต ตตฺถ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๖| สีหา พฺยคฺฆา วราหา จ พกา โกกตรจฺฉโย ๑- คิริทุคฺคมฺหิ ๒- นาเทนฺติ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๗| เอณิมิคา จ สรภา เภรณฺฑา สูกรา พหู คิริทุคฺคมฺหิ นาเทนฺติ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๘| อุทฺทาลกา จ จมฺปกา ปาฏลี สินฺทุวาริกา อธิมุตฺตา ๓- อโสกา จ โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ |๒.๓๙| องฺโกลา ยูถิกา เจว สตฺตปณฺณา ๔- พิมฺพิชาลิกา กณิกา กณิการา จ ปุปฺผนฺติ มม อสฺสเม ๕- ฯ |๒.๔๐| นาคา สาลา จ สลฬา ปุณฺฑรีเกตฺถ ปุปฺผิตา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๑| อสฏฺฐา ๖- อสนา เจตฺถ มหานามา จ ปุปฺผิตา สาลา จ กงฺคุปุปฺผา จ โสภนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๒| อมฺพา ชมฺพู จ ติลกา นิปา ๗- จ สาลกลฺยาณี ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๓| อโสกา จ กปิฏฺฐา จ ภคินิมาลา ๘- จ ปุปฺผิตา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อจฺฉโกกตรจฺฉกา ฯ ๒ ยุ. คิริทุคฺคํปิ ฯ ๓ ม. ยุ. อติมุตฺตา ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ๔ ม. ยุ. สตฺตสี ฯ ๕ ม. โสภยนฺตา มมสฺสมํ ฯ ๖ ม. ยุ. อชฺชุนา ฯ @๗ ม. นิมฺพา ฯ ๘ ม. คิริมาเลตฺถ ปุปฺผิตา ฯ ยุ. ภคินิมาเลตฺถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖.
|๒.๔๔| กทมฺพา กทลี เจว อิสิมุคฺคา จ โรปิตา ธุวํ ผลานิ ธาเรนฺติ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๕| หรีตกา อามลกา อมฺพา ชมฺพู วิเภทกา ๑- โกลา ภลฺลาตกา เพลฺลา ๒- ผลิโน มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๖| อวิทูเร โปกฺขรณี สุปติตฺถา มโนรมา มนฺทาลเกหิ สญฺฉนฺนา ปทุมุปฺปลเกหิ จ ฯ |๒.๔๗| คพฺภํ คณฺหนฺติ ปทุมา อญฺเญ ปุปฺผนฺติ เกสริ โอปตฺตกณฺณิกา เจว ปุปฺผนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๔๘| ปาฐีนา ปาวุสา มจฺฉา วลชา ๓- มุญฺชโรหิตา อจฺโฉทกมฺหิ วิจรํ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๔๙| นยิตา อมฺพคนฺธิ จ อนุกุเล จ เกตกา ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๐| มธุภึเสหิ สวนฺติ ๔- ขีรสปฺปิมุฬาลิภิ ทิพฺพา คนฺธา สมฺปวนฺตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๑| ปุฬินา โสภนา ตตฺถ อากิณฺณา ชลเสวิตา โอปุปฺผา ๕- ปุปฺผิตา เสตา โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๒| ชฏาภารภริตา จ อชินุตฺตรวาสิโน วากจีรธรา สพฺเพ โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๓| ยุคมตฺตมเปกฺขนฺตา นิปกา สนฺตวุตฺติโน กามเคเธ ๖- อนเปกฺขา วสนฺติ มม อสฺสเม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิภีตกา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. พิลฺลา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. พลชา ฯ ยุ ชลชา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ๔ ม. ยุ. มธุภิสมฺหา สวติ ฯ @๕ ม. โอปุปฺผา--สนฺติ ฯ ยุ. โอวฏฺฏา--สนฺติ ฯ ๖ ม. กามโภเค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗.
|๒.๕๔| ปรูฬฺหกจฺฉนขโลมา ปงฺกทนฺตา รชสฺสิรา รโชชลฺลธรา สพฺเพ วสนฺติ มม อสฺสเม ฯ |๒.๕๕| อภิญฺญาปารมิปฺปตฺตา อนฺตลิกฺเข จราว เต อุคฺคจฺฉนฺตา นภํ เอเต โสภยนฺติ มมสฺสมํ ฯ |๒.๕๖| เตหิ สิสฺเสหิ ปริวุโต วสามิ ปวเน ๑- ตทา รตฺตินฺทิวํ น ชานามิ ฌานรติสมปฺปิโต ๒- ฯ |๒.๕๗| ภควา ตมฺหิ สมเย อตฺถทสฺสี มหามุนิ ตมนฺธการํ นาเสนฺโต อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๒.๕๘| อถ อญฺญตโร สิสฺโส อาคญฺฉิ มม สนฺติเก มนฺเต อชฺเฌตุกาโม โส ฉฬงฺคํ นาม ลกฺขณํ ฯ |๒.๕๙| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน อตฺถทสฺสี มหามุนิ จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต เทเสสิ อมตํปทํ ฯ |๒.๖๐| ตุฏฺฐหฏฺโฐ ปมุทิโต ธมฺมนฺตรคณาสโย ๓- อสฺสมา อภินิกฺขมฺม อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๒.๖๑| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ เอถ สพฺเพ คมิสฺสาม สมฺมาสมฺพุทฺธสนฺติเก ฯ |๒.๖๒| โอวาทปฏิการา เต สทฺธมฺเม ปารมึ คตา สาธูติ สมฺปฏิจฺฉึสุ อุตฺตมตฺถํ คเวสกา ฯ |๒.๖๓| ชฏาภารภริตา เต อชินุตฺตรวาสิโน อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺตา นิกฺขมึสุ วนา ตทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วิปิเน ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ยุ. สทา ฌานสมปฺปิโต ฯ @๓ ม. ยุ. ธมฺมนฺตรคตาสโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘.
|๒.๖๔| ภควา ตมฺหิ สมเย อตฺถทสฺสี มหายโส จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต เทเสสิ อมตํปทํ ฯ |๒.๖๕| เสตจฺฉตฺตํ คเหตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐสฺส ธารยึ เอกาหํ ธารยิตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐํ อวนฺทิหํ ฯ |๒.๖๖| อตฺถทสฺสี ตุ ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๒.๖๗| โย เม ฉตฺตมธาเรสิ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๒.๖๘| อิมสฺส ชายมานสฺส เทวตฺเต อถ มานุเส ธาริสฺสนฺติ สทา ฉตฺตํ ฉตฺตทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๒.๖๙| สตฺตสตฺตติกปฺปานิ เทวโลเก รมิสฺสติ สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๒.๗๐| สตฺตสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชํ กริสฺสติ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ |๒.๗๑| อฏฺฐารเส กปฺปสเต โคตโม สกฺยปุงฺคโว ตมนฺธการํ นาเสนฺโต อุปชฺชิสฺสติ จกฺขุมา ฯ |๒.๗๒| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ |๒.๗๓| ยโต อหํ กมฺมมกํ ๑- ฉตฺตํ พุทฺธสฺส ธารยึ เอตฺถนฺตเร น ชานามิ เสตจฺฉตฺตํ อธาริตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กมฺมกํ ตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙.
|๒.๗๔| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว ฉตฺตธารณมชฺชาสิ มตฺถเก ๑- นิจฺจกาลิกํ ฯ |๒.๗๕| อโห เม สุกตํ กมฺมํ อตฺถทสฺสิสฺส ตาทิโน สพฺพาสวปริกฺขีโณ นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๒.๗๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒.๗๗| สฺวาคตํ ๒- วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒.๗๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกฉตฺติโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกฉตฺติยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ ติณสูลกฉาทนิยตฺเถราปทานํ (๔๑๓) [๓] |๓.๗๙| ชาติชรญฺจ มรณํ ปจฺจเวกฺขึ อหํ ตทา เอกโก อภินิกฺขมฺม ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๓.๘๐| จรมาโน อนุปุพฺเพน คงฺคาตีรํ อุปาคมึ ตตฺถทฺทสาสึ ปฐวึ คงฺคาตีเร สปุณฺณกํ ๓- ฯ |๓.๘๑| อสฺสมํ ตตฺถ มาเปตฺวา วสามิ มม อสฺสเม ๔- สุกฺกโต จงฺกโม มยฺหํ นานาทิชคณายุโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฉตฺตธารณมชฺชาปิ วตฺตเต ฯ ๒ ยุ. สาคตํ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. ยุ. สุปุณฺณตํ ฯ ๔ ม. ยุ. วสามิ อสฺสเม อหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.
|๓.๘๒| มมํ อุเปนฺติ จ สตฺตา ๑- กุชฺชนฺติ จ มโนหรํ รมฺมมาโน สห เตหิ วสามิ อสฺสเม อหํ ฯ |๓.๘๓| มม อสฺสมสามนฺตา มิคราชา จตุกฺกโม อาสยา อภินิกฺขมฺม คชฺชิ โส อสนี ๒- วิย ฯ |๓.๘๔| นทิเต มิคราเช จ หาโส เม อุปปชฺชถ มิคราชํ คเวสนฺโต อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ |๓.๘๕| ทิสฺวานาหํ เทวเทวํ ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ปูชยึ นาคเกสรํ ฯ |๓.๘๖| อุคฺคจฺฉนฺตํว สุริยํ สาลราชํว ปุปฺผิตํ โอสธีว วิโรจนฺตํ สนฺถวึ โลกนายกํ ฯ |๓.๘๗| ตว ญาเณน สพฺพญฺญุ โชเตสิ มํ สเทวกํ ตุวํ [๓]- อาราธยิตฺวาน ชาติยา ปริมุจฺจเร ฯ |๓.๘๘| อทสฺสเนน สพฺพญฺญู พุทฺธานํ สพฺพทสฺสินํ ปตนฺติวีจินิรยํ ราคโทเสหิ โอตฺถฏา ๔- ฯ |๓.๘๙| ตว ทสฺสนมาคมฺม สพฺพญฺญุโลกนายกํ ปมุจฺจนฺติ ภวา สพฺเพ ผุสนฺติ อมตํปทํ ฯ |๓.๙๐| ยทา พุทฺธา จกฺขุมนฺโต อุปฺปชฺชนฺติ ปภงฺกรา กิเลเส ฌาปยิตฺวาน อาโลกํ ทสฺสยนฺติ เต ฯ |๓.๙๑| กิตฺตยิตฺวาน สมฺพุทฺธํ ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ติณสูลํ อปูชยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มมุเปนฺติ จ วิสฺสตฺถา ฯ ๒ ยุ. เมทนี ฯ ๓ ยุ. หิ ฯ ๔ ม. ยุ. โอผุฏา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.
|๓.๙๒| มม สงฺกปฺปมญฺญาย ติสฺโส โลกคฺคนายโก สกาสเน นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๓.๙๓| โย มํ ปุปฺเผหิ ฉาเทสิ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๓.๙๔| ปญฺจวีสติกฺขตฺตุญฺจ ๑- เทวรชฺชํ กริสฺสติ ปญฺจสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๓.๙๕| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ตสฺส ๒- กมฺมสฺส นิสฺสนฺโท ปุปฺผานํ ปูชนาย โส ๓- ฯ |๓.๙๖| สายํ ๔- ปาโต จ ยํ โปโส ปุปฺเผหิ ๕- มํ อฉาทยิ ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต ๖- ปุรโต ปาตุภวิสฺสติ ฯ |๓.๙๗| ยํ ยํ อิจฺฉติ กาเมหิ ตํ ตํ ปาตุภวิสฺสติ สงฺกปฺปํ ปริปูเรตฺวา นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ |๓.๙๘| กิเลเส ฌาปยิตฺวาน สมฺปชาโน ปฏิสฺสโต เอกาสเน นิสีทิตฺวา อรหตฺตํ อปาปุณิ ๗- ฯ |๓.๙๙| จงฺกมนฺโต นิปชฺชนฺโต นิสินฺโน อถวา ฐิโต พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน วิหรามิ อหํ ตทา ฯ |๓.๑๐๐| จีวเร ปิณฺฑปาเต จ ปจฺจเย สยนาสเน ตตฺถ เม อูนตา นตฺถิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๓.๑๐๑| โส ทานิ ปตฺโต อมตํ สนฺตํ ปทมนุตฺตรํ สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปญฺจวีสติกฺขตฺตุํ โส ฯ ๒ ม. ตสฺส กมฺมนิสฺสนฺเทน ฯ ๓ ม. ... จ ฯ @๔ ม. ยุ. สีสํ นฺหาโต จ ยํ โปโส ฯ ๕ ม. ปุปฺผมากงฺขเต ยทิ ฯ ยุ. ... จยํ ฯ @๖ ม. -- สํยุตฺตํ ฯ ๗ ม. ยุ. อปาปุณึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.
|๓.๑๐๒| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๓.๑๐๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓.๑๐๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓.๑๐๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติณสูลกฉาทนิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ติณสูลกฉาทนิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ มธุมํสทายกตฺเถราปทานํ (๔๑๔) [๔] |๔.๑๐๖| นคเร พนฺธุมติยา สูกริโก อโหสหํ อุกฺโกฏกํ รนฺธยิตฺวา มธุมํสมฺหิ ๑- โอกิรึ ฯ |๔.๑๐๗| สนฺนิปาตํ อหํ คนฺตฺวา เอกปตฺตํ อหํ ๒- คหึ ปูรยิตฺวาน ตํ ปตฺตํ ภิกฺขุสงฺฆสฺสทาสหํ ฯ |๔.๑๐๘| โย ๓- วุฑฺฒเถรตโร ภิกฺขุ นิยฺยาเทมิ อหํ ตทา อิมินา ปตฺตปูเรน ลภิสฺสํ ๔- วิปุลํ สุขํ ฯ |๔.๑๐๙| ทุเว สมฺปตฺติโย ภุตฺวา สุกฺกมูเลน โจทิโต ปจฺฉิเม วตฺตมานมฺหิ กิเลเส ฌาปยิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มธุสปฺปิมฺหิ อากิรึ ฯ ๒ ม. ยุ. คเห สหํ ฯ ๓ ม. ยุ. โยตฺถ -- นิยฺยาเทสิ @มมํ ตทา ฯ ๔ ม. ยุ. ลภสฺสุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓.
|๔.๑๑๐| ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตาวตึสํ อคญฺฉิหํ ตตฺถ ภุตฺวา ปิวิตฺวา จ ลภามิ วิปุลํ สุขํ ฯ |๔.๑๑๑| มณฺฑเป รุกฺขมูเล วา ปุพฺพกมฺมํ อนุสฺสรึ อนฺนปานาภิวสฺโส เม อติวสฺสติ ตาวเท ฯ |๔.๑๑๒| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว อิธาปิ อนฺนปานํ เม วสฺสเต สพฺพกาลิกํ ฯ |๔.๑๑๓| เตเนว มธุทาเนน ๑- สนฺธาวิตฺวา ภเว อหํ สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔.๑๑๔| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ มธุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔.๑๑๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔.๑๑๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔.๑๑๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มธุมํสทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มธุมํสทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มํสทาเนน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔.
ปญฺจมํ นาคปลฺลวกตฺเถราปทานํ (๔๑๕) [๕] |๕.๑๑๘| นคเร พนฺธุมติยา ราชุยฺยาเน วสามหํ มม อสฺสมสามนฺตา นิสีทิ โลกนายโก ฯ |๕.๑๑๙| นาคปลฺลวมาทาย พุทฺธสฺส อภิโรปยึ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สุคตํ อภิวาทยึ ฯ |๕.๑๒๐| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปลฺลวมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๕.๑๒๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕.๑๒๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕.๑๒๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นาคปลฺลวโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นาคปลฺลวกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ เอกทีปิยตฺเถราปทานํ (๔๑๖) [๖] |๖.๑๒๔| ปรินิพฺพุตมฺหิ สุคเต สิทฺธตฺเถ โลกนายเก สเทวมานุสา สพฺเพ ปูเชนฺติ ทิปทุตฺตมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕.
|๖.๑๒๕| อาโรปิเต จ จิตเก สิทฺธตฺเถ โลกนายเก ยถาสเกน ถาเมน จิตํ ปูเชนฺติ สตฺถุโน ฯ |๖.๑๒๖| อวิทูเร จิตกสฺส ทีปํ อุชฺชาลยึ อหํ ยาว อุเทติ สุริโย ทีปํ เม ตาว ปชฺชลิ ฯ |๖.๑๒๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๖.๑๒๘| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ เอกทีปนฺติ ญายติ ทีปสตสหสฺสานิ พฺยเมฺห ปชฺชลเร มม ฯ |๖.๑๒๙| อุทยนฺโตว สุริโย เทโห เม ชลเต ๑- สทา สปฺปภาหิ สรีรสฺส อาโลโก โหติ เม สทา ฯ |๖.๑๓๐| ติโรกุฑฺฑํ ติโรเสลํ สมติคฺคยฺห ปพฺพตํ สมนฺตา โยชนสตํ ปสฺสามิ จกฺขุนา อหํ ฯ |๖.๑๓๑| สตฺตสตฺตติกฺขตฺตุํ จ เทวโลเก รมึ อหํ เอกตึสติกฺขตฺตุํ จ เทวรชฺชํ อการยึ ฯ |๖.๑๓๒| อฏฺฐวีสติกฺขตฺตุํ จ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๖.๑๓๓| เทวโลกา จวิตฺวาน นิพฺพตฺติ มาตุกุจฺฉิยํ มาตุกุจฺฉิคตสฺสาปิ อกฺขิ เม น ๒- วินสฺสติ ฯ |๖.๑๓๔| ชาติยา จตุวสฺโสหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โชตเต ฯ ยุ. ราชเต ฯ ๒ ม. ยุ. น นิมีลติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖.
|๖.๑๓๕| ทิพฺพจกฺขุํ วิโสเธสึ ภวา สพฺเพ สมูหตา สพฺเพ กิเลสา สญฺฉินฺนา เอกทีปสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖.๑๓๖| ติโรกุฑฺฑํ ติโรเสลํ ปพฺพตญฺจาปิ เกวลํ สมติกฺกมฺม ปสฺสามิ เอกทีปสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖.๑๓๗| วิสมา เม สมา โหนฺติ อนฺธกาโร น วิชฺชติ นาหํ ปสฺสามิ ติมิรํ เอกทีปสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖.๑๓๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทีปมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เอกทีปสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖.๑๓๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖.๑๔๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖.๑๔๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกทีปิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกทีปิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ อุจฺฉงฺคปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๑๗) [๗] |๗.๑๔๒| นคเร พนฺธุมติยา อโหสึ มาลิโก ตทา อุจฺฉงฺคํ ปูรยิตฺวาน อคมํ อนฺตราปณํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗.
|๗.๑๔๓| ภควา ตมฺหิ สมเย ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต มหตา อานุภาเวน นิยฺยาติ โลกนายโก ฯ |๗.๑๔๔| ทิสฺวาน โลกปชฺโชตํ วิปสฺสึ โลกตารณํ ปุปฺผํ ปคฺคยฺห อุจฺฉงฺคา พุทฺธเสฏฺฐํ อปูชยึ ฯ |๗.๑๔๕| เอกนวุเต อิโต กปฺเป พุทฺธเสฏฺฐํ ๑- อปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๗.๑๔๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗.๑๔๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗.๑๔๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุจฺฉงฺคปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุจฺฉงฺคปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ยาคุทายกตฺเถราปทานํ (๔๑๘) [๘] |๘.๑๔๙| อติถึ เม คเหตฺวาน อาคญฺฉึ คามกํ ตทา สมฺปุณฺณนทิกํ ทิสฺวา สงฺฆารามํ อุปาคมึ ฯ |๘.๑๕๐| อารญฺญกา ธุตธรา ๒- ฌายิโน ลูขจีวรา วิเวกาภิรตา ธีรา สงฺฆาราเม วสนฺติ เต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ฯ ๒ ยุ. ธูตวาทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘.
|๘.๑๕๑| คติ เตสํ อุปจฺฉินฺนา สุวิมุตฺตาน ตาทินํ ปิณฺฑาย เต น คจฺฉนฺติ โอรุทฺธนทิกายตึ ๑- ฯ |๘.๑๕๒| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน เวทชาโต กตญฺชลี ตณฺฑุลํ ๒- ปคฺคเหตฺวาน ยาคุทานํ อทาสหํ ฯ |๘.๑๕๓| ปจนํ ๓- ยาคุํ ทตฺวาน ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ สกกมฺมาภิรทฺโธหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘.๑๕๔| มณิมยญฺจ เม พฺยมฺหํ นิพฺพตฺตํ ๔- ติทเส คเณ นารีคเณหิ สํหิโต ๕- โมทามิ พฺยมฺหมุตฺตเม ฯ |๘.๑๕๕| เตตฺตึสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ ตึสกฺขตฺตุํ จกฺกวตฺติ มหารชฺชมการยึ ฯ |๘.๑๕๖| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ เทวโลเก มนุสฺเส วา อนุโภตฺวา ยสํ ๖- อหํ ฯ |๘.๑๕๗| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ปพฺพชึ อนคาริยํ สห โอโรปิเต เกเส สพฺพสมฺปตฺติวิชฺชหํ ฯ |๘.๑๕๘| ขยโต วยโต จาปิ สมฺมสนฺโต กเลวรํ ปุเร สิกฺขาปทาเนน ๗- อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๘.๑๕๙| สุทินฺนํ เม ทานวรํ ปาณิชํ ๘- สุปฺปโยชิตํ เตเนว ยาคุทาเนน ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๘.๑๖๐| โสกํ ปริทฺทวํ พฺยาธึ ทรถํ จิตฺตตาปนํ นาภิชานามิ อุปฺปนฺนํ ยาคุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โอรุทฺธนทิกาย หิ ฯ ยุ. โอรุทฺธนทิกา ยทิ ฯ ๒ ม. ยุ. เม คเหตฺวาน ฯ @๓ ม. ยุ. ปญฺจนฺนํ ฯ ๔ ม. นิพฺพตฺติ ฯ ๕ ม. ยุ. สหิโต ฯ ๖ ม. สยํ ฯ @๗ ม. สิกฺขาปทาทานา ฯ ยุ. --- ปทาทาเน ฯ ๘ ม. ยุ. วาณิชํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙.
|๘.๑๖๑| ยาคุํ สงฺฆสฺส ทตฺวาน ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร ปญฺจานิสํเส อนุโภมิ อโห ยาคุสุยิฏฺฐตา ฯ |๘.๑๖๒| อพฺยาธิตา รูปวตา ขิปฺปํ ธมฺมํ ๑- นิพุชฺฌิตา ลาภิตา อนฺนปานสฺส อายุ ปญฺจมกํ มม ฯ |๘.๑๖๓| โย โกจิ เวทํ ชนยํ สงฺเฆ ยาคุํ ทเทยฺย โส อิมานิ ปญฺจ ฐานานิ ปฏิคฺคเณฺหยฺย ปณฺฑิโต ฯ |๘.๑๖๔| กรณียํ กตํ สพฺพํ ภวา อุคฺฆาฏิตา มยา สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๘.๑๖๕| โส อหํ วิจริสฺสามิ คามา คามํ ปุรา ปุรํ นมสฺสมาโน สมฺพุทฺธํ ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตํ ฯ |๘.๑๖๖| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ยาคุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๘.๑๖๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘.๑๖๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘.๑๖๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ยาคุทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ยาคุทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ธมฺมนิสนฺติตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐.
นวมํ ปตฺโถทนทายกตฺเถราปทานํ (๔๑๙) [๙] |๙.๑๗๐| วนจารี ปุเร อาสึ สตตํ วนกมฺมิโก ปตฺโถทนํ คเหตฺวาน กมฺมนฺตํ อคมาสหํ ฯ |๙.๑๗๑| ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ วนา ปิณฺฑาย นิกฺขนฺตํ ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๙.๑๗๒| ปรกมฺมายเน ยุตฺโต ปุญฺญญฺจ เม น วิชฺชติ อยํ ปตฺโถทโน อตฺถิ โภชยิสฺสามิมํ มุนึ ฯ |๙.๑๗๓| ปตฺโถทนํ คเหตฺวาน สยมฺภุสฺส อทาสหํ มม นิชฺฌายมานสฺส ปริภุญฺชิ มหามุนิ ฯ |๙.๑๗๔| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๙.๑๗๕| ทฺวตฺตึสกฺขตฺตุํ ๑- เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ เตตฺตึสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ๒- ฯ |๙.๑๗๖| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สุขิโต ยสวา โหมิ ปตฺโถทนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙.๑๗๗| ภวาภเว สํสรนฺโต ลภามิ อมิตํ ธนํ โภเค เม อูนตา นตฺถิ ปตฺโถทนสฺสิทํ ผลํ ฯ นทีโสตปฏิภาคา โภคา นิพฺพตฺตเร มม ปริเมตุํ น สกฺโกมิ ปตฺโถทนสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฉตฺตึสกฺขตฺตุํ ฯ ๒ ม. ยุ. อโหสหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑.
|๙.๑๗๘| อิมํ ขาท อิมํ ภุญฺช อิมมฺหิ สยเน สย เตนาหํ สุขิโต โหมิ ปตฺโถทนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙.๑๗๙| เอกนวุเต ๑- อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปตฺโถทนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙.๑๘๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙.๑๘๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙.๑๘๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปตฺโถทนทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปตฺโถทนทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ มญฺจทายกตฺเถราปทานํ (๔๒๐) [๑๐] |๑๐.๑๘๓| ปรินิพฺพุเต การุณิเก สิทฺธตฺเถ โลกนายเก วิตฺถาริเก ปาวจเน เทวมนุสฺสสกฺกเต ฯ |๑๐.๑๘๔| จณฺฑาโล อาสหํ ตตฺถ อาสนฺทิปีฐการโก เตน กมฺเมน ชีวามิ เตน โปเสมิ ทารเก ฯ |๑๐.๑๘๕| อาสนฺทึ สุกตํ กตฺวา ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ สยเมว อุปคนฺตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺสทาสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จตุนฺนวุติโต กปฺเป ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒.
|๑๐.๑๘๖| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๐.๑๘๗| เทวโลกํ คโต สนฺโต โมทามิ ติทเส คเณ สยนานิ มหคฺฆานิ นิพฺพตฺตนฺติ ยถิจฺฉกํ ฯ |๑๐.๑๘๘| ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ อสีติกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๑๐.๑๘๙| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สุขิโต ยสวา โหมิ มญฺจทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐.๑๙๐| เทวโลกา จวิตฺวาน เอมิ เจ มานุสํ ภวํ มหารหา สุสยนา สยเมว ภวนฺติ เม ฯ |๑๐.๑๙๑| อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว อชฺชาปิ สยนกาเล สยนํ อุปติฏฺฐหิ ฯ |๑๐.๑๙๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ มญฺจทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐.๑๙๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐.๑๙๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐.๑๙๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มญฺจทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มญฺจทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ ภทฺทาลี เอกฉตฺโต จ ติณสูโล จ มํสโท นาคปลฺลวโก ทีปํ อุจฺฉงฺคิ ยาคุทายโก ฯ ปตฺโถทนิ มญฺจทโท คาถาโย คณิตา วิสา เทฺว สตานิ จ คาถานํ คาถา เจกา ตทุตฺตริ ฯ ภทฺทาลิวคฺโค ทฺวาจตฺตาฬีสโม ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ หน้าที่ ๒๔.
เตจตฺตาฬีโส สกึสมฺมชฺชกวคฺโค ปฐมํ สกึสมฺมชฺชกตฺเถราปทานํ (๔๒๑) [๑๑] |๑๑.๑| วิปสฺสิโน ภควโต ปาฏลึ โพธิมุตฺตมํ ทิสฺวาว ตํ ปาทปคฺคํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๑๑.๒| สมฺมชฺชนึ คเหตฺวาน โพธึ สมฺมชฺชิ ตาวเท สมฺมชฺชิตฺวาน ตํ โพธึ อวนฺทึ ปาฏลึ อหํ ฯ |๑๑.๓| ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา สิเร กตฺวาน อญฺชลึ นมสฺสมาโน ตํ โพธึ คญฺฉึ ปฏิกุฏึ อหํ ฯ |๑๑.๔| จาริมคฺเคน ๑- คจฺฉามิ สรนฺโต โพธิมุตฺตมํ อชคโร มํ ปีเฬติ โฆรรูโป มหพฺพโล ฯ |๑๑.๕| อาสนฺเน เม กตํ กมฺมํ ผเลน โตสยี มมํ กเลวรํ เม คิลติ เทวโลเก รมามหํ ฯ |๑๑.๖| อนาวิลํ มม จิตฺตํ วิสุทฺธํ ปณฺฑรํ สทา โสกสลฺลํ น ชานามิ จิตฺตสนฺตาปนํ มม ฯ |๑๑.๗| กุฏฺฐํ คณฺโฑ กิลาโส จ อปมาโร วิตจฺฉิกา ททฺทุ กณฺฑุ จ เม นตฺถิ ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ ฯ |๑๑.๘| โสโก จ ปริฬาโห จ หทเย เม น วิชฺชติ อภนฺตํ ๒- อุชุกํ จิตฺตํ ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาทิมคฺเคน ฯ ยุ. จาริมมคฺเคน ฯ ๒ ยุ. อสตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕.
|๑๑.๙| สมาธึ ๑- ปุน ปชฺชามิ วิสุทฺธํ ๒- โหติ มานสํ ยํ ยํ สมาธึ อิจฺฉามิ โส โส สมฺปชฺชเต มม ฯ |๑๑.๑๐| รชนีเย น รชฺชามิ อโถ โทสนิเยสุ จ โมหนีเย น มุยฺหามิ ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ ฯ |๑๑.๑๑| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลํ สมฺมชฺชนายิทํ ฯ |๑๑.๑๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑.๑๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑.๑๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สกึสมฺมชฺชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สกึสมฺมชฺชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เอกทุสฺสทายกตฺเถราปทานํ (๔๒๒) [๑๒] |๑๒.๑๕| นคเร หํสวติยา อโหสึ ติณหารโก ติณหาเรน ชีวามิ เตน โปเสมิ ทารเก ฯ |๑๒.๑๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู ตมนฺธการํ นาเสตฺวา อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สมาธีสุ น มชฺชามิ ฯ ยุ. น สชฺชามิ ฯ ๒ ม. วิสทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖.
|๑๒.๑๗| สเก ฆเร นิสีทิตฺวา เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน เทยฺยธมฺโม น วิชฺชติ ฯ |๑๒.๑๘| อิทํ เม สาฏกํ เอกํ นตฺถิ เม โกจิ ทายโก ทุกฺโข นิรยสมฺผสฺโส โรปยิสฺสามิ ทกฺขิณํ ฯ |๑๒.๑๙| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน สกํ จิตฺตํ ปสาทยึ เอกํ ทุสฺสํ คเหตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ฯ |๑๒.๒๐| เอกํ ทุสฺสํ ททิตฺวาน อุกฺกุฏฺฐึ สมฺปวตฺตยึ ยทิ พุทฺโธ ตุวํ วีร ตาเรหิ มํ มหามุนิ ฯ |๑๒.๒๑| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห มมํ ทานํ ปกิตฺเตนฺโต อกา เม อนุโมทนํ ฯ |๑๒.๒๒| อิมินา เอกทุสฺเสน เจตนาปณิธีหิ จ กปฺปสตสหสฺสานิ วินิปาตํ น คจฺฉติ ฯ |๑๒.๒๓| ฉตฺตึสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชํ กริสฺสติ เตตฺตึสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๑๒.๒๔| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ เทวโลเก มนุสเส วา สํสรนฺโต ตุวํ ภเว ฯ |๑๒.๒๕| รูปวา คุณสมฺปนฺโน อนุวตฺตนฺตเทหวา อกฺโขภํ อมิตํ ทุสฺสํ ลภิสฺสติ ยถิจฺฉกํ ฯ |๑๒.๒๖| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ชลชุตฺตมนามโก ๑- นภํ อพฺภุคฺคมิ ธีโร หํสราชาว อมฺพเร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ชลชุตฺตมนายโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗.
|๑๒.๒๗| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ โภเค เม อูนตา นตฺถิ เอกทุสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๒.๒๘| ปทุทฺธาเร ปทุทฺธาเร ทุสฺสํ นิพฺพตฺตเต มม เหฏฺฐา ทุสฺสมฺหิ ติฏฺฐาหิ อุปริจฺฉทนํ มม ฯ |๑๒.๒๙| จกฺกวาฬํ อุปาทาย สกานนํ สปพฺพตํ อิจฺฉมาโน อหํ อชฺช ทุสฺเสนจฺฉาทเยยฺย ตํ ฯ |๑๒.๓๐| เตเนว เอกทุสฺเสน สํสรนฺโต ภวาภเว สุวณฺณวณฺโณ หุตฺวาน สํสรามิ ภวาภเว ฯ |๑๒.๓๑| วิปากํ เอกทุสฺสสฺส อชฺฌคํ ๑- ตตฺถ ภิกฺขุตํ อยํปิ ๒- ปจฺฉิมา ชาติ วิปจฺจติ อิธาปิ เม ฯ |๑๒.๓๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทุสฺสมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เอกทุสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๒.๓๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒.๓๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒.๓๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกทุสฺสทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกทุสฺสทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นาชฺฌคํ กตฺถ จิกฺขยํ ฯ ๒ ม. อยํ เม อนฺติมา ชาติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘.
ตติยํ เอกาสนทายกตฺเถราปทานํ (๔๒๓) [๑๓] |๑๓.๓๖| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร กสิโก ๑- นาม ปพฺพโต อสฺสโม สุกโต มยฺหํ ปณฺณสาลา สุมาปิตา ฯ |๑๓.๓๗| นารโท นาม นาเมน กสฺสโป อิติ มํ วิทู สุทฺธิมคฺคํ คเวสนฺโต วสามิ กสิเก ตทา ฯ |๑๓.๓๘| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ อาคญฺฉิ อนิลญฺชสา ฯ |๑๓.๓๙| วนคฺเค คจฺฉมานสฺส ทิสฺวา รํสึ มเหสิโน กฏฺฐมญฺจํ ปญฺญาเปตฺวา อชินญฺจ อปตฺถรึ ฯ |๑๓.๔๐| อาสนํ ปญฺญาเปตฺวาน สีเส กตฺวาน อญฺชลึ โสมนสฺสํ ปเวเทตฺวา อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๓.๔๑| สลฺลกตฺโต ตุวํ ธีร อาตุรานํ ติกิจฺฉโก มม ราคปเรตสฺส ๒- ติกิจฺฉํ เทหิ นายก ฯ |๑๓.๔๒| ปุญฺญตฺถิกา ๓- เย ปสฺสนฺติ พุทฺธเสฏฺฐํ ตุวํ มุนิ ธุวตฺถสิทฺธึ ปปฺโปนฺติ เอเตสํ อชโร ภเว ฯ |๑๓.๔๓| น เม เทยฺยํ ๔- ตว อตฺถิ ปวตฺตผลโภชหํ อิทํ เม อาสนํ อตฺถิ นิสีท กฏฺฐมญฺจเก ฯ |๑๓.๔๔| นิสีทิ ตตฺถ ภควา อฉมฺภิโตว เกสรี มุหุตฺตํ วีตินาเมตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โคสิโต ฯ ยุ. โกสิโก ฯ ๒ ม. ยุ. โรคปเรตสฺส ฯ ๓ ม. ยุ. @กลฺลตฺถิกา ฯ ๔ ม. เทยฺยธมฺโม อตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙.
|๑๓.๔๕| วิสฺสฏฺโฐ โหหิ มา ภายิ ลทฺโธ โชติรโส ตยา ยํ ตุยฺหํ ปตฺถิตํ สพฺพํ ปริปูเรสฺสตาสนํ ๑- ฯ |๑๓.๔๖| น ๒- โถกํ สุกตํ ปุญฺญํ ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร สกฺกา อุทฺธริตุํ อตฺตา ยสฺส จิตฺตํ สุนีหิตํ ๓- ฯ |๑๓.๔๗| อิมินา อาสนทาเนน เจตนาปณิธีหิ จ กปฺปสตสหสฺสานิ วินิปาตํ น คจฺฉติ ฯ |๑๓.๔๘| ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชํ กริสฺสติ อสีติกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ |๑๓.๔๙| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา สํสาเร สํสริสฺสติ ฯ |๑๓.๕๐| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ชลชุตฺตมนามโก นภํ อพฺภุคฺคมิ ธีโร หํสราชาว อมฺพเร ฯ |๑๓.๕๑| หตฺถิยานํ อสฺสยานํ สรถํ สนฺทมานิกํ ลภามิ สพฺพเมเวตํ เอกาสนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๓.๕๒| กานนํ ปวิสิตฺวาน ยทา อิจฺฉามิ อาสนํ มม สงฺกปฺปมญฺญาย ปลฺลงฺโก อุปติฏฺฐติ ฯ |๑๓.๕๓| วาริมชฺฌคโต สนฺโต ยทา อิจฺฉามิ อาสนํ มม สงฺกปฺปมญฺญาย ปลฺลงฺโก อุปติฏฺฐติ ฯ |๑๓.๕๔| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ ปลฺลงฺกสตสหสฺสานิ ปริวาเรนฺติ มํ สทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปริปูริสฺสตินาคเต ฯ ๒ ม. น โมฆํ ตํ กตํ ตุยฺหํ ฯ ยุ. น โถกํ ตํ @กตํ ตุยฺหํ ฯ ๓ ม. ยุ. ปณีหิตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐.
|๑๓.๕๕| ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส ทุเว กุเล จ ชายามิ ขตฺติเย จาปิ พฺราหฺมเณ ฯ |๑๓.๕๖| เอกาสนํ ททิตฺวาน ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร ธมฺมปลฺลงฺกมญฺญาย ๑- วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓.๕๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เอกาสนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๓.๕๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓.๕๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓.๖๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกาสนทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกาสนทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ สตฺตกทมฺพปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๒๔) [๑๔] |๑๔.๖๑| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร กทมฺโพ ๒- นาม ปพฺพโต ตสฺมึ ปพฺพตปสฺสมฺหิ ๓- สตฺต พุทฺธา วสึสุ เต ฯ |๑๔.๖๒| กทมฺพปุปฺผํ ๔- ทิสฺวาน ปคฺคเหตฺวาน อญฺชลึ สตฺต มาลานิ คเหตฺวา ปุณฺณจิตฺเตน ๕- โอกิรึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ...มาทาย ฯ ๒ ม. กุกฺกุโฏ ... ฯ ๓ ม. ...ปาทมฺหิ ฯ @๔ ม. ยุ. กทมฺพํ ปุปฺผิตํ ... ฯ ๕ ม. ยุ. ปุญฺญจิตฺเตน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑.
|๑๔.๖๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๔.๖๔| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔.๖๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๔.๖๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔.๖๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สตฺตกทมฺพปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สตฺตกทมฺพปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ โกรณฺฑปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๒๕) [๑๕] |๑๕.๖๘| วนกมฺมิโก ปุเร อาสึ ปิตุเปตามเหนหํ ๑- ปสุมาเรน ๒- ชีวามิ กุสลํ เม น วิชฺชติ ฯ |๑๕.๖๙| มม อาสยสามนฺตา ติสฺโส โลกคฺคนายโก ปทานิ ตีณิ ทสฺเสสิ อนุกมฺปาย จกฺขุมา ฯ |๑๕.๗๐| อกฺกนฺเต จ ปเท ทิสฺวา ติสฺสนามสฺส สตฺถุโน หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ปเท จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ปิตุมาตุมเตนหํ ฯ ๒ ยุ. ปรรุหิเรน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒.
|๑๕.๗๑| โกรณฺฑํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา ปาทปํ ธรณีรุหํ สโกฏิกํ ๑- คเหตฺวาน ปทเสฏฺฐํ อปูชยึ ฯ |๑๕.๗๒| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕.๗๓| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ โกรณฺฑวณฺณโกเยว สปฺปภาโส ๒- ภวามหํ ฯ |๑๕.๗๔| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปทปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๕.๗๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๕.๗๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕.๗๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โกรณฺฑปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โกรณฺฑปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ ฆฏมณฺฑทายกตฺเถราปทานํ (๔๒๖) [๑๖] |๑๖.๗๘| สุจินฺติตํ ภควนฺตํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ อุปวิฏฺฐํ มหารญฺญํ วาตาพาเธน ปีฬิตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สโกสกํ ฯ ยุ. สโกฏกํ ฯ ๒ ม. สุปฺปภาโส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓.
|๑๖.๗๙| ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวาน ฆฏมณฺฑํ อุปานยึ กตตฺตา อปจิตตฺตา ๑- จ คงฺคา ภาคีรสี ๒- อยํ ฯ |๑๖.๘๐| มหาสมุทฺทา จตฺตาโร ฆฏํ สมฺปชฺชเร มม อยญฺจ ปฐวี โฆรา อปฺปมาณา อสงฺขยา ฯ |๑๖.๘๑| มม สงฺกปฺปมญฺญาย ภวเต มธุสกฺขรา จตุทฺทิสา ๓- อิเม รุกฺขา ปาทปา ธรณีรุหา ฯ |๑๖.๘๒| มม สงฺกปฺปมญฺญาย กปฺปรุกฺขา ภวนฺติ เต ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ ฯ |๑๖.๘๓| เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๑๖.๘๔| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ฆฏมณฺฑสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๖.๘๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๖.๘๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖.๘๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ฆฏมณฺฑทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ฆฏมณฺฑทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อาจิตตฺตา จ ฯ ๒ ม. ภาคีรถี ฯ ๓ ม. ยุ. จาตุทฺทีปา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔.
สตฺตมํ เอกธมฺมสวนิยตฺเถราปทานํ (๔๒๗) [๑๗] |๑๗.๘๘| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต สนฺตาเรสิ พหุํ ชนํ ฯ |๑๗.๘๙| อหํ เตน สมเยน ชฏิโล อุคฺคตาปโน ธุนนฺโต วากจีรานิ คจฺฉามิ อมฺพเร ตทา ฯ |๑๗.๙๐| พุทฺธเสฏฺฐสฺส อุปริ คนฺตุํ น วิสหามหํ ปกฺขีว เสลมาสชฺช คมนํ น ลภามหํ ฯ |๑๗.๙๑| อุทเก โธปยิตฺวาน ๑- เอวํ คจฺฉามิ อมฺพเร น เม อิทํ ภูตปุพฺพํ อิริยาปถวิโกปนํ ฯ |๑๗.๙๒| หนฺท เม ตํ คเวสิสฺสํ อปฺเปวตฺถํ ลเภยฺยหํ โอโรหนฺโต อนฺตลิกฺขา สทฺทมสฺโสสิ สตฺถุโน ฯ |๑๗.๙๓| สเรน รชนีเยน สวนีเยน วตฺตุนา ๒- อนิจฺจตํ กเถนฺตสฺส ตญฺเญว อุคฺคหึ ตทา ฯ อนิจฺจสญฺญมุคฺคยฺห อคมาสึ มมสฺสมํ |๑๗.๙๔| ยาวตายุํ วสิตฺวาน ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ จริเม วตฺตมานมฺหิ สทฺธมฺมสฺสวนํ สรึ |๑๗.๙๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ฯ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ |๑๗.๙๖| ตึสกปฺปสหสฺสานิ เทวโลเก รมึ อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โวกฺกมิตฺวาน ฯ ยุ. โวมิสิตฺวาน ฯ ๒ ม. ยุ. วคฺคุนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕.
เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ |๑๗.๙๗| เอกตึสติกฺขตฺตุญฺจ ๑- จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ |๑๗.๙๘| อนุโภมิ สกํ ปุญฺญํ สุขิโตหํ ภวาภเว ฯ อนุสฺสรามิ ตํ สญฺญํ สํสรนฺโต ภวาภเว น เกนจิหํ ๒- วิชฺฌามิ นิพฺพานํ อจฺจุตํ ปทํ ฯ |๑๗.๙๙| ปิตุ เคเห นิสีทิตฺวา สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย กถํ โส ปริทีเปนฺโต อนิจฺจํ ๓- ตตฺถุทาหริ ฯ |๑๗.๑๐๐| อนิจฺจา วต สงฺขารา อุปฺปาทวยธมฺมิโน อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ เตสํ วูปสโม สุโข ฯ |๑๗.๑๐๑| สห คาถํ สุณิตฺวาน สพฺพสญฺญํ ๔- อนุสฺสรึ เอกาสเน นิสีทิตฺวา อรหตฺตมปาปุณึ ฯ |๑๗.๑๐๒| ชาติยา สตฺตวสฺเสน อรหตฺตํ อปาปุณึ อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๗.๑๐๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ธมฺมํ อสุณึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ธมฺมสฺสวนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๗.๑๐๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๗.๑๐๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เอกวีสติกฺขตฺตุญฺจ ฯ ๒ ม. ยุ. น โกฏึ ปฏิวิชฺฌามิ ๓ ม. อนิจจตมุทาหริ ฯ @ยุ. อนิจฺจํ วตฺถุทาหรึ ฯ ๔ โป. ม. ยุ. ปุพฺพสญฺญมนุสฺสรึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖.
|๑๗.๑๐๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกธมฺมสวนิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกธมฺมสวนิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ สุจินฺติตตฺเถราปทานํ (๔๒๘) [๑๘] |๑๘.๑๐๗| นคเร หํสวติยา อโหสึ กสโก ตทา กสิกมฺเมน ชีวามิ เตน โปเสมิ ทารเก ฯ |๑๘.๑๐๘| สุสมฺปนฺนํ ตทา เขตฺตํ ธญฺญํ เม ผลินํ อหุ ปากกาเลว สมฺปตฺเต เอวํ จินฺเตสหํ ตทา ฯ |๑๘.๑๐๙| น ๑- เมจฺฉนฺนํ น ปฏิรูปํ ชานนฺตสฺส คุณาคุณํ โยหํ สงฺเฆ อทตฺวาน อคฺคํ ภุญฺเชยฺยมตฺตนา ๒- ฯ |๑๘.๑๑๐| สมฺพุทฺโธ อสโม โลเก ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ ตโต จ ภาวิโต สงฺโฆ ปุญฺญกฺเขตฺตํ ๓- อนุตฺตรํ ฯ |๑๘.๑๑๑| ตตฺถ ทสฺสามิหํ ทานํ นวสสฺสํ ปุเร ปุเร เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน หฏฺโฐ ปีติกมานโส ๔- ฯ |๑๘.๑๑๒| เขตฺตโต ธญฺญมาหริตฺวา สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมึ อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ ฯ วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท อิทํ วจนมพฺรวึ |๑๘.๑๑๓| นวสสฺสญฺจ สมฺปนฺนํ อิธ โหสิ จ ตฺวํ ๕- มุเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นจฺฉนฺนํ ฯ ๒ ม. ภุญฺเชยฺย เจ ตทา ฯ ยุ. ภุญฺเชยฺย มํ ตทา ฯ @๓ ม. ยุ. ปุญฺญกฺเขตโต อนุตฺตโร ฯ ๔ ม. ยุ. ปิณิตมานโส ฯ ๕ ม. อายาโคสิ @โคสิ จ ตุวํ มุเน ฯ ยุ. อายาโยปิ ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗.
อนุกมฺปํ อุปาทาย อธิวาเสหิ จกฺขุม |๑๘.๑๑๔| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห ฯ มม สงฺกปฺปมญฺญาย อิทํ วจนมพฺรวิ |๑๘.๑๑๕| จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา ฯ เอส สงฺโฆ อุชุภูโต ปญฺญาสีลสมาหิโต ยชนฺตานํ มนุสฺสานํ ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ ฯ |๑๘.๑๑๖| กโรตํ อุปจิกํ ๑- ปุญฺญํ สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํ ตสฺมึ สงฺเฆ จ ทาตพฺพํ ตว สสฺสํ ตเถตรํ ฯ |๑๘.๑๑๗| สงฺฆโต อุทฺทิสิตฺวาน ภิกฺขู เนตฺวา สกํ ฆรํ ปฏิยตฺตํ ฆเร สนฺตํ ภิกฺขุสงฺฆสฺส เทหิ ตฺวํ ฯ |๑๘.๑๑๘| สงฺฆโต อุทฺทิสิตฺวาน ภิกฺขู เนตฺวานหํ ฆรํ ยํ ฆเร ปฏิยตฺตํ เม ภิกฺขุสงฺฆสฺสทาสหํ |๑๘.๑๑๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๘.๑๒๐| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ โสวณฺณํ สุปภสฺสรํ สฏฺฐิโยชนมุพฺเพธํ ตึสโยชนวิตฺถตํ ฯ เอกูนวีสติมํ ภาณวารํ ฯ |๑๘.๑๒๑| อากิณฺณํ ภวนํ มยฺหํ นารีคณสมากุลํ ตตฺถ ภุตฺวา ปิวิตฺวา จ วสามิ ติทเส อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กโรโต ปธิกํ ฯ ยุ. กโรนฺตํ โอปธิกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘.
|๑๘.๑๒๒| สตานํ ตึสกฺขตฺตุํ ๑- จ เทวรชฺชมการยึ สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ ฯ |๑๘.๑๒๓| สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๑๘.๑๒๔| ภวาภเว สํสรนฺโต ลภามิ อมิตํ ธนํ โภเค เม อูนตา นตฺถิ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๒๕| หตฺถิยานํ อสฺสยานํ สิวิกํ สนฺทมานิกํ ลภามิ สพฺพเมเวตํ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๒๖| นววตฺถํ นวผลํ นวคฺครสโภชนํ ลภามิ สพฺพเมเวตํ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๒๗| โกเสยฺยํ กมฺพลิยานิ โขมกปฺปาสิกานิ จ ลภามิ สพฺพเมเวตํ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๒๘| ทาสีคณํ ทาสคณํ นาริโย สมลงฺกตา ลภามิ สพฺพเมเวตํ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๒๙| น มํ สีตํ ว อุณฺหํ วา ปริฬาโห น วิชฺชติ อโถ เจตสิกํ ทุกฺขํ หทเย เม น วิชฺชติ ฯ |๑๘.๑๓๐| อิมํ ขาท อิมํ ภุญฺช อิมมฺหิ สยเน สย ลภามิ สพฺพเมเวตํ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๓๑| อยํ ปจฺฉิมโก ทานิ จริโม วตฺตเต ภโว อชฺชาปิ เทยฺยธมฺโม ๒- เม มมํ ๓- โตเสติ สพฺพทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตีณิกฺขตฺตุญฺจ ฯ ๒ ยุ. เทยฺยธมฺเม ฯ ๓ ม. ยุ. ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙.
|๑๘.๑๓๒| นวสสฺสํ ททิตฺวาน สงฺเฆ คณวรุตฺตเม อฏฺฐานิสํเส อนุโภมิ กมฺมานุจฺฉวิเก มม ฯ |๑๘.๑๓๓| วณฺณวา ยสวา โหมิ มหาโภโค อนีติโก มหาภกฺโข ๑- สทา โหมิ อเภชฺชปริโส สทา ฯ |๑๘.๑๓๔| สพฺเพ มํ อปจายนฺติ เยเกจิ ปฐวิสฺสิตา เทยฺยธมฺโม จ โยโกจิ ปุเร ปุเร ลภามิหํ ฯ |๑๘.๑๓๕| ภิกฺขุสงฺฆสฺส วา มชฺเฌ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สมฺมุขา สพฺเพปิ สมติกฺกมฺม เทนฺติ มเมว ทายกา ฯ |๑๘.๑๓๖| ปฐมํ นวสสฺสญฺหิ ทตฺวา สงฺเฆ คณุตฺตเม อิมานิสํเส อนุโภมิ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๓๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ นวสสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๘.๑๓๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๘.๑๓๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๘.๑๔๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุจินฺติโต เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุจินฺติตตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มหาปกฺโข ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐.
นวมํ โสณฺณกึกณิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๒๙) [๑๙] |๑๙.๑๔๑| สทฺธาย อภินิกฺขมฺม ปพฺพชึ อนคาริยํ วากจีรธโร อาสึ ตโปกมฺมมปสฺสิโต ฯ |๑๙.๑๔๒| อตฺถทสฺสี ตุ ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ อุปฺปชฺชิ ตมฺหิ สมเย ตารยนฺโต มหาชนํ ฯ |๑๙.๑๔๓| พลญฺจ วต เม ขีณํ พฺยาธินา ปรเมนหํ ๒- พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน ปุฬิเน ถูปมุตฺตมํ ฯ |๑๙.๑๔๔| กริตฺวา หฏฺฐจิตฺโตหํ สหเสน ๓- สโมกิรึ โสณฺณกึกณิปุปฺผานิ อุทคฺคมนโส อหํ ฯ |๑๙.๑๔๕| สมฺมุขา วิย สมฺพุทฺธํ ถูปํ ปริจรึ อหํ เตน เจโตปสาเทน อตฺถทสฺสิสฺส ตาทิโน ฯ |๑๙.๑๔๖| เทวโลกํ คโต สนฺโต ลภามิ วิปุลํ สุขํ สุวณฺณวณฺโณ ตตฺถาสิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๙.๑๔๗| อสีติโกฏิโย มยฺหํ นาริโย สมลงฺกตา สทา มยฺหํ อุปฏฺฐนฺติ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๙.๑๔๘| สฏฺฐี ตุริยสหสฺสานิ เภริโย ปณวาปิจ สงฺขา จ เทณฺฑิมา ตตฺถ วคฺคู วชฺชนฺติ ทุนฺทุภิ ฯ |๑๙.๑๔๙| จุลฺลาสีติสหสฺสานิ หตฺถิโย สมลงฺกตา ติธปฺปภินฺนา มาตงฺคา กุญฺชรา สฏฺฐิหายนา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โสวณฺณ... ฯ ๒ ม. ปรเมน ตํ ฯ ๓ ม. สหตฺเถน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑.
|๑๙.๑๕๐| เหมชาลาภิสญฺฉนฺนา อุปฏฺฐานํ กโรนฺติ เม พลกาเย ภเว ๑- เจว อูนตา เม น วิชฺชติ ฯ |๑๙.๑๕๑| โสณฺณกึกณิปุปฺผานํ วิปากํ อนุโภมิหํ อฏฺฐปญฺญาสกฺขตฺตุํ จ เทวรชฺชมการยึ ฯ |๑๙.๑๕๒| เอกสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปฐพฺยา รชฺชํ เอกสตํ มหิยา การยึ อหํ ฯ |๑๙.๑๕๓| โส ทานิ ปตฺโต อมตํ คมฺภีรํ ๒- ทุทฺทสํ ปทํ สํโยชนา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๙.๑๕๔| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๙.๑๕๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๙.๑๕๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๙.๑๕๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โสณฺณกึกณิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โสณฺณกึกณิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คเช ฯ ๒ ม. ยุ. อสงฺขตํ สุทุทฺทสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒.
ทสมํ โสวณฺณโกนฺตริกตฺเถราปทานํ ๑- (๔๓๐) [๒๐] |๒๐.๑๕๘| มโนภาวนิยํ พุทฺธํ อตฺตทนฺตํ สมาหิตํ อิริยมานํ พฺรหฺมปเถ จิตฺตวูปสเม รตํ ฯ |๒๐.๑๕๙| นิติณฺณโอฆ สมฺพุทฺธํ ฌายึ ฌานรตํ มุนึ อุปวิฏฺฐํ ๒- สมาปตฺตึ อินฺทฺริยสํวรปฺปหํ ๓- ฯ |๒๐.๑๖๐| อลาวุโนทกํ คยฺห พุทฺธเสฏฺฐํ อุปาคมึ พุทฺธปาเท โธวิตฺวาน อลาวุกมทาสหํ ฯ |๒๐.๑๖๑| อาณาเปสิ จ สมฺพุทฺโธ ปทุมุตฺตรนามโก อิมิโมทกมาหตฺวา ปาทมูเล ฐเปหิ เม ฯ |๒๐.๑๖๒| สาธูติหํ ปฏิสฺสุตฺวา สตฺถุ คารวตายว ๔- อุทกํ ลาวุนาหตฺวา พุทฺธเสฏฺฐํ อุปานยึ ๕- ฯ |๒๐.๑๖๓| อนุโมทิ มหาวีโร จิตฺตํ นิพฺพาปยํ มม อิมินา ลาวุทาเนน สงฺกปฺโป เต สมิชฺฌตุ ฯ |๒๐.๑๖๔| ปณฺณรเส อิโต กปฺเป เทวโลเก รมึ อหํ เตตฺตึสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๒๐.๑๖๕| ทิวา วา ยทิวา รตฺตึ จงฺกมนฺตสฺส ติฏฺฐโต โสวณฺณํ โกนฺตรํ คยฺห ติฏฺฐนฺติ ๖- ปุรโต มม ฯ |๒๐.๑๖๖| พุทฺธสฺส ทตฺวาน ลาวุํ ลภามิ โสณฺณโกนฺตรํ อปฺปกํปิ กรํ การํ วิปุลํ โหติ ตาทิสุ ๗- @เชิงอรรถ: ๑ ม. โสณฺณโกนฺตริกตฺ... ฯ ยุ. สุวณฺณกตฺตริกตฺ... ฯ ๒ ม. อุปติตฺถํ @สมาปนฺนํ ฯ ๓ ม. ยุ. อินฺทิวรทลปฺปภํ ฯ ๔ ม. ยุ. ... จ ฯ ๕ ม. อุปาคมึ ฯ @๖ ม. ติฏฺฐเต ฯ ยุ. ติฏฺฐติ ฯ ๗ ยุ. ตาทิสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓.
|๒๐.๑๖๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ลาวุมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อลาวุสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๒๐.๑๖๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๐.๑๖๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๐.๑๗๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โสวณฺณโกนฺตริโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โสวณฺณโกนฺตริกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ สกึสมฺมชฺชโก เถโร เอกทุสฺสาสนปฺปทา กทมฺพ โกรณฺฑกทา ฆฏสวนิโกปิจ สุจินฺติโต กึกณิโก โสณฺณโกนฺตริโกปิจ เอกคาถาสตญฺเจตฺถ เอกสตฺตติเมว จ ฯ สกึสมฺมชฺชกวคฺโค เตจตฺตาฬีโส ฯ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔.
จตุจตฺตาฬีโส เอกวิหาริวคฺโค ปฐมํ เอกวิหาริยตฺเถราปทานํ (๔๓๑) [๒๑] |๒๑.๑| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม โคตฺเตน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๒๑.๒| นิปฺปปญฺโจ นิราลมฺโพ อากาสสมมานโส สุญฺญตพหุโล ตาทิ อนิมิตฺตรโต วสิ ฯ |๒๑.๓| อาสํกจิตฺโต ๑- นิลฺเลโป อสํสฏฺโฐ กุเล คเณ มหากรุณิโก ธีโร วินโยปายโกวิโท ฯ |๒๑.๔| อุยฺยุตฺโต ปรกิจฺเจสุ วินยนฺโต สเทวเก นิพฺพานคมนํ มคฺคํ คติปงฺกวิโสสนํ ฯ |๒๑.๕| อมตํ ปรมสฺสาทํ ชรามรณนิวารณํ มหาปริสมชฺเฌ โส นิสินฺโน โลกตารโณ ฯ |๒๑.๖| กรวิกรุโท นาโถ พฺรหฺมโฆโส ตถาคโต อุทฺธรนฺโต มหาทุกฺขา ๒- วิปฺปนฏฺเฐ อนายเก ฯ |๒๑.๗| เทเสนฺโต วิรชํ ธมฺมํ ทิฏฺโฐ เม โลกนายโก ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๒๑.๘| ปพฺพชิตฺวา ตทาวาหํ จินฺเตนฺโต ชินสาสนํ เอกโกว วเน รมฺเม วสึ สํสคฺคปีฬิโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อสงฺคจิตฺโต นิเกฺลโส ฯ ๒ ม. ยุ. มหาทุคฺคา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕.
|๒๑.๙| สกฺกายวูปกสฺโส ๑- เม เหตุภูโต มมาคมิ มนโส วูปกาสสฺส ๒- สํสคฺคภยทสฺสิโน ฯ |๒๑.๑๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๑.๑๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๑.๑๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกวิหาริโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกวิหาริยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เอกสงฺขิยตฺเถราปทานํ (๔๓๒) [๒๒] |๒๒.๑๓| วิปสฺสิโน ภควโต มหาโพธิมโห อหุ มหาชนา สมาคมฺม ปูเชนฺติ โพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๒.๑๔| มหาโสกรหิโต ๓- ปญฺโญ พุทฺธเสฏฺโฐ ภวิสฺสติ ยสฺสายํ อีทิโส โพธิ ปูชนีโยว สตฺถุโน ฯ |๒๒.๑๕| ตโต สงฺขํ คเหตฺวาน โพธิรุกฺขํ อุปฏฺฐหึ ธมนฺโต สพฺพทิวสํ อวนฺทึ โพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๒.๑๖| อาสนฺนเก กตํ กมฺมํ เทวโลกํ อปาปยิ กเลวรํ เม ปติตํ เทวโลเก รมามหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สกฺกายวูปกาโส เม ฯ ยุ. สวกาย วูปกฏฺโฐ เม ฯ ๒ ยุ. วูปกฏฺฐสฺส ฯ @๓ ม. ยุ. น หิ ตํ โอรกํ มญฺเญ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖.
|๒๒.๑๗| สฏฺฐี ตุริยสหสฺสานิ ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา สทา มยฺหํ อุปฏฺฐนฺติ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๒๒.๑๘| เอกสตฺตติเม กปฺเป ราชา อาสิ สุทสฺสโน จาตุรนฺโต วิชิตาวี ชมฺพูทีปสฺส ๑- อิสฺสโร ฯ |๒๒.๑๙| ตโต อฏฺฐสตา ๒- ตุริยา ปริวาเรนฺติ มํ สทา อนุโภมิ สกํ กมฺมํ อุปฏฺฐานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๒๒.๒๐| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ มาตุกุจฺฉิคตสฺสาปิ วชฺชเร เภริโย สทา ฯ |๒๒.๒๑| อุปฏฺฐิตฺวาน สมฺพุทฺธํ อนุโภตฺวาน สมฺปทา สิวํ อมลํ ๓- อมรํ ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๒๒.๒๒| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๒๒.๒๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๒.๒๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๒.๒๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกสงฺขิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกสงฺขิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ชมฺพูมณฺฑสฺส ฯ ยุ. ชมฺพูสณฺฑสฺส ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ยุ. องฺคสตา ฯ @๓ ม. ยุ. สุเขมํ อมตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗.
ตติยํ ปาฏิหิรสญฺญกตฺเถราปทานํ (๔๓๓) [๒๓] |๒๓.๒๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห วสีสตสหสฺเสหิ นครํ ปาวิสี ตทา ฯ |๒๓.๒๗| นครํ ปวิสนฺตสฺส อุปสนฺตสฺส ตาทิโน รถิยา ๑- ปจฺจุคฺคมนาทีสุ นิคฺโฆโส อาสิ ตาวเท ฯ |๒๓.๒๘| พุทฺธสฺส อานุภาเวน อวชฺชิตอฆฏฺฏิตา ๒- สยํ วีณา ปวชฺชนฺติ พุทฺธสฺส ปวิสโต ปุรํ ฯ |๒๓.๒๙| พุทฺธเสฏฺฐํ นมสฺสามิ ปทุมุตฺตรํ มหามุนึ ปาฏิหิรญฺจ ปสฺสิตฺวา ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๒๓.๓๐| อโห พุทฺโธ อโห ธมฺโม อโห โน สตฺถุสมฺปทา อเจตนาปิ ตุริยา สยเมว ปวชฺชเร ฯ |๒๓.๓๑| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ สญฺญมลภึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธสญฺญายิทํ ผลํ ฯ |๒๓.๓๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๓.๓๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๓.๓๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. รตนานิ ปชฺโชตึสุ ฯ ยุ. รตนานิ ปนาทึสุ ฯ ๒ ม. เภริวชฺชุมฆฏฺฏิตา ฯ @ยุ. เภริวชฺชนฆฏฺฏิตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปาฏิหิรสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปาฏิหิรสญฺญกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ ญาณตฺถวิกตฺเถราปทานํ (๔๓๔) [๒๔] |๒๔.๓๕| กณิการํว ชลิตํ ทีปรุกฺขํว โชติตํ กญฺจนํว วิโรจนฺตํ อทฺทสํ ทิปทุตฺตมํ ฯ |๒๔.๓๖| กมณฺฑลุํ ฐเปตฺวาน วากจีรญฺจ กุณฺฑิกํ เอกํสํ อชินํ กตฺวา พุทฺธเสฏฺฐํ ถวึ อหํ ฯ |๒๔.๓๗| ตมนฺธการํ วิธมํ โมหชาลสมากุลํ ญาณาโลกํ ทสฺสยิตฺวา ติณฺโณ ๑- อสิ ตุวํ มุนิ ฯ |๒๔.๓๘| สมุทฺธรสิมํ โลกํ สพฺพาวนฺตํ อนุตฺตรํ ญาเณน เต อุปมา นตฺถิ ยาวตา ชคโต ๒- คติ ฯ |๒๔.๓๙| เตน ญาเณน สพฺพญฺญู สพฺพญฺญูติ ปวุจฺจติ วนฺทามิ ตํ มหาวีรํ สพฺพญฺญุตํ อนาสวํ ฯ |๒๔.๔๐| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป พุทฺธเสฏฺฐํ ถวึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ญาณตฺถุมนายิทํ ผลํ ฯ |๒๔.๔๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๔.๔๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นิตฺติณฺโณสิ มหามุนิ ฯ ๒ ยุ. จ คโต คติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙.
|๒๔.๔๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ญาณตฺถวิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ญาณตฺถวิกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ อุจฺฉุขณฺฑิกตฺเถราปทานํ (๔๓๕) [๒๕] |๒๕.๔๔| นคเร พนฺธุมติยา ทฺวารปาโล อโหสหํ อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สพฺพธมฺมาน ปารคุํ ฯ |๒๕.๔๕| อุจฺฉุกฺขณฺฑิกมาทาย พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน วิปสฺสิสฺส มเหสิโน ฯ |๒๕.๔๖| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ อุจฺฉุมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุจฺฉุขณฺฑสฺสิทํ ผลํ ฯ |๒๕.๔๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๕.๔๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๕.๔๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุจฺฉุขณฺฑิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุจฺฉุขณฺฑิกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐.
ฉฏฺฐํ กลมฺพทายกตฺเถราปทานํ (๔๓๖) [๒๖] |๒๖.๕๐| โรมโส นาม สมฺพุทฺโธ วสติ ปพฺพตนฺตเร กลมฺพํ ตสฺส ปาทาสึ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๒๖.๕๑| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กลมฺพสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๒๖.๕๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๖.๕๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๖.๕๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กลมฺพทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กลมฺพทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ อมฺพาฏกทายกตฺเถราปทานํ (๔๓๗) [๒๗] |๒๗.๕๕| ปวเน พุทฺธํ ทิสฺวาน สยมฺภุํ อปราชิตํ อมฺพาฏกํ คเหตฺวาน สยมฺภุสฺส อทาสหํ ฯ |๒๗.๕๖| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑.
|๒๗.๕๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๗.๕๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๗.๕๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อมฺพาฏกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อมฺพาฏกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ หรีตกิทายกตฺเถราปทานํ (๔๓๘) [๒๘] |๒๘.๖๐| หรีตกึ อามลกํ อมฺพชมฺพุวิเภทกํ โกลํ ภลฺลาตกํ เพลฺลํ สยเมวาหรามหํ ฯ |๒๘.๖๑| ทิสฺวาน ปพฺภารคตํ ฌายึ ฌานรตํ มุนึ อาพาเธน อาปีฬิตํ อทฺธนิยํ ๑- มหามุนึ ฯ |๒๘.๖๒| หรีตกึ คเหตฺวาน สยมฺภุสฺส อทาสหํ กตมตฺตมฺหิ เภสชฺชํ พฺยาธิ ปสฺสมฺภิ ตาวเท ฯ |๒๘.๖๓| ปหีนทรโถ พุทฺโธ อนุโมทนิยํ ๒- อกา เภสชฺชทาเนนิมินา พฺยาธิวูปสเมน จ ฯ |๒๘.๖๔| เทวภูโต มนุสฺโส วา ชาโต วา อญฺญชาติยา สพฺพตฺถ สุขิโต โหหิ ๓- มา จ เต พฺยาธิมาคมา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อทุติยํ ฯ ๒ ม. อนุโมทมกาสิ เม ฯ ๓ ม. โหตุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒.
|๒๘.๖๕| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ สยมฺภู อปราชิโต นภํ อพฺภุคฺคมิ ธีโร หํสราชาว อมฺพเร ฯ |๒๘.๖๖| ยโต หรีตกิมทํ ๑- สยมฺภุสฺส มเหสิโน อิมํ ชาตึ อุปาทาย พฺยาธิ เม นูปปชฺชถ ฯ |๒๘.๖๗| อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา ๒- กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๘.๖๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป เภสชฺชมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เภสชฺชสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๒๘.๖๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๘.๗๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๘.๗๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา หรีตกิทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ หรีตกิทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ อมฺพปิณฺฑิยตฺเถราปทานํ (๔๓๙) [๒๙] |๒๙.๗๒| หตฺถีราชา ตทา อาสึ อีสาทนฺโต อุรุฬฺหโว วิจรนฺโต พฺรหารญฺเญ อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หรีตกํ ทินฺนํ ฯ ๒ ม. ยุ. สจฺฉิกตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓.
|๒๙.๗๓| อมฺพปิณฺฑึ ๑- คเหตฺวาน อทาสึ สตฺถุโน อหํ ปฏิคฺคณฺหิ มหาวีโร สิทฺธตฺโถ โลกนายโก ฯ |๒๙.๗๔| มม นิชฺฌายมานสฺส ปริภุญฺชิ ตทา ชิโน ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตุสิตํ อุปปชฺชหํ ฯ |๒๙.๗๕| ตโต อหํ จวิตฺวาน จกฺกวตฺติ อโหสหํ เอเตเนว อุปาเยน อนุโภตฺวาน สมฺปทา ฯ |๒๙.๗๖| ปธานํ ปหิตตฺโตหํ อุปสนฺโต นิรูปธิ สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๙.๗๗| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๒๙.๗๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๒๙.๗๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๒๙.๘๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อมฺพปิณฺฑิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อมฺพปิณฺฑิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อมฺพปิณฺฑํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔.
ทสมํ ชมฺพูผลิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๔๐) [๓๐] |๓๐.๘๑| ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน ปิณฺฑาย วิจรนฺตสฺส ธารโต อุตฺตมํ ยสํ ฯ |๓๐.๘๒| อคฺคผลํ คเหตฺวาน วิปฺปสนฺเนน เจตสา ทกฺขิเณยฺยสฺส ธีรสฺส อทาสึ สตฺถุโน อหํ ฯ |๓๐.๘๓| เตน กมฺเมน ทิปทินฺท โลกเชฏฺฐ นราสภ ปตฺโตมฺหิ อจลํ ฐานํ หิตฺวา ชยปราชยํ ฯ |๓๐.๘๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อคฺคทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๐.๘๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๐.๘๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๐.๘๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ชมฺพูผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ชมฺพูผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อมฺพผลิยตฺเถร... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕.
อุทฺทานํ เถโร เอกวิหารี จ สงฺขิโก ปาฏิหีรโก ถวิโก อุจฺฉุขณฺฑี จ กลมฺพมฺพาฏกปฺปทา ฯ หรีตกมฺพปิณฺฑี จ ชมฺพูโท ทสโม ยติ ฉฬาสีติ จ คาถาโย คณิตาโย วิภาวิหิ ฯ เอกวิหาริวคฺโค จตุจตฺตาฬีโส ฯ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖.
ปญฺจจตฺตาฬีโส วิเภทกิวคฺโค ปฐมํ วิเภทกพีชิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๔๑) [๓๑] |๓๑.๑| กกุสนฺโธ มหาวีโร สพฺพธมฺมาน ปารคู คณมฺหา วูปกฏฺโฐ โส อคมาสิ วนนฺตรํ ฯ |๓๑.๒| วีชวีชํ ๒- คเหตฺวาน ลตาย อาจรึ ๓- อหํ ภควา ตมฺหิ สมเย ฌายเต ปพฺพตนฺตเร ฯ |๓๑.๓| ทิสฺวานาหํ เทวเทวํ วิปฺปสนฺเนน เจตสา ทกฺขิเณยฺยสฺส ธีรสฺส วีชวีชมทาสหํ ฯ |๓๑.๔| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ ยํ วีชมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ วีชวีชสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๑.๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๑.๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๑.๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วิเภทกพีชิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วิเภทกพีชิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิภีตกมิญฺชิยตฺเถร... ฯ ๒ ม. สพฺพตฺถ วีชมิญฺชํ ฯ ๓ ม. ยุ. อาวุณึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗.
ทุติยํ โกลทายกตฺเถราปทานํ (๔๔๒) [๓๒] |๓๒.๘| อชิเนน นิวตฺโถหํ วากจีรธโร ตทา ภาริยา ๑- ปูรยิตฺวาน โกลํ หาสิ ๒- มมสฺสมํ ฯ |๓๒.๙| ตมฺหิ กาเล สิขี พุทฺโธ เอโก อทุติโย อหุ มมสฺสมํ อุปาคญฺฉิ โชเตนฺโต ๓- สพฺพกาลิกํ ฯ |๓๒.๑๐| สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา วนฺทิตฺวาน จ สุพฺพตํ อุโภหตฺเถหิ ปคฺคยฺห โกลํ พุทฺธสฺสทาสหํ ฯ |๓๒.๑๑| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ โกลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๒.๑๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๒.๑๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๒.๑๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โกลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โกลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ขาริยา ฯ ยุ. ขาริภารํ หริตฺวาน ฯ ๒ ม. หาสึ ฯ ยุ. โกลมาหริมสฺสมํ ฯ @๓ ม. ชานนฺโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘.
ตติยํ เวลุวผลิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๔๓) [๓๓] |๓๓.๑๕| จนฺทภาคานทีตีเร อสฺสโม สุกโต มม เวลุวรุกฺเขหิ อากิณฺโณ นานาทุมนิเสวิโต ฯ |๓๓.๑๖| สุคนฺธํ เวลุวํ ทิสฺวา พุทฺธเสฏฺฐํ อนุสฺสรึ ขาริภารํ ปูรยิตฺวา ตุฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส ฯ |๓๓.๑๗| กกุสนฺธํ อุปาคมฺม พิลฺลปกฺกมทาสหํ ปุญฺญกฺเขตฺตสฺส ธีรสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ |๓๓.๑๘| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๓.๑๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๓.๒๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๓.๒๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เวลุวผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เวลุวผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พิลฺลิยตฺเถร... ฯ ยุ. พิลฺลผลิยตฺเถร... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙.
จตุตฺถํ ภลฺลาตกทายกตฺเถราปทานํ (๔๔๔) [๓๔] |๓๔.๒๒| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ ทฺวตฺตึสวรลกฺขณํ ปวนคฺเคน คจฺฉนฺตํ สาลราชํว ผุลฺลิตํ ฯ |๓๔.๒๓| ติณสนฺถรํ ปญฺญาเปตฺวา พุทฺธเสฏฺฐํ อยาจหํ อนุกมฺปตุ มํ พุทฺโธ ภิกฺขํ อิจฺฉามิ ทาตเว ฯ |๓๔.๒๔| อนุกมฺปโก การุณิโก อตฺถทสฺสี มหายโส มม สงฺกปฺปมญฺญาย โอรุยฺห ๑- มม อสฺสเม ฯ |๓๔.๒๕| โอโรหิตฺวาน สมฺพุทฺโธ นิสีทิ ปณฺณสนฺถเร ภลฺลาตกํ คเหตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ฯ |๓๔.๒๖| มม นิชฺฌายมานสฺส ปริภุญฺชิ ตทา ชิโน ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา อภิวนฺทึ ตทา ชินํ ฯ |๓๔.๒๗| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๔.๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๔.๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๔.๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โอรูหิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๐.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภลฺลาตกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ภลฺลาตกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ อุมฺมาปุปฺผิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๔๕) [๓๕] |๓๕.๓๑| นิโคฺรเธ หริโตภาเส สํวิรูฬฺหมฺหิ ปาทเป อุมฺมามาลญฺหิ ๒- ปคฺคยฺห โพธิยา อภิโรปยึ ฯ |๓๕.๓๒| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ ยํ โพธิมภิปูชยึ ๓- ทุคฺคตึ นาภิชานามิ โพธิปูชายิทํ ผลํ ฯ |๓๕.๓๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๕.๓๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๕.๓๕| ปฏิปสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุมฺมาปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุมฺมาปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ อมฺพาฏกิยตฺเถราปทานํ (๔๔๖) [๓๖] |๓๖.๓๖| สุปุปฺผิตํ สาลวนํ โอคฺคยฺห เวสฺสภู มุนิ นิสีทิ คิริทุคฺเคสุ อภิชาโตว เกสรี ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุตฺตริปุปฺผิยตฺเถร... ฯ ยุ. อุตุฬฺหิปุปฺผิยตฺเถร... ฯ @๒ ม. อุตฺตริมาลํ ฯ ยุ. อุตุฬฺหิมาลํ ฯ ๓ ยุ. ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๑.
|๓๖.๓๗| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน อมฺพาฏกมปูชยึ ปุญฺญกฺเขตฺตํ มหาวีรํ ๑- ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๓๖.๓๘| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๓๖.๓๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๖.๔๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๖.๔๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อมฺพาฏกิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อิมฺพาฏกิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ สีหาสนิกตฺเถราปทานํ (๔๔๗) [๓๗] |๓๗.๔๒| ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต สพฺพภูตหิเตสิโน ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สีหาสนมทาสหํ ฯ |๓๗.๔๓| เทวโลเก มนุสฺเส วา ยตฺถ ยตฺถ วสามหํ ลภามิ วิปุลํ พฺยมฺหํ สีหาสนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๗.๔๔| สุวณฺณรูปิยมยา โลหิตงฺกมยา พหู มณิมยา จ ปลฺลงฺกา นิพฺพตฺตนฺติ มมํ สทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อนุตฺตรํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๒.
|๓๗.๔๕| โพธิยา อาสนํ กตฺวา ชลชุตฺตมนามิโน อุจฺเจ กุเล ปชายามิ อโห ธมฺมสุธมฺมตา ฯ |๓๗.๔๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป สีหาสนมกาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ สีหาสนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๗.๔๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๗.๔๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๗.๔๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีหาสนิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สีหาสนิกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ปาทปีฐิยตฺเถราปทานํ (๔๔๘) [๓๘] |๓๘.๕๐| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ การุณิโก ๑- มหามุนิ ตารยิตฺวา พหู สตฺเต นิพฺพุโต โส มหายโส ฯ |๓๘.๕๑| สีหาสนสฺส สามนฺตา สุเมธสฺส มเหสิโน ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ปาทปีฐมการยึ ฯ |๓๘.๕๒| กตฺวาน กุสลํ กมฺมํ สุขปากํ สุขุทฺรยํ ๒- ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อคฺโค การุณิโก มุนิ ฯ ๒ ยุ. สุขินฺทฺริยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๓.
|๓๘.๕๓| ตตฺถ เม วสมานสฺส ปุญฺญกมฺมสมงฺคิโน ปทานิ อุทฺธรนฺตสฺส โสณฺณปีฐา ภวนฺติ เม ฯ |๓๘.๕๔| ลาภา เตสํ สุลทฺธนฺเต เย ลภนฺติ อุปสฺสุติ ๑- นิพฺพุเต การํ กตฺวาน ลภนฺติ วิปุลํ สุขํ ฯ |๓๘.๕๕| มยาปิ สุกตํ กมฺมํ วาณิชฺเช สุปโยชิตํ ปาทปีฐํ กริตฺวาน โสณฺณปีฐํ ลภามหํ ฯ |๓๘.๕๖| ยํ ยํ ทิสํ ปกฺกมามิ เกนจิ กิจฺจเยนหํ ๒- โสณฺณปีเฐ อกฺกมามิ ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๘.๕๗| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปาทปีฐสฺสิทํ ผลํ ฯ |๓๘.๕๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๘.๕๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปาทปีฐิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปาทปีฐิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุปสฺสุตึ ฯ ๒ ยุ. ปจฺจเยนหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๔.
นวมํ เวทิยการกตฺเถราปทานํ ๑- (๔๔๙) [๓๙] |๓๙.๖๐| ปทุมุตฺตรสฺส พุทฺธสฺส โพธิยา ปาทปุตฺตเม เวทิยํ สุกตํ กตฺวา สกํ จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๓๙.๖๑| อคฺโคฬารานิ ๒- ภณฺฑานิ กตานิ อกตานิ จ อนฺตลิกฺขา ปวสฺสนฺติ เวทิกาย อิทํ ผลํ ฯ |๓๙.๖๒| อุภโต พฺยุฬฺหสงฺคาเม ปกฺขนฺทนฺโต ภยานเก ภยเภรวํ น ปสฺสามิ เวทิกาย อิทํ ผลํ ฯ |๓๙.๖๓| มม สงฺกปฺปมญฺญาย พฺยมฺหํ นิพฺพตฺตเต สุภํ สยนานิ มหคฺฆานิ เวทิกาย อิทํ ผลํ ฯ |๓๙.๖๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ เวทิกมการยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เวทิกาย อิทํ ผลํ ฯ |๓๙.๖๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๓๙.๖๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๓๙.๖๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เวทิยการโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เวทิยการกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เวทิการตฺเถร ... ฯ ๒ ม. อโตฬารานิ ฯ ยุ. อโถฬารานิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๕.
ทสมํ โพธิฆรการกตฺเถราปทานํ ๑- (๔๕๐) [๔๐] |๔๐.๖๘| สิทฺธตฺถสฺส ภควโต ทิปทินฺทสฺส ตาทิโน ปสนฺนจิตฺโต สุมโน โพธิฆรมการยึ ฯ |๔๐.๖๙| ตุสฺสิตํ อุปปนฺโนมฺหิ วสามิ รตเน ฆเร น เม สีตํ ว อุณฺหํ วา วาโต คตฺเต น สมฺผุเส ฯ |๔๐.๗๐| ปญฺจสฏฺฐิมฺหิโต กปฺเป จกฺกวตฺติ อโหสหํ กาสิกํ นาม นครํ วิสุกมฺเมน มาปิตํ ฯ |๔๐.๗๑| ทสโยชนอายามํ อฏฺฐโยชนวิตฺถตํ น ตมฺหิ นคเร อตฺถิ กฏฺฐํ วลฺลี จ มตฺติกา ฯ |๔๐.๗๒| ติริยํ โยชนํ อาสิ อฑฺฒโยชนวิตฺถตํ มงฺคโล นาม ปาสาโท วิสุกมฺเมน มาปิโต ฯ |๔๐.๗๓| จูฬาสีติสหสฺสานิ ถมฺภา โสวณฺณิยา อหุ มณิมยา จ นิยฺยูหา ฉทนํ รูปิยํ อหุ ฯ |๔๐.๗๔| สพฺพโสณฺณมยํ ฆรํ วิสุกมฺเมน มาปิตํ อชฺฌาวุตฺถํ มยา เอตํ ฆรทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๐.๗๕| เต สพฺเพ อนุโภตฺวาน เทวมานุสเก ภเว อชฺช ปตฺโตมฺหิ นิพฺพานํ สนฺติปทํ อนุตฺตรํ ฯ |๔๐.๗๖| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ โพธิฆรมการยึ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โพธิฆรทายตฺเถร ... ฯ ยุ. โพธิฆริยตฺเถร ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๖.
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ฆรทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๐.๗๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๐.๗๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๐.๗๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โพธิฆรการโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โพธิฆรการกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ วิเภทกิ โกลผลิ พิลฺลภลฺลาตกปฺปโท อุมฺมา อมฺพาฏกิ เจว อาสนิ ปาทปีฐโก ฯ เวทิกา โพธิฆริโก คาถาโย คณิตาปิจ เอกูนาสีติกา สพฺพา อสฺมึ วคฺเค ปกิตฺติตา ฯ วิเภทกิวคฺโค ปญฺจจตฺตาฬีโส ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ หน้าที่ ๖๗.
ฉจตฺตาฬีโส ชคติวคฺโค ปฐมํ ชคติทายกตฺเถราปทานํ (๔๕๑) [๔๑] |๔๑.๑| ธมฺมทสฺสิสฺส มุนิโน โพธิยา ปาทปุตฺตเม ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ชคตึ การยึ อหํ ฯ |๔๑.๒| ทริโต ปพฺพตาโต วา รุกฺขโต ปติโต อหํ จุโต ปติฏฺฐํ วินฺทามิ ๑- ชคติยา อิทํ ผลํ ฯ |๔๑.๓| น เม โจรา วิเหสนฺติ ๒- นาติมญฺญนฺติ ขตฺติยา สพฺพามิตฺเตติกฺกมามิ ชคติยา อิทํ ผลํ ฯ |๔๑.๔| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ สพฺพตฺถ ปูชิโต โหมิ ชคติยา อิทํ ผลํ ฯ |๔๑.๕| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ชคตึ การยึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ชคติทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๑.๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๑.๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๑.๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ลภามิ ฯ ๒ ยุ. ปสหนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๘.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ชคติทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ชคติทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ โมรหตฺถิยตฺเถราปทานํ (๔๕๒) [๔๒] |๔๒.๙| โมรหตฺถํ คเหตฺวาน อุเปสิ ๑- โลกนายกํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน โมรหตฺถํ อทาสหํ ฯ |๔๒.๑๐| อิมินา โมรหตฺเถน เจตนาปณิธีหิ จ นิพฺพุตา ๒- เม ตโย อคฺคี ลภามิ วิปุลํ สุขํ ฯ |๔๒.๑๑| อโห พุทฺธา อโห ธมฺมา อโห โน สตฺถุสมฺปทา ทตฺวานหํ โมรหตฺถํ ลภามิ วิปุลํ สุขํ ฯ |๔๒.๑๒| ติธคฺคี นิพฺพุตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๔๒.๑๓| เอกตึเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททินฺตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ โมรหตฺถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๒.๑๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๒.๑๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๒.๑๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุเปสึ ฯ ๒ ม. นิพฺพายึสุ ตโย อคฺคี ฯ ยุ. นิพฺพนฺติเม ตโย อคฺคี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๙.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โมรหตฺถิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โมรหตฺถิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ สีหาสนพีชิยตฺเถราปทานํ (๔๕๓) [๔๓] |๔๓.๑๗| ติสฺสสฺสาหํ ภควโต โพธิรุกฺขํ อวนฺทิหํ ๑- ปคฺคยฺห วีชนึ ตตฺถ สีหาสนมวิชฺชหํ ฯ |๔๓.๑๘| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป สีหาสนมวิชฺชหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ วีชนาย อิทํ ผลํ ฯ |๔๓.๑๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๓.๒๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๓.๒๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีหาสนพีชิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สีหาสนพีชิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ ติณุกฺกธาริยตฺเถราปทานํ (๔๕๔) [๔๔] |๔๔.๒๒| ปุทุมุตฺตรสฺส พุทฺธสฺส โพธิยา ปาทปุตฺตเม ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ตโย อุกฺเก อธารยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อวนฺทิยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๐.
|๔๔.๒๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยาหํ ๑- อุกฺกมธารยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุกฺกทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๔.๒๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๔.๒๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๔.๒๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติณุกฺกธาริโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ติณุกฺกธาริยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ อกฺกมนทายกตฺเถราปทานํ (๔๕๕) [๔๕] |๔๕.๒๗| กกุสนฺธสฺส มุนิโน พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต ทิวาวิหารํ วชโต อกฺกมนมทาสหํ ฯ |๔๕.๒๘| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ ยํ ทานมททินฺตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อกฺกมนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๔๕.๒๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๕.๓๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โสหํ ฯ ยุ. โยหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๑.
|๔๕.๓๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อกฺกมนทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อกฺกมนทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ วนโกรณฺฑิยตฺเถราปทานํ (๔๕๖) [๔๖] |๔๖.๓๒| สิทฺธตฺถสฺส ภควโต โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน วนโกรณฺฑมาทาย พุทฺธสฺส อภิโรปยึ ฯ |๔๖.๓๓| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๔๖.๓๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๖.๓๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๖.๓๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วนโกรณฺฑิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วนโกรณฺฑิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ วีสติมํ ภาณวารํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๒.
สตฺตมํ เอกฉตฺติยตฺเถราปทานํ (๔๕๗) [๔๗] |๔๗.๓๗| องฺคารชาตา ปฐวี กุกฺกุฬานุคตา มหิ ปทุมุตฺตโร ภควา อพฺโภกาสมฺหิ จงฺกมิ ฯ |๔๗.๓๘| ปณฺฑรํ ฉตฺตมาทาย อทฺธานํ ปติปชฺชหํ ตตฺถ ทิสฺวาน สมฺพุทฺธํ จิตฺตํ ๑- เม อุปปชฺชถ ฯ |๔๗.๓๙| มรีจิโมผุนา ๒- ภูมิ องฺคาราว มหี อยํ อุปฏฺฐนฺติ ๓- มหาวาตา สรีรกายุเขปนา ๔- ฯ |๔๗.๔๐| สีตํ อุณฺหํ วิหนติ ๕- วาตาตปนิวารณํ ปฏิคฺคณฺห อิมํ ฉตฺตํ ผสฺสยิสฺสามิ นิพฺพุตึ ฯ |๔๗.๔๑| อนุกมฺปโก การุณิโก ปทุมุตฺตโร มหายโส มม สงฺกปฺปมญฺญาย ปฏิคฺคณฺหิ ตทา ชิโน ฯ |๔๗.๔๒| ตึสกปฺปานิ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุํ จ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๔๗.๔๓| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ อนุโภมิ สกํ กมฺมํ ปุพฺเพ สุกตมตฺตโน ฯ |๔๗.๔๔| อยํ เม ปจฺฉิมา ชาติ จริโม วตฺตเต ภโว อชฺชาปิ เสตฉตฺตํ เม สพฺพกาลํ ธรียติ ฯ |๔๗.๔๕| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ฉตฺตมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ฉตฺตทานสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิตฺติ ฯ ๒ ม. มรีจิโยตฺถฏา ฯ ยุ. มรีจิโวผุฏา ฯ ๓ ม. อุปหนฺติ ฯ @ยุ. อุปวายนฺติ ฯ ๔ ม. สรีรสฺสาสุเขปนา ฯ ยุ. สรีรสฺสานุเขปนา ฯ ๕ ม. วิหนนฺตํ ฯ @ยุ. วิหรนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๓.
|๔๗.๔๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๗.๔๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๗.๔๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกฉตฺติโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกฉตฺติยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ชาติปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๕๘) [๔๘] |๔๘.๔๙| ปรินิพฺพุเต ภควติ ปทุมุตฺตเร มหายเส ปุปฺผจงฺโกฏเก ๑- คเหตฺวา สรีรํ อภิโรปยึ ฯ |๔๘.๕๐| ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา นิมฺมานํ อคมาสหํ เทวโลกํ คโต สนฺโต ปุญฺญกมฺมํ จรามหํ ฯ |๔๘.๕๑| อมฺพรา ปุปฺผวสฺโส เม สพฺพกาลํ ปวสฺสติ สมฺภวามิ ๒- มนุสฺเส เว ราชา โหมิ มหายโส ฯ |๔๘.๕๒| ตหึ กุสุมวสฺโส เม อภิวสฺสติ สพฺพทา กาเยสุ ๓- ปุปฺผปูชาย วาหสา สพฺพทสฺสิโน ฯ |๔๘.๕๓| อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว อชฺชาปิ ปุปฺผวสฺโส เม อภิวสฺสติ สพฺพทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปุปฺผวฏํ สเก กตฺวา ฯ ๒ ม. ยุ. สํสรามิ มนุสฺเส เจ ฯ ๓ ม. ตสฺเสว ฯ @ยุ. ตาเยว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๔.
|๔๘.๕๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผํ อภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เทหปูชายิทํ ผลํ ฯ |๔๘.๕๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๘.๕๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๔๘.๕๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ชาติปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ชาติปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ สตฺติปณฺณิยตฺเถราปทานํ ๑- (๔๕๙) [๔๙] |๔๙.๕๘| นีหรนฺเต สรีรมฺหิ วิชฺชมานาสุ ๒- เภริสุ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สตฺติปุปฺผํ อปูชยึ ฯ |๔๙.๕๙| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผํ อภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เทหปูชายิทํ ผลํ ฯ |๔๙.๖๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๔๙.๖๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปฏฺฏิปุปฺผิยตฺเถราปทานํ ฯ ๒ ม. ยุ. วชฺชมานาสุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๕.
|๔๙.๖๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สตฺติปณฺณิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สตฺติปณฺณิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ คนฺธปูชกตฺเถราปทานํ (๔๖๐) [๕๐] |๕๐.๖๓| จิตเกสุ กุรุมาเนสุ นานาคนฺเธ สมาหเฏ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน คนฺธมุฏฺฐึ อปูชยึ ฯ |๕๐.๖๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป จิตกํ ยํ อปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ จิตปูชายิทํ ผลํ ฯ |๕๐.๖๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๐.๖๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๐.๖๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา คนฺธปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ คนฺธปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๖.
อุทฺทานํ ชคตี โมรหตฺโถ จ อาสนิ อุกฺกธารโก อกฺกมิ วนโกรณฺฑิ ฉตฺตโท ชาติปูชโก ฯ สตฺติปณฺณิโย เถโร จ ทสโม คนฺธปูชโก สตฺตสฏฺฐี จ คาถาโย คณิตาโย วิภาวิหิ ฯ ชคติทายกวคฺโค ฉจตฺตาฬีโส ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๗.
สตฺตจตฺตาฬีโส สาลปุปฺผิวคฺโค ปฐมํ สาลกุสุมิยตฺเถราปทานํ (๔๖๑) [๕๑] |๕๑.๑| ปรินิพฺพุเต ภควติ ชลชุตฺตมนามเก อาโรปิตมฺหิ จิตเก สาลปุปฺผํ อปูชยึ ฯ |๕๑.๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ จิตปูชายิทํ ผลํ ฯ |๕๑.๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๑.๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๑.๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาลกุสุมิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สาลกุสุมิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ จิตกปูชกตฺเถราปทานํ (๔๖๒) [๕๒] |๕๒.๖| ฌายมานสฺส ภควโต สิขิโน โลกพนฺธุโน อฏฺฐ จมฺปกปุปฺผานิ จิตกํ อภิโรปยึ ฯ |๕๒.๗| เอกตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผํ อภิโรปยึ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๘.
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ๑- ผลํ ฯ |๕๒.๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๒.๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๒.๑๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จิตกปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จิตกปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ จิตกนิพฺพาปกตฺเถราปทานํ (๔๖๓) [๕๓] |๕๓.๑๑| ฑยฺหมาเน สรีรมฺหิ เวสฺสภุสฺส มเหสิโน คนฺโธทกํ คเหตฺวาน จิตํ นิพฺพาปยึ อหํ ฯ |๕๓.๑๒| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป จิตํ นิพฺพาปยึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ คนฺโธทกสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๓.๑๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๓.๑๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จิตปูชายิทํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๙.
|๕๓.๑๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จิตกนิพฺพาปโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จิตกนิพฺพาปกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ เสตุทายกตฺเถราปทานํ (๔๖๔) [๕๔] |๕๔.๑๖| วิปสฺสิโน ภควโต จงฺกมนฺตสฺส สมฺมุขา ปสนฺนจิตฺโต สุมโน เสตุํ การาปยึ อหํ ฯ |๕๔.๑๗| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ เสตุํ การยึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เสตุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๔.๑๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๔.๑๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๔.๒๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เสตุทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เสตุทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๐.
ปญฺจมํ สุมนตาลวณฺฏิยตฺเถราปทานํ (๔๖๕) [๕๕] |๕๕.๒๑| สิทฺธตฺถสฺส ภควโต ตาลวณฺฏํ อทาสหํ สุมเนหิ ปฏิจฺฉนฺนํ ธารยามิ มหายสํ ฯ |๕๕.๒๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ตาลวณฺฏํ อทาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ตาลวณฺฏสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๕.๒๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๕.๒๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๕.๒๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุมนตาลวณฺฏิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุมนตาลวณฺฏิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ อวฏผลิยตฺเถราปทานํ (๔๖๖) [๕๖] |๕๖.๒๖| สตรํสี นาม ภควา สยมฺภู อปราชิโต วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ โคจรายาภินิกฺขมิ ฯ |๕๖.๒๗| ผลหตฺโถ อหํ ทิสฺวา อุปคญฺฉึ นราสภํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน อทาสึ อวฏํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๑.
|๕๖.๒๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๖.๒๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๖.๓๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๖.๓๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อวฏผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อวฏผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ ลพุชผลทายกตฺเถราปทานํ (๔๖๗) [๕๗] |๕๗.๓๒| นคเร พนฺธุมติยา อารามิโก อหํ ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ คจฺฉนฺตํ อนิลญฺชเส ฯ |๕๗.๓๓| ลพุชผลมาทาย พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ อากาเสว ฐิโต สนฺโต ปฏิคฺคณฺหิ มหายโส ฯ |๕๗.๓๔| วิตฺติสญฺชนโน ๑- มยฺหํ ทิฏฺฐธมฺเม สุขาวโห ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ |๕๗.๓๕| อธิคฺคญฺฉึ ตทา ปีตึ วิปุลํ สุขมุตฺตมํ อุปฺปชฺชเต เม รตนํ นิพฺพตฺตสฺส ตหึ ตหึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิตฺตํ สญฺชนโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๒.
|๕๗.๓๖| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๗.๓๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๗.๓๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๗.๓๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ลพุชผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ลพุชผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ มิลกฺขุผลทายกตฺเถราปทาน ๑- (๔๖๘) [๕๘] |๕๘.๔๐| วนนฺตเร ๒- พุทฺธํ ทิสฺวา อตฺถทสฺสึ มหายสํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน มิลกฺขุสฺส ผลํ อทํ ฯ |๕๘.๔๑| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๕๘.๔๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๘.๔๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปิลกฺขผล... ฯ ยุ. ปิลกฺขุผล... ฯ ๒ ยุ. วนนฺเต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๓.
|๕๘.๔๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มิลกฺขุผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มิลกฺขุผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ สยมฺปฏิภาณิยตฺเถราปทานํ (๔๖๙) [๕๙] |๕๙.๔๕| กกุธํ วิลสนฺตํว เทวเทวํ นราสภํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๔๖| ตมนฺธการํ นาเสตฺวา สนฺตาเรตฺวา พหุํ ชนํ ญาณาโลเกน โชตนฺตํ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๔๗| วสีสตสหสฺเสหิ นิยฺยนฺตํ โลกนายกํ อุทฺธรนฺตํ ฬหู สตฺเต โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๔๘| อาหนิตฺวา ธมฺมเภรึ มทฺทนฺตํ ติตฺถิเย คเณ สีหนาทํ ว นทนฺตํ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๔๙| ยาวตา พฺรหฺมโลกมฺหา อาคนฺตฺวาน สพฺรหฺมกา ปุจฺฉนฺติ นิปุเณ ปเญฺห โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๕๐| ยสฺสญฺชลึ กริตฺวาน อาธาวนฺติ ๑- สเทวกา เตน ปุญฺญํ อนุโภนฺติ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๕๑| สพฺเพ ชนา สมาคนฺตฺวา สมฺปวาเรนฺติ จกฺขุมํ น วิกมฺปติ อชฺฌิฏฺโฐ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อายาจนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๔.
|๕๙.๕๒| นครํ ปวีสโต ยสฺส นทนฺติ ๑- เภริโย พหู วินทนฺติ คชา ๒- มตฺตา โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๕๓| วีถิยา คจฺฉโต ยสฺส ปภา ๓- วา โชตเต สทา อพฺภุนฺนตา สมา โหนฺติ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๕๔| พฺยาหรนฺตสฺส พุทฺธสฺส จกฺกวาฬมฺหิ *- สุยฺยติ สพฺเพ สตฺเต วิญฺญาเปติ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ ฯ |๕๙.๕๕| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิกิตฺตยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ |๕๙.๕๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๕๙.๕๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๕๙.๕๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สยมฺปฏิภาณิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สยมฺปฏิภาณิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ นิมิตฺตพฺยากรณิยตฺเถราปทานํ (๔๗๐) [๖๐] |๖๐.๕๙| อชฺโฌคเหตฺวา หิมวนฺตํ มนฺเต วาเจมหนฺตทา จตุปญฺญาสสหสฺสานิ สิสฺสา มยฺหํ อุปฏฺฐหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. รวนฺติ ฯ ยุ. รวนฺเต ฯ ๒ ยุ. อนุคชฺชา ฯ ๓ ม. ยุ. สพฺพาภา ฯ @* มีการแก้ไขคำ จกฺวาฬมฺหิ เป็น จกฺกวาฬมฺหิ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๕.
|๖๐.๖๐| อธิตา เวทคู สพฺเพ ฉฬงฺเค ปารมึ คตา สกวิชฺชาหุปตฺถทฺธา หิมวนฺเต วสนฺติ เต ฯ |๖๐.๖๑| จวิตฺวา ตุสิตา กายา เทวปุตฺโต มหายโส อุปฺปชฺชิ มาตุกุจฺฉิสฺมึ สมฺปชาโน ปฏิสฺสโต ฯ |๖๐.๖๒| สมฺพุทฺเธ อุปปชฺชนฺเต ทสสหสฺสิ กมฺปถ อนฺธา จกฺขุํ อลภึสุ อุปฺปชฺชนฺตมฺหิ นายเก ฯ |๖๐.๖๓| ฉปฺปการมกมฺปิตฺถ ๑- เกวลา วสุธา อยํ นิคฺโฆสสทฺทํ สุตฺวาน วิมฺหยึสุ ๒- มหาชนา ฯ |๖๐.๖๔| สพฺเพ ชนา สมาคมฺม อคญฺฉุํ มม สนฺติเก วสุธายํ ปกมฺปิตฺถ กึวิปาโก ภวิสฺสติ ฯ |๖๐.๖๕| วิทสฺสามิ ๓- ตทา เตสํ มา ภายิตฺถ นตฺถิ โว ภยํ วิสฺสฏฺฐา โหถ สพฺเพปิ อุปฺปาโทยํ สุขตฺถิโก ๔- ฯ |๖๐.๖๖| อฏฺฐเหตูหิ สมฺผสฺสา วสุธายํ ปกมฺปติ ตถา นิมิตฺตา ทิสฺสนฺติ โอภาโส วิปุโล มหา ฯ |๖๐.๖๗| อสํสยํ พุทฺธเสฏฺโฐ อุปฺปชฺชิสฺสติ จกฺขุมา สญฺญาเปตฺวาน ชนตํ ปญฺจ สีเล กเถสหํ ฯ |๖๐.๖๘| สุตฺวาน ปญฺจ สีลานิ พุทฺธุปฺปาทญฺจ ทุลฺลภํ อุพฺเพงฺคชาตา สุมนา ตุฏฺฐหฏฺฐา อเหสุ เต ฯ |๖๐.๖๙| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ นิมิตฺตํ วิยากรึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พฺยากรณสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพาการํ ปกมฺปิตฺถ ฯ ยุ. ฉพฺพิการํ ... ฯ ๒ ม. ยุ. อุพฺพิชฺชึสุ ฯ @๓ ม. อวจาสึ ตทา เตสํ ฯ ยุ. อวจาสิ ... ฯ ๔ ม. สุวตฺถิโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๖.
|๖๐.๗๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๐.๗๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๐.๗๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นิมิตฺตพฺยากรณิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นิมิตฺตพฺยากรณิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ สาลกุสุมิโย เถโร ปูชา นิพฺพาปโกปิจ เสตุโท ตาลวณฺฏิ จ อวฏํ ลพุชมฺปโท มิลกฺขุ ปฏิภาณี จ เวยฺยากรณิโย ทิชา เทฺวสตฺตติ จ คาถาโย คณิตาโย วิภาวิภิ ฯ สาลปุปฺผิวคฺโค สตฺตจตฺตาฬีโส ฯ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๗.
อฏฺฐจตฺตาฬีโส นฬมาลิวคฺโค ปฐมํ นฬมาลิยตฺเถราปทานํ (๔๗๑) [๖๑] |๖๑.๑| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ ปวนคฺเคน คจฺฉนฺตํ อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ |๖๑.๒| นฬมาลํ คเหตฺวาน นิกฺขมนฺโต จ ตาวเท ตตฺถทฺทสาสิ สมฺพุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ ฯ |๖๑.๓| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน นฬมาลํ อปูชยึ ทกฺขิเณยฺยํ มหาวีรํ สพฺพโลกานุกมฺปกํ ฯ |๖๑.๔| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผํ ๑- อภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๖๑.๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๑.๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๑.๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นฬมาลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นฬมาลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...มาลมภิโรปยึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๘.
ทุติยํ มณิปูชกตฺเถราปทานํ (๔๗๒) [๖๒] |๖๒.๘| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ คจฺฉเต อนิลญฺชเส ฯ |๖๒.๙| อวิทูเร หิมวนฺตสฺส มหาชาตสฺสโร อหุ ตตฺถ เม ภวนํ อาสิ ปุญฺญกมฺเมน สํยุตํ ฯ |๖๒.๑๐| ภวนา นิกฺขมิตฺวาน ๑- อทฺทสํ โลกนายกํ อินฺทีวรํว ชลิตํ อาทิตฺตํว หุตาสนํ ฯ |๖๒.๑๑| วิชนํ ๒- อทฺทสํ ปุปฺผํ ปูชยิสฺสนฺติ นายกํ สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา อวนฺทึ สตฺถุโน อหํ ฯ |๖๒.๑๒| มมํ สีสมณึ คยฺห ปูชยึ โลกนายกํ อิมาย มณิปูชาย วิปาโก โหตุ ภทฺทโก ฯ |๖๒.๑๓| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห อนฺตลิกฺเข ฐิโต สตฺถา อิมํ คาถํ ๓- อภาสถ ฯ |๖๒.๑๔| โส เต อิชฺฌตุ สงฺกปฺโป ลภตุ วิปุลํ สุขํ อิมาย มณิปูชาย อนุโภหิ มหายสํ ฯ |๖๒.๑๕| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ๔- ชลชุตฺตมนามโก อคมาสิ พุทฺธเสฏฺโฐ ยสฺส จิตฺตํ ปณีหิตํ ฯ |๖๒.๑๖| สฏฺฐิกปฺปานิ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อภินิกฺขมฺม ฯ ๒ ม. วิชินํ นทฺทสํ ปุปฺผํ ฯ ยุ. ... นาทฺทสํ ปุปฺผํ ฯ @๓ โป. ยุ. อิมา คาถา ฯ ๔ ม. ยุ. ภควา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๙.
|๖๒.๑๗| ปุพฺพกมฺมํ สรนฺตสฺส เทวภูตสฺส เม สโต มณิ นิพฺพตฺตเต มยฺหํ อาโลกกรโณ มม ฯ |๖๒.๑๘| ฉฬาสีติสหสฺสานิ นาริโย เม ปริคฺคหา วิจิตฺตวตฺถาภรณา อามุตฺตมณิกุณฺฑลา ๑- ฯ |๖๒.๑๙| อาฬารมุขา หสุลา สุสญฺญา ตนุมชฺฌิมา ปริวาเรนฺติ มํ นิจฺจํ มณิปูชายิทํ ผลํ ฯ |๖๒.๒๐| โสณฺณมยา มณิมยา โลหิตงฺกมยา ตถา ภณฺฑา ๒- เม สุกตา โหนฺติ ยทิจฺฉสิ ๓- ปิลนฺธนา ฯ |๖๒.๒๑| กูฏาคารา คุหา รมฺมา สยนญฺจ มหารหํ มม สงฺกปฺปมญฺญาย นิพฺพตฺตนฺติ ยถิจฺฉิกํ ๔- ฯ |๖๒.๒๒| ลาภา เตสํ สุลทฺธญฺจ เย ลภนฺติ อุปสฺสุตึ ปุญฺญกฺเขตฺตํ มนุสฺสานํ โอสถํ ๕- สพฺพปาณินํ ฯ |๖๒.๒๓| มยฺหํปิ สุกตํ กมฺมํ โยหํ อทกฺขิ นายกํ วินิปาตา สุมุตฺโตมฺหิ ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๖๒.๒๔| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ ทิวสญฺเจว ๖- รตฺติญฺจ อาโลโก โหติ เม สทา ฯ |๖๒.๒๕| ตาเยว มณิปูชาย อนุโภตฺวาน สมฺปทา ญาณาโลโก มยา ทิฏฺโฐ ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๖๒.๒๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ มณิมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ มณิปูชายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อามุกฺก... ฯ ๒ โป. ยุ. ภณฺฑา กตากตา โหนฺติ ฯ ๓ ยุ. ยทิจฺฉาย ฯ @โป. ยทิจฺฉสฺส ฯ ๔ โป. ม. ยุ. ยทิจฺฉกํ ฯ ๕ ม. โอสธํ ฯ ๖ ยุ. สมนฺตา @สตฺตรนตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๐.
|๖๒.๒๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๒.๒๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๒.๒๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มณิปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มณิปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ อุกฺกาสติกตฺเถราปทานํ (๔๗๓) [๖๓] |๖๓.๓๐| โกสิโก นาม ภควา จิตฺตกูเฏ วสี ตทา ฌายี ฌานรโต พุทฺโธ วิเวกาภิรโต มุนิ ฯ |๖๓.๓๑| อชฺโฌคเหตฺวา ๑- หิมวนฺตํ นารีคณปุรกฺขโต อทฺทสํ โกสิกํ พุทฺธํ ปุณฺณมาเยว จนฺทิมํ ฯ |๖๓.๓๒| อุกฺกาสเต คเหตฺวาน ปริวาเรสหนฺตทา สตฺตรตฺตินฺทิวํ พุทฺธํ ๒- อฏฺฐเมน อคจฺฉหํ ฯ |๖๓.๓๓| วุฏฺฐิตํ โกสิกํ พุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ ปสนฺนจิตฺโต วนฺทิตฺวา เอกํ ภิกฺขํ อทาสหํ ฯ |๖๓.๓๔| เตน กมฺเมน ทิปทินฺท โลกเชฏฺฐ นราสภ อุปฺปชฺชึ ตุสิเต กาเย เอกภิกฺขายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อชฺโฌคาเหตฺวา ฯ ๒ ม. ยุ. ฐตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๑.
|๖๓.๓๕| ทิวสญฺเจว รตฺติญฺจ อาโลโก โหติ เม สทา สมนฺตา โยชนสตํ โอภาเสน ผรามหํ ฯ |๖๓.๓๖| ปญฺจปญฺญาสกปฺปมฺหิ จกฺกวตฺติ อโหสหํ จาตุรนฺโต วิชิตาวี ชมฺพูมณฺฑสฺส อิสฺสโร ฯ |๖๓.๓๗| ตทา เม นครํ อาสิ อิทฺธํ ผีตํ สุนิมฺมิตํ ตึสโยชนอายามํ วิตฺถาเรน จ วีสติ ฯ |๖๓.๓๘| โสภนํ นาม นครํ วิสุกมฺเมน มาปิตํ ทสสทฺทา วิวิตฺตนฺตํ สมฺมตาฬสมาหิตํ ฯ |๖๓.๓๙| น ตสฺมึ นคเร อตฺถิ วลฺลี กฏฺฐญฺจ มตฺติกา สพฺพโสณฺณมยํเยว โชตเต นิจฺจกาลิกํ ฯ |๖๓.๔๐| จตุปาการปริกฺขิตฺตํ ตโย อาสุํ มณิมยา เวมชฺเฌ ตาลปนฺติ ๑- จ วิสุกมฺเมน มาปิตา ฯ |๖๓.๔๑| ทสสหสฺสโปกฺขรณี ๒- ปทุมุปฺปลฉาทิตา ปุณฺฑรีกาทิสญฺฉนฺนา ๓- นานาคนฺธสเมริตา ๔- ฯ |๖๓.๔๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ อุกฺกํ ธารยึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุกฺกาธารสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖๓.๔๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๓.๔๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ตาลปนฺตี ฯ ยุ. ตาลปตฺตี ฯ ๒ ม. ยุ. ทสสหสฺสา โปกฺขรญฺโญ ฯ @๓ ม. ยุ. ปุณฺฑริเกหิ สญฺฉนฺนา ฯ ๔ ม. นานาคนฺธสมีริตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๒.
|๖๓.๔๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุกฺกาสติโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุกฺกาสติกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ สุมนวีชนิยตฺเถราปทานํ (๔๗๔) [๖๔] |๖๔.๔๖| วิปสฺสิโน ภควโต โพธิยา ปาทปุตฺตเม สุมโน พีชนึ คยฺห อวีชึ โพธิมุตฺตมํ ฯ |๖๔.๔๗| เอกนวุเต อิโต กปฺเป อวีชึ โพธิมุตฺตมํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พีชนาย อิทํ ผลํ ฯ |๖๔.๔๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๔.๔๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๔.๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุมนวีชนิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุมนวีชนิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๓.
ปญฺจมํ กุมฺมาสทายกตฺเถราปทานํ (๔๗๕) [๖๕] |๖๕.๕๑| เอสนาย จรนฺตสฺส วิปสฺสิโน มเหสิโน ริตฺตกํ ปตฺตํ ทิสฺวาน กุมฺมาสํ ปูรยึ อหํ ฯ |๖๕.๕๒| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ภิกฺขํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กุมฺมาสสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๖๕.๕๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๕.๕๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๕.๕๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุมฺมาสทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุมฺมาสทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ กุสฏฺฐกทายกตฺเถราปทานํ (๔๗๖) [๖๖] |๖๖.๕๖| กสฺสปสฺส ภควโต พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต ปสนฺนจิตฺโต สุมโน กุสฏฺฐกมทาสหํ ฯ |๖๖.๕๗| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ กุสฏฺฐกมทาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กุสฏฺฐกสฺสิทํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๔.
|๖๖.๕๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๖.๕๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๖.๖๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุสฏฺฐกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุสฏฺฐกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ คิริปุนฺนาคิยตฺเถราปทานํ (๔๗๗) [๖๗] |๖๗.๖๑| โสภิโต นาม สมฺพุทฺโธ จิตฺตกูเฏ วสี ตทา คเหตฺวา คิริปุนฺนาคํ สยมฺภุํ อภิปูชยึ ฯ |๖๗.๖๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป สมฺพุทฺธมภิปูชยึ ๑- ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๖๗.๖๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๗.๖๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๗.๖๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๕.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา คิริปุนฺนาคิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ คิริปุนฺนาคิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ วลฺลิการผลทายกตฺเถราปทานํ (๔๗๘) [๖๘] |๖๘.๖๖| สุมโน นาม สมฺพุทฺโธ ตกฺกรายํ วสี ตทา วลฺลิการผลํ คยฺห สยมฺภุสฺส อทาสหํ ฯ |๖๘.๖๗| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๖๘.๖๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๘.๖๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๘.๗๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วลฺลิการผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วลฺลิการผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ ปานธิทายกตฺเถราปทานํ (๔๗๙) [๖๙] |๖๙.๗๑| อโนมทสฺสี ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ทิวาวิหารา นิกฺขมฺม วีถิมารุยฺหิ จกฺขุมา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๖.
|๖๙.๗๒| ปานธึ สุกตํ คยฺห อทฺธานํ ปฏิปชฺชหํ ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ ปตฺติกํ จารุทสฺสนํ ฯ |๖๙.๗๓| สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา นีหริตฺวาน ปานธึ ปาทมูเล ฐเปตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๖๙.๗๔| อภิรูห มหาวีร สุคตินฺท วินายก อิโต ผลํ ลภิสฺสามิ โส เม อตฺโถ สมิชฺฌตุ ฯ |๖๙.๗๕| อโนมทสฺสี ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ปานธึ อภิรูหิตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๖๙.๗๖| โย ปานธึ เม อทาสิ ๑- ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๖๙.๗๗| พุทฺธสฺส คิรมญฺญาย สพฺเพ เทวา สมาคตา อุทคฺคจิตฺตา สุมนา เวทชาตา กตญฺชลี ฯ |๖๙.๗๘| ปานธิเมว ๒- ทาเนน สุขิโตยํ ภวิสฺสติ ปญฺจปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชํ กริสฺสติ ฯ |๖๙.๗๙| สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๖๙.๘๐| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๖๙.๘๑| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อททา ฯ ๒ ม. ยุ. ปานธีนํ ปทาเนน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๗.
|๖๙.๘๒| เทวโลเก มนุสฺเส วา นิพฺพตฺติสฺสติ ปญฺญวา เทวยานปฏิภาคํ ยานํ ปฏิลภิสฺสติ ฯ |๖๙.๘๓| ปาสาทา สิวิกา มยฺหํ หตฺถิโน สมลงฺกตา รถา วาชญฺญสํยุตฺตา สทา ปาตุภวนฺติ เม ฯ |๖๙.๘๔| อคารา นิกฺขมนฺโตปิ รเถน นิกฺขมึ อหํ เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๖๙.๘๕| ลาภา มยฺหํ สุลทฺธํ เม วาณิชํ สุปฺปโยชิตํ ทตฺวาน ปานธึ เอกํ ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๖๙.๘๖| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป ยํ ปานธิมทาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปานธิสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๖๙.๘๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๖๙.๘๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๖๙.๘๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปานธิทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปานธิทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. นิกฺขมามหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๘.
ทสมํ ปุฬินจงฺกมิยตฺเถราปทานํ (๔๘๐) [๗๐] |๗๐.๙๐| มิคลุทฺโธ ๑- ปุเร อาสึ อรญฺเญ กานเน อหํ วาตมิคํ คเวสนฺโต จงฺกมํ อทฺทสํ อหํ ฯ |๗๐.๙๑| อุจฺฉงฺเคน ปุฬินํ คยฺห จงฺกเม โอกิรึ อหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สุคตสฺส สิรีมโต ฯ |๗๐.๙๒| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ปุฬินํ โอกิรึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปุฬินสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๗๐.๙๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๐.๙๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๐.๙๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุฬินจงฺกมิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปุฬินจงฺกมิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ นฬมาลิ มณิทโท อุกฺกาสติกวีชนิ กุมฺมาสญฺจ กุสฏฺฐญฺจ คิริปุนฺนาคิโยปิจ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพตฺถ มิคลุทฺโท ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๙.
วลฺลิกาโร ปานธิโท อโถ ปุฬินจงฺกโม คาถาโย ปญฺจนวุติ คณิตาโย วิภาวิภิ ฯ นฬมาลิวคฺโค อฏฺฐจตฺตาฬีโส ฯ ---------------------- เอกูนปญฺญาสโม ปํสุกูลวคฺโค ปฐมํ ปํสุกูลสญฺญกตฺเถราปทานํ (๔๘๑) [๗๑] |๗๑.๑| ติสฺโส นามาสิ ภควา สยมฺภู โลกนายโก ๑- ปํสุกูลํ ฐเปตฺวาน วิหารํ ปาวิสี ชิโน ฯ |๗๑.๒| สชฺชิตํ ๒- ธนุมาทาย ปกฺขิตฺตสลิลํ ๓- อหํ มณฺฑลคฺคํ คเหตฺวาน กานนํ ปาวิสึ อหํ ฯ |๗๑.๓| ตตฺถทฺทสํ ปํสุกูลํ ทุมคฺเค ลคฺคิตํ ตทา จาปํ ตตฺเถว นิกฺขิปฺป สีเส กตฺวาน อญฺชลึ ฯ |๗๑.๔| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน วิปุลาย จ ปีติยา พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน ปํสุกูลํ อวนฺทหํ ฯ |๗๑.๕| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปํสุกูลมวนฺทหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ วนฺทนาย อิทํ ผลํ ฯ |๗๑.๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อคฺคปุคฺคโล ฯ ๒ ม. วินตํ ฯ ยุ. ติยนฺตํ ฯ ๓ ม. ภกฺขตฺถาย จรึ @อหํ ฯ ยุ. อกฺขิตฺโต ยมรึ อหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๐.
|๗๑.๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๑.๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปํสุกูลสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปํสุกูลสญฺญกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ พุทฺธสญฺญกตฺเถราปทานํ (๔๘๒) [๗๒] |๗๒.๙| อชฺฌายิโก ๑- มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ลกฺขเณ อิติหาเส จ สนิฆณฺฑุสเกฏุเภ ฯ |๗๒.๑๐| นทีโสตปฏิภาคา สิสฺสา อายนฺติ เม ตทา เตสาหํ มนฺตํ ๒- วาเจมิ รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต ฯ |๗๒.๑๑| สิทฺธตฺโถ นาม สมฺพุทฺโธ โลเก อุปฺปชฺชิ ตาวเท ตมนฺธการํ นาเสตฺวา ญาณาโลกํ ปวตฺตยิ ฯ |๗๒.๑๒| มม อญฺญตโร สิสฺโส สิสฺสานํ โส กเถสิ เม สุตฺวาน เต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ มมํ ตทา ฯ |๗๒.๑๓| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน สพฺพญฺญู โลกนายโก ตสฺสานุวตฺตติ ชโน ลาโภ มยฺหํ น วิชฺชติ ฯ |๗๒.๑๔| อธิจฺจุปฺปตฺติกา พุทฺธา จกฺขุมนฺโต มหายสา ยนฺนูนาหํ พุทฺธเสฏฺฐํ ปสฺเสยฺยํ โลกนายกํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพตฺถ อชฺฌายโก ฯ ๒ ม. ยุ. มนฺเต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๑.
|๗๒.๑๕| อชินํ เม คเหตฺวาน วากจีรํ กมณฺฑลุํ อสฺสมา อภินิกฺขมฺม สิสฺเส อามนฺตยึ อหํ ฯ |๗๒.๑๖| อุทุมฺพริกปุปฺผํว จนฺทมฺหิ สสกํ ยถา วายสานํ ยถา ขีรํ ทุลฺลภํ ๑- โลกนายกํ ฯ |๗๒.๑๗| พุทฺโธ โลกมฺหิ อุปฺปนฺโน มนุสฺสตฺตํปิ ทุลฺลภํ อุโภสุ วิชฺชมาเนสุ สวนญฺจ สุทุลฺลภํ ฯ |๗๒.๑๘| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน จกฺขุํ ลจฺฉาม โน ภวํ เอถ สพฺเพ คมิสฺสาม สมฺมาสมฺพุทฺธสนฺติกํ ฯ |๗๒.๑๙| กมณฺฑลุธรา สพฺเพ ขราชินนิวาสิโน เต ๒- ชฏาภารภริตา นิกฺขมฺม ปวนา ตทา ฯ |๗๒.๒๐| ยุตฺตมตฺตํ ๓- เปกฺขมานา อุตฺตมตฺถํ คเวสิโน อายนฺติ ๔- นาคโปตาว อสมฺภีตาว เกสรี ฯ |๗๒.๒๑| อปฺปตาสา ๕- อโลลุปฺปา นิปกา สนฺตวุตฺติโน อุญฺฉาย จรมานา เต พุทฺธเสฏฺฐํ อุปาคมุํ ฯ |๗๒.๒๒| ทิยฑฺฒโยชเน เทเส ๖- พฺยาธิ เม อุปปชฺชถ พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ |๗๒.๒๓| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ สญฺญมลภึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธสญฺญายิทํ ผลํ ฯ |๗๒.๒๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ทุลฺลโภ โลกนายโก ฯ ๒ ยุ. เย ฯ ๓ โป. ม. ยุ. ยุคมตฺตํ ฯ @๔ ม. อาสตฺติ โทสรหิตา ฯ ๕ ม. อปฺปกิจฺจา ฯ ยุ. อปฺปภาสา อลีลตา ฯ @๖ ม. ยุ. เสเส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๒.
|๗๒.๒๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๒.๒๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พุทฺธสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ พุทฺธสญฺญกตฺเถรสฺส อปาทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ ภิสทายกตฺเถราปทานํ (๔๘๓) [๗๓] |๗๓.๒๗| โอคฺคยฺหาหํ ๑- โปกฺขรณึ นานากุญฺชรเสวิตํ อุทฺธรามิ ภิสํ ตตฺถ อสนเหตุ ๒- อหํ ตทา ฯ |๗๓.๒๘| ภควา ตมฺหิ สมเย ปทุมุตฺตรสวฺหโย รตฺตกมฺพลธโร ๓- พุทฺโธ คจฺฉสิ อนิลญฺชเส ฯ |๗๓.๒๙| ธุนนฺโต ปํสุกูลานิ สทฺทํ อสฺโสสหํ ตทา อุทฺธํ นิชฺฌายมาโนหํ อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ |๗๓.๓๐| ตตฺเถว ฐิตโก สนฺโต อายาจึ โลกนายกํ มธุ ๔- ภึเสหิ สวติ ขีรสปฺปิ ๕- มุฬาลิภิ ฯ |๗๓.๓๑| ปฏิคฺคณฺหาตุ เม พุทฺโธ อนุกมฺปาย จกฺขุมา ตโต การุณิโก สตฺถา โอโรหิตฺวา มหายโส ฯ |๗๓.๓๒| ปฏิคฺคณฺหิ มม ภิกฺขํ อนุกมฺปาย จกฺขุมา ปฏิคฺคเหตฺวา สมฺพุทฺโธ อกา เม อนุโมทนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โอคยฺห ยํ โปกฺขรณึ ฯ ๒ ม. ยุ. ฆาสเหตุ ฯ ๓ ม. ยุ. รตฺตมฺพรธโร ฯ @๔ ม. มธุํ ฯ ๕ ม. ขีรํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๓.
|๗๓.๓๓| สุขี โหหิ ๑- มหาปุญฺญ คติ ตุยฺหํ สมิชฺฌตุ อิมินา ภิสทาเนน ลภสฺสุ วิปุลํ สุขํ ฯ |๗๓.๓๔| อทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ชลชุตฺตมนามโก ภิกฺขมาทาย สมฺพุทฺโธ อมฺพเรนาคมา ชิโน ฯ |๗๓.๓๕| ตโต ภิสํ คเหตฺวาน อาคญฺฉึ มม อสฺสมํ ภิสํ รุกฺเข ลคฺคิตฺวาน มม ทานํ อนุสฺสรึ ฯ |๗๓.๓๖| มหาวาโต วุฏฺฐหิตฺวา สญฺจาเลสิ วนํ ตทา อากาโส อภินาทิตฺถ อสนิยา ผลนฺติยา ฯ |๗๓.๓๗| ตโต เม อสนิปาโต มตฺถเก นิปติ ตทา โส ๒- หิ นิสินฺนโก สนฺโต ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ |๗๓.๓๘| ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต ตุสิตํ อุปปชฺชหํ กเลวรมฺเม ปติตํ เทวโลเก รมามหํ ฯ |๗๓.๓๙| ฉฬาสีติสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สายํ ปาตํ อุปฏฺเฐนฺติ ภิสทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๗๓.๔๐| มนุสฺสโยนิมาคนฺตฺวา สุขิโต โหมหํ ตทา โภเค เม อูนตา นตฺถิ ภิสทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๗๓.๔๑| อนุกมฺปิตโก ๓- เตน เทวเทเวน ตาทินา สพฺพาสวปริกฺขีโณ ๔- นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๗๓.๔๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ภิกฺขมททึ ๕- ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ภิสทานสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โหตุ ฯ ๒ ม. ยุ. โสหํ ฯ ๓ ยุ. อนุกมฺปิตตฺตา เตน ฯ ๔ ม. ยุ. @สพฺพตฺถ สพฺพาสวา ปริกฺขีณา ฯ ๕ ม. ภิสํ อททึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๔.
|๗๓.๔๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๓.๔๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๓.๔๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภิสทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ภิสทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ ญาณตฺถวิกตฺเถราปทานํ (๔๘๔) [๗๔] |๗๔.๔๖| ทกฺขิเณ หิมวนฺตสฺส สุกโต อสฺสโม มม อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺโต วสามิ ปวเน ตทา ฯ |๗๔.๔๗| ลาภาลาเภน สนฺตุฏฺโฐ มูเลน จ ผเลน จ อโนมสนฺโต ๑- อจริ ๒- วสามิ เอกโก อหํ ฯ |๗๔.๔๘| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ โลเก อุปฺปชฺชิ ตาวเท จตุสจฺจํ ปกาเสติ อุทฺธรนฺโต มหาชนํ ฯ |๗๔.๔๙| นาหํ สุโณมิ สมฺพุทฺธํ นปิ เม โกจิ สาสติ อฏฺฐวสฺเส อติกฺกนฺเต อสฺโสสึ โลกนายกํ ฯ |๗๔.๕๐| อคฺคึ ทารุํ นิหริตฺวา สมฺมชฺชิตฺวาน อสฺสมํ ขาริภารํ คเหตฺวาน นิกฺขมึ ปวนา อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อเนฺวสนฺโต อาจริยํ ฯ ๒ ยุ. จริยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๕.
|๗๔.๕๑| เอกรตฺตึ วสนฺโตหํ คาเมสุ นิคเมสุ จ อนุปุพฺเพน จนฺทวตึ ๑- ตทาหํ อุปสงฺกมึ ฯ |๗๔.๕๒| ภควา ตมฺหิ สมเย สุเมโธ โลกนายโก อุทฺธรนฺโต พหู สตฺเต เทเสติ อมตํปทํ ฯ |๗๔.๕๓| ชนกายมติกฺกมฺม วนฺทิตฺวา ชินสาคตํ ๒- เอกํสํ อชินํ กตฺวา สนฺถวึ โลกนายกํ ฯ |๗๔.๕๔| ตุวํ สตฺถา จ เกตุว ๓- ธโช ยูโปว ๓- ปาณินํ ปรายโน ปติฏฺฐา จ ทีโป จ ทิปทุตฺตโม ฯ เอกวีสติมํ ภาณวารํ ฯ |๗๔.๕๕| เนปุญฺโญ ทสฺสเน ธีโร ตาเรสิ ชนตํ ตุวํ นตฺถญฺโญ ตารโก โลเก ตวุตฺตริตฺตโร มุเน ฯ |๗๔.๕๖| สกฺกา ภเว ๔- กุสคฺเคน ปเมตุํ สาครุตฺตโม ๕- น เตฺวว ตว สพฺพญฺญุ ญาณํ สกฺกา ปเมตเว ฯ |๗๔.๕๗| ตุลทณฺเฑ ฐเปตฺวาน มหิ ๖- สกฺกา ธเรตเว น เตฺวว ตว ปญฺญาย สมานํ ๗- อตฺถิ จกฺขุม ฯ |๗๔.๕๘| อากาโส มินิตุํ สกฺกา รชฺชุยา องฺคุเลน จ ๘- น เตฺวว ตว สพฺพญฺญุ สีลํ สกฺกา ปเมตเว ฯ |๗๔.๕๙| มหาสมุทฺเท อุทกํ อากาโส จ วสุนฺธโร ๙- ปริเมยฺยานิ เอตานิ อปฺปเมยฺโยสิ จกฺขุม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ธาวนฺโต ฯ ๒ ม. ชินสาครํ ฯ ยุ. ชินสาสนํ ฯ ๓ ม. ยุ. จ ฯ @๔ ม. เถเว ฯ ยุ. หเว ฯ ๕ ม. สาครุตฺตเม ฯ ๖ ม. มหึ ฯ ๗ ม. ยุ. @ปมาณํ ฯ ๘ ม. วา ฯ ยุ. ปิ ฯ ๙ ม. ยุ. วสุนฺธรา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๖.
|๗๔.๖๐| ฉหิ คาถาหิ สพฺพญฺญุํ กิตฺตยิตฺวา มหายสํ อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน ตุณฺหี อฏฺฐาสหํ ตทา ฯ |๗๔.๖๑| ยํ วทนฺติ สุเมโธติ ภูมิปญฺญํ ๑- สุเมธสํ ฯ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิมา คาถา อภาสถ |๗๔.๖๒| โย เม ญาณํ ปกิตฺเตสิ วิปฺปสสนฺเนน ๒- เจตสา ฯ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต |๗๔.๖๓| สตฺตสตฺตติ กปฺปานิ เทวโลเก รมิสฺสติ ฯ สหสฺสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชํ กริสฺสติ |๗๔.๖๔| อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ ภวิสฺสติ ฯ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ |๗๔.๖๕| เทวภูโต มนุสฺโส วา ปุญฺญกมฺมสมาหิโต ฯ อนูนมนสงฺกปฺโป ๓- ติกฺขปญฺโญ ภวิสฺสติ |๗๔.๖๖| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว ฯ โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ |๗๔.๖๗| อคารา อภินิกฺขมฺม ปพฺพชิสฺสติกิญฺจโน ฯ ชาติยา สตฺตวสฺเสน อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสติ ๔- |๗๔.๖๘| ยโต สรามิ อตฺตานํ ยโต ปตฺโตสฺมิ สาสนํ ฯ เอตฺถนฺตเร น ชานามิ เจตนํ อมโนรมํ |๗๔.๖๙| สํสริตฺวา ภวาภเว ๕- สมฺปตฺตานุภวึ อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ภูริปญฺญํ ฯ ๒ โป. ม. ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ ๓ ยุ. อนูนมตสงฺกปฺโป ฯ @๔ ม. ยุ. ผุสิสฺสติ ฯ ๕ ม. ยุ. ภเว สพฺเพ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๗.
โภเค เม อูนตา นตฺถิ ผลํ ญาณสฺส โถมเน |๗๔.๗๐| ติธคฺคี ๑- นิพฺพุตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา ฯ สพฺพาสวปริกฺขีโณ นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว |๗๔.๗๑| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ยํ ญาณมภิโถมหํ ๒- ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลํ ญาณสฺส โถมเน ฯ |๗๔.๗๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๔.๗๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๔.๗๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ญาณตฺถวิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ญาณตฺถวิกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ จนฺทนมาลิยตฺเถราปทานํ (๔๘๕) [๗๕] |๗๕.๗๕| ปญฺจกามคุเณ หิตฺวา ปิยรูเป มโนรเม อสีติโกฏิโย หิตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๗๕.๗๖| ปพฺพชิตฺวาน กาเยน ปาปกมฺมํ วิวชฺชยึ วจีทุจฺจริตํ หิตฺวา นทีกูเล วสามหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ติยคฺคี ฯ ยุ. ติวคฺคี ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ญาณมถวึ อหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๘.
|๗๕.๗๗| เอเกกํ ๑- มํ วิหรนฺตํ พุทฺธเสฏฺโฐ อุปาคมิ นาหํ ชานามิ พุทฺโธติ อกาสึ ปฏิสนฺถรํ ฯ |๗๕.๗๘| กริตฺวา ปฏิสนฺถารํ นามโคตฺตํ อปุจฺฉหํ เทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ อาทู ๒- สกฺโก ปุรินฺทโท ฯ |๗๕.๗๙| โก วา ตฺวํ กสฺส วา ปุตฺโต มหาพฺรหฺมา อิธาคโต วิโรจสิ ทิสา สพฺพา อุทยํ สุริโย ยถา ฯ |๗๕.๘๐| สหสฺสารานิ จกฺกานิ ปาเท ทิสฺสนฺติ มาริส โก วา ตฺวํ กสฺส วา ปุตฺโต กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ ฯ |๗๕.๘๑| นามโคตฺตํ ปเวเทหิ สํสยํ อปเนหิ เม นมฺหิ เทโว น คนฺธพฺโพ นมฺหิ สกฺโก ปุรินฺทโท ฯ |๗๕.๘๒| พฺรหฺมภาโว จ เม นตฺถิ เอเตสํ อุตฺตโม อหํ อตีโต วิสยํ เตสํ ทาลยึ กามพนฺธนํ ฯ |๗๕.๘๓| สพฺเพ กิเลเส ฌาเปตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ตสฺส วาจํ สุณิตฺวาหํ อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๗๕.๘๔| ยทิ พุทฺโธสิ สพฺพญฺญู นิสีท ตฺวํ มหามุนิ ตมหํ ปูชยิสฺสามิ ทุกฺขสฺสนฺตกโร ตุวํ ฯ |๗๕.๘๕| ปตฺถริตฺวา ชินจมฺมํ อทาสิ สตฺถุโน อหํ นิสีทิ ตตฺถ ภควา สีโหว คิริคพฺภเร ฯ |๗๕.๘๖| ขิปฺปํ ปพฺพตมารุยฺห อมฺพสฺส ผลมคฺคหึ สาลกลฺยาณิกํ ปุปฺผํ จนฺทนญฺจ มหารหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เอกกํ ฯ ยุ. เอกกมฺมํ ฯ ๒ ยุ. อุท ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๙.
|๗๕.๘๗| ขิปฺปํ ปคฺคยฺห ตํ สพฺพํ อุเปตฺวา ๑- โลกนายกํ ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน สาลปุปฺผํ อปูชยึ ฯ |๗๕.๘๘| จนฺทนํ อนุลิมฺปิตฺวา อวนฺทึ สตฺถุโน อหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน วิปุลาย จ ปีติยา ฯ |๗๕.๘๙| อชินมฺหิ นิสีทิตฺวา สุเมโธ โลกนายโก มม กมฺมํ ปกิตฺเตสิ หาสยนฺโต มมํ ตทา ฯ |๗๕.๙๐| อิมินา ผลทาเนน คนฺธมาเลหิ จูภยํ ปญฺจวีเส กปฺปสเต เทวโลเก รมิสฺสติ ฯ |๗๕.๙๑| อนูนมนสงฺกปฺโป วสวตฺติ ภวิสฺสติ ฉพฺพีสติกปฺปสเต มนุสฺสตฺตํ คมิสฺสติ ฯ |๗๕.๙๒| ภวิสฺสติ จกฺกวตฺติ จาตุรนฺโต มหิทฺธิโก เวกรํ ๒- นาม นครํ วิสุกมฺเมน มาปิตํ ฯ |๗๕.๙๓| เหสฺสติ สพฺพโสวณฺณํ นานารตนภูสิตํ เอเตเนว อุปาเยน สํสริสฺสติ โยนิโย ๓- ฯ |๗๕.๙๔| สพฺพตฺถ สุขิโต ๔- หุตฺวา เทวตฺเต อถ มานุเส ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต พฺรหฺมพนฺธุ ภวิสฺสติ ฯ |๗๕.๙๕| อคารา อภินิกฺขมฺม อนคาริ ภวิสฺสติ อวิญฺญตฺติปจฺจโย ๕- หุตฺวา นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ |๗๕.๙๖| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ สุเมโธ โลกนายโก มม นิชฺฌายมานสฺส ปกฺกามิ อนิลญฺชเส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุเปสึ ฯ ๒ ม. ยุ. เวภารํ ฯ ๓ ม. โส ภเว ฯ ยุ. โยนิโส ฯ @๔ ม. ปูชิโต ฯ ๕ ม. อภิญฺญาปารคู ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๐.
|๗๕.๙๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตุสิตํ ๑- อุปปชฺชหํ ฯ |๗๕.๙๘| ตุสิตโต จวิตฺวาน นิพฺพตฺตึ มาตุกุจฺฉิยา โภเค เม อูนตา นตฺถิ ยมฺหิ คพฺเภ วสามหํ ฯ |๗๕.๙๙| มาตุกุจฺฉิคเต มยิ อนฺนปานญฺจ โภชนํ มาตุยา มม ฉนฺเทน นิพฺพตฺตติ ยถิจฺฉกํ ฯ |๗๕.๑๐๐| ชาติยา ปญฺจวสฺเสน ปพฺพชึ อนคาริยํ โอโรปิตมฺหิ เกสมฺหิ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๗๕.๑๐๑| ปุพฺพกมฺมํ คเวสนฺโต โอเรน นทฺทสํ อหํ ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ มม กมฺมํ อนุสฺสรึ ฯ |๗๕.๑๐๒| นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม ตว สาสนมาคมฺม ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๗๕.๑๐๓| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ สมฺพุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๗๕.๑๐๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๕.๑๐๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๕.๑๐๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาวตึสมคจฺฉหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๑.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จนฺทนมาลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จนฺทนมาลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ ธาตุปูชกตฺเถราปทานํ (๔๘๖) [๗๖] |๗๖.๑๐๗| นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ สิทฺธตฺเถ โลกนายเก มมญฺญาตี สมาเนตฺวา ธาตุปูชํ อกาสหํ ฯ |๗๖.๑๐๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ธาตุมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ธาตุปูชายิทํ ผลํ ฯ |๗๖.๑๐๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๖.๑๑๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๖.๑๑๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ธาตุปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ธาตุปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ ปุฬินุปฺปาทกตฺเถราปทานํ (๔๘๗) [๗๗] |๗๗.๑๑๒| ปพฺพเต หิมวนฺตมฺหิ เทวโล นาม ตาปโส ตตฺถ เม จงฺกโม อาสิ อมนุสฺเสหิ มาปิโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๒.
|๗๗.๑๑๓| ชฏาภารสฺส ๑- ภริโต กมณฺฑลุธโร ตทา อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺโต ปวนา นิกฺขมึ ๒- ตทา ฯ |๗๗.๑๑๔| จุลฺลาสีติสหสฺสานิ สิสฺสา มยฺหํ อุปฏฺฐหุํ สกกมฺมาภิปสุตา วสนฺติ ปวเน ตทา ฯ |๗๗.๑๑๕| อสฺสมา อภินิกฺขมฺม อกํ ปุฬินเจติยํ นานาปุปฺผํ สมาเนตฺวา ตํ เจติยํ อปูชยึ ฯ |๗๗.๑๑๖| ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา อสฺสมํ ปวิสามหํ สพฺเพ สิสฺสา สมาคนฺตฺวา เอตมตฺถํ อปุจฺฉิสุํ ๓- ฯ |๗๗.๑๑๗| ปุฬิเนน กโต ถูโป ยํ ตฺวํ เทว นมสฺสสิ มยมฺปิ ญาตุมิจฺฉาม ปุฏฺโฐ อาจิกฺข โน ตุวํ ฯ |๗๗.๑๑๘| ทิฏฺฐา โน ๔- โว มนฺตปเท จกฺขุมนฺโต มหายสา เต โข อหํ นมสฺสามิ พุทฺธเสฏฺเฐ มหายเส ฯ |๗๗.๑๑๙| กีทิสา เต มหาวีรา สพฺพญฺญู โลกนายกา กถํวณฺณา กถํสีลา กีทิสา เต มหายสา ฯ |๗๗.๑๒๐| พตฺตึสลกฺขณา พุทฺธา จตฺตาริว ๕- ทิชาปิจ เนตฺตา โคปขุมา ๖- เตสํ ชิญฺชุกผลสนฺนิภา ฯ |๗๗.๑๒๑| คจฺฉมานา จ เต พุทฺธา ยุคมตฺตญฺจ เปกฺขเร น เตสํ ชาณุ นทติ สนฺธิสทฺโท น สุยฺยติ ฯ |๗๗.๑๒๒| คจฺฉมานา จ สุคตา อตุริตาว ๗- คจฺฉเร ปฐมํ ทกฺขิณํ ปาทํ พุทฺธานํ เอส ธมฺมตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชฏาภาเรน ฯ ๒ ยุ. อภินิกฺขมึ ฯ ๓ ม. ยุ. ปุจฺฉึสุ มํ ฯ ๔ ม. ... นุ @มนฺตปเท ฯ ๕ ม. ยุ. จตฺตาฬีส ฯ ๖ ยุ. โคปมุขา ฯ ๗ ม. อุทฺธรนฺตาว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๓.
|๗๗.๑๒๓| อสมฺภีตา จ เต พุทฺธา มิคราชาว เกสรี เนวุกฺกํเสนฺติ อตฺตานํ โน จ วมฺเภนฺติ ปาณินํ ฯ |๗๗.๑๒๔| มานาติมานโต ๑- มุตฺตา สมา สพฺเพสุ ปาณิสุ อนตฺตุกฺกํสกา พุทฺธา พุทฺธานํ เอส ธมฺมตา ฯ |๗๗.๑๒๕| อุปฺปชฺชนฺตา จ สมฺพุทฺธา อาโลกํ ทสฺสยนฺติ เต ฉพฺพิการํ ๒- ปกาเสนฺติ ๓- เกวลํ วสุธํ อิมํ ฯ |๗๗.๑๒๖| ปสฺสนฺติ นิรยญฺเจเต นิพฺพาติ นิรโย ตทา ปวสฺสติ มหาเมโฆ พุทฺธานํ เอส ธมฺมตา ฯ |๗๗.๑๒๗| อีทิสา เต มหานาคา อตุลา เต ๔- มหายสา วณฺณโต อนติกฺกนฺตา อปฺปเมยฺยา ตถาคตา ฯ |๗๗.๑๒๘| อนุโมทึสุ เม วากฺยํ สพฺเพ สิสฺสา สคารวา ตถาว ๕- ปฏิปชฺชึสุ ยถาสตฺติ ยถาพลํ ฯ |๗๗.๑๒๙| ปฏิปูเชนฺติ ปุฬินํ เต ๖- สกมฺมาภิลาสิโน สทฺทหนฺตา มม วากฺยํ พุทฺธตฺตคตมานสา ๗- ฯ |๗๗.๑๓๐| ตทา จวิตฺวา ตุสิตา เทวปุตฺโต มหายโส อุปฺปชฺชิ มาตุกุจฺฉิสฺมึ ทสสหสฺสิ กมฺปถ ฯ |๗๗.๑๓๑| อสฺสมสฺสาวิทูรมฺหิ จงฺกมมฺหิฏฺฐิโต อหํ สพฺเพ สิสฺสา สมาคนฺตฺวา อาคจฺฉุํ มม สนฺติเก ฯ |๗๗.๑๓๒| อุสโภว มหิ นทติ มิคราชาว กุชฺชติ สุํสุมาโรว สฬติ ๘- กึ วิปาโก ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มานาวมานโต ฯ ๒ ม. ฉปฺปการํ ฯ ๓ ยุ. ปกมฺเปนฺติ ฯ ๔-๕ ม. ยุ. จ ฯ @๖ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๗ ม. พุทฺธสกฺกตมานสา ฯ ๘ ยุ. สทฺทติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๔.
|๗๗.๑๓๓| ยํ ปกิตฺเตมิ สมฺพุทฺธํ สิกตา ถูปสนฺติเก โส ทานิ ภควา สตฺถา มาตุกุจฺฉิมุปาคมิ ฯ |๗๗.๑๓๔| เตสํ ธมฺมกถํ กตฺวา ๑- กิตฺตยิตฺวา มหามุนึ อุยฺโยเชตฺวา สเก สิสฺเส ปลฺลงฺเก อาภุชึ อหํ ฯ |๗๗.๑๓๕| พลญฺจ วต เม ขีณํ พฺยาธิโก ๒- ปรเมนหํ พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ |๗๗.๑๓๖| สพฺเพ สิสฺสา สมาคนฺตฺวา อกํสุ จิตกํ ตทา กเลวรญฺจ เม คยฺห จิตกํ อภิโรปยุํ ฯ |๗๗.๑๓๗| จิตกํ ปริวาเรตฺวา สีเส กตฺวาน อญฺชลึ โสกสลฺลปเรตา เต วิกนฺทึสุ สมาคตา ฯ |๗๗.๑๓๘| เตสํ ลาลปฺปมานานํ อคมํ ๓- จิตกนฺติกํ อหํ อาจริโย ตุยฺหํ มา โสจิตฺถ สุเมธสา ฯ |๗๗.๑๓๙| สทตฺเถ วายเมยฺยาถ รตฺตินฺทิวมตนฺทิตา มา โว ปมตฺตา อหุตฺถ ขโณ โว ปฏิปาทิโต ฯ |๗๗.๑๔๐| สเก สิสฺเสนุสาสิตฺวา เทวโลกํ ปุนาคมึ อฏฺฐารส ๔- จ กปฺปานิ เทวโลเก อโหสหํ ๕- ฯ |๗๗.๑๔๑| สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชํ อการยึ ฯ |๗๗.๑๔๒| อวเสเสสุ กปฺเปสุ โวกิณฺณํ ๖- สํสรึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุปฺปาทสฺส อิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วตฺวา ฯ ๒ ม. พฺยาธินา ฯ ๓ ม. อคมํ จิตกํ ตทา ฯ ยุ. อคมาสึ ... ฯ @๔ โป. ยุ. อฏฺฐารสาหํ กปฺปานิ ฯ ๕ ม. รมามหํ ฯ ยุ. รมึ อหํ ฯ ๖ ม. ยุ. @โวกิณฺโณ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๕.
|๗๗.๑๔๓| ยถา โกมุทิเก มาเส พหู ปุปฺผนฺติ ปาทปา ตเถวาหมฺปิ สมเย ปุปฺผิโตมฺหิ มเหสินา ๑- ฯ |๗๗.๑๔๔| วิริยํ เม ธุรโธรยฺหํ โยคกฺเขมาธิวาหนํ นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๗.๑๔๕| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิกิตฺตยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ |๗๗.๑๔๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๗.๑๔๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๗.๑๔๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุฬินุปฺปาทโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปุฬินุปฺปาทกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ตรณิยตฺเถราปทานํ (๔๘๘) [๗๘] |๗๘.๑๔๙| อตฺถทสฺสี ตุ ภควา สยมฺภู โลกนายโก วินตานทิยา ๒- ตีเร ๓- อุปคญฺฉิ ตถาคโต ฯ |๗๘.๑๕๐| อุทกา อภินิกฺขมฺม กจฺฉโป วาริโคจโร พุทฺธํ ตริตุกาโมหํ ๔- อุเปสึ โลกนายกํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. มเหสิโน ฯ ๒ ยุ. จินตานทิยา ฯ ๓ ม. ตีรํ ฯ ๔ ม. ตาเรตุกาโมหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๖.
|๗๘.๑๕๑| อภิรูหตุ มํ พุทฺโธ อตฺถทสฺสี มหามุนิ อหํ ตํ ตารยิสฺสามิ ทุกฺขสฺสนฺตํ กโร ตุวํ ฯ |๗๘.๑๕๒| มม สงฺกปฺปมญฺญาย อตฺถทสฺสี มหายโส อาโรหิตฺวาน เม ปิฏฺฐึ อฏฺฐาสิ โลกนายโก ฯ |๗๘.๑๕๓| ยโต สรามิ อตฺตานํ ยโต ปตฺโตสฺมิ วิญฺญุตํ สุขํ เม ตาทิสํ นตฺถิ ผุฏฺเฐ ๑- ปาทตเล ยถา ฯ |๗๘.๑๕๔| อุตฺตริตฺวาน สมฺพุทฺโธ อตฺถทสฺสี มหายโส นทีตีรมฺหิ ฐตฺวาน อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๗๘.๑๕๕| ยาวตา วตฺตเต จิตฺตํ คงฺคาโสตํ ตรามหํ อยญฺจ กจฺฉโป ราชา ตาเรติ ๒- มม ปุญฺญวา ฯ |๗๘.๑๕๖| อิมินา พุทฺธตรเณน เมตฺตจิตฺตวตาย จ อฏฺฐารเส กปฺปสเต เทวโลเก รมิสฺสติ ฯ |๗๘.๑๕๗| เทวโลกา อิธาคนฺตฺวา สุกฺกมูเลน โจทิโต เอกาสเน นิสีทิตฺวา กงฺขาโสตํ ตริสฺสติ ฯ |๗๘.๑๕๘| ยถาปิ ภทฺทเก เขตฺเต พีชํ อปฺปมฺปิ โรปิตํ สมฺมา ธารํ ๓- ปวสฺสนฺเต ผลํ โตเสติ กสฺสเก ๔- ฯ |๗๘.๑๕๙| ตเถวิทํ พุทฺธเขตฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิตํ สมฺมา ธารํ ๓- ปวจฺฉนฺเต ผลํ มํ โตสยิสฺสติ ฯ |๗๘.๑๖๐| ปธานํ ปหิตตฺโตมฺหิ อุปสนฺโต นิรูปธิ สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. ยถา ปาทตเล มุนิ ฯ ๒ ม. ตาเรสิ ฯ ๓ ม. ยุ. ธาเร ฯ ๔ ม. @กสฺสกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๗.
|๗๘.๑๖๑| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ตรณาย อิทํ ผลํ ฯ |๗๘.๑๖๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๘.๑๖๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๘.๑๖๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ตรณิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ตรณิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ ธมฺมรุจิตฺเถราปทานํ ๑- (๔๘๙) [๗๙] |๗๙.๑๖๕| ยทา ทีปงฺกโร พุทฺโธ สุเมธํ พฺยากริ ชิโน อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๗๙.๑๖๖| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๗๙.๑๖๗| ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ อสฺสตฺถมูเล สมฺพุทฺโธ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๗๙.๑๖๘| อุปติสฺโส โกลิโต จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก ๒- อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธมฺมรุจิยตฺเถร... ฯ ๒ ม. ยุ. นาม นาเมน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๘.
|๗๙.๑๖๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา จิตฺโต อาฬวโก เจว อคฺคา เหสฺสนฺตุปาสกา ฯ |๗๙.๑๗๐| ขุชฺชุตฺตรา นนฺทมาตา อคฺคา เหสฺสนฺตุปาสิกา โพธิ อิมสฺส ธีรสฺส อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ ฯ |๗๙.๑๗๑| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู นมสฺสนฺติ กตญฺชลี ฯ |๗๙.๑๗๒| ตทาหํ มาณโว อาสึ เมโฆ นาม สุสิกฺขิโต สุตฺวา พฺยากรณํ เสฏฺฐํ สุเมธสฺส มหามุนิ ฯ |๗๙.๑๗๓| สํวิสฺสฏฺโฐ ภวิตฺวาน สุเมเธ กรุณาลเย ๑- ปพฺพชนฺตญฺจ ตํ วีรํ สหา ๒- จ อนุปพฺพชึ ฯ |๗๙.๑๗๔| สํวุโต ปาฏิโมกฺขสฺมึ อินฺทฺริเยสุ จ ปญฺจสุ สุทฺธาชีโว สโต ธีโร ชินสาสนการโก ฯ |๗๙.๑๗๕| เอวํ วิหรมาโนหํ ปาปมิตฺเตน เกนจิ นิโยชิโต อนาจาเร สุมคฺคา ปริธํสิโต ฯ |๗๙.๑๗๖| วิตกฺกวสิโก หุตฺวา สาสนโต อปกฺกมึ ปจฺฉา เตน กุมิตฺเตน ปยุตฺโต มาตุฆาตนํ ฯ |๗๙.๑๗๗| อกรึนนฺตริยญฺจ ๓- ฆาตยึ ทุฏฺฐมานโส ตโต จุโต มหาวีจึ อุปปนฺโน สุทารุณํ ฯ |๗๙.๑๗๘| วินิปาตํ คโต สนฺโต สํสรึ ทุกฺขิโต จิรํ น ปุโน อทฺทสํ ธีรํ สุเมธํ นรปุงฺควํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กรุณาสเย ฯ ๒ ม. สหาว ฯ ยุ. สเหว ฯ ๓ ม. อกรึ อานนฺตริยํ ฯ @ยุ. อกริมนนฺตริยญฺจ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๙.
|๗๙.๑๗๙| อสฺมึ กปฺเป สมุทฺทสฺมึ มจฺโฉ อาสึ ติมิงฺคโล ทิสฺวาหํ สาคเร นาวํ โคจรตฺถมุปาคมึ ฯ |๗๙.๑๘๐| ทิสฺวา มํ วาณิชา ภีตา พุทฺธเสฏฺฐํ อนุสฺสรุํ โคตโมติ มหาโฆสํ สุตฺวา เตหิ อุทีริตํ ฯ |๗๙.๑๘๑| ปุพฺพสญฺญํ สริตฺวาน ตโต กาลํ กโต อหํ สาวตฺถิยํ กุเล อิทฺเธ ๑- ชาโต พฺราหฺมณชาติยํ ฯ |๗๙.๑๘๒| อาสึ ธมฺมรุจิ นาม สพฺพปาปชิคุจฺฉโก ทิสฺวาหํ โลกปชฺโชตํ ชาติยา สตฺตวสฺสิโก ฯ |๗๙.๑๘๓| มหาเชตวนํ คนฺตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ อุเปมิ พุทฺธํ ติกฺขตฺตุํ รตฺติยา ทิวสสฺส จ ฯ |๗๙.๑๘๔| ตทา ๒- ทิสฺวา มุนิ อาห สร ๓- ธมฺมรุจีติ มํ ตโตหํ อวจํ พุทฺธํ ปุพฺพกมฺมํ วิภาวิตํ ๔- ฯ |๗๙.๑๘๕| สุจิรํ สตปุญฺญลกฺขณํ ปติปุพฺเพ น วิสุทฺธิปจฺจยา ๕- อหมชฺช สุเปกฺขนํ วต ตว ปสฺสามิ นิรุปมํ วิคฺคหํ ฯ |๗๙.๑๘๖| สุจิรํ วิหิตํ ๖- นุ เต มยา สุจิรกฺเขน นิรวิโสสิตา ๗- สุจิรํ อมลํ วิโสธิตํ นยนํ ญาณมยํ มหามุเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุจฺเจ ฯ ๒ ยุ. ทิสฺวา ฯ ๓ ม. ยุ. จิรํ ฯ ๔ ม. ยุ. ปภาวิตํ ฯ ๕ @วิสุทฺธิปจฺจยํ ฯ ๖ ม. ยุ. วิหตตฺตโม มยา ฯ ๗ ม. ยุ. นทีวิโสสิตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๐.
|๗๙.๑๘๗| จิรกาลสมงฺคิโต ๑- ตยา อวินฏฺโฐ ปุนนฺตรํ จิรํ ปุนรชฺช สมาคโต ตยา นหิ นสฺสนฺติ กตานิ โคตม ฯ |๗๙.๑๘๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๗๙.๑๘๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๗๙.๑๙๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ธมฺมรุจิ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ธมฺมรุจิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ สาลมณฺฑปิยตฺเถราปทานํ (๔๙๐) [๘๐] |๘๐.๑๙๑| อชฺโฌคเหตฺวา สาลวนํ สุกโต อสฺสโม มม สาลปุปฺเผหิ สญฺฉนฺโน วสามิ ปวเน ตทา ฯ |๘๐.๑๙๒| ปิยทสฺสี ตุ ๒- ภควา สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ สาลวนมุปาคมิ ฯ |๘๐.๑๙๓| อสฺสมา อภินิกฺขมฺม ปวนํ อคมาสหํ มูลผลํ คเวสนฺโต อาหิณฺฑามิ วเน ตทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. จิรกาลํ สมาคโต ฯ ๒ ม. ยุ. จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๑.
|๘๐.๑๙๔| ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ ปิยทสฺสึ มหายสํ สุนิสินฺนํ สมาปนฺนํ วิโรจนฺตํ มหาวเน ฯ |๘๐.๑๙๕| จตุทณฺเฑ ฐเปตฺวาน พุทฺธสฺส อุปริ อหํ มณฺฑปํ สุกตํ กตฺวา สาลปุปฺเผหิ ฉาทยึ ฯ |๘๐.๑๙๖| สตฺตาหํ ธารยิตฺวาน มณฺฑปํ สาลฉาทิตํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา พุทฺธเสฏฺฐํ อวนฺทหํ ฯ |๘๐.๑๙๗| ภควา ตมฺหิ สมเย วุฏฺฐหิตฺวา สมาธิโต ๑- ยุคมตฺตํ เปกฺขมาโน นิสีทิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๘๐.๑๙๘| สาวโก วรุโณ นาม ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน วสีสตสหสฺเสหิ อุปคญฺฉิ วินายกํ ฯ |๘๐.๑๙๙| ปิยทสฺสี ตุ ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา สิตํ ปาตุกริ ชิโน ฯ |๘๐.๒๐๐| อนุรุทฺโธ อุปฏฺฐาโก ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน เอกํสํ จีวรํ กตฺวา อปุจฺฉิตฺถ มหามุนึ ฯ |๘๐.๒๐๑| โก นุ โข ภควา เหตุ สิตกมฺมสฺส สตฺถุโน การเณ วิชฺชมานมฺหิ สตฺถา ปาตุกเร สิตํ ฯ |๘๐.๒๐๒| สตฺตาหํ ปุปฺผฉทนํ ๒- โย เม ธาเรสิ มาณโว ตสฺส กมฺมํ สริตฺวาน สิตํ ปาตุกรึ อหํ ฯ |๘๐.๒๐๓| อโนกาสํ ๓- น ปสฺสามิ ยนฺตํ ๔- ปุญฺญํ วิปจฺจติ เทวโลเก มนุสฺเส วา โอกาโสว น สมฺมติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สมาธิโน ฯ ๒ ม. สาลจฺฉทนํ ฯ ๓ โป. ยุ. โอกาสาหํ ฯ ๔ ม. ยตฺถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๒.
|๘๐.๒๐๔| เทวโลเก วสนฺตสฺส ปุญฺญกมฺมสมงฺคิโน ยาวตา ปริสา ตสฺส สาลฉนฺนา ภวิสฺสติ ฯ |๘๐.๒๐๕| ตตฺถ ทิพฺเพหิ นจฺเจหิ คีเตหิ วาทิเตหิ จ รมิสฺสติ สทา สนฺโต ปุญฺญกมฺมสมาหิโต ฯ |๘๐.๒๐๖| ยาวตา ปริสา ตสฺส คนฺธคนฺธิ ภวิสฺสติ สาลสฺส ปุปฺผวสฺโส จ ปวสฺสิสฺสติ ตาวเท ฯ |๘๐.๒๐๗| ตโต จุโตยํ มนุโช มานุสํ อาคมิสฺสติ อิธาปิ สาลฉทนํ สพฺพกาลํ ธริสฺสติ ๑- ฯ |๘๐.๒๐๘| อิธ นจฺจญฺจ คีตญฺจ สมฺมตาฬสมาหิตํ ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๘๐.๒๐๙| อุคฺคจฺฉนฺเต จ สุริเย สาลวสฺสมฺปวสฺสติ ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺตํ วสฺสติ สพฺพกาลิกํ ฯ |๘๐.๒๑๐| อฏฺฐารเส กปฺปสเต โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๘๐.๒๑๑| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ |๘๐.๒๑๒| ธมฺมํ อภิสเมนฺตสฺส สาลฉทนํ ๒- ภวิสฺสติ จิตเก ฌายมานสฺส ฉทนํ ตตฺถ เหสฺสติ ฯ |๘๐.๒๑๓| วิปากํ กิตฺตยิตฺวาน ปิยทสฺสี มหามุนิ ปริสาย ธมฺมํ เทเสสิ ตปฺเปนฺโต ธมฺมวุฏฺฐิยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ธริยฺยติ ฯ ๒ ม. สาลจฺฉนฺนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๓.
|๘๐.๒๑๔| ตึสกปฺปานิ เทเวสุ เทวรชฺชมการยึ สฏฺฐี จ สตฺตกฺขตฺตุํ จ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๘๐.๒๑๕| เทวโลกา อิธาคนฺตฺวา ลภามิ วิปุลํ สุขํ อิธาปิ สาลฉทนํ มณฺฑปสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๘๐.๒๑๖| อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว อิธาปิ สาลฉทนํ เหสฺสติ สพฺพกาลิกํ ฯ |๘๐.๒๑๗| มหามุนึ โตสยิตฺวา โคตมํ สกฺยปุงฺควํ ปตฺโตมฺปิ อจลํ ฐานํ หิตฺวา ชยปราชยํ ฯ |๘๐.๒๑๘| อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๘๐.๒๑๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๐.๒๒๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๐.๒๒๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาลมณฺฑปิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สาลมณฺฑปิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๔.
อุทฺทานํ ปํสุกูลํ พุทฺธสญฺญี ภิสโท ญาณกิตฺตโก จนฺทนี ธาตุปูชี จ ปุฬินุปฺปาทโกปิจ ฯ ตรโณ ธมฺมรุจิโก สาลมณฺฑปิโย ตถา คาถาสตานิ เทฺว โหนฺติ อูนวีสติเมว จ ฯ ปํสุกูลวคฺโค เอกูนปญฺญาสโม ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๕.
ปญฺญาสโม กึกณิปุปฺผวคฺโค ปฐมํ ตีณิกึกณิปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๙๑) [๘๑] |๘๑.๑| กณิการํว โชตนฺตํ นิสินฺนํ ปพฺพตนฺตเร อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ วิปสฺสึ โลกนายกํ ฯ |๘๑.๒| ตีณิกึกณิปุปฺผานิ ปคฺคยฺห อภิโรปยึ สมฺพุทฺธํ อภิปูเชตฺวา คจฺฉามิ ทกฺขิณามุโข ฯ |๘๑.๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘๑.๔| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๘๑.๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๑.๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๑.๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ตีณิกึกณิปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ตีณิกึกณิปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๖.
ทุติยํ ปํสุกูลปูชกตฺเถราปทานํ (๔๙๒) [๘๒] |๘๒.๘| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร อุทพฺพโล ๑- นาม ปพฺพโต ตตฺถทฺทสํ ปํสุกูลํ ทุมคฺคมฺหิ วิลมฺพิตํ ฯ |๘๒.๙| ตีณิ กึกณิปุปฺผานิ โอจินิตฺวานหํ ตทา หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ปํสุกูลํ อปูชยึ ฯ |๘๒.๑๐| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘๒.๑๑| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปูเชตฺวา อรหทฺธชํ ฯ |๘๒.๑๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๒.๑๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๒.๑๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปํสุกูลปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปํสุกูลปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุทงฺคโณ ฯ ยุ. อุทโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๗.
ตติยํ โกรณฺฑปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๙๓) [๘๓] |๘๓.๑๕| วนกมฺมิโก ปุเร อาสึ ปิตุปิตามเหนหํ ๑- ปสุมาเรน ชีวามิ กุสลํ เม น วิชฺชติ ฯ |๘๓.๑๖| มม อาสยสามนฺตา ติสฺโส โลกคฺคนายโก ตีณิ ปทานิ ทสฺเสสิ อนุกมฺปาย จกฺขุมา ฯ |๘๓.๑๗| อกฺกมนฺเต ๒- ปเท ทิสฺวา ติสฺสสฺส นาม สตฺถุโน หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ปเท จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๘๓.๑๘| โกรณฺฑํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา ปาทปํ ธรณีรุหํ จงฺโกฏกํ ๓- คเหตฺวาน ปทเสฏฺฐํ อปูชยึ ฯ |๘๓.๑๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘๓.๒๐| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ โกรณฺฑกฉวิ โหมิ สปฺปภาโส ๔- ภวามหํ ฯ |๘๓.๒๑| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปทปูชายิทํ ผลํ ฯ |๘๓.๒๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๓.๒๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปิตุมาตุมเตนหํ ฯ ๒ ม. ยุ. อกฺกนฺเต จ ... ฯ ๓ ม. สโกสกํ ฯ ๔ ม. @สุปฺปภาโส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๘.
|๘๓.๒๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โกรณฺฑปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โกรณฺฑปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ กึสุกปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๔๙๔) [๘๔] |๘๔.๒๕| กึสุกํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา ปคฺคเหตฺวาน อญฺชลึ พุทฺธเสฏฺฐํ สริตฺวาน อากาเส อภิปูชยึ ฯ |๘๔.๒๖| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘๔.๒๗| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๘๔.๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๔.๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๔.๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กึสุกปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กึสุกปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๙.
ปญฺจมํ อุปฑฺฒทุสฺสทายกตฺเถราปทานํ (๔๙๕) [๘๕] |๘๕.๓๑| ปทุมุตฺตรภควโต สุชาโต นาม สาวโก ปํสุกูลํ คเวสนฺโต สงฺกาเร รถิยา ๑- ตทา ฯ |๘๕.๓๒| นคเร หํสวติยา ปเรสํ ภติโก ๒- อหํ อุปฑฺฒทุสฺสํ ทตฺวาน สิรสา อภิวาทยึ ฯ |๘๕.๓๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๘๕.๓๔| เตตฺตึสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ สตฺตสตฺตติขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๘๕.๓๕| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ อุปฑฺฒทุสฺสทาเนน โมทามิ อกุโตภโย ฯ |๘๕.๓๖| อิจฺฉมาโน อหํ ๓- อชฺช สกานนํ สปพฺพตํ โขมทุสฺเสหิ ฉาเทยฺยํ อฑฺฒทุสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๘๕.๓๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อฑฺฒทุสฺสสฺสิทํ ผลํ ฯ |๘๕.๓๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๕.๓๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. จรเต ฯ ยุ. จรเต สทา ฯ ๒ ม. ยุ. ภตโก ฯ ๓ โป. ม. ยุ. จหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๐.
|๘๕.๔๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุปฑฺฒทุสฺสทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุปฑฺฒทุสฺสทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ ฆตมณฺฑทายกตฺเถราปทานํ (๔๙๖) [๘๖] |๘๖.๔๑| สุจินฺติตํ ภควนฺตํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ อุปวิฏฺฐํ มหารญฺญํ วาตาพาเธน ปีฬิตํ ฯ |๘๖.๔๒| ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ฆตมณฺฑํ อุปานยึ กตตฺตา อุปจิตตฺตา ๑- จ คงฺคา ภาคีรสี อยํ ฯ |๘๖.๔๓| มหาสมุทฺทา จตฺตาโร ฆตํ สมฺปชฺชเร มม อยญฺจ ปฐวี โฆรา อปฺปมาณา อสงฺขยา ฯ |๘๖.๔๔| มม สงฺกปฺปมญฺญาย ภวนฺติ ๒- เต มธุสกฺขรา จตุทฺทิสา ๓- อิเม รุกฺขา ปาทปา ธรณีรุหา ฯ |๘๖.๔๕| มม สงฺกปฺปมญฺญาย กปฺปรุกฺขา ภวนฺติ เต ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ ฯ |๘๖.๔๖| เอกปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๘๖.๔๗| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ฆตมณฺฑสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อาจิตตฺตา ฯ ๒ ม. ยุ. ภวเต มธุสกฺขรา ฯ ๓ ม. ยุ. จาตุทฺทีปา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.
|๘๖.๔๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๖.๔๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๖.๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ฆตมณฺฑทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ฆตมณฺฑทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ อุทกทายกตฺเถราปทานํ (๔๙๗) [๘๗] |๘๗.๕๑| ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส ภิกฺขุสงฺเฆ อนุตฺตเร ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ปานิฆฏํ ๑- อปูรยึ ฯ |๘๗.๕๒| ปพฺพตคฺเค ทุมคฺเค วา อากาเส วาถ ภูมิยํ ยทา ปานียมิจฺฉามิ ขิปฺปํ นิพฺพตฺตเต มมํ ฯ |๘๗.๕๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุทกทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๘๗.๕๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๗.๕๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. ปานียฆฏํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๒.
|๘๗.๕๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุทกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุทกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ปุฬินถูปิยตฺเถราปทานํ (๔๙๘) [๘๘] |๘๘.๕๗| หิมวนฺตสฺสวิทูเร ยมโก ๑- นาม ปพฺพโต อสฺสโม สุกโต มยฺหํ ปณฺณสาลา สุมาปิตา ฯ |๘๘.๕๘| นารโท นาม นาเมน ชฏิโล อุคฺคตาปโน จตุทฺทสสหสฺสานิ สิสฺสา ปริจรนฺติ มํ ฯ |๘๘.๕๙| ปฏิสลฺลีนโก สนฺโต เอวํ จินฺเตสหนฺตทา มหาชนา ๒- มํ ปูเชนฺติ นาหํ ปูเชมิ กิญฺจนํ ฯ |๘๘.๖๐| น เม โอวาทโก อตฺถิ วตฺตา โกจิ น วิชฺชติ อนาจริยุปชฺฌาโย วเน วาสํ อุเปมหํ ฯ |๘๘.๖๑| อุปาสมาโน ยมกํ ๓- ครุจิตฺตํ อุปฏฺฐเห โส เม อาจริโย นตฺถิ วนวาโส นิรตฺถโก ฯ |๘๘.๖๒| อายาคํ เม คเวสิยํ ๔- ครุภาวนิยํ ตถา สาสสฺสโย ๕- วสิสฺสามิ น โกจิ ครหิสฺสติ ฯ |๘๘.๖๓| อุตฺตานกูลา นทิกา สุปติตฺถา มโนรมา สุสุทฺธปุฬินากิณฺณา อวิทูเร มมสฺสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สมงฺโค ฯ ๒ ม. สพฺโพ ชโน มํ ปูเชติ ฯ ยุ. สพฺพชโน ฯ ๓ โป. @ม. ยุ. ยมหํ ฯ ๔ ม. ยุ. คเวสิสฺสํ ฯ ๕ ม. ยุ. สาวสฺสโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๓.
|๘๘.๖๔| นทึ อมริกํ นาม อุปคนฺตฺวา ๑- อหนฺตทา สงฺกฑฺฒิตฺวาน ๒- ปุฬินํ อกํ ปุฬินเจติยํ ฯ |๘๘.๖๕| เย เต อเหสุํ สมฺพุทฺธา ภวนฺตกรณา มุนี เตสํ เอตาทิโส ถูโป ตํ นิมิตฺตํ กโรมหํ ฯ |๘๘.๖๖| กริตฺวา ปุฬิเน ๓- ถูปํ โสวณฺณํ มาปยึ อหํ โสณฺณกึกณิปุปฺผานิ สหสฺเส ตีณิ ปูชยึ ฯ |๘๘.๖๗| สายํ ปาตํ นมสฺสามิ ปีติชาโต ๔- กตญฺชลี สมฺมุขา วิย สมฺพุทฺธํ วนฺทึ ปุฬินเจติยํ ฯ |๘๘.๖๘| ยทา กิเลสา ชายนฺติ วิตกฺกา เคหนิสฺสิตา สรามิ สุกตํ ถูปํ ปจฺจเวกฺขามิ ตาวเท ฯ |๘๘.๖๙| อุปนิสฺสาย วิหรึ ๕- สตฺถวาหํ วินายกํ กิเลเส สํวเรยฺยาสิ ๖- น ยุตฺตํ ตว มาริส ฯ |๘๘.๗๐| สห อาวชฺชิเต ถูเป คารวํ โหติ เม ตทา กุวิตกฺเก วิโนเทสึ นาโค ตุตฺตฏฺฏิโต ๗- ยถา ฯ |๘๘.๗๑| เอวํ วิหรมานํ มํ มจฺจุราชาภิมทฺทถ ตตฺถ กาลํ กโต สนฺโต พฺรหฺมโลกํ อคจฺฉหํ ฯ |๘๘.๗๒| ยาวตายุํ วสิตฺวาน ติทิเว ๘- อุปปชฺชหํ อสีติกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ ฯ |๘๘.๗๓| สตานํ ตีณิขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุปคนฺตวานหนฺตทา ฯ ๒ ม. ยุ. สํวฑฺฒยิตฺวา ฯ ๓ ม. ปุฬินํ ฯ @๔ ม. เวทชาโต ฯ ยุ. วิตฺติชาโต ฯ ๕ ม. วิหรํ ฯ ๖ ม. ยุ. สํวเสยฺยาสิ ฯ @๗ โป. ตุณฺณฏฺฏิโต ฯ ยุ. ตุตฺตทฺทิโต ฯ ๘ ยุ. ติทเส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๔.
|๘๘.๗๔| เตสํ กึกณิปุปฺผานํ วิปากํ อนุโภมหํ พาวีสติสหสฺสานิ ปริวาเรนฺติ มํ ภเว ฯ |๘๘.๗๕| ถูปสฺส ปริจิณฺณตฺตา รโชชลฺลํ น ลิมฺปติ คตฺเต เสทา น มุญฺจนฺติ สปฺปภาโส ภวามหํ ฯ |๘๘.๗๖| อโห เม สุกโต ถูโป สุทิฏฺฐามริกา นที ถูปํ กตฺวาน ปุฬินํ ๑- ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๘๘.๗๗| กุสลํ กตฺตุกาเมน ชนฺตุนา สารคาหินา ๒- นตฺถิ เขตฺตํ อเขตฺตํ วา ปฏิปตฺติว สารกา ๓- ฯ |๘๘.๗๘| ยถาปิ พลวา โปโส อณฺณวํ ตริตุสฺสโห ๔- ปริตฺตํ กฏฺฐมาทาย ปกฺขนฺเทยฺย มหาสรํ ฯ |๘๘.๗๙| อิมาหํ กิฏฺฐํ ๕- นิสฺสาย ตริสฺสามิ มโหทธึ อุสฺสาเหน วิริเยน ตเรยฺย อุทธึ นโร ฯ |๘๘.๘๐| ตเถว เม กตํ กมฺมํ ปริตฺตํ โถกกญฺจ ๖- ยํ ตํ ๗- กมฺมํ อุปนิสฺสาย สํสารํ สมติกฺกมึ ฯ |๘๘.๘๑| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต สุกฺกมูเลน โจทิโต สาวตฺถิยํ ปุเร ชาโต มหาสาเล สุอทฺธเก ฯ |๘๘.๘๒| สทฺธา มาตาปิตา มยฺหํ พุทฺธสฺส สรณํ คตา อุโภ ทิฏฺฐสุตา ๘- เอเต อนุวตฺตนฺติ สาสนํ ฯ |๘๘.๘๓| โพธิปปฺปฏิกํ คยฺห โสณฺณถูปํ อการยุํ สายํ ปาตํ นมสฺสนฺติ สกฺยปุตฺตสฺส สมฺมุขา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปุพิเน ฯ ๒ โป. ยุ. ปารคามินา ฯ ๓ ม. สาธกา ฯ ยุ. สาธิกา ฯ ๔ ม. ยุ. @ตริตุสฺสเห ฯ ๕ โป. ม. ยุ. กฏฺฐํ ฯ ๖ โป. ยุ. โถกกญฺจนํ ฯ ๗ ยุ. กตํ ฯ @๘ ม. ยุ. ทิฏฺฐปทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๕.
|๘๘.๘๔| อุโปสถมฺหิ ทิวเส โสณฺณถูปํ วินีหรุํ พุทฺธสฺส วณฺณํ กิตฺเตนฺตา ติยามํ วีตินามยุํ ฯ |๘๘.๘๕| สมา ๑- ทิสฺวานหํ ถูปํ สรึ ปุฬินเจติยํ เอกาสเน นิสีทิตฺวา อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ พาวีสติมํ ภาณวารํ ฯ |๘๘.๘๖| คเวสมาโน ตํ ธีรํ ธมฺมเสนาปติทฺทสํ อคารา นิกฺขมิตฺวาน ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๘๘.๘๗| ชาติยา สตฺตวสฺเสน อรหตฺตํ อปาปุณึ อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ คุณมญฺญาย จกฺขุมา ฯ |๘๘.๘๘| ทารเกเนว สนฺเตน กิริยํ นิฏฺฐิตํ มยา กตํ เม กรณียชฺช สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน ฯ |๘๘.๘๙| สพฺพเวรภยาตีโต สพฺพสงฺคาติโค อิสิ สาวโก เต มหาวีร โสณฺณถูปสฺสิทํ ผลํ ฯ |๘๘.๙๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๘.๙๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๘๘.๙๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๖.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุฬินถูปิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปุฬินถูปิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ นฬกุฏิกทายกตฺเถราปทานํ (๔๙๙) [๘๙] |๘๙.๙๓| หิมวนฺตสฺสวิทูเร หาริโก ๑- นาม ปพฺพโต สยมฺภู นารโท นาม รุกฺขมูเล วสิ ตทา ฯ |๘๙.๙๔| นฬาคารํ กริตฺวาน ติเณน ฉาทยึ อหํ จงฺกมํ โสธยิตฺวาน สยมฺภุสฺส อทาสหํ ฯ |๘๙.๙๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคจฺฉหํ ฯ |๘๙.๙๖| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ นฬกุฏิกาย นิมฺมิตํ สฏฺฐิโยชนมุพฺพิทฺธํ ๒- ตึสโยชนวิตฺถตํ ฯ |๘๙.๙๗| จตุทฺทเสสุ กปฺเปสุ เทวโลเก รมึ อหํ เอกสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชํ อการยึ ฯ |๘๙.๙๘| จตุตฺตึสติกฺขตฺตุญฺจ ๓- จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๘๙.๙๙| ธมฺมปาสาทมารุยฺห สุญฺญาคารวรูปคํ ยถิจฺฉกาหํ วิหเร สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน ฯ |๘๙.๑๐๐| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ นฬกุฏิกายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หาริโต ฯ ยุ. ภาริโก ฯ ๒ ม. สพฺพตฺถ ...มุพฺเพธํ ฯ ๓ โป. ยุ. @จตุตฺตึสกฺขตฺตุญฺเจว ฯ ๔ ม. ยุ. สพฺพาการวรูปมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๗.
|๘๙.๑๐๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๘๙.๑๐๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ |๘๙.๑๐๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นฬกุฏิกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นฬกุฏิกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ ปิยาลผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๐๐) [๙๐] |๙๐.๑๐๔| มิคลุทฺโธ ปุเร อาสึ วิวเน ๑- วิจรํ ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สพฺพธมฺมาน ปารคุํ ฯ |๙๐.๑๐๕| ปิยาลผลมาทาย พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ปุญฺญเขตฺตสฺส วีรสฺส ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๙๐.๑๐๖| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๐.๑๐๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๐.๑๐๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิจิเน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๘.
|๙๐.๑๐๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปิยาลผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปิยาลผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ กึกณิ ปํสุกูลญฺจ วรโกรณฺฑกึสุกํ อุปฑฺฒทุสฺสิ ฆตโท อุทกํ ถูปการโก ฯ นฬาคาริ จ นวโม ปิยาลผลทายโก สตเมกญฺจ คาถานํ นวกญฺจ ตทุตฺตริ ฯ กึกณิปุปฺผวคฺโค ปญฺญาสโม ฯ อถ วคฺคุทฺทานํ เมตฺเตยฺยวคฺโค ภทฺทาลิ สกึสมฺมชฺชโกปิจ เอกวิหารี วิเภทโก ชคติ สาลปุปฺผิโย ฯ นฬมาลิ ปํสุกูลํ กีกณิปุปฺผิโก ตถา อสีติ เทฺว จ คาถาโย จตุทฺทสา สตานิ จ ฯ เมตฺเตยฺยวคฺคทสกํ ปญฺจมํ สตกํ สมตฺตํ ฯ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๙.
เอกปญฺญาโส กณิการวคฺโค ปฐมํ ตีณิกณิการปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๕๐๑) [๙๑] |๙๑.๑| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ หิมวนฺตํ อุปาคมิ ฯ |๙๑.๒| อชฺโฌคเหตฺวา หิมวนฺตํ อคฺโค การุณิโก มุนิ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวาน นิสีทิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๙๑.๓| วิชฺชาธโร ตทา อาสึ อนฺตลิกฺขจโร อหํ ติสุลํ สุกตํ คยฺห คจฺฉามิ อมฺพเร ตทา ฯ |๙๑.๔| ปพฺพตคฺเค ยถา อคฺคิ ปุณฺณมาเยว จนฺทิมา วเน โอภาสเต พุทฺโธ สาลราชาว ผุลฺลิโต ฯ |๙๑.๕| วนโต ๑- นิกฺขมิตฺวาน พุทฺธรํสาภิธาวเร นฬคฺคิวณฺณสงฺกาสา ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาทยึ ฯ |๙๑.๖| วิจินํ อทฺทสํ ปุปฺผํ กณิการํ เทวคนฺธิกํ ตีณิ ปุปฺผานิ อาทาย พุทฺธเสฏฺฐํ อปูชยึ ฯ |๙๑.๗| พุทฺธสฺส อานุภาเวน ตีณิ ปุปฺผานิ เม ตทา อุทฺธํวณฺฏา อโธปตฺตา ฉายํ กุพฺพนฺติ สตฺถุโน ฯ |๙๑.๘| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคจฺฉหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วนคฺคา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๐.
|๙๑.๙| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ กณิการีติ ญายติ สฏฺฐิโยชนมุพฺพิทฺธํ ตึสโยชนวิตฺถตํ ฯ |๙๑.๑๐| สหสฺสกณฺฑํ ๑- สตฺตเคณฺฑุ ๒- ธชาลุ หริตามโย สตสหสฺสนิยฺยูหา พฺยเมฺห ปาตุภวึสุ เม ฯ |๙๑.๑๑| โสณฺณมยา มณิมยา โลหิตงฺกมยาปิจ ผลิกาปิจ ปลฺลงฺกา เยนิจฺฉกา ยถิจฺฉกํ ฯ |๙๑.๑๒| มหารหญฺจ สยนํ ตุลิกํ ๓- วิกติสฺสกํ อุทฺธโลมิกเอกนฺตํ พิพฺโพหนสมายุตํ ฯ |๙๑.๑๓| ภวนา นิกฺขมิตฺวาน จรนฺโต เทวจาริกํ ยทา อิจฺฉามิ คมนํ เทวสงฺฆปุรกฺขโต ฯ |๙๑.๑๔| ปุปฺผสฺส เหฏฺฐา ติฏฺฐามิ อุปริ ฉทนํ มม สมนฺตา โยชนสตํ กณิกาเรหิ ฉาทิตํ ฯ |๙๑.๑๕| สฏฺฐี ตุริยสหสฺสานิ สายํ ปาตํ อุปฏฺฐหุํ ปริวาเรนฺติ มํ นิจฺจํ รตฺตินฺทิวมตนฺทิตา ฯ |๙๑.๑๖| ตตฺถ นจฺเจหิ คีเตหิ ตาเฬหิ วาทิเตหิ จ รมามิ ขิฑฺฑารติยา โมทามิ กามกามิหํ ฯ |๙๑.๑๗| ตตฺถ ภุตฺวา ปิวิตฺวา จ โมทามิ ติทเส ตทา นารีคเณหิ สหิโต โมทามิ พฺยมฺหมุตฺตเม ฯ |๙๑.๑๘| สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ สตานํ ตีณิกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สหสฺสกณฺโฑ ฯ ๒ ม. สตเภณฺฑุ ฯ ๓ ม. ยุ. ตูลิกา วิกตียุตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๑.
|๙๑.๑๙| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต สงฺขยํ ภวาภเว สํสรนฺโต มหาโภคํ ๑- ลภามหํ ฯ |๙๑.๒๐| โภเค เม อูนตา นตฺถิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส ฯ |๙๑.๒๑| อญฺญํ คตึ น ชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ทุเว กุเล ปชายามิ ขตฺติเย จาปิ พฺราหฺมเณ ฯ |๙๑.๒๒| นีเจ กุเล น ชายามิ ๒- พุทฺธปูชายิทํ ผลํ หตฺถิยานํ อสฺสยานํ สิวิกํ สนฺทมานิกํ ฯ |๙๑.๒๓| ลภามิ สพฺพเมเวตํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ทาสีคณํ ทาสคณํ นาริโย สมลงฺกตา ฯ |๙๑.๒๔| ลภามิ สพฺพเมเวตํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ โกเสยฺยกมฺพลิยานิ โขมกปฺปาสิกานิ จ ฯ |๙๑.๒๕| ลภามิ สพฺพเมเวตํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ นววตฺถํ นวผลํ นวคฺครสโภชนํ ฯ |๙๑.๒๖| ลภามิ สพฺพเมเวตํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ อิเม ๓- ขาท อิเม ๓- ภุญฺช อิมมฺหิ สยเน สย ฯ |๙๑.๒๗| ลภามิ สพฺพเมเวตํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ สพฺพตฺถ ปูชิโต โหมิ ยโส อจฺจุคฺคโต ๔- มม ฯ |๙๑.๒๘| มเหสกฺโข ๕- สทา โหมิ อเภชฺชปริโส สทา ญาตีนํ อุตฺตโม โหมิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มหาโภเค ฯ ๒ ยุ. ชานามิ ฯ ๓ ม. อิมํ ฯ ๔ ม. อพฺภุคฺคโต ฯ @๕ ม. ยุ. มหาปกฺโข ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๒.
|๙๑.๒๙| สีตํ อุณฺหํ น ชานามิ ปริฬาโห น วิชฺชติ อโถ เจตสิกํ ทุกฺขํ หทเย เม น วิชฺชติ ฯ |๙๑.๓๐| สุวณฺณวณฺโณ หุตฺวาน สํสรามิ ภวาภเว เววณฺณิยํ ๑- น ชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๙๑.๓๑| เทวโลกา จวิตฺวาน สุกฺกมูเลน โจทิโต สาวตฺถิยํ ปุเร ชาโต มหาสาเล สุอทฺธเก ฯ |๙๑.๓๒| ปญฺจกามคุเณ หิตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ ชาติยา สตฺตวสฺโสหํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๙๑.๓๓| อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ คุณมญฺญาย จกฺขุมา ตรุโณ ปูชนีโยหํ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๙๑.๓๔| ทิพฺพจกฺขุํ วิสุทฺธํ เม สมาธิกุสโล อหํ อภิญฺญาปารมิปฺปตฺโต พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๙๑.๓๕| ปฏิสมฺภิทา อนุปฺปตฺโต อิทฺธิปาเทสุ โกวิโท สทฺธมฺเม ๒- ปารมิปฺปตฺโต พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๙๑.๓๖| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๙๑.๓๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๑.๓๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ทุวณฺณิกํ ฯ ๒ ม. ธมฺเมสุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๓.
|๙๑.๓๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ตีณิกณิการปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ตีณิกณิการปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เอกปตฺตทายกตฺเถราปทานํ (๕๐๒) [๙๒] |๙๒.๔๐| นคเร หํสวติยา กุมฺภกาโร อโหสหํ อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ ฯ |๙๒.๔๑| สุกตํ มตฺติกาปตฺตํ พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ปตฺตํ ทตฺวา ภควโต อุชุภูตสฺส ตาทิโน ฯ |๙๒.๔๒| ภเว นิพฺพตฺตมาโนหํ โสณฺณถาเล ลภามหํ รูปิมเย จ โสวณฺเณ ตฏฺฏิเก ๑- จ มณีมเย ฯ |๙๒.๔๓| ปาฏิยา ๒- ปริภุญฺชามิ ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํ ยสสาว ๓- ชนานญฺจ อคฺคภูโต ๔- จ โหมหํ ฯ |๙๒.๔๔| ยถาปิ ภทฺทเก เขตฺเต วีชํ อปฺปมฺปิ โรปิตํ สมฺมา ธารํ ปวสฺสนฺเต ๕- ผลํ โตเสติ กสฺสกํ ฯ |๙๒.๔๕| ตเถวิทํ ปตฺตทานํ พุทฺธเขตฺตมฺหิ โรปิตํ ปีติธาเร ปวสฺสนฺเต ผลํ เม ๖- โตสยิสฺสติ ฯ |๙๒.๔๖| ยาวตา เขตฺตา วิชฺชนฺติ สงฺฆาปิจ คณาปิจ พุทฺธเขตฺตสโม นตฺถิ สุขโท ๗- สพฺพปาณินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. ตฏฺฏเก ฯ ๒ ม. ยุ. ปาติโย ฯ ๓ ม. ยุ. ยสานญจ ธนานญฺจ ฯ @๔ ยุ. ปตฺตภูโต ฯ ๕ ม. ยุ. ปวจฺฉนฺเต ฯ ยุ. สมฺมา ธาเร ปเวจฺฉนฺเต ฯ ๖ ม. มํ ฯ @๗ โป. สุขโท ตตฺถ ปาณินํ ฯ ยุ. สุขทานตฺถปาณินํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๔.
|๙๒.๔๗| นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม เอกปตฺตํ ททิตฺวาน ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ |๙๒.๔๘| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปตฺตมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปตฺตทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๒.๔๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๒.๕๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺตเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๒.๕๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกปตฺตทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกปตฺตทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ กาสุมาริกผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๐๓) [๙๓] |๙๓.๕๒| กณิการํว โชตนฺตํ นิสินฺนํ ปพฺพตนฺตเร อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ |๙๓.๕๓| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สิเร กตฺวาน อญฺชลึ กาสุมาริกมาทาย พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ฯ |๙๓.๕๔| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๕.
|๙๓.๕๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๓.๕๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๓.๕๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กาสุมาริกผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กาสุมาริกผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ อวฏผลิยตฺเถราปทานํ (๕๐๔) [๙๔] |๙๔.๕๘| สหสฺสรํสี ภควา สยมฺภู อปราชิโต วิเวกา วุฏฺฐหิตฺวาน โคจรายาภินิกฺขมิ ฯ |๙๔.๕๙| ผลหตฺโถ อหํ ทิสฺวา อุปคญฺฉึ นราสภํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน อวฏํ อททึ ผลํ ฯ |๙๔.๖๐| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๔.๖๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๔.๖๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๖.
|๙๔.๖๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อวฏผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อวฏผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ จารผลิยตฺเถราปทานํ ๑- (๕๐๕) [๙๕] |๙๕.๖๔| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ จารผลมทาสหํ ฯ |๙๕.๖๕| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๕.๖๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๕.๖๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๕.๖๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จารผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จารผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปาทผลิยตฺเถร... ฯ ยุ. ปารผลิยตฺเถร... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๗.
ฉฏฺฐํ มาตุลุงฺคผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๐๖) [๙๖] |๙๖.๖๙| กณิการํว ชลิตํ ปุณฺณมาเยว จนฺทิมํ ชลนฺตํ ทีปรุกฺขํว อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ |๙๖.๗๐| มาตุลุงฺคผลํ คยฺห อทาสึ สตฺถุโน อหํ ทกฺขิเณยฺยสฺส วีรสฺส ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๙๖.๗๑| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๖.๗๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๖.๗๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๖.๗๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มาตุลุงฺคผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มาตุลุงฺคผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ อชฺเชลผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๐๗) [๙๗] |๙๗.๗๕| อชิโน ๑- นาม สมฺพุทฺโธ หิมวนฺเต วสิ ตทา จรเณน จ สมฺปนฺโน สมาธิกุสโล มุนิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อชฺชุโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๘.
|๙๗.๗๖| กุมฺภมตฺตํ คเหตฺวาน อญฺชลึ ๑- ชีวชีวกํ ฉตฺตปณฺณํ คเหตฺวาน อทาสึ สตฺถุโน อหํ ฯ |๙๗.๗๗| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๗.๗๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๗.๗๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๗.๘๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อชฺเชลผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อชฺเชลผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ อโมรผลิยตฺเถราปทานํ ๒- (๕๐๘) [๙๘] |๙๘.๘๑| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ อโมรํ ๓- อททึ ผลํ ฯ |๙๘.๘๒| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๘.๘๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อเชลํ ฯ ๒ ม. อโมท... ฯ ๓ ม. อโมทมททึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๙.
|๙๘.๘๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๘.๘๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อโมรผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อโมรผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ ตาลผลิยตฺเถราปทานํ (๕๐๙) [๙๙] |๙๙.๘๖| สตรํสี นาม ภควา สยมฺภู อปราชิโต วิเวกา วุฏฺฐหิตฺวาน โคจรายาภินิกฺขมิ ฯ |๙๙.๘๗| ผลหตฺโถ อหํ ทิสฺวา อุปคญฺฉึ นราสภํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ตาลผลมทาสหํ ฯ |๙๙.๘๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๙๙.๘๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๙๙.๙๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๙๙.๙๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๐.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ตาลผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ตาลผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ นาลิเกรผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๑๐) [๑๐๐] |๑๐๐.๙๒| นคเร พนฺธุมติยา อารามิโก อหํ ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ คจฺฉนฺตํ อนิลญฺชเส ฯ |๑๐๐.๙๓| นาลิเกรผลํ คยฺห พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ อากาเส ฐิตโก สนฺโต ปฏิคฺคณฺหิ มหายโส ฯ |๑๐๐.๙๔| ปีติสญฺชนโน ๑- มยฺหํ ทิฏฺฐธมฺมสุขาวโห ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ |๑๐๐.๙๕| อธิคญฺฉึ ตทา ปีตึ วิปุลญฺจ สุขุตฺตมํ อุปฺปชฺชเตว รตนํ นิพฺพตฺตสฺส ตหึ ๒- ตหึ ฯ |๑๐๐.๙๖| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๐.๙๗| ทิพฺพจกฺขุํ วิสุทฺธํ เม สมาธิกุสโล อหํ อภิญฺญาปารมิปฺปตฺโต ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๐.๙๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๐.๙๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพตฺถ วิตฺตสญฺชนโน ฯ ๒ ยุ. ยหึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๑.
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๐.๑๐๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นาลิเกรผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นาลิเกรผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ กณิการญฺจ ปตฺโต จ กาสุมาริ ตถาวโฏ จารผลิ มาตุลุงฺโค อชฺเชลาโมรเมว จ ฯ ตาลํ ตถา นาลิเกรํ คาถาโย คณิตาปิห เอกํ คาถาสตํ โหติ อูนาธิกวิวชฺชิตํ ฯ กณิการวคฺโค เอกปญฺญาโส ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ หน้าที่ ๑๕๒.
เทฺวปญฺญาโส ผลทายกวคฺโค ปฐมํ กุรญฺชิยผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๑๑) [๑๐๑] |๑๐๑.๑| มิคลุทฺโธ ปุเร อาสึ วิวเน วิจรํ อหํ อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สพฺพธมฺมาน ปารคุํ ฯ |๑๐๑.๒| กุรญฺชิยผลํ คยฺห พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ปุญฺญกฺเขตฺตสฺส ธีรสฺส ๑- ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๑๐๑.๓| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๑.๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๑.๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๑.๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุรญฺชิยผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุรญฺชิยผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาทิโน ฯ ยุ. วีรสฺส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๓.
ทุติยํ กปิฏฺฐผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๑๒) [๑๐๒] |๑๐๒.๗| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ กปิฏฺฐํ อททึ ผลํ ฯ |๑๐๒.๘| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๒.๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๒.๑๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๒.๑๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กปิฏฺฐผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กปิฏฺฐผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ โกสุมฺพผลิยตฺเถราปทานํ ๑- (๕๑๓) [๑๐๓] |๑๐๓.๑๒| กกุธํ วิลสนฺตํว เทวเทวํ นราสภํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ โกสุมฺพมททินฺตทา ฯ |๑๐๓.๑๓| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โกสมฺพ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๔.
|๑๐๓.๑๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๓.๑๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๓.๑๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โกสุมฺพผลิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โกสุมฺพผลิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ เกตกปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๕๑๔) [๑๐๔] |๑๐๔.๑๗| วินตานทิยา ๑- ตีเร วิหาสิ ปุริสุตฺตโม อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ เอกคฺคํ สุสมาหิตํ ฯ |๑๐๔.๑๘| มธุคนฺธสฺส ปุปฺเผน เกตกสฺส อหํ ตทา ปสนฺนจิตฺโต สุมโน พุทฺธเสฏฺฐสฺส ปูชยึ ฯ |๑๐๔.๑๙| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผํ อภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๐๔.๒๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๔.๒๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิตฺถาย นทิยา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๕.
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๔.๒๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เกตกปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เกตกปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ นาคปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๕๑๕) [๑๐๕] |๑๐๕.๒๓| สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ นาคปุปฺผํ อปูชยึ ฯ |๑๐๕.๒๔| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๐๕.๒๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๕.๒๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๕.๒๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นาคปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นาคปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๖.
ฉฏฺฐํ อชฺชุนปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๕๑๖) [๑๐๖] |๑๐๖.๒๘| จนฺทภาคานทีตีเร อโหสึ กินฺนโร ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ ฯ |๑๐๖.๒๙| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน เวทชาโต กตญฺชลี คเหตฺวา อชฺชุนปุปฺผํ สยมฺภุํ อภิปูชยึ ฯ |๑๐๖.๓๐| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา กินฺนรํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๐๖.๓๑| ฉตฺตึสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท เทวรชฺชมการยึ ทสกฺขตฺตุํ จกฺกวตฺติ มหารชฺชมการยึ ฯ |๑๐๖.๓๒| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สุเขตฺเต ๑- วปฺปิตํ วีชํ สยมฺภุสฺมึ อโหสิ ๒- เม ฯ |๑๐๖.๓๓| กุสลํ วิชฺชเต มยฺหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ ปูชารโห อหํ อชฺช สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน ฯ |๑๐๖.๓๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๖.๓๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๖.๓๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สุเขตฺเตว ผีตํ พีชํ ฯ ๒ ม. ยุ. อโห มมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๗.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อชฺชุนปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อชฺชุนปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ กุฏชปุปฺผิยตฺเถราปทานํ (๕๑๗) [๑๐๗] |๑๐๗.๓๗| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร อจฺจโล ๑- นาม ปพฺพโต พุทฺโธ สุทสฺสโน นาม วสนฺโต ๒- ปพฺพตนฺตเร ฯ |๑๐๗.๓๘| ปุปฺผํ เหมวนฺตํ คยฺห เวหาสํ อคมาสหํ ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ โอฆติณฺณมนาสวํ ฯ |๑๐๗.๓๙| ปุปฺผํ กุฏชมาทาย สิเร กตฺวานหนฺตทา ๓- พุทฺธสฺส อภิโรเปสึ สยมฺภุสฺส มเหสิโน ฯ |๑๐๗.๔๐| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๐๗.๔๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๗.๔๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๗.๔๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุฏชปุปฺผิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุฏชปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วสโล ฯ ยุ. จาวโล ฯ ๒ ม. ยุ. วสเต ฯ ๓ ม. ... กตฺวาน อญฺชลึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๘.
อฏฺฐมํ โฆสสญฺญกตฺเถราปทานํ (๕๑๘) [๑๐๘] |๑๐๘.๔๔| มิคลุทฺโธ ปุเร อาสึ อรญฺเญ วิวเน อหํ อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ เทวสงฺฆปุรกฺขตํ ฯ |๑๐๘.๔๕| จตุสจฺจํ ปกาเสนฺตํ เทเสนฺตํ อมตํปทํ อสฺโสสึ มธุรํ ธมฺมํ สิขิโน โลกพนฺธุโน ฯ |๑๐๘.๔๖| โฆเส จิตฺตํ ปสาเทสึ อสมปฺปฏิปุคฺคเล ๑- ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา อุตฺตรึ ทุตฺตรํ ภวํ ฯ |๑๐๘.๔๗| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ สญฺญมลภึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ โฆสสญฺญายิทํ ผลํ ฯ |๑๐๘.๔๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๘.๔๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๘.๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โฆสสญฺญโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โฆสสญฺญกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อสมปฺปฏิปุคฺคลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๙.
นวมํ สพฺพผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๑๙) [๑๐๙] |๑๐๙.๕๑| วรุโณ นาม นาเมน พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู ฉฑฺเฑตฺวา ทส ปุตฺตานิ วนมชฺโฌคหึ ตทา ฯ |๑๐๙.๕๒| อสฺสมํ สุกตํ กตฺวา สุวิภตฺตํ มโนรมํ ปณฺณสาลํ กริตฺวาน วสามิ ปวเน อหํ ฯ |๑๐๙.๕๓| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห มมุทฺธริตุกาโม โส อาคญฺฉิ มม อสฺสมํ ฯ |๑๐๙.๕๔| ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ โอภาโส วิปุโล อหุ พุทฺธสฺส อานุภาเวน ปชฺชลิ ปวนํ ตทา ฯ |๑๐๙.๕๕| ทิสฺวาน ปาฏิหิริยํ ๑- พุทฺธเสฏฺฐสฺส ตาทิโน ปตฺตปุฏํ คเหตฺวาน ผเลน ปูรยึ อหํ ฯ |๑๐๙.๕๖| อุปคนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ สห ๒- ขาริมทาสหํ อนุกมฺปาย เม พุทฺโธ อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๑๐๙.๕๗| ขาริภารํ คเหตฺวาน ปจฺฉโต เอหิ เม ตุวํ ปริภุตฺเตว ๓- สงฺฆมฺหิ ปุญฺญํ ๔- ตว ภวิสฺสติ ฯ |๑๐๙.๕๘| ปุฏกนฺตํ คเหตฺวาน ภิกฺขุสงฺฆสฺสทาสหํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตุสิตํ อุปปชฺชหํ ฯ |๑๐๙.๕๙| ตตฺถ ทิพฺเพหิ นจฺเจหิ คีเตหิ วาทิเตหิ จ ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต ๕- อนุโภมิ ยสํ ๖- อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...ตํ ปาฏิหีรํ ฯ ยุ. ทิสฺวานหํ ปาฏิหีรํ ฯ ๒ ยุ. สาขาริกํ อทาสหํ ฯ @๓ ม. ยุ. ... จ ฯ ๔ ยุ. ปุญฺญํ ตํว ฯ ๕ ม. สํยุตฺตํ ฯ ๖ ม. สทา สุขํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๐.
|๑๐๙.๖๐| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ โภเค เม อูนตา นตฺถิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๑| ยาวตา จตุโร ทีปา สสมุทฺทา สปพฺพตา ผลํ พุทฺธสฺส ทตฺวาน อิสฺสรํ การยึ ๑- อหํ ฯ |๑๐๙.๖๒| ยาวตา เย ปกฺขิคณา อากาเส อุปตนฺติ เจ ๒- เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๓| ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ ยกฺขา ภูตา จ รกฺขสา กุมฺภณฺฑา ครุฬา จาปิ ปาจริยํ ๓- อุเปนฺติ เม ฯ |๑๐๙.๖๔| กุมฺมา ๔- โสณา มธุกรา ฑํสา จ มกสา อุโภ เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๕| สุปณฺณา นาม สกุณา ปกฺขิชาตา มหพฺพลา เตปิ มํ สรณํ ยนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๖| เยปิ ทีฆายุกา นาคา อิทฺธิมนฺโต มหายสา เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๗| สีหา พฺยคฺฆา จ ทีปิ จ อจฺฉโกกตรจฺฉกา เตปิ มํ วสมเนฺวนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๘| โอสธิติณวาสี จ เย จ อากาสวาสิโน สพฺเพ มํ สรณํ ยนฺติ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๖๙| สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ คมฺภีรํ สุปกาสิตํ ผุสฺสยิตฺวา ๕- วิหรามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. การยามหํ ฯ ๒ ยุ. เต ฯ ๓ ม. ยุ. ปาริจริยํ ฯ ๔ ยุ. กุมฺภโสณา ฯ @๕ โป. ม. ผสฺสยิตฺวา ฯ ยุ. ปสฺสิตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๑.
|๑๐๙.๗๐| วิโมกฺเข อฏฺฐ ผุสฺสิตฺวา วิหรามิ อนาสโว อาตาปี นิปโก จาปิ ๑- ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๗๑| เย ผลฏฺฐา พุทฺธปุตฺตา ขีณโทสา มหายสา อหํ อญฺญตโร เตสํ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๗๒| อภิญฺญาปารมึ คนฺตฺวา สุกฺกมูเลน โจทิโต สพฺพาสเว ปริญฺญาย วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๙.๗๓| เตวิชฺชา อิทฺธิปตฺตา จ พุทฺธปุตฺตา มหายสา ทิพฺพโสตสมาปนฺนา เตสํ อญฺญตโร อหํ ฯ |๑๐๙.๗๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๐๙.๗๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๐๙.๗๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๐๙.๗๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สพฺพผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สพฺพผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จาหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๒.
ทสมํ ปทุมธาริยตฺเถราปทานํ (๕๒๐) [๑๑๐] |๑๑๐.๗๘| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร โรมโส นาม ปพฺพโต พุทฺโธภิสมฺภโว นาม อพฺโภกาเส วสิ ๑- ตทา ฯ |๑๑๐.๗๙| ภวนา นิกฺขมิตฺวาน ปทุมํ ธารยึ อหํ เอกาหํ ธารยิตฺวาน ภวนํ ปุนราคมึ ฯ |๑๑๐.๘๐| เอกตึเส อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๑๐.๘๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๐.๘๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๐.๘๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปทุมธาริโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปทุมธาริยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ กุรญฺชิยํ กปิฏฺฐญฺจ โกสุมฺพํ อถ เกตกํ นาคปุปฺผชฺชุนญฺเจว กุฏชิ โฆสสญฺญโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพตฺถ วสี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๓.
เถโร จ สพฺพผลโท ตถา ปทุมธาริโย อสีติ เจตฺเถ คาถาโย ติสฺโส คาถา ตทุตฺตริ ฯ ผลทายกวคฺโค เทฺวปญฺญาโส ฯ ----------- เตปญฺญาโส ติณทายกวคฺโค ปฐมํ ติณมุฏฺฐิทายกตฺเถราปทานํ (๕๒๑) [๑๑๑] |๑๑๑.๑| หิมวนฺตสฺส อวิทูเร ลมฺพโก นาม ปพฺพโต ตตฺเถว ๑- ติสฺโส สมฺพุทฺโธ อพฺโพกาสมฺหิ จงฺกมิ ฯ |๑๑๑.๒| มิคลุทฺโธ ปุเร ๒- อาสึ อรญฺเญ กานเน อหํ ทิสฺวานาหํ เทวเทวํ ติณมุฏฺฐิมทาสหํ ฯ |๑๑๑.๓| นิสีทนตฺถํ พุทฺธสฺส ทตฺวา จิตฺตํ ปสาทยึ สมฺพุทฺธํ อภิวาทิตฺวา ปกฺกามึ อุตฺตรามุโข ฯ |๑๑๑.๔| อจิรํ คตมตฺตํ ๓- มํ มิคราชา อเหฐยิ ๔- สีเหน ฆาฏิโต ๕- สนฺโต ตตฺถ กาลํ กโต อหํ ฯ |๑๑๑.๕| อาสนฺเน เม กตํ กมฺมํ พุทฺธเสฏฺเฐ อนาสเว สุมุตฺโต สรเวโคว ๖- เทวโลกํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๑๑.๖| ยูโป ตตฺถ สุโภ อาสิ ปุญฺญกมฺมาภินิมฺมิโต สหสฺสกณฺโฑ สตฺตเคณฺฑุ ธชาลุ หริตามโย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตตฺโถปติสฺโส ฯ ๒ ยุ. ตทา ฯ ๓ ม. ยุ. คตมตฺตสฺส ฯ ๔ ม. อโปฐยิ ฯ @๕ ม. โปฐิโต ฯ ยุ. ปติโต ฯ ๖ โป. ยุ. ... จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๔.
|๑๑๑.๗| ปภา นิทฺธาวเต ตสฺส สตรํสีว อุคฺคโต อากิณฺโณ เทวกญฺญาหิ อาโมทึ กามกามิหํ ฯ |๑๑๑.๘| เทวโลกา จวิตฺวาน สุกฺกมูเลน โจทิโต อาคนฺตฺวาน มนุสฺสตฺตํ ปตฺโตมฺหิ อาสวกฺขยํ ฯ |๑๑๑.๙| จตุนวุเต อิโต กปฺเป นิสีทนมกาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ติณมุฏฺเฐ อิทํ ผลํ ฯ |๑๑๑.๑๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๑.๑๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๑.๑๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ติณมุฏฺฐิทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ติณมุฏฺฐิทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เวจฺจกทายกตฺเถราปทานํ (๕๒๒) [๑๑๒] |๑๑๒.๑๓| วิปสฺสิโน ภควโต โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน เอกํ ๑- เวจฺจํ มยา ทินฺนํ ปสนฺเนน สปาณินา ฯ |๑๑๒.๑๔| หตฺถิยานํ อสฺสยานํ ทิพฺพยานํ สมชฺฌคํ เตน เวจฺจกทาเนน ๒- ปตฺโตมฺหิ อาสวกฺขยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เอกมญฺจํ ฯ ยุ. เอกเปจฺฉํ ฯ ๒ ม. มญฺจกทาเนน ฯ ยุ. เปจฺฉกทาเนน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๕.
|๑๑๒.๑๕| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ เวจฺจมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เวจฺจทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๑๒.๑๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๒.๑๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๒.๑๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เวจฺจกทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เวจฺจกทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ สรณคมนิยตฺเถราปทานํ (๕๒๓) [๑๑๓] |๑๑๓.๑๙| อารุยฺหมฺหิ ๑- ตทา นาวํ ภิกฺขุ จาชีวิโก ๒- อหํ นาวาย ภิชฺชมานาย ภิกฺขุ เม สรณํ อทา ฯ |๑๑๓.๒๐| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ โส เม สรณํ อทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ สรณคมเน ผลํ ฯ |๑๑๓.๒๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๓.๒๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อารุหิมฺห ... ฯ ๒ ยุ. จ ชีวโก จหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๖.
|๑๑๓.๒๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สรณคมนิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สรณคมนิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ อพฺภญฺชนทายกตฺเถราปทานํ (๕๒๔) [๑๑๔] |๑๑๔.๒๔| นคเร พนฺธุมติยา ราชุยฺยาเน วสามหํ จมฺมวาสี ๑- ตถา อาสึ กมณฺฑลุธโร อหํ ฯ |๑๑๔.๒๕| อทฺทสํ วิรชํ ๒- พุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ อาตาปินํ ๓- ปหิตตฺตํ ฌายึ ฌานรตํ อิสึ ๔- ฯ |๑๑๔.๒๖| สพฺพกามสมิทฺธิญฺจ โอฆติณฺณมนาสวํ ทิสฺวา ปสนฺโน สุมโน อพฺภญฺชนมทาสหํ ฯ |๑๑๔.๒๗| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อพฺภญฺชนสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๑๔.๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๔.๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๔.๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ธมฺมวาที ฯ ๒ ม. วิมลํ ฯ ๓ ม. ยุ. ปธานํ ปหิตตฺตํ ตํ ฯ ๔ ม. ยุ. วสึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๗.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อพฺภญฺชนทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อพฺภญฺชนทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ สุปฏทายกตฺเถราปทานํ ๑- (๕๒๕) [๑๑๕] |๑๑๕.๓๑| ทิวาวิหารา นิกฺขนฺโต วิปสฺสี โลกนายโก ลหุํ สุปฏิกํ ๒- ทตฺวา กปฺปํ สคฺคมฺหิ โมทหํ ฯ |๑๑๕.๓๒| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ สุปฏิกมทาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ สุปฏสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๑๑๕.๓๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๕.๓๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๕.๓๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุปฏทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุปฏทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ ทณฺฑทายกตฺเถราปทานํ (๕๒๖) [๑๑๖] |๑๑๖.๓๖| กานนํ วนโมคฺคยฺห เวฬุํ เฉตฺวานหํ ตทา อาลมฺพนํ กริตฺวาน สงฺฆสฺส อททึ อหํ ๓- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปูปปวทายกตฺเถร... ฯ ๒ ม. สุปฏกํ ฯ ๓ ม. พหุํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๘.
|๑๑๖.๓๗| เตน จิตฺตปฺปสาเทน สุพฺพเต อภิวาทยึ ๑- อาลมฺพทณฺฑํ ทตฺวาน ปกฺกามึ อุตฺตรามุโข ฯ |๑๑๖.๓๘| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทณฺฑมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ทณฺฑทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๑๖.๓๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๖.๔๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๖.๔๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ทณฺฑทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ทณฺฑทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ เตวีสติมํ ภาณวารํ ฯ สตฺตมํ คิริเนลปูชกตฺเถราปทานํ (๕๒๗) [๑๑๗] |๑๑๗.๔๒| มิคลุทฺโธ ปุเร อาสึ วิวเน วิจรํ อหํ อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สพฺพธมฺมาน ปารคุํ ฯ |๑๑๗.๔๓| ตสฺมึ มหาการุณิเก สพฺพสตฺตหิเต รเต ปสนฺนจิตฺโต สุมโน เนลปุปฺผํ อปูชยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อภิวาทิย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๙.
|๑๑๗.๔๔| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๑๗.๔๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๗.๔๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๗.๔๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา คิริเนลปูชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ คิริเนลปูชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ โพธิสมฺมชฺชกตฺเถราปทานํ (๕๒๘) [๑๑๘] |๑๑๘.๔๘| อหํ ปุเร โพธิปตฺตํ อุชฺฌิตํ เจติยงฺคเณ ตํ คเหตฺวาน ฉฑฺเฑสึ อลภึ วีสตึ คุเณ ฯ |๑๑๘.๔๙| ตสฺส กมฺมสฺส เตเชน สํสรนฺโต ภวาภเว ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต จาปิ มานุเส ฯ |๑๑๘.๕๐| เทวโลกา จวิตฺวาน อาคนฺตฺวา มานุสํ ภวํ ทุเว กุเล ปชายามิ ขตฺติเย จาปิ พฺราหฺมเณ ฯ |๑๑๘.๕๑| องฺคปจฺจงฺคสมฺปนฺโน อาโรหปริณาหวา อภิรูโป สุจิ โหมิ สมฺปุณฺณโก ๑- อนูนโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สมฺปุณฺณงฺโค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๐.
|๑๑๘.๕๒| เทวโลเก มนุสฺเส วา ชาโต วา ยตฺถ กตฺถจิ ภเว สุวณฺณวณฺโณ จ อุตฺตตฺตกนกูปโม ฯ |๑๑๘.๕๓| มุทุ ๑- มทฺทวา สินิทฺธา สุขุมา สุกุมาริกา ฉวิ เม สพฺพทา โหติ โพธิปตฺเต สุฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๔| ยโต กุโตจิ คตีสุ สรีเร สมุทาคเต น ลิมฺปติ รโชชลฺลํ วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๕| อุเณฺห วาตาตเป ตสฺส อคฺคิตาเปน วา ปน ๒- คตฺเต เสทา น มุญฺจนฺติ วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๖| กุฏฺฐํ คณฺโฑ กิลาโส จ ติลกา ปิฬกา ตถา น โหนฺติ กาเย ททฺทุ จ วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๗| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว โรคา น โหนฺติ กายสฺมึ วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๘| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว น โหนฺติ จิตฺตชา ปีฬา วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๕๙| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว อมิตฺตา น ภวนฺตสฺส วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๖๐| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว อนูนโภโค ภวติ วิปาโก ปตฺตฉฑฺฑิเต ฯ |๑๑๘.๖๑| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว อคฺคิราชูหิ โจเรหิ น โหติ อุทกา ๓- ภยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มุทุกา ... ฯ ๒ ยุ. ปุน ฯ ๓ ม. ยุ. อุทเก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๑.
|๑๑๘.๖๒| อปรมฺปิ คุณนฺตสฺส นิพฺพตฺตติ ภวาภเว ทาสี ทาสา อนุจรา โหนฺติ จิตฺตานุวตฺตกา ฯ |๑๑๘.๖๓| ยมฺหิ อายุปฺปมาณมฺหิ ชายเต มานุเส ภเว ตโต น หายเต อายุ ติฏฺฐเต ยาวตายุกํ ฯ |๑๑๘.๖๔| อพฺภนฺตรา จ ๑- พาหิรา เนคมา จ สรฏฺฐกา อนุยุตฺตา โหนฺติ สพฺเพปิ วุทฺธิกามา สุขิจฺฉกา ฯ |๑๑๘.๖๕| โภควา ยสวา โหมิ สิริมา ญาติปกฺขวา อเวโร ๒- คตสนฺตาโส ภเวหิ ๓- สพฺพทา ภเว ฯ |๑๑๘.๖๖| เทวา มนุสฺสา อสุรา คนฺธพฺพา ยกฺขรกฺขสา สพฺเพ เต ปริรกฺขนฺติ ภเว สํสรโต สทา ฯ |๑๑๘.๖๗| เทวโลเก มนุสฺเส วา ๔- อนุโภตฺวา อุโภ ยเส อวสาเน จ นิพฺพานํ สิวํ ปตฺโต อนุตฺตรํ ฯ |๑๑๘.๖๘| สมฺพุทฺธมุทฺทิสิตฺวาน โพธึ วา ตสฺส สตฺถุโน โย ปุญฺญํ ปสเว โปโส ตสฺส กึ นาม ทุลฺลภํ ฯ |๑๑๘.๖๙| มคฺเค ผเล จ อาคเม ฌานาภิญฺญาคุเณสุ จ อญฺเญสํ อธิโก หุตฺวา นิพฺพายติ ๕- อนาสโว ฯ |๑๑๘.๗๐| ปุเรหํ โพธิยา ปตฺตํ ฉฑฺเฑตฺวา หฏฺฐมานโส อิเมหิ วีสตงฺเคหิ สมงฺคี โหมิ สพฺพทา ฯ |๑๑๘.๗๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พหิจรา ฯ ๒ ม. ยุ. อเปตภยสนฺตาโส ฯ ๓ ยุ. ภเวสํ สพฺพโต ฯ @๔ ม. จ ฯ ๕ ม. ยุ. นิพฺพายามิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๒.
|๑๑๘.๗๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๑๘.๗๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โพธิสมฺมชฺชโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โพธิสมฺมชฺชกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ อามณฺฑผลทายกตฺเถราปทานํ (๕๒๙) [๑๑๙] |๑๑๙.๗๔| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู วุฏฺฐหิตฺวา สมาธิมฺหา จงฺกมิ โลกนายโก ฯ |๑๑๙.๗๕| ขาริภารํ คเหตฺวาน อาหรนฺโต ผลํ ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ จงฺกมนฺตํ มหามุนึ ฯ |๑๑๙.๗๖| ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สิเร กตฺวาน อญฺชลึ สมฺพุทฺธํ อภิวาเทตฺวา อามณฺฑมททึ ผลํ ฯ |๑๑๙.๗๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อามณฺฑสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๑๑๙.๗๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วีหรามิ อนาสโว ฯ |๑๑๙.๗๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๓.
|๑๑๙.๘๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อามณฺฑผลทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อามณฺฑผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ สุคนฺธตฺเถราปทานํ (๕๓๐) [๑๒๐] |๑๒๐.๘๑| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน ๑- อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๒๐.๘๒| อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺโน ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ พฺยามปฺปภาปริวุโต รํสิชาลสมุตฺถโต ฯ |๑๒๐.๘๓| อสฺสาเสตา ยถา จนฺโท สุริโย วิย ปภงฺกโร นิพฺพาเปตา ยถา เมโฆ สาคโรว คุณากโร ฯ |๑๒๐.๘๔| ธรณีริว สีเลน หิมวาว สมาธินา อากาโส วิย ปญฺญาย อสงฺโค อนิโล ยถา ฯ |๑๒๐.๘๕| อนูโน ๒- ยถาวิหาโร ปริสาสุ วิสารโท สจฺจานิ สมฺปกาเสติ อุทฺธรนฺโต มหาชนํ ฯ |๑๒๐.๘๖| ตทาหํ ๓- พาราณสิยํ เสฏฺฐิปุตฺโต มหายโส อาสภํ ๔- ธนธญฺญสฺส ปหุตสฺส พหู มมํ ๕- ฯ |๑๒๐.๘๗| ชงฺฆวิหารํ วิจรํ มิคทายํ อุเปจฺจหํ อทฺทสํ นาถสตฺถารํ ๖- เทเสนฺตํ อมตํ ปทํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โคตฺเตน ฯ ๒ ม. ยุ. สกทาจิ มหาวีโร ฯ ๓ ม. ยุ. ตทา หิ ฯ ๔ ม. ยุ. @อาสหํ ... ฯ ๕ ม. ยุ. ตทา ฯ ๖ ม. ... วิรชํ พุทฺธํ ฯ ยุ. ... ตาทิสํ พุทฺธํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๔.
|๑๒๐.๘๘| วิสฏฺฐกนฺตวจนํ กรวิกสมสฺสรํ หํสทุนฺทุภินิคฺโฆสํ ๑- วิญฺญาเปนฺตํ มหาชนํ ฯ |๑๒๐.๘๙| ทิสฺวา เทวาติเทวนฺตํ สุตฺวา จ มธุรํ สรํ ๒- ปหายานปฺปเก โภเค ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๒๐.๙๐| เอวํ ปพฺพชิโตวาหํ น จิเรน พหุสฺสุโต อโหสึ ธมฺมกถิโก วิจิตฺตปฏิภาณวา ฯ |๑๒๐.๙๑| มหาปริสมชฺเฌหํ สตฺถุโนว ๓- ปุนปฺปุนํ วณฺณยึ เหมวณฺณสฺส วณฺณํ วณฺณวิสารโท ฯ |๑๒๐.๙๒| เอส ขีณาสโว พุทฺโธ อนีโฆ ฉินฺนสํสโย สพฺพกมฺมกฺขยํ ปตฺโต วิมุตฺโต ๔- อุปธิกฺขเย เอส โส ภควา พุทฺโธ เอส สีโห อนุตฺตโร ฯ |๑๒๐.๙๓| สเทวกสฺส โลกสฺส พฺรหฺมจกฺกํ ปวตฺตโก ทนฺโต ทเมตา สนฺโต จ สเมตา นิพฺพุโต อิสิ นิพฺพาเปตา จ อสฺสตฺโถ อสฺสาเสตา มหาชนํ ฯ |๑๒๐.๙๔| วีโร สูโร จ วิกฺกนฺโต ๕- ปญฺโญ การุณิโก วสี วิชิตาวี วิชิโต ๖- จ อปฺปคพฺโภ อนาลโย ฯ |๑๒๐.๙๕| อเนญฺโช อจโล ธีโร อโมโห อสโม มุนิ โธรโยฺห อุสโภ นาโค สีโห สกฺโก ครูสุปิ ฯ |๑๒๐.๙๖| วิราโค วิมโล พฺรหฺมา วาทีสูโร รณญฺชโห อขิโล จ วิสลฺโล จ อสโม วุสโภ สุจิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หํสรุเตหิ นิคฺโฆสํ ฯ ๒ ม. ยุ. คิรํ ฯ ๓ ม. ยุ. หฏฺฐจิตฺโต ฯ ๔ ม. @วิมุตฺโตปธิสงฺขเย ฯ ๕ โป. ยุ. ... ธีโร จ ฯ ๖ ม. ยุ. ... จ ส ชิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๕.
|๑๒๐.๙๗| พฺราหฺมโณ สมโณ นาโถ ภิสกฺโก สลฺลสนฺธุโต ๑- โยโธ พุทฺโธ สุตาสุโต อจโล มุทิโต สิโต ฯ |๑๒๐.๙๘| กตทนฺตา ๒- วหตฺตา จ กตฺตา เนตา ปกาสิตา สมฺปหํสิตา เสตฺตา ๓- จ เฉตฺตา โสตา ปสํสิตา ฯ |๑๒๐.๙๙| อวิโล ๔- จ วิสลฺโล จ อนีโฆ อกถํกถี อเนโช วิรโช ขตฺตา คนฺธา วตฺตา ๕- ปกาสิตา ฯ |๑๒๐.๑๐๐| ตาเรตา อตฺถกาเรตา ๖- กาเรตา สมฺปทาริตา ปาเปตา สหิตา หนฺตา ๗- ตาปิตา ๘- จ วิโสสิตา ฯ |๑๒๐.๑๐๑| สจฺจฏฺฐิโตสมสโม ๙- อสหาโย ทยาลโย อจฺเฉรมนฺโต ๑๐- อกุโห กตาวี อิสิ สตฺตโม ฯ |๑๒๐.๑๐๒| นิติณฺณกงฺโข นิมฺมาโน อปฺปเมยฺโย อนูปโม สพฺพวากฺยปถาตีโต สพฺพเนยฺยนฺติโต ๑๑- ชิโน ฯ |๑๒๐.๑๐๓| สตรํสีวเร ๑๒- ตสฺมึ ปสาโท อมตาวโห ตสฺมา พุทฺเธ จ ธมฺเม จ สงฺเฆ สทฺธา มหตฺถิกา ฯ |๑๒๐.๑๐๔| คุเณหิ เอวมาทีหิ ติโลกสรณุตฺตมํ วณฺเณนฺโต ปริสมชฺเฌ กถึ ธมฺมกถํ อหํ ฯ |๑๒๐.๑๐๕| ตโต จุโตหํ ตุสิเต อนุโภตฺวา มหาสุขํ ตโต จุโต มนุสฺเสสุ ชาโต โหมิ สุคนฺธิโก ฯ |๑๒๐.๑๐๖| นิสฺสาโส มุขคนฺโธ จ เทหคนฺโธ ตเถว เม โส ๑๓- จ คนฺโธว สตตํ สพฺพคนฺโธว โหติ เม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สลฺลกตฺตโก ฯ ๒ ม. ธาตา ธตา จ สนฺติ จ ฯ ยุ. ตาตา ตนฺตา จ หนฺตา จ ฯ @๓ ม. เภตฺตา ฯ ยุ. โภตฺตา ฯ ๔ ม. ยุ. อขิโล ฯ ๕ ยุ. เมตฺตา ฯ @๖ โป. ยุ. ... อถ ตาเรตา ฯ ๗ ม. กนฺตา ฯ ๘ ม. ยุ. หนฺตา อาตาปี ตาปโส ฯ @๙ ม. ยุ. สมจิตฺโต ฯ ๑๐ ม. อจฺเฉรสตฺโต ฯ ยุ. อจฺเฉรสนฺโต ฯ @๑๑ ม. สจฺจเนยฺยนฺตคู ฯ ยุ. สจฺจเนยฺยนฺตโค ฯ ๑๒ ม. ยุ. สตฺตสารวเร ฯ @๑๓ ม. ยุ. เสทคนฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๖.
|๑๒๐.๑๐๗| มุขคนฺโธ สทา มยฺหํ ปทุมุปฺปลจมฺปโก อติกนฺโต ๑- สทา วาติ สรีโร จ ตเถว เม ฯ |๑๒๐.๑๐๘| คุณตฺถวสฺส สพฺพนฺตํ ผลนฺตํ ปรมพฺภุตํ เอกคฺคมนสา สพฺเพ ภาสิตสฺส ๒- สุณาถ เม ฯ |๑๒๐.๑๐๙| คุณํ พุทฺธสฺส วตฺวาน หิตายนํ ๓- สุขาวหํ สุจิตฺโต ๔- โหมิ สพฺพตฺถ สงฺโฆ วีรสมาสุโต ๕- ฯ |๑๒๐.๑๑๐| ยสสฺสี สุขิโต กนฺโต ชุติมา ปิยทสฺสโน วตฺตา อปริภูโต จ นิทฺโทโส ปญฺญวา ตถา ฯ |๑๒๐.๑๑๑| ขีเณ ปาสุสิ ๖- นิพฺพานํ สุลภํ พุทฺธภตฺตินํ ๗- เตสํ เหตุํ ปวกฺขามิ ตํ สุณาถ ยถาตถํ ฯ |๑๒๐.๑๑๒| สนฺตํ ยสํ ภควโต วิจินา ๘- อภิวาทยํ ยตฺถ ๙- ยตฺถุปปนฺโนปิ ยสสฺสี เตน โหมหํ ฯ |๑๒๐.๑๑๓| ทุกฺขสฺสนฺตกรํ พุทฺธํ ธมฺมํ สนฺตํ อสงฺขตํ วณฺณยํ สุขโท อาสึ สตฺตานํ สุขิโต ตโต ฯ |๑๒๐.๑๑๔| คุณํ วทนฺโต พุทฺธสฺส พุทฺธปีติสมายุโต สกนฺติ ๑๐- ปรกนฺติ จ อาสึ เตน จ กนฺติมา ฯ |๑๒๐.๑๑๕| ชิโน โย ๑๑- ติตฺถิกาติณฺโณ อภิภุยฺย กุติตฺถิเย คุณํ วทนฺโต โถเมสึ ๑๒- นายกํ ชุติมา ตโต ฯ |๑๒๐.๑๑๖| ปิยงฺการึ ชนสฺสาปิ สมฺพุทฺธสฺส คุณํ วทํ สรทิว สสงฺโกหํ เตนาสึ ปิยทสฺสโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปริสนฺโต ... ฯ ยุ. อติสนฺโต ฯ ๒ ม. ยุ. วณฺณยิสฺสํ ฯ ๓ ม. หิตาย จ น @สทิสํ ฯ ยุ. ... ชนสนฺธิสุ ฯ ๔ ม. ยุ. สุขิโต ฯ ๕ ม. วีรสมายุโต ฯ ยุ. รสทฺโธ @วิสมายุโต ฯ ๖ ม. อายุสิ ฯ ยุ. ขีเณวายุปิ ฯ ๗ ม. ย. พุทฺธภตฺติโน ฯ ๘ ม. ยุ. @วิธินา ฯ ๙ ม. ตตฺถ ตตฺถูปปนฺโนปิ ฯ ๑๐ ม. ยุ. สกนฺตึ ปรกนฺติญฺจ ชนยึ ... ฯ @๑๑ ม. ... เต ติตฺถิกากิณฺเณ ฯ ยุ. ชโนเฆ ติตฺถิกากิณฺเณ ฯ ๑๒ ม. ยุ. โชเตสึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๗.
|๑๒๐.๑๑๗| ยถาสตฺติวเสนาหํ สพฺพวาจาหิ สนฺถวึ สุคตํ เตน วงฺคีโส วิจิตฺตปฏิภาณวา ฯ |๑๒๐.๑๑๘| เย พาลา วิมตึ ปตฺตา ปริโภนฺติ มหามุนึ นิคฺคหึ เต สธมฺเมน ปริภูเตน เตนหํ ฯ |๑๒๐.๑๑๙| พุทฺธวณฺเณหิ สตฺตานํ กิเลเส อปเนสหํ นิกฺกิเลสมโน โหมิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ |๑๒๐.๑๒๐| โสตูนํ พุทฺธิมชนึ พุทฺธานุสฺสติเทสโก เตนาปิจาสึ ๑- สปฺปญฺโญ นิปุณตฺถวิปสฺสโก ฯ |๑๒๐.๑๒๑| สพฺพาสวปริกฺขีโณ ติณฺณสํสารสาคโร วสี ๒- จ อนุปาทาโน ปาปุณิสฺสามิ นิพฺพุตึ ฯ |๑๒๐.๑๒๒| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ ยมหํ สนฺถวึ ชินํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๒๐.๑๒๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๐.๑๒๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๐.๑๒๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุคนฺโธ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุคนฺธตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เตนาหมาสึ ฯ ๒ ม. ยุ. สิขีว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๘.
อุทฺทานํ ติณโท เวจฺจโท เจว สรณพฺภญฺชนมฺปโท สุปโฏ ทณฺฑทายี จ เนลปูชี ตเถว จ ฯ โพธิสมฺมชฺชโกมณฺโฑ สุคนฺโธ ทสโม ทิโช คาถาสตํ สเตวีสํ คณิตํ เจตฺถ สพฺพโส ฯ ติณทายกวคฺโค เตปญฺญาโส ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ หน้าที่ ๑๗๙.
จตุปญฺญาสโม กจฺจายนวคฺโค ปฐมํ มหากจฺจายนตฺเถราปทานํ (๕๓๑) [๑๒๑] |๑๒๑.๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน อเนโช อชิตญฺชิโน ๑- สตสหสฺเส กปฺปานํ อิโต อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๒๑.๒| วีโร กมลปตฺตกฺโข สสงฺกวิมลานโน กญฺจนตจสงฺกาโส ๒- รวิทิตฺติสมปฺปโภ ฯ |๑๒๑.๓| สตฺตเนตฺตมโนหรี ๓- วรลกฺขณภูสิโต สพฺพวากฺยปถาตีโต มนุชามรสกฺกโต ฯ |๑๒๑.๔| สมฺพุทฺโธ โพธยํ สตฺเต วาติโห ๔- มธุรสฺสโร กรุณานทฺธสนฺตาโน ปริสาสุ วิสารโท ฯ |๑๒๑.๕| เทเสติ มธุรํ ธมฺมํ จตุสจฺจุปสํหิตํ นิมุคฺเค โมหปงฺกมฺหิ สมุทฺธรติ ปาณิโน ฯ |๑๒๑.๖| ตทา เอกจโร หุตฺวา ตาปโส หิมวาลโย นภสา มานุสํ โลกํ คจฺฉนฺโต ชินมทฺทสํ ฯ |๑๒๑.๗| อุเปจฺจ สนฺติกํ ตสฺส อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ วณฺณยนฺตสฺส ธีรสฺส สาวกสฺส มหาคุณํ ฯ |๑๒๑.๘| สงฺขิตฺเตน มยา วุตฺตํ วิตฺถาเรน ปกาสยํ ปริสํ มญฺจ โตเสติ ยถา กจฺจายโน อยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม อชิตํ ชโย ฯ ยุ. อชิตญฺชโย ฯ ๒ ม. กนกาจลสงฺกาโส ฯ ๓ ม. ยุ. ...หารี ฯ @๔ ม. ยุ. วาคีโส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๐.
|๑๒๑.๙| นาหํ เอวมิเธกจฺจํ อญฺญํ ปสฺสามิ สาวกํ ตสฺมา ตทคฺเค เอสคฺโค เอวํ ธาเรถ ภิกฺขโว ฯ |๑๒๑.๑๐| ตทาหํ วิมฺหิโต หุตฺวา วากฺยํ สุตฺวา มโนรมํ หิมวนฺตํ คมิตฺวาน อาหิตฺวา ปุปฺผสญฺจยํ ฯ |๑๒๑.๑๑| ปูเชตฺวา โลกสรณํ ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ตทา มมาสยํ ญตฺวา พฺยากาสิ ๑- สรณาลโย ฯ |๑๒๑.๑๒| ปสฺสเถตํ อิสิวรํ นิทฺธนฺตกนกตฺตจํ อุทคฺคโลมมานสํ ๒- อจลํ ปญฺชลึ ฐิตํ ฯ |๑๒๑.๑๓| หาสํ สุปุณฺณนยนํ พุทฺธวณฺณคตาสยํ ธมฺมชํ ๓- อุคฺคหทยํ อมตาสิตฺตสนฺนิภํ ฯ |๑๒๑.๑๔| กจฺจานสฺส คุณํ สุตฺวา ตํ ฐานํ ปตฺถยึ ๔- ฐิโต อนาคตมฺหิ อทฺธาเน โคตมสฺส มหามุเน ฯ |๑๒๑.๑๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต กจฺจาโน นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๑.๑๖| พหุสฺสุโต มหาญาณี อธิปฺปายวิทู มุนิ ๕- ปาปุณิสฺสติ ตํ ฐานํ ยถายํ พฺยากโต มยา ฯ |๑๒๑.๑๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๒๑.๑๘| ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส อญฺญํ คตึ น ชานามิ ๖- พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ... สรณญฺชโห ฯ ๒ ม. อุทคฺคโลมํ ปีณํสํ ฯ ยุ. ... ปีณสํ ฯ ๓ ยุ. @ธมฺมปฏิคฺคหวรํ ฯ ๔ ม. ยุ. ปตฺถยํ ฯ ๕ โป. ม. ยุ. มุเน ฯ ๖ ม. ยุ. น @คจฺฉามิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๑.
|๑๒๑.๑๙| ทุเว กุเล ปชานามิ ขตฺติเย จาปิ พฺราหฺมเณ นีเจ กุเล น ชายามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๒๑.๒๐| ปจฺฉิเม จ ภเว ชาโต อุชฺเชนิยํ ปุเร รเม ปชฺโชตสฺส สจณฺฑสฺส ๑- ปุโรหิตนุชาติโน ๒- ฯ |๑๒๑.๒๑| ปุตฺโต ติปิติวจฺฉสฺส ๓- นิปุโณ เวทปารคู มาตา จ จนฺทนปทุมา ๔- กจฺจาโนหํ วรตฺตโจ ฯ |๑๒๑.๒๒| วีมํสนตฺถํ พุทฺธสฺส ภูมิปาเลน เปสิโต ทิสฺวา โมกฺขปุรทฺวารํ นายกํ คุณสญฺจยํ ฯ |๑๒๑.๒๓| สุตฺวาน วิมลํ วากฺยํ คติปงฺกวิโสธนํ ปาปุณึ อมตํ สนฺตํ เสเสหิ ๕- สห สตฺตหิ ฯ |๑๒๑.๒๔| อธิปฺปายวิทู ชาโต สุคตสฺส มหามเต ฐปิโต เอตทคฺเค จ สุสมิทฺธมโนรโถ ฯ |๑๒๑.๒๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๑.๒๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๑.๒๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหากจฺจายโน เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มหากจฺจายนตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. อจณฺฑสฺส ฯ ๒ ม. ปุโรหิตทิชาธิโน ฯ ๓ ม. ยุ. ติริฏิวจฺฉสฺส ฯ @๔ ม. จนฺทิมา นาม ฯ ยุ. จนฺทปทุมา ฯ ๕ ยุ. สเตหิ สห ปญฺจหิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๒.
ทุติยํ วกฺกลิตฺเถราปทานํ (๕๓๒) [๑๒๒] |๑๒๒.๒๘| อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก อโนมนาโม อมิโต นาเมน ปทุมุตฺตโร ฯ |๑๒๒.๒๙| ปทุมาการวทโน ปทุมามลสุจฺฉวี โลเกนานูปลิตฺโต จ โตเยน ปทุมํ ยถา ฯ |๑๒๒.๓๐| ธีโร ปทุมปตฺตกฺโข กนฺโต จ ปทุมํ ยถา ปทุมุตฺตรคนฺโธ จ ตสฺมา โส ปทุมุตฺตโร ฯ |๑๒๒.๓๑| โลกเชฏฺโฐ จ นิมฺมาโน อนฺธานํ นยนูปโม สนฺตเวโส คุณนิธิ กรุณามติสาคโร ฯ |๑๒๒.๓๒| ส กทาปิ มหาวีโร พฺรหฺมาสุราสุรอจฺฉิโต ๑- สเทวมนุชากิณฺเณ ๒- ชนมชฺเฌ ชนุตฺตโม ๓- ฯ |๑๒๒.๓๓| วทเนน สุคนฺเธน มธุเรน สุเตน ๔- จ รญฺชยํ ปริสํ สพฺพํ สนฺถวิ สาวกํ สกํ ฯ |๑๒๒.๓๔| สทฺธาธิมุตฺโต สุมติ มม ทสฺสนสาลโย นตฺถิ เอตาทิโส อญฺโญ ยถายํ ภิกฺขุ วกฺกลิ ฯ |๑๒๒.๓๕| ตทาหํ หํสวติยา นคเร พฺราหฺมณสฺสตฺรโช หุตฺวา สุตฺวา จ ตํ วากฺยํ ตณฺฐานํ อภิโรจยึ ฯ |๑๒๒.๓๖| สสาวกนฺตํ วิมลํ นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ สตฺตาหํ โภชยิตฺวาน ทุสฺเสหิ ฉาทยึ ตทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พฺรหฺมาสุรสุรจฺจิโต ฯ ยุ. พฺรหฺมามรสุรจฺจิโต ฯ ๒ ยุ. สเทวมนุชากิณฺโณ ฯ @๓ ม. ชินุตฺตโม ฯ ๔ โป. รุเทน ฯ ม. ยุ. รุเตน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๓.
|๑๒๒.๓๗| นิปจฺจ สิรสา ตสฺส อนนฺตคุณสาคเร นิมุคฺโค ปีติสมฺปุณฺโณ อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๒๒.๓๘| โย โส ตยา สนฺถวิโต อิธ ๑- สทฺธาธิมุตฺโต อิสิ ภิกฺขุ สทฺธาวตํ อคฺโค ตาทิโสหํ ๒- มหามุนิ ฯ |๑๒๒.๓๙| เอวํ วุตฺเต มหาวีโร อนาวรณทสฺสโน อิมํ วากฺยํ อุทีรยิ ๓- ปริสาย มหามุนิ ฯ |๑๒๒.๔๐| ปสฺสเถตํ มาณวกํ ปีตมฏฺฐนิวาสนํ เหมยญฺโญปจิตงฺคํ ชนเนตฺตมโนหรํ ฯ |๑๒๒.๔๑| เอโส อนาคตทฺธาเน โคตมสฺส มเหสิโน อคฺโค สทฺธาธิมุตฺตานํ สาวโกยํ ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๒.๔๒| เทวภูโต มนุสฺโส วา สพฺพสนฺตาปวชฺชิโต สพฺพโภคปริพฺยุโฬฺห สุขิโต สํสริสฺสติ ฯ |๑๒๒.๔๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๒.๔๔| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต วกฺกลิ นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๒.๔๕| เตน กมฺมวิเสเสน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๒๒.๔๖| สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา สํสรนฺโต ภวาภเว สาวตฺถิยํ ปุเร ชาโต กุเล อญฺญตเร อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อิโต สตฺตมเก มุนิ ฯ ยุ. ...สตฺตมเกหนิ ฯ ๒ ม. ยุ. ตาทิโส โหมหํ มุเน ฯ @๓ ม. ยุ. อุทีเรสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๔.
|๑๒๒.๔๗| โนนิตํ สุขุมาลํ มํ ฐิตํ ๑- ปลฺลวโกมลํ มาตา ๒- อุตฺตานสยนํ ปิสาจภยตชฺชิตา ฯ |๑๒๒.๔๘| ปาทมูเล มเหสิสฺส สยาเปสิ ๓- ทินมานสา อิมํ ททามิ เต นาถ สรณํ โหหิ นายก ฯ |๑๒๒.๔๙| ตทา ปฏิคฺคหิ โส มํ ภีตานํ สรโณ มุนิ ชาลินา จกฺกงฺกิเตน ๔- มุทุโกมลปาณินา ฯ |๑๒๒.๕๐| ตทา ปภูติ ชาโตหํ ๕- อรกฺเขยฺเยน รกฺขิโต สพฺพพฺยาธิวินิมุตฺโต ๖- สุเขน ปริวุตฺถิโต ๗- ฯ |๑๒๒.๕๑| สุคเตน วินาภูโต อุกฺกณฺฐามิ มุหุตฺตกํ ชาติยา สตฺตวสฺโสหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๒๒.๕๒| สพฺพปารมิสมฺภูตํ นีลกฺขินยนํ วรํ ๘- รูปํ สพฺพํ สุภากิณฺณํ อติตฺโต วิหรามหํ ๙- ฯ |๑๒๒.๕๓| พุทฺธรูปรตึ ญตฺวา ตทา โอวทิ มํ ชิโน อลํ วกฺกลิ กึ รูเป รมเส พาลนนฺทิเต ฯ |๑๒๒.๕๔| โย หิ ปสฺสติ สทฺธมฺมํ โส มํ ปสฺสติ ปณฺฑิโต อปสฺสมาโน สทฺธมฺมํ มํ ปสฺสํปิ น ปสฺสติ ฯ |๑๒๒.๕๕| อนนฺตาทีนโว กาโย วิสรุกฺขสมูปโม อาวาโส สพฺพโรคานํ ปุญฺโช ทุกฺขสฺส เกวโล ฯ |๑๒๒.๕๖| นิพฺพินฺทิย ตโต รูเป ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ ปสฺสํ ๑๐- สพฺพกิเลสานํ สุเขนนฺตํ คมิสฺสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชาตปลฺลวโกมลํ ฯ ๒ ม. ยุ. มนฺทํ ฯ ๓ ม. สาเยสุํ ฯ ยุ. สาเยยฺยุํ ฯ @๔ ยุ. สงฺขลงฺเกน ฯ ๕ ม. ยุ. เตนาหํ ฯ ๖ ม. สพฺพเวรวินิมุตฺโต ฯ ยุ. @สพฺพูปธิวินิมุตฺโต ฯ ๗ ม. ปริวุทฺธิโต ฯ ยุ. ปริวฑฺฒิโต ฯ ๘ ยุ. ปรํ ฯ ๙ ยุ. @พิหยามหํ ฯ ๑๐ ม. ปสฺส อุปกฺกิเลสานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๕.
|๑๒๒.๕๗| เอวํ เตนานุสิฏฺโฐหํ นายเกน หิเตสินา คิชฺฌกูฏํ สมารุยฺห ฌายามิ คิริกนฺทเร ๑- ฯ |๑๒๒.๕๘| ฐิโต ปพฺพตปาทมฺหิ อสฺสาสยํ ๒- มหามุนิ วกฺกลีติ ชินาโวจ ๓- ตํ สุตฺวา มุทิโต อหํ ฯ |๑๒๒.๕๙| ปกฺขนฺทึ เสลปพฺภาเร อเนกสตโปริเส ตทา พุทฺธานุภาเวน สุเขเนว มหึ คโต ฯ |๑๒๒.๖๐| ปุนาปิ ธมฺมํ เทเสติ ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ ตมหํ ธมฺมมญฺญาย อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๒๒.๖๑| สุมหาปุริสมชฺเฌ ตทา มํ จรณนฺตโก ๔- อคฺคํ สทฺธาธิมุตฺตานํ ปญฺญาเปติ มหามติ ฯ |๑๒๒.๖๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๒๒.๖๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๒.๖๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๒.๖๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วกฺกลิ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วกฺกลิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. คิรินิทฺทเร ฯ ๒ ม. อสฺสาสยิ ฯ โป. มมหาสํ ฯ ยุ. มมาหส ฯ ๓ ม. @ยุ. ชิโนวาจํ ฯ ๔ ม. จรณนฺตโค ฯ ยุ. มรณนฺตโค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๖.
ตติยํ มหากปฺปินตฺเถราปทานํ (๕๓๓) [๑๒๓] |๑๒๓.๖๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อุทิโต อชตากาเส ๑- รวิว สรทมฺพเร ฯ |๑๒๓.๖๗| วจนาภาย โพเธติ เวเนยฺยปทุมานิ โส กิเลสปงฺกํ โสเสติ มติรํสีหิ นายโก ฯ |๑๒๓.๖๘| ติตฺถิยานํ ยเส ๒- หนฺติ วชิรตา ๓- ยถา รวิ สพฺพตฺถ ๔- สมฺปกาเสติ รตฺตินฺทิวํ ๕- ทิวากโร ฯ |๑๒๓.๖๙| คุณานํ อายติภูโต รตนานํว สาคโร ปชุนฺโนริว ๖- ภูตานํ ธมฺมเมเฆน วสฺสติ ฯ |๑๒๓.๗๐| อกฺขทสฺโส ตทา อาสึ นคเร หํสสวฺหเย อุเปจฺจ ธมฺมมสฺโสสึ ชลชุตฺตมนามิโน ฯ |๑๒๓.๗๑| โอวาทกสฺส ภิกฺขูนํ สาวกสฺส สตาวิโน ๗- คุณํ ปกาสยนฺตสฺส หาสยนฺตสฺส ๘- เม มนํ ฯ |๑๒๓.๗๒| สุตฺวา ปีติโต ๙- สุมโน นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ สสิสฺสํ โภชยิตฺวาน ตณฺฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๒๓.๗๓| ตทา หํสสมภาโค หํสทุนฺทุภินิสฺสโน ๑๐- ปสฺสเถตํ มหามตฺตํ วินิจฺฉยวิสารทํ ฯ |๑๒๓.๗๔| มม ปาทมูเล ปติตํ สมุทฺธคฺคตนุรุหํ ๑๑- ชูมุตฺตวณฺณํ ๑๒- รุจิรํ ปสนฺนยนานนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ชรทากาเส ฯ ๒ ม. ยุ. ยโส ฯ ๓ ยุ. ขชฺโชตาภา ฯ ๔ ม. สจฺจตฺถาภํ ฯ @๕ ม. ยุ. รตนํ ว ฯ ๖ ยุ. ปชุนฺโนปิว ภูตานิ ฯ ๗ ม. ยุ. กตาวิโน ฯ ๘ ม. @ตปฺปยนฺตสฺส ฯ ยุ. วาสยนฺตสฺส ฯ ๙ ม. ยุ. ปตีโต ฯ ๑๐ ยุ. ...นีวโจ ฯ @๑๑ ม. ยุ. สมุคฺคตตนูรุหํ ฯ ๑๒ ม. ยุ. ชิมูตวณฺณํ ปิณํสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๗.
|๑๒๓.๗๕| ปริวาเรน มหตา ราชยุตฺตํ มหายสํ เอโส กถาวิโน ฐานํ ปตฺเถติ มุทิตาย ๑- โส ฯ |๑๒๓.๗๖| อิมินา ปิณฺฑปาเตน จาเคน ปณิธีหิ จ กปฺปสตสหสฺสานิ นุปปชฺชติ ทุคฺคตึ ฯ |๑๒๓.๗๗| เทเวสุ เทวโสภาคฺยํ มนุสฺเสสุ มหคฺคตํ อนุโภตฺวาวเสเสน นิพฺพานํ ปาปุณิสฺสติ ฯ |๑๒๓.๗๘| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๓.๗๙| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต กปฺปิโน นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๓.๘๐| ตโตหํ สุกตํ การํ กตฺวาน ชินสาสเน ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตุสิตํ อคมาสหํ ฯ |๑๒๓.๘๑| เทวมนุสฺสรชฺชานิ สุตฺตโส อนุสาสิย พาราณสีสมาสนฺเน ชาโต เกณิยชาติยา ฯ |๑๒๓.๘๒| สตสหสฺสปริวาโร สปชาปติโก อหํ ปญฺจปจฺเจกพุทฺธานํ สตานิ สมุปฏฺฐหึ ฯ |๑๒๓.๘๓| เตมาสํ โภชยิตฺวาน อจฺฉาทมฺปิ ๒- ติจีวรํ ตโต จุตา มยํ สพฺเพ อหุมฺห ติทสูปคา ฯ |๑๒๓.๘๔| ปุโน สพฺเพ มนุสฺสตฺตํ อาคตมฺห ตโต จุตา กุกฺกุฏมฺหิ ปุเร ชาตา หิมวนฺตสฺส ปสฺสโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มุทิตาสโย ฯ ๒ โป. อจฺฉาทิมฺหิ ฯ ม. ปจฺฉาทมฺห ฯ ยุ. ปจฺฉาทมฺมิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๘.
|๑๒๓.๘๕| กปฺปิโน นามหํ อาสึ ราชปุตฺโต มหายโส เสสามจฺจกุเล ชาตา มเมว ปริวารยุํ ฯ |๑๒๓.๘๖| มหารชฺชสุขํ ปตฺโต สพฺพกามสมิทฺธิโม ๑- วาณิเชหิ สมกฺขาตํ พุทฺธุปฺปาทมหํ สุณึ ฯ |๑๒๓.๘๗| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน อสโม เอกปุคฺคโล โส ปกาเสติ สทฺธมฺมํ อมตํ สุขมุตฺตมํ ฯ |๑๒๓.๘๘| สุยุตฺตา ตสฺส สิสฺสา จ สุมุตฺตา จ อนาสวา สุตฺวา เนสํปิ ๒- วจนํ สกฺกริตฺวาน วาณิเช ฯ |๑๒๓.๘๙| ปหาย ๓- รชฺชํ สามจฺโจ นิกฺขมึ พุทฺธมามโก นทึ ทิสฺวา มหาจนฺทํ ปูริตํ สมติตฺติกํ ฯ |๑๒๓.๙๐| อปฺปติตฺถํ อนาลมฺพํ ทุตฺตรํ สีฆพาหินึ คุณํ สริตฺวา พุทฺธสฺส โสตฺถินา สมติกฺกมึ ฯ |๑๒๓.๙๑| ภวโสตํ สเจ พุทฺโธ ติณฺโณ โลกนฺตคู วิทู เอเตน สจฺจวชฺเชน คมนํ เม สมิชฺฌตุ ฯ |๑๒๓.๙๒| ยทิ สนฺติคโม มคฺโค โมกฺขทํ ๔- สนฺติกํ สุขํ เอเตน สจฺจวชฺเชน คมนํ เม สมิชฺฌตุ ฯ |๑๒๓.๙๓| สงฺโฆ เจ ติณฺณกนฺตาโร ปุญฺญเขตฺโต อนุตฺตโร เอเตน สจฺจวชฺเชน คมนํ เม สมิชฺฌตุ ฯ |๑๒๓.๙๔| สห กเต สจฺจวเร มคฺคา อปคตํ ชลํ ตโต สุเขน อุตฺติณฺโณ นทีตีเร มโนรเม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ...ธิมา ฯ ๒ ม. ยุ. สุวจนํ ฯ ๓ ยุ. วิหาย ฯ ๔ ยุ. จ สนฺติกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๙.
|๑๒๓.๙๕| นิสินฺนํ อทฺทสํ พุทฺธํ อุเทนฺตํว ปภงฺกรํ ชลนฺตํ เหมเสลํว ทีปรุกฺขํว โชติตํ ฯ |๑๒๓.๙๖| สสึว ๑- ตาราสหิตํ สาวเกหิ ปุรกฺขตํ วาสวํ วิย วสฺสนฺตํ เทเวน ๒- ชนนนฺทนํ ฯ |๑๒๓.๙๗| วนฺทิตฺวาน สหามจฺโจ เอกมนฺตํ อุปาวิสึ ตโต ๓- อชฺฌาสยํ ญตฺวา พุทฺโธ ธมฺมมเทสยิ ฯ |๑๒๓.๙๘| สุตฺวาน ธมฺมํ วิมลํ อโวจุมฺห มยํ ชินํ ปพฺพาเชหิ มหาวีร โอติณฺณมฺห ๔- ภเว มยํ ฯ |๑๒๓.๙๙| สฺวากฺขาโต ภิกฺขเว ธมฺโม ทุกฺขนฺตสฺส ๕- กราย โว จรถ พฺรหฺมจริยํ อิจฺจาห มุนิ สตฺตโม ฯ |๑๒๓.๑๐๐| สห วาจาย สพฺเพปิ ภิกฺขุเวสธรา มยํ อหุมฺห อุปสมฺปนฺนา โสตาปนฺนาว สาสเน ฯ |๑๒๓.๑๐๑| ตโต เชตวนํ คนฺตฺวา อนุสาสิ วินายโก อนุสิฏฺโฐ ชิเนนาหํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๒๓.๑๐๒| ตโต ภิกฺขุสหสฺสานิ อนุสาสิมหํ ตทา มมานุสาสนกรา เตปิ อาสุํ อนาสวา ฯ |๑๒๓.๑๐๓| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ภิกฺขุโอวาทกานคฺโค กปฺปิโนติ มหาชเน ๖- ฯ |๑๒๓.๑๐๔| สตสหสฺเส กตํ กมฺมํ ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ สุมุตฺโต สรเวโคว กิเลเส ฌาปยึ มม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. สสํว ฯ ยุ. สสีว ฯ ๒ ม. เทสนา ชลทนฺตรํ ฯ ยุ. เทสนา ชลนนฺทนํ ฯ @๓ ม. ยุ. ตโต โน อาสยํ ฯ ๔ ม. นิพฺพินฺทามฺห ฯ ยุ. นิพฺพิณฺณามฺห ฯ ๕ ม. ยุ. @ทุกฺขนฺตกรณาย โว ฯ ๖ ยุ. มหาชิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๐.
|๑๒๓.๑๐๕| กเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๓.๑๐๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๓.๑๐๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหากปฺปิโน เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มหากปฺปินตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ ทพฺพมลฺลปุตฺตตฺเถราปทานํ (๕๓๔) [๑๒๔] |๑๒๔.๑๐๘| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพโลกวิทู มุนิ อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๒๔.๑๐๙| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๔.๑๑๐| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ฯ |๑๒๔.๑๑๑| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๒๔.๑๑๒| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส พตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๑.
|๑๒๔.๑๑๓| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๔.๑๑๔| ตทาหํ หํสวติยํ เสฏฺฐิปุตฺโต มหายโส อุเปตฺวา โลกปชฺโชตํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ฯ |๑๒๔.๑๑๕| เสนาสนานิ ภิกฺขูนํ ปญฺญาเปนฺตํ สสาวกํ กิตฺตยนฺตสฺส วจนํ สุณิตฺวา มุทิโต อหํ ฯ |๑๒๔.๑๑๖| อธิการํ สสงฺฆสฺส กตฺวา ตสฺส มเหสิโน นิปจฺจ สิรสา ปาเท ตณฺฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๒๔.๑๑๗| ตทา ๑- หิ โส มหาวีโร มม กมฺมํ ปกิตฺตยิ โยยํ สสงฺฆํ โภเชสิ สตฺตาหํ โลกนายกํ ฯ |๑๒๔.๑๑๘| โสยํ กมลปตฺตกฺโข สีหํโส กนกตฺตโจ มม ปาทมูเล นิปติ ๒- ปตฺถยํ ๓- ฐานมุตฺตมํ ฯ |๑๒๔.๑๑๙| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๔.๑๒๐| สาวโก ตสฺส พุทฺธสฺส ทพฺโพ นาเมน วิสฺสุโต เสนาสนปญฺญาปโก อคฺโค เหสฺสติยํ ตถา ๔- ฯ |๑๒๔.๑๒๑| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๒๔.๑๒๒| สตานํ ตีณิกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ ตถา ๕- ปญฺจสตกฺขตฺตุํ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตทาหํ ส ฯ ๒ ยุ. ปติโต ฯ ๓ ยุ. ปตฺถยิ ฯ ๔ ม. ยุ. ตทา ฯ ๕ ม. @ยุ. สตานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๒.
|๑๒๔.๑๒๓| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สพฺพตฺถ สุขิโต อาสึ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ |๑๒๔.๑๒๔| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี นาม นายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน ๑- สพฺพธมฺมวิปสฺสโก ฯ |๑๒๔.๑๒๕| ทุฏฺฐจิตฺโต อุปวทึ สาวกํ ตสฺส ตาทิโน สพฺพาสวปริกฺขีณํ สุทฺโธติ จ วิชานิย ฯ |๑๒๔.๑๒๖| ตสฺเสว นรวีรสฺส สาวกานํ มเหสินํ สลากํ จ คเหตฺวาน ขีโรทนมทาสหํ ฯ |๑๒๔.๑๒๗| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๒๔.๑๒๘| สาสนํ โชตยิตฺวาน ๒- อภิภุยฺย กุติตฺถิเย เวเนยฺเย วินยิตฺวาน นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๒๔.๑๒๙| สสิสฺเส นิพฺพุเต นาเถ อตฺถเมนฺตมฺหิ สาสเน เทวา กนฺทึสุ สํวิคฺคา มุตฺตเกสา รุทมุขา ฯ |๑๒๔.๑๓๐| นิพฺพายิสฺสติ ธมฺมกฺโข น ปสฺสิสฺสาม สุพฺพเต น สุณิสฺสาม สทฺธมฺมํ อโห โน อปฺปปุญฺญตา ฯ |๑๒๔.๑๓๑| ตทายํ ปฐวี สพฺพา อจลา สา ปุลาปุลี ๓- สาคโร จ สโสโกว วินที กรุณํ คิรํ ฯ |๑๒๔.๑๓๒| จตุทฺทิสา ทุนฺทุภิโย นาทยึสุ อมานุสา สมนฺตโต อสนิโย ปตึสุ ๔- จ ภยาวหา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. จารุทสฺสโน ฯ ๒ ยุ. ...โส ฯ ๓ ม. ยุ. จลาจลา ฯ ๔ ม. ผลึสุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๓.
|๑๒๔.๑๓๓| อุกฺกา ปตึสุ นภสา ธูมเกตุ ปทิสฺสถ ๑- สธูมา ๒- ชาลวฏฺฏา จ รวึสุ กรุณํ มิคา ฯ |๑๒๔.๑๓๔| อุปฺปาเท ทารุเณ ทิสฺวา สาสนตฺถงฺคสูจเก สํวิคฺคา ภิกฺขโว สตฺต จินฺตยิมฺห มยํ ตทา ฯ |๑๒๔.๑๓๕| สาสเนน วินามฺหากํ ๓- ชีวิเตน อลํ มยํ ปวิสิตฺวา มหารญฺญํ ยุญฺชาม ชินสาสนํ ฯ |๑๒๔.๑๓๖| อทฺทสมฺห ตทารญฺเญ อุพฺพิทฺธํ เสลปพฺพตํ ๔- นิสฺเสณิยา ตมารุยฺห นิสฺเสณึ ปาตยิมฺหเส ฯ |๑๒๔.๑๓๗| ตทา โอวทิ โน เถโร พุทฺธุปฺปาโท สุทุลฺลโภ สทฺธา ๕- วา ๖- ทุลฺลภา ลทฺธา โถกํ เสสญฺจ สาสนํ ฯ |๑๒๔.๑๓๘| นิปตนฺติ ขณาตีตา อนนฺเต ทุกฺขสาคเร ตสฺมา ปโยโค กตฺตพฺโพ ยาว ๗- ติฏฺฐติ สาสนํ ฯ |๑๒๔.๑๓๙| อรหา อาสิ โส เถโร อนาคามิ ตทานุโค สุสีลา อิตเร ยุตฺตา เทวโลกํ อคมฺหเส ฯ |๑๒๔.๑๔๐| นิพฺพุโต ติณฺณสํสาโร สุทฺธาวาเส จ เอกโก อหญฺจ ปุกฺกุสาติ จ สภิโย พาหิโย ตถา ฯ |๑๒๔.๑๔๑| กุมารกสฺสโป เจว ตตฺถ ตตฺถูปคา มยํ สํสารพนฺธนา มุตฺตา โคตเมนานุกมฺปิตา ฯ |๑๒๔.๑๔๒| มลฺเลสุ กุสินารายํ ชาโต คพฺเภว เม สโต มาตา มตา ๘- จิตการูฬฺหา ๙- ตโต นิปติโต อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... จ ทิสฺสติ ฯ ๒ ยุ. สพฺพถลชสตฺตา จ ฯ ๓ ยุ. วินา สมฺมา ฯ @๔ ม. เสลมุตฺตมํ ฯ ๕ ม. สทฺธาติ ฯ ๖ ยุ. โว ฯ ๗ ม. ยุ. ยาว @ฐาติ มุเน มตํ ฯ ๘ ยุ. ปิตา ฯ ๙ ม. ยุ. จิตารุฬฺหา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๔.
|๑๒๔.๑๔๓| ปติโต ทพฺพปุญฺชมฺหิ ตโต ทพฺโพติ วิสฺสุโต พฺรหฺมจาริผเลนาหํ วิมุตฺโต สตฺตวสฺสิโก ฯ |๑๒๔.๑๔๔| ขีโรทนผเลนาหํ ปญฺจงฺเคหิ อุปาคโต ขีณาสโวปวาเทน ปาเปหิ พหุ โจทิโต ฯ |๑๒๔.๑๔๕| อุโภ ปุญฺญญฺจ ปาปญฺจ วีติวตฺโตมฺหิ ทานหํ ปตฺวาน ปรมํ สนฺตึ วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๔.๑๔๖| เสนาสนํ ปญฺญาปยึ หาสยิตฺวาน สุพฺพเต ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๒๔.๑๔๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๔.๑๔๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๔.๑๔๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ทพฺพมลฺลปุตฺโต เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ทพฺพมลฺลปุตฺตตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ กุมารกสฺสปตฺเถราปทานํ (๕๓๕) [๑๒๕] |๑๒๕.๑๕๐| อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก สพฺพโลกหิโต ธีโร ปทุมุตฺตรนามโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๕.
|๑๒๕.๑๕๑| ตทาหํ พฺราหฺมโณ หุตฺวา วิสฺสุโต เวทปารคู ทิวาวิหารํ วิจรํ อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ |๑๒๕.๑๕๒| จตุสจฺจํ ปกาเสนฺตํ โพธยนฺตํ สเทวกํ สสาวกํ ๑- จิตฺตกถิกํ วณฺณยนฺตํ มหาชเน ฯ |๑๒๕.๑๕๓| ตทา มุทิตจิตฺโตหํ นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ นานารตฺเตหิ วตฺเถหิ อลงฺกริตฺวาน มณฺฑปํ ฯ |๑๒๕.๑๕๔| นานารตนปชฺโชตํ สสงฺฆํ โภชยึ ตหึ โภชยิตฺวาน สตฺตาหํ นานคฺครสโภชนํ ฯ |๑๒๕.๑๕๕| นานาจิตฺเตหิ ปุปฺเผหิ ปูชยิตฺวา สสาวกํ นิปจฺจ ปาทมูลมฺหิ ตํ ฐานํ ปตฺถยึ อหํ ฯ |๑๒๕.๑๕๖| ตทา มุนิวโร อาห กรุโณ ๒- กรุณาลโย ปสฺสเถตํ ทิชวรํ ปทุมานนโลจนํ ฯ |๑๒๕.๑๕๗| ปีติปามุชฺชพหุลํ สมุทฺธคฺคตนุรุหํ ๓- หาสาวหํ ๔- วิสาลกฺขํ มม ๕- สาสนสาลยํ ฯ |๑๒๕.๑๕๘| มม ปาทมูเล ปติตํ เอกวตฺตํ สุมานสํ เอส ปตฺเถติ ตํ ฐานํ วิจิตฺตกถิกตฺตนํ ๖- ฯ |๑๒๕.๑๕๙| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๕.๑๖๐| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต กุมารกสฺสโป นาม เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิจิตฺตกถิกานคฺคํ ฯ ๒ ม. ยุ. กรุเณกรสาสโย ฯ ๓ ม. ยุ. @สมุคฺคตตนูรุหํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๔ ม. หาสมฺหิตวิสาลกฺขํ ฯ ๕ ม. ยุ. @๖ ยุ. วิจิตฺตกถิกตฺถทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๖.
|๑๒๕.๑๖๑| วิจิตฺตปุปฺผทุสฺสานํ รตนานญฺจ วาหสา วิจิตฺตกถิกานํ โส อคฺคตฺตํ ปาปุณิสฺสติ ฯ |๑๒๕.๑๖๒| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๒๕.๑๖๓| ปริพฺภมึ ภวาภเว รงฺคมชฺเฌ ยถา นโฏ สาขามิคตฺรโช หุตฺวา มิคิยา กุจฺฉิโมกฺกมึ ฯ |๑๒๕.๑๖๔| ตทา มยิ กุจฺฉิคเต วชฺฌวาโร ๑- อุปฏฺฐิโต สาเขน จตฺตา เม มาตา นิโคฺรธํ สรณํ คตา ฯ |๑๒๕.๑๖๕| เตน สา มิคราเชน มรณา ปริโมจิตา ปริจฺจชิตฺวาน สปฺปาณํ ๒- มเมวํ โอวที ตทา ฯ |๑๒๕.๑๖๖| นิโคฺรธเมว เสเวยฺย น สาขมูปสํวเส นิโคฺรธสฺมึ มตํ เสยฺโย ยญฺเจ สาขสฺมิ ชีวิตํ ฯ |๑๒๕.๑๖๗| เตนานุสิฏฺฐา มิคยูถเปน ๓- อหญฺจ มาตา จตเร ๔- จ ตสฺโสวาทํ ๕- อาคมฺม รมฺมํ ตุสิตาธิวาสํ คตา ๖- ปวาสํ สฆรํ ยเถว ฯ |๑๒๕.๑๖๘| ปุโน กสฺสปธีรสฺส อตฺถเมนฺตมฺหิ สาสเน อารุยฺห เสลสิขรํ ยุญฺชิตฺวา ชินสาสนํ ฯ |๑๒๕.๑๖๙| อิทานิ ๗- หิ ราชคเห ชาโต เสฏฺฐิกุเล อหํ ๘- อาปนฺนคพฺภา ๙- เม มาตา ปพฺพชิ อนคาริยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วชฺฌวารํ อุปฏฺฐิตา ฯ ๒ ยุ. สํปาณํ ฯ ๓ ยุ. มิคโยวาเทน ฯ ๔ ม. จ @ตเถตเร จ ฯ ๕ ยุ. ตสฺโสวาเทน ฯ ๖ ยุ. คโต ฯ ๗ ม. ยุ. อิทานาหํ ฯ @๘ ม. ยุ. อหุํ ฯ ๙ ม. อาปนฺนสตฺตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๗.
|๑๒๕.๑๗๐| สคพฺภนฺตํ วิทิตฺวาน เทวทตฺตมุปานยุํ โส อโวจ วินาเสถ ปาปิกํ ภิกฺขุนึ อิมํ ฯ |๑๒๕.๑๗๑| อิทานิปิ มุนินฺเทน ชิเนน อนุกมฺปิตา สุขินี ชนนี ๑- มยฺหํ มาตา ภิกฺขุนูปสฺสเย ฯ |๑๒๕.๑๗๒| ตํ วิทิตฺวา มหิปาโล โกสโล มํ อโปสยิ กุมารปริหาเรน นาเมนาหญฺจ กสฺสโป ฯ |๑๒๕.๑๗๓| มหากสฺสปมาคมฺม อหํ โกมารกสฺสโป วมฺมิกสฺสทิสํ ๒- กายํ สุตฺวา พุทฺเธน เทสิตํ ฯ |๑๒๕.๑๗๔| ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม อนุปาทาย สพฺพโส ปายาสึ ทมยิตฺวาหํ เอตทคฺคํ อปาปุณึ ฯ |๑๒๕.๑๗๕| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๕.๑๗๖| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๕.๑๗๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กุมารกสฺสโป เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุมารกสฺสปตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุวีสติมํ ภาณวารํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อชนี ฯ ๒ ม. ยุ. วมฺมิกสาทิสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๘.
ฉฏฺฐํ พาหิยตฺเถราปทานํ (๕๓๖) [๑๒๖] |๑๒๖.๑๗๘| อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก มหปฺปโภ ติโลกคฺโค นาเมน ปทุมุตฺตโร ฯ |๑๒๖.๑๗๙| ขิปฺปาภิญฺญสฺส ภิกฺขุสฺส คุณํ กิตฺตยโต มุเน สุตฺวา อุทคฺคจิตฺโตหํ การํ กตฺวา มเหสิโน ฯ |๑๒๖.๑๘๐| ทตฺวา สตฺตาหิกํ ทานํ สสิสฺสสฺส มุเน อหํ อภิวาทิย สมฺพุทฺธํ ตํ ฐานํ ปตฺถยึ ตทา ฯ |๑๒๖.๑๘๑| ตโต มํ พฺยากริ พุทฺโธ เอตํ ปสฺสถ พฺราหฺมณํ ปติตํ ปาทมูเล เม ปินสมฺปนฺนเวกฺขณํ ๑- ฯ |๑๒๖.๑๘๒| เหมยญฺโญปจิตงฺคํ อวทาตํ ตนุตฺตจํ ปลมฺพพิมฺพตมฺโพฏฺฐํ สีตติณฺหสมนฺทิชํ ฯ |๑๒๖.๑๘๓| คุณกามํ พหุตรํ สมุทฺธคฺคตนุรุหํ คุโณฆายตนีภูตํ ๒- ปีติสมฺผุลฺลิตานนํ ฯ |๑๒๖.๑๘๔| เอโส ปตฺถยเต ๓- ฐานํ ขิปฺปาภิญฺญสฺส ภิกฺขุโน อนาคเต มหาวีโร โคตโม นาม เหสฺสติ ฯ |๑๒๖.๑๘๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต พาหิโย นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๖.๑๘๖| ตทา ตุฏฺโฐ จ วุฏฺฐาย ยาวชีวํ มหามุนึ การํ กตฺวา จุโต สคฺคํ อคา สภวนํ ยถา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. จริยํ ปจฺจเวกฺขณํ ฯ ยุ. ปีนสํ ปจฺจเวกฺขณํ ฯ ๒ โป. ยุ. คุเณ... ฯ @๓ ยุ. ปตฺถยโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๙.
|๑๒๖.๑๘๗| เทวภูโต มนุสฺโส วา สุขิโต ตสฺส กมฺมุโน วาหสา สํสริตฺวาน สมฺปตฺติมนุโภสหํ ฯ |๑๒๖.๑๘๘| ปุโน กสฺสปธีรสฺส อตฺถงฺคตมฺหิ ๑- สาสเน อารุยฺห เสลสิขรํ ยุญฺชิตฺวา ชินสาสนํ ฯ |๑๒๖.๑๘๙| วิสุทฺธสีโล สปฺปญฺโญ ชินสาสนการโก ตโต จุตา ปญฺจ ชนา เทวโลกํ อคมฺหเส ฯ |๑๒๖.๑๙๐| ตตฺถาหํ ๒- พาหิโย ชาโต ภารุกจฺเฉ ปุรุตฺตเม ตโต นาวาย ปกฺขนฺโน ๓- สาครํ อปฺปสิทฺธิกํ ๔- ฯ |๑๒๖.๑๙๑| ตโต นาวา อภิชฺชิตฺถ คนฺตฺวาน กติปาหกํ ตทา ภึสนเก โฆเร ปติโต มกราลเย ๕- ฯ |๑๒๖.๑๙๒| ตทาหํ วายมิตฺวาน สนฺตริตฺวา มโหทธึ สุปฺปารกํ ปฏฺฏนวรํ สมฺปตฺโต มนฺทเวทิโต ๖- ฯ |๑๒๖.๑๙๓| ทารุจีรํ นิวาเสตฺวา คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ ตทาห โส ชโน ตุฏฺโฐ อรหายมิธาคโต ฯ |๑๒๖.๑๙๔| อิมํ อนฺเนน ปาเนน วตฺเถน สยเนน จ เภสชฺเชน จ สกฺกตฺวา เหสฺสาม สุขิตา มยํ ฯ |๑๒๖.๑๙๕| ปจฺจยานํ ตทา ลาภี เตหิ สกฺกตปูชิโต อรหาหนฺติ ๗- สงฺกปฺปํ อุปฺปาเทสึ อโยนิโส ฯ |๑๒๖.๑๙๖| ตโต เม จิตฺตมญฺญาย โจทยิ ปุพฺพเทวตา น ตฺวํ อุปายมคฺคญฺญู กุโต หิ อรหา ภเว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อตฺถเมนฺตมฺหิ ฯ ๒ ม. ยุ. ตโตหํ ฯ ๓ ม. ปกฺขนฺโท ฯ โป. ยุ. ปกฺขนฺโต ฯ @๔ ม. ยุ. อปฺปสิทฺธิยํ ฯ ๕ ม. ยุ. มกรากเร ฯ ๖ ม. ยุ. มนฺทเวธิโต ฯ @๗ ยุ. อรหายนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๐.
|๑๒๖.๑๙๗| โจทิโต ตาย สํวิคฺโค ตทาหํ ปริปุจฺฉิ ตํ เก วา เอเต กุหึ โลเก อรหนฺโต นรุตฺตมา ฯ |๑๒๖.๑๙๘| สาวตฺถิยํ โกสลมนฺทิเร ชิโน ปหูตปญฺโญ วรภูริเมธโส โส สกฺยปุตฺโต อรหา อนาสโว เทเสติ ธมฺมํ อรหตฺตปตฺติยา ฯ |๑๒๖.๑๙๙| ตทสฺส สุตฺวา วจนํ สุปีณิโต นิธึว ลทฺธา กปโณ ๑- สุวิมฺหิโต อุทคฺคจิตฺโต อรหตฺตมุตฺตมํ สุทสฺสนํ ทฏฺฐุมนนฺตโคจรํ ฯ |๑๒๖.๒๐๐| ตทา ตโต ๒- นิกฺขมิตฺวาน สตฺถุโน สทา ชินํ ปสฺสามิ วิมลานนํ อุเปจฺจ รมฺมํ วิชิตวฺหยํว ตํ ๓- ทิเช อปุจฺฉึ กุหึ โลกนนฺทโน ฯ |๑๒๖.๒๐๑| ตโต อโวจุํ นรเทววนฺทิโต ปุรํ ปวิฏฺโฐ อสเนสนาย โส ปจฺเจหิ ๔- ขิปฺปํ มุนิทสฺสนุสฺสุโก อุเปจฺจ วนฺทาหิ ตมคฺคปุคฺคลํ ฯ |๑๒๖.๒๐๒| ตโตหํ ตุวฏํ คนฺตฺวา สาวตฺถึ ปุรมุตฺตมํ วิจรนฺตํ ตมทฺทกฺขึ ปิณฺฑตฺถํ อปิหาคิธํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กปโณติ วมฺหิโต ฯ ยุ. กปโณว ฯ ๒ ยุ. รโต ฯ ๓ ม. วนํ ฯ ๔ ม. ยุ. สโสว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๑.
|๑๒๖.๒๐๓| ปตฺตปาณึ อโลลกฺขํ โชตยนฺตํ ๑- อิธามตํ สิรินิลยสงฺกาสํ รวิทิตฺติหรานนํ ฯ |๑๒๖.๒๐๔| ตํ สเมจฺจ นิปจฺจาหํ อิทํ วจนมพฺรวึ กุปเถ วิปฺปนฏฺฐสฺส สรณํ โหหิ โคตม ฯ |๑๒๖.๒๐๕| ปาณสนฺตารณตฺถาย ปิณฺฑาย วิจรามหํ น เต ธมฺมกถากาโล อิจฺจาห มุนิ สตฺตโม ฯ |๑๒๖.๒๐๖| ตทา ปุนปฺปุนํ พุทฺธํ อายาจึ ธมฺมลาลโส โส ๒- เม ธมฺมมเทเสสิ คมฺภีรํ สุญฺญตํ ปทํ ฯ |๑๒๖.๒๐๗| ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน ปาปุณึ อาสวกฺขยํ ปริกฺขีณายุโก สนฺโต อโห สตฺถานุกมฺปโก ๓- ฯ |๑๒๖.๒๐๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๖.๒๐๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สาสเน ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๖.๒๑๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ |๑๒๖.๒๑๑| เอวํ เถโร วิยากาสิ พาหิโย ทารุจิริโย สงฺการกูเฏ ปติโต ภูตาทิฏฺฐาย ๔- คาวิยา ฯ |๑๒๖.๒๑๒| อตฺตโน ปุพฺพจริตํ กิตฺตยิตฺวา มหามติ ปรินิพฺพายิ โส ธีโร ๕- สาวตฺถิยํ ปุรุตฺตเม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปาจยนฺตํ ปีตากรํ ฯ ยุ. ภาชยนฺตํ อิธามตํ ฯ ๒ ม. โย ฯ ๓ ยุ. @สตฺถานุกมฺปิโต ฯ ๔ ม. ภูตาวิฏฺฐาย ฯ ๕ ม. เถโร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๒.
|๑๒๖.๒๑๓| นครา นิกฺขมนฺโต ตํ ทสฺวาน อิสิ สตฺตโม ทารุจีรธรํ ธีรํ พาหิยํ ๑- พาหิตาตปํ ๒- ฯ |๑๒๖.๒๑๔| ภูมิยํ ปติตํ ทณฺฑํ อินฺทเกตุว ปาติตํ คตายุํ ๓- สุกฺขกิเลสํ ชินสาสนการกํ ฯ |๑๒๖.๒๑๕| ตโต อามนฺตยิ สตฺถา สาวเก สาสเน รเต คณฺหถ หุตฺวา ๔- ฌาเปถ ตนุํ สพฺรหฺมจาริโน ฯ |๑๒๖.๒๑๖| ถูปํ กโรถ ปูเชถ นิพฺพุโต โส มหามติ ขิปฺปาภิญฺญานเมสคฺโค สาวโก เม วโจกโร ฯ |๑๒๖.๒๑๗| สหสฺสมปิ เจ คาถา อนตฺถปทสญฺหิตา เอกํ คาถาปทํ เสยฺโย ยํ สุตฺวา อุปสมฺมติ ฯ |๑๒๖.๒๑๘| ยตฺถ อาโป จ ปฐวี เตโช วาโย น คาธติ น ตตฺถ สุกฺกา โชตนฺติ อาทิจฺโจ นปฺปกาสติ ฯ |๑๒๖.๒๑๙| น ตตฺถ จนฺทิมา ภาติ ตโม ตตฺถ น วิชฺชติ ยทา จ อตฺตนาเวทิ มุนิ โมเนน พฺราหฺมโณ ฯ |๑๒๖.๒๒๐| อถ รูปา อรูปา จ สุขทุกฺขา วิมุจฺจติ อิจฺเจวํ อภณิ นาโถ ติโลกสรโณ มุนีติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา พาหิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ พาหิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พาหิกํ ฯ ๒ ม. ยุ. พาหิตาคมํ ฯ ๓ ยุ. คตายุสงฺคตเกฺลสํ ฯ ๔ ม. เนตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๓.
สตฺตมํ มหาโกฏฺฐิกตฺเถราปทานํ (๕๓๗) [๑๒๗] |๑๒๗.๒๒๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพโลกวิทู มุนิ อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๒๗.๒๒๒| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๗.๒๒๓| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ๑- ฯ |๑๒๗.๒๒๔| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๒๗.๒๒๕| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส พตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๒๗.๒๒๖| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๗.๒๒๗| ตทาหํ หํสวติยา พฺราหฺมโณ เวทปารคู อุเปตฺวา ๒- สพฺพโลกคฺคํ ๓- อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ฯ |๑๒๗.๒๒๘| ตทา โส สาวกํ ธีโร ปภินฺนปฏิสมฺภิทํ ๔- อตฺเถ ธมฺเม นิรุตฺเต จ ปฏิภาเณ จ โกวิทํ ฯ |๑๒๗.๒๒๙| ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ ตํ สุตฺวา มุทิโต อหํ สสาวกํ ชินวรํ สตฺตาหํ โภชยึ ตทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปติฏฺฐปิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. อุเปจฺจ ฯ ๓ ยุ. สตฺตปารงฺคํ ฯ @๔ ม. ยุ. ปภินฺนมติโคจรํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๔.
|๑๒๗.๒๓๐| ทุสฺเสหิ ฉาทยิตฺวาน สสิสฺสํ พุทฺธสาครํ ๑- นิปจฺจ ปาทมูลมฺหิ ตณฺฐานํ ปตฺถยึ อหํ ฯ |๑๒๗.๒๓๑| ตโต อโวจ โลกคฺโค ปสฺสเถตํ ทิชุตฺตมํ วินตํ ปาทมูลมฺหิ ๒- กมโลทรสปฺปภํ ฯ |๑๒๗.๒๓๒| เสฏฺฐํ ๓- พุทฺธสฺส ภิกฺขุสฺส ฐานํ ปตฺถยเต อยํ ตาย สทฺธาย จาเคน สทฺธมฺมสฺสวเนน ๔- จ ฯ |๑๒๗.๒๓๓| สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา สํสริตฺวา ภวาภเว อนาคตมฺหิ อทฺธาเน ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๒๗.๒๓๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๗.๒๓๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต โกฏฺฐิโก นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๗.๒๓๖| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺโต ปริจรึ ยโต ๕- ปญฺญาสมาหิโต |๑๒๗.๒๓๗| เตน กมฺมวิปาเกน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๒๗.๒๓๘| สตานํ ตีณิกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ฯ |๑๒๗.๒๓๙| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ สพฺพตฺถ สุขิโต อาสึ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พุทฺธิสาครํ ฯ ๒ ม. ปาทมูลํ เม ฯ ๓ ม. ยุ. พุทฺธเสฏฺฐสฺส ฯ ๔ ยุ. เตน @ธมฺมสฺสวเนน จ ฯ ๕ ม. ยุ. สโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๕.
|๑๒๗.๒๔๐| ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส อญฺญํ คตึ น ชานามิ ๑- สุจิณฺณสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๑๒๗.๒๔๑| ทุเว กุเล ปชายามิ ขตฺติเย วาปิ พฺราหฺมเณ นีเจ กุเล น ชายามิ สุจิณฺณสฺส อิทํ ผลํ ฯ |๑๒๗.๒๔๒| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต พฺรหฺมพนฺธุ อโหสหํ สาวตฺถิยํ วิปฺปกุเล ปจฺฉา ชาโต มหทฺธเน ๒- ฯ |๑๒๗.๒๔๓| มาตา จนฺทวตี นาม ปิตา เม อสฺสลายโน ยทา เม ปิตรํ พุทฺโธ วินยิ สพฺพสุทฺธิยา ๓- ฯ |๑๒๗.๒๔๔| ตทา ปสนฺโน สุคเต ปพฺพชึ อนคาริยํ โมคฺคลฺลาโน อาจริโย อุปชฺฌา สาริสมฺภโว ฯ |๑๒๗.๒๔๕| เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ ทิฏฺฐิ ฉินฺนา สมูลิกา นิวาเสนฺโต จ กาสาวํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๒๗.๒๔๖| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ จ เม มติ ปภินฺนา เตน โลกคฺโค เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๒๗.๒๔๗| อสนฺทิฏฺฐํ วิยากาสึ อุปติสฺเสน ปุจฺฉิโต ปฏิสมฺภิทาสุ เตนาหํ อคฺโค สมฺพุทฺธสาสเน ฯ |๑๒๗.๒๔๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๗.๒๔๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. น คจฺฉามิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ โป. มหทฺธโน ฯ ๓ ยุ. สพฺพพุทฺธิยา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๖.
|๑๒๗.๒๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโกฏฺฐิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มหาโกฏฺฐิกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ อุรุเวลกสฺสปตฺเถราปทานํ (๕๓๘) [๑๒๘] |๑๒๘.๒๕๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพโลกวิทู มุนิ อิโต สตสหสสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๒๘.๒๕๒| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๘.๒๕๓| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ฯ |๑๒๘.๒๕๔| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๒๘.๒๕๕| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส พตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๒๘.๒๕๖| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๘.๒๕๗| ตทาหํ หํสวติยา พฺราหฺมโณ สาธุสมฺมโต อุเปจฺจ โลกปชฺโชตํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๗.
|๑๒๘.๒๕๘| ตทา มหาปริสติ มหาปุริสสาวกํ ฐเปนฺตํ เอตทคฺคมฺหิ สุตฺวาน มุทิโต อหํ ฯ |๑๒๘.๒๕๙| มหตา ปริวาเรน นิมนฺเตตฺวา มหาชินํ พฺราหฺมณานํ สหสฺเสน สห ทานมทาสหํ ฯ |๑๒๘.๒๖๐| มหาทานํ ททิตฺวาน อภิวาทิย นายกํ เอกมนฺตํ ฐิโต หฏฺโฐ อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๒๘.๒๖๑| ตยิ สทฺธาย เม วีร อธิการคุเณน จ ปริสา มหตี โหตุ นิพฺพตฺตสฺส ตหึ ตหึ ฯ |๑๒๘.๒๖๒| ตทา อโวจ ปริสํ คชคชฺชิตสุสฺสโร กรวิกรุโท ๑- สตฺถา เอตํ ปสฺสถ พฺราหฺมณํ ฯ |๑๒๘.๒๖๓| เหมวณฺณํ มหาพาหุํ กมลานนโลจนํ อุทฺธคฺคตนุชํ หฏฺฐํ สทฺธาวนฺตํ คุเณ มม ฯ |๑๒๘.๒๖๔| เอส ปตฺถยิ ๒- ตํ ฐานํ สีหสรสฺส ๓- ภิกฺขุโน อนาคตมฺหิ อทฺธาเน ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๒๘.๒๖๕| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๘.๒๖๖| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต กสฺสโป นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๒๘.๒๖๗| อิโต เทฺวนวุเต กปฺเป อหุ สตฺถา อนุตฺตโร อนูปโม อสทิโส ผุสฺโส โลกคฺคนายโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กรวีกรุโต ฯ ๒ ม. ปตฺถยเต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. ยุ. สีหโฆสสฺส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๘.
|๑๒๘.๒๖๘| โส เว ๑- สพฺพตมํ หนฺตฺวา วิชเฏตฺวา มหาชฏํ วสฺสเต อมตํ วุฏฺฐึ ตปฺปยนฺโต สเทวกํ ฯ |๑๒๘.๒๖๙| ตทา มยํ ๒- พาราณสิยํ ราชามจฺจา ๓- อาหุมฺหเส ภาตโรมฺห ตโย สพฺเพ สํวิสฺสฏฺฐาว ราชิโน ฯ |๑๒๘.๒๗๐| วีรงฺครูปา พลิโน สงฺคาเม อปราชิตา ตทา กุปิตปจฺจนฺโต อเมฺห อาห มหีปติ ฯ |๑๒๘.๒๗๑| เอถ คนฺตฺวาน ปจฺจนฺตํ สาเธตฺวา อวนิพลํ ๔- เขมํ เม วิชิตํ กตฺวา ปุนเรถาติ สาสถ ๕- ฯ |๑๒๘.๒๗๒| ตโต มยํ อโวจุมฺห ยทิ เทยฺยาสิ นายกํ อุปฏฺฐานาย อมฺหากํ สาธยิสฺสาม เต ๖- ตโต ฯ |๑๒๘.๒๗๓| ตโต มยํ ลทฺธวรา ภูมิปาเลน เปสิตา นิกฺขิตฺตสตฺถํ ปจฺจนฺตํ กตฺวา ปุนรุเปจฺจ ๗- ตํ ฯ |๑๒๘.๒๗๔| ยาจิตฺวา สตฺถุปฏฺฐานํ ราชานํ โลกนายกํ มุนิวรํ ๘- ลภิตฺวาน ยาวชีวํ ยชิมฺห ๙- ตํ ฯ |๑๒๘.๒๗๕| มหคฺฆานิ จ วตฺถานิ ปณีตานิ รสานิ จ เสนาสนานิ รมฺมานิ เภสชฺชานิ หิตานิ จ ฯ |๑๒๘.๒๗๖| ทตฺวา สสงฺฆมุนิโน ธมฺเมนุปฺปาทิตานิ โน สีลวนฺโต การุณิกา ภาวนายุตฺตมานสา ฯ |๑๒๘.๒๗๗| สทา ปริจริตฺวาน เมตฺตจิตฺเตน นายกํ นิพฺพุเต ตมฺหิ โลกคฺเค ปูชํ กตฺวา ยถาพลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. จ ฯ ๒ ม. ยุ. หิ ฯ ๓ ม. ราชาปจฺจา ฯ ๔ โป. อวธิพลํ ฯ @ม. อฏวีพลํ ฯ ยุ. โสเธตฺวา อวิธีพลํ ฯ ๕ ม. ยุ. ภาสถ ฯ ๖ ม. โว ฯ ยุ. @โสธยิสฺสาม ฯ ๗ ม. ปุนรุปจฺจ ฯ ๘ โป. ม. มุนิวีรํ ฯ ๙ โป. อชิมฺห ฯ ยุ. อทิมฺห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๙.
|๑๒๘.๒๗๘| ตโต จุตา ตาวตึสํ ๑- คตา ตตฺถ มหาสุขํ อนุภูตา มยํ สพฺเพ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๒๘.๒๗๙| มาลากาโร ๒- ยถาลทฺโธ ทสฺเสติ วิกตึ พหุํ ตถา ภเว ภวนฺโตหํ วิเทหาธิปตี อหุ ฯ |๑๒๘.๒๘๐| คุณาเจลสฺส วาเกฺยน มิจฺฉาทิฏฺฐิหตาสโย ๓- นรกมคฺคมารุโฬฺห รุจาย มม ธีตุยา ฯ |๑๒๘.๒๘๑| โอวาทํ นาทยิตฺวาน พฺรหฺมุนา นารเทนหํ พหุธา สาสิโต ๔- สนฺโต ทิฏฺฐึ หิตฺวาน ปาปิกํ ฯ |๑๒๘.๒๘๒| ปูรยิตฺวา วิเสเสน ทสกมฺมปเถ อหํ หิตฺวาน เทหมคมึ สคฺคํ สภวนํ ยถา ฯ |๑๒๘.๒๘๓| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต พฺรหฺมพนฺธุ อโหสหํ พาราณสิยํ ผีตาย ชาโต วิปฺปกุเล ๕- อหํ ฯ |๑๒๘.๒๘๔| มจฺจุพฺยาธิชราภีโต โอคาเหตฺวา มหาวนํ นิพฺพานํ ปทเมสนฺโต ชฏิเลสุ ปริพฺพชึ ฯ |๑๒๘.๒๘๕| ตทา เทฺว ภาตโร มยฺหํ ปพฺพชึสุ มยา สห อุรุเวลาย มาเปตฺวา อสฺสมํ นีวสึ อหํ ฯ |๑๒๘.๒๘๖| กสฺสโป นาม โคตฺเตน อุรุเวลาย ๖- นีวสึ ตโต เม อาสิ ปญฺญตฺติ อุรุเวลาสุ ๗- กสฺสโป ฯ |๑๒๘.๒๘๗| นทีสกาเส ภาตา เม นทีกสฺสปสวฺหโย อาสิปฺปกาโส นาเมน คยายํ คยกสฺสโป ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สนฺตุสิตํ ฯ ๒ ม. ยุ. มายากาโร ยถา รงฺเค ฯ ๓ ม. มิจฺฉาทิฏฺฐิคตาสโย ฯ @๔ โป. พหุํ วา สาสิเต สนฺเต ฯ ม. ...สํสิโต ฯ ยุ. พหุํ ว ฯ ๕ ม. ยุ. ... @วิปฺปมหากุเล ฯ ๖ ม. อุรุเวลนิวาสิโก ฯ ยุ. อุรุเวลานิวาสิตา ฯ ๗ ม. @อุรุเวลกสฺสโปอิติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๐.
|๑๒๘.๒๘๘| เทฺว สตานิ กนิฏฺฐสฺส ๑- ตีณิ มชฺฌสฺส ภาตุโน มม ปญฺจสตานูนา สิสฺสา สพฺเพ มมานุคา ฯ |๑๒๘.๒๘๙| ตทา อุเปจฺจ มํ พุทฺโธ กตฺวาน ๒- วิวิธานิ เม ปาฏิหิรานิ โลกคฺโค วิเนสิ นรสารถิ ฯ |๑๒๘.๒๙๐| สหสฺสปริวาเรน อโหสึ เอหิภิกฺขุโก เตเหว สห สพฺเพหิ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๒๘.๒๙๑| เต จ ๓- อญฺเญว พหโว ยสสา ๔- มํ ปริวารยุํ สาสิตุญฺจ สมตฺโถหํ ตโต มํ อิสิ สตฺตโม ฯ |๑๒๘.๒๙๒| มหาปริสภาวสฺมึ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ อโห พุทฺเธ กตํ การํ สผลํ เม อชายถ ฯ |๑๒๘.๒๙๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๒๘.๒๙๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๘.๒๙๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุรุเวลกสฺสโป เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุรุเวลกสฺสปตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. นทีกสฺส ฯ ๒ ยุ. กตฺวา นานาวิธานิ ฯ ๓ ม. เต เจวญฺเญ จ พหโว ฯ @๔ ม. ยุ. สิสฺสา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๑.
นวมํ ราธตฺเถราปทานํ (๕๓๙) [๑๒๙] |๑๒๙.๒๙๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพโลกวิทู มุนิ อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๒๙.๒๙๗| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๙.๒๙๘| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ฯ |๑๒๙.๒๙๙| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๒๙.๓๐๐| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๒๙.๓๐๑| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชต ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒๙.๓๐๒| ตทาหํ หํสวติยา พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู อุเปจฺจ ตํ นรวรํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ฯ |๑๒๙.๓๐๓| ปญฺญาเปนฺตํ มหาวีรํ ปริสาสุ วิสารทํ ปฏิภาเณยฺยกํ ภิกฺขุํ เอตทคฺเค วินายกํ ฯ |๑๒๙.๓๐๔| ตทาหํ การํ กตฺวาน สสงฺเฆ โลกนายเก นิปจฺจ สิรสา ปาเท ตณฺฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๒.
|๑๒๙.๓๐๕| ตโต มํ ภควา อาห สิงฺคินิกฺขสมปฺปโภ สเรน รชนีเยน กิเลสมลหารินา ฯ |๑๒๙.๓๐๖| สุขี ภวสฺสุ ทีฆายุ สิชฺฌตํ ปณิธี ตว สสงฺเฆ เม กตํ การํ อตีว วิปุลํ ตยา ฯ |๑๒๙.๓๐๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๒๙.๓๐๘| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต ราโธติ นามเธยฺเยน เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก ฯ [๑]- |๑๒๙.๓๐๙| ปฏิภาเณยฺยกานคฺคํ ปญฺญาเปสฺสติ นายโก ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ ฯ |๑๒๙.๓๑๐| เมตฺตจิตฺโต ปริจรึ ยโต ๒- ปญฺญาสมาหิโต เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ฯ |๑๒๙.๓๑๑| ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ สตานํ ตีณิกฺขตฺตุญฺจ เทวรชฺชมการยึ ฯ |๑๒๙.๓๑๒| สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ จกฺกวตฺติ อโหสหํ ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ฯ |๑๒๙.๓๑๓| สพฺพตฺถ สุขิโต อาสึ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต คิริพฺพชปุรุตฺตเม ฯ |๑๒๙.๓๑๔| ชาโต วิปฺปกุเล นิทฺเธ วิกลจฺฉาทนาสเน กฏจฺฉุภิกฺขํ ปาทาสึ สารีปุตฺตสฺส ตาทิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ส เตเหตุคุเณ ตุฏฺโฐ สกฺยปุตฺโต นราสโภ ฯ ยุ. สเก เตเหตุคุเณ ตุฏฺโฐ @สกฺยปุตฺโต นราสโภ ฯ ๒ ม. ยุ. สโต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๓.
|๑๒๙.๓๑๕| ยทา ชิณฺโณ จ วุทฺโธ จ ตทารามมุปาคมึ ปพฺพาเชนฺติ ๑- น มํ เกจิ ชิณฺณํ ทุพฺพลถามกํ ฯ |๑๒๙.๓๑๖| เตน ทิโน วิวณฺณงฺโค โสโก จาสึ ตทา อหํ ทิสฺวา มหาการุณิโก มมมาห มหามุนิ ฯ |๑๒๙.๓๑๗| กิมตฺถํ ปุตฺต โสกฏฺโฏ พฺรูหิ เต จิตฺตชํ รุชํ ปพฺพชฺชํ น ลเภ วีร สฺวากฺขาเต ตว สาสเน ฯ |๑๒๙.๓๑๘| เตน โสเกน ทิโนมฺหิ สรณํ โหหิ นายก ตทา ภิกฺขู สมาเนตฺวา อปุจฺฉิ มุนิ สตฺตโม ฯ |๑๒๙.๓๑๙| อิมสฺส อธิการํ เย สรนฺตา ๒- พฺยาหรนฺตุ เต สารีปุตฺโต ตทาโวจ การมสฺส สรามหํ ฯ |๑๒๙.๓๒๐| กฏจฺฉุภิกฺขํ ทาเปสิ ปิณฺฑาย จรโต มมํ สาธุ สาธุ กตญฺญูสิ สารีปุตฺต อิมํ ตุวํ ฯ |๑๒๙.๓๒๑| ปพฺพาเชหิ ทิชํ วุฑฺฒํ เหสฺสติ ๓- ปูชนิโย อยํ ตโต อลตฺถํ ปพฺพชฺชํ กมฺมวาโจปสมฺปทํ ฯ |๑๒๙.๓๒๒| น จิเรเนว กาเลน ปาปุณึ อาสวกฺขยํ สกฺกจฺจํ มุนิโน วากฺยํ สุณามิ มุทิโต ยโต ปฏิภาเณยฺยกานคฺคํ ตโต มํ ฐปยิ ชิโน ฯ |๑๒๙.๓๒๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปพฺพชติ น มํ โกจิ ฯ ๒ ม. สรนฺติ ฯ ๓ ม. ยุ. เหสฺสตาชานิโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๔.
|๑๒๙.๓๒๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๒๙.๓๒๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ราโธ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ราธตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ โมฆราชตฺเถราปทานํ (๕๔๐) [๑๓๐] |๑๓๐.๓๒๖| ปทุมุตฺตโร ๑- โลกวิทู สพฺพโลกหิโต มุนิ อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๓๐.๓๒๗| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๓๐.๓๒๘| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ฯ |๑๓๐.๓๒๙| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๓๐.๓๓๐| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส พตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๓๐.๓๓๑| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพโลกวิทู มุนิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๕.
|๑๓๐.๓๓๒| ตทาหํ หํสวติยา กุเล อญฺญตเร อหุ ๑- ปรกมฺมายเน ยุตฺโต นตฺถิ เม กิญฺจิ สนฺธนํ ฯ |๑๓๐.๓๓๓| ปฏิกฺกมนสาลายํ วสนฺโต กตภูมิยํ อคฺคึ อุชฺชาลยึ ตตฺถ ฑยฺหกณฺหา สิลามหิ ฯ |๑๓๐.๓๓๔| ตทา ปริสติ นาโถ จตุสจฺจํ ปกาสโก สาวกํ สมฺปกิตฺเตสิ ลูขจีวรธารกํ ฯ |๑๓๐.๓๓๕| ตสฺส ตมฺหิ คุเณ ตุฏฺโฐ ปฏิปชฺช ๒- ตถาคตํ ลูขจีวรธารคฺคํ ปตฺถยึ ฐานมุตฺตมํ ฯ |๑๓๐.๓๓๖| ตทา อโวจ ภควา สาวเก ปทุมุตฺตโร ปสฺสเถตํ ปุริสกํ กุเจลํ ตนุเทหกํ ฯ |๑๓๐.๓๓๗| ปีติปฺปสนฺนวทนํ สทฺธาธนสมนฺวิตํ อุทคฺคตนุชํ หฏฺฐํ อจลํ สาลปิณฺฑิตํ ฯ |๑๓๐.๓๓๘| เอโส ปตฺเถติ ตํ ฐานํ สจฺจเสนสฺส ภิกฺขุโน ลูขจีวรธาริสฺส ตสฺส วณฺณคตาสโย ๓- ฯ |๑๓๐.๓๓๙| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา นิปจฺจ สิรสา ชินํ ยาวชีวํ สุภํ กมฺมํ กริตฺวา ชินสาสเน ฯ |๑๓๐.๓๔๐| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ ๔- อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๐.๓๔๑| ปฏิกฺกมนสาลายํ ภูมิทาหนกมฺมุนา ๕- สมสหสฺสํ นิรเย อฑยฺหึ เวทนาฏฺฏิโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพตฺถ อหุํ ฯ ๒ ม. ยุ. ปณิปจฺจ ฯ ๓ ม. วณฺณสิตาสโย ฯ @๔ ม. ยุ. ตาวตึสูปโค อหํ ฯ ๕ ม. ยุ. ภูมิทาหกกมฺมุนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๖.
|๑๓๐.๓๔๒| เตน กมฺมาวเสเสน ปญฺจ ชาติสตานิหํ มนุสฺโส กุลโช หุตฺวา ปาฏิยา ๑- ลกฺขณงฺกิโต ฯ |๑๓๐.๓๔๓| ปญฺจ ชาติสตาเนว กุฏฺฐโรคสมปฺปิโต มหาทุกฺขํ อนุภวึ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ |๑๓๐.๓๔๔| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป อุปริฏฺฐํ ๒- ยสสฺสินํ ปิณฺฑปาเตน ตปฺเปสึ ปสนฺนมานโส อหํ ฯ |๑๓๐.๓๔๕| เตน กมฺมวิเสเสน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๐.๓๔๖| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต อชายึ ชตฺติเย กุเล ปิตุโน อจฺจเยนาหํ มหารชฺชสมปฺปิโต ฯ |๑๓๐.๓๔๗| กุฏฺฐโรคาภิภูโตหํ รตฺติยํ ๓- น สุขํ ลเภ โมฆํ รชฺชสุขํ ยสฺมา โมโฆ ราชา ตโต อหํ ฯ |๑๓๐.๓๔๘| กายสฺส โทสํ ทิสฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ พาวริสฺส ทิชคฺคสฺส สิสฺสตฺตํ อชฺฌุปาคมึ ฯ |๑๓๐.๓๔๙| มหตา ปริวาเรน อุเปจฺจ นรนายกํ อปุจฺฉึ นิปุณํ ปญฺหํ วาคิสํ ๔- วาทิสูทนํ ฯ |๑๓๐.๓๕๐| อยํ โลโก ปโร โลโก พฺรหฺมโลโก สเทวโก ทิฏฺฐินฺเต ๕- นาภิชานามิ โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๓๐.๓๕๑| เอวํ อภิกฺกนฺตทสฺสาวึ อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ กถํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ มจฺจุราชา น ปสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ชาติยา ฯ ยุ. ตติยา กรณงฺกิโต ฯ ๒ ยุ. อุปติฏฺฐํ ฯ ๓ ม. น รตึ ... ฯ @๔ ม. ตํ วีรํ ... ฯ ๕ ม. ยุ. ทิฏฺฐึ โน ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๗.
|๑๓๐.๓๕๒| สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ โมฆราชา สทา สโต อตฺตานุทิฏฺฐึ อูหจฺจ เอวํ มจฺจุตฺตโร สิยา ฯ |๑๓๐.๓๕๓| เอวํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ มจฺจุราชา น ปสฺสติ อิติ มํ อภณิ พุทฺโธ สพฺพโรคติกิจฺฉโก ฯ |๑๓๐.๓๕๔| สห คาถาวสาเนน เกสมสฺสุวิวชฺชิโต กาสาววตฺถวสโน อาสึ ภิกฺขุ ตถารหํ ฯ |๑๓๐.๓๕๕| สงฺฆิเกสุ วิหาเรสุ น วสึ โรคปีฬิโต มา วิหาโร ปทุสฺสีติ วาจายาภิสุปีฬิโต ๑- ฯ |๑๓๐.๓๕๖| สงฺการกุฏา อาหตฺวา สุสานา รถิกาหิ จ ตโต สงฺฆาฏึ กริตฺวาน ธารยึ ลูขจีวรํ ฯ |๑๓๐.๓๕๗| มหาภิสกฺโก ตสฺมึ เม คุเณ ตุฏฺโฐ วินายโก ลูขจีวรธารีนํ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๓๐.๓๕๘| ปุญฺญปาปปริกฺขีโณ สพฺพโรควิวชฺชิโต สิขีว อนุปาทาโน นิพฺพายิสฺสมนาสโว ฯ |๑๓๐.๓๕๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๐.๓๖๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๐.๓๖๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วาตโรเคหิ ปีฬิโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๘.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โมฆราชา เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โมฆราชตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ กจฺจาโน วกฺกลี เถโร มหากปฺปินสวฺหโย ทพฺโพ กุมารนาโม จ พาหิโย โกฏฺฐิโก วสี ฯ อุรุเวลกสฺสโป ราโธ โมฆราชา จ ปณฺฑิโต ตีณิ คาถาสตาเนตฺถ ทฺวาสฏฺฐิ เจว ปิณฺฑิตา ฯ กจฺจายนวคฺโค จตุปญฺญาโส ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ หน้าที่ ๒๑๙.
ปญฺจปญฺญาโส ภทฺทิยวคฺโค ปฐมํ ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถราปทานํ (๕๔๑) [๑๓๑] |๑๓๑.๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู ๑- อิโต สตสหสฺสมฺหิ โลเก ๒- อุปฺปชฺชิ นายโก ๓- ฯ |๑๓๑.๒| ตทาหํ หํสวติยา เสฏฺฐิปุตฺโต มหทฺธโน ชงฺฆวิหารํ วิจรํ สงฺฆารามํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๑.๓| ตทา โส โลกปชฺโชโต ธมฺมํ เทเสสิ นายโก มธุรสฺสรานํ ๔- ปวรํ สาวกํ อภิกิตฺตยิ ฯ |๑๓๑.๔| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา การํ กตฺวา มเหสิโน วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๓๑.๕| ตทา พุทฺโธ วิยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ วินายโก อนาคตมฺหิ อทฺธาเน ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๓๑.๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๑.๗| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต ภทฺทิโย นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก ฯ |๑๓๑.๘| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา ฯ ๒ ม. ยุ. กปฺเป ฯ ๓ ยุ. จกฺขุมา ฯ @๔ ม. ยุ. มญฺชุสฺสรานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๐.
|๑๓๑.๙| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ผุสฺโส อุปฺปชฺชิ นายโก ทุราสโท ทุปสโห สพฺพโลกุตฺตโม ชิโน ฯ |๑๓๑.๑๐| จรเณน จ สมฺปนฺโน พฺรหฺมา ๑- อุชุ ปตาปวา หิเตสี สพฺพสตฺตานํ พหุํ โมเจสิ พนฺธนา ฯ |๑๓๑.๑๑| นนฺทารามวเร ๒- ตสฺส อโหสึ ปุสฺสโกกิโล คนฺธกุฏิสมาสนฺเน อมฺพรุกฺเข วสามหํ ฯ |๑๓๑.๑๒| ตทา ปิณฺฑาย คจฺฉนฺตํ ทกฺขิเณยฺยํ ชินุตฺตมํ ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา มญฺชุนา อภิกูชหํ ๓- ฯ |๑๓๑.๑๓| ราชุยฺยานํ ตทา คนฺตฺวา สุปกฺกํ กนกตฺตจํ อมฺพปิณฺฑํ คเหตฺวาน สมฺพุทฺธสฺโสปนามยึ ฯ |๑๓๑.๑๔| ตทา เม จิตฺตมญฺญาย มหาการุณิโก ชิโน อุปฏฺฐากสฺส หตฺถโต ปตฺตํ ปคฺคณฺหิ นายโก ฯ |๑๓๑.๑๕| อทาสึ ๔- หฏฺฐจิตฺโตหํ อมฺพปิณฺฑํ มหามุเน ปตฺเต ปกฺขิปฺป ปกฺเขหิ ปญฺชลึ กตฺวาน มญฺชุนา ฯ |๑๓๑.๑๖| สเรน รชนีเยน สวนีเยน มญฺชุนา ๕- วสฺสนฺโต พุทฺธปูชตฺถํ นิทฺทํ ๖- คนฺตฺวา นิปชฺชหํ ฯ |๑๓๑.๑๗| ตทา มุทิตจิตฺตํ มํ พุทฺธเปมคตาสยํ สกุณคฺฆิ อุปาคนฺตฺวา ฆาตยิ ทุฏฺฐมานโส ๗- ฯ |๑๓๑.๑๘| ตโต จุโตหํ ตุสิเต อนุโภตฺวา มหาสุขํ มนุสฺสโยนิมาคญฺฉึ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พฺรหา ฯ ๒ ม. นนฺทารามวเน ฯ ๓ ม. มญฺชุนาภินิกูชหํ ฯ ๔ ยุ. @ททามิ ฯ ๕ ม. วคฺคุนา ฯ ยุ. ธํสนา ฯ ๖ ม. นีฬํ ฯ ๗ ยุ. ทุฏฺฐมานสา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๑.
|๑๓๑.๑๙| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม โคตฺเตน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๓๑.๒๐| สาสนํ โชตยิตฺวา โส อภิภุยฺย กุติตฺถิเย วินยิตฺวาน เวเนยฺเย นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๓๑.๒๑| นิพฺพุเต ตมฺหิ โลกคฺเค ปสนฺนา ชนตา พหู ปูชนตฺถาย พุทฺธสฺส ถูปํ กุพฺพนฺติ สตฺถุโน ฯ |๑๓๑.๒๒| สตฺตโยชนิกํ ถูปํ สตฺตรตนภูสิตํ ๑- กาเรสฺสาม มเหสิสฺส อิจฺเจวํ มนฺตยนฺติ เต ฯ |๑๓๑.๒๓| กิกิโน กาสิราชสฺส ตทา เสนาย นายโก หุตฺวาหํ อปฺปมาณสฺส ปมาณํ เจติเย วทึ ฯ |๑๓๑.๒๔| ตทา เต มม วาเกฺยน เจติยํ โยชนุคฺคตํ อกํสุ นรธีรสฺส นานารตนภูสิตํ ฯ |๑๓๑.๒๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๑.๒๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาโต เสฏฺฐิกุเล อหํ สาวตฺถิยํ ปุรวเร อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๓๑.๒๗| ปุรปฺปเวเส สุคตํ ทิสฺวา วิมฺหิตมานโส ปพฺพชิตฺวาน น จิรํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๓๑.๒๘| เจติยสฺส ปมาณํ ยํ อกรึ เตน กมฺมุนา ลกุณฺฏกสรีโรหํ ชาโต ปริพฺภวารโห ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สตฺตรตนวิภูสิตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๒.
|๑๓๑.๒๙| สเรน มธุเรนาหํ ปูเชตฺวา อิสิสตฺตมํ มญฺชุสฺสราน ภิกฺขูนํ อคฺคตฺตํ อนุปาปุณึ ฯ |๑๓๑.๓๐| ผลทาเนน พุทฺธสฺส คุณานุสฺสรเณน จ สามญฺญผลสมฺปนฺโน วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๑.๓๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๑.๓๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๑.๓๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ลกุณฺฏกภทฺทิโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ กงฺขาเรวตตฺเถราปทานํ (๕๔๒) [๑๓๒] |๑๓๒.๓๔| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๓๒.๓๕| สีหหนุ พฺรหฺมคิโร หํสทุนฺทุภิสาวโน ๑- นาควิกฺกนฺตคมโน จนฺทสูราทิกปฺปโภ ฯ |๑๓๒.๓๖| มหามติ มหาวีโร มหาฌายี มหาคติ ๒- มหาการุณิโก นาโถ มหาตมวิธํสโน ๓- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ สี. หํสทุนฺทุภินิสฺสโร ฯ ม. สหํทุนฺทุภินิสฺสโน ฯ ยุ. หํสทุนฺทรภินิสฺสวโน ฯ @๒ ม. มหาพโล ฯ ยุ. มหาหิโต ฯ ๓ ม. มหาตมปนูทโน ฯ ยุ. มหาตมวิสูทโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๓.
|๑๓๒.๓๗| ส กทาจิ ติโลกคฺโค เวเนยฺยํ วินยํ พหุํ ธมฺมํ เทเสติ สมฺพุทฺโธ สตฺตจิตฺตวิทู ๑- มุนิ ฯ |๑๓๒.๓๘| ฌายึ ฌานรตํ วีรํ อุปสนฺตํ อนาวิลํ วณฺณยนฺโต ปริสติ โตเสติ ชนตํ ชิโน ฯ |๑๓๒.๓๙| ตทาหํ หํสวติยา พฺราหฺมโณ เวทปารคู ธมฺมํ สุตฺวาน มุทิโต ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๓๒.๔๐| ตทา ชิโน วิยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ วินายโก มุทิโต โหหิ ตฺวํ พฺรเหฺม ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๓๒.๔๑| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๒.๔๒| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต เรวโต นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก ฯ |๑๓๒.๔๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๒.๔๔| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาโตหํ โกลิเย ปุเร ขตฺติเย กุลสมฺปนฺเน อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๓๒.๔๕| ยทา กปิลวตฺถุสฺมึ พุทฺโธ ธมฺมํ อเทสยิ ตทา ปสนฺโน สุคเต ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๓๒.๔๖| กงฺขา เม พหุลา อาสิ กปฺปากปฺเป ตหึ ตหึ ตํ สพฺพํ วินยิ พุทฺโธ เทเสตฺวา ธมฺมมุตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สตฺตาสยวิทู ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๔.
|๑๓๒.๔๗| ตโตหํ ติณฺณสํสาโร ตทา ๑- ฌานสุเข รโต วิหรามิ ตทา พุทฺโธ มํ ทิสฺวา เอตทพฺรวิ ฯ |๑๓๒.๔๘| ยากาจิ กงฺขา อิธ วา หุรํ วา สกเวทิยา วา ปรเวทิยา วา [๒]- ฌายิโน ตา ปชหนฺติ สพฺพา อาตาปิโน พฺรหฺมจริยํ จรนฺตา ฯ |๑๓๒.๔๙| สตสหสฺเส กตํ กมฺมํ ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ สมุตฺโต สรเวโคว กิเลเส ฌาปยึ มม ฯ |๑๓๒.๕๐| ตโต มํ ๓- ฌานนิรตํ ทิสฺวา โลกนฺตคู มุนิ ฌายีนํ ภิกฺขูนํ อคฺโค ปญฺญาเปสิ มหามติ ฯ |๑๓๒.๕๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๒.๕๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๒.๕๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กงฺขาเรวโต เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กงฺขาเรวตตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สทา ฯ ๒ ม. เย ฯ ๓ ม. ตโต ฌานรตํ ทิสฺวา พุทฺโธ โลกนฺตคู มุนิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๕.
ตติยํ สีวลิตฺเถราปทานํ (๕๔๓) [๑๓๓] |๑๓๓.๕๔| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๓๓.๕๕| สีลนฺตสฺส อสงฺเขยฺยํ สมาธิ วชิรูปโม อสงฺเขยฺยํ ญาณวรํ วิมุตฺติ จ อโนปมา ฯ |๑๓๓.๕๖| มนุชามรุนาคานํ ๑- พฺรหฺมานญฺจ สมาคเม สมณพฺราหฺมณากิณฺเณ ธมฺมํ เทเสสิ นายโก ฯ |๑๓๓.๕๗| สสาวกํ มหาลาภึ ปุญฺญวนฺตํ ชุตินฺธรํ ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ ปริสาสุ วิสารโท ฯ |๑๓๓.๕๘| ตทาหํ ขตฺติโย อาสึ นคเร หํสสวฺหเย สุตฺวา ชินสฺส ตํ วากฺยํ สาวกสฺส คุณํ พหุํ ฯ |๑๓๓.๕๙| นิมนฺตยิตฺวา สตฺตาหํ โภชยิตฺวา สสาวกํ มหาทานํ ททิตฺวาน ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๓๓.๖๐| ตทา มํ วินตํ ปาเท ทิสฺวาน ปุริสาสโภ สเรน มหตา ธีโร อิมํ วจนมพฺรวิ ฯ |๑๓๓.๖๑| ตโต ชินสฺส วจนํ โสตุกามา มหาชนา เทวตา อถ คนฺธพฺพา ๒- พฺรหฺมาโน ๓- จ มหิทฺธิกา ฯ |๑๓๓.๖๒| สมณพฺราหฺมณา เจว นมสฺสึสุ กตญฺชลี นโม เต ปุริสาชญฺญ นโม เต ปุริสุตฺตม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มนุชามรนาคานํ ฯ ๒ ม. ยุ. เทวทานวคนฺธพฺพา ฯ ๓ ยุ. พฺรหฺมุนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๖.
|๑๓๓.๖๓| ขตฺติเยน มหาทานํ ทินฺนํ สตฺตาหกาธิกํ ๑- โสตุกามา ผลํ ตสฺส พฺยากโรหิ มหามุนิ ฯ |๑๓๓.๖๔| ตโต อโวจ ภควา สุณาถ มม ภาสิตํ อปฺปเมยฺยมฺหิ พุทฺธมฺหิ สสงฺฆมฺหิ ปติฏฺฐิตา ๒- ฯ |๑๓๓.๖๕| ทกฺขิณาทาย ๓- โก วตฺตา อปฺปเมยฺยผลา หิ สา อปิเจส มหาโภโค ฐานํ ปตฺเถติ อุตฺตมํ ฯ |๑๓๓.๖๖| ลาภี วิปุลลาภานํ ยถา ภิกฺขุ สุทสฺสโน ตถาหมฺปิ ภเวยฺยนฺติ ลจฺฉเสตํ อนาคเต ฯ |๑๓๓.๖๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๓.๖๘| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต สีวลี นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๓๓.๖๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๓.๗๐| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี โลกนายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน ๔- สพฺพธมฺมวิปสฺสโก ฯ |๑๓๓.๗๑| ตทาหํ พนฺธุมติยา กุลสฺสญฺญตรสฺส จ ทยิโต วุฏฺฐิโต ๕- เจว อาสึ กมฺมนฺตพฺยาวโฏ ๖- ฯ |๑๓๓.๗๒| ตทา อญฺญตโร ปุคฺโค ๗- วิปสฺสิสฺส มเหสิโน ปริเวณํ ๘- อกาเรสิ มหนฺตมิติ วิสฺสุตํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สตฺตาหิกมฺปิ โว ฯ ยุ. สตตาหิกํ วิโภ ฯ ๒ ยุ. สงฺฆมฺหิ สุปฺปติฏฺฐิตา ฯ @๓ ม. ทกฺขิณา ตาย ฯ ๔ ม. จารุทสฺสโน ฯ ๕ ม. ปสฺสิโต ฯ ยุ. ปตฺถิโต ฯ @๖ ม. กมฺมนฺตวาวโฏ ฯ ๗ ม. ยุ. ปูโค ฯ ๘ ม. ปริเวสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.
|๑๓๓.๗๓| นิฏฺฐิเต จ มหาทานํ ททุํ ขชฺชกสญฺญุตํ นวํ ทธึ มธุญฺเจว วิจินํ เนว อทฺทสุํ ฯ |๑๓๓.๗๔| ตทาหนฺตํ ๑- คเหตฺวาน นวทธึ มธุมฺปิจ กมฺมสามิฆรํ คจฺฉึ ตเมสนฺตา ๒- มมทฺทสุํ ฯ |๑๓๓.๗๕| สหสฺสมปิ ทตฺวาน นาลภิตฺถ ๓- สตทฺวยํ ตโตหเมว จินฺเตสึ เนตํ เหสฺสติ โอรกํ ฯ |๑๓๓.๗๖| ยถา อิเม ชนา สพฺเพ สกฺกโรนฺติ ตถาคตํ อหมฺปิ การํ กริสฺสามิ สสงฺเฆ โลกนายเก ฯ |๑๓๓.๗๗| ตทาหเมว เนตฺวาน ๔- ทธึ มธุญฺจ เอกโต มทฺทิตฺวา โลกนาถสฺส สสงฺฆสฺส อทาสหํ ฯ |๑๓๓.๗๘| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๓.๗๙| ปุนาหํ พาราณสิยํ ราชา หุตฺวา มหายโส สตฺตุกสฺส ตทา ทุฏฺโฐ ๕- ทฺวารโรธํ อการยึ ฯ |๑๓๓.๘๐| ตทา ตปสฺสิโน รุทฺธา เอกาหํ รกฺขิตา อหุํ ตโต ตสฺส วิปาเกน ปาปิฏฺฐํ ๖- นิรยํ ภุสํ ฯ |๑๓๓.๘๑| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาโตหํ โลกิเย ปุเร สุปฺปวาสาว ๗- เม มาตา มหาลิลิจฺฉวิ เม ปิตา ฯ |๑๓๓.๘๒| ขตฺติเย ปุญฺญกมฺเมน ทฺวารโรธสฺส วาหสา สตฺตวสฺสานิ นิวสึ มาตุกุจฺฉิมฺหิ ทุกฺขิโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตทาภตฺตํ ฯ ๒ ยุ. ตเมสนฺตํ ตมทฺทสุํ ฯ ๓ ม. นาลภึสุ จ ตํทฺวยํ ฯ @๔ ม. ยุ. ตทาหเมวํ จินฺเตตฺวา ฯ ๕ ยุ. พุทฺโธ ฯ ๖ ม. ปาปตึ ฯ ยุ. ปาปตฺตํ ฯ @๗ ม. ยุ. จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.
|๑๓๓.๘๓| สตฺตาหํ ทฺวารมุโฬฺหหํ มหาทุกฺขสมปฺปิโต มาตา เม ฉนฺททาเนน เอวํ อาสิ สุทุกฺขิตา ฯ |๑๓๓.๘๔| สุวตฺถิโตหํ นิกฺขนฺโต พุทฺเธน อนุกมฺปิโต นิกฺขนฺตทิวเสเยว ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๓๓.๘๕| อุปชฺฌาโย สารีปุตฺโต เม โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก เกเส โอโรปยนฺโต เม อนุสาสิ มหามติ ฯ |๑๓๓.๘๖| เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ อรหตฺตํ อปาปุณึ เทวา นาคา มนุสฺสา จ ปจฺจเย อุปเนนฺติ เม ฯ |๑๓๓.๘๗| ปทุมุตฺตรนามญฺจ วิปสฺสิญฺจ วินายกํ ยํ ปูชยึ ปมุทิโต ปจฺจเยหิ วิเสสโต ฯ |๑๓๓.๘๘| ตโต เตสํ วิเสเสน กมฺมานํ วิปุลุตฺตมํ ลาภํ ลภามิ สพฺพตฺถ วเน คาเม ชเล ถเล ฯ |๑๓๓.๘๙| เรวตํ ทสฺสนตฺถาย ยทา ยาติ วินายโก ตึสภิกฺขุสหสฺเสหิ สห โลกคฺคนายโก ฯ |๑๓๓.๙๐| ตทา เทโวปนีเตหิ มมตฺถาย มหามติ ปจฺจเยหิ มหาวีโร สสงฺโฆ โลกนายโก ฯ |๑๓๓.๙๑| อุปฏฺฐิโต มยา พุทฺโธ คนฺตฺวา เรวตมทฺทส ตโต เชตวนํ คนฺตฺวา เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๓๓.๙๒| ลาภีนํ สีวลี อคฺโค มม สิสฺเสสุ ภิกฺขโว สพฺพโลกหิโต สตฺถา กิตฺตยิ ปริสาสุ มํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๙.
|๑๓๓.๙๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๓.๙๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๓.๙๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีวลี เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สีวลิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ วงฺคีสตฺเถราปทานํ (๕๔๔) [๑๓๔] |๑๓๔.๙๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๓๔.๙๗| ยถาปิ สาคเร อุมฺมิ ๑- คคเน วิย ตารกา เอวํ ปาวจนํ ตสฺส อรหนฺเตหิ จิตฺติตํ ฯ |๑๓๔.๙๘| สเทวาสูรนาเคหิ มนุเชหิ ปุรกฺขโต สมณพฺราหฺมณากิณฺเณ ชนมชฺเฌ ชินุตฺตโม ฯ |๑๓๔.๙๙| ปภาหิ อนุรญฺชนฺโต โลเก โลกนฺตคู ชิโน วจเนน วิโพเธนฺโต เวเนยฺยปทุมานิ โส ฯ |๑๓๔.๑๐๐| เวสารชฺเชหิ สมฺปนฺโน จตูหิ ปุริสุตฺตโม ปหีนภยสารชฺโช เขมปฺปตฺโต วิสารโท ฯ @เชิงอรรถ: ๑. ม. ยุ. อูมิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.
|๑๓๔.๑๐๑| อาสภํ ปวรํ ฐานํ พุทฺธภูมิญฺจ เกวลํ ปฏิชานาติ โลกคฺโค นตฺถิ สญฺโจทโก กฺวจิ ฯ |๑๓๔.๑๐๒| สีหนาทมสมฺภีตํ นทโต ตสฺส ตาทิโน เทโว นโร วา พฺรหฺมา วา ปฏิวตฺตา น วิชฺชติ ฯ |๑๓๔.๑๐๓| เทเสนฺโต ปวรํ ธมฺมํ สนฺตาเรนฺโต สเทวกํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตติ ปริสาสุ วิสารโท ฯ |๑๓๔.๑๐๔| ปฏิภาณวตํ อคฺคํ สาวกํ สาธุสมฺมตํ คุณํ พหุํ ปกิตฺเตตฺวา เอตทคฺเค ฐเปสิ ตํ ฯ |๑๓๔.๑๐๕| ตทาหํ หํสวติยา พฺราหฺมโณ สาธุสมฺมโต สพฺพเวทวิทู ชาโต วงฺคีโส ๑- วาทิสูทโน ฯ |๑๓๔.๑๐๖| อุเปจฺจ ตํ มหาวีรํ สุตฺวา ตํ ธมฺมเทสนํ ปีติวรํ ปฏิลภึ สาวกสฺส คุเณ รโต ฯ |๑๓๔.๑๐๗| นิมนฺตยิตฺวา สุคตํ สสงฺฆํ โลกนนฺทนํ สตฺตาหํ โภชยิตฺวาหํ ทุสฺเสหิ ฉาทยึ ตทา ฯ |๑๓๔.๑๐๘| นิปจฺจ สิรสา ปาเท กโตกาโส กตญฺชลี เอกมนฺตํ ฐิโต หฏฺโฐ สนฺถวึ ชินมุตฺตมํ ฯ |๑๓๔.๑๐๙| นโม เต วาทิสูทน ๒- นโม เต อิสิสตฺตม ๓- นโม เต สพฺพโลกคฺค นโม เต อภยํกร ฯ |๑๓๔.๑๑๐| นโม เต มารมถน นโม เต ทิฏฺฐิสูทน นโม เต สนฺติสุขท นโม เต สรณํกร ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วาคีโส ฯ ๒ ม. วาทิมทฺทน ฯ ยุ. วาลิสทฺทูร ฯ ๓ ยุ. อิสิสุตฺตม ฯ @๔ ยุ. สรณนฺตค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.
|๑๓๔.๑๑๑| อนาถานํ ภวํ นาโถ ภีตานํ อภยปฺปโท วิสฺสาสํ ๑- ภูมิสนฺตานํ สรณํ สรเณสินํ ฯ |๑๓๔.๑๑๒| เอวมาทีหิ สมฺพุทฺธํ สนฺถวิตฺวา มหาคุณํ อโวจํ วาทิสูรสฺส ๒- คตึ ปปฺโปมิ ภิกฺขุโน ฯ |๑๓๔.๑๑๓| ตทา อโวจ ภควา อนนฺตปฏิภาณวา โย โส พุทฺธํ อโภเชสิ ๓- สตฺตาหํ สหสาวกํ ฯ |๑๓๔.๑๑๔| คุณญฺจ เม ปกิตฺเตสิ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ เอโส ปตฺถยเต ฐานํ วาทิสูรสฺส ๔- ภิกฺขุโน ฯ |๑๓๔.๑๑๕| อนาคตมฺหิ อทฺธาเน ลจฺฉเสตํ มโนรถํ เทวมนุสฺสสมฺปตฺตึ อนุโภตฺวา อนปฺปกํ ฯ |๑๓๔.๑๑๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๔.๑๑๗| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต วงฺคีโส นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๓๔.๑๑๘| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐาสึ เมตฺตจิตฺโต ตถาคตํ ฯ |๑๓๔.๑๑๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ ๕- อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๔.๑๒๐| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ปริพฺพาชกุเล ๖- อหํ ปจฺฉา ชาโต ยทา อาสึ ชาติยา สตฺตวสฺสิโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วิสฺสามภูมิ สนฺตานํ ฯ ยุ. วิสฺสานภูมิสนฺตานํ ฯ ๒-๔ ม. วาทิสูทสฺส ฯ @๓ ยุ. อปูเชสิ ฯ ๕ ม. ยุ. ตุสิตํ ฯ ๖ ม. ชาโต วิปฺปกุเล อหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๒.
|๑๓๔.๑๒๑| สพฺพเวทวิทู ชาโต วาทสตฺถวิสารโท วคฺคุสฺสโร ๑- จิตฺตกถี ปรวาทปฺปมทฺทโน ฯ |๑๓๔.๑๒๒| วงฺเค ชาโตติ วงฺคีโส วจเน อิสฺสโรติ วา วงฺคีโส อิติ เม นามํ อคฺคมฺปิ ๒- โลกสมฺมตํ ฯ |๑๓๔.๑๒๓| ยทาหํ วิญฺญุตํ ปตฺโต ฐิโต ปฐมโยพฺพเน ตทา ราชคเห รมฺเม สารีปุตฺตญฺจ อทฺทสํ ๓- ฯ ปญฺจวีสติมํ ภาณวารํ ฯ |๑๓๔.๑๒๔| ปิณฺฑาย วิจรนฺตํ ตํ ปตฺตปาณึ สุสํวุตํ อโลลกฺขึ มิตภาณึ ยุคมตฺตํ อุทิกฺขตํ ๔- ฯ |๑๓๔.๑๒๕| ตํ ทิสฺวา วิมฺหิโต หุตฺวา อโวจมนนุจฺฉวํ กณิการํว นิจิตํ จิตฺตํ คาถาปทํ อหํ ฯ |๑๓๔.๑๒๖| อาจิกฺขิ โส เม สตฺถารํ สมฺพุทฺธํ โลกนายกํ ตทา โส ปณฺฑิโต ธีโร อุตฺตรํ สมโวจ เม ฯ |๑๓๔.๑๒๗| วิราคสหิตํ วากฺยํ กตฺวา ทุทฺทสมุตฺตมํ วิจิตฺตปฏิภาเณหิ โตสิโต เตน ตาทินา ฯ |๑๓๔.๑๒๘| นิปจฺจ สิรสา ปาเท ปพฺพาเชหีติ ๕- อพฺรวึ ตโต มํ ส มหปฺปญฺโญ พุทฺธเสฏฺฐมุปานยิ ฯ |๑๓๔.๑๒๙| นิปจฺจ สิรสา ปาเท นิสีทึ สตฺถุ สนฺติเก มมาห วทตํ เสฏฺโฐ สจฺจํ วงฺคีส กจฺจิ ๖- เต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วาทิสฺสโร ฯ ๒ ม. ยุ. อภวี ฯ ๓ ม. สารีปุตฺตมหทฺทสํ ฯ @ยุ. สารีปุตฺตมถทฺทสํ ฯ ๔ ม. นิทกฺขิตํ ฯ ยุ. นิริกฺขิตํ ฯ ๕ ม. ปพฺพาเชหีติมํ @พฺรวิ ฯ ยุ. ...หีติ จ พฺรวึ ฯ ๖ ม. กจฺจิ วํคีส ชานาสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๓.
[๑]- |๑๓๔.๑๓๐| มตํ ๒- สีสํว วิทิตํ สุคติทุคฺคติมตํ ตุยฺหํ วิชฺชาวิเสเสน สเจ สกฺโกสิ วาจย ฯ |๑๓๔.๑๓๑| อาโมติ ๓- เม ปฏิญฺญาเต ตีณิ สีสานิ ทสฺสยิ อโถ นิรยเทเวสุ ๔- อุปปนฺเน อวาจยึ ฯ |๑๓๔.๑๓๒| ตทา ขีณาสวสฺเสว ๕- สีสํ ทสฺเสสิ นายโก ตโตหํ วิหตารมฺโภ ปพฺพชฺชํ สมยาจิสํ ฯ |๑๓๔.๑๓๓| ปพฺพชิตฺวาน สุคตํ สนฺถวามิ ยหึ ๖- ตหึ ตโต มํ กวิจิตฺโตติ ๗- อุชฺฌายนฺติ หิ ภิกฺขโว ฯ |๑๓๔.๑๓๔| ตโต วีมํสนตฺถํ เม อาห พุทฺโธ วินายโก ตกฺกิตานํ ๘- อิมา คาถา ฐานโส ปฏิภนฺติ วา ๙- ฯ |๑๓๔.๑๓๕| น กพฺยจิตฺโตหํ ๑๐- วีร ฐานโส ปฏิภนฺติ เม เตนหิ ทานิ วงฺคีส ฐานโส สนฺถวาหิ มํ ฯ |๑๓๔.๑๓๖| ตทาหํ สนฺถวึ ธีรํ คาถาหิ อิสิสตฺตมํ โส ๑๑- ฐานโส ตทา ตุฏฺโฐ ชิโน อคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๓๔.๑๓๗| ปฏิภาเณน จิตฺเตน อญฺเญสมติมญฺญหํ เปสโล ๑๒- เตน สํวิคฺโค อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๓๔.๑๓๘| ปฏิภาณวตํ อคฺโค อญฺโญ โกจิ น วิชฺชติ ยถายํ ภิกฺขุ วงฺคีโส เอวํ ธาเรถ ภิกฺขโว ฯ |๑๓๔.๑๓๙| สตสหสฺเส กตํ กมฺมํ ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ สุมุตฺโต สรเวโคว กิเลสา ๑๓- ฌาปิตา มม ฯ @เชิงอรรถ: ๑. ม. กิญฺจิ สิปฺปนฺติ ตสฺสาหํ ชานามีติ จ อพฺรวึ ฯ ๒ ม. ยุ. มตสีสํ วนจฺฉุทฺธํ @อปิ พาลสวตฺถิกํ ฯ ๓ ยุ. อามาติ ฯ ๔ ม. นิรยนรเทเวสุ ฯ ๕ ยุ. @ปจฺเจกพุทฺธสฺส ฯ ๖ ม. ตหึ ตหึ ฯ ๗ ม. กพฺพวิตฺโตสิ ฯ ๘ ม. ตกฺกิกา @ปนิมา คาถา ฯ ๙ ม. ตํ ฯ ๑๐ ม. กพฺพวิตฺโตหํ ฯ ๑๑ ม. ฐานโส เม ฯ @๑๒ ม. ยุ. เปสเล ฯ ๑๓ ม. ยุ. กิเลเส ฌาปยึ ฯ อิโต ปรํ สทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๔.
|๑๓๔.๑๔๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๔.๑๔๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๔.๑๔๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วงฺคีโส เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วงฺคีสตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ นนฺทกตฺเถราปทานํ (๕๔๕) [๑๓๕] |๑๓๕.๑๔๓| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๓๕.๑๔๔| หิตาย สพฺพสตฺตานํ สุขาย วทตํ วโร อตฺถาย ปุริสาชญฺโญ ปฏิปนฺโน สเทวเก ฯ |๑๓๕.๑๔๕| ยสคฺคปตฺโต สิริมา กิตฺติวณฺณภโฏ ชิโน ปูชิโต สพฺพโลกสฺส ทิสา สพฺพา สุวิสฺสุโต ฯ |๑๓๕.๑๔๖| อุตฺติณฺณวิจิกิจฺโฉ โส วีติวตฺตกถํกโถ ปริปุณฺณมนสงฺกปฺโป ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๑๓๕.๑๔๗| อนุปฺปนฺนสฺส มคฺคสฺส อุปฺปาเทตา นรุตฺตโม อนกฺขาตญฺจ อกฺขาสิ อสญฺชาตญฺจ สญฺชนี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๕.
|๑๓๕.๑๔๘| มคฺคญฺญู มคฺควิทู จ มคฺคกฺขายี นราสโภ มคฺคสฺส กุสโล สตฺถา สารถีนํ นรุตฺตโม ฯ |๑๓๕.๑๔๙| ตทา มหาการุณิโก ธมฺมํ เทเสสิ นายโก นิมุคฺเค โมหปงฺกมฺหิ ๑- สมุทฺธรติ ปาณิโน ฯ |๑๓๕.๑๕๐| ภิกฺขุนีนํ โอวทเน สาวกํ เชฏฺฐสมฺมตํ ๒- วณฺณยํ เอตทคฺคมฺหิ ปญฺญาเปสิ มหามุนิ ฯ |๑๓๕.๑๕๑| ตํ สุตฺวาหํ ปมุทิโต นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ โภชยิตฺวา สสงฺฆนฺตํ ปตฺถยึ ฐานมุตฺตมํ ฯ |๑๓๕.๑๕๒| ตทา ปมุทิโต นาโถ มํ อโวจ มหาอิสิ สุขี ภวสฺสุ ทีฆายุ ๓- ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๓๕.๑๕๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๕.๑๕๔| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต นนฺทโก นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๓๕.๑๕๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ ๔- อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๕.๑๕๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาโต เสฏฺฐิกุเล อหํ สาวตฺถิยํ ปุรวเร อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๓๕.๑๕๗| ปุรปฺปเวเส สุคตํ ทิสฺวา วิมฺหิตมานโส เชตารามปฏิคฺคาเห ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กามปงฺกมฺหิ ฯ ๒ ม. ยุ. เสฏฺฐสมฺมตํ ฯ ๓ ม. ทีฆาวุ ฯ ๔ ม. ยุ. @ตาวตึสูปโค อหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๖.
|๑๓๕.๑๕๘| น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ ตโตหํ ติณฺณสํสาโร สาสิโต สพฺพทสฺสินา ฯ |๑๓๕.๑๕๙| ภิกฺขุนีนํ ธมฺมกถํ ปริปุจฺฉา กรึ อหํ สาสิตา ตา มยา สพฺพา อภวึสุ อนาสวา ฯ |๑๓๕.๑๖๐| สตานิ ปญฺจนูนานิ ตทา ตุฏฺโฐ มหาหิโต ภิกฺขุนีนํ โอวทตํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิ มํ ฯ |๑๓๕.๑๖๑| สตสหสฺเส กตํ กมฺมํ ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ สุมุตฺโต สรเวโคว กิเลสา ฌาปิตา มม ฯ |๑๓๕.๑๖๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๕.๑๖๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๕.๑๖๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นนฺทโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นนฺทกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ กาฬุทายิตฺเถราปทานํ (๕๔๖) [๑๓๖] |๑๓๖.๑๖๕| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๗.
|๑๓๖.๑๖๖| นายกานํ วโร สตฺถา คุณาคุณวิทู ชิโน กตญฺญูกตเวที จ ติตฺเถ โยเชติ ปาณิโน ฯ |๑๓๖.๑๖๗| สพฺพญฺญู เตน ญาเณน ตุลยิตฺวา ทยาสโย เทเสติ ปวรํ ธมฺมํ อนนฺตคุณสญฺจโย ฯ |๑๓๖.๑๖๘| ส กทาจิ มหาวีโร อนนฺตชนตํ สุธี เทเสติ มธุรํ ธมฺมํ จตุสจฺจูปสญฺหิตํ ฯ |๑๓๖.๑๖๙| สุตฺวาน ตํ ธมฺมวรํ อาทิมชฺฌนฺตโสภนํ ปาณสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๓๖.๑๗๐| นินฺนาทิตา ตทา ภูมิ คชฺชึสุ จ ปโยธรา สาธุการํ ปวตฺตึสุ เทวพฺรหฺมนราสุรา ฯ |๑๓๖.๑๗๑| อโห การุณิโก สตฺถา อโห สทฺธมฺมเทสนา อโห ภวสมุทฺทสฺมึ นิมุคฺเค อุทฺธริ ชิโน ฯ |๑๓๖.๑๗๒| เอวํ ๑- สํเวคชาเตสุ สนรามรพฺรเหฺมสุ กุลปฺปสาทกานคฺคํ สาวกํ วณฺณยิ ชิโน ฯ |๑๓๖.๑๗๓| ตทาหํ หํสวติยา ชาโตมจฺจกุเล อหุ ปาสาทิโก ทสฺสนีโย ปหูตธนธญฺญวา ฯ |๑๓๖.๑๗๔| หํสารามมุเปจฺจาหํ วนฺทิตฺวา ตํ ตถาคตํ สุณิตฺวา มธุรํ ธมฺมํ การํ กตฺวา จ ตาทิโน ฯ |๑๓๖.๑๗๕| นิปจฺจ ปาทมูเลหํ อิมํ วจนมพฺรวึ กุลปฺปสาทกานคฺโค โย ตว สาสเน มุเน ๒- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปเวทชาเตสุ ฯ ๒ ม. ยุ. โย ตยา สนฺถุโต มุเน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๘.
|๑๓๖.๑๗๖| ตาทิโสหํ มหาวีร ๑- พุทฺธเสฏฺฐสฺส สาสเน ตทา มหาการุณิโก สิญฺจนฺโตวามเตน มํ ฯ |๑๓๖.๑๗๗| อาห มํ ปุตฺต อุตฺติฏฺฐ ลจฺฉเสตํ มโนรถํ กถํ นาม ชิเน การํ กตฺวาน วิผโล สิยา ฯ |๑๓๖.๑๗๘| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๖.๑๗๙| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต อุทายี นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๓๖.๑๘๐| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺโต ปริจรึ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ |๑๓๖.๑๘๑| เตน กมฺมวิปาเกน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๖.๑๘๒| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ รมฺเม กาปิลวตฺถเว ชาโต มหามจฺจกุเล สุทฺโธทโน มหีปติ ๒- ฯ |๑๓๖.๑๘๓| ตทา อชายิ สิทฺธตฺโถ รมฺเม ลุมฺพินิกานเน หิตาย สพฺพโลกสฺส สุขาย จ นราสโภ ฯ |๑๓๖.๑๘๔| ตทเหว อหํ ชาโต สห เตเนว วฑฺฒิโต ปิโย สหาโย ทยิโก วิสฺสฏฺโฐ ๓- นีติโกวิโท ฯ |๑๓๖.๑๘๕| เอกูนตึโส วยสา นิกฺขนฺโต ปพฺพชิตฺถ โส ๔- ฉวสฺสานิ ๕- วินาเมตฺวา อาสิ พุทฺโธ วินายโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตาทิโสโหมหํ วีร ฯ ๒ ม. ยุ. สุทฺโธทนมหีปเต ฯ ๓ ม. วิยตฺโต ฯ @๔ ม. นิกฺขมิตฺวา อคารโต ฯ ๕ ม. ฉพฺพสฺสํ วีตินาเมตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๙.
|๑๓๖.๑๘๖| เชตฺวา สเสนกํ มารํ เขปยิตฺวาน อาสเว ภวณฺณวํ ตริตฺวาน พุทฺโธ อาสิ สเทวเก ฯ |๑๓๖.๑๘๗| อิสิวฺหยํ ปตนํ คนฺตฺวา ๑- วิเนตฺวา ปญฺจวคฺคิเย ตโต วิเนสิ ภควา คนฺตฺวา คนฺตฺวา ตหึ ตหึ ฯ |๑๓๖.๑๘๘| เวเนยฺเย วินยนฺโต โส สงฺคณฺหนฺโต สเทวกํ อุเปจฺจ มคเธ คิรึ วิหริตฺถ ตทา ชิโน ฯ |๑๓๖.๑๘๙| ตทา สุทฺโธทเนนาหํ ภูมิปาเลน เปสิโต คนฺตฺวา ทิสฺวา ทสพลํ ปพฺพชิตฺวารหา อหุํ ฯ |๑๓๖.๑๙๐| ตทา มเหสึ ยาจิตฺวา ปาปยึ กปิลวฺหยํ ตโต ปุราหํ คนฺตฺวาน ปสาเทสึ มหากุลํ ฯ |๑๓๖.๑๙๑| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ มมาห ปุริสาสโภ ๒- กุลปฺปสาทกานคฺคํ ปญฺญาเปสิ วินายโก ฯ |๑๓๖.๑๙๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๖.๑๙๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๖.๑๙๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กาฬุทายี เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กาฬุทายิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิสิวฺหยํ คมิตฺวาน ฯ ๒ ม. มํ. มหาปริสาย โส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๐.
สตฺตมํ อภยตฺเถราปทานํ (๕๔๗) [๑๓๗] |๑๓๗.๑๙๕| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ ปารคู ๑- อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๓๗.๑๙๖| สรณาคมเน เกจิ ๒- นิเวเสสิ ตถาคโต เกจิ ๓- สีเล นิเวเสสิ ทสกมฺมปถุตฺตเม ฯ |๑๓๗.๑๙๗| เทติ กสฺสจิ โส ธีโร สามญฺญผลมุตฺตมํ สมาปตฺตี ตถา อฏฺฐ ติสฺโส วิชฺชา ปเวจฺฉติ ฯ |๑๓๗.๑๙๘| ฉฬภิญฺญาสุ โยเชติ กญฺจิ สตฺตํ นรุตฺตโม เทติ กสฺสจิ โส นาโถ จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา ฯ |๑๓๗.๑๙๙| โพธเนยฺยํ ปชํ ทิสฺวา อสงฺเขยฺเยปิ โยชเน ขเณน อุปคนฺตฺวาน วิเนติ นรสารถิ ฯ |๑๓๗.๒๐๐| ตทาหํ หํสวติยํ อโหสึ พฺราหฺมณตฺรโช ปารคู สพฺพเวทานํ เวยฺยากรณสมฺมโต ฯ |๑๓๗.๒๐๑| นิรุตฺติยา จ กุสโล นิฆณฺเฑ ๔- จ วิสารโท ปทโก เกฏุภวิทู ฉนฺโทวิจิตฺตโกวิโท ๕- ฯ |๑๓๗.๒๐๒| ชงฺฆวิหารํ วิจรํ หํสารามํ อุเปจฺจหํ อทฺทสํ ปวรํ ๖- เสฏฺฐํ มหาชนปุรกฺขตํ ฯ |๑๓๗.๒๐๓| เทเสนฺตํ วิรชํ ธมฺมํ ปจฺจนิกมตี อหํ อุเปตฺวา ตสฺส วากฺยานิ ๗- สุตฺวาน วิมลานหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จกฺขุมา ฯ ๒-๓ ม. กิญฺจิ ฯ ยุ. กญฺจิ ฯ ๔ ม. นิฆณฺฏุมฺหิ ฯ ยุ. @นิฆณฺเฏ ฯ ๕ ม. ยุ. ...วิจิติโกวิโท ฯ ๖ ม. วรทํ ฯ ยุ. วทตํ ฯ ๗ ม. กลฺยาณํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๑.
|๑๓๗.๒๐๔| พฺยาหตํ ปุนรุตฺตํ วา อปตฺถํ วา นิรตฺถกํ นาทฺทสํ ตสฺส มุนิโน ตโต ปพฺพชิโต อหํ ฯ |๑๓๗.๒๐๕| น จิเรเนว กาเลน สพฺพตฺถาปิ วิสารโท ๑- นิปุเณ พุทฺธวจเน อโหสึ คณิสมฺมโต ๒- ฯ |๑๓๗.๒๐๖| ตทา จตสฺโส คาถาโย คนฺถยิตฺวา สุพฺยญฺชนา สนฺถวิตฺวา ติโลกคฺคํ เทสยิสฺสํ ทิเน ทิเน ฯ |๑๓๗.๒๐๗| วิรตฺโตสิ มหาวีโร สํสาเร สภเย วสํ กรุณาย น นิพฺพายิ ตโต การุณิโก มุนิ ฯ |๑๓๗.๒๐๘| ปุถุชฺชโนว โย สตฺโต ๓- น กิเลสวโส อหุ สมฺปชาโน สติยุตฺโต ตสฺมา เอโส อจินฺติโย ฯ |๑๓๗.๒๐๙| ทุพฺพลานิ กิเลสานิ ยสฺสาสยคตานิ เม ญาณคฺคิปริทฑฺฒานิ น ขียึสุ ตทพฺภุตํ ฯ |๑๓๗.๒๑๐| โย สพฺพโลกสฺส ครุ โลเก ๔- ยสฺส ตถา ครุ ตถาปิ โลกาจริโย โลโก ตสฺสานุวตฺตโก ฯ |๑๓๗.๒๑๑| เอวมาทีหิ สมฺพุทฺธํ กิตฺตยึ ๕- ธมฺมเทสนํ ยาวชีวํ กริตฺวาน คโต สคฺคํ ตโต จุโต ฯ |๑๓๗.๒๑๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิกิตฺตยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ |๑๓๗.๒๑๓| เทวโลเก มหารชฺชํ ทิพฺพานุโภสหนฺตทา ๖- จกฺกวตฺติมหารชฺชํ พหุโสนุภวึ อหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพสตฺตวิสารโท ฯ ยุ. สพฺพสตฺถวิสารโท ฯ ๒ ม. คุณิสมฺมโต ฯ @๓ ม. สนฺโต ฯ ๔ ม. ยุ. โลโก ฯ ๕ ม. ยุ. กิตฺตยํ ฯ ๖ ม. ปาเทสึ @กญฺจนคฺคิยํ ฯ ยุ. รชฺชปาเทสิ กญฺจยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๒.
|๑๓๗.๒๑๔| ทุเว ภเว ปชายามิ เทวตฺเต อถ มานุเส อญฺญํ คตึ น ชานามิ กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ |๑๓๗.๒๑๕| ทุเว กุเล ปชายามิ ขตฺติเย อถ พฺราหฺมเณ นีเจ กุเล น ชานามิ กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ |๑๓๗.๒๑๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ คิริพฺพชปุรุตฺตเม รญฺโญหํ พิมฺพิสารสฺส ปุตฺโต นาเมน จาภโย ฯ |๑๓๗.๒๑๗| ปาปมิตฺตวสํ คนฺตฺวา นิคณฺเฐน สโมหิโต ๑- เปสิโต นาฏปุตฺเตน พุทฺธเสฏฺฐํ อุเปจฺจหํ ฯ |๑๓๗.๒๑๘| ปุจฺฉิตฺวา นิปุณํ ปญฺหํ สุตฺวา พฺยากรณุตฺตมํ ปพฺพชิตฺวาน น จิรํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๓๗.๒๑๙| กิตฺตยิตฺวา ชินวรํ กิตฺติโต โหมิ สพฺพทา สุคนฺธเทหวทโน อาสึ สุขสมปฺปิโต ฯ |๑๓๗.๒๒๐| ติกฺขหาสลหุปฺปญฺโญ มหาปญฺโญ ตเถวหํ วิจิตฺตปฏิภาโณ จ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ฯ |๑๓๗.๒๒๑| อภิตฺถวิตฺวา ปทุมุตฺตราหํ ปสนฺนจิตฺโต อสมํ สยมฺภุํ นาคจฺฉิ กปฺปานิ อปายภูมึ สตํสหสฺสานิ ผเลน ตสฺส ฯ |๑๓๗.๒๒๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิโมหิโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๓.
|๑๓๗.๒๒๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๗.๒๒๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อภโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อภยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ โลมสติยตฺเถราปทานํ ๑- (๕๔๘) [๑๓๘] |๑๓๘.๒๒๕| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๓๘.๒๒๖| ตทาหํ จนฺทโน เจว ปพฺพชิตฺวาน สาสเน อาปาณโกฏิยํ ๒- กมฺมํ ปูรยิตฺวาน สาสเน ฯ |๑๓๘.๒๒๗| ตโต จุตา สนฺตุสิตํ อุปปนฺนา อุโภ มยํ ตตฺถ ทิพฺเพหิ นจฺเจหิ คีเตหิ วาทิเตหิ จ ฯ |๑๓๘.๒๒๘| รูปาทิทสหงฺเคหิ อภิโภตฺวาน เสสเก ยาวตายุํ วสิตฺวาน อนุโภตฺวา ๓- มหาสุขํ ฯ |๑๓๘.๒๒๙| ตโต จวิตฺวา ติทสํ จนฺทโน อุปปชฺชถ อหํ กปิลวตฺถุสฺมึ อชายึ ๔- สากิยตฺรโช ฯ |๑๓๘.๒๓๐| ยทา อุทายิเถเรน อชฺฌิฏฺโฐ โลกนายโก อนุกมฺปิย สกฺยานํ อุเปสิ กปิลวฺหยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โสมสกงฺกิยตฺ... ฯ ๒ ม. ยุ. อาปาณโกฏิกํ ธมฺมํ ฯ ๓ ยุ. @อนุโภม ฯ ๔ ยุ. อโหสึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๔.
|๑๓๘.๒๓๑| ตทาติมานิโน สกฺยา น พุทฺธสฺส คุณญฺญุโน ปณมนฺติ น สมฺพุทฺธํ ชาติถทฺธา อนาทรา ฯ |๑๓๘.๒๓๒| เตสํ สงฺกปฺปมญฺญาย อากาเส จงฺกมิ ชิโน ปชฺชุนฺโน วิย วสฺสิตฺถ ปชฺชลิตฺถ ยถา สิขี ฯ |๑๓๘.๒๓๓| ทสฺเสตฺวา รูปมตุลํ ปุน อนฺตรธายถ เอโกปิ หุตฺวา พหุธา อโหสิ ปุนเรกโก ฯ |๑๓๘.๒๓๔| อนฺธการํ ปกาสญฺจ ทสฺสยิตฺวา อเนกธา ปาฏิเหรํ กริตฺวาน วินยิ ญาตเก มุนิ ฯ |๑๓๘.๒๓๕| จาตุทฺทีโป มหาเมโฆ ตาวเทว ปวสฺสถ ๑- ตทา หิ ชาตกํ พุทฺโธ เวสฺสนฺตรมเทสยิ ฯ |๑๓๘.๒๓๖| ตทา เต ขตฺติยา สพฺเพ นิหนฺตฺวา ชาติชํ มทํ อุเปสุํ สรณํ พุทฺธํ อาห สุทฺโธทโน ตทา ฯ |๑๓๘.๒๓๗| อิทํ ตติยํ ตว ภูริปญฺญ ปาทานิ วนฺทามิ สมนฺตจกฺขุ ยทา หิ ชาโต ปฐวี ปกมฺปยิ ยทา จ ตํ นชฺชหิ ชมฺพุฉายา ฯ |๑๓๘.๒๓๘| ตทา พุทฺธานุภาวนฺตํ ทิสฺวา วิมฺหิตมานโส ปพฺพชิตฺวาน ตตฺเถว นิวสึ มาตุปูชโก ฯ |๑๓๘.๒๓๙| จนฺทโน เทวปุตฺโต มํ อุปคนฺตฺวา อปุจฺฉถ ๒- ภทฺเทกรตฺตสฺส ตทา สงฺเขปวิตฺถารํ นยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สมฺปวสฺสถ ฯ ๒ ม. อุปคนฺตฺวานุปุจฺฉถ ฯ ยุ. อุปคนฺตฺวานุรญฺชถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๕.
|๑๓๘.๒๔๐| โจทิโตหํ ตทา เตน อุเปจฺจ นรนายกํ ภทฺเทกรตฺตํ สุตฺวาน สํวิคฺโค วนมามโก ฯ |๑๓๘.๒๔๑| ตทา มาตรมาปุจฺฉิ วเน วจฺฉามิ เอกโก สุขุมาโลติ เม มาตา วารยิ ๑- เต ตทา วจํ ฯ |๑๓๘.๒๔๒| สพฺพํ ๒- กุสํ โปฏกิลํ อุสีรํ มุญฺชปพฺพชํ อุรสา ปนุทิสฺสามิ วิเวกมนุพฺรูหยํ ฯ |๑๓๘.๒๔๓| ตทา วนํ ปวิฏฺโฐหํ สริตฺวา ชินสาสนํ ภทฺเทกรตฺตโมวาทํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๓๘.๒๔๔| อตีตํ นานฺวาคเมยฺย นปฺปฏิกงฺเข อนาคตํ ยทตีตมฺปหีนนฺตํ อปฺปตฺตญฺจ อนาคตํ ฯ |๑๓๘.๒๔๕| ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ โย ธมฺมํ ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสติ อสํหิรํ อสงฺกุปฺปํ ตํ วิทฺธา อนุพฺรูหเย ฯ |๑๓๘.๒๔๖| อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ โก ชญฺญา มรณํ สุเว น หิ โน สงฺครนฺเตน มหาเสเนน มจฺจุนา ฯ |๑๓๘.๒๔๗| เอวํ วิหาริมาตาปึ อโหรตฺตมตนฺทิตํ ตํ เว ภทฺเทกรตฺโตติ สนฺโต อาจิกฺขเต มุนิ ฯ |๑๓๘.๒๔๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๘.๒๔๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วารยี ตํ ฯ ยุ. ธารยึ เต ฯ ๒ ม. กาสํ ฯ ยุ. ทพฺพํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๖.
|๑๓๘.๒๕๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โลมสติโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โลมสติยตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ วนวจฺฉตฺเถราปทานํ (๕๔๙) [๑๓๙] |๑๓๙.๒๕๑| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๓๙.๒๕๒| ตทาหํ ปพฺพชิตฺวาน ตสฺส พุทฺธสฺส สาสเน ยาวชีวํ จริตฺวาน พฺรหฺมจรํ ๑- ตโต จุโต ฯ |๑๓๙.๒๕๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๓๙.๒๕๔| ตโต จุโต อรญฺญมฺหิ กโปโต อาสหํ ตหึ วสเต คุณสมฺปนฺโน ภิกฺขุ ฌานรโต สทา ฯ |๑๓๙.๒๕๕| เมตฺตจิตฺโต การุณิโก สทา ปมุทิตานโน อุเปกฺขโก มหาวีโร อปฺปมญฺญาสุ โกวิโท ฯ |๑๓๙.๒๕๖| วินีวรณสงฺกปฺโป สพฺพสตฺตหิตาสโย วิสฺสฏฺโฐ น จิเรนาสึ ตสฺมึ สุคตสาวเก ฯ |๑๓๙.๒๕๗| อุเปจฺจ ปาทมูลมฺหิ นิสินฺนสฺส ตทาสฺสเม กทาจิ อามิสํ ๒- เทติ ธมฺมํ เทเสสิ เจกทา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พฺรหฺมจารํ ฯ ยุ. พฺรหฺมเจรํ ฯ ๒ ม. สามิสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๗.
|๑๓๙.๒๕๘| ตทา วิปุลเปเมน อุปาสิตฺวา ชินตฺรชํ ตโต จุโต คโต สคฺคํ ปวาโส สฆรํ ยถา ฯ |๑๓๙.๒๕๙| สคฺคา จุโต มนุสฺเสสุ นิพฺพตฺโต ปุญฺญกมฺมุนา อคารํ ฉฑฺฑยิตฺวาน ปพฺพชึ พหุโส อหํ ฯ |๑๓๙.๒๖๐| สมโณ ตาปโส ทิโช ๑- ปริพฺพาโช ตเถวหํ หุตฺวา วสึ อรญฺญมฺหิ อเนกสตโย ๒- อหํ ฯ |๑๓๙.๒๖๑| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ รมฺเม กาปิลวตฺถเว วจฺฉโคตฺโต ทิโช ตสฺส ชายาย อหโมกฺกมึ ฯ |๑๓๙.๒๖๒| มาตุ เม โทหโฬ อาสิ ติโรกุจฺฉิคตสฺส เม ชายมานสมีปมฺหิ วนวาสาย นิจฺฉโย ฯ |๑๓๙.๒๖๓| ตโต เม อชนิ มาตา รมณีเย วนนฺตเร คพฺภโต นิกฺขมนฺตํ มํ กาสาเยน ปฏิคฺคหุํ ฯ |๑๓๙.๒๖๔| ตโต กุมาโร สิทฺธตฺโถ ชาโต สกฺยกุลทฺธโช ตสฺส มิตฺโต ปิโย อาสึ สํวิสฺสฏฺโฐ สุมานิโย ๓- ฯ |๑๓๙.๒๖๕| สตฺตสาเรหิ นิกฺขนฺเต ๔- โอหาย วิปุลํ ยสํ อหํปิ ปพฺพชิตฺวาน หิมวนฺตํ อุปาคมึ ฯ |๑๓๙.๒๖๖| วนาลยํ ภาวนิยํ กสฺสปํ ธุตวาทกํ ๕- ทิสฺวา สุตฺวา ชินุปฺปาทํ อุเปสึ นรสารถึ ฯ |๑๓๙.๒๖๗| โส เม ธมฺมํ อเทเสสิ สพฺพตฺถํ สมฺปกาสยํ ตโตหํ ปพฺพชิตฺวาน วนเมว ปุโนกฺกมํ ๖- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิปฺโป ฯ ๒ ม. ยุ. อเนกสตโส ฯ ๓ ยุ. สุมานิโค ฯ @๔ ม. นิกฺขนฺโต ฯ ๕ ม. ธุตวาทิกํ ฯ ๖ ม. ปุนาคมํ ฯ ยุ. ปุนาคมึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๘.
|๑๓๙.๒๖๘| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรํ ฉฬภิญฺญา อปสฺสยึ อโห สุลทฺธลาโภมฺหิ สุมิตฺเตนานุกมฺปิโต ฯ |๑๓๙.๒๖๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๓๙.๒๗๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๓๙.๒๗๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วนวจฺโฉ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ วนวจฺฉตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ จูฬสุคนฺธตฺเถราปทานํ (๕๕๐) [๑๔๐] |๑๔๐.๒๗๒| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๔๐.๒๗๓| อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺโน พตฺตึสวรลกฺขโณ พฺยามปฺปภาปริวุโต รํสิชาลสโมคโต ๑- ฯ |๑๔๐.๒๗๔| อสฺสาเสตา ยถา จนฺโท สุริโยว ปภงฺกโร นิพฺพาเปตา ยถา เมโฆ สาคโรว คุณากโร ฯ |๑๔๐.๒๗๕| ธรณีริว สีเลน หิมวาว สมาธินา อากาโส วิย ปญฺญาย อสงฺโค อนิโล ยถา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. รํสิชาลสโมตฺถโฏ ฯ ยุ. รํสิชาลสโมตโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๙.
|๑๔๐.๒๗๖| ตทาหํ พาราณสิยํ อุปปนฺโน มหากุเล ปหูตธนธญฺญสฺมึ นานารตนสญฺจเย ฯ |๑๔๐.๒๗๗| มหตา ปริวาเรน นิสินฺนํ โลกนายกํ อุเปจฺจ ธมฺมมสฺโสสึ อมตํว ๑- มโนรหํ ๒- ฯ |๑๔๐.๒๗๘| ทฺวตฺตึสลกฺขณธโร สุนกฺขตฺโตว จนฺทิมา อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺโน สาลราชาว ผุลฺลิโต ฯ |๑๔๐.๒๗๙| รํสิชาลปริกฺขิตฺโต ทิตฺโตว กนกาจโล พฺยามปฺปภาปริวุโต สตรํสีว ๓- ทิวากโร ฯ |๑๔๐.๒๘๐| โสณฺณานโน ชินวโร รมฺมณีว ๔- สิลุจฺจโย กรุณาปุณฺณหทโย คุเณน ๕- วิย สาคโร ฯ |๑๔๐.๒๘๑| โลกวิสฺสุตกิตฺติ จ สิเนรุว นคุตฺตโม ยสสา วิตโต ธีโร อากาสสทิโส มุนิ ฯ |๑๔๐.๒๘๒| อสงฺคจิตฺโต สพฺพตฺถ อนิโล วิย นายโก ปติฏฺฐา สพฺพภูตานํ มหีว มุนิ สตฺตโม ฯ |๑๔๐.๒๘๓| อนูปลิตฺโต โลเกน โตเยน ปทุมํ ยถา กุวาทคจฺฉทหโน อคฺคิกฺขนฺโธว โส ๖- วสิ ฯ |๑๔๐.๒๘๔| อคโท วิย สพฺพตฺถ กิเลสวิสนาสโก คนฺธมาทนเสโลว คุณคนฺธวิภูสิโต ฯ |๑๔๐.๒๘๕| คุณานํ อากโร ธีโร รตนานํว สาคโร สินฺธุว ๗- จ นราชญฺโญ ๘- กิเลสมลหารโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อมตํ จ ฯ ๒ ม. มโนหรํ ฯ ๓ ยุ. สรสฺมึว ฯ ๔ ม. สมณีว ฯ @๕ ยุ. วิวทฺโธ ฯ ๖ ม. ยุ. โสภสิ ฯ ๗ ยุ. สินฺธว ว ฯ ๘ ม. วนราชีนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๐.
|๑๔๐.๒๘๖| วิชยีว มหาโยโธ มารเสนาปฺปมทฺทโน ๑- จกฺกวตฺตีว โส ราชา โพชฺฌงฺครตนิสฺสโร ฯ |๑๔๐.๒๘๗| มหาภิสกฺกสงฺกาโส โทสพฺยาธิติกิจฺฉโก สลฺลกตฺโต ยถา เสฏฺโฐ ๒- ทิฏฺฐิคณฺฑวิผาลโก ฯ |๑๔๐.๒๘๘| โส ตทา โลกปชฺโชโต สนรามรสกฺกโต ปริสาสุ นราทิจฺโจ ธมฺมํ เทสยเต ชิโน ฯ |๑๔๐.๒๘๙| ทานํ ทตฺวา มหาโภโค สีเลน สุคตูปโค ภาวนาย จ นิพฺพาติ อิจฺเจวมนุสาสถ ฯ |๑๔๐.๒๙๐| เทสนนฺตํ มหสฺสาทํ อาทิมชฺฌนฺตโสภนํ สุณนฺติ ปริสา สพฺพา อมตํว มหารสํ ฯ |๑๔๐.๒๙๑| สุตฺวา สุมธุรํ ธมฺมํ ปสนฺโน ชินสาสเน สุคตํ สรณํ คนฺตฺวา ยาวชีวํ นมสฺสหํ ฯ |๑๔๐.๒๙๒| มุนิโน คนฺธกุฏิยา อุพฺพฏฺเฏสึ ๓- ตทา มหึ จตุชฺชาเตน คนฺเธน มาเส อฏฺฐ ทิเน สฺวหํ ฯ |๑๔๐.๒๙๓| ปณิธาย สุคนฺธนฺตํ ๔- สรีรสฺส วิคนฺธิโน ตทา ชิโน วิยากาสิ สุคนฺธตนุลาภิตํ ฯ |๑๔๐.๒๙๔| โยยํ คนฺธกุฏิภูมึ คนฺเธน อุพฺพโฏ ๕- สกึ เตน กมฺมวิปาเกน อุปปนฺโน ยหึ ตหึ ฯ |๑๔๐.๒๙๕| สุคนฺธเทโห สพฺพตฺถ ภวิสฺสติ อยํ นโร คุณคนฺธายุโต หุตฺวา นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มารเสนาวมทฺทโน ฯ ๒ ม. เวชฺโช ฯ ๓ ม. โอปุญฺเชสึ ฯ @ยุ. โอปุญฺเฉสิ ฯ ๔ ม. สุคนฺธตฺตํ ฯ ๕ ม. ยุ. คนฺเธโนปุญฺชเต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๑.
|๑๔๐.๒๙๖| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๔๐.๒๙๗| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาโต วิปฺปกุเล อหํ คพฺภํ เม วสโต มาตา เทเหนาสิ สุคนฺธิกา ฯ |๑๔๐.๒๙๘| ยทา จ มาตุกุจฺฉิมฺหา นิกฺขมามิ ตทา ปุรํ ๑- สาวตฺถิ สพฺพคนฺเธหิ วาสิตา วิย วายถ ฯ |๑๔๐.๒๙๙| ปุปฺผวสฺสญฺจ สุรภิ ทิพฺพคนฺธํ มโนรมํ ธูปานิ จ มหคฺฆานิ อุปวายึสุ ตาวเท ฯ |๑๔๐.๓๐๐| เทวา จ สพฺพคนฺเธหิ ธูปปุปฺเผหิ ตํ ฆรํ วาสยึสุ สุคนฺเธน ยสฺมึ ชาโต อหํ ฆเร ฯ |๑๔๐.๓๐๑| ยทา จ ตรุโณ ภทฺโท ปฐเม โยพฺพเน ฐิโต ตทา เสสํ ๒- สปริสํ วิเนตฺวา นรสารถิ ฯ |๑๔๐.๓๐๒| เตหิ สพฺเพหิ สหิโต ๓- สาวตฺถิปุรมาคโต ตทา พุทฺธานุภาวนฺตํ ทิสฺวา ปพฺพชิโต อหํ ฯ |๑๔๐.๓๐๓| สีลํ สมาธิปญฺญญฺจ วิมุตฺติญฺจ อนุตฺตรํ ภาเวตฺวา จตุโร ธมฺเม ปาปุณึ อาสวกฺขยํ ฯ |๑๔๐.๓๐๔| ยทา ปพฺพชิโต จาหํ ยทา จ อรหํ ๔- อหํ นิพฺพายิสฺสํ ยทา จาหํ คนฺธวสฺโส ตทา อหุ ฯ |๑๔๐.๓๐๕| สรีรคนฺโธ จ เสฏฺโฐติเสติ ๕- เม มหารหํ จนฺทนํ จมฺปกุปฺปลํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปุรี ฯ ๒ ม. ยุ. เสลํ ฯ ๓ ม. ปริวุโต ฯ ๔ ม. อรหา อหุํ ฯ @๕ ม. สทาติเสติ เม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๒.
ตเถว คนฺเธ อิตเร จ สพฺพโส ๑- ปสยฺห วายามิ คโต ยหึ ตหึ ฯ |๑๔๐.๓๐๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสโว ฯ |๑๔๐.๓๐๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๐.๓๐๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จูฬสุคนฺโธ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จูฬสุคนฺธตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ ภทฺทิโย เรวโต เถโร มหาลาภี จ สีวลี วงฺคีโส นนฺทโก เจว กาฬุทายี ตถาภโย ฯ โลมโส วนวจฺโฉ จ สุคนฺโธ ทสโม กโต ตีณิ คาถาสตา ตตฺถ โสฬสา จ ตทุตฺตริ ฯ ภทฺทิยวคฺโค ปญฺจปญฺญาโส ฯ อถ วคฺคุทฺทานํ กณิการวฺหโย วคฺโค ผลโท ติณทายโก กจฺจาโน ภทฺทิโย วคฺโค คาถาโย คณิตา วสา ๒- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สพฺพโต ฯ ๒ ม. จิมา ฯ ยุ. วิห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๓.
นว คาถาสตานิ จ จตุราสีติเมว จ ฉปญฺญาสํ ปญฺจสตา อปทานา ปกาสิตา ฯ สห อุทฺทานคาถาหิ ฉ สหสฺสานิ โหนฺติมา เทฺว สตานิ จ คาถานํ อฏฺฐารส ตทุตฺตริ ฯ เอตฺตาวตา พุทฺธาปทานญฺจ ปจฺเจกพุทฺธาปทานญฺจ เถราปทานญฺจ สมตฺตานิ ฯ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๔.
เถรีอปทานํ ปฐโม สุเมธาวคฺโค ปฐมํ สุเมธาเถริยาปทานํ (๑) อถ เถริกาปทานานิ สุณาถ [๑๔๑] |๑๔๑.๑| ภควติ โกนาคมเน สงฺฆารามมฺหิ นิเวสมฺหิ ๑- สขิโย ติสฺโส ชนิโย วิหารทานํ อทมฺหเส ๒- ฯ |๑๔๑.๒| ทสกฺขตฺตุํ สตกฺขตฺตุํ [๓]- สตานํ จ สตกฺขตฺตุํ เทเวสุ อุปปชฺชิมฺห โก วาโท มานุเส ภเว ฯ |๑๔๑.๓| เทเวสุ มหิทฺธิกา หุตฺวา ๔- มานุสกมฺหิ โก วาโท สตฺตรตนสฺส มเหสี อิตฺถีรตนํ อหํ ภวึ ฯ |๑๔๑.๔| ตตฺถ ๕- สญฺจิตํ กุสลํ สุสมิทฺธกุลปฺปชา ธนญฺชานี จ เขมา จ อหํปิจ ตโย ชนา ฯ |๑๔๑.๕| อารามํ สุกตํ กตฺวา สพฺพาวยวมณฺฑิตํ พุทฺธปฺปมุขสงฺฆสฺส นิยฺยาเทตฺวา ปโมทิตา ฯ |๑๔๑.๖| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา เทเวสุ อคฺคตํ ปตฺตา มนุสฺเสสุ ตเถว จ ฯ |๑๔๑.๗| อิมสฺมึเยว กปฺปสฺมึ พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นวนิเวสมฺหิ ฯ ๒ ม. ยุ. อทาสิมฺห ฯ ๓ ม. ทสสตกฺขตฺตุํ ฯ @๔ ม. ยุ. อหุมฺหา ฯ ๕ ม. อิธ สญฺจิตกุสลา ฯ ยุ. อิธ สญฺจิตา กุสลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๕.
|๑๔๑.๘| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสีปุรุตฺตเม ฯ |๑๔๑.๙| ตสฺสาสุํ สตฺต ธีตโร ราชกญฺญา สุเข ฐิตา พุทฺธุปฏฺฐานนิรตา พฺรหฺมจริยํ จรึสุ ตา ฯ |๑๔๑.๑๐| ตาสํ สหายิกา หุตฺวา สีเลสุ สุสมาหิตา ทตฺวา ทานานิ สกฺกจฺจํ อคาเรว วตฺตํ จรึ ฯ |๑๔๑.๑๑| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสูปคา อหํ ฯ |๑๔๑.๑๒| ตโต จุตา ยามาสคฺคํ ๑- ตโตหํ ตุสิตํ คตา ตโต จ นิมฺมานรตึ วสวตฺติปุรํ คตา ๒- ฯ |๑๔๑.๑๓| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ปุญฺญกมฺมสมาหิตา ตตฺถ ตตฺเถว ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๔๑.๑๔| ตโต จุตา มนุสฺสตฺเต ราชูนํ จกฺกวตฺตินํ มณฺฑลีนญฺจ ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๔๑.๑๕| สมฺปตฺตึ อนุโภตฺวาน เทเวสุ มานุเสสุ จ สพฺพตฺถ สุขิตา หุตฺวา เนกชาตีสุ สํสรึ ฯ |๑๔๑.๑๖| โส เหตุ จ โส ปภโว ตํ ๓- มูลํ สาสเน ขมํ ตํ ปฐมํ สโมธานํ ตํ ธมฺมรตาย นิพฺพุตํ ๔- ฯ |๑๔๑.๑๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ยามมคํ ฯ ๒ ม. ยุ. ตโต ฯ ๓ ยุ. ตํ มูลํ สา จ สาสเน ขนฺติ ฯ @๔ ม. ยุ. นิพฺพานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๖.
|๑๔๑.๑๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส ๑- สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๑.๑๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สุเมธา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุเมธาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ เมขลทายิกาเถริยาปทานํ (๒) [๑๔๒] |๑๔๒.๒๐| สิทฺธตฺถสฺส ภควโต ถูปการมกาสหํ ๒- เมขลิกา มยา ทินฺนา นวกมฺมสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๔๒.๒๑| นิฏฺฐิเต จ มหาถูเป เมขลํ ปุนทาสหํ โลกนาถสฺส มุนิโน ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ ฯ |๑๔๒.๒๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป เมขลํ อททึ ตทา ๓- ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ถูปการสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๔๒.๒๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๒.๒๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๒.๒๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มม พุทฺธสฺส... ฯ ๒ ม. ถูปการาปิกา อหุํ ฯ ยุ. ถูปํ การาปิตา อหํ ฯ @๓ ม. ยุ. ยํ เมขลมทํ ตทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๗.
อิตฺถํ สุทํ เมขลทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เมขลทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ มณฺฑปทายิกาเถริยาปทานํ (๓) [๑๔๓] |๑๔๓.๒๖| โกนาคมนพุทฺธสฺส มณฺฑโป การิโต มยา ถูปญฺจ ๑- ปวรมทํ พุทฺธสฺส โลกพนฺธุโน ฯ |๑๔๓.๒๗| ยํ ยํ ชนปทํ ยามิ นิคเม ราชธานิโย สพฺพตฺถ ปูชิตา โหมิ ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๔๓.๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๓.๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๓.๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ มณฺฑปทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มณฺฑปทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ สงฺกมนทาเถริยาปทานํ ๒- (๔) [๑๔๔] |๑๔๔.๓๑| โกณฺฑญฺญสฺส ๓- ภควโต โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน รถิยํ ปฏิปนฺนสฺส ตารยนฺตสฺส ปาณิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธุวํ ติจีวรํ ทาสึ ฯ ยุ. ธุวญฺจ จีวรมทํ ฯ ๒ ม. สงฺกมนตาเถริยาปทานํ ฯ @๓ ม. วิปสฺสิสฺส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๘.
|๑๔๔.๓๒| ฆรโต นิกฺขมิตฺวาน อวกุชฺช ๑- นิปชฺชหํ อนุกมฺปโก โลกเชฏฺโฐ ๒- สิรสิ อกฺกมิ ตทา ๓- ฯ |๑๔๔.๓๓| อกฺกมิตฺวาน สิรสิ อคมา โลกนายโก เตน จิตฺตปฺปสาเทน ตุสิตํ อคมาสหํ ฯ |๑๔๔.๓๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๔.๓๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๔.๓๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สงฺกมนทา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สงฺกมนทาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ นฬมาลิกาเถริยาปทานํ (๕) [๑๔๕] |๑๔๕.๓๗| จนฺทภาคานทีตีเร อโหสึ กินฺนรี ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ ฯ |๑๔๕.๓๘| ปสนฺนจิตฺตา สุมนา เวทชาตา กตญฺชลี นฬมาลํ คเหตฺวาน สยมฺภุํ อภิปูชยึ ฯ |๑๔๕.๓๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา กินฺนรีเทหํ อคจฺฉึ ติทสํ คณํ ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อวกุชฺชา ฯ ๒ ม. โลกนาโถ ฯ ๓ ม. มม ฯ ๔ ม. คตึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๙.
|๑๔๕.๔๐| ฉตฺตึสเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ทสนฺนํ จกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ เวทยิตฺวาน กุสลํ ๑- ปพฺพชึ อนคาริยํ |๑๔๕.๔๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา ๒- สพฺเพ สมูหตา สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๔๕.๔๒| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔๕.๔๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๕.๔๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๕.๔๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ นฬมาลิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นฬมาลิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ เอกปิณฺฑปาตทายิกาเถริยาปทานํ (๖) [๑๔๖] |๑๔๖.๔๖| นคเร พนฺธุมติยา พนฺธุมา นาม ขตฺติโย ตสฺส รญฺโญ อหํ ๔- ภริยา เอกจฺจํ วาทยามหํ ๕- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สํเวเชตฺวาน เม จิตฺตํ ฯ ยุ. สํเวทยิตฺวา กุสลํ ฯ ๒ ยุ. ภวา สงฺฆาฏิตา มมํ ฯ @๓ ยุ. ตีณินฬมาลิกา ฯ ๔ ม. สพฺพตฺถ อหุํ ฯ ๕ ม. ยุ. จารยามหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๐.
|๑๔๖.๔๗| รโหคตา นิสีทิตฺวา เอวํ จินฺเตสหํ ตทา อาทาย คมนียํ หิ กุสลํ นตฺถิ เม กตํ ฯ |๑๔๖.๔๘| มหาภิตาปํ กฏุกํ ๑- โฆรรูปํ สุทารุณํ นิรยํ นูน คจฺฉามิ เอตฺถ เม นตฺถิ สํสโย ฯ |๑๔๖.๔๙| ราชานํ อุปคนฺตฺวาน ๒- อิทํ วจนมพฺรวึ เอกํ เม สมณํ เทหิ โภชยิสฺสามิ ขตฺติย ฯ |๑๔๖.๕๐| อทาสิ เม มหาราชา สมณํ ภาวิตินฺทฺริยํ ตสฺส ปตฺตํ คเหตฺวาน ปรมนฺเนน ตปฺปยึ ฯ |๑๔๖.๕๑| ปูชยิตฺวา ปรมนฺนํ คนฺธาเลปํ อกาสหํ ชาเลน ปิทหิตฺวาน ปีตโจเลน ๓- ฉาทยึ ฯ |๑๔๖.๕๒| อารมฺมณํ มม เอตํ สรามิ ยาวชีวิตํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๔๖.๕๓| ตึสานํ เทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ มนสา ปตฺถิตํ มยฺหํ นิพฺพตฺตติ ยถิจฺฉกํ ๔- ฯ |๑๔๖.๕๔| วีสานํ จกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ อุปจิตตฺตา ๕- หุตฺวาน สํสรามิ ภวาภเว ๖- ฯ |๑๔๖.๕๕| สพฺพพนฺธนมุตฺตาหํ อเปตา เม อุปาทิกา สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๔๖.๕๖| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ทุกฺขํ ฯ ๒ ม. ยุ. อุปสงฺกมฺม ฯ ๓ ม. วตฺถยุเคน ฯ ยุ. มหาเนเลน ฯ @๔ ยุ. ยทิจฺฉกํ ฯ ๕ ม. โอจิตตฺตาว ฯ ยุ. โอจิตตฺตา จ ฯ ๖ ม. ยุ. ภเวสฺวหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๑.
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๔๖.๕๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๖.๕๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๖.๕๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ เอกปิณฺฑปาตทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกปิณฺฑปาตทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ กฏจฺฉุภิกฺขทายิกาเถริยาปทานํ (๗) [๑๔๗] |๑๔๗.๖๐| ปิณฺฑจารํ จรนฺตสฺส ติสฺสนามสฺส สตฺถุโน กฏจฺฉุภิกฺขํ ปคฺคยฺห พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ ฯ |๑๔๗.๖๑| ปฏิคฺคเหตฺวา สมฺพุทฺโธ ติสฺโส โลกคฺคนายโก วีถิยา สณฺฐิโต สตฺถา อกา เม อนุโมทนํ ฯ |๑๔๗.๖๒| กฏจฺฉุภิกฺขํ ทตฺวาน ตาวตึสํ คมิสฺสสิ ฉตฺตึสเทวราชูนํ มเหสิตฺตํ กริสฺสสิ ฯ |๑๔๗.๖๓| ปญฺญาสจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตํ กริสฺสสิ มนสา ปตฺถิตํ สพฺพํ ปฏิลจฺฉสิ สพฺพทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๒.
|๑๔๗.๖๔| สมฺปตฺตึ อนุโภตฺวาน ปพฺพชิสฺสสิกิญฺจนา สพฺพาสเว ปริญฺญาย นิพฺพายิสฺสสินาสวา ฯ |๑๔๗.๖๕| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ติสฺโส โลกคฺคนายโก นภํ อพฺภุคฺคมิ ธีโร หํสราชาว อมฺพเร ฯ |๑๔๗.๖๖| สุทินฺนเมว ๑- เม ทานํ สุยิฏฺฐา ยาคสมฺปทา กฏจฺฉุภิกฺขํ ทตฺวาน ปตฺตาหํ อจลํ ปทํ ฯ |๑๔๗.๖๗| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ทานมททินฺตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ภิกฺขทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๔๗.๖๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๗.๖๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๗.๗๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ กฏจฺฉุภิกฺขทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กฏจฺฉุภิกฺขทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ สตฺตอุปฺปลมาลิกาเถริยาปทานํ (๘) [๑๔๘] |๑๔๘.๗๑| นคเร อรุณวติยา อรุโณ ๒- นาม ขตฺติโย ตสฺส รญฺโญ อหํ ภริยา นคุลํ ปาทยามหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สุทินฺนํ เม ทานวรํ ฯ ๒ ยุ. อรุณวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๓.
|๑๔๘.๗๒| สตฺต มาลา คเหตฺวาน อุปฺปลา ๑- เทวคนฺธิกา นิสชฺช ปาสาทวเร เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท ฯ |๑๔๘.๗๓| กึ เม อิมาหิ มาลาหิ สิรสา โรปิตาหิ เม วรํ เม พุทฺธเสฏฺฐสฺส ญาณมฺหิ อภิโรปิตํ ฯ |๑๔๘.๗๔| สมฺพุทฺธํ ปฏิมาเนนฺตี ทฺวาราสนฺเน นิสีทหํ ยทา เอหิติ ๒- สมฺพุทฺโธ ปูชยิสฺสํ มหามุนึ ฯ |๑๔๘.๗๕| กกุโธ วิลสนฺโตว มิคราชาว เกสรี ภิกฺขุสงฺเฆน สหิโต อาคจฺฉิ วีถิยา ชิโน ฯ |๑๔๘.๗๖| พุทฺธสฺส รํสึ ทิสฺวาน หฏฺฐา สํวิคฺคมานสา ทฺวารํ อปาปุณิตฺวาน พุทฺธเสฏฺฐํ อปูชยึ ฯ |๑๔๘.๗๗| สตฺต อุปฺปลปุปฺผานิ สุวิตฺถิณฺณานิ ๓- อมฺพเร ฉาทึ ๔- กโรนฺตา พุทฺธสฺส มตฺถเก ธารยนฺติ เต ฯ |๑๔๘.๗๘| อุทคฺคจิตฺตา สุมนา เวทชาตา กตญฺชลี ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๔๘.๗๙| มหาเนลสฺส ฉาทนํ ธาเรนฺติ มม มุทฺธนิ ทิพฺพคนฺธํ ปวายติ ๕- สตฺตุปฺปลานิทํ ผลํ ฯ |๑๔๘.๘๐| กทาจิ นียมานาย ญาติสงฺเฆน เม ตทา ยาวตา ปริสา มยฺหํ มหาเนลํ ธรียติ ฯ |๑๔๘.๘๑| สตฺตติเทวราชูนํ มเหสิตฺตํ อการยึ สพฺพตฺถ อิสฺสรา หุตฺวา สํสรามิ ภวาภเว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุปฺปลี ฯ ๒ ยุ. เอติห ฯ ๓ ม. ปริกิณฺณานิ ฯ ยุ. ปริตฺถิณฺณานิ ฯ @๔ ม. ฉทึ ฯ ๕ ม. ยุ. ปวายามิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๔.
|๑๔๘.๘๒| เตสฏฺฐิจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตํ อการยึ สพฺเพ มํ อนุวตฺตนฺติ อาเทยฺยวจนา อหํ ฯ |๑๔๘.๘๓| อุปฺปลสฺเสว เม วณฺโณ คนฺโธ เจว ปวายติ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔๘.๘๔| อิทฺธิปาเทสุ กุสลา โพชฺฌงฺคภาวนารตา อภิญฺญาปารมิปฺปตฺตา พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔๘.๘๕| สติปฏฺฐานกุสลา สมาธิฌานโคจรา สมฺมปฺปธานมนุยุตฺตา พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔๘.๘๖| วิริยํ เม ธุรโธรยฺหํ โยคกฺเขมาธิวาหนํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๔๘.๘๗| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ |๑๔๘.๘๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๘.๘๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ มม พุทฺธสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๘.๙๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สตฺตอุปฺปลมาลิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สตฺตอุปฺปลมาลิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๕.
นวมํ ปญฺจทีปิกาเถริยาปทานํ (๙) [๑๔๙] |๑๔๙.๙๑| นคเร หํสวติยา จารินี ๑- อาสหํ ตทา อาราเมเนว อารามํ จรามิ กุสลตฺถิกา ฯ |๑๔๙.๙๒| กาลปกฺขมฺหิ ทิวเส อทฺทสํ โพธิมุตฺตมํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา โพธิมูเล นิสีทหํ ฯ |๑๔๙.๙๓| ครุจิตฺตํ อุปฏฺเฐตฺวา สิเร กตฺวาน อญฺชลึ โสมนสฺสํ ปเวเทตฺวา เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท ฯ |๑๔๙.๙๔| ยทิ พุทฺโธ อมิตคุโณ อสมปฺปฏิปุคฺคโล ทสฺเสตุ ปาฏิหีรํ เม โพธิ โอภาสตุ อยํ ฯ |๑๔๙.๙๕| สห อาวชฺชิเต มยฺหํ โพธิ ปชฺชลิ ตาวเท สพฺพโสวณฺณมยา อาสิ ทิสา สพฺพา วิโรจติ ฯ |๑๔๙.๙๖| สตฺตรตฺตินฺทิวํ ตตฺถ โพธิมูเล นิสีทหํ สตฺตเม ทิวเส ปตฺเต ทีปปูชํ อกาสหํ ฯ |๑๔๙.๙๗| อาสนํ ปริวาเรตฺวา ปญฺจทีปานิ ปชฺชลุํ ยาว อุเทติ สุริโย ทีปา เม ปชฺชลุํ ตทา ฯ |๑๔๙.๙๘| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๔๙.๙๙| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ ปญฺจทีปาติ ๒- วุจฺจติ สตโยชนมุพฺเพธํ ๓- สฏฺฐิโยชนวิตฺถตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จาริกี ฯ ๒ ยุ. ปญฺจทีปีติ ฯ ๓ ม สฏฺฐิโยชนมุพฺเพธํ ตึสโยชนวิตฺถตํ @ยุ. สตโยชนมุพฺพิทฺธํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๖.
|๑๔๙.๑๐๐| อสงฺเขยฺยานิ ทีปานิ ปริวาเร ชลนฺติ เม ยาวตา เทวภวนํ ทีปาโลเกน โชตติ ฯ |๑๔๙.๑๐๑| ปุริตฺถาภิมุขา สนฺติ ๑- ยทิ อิจฺฉามิ ปสฺสิตุํ อุทฺธํ อโธ จ ติริยํ สพฺพํ ปสฺสามิ จกฺขุนา ฯ |๑๔๙.๑๐๒| ยาวตา อภิกงฺขามิ ทฏฺฐุํ สุกตทุกฺกฏํ ๒- ตตฺถ อาวรณํ นตฺถิ รุกฺเขสุ ปพฺพเตสุ วา ฯ |๑๔๙.๑๐๓| อสีติเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ สตานํ จกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๔๙.๑๐๔| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ ทีปสตสหสฺสานิ ปริวาเร ชลนฺติ เม ฯ |๑๔๙.๑๐๕| เทวโลกา จวิตฺวาน อุปฺปชฺชึ ๓- มาตุกุจฺฉิยํ มาตุ กุจฺฉคตํ สนฺตํ ๔- อกฺขิ เม น นิมีลติ ฯ |๑๔๙.๑๐๖| ทีปสตสหสฺสานิ ปุญฺญกมฺมสมงฺคิโน ๕- สูติฆเรว ชลนฺติ ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๔๙.๑๐๗| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต มานสํ วินิวตฺตยึ อชรามรํ ๖- สีติภาวํ นิพฺพานํ ปสฺสยึ ๗- อหํ ฯ |๑๔๙.๑๐๘| ชาติยา สตฺตวสฺสาหํ อรหตฺตํ อปาปุณึ อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ คุณมญฺญาย โคตโม ฯ |๑๔๙.๑๐๙| มณฺฑเป รุกฺขมูเล วา ปาสาเทสุ คุหาสุ วา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปรมฺมุขา นิสีทิตฺวา ฯ ๒ ม. สุกตทุกฺกเฏ ฯ ยุ. ทสฺสุํ สุกตทุกฺกเฏ ฯ ๓ ม. @ยุ. อุปชฺช ฯ ๔ ม. ยุ. กุจฺฉคตา สนฺตี ฯ ๕ ม. สมงคิตา ฯ ยุ. สมงฺคินา ฯ ๖ ม. @อชรามตํ ฯ ยุ. อชรามรณํ ฯ ๗ ม. ยุ. ผสฺสยึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๗.
สุญฺญาคาเร ปชฺฌายนฺตา ๑- ปญฺจทีปา ชลนฺติ เม ฯ |๑๔๙.๑๑๐| ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม สมาธิกุสลา อหํ อภิญฺญาปารมิปฺปตฺตา ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๔๙.๑๑๑| สพฺพโวสิตโวสานา กตกิจฺจา อนาสวา ปญฺจทีปา มหาวีร ปาเท วนฺทามิ จกฺขุมา ฯ |๑๔๙.๑๑๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทีปมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๔๙.๑๑๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๔๙.๑๑๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๔๙.๑๑๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ปญฺจทีปิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปญฺจทีปิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ อุทกทายิกาเถริยาปทานํ (๑๐) [๑๕๐] |๑๕๐.๑๑๖| นคเร พนฺธุมติยา อาสึ ๒- อุทกหาริกา อุทหาเรน ชีวามิ เตน โปเสมิ ทารเก ฯ |๑๕๐.๑๑๗| เทยฺยธมฺโม จ เม นตฺถิ ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร โกฏฺฐกํ อุปสงฺกมฺม อุทกํ ปฏฺฐเปสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วสนฺติยา ฯ ยุ. จ ฌายนฺตา ฯ ๒ ม. อโหสึ อุทหาริกา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๘.
|๑๕๐.๑๑๘| เตน กมฺเมน สุกเตน ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ อุทหาเรน นิมฺมิตํ ฯ |๑๕๐.๑๑๙| อจฺฉรานํ สหสฺสสฺส อหํ หิ ปวรา ตทา ทสฏฺฐาเนหิ ตา สพฺพา อภิโภมิ ตทา อหํ ฯ |๑๕๐.๑๒๐| ปญฺญาสํ เทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ วีสติจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๕๐.๑๒๑| ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุทกทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๐.๑๒๒| ปพฺพตคฺเค ทุมคฺเค วา อนฺตลิกฺเข จ ภูมิยํ ยทา อุทกมิจฺฉามิ ขิปฺปํ ปฏิลภามหํ ฯ |๑๕๐.๑๒๓| อวุฏฺฐิกา ทิสา อตฺถิ ๑- สนฺตตฺตา ขุปฺปิตา ๒- หิ เม มม สงฺกปฺปมญฺญาย มหาเมโฆ ปวสฺสติ ฯ |๑๕๐.๑๒๔| กทาจิ นียมานาย ญาติสงฺเฆน เม ตทา ยทา อิจฺฉามหํ วสฺสํ มหาเมโฆ อชายถ ฯ |๑๕๐.๑๒๕| อุณฺหํ วา ปริฬาโห วา สรีเร ๓- เม น วิชฺชติ กาเย จ เม รโช นตฺถิ อุทกทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๐.๑๒๖| วิสุทฺธมนสา อชฺช อเปตมนปาปิกา สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๐.๑๒๗| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ๔- @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นตฺถิ ฯ ๒ ม. กุติตาปิ จ ฯ ยุ. สนฺตตฺตกฐิตาน จ ฯ ๓ ยุ. อถเมว ฯ @๔ ม. ยํ ทกํ อททึ ตทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๙.
ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุทกทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๐.๑๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๐.๑๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๐.๑๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อุทกทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุทกทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ สุเมธา เมขลททา มณฺฑปสงฺกมนฺตถา นฬมาลินี ปิณฺฑททา กฏจฺฉุอุปฺปลปฺปทา ฯ ทีปอุทกทายี จ คาถาโย คณิตาวิห เอกคาถา สตญฺเจว สตฺตรสํ ตทุตฺตริ ฯ สุเมธาวคฺโค ปฐโม ฯ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๐.
ทุติโย เอกุโปสถวคฺโค ปฐมํ เอกุโปสถิกาเถริยาปทานํ (๑๑) [๑๕๑] |๑๕๑.๑| นคเร พนฺธุมติยา พนฺธุมา นาม ขตฺติโย ทิวเส ปุณฺณมาย โส อุปวสิ ๑- อุโปสถํ ฯ |๑๕๑.๒| อหํ เตน สมเยน กุมฺภทาสี อหุ ๒- ตหึ ทิสฺวา สราชิกํ เสนํ เอวาหํ จินฺตยึ ตทา ฯ |๑๕๑.๓| ราชาปิ รชฺชํ ฉฑฺเฑตฺวา อุปวสิ ๑- อุโปสถํ สผลํ นูน ตํ กมฺมํ ชนกาโย ปโมทิโต ฯ |๑๕๑.๔| โยนิโส ปจฺจเวกฺขิตฺวา ทุคฺคติญฺจ ๓- ทลิทฺทตํ มานสํ สมฺปหํสิตฺวา อุปวสึ ๔- อุโปสถํ ฯ |๑๕๑.๕| อหํ อุโปสถํ กตฺวา สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน เตน กมฺเมน สุกเตน ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๑.๖| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ อุทฺธํ ๕- โยชนมุคฺคตํ กูฏาคารวรูเปตํ มหาสนํ สุภูสิตํ ฯ |๑๕๑.๗| อจฺฉรา สตสหสฺสา อุปติฏฺฐนฺติ มํ สทา อญฺญาเทว ๖- อติกฺกมฺม อติโรจามิ สพฺพทา ฯ |๑๕๑.๘| จตุสฏฺฐิเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ เตสฏฺฐิจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุปปชฺชิ ฯ ๒ ม. ยุ. อหํ ฯ ๓ ม. ยุ. ทคฺคจฺจญฺจ ฯ ๔ ยุ. อุปปชฺชึ ฯ @๕ ม. อุพฺภ... ฯ ยุ. อุพฺภํ... ฯ ๖ ม. ยุ. อญฺเญเทว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๑.
|๑๕๑.๙| สุวณฺณวณฺณา หุตฺวาน ภเวสุ สํสรามหํ สพฺพตฺถ ปวรา โหมิ อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๑.๑๐| หตฺถิยานํ อสฺสยานํ รถยานญฺจ เกวลํ ๑- ลภามิ สพฺพเมตมฺปิ ๒- อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๑.๑๑| โสวณฺณมยํ รูปิมยํ อโถปิ ผลิกามยํ โลหิตงฺกมยญฺเจว สพฺพํ ปฏิลภามหํ ฯ |๑๕๑.๑๒| โกเสยฺยกมฺพลกานิ ๓- โขมกปฺปาสิกานิ จ มหคฺฆานิ จ วตฺถานิ สพฺพํ ปฏิลภามหํ ฯ |๑๕๑.๑๓| อนฺนปานํ ขาทนียํ วตฺถเสนาสนานิ จ สพฺพเมตํ ปฏิลเภ อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๑.๑๔| วรคนฺธญฺจ มาลญฺจ จุณฺณกญฺจ วิเลปนํ สพฺพเมตํ ปฏิลเภ อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๑.๑๕| กูฏาคารญฺจ ปาสาทํ มณฺฑปํ หมฺมิยํ คุหํ สพฺพเมตํ ปฏิลเภ อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๕๑.๑๖| ชาติยา สตฺตวสฺสาหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต อรหตฺตํ อปาปุณึ [๔]- สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๑.๑๗| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ กมฺมมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ อุโปสถสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สีวิกํ ฯ ๒ ม. สพฺพเมเวตํ ฯ ๓ ม. ยุ. ...กมฺพลิยานิ ฯ ๔ ม. ยุ. กิเลสา @ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๒.
|๑๕๑.๑๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๑.๑๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๑.๒๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ เอกุโปสถิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกุโปสถิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ สลฬปุปฺผิกาเถริยาปทานํ (๑๒) [๑๕๒] |๑๕๒.๒๑| จนฺทภาคานทีตีเร อโหสึ กินฺนรี ตทา อถทฺทสํ เทวเทวํ จงฺกมนฺตํ นราสภํ ฯ |๑๕๒.๒๒| โอจินิตฺวา สลฬปุปฺผํ พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ อุปสิงฺฆิ มหาวีโร สลฬํ เทวคนฺธิกํ ๑- ฯ |๑๕๒.๒๓| ปฏิคฺคเหตฺวา สมฺพุทฺโธ วิปสฺสี โลกนายโก อุปสิงฺฆิ มหาวีโร เปกฺขมานาย เม ตทา ฯ |๑๕๒.๒๔| อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน วนฺทิตฺวา ทิปทุตฺตมํ สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตโต ปพฺพตมารุหึ ฯ |๑๕๒.๒๕| เอกนวุเต อิโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปุพฺพคนฺธิกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๓.
|๑๕๒.๒๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๒.๒๗| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๒.๒๘| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สลฬปุปฺผิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สลฬปุปฺผิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ โมทกทายิกาเถริยาปทานํ (๑๓) [๑๕๓] |๑๕๓.๒๙| นคเร พนฺธุมติยา กุมฺภทาสี อโหสหํ มม ภาคํ คเหตฺวาน คจฺฉํ อุทกหาริเก ๑- ฯ |๑๕๓.๓๐| ปนฺถมฺหิ สมณํ ทิสฺวา สนฺตจิตฺตํ สมาหิตํ ปสนฺนจิตฺตา สุมนา โมทเก ตีณิทาสหํ ฯ |๑๕๓.๓๑| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ เอกูนตึส ๒- กปฺปานิ วินิปาตํ น อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๓.๓๒| สมฺปตฺติญฺจ กริตฺวาน สพฺพํ อนุภวึ อหํ โมทเก ตีณิ ทตฺวาน ปตฺตาหํ อจลํ ปทํ ฯ |๑๕๓.๓๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุทกหาริกา ฯ ๒ ม. ยุ. เอกนวุติ ฯ ๓ ม. สมฺปตฺติตํ ฯ ยุ. สมฺปตฺตึ ตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๔.
|๑๕๓.๓๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๓.๓๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา โมทกทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โมทกทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ จตุตฺถํ เอกาสนทายิกาเถริยาปทานํ (๑๔) [๑๕๔] |๑๕๔.๓๖| นคเร หํสวติยา อโหสึ มาลิกา ๑- ตทา มาตา จ เม ปิตา เจว กมฺมนฺตํ อคมํสุ เต ฯ |๑๕๔.๓๗| มชฺฌนฺติกมฺหิ สุริเย อทฺทสํ สมณํ อหํ วีถิยา อนุคจฺฉนฺตํ อาสนํ ปญฺญเปสหํ ฯ |๑๕๔.๓๘| โคณกจิตฺตกาทีหิ ๒- ปญฺญาเปตฺวาหมาสนํ ๓- ปสนฺนจิตฺตา สุมนา อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๕๔.๓๙| สนฺตตฺตา กฐิตา ภูมิ สูโร มชฺฌนฺติโก ๔- ฐิโต มาตุลา จ น วายนฺติ กาโล เจวตฺถเมหิติ ๕- ฯ |๑๕๔.๔๐| ปญฺญตฺตมาสนมิทํ ตวตฺถาย มหามุนิ อนุกมฺปํ อุปาทาย นิสีท มม อาสเน ฯ |๑๕๔.๔๑| นิสีทิ ตตฺถ สมโณ สุทนฺโต สุทฺธมานโส ตสฺส ปตฺตํ คเหตฺวาน ยถารนฺธํ อทาสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พาลิกา ฯ ๒ ม. ยุ. โคณกาวิกติกาหิ ฯ ๓ ม. ปญฺญาเปตฺวา มมาสนํ ฯ ยุ. ... @หวาสนํ ฯ ๔ ม. ยุ. มชฺฌนฺติเก ฯ ๕ ม. เจเวตฺถ เมหิติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๕.
|๑๕๔.๔๒| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๔.๔๓| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ อาสเนน สุนิมฺมิตํ สฏฺฐิโยชนมุพฺเพธํ ตึสโยชนวิตฺถตํ ฯ |๑๕๔.๔๔| โสณฺณมยา มณิมยา อโถปิ ผลิกามยา โลหิตงฺกมยา เจว ปลฺลงฺกา วิวิธา มม ฯ |๑๕๔.๔๕| ตูลิกาวิกตีหิ ๑- จ กฏิสฺสาจิตฺตกาหิ ๒- จ อุทฺธํ เอกนฺตโลมิ จ ปลฺลงฺกา ๓- เม สุสณฺฐิตา ฯ |๑๕๔.๔๖| ยทา อิจฺฉามิ คมนํ หาสขิฑฺฑาสมปฺปิตา ๔- สห ปลฺลงฺกเสฏฺเฐน คจฺฉามิ มม ปตฺถิตํ ฯ |๑๕๔.๔๗| อสีติเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ สตฺตติจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๕๔.๔๘| ภวาภเว สํสรนฺตี มหาโภคํ ลภามหํ โภเค เม อูนตา นตฺถิ เอกาสนผลํ อิทํ ฯ |๑๕๔.๔๙| ทุเว ภเว สํสรามิ เทวตฺเต อถ มานุเส อญฺเญ ภเว น ชานามิ เอกาสนผลํ อิทํ ฯ |๑๕๔.๕๐| ทุเว กุเล ปชายามิ ขตฺติเย จาปิ พฺราหฺมเณ อุจฺจากุลิกา ๕- สพฺพตฺถ เอกาสนผลํ อิทํ ฯ |๑๕๔.๕๑| โทมนสฺสํ น ชานามิ จิตฺตสนฺตาปนํ มม เววณฺณิยํ น ชานามิ เอกาสนผลํ อิทํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ...วิกติกาหิ จ ฯ ๒ ม. กฏิสฺสจิตฺตกาหิ จ ฯ ยุ. กฏฺฐิสฺสาวิกติกาหิ จ ฯ @๓ ยุ. ปลฺลงฺโก เม สุสณฺฐโต ฯ ๔ -สมปฺปิตํ ฯ ๕ ม. อุจฺจากุลินา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๖.
|๑๕๔.๕๒| ธาติโย มํ อุปฏฺฐนฺติ ขุชฺชา เจลาวกา ๑- พหู องฺเคน องฺคํ คจฺฉามิ เอกาสนผลํ อิทํ ฯ |๑๕๔.๕๓| อญฺญา ๒- มเมว นฺหาเปนฺติ อญฺญา โภเชนฺติ โภชนํ อญฺญา มํ อลงฺกโรนฺติ อญฺญา รเมนฺติ มํ สทา ฯ |๑๕๔.๕๔| อญฺญา คนฺธํ วิลิมฺปนฺติ เอกาสนผลํ อิทํ มณฺฑเป รุกฺขมูเล วา สุญฺญาคาเร วสนฺติยา ฯ |๑๕๔.๕๕| มม สงฺกปฺปมญฺญาย ปลฺลงฺโก อุปติฏฺฐติ อยํ ปจฺฉิมโก มยฺหํ จริโม วตฺตเต ภโว ฯ |๑๕๔.๕๖| อชฺชาปิ รชฺชํ ฉฑฺเฑตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ฯ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ เอกาสนผลํ อิทํ |๑๕๔.๕๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๔.๕๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๔.๕๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เอกาสนทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เอกาสนทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เจลาปิกา ฯ ยุ. เจลาวิกา ฯ ๒ ม. อญฺญา นฺหาเปนฺติ โภเชนฺติ อญฺญา @รเมนฺติ ฯ ยุ. อญฺเญ ... อญฺเญ รเมนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๗.
ปญฺจมํ ปญฺจทีปทายิกาเถริยาปทานํ (๑๕) [๑๕๕] |๑๕๕.๖๐| นคเร หํสวติยา จาริกา ๑- อาสหํ ตทา อาราเมน ๒- วิหาเรน จรามิ กุสลตฺถิกา ฯ |๑๕๕.๖๑| กาฬปกฺขมฺหิ ทิวเส อทฺทสํ โพธิมุตฺตมํ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา โพธิมูเล นิสีทหํ ฯ |๑๕๕.๖๒| ครุจิตฺตํ อุปฏฺเฐตฺวา สิเร กตฺวาน อญฺชลึ โสมนสฺสํ ปเวเทตฺวา เอวํ จินฺเตสิ ตาวเท ฯ |๑๕๕.๖๓| ยทิ พุทฺโธ อมิตคุโณ อสมปฺปฏิปุคฺคโล ทสฺเสตุ ปาฏิหีรํ เม โพธิ โอภาสตุ อยํ ฯ |๑๕๕.๖๔| สห อาวชฺชิเต มยฺหํ โพธิ ปชฺชลิ ตาวเท สพฺพโสวณฺณมยา อาสิ ทิสา สพฺพา วิโรจติ ฯ |๑๕๕.๖๕| สตฺตรตฺตินฺทิวํ ตตฺถ โพธิมูเล นิสีทหํ สตฺตเม ทิวเส ปตฺเต ทีปปูชํ อกาสหํ ฯ |๑๕๕.๖๖| อาสนํ ปริวาเรตฺวา ปญฺจ ทีปานิ ปชฺชลุํ ยาว อุเทติ สุริโย ทีปา เม ปชฺชลุํ ตทา ฯ |๑๕๕.๖๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๕.๖๘| ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ ปญฺจทีปาติ ๓- วุจฺจติ สฏฺฐิโยชนมุพฺเพธํ ตึสโยชนวิตฺถตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. จรีติ ฯ ม. ยุ. จาริกี ฯ ๒ โป. ม. จ อารามํ ฯ ๓ ยุ. ปญฺจทีปีติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๘.
|๑๕๕.๖๙| อสงฺเขยฺยานิ ทีปานิ ปริวาเร ชลึสุ เม ยาวตา เทวภวนํ ทีปาโลเกน โชตติ ฯ |๑๕๕.๗๐| ปุพฺพมุขา ๑- นิสีทิตฺวา ยทิ อิจฺฉามิ ปสฺสิตุํ อุทฺธํ อโธ จ ติริยํ สพฺพํ ปสฺสามิ จกฺขุนา ฯ |๑๕๕.๗๑| ยาวตา อภิกงฺขามิ ทฏฺฐุํ สุกตทุกฺกฏํ ๒- ตตฺถ อาวรณํ นตฺถิ รุกฺเขสุ ปพฺพเตสุ ๓- วา ฯ |๑๕๕.๗๒| อสีติเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ สตานํ จกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๕๕.๗๓| ยํ ยํ โยนูปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ ทีปสตสหสฺสานิ ปริวาเร ชลนฺติ เม ฯ |๑๕๕.๗๔| เทวโลกา จวิตฺวาน อุปฺปชฺชึ มาตุกุจฺฉิยํ มาตุ กุจฺฉิคตํ ๔- สนฺตํ อกฺขิ เม น นิมีลติ ฯ |๑๕๕.๗๕| ทีปสตสหสฺสานิ ปุญฺญกมฺมสมงฺคิโน ๕- ชลนฺติ สูติกาเคเห ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๕๕.๗๖| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต มานสํ วินิวตฺตยึ อชรามรํ สีติภาวํ นิพฺพานํ ปสฺสยึ อหํ ฯ |๑๕๕.๗๗| ชาติยา สตฺตวสฺสาหํ อรหตฺตํ อปาปุณึ อุปสมฺปาทยิ พุทฺโธ ปญฺจทีปานิทํ ๖- ผลํ ฯ |๑๕๕.๗๘| มณฺฑเป รุกฺขมูเล วา สุญฺญาคาเร วสนฺติยา สทา ปชฺชลเต ทีปํ ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปรมฺมุขา ฯ ๒ ม. ยุ. สุคตทุคฺคเต ฯ ๓ โป. ปทเรสุ ฯ @๔ ม. มาตุกุจฺฉิคตาสนฺตี ฯ ๕ ม. ...สมงฺคิตา ฯ ยุ. ...สมงฺคินา ฯ @๖ โป. ม. คุณปญฺญาย โคตโม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๙.
|๑๕๕.๗๙| ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม สมาธิกุสลา อหํ อภิญฺญาปารมิปฺปตฺตา ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๕๕.๘๐| สพฺพโวสิตโวสานา กตกิจฺจา อนาสวา ปญฺจทีปา มหาวีร ปาเท วนฺทามิ จกฺขุม ฯ |๑๕๕.๘๑| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปญฺจทีปานิทํ ผลํ ฯ |๑๕๕.๘๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๕.๘๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๕.๘๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปญฺจทีปทายิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปญฺจทีปทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ นฬมาลิกาเถริยาปทานํ (๑๖) [๑๕๖] |๑๕๖.๘๕| จนฺทภาคานทีตีเร อโหสึ กินฺนรี ตทา อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ สยมฺภุํ อปราชิตํ ฯ |๑๕๖.๘๖| ปสนฺนจิตฺตา สุมนา เวทชาตา กตญฺชลี นฬมาลํ คเหตฺวาน สยมฺภุํ อภิปูชยึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๐.
|๑๕๖.๘๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา กินฺนรีเทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๖.๘๘| ฉตฺตึสเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ มนสา ปตฺถิตํ มยฺหํ นิพฺพตฺตติ ยถิจฺฉิตํ ฯ |๑๕๖.๘๙| ทสนฺนํ จกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ โอจิตตฺตาว ๑- หุตฺวาน สํสรามิ ภเวสุหํ ฯ |๑๕๖.๙๐| กุสลํ วิชฺชเต มยฺหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ ปูชารหา อหํ อชฺช สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน ฯ |๑๕๖.๙๑| จตุนวุเต อิโต กปฺเป ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ นฬมาลายิทํ ผลํ ฯ |๑๕๖.๙๒| วิสุทฺธมนสา อชฺช อเปตมนปาปิกา สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๖.๙๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๖.๙๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๖.๙๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา นฬมาลิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นฬมาลิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สจิตตฺตาว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๑.
สตฺตมํ มหาปชาปติโคตมีเถริยาปทานํ (๑๗) [๑๕๗] |๑๕๗.๙๖| เอกทา โลกปชฺโชโต เวสาลิยํ มหาวเน กูฏาคาเรสุ สาลาย วสเต นรสารถิ ฯ |๑๕๗.๙๗| ตทา ชินสฺส มาตุจฺฉา มหาโคตมิ ภิกฺขุนี ตหึเยว [๑]- ปุเร รมฺเม วสิ ภิกฺขุนุปสฺสเย ฯ |๑๕๗.๙๘| ภิกฺขุนีหิ วิมุตฺตาหิ สเตหิ สห ปญฺจหิ รโหคตาย ตสฺเสวํ จิตฺตสฺสาปิ ๒- วิตกฺกิตํ ฯ |๑๕๗.๙๙| พุทฺธสฺส ปรินิพฺพานํ สาวกคฺคยุคสฺส วา ราหุลานนฺทนนฺทานํ นาหํ ลจฺฉามิ ๓- ปสฺสิตุํ ฯ |๑๕๗.๑๐๐| ปฏิกจฺจายุสงฺขารํ ๔- โอสชฺชิตฺวาน นิพฺพุตึ คจฺเฉยฺยํ โลกนาเถน อนุญฺญาตา มเหสินา ฯ |๑๕๗.๑๐๑| ตถา ปญฺจสตานํปิ ภิกฺขุนีนํ วิตกฺกิตํ อาสิ เขมาทิกานมฺปิ เอตเทว วิตกฺกิตํ ฯ |๑๕๗.๑๐๒| ภูมิจาโล ตทา อาสิ นาทิตา เทวทุนฺทุภิ อุปสฺสยาธิวตฺถาโย ๕- เทวตา โสกปีฬิตา ฯ |๑๕๗.๑๐๓| วิลปนฺตา สกรุณํ ๖- ตตฺถสฺสูนิ ปวตฺตยุํ สพฺพา ๗- ภิกฺขุนิโย ตาหิ อุปคนฺตฺวาน โคตมึ ฯ |๑๕๗.๑๐๔| นิปจฺจ สิรสา ปาเท อิทํ วจนมพฺรวุํ ตตฺถ โตลยวาสิตฺตา มยมยฺเย รโหคตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กเต ฯ ยุ. เสต ฯ ๒ ม. ยุ. จิตฺตสฺสาสิ ฯ ๓ ม. สกฺโกมิ ฯ @๔ ปฏิหจฺจายุสงฺขาเรติปิ ฯ ๕ ยุ. อุปสฺสยาธิวตฺถายา ฯ ๖ ม. สุกรุณํ ฯ @๗ ม. มิตฺตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๒.
|๑๕๗.๑๐๕| สาจลา จลิตา ภูมิ นาทิตา เทวทุนฺทุภิ ปริเทวา จ สุยฺยนฺเต กิมตฺถํ นูน โคตมิ ฯ |๑๕๗.๑๐๖| ตทา อโวจ สา สพฺพํ ยถาปริวิตกฺกิตํ ตโตปิ ๑- สพฺพา อาหํสุ ยถาปริวิตกฺกิตํ ฯ |๑๕๗.๑๐๗| ยทิ เต รุจิตํ อยฺเย นิพฺพานํ ปรมํ สิวํ นิพฺพายิสฺสาม สพฺพาปิ พุทฺธานุญฺญาตปุพฺพเก ๒- ฯ |๑๕๗.๑๐๘| มยํ สหาว นิกฺขนฺตา ฆราปิจ ภวาปิจ สหาเยว คมิสฺสาม นิพฺพานํ ปุรมุตฺตมํ ๓- ฯ |๑๕๗.๑๐๙| นิพฺพานาย วชนฺตีนํ กึ วกฺขามีติ สา วทํ ๔- สห สพฺพาหิ นิคฺคญฺฉิ ภิกฺขุนีลยนา ๕- ตทา ฯ |๑๕๗.๑๑๐| อุปสฺสเย ยาธิวตฺถา เทวตา ตา ขมนฺตุ เม ภิกฺขุนีลยนสฺเสทํ ๖- ปจฺฉิมํ ทสฺสนํ มม ฯ |๑๕๗.๑๑๑| น ชรา มจฺจุ วา ยตฺถ อปฺปิเยหิ สมาคโม ปิเยหิ น วิโยโคตฺถิ ตํ วชฺชิยํ ๗- อสงฺขตํ ฯ |๑๕๗.๑๑๒| อวีตราคา ตํ สุตฺวา วจนํ สุคโตรสา โสกฏฺฏา ปริเทวึสุ อโห โน อปฺปปุญฺญตา ฯ |๑๕๗.๑๑๓| ภิกฺขุนีนิลโย สุญฺโญ ภูโต ตาหิ วินา อยํ ปภาเต วิย ตาราโย น ทิสฺสนฺติ ชิโนรสา ฯ |๑๕๗.๑๑๔| นิพฺพานํ โคตมี ยาติ สเตหิ สห ปญฺจหิ นทีสเตหิว สหา คงฺคา ปญฺจหิ สาครํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตาโยปิ ฯ ๒ ม. ยุ. พุทฺธานุญฺญาตสุพฺพเต ฯ ๓ ม. ปรมุตฺตมํ ฯ ๔ ยุ. วทิ ฯ @๕ ม. ภิกฺขุนีนิลยา ฯ ๖ ม. ภิกฺขุนีนิลยสฺเสทํ ฯ ๗ ม. ยุ. ... วชิสฺสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๓.
|๑๕๗.๑๑๕| รถิยาย วชนฺตี ๑- ตํ ทิสฺวา สทฺธา อุปาสิกา ฆรา นิกฺขมฺม ปาเทสุ นิปจฺจ อิทมพฺรวุํ ฯ |๑๕๗.๑๑๖| ปสีทสฺสุ มหาโภเค อนาถาโย วิหาย โน ตยา น ยุตฺตํ ๒- นิพฺพาตุํ อิจฺฉฏฺฏา วิลปึสุ ตา ฯ |๑๕๗.๑๑๗| ตาสํ โสกปหานตฺถํ อโวจ มธุรํ คิรํ รุทิเตน อลํ ปุตฺตา หาสกาโลยมชฺช โว ฯ |๑๕๗.๑๑๘| ปริญฺญาตํ มยา ทุกฺขํ ทุกฺขเหตุ วิวชฺชิโต นิโรโธ เม สจฺฉิกโต มคฺโค จาปิ สุภาวิโต ฯ ปฐมํ ภาณวารํ ฯ |๑๕๗.๑๑๙| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๕๗.๑๒๐| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๕๗.๑๒๑| พุทฺโธ ตสฺส จ สทฺธมฺโม อนูโน ยาว ติฏฺฐติ นิพฺพาตุํ ตาว กาโล เม มา มํ โสจถ ปุตฺติกา ฯ |๑๕๗.๑๒๒| โกณฺฑญฺญานนฺทนนฺทาทิ ติฏฺฐนฺติ ราหุโล ชิโน สุขิโต สหิโต สงฺโฆ หตทปฺปาว ๓- ติตฺถิยา ฯ |๑๕๗.๑๒๓| โอกฺกากวํสสฺส ยโส อุสฺสิโต มารมทฺทโน นนุ สมฺปตฺติกาโล เม นิพฺพานตฺถาย ปุตฺติกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วชนฺติโย ฯ ๒ ม. น ยุตฺตา ฯ ๓ ม. ... จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๔.
|๑๕๗.๑๒๔| จิรปฺปภูติ ยํ มยฺหํ ปตฺถิตํ อชฺช สิชฺฌเต อานนฺทเภริกาโลยํ กึ โว อสฺสูหิ ปุตฺติกา ฯ |๑๕๗.๑๒๕| สเจ มยิ ทยา อตฺถิ ยทิ จตฺถิ กตญฺญุตา สทฺธมฺมฏฺฐิติยา สพฺพา กโรถ วิริยํ ทฬฺหํ ฯ |๑๕๗.๑๒๖| ถีนํ อทาสิ ปพฺพชฺชํ สมฺพุทฺโธ ยาจิโต มยา ตสฺมา ยถาหํ นนฺทิสฺสํ ๑- ตถา ตํ อนุติฏฺฐถ ฯ |๑๕๗.๑๒๗| ตา เอวมนุสฺสาสิตฺวา ภิกฺขุนีหิ ปุรกฺขตา อุเปจฺจ พุทฺธํ วนฺทิตฺวา อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๕๗.๑๒๘| อหํ สุคต เต มาตา ตุวํ ธีร ปิตา มม สทฺธมฺมสุขโท ๒- นาถ ตยา ชาตมฺหิ โคตม ฯ |๑๕๗.๑๒๙| สํวทฺธิโตยํ สุคต รูปกาโย มยา ตว อานนฺทิโย ๓- ธมฺมกาโย มม สํวทฺธิโต ตยา ฯ |๑๕๗.๑๓๐| มุหุตฺตํ ตณฺหาสมนํ ขีรํตฺวํ ปายิโต มยา ตยาหํ สนฺตมจฺจนฺตํ ธมฺมขีรมฺปิ ๔- ปายิตา ฯ |๑๕๗.๑๓๑| พนฺธนารกฺขเน มยฺหํ อนโณ ตฺวํ มหามุเน ปุตฺตกามิตฺถิโย ๕- ยาจํ ๖- ลภนฺติ ตาทิสํ สุตํ ฯ |๑๕๗.๑๓๒| มนฺธาตาทินรินฺทานํ ยา มาตา สา ภวณฺณเว นิมุคฺคาหํ ตยา ปุตฺต ตาริตา ภวสาครา ฯ |๑๕๗.๑๓๓| รญฺโญ มาตา มเหสีติ สุลภํ นามมิตฺถินํ พุทฺธมาตาติ ยํ นามํ เอตํ ปรมทุลฺลภํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ... ยถาหมุทฺทิสฺส ฯ ๒ ม. สทฺธมฺมสุขท นาถ ฯ ๓ ม. อนินฺทิโต ฯ ยุ. @อนินฺนิโย ธมฺมตนุ ฯ ๔ ม. ยุ. หิ ฯ ๕ ม. ปุตฺตกามา ถีโย ฯ ๖ ยุ. ตาว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๕.
|๑๕๗.๑๓๔| ตญฺจ ลทฺธํ มหาวีร ปณิธานํ มมนฺตยา อนุกํ วา มหนฺตํ วา ตํ สพฺพํ ปูริตํ ตยา ๑- ฯ |๑๕๗.๑๓๕| ปรินิพฺพาตุมิจฺฉามิ วิหาเยมํ กเลวรํ อนุชานาหิ เม วีร ทุกฺขนฺตกร นายก ฯ |๑๕๗.๑๓๖| จกฺกงฺกุสธชากิณฺเณ ปาเท กมลโกมเล ปสาเรหิ ปณามนฺเต กริสฺสํ ปุตฺตเปมหํ ๒- ฯ |๑๕๗.๑๓๗| สุวณฺณราสิสงฺกาสํ สรีรํ กุรุปากฏํ กตฺวา เทหํ สุทิฏฺฐนฺเต สนฺตํ ๓- คจฺฉามิ นายก ฯ |๑๕๗.๑๓๘| ทฺวตฺตึสลกฺขณูเปตํ สุปฺปภาลงฺกตํ ตนุํ สญฺฉคฺฆนาว ๔- พาลกฺขํ มาตุจฺฉํ ทสฺสยิ ชิโน ฯ |๑๕๗.๑๓๙| ผุลฺลารวินฺทสงฺกาเส ตรุณาทิจฺจสปฺปเภ จกฺกงฺกิเต ปาทตเล ตโต ๕- สา สิรสา ปติ ฯ |๑๕๗.๑๔๐| ปณมามิ นราทิจฺจํ อาทิจฺจกุลเกตุนํ ปจฺฉิเม สรณํ ๖- มยฺหํ น ตํ ทกฺขามหํ ๗- ปุน ฯ |๑๕๗.๑๔๑| อิตฺถิโย นาม โลกคฺค สพฺพโทสกรา มตา ยทิ โกจตฺถิ โทโส เม ขมสฺสุ กรุณากร ฯ |๑๕๗.๑๔๒| อิตฺถิกานญฺจ ปพฺพชฺชํ ยมหํ ๘- ยาจึ ปุนปฺปุนํ ตตฺถ เจ อตฺถิ โทโส เม ตํ ขมสฺสุ นราสภ ฯ |๑๕๗.๑๔๓| มยา ภิกฺขุนิโย วีร ตวานุญฺญาย สาสิตา ตตฺถ เจ อตฺถิ ทุนฺนีตํ ตํ ขมสฺสุ ขมาธิติ ๙- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มยา ฯ ๒ ม. ปุตฺตอุตฺตเม ฯ ยุ. ปุตฺตเปมสา ฯ ๓ ม. ยุ. สนฺตึ ฯ @๔ ยุ. สญฺฌาฆนาว ฯ ๕ ยุ. ปาเท ฯ ๖ ม. ยุ. มรเณ ฯ ๗ ม. อิกฺขามหํ ปุโน ฯ @๘ ม. ตํตํ ฯ ๙ ม. ขมาธิป ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.
|๑๕๗.๑๔๔| อกฺขนฺเต นาม ขนฺตพฺพํ กึ ภเว คุณภูสเน กิมุตฺตรนฺเต วกฺขามิ นิพฺพานาย วทนฺติยา ๑- ฯ |๑๕๗.๑๔๕| สุทฺเธ อนูเน มม ภิกฺขุสงฺเฆ โลกา อิโต นิสฺสริตุํ ขมนฺเต ปภาตกาเล พฺยสนงฺคตานํ ทิสฺวาน นิยฺยาติ หิ ๒- จนฺทเลขา ฯ |๑๕๗.๑๔๖| ตเทตรา ภิกฺขุนิโย ชินคฺคํ ตาราว จนฺทานุคตา สุเมรุํ ปทกฺขิณํ กตฺว ๓- นิปจฺจ ปาเท ฐิตา มุขนฺตสฺสมุทิกฺขมานา ๔- ฯ |๑๕๗.๑๔๗| น ติตฺติปุพฺพํ ตว ทสฺสเนน จกฺขุํ น โสตํ ตว ภาสิเตน จิตฺตํ มมํ เกวลเมกเมว ปปฺปุยฺย ตํ ธมฺมรเสน ติตฺตึ ฯ |๑๕๗.๑๔๘| นทโต ปริสายนฺเต วาทิทปฺปปหาริโน ๕- เย เต ทกฺขนฺติ วทนํ ธญฺญา เต นรปุงฺคว ฯ |๑๕๗.๑๔๙| ทีฆงฺคุลิตมฺพนเข สุเภ อายตปณฺหิเก เย ปาเท ปณมายนฺติ ๖- เตปิ ธญฺญา รณนฺตค ๗- ฯ |๑๕๗.๑๕๐| มธุรานิ ปหฏฺฐานิ โทสฌานิ ๘- หิตานิ จ เย เต วากฺยานิ สุณนฺติ ๙- เตปิ ธญฺญา นรุตฺตม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วชนฺติยา ฯ ๒ ม. ว ฯ ๓ ม. กจฺจ ฯ ๔ ม. ยุ. มุขนฺตํ สมุทิกฺขมานา ฯ @๕ ม. วาทิตพฺพปหาริโน ฯ ยุ. วาทิทปฺปาปการิโน ฯ ๖ ม. ยุ. ปณมิสฺสนฺติ ฯ @๗ ม. คุณนฺธร ฯ ๘ ม. โทสฆานิ ฯ ๙ โป. ยุ. สุสฺสนฺติ ฯ ม. สุยฺยนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๗.
|๑๕๗.๑๕๑| ธญฺญาหนฺเต มหาวีร ปาทปูชนตปฺปวา ๑- ติณฺณสํสารกนฺตารา สุวาเกฺยน ๒- สิรีมโต ฯ |๑๕๗.๑๕๒| ตโต สา อนุสาเวตฺวา ภิกฺขุสงฺฆมฺหิ สุพฺพตา ราหุลานนฺทนนฺเท จ วนฺทิตฺวา อิทมพฺรวิ ฯ |๑๕๗.๑๕๓| อาสิวิสาลยสเม โรคาวาเส กเลวเร นิพฺพิณฺณา ทุกฺขสงฺเกเต ๓- ชรามรณโคจเร ฯ |๑๕๗.๑๕๔| นานากุณปมลากิณฺเณ ๔- ปรายตฺเต ๕- นิรีหเก เตน นิพฺพาตุมิจฺฉามิ อนุมญฺญถ ปุตฺตกา ฯ |๑๕๗.๑๕๕| นนฺโท ราหุลภทฺโท จ วีตโสกา นิราสวา ฐิตาจลา ธิตี วีรา ธมฺมตมนุจินฺตยุํ ฯ |๑๕๗.๑๕๖| ธิรตฺถุ สงฺขตํ โลกํ อสารํ กทลูปมํ มายามรีจิสทิสํ อิตฺตรํ อนวฏฺฐิตํ ฯ |๑๕๗.๑๕๗| ยตฺถ นาม ชินสฺสายํ มาตุจฺฉา พุทฺธโปสิกา โคตมี นิธนํ ยาติ อนิจฺจํ สพฺพสงฺขตํ ฯ |๑๕๗.๑๕๘| อานนฺโท จ ตทา เสโข กนิฏฺโฐ ๖- ชินวจฺฉโล ตตฺถสฺสูนิ กโรนฺโต ๗- โส กรุณํ ปริเทวติ ฯ |๑๕๗.๑๕๙| ภาสนฺตี ๘- โคตมี ยาติ นูน พุทฺโธปิ นิพฺพุตึ คจฺฉติ น จิเรเนว อคฺคิ วิย นิรินฺธโน ฯ |๑๕๗.๑๖๐| เอวํ วิลปมานนฺตํ อานนฺทํ อาห โคตมี @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ...ตปฺปรา ฯ ๒ ยุ. สทฺธมฺเมน สิรีมตา ฯ ๓ ม. ทุกฺขสงฺฆาเฏ ฯ ยุ. @ทุกฺขปงฺเก เต ฯ ๔ ม. นานากลิมลากิณฺเณ ฯ ยุ. นานากลลมากิณฺเณ ฯ ๕ ม. ปรายนฺเต ฯ @๖ ม. ยุ. โสกฏฺโฏ ฯ ๗ ยุ. ธรนฺโต ฯ ๘ ม. หาสนฺตึ ฯ ยุ. หาสนฺตี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๘.
สุติสาครคมฺภีรํ ๑- พุทฺโธปฏฺฐานตปฺปรํ ฯ |๑๕๗.๑๖๑| น ยุตฺตํ โสจิตุํ ปุตฺต หาสกาเล อุปฏฺฐิเต ตสฺสา ๒- เม มรณํ ปุตฺตํ นิพฺพานนฺตมุปาคตํ ฯ |๑๕๗.๑๖๒| ตยา ตาต สมชฺฌิฏฺโฐ ปพฺพชฺชํ อนุชานิ โน มา ปุตฺต วิมโน โหหิ สผโล เต ปริสฺสโม ฯ |๑๕๗.๑๖๓| ยํ น ทิฏฺฐํ ปุราเณหิ ติตฺถิกาจริเยหิ จ ตํ ปทํ สุกุมารีหิ สตฺตวสฺสาหิ เวทิตํ ฯ |๑๕๗.๑๖๔| พุทฺธสาสนปาเลตา ปจฺฉิมํ ทสฺสนํ ตว ตตฺถ คจฺฉามหํ ปุตฺต คโต ยตฺถ น ทิสฺสติ ฯ |๑๕๗.๑๖๕| กทาจิ ธมฺมํ เทเสนฺโต ขิปิ โลกคฺคนายโก ตทาหํ อาสีสวาจํ อโวจํ อนุกมฺปิกา ฯ |๑๕๗.๑๖๖| จิรํ ชีว มหาวีร กปฺปํ ติฏฺฐ มหามุเน สพฺพโลกหิตตฺถาย ภวสฺสุ อชรามโร ฯ |๑๕๗.๑๖๗| ตํ ตถาวาทินึ พุทฺโธ มมํ โส เอตทพฺรวิ นเหวํ วนฺทิยา พุทฺธา ยถา วนฺทสิ โคตมิ ฯ |๑๕๗.๑๖๘| กถญฺจรหิ สพฺพญฺญู วนฺทิตพฺพา ตถาคตา กถํ อวนฺทิยา พุทฺธา ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต ฯ |๑๕๗.๑๖๙| อารทฺธวิริเย ปหิตตฺเต นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกเม สมคฺเค สาวเก ปสฺส เอตํ พุทฺธาน วนฺทนํ ๓- ฯ |๑๕๗.๑๗๐| ตโต อุปสฺสยํ คนฺตฺวา เอกิกาหํ วิจินฺตยึ สมคฺคํ ปริสํ นาโถ โรเจติ ๔- ติภวนฺตโค ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สุตสาครคมฺภีร พุทฺโธปฏฺฐานตปฺปร ฯ ๒ ม. ย. ตยา ฯ ๓ ยุ. เอสา @พุทฺธาน วนฺทนา ฯ ๔ ม. โรเธติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๙.
|๑๕๗.๑๗๑| หนฺทาหํ ปรินิพฺพายํ มา วิปตฺตึ ตมทฺทสํ เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน ทิสฺวาน อิสิสตฺตมํ ฯ |๑๕๗.๑๗๒| ปรินิพฺพานกาลํ มํ ๑- อาโรเจมิ ๒- วินายกํ ตโต โส สมนุญฺญาสิ กาลํ ชานาหิ โคตมิ ฯ |๑๕๗.๑๗๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๗.๑๗๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๗.๑๗๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๗.๑๗๖| ถีนํ ธมฺมาภิสมเย เย พาลา วิมตึ คตา เตสํ ทิฏฺฐิปหานตฺถํ อิทฺธึ ทสฺเสหิ โคตมิ ฯ |๑๕๗.๑๗๗| ตทา นิปจฺจ สมฺพุทฺธํ อุปติตฺวาน อมฺพรํ อิทฺธี อเนกา ทสฺเสสิ พุทฺธานุญฺญาย โคตมี ฯ |๑๕๗.๑๗๘| เอกิกา พหุธา อาสิ พหุกา เจกิกา ตถา อาวิภาวํ ติโรภาวํ ติโรกุฑฺฑํ ๓- ติโรนคํ ๔- ฯ |๑๕๗.๑๗๙| อสชฺชมานา อคมา ภูมิยมฺปิ นิมุชฺชถ อภิชฺชมาเน อุทเก อคญฺฉิ มหิยํ ยถา ฯ |๑๕๗.๑๘๐| สกุณีว ยถากาเส ปลฺลงฺเกน กมี ตทา วสํ วตฺเตสิ กาเยน ยาว พฺรหฺมนิเวสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เม ฯ ๒ ม. ยุ. อาโรเจสึ ฯ ๓ ม. ติโรกุฏฺฏํ ๔ ม. ยุ. ติโรนภํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๐.
|๑๕๗.๑๘๑| สิเนรุํ ทณฺฑํ กตฺวาน ฉตฺตํ กตฺวา มหามหึ สมูลํ ปริวตฺเตตฺวา ธารยํ จงฺกมี นเภ ฯ |๑๕๗.๑๘๒| ฉสฺสูโรทยกาโลว ๑- โลกญฺจากาสิ รุจิตํ ๒- ยุคนฺเธ วิย ตํ ๓- โลกํ ชาลมาลาคุลํ อกา ฯ |๑๕๗.๑๘๓| มุจฺจลินฺทํ มหาเสลํ เมรุํ มนฺทารททฺทเร ๔- สาสปานิว สพฺพานิ เอเกนคฺคณฺหิ มุฏฺฐินา ฯ |๑๕๗.๑๘๔| องฺคุลคฺเคน ฉาเทสิ ภากรํ สนิสากรํ จนฺทสุริยสหสฺสานิ อาเวฬมิว ธารยิ ฯ |๑๕๗.๑๘๕| จตุสาครโตยานิ ธารยิ เอกปาณินา ยุคนฺธชลทาการํ มหาวสฺสํ อวสฺสถ ฯ |๑๕๗.๑๘๖| จกฺกวตฺตึ สปริสํ มาปยิ สา นภตฺตเล ครุฬํ ทฺวิรทํ สีหํ วินทนฺตญฺจ ทสฺสยิ ๕- ฯ |๑๕๗.๑๘๗| เอกิกา อภินิมฺมิตฺวา อปฺปเมยฺยํ ภิกฺขุนีคณํ ปุน อนฺตรธาเปตฺวา เอกิกา มุนิมพฺรวิ ฯ |๑๕๗.๑๘๘| มาตุจฺฉา เต มหาวีร ตว สาสนการิกา อนุปฺปตฺตา สกํ อตฺถํ ปาเท วนฺทามิ จกฺขุมา ฯ |๑๕๗.๑๘๙| ทสฺเสตฺวา วิวิธํ อิทฺธึ โอโรหิตฺวา นภตฺตลา วนฺทิตฺวา โลกปชฺโชตํ เอกมนฺตํ นิสีทิ สา ฯ |๑๕๗.๑๙๐| สา วีสวสฺสสติกา ชาติยาหํ มหามุนิ อลํ เอตฺตาวตา วีร นิพฺพายิสฺสามิ นายก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ...กาเลว ฯ ๒ ม. ธูมิกํ ฯ ยุ. ธูมิตํ ฯ ๓ ม. ยุ. ... โลกํ สา ฯ @๔ ม. เมรุ มูลนทนฺตเร ฯ ยุ. เมรุํ ฒาฒานมนฺตเร ฯ ๕ ม. ...ปทสฺสยิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๑.
|๑๕๗.๑๙๑| ตทาติวิมฺหิตา ๑- สพฺพา ปริสา สา กตญฺชลี อโวจยฺเย กตํ อาสิ อตุลิทฺธิ ปรกฺกเม ฯ |๑๕๗.๑๙๒| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๕๗.๑๙๓| ตทาหํ หํสวติยา ชาตามจฺจกุเล อหุ สพฺโพปการสมฺปนฺเน อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๕๗.๑๙๔| กทาจิ ปิตุนา สทฺธึ ทาสีคณปุรกฺขตา มหตา ปริวาเรน ตํ อุเปจฺจ นราสภํ ฯ |๑๕๗.๑๙๕| วาสวํ วิย วสฺสนฺตํ ธมฺมเมฆมนาสวํ สรทาทิจฺจสทิสํ รํสิมาลากุลํ ๒- ชินํ ฯ |๑๕๗.๑๙๖| ทิสฺวา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา สุตฺวา จสฺส สุภาสิตํ มาตุจฺฉํ ภิกฺขุนึ อคฺเค ฐเปนฺตํ นรนายกํ ฯ |๑๕๗.๑๙๗| สุตฺวา ทตฺวา มหาทานํ สตฺตาหํ ตสฺส ตาทิโน สสงฺฆสฺส นรคฺคสฺส ปจฺจยานิ พหูนิ จ ฯ |๑๕๗.๑๙๘| นิปจฺจ ปาทมูลมฺหิ ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ตโต มหาปริสติ อโวจ อิสิสตฺตโม ฯ |๑๕๗.๑๙๙| ยา สสงฺฆํ อโภเชสิ สตฺตาหํ โลกนายกํ ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ |๑๕๗.๒๐๐| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตทา หิ ฯ ๒ ม. รํสิชาลชมุชฺชลํ ฯ ยุ. รํสิชาลากุลญฺชินํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๒.
|๑๕๗.๒๐๑| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา โคตมี นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๕๗.๒๐๒| ตสฺส พุทฺธสฺส มาตุจฺฉา ชีวิตาปาลิกา อยํ รตฺตญฺญูนญฺจ อคฺคตฺตํ ภิกฺขุนีนํ ลภิสฺสติ ฯ |๑๕๗.๒๐๓| ตํ สุตฺวาหํ ปมุทิตา ยาวชีวํ ตทา ชินํ ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐิตฺวา ตโต กาลํ กตา อหํ ฯ |๑๕๗.๒๐๔| ตาวตึเสสุ เทเวสุ สพฺพกามสมิทฺธิสุ นิพฺพตฺตา ทสหงฺเคหิ อญฺเญ อภิภวึ อหํ ฯ |๑๕๗.๒๐๕| รูปสทฺเทหิ คนฺเธหิ รเสหิ ผุสฺสเนหิ จ อายุนาปิจ วณฺเณน สุเขน ยสสาปิจ ฯ |๑๕๗.๒๐๖| ตเถวาธิปเตยฺเยน อธิคยฺห วิโรจหํ อโหสึ อมรินฺทสฺส มเหสี ทยิตา ตหึ ฯ |๑๕๗.๒๐๗| สํสาเร สํสรนฺตีหํ กมฺมวายุสเมริตา กาสิกรญฺโญ วิสเย อชายึ ทาสคามเก ฯ |๑๕๗.๒๐๘| ปญฺจทาสสตานูนา นิวสนฺติ ตหึ ตทา สพฺเพสํ ตตฺถ โย เชฏฺโฐ ตสฺส ชายา อโหสหํ ฯ |๑๕๗.๒๐๙| สยมฺภุโน ปญฺจสตา คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสุํ เต ทิสฺวาน อหํ ตุฏฺฐา สห สพฺเพหิ ญาติภิ ฯ |๑๕๗.๒๑๐| กตฺวา ๒- ปญฺจสตํ กุฏึ จาตุมาเส อุปฏฺฐิย ติจีวรานิ ทตฺวาน ปสนฺนมฺห ๓- สสามิกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพาหิ อตฺถิภิ ฯ ยุ. สพฺพาหิ ญาติภิ ฯ ๒ ม. ปูคา หุตฺวาว สพฺพาโย @จาตุมาเส อุปฏฺฐหุํ ฯ ยุ. ปูคา ภวิตฺวา สพฺพาโย ฯ ๓ ม. ยุ. สํสริมฺห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๓.
|๑๕๗.๒๑๑| ตโต จุตา สปติกา ๑- ตาวตึสํ คตา มยํ ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา เทวทเห ปุเร ฯ |๑๕๗.๒๑๒| ปิตา อญฺชนสกฺโก เม มาตา มม สุลกฺขณา ตโต กปิลวตฺถุสฺมึ สุทฺโธทนฆรํ คตา ฯ |๑๕๗.๒๑๓| สพฺพา ๒- สกฺยกุเล ชาตา สกฺยานํ ฆรมาคมุํ อหํ เสฏฺฐา ๓- จ สพฺพาสํ ชินสฺสาปาทิกา อหุํ ฯ |๑๕๗.๒๑๔| ส เม ๔- ปุตฺโตภินิกฺขมฺม พุทฺโธ อาสิ วินายโก ปจฺฉาหํ ปพฺพชิตฺวาน สเตหิ สห ปญฺจหิ ฯ |๑๕๗.๒๑๕| สากิยานีหิ วีราหิ สห สนฺติสุขํ ผุสึ เย ตทา ปุพฺพชาติยา อสฺมากํ อาสุ สามิโน ฯ |๑๕๗.๒๑๖| สห ปุญฺญสฺส กตฺตาโร มหาสมยการกา ผุสึสุ อรหตฺตนฺเต สุคเตนานุกมฺปิตา ฯ |๑๕๗.๒๑๗| ตเทตรา ภิกฺขุนีโย อารูหึสุ นภตฺตลํ สงฺคตา วิย ตาราโย วิโรจึสุ มหิทฺธิกา ฯ |๑๕๗.๒๑๘| อิทฺธี อเนกา ทสฺเสสุํ ปิลนฺธวิกตึ ยถา กมฺมาโร กนกสฺเสว ปุญฺญกมฺเมสุ ๕- สิกฺขิตา ฯ |๑๕๗.๒๑๙| ทสฺเสตฺวา ปาฏิเหรานิ วิวิธานิ ๖- พหูนิ จ โตเสตฺวา วาทิจฺจวรํ ๗- มุนึ สปริสํ ตทา ฯ |๑๕๗.๒๒๐| โอโรหิตฺวา นภตลา ๘- วนฺทิตฺวา อิสิสตฺตมํ อนุญฺญาตา นรคฺเคน ยถาฏฺฐาเน นิสีทิสุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพาปิ ตา ฯ ๒ ม. ยุ. เสสา ฯ ๓ ม. ยุ. วิสิฏฺฐา ฯ ๔ ม. ยุ. มม ปุตฺโต ฯ @๕ ม. ยุ. กมฺมญฺญสฺส สุสิกฺขิโต ฯ ๖ ม. วิจิตฺตานิ ฯ ๗ ม. ยุ. วาทิปวรํ ฯ @๘ ม. ยุ. คคนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๔.
|๑๕๗.๒๒๑| อโหนุกมฺปิกามฺหากํ สพฺพาสํ วีร โคตมี วาสิตา ตาย ๑- ปุญฺเญหิ ปตฺตา โน อาสวกฺขยํ ฯ |๑๕๗.๒๒๒| กิเลสา ฌาปิตามฺหากํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหราม อนาสวา ฯ |๑๕๗.๒๒๓| สฺวาคตํ วต โน อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๗.๒๒๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๗.๒๒๕| อิทฺธิยญฺจ ๒- วสี โหม ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหม มหามุนิ ฯ |๑๕๗.๒๒๖| ปุพฺเพนิวาสํ ชานาม ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๗.๒๒๗| อตฺเถ ธมฺเม จ เนรุตฺเต ปฏิภาเณ จ วิชฺชติ ญาณํ อมฺหํ มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๕๗.๒๒๘| อสฺมาหิ ปริจิณฺโณสิ เมตฺตจิตฺตาหิ นายก อนุชานาหิ สพฺพาโย ๓- นิพฺพานาย มหามุเน ฯ |๑๕๗.๒๒๙| นิพฺพายิสฺสาม อิจฺเจวํ กึ วกฺขามิ วทนฺติโย ยสฺส ทานิ จ โว กาลํ มญฺญถาติ ชิโนพฺรวิ ฯ |๑๕๗.๒๓๐| โคตมิอาทิกา ตาโย ตทา ภิกฺขุนิโย ชินํ วนฺทิตฺวา อาสนา ตมฺหา วุฏฺฐาย อคมึสุ ตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตว ฯ ๒ ม. อิทฺธีสุ จ ฯ ๓ ม. สพฺพาสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๕.
|๑๕๗.๒๓๑| มหตา ชนกาเยน สห โลกคฺคนายโก อนุสํสาวยิ ๑- ธีโร มาตุจฺฉํ ยาว โกฏฺฐกํ ฯ |๑๕๗.๒๓๒| ตทา นิปติ ปาเทสุ โคตมี โลกพนฺธุโน สเหตราหิ ๒- สพฺพาหิ ปจฺฉิมํ ปาทวนฺทนํ ฯ |๑๕๗.๒๓๓| อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ โลกนาถสฺส ทสฺสนํ น ปุโน อมตาการํ ปสฺสิสฺสามิ มุขํ ตว ฯ |๑๕๗.๒๓๔| น จ เม วนฺทนํ วีร ตว ปาเท สุโกมเล สมฺผุสิสฺสติ โลกคฺค อชฺช คจฺฉามิ นิพฺพุตึ ฯ |๑๕๗.๒๓๕| รูเปน กินฺตวาเนน ทิฏฺเฐ ธมฺเม ยถาตเถ สพฺพํ สงฺขตเมเวตํ อนสฺสาสิกมิตฺตรํ ฯ |๑๕๗.๒๓๖| สา สห ตาหิ คนฺตฺวาน ภิกฺขุนูปสฺสยํ สกํ อฑฺฒปลฺลงฺกมาภุชฺช นิสีทิ ปรมาสเน ฯ |๑๕๗.๒๓๗| ตทา อุปาสิกา ตตฺถ พุทฺธสาสนวจฺฉลา ตสฺสา ปวตฺตึ สุตฺวาน อุเปสุํ ปาทวนฺทิกา ฯ |๑๕๗.๒๓๘| กเรหิ อุรํ ปหนฺตา ๓- ฉินฺนมูลา ยถา ลตา รุทนฺตา กรุณํ ราวํ ๔- โสกฏฺฏา ภูมิปาติกา ๕- ฯ |๑๕๗.๒๓๙| มา โน สรณเท นาเถ วิหายาคมิ นิพฺพุตึ นิปติตฺวาน ยาจาม สพฺพาโย สิรสา มยํ ฯ |๑๕๗.๒๔๐| ยา ปธานํ คมา ตาสํ สทฺธา ปญฺญา อุปาสิกา ตสฺสา สีสํ ปมชฺชนฺตี อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อนุสํสายี โส วีโร ฯ ยุ. อนุสํยายี โส ธีโร ฯ ๒ ม. สเหว ตาหิ ฯ @๓ ยุ. ปหนฺตฺวา ฯ ๔ ม. รวํ ฯ ๕ ยุ. ภูวิปาติกา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๖.
|๑๕๗.๒๔๑| อลํ ปุตฺตา วิลาเปน ๑- มารปาสานุวตฺตินา อนิจฺจํ สงฺขตํ สพฺพํ วิโยคนฺตํ จลาจลํ ฯ |๑๕๗.๒๔๒| ตโต สา ตา วิสชฺชิตฺวา ๒- ปฐมชฺฌานมุตฺตมํ ทุติยญฺจ ตติยญฺจ สมาปชฺชิ จตุตฺถกํ ฯ |๑๕๗.๒๔๓| อากาสายตนญฺเจว วิญฺญาณญฺจายตนํ ตถา อากิญฺจํ เนวสญฺญญฺจ สมาปชฺชิ ยถากฺกมํ ฯ |๑๕๗.๒๔๔| ปฏิโลเมน ฌานานิ สมาปชฺชถ ๓- โคตมี ยาวตา ปฐมํ ฌานํ ตโย ยาว จตุตฺถกํ ฯ |๑๕๗.๒๔๕| ตโต วุฏฺฐาย นิพฺพายิ ทีปจฺจีว นิราสวา ภูมิจาโล มหา อาสิ นภสา วิชฺชุตา ปติ ฯ |๑๕๗.๒๔๖| ปนาทิตา ทุนฺทุภิโย ปริเทวึสุ เทวตา ปุปฺผวุฏฺฐิ จ คคนา อภิวสฺสถ เมทนึ ฯ |๑๕๗.๒๔๗| กมฺปิโต เมรุราชาปิ รงฺคมชฺเฌ ยถา นโฏ โสเกน วาติทีโน ๔- จ วิรโว อาสิ สาคโร ฯ |๑๕๗.๒๔๘| เทวา นาคาสุรา พฺรหฺมา สํวิคฺคาหํสุ ตํขเณ ๕- อนิจฺจา วต สงฺขารา ยถายํ วิลยํ คตา ฯ |๑๕๗.๒๔๙| ยา เจมํ ปริวารึสุ สตฺถุสาสนการิกา ตาโยปิ อนุปาทานา ทีปสิขา ๖- วิย นิพฺพุตา ฯ |๑๕๗.๒๕๐| หา โยคา วิปฺปโยคนฺตา หานิจฺจํ สพฺพสงฺขตํ หา ชีวิตํ วินาสนฺตํ อิจฺจาสิ ปริเทวนา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิสาเทน ฯ ๒ ยุ. วิวชฺชิตฺวา ฯ ๓ ม. สมาปชฺชิตฺถ ฯ ๔ ม. จาติทีโน ว ฯ @๕ ยุ. ตาวเท ฯ ๖ ม. ยุ. ทีปจฺจิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๗.
|๑๕๗.๒๕๑| ตโต เทวา จ พฺรหฺมา จ โลกธมฺมานุวตฺตนํ กาลานุรูปํ กุพฺพนฺติ อุเปตฺวา อิสิสตฺตมํ ฯ |๑๕๗.๒๕๒| ตทา อามนฺตยิ สตฺถา อานนฺทํ สุติสาครํ คจฺฉานนฺท นิเวเทหิ ภิกฺขูนํ มาตุ นิพฺพุตึ ฯ |๑๕๗.๒๕๓| ตทานนฺโท นิรานนฺโท อสฺสุนา ปุณฺณโลจโน คคฺคเรน สเรนาห สมาคจฺฉนฺตุ ภิกฺขโว ฯ |๑๕๗.๒๕๔| ปุพฺพทิกฺขิณปจฺฉาสุ อุตฺตราย ๑- วสนฺติ เย มยฺหํ ๒- สา ภิกฺขุนี มาตา ภิกฺขโว สุคโตรสา ฯ |๑๕๗.๒๕๕| ยา วทฺธยิ ปยตฺเตน สรีรํ ปจฺฉิมํ มุเน สา โคตมี คตา สนฺตึ ตาราว สุริโยทเย ฯ |๑๕๗.๒๕๖| พุทฺธมาตาติ สญฺญตฺตึ ๓- ฐปยิตฺวา คตา สมํ ๔- น ยตฺถ ปญฺจเนตฺโตปิ ตตฺถ ๕- ทกฺขติ นายโก ฯ |๑๕๗.๒๕๗| ยสฺสตฺถิ สุคเต สทฺธา โย ๖- วา สิสฺโส มหามุเน พุทฺธสฺส มาตุ สกฺการํ กโรตุ สุคโตรโส ฯ |๑๕๗.๒๕๘| สุทูรฏฺฐาปิ ตํ สุตฺวา สีฆมาคจฺฉ ๗- ภิกฺขโว เกจิ พุทฺธานุภาเวน เกจิ อิทฺธีสุ โกวิทา ฯ |๑๕๗.๒๕๙| กูฏาคารวเร รมฺเม สพฺพโสณฺณมเย สุเภ มญฺจกํ สมโรเปสุํ ยตฺถ สุตฺตาสิ โคตมี ฯ |๑๕๗.๒๖๐| จตฺตาโร โลกปาลา เย ๘- อํเสหิ สมธารยุํ เสสา สกฺกาทิกา เทวา กูฏาคาเร สมคฺคหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุตฺตราย จ สนฺติเก ฯ ๒ ม. ยุ. สุณนฺตุ ภาสิตํ มยฺหํ ฯ ๓ ม. ยุ. @ปญฺญตฺตึ ฯ ๔ ยุ. สยํ ฯ ๕ ม. คตึ ฯ ยุ. คตํ ฯ ๖ ม. โย จ ปิโย มหามุเน ฯ @๗ ม. ยุ. สีฆมาคจฺฉุ ฯ ๘ ม. ยุ. เต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๘.
|๑๕๗.๒๖๑| กูฏาคารานิ สพฺพานิ อาสุํ ปญฺจสตานิ หิ ๑- สรทาทิจฺจวณฺณานิ วิสุกมฺมกตานิ หิ ฯ |๑๕๗.๒๖๒| สพฺพา ตหึ ๒- ภิกฺขุนิโย อาสุํ มญฺเจสุ สายิตา เทวานํ ขนฺธมารุยฺห นิยฺยนฺติ อนุปุพฺพโส ฯ |๑๕๗.๒๖๓| สพฺพโส ฉาทิตํ อาสิ วิตาเนน นภตฺตลํ สตารา จนฺทสุรา จ ลญฺฉิตา กนกามยา ฯ |๑๕๗.๒๖๔| ปฏากา อุสฺสิตาเนกา จิตฺตกา ๓- ปุปฺผกญฺจุกา โอภคฺคากาสปทุมา ๔- มหิยา ปุปฺผมุคฺคตํ ฯ |๑๕๗.๒๖๕| ทิสฺสนฺติ จนฺทสุริยา วิชฺชลนฺติ จ ตารกา มชฺฌงฺคโตปิจาทิจฺโจ น ตาเปสิ สสี ยถา ฯ |๑๕๗.๒๖๖| เทวา ทิพฺเพหิ คนฺเธหิ มาเลหิ สุรภีหิ จ วาทิเตหิ จ นจฺเจหิ สงฺคีตีหิ จ ปูชยุํ ฯ |๑๕๗.๒๖๗| นาคาสูรา จ พฺรหฺมาโน ยถาสตฺติ ยถาพลํ ปูชยึสุ วินิยฺยนฺติ ๕- นิพฺพุตํ พุทฺธมาตรํ ฯ |๑๕๗.๒๖๘| สพฺพาโย ปุรโต นีตา นิพฺพุตา สุคโตรสา โคตมี นิยฺยเต ปจฺฉา สกฺกตา พุทฺธโปสิกา ฯ |๑๕๗.๒๖๙| ปุรโต เทวมนุชา สนาคาสูรพฺรหฺมกา ปจฺฉา สสาวโก พุทฺโธ ปูชตฺถํ ยาติ มาตุยา ฯ |๑๕๗.๒๗๐| พุทฺธสฺส ปรินิพฺพานํ เนทิสํ อาสิ ยาทิสํ โคตมีปรินิพฺพานํ อติอจฺฉริยํ อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปิ ฯ ๒ ม. ตาปิ ฯ ๒ ม. ยุ. วิตตา ฯ ๔ ม. โอคตากาสปทุมา ฯ @ยุ. โอคตากาสธูมาว ฯ ๕ ม. จ นิยฺยนฺตึ ฯ ยุ. วินิยฺยนฺตึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๙.
|๑๕๗.๒๗๑| น พุทฺโธ ๑- พุทฺธนิพฺพาเน สารีปุตฺตาทิ ภิกฺขโว พุทฺโธ โคตมินิพฺพาเน สารีปุตฺตาทิกา ยถา ๒- ฯ |๑๕๗.๒๗๒| จิตกานิ กริตฺวาน สพฺพคนฺธมยานิ จ ๓- คนฺธจุณฺณวิกิณฺณานิ ๔- ฌาปยึสุ จ ตา ตหึ ฯ |๑๕๗.๒๗๓| เสสภาคานิ ฑยฺหึสุ อฏฺฐิเสสานิ สพฺพโส อาทนฺโท จ ตทาโวจ สํเวคชนกํ วโจ ฯ |๑๕๗.๒๗๔| โคตมี นิธนํ ยาตา ทฑฺฒญฺจสฺสา สรีรกํ สงฺเกตํ พุทฺธนิพฺพานํ น จิเรน ภวิสฺสติ ฯ |๑๕๗.๒๗๕| ตโต โคตมิธาตูนิ ตสฺสา ปตฺตคตานิ โส อุปนาเมสิ นาถสฺส อานนฺโท พุทฺธโจทิโต ฯ |๑๕๗.๒๗๖| ปาณินา ตานิ ปคฺคยฺห อโวจ อิสิสตฺตโม มหโต สารวนฺตสฺส ยถา รุกฺขสฺส ติฏฺฐโต ฯ |๑๕๗.๒๗๗| โย โส มหตฺตโร ขนฺโธ ปลุชฺเชยฺย อนิจฺจตา ตถา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส โคตมี ปรินิพฺพุตา ฯ |๑๕๗.๒๗๘| อานนฺท ๕- ปสฺส พุทฺธสฺส นิพฺพุตายปิ มาตุยา สรีรมตฺตเสสาย น ๖- โสกปริเทวนา ฯ |๑๕๗.๒๗๙| น โสจิยา ปเรสํ สา ติณฺณสํสารสาครา ปริวชฺชิตสนฺตาปา สีติภูตา สุนิพฺพุตา ฯ |๑๕๗.๒๘๐| ปณฺฑิตาสิ มหาปญฺญา ปุถุปญฺญา ตเถว จ รตฺตญฺญู ภิกฺขุนีนํ สา เอวํ วิญฺญาถ ๗- ภิกฺขโว ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พุทฺโธ พุทฺธสฺส นิพฺพาเน โน ปฏิยาทิ ภิกฺขโว ฯ ๒ ม. ยุ. ตถา ฯ @๓ ม. ยุ. เต ฯ ๔ ยุ. คนฺธจุณฺณาทิกิณฺณานิ ฯ ๕ ม. ยุ. อโห อจฺฉริยํ มยฺหํ ฯ @๖ ม. ยุ. นตฺถิ โสกปริทฺทโว ฯ ๗ ม. ธาเรถ ฯ ยุ. ชานาถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๐.
|๑๕๗.๒๘๑| อิทฺธิยา ๑- จ วสี อาสิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี อาสิ จ โคตมี ฯ |๑๕๗.๒๘๒| ปุพฺเพนิวาสมญฺญาสิ ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ๒- ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๗.๒๘๓| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ปริสุทฺธํ อหุ ญาณํ ตสฺมา โสจนิยา น สา ฯ |๑๕๗.๒๘๔| อโยฆนหตสฺเสว ชลโต ชาตเวทโส ๓- อนุปุพฺพูปสนฺตสฺส ยถา น ญายเต คติ ฯ |๑๕๗.๒๘๕| เอวํ สมฺมาวิมุตฺตานํ กามพนฺโธฆตารินํ ปญฺญาปาตุํ คติ นตฺถิ ปตฺตานํ อจลํ ปทํ ๔- ฯ |๑๕๗.๒๘๖| อตฺตทีปา ตโต โหถ สติปฏฺฐานโคจรา ภาเวตฺวา สตฺตโพชฺฌงฺคํ ๕- ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสถาติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาปชาปติโคตมี ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ มหาปชาปติโคตมีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ เขมาเถริยาปทานํ (๑๘) [๑๕๘] |๑๕๘.๒๘๗| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อิทฺธีสุ จ ฯ ๒ ม. ยุ. ตสฺสา ฯ ๓ ม. ชาตเวทสฺส ฯ ๔ ม. ยุ. สุขํ ฯ @๕ ม. ยุ. สตฺตโพชฺฌงฺเค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๑.
|๑๕๘.๒๘๘| ตทาหํ ๑- หํสวติยํ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหุ นานารตนปชฺโชเต มหาสุขสมปฺปิตา ฯ |๑๕๘.๒๘๙| อุเปตฺวา ตํ มหาวีรํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ตโต ชาตปฺปสาทาหํ อุเปสึ ๒- สรณํ ชินํ ฯ |๑๕๘.๒๙๐| มาตรํ ปิตรญฺจาหํ อายาจิตฺวา วินายกํ นิมนฺตยิตฺวา สตฺตาหํ โภชยึ สห สาวกํ ฯ |๑๕๘.๒๙๑| อติกฺกนฺเต จ สตฺตาเห มหาปญฺญานมุตฺตมํ ภิกฺขุนึ เอตทคฺคมฺหิ ฐเปสิ นรสารถิ ฯ |๑๕๘.๒๙๒| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ปุน ๓- ตสฺส มเหสิโน การํ กตฺวาน ตํ ฐานํ ปนิปจฺจ ปณิทหึ ฯ |๑๕๘.๒๙๓| ตโต มํ ส ชิโน อาห สิชฺฌตํ ปณิธิ ตว สสงฺเฆ เม กตํ การํ อปฺปเมยฺยผลํ ตยา ฯ |๑๕๘.๒๙๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๕๘.๒๙๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา เอตทคฺคมนุปฺปตฺตา เขมา นาม ภวิสฺสติ ฯ |๑๕๘.๒๙๖| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสูปคา อหํ ฯ |๑๕๘.๒๙๗| ตโต จุตา ยามมคํ ตโตหํ ตุสิตํ คตา ตโต จ นิมฺมานรตึ วสวตฺตีปุรํ คตา ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. นคเรหํ ฯ ๒ ม. อุเปมิ ฯ ๓ ม. ยุ. ปโน ฯ ๔ ม. ยุ. ตโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๒.
|๑๕๘.๒๙๘| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ตตฺถ ตตฺเถว ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๕๘.๒๙๙| ตโต จุตา มนุสฺสตฺเต ราชูนํ จกฺกวตฺตินํ มณฺฑลีนญฺจ ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๕๘.๓๐๐| สมฺปตฺตึ อนุโภตฺวาน เทเวสุ มานุเสสุ จ สพฺพตฺถ สุขิตา หุตฺวา เนกกปฺเปสุ สํสรึ ฯ |๑๕๘.๓๐๑| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี โลกนายโก อุปฺปชฺชิ จารุทสฺสโน ๑- สพฺพธมฺเม วิปสฺสโก ฯ |๑๕๘.๓๐๒| ตมหํ โลกนายกํ อุเปตฺวา นรสารถึ ธมฺมํ ปณีตํ สุตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๕๘.๓๐๓| ทสวสฺสสหสฺสานิ ตสฺส วีรสฺส สาสเน พฺรหฺมจริยํ จริตฺวาน ยุตฺตโยคา พหุสฺสุตา ฯ |๑๕๘.๓๐๔| ปจฺจยาการกุสลา จตุสจฺจวิสารทา นิปุณา จิตฺตกถิกา สตฺถุสาสนการิกา ฯ |๑๕๘.๓๐๕| ตโต จุตาหํ ตุสิตํ อุปปนฺนา ยสสฺสินี อภิโภสึ ๒- ตหึ อญฺเญ พฺรหฺมจริยผเลนหํ ฯ |๑๕๘.๓๐๖| ยตฺถ ยตฺโถปปนฺนาหํ มหาโภคา มหทฺธนา เมธาวินี รูปวตี ๓- วินีตปริสาปิจ ฯ |๑๕๘.๓๐๗| ภวามิ เตน กมฺเมน โยเคน ชินสาสเน สพฺพา สมฺปตฺติโย มยฺหํ สุลภา มนโส ปิยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. จารุนยโน ฯ ๒ ม. อภิโภมิ ฯ ๓ ม. สีลวตี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๓.
|๑๕๘.๓๐๘| โยปิ เม ภวเต ภตฺตา ยตฺถ ยตฺถ คตายปิ วิมาเนติ น มํ โกจิ ปฏิปตฺติผเลน เม ฯ |๑๕๘.๓๐๙| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส นาเมน โกนาคมโน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๕๘.๓๑๐| ตทา หิ พาราณสิยํ สุสมิทฺธิกุลปฺปชา ๑- ธนญฺชานี สุเมธา จ อหํปิจ ตโย ชนา ฯ |๑๕๘.๓๑๑| สงฺฆารามํ อทาสิมฺห เนเก สหสฺสิเก ๒- มุเน สสงฺฆสฺส วิหารํ หิ ๓- อุทฺทิสฺส การิกา ๔- มยํ ฯ |๑๕๘.๓๑๒| ตโต จุตา มยํ สพฺพา ตาวตึสูปคา อหุํ ยสสา อคฺคตํ ปตฺตา มนุสฺเสสุ ตเถว จ ฯ |๑๕๘.๓๑๓| อิมสฺมึเยว กปฺปมฺหิ พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๕๘.๓๑๔| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ |๑๕๘.๓๑๕| ตสฺสาสึ เชฏฺฐกา ธีตา สมณี อิติ วิสฺสุตา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๕๘.๓๑๖| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสวสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ |๑๕๘.๓๑๗| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ๕- ราชกญฺญา สุเข ฐิตา พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สุสมิทฺธกุลปฺปชา ฯ ๒ ม. ทานสหายิกา ปุเร ฯ ยุ. ทานํ สหสฺสิกํ มุเน ฯ @๓ ม. สงฺฆสฺส จ วิหารมฺปิ ฯ ๔ ยุ. ทายิกา ฯ ๕ ยุ. โกมารพฺรหฺมจริยํ ฯ @อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๔.
|๑๕๘.๓๑๘| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ๑- ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ๒- ฯ |๑๕๘.๓๑๙| อหํ อุปฺปลวณฺณา จ ปฏาจารา จ กุณฺฑลา กิสาโคตมี ธมฺมทินฺนา วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ |๑๕๘.๓๒๐| กทาจิ โส นราทิจฺโจ ธมฺมํ เทเสติ ๓- อพฺภุตํ มหานิทานสุตฺตนฺตํ สุตฺวา ตํ ปริยาปุณึ ฯ |๑๕๘.๓๒๑| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๘.๓๒๒| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ สากลายํ ปุรุตฺตเม รญฺโญ มทฺทสฺส ธีตาสึ มนาปา ทยิตา ปิยา ฯ |๑๕๘.๓๒๓| สห เม ชาตมตฺตมฺหิ เขมํ ตมฺหิ ปุเร อหุ ตโต เขมาติ นามํ เม คุณโต ๔- อุปปชฺชถ ฯ |๑๕๘.๓๒๔| ยทาหํ โยพฺพนํ ปตฺตา รูปวณฺณวิภูสิตา ๕- ตทา อทาสิ มํ ตาโต พิมฺพิสารสฺส ราชิโน ฯ |๑๕๘.๓๒๕| ตสฺสาหํ สุปิยา อาสึ รูปเกลายเน รตา รูปานํ โทสวาทีติ น อุเปมิ มหาทยํ ฯ |๑๕๘.๓๒๖| พิมฺพิสาโร ตทา ราชา มมานุคฺคหพุทฺธิยา วณฺณยิตฺวา เวฬุวนํ คายเก คาปยี ๖- มมํ ฯ |๑๕๘.๓๒๗| รมฺมํ เวฬุวนํ เยน น ทิฏฺฐํ สุคตาลยํ น เตน นนฺทนํ ทิฏฺฐํ อิติ มญฺญมฺหเส มยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. ...ทายิกา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. เทเสสิ ฯ ๔ ยุ. คุณิกํ @อุทปชฺชถ ฯ ๕ ม. รูปลาวญฺญภูสิตา ฯ ยุ. รูปวนฺตาวิภูสิตา ฯ ๖ ยุ. ปาปยี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๕.
|๑๕๘.๓๒๘| เยน เวฬุวนํ ทิฏฺฐํ นรนนฺทนนนฺทนํ สุทิฏฺฐํ นนฺทนํ เตน อมรินฺทสุนนฺทนํ ฯ |๑๕๘.๓๒๙| วิหาย นนฺทนํ เทวา โอตริตฺวา มหีตเล ๑- รมฺมํ เวฬุวนํ ทิสฺวา น ตปฺปนฺติ สุวิมฺหิตา ฯ |๑๕๘.๓๓๐| ราชปุญฺเญน นิพฺพตฺตํ พุทฺธปุญฺเญน ภูสิตํ โก วตฺตา ตสฺส นิสฺเสสํ วนสฺส คุณสญฺจยํ ฯ |๑๕๘.๓๓๑| ตํ สุตฺวา วนสมิทฺธึ มม โสตมโนหรํ ทฏฺฐุกามา ตมุยฺยานํ รญฺโญ อาโรจยึ ตทา ฯ |๑๕๘.๓๓๒| มหตา ปริวาเรน ตทา มํ ๒- โส มหีปติ สมฺเปเสสิ ๓- ตมุยฺยานํ ทสฺสนาย สมุสฺสุกํ ฯ |๑๕๘.๓๓๓| คจฺฉ ปสฺส มหาโภเค วนํ เนตฺตรสายนํ ยํ สทา ภาติ สิริยา สุคตาภาณุรญฺชิตํ ฯ |๑๕๘.๓๓๔| ยทา จ ปิณฺฑาย มุนิ คิริพฺพชปุรุตฺตมํ ปวิฏฺโฐหํ ตทาเยว วนํ ทฏฺฐุมุปาคมึ ฯ |๑๕๘.๓๓๕| ตทา ตํ สมฺผุลฺลวนํ ๔- นานาภมรกุชฺชิตํ โกกิลาคีตสหิตํ มยูรคณนจฺจิตํ ฯ |๑๕๘.๓๓๖| อปฺปสทฺทมนากิณฺณํ นานาจงฺกมภูสิตํ กุฏิมณฺฑปสงฺกิณฺณํ โยคีวิรวิราชิตํ ๕- ฯ |๑๕๘.๓๓๗| วิจรนฺตี อมญฺญิสฺสํ สผลํ นยนํ มมํ ตทาปิ ตรุณํ ภิกฺขุํ ยุตฺตํ ทิสฺวา วิจินฺตยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มหีตลํ ฯ ๒ ม. จ ฯ ๓ ม. มํ เปเสสิ ฯ ยุ. สมฺปาเปสิ ฯ @๔ ม. ผุลฺลวิปิมํ ฯ ยุ. ผุลฺลปวนํ ฯ ๕ ม. ยุ. โยคีวรวิราชิตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๖.
|๑๕๘.๓๓๘| อีทิเสปิ วเน รมฺเม ฐิโตยํ นวโยพฺพเน วสนฺตมิว กนฺเตน รูเปน สุสมนฺวิโต ๑- ฯ |๑๕๘.๓๓๙| นิสินฺโน รุกฺขมูลมฺหิ มุณฺโฑ สงฺฆาฏิปารุโต ฌายเต วตยํ ภิกฺขุ หิตฺวา วิสยชํ รตึ ฯ |๑๕๘.๓๔๐| นนุ นาม คหฏฺเฐน กามํ ภุตฺวา ยถาสุขํ ปจฺฉา ชิณฺเณน ธมฺโมยํ จริตพฺโพ สุภทฺทโก ฯ |๑๕๘.๓๔๑| สุญฺญกนฺติ วิทิตฺวาน คนฺธเคหํ ชินาลยํ อุเปตฺวา ชินมทฺทกฺขึ อุทยนฺตํว ภากรํ ฯ |๑๕๘.๓๔๒| เอกกํ สุขมาสีนํ วีชมานํ วริตฺถิยา ทิสฺวาเนวํ วิจินฺเตสึ นายํ ลูโข นราสโภ ฯ |๑๕๘.๓๔๓| สา กญฺญา กนกาภาสา ปทุมานนโลจนา พิมฺโพฏฺฐิ กุนฺททสฺสนา มโนเนตฺตรสายนา ฯ |๑๕๘.๓๔๔| เหมโทลา สุวทนา ๒- กมลาการสุตฺถนี ๓- เวทิมชฺฌา วรโสณี ๔- รมฺโมรู จารุภูสนา ฯ |๑๕๘.๓๔๕| รตฺตํสกุปสมฺพฺยานา ๕- นีลมฏฺฐนิวาสนา อตปฺปเนยฺยรูเปน สพฺพาภรณมณฺฑิตา ๖- ฯ |๑๕๘.๓๔๖| ทิสฺวา ตเมวํ จินฺเตสึ อโหยมติรูปินี น มยาเนน เนตฺเตน ทิฏฺฐปุพฺพา กุทาจนํ ฯ |๑๕๘.๓๔๗| ตโต ชราภิภูตา สา วิวณฺณา วิกตานนา ฉินฺนทนฺตา ๗- เสตสิรา สลาลา วทนาสุจิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. รูเปน จ สมนฺวิโต ฯ ๒ ม. ภสวนา ฯ ยุ. วสวนา ฯ ๓ ม. กลิกาการสุตฺถนี ฯ @ยุ. กลสาการสุตฺถนี ฯ ๔ ม. เวทิมชฺฌาว สุสฺโสณี ฯ ๕ ยุ. รตฺตํสกสุสํวิตา ฯ @๖ ม. ยุ. หาสภาวสมนฺวิตา ฯ ๗ ม. สินฺนทนฺตา ฯ ยุ. สีนทนฺตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๗.
|๑๕๘.๓๔๘| สงฺขิตฺตกณฺณา เสตกฺขี ลมฺพาสุภปโยธรา วลีวิตตสพฺพงฺคี สิราวิตตเทหินี ฯ |๑๕๘.๓๔๙| นตงฺคี ทณฺฑทุติยา อุปณฺฑุปณฺฑุกา ๑- กิสา ปเวธมานา ปติตา นิสฺสสนฺตี มหุํ มหุํ ฯ |๑๕๘.๓๕๐| ตโต เม อาสิ สํเวโค อพฺภูโต โลมหํสโน ธิรตฺถุ รูปํ อสุจึ รมนฺเต ยตฺถ พาลิสา ฯ |๑๕๘.๓๕๑| ตทา มหาการุณิโก ทิสฺวา สํวิคฺคมานสํ อุทคฺคจิตฺโต สุมโน อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑๕๘.๓๕๒| อาตุรํ อสุจึ ปูตึ ปสฺส เขเม สมุสฺสยํ อุคฺฆรนฺตํ ปคฺฆรนฺตํ พาลานํ อภินนฺทิตํ ฯ |๑๕๘.๓๕๓| อสุภาย จิตฺตํ ภาเวหิ เอกคฺคํ สุสมาหิตํ สติ กายคตา ตฺยตฺถุ นิพฺพิทาพหุลา ภว ฯ |๑๕๘.๓๕๔| ยถา อิทํ ตถา เอตํ ยถา เอตํ ตถา อิทํ อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ กาเย ฉนฺทํ วิราชย ฯ |๑๕๘.๓๕๕| อนิมิตฺตญฺจ ภาเวหิ มานานุสย ปชฺชห ตโต มานาภิสมยา อุปสนฺตา จริสฺสสิ ฯ |๑๕๘.๓๕๖| เย ราครตฺตานุปตนฺติ โสตํ สยํ กตํ มกฺกฏโกว ชาลํ เอตมฺปิ เฉตฺวาน ปริพฺพชนฺติ อนเปกฺขิโน ๒- กามสุขํ ปหาย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุผาสุลิกตา ฯ ยุ. อุปาสุฬิกตา ฯ ๒ ม. น เปกฺขิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๘.
|๑๕๘.๓๕๗| ตโต กลฺลิกจิตฺตํ มํ ญตฺวาน นรสารถิ มหานิทานํ เทเสสิ สุตฺตนฺตํ วินยาย เม ฯ |๑๕๘.๓๕๘| สุตฺวา สุตฺตนฺตเสฏฺฐนฺต ปุพฺพสญฺญมนุสฺสรึ ตตฺถฏฺฐิตาวหํ สนฺตี ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยึ ฯ |๑๕๘.๓๕๙| นิปติตฺวา มเหสิสฺส ปาทมูลมฺหิ ตาวเท อจฺจยํ เทสนตฺถาย อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๕๘.๓๖๐| นโม เต สพฺพทสฺสาวิ นโม เต กรุณาลย นโม เต ติณฺณสํสาร นโม เต อมตนฺทท ฯ |๑๕๘.๓๖๑| ทิฏฺฐิคหนปกฺขนฺตา ๑- กามราควิโมหิตา ตยา สมฺมา อุปาเยน วินีตา วินเย รตา ฯ |๑๕๘.๓๖๒| อทสฺสเนน วิหิตา ๒- ตาทิสานํ มเหสินํ อนุโภนฺติ มหาทุกฺขํ สตฺตา สํสารสาคเร ฯ |๑๕๘.๓๖๓| ยทาหํ โลกสรณํ อรณํ มรณนฺตคํ ๓- นาทฺทสามิ มธุรตฺถํ เทเสสฺสามิ ๔- ตมจฺจยํ ฯ |๑๕๘.๓๖๔| มหาหิตํ วรทฺททํ ๕- อหิโตติ วิสงฺกิตา โนเปสึ รูปนิรตา เทเสสฺสามิ ตมจฺจยํ ฯ |๑๕๘.๓๖๕| ตทา มธุรนิคฺโฆโส มหาการุณิโก ชิโน อโวจ ติฏฺฐ เขเมติ สิญฺจนฺโต อมเตน มํ ฯ |๑๕๘.๓๖๖| ตทา ปณมฺม สิรสา กตฺวา จ นํ ปทกฺขิณํ คนฺตฺวา ทิสฺวา นรปตึ อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...ปกฺขนฺทา ฯ ยุ. ...ปกฺขมานา ฯ ๒ ม. ยุ. วิโภคา ฯ ๓ ม. มรณนฺตคุํ ฯ @๔ ม. ยุ. เทสยามิ ฯ ๕ ยุ. มหาหิตํ ตํ วรทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๙.
|๑๕๘.๓๖๗| อโห สมฺมา อุปาโย เต จินฺติโตยมรินฺทม วนทสฺสนกามาย ทิฏฺโฐ นิพฺพนโถ ๑- มุนิ ฯ |๑๕๘.๓๖๘| ยทิ เต รุจฺจเต ราชา สาสเน ตสฺส ตาทิโน ปพฺพชิสฺสามิ รูเปหํ นิพฺพินฺนา มุนิ ภาณินา ฯ ทุติยํ ภาณวารํ ฯ |๑๕๘.๓๖๙| อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน ตทาห ส มหีปติ อนุชานามิ เต ภทฺเท ปพฺพชฺชา ตว สิชฺฌตุ ฯ |๑๕๘.๓๗๐| ปพฺพชิตฺวา ตทา จาหํ สตฺตมาเส ๒- อุปฏฺฐิเต ทีโปทยญฺจ เภทญฺจ ทิสฺวา สํวิคฺคมานสา ฯ |๑๕๘.๓๗๑| นิพฺพินฺนา สพฺพสงฺขาเร ปจฺจยาการโกวิทา จตุโรเฆ อติกฺกมฺม อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๕๘.๓๗๒| อิทฺธิยา ๓- จ วสี อาสึ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี จาปิ ภวามหํ ฯ |๑๕๘.๓๗๓| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๘.๓๗๔| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ปริสุทฺธํ มมํ ญาณํ อุปฺปนฺนํ พุทฺธสาสเน ฯ |๑๕๘.๓๗๕| กุสลาหํ วิสุทฺธีสุ กถาวตฺถุวิสารทา อภิธมฺมนยญฺญู จ วสิปฺปตฺตามฺหิ สาสเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นิพฺพานโต ฯ ๒ ม. อทฺธมาเส ฯ ๓ ม. อิทฺธีสุ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๐.
|๑๕๘.๓๗๖| ตโต โตรณวตฺถุสฺมึ รญฺญา โกสลสามินา ปุจฺฉิตฺวา นิปุเณ ปเญฺห พฺยากโรนฺตี ยถากถํ ฯ |๑๕๘.๓๗๗| ตทา ส ราชา สุคตํ อุปสงฺกมฺม ปุจฺฉถ ตเถว พุทฺโธ พฺยากาสิ ยถา เต พฺยากตา มยา ฯ |๑๕๘.๓๗๘| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ มหาปญฺญานมคฺคาติ ภิกฺขุนีนํ นรุตฺตโม ฯ |๑๕๘.๓๗๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๘.๓๘๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๘.๓๘๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ เขมา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เขมาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ อุปฺปลวณฺณาเถริยาปทานํ (๑๙) [๑๕๙] |๑๕๙.๓๘๒| ภิกฺขุนี อุปฺปลวณฺณา อิทฺธิยา ปารมึ คตา วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท อิมํ วจนมพฺรวิ ฯ |๑๕๙.๓๘๓| นิติณฺณา ๑- ชาติสํสารํ ปตฺตาหํ อจลํ ปทํ สพฺพทุกฺขํ มยา ขีณํ อาโรเจมิ มหามุนิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นิตฺถิณฺณา ฯ ยุ. นิตฺติณฺณา ชาติสํสารา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๑.
|๑๕๙.๓๘๔| ยาวตา ปริสา อตฺถิ ปสนฺนา ชินสาสเน เยสญฺจ เมปราโธตฺถิ ขมนฺตุ ชินสมฺมุขา ฯ |๑๕๙.๓๘๕| สํสาเร สํสรนฺตา ๑- เม ขลิตํ เม สเจ ภเว อาโรเจมิ มหาวีร อปราธํ ขมสฺสุ เม ๒- ฯ |๑๕๙.๓๘๖| อิทฺธิญฺจาปิ นิทสฺเสหิ มม สาสนการิเก จตสฺโส ปริสา อชฺช กงฺขํ ฉินฺทาหิ ยาวตา ฯ |๑๕๙.๓๘๗| ธีตา ตุยฺหํ มหาวีร ปญฺญวนฺต ชุตินฺธร พหุญฺจ ทุกฺกรํ กมฺมํ กตํ เม อติทุกฺกรํ ฯ |๑๕๙.๓๘๘| อุปฺปลสฺเสว เม วณฺโณ นาเมนุปฺปลนามิกา สา ธีตา เต มหาวีร ปาเท วนฺทามิ จกฺขุมา ฯ |๑๕๙.๓๘๙| ราหุโล จ อหญฺเจว เนกชาติสเต พหู เอกสฺมึ สมฺภเว ชาตา สมานฉนฺทเจตสา ฯ |๑๕๙.๓๙๐| นิพฺพตฺติ เอกโต โหติ ชาติยา จาปิ เอกโต ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต อุภโย นามสมฺภวา ฯ |๑๕๙.๓๙๑| ปุตฺโต จ ราหุโล นาม ธีตา อุปฺปลสวฺหยา ปสฺส วีร มม อิทฺธึ พลํ ทสฺเสมิ สตฺถุโน ฯ |๑๕๙.๓๙๒| มหาสมุทฺเท จตุโร ปกฺขิปิ หตฺถปาณิยํ เตลํ หตฺถคตญฺเจว ๓- ขิฑฺโฑ โกมารโก ยถา ฯ |๑๕๙.๓๙๓| อุพฺพตฺตยิตฺวา ปฐวึ ปกฺขิปิ หตฺถปาณิยํ จิตฺตมุญฺชํ ยถา นาม ลุญฺจิ โกมารโก ยุวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สํสรนฺติยา ฯ ๒ ม. ยุ. ตํ ฯ ๓ ยุ. ... วตฺถิคตญฺเจว เวชฺโช โกมารโก ยถา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๒.
|๑๕๙.๓๙๔| จกฺกวาฬสมํ ปาณึ ฉาทยิตฺวาน มตฺถเก วสฺสาเปตฺวาน ผุสิตํ นานาวณฺณํ ปุนปฺปุนํ ฯ |๑๕๙.๓๙๕| ภูมึ อุทุกฺขลํ กตฺวา ธญฺญํ กตฺวาน สกฺขรํ สิเนรุํ มุสลํ กตฺวา มทฺทิ โกมาริกา ยถา ๑- ฯ |๑๕๙.๓๙๖| ธีตาหํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส นาเมนุปฺปลสวฺหยา อภิญฺญาสุ วสีภูตา ตว สาสนการิกา ฯ |๑๕๙.๓๙๗| นานาวิกุพฺพนํ กตฺวา ทสฺเสตฺวา โลกนายกํ นามโคตฺตํ ปกาเสตฺวา ๒- ปาเท วนฺทามิ จกฺขุมา ฯ |๑๕๙.๓๙๘| อิทฺธิยา จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๕๙.๓๙๙| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๕๙.๔๐๐| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ เม วิปุลํ ๓- สุทฺธ สภาเวน มเหสิโน ฯ |๑๕๙.๔๐๑| ปุริมานํ ชินคฺคานํ สงฺคามนฺเตน ทสฺสิตํ ๔- อธิการํ พหุ มยฺหํ ตุยฺหตฺถาย มหามุนิ ฯ |๑๕๙.๔๐๒| ยํ มยา ปุริมํ กมฺมํ กุสลํ สร ๕- เม มุนิ ตวตฺถาย มหาวีร ปุญฺญํ อุปจิตํ มยา ฯ |๑๕๙.๔๐๓| อภพฺพฏฺฐาเน วชฺเชตฺวา ปริปาเจนฺโต อนาจารํ ๖- ตวตฺถาย มหาวีร จตฺตํ ๗- เม ชีวิตุตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปทโกมาริโก ยถา ฯ ๒ ม. จ สาเวตฺวา ฯ ยุ. ... สํสาเวตฺวา ฯ @๓ ม. วิมลํ ฯ ๔ ม. ยุ. สงฺคามนฺเต นิทสฺสิตํ ฯ ๕ ยุ. ... สํสเร มุนิ ฯ @๖ ม. วารยนฺติ อนาจรํ ฯ ยุ. ปริปาเจนฺโต อนาวรํ ฯ ๗ ยุ. วตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๓.
|๑๕๙.๔๐๔| ทสโกฏิสหสฺสานิ อทาสิ มม ชีวิตํ ปริจตฺตา จ เม โหมิ ตวตฺถาย มหามุนิ ฯ |๑๕๙.๔๐๕| ตทาติวิมฺหิตา สพฺพา สิรสาว กตญฺชลี อโวจยฺเย กตํ อาสิ อตุลิทฺธิ ปรกฺกมา ฯ |๑๕๙.๔๐๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป นาคกญฺญา อหํ ตทา วิมลา นาม นาเมน กญฺญานํ สาธุสมฺมตา ฯ |๑๕๙.๔๐๗| มโหรโค มหานาโค ปสนฺโน ชินสาสเน ปทุมุตฺตรํ มหาเตชํ นิมนฺเตสิ สสาวกํ ฯ |๑๕๙.๔๐๘| รตนมยญฺจ มณฺฑปํ ปลฺลงฺกํ รตนามยํ รตนวาลุกากิณฺณํ อุปโภคํ รตนามยํ ฯ |๑๕๙.๔๐๙| มคฺคญฺจ ปฏิยาเทสิ รตนธชภูสิตํ ปจฺจุคฺคนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ วชฺชนฺโต ตุริเยหิ โส ฯ |๑๕๙.๔๑๐| ปริสาหิ จ จตูหิ ผรเต ๑- โลกนายโก มโหรคสฺส ภวเน นิสีทิ ปรมาสเน ๒- ฯ |๑๕๙.๔๑๑| อนฺนปานํ ขาทนียํ โภชนญฺจ มหารหํ วรํ วรญฺจ ปาทาสิ นาคราชา มหายสํ ๓- ฯ |๑๕๙.๔๑๒| ภุญฺชิตฺวาน ส สมฺพุทฺโธ ๔- ปตฺเต โธวิตฺว โยนิโส อนุโมทนิยํกาสิ นาคกญฺญา มหิทฺธิกา ฯ |๑๕๙.๔๑๓| สพฺพญฺญุํ ผุลฺลิตํ ทิสฺวา นาคกญฺญา มหายสํ ปสนฺนํ สตฺถุโน จิตฺตํ สุนิวทฺธญฺจ มานสํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปริวุโต ฯ ยุ. ปเรโต ฯ ๒ ยุ. วรมาสเน ฯ ๓ ยุ. มหายโส ฯ @๔ ม. ... สมฺมาสมฺพุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๔.
|๑๕๙.๔๑๔| มมญฺจ จิตฺตมญฺญาย ชลชุตฺตมนามโก ตสฺมึ ขเณ มหาวีโร ภิกฺขุนึ ทสฺสยิทฺธิยา ฯ |๑๕๙.๔๑๕| อิทฺธี อเนกา ทสฺเสสิ ภิกฺขุนี สา วิสารทา ปโมทิตา เวทชาตา สตฺถารํ เอตทพฺรวึ ฯ |๑๕๙.๔๑๖| อทฺทสาหํ อิมา อิทฺธี ๑- สุมิตา อิตรายปิ กถํ อโหสิ สา ธีร อิทฺธิยา สุวิสารทา ฯ |๑๕๙.๔๑๗| โอรสามุขโต ชาตา ธีตา มม มหิทฺธิกา มมานุสาสนีการา อิทฺธิยา สุวิสารทา ฯ |๑๕๙.๔๑๘| พุทฺธสฺส วจนํ สุตฺวา ตุฏฺฐา เอวํ อโวจหํ ๒- อหํปิ ตาทิสา โหมิ อิทฺธิยา สุวิสารทา ฯ |๑๕๙.๔๑๙| ปโมทิตาหํ สุมนา ปตฺตอุตฺตมมานสา ๓- อนาคตมฺหิ อทฺธาเน อีทิสา โหมิ นายก ฯ |๑๕๙.๔๒๐| มณิมยญฺจ ๔- ปลฺลงฺกํ มณฺฑปญฺจ ปภสฺสรํ อนฺนปาเนน ตปฺเปตฺวา สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๑๕๙.๔๒๑| นาคานํ ปวรํ ปุปฺผํ อรุณํ นาม อุปฺปลํ วณฺณํ เม อีทิสํ โหตุ ปูเชสึ โลกนายกํ ฯ |๑๕๙.๔๒๒| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๙.๔๒๓| ตโต จุตาหํ มนุเช อุปปนฺนา สยมฺภุโน อุปฺปเลหิ ปฏิจฺฉนฺนํ ปิณฺฑปาตมทาสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... อิมํ อิทฺธึ สุมนํ ... ฯ ยุ. สุมิตฺตํ ฯ ๒ ม. เอวํ ปตฺเถสฺสหํ ตทา ฯ @ยุ. ตุฏฺฐาเอว ปตฺเถสฺสหํ ฯ ๓ ม. ปตฺเถ อุตฺตมมานสา ฯ ๔ ม. มณิมยมฺหิ ปลฺลงฺเก @มณฺฑปมฺหิ ปภสฺสเร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๕.
|๑๕๙.๔๒๔| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี นาม นายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา ฯ |๑๕๙.๔๒๕| เสฏฺฐิธีตา ตทา หุตฺวา พาราณสิปุรุตฺตเม นิมนฺเตตฺวาน สมฺพุทฺธํ สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๑๕๙.๔๒๖| มหาทานํ ททิตฺวาน อุปฺปเลหิ วินายกํ ปูชยิตฺวา จ เตเหว วณฺณโสภํ อปตฺถยึ ฯ |๑๕๙.๔๒๗| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๕๙.๔๒๘| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ |๑๕๙.๔๒๙| ตสฺสาสึ ทุติยา ธีตา สมณีคุตฺตสวฺหยา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๕๙.๔๓๐| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสํ วสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ |๑๕๙.๔๓๑| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ราชกญฺญา สุเขฏฺฐิตา พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ |๑๕๙.๔๓๒| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ฯ |๑๕๙.๔๓๓| อหํ เขมา จ สปฺปญฺญา ปฏาจารา จ กุณฺฑลา กิสาโคตมี ธมฺมทินฺนา วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๖.
|๑๕๙.๔๓๔| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๕๙.๔๓๕| ตโต จุตา มนุสฺเสสุ อุปปนฺนา มหากุเล ปีตมฏฺฐวรํ ทุสฺสํ อทํ อรหโต อหํ ฯ |๑๕๙.๔๓๖| ตโต จุตา อริฏฺฐปุเร ชาตา วิปฺปกุเล อหํ ธีตา ติริฏิวจฺฉสฺส อุมฺมาทนฺตี มโนหรา ฯ |๑๕๙.๔๓๗| ตโต จุตา ชนปเท กุเล อญฺญตเร อหํ ปสุตา นาติผีตมฺหิ สาลึ โคเปมหนฺตทา ฯ |๑๕๙.๔๓๘| ทิสฺวา ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ ปญฺจลาชสตานหํ ทตฺวา ปทุมฉนฺนานิ ปญฺจ ปุตฺตสตานิปิ ๑- ฯ |๑๕๙.๔๓๙| ปตฺถยึ เตสุ ปุตฺเตสุ ๒- มธุํ ทตฺวา สยมฺภุโน ตโต จุตา อรญฺเญหํ อชายึ ปทุโมทเร ฯ |๑๕๙.๔๔๐| กาสิรญฺโญ มเหสีหํ หุตฺวา สกฺกตปูชิตา อชนึ ราชปุตฺตานํ อนูนํ สตปญฺจกํ ฯ |๑๕๙.๔๔๑| ยทา เต โยพฺพนปฺปตฺตา กีฬนฺตา ชลกีฬิตํ ทิสฺวาน โอปตฺตปทุมํ อาสุํ ปจฺเจกนายกา ฯ |๑๕๙.๔๔๒| สาหํ เตหิ วินาภูตา สุตวเรหิ ๓- โสกินี จุตา อิสิคิลิปสฺเส คามกมฺหิ อชายิหํ ฯ |๑๕๙.๔๔๓| ยทา พุทฺธาสุตมติ สุตานํ อตฺตโนปิจ ๔- ยาคุํ อาทาย คจฺฉนฺติ อฏฺฐ ปจฺเจกนายเก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปุตฺตสตานิหํ ฯ ๒ ม. ปตฺถยึ เตปิ ปตฺเถสุํ ฯ ยุ. ปตฺถยึ เตสุ ปตฺเถสุ ฯ @๓ ม. ยุ. สุตวีเรหิ ฯ ๔ ม. สุตานํ สตฺถุโนปิจ ฯ ยุ. สุตาน กสกํ ตทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๗.
|๑๕๙.๔๔๔| ภิกฺขาย คามํ คจฺฉนฺเต ทิสฺวา ปุตฺเต อนุสฺสรึ ขีรธารา วินิคฺคญฺฉิ ตทา เม ปุตฺตเปมสา ฯ |๑๕๙.๔๔๕| ตโต เตสํ อทํ ยาคุํ ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ ตโต จุตาหํ ติทสํ นนฺทนํ อุปปชฺชหํ ฯ |๑๕๙.๔๔๖| อนุโภตฺวา สุขทุกฺขํ สํสริตฺวา ภวาภเว ตวตฺถาย มหาวีร ปริจฺจตฺตญฺจ ชีวิตํ ฯ |๑๕๙.๔๔๗| เอวํ พหุวิธํ ทุกฺขํ สมฺปตฺตี จ พหูวิธา ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ชาตา สาวตฺถิยํ ปุเร ฯ |๑๕๙.๔๔๘| มหทฺธเน เสฏฺฐิกุเล สุขิเต สชฺชิเต ตถา นานารตนปชฺโชเต สพฺพกามสมิทฺธเน ฯ |๑๕๙.๔๔๙| สกฺกตปูชิตา เจว มานิตาปจิตา ตถา รูปสิรึ อนุปฺปตฺตา กุเลสุ อติสกฺกตา ฯ |๑๕๙.๔๕๐| อตีว ปตฺถิตา จาสึ รูปโภคสิรีหิ จ ปตฺถิตา เสฏฺฐิปุตฺเตหิ อเนเกหิ สเตหิ จ ฯ |๑๕๙.๔๕๑| อคารํ ปชหิตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ อฑฺฒมาเส ๑- อสมฺปตฺเต จตุสจฺจํ อปาปุณึ ฯ |๑๕๙.๔๕๒| อิทฺธิยา อภินิมฺมิตฺวา จตุรสฺสํ รถํ อหํ พุทฺธสฺส ปาเท อวนฺทึ ๒- โลกนาถสิริมโต ๓- ฯ |๑๕๙.๔๕๓| สุปุปฺผิตคฺคํ อุปคมฺม ปาทปํ ๔- เอกา ตุวํ ติฏฺฐสิ สาลมูเล @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อฏฺฐมาเส ฯ ๒ ม. ยุ. อวนฺทิสฺสํ ฯ ๓ ม. โลกนาถสฺส ตาทิโน ฯ @๔ ยุ. ภิกฺขุนี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๘.
น จาปิ ตุยฺหํ ทุติยตฺถิ โกจิ ๑- พาเล น ตฺวํ ภายสิ ธุตฺตกานํ ฯ |๑๕๙.๔๕๔| สตํ สหสฺสานิปิ ธุตฺตกานํ อิธาคตา เอทิสกา ภเวยฺยุํ ๒- โลมํ น อิญฺเช นปิ สมฺปเวเธ ๓- กึ เม ตุวํ มาร กริสฺสเสโก ๔- ฯ |๑๕๙.๔๕๕| เอสา อนฺตรธายามิ กุจฺฉึ วา ปวิสามิ เต ภมุกนฺตริกายมฺปิ ติฏฺฐนฺตึ มํ น ทกฺขสิ ฯ |๑๕๙.๔๕๖| จิตฺตมฺหิ วสิภูตาหํ อิทฺธิปาทา สุวิภาวิตา สพฺพพนฺธนมุตฺตามฺหิ น ตํ ภายามิ อาวุโส ฯ |๑๕๙.๔๕๗| สตฺติสูลูปมา กามา ขนฺธาปิ อธิกุณฺฑรา ยตฺถ กามรตึ พฺรูสิ อรติ ทานิ สา มม ฯ |๑๕๙.๔๕๘| สพฺพตฺถ วิหตา นนฺทิ ตโมกฺขนฺธา ปทาลิตา เอวํ ชานาหิ ปาปิม นิหโต ตฺวมสิ อนฺตก ฯ |๑๕๙.๔๕๙| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ เสฏฺฐา ๕- อิทฺธิมตีนนฺติ ปริสาสุ วินายโก ฯ |๑๕๙.๔๖๐| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต คุรุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๕๙.๔๖๑| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. น จตฺถิ เต ทุติยา วณฺณธาตุ ฯ ๒ ม. สมาคตา ... ฯ @ยุ. อิธาคตา ตาทิสกา ... ฯ ๓ ยุ. โลมํ น อิญฺชามิ น สนฺตสามิ ฯ @๔ ยุ. มารํ น ภายามิ ตํ เอกิกาสํ ฯ ๕ ม. อคฺคา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๙.
|๑๕๙.๔๖๒| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ ขเณน อุปนาเมนฺติ สหสฺสานิ สมนฺตโต ฯ |๑๕๙.๔๖๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๕๙.๔๖๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๕๙.๔๖๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อุปฺปลวณฺณา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุปฺปลวณฺณาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ ปฏาจาราเถริยาปทานํ (๒๐) [๑๖๐] |๑๖๐.๔๖๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๐.๔๖๗| ตทาหํ หํสวติยํ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหุ นานารตนปชฺโชเต มหาสุขสมปฺปิตา ฯ |๑๖๐.๔๖๘| อุเปตฺวา ตํ มหาวีรํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ตโต ชาตปฺปสาทาหํ อุเปสึ สรณํ ชินํ ฯ |๑๖๐.๔๖๙| ตโต วินยธารีนํ อคฺคํ วณฺเณสิ นายโก ภิกฺขุนึ ลชฺชินึ ตาทึ กปฺปากปฺปวิสารทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๐.
|๑๖๐.๔๗๐| ตทา มุทิตจิตฺตาหํ ตํ ฐานํ อภิกงฺขยึ นิมนฺเตตฺวา ทสพลํ สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๑๖๐.๔๗๑| โภชยิตฺวาน สตฺตาหํ ททิตฺวา ๑- ปตฺตจีวรํ นิปจฺจ สิรสา ปาเท อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๖๐.๔๗๒| ยา ตยา วณฺณิตา ธีร อิโต อฏฺฐมเก มุนิ ๒- ตาทิสาหํ ภวิสฺสามิ ยทิ สิชฺฌติ นายก ฯ |๑๖๐.๔๗๓| ตทา อโวจ มํ สตฺถา ภทฺเท มา ภายิ อสฺสส อนาคตมฺหิ อทฺธาเน ลจฺฉเสตํ มโนรถํ ฯ |๑๖๐.๔๗๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๖๐.๔๗๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา ปฏาจาราติ นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๐.๔๗๖| ตทาหํ มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๑๖๐.๔๗๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๐.๔๗๘| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๖๐.๔๗๙| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ททิตฺวาว ติจีวรํ ฯ ยุ. ททิตฺวา จ ติจีวรํ ฯ ๒ ยุ. ทิเน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๑.
|๑๖๐.๔๘๐| ตสฺสาสึ ตติยา ธีตา ภิกฺขุนี อิติ วิสฺสุตา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๖๐.๔๘๑| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสํ วสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ |๑๖๐.๔๘๒| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ราชกญฺญา สุเขฏฺฐิตา ๑- พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ |๑๖๐.๔๘๓| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ฯ |๑๖๐.๔๘๔| อหํ อุปฺปลวณฺณา จ เขมา ภทฺทา จ ภิกฺขุนี กิสาโคตมี ธมฺมทินฺนา วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ |๑๖๐.๔๘๕| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ๒- ฯ |๑๖๐.๔๘๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหํ สาวตฺถิยํ ปุรวเร อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๖๐.๔๘๗| ยทา จ โยพฺพนูเปตา วิตกฺกวสคา อหํ นรญฺชานปทํ ๓- ทิสฺวา เตน สทฺธึ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๐.๔๘๘| เอกปุตฺตปฺปสุตาหํ ทุติโย กุจฺฉิยา มม ตทาหํ มาตาปิตโร อิกฺขามีติ ๔- สุนิจฺฉิตา ฯ |๑๖๐.๔๘๙| นาโรเจสึ ปตึ มยฺหํ ตทา ตมฺหิ ปวาสิเต เอกิกา นิคฺคตา เคหา คนฺตุํ สาวตฺถิมุตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพตฺถ สุเขธิตา ฯ ๒ ม. สพฺพตฺถ อคจฺฉหํ ฯ ยุ. อคมฺหเส ฯ @๓ ม. นรญฺชารปตึ ฯ ๔ ม. ยุ. โอกฺกามีติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๒.
|๑๖๐.๔๙๐| ตโต เม สามิ อาคนฺตฺวา สมฺภาเวสิ ปเถ มมํ ตทา เม กมฺมชา วาตา อุปฺปนฺนา อติทารุณา ฯ |๑๖๐.๔๙๑| อุทิโตว ๑- มหาเมโฆ ปสูติสมเย มม ทพฺพตฺถาย ตทา คนฺตฺวา สามิ สปฺเปน มาริโต ฯ |๑๖๐.๔๙๒| ตทา วิชาตทุกฺเขน อนาถา กปณา อหํ กุนฺนทึ ปูริตํ ทิสฺวา คจฺฉนฺตี สกุลาลยํ ๒- ฯ |๑๖๐.๔๙๓| พาลํ อาทาย โอตรึ ๓- ปารกูเล จ เอกิกา ๔- ปาเยตฺวา ๕- พาลกํ ปุตฺตํ อิตรํ ตารณายหํ ฯ |๑๖๐.๔๙๔| นิวตฺตา อุกฺกุโส หาสิ ตรุณํ วิลปนฺตกํ อิตรญฺจ วหิ โสโต สาหํ โสกสมปฺปิตา ฯ |๑๖๐.๔๙๕| สาวตฺถินครํ คนฺตฺวา อสฺโสสึ สชเน มเต ตทา อโวจ ๖- โสกฏฺฏา มหาโสกสมปฺปิตา ฯ |๑๖๐.๔๙๖| อุโภ ปุตฺตา กาลกตา วเน มยฺหํ ปติ มโต มาตา ปิตา จ ภาตา จ เอกจิตมฺหิ ฑยฺหเร ฯ |๑๖๐.๔๙๗| ตทา กิสา จ ปณฺฑุ จ อนาถา ทินมานสา อิโต ตโต คจฺฉนฺตีหํ ๗- อทฺทสํ นรสารถึ ฯ |๑๖๐.๔๙๘| ตโต อโวจ มํ สตฺถา ปุตฺเต มา โสจิ อสฺสส อตฺตานํ เต คเวสสฺสุ กึ นิรตฺถํ วิหญฺญสิ ฯ |๑๖๐.๔๙๙| น สนฺติ ปุตฺตา ตาณาย น ญาติ นปิ พนฺธวา อนฺตเกนาธิปนฺนสฺส นตฺถิ ญาตีสุ ตาณตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุทิโต จ ฯ ๒ ยุ. สกุณาลยํ ฯ ๓ ม. ยุ. อตรึ ฯ ๔ ม. เอกกํ ฯ ยุ. เอกโก ฯ @๕ โป. ม. ยุ. สาเยตฺวา ฯ ๖ ยุ. อโวจํ ฯ ๗ ม. ยุ. ภมนฺตีหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๓.
|๑๖๐.๕๐๐| ตํ สุตฺวา มุนิโน วากฺยํ ปฐมํ ผลมชฺฌคํ ปพฺพชิตฺวาน น จิรํ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๐.๕๐๑| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปรจิตฺตานิ ชานามิ สตฺถุ สาสนการิกา ฯ |๑๖๐.๕๐๒| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ วิสุทฺธาสึ สุนิมฺมลา ฯ |๑๖๐.๕๐๓| ตโตหํ วินยํ สพฺพํ สนฺติเก สพฺพทสฺสิโน อุคฺคหึ สพฺพวิตฺถารํ พฺยาหรึ จ ยถาตถํ ฯ |๑๖๐.๕๐๔| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ อคฺคํ ๑- วินยธารีนํ ปฏาจาราว ๒- เอกิกา ฯ |๑๖๐.๕๐๕| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๖๐.๕๐๖| ยสฺส อตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๖๐.๕๐๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๐.๕๐๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๐.๕๐๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อคฺคา ฯ ๒ โป. ยุ. จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๔.
อิตฺถํ สุทํ ปฏาจารา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปฏาจาราเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ เอกุโปสถิกา เจว สลฬา จาถ โมทกา เอกาสนา ปญฺจทีปา นฬมาลี จ โคตมี ฯ เขมา อุปฺปลวณฺณา จ ปฏาจารา จ ภิกฺขุนี คาถาสตานิ ปญฺเจว ๑- นว จาปิ ตทุตฺตริ ฯ เอกุโปสถวคฺโค ทุติโย ฯ -------------- @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. ... จตฺตาริ นวุตึ สตฺตเมว จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๕.
ตติโย กุณฺฑลเกสีวคฺโค ปฐมํ กุณฺฑลเกสีเถริยาปทานํ (๒๑) [๑๖๑] |๑๖๑.๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๑.๒| ตทาหํ หํสวติยา ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหุ นานารตนปชฺโชเต มหาสุขสมปฺปิตา ฯ |๑๖๑.๓| อุเปตฺวา ตํ มหาวีรํ อสฺโสสึ ธมฺมมุตฺตมํ ตโต ชาตปฺปสาทาหํ อุเปสึ สรณํ ชินํ ฯ |๑๖๑.๔| ตทา มหาการุณิโก ปทุมุตฺตรนายโก ๑- ขิปฺปาภิญฺญานมคฺคนฺติ ๒- ฐปยิ ๓- ภิกฺขุนึ สุภํ ฯ |๑๖๑.๕| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ทานํ ทตฺวา มเหสิโน นิปจฺจ สิรสา ปาเท ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๖๑.๖| อนุโมทิ มหาวีโร ภทฺเท ยนฺเตภิปตฺถิตํ สมิชฺฌิสฺสติ ตํ สพฺพํ สุขินี โหหิ นิพฺพุตา ฯ |๑๖๑.๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๖๑.๘| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา ภทฺทา กุณฺฑลเกสาติ เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...นามโก ฯ ๒ โป. ยุ. ขิปฺปาภิญฺญา นมคฺคตฺเต ฯ ๓ ม. ยุ. ฐเปสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๖.
|๑๖๑.๙| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๑.๑๐| ตโต จุตา ยามมคํ ตโตหํ ตุสิตํ คตา ตโต จ นิมฺมานรตึ วสวตฺติปุรํ คตา ๑- ฯ |๑๖๑.๑๑| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ตตฺถ ตตฺเถว ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๖๑.๑๒| ตโต จุตา มนุสฺเสสุ ราชูนํ จกฺกวตฺตินํ มณฺฑลีนญฺจ ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๖๑.๑๓| สมฺปตฺตึ อนุโภตฺวาน เทเวสุ มานุเสสุ จ สพฺพตฺถ สุขิตา หุตฺวา เนกกปฺเปสุ สํสรึ ฯ |๑๖๑.๑๔| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๖๑.๑๕| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ |๑๖๑.๑๖| ตสฺส ธีตา จตุตฺถาสึ ภิกฺขุทาสีติ ๒- วิสฺสุตา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๖๑.๑๗| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสํ วสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ |๑๖๑.๑๘| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ราชกญฺญา สุเขฏฺฐิตา พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตโต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ภิกฺขุทายีติ ฯ ยุ. ภิกฺขทายีติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๗.
|๑๖๑.๑๙| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ฯ |๑๖๑.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณนา จ ปฏาจารา อหนฺตทา กิสาโคตมี ธมฺมทินฺนา วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ |๑๖๑.๒๑| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๑.๒๒| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ คิริพฺพชปุรุตฺตเม ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต ยทาหํ โยพฺพเน ฐิตา ฯ |๑๖๑.๒๓| โจรํ วธตฺถํ นิยฺยนฺตํ ทิสฺวา รตฺตา ตหึ อหํ ปิตา เม ตํ สหสฺเสน โมจยิตฺวา วธา ตโต ฯ |๑๖๑.๒๔| อทาสิ ตสฺส มํ ตาโต วิทิตฺวาน มนํ มม ตสฺสาหมาสิ ๑- วิสฺสฏฺฐา อติว ทยิตา หิตา ฯ |๑๖๑.๒๕| โส เม ภูสนโลเภน พลึ ๒- ปจฺจาหรํ ทิโส โจรปฺปปาตํ เนตฺวาน ปพฺพเต ๓- เจตยิ วธํ ฯ |๑๖๑.๒๖| ตทาหํ ปณมิตฺวาน สตฺตุกํ สุกตญฺชลี รกฺขนฺตี อตฺตโน ปาณํ อิมํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๖๑.๒๗| อิทํ สุวณฺณกายุรํ ๔- มุตฺตา เวฬุริยา พหู สพฺพํ ๕- หรสฺสุ ภทฺทนฺเต มญฺจ ทาสีติ สาวย ฯ |๑๖๑.๒๘| โอโรปยสฺสุ กลฺยาณิ มา ๖- พาฬฺหํ ปริเทวสิ น จาหํ อภิชานามิ อหนฺตฺวา วนมาคตํ ๗- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...มาสึ ฯ ๒ ม. พลิมชฺฌาสโย ทิโส ฯ ยุ. มารปจฺจาหฏํ ทิโส ฯ ๓ ม. ยุ. @ปพฺพตํ ฯ ๔ ม. ยุ. สุวณฺณเกยูรํ ฯ ๕ ยุ. สจฺจํ ฯ ๖ ยุ. มา พหุํ ปริเทวยิ ฯ @๗ ม. ยุ. ธนมาภตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๘.
|๑๖๑.๒๙| ยโต สรามิ อตฺตานํ ยโต ปตฺโตสฺมิ วิญฺญุตํ น จาหํ อภิชานามิ อญฺญํ ปิยตรํ ตยา ฯ |๑๖๑.๓๐| เอหิ ตํ อุปคุยฺหิสฺสํ กตฺวาน ตํ ปทกฺขิณํ ตํ วนฺทามิ ๑- ปุน นตฺถิ มม ตุยฺหญฺจ สงฺคโม ฯ |๑๖๑.๓๑| น หิ สพฺเพสุ ฐาเนสุ ปุริโส โหติ ปณฺฑิโต อิตฺถีปิ ปณฺฑิตา โหติ ตตฺถ ตตฺถ วิจกฺขณา ฯ |๑๖๑.๓๒| น หิ สพฺเพสุ ฐาเนสุ ปุริโส โหติ ปณฺฑิโต อิตฺถีปิ ปณฺฑิตา โหติ ลหุํ อตฺถํ วิจินฺติตา ๒- ฯ |๑๖๑.๓๓| ลหุญฺจ วต ขิปฺปญฺจ เนกตฺเถ ๓- สมเจตยิ จิตฺตปุณฺณายตาเนว ๔- ตทาหํ สตฺตุกํ วธึ ฯ |๑๖๑.๓๔| โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ น ขิปฺปํ อนุพุชฺฌติ โส หญฺญเต มนฺทมติ โจโรว คิริคพฺภเร ฯ |๑๖๑.๓๕| โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ ขิปฺปเมว นิโพธติ มุจฺจเต สตฺตุสมฺพาธา ตทาหํ สตฺตุกา ยถา ฯ |๑๖๑.๓๖| ตทาหํ ปาตยิตฺวาน คิริทุคฺคมฺหิ สตฺตุกํ สนฺติกํ เสตวตฺถานํ อุเปตา ๕- ปพฺพชึ อหํ ฯ |๑๖๑.๓๗| สณฺฑาเสน จ เกเส เม ลุญฺจิตฺวา สพฺพโส ตทา ปพฺพชิตฺวาน สมยํ อาจิกฺขึสุ นิรนฺตรํ ฯ |๑๖๑.๓๘| ตโต ตํ อุคฺคเหตฺวาน ๖- นิสีทิตฺวาน เอกิกา สมยํ ตํ วิจินฺเตสึ ๗- สุวาโน ๘- มานุสํ กรํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. น จ ทานิ ปุโน อตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. วิจินฺติกา ฯ @๓ ม. ยุ. นิกตฺเถ สมเจตยึ ฯ ๔ ม. มิคํ อุณฺณายตา เอวํ ฯ ยุ. มิคํ ปุณฺณายเตเนว ฯ @๕ ยุ. อุเปตฺวา ฯ ๖ ม. อุคฺคเหตฺวาหํ ฯ ๗ ยุ. วิจินฺเตมิ ฯ ๘ ยุ. สุวานา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒๙.
|๑๖๑.๓๙| ฉินฺนํ คยฺห สมีเป เม ปาตยิตฺวา อปกฺกมิ ทิสฺวา นิมิตฺตํ อลภึ ติฏฺฐนฺตํ ๑- ปุฬวากุลํ ฯ |๑๖๑.๔๐| ตโต อุฏฺฐาย สํวิคฺคา อาปุจฺฉึ สหธมฺมิเก เต อโวจุํ วิชานนฺติ ตํ อตฺถํ สกฺยภิกฺขโว ฯ |๑๖๑.๔๑| สาหํ ตมตฺถํ ปุจฺฉิสฺสํ อุเปตฺวา พุทฺธสาวเก เต มมาทาย คจฺฉึสุ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ฯ |๑๖๑.๔๒| โส เม ธมฺมมเทเสสิ ขนฺธายตนธาตุโย อสุภานิจฺจํ ทุกฺขาติ อนตฺตาติ จ นายโก ฯ |๑๖๑.๔๓| ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาหํ ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยึ ตโต วิญฺญาตสทฺธมฺมา ปพฺพชฺชํ อุปสมฺปทํ ฯ |๑๖๑.๔๔| อายาจิโต ๒- ตทา อาห เอหิ ภทฺเทติ นายโก ตทาหํ อุปสมฺปนฺนา ปริตฺตํ โตยมทฺทสํ ฯ |๑๖๑.๔๕| ปาทปกฺขาลเนนาหํ ญตฺวา สอุทยพฺพยํ ตถา สพฺเพปิ สงฺขารา ๓- อิติ สํจินฺตยึ ตทา ฯ |๑๖๑.๔๖| ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ ๔- เม อนุปาทาย สพฺพโส ขิปฺปาภิญฺญานมคฺคมฺเม ตทา ปญฺญาปยิ ชิโน ฯ |๑๖๑.๔๗| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปรจิตฺตานิ ชานามิ สตฺถุสาสนการิกา ฯ |๑๖๑.๔๘| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ วิสุทฺธาสึ สุนิมฺมลา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. หตฺถํ ตํ ฯ ๒ ยุ. อายา2จึ โส ฯ ๓ ม. สงฺขาเร อีทิสํ จินฺตยึ ตทา ฯ @๔ ยุ. วิมุตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๐.
|๑๖๑.๔๙| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๖๑.๕๐| ยสฺสตฺถาย ๑- ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๖๑.๕๑| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ เม วิปุลํ ๒- สุทฺธํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส วาหสา ฯ |๑๖๑.๕๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๑.๕๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๑.๕๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ภทฺทา กุณฺฑลเกสา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กุณฺฑลเกสีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ กิสาโคตมีเถริยาปทานํ (๒๒) [๑๖๒] |๑๖๒.๕๕| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยสฺส จตฺถาย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ยุ. สพฺพตฺถ วิมลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๑.
|๑๖๒.๕๖| ตทาหํ หํสวติยํ ชาตา อญฺญตเร กุเล อุเปตฺวา ตํ นรวรํ สรณํ สมุปาคมึ ฯ |๑๖๒.๕๗| ธมฺมญฺจ ตสฺส อสฺโสสึ จตุสจฺจูปสญฺหิตํ มธุรํ ปรมสฺสาทํ จิตฺตสนฺติสุขาวหํ ๑- ฯ |๑๖๒.๕๘| ตทาปิ ๒- ภิกฺขุนึ ธีโร ลูขจีวรธาริกํ ๓- ฐเปนฺโต เอตทคฺคมฺหิ วณฺณยิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๖๒.๕๙| ชเนตฺวานปฺปกํ ปีตึ สุตฺวา ภิกฺขุนิยา คุณํ ๔- การํ กตฺวาน พุทฺธสฺส ยถาสตฺติ ๕- ยถาพลํ ฯ |๑๖๒.๖๐| นิปจฺจ มุนิธีรนฺตํ ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ตทานุโมทิ สมฺพุทฺโธ ฐานลาภาย นายโก ฯ |๑๖๒.๖๑| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๖๒.๖๒| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา กิสาโคตมิ นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๒.๖๓| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ |๑๖๒.๖๔| เตหิ ๖- กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๒.๖๕| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วฏฺฏสนฺติสุขาวหํ ฯ ๒ ม. ตทา จ ฯ ยุ. กทาจิ ฯ ๓ ม. ...ธารินึ ฯ @๔ ม. คุเณ ฯ ๕ ยุ. ยถาสตฺตึ ฯ ๖ ม. ยุ. เตน กมฺเมน สูกเตน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๒.
|๑๖๒.๖๖| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ |๑๖๒.๖๗| ปญฺจมี ตสฺส ธีตาหํ ๑- ธมฺมา นาเมน วิสฺสุตา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๖๒.๖๘| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสวสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ |๑๖๒.๖๙| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ราชกญฺญา สุเข ฐิตา พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ |๑๖๒.๗๐| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ฯ |๑๖๒.๗๑| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ ปฏาจารา จ กุณฺฑลา อหญฺจ ธมฺมทินฺนา จ วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ |๑๖๒.๗๒| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๒.๗๓| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหํ ทุคฺคเต อธเน นีเจ ๒- คตา จ สธนํ กุลํ ฯ |๑๖๒.๗๔| ปติฏฺฐเปตฺวาน ๓- เสสา เม ทิสฺสนฺติ ๔- อธนา อิติ ยทา จ ปสุตา ๕- อาสึ สพฺเพสํ ทยิตา ตทา ฯ |๑๖๒.๗๕| ยทา โส ตรุโณ ปุตฺโต ๖- โกมารโก ๗- สุเขฏฺฐิโต สปาณมิว กนฺโต เม ตทา ๘- ยมวสํ คโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ธีตาสึ ฯ ๒ ม. นฏฺเฐ ฯ ยุ. นิฏฺเฐ ฯ ๓ ม. ยุ. ปตึ ฐเปตฺวา ฯ @๔ ม. เทสฺสนฺติ ฯ ๕ ยุ. สสุตา ฯ ๖ ม. ยุ. ภทฺโท ฯ ๗ ม. โกมลโก ฯ @ยุ. โกมลงฺโค ฯ ๘ ยุ. ตทายํ ปรสงฺคโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๓.
|๑๖๒.๗๖| โสกฏฺฏา ทินวทนา อสฺสุเนตฺตา รุทมุขา มตํ ๑- กุณปมาทาย วิลปนฺตี คมามหํ ฯ |๑๖๒.๗๗| ตทา เอเกน สนฺทิฏฺฐา อุเปตฺวา ภิสกฺกุตฺตมํ ๒- อโวจํ เทหิ เภสชฺชํ ปุตฺตสญฺชีวนนฺติ โภ ฯ |๑๖๒.๗๘| น วิชฺชนฺเต มตา ยสฺมึ เคเห สิทฺธตฺถกํ ตโต อาหราติ ชิโน อาห วินโยปายโกวิโท ฯ |๑๖๒.๗๙| ตทา คมิตฺวา สาวตฺถึ น ๓- ลภึ ตาทิสํ ฆรํ กุโต สิทฺธตฺถกํ ตสฺมา ตโต ลทฺธา สตึ อหํ ฯ |๑๖๒.๘๐| กุณปํ ฉฑฺฑยิตฺวาน อุเปสึ โลกนายกํ ทูรโต จ ๔- มมํ ทิสฺวา อโวจ มธุรสฺสโร ฯ |๑๖๒.๘๑| โย จ วสฺสสตํ ชีเว อปสฺสํ อุทยพฺพยํ เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย ปสฺสโต อุทยพฺพยํ ฯ |๑๖๒.๘๒| น คามธมฺโม นิคมสฺส ธมฺโม น จาปิยํ เอกกุลสฺส ธมฺโม สพฺพสฺส โลกสฺส สเทวกสฺส เอโสว ๕- ธมฺโม ยทิทํ อนิจฺจตา ฯ |๑๖๒.๘๓| สาหํ ๖- สุตฺวานิมา คาถา ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยึ ตโต วิญฺญาตสทฺธมฺมา ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๖๒.๘๔| ตถาปิ ปพฺพชิตา สนฺตี ยุญฺชนฺตี ชินสาสเน น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เอวํ ฯ ๒ ยุ. ภิสมุตฺตมํ ฯ ๓ ยุ. น ลภิตฺวาทิสํ ฆรํ ฯ ๔ ม. ยุ. ว ฯ @๕ ม. เอเสว ฯ ๖ ยุ. สหา สุตฺวานิมา คาถา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๔.
|๑๖๒.๘๕| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปรจิตฺตานิ ชานามิ สตฺถุสาสนการิกา ฯ |๑๖๒.๘๖| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ วิสุทฺธาสึ สุนิมฺมลา ฯ |๑๖๒.๘๗| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๖๒.๘๘| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๖๒.๘๙| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ฌานํ เม วิปุลํ สุทฺธํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส วาหสา ฯ |๑๖๒.๙๐| สงฺการกูฏา อาหริตฺวา สุสานา รถิยาปิจ ตโต สงฺฆาฏิกํ กตฺวา ลูขํ ธาเรมิ จีวรํ ฯ |๑๖๒.๙๑| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ ลูขจีวรธารเณ ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ ปริสาสุ วินายโก ฯ |๑๖๒.๙๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๒.๙๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๒.๙๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๕.
อิตฺถํ สุทํ กิสาโคตมี ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ กิสาโคตมีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ ธมฺมทินฺนาเถริยาปทานํ (๒๓) [๑๖๓] |๑๖๓.๙๕| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๓.๙๖| ตทาหํ หํสวติยา กุเล อญฺญตเร อหุ ปรกมฺมํ ๑- กรี อาสึ นิปกา สีลสํวุตา ฯ |๑๖๓.๙๗| ปทุมุตฺตรสฺส พุทฺธสฺส สุชาโต อคฺคสาวโก วิหารา อภินิกฺขมฺม ปิณฺฑปาตาย คจฺฉติ ฯ |๑๖๓.๙๘| ฆฏํ คเหตฺวา คจฺฉนฺตี ตทา อุทกหาริกา ตํ ทิสฺวา อททึ ปูวํ ๒- ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ ฯ |๑๖๓.๙๙| ปฏิคฺคเหตฺวา ตตฺเถว นิสินฺโน ปริภุญฺชิ โส ตโต เนตฺวาน ตํ เคหํ อทาสึ ตสฺส โภชนํ ฯ |๑๖๓.๑๐๐| ตโต เม อยฺยโก ตุฏฺโฐ อกาสิ ๓- สุณิสํ สกํ สสฺสุยา สห คนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ อภิวาทยึ ฯ |๑๖๓.๑๐๑| ตทา โส ธมฺมกถิกํ ภิกฺขุนึ ปริกิตฺตยํ ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ ตํ สุตฺวา มุทิตา อหํ ฯ |๑๖๓.๑๐๒| นิมนฺตยิตฺวา สุคตํ สสงฺฆํ โลกนายกํ มหาทานํ ททิตฺวาน ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปรกมฺมการี ฯ ๒ ยุ. สูปํ ฯ ๓ ม. ยุ. อกรี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๖.
|๑๖๓.๑๐๓| ตโต มํ สุคโต อาห ฆนนินฺนาทสุสฺสุโร ๑- มมุปฏฺฐานนิรตา ๒- สสงฺฆปริเวสิกา ฯ |๑๖๓.๑๐๔| สทฺธมฺมสฺสวเน ยุตฺตา คุณวฑฺฒิตมานสา ภทฺเท ภวสฺสุ มุทิตา ลจฺฉเสตํ ๓- ปณิธิผลํ ฯ |๑๖๓.๑๐๕| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๖๓.๑๐๖| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา ธมฺมทินฺนาติ นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๓.๑๐๗| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ มหามุนึ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ |๑๖๓.๑๐๘| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๓.๑๐๙| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๖๓.๑๑๐| อุปฏฺฐาโก มเหสิสฺส ตทา อาสิ นริสฺสโร กาสิราชา กิกี นาม พาราณสิปุรุตฺตเม ฯ |๑๖๓.๑๑๑| ฉฏฺฐา ตสฺส ๔- อหํ ธีตา สุธมฺมา อิติ วิสฺสุตา ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ ฯ |๑๖๓.๑๑๒| อนุชานิ น โน ตาโต อคาเรว ตทา มยํ วีสํ วสฺสสหสฺสานิ วิจริมฺห อตนฺทิตา ฯ ตติยํ ภาณวารํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... สุสฺสโร ฯ ๒ ม. ยุ. มมุปฏฺฐานนิรเต สสงฺฆปริเวสิเก ฯ @มมุปฏฺฐานยุตฺเต สสงฺฆปริมานเส ฯ ๓ ม. ยุ. ลจฺฉเส ฯ ๔ ม. ยุ. ตสฺสาสหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๗.
|๑๖๓.๑๑๓| โกมาริพฺรหฺมจริยํ ราชกญฺญา สุเขฏฺฐิตา พุทฺโธปฏฺฐานนิรตา มุทิตา สตฺต ธีตโร ฯ |๑๖๓.๑๑๔| สมณี สมณคุตฺตา จ ภิกฺขุนี ภิกฺขุทาสิกา ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ สตฺตมี สงฺฆทาสิกา ฯ |๑๖๓.๑๑๕| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ ปฏาจารา จ กุณฺฑลา โคตมี จ อหํ เจว วิสาขา โหติ สตฺตมี ฯ |๑๖๓.๑๑๖| เตหิ กมฺเมหิ สุกเตหิ เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๓.๑๑๗| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ คิริพฺพชปุรุตฺตเม ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต สพฺพกามสมิทฺธเน ฯ |๑๖๓.๑๑๘| ยทา รูปคุณูเปตา ปฐเม โยพฺพเน ฐิตา ตทา ปรกุลํ คนฺตฺวา วสึ สุขสมปฺปิตา ฯ |๑๖๓.๑๑๙| อุเปตฺวา โลกสรณํ สุณิตฺวา ธมฺมเทสนํ อนาคามิผลํ ปตฺโต สามิโก เม สุพุทฺธิมา ฯ |๑๖๓.๑๒๐| ตทา ๑- ตํ อนุชาเนตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๓.๑๒๑| ตทา อุปาสโก โส มํ อุปคนฺตฺวา อปุจฺฉถ คมฺภีเร นิปุเณ ปเญฺห เต สพฺเพ พฺยากรึ อหํ ฯ |๑๖๓.๑๒๒| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ภิกฺขุนึ ธมฺมกถิกํ นาญฺญํ ปสฺสามิ เอทิสํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตทาหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๘.
|๑๖๓.๑๒๓| ธมฺมทินฺนา ยถา ธีรา เอวํ ธาเรถ ภิกฺขโว เอวาหํ ปณฺฑิตา นาม ๑- นายเกนานุกมฺปิตา ฯ |๑๖๓.๑๒๔| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๖๓.๑๒๕| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๖๓.๑๒๖| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปรจิตฺตานิ ชานามิ พุทฺธสาสนการิกา ๒- ฯ |๑๖๓.๑๒๗| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ วิสุทฺธาสึ สุนิมฺมลา ฯ |๑๖๓.๑๒๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๓.๑๒๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๓.๑๓๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ธมฺมทินฺนา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ธมฺมทินฺนาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โหมิ ฯ ๒ ม. ยุ. สตฺถุสาสน ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๙.
จตุตฺถํ สกุลาเถริยาปทานํ (๒๔) [๑๖๔] |๑๖๔.๑๓๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๔.๑๓๒| หิตาย สพฺพสตฺตานํ สุขาย วทตํ วโร อตฺถาย ปุริสาชญฺโญ ปฏิปนฺโน สเทวเก ฯ |๑๖๔.๑๓๓| ยสคฺคปฺปตฺโต สิริมา กิตฺติวณฺณภโต ๑- ชิโน ปูชิโต ๒- สพฺพโลกสฺส ทิสา สพฺพา สุวิสฺสุโต ฯ |๑๖๔.๑๓๔| อุตฺติณฺณวิจิกิจฺโฉ โส วีติวตฺตกถํกโถ สมฺปุณฺณมนสงฺกปฺโป ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๑๖๔.๑๓๕| อนุปฺปนฺนสฺส มคฺคสฺส อุปฺปาเทตา นรุตฺตโม อนกฺขาตญฺจ อกฺขาสิ อสญฺชาตญฺจ สญฺชนี ฯ |๑๖๔.๑๓๖| มคฺคญฺญู จ มคฺควิทู มคฺคกฺขายี นราสโภ มคฺคสฺส กุสโล สตฺถา สารถีนํ วรุตฺตโม ฯ |๑๖๔.๑๓๗| มหาการุณิโก นาโถ ๓- ธมฺมํ เทเสติ นายโก นิมุคฺเค กามปงฺกมฺหิ ๔- สมุทฺธรติ ปาณิโน ฯ |๑๖๔.๑๓๘| ตทาหํ หํสวติยํ ชาตา ขตฺติยนนฺทนา สุรูปา สธนา จาปิ ๕- ทยิตา จ ๖- สิรีมตี ฯ |๑๖๔.๑๓๙| อานนฺทสฺส มหารญฺโญ ธีตา ปรมโสภนา เวมาตา ภคินี จาปิ ปทุมุตฺตรนามิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กิตฺติวณฺณคโต ฯ ๒ ยุ. ชิโน สพฺพสฺส โลกสฺส ฯ ๓ ม. ยุ. สตฺถา ฯ @๔ ยุ. โมหปงฺกมฺหิ ฯ ๕ ยุ. สธนา ฐาสึ ฯ ๖ ยุ. ว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๐.
|๑๖๔.๑๔๐| ราชกญฺญาหิ สหิตา สพฺพาภรณภูสิตา อุปคมฺม ๑- มหาวีรํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ ฯ |๑๖๔.๑๔๑| ตทา หิ โส โลกวิทู ๒- ภิกฺขุนึ ทิพฺพจกฺขุกํ ๓- จตุปริสาย ๔- มชฺเฌ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิ ตํ ฯ |๑๖๔.๑๔๒| สุณิตฺวา ตมหํ หฏฺฐา ทานํ ทตฺวาน สตฺถุโน ปูเชตฺวาน จ สมฺพุทฺธํ ทิพฺพจกฺขุํ อปตฺถยึ ฯ |๑๖๔.๑๔๓| ตโต อโวจ มํ สตฺถา นนฺเท ลจฺฉสิ ปตฺถิตํ ปทีปธมฺมทานานํ ผลเมตํ สุนิจฺฉิตํ ฯ |๑๖๔.๑๔๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๖๔.๑๔๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา สกุลาติ ๕- จ นาเมน เหสฺสสิ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๔.๑๔๖| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๔.๑๔๗| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๖๔.๑๔๘| ปริพฺพาชิกินี ๖- อาสึ ตทาหํ เอกจารินี ภิกฺขาย วิจริตฺวาน อลภึ เตลมตฺตกํ ฯ |๑๖๔.๑๔๙| เตน ทีปํ ปทีเปตฺวา ๗- อุปฏฺฐึ สพฺพสํวรํ ๘- เจติยํ ทิปทคฺคสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุปาคมฺม ฯ ๒ ม. โลกครุ ฯ ยุ. โลกคุรู ฯ ๓ ยุ. ทิพฺพจกฺขุกึ ฯ @๔ ม. กิตฺตยํ ปริสามชฺเฌ ฯ ยุ. กิตฺตยี... ฯ ๕ ม. ยุ. สกุลา นาม นาเมน ฯ @๖ ม. ปริพฺพาชกินี ฯ ๗ ยุ. ปชาเล2ตฺวา ฯ ๘ ม. สพฺพสํวรึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๑.
|๑๖๔.๑๕๐| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๔.๑๕๑| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา สญฺชลนฺติ ๑- มหาทีปา ตตฺถ ตตฺถ คตาย เม ฯ |๑๖๔.๑๕๒| ติโรกุฑฺฑํ ติโรเสลํ สมติคฺคยฺห ปพฺพตํ ปสฺสามหํ ยทิจฺฉามิ ทีปทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๖๔.๑๕๓| วิสุทฺธนยนา โหมิ ยสสา ปชฺชลามหํ ๒- สทฺธา ปญฺญวตี ๓- เจว ทีปทานสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๖๔.๑๕๔| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา วิปฺปกุเล อหํ ปหูตธนธญฺญมฺหิ มุทิเต ราชปูชิเต ฯ |๑๖๔.๑๕๕| อหํ สพฺพงฺคสมฺปนฺนา สพฺพาภรณภูสิตา ปุรปฺปเวเส สุคตํ วาตปาเน ฐิตา อหํ ฯ |๑๖๔.๑๕๖| ทิสฺวา ชลนฺตํ ยสสา เทวมนุสฺสสกฺกตํ อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ ลกฺขเณหิ วิภูสิตํ ฯ |๑๖๔.๑๕๗| อุทคฺคจิตฺตา สุมนา ปพฺพชฺชํ สมโรจยึ น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๔.๑๕๘| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปรจิตฺตานิ ชานามิ สตฺถุสาสนการิกา ฯ |๑๖๔.๑๕๙| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ วิสุทฺธาสึ สุนิมฺมลา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปชฺชลนฺติ ฯ ๒ ม. ยุ. จ ชลามหํ ฯ ๓ ยุ. ปญฺญา สตี เจว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๒.
|๑๖๔.๑๖๐| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ โอหิโต ครุโก ภาโร ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๑๖๔.๑๖๑| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ |๑๖๔.๑๖๒| ตโต มหาการุณิโก เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ทิพฺพจกฺขุกานํ ๑- อคฺคา สกุลาติ นรุตฺตโม ฯ |๑๖๔.๑๖๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๔.๑๖๔| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๔.๑๖๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สกุลา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สกุลาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ นนฺทาเถริยาปทานํ (๒๕) [๑๖๕] |๑๖๕.๑๖๖| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๕.๑๖๗| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ทิพฺพจกฺขุกินํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๓.
|๑๖๕.๑๖๘| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ๑- ฯ |๑๖๕.๑๖๙| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิภิ ฯ |๑๖๕.๑๗๐| รตนานฏฺฐปญฺญาสํ อุคฺคโต ๒- โส มหามุนิ กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๖๕.๑๗๑| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ๓- ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๖๕.๑๗๒| ตทาหํ หํสวติยํ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหุ นานารตนปชฺโชเต มหาสุขสมปฺปิตา ฯ |๑๖๕.๑๗๓| อุเปตฺวา ตํ มหาวีรํ อสฺโสสึ ธมฺมเทสนํ อมตํ ปรมสฺสาทํ ปรมตฺถํ นิเวทกํ ฯ |๑๖๕.๑๗๔| ตทา นิมนฺตยิตฺวาน สสงฺฆํ โลกนายกํ ๔- ทตฺวา ตสฺส มหาทานํ ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ ฯ |๑๖๕.๑๗๕| ฌายินีนํ ภิกฺขุนีนํ อคฺคฏฺฐานํ อปตฺถยึ นิปจฺจ สิรสา วีรํ สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๑๖๕.๑๗๖| ตทา อทนฺตทมโก ติโลกสรโณ ปภู พฺยากาสิ นรสุนฺธโร ๕- ลจฺฉเสตํ สุปตฺถิตํ ฯ |๑๖๕.๑๗๗| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปติฏฺฐปิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. อุคฺคโต ว มหามุนิ ฯ @๓ ยุ. ติฏฺฐติ ฯ ๔ ยุ. ติภวนฺตคํ ฯ ๕ ม. นรสารถิ ฯ ยุ. นรสทฺทูโล ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๔.
|๑๖๕.๑๗๘| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา นนฺทาติ นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๕.๑๗๙| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ |๑๖๕.๑๘๐| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๕.๑๘๑| ตโต จุตา ยามมคํ ตโตหํ ตุสิตํ คตา ๑- ตโต จ นิมฺมานรตึ วสวตฺติปุรํ คตา ฯ |๑๖๕.๑๘๒| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ ตสฺส กมฺมสฺส วาหสา ตตฺถ ตตฺเถว ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๖๕.๑๘๓| ตโต จุตา มนุสฺสตฺเต ราชูนํ จกฺกวตฺตินํ มณฺฑลีนญฺจ ราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๖๕.๑๘๔| สมฺปตฺตึ อนุโภตฺวาน เทเวสุ มนุเชสุ จ สพฺพตฺถ สุขิตา หุตฺวา เนกกปฺเปสุ สํสรึ ฯ |๑๖๕.๑๘๕| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ปุรสฺมึ ๒- กปิลวฺหเย รญฺโญ สุทฺโธทนสฺสาหํ ธีตา อาสึ อนินฺทิตา ฯ |๑๖๕.๑๘๖| รํสิริว ๓- รูปินึ ทิสฺวา นนฺทิตํ อาสิ ตํ กุลํ เตน นนฺทาติ เม นามํ สุนฺทรา ๔- ปวรา อหํ ฯ |๑๖๕.๑๘๗| ยุวตีนญฺจ สพฺพาสํ กลฺยาณีติ จ วิสฺสุตา ตสฺมึปิ นคเร รมฺเม ฐเปตฺวา ตํ ยโสธรํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อคํ ฯ ๒ สุรมฺเม ฯ ๓ ม. ยุ. สิริยา ... ฯ ๔ ม. ยุ. สุนฺทรํ ปวรํ อหุํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๕.
|๑๖๕.๑๘๘| เชฏฺโฐ ภาตา ติโลกคฺโค ปจฺฉิโม ๑- อรหา ตถา เอกกินี ๒- คหฏฺฐาหํ มาตุยา ปริโจทิตา ฯ |๑๖๕.๑๘๙| สากิยมฺหิ กุเล ชาตา ปุตฺเต พุทฺธานุชา ตุวํ นนฺเทนปิ วินา ภูตา อคาเร กึ นุ ลจฺฉสิ ๓- ฯ |๑๖๕.๑๙๐| ชราวสานํ โยพฺพญฺญํ รูปํ อสุจิสมฺมตํ โรคนฺตมปิจาโรคฺยํ ชีวิตํ มรณนฺติกํ ฯ |๑๖๕.๑๙๑| อิทํปิ เต สุภํ รูปํ สสิกนฺตํ ๔- มโนหรํ ภูสนานํ ๕- อลงฺการํ สิริสงฺเกตสนฺนิภํ ฯ |๑๖๕.๑๙๒| ปูชิตํ โลกสารํว นยนานํ รสายนํ ปุญฺญานํ กิตฺติชนนํ โอกฺกากกุลนนฺทนํ ฯ |๑๖๕.๑๙๓| น จิเรเนว กาเลน ชรา สมภิโภสฺสติ ๖- ปหาย ๗- เคหํ คารยฺหํ จร ธมฺมมนินฺทิเต ฯ |๑๖๕.๑๙๔| สุตฺวาหํ มาตุ วจนํ ปพฺพชึ อนคาริยํ เทเหน น ตุ จิตฺเตน รูปโยพฺพนโลลิตา ๘- ฯ |๑๖๕.๑๙๕| มหตา จ ปยตฺเตน ฌานชฺเฌน สรํ มมํ กาตุญฺจ วทเต มาตา น จาหํ ตตฺถ อุสฺสุกา ฯ |๑๖๕.๑๙๖| ตโต มหาการุณิโก ทิสฺวา มํ กมลานนํ ๙- นิพฺพินฺทนตฺถํ รูปสฺมึ มม จกฺขุปเถ ชิโน ฯ |๑๖๕.๑๙๗| สเกน อานุภาเวน อิตฺถึ มาเปสิ โสภนํ ๑๐- ทสฺสนียํ สุรุจิรํ มมโตปิ สุรูปินึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มชฺฌิโม ฯ ๒ ม. ยุ. เอกากินี ฯ ๓ ม. ... นุ อจฺฉสิ ฯ ยุ. ... น @อจฺฉสิ ฯ ๔ ยุ. ปสฺส กนฺตํ ... ฯ ๕ ยุ. มํ ภูสนํ อลงฺการํ ฯ ๖ ม. สมธิเสสฺสติ ฯ @ยุ. สมธิเหสฺสติ ฯ ๗ ม. ยุ. วิหาย เคหํ การุญฺเญ ฯ ๘ ม. ยุ. ...ลาฬิตา ฯ @๙ ม. ยุ. กามลาลสํ ฯ ๑๐ ม. ยุ. โสภินึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๖.
|๑๖๕.๑๙๘| ตมหํ วิมฺหิตา ทิสฺวา อติวิมฺหิตเทหินึ ๑- จินฺตยึ สผลํ เมติ เนตฺตลาภญฺจ มานุสํ ฯ |๑๖๕.๑๙๙| ตมหํ เอหิ สุภเณ ๒- เยนตฺโถ ตํ วเทหิ เม กุลนฺเต นามโคตฺตญฺจ วท เม ยทิ เต ปิยํ ฯ |๑๖๕.๒๐๐| น ปญฺหกาโล ๓- สุภเณ อุจฺฉงฺเค มํ นิเวสย ๔- สีทนฺติว มมงฺคานิ ปสุปฺปย ๕- มุหุตฺตกํ ฯ |๑๖๕.๒๐๑| ตโต สีสํ มมงฺเก สา กตฺวา สยิ สุโสภณา ๖- ตสฺสา ลลาเต ๗- ปติตา ลุทฺธา ปรมทารุณา ฯ |๑๖๕.๒๐๒| สห ตสฺสา นิปาเตน ปีฬกา อุปปชฺชถ ปคฺฆรึสุ ปภินฺนา จ กุณปา ปุพฺพโลหิตา ฯ |๑๖๕.๒๐๓| สมฺภินฺนํ ๘- วทนญฺจาปิ กุณปปูติคนฺธิกํ ๙- อุทฺธุมาตํ วินีลญฺจ สพฺพญฺจาปิ ๑๐- สรีรกํ ฯ |๑๖๕.๒๐๔| สา ปเวธิตสพฺพงฺคี นิสฺสสนฺตี มหุํ มหุํ เวทยนฺตี สกํ ทุกฺขํ กรุณํ ปริเทวยิ ฯ |๑๖๕.๒๐๕| ทุกฺเขน ทุกฺขิตา โหมิ ผุสยนฺตี จ เวทนา มหาทุกฺเข นิมุคฺคมฺหิ สรณํ โหหิ เม สขี ฯ |๑๖๕.๒๐๖| กุหึ วทนโสภนฺเต กุหินฺเต ตุงฺคนาสิกา ตมฺพพิมฺพวโรฏฺฐนฺเต วทนนฺเต กุหึ คตํ ฯ |๑๖๕.๒๐๗| กุหึ สสินิภํ วณฺณํ กมฺพุคิวา กุหึ คตา ทามามาลญฺจ เต กณฺณํ เววณฺณํ สมุปาคตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อวินิจฺฉิตเทหินึ ฯ ๒ ม. ยุ. สุภเค ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. วญฺจกาโล ฯ @๔ ม. นิวาสย ฯ ๕ ยุ. ปสฺสยิสฺสํ ฯ ๖ ม. ยุ. สุโลจนา ฯ ๗ ม. ยุ. @นลาเต ฯ ๘ ม. ปภินฺนํ ฯ ๙ ม. ...คนฺธนํ ฯ ๑๐ ม. ปุพฺพญฺจาปิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๗.
|๑๖๕.๒๐๘| มกุลปทุมาการา ๑- กลสาว ๒- ปโยธรา ปภินฺนา ปูติกุณปา ทุฏฺฐคนฺธชมาคตา ๓- ฯ |๑๖๕.๒๐๙| เวทิมชฺฌา ๔- ปุถุสฺโสณิ สุณาว นีตกิพฺพิสา ชาตา อมชฺฌภริตา อโห รูปํ อสสฺสตํ ฯ |๑๖๕.๒๑๐| สพฺพํ สรีรสญฺชาตํ ปูติคนฺธํ ภยานกํ สุสานมิว เชคุจฺฉํ ๕- รมนฺเต ยตฺถ พาลิยา ๖- ฯ |๑๖๕.๒๑๑| ตทา มหาการุณิโก ภาตา เม โลกนายโก ทิสฺวา สํวิคฺคจิตฺตํ มํ อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๑๖๕.๒๑๒| อาตุรํ กุณปํ ปูตึ ปสฺส นนฺเท สมุสฺสยํ อสุภาย จิตฺตํ ภาเวหิ เอกคฺคํ สุสมาหิตํ ฯ |๑๖๕.๒๑๓| ยถา อิทํ ตถา เอตํ ยถา เอตํ ตถา อิทํ ทุคฺคนฺธํ ปูติกํ วาติ พาลานํ อภินนฺทิตํ ฯ |๑๖๕.๒๑๔| เอวเมตํ อเวกฺขนฺติ รตฺตินฺทิวมตนฺทิตา ตโต สกาย ปญฺญาย อภินิพฺพิชฺช ทกฺขสิ ฯ |๑๖๕.๒๑๕| ตโตหํ อาสิ ๗- สํวิคฺคา สุตฺวา คาถา สุภาสิตา ตตฺรฏฺฐิตาวหํ สนฺตี อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๕.๒๑๖| ยตฺถ ยตฺถ นิสินฺนาหํ ตทา ฌานปรายนา ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ |๑๖๕.๒๑๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มกุฬขารกาการา ฯ ๒ ม. กลิกาว ฯ ๓ ม. ทุฏฺฐคนฺธิตฺตมาคตา ฯ @ยุ. ...คนฺธิตวมาคตา ฯ ๔ ม. เวทิมชฺฌาว สุสุสฺโสณี ฯ ๕ ม. พีภจฺฉํ ฯ @๖ ม. ยุ. พาลิสา ฯ ๗ ม. อติสํวิคฺคา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๘.
|๑๖๕.๒๑๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๕.๒๑๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ นนฺทา ภิกฺขุนี ชนปทกลฺยาณี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ นนฺทาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ฉฏฺฐํ โสณาเถริยาปทานํ (๒๖) [๑๖๖] |๑๖๖.๒๒๐| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๖.๒๒๑| ตทา ๑- เสฏฺฐิกุเล ชาตา สุขิตา สชฺชิตา ๒- ปิยา อุเปตฺวา ตํ มุนิวรํ อสฺโสสึ มธุรํ วจํ ฯ |๑๖๖.๒๒๒| อารทฺธวิริยานคฺคํ วณฺเณติ ๓- ภิกฺขุนึ ชิโน ๔- ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา การํ กตฺวาน สตฺถุโน ฯ |๑๖๖.๒๒๓| อภิวาทิย สมฺพุทฺธํ ตํ ฐานํ ปตฺถยึ ตทา อนุโมทิ มหาวีโร สิชฺฌตํ ปณิธิ ตว ฯ |๑๖๖.๒๒๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตทาหํ ฯ ๒ ม. ปูชิตา ฯ ๓ ม. วณฺเณสิ ฯ ยุ. วณฺเณนฺตํ ฯ ๔ ยุ. ชินํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔๙.
|๑๖๖.๒๒๕| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา โสณาติ นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวิกา ฯ |๑๖๖.๒๒๖| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ ตถา ชินํ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ |๑๖๖.๒๒๗| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๖๖.๒๒๘| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา เสฏฺฐิกุเล อหํ สาวตฺถิยํ ปุรวเร อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๖๖.๒๒๙| ยทา จ โยพฺพนํ ปตฺตา คนฺตฺวา ปติกุลํ อหํ ทส ปุตฺตานิ อชนึ สุรูปานิ วิเสสโต ฯ |๑๖๖.๒๓๐| สุเข ฐิตา จ เต สพฺเพ ชนเนตฺตมโนหรา อมิตฺตานมฺปิ รุจิตา มม ๑- ปเคว เต ปิยา ฯ |๑๖๖.๒๓๑| ตโต มยฺหํ อกามาย ทสปุตฺตปุรกฺขโต ปพฺพชิตฺถ ส เม ภตฺตา เทวเทวสฺส สาสเน ฯ |๑๖๖.๒๓๒| ตเทกิกา วิจินฺเตสึ ชีวิเตนาลมตฺถุ เม ชินาย ๒- ปติปุตฺเตหิ พุทฺธายปิ ๓- วรากิยา ฯ |๑๖๖.๒๓๓| อหํปิ ตตฺถ คจฺฉิสฺสํ สมฺปตฺโต ยตฺถ เม ปติ เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๖๖.๒๓๔| ตโต มมํ ๔- ภิกฺขุนิโย เอกํ ภิกฺขุนุปสฺสเย วิหาย คญฺฉุโมวาทํ ตาเปหิ อุทกํ อิติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มมํ ปาเคว ฯ ๒ ม. จตฺตาย ฯ ๓ ม. ยุ. วุฑฺฒาย จ ฯ ๔ ม. ยุ. จ มํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๐.
|๑๖๖.๒๓๕| ตทา อุทกมาเนตฺวา ๑- โอกิริตฺวาน กุมฺภิยา จุลฺเล ฐเปตฺวา อาสินา ตโต จิตฺตํ สมาทหึ ฯ |๑๖๖.๒๓๖| ขนฺเธ อนิจฺจโต ทิสฺวา ทุกฺขโต จ อนตฺตโต เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๖.๒๓๗| ตทาคนฺตฺวา ภิกฺขุนิโย อุโณฺหทกมปุจฺฉิสุํ เตโชธาตุํ อธิฏฺฐาย ขิปฺปํ สนฺตาปยึ ชลํ ฯ |๑๖๖.๒๓๘| วิมฺหิตา ตา ชินวรํ เอตมตฺถมสาวยุํ ๒- ตํ สุตฺวา มุทิโต นาโถ อิมํ คาถํ อภาสถ ฯ |๑๖๖.๒๓๙| โย จ วสฺสสตํ ชีเว กุสีโต หีนวีริโย เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย วิริยารภโต ทฬฺหํ ฯ |๑๖๖.๒๔๐| อาราธิโต มหาวีโร มยา สุปฺปฏิปตฺติยา อารทฺธวิริยานคฺคํ มมาห ส มหามุนิ ฯ |๑๖๖.๒๔๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๖.๒๔๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๖.๒๔๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ โสณา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ โสณาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุทกมาหิตฺวา ฯ ๒ ยุ. เอตมตฺถํว สาวยุํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๑.
สตฺตมํ ภทฺทกาปิลานีเถริยาปทานํ (๒๗) [๑๖๗] |๑๖๗.๒๔๔| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ๑- ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๖๗.๒๔๕| ตทา ๒- หิ หํสวติยํ วิเทโห นาม นามโก เสฏฺฐี ปหูตรตโน ตสฺส ชายา อโหสหํ ฯ |๑๖๗.๒๔๖| กทาจิ โส นราทิจฺจํ อุเปจฺจ สปริชฺชโน ธมฺมํ อสฺโสสิ พุทฺธสฺส สพฺพทุกฺขกฺขยาวหํ ๓- ฯ |๑๖๗.๒๔๗| สาวกํ ธุตวาทานํ อคฺคํ กิตฺเตสิ นายโก สุตฺวา สตฺตาหิกํ ทานํ ทตฺวา พุทฺธสฺส ตาทิโน ฯ |๑๖๗.๒๔๘| นิปจฺจ สิรสา ปาเท ตํ ฐานํ อภิปตฺถยึ ๔- ส หาสยนฺโต ปริสํ ตทา หิ นรปุงฺคโว ฯ |๑๖๗.๒๔๙| เสฏฺฐิโน อนุกมฺปาย อิมา คาถา อภาสถ ลจฺฉเส ปตฺถิตํ ฐานํ นิพฺพุโต โหหิ ปุตฺตก ฯ |๑๖๗.๒๕๐| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว |๑๖๗.๒๕๑| โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต |๑๖๗.๒๕๒| กสฺสโป นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุสาวโก ฯ |๑๖๗.๒๕๓| ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺโต ปริจริ ปจฺจเยหิ วินายกํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา ฯ ๒ ม. ยุ. ตทาหุ ฯ ๓ ม. สพฺพทุกฺขภยปฺปหํ ฯ @๔ ยุ. อภิปตฺถยิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๒.
|๑๖๗.๒๕๔| สาสนํ โชตยิตฺวาน โส มทฺทิตฺวา กุติตฺถิเย เวเนยฺยํ วินยิตฺวาน ๑- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๖๗.๒๕๕| นิพฺพุเต ตมฺหิ โลกคฺเค ปูชนตฺถาย สตฺถุโน ญาติมิตฺเต สมาเนตฺวา สห เตหิ อการยิ ฯ |๑๖๗.๒๕๖| สตฺตโยชนิกํ ถูปํ อุพฺเพธํ รตนามยํ ชลนฺตํ สตรํสีว สาลราชํว ผุลฺลิตํ ฯ |๑๖๗.๒๕๗| สตฺตสตสหสฺสานิ จาติโย ๒- สตฺต การยึ นฬคฺคิ วิย โชตนฺเต ๓- รตเนเหว สตฺตหิ ฯ |๑๖๗.๒๕๘| คนฺธเตเลหิ ปูเรตฺวา ทีปานิ อุชฺชลยึ ตหึ ปูชนตฺถาย มเหสิสฺส สพฺพสตฺตานุกมฺปิโน ๔- ฯ |๑๖๗.๒๕๙| สตฺตสตสหสฺสานิ ปุณฺณกุมฺภานิ การยึ รตเนเหว ปุณฺณานิ ปูชนตฺถาย มเหสิโน ฯ |๑๖๗.๒๖๐| มชฺเฌ อฏฺฐฏฺฐกุมฺภีนํ อุสฺสิตา กญฺจนคฺฆิโย อติโรจนฺติ วณฺเณน สารเทว ทิวากโร ฯ |๑๖๗.๒๖๑| จตุทฺวาเรสุ โสภนฺติ โตรณา รตนามยา อุสฺสิตา ผลกา รมฺมา โสภนฺติ รตนามยา ฯ |๑๖๗.๒๖๒| วิโรจนฺติ ปริกฺขาโย ๕- อวฏํสา สุนิมฺมิตา อุสฺสิตานิ ปฏากานิ รตนานิ วิโรจเร ฯ |๑๖๗.๒๖๓| สุรตฺตํ สุกตญฺเจตํ ๖- เจติยํ รตนามยํ อติโรจติ วณฺเณน สสชฺฌาว ทิวากโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วินยิตฺวา จ ฯ ๒ ม. ปาติโย ตตฺถ การยิ ฯ ยุ. ... การิยึ ฯ ๓ ม. โชตนฺตี ฯ @๔ ม. ยุ. สพฺพภูตานุกมฺปิโน ฯ ๕ ม. ยุ. ปริกฺขิตฺตา ฯ ๖ ม. ยุ. สุกตํ จิตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๓.
|๑๖๗.๒๖๔| ถูปสฺส เม ทิสา ติสฺโส ๑- หริตาเลน ปูรยึ ๒- เอกา ๓- มโนสิลาเยกา อญฺชเนน จ เอกิกา ฯ |๑๖๗.๒๖๕| ปูชํ เอตาทิสํ รมฺมํ กาเรตฺวา วรวาทิโน ๔- อทาสึ ทานํ สงฺฆสฺส ยาวชีวํ ยถาพลํ ฯ |๑๖๗.๒๖๖| สหาหํ ๕- เสฏฺฐินา เตน ตานิ ปุญฺญานิ สพฺพโส ยาวชีวํ กริตฺวาน สหาว สุคตึ คตา ฯ |๑๖๗.๒๖๗| สมฺปตฺติโยนุภุตฺวาน ๖- เทวตฺเต อถ มานุเส ฉายา วิย สรีเรน สห เตเนว สํสรึ ฯ |๑๖๗.๒๖๘| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี นาม นายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน สพฺพธมฺมวิปสฺสโก ฯ |๑๖๗.๒๖๙| ตทา หิ พนฺธุมติยา พฺราหฺมโณ สาธุสมฺมโต อทฺโธ สนฺโต คุเณนาสิ ธเนน จ สุทุคฺคโต ฯ |๑๖๗.๒๗๐| ตทาปิ ตสฺสาหํ อาสึ พฺราหฺมณี สมเจตสา กทาจิ โส ทิชวโร สงฺคเมสิ มหามุนึ ฯ |๑๖๗.๒๗๑| นิสินฺนํ ชนกายมฺหิ เทเสนฺตํ อมตํปทํ สุตฺวา ธมฺมํ ปมุทิโต อทาสิ เอกสาฏกํ ฯ |๑๖๗.๒๗๒| ฆรํ เอเกน วตฺเถน คนฺตฺวาเนตํ มมพฺรวิ อนุโมท มหาปุญฺเญ ทินฺนํ พุทฺธสฺส สาฏกํ ฯ |๑๖๗.๒๗๓| ตทาหํ อญฺชลึ กตฺวา อนุโมทึ สุวิทิตา สุทินฺโน สาฏโก สามิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส ตาทิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เวทโย ฯ ๒ ม. ปูรยิ ฯ ๓ ม. ยุ. เอกํ มโนสิลาเยกํ ... เอกิกํ ฯ @๔ ยุ. วรธาริโน ฯ ๕ ม. สหาว ฯ ๖ ม. ยุ. สมฺปตฺติโยนุโภตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๔.
|๑๖๗.๒๗๔| สุขิโต สชฺชิโต หุตฺวา สํสรนฺโต ภวาภเว พาราณสีปุเร รมฺเม ราชา อาสิ มหีปติ ฯ |๑๖๗.๒๗๕| ตทา ตสฺส มเหสีหํ อิตฺถีคุมฺพสฺส อุตฺตมา ตสฺสาปิ ๑- ทุติยิกา อาสึ ปุพฺพสิเนเหน อุตฺตริ ๒- ฯ |๑๖๗.๒๗๖| ปิณฺฑาย วิจรนฺเต โส อฏฺฐ ปจฺเจกนายเก ทิสฺวา ปมุทิโต หุตฺวา ทตฺวา ปิณฺฑํ มหารหํ ฯ |๑๖๗.๒๗๗| พุทฺเธ ๓- นิมนฺตยิตฺวาน กตฺวา รตนมณฺฑปํ กมฺมาเรหิ กตมฏฺฐํ ๔- โสวณฺณํ สตหตฺถกํ ๕- ฯ |๑๖๗.๒๗๘| สมาเนตฺวาน เต สพฺเพ เตสํ ทานมทาสิ โส เสนาสเน ๖- ปวิฏฺฐานํ ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ ฯ |๑๖๗.๒๗๙| ตํปิ ทานํ สหาทาสึ กาสิราเชนหนฺตทา ปุนาหํ พาราณสิยํ ชาตา กาสิกคามเก ฯ |๑๖๗.๒๘๐| กุฏุมฺพิกกุเล ผีเต สุขิโต โส สภาตุโก เชฏฺฐสฺส ภาตุโน ชายา อโหสึ สุปติพฺพตา ฯ |๑๖๗.๒๘๑| ปจฺเจกพุทฺธํ ทิสฺวาน มม ภตฺตุกนิยโส ภาตุ ภตฺตํ ตสฺส ทตฺวา อาคเต ตมฺหิ ปาวทิ ฯ |๑๖๗.๒๘๒| นาภินนฺทิตฺถ โส ทานํ ตโต ตสฺส อทาสหํ พุทฺธานานิย ตํ อนฺนํ ปุโน ตสฺเสว โส อทา ฯ |๑๖๗.๒๘๓| ตํ ทานํ ฉฑฺฑยิตฺวาน ทุฏฺฐา พุทฺธสฺสหํ ตทา ปตฺตํ กลลปุณฺณนฺตํ อทาสึ ตสฺส ตาทิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตสฺสาติ ทยิตา อาสึ ฯ ๒ ม. ภตฺตุโน ฯ ๓ ม. ปุโน ฯ ๔ ม. ยุ. @กตํ ปตฺตํ ฯ ๕ ม. ยุ. วต ตตฺตกํ ฯ ๖ ม. โสณฺณาสเน ยุ. โสวณฺณาสเน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๕.
|๑๖๗.๒๘๔| ทาเน จ คหเณ เจว อปเจ ปทุเสปิจ สมจิตฺตมุขํ ๑- ทิสฺวา ตทาหํ สํวิชึ ภุสํ ฯ |๑๖๗.๒๘๕| ปุโน ปตฺตํ คเหตฺวาน โสธยิตฺวา สุคนฺธินา ปสนฺนจิตฺตา ปูเรตฺวา สฆตํ สกฺกรํ อทํ ฯ |๑๖๗.๒๘๖| ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชามิ สุรูปา โหมิ ทานโต พุทฺธสฺส อปกาเรน ทุคฺคนฺธา มทเนน จ ๒- ฯ |๑๖๗.๒๘๗| ปุโน กสฺสปธีรสฺส นิฏฺฐาปิตมฺหิ เจติเย ๓- โสวณฺณํ อิฏฺฐกํ วรํ อทาสึ มุทิตา อหํ ฯ |๑๖๗.๒๘๘| จตุชฺชาเตน คนฺเธน เตมยิตฺวา ตมิฏฺฐกํ ๔- มุตฺตา ทุคฺคนฺธโทสมฺหา สพฺพงฺคสุสมาคตา ๕- ฯ |๑๖๗.๒๘๙| สตฺตปาติสหสฺสานิ รตเนหิ จ สตฺตหิ กาเรตฺวา ฆตปูรานิ วฏฺฏีนิ จ สหสฺสโส ฯ |๑๖๗.๒๙๐| ปกฺขิเปตฺวา ปทีเปตฺวา ฐปยึ สตฺต ปนฺติโย ปูชนตฺถํ โลกนาถสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ |๑๖๗.๒๙๑| ตทาปิ ตสฺมึ ปุญฺญสฺมึ ภาคินีหํ วิเสสโต ปุโน กาสีสุ สญฺชาโต สุมิตฺโต อิติ วิสฺสุโต ฯ |๑๖๗.๒๙๒| ตสฺสาหํ ภริยา อาสึ สุขิตา สชฺชิตา ปิยา ตทา ปจฺเจกมุนิโน อทาสิ ฆนเวฏฺฐนํ ฯ |๑๖๗.๒๙๓| ตสฺสาปิ ภาคินี อาสึ โมทิตฺวา ทานมุตฺตมํ ปุโนปิ กาสิรฏฺฐมฺหิ ชาโต โกลิยชาติยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สมจิตฺตสุขํ ทิสฺวา มหาสงฺฆํ จชึ ภุสํ ฯ ๒ ม. ยุ. วทเนน จ ฯ @๓ ม. นิธายนฺตมฺหิ ฯ ยุ. นิฏฺฐายนฺตมฺหิ ฯ ๔ ม. ยุ. นิจยิตฺวา ฯ @๕ ยุ. ...สมุปฺปาคตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๖.
|๑๖๗.๒๙๔| ตทา โกลิยปุตฺตานํ สเตหิ สห ปญฺจหิ ปญฺจ ปจฺเจกพุทฺธานํ สตานิ สมุปฏฺฐหิ ๑- ฯ |๑๖๗.๒๙๕| เตมาสํ วาสยิตฺวาน ๒- อทาสิ ๓- จ ติจีวรํ ชายา ตสฺส ตทา อาสึ ปุญฺญกมฺมปถานุคา ฯ |๑๖๗.๒๙๖| ตโต จุโต อหุ ราชา นนฺโท นาม มหายโส ตสฺสาปิ มเหสี อาสึ สพฺพกามสมิทฺธินี ฯ |๑๖๗.๒๙๗| ตโต ๔- อหุ จวิตฺวาน พฺรหฺมทตฺโต มหีปติ ปทุมาวติปุตฺตานํ ปจฺเจกมุนินํ ตทา ฯ |๑๖๗.๒๙๘| สตานิ ปญฺจนูนานิ ยาวชีวํ อุปฏฺฐหึ ราชุยฺยาเน นิวาเสตฺวา นิพฺพุตานิ จ ปูชยึ ฯ |๑๖๗.๒๙๙| เจติยานิ จ กาเรตฺวา ปพฺพชิตฺวา อุโภ มยํ ภาเวตฺวา อปฺปมญฺญาโย พฺรหฺมโลกํ อคมฺหเส ฯ |๑๖๗.๓๐๐| ตโต จุโต มหาติตฺเถ สุชาโต ปิปฺผลายโน มาตา สุมนเทวี จ โกสิโคตฺโต ทิโช ปิตา ฯ |๑๖๗.๓๐๑| อหํ มทฺเท ชนปเท สากลายํ ปุรุตฺตเม กปิลสฺส ทิชสฺสาสึ ธีตา มาตา สุจีมติ ฯ |๑๖๗.๓๐๒| ฆนกญฺจนพิมฺเพน นิมฺมินิตฺวาน มํ ปิตา อทา กสฺสปธีรสฺส กาเมหิ ๕- วชฺชิตสฺส จ ฯ |๑๖๗.๓๐๓| กทาจิ โส ตรุณิโก ๖- คนฺตฺวา กมฺมนฺตเปกฺขโก กากาทิเกหิ ขชฺชนฺเต ปาเณ ทิสฺวาน สํวิชิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สมุปฏฺฐหึ ฯ ๒ ม. ตปฺปยิตฺวาน ฯ ๓ ยุ. อทํสุ จ ติจีวเร ฯ ๔ ม. ตโต @ราชา ภวิตฺวาน ฯ ยุ. จุโต ฯ ๕ ยุ. กามา สา วชฺชิตสฺส เม ฯ ๖ ม. ยุ. การุณิโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๗.
|๑๖๗.๓๐๔| ฆเรปาหํ ๑- ติเล ชาเต ทิสฺวานาตปตาปเน ๒- กิมิกาเกหิ ขชฺชนฺเต สํเวคมลภึ ตทา ฯ |๑๖๗.๓๐๕| ตทา โส ปพฺพชิ ธีโร อหํ ตํ อนุปพฺพชึ ปญฺจวสฺสานิ นิวสึ ปริพฺพาชปเถ ๓- อหํ ฯ |๑๖๗.๓๐๖| ยทา ปพฺพชิตา อาสิ โคตมี ชินโปสิกา ตทาหํ ตมุปาคนฺตฺวา พุทฺเธน อนุสาสิตา ฯ |๑๖๗.๓๐๗| น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ อโห กลฺยาณมิตฺตตฺตํ กสฺสปสฺส สิรีมโต ฯ |๑๖๗.๓๐๘| ปุตฺโต พุทฺธสฺส ทายาโท กสฺสโป สุสมาหิโต ปุพฺเพ นิวาสํ โส ๔- เวทิ สคฺคาปายญฺจ ปสฺสติ ฯ |๑๖๗.๓๐๙| อโถ ชาติกฺขยํ ปตฺโต อภิญฺญาโวสิโต มุนิ เอตาหิ ตีหิ วิชฺชาหิ เตวิชฺโช โหติ พฺราหฺมโณ ฯ |๑๖๗.๓๑๐| ตเถว ภทฺทกาปิลานี เตวิชฺชา มจฺจุหายินี ธาเรนฺตี อนฺติมํ เทหํ เชตฺวา มารํ สวาหนํ ฯ |๑๖๗.๓๑๑| ทิสฺวา อาทีนวํ โลเก อุโภ ปพฺพชิตา มยํ ตยมฺหา ๕- ขีณาสวา ทนฺตา สีติภูตามฺห นิพฺพุตา ฯ |๑๖๗.๓๑๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๗.๓๑๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฆเร วาหํ ฯ ๒ ยุ. ...ตาปิเต ฯ ๓ ม. ...วเต ฯ ๔ ม. ยุ. โย ฯ @๕ ยุ. อมฺห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๘.
|๑๖๗.๓๑๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ภทฺทกาปิลานี ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ภทฺทกาปิลานีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ยโสธราเถริยาปทานํ (๒๘) [๑]- [๑๖๘] |๑๖๘.๓๑๕| ปุรกฺขตา ภิกฺขุนีหิ สเตหิ สหสฺเสหิ สา ๒- มหิทฺธิกา มหาปญฺญา สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมึ ฯ |๑๖๘.๓๑๖| สมฺพุทฺธํ อภิวาเทตฺวา สตฺถุโน จกฺกลกฺขเณ นิสินฺนา เอกมนฺตมฺหิ อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๖๘.๓๑๗| อฏฺฐสตฺตติวสฺสาหํ ปจฺฉิมา ๓- วตฺตยิ วยา ปพฺภารมฺหิ อนุปฺปตฺตา อาโรเจมิ มหามุนึ ฯ |๑๖๘.๓๑๘| ปริปกฺโก วโย มยฺหํ ปริตฺตํ มม ๔- ชีวิตํ ปหาย โว คมิสฺสามิ กตํ เม สรณมตฺตโน ฯ |๑๖๘.๓๑๙| วยมฺหิ ๕- ปจฺฉิเม กาเล มรณํ อุปรุทฺธติ อชฺช รตฺตึ มหาวีร ปาปุณิสฺสามิ นิพฺพุตึ ฯ |๑๖๘.๓๒๐| นตฺถิ ชาติ ชรา พฺยาธิ มรณญฺจ มหามุเน อชรามราภยปุรํ ๖- คมิสฺสามิ อสงฺขตํ ฯ |๑๖๘.๓๒๑| ยาวตา ปริสา นาม สมุปาสนฺติ ๗- สตฺถุโน อปราธํ ปชานนฺติ ขมนฺตํ สมฺมุขา มุเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เอกสฺมึ สมเย รมฺเม ฯเปฯ นิกฺขมิตฺวา สกสฺสมา ฯ @๒ ยุ. สห ปญฺจหิ ฯ ๓ ม. ปจฺฉิโม วตฺตเต วโย ฯ ยุ. ปจฺฉิโม วตฺตติ วโย ฯ @๔ ยุ. อล ฯ ๕ ยุ. วโย จ ฯ ๖ ม. ยุ. อชรามรณํ ปูรํ ฯ ๗ ยุ. สมุปายาติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๙.
|๑๖๘.๓๒๒| สํสริตฺวา ๑- จ สํสาเร ขลิตญฺเจ มมนฺตยิ ๒- อาโรเจมิ ๓- มหาวีร อปราธํ ขมสฺสุ เม ฯ |๑๖๘.๓๒๓| อิทฺธิญฺจาปิ นิทสฺเสหิ มม สาสนการิเก ปริสานญฺจ สพฺพาสํ กงฺขํ ฉินฺทสฺสุ สาสเน ๔- ฯ |๑๖๘.๓๒๔| ยโสธรา อหํ วีร อคาเร เต ปชาปติ สากิยมฺหิ กุเล ชาตา อิตฺถีองฺเค ๕- ปติฏฺฐิตา ฯ |๑๖๘.๓๒๕| ถีนํ สตสหสฺสานํ นวุตีนํ ฉฬุตฺตริ อคาเร เต อหํ วีร ปาโมกฺขา สพฺพมิสฺสรา ฯ |๑๖๘.๓๒๖| รูปาจารคุณูเปตา โยพฺพนฏฺฐาปิ ๖- สพฺพทา สพฺพา มํ อปจายนฺติ เทวตา วิย มานุสา ฯ |๑๖๘.๓๒๗| กญฺญาสหสฺสปมุขา ๗- สกฺยปุตฺตนิเวสเน สมานสุขทุกฺขา ตา เทวตา วิย นนฺทเน ฯ |๑๖๘.๓๒๘| กามธาตุมติกฺกนฺตา ๘- ปณฺฑิตา ๙- รูปธาตุยา รูเปน สทิสา นตฺถิ ฐเปตฺวา โลกนายกํ ฯ |๑๖๘.๓๒๙| สมฺพุทฺธํ อภิวาเทตฺวา อิทฺธึ ทสฺเสสิ สตฺถุโน เนกา นานาวิธาการา มหาอิทฺธีปิ ทสฺสยิ ฯ |๑๖๘.๓๓๐| จกฺกวาฬสมํ กายํ สีสํ อุตฺตรโต กุรุ อุโภ ปกฺขา ทุเว ทีปา ชมฺพูทีปํ สรีรโต ฯ |๑๖๘.๓๓๑| ทกฺขิณญฺจ สรํ ปิญฺฉํ นานาสาขา ตุ ปตฺตกา จนฺทญฺจ สูริยญฺจกฺขี เมรุปพฺพตโต สิขํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สํสรนฺตญฺจ ฯ ๒ ยุ. ตฺวํ มยิ ฯ ๓ ยุ. อาโรเจว ฯ ๔ ม. ยาวตา ฯ @๕ ยุ. อิตฺถี อโถ ฯ ๖ ม. ยุ. โยพฺพนฏฺฐา ปิยํ วทา ฯ ๗ ม. ยุ. ...สตสหสฺส... ฯ @๘ ม. ...อติกฺกมฺม ฯ ๙ ม. ยุ. สณฺฐิตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๐.
|๑๖๘.๓๓๒| จกฺกวาฬคิรึ ตุณฺฑํ ชมฺพูรุกฺขํ สมูลกํ วีชมานา อุปาคนฺตฺวา วนฺทเต โลกนายกํ ฯ |๑๖๘.๓๓๓| หตฺถิวณฺณํ ตเถวสฺสํ ปพฺพตํ ชลชนฺตถา ๑- จนฺทญฺจ สุริยํ เมรุํ สกฺกวณฺณญฺจ ทสฺสยิ ฯ |๑๖๘.๓๓๔| ยโสธรา อหํ วีร ปาเท วนฺทามิ จกฺขุม สหสฺสโลกธาตูนํ ผุลฺลปทฺเธน ๒- ฉาทยิ ฯ |๑๖๘.๓๓๕| พฺรหฺมวณฺณญฺจ มาเปตฺวา ธมฺมํ เทเสสิ สุญฺญตํ ยโสธรา อหํ วีร ปาเท วนฺทามิ จกฺขุม ฯ |๑๖๘.๓๓๖| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๓๗| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๖๘.๓๓๘| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ มยฺหํ มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๖๘.๓๓๙| พุทฺธานํ ๓- โลกนาถานํ สงฺคมํ เต สุทสฺสิตํ ๔- อธิการํ พหุํ มยฺหํ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๔๐| ยํ มยฺหํ ปุริมํ ๕- กมฺมํ กุสลํ สรเส มุเน ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปุญฺญํ อุปจิตํ มยา ฯ |๑๖๘.๓๔๑| อภพฺพฏฺฐาเน วชฺชิตฺวา วารยิตฺวา อนาจรํ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร สญฺจตฺตํ ๖- ชีวิตํ มยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ชลธึ ฯ ๒ ยุ. ผุลฺลปจฺเจน ฉาทยึ ฯ ๓ ม. ยุ. ปุพฺพานํ ฯ ๔ ม. นิทสฺสิตํ ฯ @๕ ม. ปูริตํ ฯ ๖ ยุ. สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๑.
|๑๖๘.๓๔๒| เนกโกฏิสหสฺสานิ ภริยตฺถายทาสิ มํ น ตตฺถ วิมนา โหมิ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๔๓| เนกโกฏิสหสฺสานิ อุปการายทาสิ มํ น ตตฺถ วิมนา โหมิ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๔๔| เนกโกฏิสหสฺสานิ โภชนตฺถายทาสิ มํ น ตตฺถ วิมนา โหมิ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๔๕| เนกโกฏิสหสฺสานิ ชีวิตานิ ปริจฺจชึ ภยโมกฺขํ กริสฺสนฺติ ททามิ ๑- มม ชีวิตํ |๑๖๘.๓๔๖| องฺคคเต อลงฺกาเร วตฺเถ นานาวิเธ พหู อิตฺถีภณฺเฑ น คุยฺหามิ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๖๘.๓๔๗| ธนธญฺญปริจฺจาคํ คามานิ นิคมานิ จ เขตฺตํ ปุตฺตา จ ธีตา จ ปริจตฺตํ ๒- มหามุนิ ฯ |๑๖๘.๓๔๘| หตฺถี อสฺสํ ควญฺจาปิ ทาสิโย ปริจาริกา ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปริจตฺตา อสงฺขยา ฯ |๑๖๘.๓๔๙| ยํ มยฺหํ ปฏิมนฺเตสิ ทานํ ทสฺสามิ ยาจเก วิมนํ เม น ปสฺสามิ ททโต ทานมุตฺตมํ ฯ |๑๖๘.๓๕๐| นานาวิธํ พหุํ ทุกฺขํ สํสาเร จ พหุวิเธ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร อนุภุตฺตํ ๓- อสงฺขยํ ฯ |๑๖๘.๓๕๑| สุขปฺปตฺตานุโมทามิ น จ ทุกฺเขสุ ทุมฺมนา สพฺพตฺถ ตุสิตา โหมิ ตุยฺหตฺถาย มหามุนิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. จชามิ ฯ ๒ ม. ยุ. ปริจฺจตฺตา ฯ ๓ ยุ. ปริจฺจตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๒.
|๑๖๘.๓๕๒| อนุมคฺเคน สมฺพุทฺโธ ยํ ธมฺมํ อภินีหริ อนุโภตฺวา สุขทุกฺขํ ปตฺโต โพธึ มหามุนิ ฯ |๑๖๘.๓๕๓| พฺรหฺมเทวญฺจ สมฺพุทฺธํ โคตมํ โลกนายกํ อญฺเญสํ โลกนาถานํ สงฺคมนฺเต พหุํ มยา ฯ |๑๖๘.๓๕๔| อธิการํ พหุํ มยฺหํ ตุยฺหตฺถาย มหามุนิ คเวสนฺตี ๑- พุทฺธธมฺมํ อหนฺเต ปริจาริกา ฯ |๑๖๘.๓๕๕| กปฺปสตสหสฺเส จ จตุโร จ อสงฺขเย ทีปงฺกโร มหาวีโร อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๑๖๘.๓๕๖| ปจฺจนฺตเทสวิสเย นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ ตสฺส อาคมนํ มคฺคํ โสเธนฺติ ตุฏฺฐมานสา ฯ |๑๖๘.๓๕๗| เตน กาเลน โส อาสิ สุเมโธ นาม พฺราหฺมโณ มคฺคญฺจ ปฏิยาเทสิ อายโต สพฺพทสฺสิโน ฯ |๑๖๘.๓๕๘| เตน กาเลนหํ อาสึ กญฺญา พฺราหฺมณสมฺภวา สุมิตฺตา นาม นาเมน อุปคญฺฉึ สมาคมํ ฯ |๑๖๘.๓๕๙| อฏฺฐ อุปฺปลหตฺถานิ ปูชนตฺถาย สตฺถุโน อาทาย ชนสฺส มชฺเฌ อทฺทสํ อิสิมุตฺตมํ ๒- ฯ |๑๖๘.๓๖๐| จิรานุคตํ ทยิตํ ๓- อติกฺกนฺตํ ๔- มโนหรํ ทิสฺวา ตทา อมญฺญิสฺสํ สผลํ ชีวิตํ มม ฯ |๑๖๘.๓๖๑| ปรกฺกมนฺตํ สผลํ อทฺทสํ อิสิโน ตทา ปุพฺพกมฺเมน สมฺพุทฺเธ จิตฺตญฺจาปิ ปสีทิ เม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. คเวสโต ฯ ยุ. คเวสนฺตา ฯ ๒ ม. ยุ. อิสิมุคฺคตํ ฯ ๓ ยุ. ทสฺสิตํ ฯ ๔ ยุ. @ปฏิกฺกนฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๓.
|๑๖๘.๓๖๒| ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาเทสึ อิเส อุทคฺคมานเส ๑- เทยฺยํ อญฺญํ น ปสฺสามิ เทมิ ปุปฺผานิ เต อิเส ฯ |๑๖๘.๓๖๓| ปญฺจ หตฺถา ตว โหนฺตุ ตโย โหนฺตุ มมํ อิเส เตน สทฺธึ สมา โหนฺตุ โพธิตฺถาย ๒- ตว อิเส ฯ จตุตฺถํ ภาณวารํ ฯ |๑๖๘.๓๖๔| อิสิ คเหตฺวา ปุปฺผานิ อาคจฺฉนฺตํ มหายสํ ปูเชสิ ชนสฺส มชฺเฌ โพธิตฺถาย มหาอิสึ ฯ |๑๖๘.๓๖๕| ปสฺสิตฺวา ชนสฺส มชฺเฌ ทีปงฺกรมหามุนิ วิยากาสิ มหาวีโร อิสิมุคฺคตมานสํ ฯ |๑๖๘.๓๖๖| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป ทีปงฺกรมหามุนิ มม กมฺมํ วิยากาสิ อุชุภาวํ มหามุนิ ฯ |๑๖๘.๓๖๗| สมจิตฺตา สมกมฺมา สมการี ภวิสฺสติ ปิยา เหสฺสติ กมฺเมน ตุยฺหตฺถาย มหาอิเส ฯ |๑๖๘.๓๖๘| สุทสฺสนา สุปิยา จ มนาปา ๓- ปิยวาทินี ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา วิหริสฺสติ ๔- อิทฺธิกา ฯ |๑๖๘.๓๖๙| ยถาปิ ภณฺฑสามุคฺคํ อนุรกฺขนฺติ สามิโน เอวํ กุสลธมฺมานํ อนุรกฺขิสฺสเต อยํ ฯ |๑๖๘.๓๗๐| ตสฺส ตํ ๕- อนุกมฺปนฺติ ปูรยิสฺสติ ปารมี สีโหว ปญฺชรํ หิตฺวา ๖- ปาปุณิสฺสติ โพธิยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุคฺคตมานเส ฯ ๒ ม. โพธตฺถาย ฯ ยุ. โพธนตฺถาย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๓ ยุ. มนสา ฯ ๔ ยุ. ปิยา เหสฺสตึ อิทฺธิกา ฯ ๕ ม. เต ฯ ๖ ม. เภตฺวา ฯ @ยุ. เหตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๔.
|๑๖๘.๓๗๑| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป ยํ มํ พุทฺโธ วิยากริ ตํ วาจํ อนุโมทนฺตี เอวํการี ภวึ อหํ ฯ |๑๖๘.๓๗๒| ตสฺส กมฺมสฺส สุกตสฺส ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยึ เทวมานุสกํ โยนึ อนุโภตฺวา อสงฺขยํ ฯ |๑๖๘.๓๗๓| สุขทุกฺขํ อนุโภตฺวาน ๑- เทเวสุ มานุเสสุ จ ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต อชายึ สากิเย กุเล ฯ |๑๖๘.๓๗๔| รูปวตี โภควตี ยสสีลวตี ตโต สพฺพงฺคสมฺปทา โหมิ กุเลสุ ปติสกฺกตา ๒- ฯ |๑๖๘.๓๗๕| ลาภสิโลกสกฺการํ โลกธมฺมสมาคมํ จิตฺตญฺจ ทุกฺขิตํ นตฺถิ วสามิ อกุโตภยา ฯ |๑๖๘.๓๗๖| วุตฺตํ เหตํ ภควตา รญฺโญ อนฺเตปุเร ตทา ขตฺติยานํ ปุเร วีร อุปการญฺจ ๓- นิทฺทิสิ ฯ |๑๖๘.๓๗๗| อุปการา จ ยา นารี ยา จ นารี สุเข ทุกฺเข อตฺถกฺขายี จ ยา นารี ยา นารี จานุกมฺปิกา ฯ |๑๖๘.๓๗๘| ปญฺจโกฏิสตา พุทฺธา นวโกฏิสตานิ จ เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๑๖๘.๓๗๙| อธิการํ มหา ๔- มยฺหํ มหาราช ๕- สุโณหิ เม เอกาทสโกฏิสตา โหนฺติ ๖- โลกคฺคนายกา ฯ |๑๖๘.๓๘๐| เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สุขทุกฺเขนุโภตฺวาหํ ฯ ยุ. สุขทุกฺเขนุโภตฺวาน ฯ ๒ ม. อภิสกฺกตา ฯ ยุ. @อติสกฺกตา ฯ ๓ ยุ. อุปการตฺถญฺจ ฯ ๔ ยุ. สทา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๕ ม. ธมฺมราชา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๖ ม. พุทฺธา ทฺวาทสโกฏิโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๕.
|๑๖๘.๓๘๑| วีสโกฏิสตา พุทฺธา ตึสโกฏิสตานิ จ เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๑๖๘.๓๘๒| อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม จตฺตาฬีสโกฏิสตา ปญฺจโกฏิสตานิ ๑- จ ฯ |๑๖๘.๓๘๓| เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๘๔| สฏฺฐิโกฏิสตา พุทฺธา สตฺตติโกฏิสตานิ จ เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๑๖๘.๓๘๕| อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม อสีติโกฏิสตา พุทฺธา นวุติโกฏิสตานิ จ ฯ |๑๖๘.๓๘๖| เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๘๗| โกฏิสตสหสฺสานิ โหนฺติ โลกคฺคนายกา เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๑๖๘.๓๘๘| อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม นวโกฏิสหสฺสานิ อปเร โลกนายกา ฯ |๑๖๘.๓๘๙| เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๙๐| โกฏิสตสหสฺสานิ ปญฺจาสีติ มเหสินํ ปญฺจาสีติโกฏิสตา สตฺตวีสติ โกฏิโย ๒- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปญฺญาสโกฏิสตานิ จ ฯ ๒ ม. สตฺตตึสา จ โกฏิโย ฯ ยุ. สตฺตติสหสฺสโกฏิโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๖.
|๑๖๘.๓๙๑| เอเตสํ เทวเทวานํ มหาทานํ ปวตฺตยึ อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๙๒| ปจฺเจกพุทฺธา วีตราคา ๑- อฏฺฐมตฺถกโกฏิโย ๒- อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๙๓| ขีณาสวา วีตมลา อสงฺเขยฺยา พุทฺธสาวกา อธิการํ มหา มยฺหํ มหาราช สุโณหิ เม ฯ |๑๖๘.๓๙๔| เอวํ ธมฺเมสุ จิณฺณานํ สทา สทฺธมฺมจาริโน ธมฺมจารี สุขํ เสติ อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ ฯ |๑๖๘.๓๙๕| ธมฺมญฺจเร สุจริตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร ธมฺมจารี สุขํ เสติ อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ ฯ |๑๖๘.๓๙๖| นิพฺพินฺทิตฺวาน สํสาเร ปพฺพชึ อนคาริยํ สหสฺสปริวาเรน ปพฺพชิตฺวา อกิญฺจนา ฯ |๑๖๘.๓๙๗| อคารํ วิชหิตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต จตุสจฺจํ อปาปุณึ ฯ |๑๖๘.๓๙๘| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อุปเนนฺติ พหูเนเก ๓- สาคเรเยว ๔- อุมฺมิโย ฯ |๑๖๘.๓๙๙| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๖๘.๔๐๐| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ธูตราคา ฯ ๒ ม. อฏฺฐฏฺฐมกโกฏิโย ฯ ยุ. อฏฺฐอฏฺฐมโกฏิโย ฯ ๓ ม. พหู @ชนา ฯ ๔ ยุ. สาครสฺเสว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๗.
|๑๖๘.๔๐๑| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๘.๔๐๒| เอวํ พหุวิธํ ทุกฺขํ สมฺปตฺตึ จ พหุพฺพิธํ วิสุทฺธภาวสมฺปตฺตา ลภามิ สพฺพสมฺปทา ฯ |๑๖๘.๔๐๓| โย ๑- ททาติ สกตฺตานํ ปุญฺญตฺถาย มเหสิโน สหายสมฺปทา โหนฺติ นิพฺพานปทมสงฺขตํ ฯ |๑๖๘.๔๐๔| ปริกฺขีณํ อตีตญฺจ ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตํ สพฺพกมฺมํ มมํ ขีณํ ปาเท วนฺทามิ จกฺขุมาติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ยโสธรา ภิกฺขุนี ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ยโสธราเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ นวมํ ทสสหสฺสเถริยาปทานํ (๒๙) [๑๖๙] |๑๖๙.๔๐๕| กปฺเป สตสหสฺเส จ จตุโร จ อสงฺขเย ทีปงฺกโร นาม ชิโน อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๑๖๙.๔๐๖| ทีปงฺกโร มหาวีโร วิยากาสิ วินายโก สุเมธญฺจ สุมิตฺตญฺจ สมานสุขทุกฺขตํ ฯ |๑๖๙.๔๐๗| สเทวกญฺจ ปสฺสนฺโต วิจรนฺโต สเทวกํ เตสํ ปกิตฺตเน อเมฺห ๒- อุปคมฺม สมาคมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยา ฯ ๒ ยุ. อมฺห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๘.
|๑๖๙.๔๐๘| อมฺหํ สพฺพปติ โหติ ๑- อนาคตสมาคเม สพฺพาว ตุยฺหํ ภริยา มนาปา ปิยวาทิกา ฯ |๑๖๙.๔๐๙| ทานํ สีลมยํ สพฺพํ ภาวนา ๒- จ สุภาวิตา ทีฆรตฺตมิทํ ๓- สพฺพํ ปริจตฺตํ มหามุเน ฯ |๑๖๙.๔๑๐| คนฺธมาลํ วิเลปนํ ทีปญฺจ รตนามยํ ยงฺกิญฺจิ ปตฺถิตํ สพฺพํ ปริจตฺตํ มหามุนิ ฯ |๑๖๙.๔๑๑| อญฺญํ วาปิ กตํ กมฺมํ ปริโภคญฺจ มานุสํ ทีฆรตฺตํ หิ โน สพฺพํ ปริจตฺตํ มหามุเน ฯ |๑๖๙.๔๑๒| อเนกชาติสํสารํ พหุปุญฺญํ หิ โน กตํ อิสฺสรํ อนุโภตฺวาน สํสริตฺวา ภวาภเว ฯ |๑๖๙.๔๑๓| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต สกฺยปุตฺตนิเวสเน นานากุลุปปนฺนาโย อจฺฉรา กามวณฺณินี ฯ |๑๖๙.๔๑๔| ลาภคฺเคน ยสํ ปตฺตา ปูชิตา สพฺพสกฺกตา ลาภิโย อนฺนปานานํ สทา สมฺมานิตา มยํ ฯ |๑๖๙.๔๑๕| อคารํ ปชหิตฺวาน ปพฺพชิมฺหนคาริยํ อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต สพฺพา ปตฺตามฺห นิพฺพุตึ ฯ |๑๖๙.๔๑๖| ลาภิโย อนฺนปานานํ วตฺถเสนาสนานิ จ อุเปนฺติ ปจฺจยา สพฺเพ สทา สกฺกตปูชิตา ฯ |๑๖๙.๔๑๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหราม อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โหหิ ฯ ยุ. สพฺพา ปตี โหนฺติ ฯ ๒ ยุ. ภาวนํ จ สุภาวิตํ ฯ @๓ ม. ทีฆรตฺตญฺจ โน ฯ ยุ. ทีฆรตฺตญฺจ มยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖๙.
|๑๖๙.๔๑๘| สฺวาคตํ วต โน อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๖๙.๔๑๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ยโสธรีปมุขานิ ทส ภิกฺขุนีสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ทสสหสฺสเถรีนํ อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ อฏฺฐารสเถรีสหสฺสานมปทานํ (๓๐) [๑๗๐] |๑๗๐.๔๒๐| อฏฺฐารสสหสฺสานิ ภิกฺขุนี สากิยสมฺภวา ยโสธรีปมุขานิ สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมุํ ฯ |๑๗๐.๔๒๑| อฏฺฐารสสหสฺสานิ ๑- สพฺพา โหนฺติ มหิทฺธิกา วนฺทนฺติ มุนิโน ปาเท อาโรเจนฺติ ยถาพลํ ฯ |๑๗๐.๔๒๒| ชาติ ขีณา ชรา พฺยาธิ มรณญฺจ มหามุเน ๒- อนาสวํ ปทํ สนฺตํ อมตํ ยาม นายกํ ๓- ฯ |๑๗๐.๔๒๓| ขลิตญฺจ ปุเร อตฺถิ สพฺพาสมฺปิ มหามุนิ อปราธํ ปชานนฺติ ขม อมฺหํ วินายก ฯ |๑๗๐.๔๒๔| อิทฺธิญฺจาปิ นิทสฺเสถ มม สาสนการิกา ปริสานญฺจ สพฺพาสํ กงฺขํ ฉินฺทถ ยาวตา ฯ |๑๗๐.๔๒๕| ยโสธรา ๔- มหาวีร มนาปา ปิยทสฺสนา @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยโสธราสหสฺสานิ ฯ ยุ. ยโสธรียสหสฺสานิ ฯ ๒ ม. ยุ. มหามุนิ ฯ @๓ ม. ยุ. นายก ฯ ๔ ยุ. ยโสธรี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๐.
สพฺพา ตุยฺหํ มหาวีร อคารสฺมึ ปชาปติ ฯ |๑๗๐.๔๒๖| ถีนํ สตสหสฺสานํ นวุตีนํ ฉฬุตฺตริ อคาเร เต มยํ วีร ปาโมกฺขา สพฺพอิสฺสรา ฯ |๑๗๐.๔๒๗| รูปาจารคุณูเปตา โยพฺพนฏฺฐา ปิยํวทา สพฺพาโย ๑- อปจายนฺติ ๒- เทวตา วิย มานุสา ฯ |๑๗๐.๔๒๘| อฏฺฐารสสหสฺสานิ สพฺพา สากิยสมฺภวา ยโสธรี ๓- สหสฺสานิ ปาโมกฺขา อิสฺสรา ตทา ฯ |๑๗๐.๔๒๙| กามธาตุมติกฺกนฺตา ๔- สณฺฐิตา รูปธาตุยา รูเปน สทิสา นตฺถิ สหสฺสานํ มหามุเน ๕- ฯ |๑๗๐.๔๓๐| สมฺพุทฺธํ อภิวาเทตฺวา อิทฺธึ เทเสสุ สตฺถุโน เนกา นานาวิธาการา มหาอิทฺธีปิ ๖- ทสฺสยุํ ฯ |๑๗๐.๔๓๑| จกฺกวาฬสมํ กายํ สีสํ อุตฺตรโต กุรุ อุโภ ปกฺขา ทุเว ทีปา ชมฺพูทีปํ สรีรโต ฯ |๑๗๐.๔๓๒| ทกฺขิณญฺจ สรํ ๗- ปิณฺฉํ นานาสาขา ตุ ปตฺตกา จนฺทญฺจ สุริยญฺจกฺขี เมรุปพฺพตโต สิขํ ฯ |๑๗๐.๔๓๓| จกฺกวาฬคิรึ ตุณฺฑํ ชมฺพูรุกฺขํ สมูลกํ วีชมานา ๘- อุปาคนฺตฺวา วนฺทนฺเต ๙- โลกนายกํ ฯ |๑๗๐.๔๓๔| หตฺถิวณฺณํ ตเถวสฺสํ ปพฺพตํ ชลชนฺตทา ๑๐- จนฺทญฺจ สุริยํ เมรุํ สกฺกวณฺณญฺจ ทสฺสยุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สพฺพา โน ฯ ๒ โป. อปสหนฺติ ฯ ๓ ม. ยโสธรา ฯ ยุ. ยโสวตี ฯ @๔ ม. ...มติกฺกมฺม ฯ ๕ ม. ยุ. มหามุนิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๖ ยุ. มหาอิทฺธึ @วิทสฺสยุํ ฯ ๗ โป. สสิรญฺจ ฯ ๘ โป. ยุ. วีชมานํ ฯ ๙ ม. ยุ. วนฺทนฺตี ฯ @๑๐ ม. ชลธึ ตถา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๑.
|๑๗๐.๔๓๕| ยโสธรา ๑- มยํ วีร ปาเท วนฺทาม จกฺขุม ตว จิรปฺปภาเวน ๒- นิปฺผนฺนา นรนายก ฯ |๑๗๐.๔๓๖| อิทฺธีสุ จ วสี โหม ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหม มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๓๗| ปุพฺเพนิวาสํ ชานาม ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๐.๔๓๘| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ อมฺหํ มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๐.๔๓๙| พุทฺธานํ ๓- โลกนาถานํ สงฺคมํ โน นิทสฺสิตํ อธิการา พหู อเมฺห ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๔๐| ยํ อมฺหํ ปุริมํ กมฺมํ กุสลํ สรเส มุเน ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปุญฺญานุปจิตานิ ๔- โน ฯ |๑๗๐.๔๔๑| อภพฺพฏฺฐาเน วชฺเชตฺวา วารยิมฺห ๕- อนาจรํ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร สญฺจตฺตํ ๖- ชีวิตมฺปิ โน ฯ |๑๗๐.๔๔๒| เนกโกฏิสหสฺสานิ ภิริยตฺถายทาสิ โน น ตตฺถ วิมนา โหม ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๔๓| เนกโกฏิสหสฺสานิ อุปการายทาสิ โน น ตตฺถ วิมนา โหม ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๔๔| เนกโกฏิสหสฺสานิ โภชนตฺถายทาสิ โน น ตตฺถ วิมนา โหม ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยโสวณฺณา ฯ ๒ ยุ. วีรปฺปภาเวน ฯ ๓ ม. ยุ. ปุพฺพานํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๔ โป. ปุญฺญํ อุปจิตํ มยา ฯ ๕ ยุ. ปาจยิมฺห อนาวรํ ฯ ๖ ม. ยุ. จตฺตานิ ชีวิตานิ @โน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๒.
|๑๗๐.๔๔๕| เนกโกฏิสหสฺสานิ ชีวิตานิ จชิมฺหเส ๑- ภยโมกฺขํ กริสฺสาม ชีวิตานิ จชิมฺหเส ๒- ฯ |๑๗๐.๔๔๖| องฺคคเต อลงฺกาเร วตฺเถ นานาวิเธ พหู อิตฺถีภณฺเฑ น คุยฺหาม ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๔๗| ธนธญฺญปริจฺจาคํ คามานิ นิคมานิ จ เขตฺตํ ปุตฺตญฺจ ๓- ธีตญฺจ ปริจตฺตํ มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๔๘| หตฺถิอสฺสํ ๔- ควญฺจาปิ ทาสิโย ปริจาริกา ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปริจตฺตํ อสงฺขยํ ฯ |๑๗๐.๔๔๙| ยํ อเมฺห ปฏิมนฺเตสิ ทานํ ทสฺสาม ยาจเก วิมนํ โน น ปสฺสาม ททโต ทานมุตฺตมํ ฯ |๑๗๐.๔๕๐| นานาวิธํ พหุํ ทุกฺขํ สํสาเร จ พหุพฺพิเธ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร อนุภุตฺตํ ๕- อสงฺขยํ ฯ |๑๗๐.๔๕๑| สุขํ ปตฺตานุโมทาม น จ ทุกฺเขสุ ทุมฺมนา สพฺพตฺถ ตุสิตา โหม ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๕๒| อนุมคฺเคน สมฺพุทฺโธ ยํ ๖- ธมฺมํ อภินีหริ อนุโภตฺวา สุขทุกฺขํ ปตฺโต โพธึ มหามุเน ฯ |๑๗๐.๔๕๓| พฺรหฺมเทวญฺจ สมฺพุทฺธํ โคตมํ โลกนายกํ อญฺเญสํ โลกนาถานํ สงฺคมนฺเตหิ โน พหุ ๗- ฯ |๑๗๐.๔๕๔| อธิการํ พหุ อมฺหํ ๘- ตุยฺหตฺถาย มหามุเน คเวสโต ๙- พุทฺธธมฺมํ ๑๐- มยนฺเต ปริจาริกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. จชิมฺห โน ฯ ๓ ม. ปุตฺตา จ ชีตา จ ปริจตฺตา ... ฯ ๔ ม. หตฺถีอสฺสา @ควาจาปิ ฯ ๕ ยุ. ปริจตฺตํ ฯ ๖ ยุ. สทฺธมฺมํ ฯ ๗ ม. พหู ฯ ยุ. พหุํ ฯ @๘ ม. ยุ. อเมฺห ฯ ๙ ยุ. คเวสนฺตา ฯ ๑๐ ม. พุทฺธธมฺเม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๓.
|๑๗๐.๔๕๕| กปฺเป จ สตสหสฺเส จตุโร จ อสงฺขเย ทีปงฺกโร มหาวีโร อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๑๗๐.๔๕๖| ปจฺจนฺตเทสวิสเย นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ ตสฺส อาคมนํ มคฺคํ โสเธนฺติ ตุฏฺฐมานสา ฯ |๑๗๐.๔๕๗| เตน กาเลน โส อาสิ สุเมโธ นาม พฺราหฺมโณ มคฺคญฺจ ปฏิยาเทสิ อายโต สพฺพทสฺสิโน ฯ |๑๗๐.๔๕๘| เตน กาเลน อหุมฺห ๑- สพฺพา พฺราหฺมณสมฺภวา ผลุกชาติปุปฺผานิ อาหริมฺห สมาคมํ ฯ |๑๗๐.๔๕๙| ตสฺมึ โส สมเย พุทฺโธ ทีปงฺกโร มหายโส วิยากาสิ มหาวีโร อิสิมุคฺคตมานสํ ฯ |๑๗๐.๔๖๐| จลติ รวติ ปฐวี ๒- สงฺกมฺปติ สเทวเก ตสฺส กมฺมํ ปกิตฺเตนฺโต อิสิมุคฺคตมานสํ ฯ |๑๗๐.๔๖๑| เทวกญฺญา มนุสฺสา จ มยญฺจาปิ ๓- สเทวกา นานาปูชนิยํ ภณฺฑํ ปูชยิตฺวาน ปตฺถยุํ ฯ |๑๗๐.๔๖๒| เตสํ พุทฺโธ วิยากาสิ โชติทีปสนามโก อชฺช เย ปตฺถิตา อตฺถิ เต ภวิสฺสนฺติ สมฺมุขา ฯ |๑๗๐.๔๖๓| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป ยํ โน พุทฺโธ วิยากริ ตํ วาจํ อนุโมทนฺตี ๔- เอวํการี อหุมฺห โน ฯ |๑๗๐.๔๖๔| ตสฺส กมฺมสฺส สุกตสฺส ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยุํ เทวมานุสกํ โยนึ อนุโภตฺวา อสงฺขยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. อาสุมฺห ฯ ยุ. อาสิมฺห ฯ ๒ ม. ยุ. ปุถวี ฯ ๓ โป. อเมฺหวาปิ สเทวตา ฯ @ยุ. อเมฺหจาปิ ฯ ๔ โป. ยุ. อนุโมทนฺตา ฯ ม อนุโมเทนฺตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๔.
|๑๗๐.๔๖๕| สุขทุกฺเข อนุโภตฺวาน เทเวสุ มานุเสสุ จ ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ชาตามฺห สากิเย กุเล ฯ |๑๗๐.๔๖๖| รูปวตี โภควตี ยสสีลวตี ตโต สพฺพงฺคสมฺปทา โหม กุเลสุ อติสกฺกตา ฯ |๑๗๐.๔๖๗| ลาภสิโลกสกฺการํ โลกธมฺมสมาคมํ จิตฺตญฺจ ทุกฺขิตํ นตฺถิ วสาม อกุโตภยา ฯ |๑๗๐.๔๖๘| วุตฺตํ เหตํ ภควตา รญฺโญ อนฺเตปุเร ตทา ขตฺติยานํ ปุเร ตาสํ ๑- อุปการญฺจ นิทฺทิสิ ฯ |๑๗๐.๔๖๙| อุปการา จ ยา นารี ยา จ นารี สุเข ทุกฺเข อตฺถกฺขายี จ ยา นารี ยา จ นารีนุกมฺปิกา ฯ |๑๗๐.๔๗๐| ธมฺมญฺจเร สุจริตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร ธมฺมจารี สุขํ เสติ อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ ฯ |๑๗๐.๔๗๑| อคารํ ปชหิตฺวาน ๒- ปพฺพชิมฺหานคาริยํ อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต จตุสจฺจํ ผุสิมฺห โน ฯ |๑๗๐.๔๗๒| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อุปเนนฺติ พหู อเมฺห สาครสฺเสว อุมฺมิโย ฯ |๑๗๐.๔๗๓| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหราม อนาสวา ฯ |๑๗๐.๔๗๔| สฺวาคตํ วต โน อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วีร ฯ ๒ ม. ยุ. วิชหิตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๕.
|๑๗๐.๔๗๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๐.๔๗๖| เอวํ พหุวิธํ ทุกฺขํ สมฺปตฺติญฺจ ๑- พหุพฺพิธํ วิสุทฺธภาวํ สมฺปตฺตา ลภาม สพฺพสมฺปทา ฯ |๑๗๐.๔๗๗| ยา ททนฺติ สกตฺตานํ ปุญฺญตฺถาย มเหสิโน สหายสมฺปทา โหนฺติ นิพฺพานํ ๒- ปทมสงฺขตํ ฯ |๑๗๐.๔๗๘| ปริกฺขีณํ อตีตญฺจ ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตํ สพฺพกมฺมํปิ ๓- โน ขีณํ ปาเท วนฺทาม จกฺขุมา ฯ |๑๗๐.๔๗๙| นิพฺพานาย วทนฺตีนํ กึ โว วกฺขาม อุตฺตรึ สตฺตสงฺขตทาโส ๔- โย ปปฺโปถ อมตํปทนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ยโสธราปมุขานิ อฏฺฐารส ภิกฺขุนีสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อฏฺฐารสเถรีสหสฺสานํ อปทานํ สมตฺตํ ฯ อุทฺทานํ กุณฺฑลา โคตมี เจว ธมฺมทินฺนา จ สกุลา วรนนฺทา จ โสณา จ กาปิลานี ยโสธรา ฯ ทสสหสฺสภิกฺขุนี อฏฺฐารสสหสฺสกา สตานิ เจว จตฺตาริ อฏฺฐสตฺตติเมว จ ฯ กุณฺฑลเกสวคฺโค ๕- ตติโย ฯ ---------------------- @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. สมฺปตฺตี จ พหุพิธา ฯ ๒ ม. นิพฺพานปทมสงฺขตํ ฯ ยุ. @นิพฺพานมตสงฺขตํ ฯ ๓ ยุ. สจฺจํ กมฺมํปิ ... ฯ ๔ ม. สตฺตสงฺคตโทสํ หิ ฯ ยุ. @สนฺตสงฺขตโทโส โย ฯ ๕ ม. กุณฺฑลเกสิวคฺโค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๖.
จตุตฺโถ ขตฺติยกญฺญาวคฺโค ปฐมํ อฏฺฐารสสหสฺสขตฺติยกญฺญาเถรีนมปทานํ (๓๑) [๑๗๑] |๑๗๑.๑| ภวา สพฺเพ ปริกฺขีณา ภวสนฺธิ ๑- วิโมจิตา สพฺพาสวา จ โน นตฺถิ อาโรเจม มหามุเน ฯ |๑๗๑.๒| ปริกมฺมญฺจ ๒- กุสลํ ยงฺกิญฺจิ สาธุ ๓- ปตฺถิตํ ปริโภคํ ๔- มยา ทินฺนํ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๑.๓| พุทฺธปจฺเจกพุทฺธานํ สาวกานญฺจ ปตฺถิตํ ปริโภคํ มยา ทินฺนํ ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๑.๔| อุจฺจานีจํ มยา กมฺมํ ภิกฺขูนํ สาธุ ปตฺถิตํ อุจฺจากุลปริกฺกมฺมํ กตเมฺหหิ ๕- มหามุเน ฯ |๑๗๑.๕| เตเนว สุกฺกมูเลน โจทิตา กมฺมสมฺปทา มานุสิกมติกฺกนฺตา ชายึสุ ขตฺติเย กุเล ฯ |๑๗๑.๖| อุปจิเต ๖- กเต กมฺเม ชาติยา จาปิ ๗- เอกโต ปจฺฉิเม เอกโต ชาตา ขตฺติยา กุลสมฺภวา ฯ |๑๗๑.๗| รูปวตี โภควตี ลาภสกฺการปูชิตา อนฺเตปุเร มหาวีร เทวานํ อิว นนฺทเน ฯ |๑๗๑.๘| นิพฺพินฺทิตฺวา อคารมฺหา ปพฺพชิมฺหานคาริยํ กติปาหํ อุปาทาย สพฺพา ปตฺตามฺห นิพฺพุตึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ภวา สนฺติ ... ฯ ๒ ม. ยุ. ปุริมํ กุสลํ กมฺมํ ฯ ๓ โป. ยุ. สพฺพํ ฯ @๔ ม. ปริโภคมยํ ฯ ยุ. ปริโภคํ อยํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๕ ม. กตเมตํ ฯ @๖ ม. อุปฺปตฺเตจ ฯ ยุ. อุปฺปตฺเตว ฯ ๗ ม. วาปิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๗.
|๑๗๑.๙| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อุปเนนฺติ พหู อเมฺห สทา สกฺกตปูชิตา ฯ |๑๗๑.๑๐| กิเลสา ฌาปิตา อมฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหราม อนาสวา ฯ |๑๗๑.๑๑| สฺวาคตํ วต โน อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๑.๑๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ยสวตีปมุขานิ ขตฺติยกญฺญา ภิกฺขุนิโย อฏฺฐารสสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อฏฺฐารสสหสฺสขตฺติยกญฺญาเถรีนํ อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทุติยํ จตุราสีติสหสฺสพฺราหฺมณกญฺญาเถรีนมปทานํ (๓๒) [๑๗๒] |๑๗๒.๑๓| จูฬาสีติสหสฺสานิ พฺราหฺมณกุลสมฺภวา ๑- สุขุมาลหตฺถปาทา ปุเร ตุยฺหํ มหามุเน ฯ |๑๗๒.๑๔| เวสฺส สุทฺทกุเล ชาตา เทวา นาคา จ กินฺนรา จตุทฺทีปา พหู กญฺญา ปุเร ตุยฺหํ มหามุเน ฯ |๑๗๒.๑๕| กาจิ ๒- ปพฺพชิตา อตฺถิ สพฺพทสฺสาวิโน พหู เทวา จ กินฺนรา นาคา พุชฺฌิสฺสนฺติ ๓- อนาคเต ฯ |๑๗๒.๑๖| อนุโภตฺวา ยสํ สพฺพํ ปตฺวาน สพฺพสมฺปทา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พฺราหฺมญฺญกุลสมฺภวา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. เกจิ ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ๓ ม. ยุ. ผุสิสฺสนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๘.
ตุมฺหํ ๑- ปสาทํ ปฏิลทฺธา พุชฺฌิสฺสนฺติ อนาคเต ฯ |๑๗๒.๑๗| อเมฺห พฺราหฺมณธีตา ตุ พฺรหฺมญฺญกุลสมฺภวา ลกฺขณา ๒- จ มหาวีร ปาเท วนฺทาม จกฺขุมา ฯ |๑๗๒.๑๘| อุปาหตา ภวา สพฺเพ มูลตณฺหา สมูหตา สมุจฺฉินฺนา อนุสยา ปุญฺญสงฺขารทาลิตา ฯ |๑๗๒.๑๙| สมาธิโคจรา สพฺพา สมาปตฺติวสี ตถา ๓- ฌาเนน ธมฺมรติยา วิหริสฺสาม โน สทา ฯ |๑๗๒.๒๐| ภวเนตฺติ อวิชฺชา จ สงฺขาราปิ จ เขปิตา สุทุทฺทสํ ปทํ คนฺตฺวา อนุชานิมฺห ๔- นายก ฯ |๑๗๒.๒๑| อุปการา ๕- มมํ ตุเมฺห ทีฆรตฺตํ คตทฺธิโน จตุนฺนํ ๖- สํสยํ เฉตฺวา สพฺพา คจฺฉถ ๗- นิพฺพุตึ ฯ |๑๗๒.๒๒| วนฺทิตฺวา มุนิโน ปาเท กตฺวา อิทฺธิวิกุพฺพนํ กาจิ ทสฺเสนฺติ อาโลกํ อนฺธการํ ๘- ตถาปรํ ฯ |๑๗๒.๒๓| ทสฺเสนฺติ จนฺทสุริเย สาครญฺจ สมจฺฉกํ สิเนรุํ ปริภณฺฑญฺจ ทสฺเสนฺติ ปาริฉตฺตกํ ฯ |๑๗๒.๒๔| ตาวตึสญฺจ ภวนํ ยามํ ทสฺเสนฺติ อิทฺธิยา ตุสฺสิตา ๙- นิมฺมิตา เทวา วสวตฺตี มหิสฺสรา ฯ พฺรหฺมาโน กาจิ ทสฺเสนฺติ จงฺกมญฺจ มหารหํ |๑๗๒.๒๕| พฺรหฺมวณฺณญฺจ มาเปตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺติ สุญฺญตํ ฯ นานาวิกุพฺพนํ กตฺวา อิทฺธึ ทสฺสิย สตฺถุโน @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตฺวยิ ฯ ๒ ม. ยุ. เปกฺขโต โน ... ฯ ๓ ม. กตา ฯ ๔ ม. อนุชานาถ ฯ @๕ ม. ยุ. กตาวิโน ฯ ๖ ยุ. พหุนฺนํ ฯ ๗ ม. คจฺฉนฺตุ ฯ ๘ ม. อนฺธการมถาปรา ฯ @๙ ม. ตุสิตํ นิมฺมิเต เทเว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๙.
|๑๗๒.๒๖| ทสฺสยึสุ พลํ สพฺพา ปาเท วนฺทึสุ สตฺถุโน ฯ อิทฺธีสุ จ วสี โหม ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหม มหามุเน ฯ |๑๗๒.๒๗| ปุพฺเพนิวาสํ ชานาม ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๒.๒๘| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ อมฺหํ มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๒.๒๙| พุทฺธานํ โลกนาถานํ สงฺคมนฺเตหิ ๑- ทสฺสิตํ อธิการา ๒- พหู อเมฺห ตุยฺหตฺถาย มหามุเน ฯ |๑๗๒.๓๐| ยํ อมฺหํ ๓- ปุริมํ กมฺมํ กุสลํ สร ตํ มุนิ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปุญฺญานุปจิตานิ โน ฯ |๑๗๒.๓๑| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป ปทุมุตฺตโร มหามุนิ ปุรํ หํสวตี นาม สมฺพุทฺธสฺส กุลาลยํ ๔- ฯ |๑๗๒.๓๒| ทฺวาเรน หํสวติยํ คงฺคา สนฺทติ สพฺพทา อุพฺพาฬฺหา ๕- นทิยา ภิกฺขู คมนํ น ลภนฺติ เต ฯ |๑๗๒.๓๓| ทิวสํ เทฺว ๖- ตโย เจว สตฺตาหํ มาสิกํ ตโต จาตุมาสมฺปิ สมฺปุณฺณํ คมนํ น ลภนฺติ เต ฯ |๑๗๒.๓๔| ตทา อหุ สตฺตสาโร ชชฺชิโย ๗- นาม รฏฺฐโก โอรตีเร ๘- ภิกฺขโว ทิสฺวา เสตุํ ๙- คงฺคาย การยิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สงฺคมํ โน นิทสฺสิตํ ฯ ยุ. สงฺคมํ เต นิทสฺสิ ฯ ๒ ม. อธิการํ พหุํ อมฺหํ ฯ @๓ ม. ยํ อเมฺหหิ กตํ กมฺมํ ฯ ๔ ม. ยุ. กุลาสยํ ฯ ๕ ยุ. อุทฺทาลนทิวา ภิกฺขุ ฯ @๖ โป. ทิวญฺเจว รตฺติยา เจว ฯ ๗ ม. ยุ. ชฏิโล ฯ ๘ ม. ยุ. โอรุทฺเธ ฯ @๙ โป. ยุ. เสตุโน สตฺต ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๐.
|๑๗๒.๓๕| ตทา สตสหสฺเสหิ เสตุํ คงฺคาย การยึ สงฺฆสฺส ปาริเม ๑- ตีเร วิหารญฺจ อการยิ ฯ |๑๗๒.๓๖| อิตฺถิโย ปุริสา เจว อุจฺจานีจกุลานิ จ ตสฺส เสตุํ วิหารํ ๒- จ สมภาคํ อกํสุ เต ฯ |๑๗๒.๓๗| อเมฺห อญฺเญ จ มนุชา วิปฺปสนฺเนน เจตสา ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา นคเร ชนปเทสุ จ ฯ |๑๗๒.๓๘| อิตฺถี ปุมา กุมารา จ พหู เจว กุมาริกา เสตุโน จ วิหารสฺส วาลุกา อากิรึสุ เต ฯ |๑๗๒.๓๙| วีถิสมฺมชฺชนํ กตฺวา กทลีปุณฺณฆฏทฺธชา ๓- ธูปํ ๔- จุณฺณญฺจ มาลญฺจ การํ กตฺวาน สตฺถุโน ฯ |๑๗๒.๔๐| เสตุวิหาเร กตฺวาน นิมนฺเตตฺวา วินายกํ มหาทานํ ททิตฺวาน สมฺโพธึ อภิปตฺถยึ ฯ |๑๗๒.๔๑| ปทุมุตฺตโร มหาวีโร ครุโก ๕- สพฺพปาณินํ อนุโมทนิยํ กตฺวา ๖- พฺยากาสิ มหามุนิ ฯ |๑๗๒.๔๒| สตสหสฺเส อติกฺกนฺเต กปฺโป เหสฺสติ ภทฺทโก ภวาภเว สุขํ ๗- ลทฺธา ปาปุณิสฺสติ โพธิยํ ฯ |๑๗๒.๔๓| เย ๘- เกจิ หตฺถกมฺมญฺจ กตาวี นรนาริโย อนาคตสฺมิ อทฺธาเน สพฺเพ เหสฺสนฺติ สมฺมุขา ฯ |๑๗๒.๔๔| เตน กมฺมวิปาเกน เจตนาปณิธีหิ จ อุปฺปนฺนา เทวภวเน ๙- ตุยฺหนฺเต ๑๐- ปริจาริกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โอริเม ฯ ๒ ยุ. วิหาเร ฯ ๓ ม. กทลีปุณฺณฆเฏ ธเช ฯ ยุ. กทลีปุณฺณกุฏธชา ฯ @๔ ยุ. ธูม... ฯ ๕ ม. ยุ. ตารโก ฯ ๖ ม. ยุ. กาสิ ชฏิลสฺส ฯ ๗ ม. ยุ. นุโภตฺวาน ฯ @๘ ม. กาจิ หตฺถปริกมฺมํ ฯ ยุ. เกจิ หตฺถปทํ กมฺมํ ฯ ๙ ม. ยุ. เทวภวนํ ฯ @๑๐ ม. ตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๑.
|๑๗๒.๔๕| ทิพฺพสุขํ อสงฺเขยฺยํ มานุสญฺจ อสงฺขิยํ อนุโภนฺติ ๑- จิรํ กาลํ สํสริตฺวา ภวาภเว ฯ |๑๗๒.๔๖| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป สุกตํ กมฺมสมฺปทํ สุขุมาลิมนุสฺเสสุ ๒- อโถ เทวปุเร วเร ฯ |๑๗๒.๔๗| รูปโภคยสญฺเจว ๓- อโถ กิตฺติสุขํ ปิยํ ลภาม สตตํ สพฺพํ สุกตํ กมฺมสมฺปทํ ฯ |๑๗๒.๔๘| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ชายาม ๔- พฺราหฺมเณ กุเล สุขุมาลหตฺถปาทา สกฺยปุตฺตนิเวสเน ฯ |๑๗๒.๔๙| สพฺพกาลมฺปิ ปฐวึ น ปสฺสาม นลงฺกตํ จิกฺขลฺลํ ๕- ภูมึ คมนํ น ปสฺสาม มหามุนิ ฯ |๑๗๒.๕๐| อคาราวสนฺเต อเมฺห สกฺการํ สพฺพกาลิกํ อุปเนนฺติ สทา สพฺพํ ปุพฺพกมฺมผเลน ๖- โน ฯ |๑๗๒.๕๑| อคารํ ปชหิตฺวาน ปพฺพชิตฺวานคาริยํ สํสารปถํ นิติณฺณา นตฺถิ ๗- ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๒.๕๒| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อุปเนนฺติ สทา อเมฺห สหสฺสานิ ตโต ตโต ฯ |๑๗๒.๕๓| กิเลสา ฌาปิตามฺหากํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหราม อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตุยฺหํ เต ปริจาเรม สํสริมฺห ภวาภเว ฯ ยุ. ตุยฺหํ โว ปริจาเร จ ฯ @๒ ม. ยุ. ... มนุสฺสานํ ฯ ๓ ม. รูปโภคยเสเจว อโถ กิตฺตึ จ สกฺกตํ ฯ @๔ ม. ชาตามฺห ฯ โป. ยุ. อชาตา ฯ ๕ ม. จิกฺขลฺลภูมิมสุจึ ฯ ๖ ยุ. ...ผลํ กโต ฯ @๗ ม. วีตราคา ภวามเส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๒.
|๑๗๒.๕๔| สฺวาคตํ วต โน อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๒.๕๕| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ จตุราสีติ พฺราหฺมณกญฺญาภิกฺขุนีสหสฺสานิ ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ จตุราสีติสหสฺสพฺราหฺมณกญฺญาเถรีนํ อปทานํ สมตฺตํ ฯ ตติยํ อุปฺปลทายิกาเถริยาปทานํ (๓๓) [๑๗๓] |๑๗๓.๕๖| นคเร อรุณวติยา อรุโณ นาม ขตฺติโย ตสฺส รญฺโญ อหํ ภริยา เอกจฺจํ วาทยามหํ ฯ |๑๗๓.๕๗| รโหคตา นิสีทิตฺวา เอวํ จินฺเตสหํ ตทา กุสลํ เม กตํ นตฺถิ อาทาย คมิยํ มม ฯ |๑๗๓.๕๘| มหาภิตาปํ กฏุกํ โฆรรูปํ สุทารุณํ นิรยํ นูน คจฺฉามิ เอตฺถ เม นตฺถิ สํสโย ฯ |๑๗๓.๕๙| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน ปหํเสตฺวาน มานสํ ราชานํ อุปคนฺตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๗๓.๖๐| อิตฺถี นาม มยํ เทว ปุริสา น ๑- ภวาม โน เอกํ เม สมณํ เทหิ โภชยิสฺสามิ ขตฺติย ฯ |๑๗๓.๖๑| อทาสิ เม ตทา ราชา สมณํ ภาวิตินฺทฺริยํ ตสฺส ปตฺตํ คเหตฺวาน ปรมนฺเนน ปูรยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...นิตฺตรา อหุ ฯ โป. ยุ. ปุริสาน ภรา มยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๓.
|๑๗๓.๖๒| ปูเรตฺวา ปรมํ อนฺนํ สห ๑- สุคนฺธเลปนํ มหาเจเลน ฉาเทตฺวา อทาสึ ตุฏฺฐมานสา ฯ |๑๗๓.๖๓| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๗๓.๖๔| สหสฺสเทวราชูนํ มเหสิตฺตมการยึ สหสฺสจกฺกวตฺตีนํ มเหสิตฺตมการยึ ฯ |๑๗๓.๖๕| ปเทสรชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ นานาวิธํ พหุํ อญฺญํ ๒- ตสฺส กมฺมผลํ ตโต ฯ |๑๗๓.๖๖| อุปฺปลสฺเสว เม วณฺโณ อภิรูปา สุทสฺสนา อิตฺถี สพฺพงฺคสมฺปนฺนา อภิชาตา ชุตินฺธรา ฯ |๑๗๓.๖๗| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต อชายึ สากิเย กุเล นารีสหสฺสปาโมกฺขา สุทฺโธทนสุตสฺสหํ ฯ |๑๗๓.๖๘| นิพฺพินฺทิตฺวา อคาเรหํ ปพฺพชึ อนคาริยํ สตฺตมีรตฺติมปฺปตฺตา ๓- จตุสจฺจํ อปาปุณึ ฯ |๑๗๓.๖๙| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ ปริเมตุํ น สกฺโกมิ ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๗๓.๗๐| ยํ มยฺหํ ปุริมํ ๔- กมฺมํ กุสลํ สรเส มุนิ ตุยฺหตฺถาย มหาวีร ปริจตฺตํ พหุํ มยา ๕- ฯ |๑๗๓.๗๑| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ยํ ทานมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. สหคนฺธวิเลปนํ ฯ ยุ. สหสฺสํ คนฺธเลปนํ ฯ ๒ ยุ. ปุญฺญํ ฯ ๓ ม. ... @สมฺปตฺตา ฯ ๔ ม. ปูริตํ ฯ ๕ ยุ. มม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๔.
|๑๗๓.๗๒| ทุเว คตี ปชานามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ อญฺญํ คตึ น ชานามิ ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๗๓.๗๓| อุจฺเจ กุเล ปชานามิ มหาสาเล ๑- มหทฺธเน อญฺเญ กุเล น ชานามิ ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ ฯ |๑๗๓.๗๔| ภวาภเว สํสริตฺวา สุกฺกมูเลน โจทิตา อมนาปํ น ปสฺสามิ โสมนสฺสสฺสิทํ ๒- ผลํ ฯ |๑๗๓.๗๕| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุนิ ฯ |๑๗๓.๗๖| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๓.๗๗| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ มม มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๓.๗๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๗๓.๗๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๓.๘๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อุปฺปลทายิกา ภิกฺขุนี ภควโต สมฺมุขา อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อุปฺปลทายิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตโย สาเล ฯ ๒ ม. ยุ. โสมนสฺส กตํ ผลํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๕.
จตุตฺถํ สิงฺคาลมาตาเถริยาปทานํ (๓๔) [๑๗๔] |๑๗๔.๘๑| ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน สพฺพธมฺมาน ปารคู อิโต สตสหสฺสมฺหิ กปฺเป อุปฺปชฺชิ นายโก ฯ |๑๗๔.๘๒| ตทาหํ หํสวติยา ชาตามจฺจกุเล อหุ นานารตนปชฺโชเต อิทฺเธ ผีเต มหทฺธเน ฯ |๑๗๔.๘๓| ปิตุนา สห คนฺตฺวาน มหาชนปุรกฺขตา ธมฺมํ พุทฺธสฺส สุตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๗๔.๘๔| ปพฺพชิตฺวาน กาเยน ปาปกมฺมํ วิวชฺชยึ วจีทุจฺจริตํ หิตฺวา อาชีวํ ปริโสธยึ ฯ |๑๗๔.๘๕| พุทฺเธ ปสนฺนา ธมฺเม จ สงฺเฆ จ ติพฺพคารวา สทฺธมฺมสฺสวเน ยุตฺตา พุทฺธทสฺสนสาลยา ๑- ฯ |๑๗๔.๘๖| อคฺคํ สทฺธาธิมุตฺตานํ ๒- อสฺโสสึ ภิกฺขุนึ ตทา ตํ ฐานํ ปตฺถยิตฺวาน ติสฺโส สิกฺขา อปูรยึ ฯ |๑๗๔.๘๗| ตโต มํ สุคโต อาห กรุณานุคตาสโย ยสฺส สทฺธา ตถาคเต อจลา สุปติฏฺฐิตา ฯ |๑๗๔.๘๘| สีลญฺจ ยสฺส กลฺยาณํ อริยกนฺตํ ปสํสิตํ สงฺเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถิ อุชุภูตญฺจ ทสฺสนํ ฯ |๑๗๔.๘๙| อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํ ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ...ลาลสา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ โป. ยุ. องฺควิมุตฺตานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๖.
|๑๗๔.๙๐| อนุยุญฺเชถ เมธาวี สรํ พุทฺธานํ สาสนํ ตํ สุตฺวาหํ ปมุทิตา อปุจฺฉึ ปณิธึ มม ฯ |๑๗๔.๙๑| ตทา อโนโม อมิโต พฺยากริตฺถ วินายโก พุทฺธสฺส ๑- ปสนฺโน กลฺยาณี ลจฺฉเสตํ สุปตฺถิตํ ฯ |๑๗๔.๙๒| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป โอกฺกากกุลสมฺภโว โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๗๔.๙๓| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาทา โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา สิงฺคาลกสฺส ยา ๒- มาตา เหสฺสติ สตฺถุ สาวิกา ฯ |๑๗๔.๙๔| ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา ยาวชีวํ ตทา ชินํ เมตฺตจิตฺตา ปริจรึ ปฏิปตฺตีหิ นายกํ ฯ |๑๗๔.๙๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๗๔.๙๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ คิริพฺพชปุรุตฺตเม ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต มหารตนสญฺจเย ฯ |๑๗๔.๙๗| ปุตฺโต สิงฺคาลโก นาม มมาสิ ๓- วิปเถ รโต ทิฏฺฐิคหณปกฺขนฺโน ทิสาปูชนตปฺปโร ฯ |๑๗๔.๙๘| นานาทิสา นมสฺสติ ๔- ปิณฺฑาย นครํ วชํ ตํ ทิสฺวา อวทิ พุทฺโธ มคฺเค ฐตฺวา วินายโก ฯ |๑๗๔.๙๙| ตสฺส เทสยโต ธมฺมํ ปนาโท วิมฺหโย ๕- อหุ เทฺวโกฏินรนารีนํ ธมฺมาภิสมโย อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พุทฺเธ ปสนฺนา ฯ ๒ ม. ยุ. มาตาติ ฯ ๓ ยุ. มตาสี ฯ @๔ ม. ยุ. นมสฺสนฺตํ ฯ ๕ โป. วิสโย ฯ ยุ. วิสเย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๗.
|๑๗๔.๑๐๐| ตทา ตํ ๑- ปริสํ คนฺตฺวา สุตฺวา สุคตภาสิตํ โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๗๔.๑๐๑| น จิเรเนว กาเลน พุทฺธทสฺสนสาลยา อนุสฺสตึ ตํ ภาเวตฺวา อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๗๔.๑๐๒| ทสฺสนตฺถาย พุทฺธสฺส สพฺพทา จ วชามหํ อติตฺตาเยว ปสฺสามิ รูปํ นยนนนฺทนํ ฯ |๑๗๔.๑๐๓| สพฺพปารมิสมฺภูตํ ลกฺขินิลยนํ ปรํ ๒- รูปํ สพฺพสุภากิณฺณํ อติตฺตา วิหรามหํ ๓- ฯ |๑๗๔.๑๐๔| ชิโน ตสฺมึ คุเณ ตุฏฺโฐ เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ สิงฺคาลกสฺส ยา มาตา อคฺคา สทฺธาธิมุตฺติกา ๔- ฯ |๑๗๔.๑๐๕| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๗๔.๑๐๖| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสเว ๕- ปริญฺญาย นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๔.๑๐๗| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ มม มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๔.๑๐๘| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๗๔.๑๐๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตทาหํ ฯ ๒ ม. ยุ. วรํ ฯ ๓ ยุ. ภยามหํ ฯ ๔ ยุ. สงฺควิมุตฺติกา ฯ @๕ ม. ยุ. สพฺพาสวปริกฺขีณา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๘.
|๑๗๔.๑๑๐| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สิงฺคาลมาตา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สิงฺคาลมาตาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ สุกฺกาเถริยาปทานํ (๓๕) [๑๗๕] |๑๗๕.๑๑๑| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี นาม นายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน สพฺพธมฺมวิปสฺสโก ฯ |๑๗๕.๑๑๒| ตทาหํ พนฺธุมติยํ ชาตา อญฺญตเร กุเล ธมฺมํ สุตฺวาน มุนิโน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๗๕.๑๑๓| พหุสฺสุตา ธมฺมธรา ปฏิภาณวตี ตถา วิจิตฺตกถิกา จาปิ ชินสาสนการิกา ฯ |๑๗๕.๑๑๔| ตทา ธมฺมกถํ กตฺวา หิตาย ชนตํ สทา ๑- ตโต จุตาหํ ตุสิตํ อุปปนฺนา ยสสฺสินี ฯ |๑๗๕.๑๑๕| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป สิขี วิย สิขี ชิโน ตปนฺโต ยสสา โลกํ ๒- อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๗๕.๑๑๖| ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน พุทฺธสาสนโกวิทา โชเตตฺวา ชินวากฺยานิ ตโตปิ ติทิวงฺคตา ฯ |๑๗๕.๑๑๗| เอกตฺตึเส ๓- อิโต กปฺเป เวสฺสภู นาม นายโก อุปฺปชฺชิตฺถ มหายานี ตทาปิจ ตเถวหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พหุํ ฯ ยุ. ...ชนสํสรึ ฯ ๒ ม. โลเก ฯ ๓ ม. ยุ. เอกตฺตึเสว กปฺปมฺหิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘๙.
|๑๗๕.๑๑๘| ปพฺพชิตฺวา ธมฺมธรา โชตยึ ชินสาสนํ คนฺตฺวา มรุปุรํ รมฺมํ อนุโภมิ ๑- มหาสุขํ ฯ |๑๗๕.๑๑๙| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป กกุสนฺโธ ชินุตฺตโม อุปฺปชฺชิ นรสทฺทูโล ๒- ตทาปิจ ตเถวหํ ฯ |๑๗๕.๑๒๐| ปพฺพชึ ๓- ชินสาสนํ โชตยิตฺวา ยถายุกํ ๔- ตโต จุตาหํ ติทสํ อคํ สภวนํ ยถา ฯ |๑๗๕.๑๒๑| อิมสฺมึเยว กปฺปมฺหิ โกนาคมนนายโก อุปฺปชฺชิ วทตํ ๕- วโร สพฺพสตฺตานมุตฺตโม ฯ |๑๗๕.๑๒๒| ตทาปิ ปพฺพชิตฺวาน สาสเน ตสฺส ตาทิโน พหุสฺสุตา ธมฺมธรา โชตยึ ชินสาสนํ ฯ |๑๗๕.๑๒๓| อิมสฺมึเยว กปฺปมฺหิ กสฺสโป มุนิ สตฺตโม ๖- อุปฺปชฺชิ โลกสรโณ อรโณ มรณนฺตคู ฯ |๑๗๕.๑๒๔| ตสฺสาปิ นรธีรสฺส ปพฺพชิตฺวาน สาสเน ปริยาปุฏสทฺธมฺมา ปริปุจฺฉาวิสารทา ฯ |๑๗๕.๑๒๕| สุสีลา ลชฺชินี เจว ตีสุ สิกฺขาสุ โกวิทา พหุํ ธมฺมกถํ กตฺวา ยาวชีวํ มหามุเน ฯ |๑๗๕.๑๒๖| เตน กมฺมวิปาเกน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ |๑๗๕.๑๒๗| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ คิริพฺพชปุรุตฺตเม ฯ ชาตา เสฏฺฐิกุเล ผีเต มหารตนสญฺจเย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อนุโภสึ ฯ ๒ โป. นรสทฺทุโน ฯ ม. นรสรโณ ฯ ยุ. วรสทฺทูโล ฯ @๓ ม. ยุ. ปพฺพชิตฺวา มุนิมตํ ฯ ๔ ยุ. ยถาสุขํ ฯ ๕ ยุ. อุปฺปชฺชิ จ ทีปวโร ฯ @๖ ม. มุนิมุตฺตโม--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๐.
|๑๗๕.๑๒๘| ยทา ภิกฺขุสหสฺเสน ปเรโต ๑- โลกนายโก อุปาคมิ ราชคหํ สหสฺสกฺเขหิ ๒- วณฺณิโต ฯ |๑๗๕.๑๒๙| ทนฺโต ทนฺเตหิ สห ปุราณชฏิเลหิ วิปฺปมุตฺโต วิปฺปมุตฺเตหิ สิงฺคินิกฺขสวณฺโณ ราชคหํ ปาวิสิ ภควา ฯ |๑๗๕.๑๓๐| ทิสฺวา พุทฺธานุภาวนฺตํ สุตฺวา จ ๓- คุณสญฺจยํ พุทฺเธ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ปูชยึ ตํ มหพฺพลํ ๔- ฯ |๑๗๕.๑๓๑| อปเรน จ กาเลน ธมฺมทินฺนาย สนฺติเก อคารา นิกฺขมิตฺวาน ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๗๕.๑๓๒| เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ กิเลเส ฌาปยึ อหํ อุคฺคหึ สาสนํ สพฺพํ ปพฺพชิตฺวา น จิเรนหํ ฯ |๑๗๕.๑๓๓| ตโต ธมฺมํ อเทเสสึ มหาชนสมาคเม ธมฺเม เทสิยมานมฺหิ ธมฺมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗๕.๑๓๔| เนกปาณสหสฺสานํ ตํ วิทิตฺวา วิชิมฺหิโต ๕- อภิปฺปสนฺโน เม ยกฺโข คมิตฺวาน ๖- คิริพฺพชํ ฯ |๑๗๕.๑๓๕| กึ เม กตา ราชคเห มนุสฺสา มธุํ ปีตาว อจฺฉเร เย สุกฺกํ น ปยิรุปาสนฺติ เทเสนฺตึ อมตํปทํ ฯ |๑๗๕.๑๓๖| ตญฺจ ปน อปฺปฏิวานิยํ อเสจนกโมชวํ ปิวนฺติ มญฺเญ สปฺปญฺญา วลาหกมิวทฺธคู ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปริวุโต ฯ ๒ ม. ยุ. สหสฺสกฺเขน ฯ ๓ ม. ว ฯ ๔ ม. ยุ. ยถาพลํ ฯ @๕ ม. ยุ. ติวิมฺหิโต ฯ ๖ ม. ยุ. ภมิตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๑.
|๑๗๕.๑๓๗| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๗๕.๑๓๘| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๕.๑๓๙| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ มม มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๕.๑๔๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๗๕.๑๔๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๕.๑๔๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ สุกฺกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ สุกฺกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ปญฺจมํ ภาณวารํ ฉฏฺฐํ อภิรูปนนฺทาเถริยาปทานํ (๓๖) [๑๗๖] |๑๗๖.๑๔๓| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี นาม นายโก อุปฺปชฺชิ จารุนยโน ๑- สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา ฯ |๑๗๖.๑๔๔| ตทาหํ พนฺธุมติยา อิทฺเธ ผีเต มหากุเล @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพตฺถ จารุทสฺสโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๒.
ชาตา สุรูปา ๑- ทยิตา ปูชนียา ๒- ชนสฺส จ ฯ |๑๗๖.๑๔๕| อุปคนฺตฺวา มหาวีรํ วิปสฺสึ โลกนายกํ ธมฺมํ สุตฺวาน สรณํ อุเปสึ นรนายกํ ฯ |๑๗๖.๑๔๖| สีเลสุ สํวุตา หุตฺวา นิพฺพุเต จ นรุตฺตเม ธาตุถูปสฺส อุปริ โสณฺณฉตฺตํ อปูชยึ ฯ |๑๗๖.๑๔๗| มุตฺตจาคา สีลวตี ยาวชีวํ ตโต จุตา ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ ๓- อคญฺฉหํ ฯ |๑๗๖.๑๔๘| ตทา ทสหิ ฐาเนหิ อภิโภตฺวา ๔- อเสสโต รูปสทฺเทหิ คนฺเธหิ รเสหิ ผุสฺสเนหิ จ ฯ |๑๗๖.๑๔๙| อายุนาปิจ ๕- วณฺเณน สุเขน ยสสาปิจ ตเถวาธิปเตยฺเยน อธิคยฺห วิโรจหํ ฯ |๑๗๖.๑๕๐| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตาหํ กปิลวฺหเย ธีตา เขมกสกฺกสฺส ๖- นนฺทา นาเมน วิสฺสุตา ฯ |๑๗๖.๑๕๑| อภิรูปสมฺปทมฺปิ อาหุ เมกนฺติ สูจกํ ยทาหํ โยพฺพนํ ปตฺตา รูปวณฺณวิภูสิตา ฯ |๑๗๖.๑๕๒| อิธ ๗- มมตฺเต สกฺยานํ วิวาโท สุมหา อหุ ปพฺพาเชสิ ตโต ตาโต มา สกฺยา วินสฺสุํ ๘- อิติ ฯ |๑๗๖.๑๕๓| ปพฺพชิตฺวาน ๙- ตถาคตํ รูปเทสฺสึ นรุตฺตมํ สุตฺวาน โนปคจฺฉามิ มม รูเปน คพฺภิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สุรูปทสฺสิตา ฯ ๒ โป. สชนสฺส จหํ สทา ฯ ยุ. สชนสฺสา-ชนสฺส จ ฯ @๓ ม. ตาวตึสูปคา อหํ ฯ ๔ ม. ยุ. อภิโภตฺวาน เสสเก ฯ ๕ โป. ยากาสิ ปญฺจวณฺเณน ฯ @๖ โป. สุขสกฺกสฺส ฯ ๗ ม. ตทา มมตฺเถ ฯ ยุ อิทํ เม มตฺเถสกฺยานํ ฯ สกฺยานํ ฯ @๘ ม. วินสฺสึ สุติ ฯ ๙ ม. ปพฺพชิตฺวา ตถาคตํ ฯ ยุ. ปพฺพชิตฺวา ตถาจาหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๓.
|๑๗๖.๑๕๔| โอวาทํปิ น คจฺฉามิ พุทฺธทสฺสนภีรุกา ๑- ตทา ชิโน อุปาเยน อุปเนตฺวา สสนฺติกํ ฯ |๑๗๖.๑๕๕| ติสฺสิตฺถิโย ๒- นิทสฺเสสิ อิทฺธิยา มคฺคโกวิโท อจฺฉรารูปสทิสํ ๓- ตรุณึ ชริกํ ๔- มตํ ฯ |๑๗๖.๑๕๖| ตโย ทิสฺวา สุสํวิคฺคา วิรตฺตาเส ๕- กเลวเร อฏฺฐาสึ ภวนิพฺพินฺทา ๖- ตโต ๗- มํ อาห ๘- นายโก ฯ |๑๗๖.๑๕๗| อาตุรํ อสุจึ ปูตึ ปสฺส นนฺเท สมุสฺสยํ อุคฺฆรนฺตํ ปคฺฆรนฺตํ พาลานํ อภิปตฺถิตํ ๙- ฯ |๑๗๖.๑๕๘| อสุภาย จิตฺตํ ภาเวหิ เอกคฺคํ สุสมาหิตํ ยถา อิทํ ตถา เอตํ ยถา เอตํ ตถา อิทํ ฯ |๑๗๖.๑๕๙| เอวเมตํ อเวกฺขนฺตี รตฺตินฺทิวมตนฺทิตา ตโต สกาย ปญฺญาย อภินิพฺพิชฺช วจฺฉสิ ฯ |๑๗๖.๑๖๐| ตสฺสา เม อปฺปมตฺตาย วิจินนฺตีธ โยนิโส ยถาภูตํ อยํ กาโย ทิฏฺโฐ สนฺตรพาหิโร ฯ |๑๗๖.๑๖๑| อถ นิพฺพินฺทิหํ ๑๐- กาเย อชฺฌตฺตญฺจ วิรชฺชหํ อปฺปมตฺตา วิสํยุตฺตา อุปสนฺตมฺหิ นิพฺพุตา ฯ |๑๗๖.๑๖๒| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ๑๑- ฯ |๑๗๖.๑๖๓| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...ภีรุตา ฯ ๒ โป. ยุ. ติสฺโสตฺถิโย ฯ ๓ ยุ. อจฺฉรารูปสทิสา ตรุณิ ชริกา @มตา ฯ ๔ โป. ม. ชริตํ ฯ ๕ โป. อิมสฺมึปิ ... ฯ ๖ ยุ. ... นิพฺพินฺนา ฯ @๗ ม. ยุ. ตทา ฯ ๘ โป. อถ ฯ ๙ ม. อภินนฺทิตํ ฯ ๑๐ ม. ยุ. นิพฺพินฺทหํ ฯ @๑๑ ม. ตทา มุนิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๔.
|๑๗๖.๑๖๔| สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ |๑๗๖.๑๖๕| ญาณํ มม มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา |๑๗๖.๑๖๖| นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก |๑๗๖.๑๖๗| ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม |๑๗๖.๑๖๘| ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อภิรูปนนฺทา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อภิรูปนนฺทาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ สตฺตมํ อฑฺฒกาสีเถริยาปทานํ (๓๗) [๑๗๗] |๑๗๗.๑๖๙| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๗๗.๑๗๐| ตทาหํ ปพฺพชิตฺวาน ตสฺส พุทฺธสฺส สาสเน สํวุตา ปาฏิโมกฺขมฺหิ อินฺทฺริเยสุ จ ปญฺจสุ ฯ |๑๗๗.๑๗๑| มตฺตญฺญู นีจอาสเน ยุตฺตา ชาคริเยปิจ ๑- วสนฺตี ยุตฺตโยคาหํ ๒- ภิกฺขุนึ วิคตาสวํ ฯ |๑๗๗.๑๗๒| อกฺโกสึ ทุฏฺฐจิตฺตาหํ คณิเกติ สกึ ตทา เตเนว ปาปกมฺเมน นิรยมฺหิ อปจฺจิสํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ชาคริเยสุจ ฯ ๒ โป. ธุตฺตโยคาหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๕.
|๑๗๗.๑๗๓| เตเนว ๑- กมฺมเสเสน อชายึ คณิกากุเล พหุโสวปราธีนา ๒- ปจฺฉิมาย จ ชาติยา ฯ |๑๗๗.๑๗๔| กาสิเสฏฺฐิกุเล ชาตา พฺรหฺมจริยผเลนหํ ๓- อจฺฉรา วิย เทเวสุ อโหสึ รูปสมฺปทา ฯ |๑๗๗.๑๗๕| ทิสฺวาน ๔- ทสฺสนียํ มํ คิริพฺพชปุรุตฺตเม คณิกตฺเต นิเวเสสุํ อกฺโกสนผเลน เม ๕- ฯ |๑๗๗.๑๗๖| สาหํ สุณิตฺวาน สทฺธมฺมํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส ภาสิตํ ๖- ปุพฺพวาสนสมฺปนฺนา ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๑๗๗.๑๗๗| ตทุปสมฺปทตฺถาย ๗- คจฺฉนฺตี ๘- ชินสนฺติกํ มคฺเค ธุตฺเต ฐิเต ทิสฺวา ๙- ลภึ ทูโตปสมฺปทํ ฯ |๑๗๗.๑๗๘| สพฺพกมฺมํ ปริกฺขีณํ ปุญฺญปาปํ ตเถว จ สพฺพสํสารมุตฺติณฺณา คณิกตฺตญฺจ เขปิตํ ฯ |๑๗๗.๑๗๙| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๗๗.๑๘๐| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๗.๑๘๑| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ มม มหาวีร อุปฺปนฺนํ ตว สนฺติเก ฯ |๑๗๗.๑๘๒| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เตน กมฺมาวเสเสน ฯ ๒ ยุ. ...ปราธิตา ฯ ๓ ม. พฺรหฺมจารีพเลนหํ ฯ @๔ ยุ. ทิสฺวาติทสฺสนียํ ฯ ๕ ม. ...พเลน เม ฯ ๖ ม. ยุ. พุทฺธเสฏฺเฐน เทสิตํ ฯ @๗ ยุ. ตทาปสมฺปทตฺถาย ฯ ๘ ยุ. คจฺฉนฺตํ ฯ ๙ ม. สุตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๖.
|๑๗๗.๑๘๓| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๗.๑๘๔| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อฑฺฒกาสิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อฑฺฒกาสีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ อฏฺฐมํ ปุณฺณิกาเถริยาปทานํ (๓๘) [๑๗๘] |๑๗๘.๑๘๕| วิปสฺสิโน ภควโต สิขิโน เวสฺสภุสฺส จ กกุสนฺธสฺส มุนิโน โกนาคมนตาทิโน ฯ |๑๗๘.๑๘๖| กสฺสปสฺส จ พุทฺธสฺส ปพฺพชิตฺวาน สาสเน ภิกฺขุนี สีลสมฺปนฺนา นิปกา สํวุตินฺทฺริยา ฯ |๑๗๘.๑๘๗| พหุสฺสุตา ธมฺมธรา ธมฺมตฺถปริปุจฺฉิตา ๑- อุคฺคเหตฺวา ๒- จ ธมฺมานํ โสตา ปยิรุปาสิกา ๓- ฯ |๑๗๘.๑๘๘| เทเสนฺตี ชนมชฺเฌหํ อโหสึ ชินสาสนํ ๔- พาหุสจฺเจน เตนาหํ เปสลา อติมญฺญิสํ ฯ |๑๗๘.๑๘๙| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ สาวตฺถิยํ ปุรุตฺตเม อนาถปิณฺฑิโน เคเห ชาตาหํ กุมฺภทาสิยา ฯ |๑๗๘.๑๙๐| คตา อุทกหาริยํ โสตฺถิยํ ทิชมทฺทสํ สีตฏฺฏํ โตยมชฺฌมฺหิ ตํ ทิสฺวา อิทมพฺรวึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ...ปฏิปุจฺฉิกา ฯ ยุ. อตฺถตฺถปริปุจฺฉิกา ฯ ๒ ม. ยุ. อุคฺคเหตา ฯ @๓ โป. ...สิตา ฯ ๔ ม. ชินสาสเน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๗.
|๑๗๘.๑๙๑| อุทกหารี ๑- อหํ สีเต สทา อุทกโมตรึ อยฺยานํ ทณฺฑภยภีตา วาจาโรสภยฏฺฏิตา ๒- ฯ |๑๗๘.๑๙๒| กสฺส พฺราหฺมณ ตฺวํ ภีโต สทา อุทกโมตริ เวธมาเนหิ คตฺเตหิ สีตํ เวทยเส ภุสํ ฯ |๑๗๘.๑๙๓| ชานนฺตี วต มํ โภติ ๓- ปุณฺณิเก ปริปุจฺฉสิ ๔- กโรนฺตํ ๕- กุสลํ กมฺมํ นุทนฺตํ กมฺมปาปกํ ฯ |๑๗๘.๑๙๔| โย วุฑฺโฒ ๖- ทหโร จาปิ ปาปกมฺมํ ปกุพฺพติ อุทกาภิเสจนา โสปิ ปาปกมฺมา ปมุจฺจติ ฯ |๑๗๘.๑๙๕| อุตฺตรนฺตสฺส อกฺขาสึ ธมฺมตฺถสหิตํ ปทํ ตญฺจ สุตฺวา สุสํวิคฺโค ๗- ปพฺพชิตฺวารหา อหุ ฯ |๑๗๘.๑๙๖| ปูเรนฺตี อูนกสตํ ชาตา ทาสิกุเล ยโต ตโต ปุณฺณาติ นามํ เม ภุชิสฺสํ ๘- มํ อกํสุ เต ฯ |๑๗๘.๑๙๗| เสฏฺฐึ ตโตนุโมเทตฺวา ๙- ปพฺพชึ อนคาริยํ น จิเรเนว กาเลน อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๗๘.๑๙๘| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๗๘.๑๙๙| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุทหารี ฯ ยุ. อุทภารี ฯ ๒ ม. ยุ. วาจาโทสภยฏฺฏิตา ฯ ๓ ยุ. โหติ ฯ @๔ ยุ. ปริปุจฺฉิยํ ฯ ๕ ม. รุนฺทนฺตํ ฯ ยุ. นิทฺธนฺตํ ฯ ๖ ม. โย เจ วุฑฺโฒ ทหโร @วา ฯ ยุ. โย จ วุทฺโธ ทหโร วา ฯ ๗ ม. ยุ. สสํวิคฺโค ฯ ๘ ยุ. ภุชิสฺสญฺจ ... ฯ @โป. ภุชิสฺสญฺจ อกาสิ มํ ฯ ๙ ม. ... ตโตนุชาเนตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๘.
ญาณํ เม วิมลํ สุทฺธํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส วาหสา ฯ |๑๗๘.๒๐๐| ภาวนาย มหาปญฺญา สุเตเนว สุตาวินี มาเนน นีจกุลชา น หิ กมฺมํ ปนสฺสติ ๑- ฯ |๑๗๘.๒๐๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ วิหรามิ อนาสวา ฯ นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๗๘.๒๐๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๘.๒๐๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ ปุณฺณิกา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ ปุณฺณิกาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ นวมํ อมฺพปาลีเถริยาปทานํ (๓๙) [๑๗๙] |๑๗๙.๒๐๔| โย รํสิรุจิตาเวโฬ ๒- ผุสฺโส นาม มหามุนิ ตสฺสาหํ ภคินี อาสึ อชายึ ขตฺติเย กุเล ฯ |๑๗๙.๒๐๕| ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาหํ วิปฺปสนฺเนน เจตสา มหาทานํ ททิตฺวาน ปตฺถยึ รูปสมฺปทํ ฯ |๑๗๙.๒๐๖| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป สิขี โลกคฺคนายโก อุปฺปนฺโน โลกปชฺโชโต ติโลกสรโณ ชิโน ฯ |๑๗๙.๒๐๗| ตทา อรุณปุเร รมฺเม พฺรหฺมญฺญกุลสมฺภวา วิมุตฺตจิตฺตํ กุปิตา ภิกฺขุนึ อภิสาปยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วินสฺสติ ฯ ๒ ม. ยุ. ... รํสิผุสิตาเวโฬ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๙.
|๑๗๙.๒๐๘| เวสิกา จ ๑- อนาจารา ชินสาสนทูสิกา เอวํ อกฺโกสยิตฺวาน เตน ปาเปน กมฺมุนา ฯ |๑๗๙.๒๐๙| ทารุณํ นิรยํ คนฺตฺวา มหาทุกฺขสมปฺปิตา ตโต จุตา มนุสฺเสสุ อุปปนฺนา ตปสฺสินี ฯ |๑๗๙.๒๑๐| ทสชาติสหสฺสานิ คณิกตฺตํ อการยึ ตโต ปาปา น มุจฺจิสฺสํ ภุตฺวา ๒- ทุฏฺฐวิสํ ยถา ฯ |๑๗๙.๒๑๑| พฺรหฺมเวสมเสวิสฺสํ ๓- กสฺสเป ชินสาสเน เตน กมฺมวิปาเกน อชายึ ติทเส ปุเร ฯ |๑๗๙.๒๑๒| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต อโหสึ โอปปาติกา อมฺพสาขนฺตเร ชาตา อมฺพปาลีติ เตนหํ ฯ |๑๗๙.๒๑๓| ปริวุตา ปาณโกฏีหิ ปพฺพชึ ชินสาสเน ปตฺตาหํ อจลํ ฐานํ ธีตา พุทฺธสฺส โอรสา ฯ |๑๗๙.๒๑๔| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย ๔- โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๗๙.๒๑๕| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๗๙.๒๑๖| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ เม วิมลํ สุทฺธํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส วาหสา ฯ |๑๗๙.๒๑๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ว ฯ ๒ ยุ. ภุตฺตา ฯ ๓ ยุ. พฺรหฺมเจรํ อเสวิสฺสํ ฯ @๔ ม. ยุ. โสตธาตุวิสุทฺธิยา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๐.
|๑๗๙.๒๑๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๗๙.๒๑๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อมฺพปาลี ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ อมฺพปาลีเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ ทสมํ เสลาเถริยาปทานํ (๔๐) [๑๘๐] |๑๘๐.๒๒๐| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส กสฺสโป นาม นาเมน อุปฺปชฺชิ วทตํ วโร ฯ |๑๘๐.๒๒๑| สาวตฺถิยํ ปุรวเร อุปาสกกุเล อหํ ปสุตา นํ ชินวรํ ทิสฺวา สุตฺวา จ เทสนํ ฯ |๑๘๐.๒๒๒| ตํ วีรํ สรณํ คนฺตฺวา สีลานิ จ สมาทยึ ๑- กทาจิ โส มหาวีโร มหาชนสมาคเม ฯ |๑๘๐.๒๒๓| อตฺตโน อภิสมฺโพธึ ปกาเสสิ นราสโภ อนนุสฺสุตธมฺเมสุ ปุพฺเพ ทุกฺขาทิเกสุ จ ฯ |๑๘๐.๒๒๔| จกฺขุ ญาณญฺจ ปญฺญา จ วิชฺชาโลกํ ๒- จ อาสิ เม ตํ สุตฺวา อุคฺคเหตฺวาน ปริปุจฺฉามิ ๓- ภิกฺขโว ฯ |๑๘๐.๒๒๕| เตน กมฺเมน สุกเตน เจตนาปณิธีหิ จ ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สมาทิยึ ฯ ๒ ม. วิชฺชาโลโก ฯ ยุ. วิชฺชาโลกา ฯ ๓ ม. ยุ. ปริปุจฺฉิญฺจ ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๑.
|๑๘๐.๒๒๖| ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ ชาตา เสฏฺฐิมหากุเล อุเปจฺจ พุทฺธํ สทฺธมฺมํ สุตฺวา มจฺจุปสํหิตํ ๑- ฯ |๑๘๐.๒๒๗| ปพฺพชิตฺวา น จิเรเนว สพฺพตฺถานิ ๒- วิจินฺตยํ เขเปตฺวา อาสเว สพฺเพ อรหตฺตํ อปาปุณึ ฯ |๑๘๐.๒๒๘| อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ ทิพฺพาย โสตธาตุยา เจโตปริยญาณสฺส วสี โหมิ มหามุเน ฯ |๑๘๐.๒๒๙| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ สพฺพาสวปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ |๑๘๐.๒๓๐| อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ ปฏิภาเณ ตเถว จ ญาณํ เม วิมลํ สุทฺธํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส วาหสา ฯ |๑๘๐.๒๓๑| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา นาคีว พนฺธนํ เฉตฺวา วิหรามิ อนาสวา ฯ |๑๘๐.๒๓๒| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ |๑๘๐.๒๓๓| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ เสลา ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ เสลาเถริยา อปทานํ สมตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สจฺจูปสํหิตํ ฯ ๒ ม. ยุ. สจฺจตฺถานิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๒.
อุทฺทานํ ๑- ขตฺติยพฺราหฺมณี เจว ตถา อุปฺปลทายิกา สิงฺคาลมาตา สุกฺกา จ อภิรูปนนฺทา เจว อฑฺฒกาสิกา เจว ปุณฺณา จ อมฺพปาลี เสลา ภิกฺขุนีติ ฯ ขตฺติยกญฺญาวคฺโค จตุตฺโถ ฯ อปทานํ นิฏฺฐิตํ ฯ ------------ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อถ วคฺคุทฺทานํ @ สุเมธา เอกูโปสถา กุณฺฑลเกสี ขตฺติยา @ สหสฺสํ ติสตา คาถา สตฺตตาฬีส ปิญฺฑิตา @ สห อุทฺทานคาถาหิ คณิตาโย วิภาวิภิ @ สหสฺสํ ติสตํ คาถา สตฺต ปญฺญาสเมว จาติ ฯ @ เถริกาปทานํ สมตฺตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๓.
สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส พุทฺธวํโส ------------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ รตนจงฺกมนกณฺโฑ [๑] /พุทฺธ./ |๑.๑| พฺรหฺมา จ โลกาธิปตี สหมฺปติ ๑- กตญฺชลี อนธิวรํ อยาจถ สนฺตีธ สตฺตา อปฺปรชกฺขชาติกา เทเสหิ ธมฺมํ อนุกมฺปิมํ ปชนฺติ ฯ |๑.๒| ๒- [ภควา โลกาธิปตี นรุตฺตโม กตญฺชลีพฺรหฺมคเณหิ ยาจิโต สนฺตีธ ธีราปฺปรชกฺขชาติกา เทเสตุ ธมฺมํ อนุกมฺปิมํ ปชํ ฯ |๑.๓| เทเสตุ สุคโต ธมฺมํ เทเสตุ อมตํปทํ โลกานมนุกมฺปาย ธมฺมํ เทเสตุ นายก] ฯ |๑.๔| สมฺปนฺนวิชฺชาจรณสฺส ตาทิโน ชุตินฺธรสฺสนฺติมเทหธาริโน ตถาคตสฺสปฺปฏิปุคฺคลสฺส อุปฺปชฺชิ การุญฺญตา สพฺพสตฺเต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สหมฺปตี ฯ ๒ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๔.
๑- [ตํ สุตฺวา ภควา สตฺถา อิทํ วจนมพฺรวิ] |๑.๕| อปารุตา เต อมตสฺส ทฺวารา เย โสตวนฺโต ปมุญฺจนฺตุ สทฺธํ วิหึสสญฺญี ปคุณํ น ภาสึ ธมฺมํ ปณีตํ มนุเชสุ พฺรเหฺมติ ฯ |๑.๖| ๒- [ภควา ตสฺมึ สมเย เวเนยฺยานํนุกมฺปโก อชปาลนิโคฺรธทุมา ปายาสิ มุนิปุงฺคโว ฯ |๑.๗| อนุกฺกเมน คมเนน พาราณสิมุปาคมิ ตสฺมึ หิ ปลฺลงฺกวเร นิสีทิ ภควา ตทา ฯ |๑.๘| ปญฺจนฺนํ วคฺคิยานญฺจ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตยิ ทุกฺขํ ทุกฺขสมุปฺปาทํ นิโรธํ มคฺคมุตฺตมํ ฯ |๑.๙| ปวตฺตยิ ตํ ภควา อิสี เต ปญฺจวคฺคิยา อฏฺฐารสโกฏิ ตทา พฺรหฺมเทวคณา สห ฯ |๑.๑๐| ปฐมสฺมึ สนฺนิปาเต ธมฺมาภิสมยา ลภุ โกณฺฑญฺโญ ภทฺทิโย วปฺโป มหานาโม จ อสฺสชิ ฯ |๑.๑๑| วินีตา เตน ปเรน สพฺเพปิ อนุปุพฺพโส อฏฺฐารสโกฏิ ตทา พฺรหฺมเทวคณา สห ฯ |๑.๑๒| ปฐมสฺมึ สนฺนิปาเต โสตาปตฺติผลํ ตทา อนุกฺกเมน คมเนน ราชคหมุปาคมิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๕.
|๑.๑๓| เวฬุวนมหาวิหาเร วิหาสิ มุนิปุงฺคโว ตํ สุตฺวา พิมฺพิสาโร จ ภควนฺตมุปสงฺกมิ ฯ |๑.๑๔| เอกาทสนหุเตเนว ปริวารา มหา อหุ ทีปคนฺธธูปมาลาทีนิ ภควนฺตมภิปูชยิ ฯ |๑.๑๕| ตสฺมึ สมาคเมเยว กามาทีนว เทสยิ เทสนาปริโยสาเน ราชานมฺปมุขํ ตทา ฯ |๑.๑๖| จตุราสีติสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ ตํ สุตฺวาน ปิตา ราชา [๑]- นว ทูตานิ เปสยิ ฯ |๑.๑๗| นวสหสฺสปริวาเรหิ ปพฺพชฺชํ ยาจเต มุนึ นวสหสฺสปริวารา อรหตฺตมุปาคมุํ ฯ |๑.๑๘| กาฬุทายิ ปริโยสาเน ภิกฺขุเวสํ คเหตฺวา โส สหสฺสปริวาเรหิ ภควนฺตํ นิมนฺตยิ ฯ |๑.๑๙| นิมนฺตมธิวาเสตฺวา มหามคฺคํ ปฏิปชฺชติ วีสติสหสฺสภิกฺขูหิ ปายาสิ สกฺยปุงฺคโว ฯ |๑.๒๐| อนุกฺกเมน คมเนน กปิลวตฺถุมุปาคมิ โรหิณิยา นทีตีเร ปาฏิหารมกาสิ โส ฯ |๑.๒๑| ตสฺมึ ปลฺลงฺกมชฺฌมฺหิ นิสีทิ สกฺยปุงฺคโว มหาเวสฺสนฺตรธมฺมํ เทเสตฺวา ภควา ปิตุ จตุราสีติสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ] ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ภควนฺตํ นิมนฺตยิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๖.
|๑.๒๒| น เหเต ๑- ชานนฺติ สเทวมนุสฺสา ๒- พุทฺโธ อยํ กีทิสโก นรุตฺตโม อิทฺธิพลํ ปญฺญาพลญฺจ กีทิสํ พุทฺธพลํ โลกหิตสฺส กีทิสํ ฯ |๑.๒๓| น เหเต ๓- ชานนฺติ สเทวมนุสฺสา ๔- พุทฺโธ อยํ อีทิสโก นรุตฺตโม อิทฺธิพลํ ปญฺญาพลญฺจ อีทิสํ ๕- พุทฺธพลํ โลกหิตสฺส อีทิสํ ๖- |๑.๒๔| หนฺทาหํ ทสฺสยิสฺสามิ พุทฺธพลํ อนุตฺตรํ จงฺกมํ มาปยิสฺสามิ นเภ รตนมณฺฑิตํ ฯ |๑.๒๕| ภุมฺมา มหาราชิกา ตาวตึสา ยามา จ เทวา ตุสิตา จ นิมฺมิตา ปรนิมฺมิตา เยปิจ พฺรหฺมกายิกา อานนฺทิตา วิปุลมกํสุ โฆสํ ฯ |๑.๒๖| โอภาสิตา จ ปฐวี สเทวกา ปุถู จ โลกนฺตริกา อสํวุตา ตโม จ ติพฺโพ วิหโต ตทา อหุ ทิสฺวาน อจฺเฉรกปาฏิหีรํ ฯ |๑.๒๗| สเทวคนฺธพฺพมนุสฺสรกฺขเส อาภา อุฬารา วิปุลา อชายถ @เชิงอรรถ: ๑-๓ ย. น โภ เต ฯ ๒-๔ ม. ยุ. สเทวมานุสา ฯ ๕-๖ ม. ยุ. เอทิสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๗.
อิมสฺมึ โลเก ปรสฺมึ จูภเย อโธปิ อุทฺธํ ติริยญฺจ วิตฺถตํ ฯ |๑.๒๘| สตฺตุตฺตโม อนธิวโร วินายโก สตฺถา อหุ เทว มนุสฺส ปูชิโต มหานุภาโว สต ปุญฺญ ลกฺขโณ ทสฺเสสิ อจฺเฉรกปาฏิหีริยํ ฯ |๑.๒๙| ๑- [ตสฺมึ สมาคเม สตฺถา อพฺภุคฺคนฺตฺวา นเภ ตเล สิเนรุปพฺพตํ รมฺมํ จงฺกมํ มาปยี ชิโน ฯ |๑.๓๐| ทสสหสฺสิโลกธาตุเทวตา ชินสนฺติเก ตถาคตํ นมสฺสิตฺวา พุทฺธปูชํ กรึสุ เต] ฯ |๑.๓๑| โส ยาจิโต เทววเรน จกฺขุมา อตฺถํ สเมกฺขิตฺวา ตทา นรุตฺตโม จงฺกมํ มาปยิ โลกนายโก สุนิฏฺฐิตํ สพฺพรตนนิมฺมิตํ ฯ |๑.๓๒| อิทฺธิ จ อาเทสนานุสาสนี ติปาฏิหีเร ภควา วสี อหุ จงฺกมํ มาปยิ โลกนายโก สุนิฏฺฐิตํ สพฺพรตนนิมฺมิตํ ฯ |๑.๓๓| ทสสหสฺสิโลกธาตุยา สิเนรุปพฺพตุตฺตเม ถมฺเภว ทสฺเสสิ ปฏิปาฏิยา จงฺกเม รตนามเย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๘.
|๑.๓๔| ทสสหสฺสํ ๑- อติกฺกมฺม จงฺกมํ มาปยี ชิโน สพฺพโสวณฺณมยา ปสฺเส จงฺกเม รตนามเย ฯ |๑.๓๕| ตุลาสงฺฆาฏานุวตฺตา ๒- โสวณฺณผลกตฺถกา เวทิกา สพฺพโสวณฺณา ทุภโต ปสฺเสสุ นิมฺมิตา ฯ |๑.๓๖| มณิมุตฺตาวาลุกากิณฺโณ นิมฺมิโต รตนามโย โอภาเสติ ทิสา สพฺพา สตรํสีว อุคฺคโต ฯ |๑.๓๗| ตสฺมึ จงฺกมเน ธีโร ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ วิโรจมาโน สมฺพุทฺโธ จงฺกเม จงฺกมี ชิโน ฯ |๑.๓๘| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ จงฺกมเน โอกิรนฺติ สพฺเพ เทวา สมาคตา ฯ |๑.๓๙| ปสฺสนฺติ ตํ เทวสงฺฆา ทสสหสฺสี สมาคตา นมสฺสมานา นิปตนฺติ ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา ฯ |๑.๔๐| ตาวตึสา จ ยามา จ ตุสิตา จาปิ เทวตา นิมฺมานรติโน เทวา เย เทวา วสวตฺติโน อุทคฺคจิตฺตา สุมนา ปสฺสนฺติ โลกนายกํ ฯ |๑.๔๑| สเทวคนฺธพฺพมนุสฺสรกฺขสา นาคา สุปณฺณา อถวาปิ กินฺนรา ปสฺสนฺติ ตํ โลกหิตานุกมฺปกํ นเภว อจฺจุคฺคตจนฺทมณฺฑลํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... ทสสหสฺสี ฯ ๒ ม. ยุ. ... นุวคฺคา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐๙.
|๑.๔๒| อาภสฺสรา สุภกิณฺหา เวหปฺผลา อกนิฏฺฐา จ สุสุทฺธสุกฺก วตฺถวสนา ติฏฺฐนฺติ ปญฺชลีกตา ฯ |๑.๔๓| มุญฺจนฺติ ปุปฺผํ ปน ปญฺจวณฺณิกํ มนฺทารวํ ๑- จนฺทนจุณฺณมิสฺสกํ ๒- ภมนฺติ เจลานิ จ อมฺพเร ตทา อโห ชิโน โลกหิตานุกมฺปโก ฯ |๑.๔๔| ตุวํ สตฺถา จ เกตุ จ ธโช ยูโป จ ปาณินํ ปรายโน ปติฏฺฐา จ ทีโป จ ทิปทุตฺตโม ฯ |๑.๔๕| ทสสหสฺสิโลกธาตุยา เทวตาโย มหิทฺธิกา ปริวาเรตฺวา นมสฺสนฺติ ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา ฯ |๑.๔๖| เทวตา เทวกญฺญา จ ปสนฺนา ตุฏฺฐมานสา ปญฺจวณฺณิกปุปฺเผหิ ปูชยนฺติ นราสภํ ฯ |๑.๔๗| ปสฺสนฺติ ตํ เทวสงฺฆา ปสนฺนา ตุฏฺฐมานสา ปญฺจวณฺณิกปุปฺเผหิ ปูชยนฺติ นราสภํ ฯ |๑.๔๘| อโห อจฺฉริยํ โลเก อพฺภูตํ โลมหํสนํ น เมทิสํ ภูตปุพฺพํ อจฺเฉรํ โลมหํสนํ ฯ |๑.๔๙| สกสกมฺหิ ภวเน นิสีทิตฺวาน เทวตา หสนฺติ ตา มหาหสิตํ ทิสฺวานจฺเฉรกํ นเภ ฯ |๑.๕๐| อากาสฏฺฐา จ ภุมฺมฏฺฐา ติโณสธินิวาสิโน ๓- กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มนฺทาวรํ ฯ ๒ ม. ยุ. ..มิสฺสิตํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. ยุ. ติณปนฺถนิวาสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๐.
|๑.๕๑| เยปิ ทีฆายุกา นาคา ปุญฺญวนฺโต มหิทฺธิกา ปโมทิตา นมสฺสนฺติ ปูชยนฺติ นรุตฺตมํ ฯ |๑.๕๒| สงฺคีติโย ปวตฺตนฺติ อมฺพเร อนิลญฺชเส จมฺมนทฺธานิ วาเทนฺติ ทิสฺวานจฺเฉรกํ นเภ ฯ |๑.๕๓| สงฺขา จ ปณวา เจว อโถปิ เทณฺฑิมา พหู อนฺตลิกฺขสฺมึ วชฺชยนฺติ ทิสฺวานจฺเฉรกํ นเภ ฯ |๑.๕๔| อพฺภูโต วต โน อชฺช อุปฺปชฺชิ โลมหํสโน ธุวมตฺถสิทฺธึ ลภาม ขโณ โน ปฏิปาฏิโต ฯ |๑.๕๕| พุทฺโธติ เตสํ สุตฺวาน ปีติ อุปฺปชฺชิ ตาวเท พุทฺโธ พุทฺโธติ กถยนฺตา ติฏฺฐนฺติ ปญฺชลีกตา ฯ |๑.๕๖| หิงฺการํ ๑- สาธุการญฺจ อุกฺกุฏฺฐิสมฺปนาทนํ ๒- ปชา จ วิวิธา คคเน วตฺตนฺติ ปญฺชลีกตา ฯ |๑.๕๗| คายนฺติ เสเฬนฺติ จ วาทยนฺติ จ ภุชานิปฺโผเฏนฺติ ๓- จ นจฺจยนฺติ จ มุญฺจนฺติ ปุปฺผํ ปน ปญฺจวณฺณิกํ มนฺทารวํ จนฺทนจุณฺณมิสฺสกํ ฯ |๑.๕๘| ยถา ตุยฺหํ มหาวีร ปาเทสุ จกฺกลกฺขณํ ธชํ วชิรปฏากํ วฑฺฒมานงฺกุสาปิตํ ฯ |๑.๕๙| รูเป สีเล สมาธิมฺหิ ปญฺญาย จ อสาทิโส วิมุตฺติยา อสมสโม ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หิงฺการา ฯ ยุ. ภิงฺการํ ฯ ๒ ม. .. สมฺปหํสนํ ฯ ยุ. .. สมฺปสาทนํ ฯ @๓ ม. ยุ. โปเฐนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๑.
|๑.๖๐| ทสนาคพลํ กาเย ตุยฺหํ ปากติกํ พลํ อิทฺธิพเลน อสโม ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน ฯ |๑.๖๑| เอวํ สพฺพคุณูเปตํ สพฺพงฺค สมุปาคตํ มหามุนึ การุณิกํ โลกนาถํ นมสฺสถ ฯ |๑.๖๒| อภิวาทนํ โถมนญฺจ วนฺทนญฺจ ปสํสนํ นมสฺสนญฺจ ปูชญฺจ สพฺพํ อรหสี ตุวํ ฯ |๑.๖๓| เย เกจิ โลเก วนฺทเนยฺยา วนฺทนํ อรหนฺติ เย สพฺพเสฏฺโฐ มหาวีร สทิโส เต น วิชฺชติ ฯ |๑.๖๔| สารีปุตฺโต มหาปญฺโญ สมาธิชฺฌานโกวิโท คิชฺฌกูเฏ ฐิโตเยว ปสฺสติ โลกนายกํ ฯ |๑.๖๕| สุผุลฺลํ สาลราชํว จนฺทํว คคเน ยถา มชฺฌนฺติเกว สุริยํ โอโลเกติ นราสภํ ฯ |๑.๖๖| ชลนฺตํ ทีปรุกฺขํว ตรุณสุริยํว อุคฺคตํ พฺยามปฺปภานุรญฺชิตํ ปสฺสติ โลกนายกํ ฯ |๑.๖๗| ปญฺจนฺนํ ภิกฺขุสตานํ กตกิจฺจาน ตาทินํ ขีณาสวานํ วิมลานํ ขเณน สนฺนิปาตยิ ฯ |๑.๖๘| โลกปฺปสาทนํ นาม ปาฏิหีรํ นิทสฺสยิ อเมฺหปิ ตตฺถ คนฺตฺวาน วนฺทิสฺสาม มยํ ชินํ ฯ |๑.๖๙| เอถ สพฺเพ คมิสฺสาม ปุจฺฉิสฺสาม มยํ ชินํ กงฺขํ วิโนทยิสฺสาม ปสฺสิตฺวา โลกนายกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๒.
|๑.๗๐| สาธูติ เต ปฏิสฺสุตฺวา นิปกา สํวุตินฺทฺริยา ปตฺตจีวรมาทาย ตรมานา อุปาคมุํ ฯ |๑.๗๑| ขีณาสเวหิ วิมเลหิ ทนฺเตหิ อุตฺตเม ทเม สารีปุตฺโต มหาปญฺโญ อิทฺธิยา อุปสงฺกมิ ฯ |๑.๗๒| เตหิ ภิกฺขูหิ ปริวุโต สารีปุตฺโต มหาคณี ลิฬนฺโต ๑- เทโวว คคเน อิทฺธิยา อุปสงฺกมิ ฯ |๑.๗๓| อุกฺกาสิตญฺจ ขิปิตญฺจ อชฺฌุเปกฺขิตฺวาน สุพฺพตา สคารวา สปฺปติสฺสา สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมุํ ฯ |๑.๗๔| อุปสงฺกมิตฺวา ปสฺสนฺติ สยมฺภุํ โลกนายกํ นเภ อจฺจุคฺคตํ วีรํ จนฺทํว คคเน ยถา ฯ |๑.๗๕| ชลนฺตํ ทีปรุกฺขํว วิชฺชุว คคเน ยถา มชฺฌนฺติเกว สุริยํ ปสฺสนฺติ โลกนายกํ ฯ |๑.๗๖| ปญฺจภิกฺขุสตา สพฺเพ ปสฺสนฺติ โลกนายกํ รหทมิว วิปฺปสนฺนํ สุผุลฺลํ ปทุมํ ยถา ฯ |๑.๗๗| อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา นมสฺสมานา นิปตนฺติ สตฺถุโน จกฺกลกฺขเณ ฯ |๑.๗๘| สารีปุตฺโต มหาปญฺโญ โกรณฺฑสมสาทิโส สมาธิชฺฌานกุสโล วนฺทติ โลกนายกํ ฯ |๑.๗๙| คชฺชิโต กาลเมโฆว นีลุปฺปลสมสาทิโส อิทฺธิพเลน อสโม โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ลฬนฺโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๓.
|๑.๘๐| มหากสฺสปเถโรปิ อุคฺคตกนกสนฺนิโภ ธูตคุเณ อคฺคนิกฺขิตฺโต โถมิโต สตฺถุวณฺณิโต ฯ |๑.๘๑| ทิพฺพจกฺขูน โย อคฺโค อนุรุทฺโธ มหาคณี ญาติเสฏฺโฐ ภควโต อวิทูเรว ติฏฺฐติ ฯ |๑.๘๒| อาปตฺติอนาปตฺติยา สเตกิจฺฉาย โกวิโท วินเย อคฺคนิกฺขิตฺโต อุปาลิ สตฺถุวณฺณิโต ฯ |๑.๘๓| สุขุมนิปุณตฺถปฏิวิทฺโธ กถิกานํ ปวโร คณี อิสิ มนฺตานิยา ปุตฺโต ปุณฺโณ นามาติ วิสฺสุโต ฯ |๑.๘๔| เอเตสํ จิตฺตมญฺญาย โอปมฺมกุสโล มุนิ กงฺขจฺเฉโท มหาวีโร กเถสิ อตฺตโน คุณํ ฯ |๑.๘๕| จตฺตาโร เต อสงฺเขยฺยา โกฏิ เยสํ น นายติ สตฺตกาโย จ อากาโส จกฺกวาฬา อนนฺตกา |๑.๘๖| พุทฺธญาณํ อปฺปเมยฺยํ น สกฺกา เอเต วิชานิตุํ ฯ กิเมตํ อจฺฉริยํ โลเก ยํ เม อิทฺธิวิกุพฺพนํ |๑.๘๗| อญฺเญ พหู อจฺฉริยา อพฺภูตา โลมหํสนา ฯ ยทาหํ ตุสิเต กาเย สนฺตุสิโต นามหํ ตทา |๑.๘๘| ทสสหสฺสี สมาคมฺม ยาจนฺติ อญฺชลี มมํ ฯ กาโลยํ เต มหาวีร อุปฺปชฺช มาตุกุจฺฉิยํ |๑.๘๙| สเทวกํ ตารยนฺโต พุชฺฌสฺสุ อมตํปทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๔.
ตุสิตา กายา จวิตฺวาน ยทา โอกฺกมิ กุจฺฉิยํ |๑.๙๐| ทสสหสฺสี โลกธาตุ กมฺปติ ๑- ธรณี ตทา ฯ ยทาหํ มาตุกุจฺฉิโต สมฺปชาโนว นิกฺขมึ |๑.๙๑| สาธุการํ ปวตฺตนฺติ ทสสหสฺสี ปกมฺปถ ฯ โอกฺกนฺติ เม สโม นตฺถิ ชาติโต อภินิกฺขเม |๑.๙๒| สมฺโพธิยํ อหํ เสฏฺโฐ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน ฯ อโห อจฺฉริยํ โลเก พุทฺธานํ คุณมหนฺตตา |๑.๙๓| ทสสหสฺสี โลกธาตุ ฉปฺปการํ ปกมฺปถ โอภาโส จ มหา อาสิ อจฺเฉรํ โลมหํสนํ ฯ |๑.๙๔| ภควา จ ตมฺหิ สมเย โลกเชฏฺโฐ นราสโภ สเทวกํ ทสฺสยนฺโต อิทฺธิยา จงฺกมี ชิโน ฯ |๑.๙๕| จงฺกเม จงฺกมนฺโตว กเถสิ โลกนายโก อนฺตรา น นิวตฺเตติ จตุหตฺเถ จงฺกเม ยถา ฯ |๑.๙๖| สารีปุตฺโต มหาปญฺโญ สมาธิชฺฌานโกวิโท ปญฺญาย ปารมิปฺปตฺโต ปุจฺฉติ โลกนายกํ ฯ |๑.๙๗| กีทิโส เต มหาวีร อภินีหาโร นรุตฺตม กิมฺหิ กาเล ตยา วีร ปตฺถิตา โพธิมุตฺตมา ฯ |๑.๙๘| ทานํ สีลญฺจ เนกฺขมฺมํ ปญฺญาวิริยญฺจ กีทิสํ ขนฺติสจฺจมธิฏฺฐานํ เมตฺตูเปกฺขา จ กีทิสา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กมฺปิตฺถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๕.
|๑.๙๙| ทสปารมี มหาวีร กีทิสา โลกนายก กถํ อุปปารมี ปุณฺณา ปรมตฺถปารมี กถํ ฯ |๑.๑๐๐| ๑- [กติกมฺมอธิฏฺฐาย อธิปติ จ กีทิสา กีทิสา ปารมี โหนฺติ ธีรา โลกสฺมิ กีทิสา ฯ |๑.๑๐๑| เมตฺตา กรุณา มุทิตา อุเปกฺขา จาปิ กีทิสา กีทิสํ พุทฺธธมฺมานํ เกวลํ ปริปูรย] |๑.๑๐๒| ตสฺส ปุฏฺโฐ วิยากาสิ กรวีกมธุรคิโร นิพฺพาปยนฺโต หทยํ หาสยนฺโต สเทวกํ ฯ |๑.๑๐๓| อตีตพุทฺธาน ชินาน เทสิตํ นิกีฬิตํ พุทฺธปรมฺปราคตํ ปุพฺเพ นิวาสานุคตาย พุทฺธิยา ปกาสยี โลกหิตํ สเทวเก ฯ |๑.๑๐๔| ปีติปาโมชฺชชนนํ โสกสลฺลวิโนทนํ สพฺพสมฺปตฺติปฏิลาภํ จิตฺตํ กตฺวา สุณาถ เม ฯ |๑.๑๐๕| มทนิมฺมทนํ โสกนุทํ สํสารปริโมจนํ สพฺพทุกฺขกฺขยํ มคฺคํ สกฺกจฺจํ ปฏิปชฺชถาติ ฯ รตนจงฺกมนกณฺโฑ นิฏฺฐิโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๖.
ปฐโม ทีปงฺกรพุทฺธวํโส [๒] |๒.๑| กปฺเป จ สตสหสฺเส จตุโร จ อสงฺขิเย อมรํ นาม นครํ ทสฺสเนยฺยํ มโนรมํ ฯ |๒.๒| ทสหิ สทฺเทหิ อวิวิตฺตํ อนฺนปานสมายุตํ หตฺถิสทฺทํ อสฺสสทฺทํ เภริสงฺขรถานิ จ ฯ |๒.๓| ขาทถ ปีวถ เจว อนฺนปาเนน โฆสิตํ นครํ สพฺพงฺคสมฺปนฺนํ สพฺพกมฺมมุปาคตํ ฯ |๒.๔| สตฺตรตนสมฺปนฺนํ นานาชนสมากุลํ สมิทฺธํ เทวนครํว อาวาสํ ปุญฺญกมฺมินํ ฯ |๒.๕| นคเร อมรวติยา สุเมโธ นาม พฺราหฺมโณ อเนกโกฏิสนฺนิจฺจโย ปหูตธนธญฺญวา ฯ |๒.๖| อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ลกฺขเณ อิติหาเส จ สทฺธมฺเม ปารมึ คโต ฯ |๒.๗| รโหคโต นิสีทิตฺวา เอวํ จินฺเตสิหนฺตทา ทุกฺโข ปุนพฺภโว นาม สรีรสฺส ปเภทนํ ฯ ๑- |๒.๘| [สมฺโมหํ มรณํ ทุกฺขํ ชราย อภิมทฺทิตํ] ชาติธมฺโม ชราธมฺโม พฺยาธิธมฺโม จหนฺตทา อชรํ อมรํ เขมํ ปริเยสิสฺสามิ นิพฺพุตึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๗.
|๒.๙| ยนฺนูนิมํ ปูติกายํ นานากุณปปูริตํ ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺเฉยฺยํ อนเปกฺโข อนตฺถิโก ฯ |๒.๑๐| อตฺถิ เหหิติ โส มคฺโค น โส สกฺกา น เหตุเย ปริเยสิสฺสามิ ตํ มคฺคํ ภวโต ปริมุตฺติยา ฯ |๒.๑๑| ยถาปิ ทุกฺเข วิชฺชนฺเต สุขํ นามปิ วิชฺชติ เอวํ ภเว วิชฺชมาเน วิภโว อิจฺฉิตพฺพโก ฯ |๒.๑๒| ยถาปิ อุเณฺห วิชฺชนฺเต อปรํ วิชฺชติ สีตลํ เอวํ ติวิธคฺคิ วิชฺชนฺเต นิพฺพานํ อิจฺฉิตพฺพกํ ฯ |๒.๑๓| ยถาปิ ปาเป วิชฺชนฺเต กลฺยาณมปิ วิชฺชติ เอวเมว ชาติ วิชฺชนฺเต อชาติ อิจฺฉิตพฺพกํ ฯ |๒.๑๔| ยถา คูถคโต ปุริโส ตฬากํ ทิสฺวาน ปูริตํ น คเวสติ [๑]- ตฬากํ น โทโส ตฬากสฺส โส ฯ |๒.๑๕| เอวํ กิเลสมลโธวนํ วิชฺชนฺเต อมตนฺตเฬ น คเวสติ ตฬากํ น โทโส อมตนฺตเฬ ฯ |๒.๑๖| ยถา อรีหิ ปริรุทฺโธ วิชฺชนฺเต คมนํปเถ น ปลายติ โส ปุริโส น โทโส อญฺชสสฺส โส ฯ |๒.๑๗| เอวํ กิเลสปริรุทฺโธ วิชฺชมาเน สิเว ปเถ น คเวสติ ตํ มคฺคํ น โทโส สิวมญฺชเส ฯ |๒.๑๘| ยถา พฺยาธิโก ปุริโส วิชฺชมาเน ติกิจฺฉเก น ติกิจฺฉาเปติ ตํ พฺยาธึ น โส โทโส ติกิจฺฉเก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๘.
|๒.๑๙| เอวํ กิเลสพฺยาธีหิ ทุกฺขิโต ปริปีฬิโต น คเวสติ อาจริยํ น โส โทโส วินายเก ฯ |๒.๒๐| ๑- [ยนฺนูนิมํ ปูติกายํ นานากุณปปูริตํ ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺเฉยฺยํ อนเปกฺโข อนตฺถิโก] ฯ |๒.๒๑| ยถาปิ กุณปํ ปุริโส กณฺเฐ พนฺธํ ชิคุจฺฉิยํ โมจยิตฺวาน คจฺเฉยฺย สุขี เสรี สยํ วสี ฯ |๒.๒๒| ตเถวิมํ ปูติกายํ นานากุณปสญฺจยํ ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺเฉยฺยํ อนเปกฺโข อนตฺถิโก ฯ |๒.๒๓| ยถา อุสฺสาสฐานมฺหิ ๒- กรีสํ นรนาริโย ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺฉนฺติ อนเปกฺขา อนตฺถิกา ฯ |๒.๒๔| เอวเมวาหํ อิมํ กายํ นานากุณปปูริตํ ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺฉิสฺสํ วจฺจํ กตฺวา ยถา กุฏึ ฯ |๒.๒๕| ยถาปิ ชชฺชรํ นาวํ ปลุตฺตํ ๓- อุทกคาหินึ สามิกา ๔- ฉฑฺฑยิตฺวาน อนเปกฺขา อนตฺถิกา ฯ |๒.๒๖| เอวเมวาหํ อิมํ กายํ นวจฺฉิทฺทํ ธุวสฺสวํ ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺฉิสฺสํ ชิณฺณนาวํว สามิกา ฯ |๒.๒๗| ยถา ปุริโส โจเรหิ คจฺฉนฺโต ภณฺฑมาทิย ภณฺฑจฺเฉทภยํ ทิสฺวา ฉฑฺฑยิตฺวาน คจฺฉติ ฯ |๒.๒๘| เอวเมว อยํ กาโย มหาโจรสโม วิย ปหายิมํ คมิสฺสามิ กุสลจฺเฉทนา ภยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. อุจฺจารฏฺฐานมฺหิ ฯ ๓ ม. ยุ. ปลุคฺคํ ฯ @๔ ม. ยุ. สามี ฉฑฺเฑตฺวา คจฺฉนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๙.
|๒.๒๙| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน เนกโกฏิสตํ ธนํ นาถานาถานํ ทตฺวาน หิมวนฺตํ อุปาคมึ ฯ |๒.๓๐| หิมวนฺตสฺสาวิทูเร ธมฺมิโก นาม ปพฺพโต อสฺสโม สุกโต มยฺหํ ปณฺณสาลา สุมาปิตา ฯ |๒.๓๑| จงฺกมํ ตตฺถ มาเปสึ ปญฺจโทสวิวชฺชิตํ อฏฺฐคุณสมุเปตํ อภิญฺญาพลมาหรึ ฯ |๒.๓๒| สาฏกํ ปชหึ ตตฺถ นวโทสมุปาคตํ วากจีรํ นิวาเสสึ ทฺวาทสคุณมุปาคตํ ฯ |๒.๓๓| อฏฺฐโทสสมากิณฺณํ ปชหึ ปณฺณสาลกํ อุปาคมึ รุกฺขมูลํ คุเณหิ ๑- ทสหุปาคตํ ฯ |๒.๓๔| วาปิตํ โรปิตํ ธญฺญํ ปชหึ นิรวเสสโต อเนกคุณสมฺปนฺนํ ปวตฺตผลมาทยึ ฯ |๒.๓๕| ตตฺถปฺปธานํ ปทหึ นิสชฺชฏฺฐานจงฺกเม อพฺภนฺตรมฺหิ สตฺตาเห อภิญฺญาพลปาปุณึ ฯ |๒.๓๖| เอวํ เม สิทฺธิปตฺตสฺส วสีภูตสฺส สาสเน ทีปงฺกโร นาม ชิโน อุปฺปชฺชิ โลกนายโก ฯ |๒.๓๗| อุปฺปชฺชนฺเต จ ชายนฺเต พุชฺฌนฺเต ธมฺมเทสเน จตุโร นิมิตฺเต นาทฺทสํ ฌานรติสมปฺปิโต ฯ |๒.๓๘| ปจฺจนฺตเทสวิสเย นิมนฺเตตฺวา ตถาคตํ ตสฺส อาคมนํ มคฺคํ โสเธนฺติ ตุฏฺฐมานสา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คุเณ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๐.
|๒.๓๙| อหนฺเตน สมเยน นิกฺขมิตฺวา สกสฺสมา ธุนนฺโต วากจีรานิ คจฺฉามิ อมฺพเร ตทา ฯ |๒.๔๐| เวทชาตํ ชนํ ทิสฺวา ตุฏฺฐหฏฺฐํ ปโมทิตํ โอโรหิตฺวาน คคนา มนุสฺเส ปุจฺฉิ ตาวเท ฯ |๒.๔๑| ตุฏฺฐหฏฺโฐ ปมุทิโต เวทชาโต มหาชโน กสฺส โสธิยตี ๑- มคฺโค อญฺชสํ วฏุมายนํ ฯ |๒.๔๒| เต เม ปุฏฺฐา วิยากํสุ พุทฺโธ โลเก อนุตฺตโร ทีปงฺกโร นาม ชิโน อุปฺปชฺชิ โลกนายโก |๒.๔๓| ตสฺส โสธิยเต ๒- มคฺโค อญฺชสํ วฏุมายนํ ฯ พุทฺโธติ มม ๓- สุตฺวาน ปีติ อุปฺปชฺชิ ตาวเท |๒.๔๔| พุทฺโธ พุทฺโธติ กถยนฺโต โสมนสฺสํ ปเวทยึ ฯ ตตฺถ ฐตฺวา วิจินฺเตสึ ตุฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส |๒.๔๕| อิธ วีชานิ โรปิสฺสํ ขโณ เว มา อุปจฺจคา ฯ ยทิ พุทฺธสฺส โสเธถ เอโกกาสํ ททาถ เม |๒.๔๖| อหํปิ โสธยิสฺสามิ อญฺชสํ วฏุมายนํ ฯ อทํสุ เต มโมกาเส ๔- โสเธตุํ อญฺชสํ ตทา |๒.๔๗| พุทฺโธ พุทฺโธติ จินฺเตนฺโต มคฺคํ โสเธมหนฺตทา ฯ อนิฏฺฐิเต มโมกาเส ทีปงฺกโร มหามุนิ |๒.๔๘| จตูหิ สตสหสฺเสหิ ฉฬภิญฺเญหิ ตาทิหิ ขีณาสเวหิ วิมเลหิ ปฏิปชฺชิ อญฺชสํ ชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. โสธียติ ฯ ๓ ม. วจนํ ฯ ๔ ม. ยุ. มโมกาสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๑.
|๒.๔๙| ปจฺจุคฺคมนา วตฺตนฺติ วชฺชนฺติ เภริโย พหู อาโมทิตา นรมรู สาธุการํ ปวตฺตยุํ ฯ |๒.๕๐| เทวา มนุสฺเส ปสฺสนฺติ มนุสฺสา ๑- ปสฺสนฺติ เทวตา อุโภปิ เต ปญฺชลิกา อนุยนฺติ ตถาคตํ ฯ |๒.๕๑| เทวา ทิพฺเพหิ ตุริเยหิ มนุสฺสา มานุสเกหิ ๒- จ อุโภปิ เต วชฺชยนฺตา อนุยนฺติ ตถาคตํ ฯ |๒.๕๒| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ ทิโสทิสํ โอกิรนฺติ ๓- อากาเส นภคา ๔- มรู ฯ |๒.๕๓| ทิพฺพํ จนฺทนจุณฺณญฺจ วรคนฺธญฺจ เกวลํ ทิโสทิสํ โอกิรนฺติ ๓- อากาเส นภคา ๔- มรู ฯ |๒.๕๔| จมฺปกํ สลฬํ นีปํ นาคปุนฺนาคเกตกํ ทีโสทิสํ โอกิรนฺติ ๓- ภูมิตลคตา นรา ฯ |๒.๕๕| เกเส มุญฺจิตฺวาหํ ตตฺถ วากจีรํ จ จมฺมกํ กลเล ปตฺถริตฺวาน อวกุชฺโช นิปชฺชหํ ฯ |๒.๕๖| อกฺกมิตฺวาน มํ พุทฺโธ สห สิสฺเสหิ คจฺฉตุ มา นํ กลลํ ๕- อกฺกมิตฺถ หิตาย เม ภวิสฺสติ ฯ |๒.๕๗| ปฐวิยํ นิปนฺนสฺส เอวํ เม อาสิ เจตโส อิจฺฉมาโน อหํ อชฺช กิเลเส ฌาปเย มม ฯ |๒.๕๘| กึ เม อญฺญาตเวเสน ธมฺมํ สจฺฉิกเตนิธ สพฺพญฺญุตํ ปาปุณิตฺวา มุตฺโต ๖- โมเจ สเทวเก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มนุสฺสาปิ จ เทวตา ฯ ๒ ม. มานุเสหิ จ ฯ ๓ ม. ยุ. อุกฺขิปนฺติ ฯ @๔ ม. อากาสนภคตา ฯ ๕ ม. ยุ. กลเล ฯ ๖ ม. ยุ. พุทฺโธ เหสฺสํ ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๒.
|๒.๕๙| กึ เม เอเกน ติณฺเณน ปุริเสน ถามทสฺสินา สพฺพญฺญุตํ ปาปุณิตฺวา สนฺตาเรสฺสํ สเทวเก ๑- ฯ |๒.๖๐| อิมินา เม อธิกาเรน กเตน ปุริสุตฺตเม สพฺพญฺญุตํ ปาปุณามิ ๒- ตาเรมิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒.๖๑| สํสารโสตํ ฉินฺทิตฺวา วิทฺธํเสตฺวา ตโย ภเว ธมฺมนาวํ สมารุยฺห สนฺตาเรสฺสํ สเทวเก ฯ |๒.๖๒| ทีปงฺกโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห อุสฺสีสเก มํ ฐตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๒.๖๓| ปสฺสถ อิมํ ตาปสํ ชฏิลํ อุคฺคตาปนํ อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๒.๖๔| อหุ ๓- กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ๔- ฯ |๒.๖๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒.๖๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ ๕- โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒.๖๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒.๖๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สเทวกํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ม. ปาปุณิตฺวา ฯ ๓ ยุ. อถ ฯ @๔ ยุ. ... การิยํ ฯ ๕ ม. อท ฯ ยุ. อาทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๓.
|๒.๖๙| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา ๑- สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒.๗๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒.๗๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒.๗๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ ๒- วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ๓- ยสสฺสิโน ฯ |๒.๗๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร ๔- อยํ ฯ |๒.๗๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒.๗๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒.๗๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ ๕- คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒.๗๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วีตมลา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒-๓ ม. ยุ. อิทํ ปาททฺวยํ นตฺถิ ฯ @๔ ม. พุทฺธวีชํ กิร อยํ ฯ ๕ ม. ยุ. ... ติตฺเถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๔.
|๒.๗๘| ทีปงฺกโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห มม กมฺมํ ปกิตฺเตตฺวา ทกฺขิณปาทมุทฺธริ ฯ |๒.๗๙| เย ตตฺถ อาสุํ ชินปุตฺตา สพฺเพ ปทกฺขิณมกํสุ มํ เทวา มนุสฺสา อสุรา ยกฺขา ๑- อภิวาเทตฺวาน ปกฺกมุํ ฯ |๒.๘๐| ทสฺสนํ เม อติกฺกนฺเต สสงฺเฆ โลกนายเก สยนา วุฏฺฐหิตฺวาน ปลฺลงฺกํ อาภุชึ ตทา ฯ |๒.๘๑| สุเขน สุขิโต โหมิ ปาโมชฺเชน ปโมทิโต ปีติยา จ อภิสฺสนฺโน ปลฺลงฺกํ อาภุชึ ตทา ฯ |๒.๘๒| ปลฺลงฺเกน นิสีทิตฺวา เอวํ จินฺเตสิหํ ตทา วสีภูโต อหํ ฌาเน อภิญฺญาปารมิงฺคโต ๒- ฯ |๒.๘๓| สหสฺสิยมฺหิ โลกมฺหิ อิสโย นตฺถิ เม สมา อสโม อิทฺธิธมฺเมสุ อลภึ อีทิสํ สุขํ ฯ |๒.๘๔| ปลฺลงฺกาภุชเน มยฺหํ ทสสหสฺสาธิวาสิโน มหานาทํ ปวตฺเตสุํ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๘๕| ยา ปุพฺเพ โพธิสตฺตานํ ปลฺลงฺกวรมาภุเช นิมิตฺตานิ ปทิสฺสนฺติ ตานิ อชฺช ปทิสฺสเร ฯ |๒.๘๖| สีตํ พฺยาปคตํ ๓- โหติ อุณฺหญฺจ อุปสมฺมติ ตานิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๘๗| ทสสหสฺสี โลกธาตุ นิสฺสทฺทา โหติ นิรากุลา ตานิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จ ฯ ๒ ม. ยุ. อภิญฺญาสุ ฯ ๓ ม. พฺยปคตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๕.
|๒.๘๘| มหาวาตา น วายนฺติ น สนฺทนฺติ สวนฺติโย ตานิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๘๙| ถลชา ชลชา ๑- ปุปฺผา สพฺเพ ปุปฺผนฺติ ตาวเท เตปชฺช ปุปฺผิตา สพฺเพ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๐| ลตา วา ยทิวา รุกฺขา ผลํ ธาเรนฺติ ตาวเท เตปชฺช ผลิตา สพฺเพ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๑| อากาสฏฺฐา จ ภุมฺมฏฺฐา รตนา โชตนฺติ ตาวเท เตปชฺช รตนา โชตนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๒| มานุสฺสิกา จ ทิพฺพา จ ตุริยา วชฺชนฺติ ตาวเท เตปชฺชุโภ อภิรวนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๓| วิจิตฺตปุปฺผา คคนา อภิวสฺสนฺติ ตาวเท เตปิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๔| มหาสมุทฺโท อาภุชติ ทสสหสฺสี ปกมฺปติ เตปชฺชุโภ อภิรวนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๕| นิรเย ทสสหสฺสา อคฺคี นิพฺพนฺติ ตาวเท เตปชฺช นิพฺพุตา อคฺคี ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๖| วิมโล โหติ สุริโย สพฺพา ทิสฺสนฺติ ตารกา เตปิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๗| อโนวุฏฺเฐน อุทกํ มหิยา อุพฺภิชฺชิ ตาวเท ตํปชฺชุพฺภิชฺชเต มหิยา ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทกชา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๖.
|๒.๙๘| ตาราคณา วิโรจนฺติ นกฺขตฺตา คคนมณฺฑเล วิสาขา จนฺทิมายุตฺตา ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๙๙| วิลาสยา ทรีสยา นิกฺขมนฺติ สกาสยา เตปชฺช อาสยา ฉุทฺธา ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๐| น โหติ อรติ สตฺตานํ สนฺตุฏฺฐา โหนฺติ ตาวเท เตปชฺช สพฺเพ สนฺตุฏฺฐา ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๑| โรคา ตนูปสมฺมนฺติ ชิฆจฺฉา จ วินสฺสติ ตานิปชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๒| ราโค ตทา ตนุ โหติ โทโส โมโห วินสฺสติ เตปชฺช วิคตา สพฺเพ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๓| ภยํ ตทา น ภวติ อชฺชเปตํ ปทิสฺสติ เตน ลิงฺเคน ชานาม ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๔| รโชนุทฺธํสติ อุทฺธํ อชฺชเปตํ ปทิสฺสติ เตน ลิงฺเคน ชานาม ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๕| อนิฏฺฐคนฺโธ ปกฺกมติ ทิพฺพคนฺโธ ปวายติ โสปชฺช วายติ คนฺโธ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๖| สพฺเพ เทวา ปทิสฺสนฺติ ฐเปตฺวา จ อรูปิโน เตปชฺช สพฺเพ ทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๗| ยาวตา นิรยา นาม สพฺเพ ทิสฺสนฺติ ตาวเท เตปชฺช สพฺเพ ทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๗.
|๒.๑๐๘| กุฏา ๑- กวาฏา เสลา จ น โหนฺตาวรณา ตทา อากาสภูตา เตปชฺช ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๐๙| จุติ จ อุปปตฺติ จ ขเณ ตสฺมึ น วิชฺชติ ตานิ อชฺช ปทิสฺสนฺติ ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๑๐| ๒- [อิเม นิมิตฺตา ทิสฺสนฺติ สมฺโพธตฺถาย ปาณินํ] ทฬฺหํ ปคฺคยฺห วิริยํ มา นิวตฺต อภิกฺกม มยํเปตํ วิชานาม ธุวํ พุทฺโธ ภวิสฺสสิ ฯ |๒.๑๑๑| พุทฺธสฺส วจนํ สุตฺวา ทสสหสฺสีน จูภยํ ตุฏฺฐหฏฺโฐ ปโมทิโต เอวํ จินฺเตสิหนฺตทา ฯ |๒.๑๑๒| อเทฺวชฺฌวจนา พุทฺธา อโมฆวจนา ชินา วิตถํ นตฺถิ พุทฺธานํ ธุวํ พุทฺโธ ภวามิหํ ฯ |๒.๑๑๓| ยถา ขิตฺตํ นเภ เลณฺฑํ ๓- ธุวํ ปตติ ภูมิยํ ตเถว พุทฺธเสฏฺฐานํ วจนํ ธุวสสฺสตํ ฯ |๒.๑๑๔| [วิตถํ นตฺถิ พุทฺธานํ ธุวํ พุทฺโธ ภวามิหํ] ยถาปิ สพฺพสตฺตานํ มรณํ ธุวสสฺสตํ ตเถว พุทฺธเสฏฺฐานํ วจนํ ธุวสสฺสตํ ฯ [๔]- |๒.๑๑๕| ยถา รตฺติกฺขเย ปตฺเต สุริยุคฺคมนํ ธุวํ ตเถว พุทฺธเสฏฺฐานํ วจนํ ธุวสสฺสตํ ฯ |๒.๑๑๖| ยถา นิกฺขนฺตสยนสฺส สีหสฺส นทนํ ธุวํ ตเถว พุทฺธเสฏฺฐานํ วจนํ ธุวสสฺสตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กุฑฺฑา ฯ ๒ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ๓ ม. ยุ. เลฑฺฑุ ฯ @๔ ม. วิตถํ นตฺถิ พุทฺธานํ ธุวํ พุทฺโธ ภวามิหํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๘.
|๒.๑๑๗| ยถา อาปนฺนสตฺตานํ ภารโมโรปนํ ธุวํ ตเถว พุทฺธเสฏฺฐานํ วจนํ ธุวสสฺสตํ ฯ |๒.๑๑๘| หนฺท พุทฺธกเร ธมฺเม วิจินามิ อิโตจิโต อุทฺธํ อโธ ทสทิสา ยาวตา ธมฺมธาตุยา ฯ |๒.๑๑๙| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ปฐมํ ทานปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อนุจิณฺณํ มหาปถํ ฯ |๒.๑๒๐| อิมํ ตฺวํ ปฐมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ทานปารมิตํ คจฺฉ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๒๑| ยถาปิ กุมฺโภ สมฺปุณฺโณ ยสฺส กสฺสจิ อโธกโต วมเต อุทกํ นิสฺเสสํ น ตตฺถ ปริรกฺขติ ฯ |๒.๑๒๒| ตเถว ยาจเก ทิสฺวา หีนมุกฺกฏฺฐมชฺฌิเม ททาหิ ทานํ นิสฺเสสํ กุมฺโภ วิย อโธกโต ฯ |๒.๑๒๓| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๒๔| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ทุติยํ สีลปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๒๕| อิมํ ตฺวํ ทุติยํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย สีลปารมิตํ คจฺฉ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๒๖| ยถาปิ จามรี ๑- วาลํ กิสฺมิญฺจิ ปฏิลคฺคิตํ อุเปติ มรณํ ตตฺถ น วิโกเปติ วาลธึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จมรี ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๙.
|๒.๑๒๗| ตเถว จตูสุ ภูมีสุ สีลานิ ปริปูรย ปริรกฺข สพฺพทา สีลํ จามรี วิย วาลธึ ฯ |๒.๑๒๘| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๒๙| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ตติยํ เนกฺขมฺมปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๓๐| อิมํ ตฺวํ ตติยํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย เนกฺขมฺมปารมิตํ คจฺฉ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๓๑| ยถา อฏฺฏฆเร ๑- ปุริโส จิรํ วุฏฺโฐ ทุกฺขทฺทิโต น ตตฺถ ราคํ อภิชเนติ มุตฺตึเยว คเวสติ ฯ |๒.๑๓๒| ตเถว ตฺวํ สพฺพภเว ปสฺส อฏฺฏฆเร ๒- วิย เนกฺขมฺมาภิมุโข โหหิ ภวโต ปริมุตฺติยา ฯ |๒.๑๓๓| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๓๔| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ จตุตฺถํ ปญฺญาปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๓๕| อิมํ ตฺวํ จตุตฺถํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ปญฺญาปารมิตํ คจฺฉ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๓๖| ยถาปิ ภิกฺขุ ภิกฺขนฺโต หีนมุกฺกฏฺฐมชฺฌิเม กุลานิ น วิวชฺชนฺโต เอวํ ลภติ ยาปนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. อนฺทฺฆเร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๐.
|๒.๑๓๗| ตเถว ตฺวํ สพฺพกาลํ ปริปุจฺฉนฺโต พุธํ ชนํ ปญฺญาปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๓๘| นเหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๓๙| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ปญฺจมํ วิริยปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๔๐| อิมํ ตฺวํ ปญฺจมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย วิริยปารมิตํ คจฺฉ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๔๑| ยถาปิ สีโห มิคราชา นิสชฺชฏฺฐานจงฺกเม อลีนวิริโย โหติ ปคฺคหิตมโน สทา ฯ |๒.๑๔๒| ตเถว ตฺวํ สพฺพภเว ปคฺคยฺห วิริยํ ทฬฺหํ วิริยปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๔๓| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๔๔| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ฉฏฺฐมํ ขนฺติปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๔๕| อิมํ ตฺวํ ฉฏฺฐมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ตตฺถ อเทฺวชฺฌมนโส สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๔๖| ยถาปิ ปฐวี นาม สุจึปิ อสุจึปิ จ สพฺพํ สหติ นิกฺเขปํ น กโรติ ปฏิฆทฺทยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๑.
|๒.๑๔๗| ตเถว ตฺวํปิ สพฺเพสํ สมฺมานาวมานกฺขโม ขนฺติปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๔๘| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๔๙| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ สตฺตมํ สจฺจปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๕๐| อิมํ ตฺวํ สตฺตมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ตตฺถ อเทฺวชฺฌวจโน สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๕๑| ยถาปิ โอสธิ นาม ตุลาภูตา สเทวเก สมเย อุตุวสฺเส วา น โวกฺกมติ วีถิโต ฯ |๒.๑๕๒| ตเถว ตฺวํปิ สจฺเจสุ มา โวกฺกมสิ วีถิโต สจฺจปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๕๓| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๕๔| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ อฏฺฐมํ อธิฏฺฐานปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๕๕| อิมํ ตฺวํ อฏฺฐมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ตตฺถ ตฺวํ นิจฺจโล หุตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ |๒.๑๕๖| ยถาปิ ปพฺพโต เสโล อจโล สุปติฏฺฐิโต น กมฺปติ ภูสวาเตหิ สกฏฺฐาเนว ติฏฺฐติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๒.
|๒.๑๕๗| ตเถว ตฺวํ อธิฏฺฐาเน สพฺพทา อจโล ภว อธิฏฺฐานปารมิตํ ๑- คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๕๘| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๕๙| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ นวมํ เมตฺตาปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๖๐| อิมํ ตฺวํ นวมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย เมตฺตาย อสโม โหหิ ยทิ โพธึ ปตฺตุมิจฺฉสิ ฯ |๒.๑๖๑| ยถาปิ อุทกํ นาม กลฺยาเณ ปาปเก ชเน สมํ ผรติ สีเตน ปวาเหติ รโชมลํ ฯ |๒.๑๖๒| ตเถว ตฺวํ หิตาหิเต สมํ เมตฺตาย ภาวย เมตฺตาปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๖๓| น เหเต เอตฺตกาเยว พุทฺธธมฺมา ภวิสฺสเร อญฺเญปิ วิจินิสฺสามิ เย ธมฺมา โพธิปาจนา ฯ |๒.๑๖๔| วิจินนฺโต ตทา ทกฺขึ ทสมํ อุเปกฺขาปารมึ ปุพฺพเกหิ มเหสีหิ อาเสวิตํ นิเสวิตํ ฯ |๒.๑๖๕| อิมํ ตฺวํ ทสมํ ตาว ทฬฺหํ กตฺวา สมาทิย ตุลาภูโต ทโฬฺห หุตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๖๖| ยถาปิ ปฐวี นาม นิกฺขิตฺตํ อสุจึ สุจึ อุเปกฺขติ อุโภเปเต โกธานุนย วชฺชิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ...ปารมึ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๓.
|๒.๑๖๗| ตเถว ตฺวํ สุขทุกฺเข ตุลาภูโต สทา ภว อุเปกฺขาปารมิตํ คนฺตฺวา สมฺโพธึ ปาปุณิสฺสสิ ฯ |๒.๑๖๘| เอตฺตกาเยว เต โลเก เย ธมฺมา โพธิปาจนา ตทุทฺธํ นตฺถิ อญฺญตฺร ทฬฺหํ ตตฺถ ปติฏฺฐหิ ฯ |๒.๑๖๙| อิเม ธมฺเม สมฺมสโต สภาวสรสลกฺขเณ ธมฺมเตเชน วสุธา ทสสหสฺสี ปกมฺปถ ฯ |๒.๑๗๐| จลติ รวติ ปฐวี อุจฺฉุยนฺตํว ปีฬิตํ เตลยนฺตํ ยถา จกฺกํ เอวํ กมฺปติ เมทนี ฯ |๒.๑๗๑| ยาวตา ปริสา อาสิ พุทฺธสฺส ปริเวสเน ปเวธมานา สา ตตฺถ มุจฺฉิตา เสติ ภูมิยํ ฯ |๒.๑๗๒| ฆฏาเนกสหสฺสานิ กุมฺภีนญฺจ สตา พหู สญฺจุณฺณมถิตา ตตฺถ อญฺญมญฺญํ ปฆฏฺฏิตา ฯ |๒.๑๗๓| อุพฺภิคฺคา ตสิตา ภีตา ภนฺตา พฺยถิตมานสา ๑- มหาชนา สมาคมฺม ทีปงฺกรมุปาคมุํ ฯ |๒.๑๗๔| กึ ภวิสฺสติ โลกสฺส กลฺยาณํ อถ ปาปกํ สพฺโพ อุปทฺทุโต โลโก ตํ วิโนเทหิ จกฺขุมา ฯ |๒.๑๗๕| เตสํ ตทา สญฺญาเปสิ ทีปงฺกโร มหามุนิ วิสฏฺฐา โหถ มา ภาถ อิมสฺมึ ปฐวิกมฺปเน ฯ |๒.๑๗๖| ยมหํ อชฺช พฺยากาสึ พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติ เอโส สมฺมสตี ธมฺมํ ปุพฺพกํ ชินเสวิตํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พฺยาถิต... ฯ ยุ. พฺยาธิต... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๔.
|๒.๑๗๗| ตสฺส สมฺมสโต ธมฺมํ พุทฺธภูมิมเสสโต เตนายํ กมฺปตี ๑- ปฐวี ทสสหสฺสี สเทวเก ฯ |๒.๑๗๘| พุทฺธสฺส วจนํ สุตฺวา มโน นิพฺพาติ ตาวเท สพฺเพ มํ อุปสงฺกมฺม ปุนปิ อภิวนฺทิสุํ ฯ |๒.๑๗๙| สมาทยิตฺวา พุทฺธคุณํ ทฬฺหํ กตฺวาน มานสํ ทีปงฺกรํ นมสฺสิตฺวา อาสนา วุฏฺฐหึ ตทา ฯ |๒.๑๘๐| ทิพฺพํ มานุสฺสิกํ ปุปฺผํ เทวา มานุสกา อุโภ สโมกิรนฺติ ปุปฺเผหิ วุฏฺฐหนฺตสฺส อาสนา ฯ |๒.๑๘๑| เวทยนฺติ จ เต โสตฺถึ เทวา มานุสกา อุโภ มหนฺตํ ปตฺถิตํ ตุยฺหํ ตํ ลภสฺสุ ยถิจฺฉิตํ ฯ |๒.๑๘๒| สพฺพีติโย วิวชฺชนฺตุ โสโก ๒- โรโค วิวชฺชตุ ๓- มา เต ภวตฺวนฺตราโย ผุสฺส ขิปฺปํ โพธิมุตฺตมํ ฯ |๒.๑๘๓| ยถา สมเย สมฺปตฺเต ปุปฺผนฺติ ปุปฺผิโน ทุมา ตเถว ตฺวํ มหาวีร พุทฺธญาเณน ปุปฺผสิ ฯ |๒.๑๘๔| ยถา เย เกจิ สมฺพุทฺธา ปูรยุํ ทสปารมึ ตเถว ตฺวํ มหาวีร ปูรย ทสปารมึ ฯ |๒.๑๘๕| ยถา เย เกจิ สมฺพุทฺธา โพธิมณฺฑมฺหิ พุชฺฌเร ตเถว ตฺวํ มหาวีร พุชฺฌสฺสุ ชินโพธิยํ ฯ |๒.๑๘๖| ยถา เย เกจิ สมฺพุทฺธา ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยุํ ตเถว ตฺวํ มหาวีร ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กมฺปิตา ฯ ๒ ยุ. สพฺพโรโค ฯ ๓ ม. วินสฺสตุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๕.
|๒.๑๘๗| ปุณฺณมายํ ยถา จนฺโท ปริปุณฺโณ ๑- วิโรจติ ตเถว ตฺวํ ปุณฺณมโน วิโรจ ทสสหสฺสิยํ ฯ |๒.๑๘๘| ราหุมุตฺโต ยถา สุริโย ตาเปน อติโรจติ ตเถว โลกา มุญฺจิตฺวา วิโรจ สิริยา ตุวํ ฯ |๒.๑๘๙| ยถา ยา กาจิ นทิโย โอสรนฺติ มโหทธึ เอวํ สเทวกา โลกา โอสรนฺติ ตวนฺติเก ฯ |๒.๑๙๐| เตหิ ถุติปฺปสตฺโถ โส ทสธมฺเม สมาทิย เต ธมฺเม ปริปูเรนฺโต ปวนํ ปาวิสี ตทา ฯ สุเมธกถา นิฏฺฐิตา ฯ |๒.๑๙๑| ตทา เต โภชยิตฺวาน สสงฺฆํ โลกนายกํ อุปคญฺฉุํ สรณํ ตสฺส ทีปงฺกรสฺส สตฺถุโน ฯ |๒.๑๙๒| สรณาคมเน กญฺจิ นิเวเสสิ ตถาคโต กญฺจิ ปญฺจสุ สีเลสุ สีเล ทสวิเธ ปรํ ฯ |๒.๑๙๓| กสฺสจิ เทติ สามญฺญํ จตุโร ผลมุตฺตเม กสฺสจิ อสเม ธมฺเม เทติ โส ปฏิสมฺภิทา ฯ |๒.๑๙๔| กสฺสจิ วรสมาปตฺติโย อฏฺฐ เทติ นราสโภ ติสฺโส กสฺสจิ วิชฺชาโย ฉฬภิญฺญา ปเวจฺฉติ ฯ |๒.๑๙๕| เตน โยเคน ชนกายํ โอวทติ มหามุนิ เตน วิตฺถาริกํ อาสิ โลกนาถสฺส สาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปริสุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๖.
|๒.๑๙๖| มหาหนูสภกฺขนฺโธ ทีปงฺกรสนามโก พหู ชเน ตารยติ ปริโมเจติ ทุคฺคตึ ฯ |๒.๑๙๗| โพธเนยฺยชนํ ทิสฺวา สตสหสฺเสปิ โยชเน ขเณน อุปคนฺตฺวาน โพเธติ ตํ มหามุนิ ฯ |๒.๑๙๘| ปฐมาภิสมเย พุทฺโธ โกฏิสตมโพธยิ ทุติยาภิสมเย นาโถ นวุติโกฏิมโพธยิ ฯ |๒.๑๙๙| ยทา จ เทวภวนมฺหิ พุทฺโธ ธมฺมมเทสยิ นวุติ โกฏิ สหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒.๒๐๐| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ทีปงฺกรสฺส สตฺถุโน โกฏิ สตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๒.๒๐๑| ปุน นารทกูฏมฺหิ ปวิเวกคเต ชิเน ขีณาสวา วีตมลา สมึสุ สตโกฏิโย ฯ |๒.๒๐๒| ยมฺหิ กาเล มหาวีโร สุทสฺสนสิลุจฺจเย นวุติโกฏิสหสฺเสหิ ปวาเรสิ มหามุนิ ฯ |๒.๒๐๓| อหํ เตน สมเยน ชฏิโล อุคฺคตาปโน อนฺตลิกฺขมฺหิ จรโณ ปญฺจาภิญฺญาสุ ปารคู ฯ |๒.๒๐๔| ทส วีส สหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ เอกทฺวินฺนํ อภิสมโย คณนาโต อสงฺขิโย ฯ |๒.๒๐๕| วิตฺถาริกํ พหุชญฺญํ อิทฺธํ ผีตํ อหู ตทา ทีปงฺกรสฺส ภควโต สาสนํ สุวิโสธิตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๗.
|๒.๒๐๖| จตฺตาริ สตสหสฺสานิ ฉฬภิญฺญา มหิทฺธิกา ทีปงฺกรํ โลกวิทุํ ปริวาเรนฺติ สพฺพทา ฯ |๒.๒๐๗| เย เกจิ เตน สมเยน ชหนฺติ มานุสมฺภวํ อปฺปตฺตมานสา เสกฺขา ครหิตา ภวนฺติ เต ฯ |๒.๒๐๘| สุปุปฺผิตํ ปาวจนํ อรหนฺเตหิ ตาทิหิ ขีณาสเวหิ วิมเลหิ อุปโสภติ สพฺพทา ฯ |๒.๒๐๙| นครํ รมฺมวตี นาม สุเทโว ๑- นาม ขตฺติโย สุเมธา นาม ชนิกา ทีปงฺกรสฺส สตฺถุโน ฯ |๒.๒๑๐| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสี ๒- ชิโน หํสา โกญฺจา มายุรากฺขฺย ๓- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒.๒๑๑| ตีณิ สตสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา ปทุมา นาม สา นารี อุสภกฺขนฺโธ นาม อตฺรโช ฯ |๒.๒๑๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ อนูนทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๒.๒๑๓| ปธานจารํ จริตฺวาน อพุชฺฌิ มานสา มุนิ พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ทีปงฺกโร มหามุนิ ฯ |๒.๒๑๔| วตฺตจกฺโก ๔- มหาวีโร นนฺทาราเม ๕- วสี ชิโน นิสินฺโน สิริสมูลมฺหิ อกาสิ ติตฺถิยมทฺทนํ ฯ |๒.๒๑๕| สุมงฺคโล จ ติสฺโส จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สาคโต นามุปฏฺฐาโก ทีปงฺกรสฺส สตฺถุโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สุเมโธ นาม ฯ ๒ ม. ยุ. อชฺฌา โส วสิ ฯ ๓ ม. ยุ. มยูรา จ ฯ @๔ ม. ยุ. วตฺติ จกฺกํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๕ ม. ยุ. สิรีฆเร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๘.
|๒.๒๑๖| นนฺทา เจว สุนนฺทา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต ปิปฺผลีติ ปวุจฺจติ ฯ |๒.๒๑๗| ตปุสฺส ภลฺลิกา นาม อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา สิริมา โสณา อุปฏฺฐิกา ทีปงฺกรสฺส สตฺถุโน ฯ |๒.๒๑๘| อสีติหตฺถมุพฺเพโธ ทีปงฺกโร มหามุนิ โสภติ ทีปรุกฺโขว สาลราชาว ผุลฺลิโต ฯ |๒.๒๑๙| ปภา นิทฺธาวตี ตสฺส สมนฺตา ทสโยชเน สตสหสฺสวสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ฯ |๒.๒๒๐| ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ โชตยิตฺวาน สทฺธมฺมํ สนฺตาเรตฺวา มหาชนํ ฯ |๒.๒๒๑| ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก สา จ อิทฺธิ โส จ ยโส ตานิ จ ปาเทสุ จกฺกรตนานิ ฯ |๒.๒๒๒| สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ทีปงฺกโร ชิโน สตฺถา นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต ฯ ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป ฉตฺตึสุพฺเพธโยชโน ฯ |๒.๒๒๓| ปตฺตจีวรํ ๑- ปริกฺขารํ ปริโภคญฺจ สตฺถุโน โพธิมูเล ตทา ถูโป ติโยชนสมุคฺคโต ฯ ทีปงฺกรพุทฺธวํโส ปฐโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓๙.
ทุติโย โกณฺฑญฺญพุทฺธวํโส [๓] |๓.๑| ทีปงฺกรสฺส อปเรน โกณฺฑญฺโญ นาม นายโก อนนฺตเตชามิตยโส อปฺปเมยฺโย ทุราสโท ฯ |๓.๒| จรณูปโม โส ขมเนน สีเลน สาครูปโม สมาธินา เมรูปโม ญาเณน คคนูปโม ฯ |๓.๓| อินฺทฺริยพลโพชฺฌงฺค- มคฺคสจฺจปฺปกาสนํ ปกาเสสิ สทา พุทฺโธ หิตาย สพฺพปาณินํ ฯ |๓.๔| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต โกณฺฑญฺเญ โลกนายเก โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๓.๕| ตโต ปรํปิ เทเสนฺเต นรมรูนํ สมาคเม นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๓.๖| ติตฺถิเย อภิมทฺทนฺโต ยทา ธมฺมมเทสยิ อสีติ โกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๓.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ โกณฺฑญฺญสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๓.๘| โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ทุติโย โกฏิสหสฺสานํ ตติโย นวุติ โกฏินํ ฯ |๓.๙| อหํ เตน สมเยน วิชิตาวี นาม ขตฺติโย สมุทฺทอนฺตมนฺเตน อิสฺสริยํ วตฺตยามิหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๐.
|๓.๑๐| โกฏิสตสหสฺสานํ วิมลานํ มเหสินํ สหโลกคฺคนาเถน ปรมนฺเนน ตปฺปยึ ฯ |๓.๑๑| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ โกณฺฑญฺโญ โลกนายโก อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๓.๑๒| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๓.๑๓| อชปาล รุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๓.๑๔| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๓.๑๕| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ ๑- อสฺสตฺถ รุกฺขมูลมฺหิ ๒- พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๓.๑๖| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๓.๑๗| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๓.๑๘| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรนฺติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. อสฺสตฺถมูเล สมฺพุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๑.
|๓.๑๙| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๓.๒๐| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๓.๒๑| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นร มรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๓.๒๒| อุกฺกุฏฺฐิ สทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ๑- ฯ |๓.๒๓| ยทิ มสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๓.๒๔| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ ๒- คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๓.๒๕| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๓.๒๖| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ ตเมว อตฺถํ สาเธนฺโต มหารชฺชํ ชิเน อทํ |๓.๒๗| มหารชฺชํ ททิตฺวาน ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺค สตฺถุสาสนํ |๓.๒๘| สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สเทวตา ฯ ๒ ม. ยุ. ...ติตฺเถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๒.
|๓.๒๙| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต นิสชฺชฏฺฐานจงฺกเม อภิญฺญาปารมึ คนฺตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๓.๓๐| นครํ รมฺมวตี นาม สุนนฺโท นาม ขตฺติโย สุชาตา นาม ชนิกา โกณฺฑญฺญสฺส มเหสิโน ฯ |๓.๓๑| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารมชฺเฌ จ โส วสิ รุจิ สุรุจิ สุโภ จ ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๓.๓๒| ตีณิ สตสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา รุจิเทวี นาม สา นารี ชีวิตเสโน ๑- นาม อตฺรโช ฯ |๓.๓๓| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถ ยาเนน นิกฺขมิ อนูน ทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๓.๓๔| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต โกณฺฑญฺโญ ทิปทุตฺตโม วตฺตจกฺโก มหาวีโร เทวานญฺจ ๒- มหาวเน ฯ |๓.๓๕| ภทฺโท เจว สุภทฺโท จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อนุรุทฺโธ นามุปฏฺฐาโก โกณฺฑญฺญสฺส มเหสิโน ฯ |๓.๓๖| ติสฺสา จ อุปติสฺสา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา สาลกลฺยาณิโก ๓- โพธิ โกณฺฑญฺญสฺส มเหสิโน ฯ |๓.๓๗| โสโณ จ อุปโสโณ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา นนฺทา เจว สิริมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๓.๓๘| โส อฏฺฐาสีติ หตฺถานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ โสภติ อุฬุราชาว สุริโย มชฺฌนฺติเก ยถา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิชิตเสโน ฯ ๒ ม. ยุ. เทวานํ นครุตฺตเม ฯ ๓ ยุ. สาลกลฺยาณิกา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๓.
|๓.๓๙| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๓.๔๐| ขีณาสเวหิ วิมเลหิ วิจิตฺตา อาสิ เมทนี ยถา คคนํ อุฬุภิ เอวํ โส อุปโสภถ ฯ |๓.๔๑| เตปิ นาคา อปฺปเมยฺยา อสงฺโขพฺภา ๑- ทุราสทา วิชฺชุปาตํว ทสฺเสตฺวา นิพฺพุตา เต มหายสา ฯ |๓.๔๒| สา จ อตุลิยา ชินสฺส อิทฺธิ ญาณปริภาวิโต สมาธิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๓.๔๓| โกณฺฑญฺโญ สิริธโร ๒- พุทฺโธ นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว เจติโย ๓- ตสฺส สตฺตโยชนมุสฺสิโตติ ฯ โกณฺฑญฺญพุทฺธวํโส ทุติโย ฯ ตติโย มงฺคลพุทฺธวํโส [๔] |๔.๑| โกณฺฑญฺญสฺส อปเรน มงฺคโล นาม นายโก ตมํ โลเก นิหนฺตฺวาน ธมฺโมกฺกมภิธารยิ ฯ |๔.๒| อตุลาสิ ๔- ปภา ตสฺส ชิเนหญฺเญหิ อุตฺตริ ๕- จนฺทสุริยปฺปภํ หนฺตฺวา ทสสหสฺสี วิโรจติ ฯ |๔.๓| โสปิ พุทฺโธ ปกาเสสิ จตุโร สจฺจวรุตฺตเม เต เต สจฺจรสํ ปิตฺวา วิโนเทนฺติ มหาตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อสงฺโขภา ฯ ๒ ม. ยุ. ปวโร ฯ ๓ ม. ยุ. จิตฺโต ฯ ๔ ยุ. อตุลาปิ ฯ @๕ ม. ยุ. อุตฺตรึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๔.
|๔.๔| ปตฺวาน โพธิมตุลํ ปฐเม ธมฺมเทสเน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย ๑- อหุ ฯ |๔.๕| สุรินฺทเทวภวเน พุทฺโธ ๒- ธมฺมมเทสยิ ตทา โกฏิสตสหสฺสานํ ๓- ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๔.๖| ยทา สุนนฺโท จกฺกวตฺติ สมฺพุทฺธมุปสงฺกมิ ตทา อาหนิ สมฺพุทฺโธ ธมฺมเภรึ วรุตฺตมํ ฯ |๔.๗| สุนนฺทสฺสานุจรา จ ๔- ตทาสุํ นวุติโกฏิโย สพฺเพ ๕- เต นิรวเสสา อเหสุํ เอหิภิกฺขุกา ฯ |๔.๘| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ มงฺคลสฺส มเหสิโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๔.๙| โกฏิสตสหสฺสานํ ๖- ทุติโย อาสิ สมาคโม ตติเย นวุติโกฏีนํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๔.๑๐| ขีณาสวานํ วิมลานํ ตทา อาสิ สมาคโม อหํ เตน สมเยน สุรุจิ นาม พฺราหฺมโณ ฯ |๔.๑๑| อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ตมหํ อุปสงฺกมึ สรณํ คนฺตฺวาน สตฺถุโน ฯ |๔.๑๒| สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ คนฺธมาเลน ปูชยึ ปูเชตฺวา คนฺธมาเลน ควปาเนน ตปฺปยึ ฯ โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ มงฺคโล ทิปทุตฺตโม |๔.๑๓| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธมฺมาภิสมโย ฯ ๒ ยุ. ยทา พุทฺโธ ปกาสยิ ฯ ๓ ม. ยุ. โกฏิสหสฺสานํ ฯ @๔ ม. ยุ. ชนตา ฯ ๕ ม. ยุ. สพฺเพปิ ฯ ๖ ม. ทุติโย โกฏิสตสหสฺสานํ ฯ ยุ. ทุติโย @โกฏิสหสฺสานํ ตติโย นวุติโกฏีนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๕.
|๔.๑๔| อหุ ๑- กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ๒- ฯ |๔.๑๕| อชปาล รุกฺขมูลสฺมึ ๓- นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๔.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๔.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๔.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๔.๑๙| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติ มํ ชินํ ฯ |๔.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๔.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ๔- ฯ |๔.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อหุ ฯเปฯ ตถาคโตติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. สพฺพตฺถ @ทุกฺกรการิยํ ฯ ๓ ยุ. อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ - ยทิ มุญฺจามิมํ ชินนฺติ อิเม ปาฐา @นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๔ โป. เหสฺสนฺตุ หสนฺติ จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๖.
|๔.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๔.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิ สทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๔.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๔.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๔.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ ฯ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๔.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๔.๒๙| ตทา ปีตึ นุพฺรูหนฺโต สมฺโพธิวรปตฺติยา พุทฺเธ ทตฺวาน มํ เคหํ ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๔.๓๐| สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺค สตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ |๔.๓๑| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต พฺรหฺมํ ภาเวตฺวา ภาวนํ อภิญฺญาสุ ปารมึ คนฺตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๔.๓๒| นครํ อุตฺตรํ นาม อุตฺตโร นาม ขตฺติโย อุตฺตรา นาม ชนิกา มงฺคลสฺส มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๗.
|๔.๓๓| นว วสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ ๑- โส ยสวา สุจิมา สิริมา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๔.๓๔| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา ยสวตี นาม นารี สีวโล นาม อตฺรโช ฯ |๔.๓๕| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนอฏฺฐมาสานิ ๒- ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๔.๓๖| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต มงฺคโล โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร จเรสิ ๓- ทิปทุตฺตโม ฯ |๔.๓๗| สุเทโว ธมฺมเสโน จ อเหสุํ อคฺคสาวกา ปาลิโต นามุปฏฺฐาโก มงฺคลสฺส มเหสิโน ฯ |๔.๓๘| สีวลา จ อโสกา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต นาครุกฺโขติ วุจฺจติ ฯ |๔.๓๙| นนฺโท เจว วิสาโข จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา อนุฬา เจว สุมนา ๔- จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๔.๔๐| อฏฺฐาสีติรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ ตโต นิทฺธาวตี รํสิ อเนกสตสหสฺสิโย ฯ |๔.๔๑| นวุติ วสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๔.๔๒| ยถาปิ สาคเร อุมฺมิ น สกฺกา เต ๕- คเณตุเย ตเถว สาวกา ตสฺส น สกฺกา เต คเณตุเย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อชฺฌา โส วสิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ฯ @๓ ม. ยุ. วเน สิริวรุตฺตเม ฯ ๔ ม. ยุ. สุตนา ฯ ๕ ม. ยุ. ตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๘.
|๔.๔๓| ยาว อฏฺฐาสิ สมฺพุทฺโธ มงฺคโล โลกนายโก น ตสฺส สาสเน อตฺถิ สกิเลสมรณํ ๑- ตทา ฯ |๔.๔๔| ธมฺโมกฺกํ ธารยิตฺวาน สนฺตาเรตฺวา มหาชนํ ชลิตฺวา ธุมเกตูว นิพฺพุโต โส มหายโส ฯ |๔.๔๕| สงฺขารานํ สภาวตฺตํ ทสฺสยิตฺวา สเทวเก ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว สุริโย อตฺถงฺคโต ยถา ฯ |๔.๔๖| อุยฺยาเน เวสฺสเร ๒- นาม พุทฺโธ นิพฺพายิ มงฺคโล ตตฺเถวสฺส ชินถูโป ตึสโยชนมุคฺคโตติ ฯ มงฺคลพุทฺธวํโส ตติโย ฯ จตุตฺโถ สุมนพุทฺธวํโส [๕] |๕.๑| มงฺคลสฺส อปเรน สุมโน นาม นายโก สพฺพธมฺเมหิ อสโม สพฺพสตฺตานมุตฺตโม ฯ |๕.๒| ตทา ๓- อมตเภริโย อาหนิ เมขเล ปุเร ธมฺมสงฺขสมายุตฺตํ นวงฺคชินสาสนํ ฯ |๕.๓| วิชินิตฺวา ๔- กิเลเส โส ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ มาเปสิ นครํ สตฺถา สทฺธมฺมปุรวรุตฺตมํ ฯ |๕.๔| นิรนฺตรํ อกุฏิลํ อุชุํ วิปุลวิตฺถตํ มาเปสิ โส มหาวีถึ สติปฏฺฐานวรุตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สํกิเลสมรณํ ฯ ๒ ม. วสฺสเร ฯ ยุ. เวสฺสโร ฯ ๓ ม. ตทา อมตเภรึ @โส ฯ ยุ. โสปิ ตทา อมตเภรึ ฯ ๔ ม. นิชฺชินิตฺวา ฯ ยุ. ชินิตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๙.
|๕.๕| ผเล จตฺตาริ สามญฺเญ จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา ฉฬภิญฺญาฏฺฐสมาปตฺตี ปสาเรสิ ตตฺถ วีถิยํ ฯ |๕.๖| เย อปฺปมตฺตา อขิลา หิริวิริเยหุปาคตา เต เต อิเม คุณวเร อาทิยนฺติ ยถา สุขํ ฯ |๕.๗| เอวเมเตน โยเคน อุทฺธรนฺโต มหาชนํ โพเธสิ ปฐมํ สตฺถา โกฏิสตสหสฺสิโย ฯ |๕.๘| ยมฺหิ กาเล มหาวีโร โอวทิ ติตฺถิเย คเณ โกฏิสตสหสฺสานิ ๑- ทุติเย ธมฺมเทสเน ฯ |๕.๙| ยทา เทวา มนุสฺสา จ สมคฺคา เอกมานสา นิโรธปญฺหํ ปุจฺฉึสุ สํสยญฺจาปิ มานสํ ฯ |๕.๑๐| ตทาปิ ธมฺมเทสเน นิโรธปริทีปเน นวุติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๕.๑๑| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สุมนสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺติจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๕.๑๒| วสฺสํ วุฏฺฐสฺส ภควโต อภิสงฺฆุฏฺเฐ ปวารเณ โกฏิสตสหสฺเสหิ ปวาเรสิ ตถาคโต ฯ |๕.๑๓| ตโต ปรํ สนฺนิปาเต วิมเล กญฺจนปพฺพเต นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๕.๑๔| ยทา สกฺโก เทวราชา พุทฺธทสฺสนมุปาคมิ อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โกฏิสหสฺสาภิสฺมึสุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๐.
|๕.๑๕| อหํ เตน สมเยน นาคราชา มหิทฺธิโก อตุโล นาม นาเมน อุปฺปนฺนกุสลสญฺจโย ๑- ฯ |๕.๑๖| ตทาหํ นาคภวนา นิกฺขมิตฺวา สญาติภิ นาคานํ ทิพฺพตุริเยหิ สสงฺฆํ ชินมุปฏฺฐหึ ฯ |๕.๑๗| โกฏิสตสหสฺสานิ ๒- อนฺนปาเนน ตปฺปยึ ปจฺเจกทุสฺสยุคํ ทตฺวา สรณํ ตมุปาคมึ ฯ |๕.๑๘| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สุมโน โลกนายโก อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๕.๑๙| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๕.๒๐| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๕.๒๑| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๕.๒๒| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๕.๒๓| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๕.๒๔| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุสฺสนฺนกุสลญฺจโย ฯ ยุ. อุสฺสนฺนกุสลปจฺจโย ฯ ๒ ม. ยุ. โกฏิสตสหสฺสานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๑.
|๕.๒๕| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๕.๒๖| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๕.๒๗| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๕.๒๘| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๕.๒๙| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๕.๓๐| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺชิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๕.๓๑| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๕.๓๒| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๕.๓๓| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๕.๓๔| เมขลํ นาม นครํ สุทตฺโต นาม ขตฺติโย สิริมา นาม ชนิกา สุมนสฺส มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๒.
|๕.๓๕| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส จนฺโท สุจนฺโท วฏํโส [๑]- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๕.๓๖| เตสฏฺฐิสตสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา วฏํสกี ๒- นาม นารี อนุปโม นาม อตฺรโช ฯ |๕.๓๗| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ อนูนทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๕.๓๘| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สุมโน โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร เมขเล ปุรวรุตฺตเม ฯ |๕.๓๙| สรโณ ภาวิตตฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อุเทโน นามุปฏฺฐาโก สุมนสฺส มเหสิโน ฯ |๕.๔๐| โสณา จ อุปโสณา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โสปิ พุทฺโธ อสมสโม ๓- นาคมูเล อพุชฺฌถ ฯ |๕.๔๑| วรุโณ เจว สรโณ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา จาลา จ อุปจาลา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๕.๔๒| อุจฺจตฺตเนน ๔- โส พุทฺโธ นวุติหตฺถมุคฺคโต ๕- กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทสสหสฺสี วิโรจติ ฯ |๕.๔๓| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ ตารณีเย ตารยิตฺวา โพธเนยฺเย ๖- อโพธยิ ปรินิพฺพายิ สมฺพุทฺโธ อุฬุราชาว อตฺถมิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จ ฯ ๒ ม. ยุ. วฏํสิกา ฯ ๓ ม. ยุ. อมิตยโส ฯ ๔ ยุ. อุจฺจตเรน ฯ @อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๕ ยุ. ...สมุคฺคโต ฯ ๖ ม. ยุ. โพธนีเย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๓.
|๕.๔๔| เต จ ขีณาสวา ภิกฺขู โส จ พุทฺโธ อสาทิโส ๑- อตุลํ ปภํ ทสฺสยิตฺวา นิพฺพุตา เต มหายสา ฯ |๕.๔๕| ตญฺจ ญาณมตุลิยํ ตานิ จ อตุลิยานิ ๒- รตนานิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๕.๔๖| สุมโน ยสธโร พุทฺโธ องฺคารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป จตุโยชนมุคฺคโต ฯ สุมนพุทฺธวํโส จตุตฺโถ ฯ ปญฺจโม เรวตพุทฺธวํโส [๖] |๖.๑| สุมนสฺส อปเรน เรวโต นาม นายโก อนุปโม อสทิโส อตุโล อุตฺตโม ชิโน ฯ |๖.๒| โสปิ ธมฺมํ ปกาเสสิ พฺรหฺมุนา อภิยาจิโต ขนฺธธาตุววตฺถานํ อปฺปวตฺตํ ภวาภเว ฯ |๖.๓| ตสฺสาภิสมยา ตีณิ อเหสุํ ธมฺมเทสเน คณนาย น วตฺตพฺโพ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๖.๔| ยทา อรินฺทมํ ราชํ วิเนสิ เรวโต มุนิ ตทา โกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๖.๕| สตฺตาหํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐหิตฺวา นราสโภ โกฏิสตํ นรมรูนํ วิเนสิ อุตฺตเม ผเล ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อสทิโส ฯ ๒ ม. อตุลานิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๔.
|๖.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ เรวตสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สุวิมุตฺตาน ตาทินํ ฯ |๖.๗| อติกนฺตคณนปถา ๑- ปฐมา ๒- เย สมาคตา โกฏิสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๖.๘| โย ๓- โส ปญฺญาย อสโม ตสฺส จกฺกานุวตฺตโก โส ตทา พฺยาธิโก ๔- อาสิ ปตฺโต ชีวิตสํสยํ ฯ |๖.๙| ตสฺส คิลานปุจฺฉาย เย ตทา อุปคตา มุนึ ๕- โกฏิสตสหสฺสานํ ๖- ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๖.๑๐| อหํ เตน สมเยน อติเทโว นาม พฺราหฺมโณ อุปคนฺตฺวา เรวตํ พุทฺธํ สรณํ ตสฺส คญฺฉหํ ฯ |๖.๑๑| ตสฺส สีลํ สมาธิญฺจ ปญฺญาคุณมนุตฺตรํ ๗- โถมยิตฺวา ยถาถามํ ๘- อุตฺตริยํ อทาสหํ ฯ |๖.๑๒| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ เรวโต โลกนายโก อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๖.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๖.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๖.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อติกฺกนฺตา คณนปถํ ฯ ยุ. อติกฺกนฺตา คณนปถา ฯ ๒ ม. ปฐมํ ฯ @๓ ม. โยปิ ฯ ๔ ม. ยุ. พฺยาธิโต ฯ ๕ ม. ยุ. มุนี ฯ ๖ ม. ยุ. โกฏิสหสฺสา @อรหนฺโต ฯ ๗ ม. ...มนุตฺตมํ ฯ ยุ. ...วรุตฺตมํ ฯ ๘ ยุ. ยถาโถมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๕.
|๖.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๖.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๖.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๖.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๖.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๖.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๖.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๖.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๖.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๖.
|๖.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๖.๒๖| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๖.๒๗| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๖.๒๘| ตทาปิ ตํ พุทฺธธมฺมํ สริตฺวา อนุพฺรูหยึ อาหริสฺสามิ ตํ ธมฺมํ ยํ มยฺหํ อภิปตฺถิตํ ฯ |๖.๒๙| นครํ สุธญฺญกํ ๑- นาม วิปุโล นาม ขตฺติโย วิปุลา นาม ชนิกา เรวตสฺส มเหสิโน ฯ |๖.๓๐| ฉพฺพสฺสสหสฺสานิ ๒- อคารํ อชฺฌาวสิ โส สุทสฺสโน จ ๓- รตนคฺฆิ อาเวโฬ จ วิภูสิโต ปุญฺญกมฺมาภินิพฺพตฺตา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๖.๓๑| เตตฺตึสสตสหสฺสานิ ๔- นาริโย สมลงฺกตา สุทสฺสนา นาม นารี ๕- วรุโณ นาม อตฺรโช ฯ |๖.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ อนูนสตฺตมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๖.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต เรวโต โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร วรุณาราเม วสี ๖- ชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สุธญฺญวตี ฯ ๒ ม. ฉ จ วสฺสสหสฺสานิ ฯ ยุ. ฉพฺพสฺสสตสหสฺสานิ ฯ @๓ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ๔ ม. เตตฺตึส จ สหสฺสานิ ฯ ยุ. เตตฺตึสสหสฺสานิ ฯ @๕ ยุ. เทวี ฯ ๖ ม. สิริฆเร ฯ ยุ. สิริฆเณ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๗.
|๖.๓๔| วรุโณ พฺรหฺมเทโว จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สมฺภโว นามุปฏฺฐาโก เรวตสฺส มเหสิโน ฯ |๖.๓๕| ภทฺทา เจว สุภทฺทา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โสปิ พุทฺโธ อสมสโม นาคมูเล อพุชฺฌถ ฯ |๖.๓๖| วรุโณ ๑- จ สรโภ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา ปาลา ๒- จ อุปปาลา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๖.๓๗| อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ อสีติหตฺถมุคฺคโต โอภาเสสิ ๓- ทิสา สพฺพา อินฺทเกตุว อุคฺคโต ฯ |๖.๓๘| ตสฺส สรีเร นิพฺพตฺตา ปภามาลา อนุตฺตรา ทิวา วา ยทิวา รตฺตึ สมนฺตา ผรติ ๔- โยชนํ ฯ |๖.๓๙| สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๖.๔๐| ทสฺสยิตฺวา พุทฺธพลํ อมตํ โลเก ปกาสยิ ๕- นิพฺพาสิ อนุปาทาโน ยถคฺคุปาทานสงฺขยา ฯ |๖.๔๑| โส จ กาโย รตนนิโภ โส จ ธมฺโม อสาทิโส สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๖.๔๒| เรวโต ยสธโร พุทฺโธ นิพฺพุโต โส มหาปุญฺโญ ๖- ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ เรวตพุทฺธวํโส ปญฺจโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปทุโม กุญฺชโร เจว ฯ ๒ ม. ยุ. สิริมา เจว ยสวตี ฯ ๓ ม. ยุ. @โอภาเสติ ฯ ๔ ยุ. ผริ ฯ ๕ ม. ยุ. ปกาสยํ ฯ ๖ ม. มหาปุเร ฯ ยุ. มหามุนิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๘.
ฉฏฺโฐ โสภิตพุทฺธวํโส [๗] |๗.๑| เรวตสฺส อปเรน โสภิโต นาม นายโก สมาหิโต สนฺตจิตฺโต อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล ฯ |๗.๒| โส ชิโน สกเคหมฺหิ มานสํ วินิวตฺตยิ ปตฺวาน เกวลํ โพธึ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๗.๓| ยาว อุทฺธํ ๑- อวีจิโต ภวคฺคา จาปิ เหฏฺฐโต ๒- เอตฺถนฺตเร เอกปริสา อโหสิ ธมฺมเทสเน ฯ |๗.๔| ตาย ปริสาย สมฺพุทฺโธ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ คณนาย น วตฺตพฺโพ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๗.๕| ตโต ปรํปิ เทเสนฺเต นรมรูนํ ๓- สมาคเม นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๗.๖| ปุนาปรํ ราชปุตฺโต ชยเสโน นาม ขตฺติโย อารามํ โรปยิตฺวาน พุทฺเธ นิยฺยาทยี ตทา ฯ |๗.๗| ตสฺส ยาคํ ๔- ปกิตฺเตนฺโต ธมฺมํ เทเสติ จกฺขุมา ตทา โกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๗.๘| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ โสภิตสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๗.๙| อุคฺคโต นาม โส ราชา ทานํ เทติ นรุตฺตเม ตมฺหิ ทาเน สมาคญฺฉุํ อรหนฺตา สตโกฏิโย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เหฏฺฐา ฯ ๒ ม. อุทฺธโต ฯ ๓ ม. มรูนํ จ ... ฯ ๔ ยุ. โยคํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕๙.
|๗.๑๐| ปุนาปรํ ปูคคโณ ๑- ทานํ เทติ นรุตฺตเม ตทา นวุติโกฏีนํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๗.๑๑| เทวโลเก วสิตฺวาน ยทา โอโรหตี ชิโน ตทา อสีติโกฏีนํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๗.๑๒| อหนฺเตน สมเยน สุชาโต นาม พฺราหฺมโณ ตทา สสาวกํ พุทฺธํ อนฺนปาเนน ตปฺปยึ ฯ |๗.๑๓| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ โสภิโต โลกนายโก อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๗.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๗.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๗.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๗.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๗.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๗.๑๙| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปูรคโณ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๐.
|๗.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๗.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๗.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๗.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๗.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๗.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๗.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๗.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๗.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ตุฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส ตเมวตฺถมนุปตฺติยา อุคฺคํ ธิติมกาสหํ ฯ |๗.๒๙| สุธมฺมํ นาม นครํ สุธมฺโม นาม ขตฺติโย สุธมฺมา นาม ชนิกา โสภิตสฺส มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๑.
|๗.๓๐| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส กุมุโท นฬินี ๑- ปทุโม ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๗.๓๑| ติจตฺตาริ ๒- สหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา มกิลา ๓- นาม สา นารี สีโห นามาสิ อตฺรโช ฯ |๗.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา ปาสาเทนาภินิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ จริตฺวา ปุริสุตฺตโม ฯ |๗.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต โสภิโต โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร สุธมฺมุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๗.๓๔| อสโม จ สุเนตฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อโนโม นามุปฏฺฐาโก โสภิตสฺส มเหสิโน ฯ |๗.๓๕| นกุลา จ สุชาตา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา พุชฺฌมาโน จ โส พุทฺโธ นาคมูเล อพุชฺฌถ ฯ |๗.๓๖| รมฺโม เจว สุเนตฺโต ๔- จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา นกุลา เจว จิตฺตา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๗.๓๗| อฏฺฐปญฺญาสรตนํ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ โอภาเสติ ทิสา สพฺพา สตรํสีว อุคฺคโต ฯ |๗.๓๘| ยถา สุผุลฺลํ ปวนํ นานาคนฺเธหิ ธูปิตํ ตเถว ตสฺส ปาวจนํ สีลคนฺเธหิ ธูปิตํ ฯ |๗.๓๙| ยถาปิ สาคโร นาม ทสฺสเนน อตปฺปิโย ตเถว ตสฺส ปาวจนํ สวเนน อตปฺปิยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นาฬิโน ฯ ยุ. นฬิโร ฯ ๒ ม. ฉตฺตึส ... ฯ ยุ. อสตฺตติ ... ฯ @๓ ม. มนิลา ฯ ยุ. สมงฺคีลา ฯ ๔ ม. ยุ. สทตฺโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๒.
|๗.๔๐| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๗.๔๑| โอวาทํ อนุสิฏฺฐิญฺจ ทตฺวาน เสสเก ชเน หุตาสโนว ตาเปตฺวา นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๗.๔๒| โส จ พุทฺโธ อสมสโม เต ๑- จ สาวกา พลปฺปตฺตา สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๗.๔๓| โสภิโต วรสมฺพุทฺโธ สีหารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ โสภิตพุทฺธวํโส ฉฏฺโฐ ฯ สตฺตโม อโนมทสฺสิพุทฺธวํโส [๘] |๘.๑| โสภิตสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม อโนมทสฺสี อมิตยโส เตชสี ทุรติกฺกโม ฯ |๘.๒| โส เฉตฺวา พนฺธนํ สพฺพํ วิทฺธํเสตฺวา ตโย ภเว อนิวตฺติคมนํ มคฺคํ เทเสสิ เทวมานุเส ฯ |๘.๓| สาคโรว อสงฺโขพฺโภ ปพฺพโตว ทุราสโท อากาโสว อนนฺโต โส สาลราชาว ผุลฺลิโต ฯ |๘.๔| ทสฺสเนนปิ ตํ พุทฺธํ โตสิตา โหนฺติ ปาณิโน พฺยาหรนฺตํ คิรํ สุตฺวา อมตํ ปาปุณนฺติ เต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เตปิ ฯ ยุ. เตปิ จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๓.
|๘.๕| ธมฺมาภิสมโย ตสฺส อิทฺโธ ผีโต ตทา อหุ โกฏิสตานิ อภิสมึสุ ปฐเม ธมฺมเทสเน ฯ |๘.๖| ตโต ปรํ อภิสมเย วสฺสนฺเต ธมฺมวุฏฺฐิโย อสีติโกฏี อภิสมึสุ ทุติเย ธมฺมเทสเน ฯ |๘.๗| ตโต ปรํ ๑- หิ วสฺสนฺเต ตปฺปยนฺเตว ปาณินํ อฏฺฐสตฺตติโกฏีนํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๘.๘| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ตสฺสาปิ จ มเหสิโน อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยา ฯ |๘.๙| อฏฺฐสตสหสฺสานํ สนฺนิปาตา ๒- ตทา อหุ ปหีนมทโมหานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๘.๑๐| สตฺตสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม อนงฺคณานํ วิรชานํ อุปสนฺตาน ตาทินํ ฯ |๘.๑๑| ฉนฺนํ สตสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ นิพฺพุตานํ ตปสฺสินํ ฯ |๘.๑๒| อหนฺเตน สมเยน ยกฺโข อาสึ มหิทฺธิโก เนกานํ ยกฺขโกฏีนํ วสวตฺติมฺหิ อิสฺสโร ฯ |๘.๑๓| ตทาปิ ตํ พุทฺธวรํ อุปคนฺตฺวา มเหสินํ อนฺน ปาเนน ตปฺเปสึ สสงฺฆํ โลกนายกํ ฯ |๘.๑๔| โสปิ มํ ตทา พฺยากาสิ วิสุทฺธนยโน มุนิ อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ... ปิ ฯ ๒ โป. ม. สนฺนิปาโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๔.
|๘.๑๕| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๘.๑๖| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๘.๑๗| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๘.๑๘| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถ รุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๘.๑๙| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๘.๒๐| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๘.๒๑| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๘.๒๒| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๘.๒๓| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺส สตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๕.
|๘.๒๔| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๘.๒๕| อุกฺกุฏฺฐิ สทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๘.๒๖| ยทิ มสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๘.๒๗| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ ๑- คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๘.๒๘| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๘.๒๙| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ตุฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทส ปารมิปูริยา ฯ |๘.๓๐| นครํ จนฺทวตี นาม ยสวา นาม ขตฺติโย มาตา ยโสธรา นาม อโนมทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๘.๓๑| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สิริ อุปสิริ วฑฺโฒ ตโย ปาสาท มุตฺตมา ฯ |๘.๓๒| เตวีสติ สหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สิริมา นาม สา นารี อุปสาโล นาม อตฺรโช ฯ |๘.๓๓| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา สิวิกายาภินิกฺขมิ อนูน ทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ... ติตฺเถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๖.
|๘.๓๔| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต อโนมทสฺสี มหามุนิ วตฺตจกฺโก มหาวีโร สุทสฺสนุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๘.๓๕| นิสโภ จ อโนโม จ อเหสุํ อคฺคสาวกา วรุโณ นามุปฏฺฐาโก อโนมทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๘.๓๖| สุนฺทรา ๑- จ สุมนา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อชฺชุโนติ ปวุจฺจติ ฯ |๘.๓๗| นนฺทิวฑฺโฒ สิริวฑฺโฒ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา อุปฺปลา จ ๒- ปทุมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๘.๓๘| อฏฺฐปณฺณาสรตนํ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ ปภา นิทฺธาวตี ตสฺส สตรํสีว อุคฺคโต ฯ |๘.๓๙| วสฺส สตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๘.๔๐| สุปุปฺผิตํ ปาวจนํ อรหนฺเตหิ ตาทิหิ วีตราเคหิ วิมเลหิ โสภติ ๓- ชินสาสนํ ฯ |๘.๔๑| โส จ สตฺถา อมิตยโส ยุคานิ ตานิ อตุลิยานิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๘.๔๒| อโนมทสฺสี ชิโน สตฺถา ธมฺมารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป อุพฺเพโธ ปน วีสตีติ ฯ อโนมทสฺสิพุทฺธวํโส สตฺตโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. สุนฺทรา จ สุนามา จ ฯ ม. ยุ. สุนฺทรี จ ฯ ๒ ม. ยุ. เจว ฯ @๓ ม. ยุ. โสภิตฺถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๗.
อฏฺฐโม ปทุมพุทฺธวํโส [๙] |๙.๑| อโนมทสฺสิสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม ปทุโม นาม นาเมน อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล ฯ |๙.๒| ตสฺสาปิ อสมํ สีลํ สมาธิปิ อนนฺตโก ๑- อสงฺเขยฺยํ ญาณวรํ วิมุตฺติปิ อนูปมา ฯ |๙.๓| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน อภิสมยา ตโย อาสุํ มหาตม ปวาหนา ฯ |๙.๔| ปฐมาภิสมเย พุทฺโธ โกฏิสตมโพธยิ ทุติยาภิสมเย ธีโร นวุติโกฏิมโพธยิ ฯ |๙.๕| ยทา จ ปทุโม พุทฺโธ โอวทิ สกมตฺรชํ ตทา อสีติโกฏีนํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๙.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ปทุมสฺส มเหสิโน โกฏิ สตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๙.๗| กฐินตฺถารสมเย อุปฺปนฺเน กฐินจีวเร ธมฺมเสนาปติตฺถาย ๒- ภิกฺขู สิพฺพึสุ จีวรํ ฯ |๙.๘| ตทา เต วิมลา ภิกฺขู ฉฬภิญฺญา มหิทฺธิกา ตีณิ สตสหสฺสานิ สมึสุ อปราชิตา ฯ |๙.๙| ปุนาปรํ โส นรวุสโภ ๓- ปวเน วาสํ อุปาคมิ ตทา สมาคโม อาสิ ทฺวินฺนํ สตสหสฺสานํ ฯ |๙.๑๐| อหนฺเตน สมเยน สีโห อาสึ มิคาภิภู @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อนนฺตกา ฯ ๒ ยุ. ... ปตตฺถาย ฯ ๓ ม. ยุ. นราสโภ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๘.
วิเวกมนุพฺรูหนฺตํ ปวเน อทฺทสํ ชินํ ฯ |๙.๑๑| วนฺทิตฺวา สิรสา ปาเท กตฺวาน ตํ ปทกฺขิณํ ติกฺขตฺตุํ อภินาทิตฺวา ๑- สตฺตาหํ ชินมุปฏฺฐหึ ฯ |๙.๑๒| สตฺตาหํ วรสมาปตฺติยา วุฏฺฐหิตฺวา ตถาคโต มนสา จินฺตยิตฺวาน โกฏิภิกฺขู สมานยิ ฯ |๙.๑๓| ตทาปิ โส มหาวีโร เตสํ มชฺเฌ วิยากริ อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๙.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๙.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๙.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๙.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๙.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๙.๑๙| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อภินนฺทิตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖๙.
|๙.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๙.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๙.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๙.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๙.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๙.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๙.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๙.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๙.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๙.๒๙| จมฺปกํ นาม นครํ อสโม นาม ขตฺติโย อสมา นาม ชนิกา ปทุมสฺส มเหสิโน ฯ |๙.๓๐| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๐.
นนฺโท วสุ ยสตฺตโร ๑- ตโย ปาสาท มุตฺตมา ฯ |๙.๓๑| เตตฺตึส [๒]- สหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา อุตฺตรา นาม สา นารี รมฺโม นามาสิ อตฺรโช ฯ |๙.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถ ยาเนน นิกฺขมิ อนูน ๓- อฏฺฐมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๙.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ปทุโม โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร ธนญฺชุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๙.๓๔| สาโล จ อุปสาโล จ อเหสุํ อคฺคสาวกา วรุโณ นามุปฏฺฐาโก ปทุมสฺส มเหสิโน ฯ |๙.๓๕| ราธา เจว สุราธา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต มหาโสโณติ วุจฺจติ ฯ |๙.๓๖| สภิโย ๔- เจว อสโม จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา รุจิ จ นนฺทิมารา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๙.๓๗| อฏฺฐปณฺณาสรตนํ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ ปภา นิทฺธาวตี ตสฺส อสมา สพฺพโต ๕- ทิสา ฯ |๙.๓๘| จนฺทปฺปภา สุริยปฺปภา รตนคฺฆิมณิปฺปภา สพฺพาปิ ตา หตา โหนฺติ ปตฺวา ชินปฺปภุตฺตมํ ฯ |๙.๓๙| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ยสุตฺตโร ฯ ม. นนฺทาวสุ ยสุตฺตรา ฯ ยุ. นนฺทา จ สุยสา อุตฺตรา ฯ @๒ ม. จ ฯ ยุ. ... สต ... ฯ ๓ ยุ. อนูนกํ อฑฺฒมาสํ ฯ ๔ ม. ยุ. ภิโย ฯ @๕ ม. ยุ. สพฺพโส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๑.
|๙.๔๐| ปริปกฺกมานเส สตฺเต โพธยิตฺวา อเสสโต เสสญฺเญ ๑- อนุสาเสตฺวา นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๙.๔๑| อุรโคว ตจํ ชิณฺณํ วุฑฺฒ ๒- ปตฺตํว ปาทโป ชหิตฺวา สพฺพสงฺขาเร นิพฺพุโต โส ยถา สิขีติ ฯ |๙.๔๒| ปทุโม ชินวโร สตฺถา ธมฺมารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ ปทุมพุทฺธวํโส อฏฺฐโม ฯ นวโม นารทพุทฺธวํโส [๑๐] |๑๐.๑| ปทุมสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม นารโท นาม นาเมน อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล ฯ |๑๐.๒| โส พุทฺโธ จกฺกวตฺติสฺส เชฏฺโฐ ทยิตโอรโส อามุตฺตมณฺยาภรโณ ๓- อุยฺยานํ อุปสงฺกมิ ฯ |๑๐.๓| ตตฺถาสิ รุกฺโข ๔- วิปุโล อภิรูโป พฺรหา ๕- สุจิ ตมชฺฌปตฺวา นิสีทิ มหาโสณสฺส เหฏฺฐโต ฯ |๑๐.๔| ตตฺถ ญาณวรุปฺปชฺชิ อนนฺตํ วชิรูปมํ เตน วิจินิ สงฺขาเร อุกฺกุชฺชมวกุชฺชตํ ๖- ฯ |๑๐.๕| ตตฺถ สพฺพกิเลสานิ อเสสมภิวาหยิ ปาปุณิ เกวลํ โพธึ พุทฺธญาเณ ๗- จ จุทฺทส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เสสเก อนุสาสิตฺวา ฯ ๒ ม. วทฺธปตฺตํว ฯ ยุ. วุฑฺฒํ ปตฺตํว ฯ @๓ ม. อามุกฺกมาลาภรโณ ฯ ยุ. อามุตฺตมลยาภรโณ ฯ ๔ ม. ยุ. ยสวิปุโล ฯ @๕ ยุ. พฺรหฺมา ฯ ๖ ม. ยุ. ... กุชฺชกํ ฯ ๗ ยุ. พุทฺธญาณญฺจ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๒.
|๑๐.๖| ปาปุณิตฺวาน สมฺโพธึ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๐.๗| มหาโทณํ นาคราชํ วินยนฺโต มหามุนิ ปาฏิเหรํ ตทากาสิ ทสฺสยนฺโต สเทวเก ฯ |๑๐.๘| ตทา เทวมนุสฺสานํ ตมฺหิ ธมฺมปฺปกาสเน นวุติโกฏิสหสฺสานิ ๑- ตรึสุ สพฺพสํสยํ ฯ |๑๐.๙| ยมฺหิ กาเล มหาวีโร โอวทิ สกมตฺรชํ อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๐.๑๐| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ นารทสฺส มเหสิโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๑๐.๑๑| ยทา พุทฺโธ พุทฺธคุณํ สนิทานํ ปกาสยิ นวุติโกฏิสหสฺสานิ สมึสุ วิมลา ตทา ฯ |๑๐.๑๒| ยทา เวโรจโน นาโค ทานํ ททาติ สตฺถุโน ตทา สมึสุ ชินปุตฺตา อสีติสตสหสฺสิโน ๒- ฯ |๑๐.๑๓| อหนฺเตน สมเยน ชฏิโล อุคฺคตาปโน อนฺตลิกฺขจโร อาสึ ปญฺจาภิญฺญาสุ ปารคู ฯ |๑๐.๑๔| ตทาปาหํ อสมสมํ สสงฺฆํ สปริชนํ อนฺนปาเนน ตปฺเปตฺวา จนฺทเนนาภิปูชยึ ฯ |๑๐.๑๕| โสปิ มํ ตทา พฺยากาสิ นารโท โลกนายโก @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ... สหสฺสานํ ฯ ๒ ม. ยุ. ... สิโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๓.
อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป พุทฺโธ ๑- โลเก ภวิสฺสติ ฯ |๑๐.๑๖| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๐.๑๗| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๐.๑๘| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๐.๑๙| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๐.๒๐| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๐.๒๑| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๐.๒๒| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๐.๒๓| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๐.๒๔| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๔.
|๑๐.๒๕| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสฺสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๐.๒๖| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๐.๒๗| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๐.๒๘| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๐.๒๙| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๐.๓๐| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย หาเสตฺวาน มานสํ อธิฏฺฐหึ วตฺตํ อุคฺคํ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๐.๓๑| นครํ ธญฺญวตี นาม สุเทโว นาม ขตฺติโย อโนมา นาม ชนิกา นารทสฺส มเหสิโน ฯ |๑๐.๓๒| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส ชิโต วิชิตาภิราโม ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๐.๓๓| ติจตฺตาริ สหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา วิชิตเสนา นาม สา นารี นนฺทุตฺตโร นาม อตฺรโช ฯ |๑๐.๓๔| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา ปทสา คมเนน นิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ๑- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โลกนายโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๕.
|๑๐.๓๕| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต นารโท โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร ธนญฺชุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๑๐.๓๖| ภทฺทสาโล ชิตมิตฺโต อเหสุํ อคฺคสาวกา วาเสฏฺโฐ นามุปฏฺฐาโก นารทสฺส มเหสิโน ฯ |๑๐.๓๗| อุตฺตรา ผคฺคุนี เจว อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต มหาโสโณติ วุจฺจติ ฯ |๑๐.๓๘| อุคฺครินฺโท วสโภ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา อินฺทวรี ๑- จ คณฺฑี จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๐.๓๙| อฏฺฐาสีติรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทสสหสฺสี วิโรจติ ๒- ฯ |๑๐.๔๐| ตสฺส พฺยามปฺปภากาโย ๓- นิทฺธาวติ ทิโสทิสํ นิรนฺตรํ ทิวา รตฺตึ โยชนํ ผรเต สทา ๔- ฯ |๑๐.๔๑| น เกจิ เตน สมเยน สมนฺตา โยชเน ชนา อุกฺกา ปทีเป อุชฺชเลนฺติ พุทฺธรํสีหิ โอตฺถตา ฯ |๑๐.๔๒| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๐.๔๓| ยถา อุฬุภิ คคนํ วิจิตฺตํ อุปโสภติ ตเถว สาสนํ ตสฺส อรหนฺเตหิ โสภติ ฯ |๑๐.๔๔| สํสารโสตํ ตารณาย เสสเก ปฏิปนฺนเก @เชิงอรรถ: ๑ ม. อินฺทาวรี จ วณฺฑี จ ฯ ยุ. อินฺทาวรี จ จณฺฑี จ ฯ ๒ ยุ. วิโรจถ ฯ @๓ ม. ยุ. ... กายา ฯ ๔ ยุ. ทิสา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๖.
ธมฺมเสตุํ ทฬฺหํ กตฺวา นิพฺพุโต โส นราสโภ ฯ |๑๐.๔๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม เตปิ ขีณาสวา อตุลเตชา สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๑๐.๔๖| นารโท ชินวุสโภ นิพฺพุโต สุทสฺสเน ปุเร ตเถว ถูปวโร ๑- จตุโยชนมุคฺคโตติ ฯ นารทพุทฺธวํโส นวโม ฯ ทสโม ปทุมุตฺตรพุทฺธวํโส [๑๑] |๑๑.๑| นารทสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน อกฺโขพฺโภ สาครูปโม ฯ |๑๑.๒| มณฺฑกปฺโป จ ๒- โส อาสิ ยมฺหิ พุทฺโธ อชายถ อุสฺสนฺนกุสลา ชนตา ตมฺหิ กปฺเป อชายถ ฯ |๑๑.๓| ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต ปฐเม ธมฺมเทสเน โกฏิสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๑.๔| ตโต ปรํปิ วสฺสนฺเต ตปฺปยนฺเต จ ปาณิเน สตฺตตฺตึสสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๑.๕| ยมฺหิ กาเล มหาวีโร อานนฺทํ อุปสงฺกมิ ปิตุ สนฺติกํ อุปคนฺตฺวา อาหนิ อมตทุนฺทุภึ ฯ |๑๑.๖| อาหเต อมตเภริมฺหิ วสฺสนฺเต ธมฺมวุฏฺฐิโย ปญฺญาสสตสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ชินถูปวโร ฯ ๒ ยุ. ว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๗.
|๑๑.๗| โอวาทโก วิญฺญาปโก ตารโก สพฺพปาณินํ เทสนากุสโล พุทฺโธ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๑.๘| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ปทุมุตฺตรสฺส สตฺถุโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๑๑.๙| ยทา พุทฺโธ อสมสโม วสิ ๑- เวภารปพฺพเต นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๑.๑๐| ปุน จาริกํ ปกฺกนฺเต คามนิคมรฏฺฐโต อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๑.๑๑| อหนฺเตน สมเยน ชฏิโล นาม รฏฺฐิโก สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ สภตฺตํ ทุสฺสมทาสิหํ ฯ |๑๑.๑๒| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ นิสีทิย สตสหสฺเส อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๑.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๑.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๑.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๑.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วสติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๘.
|๑๑.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๑.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๑.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๑.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๑.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๑.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๑.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๑.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๑.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๙.
|๑๑.๒๖| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๑.๒๗| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐหึ อกาสึ ๑- อุคฺคํ ทฬฺหํ ธิตึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๑.๒๘| พฺยาหตา ติตฺถิยา สพฺเพ วิมนา ทุมฺมนา ตทา น เตสํ เกจิ ปริจรนฺติ รฏฺฐโต นิจฺฉุภนฺติ เต ฯ |๑๑.๒๙| สพฺเพ ตตฺถ สมาคนฺตฺวา อุปคจฺฉุํ พุทฺธสนฺติเก ตุวํ นาโถ มหาวีร สรณํ โหหิ จกฺขุมา ฯ |๑๑.๓๐| อนุกมฺปโก การุณิโก หิเตสี สพฺพปาณินํ สมฺปตฺเต ติตฺถิเย สพฺเพ ปญฺจสีเล ปติฏฺฐหิ ๒- ฯ |๑๑.๓๑| เอวํ นิรากุลํ อาสิ สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ ตํ วิจิตฺตํ อรหนฺเตหิ วสีภูเตหิ ตาทิหิ ฯ |๑๑.๓๒| นครํ หํสวตี นาม อานนฺโท นาม ขตฺติโย สุชาตา นาม ชนิกา ปทุมุตฺตรสตฺถุโน ๓- ฯ |๑๑.๓๓| นววสฺส ๔- สหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส นารี ๕- พาหโน ยสวตี ตโย ปาสาท มุตฺตมา ฯ |๑๑.๓๔| ติจตฺตาริ สหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา วสุลทตฺตา ๖- นาม นารี อุตฺตโร ๗- นาม อตฺรโช ฯ |๑๑.๓๕| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา ปาสาเทนาภินิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อกาสิ มคฺคํ ฯ ๒ ม. ปติฏฺฐติ ฯ ๓ ยุ. ปทมุตฺตรมเหสิโน ฯ @๔ ม. ยุ. ทส ... ฯ ๕ ม. นรวาหโน ยโสวสวตฺตี ฯ ยุ. นารวาหโน ยโสวสวตฺตี ฯ @๖ ม. ยุ. วสุทตฺตา ฯ ๗ ม. อุตฺตโม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๐.
|๑๑.๓๖| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ปทุมุตฺตโร วินายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิถิลุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๑๑.๓๗| เทวิโล ๑- จ สุชาโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สุมโน นามุปฏฺฐาโก ปทุมุตฺตรสฺส สตฺถุโน ๒- ฯ |๑๑.๓๘| อมิตา อสมา เจว อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต สลโฬติ ปวุจฺจติ ฯ |๑๑.๓๙| อมิโต ๓- เจว ติสฺโส จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา หตฺถา เจว สุจิตฺตา ๔- จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๑.๔๐| อฏฺฐปญฺญาสรตนํ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๑๑.๔๑| กุฑฺฑา กวาฏา ภิตฺติ จ รุกฺขา นคสิลุจฺจโย ๕- น ตสฺสาวรณํ อตฺถิ สมนฺตา ทฺวาทสโยชเน ฯ |๑๑.๔๒| วสฺสสตสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๑.๔๓| สนฺตาเรตฺวา พหุชญฺญํ ๖- ฉินฺทิตฺวา สพฺพสํสยํ ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๑.๔๔| ปทุมุตฺตโร ชิโน พุทฺโธ นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร ทฺวาทสมุพฺเพธโยชโนติ ฯ ปทุมุตฺตรพุทฺธวํโส ทสโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เทวโล ฯ ๒ ม. ยุ. มเหสิโน ฯ ๓ ม. ยุ. วิติณฺโณ ฯ ๔ ม. ยุ. วิจิตฺตา ฯ @๕ ม. ยุ. นคสิลุจฺจยา ฯ ๖ ม. ยุ. พหุชนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๑.
เอกาทสโม สุเมธพุทฺธวํโส [๑๒] |๑๒.๑| ปทุมุตฺตรสฺส อปเรน สุเมโธ นาม นายโก ทุราสโท อุคฺคเตโช สพฺพโลกุตฺตโม ชิโน ๑- ฯ |๑๒.๒| ปสนฺนเนตฺโต สุมุโข พฺรหา อุชุ ปตาปวา หิเตสี สพฺพสตฺตานํ พหู โมเจสิ พนฺธนา ฯ |๑๒.๓| ยทา พุทฺโธ ปาปุณิตฺวา เกวลํ โพธิมุตฺตมํ สุทสฺสนมฺหิ นคเร ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๑๒.๔| ตสฺสาปิ อภิสมยา ตีณิ อเหสุํ ธมฺมเทสเน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๒.๕| ปุนาปรํ กุมฺภกณฺณํ ยกฺขญฺจ ๒- ทมยี ชิโน นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๒.๖| ปุนาปรํ อมิตยโส จตุสจฺจํ ปกาสยิ อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๒.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สุเมธสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๒.๘| สุทสฺสนมฺหิ นคเร ๓- อุปคญฺฉิ ชิโน ยทา ตทา ขีณาสวา ภิกฺขู สมึสุ สตโกฏิโย ฯ |๑๒.๙| ปุนาปรํ เทวกูเฏ ภิกฺขูนํ กฐินตฺถเต ตทา นวุติโกฏีนํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มุนิ ฯ ยุ. สพฺพโลกุตฺตโร มุนิ ฯ ๒ ม. ยุ. ยกฺขํ โส ฯ ๓ ม. สุทสฺสนํ นาม @นครํ ฯ ยุ. สุทสฺสนํ นครํ วรํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๒.
|๑๒.๑๐| ปุนาปรํ ทสพโล ยทา จรติ จาริกํ ตทา อสีติโกฏีนํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๒.๑๑| อหนฺเตน สมเยน อุตฺตโร นาม มาณโว อสีติโกฏิโย มยฺหํ ฆเร สนฺนิจฺจิตํ ธนํ ฯ |๑๒.๑๒| เกวลํ สพฺพํ ทตฺวาน สสงฺเฆ โลกนายเก ๑- สรณํ ตสฺส อุปคญฺฉึ ปพฺพชฺชํ อภิโรจยึ ฯ |๑๒.๑๓| โสปิ มํ ตทา ๒- พฺยากาสิ กโรนฺโต อนุโมทนํ ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๒.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๒.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๒.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๒.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถ รุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๒.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๒.๑๙| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติ มํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สสงฺฆํ โลกนายก ฯ ๒ ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๓.
|๑๒.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๒.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๒.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๒.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๒.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๒.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๒.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๒.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๒.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ ๑- วตฺตมธิฏฺฐาสี ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๒.๒๙| สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺคสตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุตฺตริวตมธิฏฺฐาสึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๔.
|๑๒.๓๐| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต นิสชฺชฏฺฐานจงฺกเม อภิญฺญาปารมึ ๑- ปตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๑๒.๓๑| สุทสฺสนํ นาม นครํ สุทตฺโต นาม ขตฺติโย สุทตฺตา นาม ชนิกา สุเมธสฺส มเหสิโน ฯ |๑๒.๓๒| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สุจนฺโท กญฺจโน สิริวฑฺโฒ ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๒.๓๓| ติโสฬสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุมนา นาม สา นารี ปุนพฺโพ ๒- นาม อตฺรโช ฯ |๑๒.๓๔| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๒.๓๕| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สุเมโธ โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร สุทสฺสนุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๑๒.๓๖| สรโณ จ สพฺพกาโม จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สาคโร นามุปฏฺฐาโก สุเมธสฺส มเหสิโน ฯ |๑๒.๓๗| รามา เจว สุรามา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต นิมฺพรุกฺโขติ ๓- ปวุจฺจติ ฯ |๑๒.๓๘| อุรุเวลา ๔- เจว ยสวา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา ยสา ๕- นาม สิริวา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๒.๓๙| อฏฺฐาสีติรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ โอภาเสติ ทิสา สพฺพา จนฺโท ตารคเณ ยถา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อภิญฺญาสุ ปารมึ คนฺตฺวา ฯ ๒ ม. ปุนพฺพสุ นาม ฯ ยุ. สุมิตฺโต นาม ฯ @๓ ม. มหานิโปติ ฯ ยุ. มหานิมฺโพติ ฯ ๔ ม. อุรุเวลา ยสวา จ ฯ ยุ. อุรุเวโฬ จ @ยสโว จ ฯ ๕ ม. ยุ. ยโสธรา สิริมา จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๕.
|๑๒.๔๐| จกฺกวตฺติมณิ นาม ยถา ตปติ โยชนํ ตเถว ตสฺส รตนํ สมนฺตา ผรติ โยชนํ ฯ |๑๒.๔๑| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๒.๔๒| เตวิชฺชา ฉฬภิญฺญาหิ พลปฺปตฺเตหิ ตาทิหิ สมากุลมิทํ อาสิ อรหนฺเตหิ สาสนํ ๑- ฯ |๑๒.๔๓| เตปิ สพฺเพ อมิตยสา วิปฺปมุตฺตา นิรูปธี ญาณาโลกํ ทสฺสยิตฺวา นิพฺพุตา เต มหายสา ฯ |๑๒.๔๔| สุเมโธ ชินวโร พุทฺโธ เมธารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุ วิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ สุเมธพุทฺธวํโส เอกาทสโม ฯ ทฺวาทสโม สุชาตพุทฺธวํโส [๑๓] |๑๓.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ สุชาโต นาม นายโก สีหหนุ อุสภกฺขนฺโธ ๒- อปฺปเมยฺโย ทุราสโท ฯ |๑๓.๒| จนฺโทว วิมโล สุทฺโธ สตรํสีว ปตาปวา ๓- เอวํ โสภติ สมฺพุทฺโธ ชลนฺโต สิริยา สทา ๔- ฯ |๑๓.๓| ปาปุณิตฺวาน สมฺพุทฺโธ เกวลํ โพธิมุตฺตมํ สุมงฺคลมฺหิ นคเร ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สาธุหิ ฯ ยุ. ตาทิหิ ฯ ๒ ม. สภกฺขนฺโธ ฯ ๓ ยุ. ตาปวา ฯ ๔ ยุ. ปภา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๖.
|๑๓.๔| เทเสนฺโต ๑- ปวรํ ธมฺมํ สุชาโต โลกนายโก อสีติโกฏี อภิสมึสุํ ปฐเม ธมฺมเทสเน ฯ |๑๓.๕| ยทา สุชาโต อมิตยโส เทเว วสฺสมุปาคมิ สตฺตตฺตึสสตสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๓.๖| ยทา สุชาโต อสโม ๒- อุปคญฺฉิ ปิตุ สนฺติกํ สฏฺฐิสตสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๓.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สุชาตสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๓.๘| อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ อปฺปตฺตานํ ภวาภเว สฏฺฐิสตสหสฺสานิ ๓- ปฐมํ สนฺนิปตึสุ เต ฯ |๑๓.๙| ปุนาปรํ สนฺนิปาเต ติทิโวโรหเณ ชิเน ปญฺญาสสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๓.๑๐| อุปสงฺกมฺม ๔- นรวุสภํ ๕- ตสฺส โย อคฺคสาวโก จตูหิ สตสหสฺเสหิ สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมิ ฯ |๑๓.๑๑| อหนฺเตน สมเยน จตุทีปมฺหิ อิสฺสโร อนฺตลิกฺขจโร อาสึ จกฺกวตฺติ มหพฺพโล ฯ [๖]- |๑๓.๑๒| จตุทีเป มหารชฺชํ รตเน สตฺต อุตฺตเม พุทฺเธ นิยฺยาทยิตฺวาน ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๑๓.๑๓| อารามิกา ชนปเท อุฏฺฐานํ ปฏิปิณฺฑิย @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เทเสนฺเต ... สุชาเต โลกนายเก ฯ ๒ โป. ม. ยุ. อสมสโม ฯ ๓ ยุ. @สฏฺฐิสตสหสฺสานํ ฯ ๔ ม. ยุ. อุปสงฺกมนฺโต ฯ ๕ ม. นราสภํ ฯ ยุ. นรวสภํ ฯ @๖ ม. โลเก อจฺฉริยํ ทิสฺวา อพฺภูตํ โลมหํสนํ อุปคนฺตฺวาน วนฺทึ โส สุชาตํ @โลกนายกํ ฯ ยุ. ... อุปคนฺตฺวาน วนฺทยึ ... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๗.
อุปเนนฺติ ภิกฺขุสงฺฆสฺส ปจฺจยํ สยนาสนํ ฯ |๑๓.๑๔| โสปิ มํ ตทา ๑- พฺยากาสิ ทสสหสฺสมฺหิ อิสฺสโร ตึสกปฺปสหสฺสานํ ๒- อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๓.๑๕| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๓.๑๖| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๓.๑๗| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๓.๑๘| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๓.๑๙| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๓.๒๐| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๓.๒๑| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๓.๒๒| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ ๒ โป. ม. ยุ. ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๘.
|๑๓.๒๓| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๓.๒๔| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๓.๒๕| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๓.๒๖| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๓.๒๗| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๓.๒๘| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๓.๒๙| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย หาสํ ชเน อหํ อธิฏฺฐหึ วตฺตํ อุคฺคํ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๓.๓๐| สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺคสตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ |๑๓.๓๑| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต พฺรหฺมํ ภาเวตฺวา ภาวนํ อภิญฺญาสุ ปารมึ คนฺตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๑๓.๓๒| สุมงฺคลํ นาม นครํ อุคฺคโต นาม ขตฺติโย มาตา ปภาวตี นาม สุชาตสฺส มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๙.
|๑๓.๓๓| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สิริ อุปสิริ จนฺโท ๑- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๓.๓๔| เตวีสติสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สิรินนฺทา นาม นารี อุปเสโน นาม อตฺรโช ฯ |๑๓.๓๕| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนนวมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๓.๓๖| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สุชาโต ๒- โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร สุมงฺคลุยฺยานมุตฺตเม ฯ |๑๓.๓๗| สุทสฺสโน สุเทโว จ อเหสุํ อคฺคสาวกา นารโท นามุปฏฺฐาโก สุชาตสฺส มเหสิโน ฯ |๑๓.๓๘| นาคา ๓- นาคสมานา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต มหาเวฬูติ วุจฺจติ ฯ |๑๓.๓๙| โส จ รุกฺโข ฆนกฺขนฺโธ ๔- อจฺฉิทฺโท โหติ ปตฺติโก อุชุ วํโส พฺรหา โหติ ทสฺสเนยฺโย มโนรโม ฯ |๑๓.๔๐| เอกกฺขนฺโธ ปวฑฺฒิตฺวา ตโต สาขา จ ๕- ภิชฺชติ ยถา สุพนฺโธ โมรหตฺโถ เอวํ โสภติ โส ทุโม ฯ |๑๓.๔๑| น ตสฺส กณฺฐกา โหนฺติ นาปิ ฉิทฺทํ มหา อหุ วิติณฺณสาโข อวิรโฬ สนฺทจฺฉาโย ๖- มโนรโม ฯ |๑๓.๔๒| สุทตฺโต เจว จิตฺโต จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา สุภทฺทา เจว ปทุมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นนฺโท ฯ ยุ. นนฺทา ฯ ๒ ยุ. สุชาเต ฯ ๓ ม. ยุ. นาคา จ นาคสมาลา จ ฯ @๔ โป. ยุ. ฆนรุจิโร ฯ ๕ ม. ยุ. ปภิชฺชติ ฯ ๖ ยุ. สนฺนจฺฉาโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๐.
|๑๓.๔๓| ปญฺญาสรตโน อาสิ อุจฺจตฺตเนน โส ชิโน สพฺพาการวรูเปโต สพฺพคุณมุปาคโต ฯ |๑๓.๔๔| ตสฺส ปภา อสมสมา นิทฺธาวติ สมนฺตโต อปฺปมาโณ อตุลิโย ๑- อุปเมหิ ๒- อนูปโม ฯ |๑๓.๔๕| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๓.๔๖| ยถาปิ สาคเร อุมฺมิ คคเน ตารกา ยถา เอวํ ตทา ปาวจนํ อรหนฺเตหิ จิตฺตกํ ๓- ฯ |๑๓.๔๗| [เตวิชฺชา ๔- ฉฬภิญฺญาหิ พลปฺปตฺเตหิ ตาทิหิ สมากุลมิทํ อาสิ อรหนฺเตหิ ตาทิภิ] ฯ |๑๓.๔๘| โส จ พุทฺโธ อสมสโม คุณานิ จ ตานิ อตุลิยานิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๑๓.๔๙| สุชาโต ชินวโร พุทฺโธ เสลารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ๕- เจติโย สตฺถุ ตีณิ คาวุตมุคฺคโตติ ฯ สุชาตพุทฺธวํโส ทฺวาทสโม ฯ เตรสโม ปิยทสฺสิพุทฺธวํโส [๑๔] |๑๔.๑| สุชาตสฺส อปเรน สยมฺภู โลกนายโก ทุราสโท อสมสโม ปิยทสฺสี มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อตุลโย จ ฯ ๒ ม. โอปมฺเมหิ ฯ ยุ. โอปเมหิ ฯ ๓ โป. วิจิตฺติตํ ฯ @ม. จิตฺติตํ ฯ ยุ. วิจิตํ ฯ ๔ ม. ยุ. อยํ คาถา นตฺถิ ฯ ๕ ม. ยุ. ตตฺเถว ตสฺส @เจติโย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๑.
|๑๔.๒| โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส อาทิจฺโจว วิโรจติ นิหนฺตฺวาน ตมํ สพฺพํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๑๔.๓| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๔| สุทสฺสโน เทวราชา มิจฺฉาทิฏฺฐิมโรจยิ ตสฺส ทิฏฺฐึ วิโนเทนฺโต สตฺถา ธมฺมมเทสยิ ฯ |๑๔.๕| ชนสนฺนิปาโต อตุโล มหา สนฺนิปตี ตทา นวโกฏิสหสฺสานํ ๑- ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๖| ยทา โทณมุขํ หตฺถึ วิเนติ ๒- นรสารถิ อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ตสฺสาปิ ปิยทสฺสิโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๑๔.๘| ตโต ปรํ นวุติโกฏี สมึสุ เอกโต มุนี ตติเย สนฺนิปาตมฺหิ อสีติโกฏิโย อหุ ฯ |๑๔.๙| อหนฺเตน สมเยน กสฺสโป นาม มาณโว ๓- อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ฯ |๑๔.๑๐| ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน ปสาทํ ชนยึ อหํ โกฏิสตสหสฺเสหิ สงฺฆารามํ อมาปยึ ๔- ฯ |๑๔.๑๑| ตสฺส ทตฺวาน อารามํ หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส สรเณ ๕- ปญฺจสีเล จ ทฬฺหํ กตฺวา สมาทยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นวุติโกฏิสหสฺสานํ ฯ ๒ ม. ยุ. วิเนสิ ฯ ๓ ม. ยุ. พฺราหฺมโณ ฯ @๔ โป. ยุ. อมาปยิ ฯ ๕ ยุ. สรณํ ปญฺจสีลญฺจ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๒.
|๑๔.๑๒| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ นิสีทิย อฏฺฐารสกปฺปสเต อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๔.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๔.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๔.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๔.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๔.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๔.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๔.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๔.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๓.
|๑๔.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๔.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๔.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๔.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๔.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๔.๒๖| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๔.๒๗| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ ๑- อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๔.๒๘| สุธญฺญํ นาม นครํ สุทตฺโต นาม ขตฺติโย สุจนฺทา ๒- นาม ชนิกา ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๔.๒๙| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สุนิมฺมลวิมลคิริคูหา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๔.๓๐| เตตฺตึสติสหสฺสานิ [๓]- นาริโย สมลงฺกตา วิมลา ๔- นาม สา นารี กญฺจนาเวฬอตฺรโช ๕- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปสาทยิ ฯ ๒ โป. สุจนฺทนา ฯ ม. จนฺทา นามาสิ ฯ ๓ ม. จ ฯ ๔ ยุ. @วิมลา นาม นารี จ ฯ ๕ ม. กญฺจนาเวโฬ นาม อตฺรโช ฯ ยุ. กญฺจนเวโฬ นาม... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๔.
|๑๔.๓๑| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ ฉมาสํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๔.๓๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ปิยทสฺสึ มหามุนิ วตฺตจกฺโก มหาวีโร อุสภุยฺยาเน ๑- มโนรเม ฯ |๑๔.๓๓| ปาลิโต สพฺพทสฺสี จ อเหสุํ อคฺคสาวกา โสภิโต นามุปฏฺฐาโก ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๔.๓๔| สุชาตา ธมฺมทินฺนา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต กกุโธติ ๒- ปวุจฺจติ ฯ |๑๔.๓๕| สนฺทโก ๓- ธมฺมิโก เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา วิสาขา ธมฺมทินฺนา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๔.๓๖| โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ อสีติหตฺถมุพฺเพโธ สาลราชาว ทิสฺสติ ฯ |๑๔.๓๗| อคฺคิยา จนฺทสุริยานํ นตฺถิ ตาทิสิกา ปภา ยถา อหุ ปภา ตสฺส อสมสฺส มเหสิโน ฯ |๑๔.๓๘| ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส อายุ ตาวตฺตกา ๔- อหุ นวุติวสฺสสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๔.๓๙| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม ยุคานิปิ ตานิ อตุลิยานิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๑๔.๔๐| [๕]- ปิยทสฺสี มุนิวโร อสฺสตฺถารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป ตีณิ โยชนมุคฺคโตติ ฯ ปิยทสฺสิพุทฺธวํโส เตรสโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุสฺสาวนุยฺยาเน ฯ ๒ ยุ. กกุทฺโธติ ฯ ๓ ม. สนฺธโก ธมฺมโก เจว ฯ @ยุ. สนฺนโก ฯ ๔ ม. ตาวตกํ ฯ ๕ ยุ. โส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๕.
จุทฺทสโม อตฺถทสฺสิพุทฺธวํโส [๑๕] |๑๕.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ อตฺถทสฺสี มหายโส มหาตมํ นิหนฺตฺวาน ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๑๕.๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ อมเตน ตปฺปยี โลกํ ทสสหสฺสี สเทวกา ๑- ฯ |๑๕.๓| ตสฺสาปิ โลกนาถสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๔| ยทา พุทฺโธ อตฺถทสฺสี จรติ เทวจาริกํ โกฏิสตสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๕| ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ เทเสสิ ปิตุ สนฺติเก โกฏิสตสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ตสฺสาปิ จ มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๕.๗| อฏฺฐนวุติสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม อฏฺฐาสีติสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๕.๘| อฏฺฐสตฺตติสหสฺสานํ ๒- ตติโย อาสิ สมาคโม อนุปาทาวิมุตฺตานํ วิมลานํ มเหสินํ ฯ |๑๕.๙| อหนฺเตน สมเยน ชฏิโล อุคฺคตาปโน สุสิโม นาม นาเมน มหิยา เสฏฺฐสมฺมโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. สเทวกํ ฯ ๒ ยุ. อฏฺฐตึสสหสฺสานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๖.
|๑๕.๑๐| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ เทวโลกา อาหริตฺวา สมฺพุทฺธํ อภิปูชยึ ฯ |๑๕.๑๑| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ อตฺถทสฺสี มหามุนิ อฏฺฐารเส กปฺปสเต อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๕.๑๒| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๕.๑๓| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๕.๑๔| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๕.๑๕| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๕.๑๖| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๕.๑๗| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๕.๑๘| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๗.
|๑๕.๑๙| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา ฯ |๑๕.๒๐| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๕.๒๑| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๕.๒๒| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๕.๒๓| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๕.๒๔| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๕.๒๕| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๕.๒๖| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ตุฏฺโฐ ๑- สํวิคฺคมานโส อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๕.๒๗| โสภณํ นาม นครํ สาคโร นาม ขตฺติโย สุทสฺสนา นาม ชนิกา อตฺถทสฺสิสฺส มเหสิโน ๒- ฯ |๑๕.๒๘| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส อมรคิสุรคิคิริพาหนา ๓- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. หฏฺโฐ ฯ ๒ ม. ยุ. สตฺถุโน ฯ ๓ ม. อมรคิริสุคิริวาหนา ฯ @ยุ. อมรคิริสุรคิริ คิริวาหนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๘.
|๑๕.๒๙| เตตฺตึสติสหสฺสานิ ๑- นาริโย สมลงฺกตา วิสาขา นาม สา นารี เสโล นามาสิ อตฺรโช ฯ |๑๕.๓๐| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนอฏฺฐมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๕.๓๑| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต อตฺถทสฺสี มหายโส วตฺตจกฺโก มหาวีโร อโนมุยฺยาเน นราสโภ ฯ |๑๕.๓๒| สนฺโต จ อุปสนฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อภโย นามุปฏฺฐาโก อตฺถทสฺสิสฺส มเหสิโน ฯ |๑๕.๓๓| ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต จมฺปโกติ ปวุจฺจติ ฯ |๑๕.๓๔| นกุโล ๒- เจว นิสโภ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา มกิลา จ สุนนฺทา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๕.๓๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม อสีติรตนมุคฺคโต ๓- โสภติ สาลราชาว อุฬุราชาว ปูริโต ฯ |๑๕.๓๖| ตสฺส ปากฏิกา รํสิ อเนกสตโกฏิโย อุทฺธํ อโธ ทสทิสา ผรนฺติ โยชนํ สทา ๔- ฯ |๑๕.๓๗| โสปิ พุทฺโธ นรวุสโภ ๕- สพฺพสตฺตุตฺตโม มุนิ วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๕.๓๘| อตุลํ ทสฺเสตฺวา ๖- โอภาสํ วิโรเจตฺวา สเทวเก โสปิ อนิจฺจตํ ปตฺโต ยถคฺคุปาทานสงฺขยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เตตฺตึสญฺจ สหสฺสานิ ฯ ๒ โป. อาลา เจว นิลโภ จ ฯ ๓ ม. ยุ. @อสีติหตฺถมุคฺคโต ฯ ๔ ยุ. ตทา ฯ ๕ ม. ยุ. นราสโภ ๖ ยุ. ทตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๙.
|๑๕.๓๙| อตฺถทสฺสี ชินวโร อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถารกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ อตฺถทสฺสิพุทฺธวํโส จุทฺทสโม ฯ ปณฺณรสโม ธมฺมทสฺสิพุทฺธวํโส [๑๖] |๑๖.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ ธมฺมทสฺสี มหายโส ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา อติโรจติ สเทวเก ฯ |๑๖.๒| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๖.๓| ยทา พุทฺโธ ธมฺมทสฺสี วิเนสิ สญฺชยํ อิสี ตทา นวุติโกฏีนํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๖.๔| ยทา สกฺโก อุปคญฺฉิ สปริโส วินายกํ ตทา อสีติโกฏีนํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๖.๕| ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ๑- ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๖.๖| ยทา พุทฺโธ ธมฺมทสฺสี สรเณ วสฺสํ อุปาคมิ ตทา โกฏิสหสฺสานํ ๒- ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๑๖.๗| ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ เทวโต เอติ ๓- มานุสํ ตทาปิ สตโกฏีนํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อหุํ ฯ ๒ โป. ม. โกฏิสตสหสฺสานํ ฯ ๓ ยุ. .. เอหิ มานุเส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๐.
|๑๖.๘| ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ ปกาเสสิ ธุเต คุเณ ตทา อสีติโกฏินํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๖.๙| อหนฺเตน สมเยน สกฺโก อาสึ ปุรินฺทโท ทิพฺพคนฺเธน มาเลน ตุริเยน อภิปูชยึ ฯ |๑๖.๑๐| โสปิ มํ ตทา ๑- พฺยากาสิ เทวมชฺเฌ นิสีทิย อฏฺฐารสกปฺปสเต อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๖.๑๑| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๖.๑๒| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๖.๑๓| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๖.๑๔| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๖.๑๕| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๖.๑๖| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา |๑๖.๑๗| อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติ มํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๑.
|๑๖.๑๘| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๖.๑๙| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๖.๒๐| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๖.๒๑| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๖.๒๒| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๖.๒๓| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๖.๒๔| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๖.๒๕| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๖.๒๖| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๖.๒๗| สรณํ นาม นครํ สรโณ นาม ขตฺติโย สุนนฺทา นาม ชนิกา ธมฺมทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๒.
|๑๖.๒๘| อฏฺฐวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส อรโช วิรโช สุทสฺสโน ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๖.๒๙| จตฺตาฬีสหสฺสานิ ๑- นาริโย สมลงฺกตา วิจิโกลี ๒- นาม นารี อตฺรโช ปุญฺญวฑฺฒโน ฯ |๑๖.๓๐| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา ปาสาเทนาภินิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๖.๓๑| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ธมฺมทสฺสี นราสโภ วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๑๖.๓๒| ปทุโม ปุสฺสเทโว ๓- จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สุทตฺโต นามุปฏฺฐาโก ธมฺมทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๖.๓๓| เขมา จ สจฺจนามา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต ติมฺพชาโลติ ๔- วุจฺจติ ฯ |๑๖.๓๔| สุภทฺโท กฏิสฺสโห เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา สาฬิสา ๕- จ กฬิสฺสา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๖.๓๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม อสีติหตฺถมุคฺคโต อติโรจติ เตเชน ทสสหสฺสมฺหิ ธาตุยา ฯ |๑๖.๓๖| สุผุลฺโล สาลราชาว วิชฺชุว คคเน ยถา มชฺฌนฺติเกว สุริโย เอวํ โส อุปโสภถ ๖- ฯ |๑๖.๓๗| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส สมกํ อาสิ ชีวิตํ วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ติจตฺตาฬีสสหสฺสานิ ฯ ๒ ยุ. วิจิโตฬี ฯ ๓ ม. ยุ. ผุสฺสเทโว ฯ @๔ ม. ยุ. พิมฺพชาโล ฯ ๕ ม. สาฬิยา จ กฬิยา จ ฯ ยุ. สาฬิยา จ วฬิยา จ ฯ @๖ ยุ. อุปโสภิตฺถ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๓.
|๑๖.๓๘| โอภาสํ ทสฺสยิตฺวาน วิมลํ กตฺวาน สาสนํ จวิ ๑- จนฺโทว คคเน นิพฺพุโต โส สสาวโกติ ฯ |๑๖.๓๙| ธมฺมทสฺสี มหาวีโร เกสารามมฺหิ ๒- นิพฺพุโต ตสฺเสว ๓- โส ถูปวโร ตีณิ โยชนมุคฺคโตติ ฯ ธมฺมทสฺสิพุทฺธวํโส ปณฺณรสโม ฯ โสฬสโม สิทฺธตฺถพุทฺธวํโส [๑๗] |๑๗.๑| ธมฺมทสฺสิสฺส อปเรน สิทฺธตฺโถ โลกนายโก ๔- นิหนฺตฺวาน ๕- ตมํ สพฺพํ สุริโย อพฺภุคฺคโต ยถา ฯ |๑๗.๒| โสปิ ปตฺวาน สมฺโพธึ สนฺตาเรนฺโต สเทวกํ อภิวสฺสิ ธมฺมเมเฆน นิพฺพาเปนฺโต สเทวกํ ฯ |๑๗.๓| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๔| ปุนาปรํ ภีมรฏฺเฐ ยทา ๖- อาหนิ ทุนฺทุภึ ตทา นวุติโกฏีนํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๕| ยทา พุทฺโธ ธมฺมํ เทเสสิ เวภาเร โส นรุตฺตโม ๗- ตทา นวุติโกฏีนํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สิทฺธตฺถสฺส ๘- มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิโรจยิ ฯ ๒ ม. สาลารามมฺหิ ฯ ๓ ม. ตตฺเถวสฺส ถูปวโร ฯ ๔ โป. @ม. ยุ. - นาม นายโก ฯ ๕ ม. นีหินิตฺวา ฯ ยุ. นีหริตฺวา ฯ ๖ ยุ. ยทิ อาหนิ @ทุทฺทภึ ฯ ๗ ม. ปุรุตฺตเม ฯ ๘ ม. ยุ. ตสฺมิมฺปิ ทฺวิปทุตฺตเม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๔.
|๑๗.๗| โกฏิสตานํ นวุติยา ๑- อสีติยาปิจ โกฏินํ เอเต อาสุํ ตโย ฐานา วิมลานํ สมาคเม ฯ |๑๗.๘| อหนฺเตน สมเยน มงฺคโล นาม ตาปโส อุคฺคเตโช ทุปฺปสโห อภิญฺญาพลสมาหิโต ฯ |๑๗.๙| ชมฺพุโต ผลมาหตฺวา ๒- สิทฺธตฺถสฺส อทาสหํ ปฏิคฺคเหตฺวาน สมฺพุทฺโธ อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๑๗.๑๐| ปสฺสถ อิมํ ตาปสํ ชฏิลํ อุคฺคตาปนํ จตุนวุติ อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๗.๑๑| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๗.๑๒| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๗.๑๓| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๗.๑๔| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๗.๑๕| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๗.๑๖| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. นวุตีนํ ฯ ๒ โป. ผลสมาหนฺตฺวา ฯ ม. ผลมาเนตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๕.
|๑๗.๑๗| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๗.๑๘| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๗.๑๙| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๗.๒๐| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๗.๒๑| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ สหนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๗.๒๒| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๗.๒๓| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๗.๒๔| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๗.๒๕| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๗.๒๖| เวภารํ นาม นครํ อุเทโน นาม ขตฺติโย สุผสฺสา นาม ชนิกา สิทฺธตฺถสฺส มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๖.
|๑๗.๒๗| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส โกกาสุปฺปลโกกนุทา ๑- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๗.๒๘| ติโสฬสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุมนา ๒- นาม สา นารี อนุปโม นาม อตฺรโช ฯ |๑๗.๒๙| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา สิวิกายาภินิกฺขมิ อนูนทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๗.๓๐| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สิทฺธตฺโถ โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๑๗.๓๑| สมฺพโล จ สุมิตฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา เรวโต นามุปฏฺฐาโก สิทฺธตฺถสฺส มเหสิโน ฯ |๑๗.๓๒| สีวลา จ สุรามา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต กณฺณิกาโรติ ๓- วุจฺจติ ฯ |๑๗.๓๓| สุปฺปิโย จ สมฺพุทฺโธ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา รมฺมา เจว สุรมฺมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๗.๓๔| โส พุทฺโธ สฏฺฐิรตนํ อโหสิ นภมุคฺคโต กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทสสหสฺสี วิโรจติ ฯ |๑๗.๓๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม อตุโล อปฺปฏิปุคฺคโล วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๗.๓๖| วิปุลปฺปภํ ๔- ทสฺสยิตฺวา ปุปฺผาเปตฺวาน สาวเก วิลาเสตฺวา วรสมาปตฺติยา ๕- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. -- โกกนทา ฯ ๒ ม. โสมนสฺสา ฯ ๓ ม. ยุ. กณิกาโรติ ฯ @๔ ยุ. วิมลํ ปุปฺผํ ฯ ๕ ม. สมาปตฺยา ฯ ยุ. -- จ สมาปตฺติยา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๗.
|๑๗.๓๗| สิทฺธตฺโถ มุนิวโร พุทฺโธ อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร จตุโยชนมุคฺคโตติ ฯ สิทฺธตฺถพุทฺธวํโส โสฬสโม ฯ สตฺตรสโม ติสฺสพุทฺธวํโส [๑๘] |๑๘.๑| สิทฺธตฺถสฺส อปเรน อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล อนนฺตสีโล ๑- อมิตยโส ติสฺโส โลกคฺคนายโก ฯ |๑๘.๒| ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา โอภาเสตฺวา สเทวกํ อนุกมฺปโก มหาวีโร โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๘.๓| ตสฺสาปิ อตุลา อิทฺธิ อตุลา ๒- สีลสมาธิโย สพฺพตฺถ ปารมึ คนฺตฺวา ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๑๘.๔| โส พุทฺโธ ทสสหสฺสมฺหิ วิญฺญาเปสิ คิรํ สุจึ โกฏิสตานิ ๓- อภิสมึสุ ปฐเม ธมฺมเทสเน ฯ |๑๘.๕| ทุติโย นวุติโกฏีนํ ตติเย ๔- สฏฺฐิโกฏิโย พนฺธนาโต ๕- ปโมเจสิ สมฺปตฺเต ๖- นรมรู ตทา ฯ |๑๘.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ติสฺสสฺส ๗- จ มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๘.๗| ขีณาสวสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม นวุติสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อนนฺตเตโช ฯ ๒ ม. อตุลํ สีลํ สมาธิ จ ฯ ยุ. อตุลสีลสมาธี จ ฯ @๓ ยุ. โกฏิสตสหสฺสานิ สมึสฺ ฯ ๔ ม. ตติโย ฯ ๕ ยุ. พนฺธนา โส ฯ @๖ ม. สตฺเต -- ฯ ๗ ม. ยุ. ติสฺเส โลกคฺคนายเก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๘.
|๑๘.๘| อสีติสตสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยา ฯ |๑๘.๙| อหนฺเตน สมเยน สุชาโต นาม ขตฺติโย มหาโภคํ ฉฑฺฑยิตฺวา ปพฺพชึ อิสิปพฺพชฺชํ ฯ |๑๘.๑๐| มยิ ปพฺพชิเต สนฺเต อุปฺปชฺชิ โลกนายโก พุทฺโธติ สทฺทํ สุตฺวาน ปีติ เม อุปปชฺชถ ฯ |๑๘.๑๑| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ อุโภ หตฺเถหิ ปคฺคยฺห ธุนมาโน อุปาคมึ ฯ |๑๘.๑๒| ปาตุวณฺณปริวุตํ ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ ตมหํ ปุปฺผํ คเหตฺวาน มตฺถเก ธารเย ๑- ชินํ ฯ |๑๘.๑๓| โสปิ มํ ตทา ๒- พฺยากาสิ ชนมชฺเฌ นิสีทิย ทฺวานวุเต อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๘.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๘.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๘.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๘.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ธารยึ ฯ ๒ ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๙.
|๑๘.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๘.๑๙| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๘.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๘.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๘.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๘.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๘.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๘.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๘.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๐.
|๑๘.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๘.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๘.๒๙| เขมกํ นาม นครํ ชนสนฺโท ๑- นาม ขตฺติโย ปทุมา นาม ชนิกา ติสฺสสฺส จ มเหสิโน ฯ |๑๘.๓๐| สตฺตวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส คุณเสลานาทิยนิสโภ ๒- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๘.๓๑| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุภทฺทา นาม ๓- สา นารี อานนฺโท นาม อตฺรโช ฯ |๑๘.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนกํ ๔- อฑฺฒมาสํ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๘.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ติสฺโส โลกคฺคนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร ยสวตีทายมุตฺตเม ๕- ฯ |๑๘.๓๔| พฺรหฺมเทโว จ อุทโย จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สมโค ๖- นามุปฏฺฐาโก ติสฺสสฺส จ มเหสิโน ฯ |๑๘.๓๕| ผุสฺสา เจว สุทตฺตา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อสโนติ ปวุจฺจติ ฯ |๑๘.๓๖| สมฺพโล จ สิริ เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา กีสาโคตมี อุปเสนา อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชนสนฺโธ ฯ ๒ ม. คุหเสลนาริสยนิสภา ฯ ยุ. คฺหเสลนารีนิสภา ฯ @๓ ม. นามิกา ฯ ๔ ม. อนูนอฏฺฐมาสานิ ฯ ยุ. อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ฯ ๕ ม. @ยุ. ยสวตียมุตฺตเม ฯ ๖ ม. ยุ. สมงฺโค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๑.
โสปิ พุทฺโธ สฏฺฐิรตโน อหุ อุจฺจตฺตเน ชิโน อนูปโม อสทิโส หิมวา วิย ทิสฺสติ ฯ |๑๘.๓๗| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อายุ อาสิ อนุตฺตโร วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๘.๓๘| อุตฺตมํ ปวรํ เสฏฺฐํ อนุโภตฺวา มหายสํ ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๘.๓๙| วลาหโกว อนิเลน สุริเยน วิย อุสฺสโว อนฺธกาโรว ทีเปน ๑- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๘.๔๐| ติสฺโส ชินวโร พุทฺโธ นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป ตีณิ โยชนสมุสฺสิโตติ ฯ ติสฺสพุทฺธวํโส สตฺตรสโม ฯ อฏฺฐารสโม ปุสฺสพุทฺธวํโส ๒- [๑๙] |๑๙.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ อหุ สตฺถา อนุตฺตโร อนูปโม อสมสโม ปุสฺโส ๓- โลกคฺคนายโก ฯ |๑๙.๒| โสปิ สพฺพํ ตมํ หนฺตฺวา วิชเฏตฺวา มหาชฏํ สเทวกํ ตปฺปยนฺโต อภิวสฺสิ อมตมฺพุนา ๔- ฯ |๑๙.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต ผุสฺเส นกฺขตฺตมงฺคเล อสีติสตสหสฺสานํ ๕- ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปทีเปน ฯ ๒ ม. ยุ. ผุสฺสพุทฺธวํโส ฯ ๓ ม. ยุ. สพฺพตฺถ ผุสฺโส ฯ @๔ ยุ. อมตมฺพุยา ฯ ๕ ม. ยุ. โกฏิสตสหสฺสานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๒.
|๑๙.๔| นวุติสตสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ อสีติสตสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๙.๕| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ปุสฺสสฺส จ ๑- มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๙.๖| สฏฺฐิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ปญฺญาสสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๙.๗| จตฺตาฬีสสตสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม อนุปาทา วิมุตฺตานํ โวจฺฉินฺนปฏิสนฺธินํ ฯ |๑๙.๘| อหนฺเตน สมเยน วิชิโต ๒- นาม ขตฺติโย ฉฑฺฑยิตฺวา มหารชฺชํ ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๑๙.๙| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ ปุสฺโส โลกคฺคนายโก เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๙.๑๐| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๙.๑๑| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๙.๑๒| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๙.๑๓| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปิ ฯ ๒ ม. ยุ. วิชิตาวี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๓.
|๑๙.๑๔| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๙.๑๕| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๙.๑๖| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๙.๑๗| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๙.๑๘| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๙.๑๙| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๙.๒๐| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๙.๒๑| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๙.๒๒| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๔.
|๑๙.๒๓| สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺคสตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ |๑๙.๒๔| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต พฺรหฺมํ ภาเวตฺวา ภาวนํ อภิญฺญาสุ ปารมึ คนฺตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๑๙.๒๕| กาสิกํ นาม นครํ ชยเสโน นาม ขตฺติโย สิริมา นาม ชนิกา ปุสฺสสฺส จ ๑- มเหสิโน ฯ |๑๙.๒๖| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส ครุฬหํสสุวณฺณตารา ๒- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๙.๒๗| เตวีสติสหสฺสานิ ๓- นาริโย สมลงฺกตา กีสาโคตมี นาม [๔]- อานนฺโท ๕- นาม อตฺรโช ฯ |๑๙.๒๘| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๙.๒๙| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ปุสฺโส โลกคฺคนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๑๙.๓๐| สุรกฺขิโต ธมฺมเสโน ๖- อเหสุํ อคฺคสาวกา สภิยฺโย นามุปฏฺฐาโก ปุสฺสสฺส จ มเหสิโน ฯ |๑๙.๓๑| จาลา จ อุปจาลา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อามลโกติ ๗- วุจฺจติ ฯ |๑๙.๓๒| ธนญฺชโย วิสาโข จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา ปทุมา สิรินาคา จ ๘- อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปิ ฯ ๒ ม. ยุ. ครุฬหํสสุวณฺณภารา ฯ ๓ ม. ตึสอิตฺถิสหสฺสานิ ฯ @๔ ม. ยุ. นารี ฯ ๕ ม. อนูปโม ฯ ๖ ยุ. สุขิโต ธมฺมเสโน จ ฯ ๗ ม. ยุ. @อามณฺโฑติ ฯ ๘ ม. ยุ. ปทุมา เจว นาคา จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๕.
|๑๙.๓๓| อฏฺฐปณฺณาสรตนํ โสปิ อจฺจุคฺคโต มุนิ โสภติ สตรํสีว อุฬุราชาว ปูริโต ฯ |๑๙.๓๔| นวุติวสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๑๙.๓๕| โอวทิตฺวา พหู สตฺเต สนฺตาเรตฺวา พหู ชเน โสปิ สตฺถา อตุลยโส นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๙.๓๖| ปุสฺโส ชินวโร สตฺถา เสนารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ ปุสฺสพุทฺธวํโส อฏฺฐารสโม ฯ เอกูนวีสติโม วิปสฺสิพุทฺธวํโส [๒๐] |๒๐.๑| ปุสฺสสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม วิปสฺสี นาม นาเมน โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๒๐.๒| อวิชฺชณฺฑํ ๑- ปทาเลตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตตุํ ปกฺกามิ พนฺธุมตีปุรํ ฯ |๒๐.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตตฺวา อุโภ โพเธสิ นายโก คณนาย น วตฺตพฺโพ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๐.๔| ปุนาปรํ อมิตยโส ตตฺถ สจฺจํ ปกาสยิ จตุราสีติสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อวิชฺชํ สพฺพํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๖.
|๒๐.๕| จตุราสีติสหสฺสานิ สมฺพุทฺธมนุปพฺพชุํ เตสมารามปตฺตานํ ธมฺมํ เทเสสิ จกฺขุมา ฯ |๒๐.๖| สพฺพากาเรน ภาสโต ฐตฺวา ๑- อุปนิสฺสา ชิโน ๒- เตปิ ธมฺมวรํ คนฺตฺวา ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๐.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ วิปฺปสฺสิสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๐.๘| อฏฺฐสฏฺฐิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ภิกฺขุสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๒๐.๙| อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ตตฺถ ภิกฺขุคณมชฺเฌ สมฺพุทฺโธ อติโรจติ ฯ |๒๐.๑๐| อหนฺเตน สมเยน นาคราชา มหิทฺธิโก อตุโล นาม นาเมน ปุญฺญวนฺโต ชุตินฺธโร ฯ |๒๐.๑๑| เนกานํ นาคโกฏีนํ ปริวาเรตฺวานหํ ตทา วชฺชนฺโต ทิพฺพตุริเยหิ โลกเชฏฺฐํ อุปาคมึ ฯ |๒๐.๑๒| อุปสงฺกมิตฺวาน สมฺพุทฺธํ วิปสฺสึ โลกนายกํ มณิมุตฺตารตนขจิตํ สพฺพาภรณวิภูสิตํ นิมนฺเตตฺวา ธมฺมราชสฺส สุวณฺณปีฐมทาสหํ ฯ |๒๐.๑๓| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ นิสีทิย เอกนวุติ อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สุตฺวา ฯ ๒ ม. อุปนิสาทิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๗.
|๒๐.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๐.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๐.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๐.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถมูเล สมฺโพธึ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒๐.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๐.๑๙| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๐.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๐.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒๐.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๘.
|๒๐.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๐.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๐.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๐.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวา อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒๐.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๐.๒๘| ตสฺสาปิ ๑- วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๐.๒๙| นครํ พนฺธุมตี นาม พนฺธุโม นาม ขตฺติโย มาตา พนฺธุมตี นาม วิปสฺสิสฺส มเหสิโน ฯ |๒๐.๓๐| อฏฺฐวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส นนฺโท สุนนฺโท สิริมา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๐.๓๑| ติจตฺตาริสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุทสฺสนา ๒- นาม นารี สมวตฺตกฺขนฺโธ ๓- นาม อตฺรโช ฯ |๒๐.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ อนูนอฏฺฐมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตสฺสาหํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. สุตนา ฯ ๓ ยุ. สํวฏฺฏกขนฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๙.
|๒๐.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต วิปสฺสี โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๐.๓๔| ขนฺโธ จ ติสฺสนาโม จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อโสโก นามุปฏฺฐาโก วิปสฺสิสฺส มเหสิโน ฯ |๒๐.๓๕| จนฺทา จ จนฺทมิตฺตา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต ปาฏลีติ ปวุจฺจติ ฯ |๒๐.๓๖| ปุนพฺพสุมิตฺโต นาโค จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา สิริมา อุตฺตรา เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๐.๓๗| อสีติหตฺถมุพฺเพโธ วิปสฺสี โลกนายโก ปภา นิทฺธาวตี ตสฺส สมนฺตา สตฺตโยชเน ฯ |๒๐.๓๘| อสีติวสฺสสหสฺสานิ อายุ พุทฺธสฺส ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๐.๓๙| พหุเทวมนุสฺสานํ พนฺธนํ ปริโมจยิ มคฺคามคฺคญฺจ อาจิกฺขิ อวเสสปุถุชฺชเน ฯ |๒๐.๔๐| อาโลกํ ทสฺสยิตฺวาน ทสฺเสตฺวา อมตํ ปทํ ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๐.๔๑| อิทฺธิวรํ ปุญฺญวรํ ลกฺขณจกฺกสุมิตํ ๑- สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๐.๔๒| วิปสฺสี นรวโร วีโร สุมิตฺตารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร สตฺตโยชนมุสฺสิโตติ ฯ วิปสฺสิพุทฺธวํโส เอกูนวีสติโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ลกฺขณญฺจ กุสุมิตํ ฯ ยุ. ลกฺขณญฺจตุภูมิกํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๐.
วีสติโม สิขิพุทฺธวํโส [๒๑] |๒๑.๑| วิปสฺสิสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม สิขิวฺหโย ๑- นาม ชิโน อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล ฯ |๒๑.๒| มารเสนํ ปมทฺทิตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ อนุกมฺปาย ปาณินํ ฯ |๒๑.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต สิขิมฺหิ ชินปุงฺคเว โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๑.๔| อปรํปิ ธมฺมํ เทเสนฺเต คณเสฏฺเฐ นรุตฺตเม นวุติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๑.๕| ยมกปาฏิหาริยํ ๒- ทสฺสยนฺเต สเทวเก อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๑.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สิขิสฺสาปิ มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๑.๗| ภิกฺขุสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๒๑.๘| สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม อนุปลิตฺโต ปทุมํว โตยมฺหิ สมฺปวฑฺฒิตํ ฯ |๒๑.๙| อหนฺเตน สมเยน อรินฺทโม นาม ขตฺติโย สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ อนฺนปาเนน ตปฺปยึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สิขิสฺวหโย ฯ ม. สิขิวฺหโย อาสิ ชิโน ฯ ๒ ม. ยมกปาฏิหาริยญฺจ ฯ ยุ. ยมกํ @ปาฏิหาริยญฺจ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๑.
|๒๑.๑๐| พหุทุสฺสวรํ ทตฺวา ทุสฺสโกฏึ อนปฺปกํ อลงฺกตํ หตฺถิยานํ สมฺพุทฺธสฺส อทาสหํ ฯ |๒๑.๑๑| หตฺถิยานํ นิมฺมินิตฺวา กปฺปิยํ อุปนามยึ ปูรยึ มานสํ มยฺหํ นิจฺจํ ทฬฺหมุปฏฺฐิตํ ฯ |๒๑.๑๒| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สิขี โลกคฺคนายโก เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๒๑.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา ๑- นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๑.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๑.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๑.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒๑.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๑.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อหุ กปิลวฺหเย รมฺเม ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๒.
|๒๑.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๑.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒๑.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๒๑.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๑.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๑.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๑.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒๑.๒๖| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๑.๒๗| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๑.๒๘| นครํ อรุณวตี นาม อรุโณ นาม ขตฺติโย ปภาวตี นาม ชนิกา สิขิสฺส จ มเหสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๓.
|๒๑.๒๙| สตฺตวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สุวฑฺฒโก คิริ นารีวาหโน ๑- ตโย ปสาทมุตฺตมา ฯ |๒๑.๓๐| จตุวีสติสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สพฺพกามา นาม สา นารี อตุโล นาม อตฺรโช ฯ |๒๑.๓๑| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ อฏฺฐมาสํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๒๑.๓๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สิขี โลกคฺคนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๑.๓๓| อภิภู สมฺภโว นาม ๒- อเหสุํ อคฺคสาวกา เขมงฺกโร นามุปฏฺฐาโก สิขิสฺส จ มเหสิโน ฯ |๒๑.๓๔| มขิลา ๓- จ ปทุมา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต ปุณฺฑรีโกติ วุจฺจติ ฯ |๒๑.๓๕| สิริวฑฺโฒ จ นนฺโท ๔- จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา จิตฺตา เจว สุจิตฺตา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๑.๓๖| อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ สตฺตติหตฺถมุคฺคโต กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ ฯ |๒๑.๓๗| ตสฺสาปิ พฺยามปฺปภา กายา นิจฺฉรนฺติ ๕- นิรนฺตรํ ทิโสทิสํ นิจฺฉรนฺติ ตีณิ โยชนานิ โส ปภา ฯ |๒๑.๓๘| สตฺตติวสฺสสหสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. สุจนฺทโก คิริ วสโภ ฯ ยุ. สุจนฺโท คิริ วหโน ฯ ๒ ม. เจว ฯ ๓ ม. @สขิลา ฯ ยุ. อขิลา เจว ฯ ๔ ยุ. จนฺโท ฯ ๕ ม. ยุ. ทิวารตฺตึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๔.
|๒๑.๓๙| ธมฺมเมฆํ วสฺสิตฺวาน ๑- เตมยิตฺวา สเทวเก เขมตํ ปาปยิตฺวาน นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๑.๔๐| อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺนํ ทฺวตฺตึสวรลกฺขณํ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๑.๔๑| สิขี มุนิวโร พุทฺโธ อสฺสารามมฺหิ ๒- นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร ตีณิ โยชนมุคฺคโตติ ฯ สิขิพุทฺธวํโส วีสติโม ฯ เอกวีสติโม เวสฺสภูพุทฺธวํโส [๒๒] |๒๒.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล เวสฺสภู นาม นาเมน โลเก อุปฺปชฺชิ โส ๓- ชิโน ฯ |๒๒.๒| อาทิตฺตํ อิท ๔- ราคคฺคิ ตณฺหานํ วิชิตํ ชานํ ๕- นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๒.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ เวสฺสภู โลกนายโก อสีติโกฏิสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๒.๔| ปกฺกนฺเต จาริกํ รฏฺเฐ โลกเชฏฺเฐ นราสเภ สตฺตติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๒.๕| มหาทิฏฺฐึ วิโนเทนฺโต ปาฏิเหรํ ๖- กโรติ โส สมาคตา นรมรู ทสสหสฺสีสเทวเก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปวสฺเสตฺวา ฯ ยุ. ธมฺมเมโฆ ปวสฺเสตฺวา ฯ ๒ ยุ. ทุสฺสารานมฺหิ ฯ ๓ ม. @นายโก ฯ ๔ ม. วต ฯ ยุ. อาทิตฺตํ ติ จ ฯ ๕ ม. ตทา ฯ ยุ. สทา ฯ ๖ ยุ. ปาฏิหีรํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๕.
|๒๒.๖| มหาอจฺฉริยํ ทิสฺวา อพฺภูตํ โลมหํสนํ เทวา เจว มนุสฺสา จ พุชฺฌเร สฏฺฐิโกฏิโย ฯ |๒๒.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ เวสฺสภุสฺส มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๒.๘| อสีติโกฏิสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๒๒.๙| สฏฺฐิภิกฺขุสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ชราทิภยภีตานํ โอรสานํ มเหสิโน ๑- ฯ |๒๒.๑๐| ตสฺส พุทฺธสฺส อสมสฺส จกฺกํ วตฺติตมุตฺตมํ สุตฺวาน ปณีตํ ธมฺมํ ปพฺพชฺชมภิโรจยิ ฯ |๒๒.๑๑| อหนฺเตน สมเยน สุทสฺสโน นาม ขตฺติโย อนฺนปาเนน วตฺเถน สสงฺฆํ ชินมปูชยึ ฯ |๒๒.๑๒| มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต ปพฺพชฺชํ คุณสมฺปนฺนํ ปพฺพชึ ชินสนฺติเก ฯ |๒๒.๑๓| อาจารคุณสมฺปนฺโน วตฺตสีลสมาหิโต สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต รมามิ ชินสาสเน ฯ |๒๒.๑๔| สทฺธาปีตึ อุปฺปาเทตฺวา พุทฺธํ วนฺทามิ สตฺถรํ ปีติ อุปฺปชฺชติ มยฺหํ โพธิยาเยว การณา ฯ |๒๒.๑๕| อนิวตฺตมานสํ ญตฺวา สมฺพุทฺโธ เอตทพฺรวิ เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มเหสินํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๖.
|๒๒.๑๖| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๒.๑๗| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๒.๑๘| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๒.๑๙| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒๒.๒๐| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๒.๒๑| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๒.๒๒| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๒.๒๓| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒๒.๒๔| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๗.
|๒๒.๒๕| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๒.๒๖| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๒.๒๗| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๒.๒๘| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒๒.๒๙| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๒.๓๐| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๒.๓๑| อโนมํ นาม นครํ สุปฺปติโต นาม ขตฺติโย มาตา ยสวตี นาม เวสฺสภุสฺส มเหสิโน ฯ |๒๒.๓๒| ฉพฺพสฺสสหสฺสานิ ๑- อคารํ อชฺฌาวสิ โส รุจิ สุรติ วฑฺฒกา ๒- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๒.๓๓| อนูนตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุจิตฺตา นาม สา นารี สุปฺปพุทฺโธ นาม อตฺรโช ฯ |๒๒.๓๔| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา สิวิกายาภินิกฺขมิ ฉมาสํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ฉ จ วสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌ โส วสิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ม. รุจิ สุรุจิ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๘.
|๒๒.๓๕| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต เวสฺสภู โลกนายโก วตฺตจกฺโก ๑- มหาวีโร อรุเณปิ ๒- นรุตฺตโม ฯ |๒๒.๓๖| โสโณ จ อุตฺตโร เจว อเหสุํ อคฺคสาวกา อุปสนฺโต นามุปฏฺฐาโก เวสฺสภุสฺส มเหสิโน ฯ |๒๒.๓๗| รามา เจว สมาลา นาม ๓- อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต มหาสาโลติ วุจฺจติ ฯ |๒๒.๓๘| โสตฺถิโก เจว รมฺโม จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา โคตมี จ สิริมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๒.๓๙| สฏฺฐิรตนมุพฺเพโธ เหมยูปสมูปโม กายา นิจฺฉรติ รํสิ รตฺตึว ปพฺพเต สิขี ฯ |๒๒.๔๐| สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๒.๔๑| ธมฺมํ วิตฺถาริกํ กตฺวา วิภชฺชิตฺวา มหาชนํ ธมฺมนาวํ ฐเปตฺวาน นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๒.๔๒| ทสฺสเนยฺยํ สพฺพชนํ วิหารํ อิริยาปถํ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๒.๔๓| เวสฺสภู ชินวโร สตฺถา เขมารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถารกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ เวสฺสภูพุทฺธวํโส เอกวีสติโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วตฺติ จกฺกํ ฯ ๒ ม. อรุณาราเม ฯ ๓ ม. จ ฯ ยุ. ทามา เจว สมาลา จ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒๙.
ทฺวาวีสติโม กุกฺกุสนฺธพุทฺธวํโส ๑- [๒๓] |๒๓.๑| เวสฺสภุสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม กุกฺกุสนฺโธ นาม นาเมน อปฺปเมยฺโย ทุราสโท ฯ |๒๓.๒| อุคฺฆาเฏตฺวา สพฺพภวํ จริยาย ปารมิงฺคโต สีโหว ปญฺชรํ เภตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๓.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต กุกฺกุสนฺเธ โลกนายเก จตฺตาฬีสโกฏิสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๓.๔| อนฺตลิกฺขมฺหิ อากาเส ยมกํ กตฺวา วิกุพฺพนํ ตึสโกฏิสหสฺสานํ โพเธสิ เทวมานุเส ฯ |๒๓.๕| นรเทวสฺส ยกฺขสฺส จตุสจฺจปฺปกาสเน ธมฺมาภิสมโย ตสฺส คณนาโต อสงฺขิโย ฯ |๒๓.๖| กุกฺกุสนฺธสฺส ภควโต เอโก อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๓.๗| จตฺตาฬีสสหสฺสานํ ตทา อาสิ สมาคโม ทนฺตภูมิมนุปฺปตฺตานํ อาสวาทิคณกฺขยา ฯ |๒๓.๘| อหนฺเตน สมเยน เขโม นามาสิ ขตฺติโย ตถาคเต ชินปุตฺเต ทานํ ทตฺวา อนปฺปกํ ฯ |๒๓.๙| ปตฺตญฺจ จีวรํ ทตฺวา อญฺชนํ มธุลฏฺฐิกํ อิเมตํ ปตฺถิตํ สพฺพํ ปฏิยาเทมิ วรํ วรํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กกุสนฺธ ... ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๐.
|๒๓.๑๐| โสปิ มํ มุนิ ๑- พฺยากาสิ กุกฺกุสนฺโธ วินายโก อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๒๓.๑๑| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๓.๑๒| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๓.๑๓| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๓.๑๔| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒๓.๑๕| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๓.๑๖| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๓.๑๗| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๓.๑๘| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พุทฺโธ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๑.
|๒๓.๑๙| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๒๓.๒๐| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๓.๒๑| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๓.๒๒| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๓.๒๓| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒๓.๒๔| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๓.๒๕| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๓.๒๖| นครํ เขมวตี นาม เขโม นามาสหํ ตทา สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๒๓.๒๗| พฺราหฺมโณ อคฺคิทตฺโต จ อาสิ พุทฺธสฺส โส ปิตา วิสาขา นาม ชนิกา กุกฺกุสนฺธสฺส มเหสิโน ๑- ฯ |๒๓.๒๘| วสติ ตตฺถ เขมปุเร สมฺพุทฺธสฺส มหากุลํ นรานํ ปวรํ เสฏฺฐํ ชาติมนฺตํ มหายสํ ฯ |๒๓.๒๙| จตุวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส @เชิงอรรถ: ๑ ม. สตฺถุโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๒.
กามวฑฺฒกามสุทฺธิรติวฑฺฒโน ๑- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๓.๓๐| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา โรปินี ๒- นาม สา นารี อุตฺตโร นาม อตฺรโช ฯ |๒๓.๓๑| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ๓- ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๒๓.๓๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต กุกฺกุสนฺโธ โลกนายโก ๔- วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๓.๓๓| วิธุโร สญฺชีวนาโม ๕- จ อเหสุํ อคฺคสาวกา พุทฺธิโช นามุปฏฺฐาโก กุกฺกุสนฺธสฺส มเหสิโน ๖- ฯ |๒๓.๓๔| สามา จ จมฺปนามา ๗- จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต สิริโสติ ปวุจฺจติ ฯ |๒๓.๓๕| อจฺจุคฺคโต จ สุมโน อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา นนฺทา เจว สุนฺนทา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๓.๓๖| จตฺตาฬีสรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ กนกปฺปภา นิจฺฉรติ ๘- สมนฺตา ทสโยชนํ ๙- ฯ |๒๓.๓๗| จตฺตาฬีสวสฺสสหสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๓.๓๘| ธมฺมาปณํ ปสาเรตฺวา นรนารีนํ สเทวเก @เชิงอรรถ: ๑ สี. รุจิ สุรุจิ รติวทฺธนนามกา ฯ ม. กามกามวณฺณกามสุทฺธินามา ฯ ยุ. รุจิ สุรุจิ @วฑฺฒนา ฯ ๒ ม. โรจีนี ฯ ยุ. วิโรจมานา ฯ ๓ ม. อนูนอฏฺฐมาสานิ ฯ ๔ ม. วินายโก ฯ @๕ ม. วิธุโร จ สญฺชีโว จ ฯ ๖ ม. ยุ. สตฺถุโน ฯ ๗ ม. สามา จ จมฺปา นามา จ ฯ @๘ ยุ. นิจฺฉรนฺติ ฯ ๙ ยุ. ทฺวาทสโยชนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๓.
นทิตฺวา สีหนาทํว ๑- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๓.๓๙| อฏฺฐงฺควจนสมฺปนฺโน อจฺฉิทฺทานิ นิรนฺตรํ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๓.๔๐| กุกฺกุสนฺโธ ชินวโร เขมารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร คาวุตนภมุคฺคโตติ ฯ กุกฺกุสนฺธพุทฺธวํโส ทฺวาวีสติโม ฯ เตวีสติโม โกนาคมนพุทฺธวํโส [๒๔] |๒๔.๑| กุกฺกุสนฺธสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม โกนาคมโน นาม ชิโน โลกเชฏฺโฐ นราสโภ ฯ |๒๔.๒| ทสธมฺเม ปูรยิตฺวาน กนฺตารํ สมติกฺกมิ ปวาหาย ๒- มลํ สพฺพํ ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๔.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต โกนาคมเน ๓- วินายเก ตึสโกฏิสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๔.๔| ปาฏิหีรํ กโรนฺเต จ ปรวาทปฺปมทฺทเน วีสติโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๔.๕| ตโต วิกุพฺพนํ กตฺวา ชิโน เทวปุรํ คโต วสติ ตตฺถ สมฺพุทฺโธ สิลาย ปณฺฑุกมฺพเล ฯ |๒๔.๖| ปกรเณ สตฺต เทเสนฺโต วสฺสํ วสติ โส มุนิ ทสโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สีหนาทญฺจ ฯ ๒ ม. ยุ. ปวาหิย ฯ ๓ ม. โกนาคมนนายเก ฯ ยุ. โกนาคมเน @นายเก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๔.
|๒๔.๗| ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส เอโก อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๔.๘| ตึสภิกฺขุสหสฺสานํ ตทา อาสิ สมาคโม โอฆานมติกฺกนฺตานํ ๑- ภิชฺชิตานญฺจ มจฺจุยา ฯ |๒๔.๙| อหนฺเตน สมเยน ปพฺพโต นาม ขตฺติโย มิตฺตามจฺเจหิ สมฺปนฺโน พลพาหนมปฺปกํ ๒- ฯ |๒๔.๑๐| สมฺพุทฺธทสฺสนํ คนฺตฺวา สุตฺวา ธมฺมมนุตฺตรํ นิมนฺเตตฺวา สชินํ สงฺฆํ ทานํ ทตฺวา ยทิจฺฉกํ ฯ |๒๔.๑๑| ปตฺตุณฺณํ จีนปฏญฺจ โกเสยฺยํ กมฺพลํปิจ โสวณฺณปาทุกญฺเจว อทาสิ ๓- สตฺถุ สาวเก ฯ |๒๔.๑๒| โสปิ มํ มุนิ พฺยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ นิสีทิย อิมสฺมึ ภทฺทเก กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๒๔.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๔.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๔.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมณฺฑมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๔.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อติกฺกนฺตจตุโรฆานํ ฯ ๒ ม. ยุ. อนนฺตพลวาหนํ ฯ ๓ ม. ยุ. อทาสึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๕.
|๒๔.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๔.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๔.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๔.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒๔.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๒๔.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๔.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๔.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๔.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๖.
อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๔.๒๖| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๔.๒๗| สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต ทานํ ทตฺวา นรุตฺตโม ๑- โอหายาหํ มหารชฺชํ ปพฺพชึ ชินสนฺติเก ฯ |๒๔.๒๘| นครํ โสภวตี นาม โสโภ นามาสิ ขตฺติโย วสติ ตตฺถ นคเร สมฺพุทฺธสฺส มหากุลํ ฯ |๒๔.๒๙| พฺราหฺมโณ ยญฺญทตฺโต จ อาสิ พุทฺธสฺส โส ปิตา อุตฺตรา นาม ชนิกา โกนาคมนสฺส สตฺถุโน ฯ |๒๔.๓๐| ตีณิ วสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส ตุสิตสนฺตุสิตสนฺตุฏฺฐา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๔.๓๑| อนูนโสฬสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา รุจิคตฺตา นาม นารี สตฺถวาโห นาม อตฺรโช ฯ |๒๔.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ ฉมาสํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๒๔.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต โกนาคมโน ๒- โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๔.๓๔| ภิยฺโยโส ๓- อุตฺตโร นาม อเหสุํ อคฺคสาวกา โสตฺถิโช นามุปฏฺฐาโก โกนาคมนสฺส ยสสฺสิโน ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นรุตฺตเม ฯ ๒ ม. โกนาคมนนายโก ฯ ๓ ม. ภิยฺยโส ฯ ๔ ม. ยุ. @สตฺถุโน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๗.
|๒๔.๓๕| สมุทฺทา อุตฺตรา เจว อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อุทุมฺพโรติ วุจฺจติ ฯ |๒๔.๓๖| อุคฺโค จ โสมเทโว จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา สีวลา เจว สามา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๔.๓๗| อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ ตึสหตฺถสมุคฺคโต อุกฺกามุเข ยถา ตมฺพํ ๑- เอวํ รํสีหิ มณฺฑิโต ฯ |๒๔.๓๘| ตึสวสฺสสหสฺสานิ อายุ พุทฺธสฺส ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๔.๓๙| ธมฺมเจติยํ ๒- สมุสฺสิตฺวา ธมฺมทุสฺสวิภูสิตํ ธมฺมปุปฺผคุฬํ กตฺวา นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๔.๔๐| มหาวิลาโส ตสฺส ชโน สิริธมฺมปฺปกาสโน สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๔.๔๑| โกนาคมโน สมฺพุทฺโธ ปพฺพตารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ โกนาคมนพุทฺธวํโส เตวีสติโม ฯ จตุวีสติโม กสฺสปพุทฺธวํโส [๒๕] |๒๕.๑| โกนาคมนสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม กสฺสโป นาม นาเมน ๓- ธมฺมราชา ปภงฺกโร ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กมฺพุ ฯ ๒ ม. ธมฺมเจตึ สมุสฺเสตฺวา ฯ ๓ ม. โคตฺเตน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๘.
ส ๑- ฉฑฺฑิตํ กุลมูลํ พหูนํ ๒- ปาณปูชิตํ |๒๕.๒| ทตฺวาน ทายเก ทานํ ปูรยิตฺวาน มานสํ อุสโภวาฬกํ ๓- เภตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๕.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต กสฺสเป โลกนายเก วีสติโกฏิสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๕.๔| จตุมาสํ ยทา พุทฺโธ โลเก จรติ จาริกํ ทสโกฏิสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๕.๕| ยมกํ วิกุพฺพนํ กตฺวา ญาณธาตุํ ปกิตฺตยิ ปญฺจโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๕.๖| สุธมฺมเทวปุเร ๔- รมฺเม ตตฺถ ธมฺมํ ปกิตฺตยิ ๕- ตีณิ โกฏิสหสฺสานิ เทวานํ โพธยี ชิโน ฯ |๒๕.๗| นรเทวสฺส ยกฺขสฺส อปเร จ ธมฺมเทสเน เอเตสานํ อภิสมโย ๖- คณนาโต อสงฺขิโย ๗- ฯ |๒๕.๘| ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส เอโก อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๕.๙| วีสติภิกฺขุสหสฺสานํ ตทา อาสิ สมาคโม อภิกฺกนฺตภวนฺตานํ ๘- หิริสีเลน ตาทินํ ฯ |๒๕.๑๐| อหํ ตทา มาณวโก โชติปาโลติ วิสฺสุโต อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สญฺฉฑฺฑิตํ ฯ ๒ ม. พหฺวนฺนปานโภชนํ ฯ ๓ ม. ยุ. อุสโภว อาฬกํ ฯ @๔ ม. สุธมฺมา... ฯ ๕ ยุ. ปกาสยิ ฯ ๖-๗ ม. ยุ. อภิสมยา ... อสงฺขิยา ฯ ๘ ม. @อติกฺกนฺตภวนฺตานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๙.
|๒๕.๑๑| ลกฺขเณ อิติหาเส จ สทฺธมฺเม ปารมึ คโต ภุมฺมนฺตลิกฺเข ๑- กุสโล กตวิชฺโช อนามโย ฯ |๒๕.๑๒| กสฺสปสฺส ภควโต ฆฏิกาโร นามุปฏฺฐโก สคารโว สปฺปติสฺโส นิพฺพุโต ตติเย ผเล ฯ |๒๕.๑๓| อาทาย มํ ฆฏิกาโร อุปคญฺฉิ กสฺสปํ ชินํ ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๒๕.๑๔| อารทฺธวิริโย หุตฺวา วตฺตาวตฺเตสุ โกวิโท น กฺวจิ ปริหายามิ ปูเรมิ ๒- ชินสาสนํ ฯ |๒๕.๑๕| ยาวตา พุทฺธภณิตํ นวงฺคสตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ |๒๕.๑๖| มม อจฺฉริยํ ทิสฺวา โสปิ พุทฺโธ วิยากริ อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๒๕.๑๗| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๕.๑๘| อชปาลรุกฺขมูลมฺหิ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ สมาทาย ๓- เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๕.๑๙| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ ปริภุญฺชิย ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ ๔- เอหิติ ฯ |๒๕.๒๐| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ ๕- อสฺสตฺถมูเล สมฺโพธึ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ภูมนฺต... ฯ ๒ ม. ปูเรสึ ฯ ๓ ม. ยุ. ปคฺคยฺห ฯ ๔ ม. ยุ. @โพธิมูลมุเปหิติ ฯ ๕ ม. ยุ. อนุตฺตโร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๐.
|๒๕.๒๑| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๕.๒๒| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๕.๒๓| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๕.๒๔| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๒๕.๒๕| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๒๕.๒๖| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ๑- ฯ |๒๕.๒๗| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ ๒- อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๕.๒๘| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๕.๒๙| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พุทฺธวีชํ กิร อยํ ฯ ๒ ม. ยุ. ปวตฺตนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๑.
|๒๕.๓๐| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๕.๓๑| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๕.๓๒| เอวมหํ สํสริตฺวา ปริวชฺเชนฺโต อนาจรํ ทุกฺกรํ ปกตํ ๑- มยฺหํ โพธิยาเยว การณา ฯ |๒๕.๓๓| นครํ พาราณสี นาม กิกี นามาสิ ขตฺติโย วสติ ตตฺถ นคเร สมฺพุทฺธสฺส มหากุลํ ฯ |๒๕.๓๔| พฺราหฺมโณ พฺรหฺมทตฺโต จ อาสิ พุทฺธสฺส โส ปิตา มาตา ๒- ธนวตี นาม กสฺสปสฺส มเหสิโน ฯ |๒๕.๓๕| ทุเว วสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส หํโส ยโส สิริจนฺโท ๓- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๕.๓๖| ติโสฬสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุนนฺทา นาม สา นารี วิชิตเสโน นาม อตฺรโช ฯ |๒๕.๓๗| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา ปาสาเทนาภินิกฺขมิ สตฺตาหํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๒๕.๓๘| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต กสฺสโป โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๕.๓๙| ติสฺโส จ ภารทฺวาโช จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สพฺพมิตฺโต นามุปฏฺฐาโก กสฺสปสฺส มเหสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จ กตํ ฯ ๒ ม. ยุ. ชนิกา ฯ ๓ ม. ยุ. สิรินนฺโท ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๒.
|๒๕.๔๐| อนุลา จ อุรุเวลา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต นิโคฺรโธติ ปวุจฺจติ ฯ |๒๕.๔๑| สุมงฺคโล ฆฏิกาโร จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา วิชิตเสนา จ ภทฺทา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๕.๔๒| อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ วีสติรตนมุคฺคโต ๑- วิชฺชุลฏฺฐิว อากาเส จนฺโทว คหปูริโต ฯ |๒๕.๔๓| วีสติวสฺสสหสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๕.๔๔| ธมฺมตฬากํ มาปยิตฺวา ๒- สีลํ ทตฺวา วิเลปนํ ธมฺมทุสฺสํ นิวาเสตฺวา ธมฺมมาลํ วิภชฺชิย ๓- ฯ |๒๕.๔๕| ธมฺมวิมลมาทาสํ ฐปยิตฺวา มหาชเน เกจิ นิพฺพานํ ปตฺเถนฺตา ปสฺสนฺตุ เม อลงฺกรํ ฯ |๒๕.๔๖| สีลกญฺจุกํ ทตฺวาน ฌานกวจจมฺมิกํ ๔- ธมฺมจมฺมํ ปารุปิตฺวา ทตฺวา สนฺนาหมุตฺตมํ ฯ |๒๕.๔๗| สติผลกํ ทตฺวาน ติขิณญาณกุนฺติมํ ธมฺมขคฺควรํ ทตฺวา สีลสตฺตุปฺปมทฺทนํ ๕- ฯ |๒๕.๔๘| เตวิชฺชาภูสํ ๖- ทตฺวาน อาเวฬํ จตุโร ผเล ฉฬภิญฺญาภรณํ ทตฺวา ธมฺมปุปฺผปิลนฺธนํ ฯ |๒๕.๔๙| สทฺธมฺมปณฺฑรจฺฉตฺตํ ทตฺวา ปาปนิวารณํ มาปยิตฺวา อภยํ ปุปฺผํ นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วีสติรตนุคฺคโต ฯ ๒ ยุ. มาเปตฺวา ฯ ๓ ยุ. วิราชิย ฯ ๔ ม. ...วมฺมิตํ ฯ @ยุ. ... วมฺมิกํ ฯ ๕ ม. ยุ. สีลสํสคฺคมทฺทนํ ฯ ๖ ม. เตวิชฺชาภูสนํ ทตฺวาน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๓.
|๒๕.๕๐| เอโส หิ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อปฺปเมยฺโย ทุราสโท เอโส หิ ธมฺมรตโน สฺวากฺขาโต เอหิปสฺสิโก ฯ |๒๕.๕๑| เอโส หิ สงฺฆรตโน สุปฏิปนฺโน อนุตฺตโร สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๕.๕๒| มหากสฺสโป ชิโน สตฺถา เสตพฺยารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป โยชนุพฺเพธมุคฺคโตติ ฯ กสฺสปพุทฺธวํโส จตุวีสติโม ฯ ปญฺจวีสติโม โคตมพุทฺธวํโส [๒๖] |๒๖.๑| อหเมตรหิ สมฺพุทฺโธ โคตโม สกฺยวฑฺฒโน ปธานํ ปทหิตฺวาน ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๖.๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยึ อฏฺฐารสนฺนํ โกฏีนํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๖.๓| ตโต ปรญฺจ เทเสนฺโต นรเทวสมาคเม ๑- คณนาย น วตฺตพฺโพ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๖.๔| อิเธวาหํ เอตรหิ โอวทึ มม อตฺรชํ คณนาย น วตฺตพฺโพ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๒๖.๕| เอโกสิ ๒- สนฺนิปาโต เม สาวกานํ มเหสินํ อฑฺฒเตฬสสตานํ ภิกฺขูนาสิ สมาคโม ฯ |๒๖.๖| วิโรจมาโน วิมโล ภิกฺขุสงฺฆสฺส มชฺฌโต ๓- ททามิ ปตฺถิตํ สพฺพํ มณีว สพฺพกามโท ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ... สมาคโม ฯ ๒ ยุ. เอโกว ฯ ๓ ม. มชฺฌโค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๔.
|๒๖.๗| ผลมากงฺขมานานํ ภวจฺฉนฺทํ ชเหสินํ จตุสจฺจํ ปกาเสสิ ๑- อนุกมฺปาย ปาณินํ ฯ |๒๖.๘| ทสวีสสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ เอกทฺวินฺนํ อภิสมโย คณนาโต อสงฺขิโย ฯ |๒๖.๙| วิตฺถาริกํ พหุชญฺญํ อิทฺธํ ผีตํ สุผุลฺลิตํ อิธ มยฺหํ สกฺยมุนิโน สาสนํ สุวิโสธิตํ ฯ |๒๖.๑๐| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ภิกฺขู เนกสตา สพฺเพ ปริวาเรนฺติ มํ สทา ฯ |๒๖.๑๑| อิทานิ เย เอตรหิ ชหนฺติ มานุสํ ภวํ อปฺปตฺตมานสา เสกฺขา เต ภิกฺขู วิญฺญูครหิตา ฯ |๒๖.๑๒| อริยญฺชสํ โถมยนฺตา สทา ธมฺมรตา ชนา พุชฺฌิสฺสนฺติ ชุติมนฺโต ๒- สํสารสริตา ๓- นรา ฯ |๒๖.๑๓| นครํ กปิลวตฺถุ เม ราชา สุทฺโธทโน ปิตา มยฺหํ ชเนตฺติกา มาตา มายาเทวีติ วุจฺจติ ฯ |๒๖.๑๔| เอกูนตึสวสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิหํ ๔- สุจนฺโท ๕- โกกนุโท โกญฺโจ ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๖.๑๕| จตฺตาฬีสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา ยโสธรา ๖- นาม นารี ราหุโล นาม อตฺรโช ฯ |๒๖.๑๖| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมึ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปกาเสมิ ฯ ๒ ม. ยุ. สติมนฺโต ฯ ๓ ม. สํสารสริตํ คตา ฯ @๔ ม. ยุ. อชฺฌหํ วสึ ฯ ๕ ม. รมฺโม สุรมฺโม สุภโก ฯ ยุ. ราโม สุราโม สุภโต ฯ @๖ ม. ภทฺทกญฺจนา ฯ ยุ. ภทฺทกจฺจา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๕.
ฉวสฺสํ ปธานจารํ อจรึ ทุกฺกรํ อหํ ฯ |๒๖.๑๗| พาราณสีอิสิปตเน ชิโน ๑- จกฺกํ ปวตฺตยึ อหํ โคตมสมฺพุทฺโธ สรณํ สพฺพปาณินํ ฯ |๒๖.๑๘| โกลิโต อุปติสฺโส จ เทฺว ภิกฺขู อคฺคสาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก สนฺติกาวจโร มม ฯ |๒๖.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ ภิกฺขุนี อคฺคสาวิกา จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคุปฏฺฐากุปาสกา ฯ |๒๖.๒๐| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคุปฏฺฐากุปาสิกา อหํ อสฺสตฺถมูลมฺหิ ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๖.๒๑| พฺยามปฺปภา สทา มยฺหํ โสฬสหตฺถมุคฺคโต ๒- อปฺปํ วสฺสสตํ อายุ มเมตรหิ ๓- วิชฺชติ ฯ |๒๖.๒๒| ตาวตา ติฏฺฐมาโนหํ ตาเรสึ ๔- ชนตํ พหุํ ฐปยิตฺวาน ธมฺโมกฺกํ ๕- ปจฺฉิมชนโพธนํ ฯ |๒๖.๒๓| อหํปิ น จิรสฺเสว สทฺธึ สาวกสงฺฆโต อิเธว ปรินิพฺพิสฺสํ อคฺคิวาหารสงฺขยา ฯ |๒๖.๒๔| ตานิ [๖]- อตุลเตชานิ อิมานิ จ ยสพลานิ ๗- อิทฺธิโย อหํ ๘- คุณธารโณ เทโห ทฺวตฺตึสวรลกฺขณวิจิตฺโต ฯ |๒๖.๒๕| ทสทิสา ๙- ปภาเสตฺวา สตรํสีว ฉปฺปภา สพฺพา สมนฺตรเหสฺสนฺติ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ โคตมพุทฺธวํโส ปญฺจวีสติโม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จกฺกํ ปวตฺติตํ มยา ฯ ๒ ม. ...มุคฺคตา ฯ ๓ ม. ยุ. อิทาเนตรหิ ฯ @๔ ม. ยุ. ตาเรมิ ฯ ๕ ม. ธมฺมกฺกํ ฯ ๖ ม. ยุ. จ ฯ ๗ ม. ยุ. ทสพลานิ ฯ @๘ ม. ยุ. อยญฺจ คุณวรเทโห ทฺวตฺตึสลกฺขณาจิโต ฯ ๙ ยุ. อสทิสา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๖.
พุทฺธปฺปกิณฺณกกณฺโฑ [๒๗] |๒๗.๑| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป จตุโร อาสุํ วินายกา ตณฺหงฺกโร เมธงฺกโร อโถปิ สรณงฺกโร ทีปงฺกโร จ สมฺพุทฺโธ เอกกปฺปมฺหิ เต ชินา ฯ |๒๗.๒| ทีปงฺกรสฺส อปเรน โกณฺฑญฺโญ ๑- นาม นายโก เอโกว เอกกปฺปมฺหิ ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๗.๓| ทีปงฺกรสฺส ภควโต โกณฺฑญฺญสฺส จ สตฺถุโน เอเตสํ อนฺตรา กปฺปา คณนาโต อสงฺเขยฺยา ฯ |๒๗.๔| โกณฺฑญฺญสฺส อปเรน มงฺคโล นาม นายโก เตสํปิ อนฺตรา กปฺปา คณนาโต อสงฺเขยฺยา ๒- ฯ |๒๗.๕| มงฺคโล จ สุมโน จ เรวโต โสภิโต มุนิ เตปิ พุทฺธา เอกกปฺเป จกฺขุมนฺโต ปภงฺกรา ฯ |๒๗.๖| โสภิตสฺส อปเรน อโนมทสฺสี มหามุนิ ๓- เตสํปิ อนฺตรา กปฺปา คณนาโต อสงฺเขยฺยา ฯ |๒๗.๗| อโนมทสฺสี ปทุโม นารโท จาปิ นายโก เตปิ พุทฺธา เอกกปฺเป ตมนฺตกรณา ๔- มุนี ฯ |๒๗.๘| นารทสฺส อปเรน ปทุมุตฺตโร นาม นายโก เอกกปฺปมฺหิ อุปฺปนฺโน ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๗.๙| นารทสฺส ภควโต ปทุมุตฺตรสฺส สตฺถุโน เตสํปิ อนฺตรา กปฺปา คณนาโต อสงฺเขยฺยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โกณฺฑญฺญสฺส นาม ฯ ๒ ม. อสงฺขิยา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @๓ ม. ยุ. มหายโส ฯ ๔ ม. ยุ. ...การกา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๗.
|๒๗.๑๐| กปฺปสตสหสฺสมฺหิ เอโก อาสิ มหามุนิ ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห ฯ |๒๗.๑๑| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ ทุเว อาสึสุ ๑- นายกา สุเมโธ จ สุชาโต จ โอรโต ปทุมุตฺตโร ฯ |๒๗.๑๒| อฏฺฐารสกปฺปสเต ตโย อาสึสุ นายกา ปิยทสฺสี อตฺถทสฺสี ธมฺมทสฺสี จ นายกา ฯ |๒๗.๑๓| โอรโต ๒- จ สุชาตสฺส สมฺพุทฺธา ทิปทุตฺตมา เอกกปฺปมฺหิ สมฺพุทฺธา ๓- โลเก อปฺปฏิปุคฺคลา ฯ |๒๗.๑๔| จตุนวุเต อิโต กปฺเป เอโก อาสิ มหามุนิ สิทฺธตฺโถ โส โลกวิทู สลฺลกฺขโต ๔- อนุตฺตโร ฯ |๒๗.๑๕| เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป ทุเว อาสึสุ นายกา ติสฺโส ปุสฺโส จ สมฺพุทฺโธ ๕- อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล ฯ |๒๗.๑๖| เอกนวุเต อิโต กปฺเป วิปสฺสี โลกนายโก โสปิ พุทฺโธ การุณิโก สตฺเต โมเจสิ พนฺธนา ฯ |๒๗.๑๗| เอกตฺตึเส อิโต กปฺเป ทุเว อาสึสุ นายกา สิขี จ เวสฺสภู เจว อสมา อปฺปฏิปุคฺคลา ฯ |๒๗.๑๘| อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป ตโย อาสึสุ นายกา กุกฺกุสนฺโธ โกนาคมโน กสฺสโป จาปิ นายโก ฯ |๒๗.๑๙| อหเมตรหิ สมฺพุทฺโธ เมตฺเตยฺโย จาปิ เหสฺสติ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อาสุํ วินายกา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. โอรโส ฯ ๓ ม. ... เต พุทฺธา ฯ @๔ ม. สลฺลกตฺโต ฯ ยุ. สลฺลคตฺโต ฯ ๕ ม. ยุ. ... สมฺพุทฺธา อสมา อปฺปฏิปุคฺคลา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๘.
เอเตปิเม ปญฺจ พุทฺธา ธีรา โลกานุกมฺปกา ฯ |๒๗.๒๐| เอเตสํ ธมฺมราชูนํ อญฺเญสํ เนกโกฏินํ อาจิกฺขิตฺวาน ตํ มคฺคํ นิพฺพุโต ๑- โส สสาวโกติ ฯ พุทฺธปฺปกิณฺณกกณฺโฑ นิฏฺฐิโต ฯ ธาตุภาชนียกถา [๒๘] |๒๘.๑| มหาโคตโม ชินวโร กุสินารมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโต ฯ |๒๘.๒| เอโก อชาตสตฺตุสฺส เอโก เวสาลิยา ปุเร เอโก กปิลวตฺถุสฺมึ เอโก จ อลฺลกปฺปเก ฯ |๒๘.๓| เอโก จ รามคามมฺหิ เอโก จ เวฏฺฐทีปเก เอโก ปาเวยฺยเก มลฺเล เอโก จ โกสินารเก ฯ |๒๘.๔| ตุมฺพสฺส ๒- ถูปํ กาเรสิ พฺราหฺมโณ โทณสวฺหโย องฺคารถูปํ กาเรสุํ โมริยา ตุฏฺฐมานสา ฯ |๒๘.๕| อฏฺฐ สารีริกา ถูปา นวโม ตุมฺพเจติโย ๓- องฺคารถูโป ทสโม ตทาเยว ปติฏฺฐิโต ฯ [๔]- |๒๘.๖| เอกา ทาฐา ติทสปุเร เอกา นาคปุเร อหุ เอกา คนฺธารวิสเย เอกา กาลิงฺคราชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นิพฺพุตา เต สสาวกาติ ฯ ๒ ม. ยุ. กุมฺภสฺส ฯ ๓ ม. ยุ. กุมฺภเจติโย ฯ @๔ ม. อุณฺหีสํ จตสฺโส ทาฐา ฯเปฯ สพฺพาเปตา ปติฏฺฐิตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๙.
|๒๘.๗| จตฺตาฬีสสมา ทนฺตา เกสา โลมา จ สพฺพโส เทวา หรึสุ เอเกกํ จกฺกวาฬปรมฺปรา ฯ |๒๘.๘| วชิรายํ ภควโต ปตฺโต ทณฺโฑ จ จีวรํ นิวาสนํ กุลฆเร ๑- ปจฺจตฺถรณํ สิลวฺหเย ๒- ฯ |๒๘.๙| ปาฏลีปุตฺตนคเร กรกํ กายพนฺธนํ จมฺปายํ อุทกสาฏกา ๓- อุณฺณโลมญฺจ โกสเล ฯ |๒๘.๑๐| กาสาวกํ ๔- พฺรหฺมโลเก เวฐนํ ติทเส ปุเร [ปาสาณเก ๕- ปทํ เสฏฺฐํ ยถาปิ กจฺฉตํ ปุรํ] นิสีทนํ อวนฺตีสุ ๖- เทวรฏฺเฐ ๗- อตฺถรณํ ตทา ฯ |๒๘.๑๑| อรณิ จ มิถิลายํ วิเทเห ๘- ปริสาวนํ วาสี สูจิฆรญฺจาปิ อินฺทปตฺถปุเร ๙- ตทา ฯ |๒๘.๑๒| ปริกฺขารา ๑๐- อวเสสา ชนปทนฺตเก ๑๑- ตทา ปริภุตฺตานิ มุนินา มเหสฺสนฺติ มนุชา ตทา ฯ |๒๘.๑๓| ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ โคตมสฺส มเหสิโน ปาณีนํ อนุกมฺปาย อหุ โปราณิกํ ตทาติ ฯ ธาตุภาชนียกถา นิฏฺฐิตา ฯ พุทฺธวํโส นิฏฺฐิโต ฯ -------------- @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กุสฆเร ฯ ๒ ม. ยุ. กปิลฺหเย ฯ ๓ ม. จมฺปายุทกสาฏิยํ ฯ ยุ. จมฺปายํ @อุทกสาฏิกา ฯ ๔ ม. ยุ. กาสาวญฺจ พฺรหฺมโลเก ฯ ๕ ยุ. ปาสาณเก ปทํ เสฏฺฐํ @ยญฺจาปิ อจฺจุติ ปทํ ฯ ๖ ยุ. อวนฺติปุเร ฯ ๗ ม. ยุ. รฏฺเฐ ... ฯ @๘ ยุ. เวเทหิ ... ฯ ๙ ย. อินฺทรฏฺเฐ ฯ ๑๐ ยุ. ปริกฺขารํ อวเสสํ ฯ @๑๑ ม. ยุ. ชนปเท อปรนฺตเก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๐.
สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส จริยาปิฏกํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๑.
สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส จริยาปิฏกํ -------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ๑. ทานปารมิตา ปฐมํ อกิตฺติจริยํ ๑- [๑] /จริยา./ |๑.๑| กปฺเป จ สตสหสฺเส จตุโร จ อสงฺเขยฺเย เอตฺถนฺตเร ยํ จริตํ สพฺพนฺตํ โพธิปาจนํ ฯ |๑.๒| อตีตกปฺเป จริตํ ฐปยิตฺวา ภวาภเว อิมมฺหิ กปฺเป จริตํ ปวกฺขิสฺสํ สุโณหิ เม ฯ |๑.๓| ยทา อหํ พฺรหารญฺเญ สุญฺเญ วิวนกานเน ๒- อชฺโฌคเหตฺวา วิหรามิ อกิตฺติ ๓- นาม ตาปโส ฯ |๑.๔| ตทา มํ ตปเตเชน สนฺตตฺโต ติทิวาภิภู ธาเรนฺโต พฺราหฺมณวณฺณํ ภิกฺขาย มํ อุปาคมิ ฯ |๑.๕| ปวนา อาภฏํ ปณฺณํ อเตลญฺจ อโลณิกํ มม ทฺวาเร ฐิตํ ทิสฺวา สกฏาเหน อากิรึ ฯ |๑.๖| ตสฺส ทตฺวานหํ ปณฺณํ นิกุชฺชิตฺวาน ภาชนํ ปุเนสนํ ชหิตฺวาน ปาวิสึ ปณฺณสาลกํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อกตฺติจริยํ ฯ ๒ ม. วิปินกานเน ฯ ยุ. วิวินกานเน ฯ ๓ ยุ. อกตฺติ นาม ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๒.
|๑.๗| ทุติยํ ทิวสํ ตติยํปิ อุปคจฺฉิ มมนฺติเก อกมฺปิโต อโนลคฺโค เอวเมวมทาสหํ ฯ |๑.๘| น เม ตปฺปจฺจยา อตฺถิ สรีรสฺมึ วิวณฺณิยํ ปีติสุเขน รติยา วีตินาเมมิ ตํ ทิวํ ฯ |๑.๙| ยทิ มาสํปิ ทฺวิมาสํ ทกฺขิเณยฺยํ วรํ ลเภ อกมฺปิโต อโนลีโน ทเทยฺยํ ทานมุตฺตมํ ฯ |๑.๑๐| น ตสฺส ทานํ ททมาโน ยสํ ลาภญฺจ ปตฺถยึ สพฺพญฺญุตํ ปตฺถยาโน ตานิ กมฺมานิ อาจรินฺติ ฯ อกิตฺติจริยํ ปฐมํ ฯ ทุติยํ สงฺขพฺราหฺมณจริยํ [๒] |๒.๑๑| ปุนาปรํ ยทา โหมิ พฺราหฺมโณ สงฺขสวฺหโย มหาสมุทฺทํ ตริตุกาโม อุปคจฺฉามิ ปฏฺฏนํ ฯ |๒.๑๒| ตตฺถทฺทสามิ ๑- ปฏิปเถ สยมฺภุํ อปราชิตํ กนฺตารมทฺธานํ ปฏิปนฺนํ ตตฺตาย กฐินภูมิยา ฯ |๒.๑๓| ตมหํ ปฏิปเถ ทิสฺวา อิมมตฺถํ วิจินฺตยึ อิมํ ๒- เขตฺตํ อนุปฺปตฺตํ ปุญฺญกามสฺส ชนฺตุโน ฯ |๒.๑๔| ยถาปิ กสฺสโก ปุริโส เขตฺตํ ทิสฺวา มหารามํ ๓- น ตตฺถ พีชํ โรเปติ น โส ธญฺเญน อตฺถิโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตตฺถทฺทสํ ฯ ยุ. ตตฺถ อทสฺสึ ฯ ๒ ม. ยุ. อิทํ ฯ ๓ ม. ยุ. มหาคมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๓.
|๒.๑๕| เอวเมวาหํ ปุญฺญกาโม ทิสฺวา เขตฺตํ วรุตฺตมํ ยทิ [๑]- การํ น กโรมิ นาหํ ปุญฺเญน อตฺถิโก ฯ |๒.๑๖| ยถา อมจฺโจ มุทฺทกาโม ๒- รญฺโญ อนฺเตปุเร ชเน น เทติ เตสํ ธนธญฺญํ มุทฺทโต ๓- ปริหายติ ฯ |๒.๑๗| เอวเมวาหํ ปุญฺญกาโม วิปุลํ ทิสฺวาน ทกฺขิณํ ยทิ ตตฺถ ๔- ทานํ น ทามิ ปริหายิสฺสามิ ปุญฺญโต ฯ |๒.๑๘| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน โอโรหิตฺวา อุปาหนา ตสฺส ปาทานิ วนฺทิตฺวา อทาสึ ฉตฺตุปาหนํ ฯ |๒.๑๙| เตนาหํ ๕- สตคุณโต สุขุมาโล สุเขธิโต |๒.๒๐| อปิจ ทานํ ปริปูเรนฺโต เอวํ ตสฺส อทาสหนฺติ ฯ สงฺขพฺราหฺมณจริยํ ทุติยํ ฯ ตติยํ กุรุธมฺมจริยํ ๖- [๓] |๓.๒๑| ปุนาปรํ ยทา โหมิ อินฺทปตฺเถ ปุรุตฺตเม ราชา ธนญฺชโย นาม กุสเลหิ ทสหุปาคโต ฯ |๓.๒๒| กาลิงฺครฏฺฐวิสยา พฺราหฺมณา อุปคจฺฉุ มํ อยาจุํ มํ หตฺถินาคํ ธญฺญํ มงฺคลสมฺมตํ ฯ |๓.๒๓| อวุฏฺฐิโก ชนปโท ทุพฺภิกฺโข ฉาตโก มหา ททาหิ ปวรํ นาคํ นีลํ อญฺชนสวฺหยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตตฺถ ฯ ๒ ม. ยุ. มุทฺทิกาโม ฯ ๓ ม. ยุ. มุทฺทิโต ฯ ๔ ม. ยุ. ... ตสฺส @ทานํ น ททามิ ฯ ๕ ม. ยุ. เตเนวาหํ ฯ ๖ ม. กุรุราชจริยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๔.
|๓.๒๔| น เม ยาจกมนุปฺปตฺเต ปฏิกฺเขโป อนุจฺฉโว มา เม ภิชฺชิ สมาทานํ ทสฺสามิ วิปุลํ คชํ ฯ |๓.๒๕| นาคํ คเหตฺวา โสณฺฑาย ภิงฺคาเร รตนามเย ชลํ หตฺเถ อากิริตฺวา พฺราหฺมณานํ อทํ คชํ ฯ |๓.๒๖| ตสฺส ๑- นาเค ปทินฺนมฺหิ อมจฺจา เอตทพฺรวุํ กึ นุ ตุยฺหํ วรํ นาคํ ยาจกานํ จ ทสฺสสิ ฯ |๓.๒๗| ธญฺญํ มงฺคลสมฺปนฺนํ สงฺคามวิชยุตฺตมํ ตสฺส ๒- นาเค ปทินฺนมฺหิ กินฺเต รชฺชํ กริสฺสติ ฯ |๓.๒๘| รชฺชมฺปิ เม ทเท สพฺพํ สรีรํ ทชฺชมตฺตโน สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา นาคํ อทาสหนฺติ ฯ กุรุธมฺมจริยํ ตติยํ ฯ จตุตฺถํ มหาสุทสฺสนจริยํ [๔] |๔.๒๙| กุสาวติมฺหิ นคเร ยทา อาสึ มหีปติ มหาสุทสฺสโน นาม จกฺกวตฺติ มหพฺพโล ฯ |๔.๓๐| ตตฺถาหํ ทิวเส ติกฺขตฺตุํ โฆสาเปมิ ตหึ ตหึ โก กึ อิจฺฉติ ปตฺเถติ กสฺส กึ ทิยฺยตู ธนํ ฯ |๔.๓๑| โก ฉาตโก โก ตสิโต โก มาลํ โก วิเลปนํ นานารตฺตานิ วตฺถานิ โก นคฺโค ปริทหิสฺสติ โก ปเถ ฉตฺตมาเทติ โกปาหนา มุทู สุภา ฯ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. ตสฺมึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๕.
|๔.๓๒| อิติ สายญฺจ ปาโต จ โฆสาเปมิ ตหึ ตหึ น ตํ ทสสุ ฐาเนสุ น หิ ๑- ฐานสเตสุ วา ฯ |๔.๓๓| อเนกสตฐาเนสุ ปฏิยตฺตํ ยาจเก ธนํ ทิวา วา ยทิวา รตฺตึ ยทิ เอติ วณิพฺพโก ฯ |๔.๓๔| ลทฺธา ยทิจฺฉกํ โภคํ ปูรหตฺโถว คจฺฉติ เอวรูปํ มหาทานํ อทาสึ ยาวชีวิกํ ฯ |๔.๓๕| นปาหํ เทสฺสํ ธนํ ทมฺมิ นปิ นตฺถิ นิจโย มยิ ยถาปิ อาตุโร นาม โรคโต ปริมุตฺติยา ฯ |๔.๓๖| ธเนน เวชฺชํ ตปฺเปตฺวา โรคโต ปริมุจฺจติ ตเถวาหํ ชานมาโน ปริปูเรตุํ อเสสโต ฯ |๔.๓๗| อูนมนํ ปูรยิตุํ เทมิ ทานํ วณิพฺพเก นิราลโย อปจฺจาโส สมฺโพธิมนุปตฺติยาติ ฯ มหาสุทสฺสนจริยํ จตุตฺถํ ฯ ปญฺจมํ มหาโควินฺทจริยํ [๕] |๕.๓๘| ปุนาปรํ ยทา โหมิ สตฺตราชปุโรหิโต ปูชิโต นรเทเวหิ มหาโควินฺทพฺราหฺมโณ ฯ |๕.๓๙| ตทาหํ สตฺตรชฺเชสุ ยํ เม อาสิ อุปายนํ เตน เทมิ มหาทานํ อกฺโขภํ ๒- สาครูปมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นปิ ฯ ๒ ม. อกฺโขพฺภํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๖.
|๕.๔๐| น เม เทสฺสํ ธนธญฺญํ นปิ นตฺถิ นิจโย มยิ สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา เทมิ วรํ ธนนฺติ ฯ มหาโควินฺทจริยํ ปญฺจมํ ฯ ฉฏฺฐํ เนมิราชจริยํ [๖] |๖.๔๑| ปุนาปรํ ยทา โหมิ มิถิลายํ ปุรุตฺตเม เนมิ นาม มหาราชา ปณฺฑิโต กุสลตฺถิโก ฯ |๖.๔๒| ตทาหํ มาปยิตฺวาน จตุสาลํ จตุมฺมุขํ ตตฺถ ทานํ ปวตฺเตสึ มิคปกฺขินราทินํ ๑- ฯ |๖.๔๓| อจฺฉาทนํ สยนญฺจ อนฺนํ ปานญฺจ โภชนํ อพฺโพจฺฉินฺนํ กริตฺวาน มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๖.๔๔| ยถาปิ เสวโก สามึ ธนเหตุมุปาคโต กาเยน วาจามนสา อาราธนียเมสติ ฯ |๖.๔๕| ตเถวาหํ สพฺพภเว ปริเยสิสฺสามิ โพธิชํ ทาเนน สตฺเต ตปฺเปตฺวา อิจฺฉามิ โพธิมุตฺตมนฺติ ฯ เนมิราชจริยํ ฉฏฺฐํ ฯ สตฺตมํ จนฺทกุมารจริยํ [๗] |๗.๔๖| ปุนาปรํ ยทา โหมิ เอกราชสฺส อตฺรโช นคเร ปุปฺผวติยา กุมาโร จนฺทสวฺหโย ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ... นรนารินํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๗.
|๗.๔๗| ตทาหํ ยชนา มุตฺโต นิกฺขนฺโต ยญฺญวา ๑- ตโต สํเวคํ ชนยิตฺวาน มหาทานํ ปวตฺตยึ ฯ |๗.๔๘| นาหํ ปิวามิ ขาทามิ นปิ ภุญฺชามิ โภชนํ ทกฺขิเณยฺเย ๒- อทตฺวาน อปิ ฉปฺปญฺจ รตฺติโย ฯ |๗.๔๙| ยถาปิ วาณิโช นาม กตฺวาน ภณฺฑสญฺจยํ ยตฺถ ลาโภ มหา โหติ ตตฺถ ๓- ตํ หรติ ภณฺฑกํ ฯ |๗.๕๐| ตเถว สกภุตฺตํปิ ๓- ปเร ทินฺนํ มหปฺผลํ ตสฺมา ปรสฺส ทาตพฺพํ สตภาโค ภวิสฺสติ ฯ |๗.๕๑| เอตมตฺถวสํ ญตฺวา เทมิ ทานํ ภวาภเว น ปฏิกฺกมามิ ทานโต สมฺโพธิมนุปตฺติยาติ ฯ จนฺทกุมารจริยํ สตฺตมํ ฯ อฏฺฐมํ สิวิราชจริยํ [๘] |๘.๕๒| อริฏฺฐสวฺหเย นคเร สิวิ นามาสิ ขตฺติโย นิสชฺช ปาสาทวเร เอวํ จินฺเตสหํ ตทา ฯ |๘.๕๓| ยงฺกิญฺจิ มานุสํ ทานํ อทินฺนํ เม น วิชฺชติ โยปิ ยาเจยฺย มํ จกฺขุํ ทเทยฺยํ อวิกมฺปิโต ฯ |๘.๕๔| มม สงฺกปฺปมญฺญาย สกฺโก เทวานมิสฺสโร นิสินฺโน เทวปริสาย อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยญฺญวาฏโต ฯ ยุ. ยญฺญวาฏโก ฯ ๒ ยุ. ทกฺขิเณยฺยํ ฯ ๓ ยุ. ยตฺถาหรติ @ภณฺฑกํ ฯ ๓ ม. ยุ. สกภุตฺตาปิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๘.
|๘.๕๕| นิสชฺช ปาสาทวเร สิวิ ราชา มหิทฺธิโก จินฺเตนฺโต วิวิธํ ทานํ อเทยฺยํ โส น ปสฺสติ ฯ |๘.๕๖| ตถนฺนุ วิตถนฺเนตํ หนฺท วีมํสยามิ ตํ มุหุตฺตํ อาคเมยฺยาถ ยาว ชานามิ ตํ มนํ ฯ |๘.๕๗| ปเวธมาโน ปลิตสิโร วลิคตฺโต ชราตุโร อนฺธวณฺโณ จ หุตฺวาน ราชานํ อุปสงฺกมิ ฯ |๘.๕๘| โส ตทา ปคฺคเหตฺวาน วามํ ทกฺขิณพาหุญฺจ สิรสฺมึ อญฺชลึ กตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ |๘.๕๙| ยาจามิ ตํ มหาราช ธมฺมิก รฏฺฐวฑฺฒน ๑- ตว ทานรตา กิตฺติ อุคฺคตา เทวมานุเส ฯ |๘.๖๐| อุโภปิ เนตฺตา นยนา อนฺธอุปหตา ๒- มม เอกํ เม นยนํ เทหิ ตฺวํปิ เอเกน ยาปย ฯ |๘.๖๑| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส กตญฺชลี เวทชาโต อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๘.๖๒| อิทานาหํ จินฺตยิตฺวาน ปาสาทโต อิธาคโต ตฺวํ มม จิตฺตมญฺญาย เนตฺตํ ยาจิตุมาคโต ฯ |๘.๖๓| อโหเม มานสํ สิทฺธํ สงฺกปฺโป เม ๓- ปริปูริโต อทินฺนปุพฺพํ ทานวรํ อชฺช ทสฺสามิ ยาจเก ฯ |๘.๖๔| เอหิ สิวก อุฏฺเฐหิ มา ทนฺธยิ มา ปเวธยิ อุโภปิ นยนํ เทหิ อุปฺปาเฏตฺวา วณิพฺพเก ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. รฏฺฐวฑฺฒนํ ฯ ๒ ม. ยุ. อนฺธา อุปหตา มม ฯ ๓ ม. ยุ. เมสทฺโทนตฺถิ ฯ @๓ ยุ. นยเน ฯ ๔ ยุ. ติพฺพก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕๙.
|๘.๖๕| ตโต โส โจทิโต มยฺหํ สิวโก วจนงฺกโร อุทฺธริตฺวาน ปาทาสิ ตาลมิญฺชํว ยาจเก ฯ |๘.๖๖| ททมานสฺส เทนฺตสฺส ทินฺนทานสฺส เม สโต จิตฺตสฺส อญฺญถา นตฺถิ โพธิยาเยว การณา ฯ |๘.๖๗| น เม เทสฺสา อุโภ จกฺขุ อตฺตาปิ ๑- เม น เทสฺสิโย สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา จกฺขุํ อทาสหนฺติ ฯ สิวิราชจริยํ อฏฺฐมํ ฯ นวมํ เวสฺสนฺตรจริยํ [๙] |๙.๖๘| ยา เม อโหสิ ชนิกา ผุสฺสตี นาม ขตฺติยา สา อตีตาสุ ชาตีสุ สกฺกสฺส มเหสี สิยา ๒- ฯ |๙.๖๙| ตสฺสา อายุกฺขยํ ทิสฺวา ๓- เทวินฺโท เอตทพฺรวิ ททามิ เต ทสวเร วรภทฺเท ยทิจฺฉสิ ฯ |๙.๗๐| เอวํ วุตฺตาว ๔- สา เทวี สกฺกํ ปุนิทมพฺรวิ กึ นุ เม อปราธตฺถิ กึ นุ เทสฺสา อหนฺตว รมฺมา จาเวสิ มํ ฐานา วาโตว ธรณีรุหํ ๕- ฯ |๙.๗๑| เอวํ วุตโตว ๖- โส สกฺโก ปุน ตสฺสิทมพฺรวิ น เจว เต กตํ ปาปํ น จ เม ตฺวมสิ อปฺปิยา ฯ |๙.๗๒| เอตฺตกํเยว เต อายุ จวนกาโล ภวิสฺสติ ฯ ปฏิคฺคณฺห มยา ทินฺเน วเร ทส วรุตฺตเม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อตฺตา น เมน เทสฺสิโย ฯ ๒ ม. ปิยา ฯ ยุ. จ มเหสิยา ฯ ๓ ม. ยุ. @ญตฺวา ฯ ๔ ม. ยุ. วุตฺตา จ สา เทวี ฯ ๕ ยุ. ธรณึ รุหํ ฯ ๖ ยุ. เอวํ วุตฺเต จ @โส สกฺโก ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๐.
|๙.๗๓| สกฺเกน สา ทินฺนวรา ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา มมํ อพฺภนฺตรํ กตฺวา ผุสฺสตี ทส วเร วริ ฯ |๙.๗๔| ตโต จุตา สา ผุสฺสตี ขตฺติเย อุปปชฺชถ เชตุตฺตรมฺหิ นคเร สญฺชเยน สมาคมิ ฯ |๙.๗๕| ยทาหํ ผุสฺสติยา กุจฺฉึ โอกฺกนฺโต ปิยมาตุยา มม เตเชน เม มาตา สทา ทานรตา อหุ ฯ |๙.๗๖| อธเน อาตุเร ชิณฺเณ ยาจเก อทฺธิเก ๑- ชเน สมเณ พฺราหฺมเณ ขีเณ เทติ ทานํ อกิญฺจเน ฯ |๙.๗๗| ทส มาเส ธารยิตฺวา กโรนฺเต ปุรํ ปทกฺขิณํ เวสฺสานํ วีถิยา มชฺเฌ ชเนสิ ผุสฺสตี มมํ ฯ |๙.๗๘| น มยฺหํ มตฺติกํ นามํ นปิ เปตฺติกสมฺภวํ ๒- ชาเตตฺถ ๓- เวสฺสวีถิยํ ตสฺมา เวสฺสนฺตโร อหุ ฯ |๙.๗๙| ยทาหํ ทารโก โหมิ ชาติยา อฏฺฐวสฺสิโก ตทา นิสชฺช ปาสาเท ทานํ ทาตุํ วิจินฺตยึ ฯ |๙.๘๐| หทยํ ทเทยฺยํ จกฺขุํ มํสํปิ รุธิรํปิ จ ๔- ทเทยฺยํ กายํ สาเวตฺวา ยทิ โก ๕- ยาจเย มมํ ฯ |๙.๘๑| สภาวํ จินฺตยนฺตสฺส อกปฺปิตมสณฺฐิตํ ๖- อกมฺปิ ตตฺถ ปฐวี สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๘๒| อนฺวฑฺฒมาเส ปนฺนรเส ปุณฺณมาเส อุโปสเถ ปจฺจยํ นาคมารุยฺห ทานํ ทาตุํ อุปาคมึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปฏฺฐิเก ฯ ๒ ยุ. เมตฺติกสมฺภวํ ฯ ๓ ยุ. ชาโตมฺหิ ฯ ๔ ยุ. รุหิรํปิจ ฯ @๕ ม. ยุ. โกจิ ฯ ๖ ม. ยุ. อกมฺปิตม... ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๑.
|๙.๘๓| กาลิงฺครฏฺฐวิสยา พฺราหฺมณา อุปคจฺฉุ มํ อยาจุํ มํ หตฺถินาคํ ธญฺญํ มงฺคลสมฺมตํ ฯ |๙.๘๔| อวุฏฺฐิโก ชนปโท ทุพฺภิกฺโข ฉาตโก มหา ททาหิ ปวรํ นาคํ สพฺพเสตํ คชุตฺตมํ ฯ |๙.๘๕| ททามิ น วิกมฺปามิ ยํ มํ ยาจนฺติ พฺราหฺมณา สนฺตํ นปฺปฏิคุยฺหามิ ทาเน เม รมตี มโน ฯ |๙.๘๖| น เม ยาจกมนุปฺปตฺเต ปฏิกฺเขโป อนุจฺฉโว มา เม ภิชฺชิ สมาทานํ ทสฺสามิ วิปุลํ คชํ ฯ |๙.๘๗| นาคํ คเหตฺวา โสณฺฑาย ภิงฺคาเร รตนามเย ชลํ หตฺเถ อากิริตฺวา พฺราหฺมณานํ อทํ คชํ ฯ |๙.๘๘| ปุนาปรํ ททนฺตสฺส สพฺพเสตํ คชุตฺตมํ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๘๙| ตสฺส นาคสฺส ทาเนน สิวโย กุทฺธา สมาคตา ปพฺพาเชสุํ สกา รฏฺฐา วงฺกํ คจฺฉตุ ปพฺพตํ ฯ |๙.๙๐| เตสํ นิจฺฉุภมานานํ อกมฺปิตมสณฺฐิตํ มหาทานํ ปวตฺเตตุํ เอกวรมยาจิหํ ๑- ฯ |๙.๙๑| ยาจิตา สิวโย สพฺเพ เอกํ วรมทํสุ เม สาวยิตฺวา กณฺณเภรึ มหาทานํ ททามหํ ฯ |๙.๙๒| อเถตฺถ วตฺตตี สทฺโท ติมุโล ๒- เภรโว มหา ทาเนนิมํ ๓- นีหรนฺติ ปุน ทานํ ททาตยํ ๔- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เอกํ วรมยาจิสํ ฯ ยุ. ...จิสฺสํ ฯ ๒ ม. ยุ. ตุมุโล ฯ ๓ ยุ. ทาเนนมํ ฯ @๔ ยุ. ททามหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๒.
|๙.๙๓| หตฺถี ๑- อสฺเส รเถ ทตฺวา ทาสึ ทาสํ ควํ ธนํ มหาทานํ ททิตฺวาน นครา นิกฺขมึ ตทา ฯ |๙.๙๔| นิกฺขมิตฺวาน นครา นิวตฺเตตฺวา วิโลกิเต ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สุเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๙๕| จตุวาหิรถํ ๒- ทตฺวา ฐตฺวา จตุมหาปเถ เอกากิโก ๓- อทุติโย มทฺทึ ๔- เทวีทมพฺรวึ ฯ |๙.๙๖| ตฺวํ มทฺทิ กณฺหํ คณฺหาหิ ลหุกา เอสา กนิฏฺฐกา ๕- อหํ ชาลึ คหิสฺสามิ ครุโก ภาติโก หิ โส ฯ |๙.๙๗| ปทุมํ ปุณฺฑรีกํว มทฺที กณฺหาชินํ ๖- คหิ อหํ สุวณฺณพิมฺพํ ว ชาลึ ขตฺติยมคฺคหึ ฯ [๗]- |๙.๙๘| อภิชาตา สุขุมาลา ขตฺติยา จตุโร ชนา วิสมสมํ อกฺกมนฺตา วงฺกํ คจฺฉาม ปพฺพตํ ฯ |๙.๙๙| เย เกจิ มนุชา เอนฺติ อนุมคฺเค ปฏิปเถ มคฺคนฺเต ปฏิปุจฺฉาม กุหึ วงฺกตปพฺพโต ๘- ฯ |๙.๑๐๐| เต ตตฺถ อเมฺห ปสฺสิตฺวา กรุณํ คิรมุทีรยุํ ทุกฺขนฺเต ปฏิเวเทนฺติ ทูเร วงฺกตปพฺพโต ฯ |๙.๑๐๑| ยทิ ปสฺสนฺติ ปวเน ทารกา ผลิเต ทุเม เตสํ ผลานํ เหตุมฺหิ อุปโรทนฺติ ทารกา ฯ |๙.๑๐๒| โรทนฺเต ทารเก ทิสฺวา อุพฺภิคฺคา ๙- วิปุลา ทุมา สยเมโวนมิตฺวาน อุปคจฺฉนฺติ ทารเก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หตฺถึ ฯ ๒ ม. ยุ. จตุวาหึ รถํ ฯ ๓ ม. ยุ. เอกากิโย ฯ ๔ ม. ยุ. @มทฺทิเทวึ อิทมพฺรวึ ฯ ๕ ม. กนิฏฺฐิกา ฯ ๖ ม. กณฺหาชินคฺคหี ฯ ยุ ...ชินมคหี ฯ @๗ ยุ. ชลํ หตฺเถ อากิริตฺวา พฺราหฺมณานํ อทํ คชํ ฯ ๘ ม. วงฺกนฺต... ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ๙ ม. ยุ. อุพฺพิธา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๓.
|๙.๑๐๓| อิทํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อพฺภูตํ โลมหํสนํ สาธุการํ ปวตฺเตสิ มทฺที สพฺพงฺคโสภณา ฯ |๙.๑๐๔| อจฺเฉรํ วต โลกสฺมึ อพฺภูตํ โลมหํสนํ เวสฺสนฺตรสฺส เตเชน สยเมโวนตา ๑- ทุมา ฯ |๙.๑๐๕| สงฺขิปึสุ ปถํ ยกฺขา อนุกมฺปาย ทารเก นิกฺขนฺตทิวเสเนว เจตรฏฺฐมุปาคมุํ ฯ |๙.๑๐๖| สฏฺฐิ ราชสหสฺสานิ ตทา วสนฺติ มาตุลา ๒- สพฺเพ ปญฺชลิกา หุตฺวา โรทมานา อุปาคมุํ ฯ |๙.๑๐๗| ตตฺถ วตฺเตตฺวา สลฺลาปํ เจเตหิ เจตปุตฺเตหิ เต ตโต นิกฺขมิตฺวาน วงฺกํ อคมุ ๓- ปพฺพตํ ฯ |๙.๑๐๘| อามนฺตยิตฺวา เทวินฺโท วิสฺสุกมฺมํ มหิทฺธิกํ อสฺสมํ สุกตํ รมฺมํ ปณฺณสาลํ สุมาปย ฯ |๙.๑๐๙| สกฺกสฺส วจนํ สุตฺวา วิสฺสุกมฺโม มหิทฺธิโก อสฺสมํ สุกตํ รมฺมํ ปณฺณสาลํ สุมาปยิ ฯ |๙.๑๑๐| อชฺโฌคเหตฺวา ปวนํ อปฺปสทฺทํ นิรากุลํ จตุโร ชนา มยํ ตตฺถ วสาม ปพฺพตนฺตเร ฯ |๙.๑๑๑| อหญฺจ มทฺที เทวี จ ชาลี กณฺหาชินา จุโภ อญฺญมญฺญํ โสกนุทา วสาม อสฺสเม ตทา ฯ |๙.๑๑๒| ทารเก อนุรกฺขนฺโต อสุญฺเญ โหมิ อสฺสเม มทฺที ผลํ อาหรติ ๔- โปเสติ สา ตโย ชเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สยเมโวณตา ฯ ๒ ม. มาตุเล ฯ ๓ ยุ. อคมฺมุํ ฯ ๔ ม. อาหริตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๔.
|๙.๑๑๓| ปวเน วสมานสฺส อตฺถิโก มํ อุปาคมิ อยาจิ ปุตฺตเก มยฺหํ ชาลึ กณฺหาชินํ ๑- จุโภ ฯ |๙.๑๑๔| ยาจกํ อุปคตํ ทิสฺวา หาโส เม อุปปชฺชถ อุโภ ปุตฺเต คเหตฺวาน อทาสึ พฺราหฺมเณ ตทา ฯ |๙.๑๑๕| สเก ปุตฺเต จชนฺตสฺส ชูชเก ๒- พฺราหฺมเณ ยทา ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๑๖| ปุนเทว สกฺโก โอรุยฺห หุตฺวา พฺราหฺมณสนฺนิโภ อยาจิ มํ มทฺทึ เทวึ สีลวตึ ๓- ปติพฺพตํ ฯ |๙.๑๑๗| มทฺทึ หตฺเถ คเหตฺวาน อุทกญฺชลิ ปูรย ๔- ปสนฺนมนสงฺกปฺโป ตสฺส มทฺทึ อทาสหํ ฯ |๙.๑๑๘| มทฺทิยา ทียมานาย คคเน เทวา ปโมทิตา ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๑๙| ชาลึ กณฺหาชินํ ธีตุํ ๕- มทฺทึ เทวึ ปติพฺพตํ จชมาโน น จินฺเตสึ โพธิยาเยว การณา ฯ |๙.๑๒๐| น เม เทสฺสา อุโภ ปุตฺตา มทฺท เทวี น เทสฺสิยา สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา ปิเย อทาสหํ ฯ |๙.๑๒๑| ปุนาปรํ พฺรหารญฺเญ มาตาปิตุสมาคเม กรุณํ ปริเทวนฺเต สลฺลปนฺเต สุขํ ทุกฺขํ ฯ |๙.๑๒๒| หิโรตฺตปฺเปน ครูนํ ๖- อุภินฺนํ อุปสงฺกมิ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ชาลิกณฺหาชิเน ฯ ๒ ยุ. ยาจเก ฯ ๓ ม. สีลวนฺตึ ฯ ๔ ม. ปูริย ฯ @๕ ม. ยุ. ธีตํ ฯ ๖ ม. ยุ. ครุนา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๕.
|๙.๑๒๓| ปุนาปรํ พฺรหารญฺญา นิกฺขมิตฺวา สญาติภิ ปวิสามิ ปุรํ รมฺมํ เชตุตฺตรปุรุตฺตมํ ฯ |๙.๑๒๔| รตนานิ สตฺต วสฺสึสุ มหาเมโฆ ปวสฺสถ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๒๕| อเจตนายํ ปฐวี อวิญฺญาย สุขํ ทุกฺขํ สาปิ ทานพลา มยฺหํ สตฺตกฺขตฺตุมกมฺปถาติ ฯ เวสฺสนฺตรจริยํ นวมํ ฯ ทสมํ สสปณฺฑิตจริยํ [๑๐] |๑๐.๑๒๖| ปุนาปรํ ยทา โหมิ สสโก ปวนจาริโก ๑- ติณปณฺณสากผลภกฺโข ปรเหฐนวิวชฺชิโต ฯ |๑๐.๑๒๗| มกฺกโฏ จ สิงฺคาโล จ สุตฺตโปโต ๒- จหํ ตทา วสาม เอกสมคฺคา ๓- สายํ ปาโต จ ทิสฺสเร ๔- ฯ |๑๐.๑๒๘| อหนฺเต อนุสาสามิ กิริเย กลฺยาณปาปเก ปาปานิ ปริวชฺเชถ กลฺยาเณ อภินิวิสฺสถ ฯ |๑๐.๑๒๙| อุโปสถมฺหิ ทิวเส จนฺทํ ทิสฺวาน ปูริตํ เอเตสํ ตตฺถ อาจิกฺขึ ๕- ทิวโส อชฺชุโปสโถ ฯ |๑๐.๑๓๐| ทานานิ ปฏิยาเทถ ทกฺขิเณยฺยสฺส ทาตเว ทตฺวา ทานํ ทกฺขิเณยฺเย ๖- อุปวสฺสถุโปสถํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปวนจารโก ฯ ๒ ม. อุทฺทโปโต ฯ ๓ ม. ยุ. เอกสมนฺตา ฯ ๔ ยุ. @ปทิสฺสเร ฯ ๕ ยุ. อาจิกฺขิ ฯ ๖ ยุ. ทกฺขิเณยฺยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๖.
|๑๐.๑๓๑| เต เม สาธูติ วตฺวาน ยถาสตฺติ ยถาพลํ ทานานิ ปฏิยาเทตฺวา ทกฺขิเณยฺยํ คเวสิสุํ ฯ |๑๐.๑๓๒| อหํ นิปชฺช ๑- จินฺเตสึ ทานํ ทกฺขิณนุจฺฉวํ ยทิหํ ลเภ ทกฺขิเณยฺยํ กึ เม ทานํ ภวิสฺสติ ฯ |๑๐.๑๓๓| น เม อตฺถิ ติลมุคฺคา น มาสา ตณฺฑุลา ฆตํ อหํ ติเณน ยาเปมิ น สกฺกา ติณทาตเว ฯ |๑๐.๑๓๔| ยทิ โกจิ เอติ ทกฺขิเณยฺโย ภิกฺขาย มม สนฺติเก ทชฺชาหํ สกมตฺตานํ น โส ตุจฺโฉ คมิสฺสติ ฯ |๑๐.๑๓๕| มม สงฺกปฺปมญฺญาย สกฺโก พฺราหฺมณวณฺณินา อาสยํ เม อุปคจฺฉิ ทานํ วีมํสนาย เม ฯ |๑๐.๑๓๖| ตมหํ ทิสฺวาน สนฺตุฏฺโฐ อิทํ วจนมพฺรวึ สาธุ โขสิ อนุปฺปตฺโต ฆาสเหตุ มมนฺติเก ฯ |๑๐.๑๓๗| อทินฺนปุพฺพํ ทานวรํ อชฺช ทสฺสามิ เต อหํ ตุวํ สีลคุณูเปโต อยุตฺตนฺเต ปรเหธนํ ฯ |๑๐.๑๓๘| เอหิ อคฺคึ ปทีเปหิ นานากฏฺเฐ สมานย อหํ ปจิสฺสมตฺตานํ ปกฺกํ ตฺวํ ภกฺขยิสฺสสิ ฯ |๑๐.๑๓๙| สาธูติ โส หฏฺฐมโน นานากฏฺเฐ สมานยิ มหนฺตํ อกาสิ จิตฺตกํ กตฺวานงฺคารคพฺภกํ ฯ |๑๐.๑๔๐| อคฺคึ ตตฺถ ปทีเปสิ ๒- ยถา โส ขิปฺปํ มหาภเว โผเฏตฺวา รชคเต คตฺเต เอกมนฺตํ อุปาวิสึ ๓- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นิสชฺช ฯ ๒ ยุ. ปทีเปติ ฯ ๓ ยุ. อุปาวิสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๗.
|๑๐.๑๔๑| ยทา มหากฏฺฐปุญฺโช อาทิตฺโต ธมธมายติ ๑- ตทุปฺปติตฺวา ปปติ ๒- มชฺเฌ ชาลสิขนฺตเร ฯ |๑๐.๑๔๒| ยถา สีโตทกํ นาม ปวิฏฺฐํ ยสฺส กสฺสจิ สเมติ ทรถปริฬาหํ อสฺสาทํ เทติ ปีติ จ ฯ |๑๐.๑๔๓| ตเถว ชลิตํ อคฺคึ ปวิฏฺฐสฺส มมํ ตทา สพฺพํ สเมติ ทรถํ ยถา สีโตทกํ วิย ฯ |๑๐.๑๔๔| ฉวิ จมฺมญฺจ มํสญฺจ นฺหารุ อฏฺฐิ หทยพนฺธนํ เกวลํ สกลํ กายํ พฺราหฺมณสฺส อทาสหนฺติ ฯ สสปณฺฑิตจริยํ ทสมํ ฯ ตสฺสุทฺทานํ อกิตฺติ พฺราหฺมโณ สงฺโข กุรุราชา ธนญฺชโย มหาสุทสฺสโน ราชา มหาโควินฺทพฺราหฺมโณ ฯ เนมิ ๓- จนฺทกุมาโร จ สิวิ เวสฺสนฺตโร สโส อหเมว ตทา อาสึ โย เต ทานวเร อทา ฯ เอเต ทานปริกฺขารา เอเต ทานสฺส ปารมี ชีวิตํ ยาจเก ทตฺวา อิมํ ๔- ปารมิ ปูรยึ ฯ ภิกฺขาย อุปคตํ ทิสฺวา สกตฺตานํ ปรจฺจชึ ทาเนน เม สโม นตฺถิ เอสา เม ทานปารมีติ ฯ ทานปารมิตา นิฏฺฐิตา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ธูมมายติ ฯ ๒ ม. ปปตึ ฯ ๓ ม. ยุ. นิมิ ฯ ๔ ยุ. อิทํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๘.
๒. สีลปารมิตา ปฐมํ สีลวนาคจริยํ [๑๑] |๑๑.๑| ยทา อโหสึ ปวเน กุญฺชโร มาตุโปสโก น ตทา อตฺถิ มหิยา คุเณน มม สาทิโส ฯ |๑๑.๒| ปวเน ทิสฺวา วนจโร รญฺโญ มํ ปฏิเวทยิ ตวานุจฺฉโว มหาราช คโช อสติ ๑- กานเน ฯ |๑๑.๓| น ตสฺส ปริกฺขายตฺโถ นปิ อาฬฺหกกาสุยา ๒- สมาคหิเต โสณฺฑาย สยเมว อิเธหิติ ฯ |๑๑.๔| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ราชาปิ ตุฏฺฐมานโส เปเสสิ หตฺถิทมกํ เฉกาจริยํ สุสิกฺขิตํ ฯ |๑๑.๕| คนฺตฺวา โส หตฺถิทมโก อทฺทส ปทุมสฺสเร ภิสมูฬาลํ ๓- อุทฺธรนฺตํ ยาปนตฺถาย มาตุยา ฯ |๑๑.๖| วิญฺญาย เม สีลคุณํ ลกฺขณํ อุปธารยิ เอหิ ปุตฺตาติ วตฺวาน โสณฺฑาย มม อคฺคหิ ฯ |๑๑.๗| ยํ เม ตทา ปากติกํ สรีรานุคตํ พลํ อชฺช นาคสหสฺสานํ พเลน สมสาทิสํ ฯ |๑๑.๘| ยทิหนฺเตสํ ปกุปฺเปยฺยํ อุเปตํ ๔- คหณาย มํ ปฏิพโล ภเว เตสํ ยาว รชฺชมฺปิ มานุสํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วสติ ฯ ๒ ม. ยุ. อาฬก... ฯ ๓ ยุ. ภิสมูลํ ฯ ๔ ม. อุเปตานํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๙.
|๑๑.๙| อปิจาหํ สีลรกฺขาย สีลปารมิปูริยา น กโรมิ จิตฺเต อญฺญถตฺตํ ปกฺขิปนฺตํ มมาฬฺหเก ๑- ฯ |๑๑.๑๐| ยทิ เต มํ ตตฺถ โกเฏยฺยุํ ผรสูหิ โตมเรหิ จ เนว เตสํ ปกุปฺเปยฺยํ สีลขณฺฑภยา มมาติ ฯ สีลวนาคจริยํ ๒- ปฐมํ ฯ ทุติยํ ภูริทตฺตจริยํ [๑๒] |๑๒.๑๑| ปุนาปรํ ยทา โหมิ ภูริทตฺโต มหิทฺธิโก วิรูปกฺเขน มหารญฺญา เทวโลกมคจฺฉหํ ฯ |๑๒.๑๒| ตตฺถ ปสฺสิตฺวาหํ เทเว เอกนฺตํ สุขสมปฺปิเต ตํ สคฺคํ คมนตฺถาย สีลพฺพตํ สมาทยึ ฯ |๑๒.๑๓| สรีรกิจฺจํ กตฺวาน ภุตฺวา ยาปนมตฺตกํ จตุโร องฺเค อธิฏฺฐาย เสมิ วมฺมิกมุทฺธนิ ฯ |๑๒.๑๔| ฉวิยา จมฺเมน มํเสน นฺหารูหิ อฏฺฐิเกหิ วา ยสฺส เอเตน กรณียํ ทินฺนํเยว หราตุ โส ฯ |๑๒.๑๕| สํสิโต อกตญฺญุนา อาลมฺพาโน มมคฺคหิ เปฬาย ปกฺขิปิตฺวาน กีเฬติ มํ ตหึ ตหึ ฯ |๑๒.๑๖| เปฬาย ปกฺขิปนฺเตปิ มํ มทฺทนฺเตปิ ๓- ปาณินา อาลมฺพาเน น กุปฺปามิ สีลขณฺฑภยา มม ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มมาฬเก ฯ ๒ ม. มาตุโปสกจริยํ ฯ ๓ ม. ยุ. สมฺมทฺทนฺเตปิ ปาณินา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๐.
|๑๒.๑๗| สกชีวิตปริจฺจาโค ติณโตปิ ๑- ลหุโก มยิ สีลวีติกฺกโม มยฺหํ ปฐวี อุพฺพตฺตนา ๒- วิย ฯ |๑๒.๑๘| นิรนฺตรํ ชาติสตํ จเชยฺยํ มม ชีวิตํ เนว สีลํ ปภินฺเทยฺยํ จตุนฺนํ ทีปาน เหตุปิ ฯ |๑๒.๑๙| อปิจาหํ สีลรกฺขาย สีลปารมิปูริยา น กโรมิ จิตฺเต อญฺญถตฺตํ ปกฺขิปนฺตํปิ เปฬเกติ ฯ ภูริทตฺตจริยํ ทุติยํ ฯ ตติยํ จมฺเปยฺยจริยํ ๓- [๑๓] |๑๓.๒๐| ปุนาปรํ ยทา โหมิ จมฺเปยฺยโก มหิทฺธิโก ตทาปิ ธมฺมิโก อาสึ สีลพฺพตสมปฺปิโต ฯ |๑๓.๒๑| ตทาปิ มํ ธมฺมจารึ อุปวุฏฺฐํ อุโปสถํ อหิตุณฺฑิโก คเหตฺวาน ราชทฺวารมฺหิ กีฬติ ฯ |๑๓.๒๒| ยํ ๔- โส วณฺณํ จินฺตยติ นีลํ ว ปีตโลหิตํ ตสฺส จิตฺตานุวตฺเตนฺโต โหมิ จินฺติตสนฺนิโภ ฯ |๑๓.๒๓| ถลํ กเรยฺยํ อุทกํ อุทกมฺปิ ถลํ กเร ยทิหนฺตสฺส กุปฺเปยฺยํ ๕- ขเณน ฉาริกํ กเร ฯ |๑๓.๒๔| ยทิ จิตฺตวสี เหสฺสํ ปริหายิสฺสามิ สีลโต สีเลน ปริหีนสฺส อุตฺตมตฺโถ น สิชฺฌติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ติณโก ลหุโก มม ฯ ๒ ม. อุปฺปตนํ ฯ ยุ. อุปฺปตฺตนา ฯ ๓ ม. @จมฺเปยฺยนาคจริยํ ฯ ๔ ม. ยํ ยํ โส วณฺณํ จินฺตยิ ฯ ๕ ม. ยุ. ปกุปฺเปยฺยํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๑.
|๑๓.๒๕| กามํ ภิชฺชตุ ยํ กาโย อิเธว วิกิรียตุ เนว สีลํปิ ๑- ภินฺเทยฺยํ วิกิรนฺเต ภุสํ วิยาติ ฯ จมฺเปยฺยจริยํ ตติยํ ฯ จตุตฺถํ จูฬโพธิจริยํ [๑๔] |๑๔.๒๖| ปุนาปรํ ยทา โหมิ จูฬโพธิ สุสีลวา ภวํ ทิสฺวาน ภยโต เนกฺขมฺมํ อภินิกฺขมึ ฯ |๑๔.๒๗| ยา เม ทุติยิกา อาสิ พฺราหฺมณี กนกสนฺนิภา สาปิ ๒- วฏฺเฏ อนเปกฺขา เนกฺขมฺมํ อภินิกฺขมิ ฯ |๑๔.๒๘| นิราลยา ฉินฺนพนฺธุ อนเปกฺขา กุเล คเณ จรนฺตา คามนิคมํ พาราณสึ อุปาคมุํ ฯ |๑๔.๒๙| ตตฺถ วสาม นิปกา อสํสฏฺฐา กุเล คเณ นิรากุเล อปฺปสทฺเท ราชุยฺยาเน วสามุโภ ฯ |๑๔.๓๐| อุยฺยานทสฺสนํ คนฺตฺวา ราชา อทฺทส พฺราหฺมณึ อุปสงฺคมฺม ๓- มํ ปุจฺฉิ ตุเยฺหสา กา กสฺส ภริยา ฯ |๑๔.๓๑| เอวํ วุตฺเต อหนฺตสฺส อิทํ วจนมพฺรวึ น มยฺหํ ภริยา เอสา สหธมฺมา เอกสาสนี ฯ |๑๔.๓๒| ตสฺสา ๔- สารตฺต ๕- คธิโต คาหาเปตฺวาน เจฏเก นิปฺปีฬยนฺโต พลสา อนฺเตปุรํ ปเวสยิ ฯ |๑๔.๓๓| โอทปตฺติกิยา ๖- มยฺหํ สหชาตา ๗- เอกสาสนี อากฑฺฒิตฺวา นยนฺติยา โกโป เม อุปฺปชฺชถ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เนว สีลํ ปภินฺเทยฺยํ ฯ ๒ ยุ. สา วิวฏฺเฏ ฯ ๓ ม. ยุ. อุปคมฺม ฯ @๔ ม. ติสฺสา ฯ ๕ ยุ. สารตฺตาธิคโต ฯ ๖ ม. โอทปตฺตกิยา ฯ ๒ ม. ยุ. สหชา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๒.
|๑๔.๓๔| สห โกเป สมุปฺปนฺเน สีลพฺพตมนุสฺสรึ ตตฺเถว โกปํ นิคฺคณฺหึ นาทาสึ วฑฺฒิตูปริ ๑- ฯ |๑๔.๓๕| ยทิ ตํ พฺราหฺมณึ โกจิ โกฏฺเฏยฺย ติณฺหสตฺติยา เนว สีลํ ปภินฺเทยฺยํ โพธิยา เยว การณา ฯ |๑๔.๓๖| น เม สา พฺราหฺมณี เทสฺสา นปิ เม พลํ น วิชฺชติ สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา สีลานุรกฺขิสฺสนฺติ ฯ จูฬโพธิจริยํ จตุตฺถํ ฯ ปญฺจมํ มหิสราชจริยํ [๑๕] |๑๕.๓๗| ปุนาปรํ ยทา โหมิ มหิโส ๒- ปวนจารโณ ปวฑฺฒกาโย พลวา มหนฺโต ภีมทสฺสโน ฯ |๑๕.๓๘| ปพฺภาเร คิริทุคฺเค จ รุกฺขมูเล ทกาสเย โหเตตฺถ ฐานํ มหิสานํ โกจิ โกจิ ตหึ ตหึ ฯ |๑๕.๓๙| วิจรนฺโต พฺรหารญฺเญ ฐานมทฺทส ภทฺทกํ ตํ ฐานํ อุปคนฺตฺวาน ติฏฺฐามิ จ สยามิ จ ฯ |๑๕.๔๐| อเถตฺถ กปิมาคนฺตฺวา ปาโป อนริโย ลหุ ขนฺเธ นลาเต ภมุเก มุตฺเตติ โอหเนติ ตํ ฯ |๑๕.๔๑| สกึปิ ทิวสํ ทุติยํ ตติยํ จตุตฺถํปิจ ทูเสติ มํ สพฺพกาลํ เตน โหมิ อุปทฺทุโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วุฑฺฒิตุํ ปริ ฯ ๒ ม. ยุ. มหีโส ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๓.
|๑๕.๔๒| มมํ อุปทฺทุตํ ทิสฺวา ยกฺโข มํ อิทมพฺรวิ นาเสเหตํ ฉวํ ปาปํ สงฺเคหิ จ ขุเรหิ จ ฯ |๑๕.๔๓| เอวํ วุตฺเต ตทา ยกฺเข อหํ ตํ อิทมพฺรวึ กึ ตฺวํ มกฺเขสิ กุณเปน ปาเปน อนริเยน มํ ฯ |๑๕.๔๔| ยทิหนฺตสฺส ปกุปฺเปยฺยํ ตโต หีนตโร ภเว สีลญฺจ เม ปภิชฺเชยฺย วิญฺญู จ ครเหยฺยุ มํ ฯ |๑๕.๔๕| หิฬิตา ชีวิตา วาปิ ปริสุทฺเธน มตํ วรํ กฺยาหํ ชีวิตเหตูปิ กาหามิ ปรเหธนํ ฯ [๑]- |๑๕.๔๖| หีนมชฺฌิมอุกฺกฏฺเฐ สหนฺโต อวมานิตํ เอวํ ลภติ สปฺปญฺโญ มนสา ยถา ปตฺถิตนฺติ ฯ มหิสราชจริยํ ปญฺจมํ ฯ ฉฏฺฐํ รุรุมิคจริยํ [๑๖] |๑๖.๔๗| ปุนาปรํ ยทา โหมิ สุตตฺตกนกสนฺนิโภ มิคราชา รุรุ นาม ปรมสีลสมาหิโต ฯ |๑๖.๔๘| รมฺเม ปเทเส รมฺมณีเย วิวิตฺเต อมนุสฺสเก ตตฺถ วาสํ อุปคญฺฉึ คงฺคากูเล มโนรเม ฯ |๑๖.๔๙| อถ อุปริ คงฺคาย ธนิเกหิ ปริปีฬิโต ปุริโส คงฺคาย ปตติ ชีวามิ วา มรามิ วา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. น เมวายํ มญฺญมาโน อญฺเญเปวํ กริสฺสติ @ เตว ตสฺส วธิสฺสนฺติ สา เม มุตฺติ ภวิสฺสติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๔.
|๑๖.๕๐| รตฺตินฺทิวํ โส คงฺคาย วุยฺหมาโน มโหทเก รวนฺโต กรุณํ รวํ มชฺเฌ คงฺคาย คจฺฉติ ฯ |๑๖.๕๑| ตสฺสาหํ สทฺทํ สุตฺวาน กรุณํ ปริเทวโต คงฺคาย ตีเร ฐตฺวา ๑- อปุจฺฉึ โกสิ ตฺวํ นโร ฯ |๑๖.๕๒| โส เม ปุฏฺโฐ [๒]- วิยากาสิ อตฺตโน การณํ ตทา ธนิเกหิ ภีโต ตสิโต ปกฺขนฺโนมํ ๓- มหานทึ ฯ |๑๖.๕๓| ตสฺส กตฺวาน การุญฺญํ จชิตฺวา มม ชีวิตํ ปวิสิตฺวา นีหรินฺตสฺส อนฺธการมฺหิ รตฺติยา ฯ |๑๖.๕๔| อสฺสตฺถกาลมญฺญาย ตสฺสาหํ อิทมพฺรวึ เอกนฺตํ วรํ ยาจามิ มา มํ กสฺสจิ ปาวท ฯ |๑๖.๕๕| นครํ คนฺตฺวาน อาจิกฺขิ ปุจฺฉิโต ธนเหตุโก ราชานํ โส คเหตฺวาน อุปคญฺฉิ มมนฺติกํ ฯ |๑๖.๕๖| ยาวตา การณํ สพฺพํ รญฺโญ อาโรจิตํ มยา ราชา สุตฺวาน วจนํ อุสุํ ตสฺส ปกปฺปยิ ฯ |๑๖.๕๗| อิเธว ฆาฏยิสฺสามิ มิตฺตทุพฺภึ อนริยํ ตมหํ อนุรกฺขนฺโต นิมฺมินึ มม อตฺตนา ฯ |๑๖.๕๘| ติฏฺฐ เต โส มหาราช กามกาโร ภวามิ เต อนุรกฺขึ มม สีลํ นารกฺขึ มม ชีวิตํ สีลวา หิ ตทา อาสึ โพธิยาเยว การณาติ ฯ รุรุมิคจริยํ ฉฏฺฐํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ฐตฺวาน ฯ ๒ ม. ยุ. จ ฯ ๓ ม. ปกฺขนฺโทหํ ฯ ยุ. ปกฺขนฺโตหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๕.
สตฺตมํ มาตงฺคจริยํ [๑๗] |๑๗.๕๙| ปุนาปรํ ยทา โหมิ ชฏิโล อุคฺคตาปโน มาตงฺโค นาม นาเมน สีลวา สุสมาหิโต ฯ |๑๗.๖๐| อหญฺจ พฺราหฺมโณ เอโก คงฺคากูเล วสามุโภ อหํ วสามิ อุปริ เหฏฺฐา วสติ พฺราหฺมโณ ฯ |๑๗.๖๑| วิจรนฺโต อนุกูลมฺหิ อุทฺธมฺเม อสฺสมทฺทส ตตฺถ มํ ปริภาสิตฺวา อภิสปิ มุทฺธผาลนํ ฯ |๑๗.๖๒| ยทิหนฺตสฺส ปกุปฺเปยฺยํ ยทิ สีลํ น โคปเย โอโลเกตฺวานหนฺตสฺส กเรยฺยํ ฉาริกํ วิย ฯ |๑๗.๖๓| ยํ โส ตทา มํ อภิสปิ กุปิโต ทุฏฺฐมานโส ตสฺเสว มตฺถเก นิปติ โยเคน ตํ ปโมจยึ ฯ |๑๗.๖๔| อนุรกฺขึ มม สีลํ นารกฺขึ มม ชีวิตํ สีลวา หิ ตทา อาสึ โพธิยาเยว การณาติ ฯ มาตงฺคจริยํ สตฺตมํ ฯ อฏฺฐมํ ธมฺมเทวปุตฺตจริยํ [๑๘] |๑๘.๖๕| ปุนาปรํ ยทา โหมิ มเหสกฺโข ๑- มหิทฺธิโก ธมฺโม นาม มหายกฺโข สพฺพโลกานุกมฺปโก ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มหาปกฺโข ฯ ยุ. มหายกฺโข ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๖.
|๑๘.๖๖| ทส กุสลกมฺมปเถ สมาทเปนฺโต มหาชนํ จรามิ คามนิคมํ สมิตฺโต สปริชโน ฯ |๑๘.๖๗| ปาโป กทริโย ยกฺโข ทีเปนฺโต ทส ปาปเก โสเปตฺถ มหิยา จรติ สมิตฺโต สปริชโน ฯ |๑๘.๖๘| ธมฺมวาที อธมฺโม จ อุโภ ปจฺจนิกา มยํ ธุเร ธุรํ ฆฏยนฺตา สมิมฺหา ปฏิปเถ อุโภ ฯ |๑๘.๖๙| กลโห วตฺตตี เภสฺมา ๑- กลฺยาณปาปกสฺส จ มคฺคา อุกฺกมนตฺถาย ๒- มหายุทฺโธ อุปฏฺฐิโต ฯ |๑๘.๗๐| ยทิหนฺตสฺส ปกุปฺเปยฺยํ ยทิ ภินฺเท ตโปคุณํ สห ปริชนนฺตสฺส รชภูตํ กเรยฺยหํ ฯ |๑๘.๗๑| อปิจาหํ สีลรกฺขาย นิพฺพาเปตฺวาน มานสํ สห ชเนนุกฺกมิตฺวา ๓- ปถํ ปาปสฺสทาสหํ ฯ |๑๘.๗๒| สห ปถโต อุกฺกนฺเต ๔- กตฺวา จิตฺตสฺส นิพฺพุตึ วิวรํ อทาสิ ปฐวี ปาปยกฺขสฺส ตาวเทติ ฯ ธมฺมเทวปุตฺตจริยํ อฏฺฐมํ ฯ นวมํ ชยทิสจริยํ [๑๙] |๑๙.๗๓| ปญฺจาลรฏฺเฐ นครวเร ๕- กปฺปิลายํ ปุรุตฺตเม ราชา ชยทิโส นาม สีลคุณมุปาคโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อสฺมา ฯ ๒ ม. ยุ. โอกฺกมนตฺถาย ฯ ๓ ม. ยุ. ชเนโนกฺกมิตฺวา ฯ @๔ ม. โอกฺกนฺเต ฯ ยุ. โอกฺกนฺโต ฯ ๕ ยุ. นคเร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๗.
|๑๙.๗๔| ตสฺส รญฺโญ อหํ ปุตฺโต สุตธมฺโม สุสีลวา อลีนสตฺโต คุณวา อนุรกฺขาปริชโน ๑- สทา ฯ |๑๙.๗๕| ปิตา เม มิควํ คนฺตฺวา โปริสาทํ อุปาคมิ โส เม ปิตุมคฺคเหสิ ภกฺโขสิ มม มา จลิ ฯ |๑๙.๗๖| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ภีโต ตสิตเวธิโต อุรุกฺขมฺโภ ๒- อหุ ตสฺส ทิสฺวาน โปริสาทกํ ฯ |๑๙.๗๗| มิควํ คเหตฺวา มุญฺจสฺสุ กตฺวา อาคมนํ ปุน พฺราหฺมณสฺส ธนํ ทตฺวา ปิตา อามนฺตยี มมํ ฯ |๑๙.๗๘| รชฺชํ ปุตฺต ปฏิปชฺช มา ปมชฺช ๓- ปุรํ อิทํ กตํ เม โปริสาเทน มม อาคมนํ ปุน ฯ |๑๙.๗๙| มาตุปิตุญฺจ วนฺทิตฺวา นิมฺมินิตฺวาน อตฺตานํ ๔- นิกฺขมิตฺวา ธนุํ ขคฺคํ โปริสาทมุปาคมึ ฯ |๑๙.๘๐| สสตฺถหตฺถูปคตํ กทาจิ โส ตสิสฺสติ เตน ภิชฺชิสฺสตี สีลํ ปริตฺตาสํ กเต มยิ ฯ |๑๙.๘๑| สีลขณฺฑภยา มยฺหํ ตสฺส เทสฺสํ น พฺยาหรึ เมตฺตจิตฺโต หิตวาที อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๑๙.๘๒| อุชฺชเลหิ มหาอคฺคึ ปปติสฺสามิ รุกฺขโต สุปกฺกกาลมญฺญาย ๕- ภกฺขย ๖- ตฺวํ ปิตามหา ฯ |๑๙.๘๓| อิติ สีลวตํ เหตุ นารกฺขึ มม ชีวิตํ ปพฺพาเชสิมหนฺตสฺส สทา ปาณาติปาติกนฺติ ฯ ชยทิสจริยํ นวมํ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อนุตฺตรปริชโน ฯ ๒ ยุ. อุรุถมฺโภ ฯ ๓ ม. ยุ. ปมชฺชิ ฯ ๔ ม. อตฺตนา ฯ @๕ ยุ. สปตฺตกามญฺญลาย ฯ ๖ ม. อกฺขย มํ ปิตามห ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๘.
ทสมํ สงฺขปาลจริยํ [๒๐] |๒๐.๘๔| ปุนาปรํ ยทา โหมิ สงฺขปาโล มหิทฺธิโก ทาฒาวุโธ โฆรวิโส ทฺวิชิโวฺห อุรคาภิภู ฯ |๒๐.๘๕| จตุปฺปเถ มหาปเถ ๑- นานาชนสมากุเล จตุโร องฺเค อธิฏฺฐาย ตตฺถ วาสมกปฺปยึ ฯ |๒๐.๘๖| ฉวิยา จมฺเมน มํเสน นฺหารูหิ อฏฺฐิเกหิ วา ยสฺส เอเตน กรณียํ ทินฺนํเยว หราตุ โส ฯ |๒๐.๘๗| อทฺทสํสุ โภชปุตฺตา ขรา ลุทฺธา อการุณา อุปคจฺฉุํ มมํ ตตฺถ ทณฺฑมุคฺครปาณิโน ฯ |๒๐.๘๘| นาสาย วินิวิชฺฌิตฺวา นงฺคุฏฺเฐ ปิฏฺฐิกณฺฐเก กาเช อาโรปยิตฺวาน โภชปุตฺตา หรึสุ มํ ฯ |๒๐.๘๙| สสาครนฺตํ ปฐวึ สกานนํ สปพฺพตํ อิจฺฉมาโน จหนฺตตฺถ นาสวาเตน ฌาปเย ฯ |๒๐.๙๐| สูเลหิ วิชฺฌยนฺเตปิ โกฏฺฏยนฺเตปิ สตฺติภิ โภชปุตฺเต น กุปฺปามิ เอสา เม สีลปารมีติ ฯ สงฺขปาลจริยํ ทสมํ ฯ ตสฺสุทฺทานํ หตฺถินาโค ภูริทตฺโต จมฺเปยฺโย โพธิ มาหิโส รุรุ มาตงฺคธมฺโม จ อตฺรโช จ ชยทฺทิโส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มหามคฺเค ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗๙.
|๒๐.๙๑| เอเต ๑- สพฺเพ สีลพลา ปริกฺขารา ปเทสิกา ชีวิตํ ปริรกฺขิตฺวา สีลานิ อนุรกฺขิสฺสํ ฯ |๒๐.๙๒| สงฺขปาลสฺส เม สโต สพฺพกาลํปิ ชีวิตํ ยสฺส กสฺสจิ นิยฺยนฺตํ ๒- ตสฺมา สา สีลปารมีติ ฯ สีลปารมินิทฺเทโส นิฏฺฐิโต ฯ ๓. เนกฺขมฺมาทิปารมิตา ปฐมํ ยุธญฺชยจริยํ [๒๑] |๒๑.๑| ยทาหํ อมิตยโส ราชปุตฺโต ยุธญฺชโย อุสฺสาวพินฺทุํ สุริยาตเป ปติตํ ทิสฺวาน สํวิชึ ฯ |๒๑.๒| ตเมวาธิปตึ ๓- กตฺวา สํเวคมานุพฺรูหยึ มาตุปิตุญฺจ วนฺทิตฺวา ปพฺพชฺชมนุยาจิหํ ฯ |๒๑.๓| ยาจนฺติ มํ ปญฺชลิกา สเนคมา สรฏฺฐกา อชฺเชว ปุตฺต ปฏิปชฺช อิทฺธํ ผีตํ มหามหึ ฯ |๒๑.๔| สราชเก สโอโรเธ สเนคเม สรฏฺฐเก กรุณํ ปริเทวนฺเต อนเปกฺโข ๔- ปริจฺจชึ ฯ |๒๑.๕| เกวลํ ปฐวีรชฺชํ ญาติปริชนํ ยสํ จชมาโน น จินฺเตสึ โพธิยาเยว การณา ฯ |๒๑.๖| มาตา ปิตา น เม เทสฺสา นปิ เม เทสฺสา ๕- มหายสา สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา รชฺชํ ปริจฺจชินฺติ ฯ ยุธญฺชยจริยํ ปฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เอเต นว สีลพลา ฯ ๒ ม. นิยฺยตฺตํ ฯ ๓ ม. ยุ. ตนฺเยวาธิปตึ ฯ @๔ ม. อนเปกฺโขว ฯ ยุ. ... หิ ฯ ๕ ม. ยุ. เทสฺสํ มหายสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๐.
ทุติยํ โสมนสฺสจริยํ [๒๒] |๒๒.๗| ปุนาปรํ ยทา โหมิ อินฺทปตฺเถ ปุรุตฺตเม กามิโต ทยิโต ปุตฺโต โสมนสฺโสติ วิสฺสุโต ฯ |๒๒.๘| สีลวา คุณสมฺปนฺโน กลฺยาณปฏิภานวา วุฑฺฒาปจายี หิริมา สงฺคเหสุ จ โกวิโท ฯ |๒๒.๙| ตสฺส รญฺโญ ปฏิกโร อโหสิ กุหกตาปโส อารามํ มาลาคจฺฉญฺจ โรปยิตฺวาน [๑]- ชีวติ ฯ |๒๒.๑๐| ตมหํ ทิสฺวาน กุหกํ ถุสราสึว อตณฺฑุลํ ทุมํว อนฺโตสุสิรํ กทลึว อสารกํ ฯ |๒๒.๑๑| นตฺถิมสฺส สตํ ธมฺโม สามญฺญา อปคโต อยํ หิริสุกฺกธมฺมชหิโต ชีวิตวุตฺติการณา ฯ |๒๒.๑๒| กุปิโต อาสิ ๒- ปจฺจนฺโต อฏวีหิ จรนฺติหิ ๓- ตํ นิเสเธตุํ คจฺฉนฺโต อนุสาสิ ปิตา มม ฯ |๒๒.๑๓| มา ปมชฺช ตุวํ ตาต ชฏิเล ๔- อุคฺคตาปเน ยทิจฺฉกํ ปวตฺเตหิ สพฺพกามทโท หิ โส ฯ |๒๒.๑๔| ตมหํ คนฺตฺวานุปฏฺฐานํ อิทํ วจนมพฺรวึ กจฺจิ เต คหปติ กุสลํ กึ วา เต อาหรียตุ ฯ |๒๒.๑๕| เตน โส กุปิโต อาสิ กุหโก มานนิสฺสิโต ฆาฏาเปมิ ตุวํ อชฺช รฏฺฐา ปพฺพาชยามิ วา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โส ฯ ๒ ม. อหุ ฯ ยุ. อโหสิ ฯ ๓ ยุ. อปรนฺติหิ ฯ ๔ ม. ยุ. ชฏิลํ @อุคฺคตาปนํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๑.
|๒๒.๑๖| นิเสธยิตฺวา ปจฺจนฺตํ ราชา กุหกมพฺรวิ กจฺจิ ๑- ขมนียํ ตว สมฺมาโน เต ปวตฺติโต ฯ |๒๒.๑๗| ตสฺส อาจิกฺขตี ปาโป กุมาโร ยถา นาสิโย ๒- ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา อาณาเปสิ มหีปติ ฯ |๒๒.๑๘| สีสํ ตตฺเถว ฉินฺทิตฺวา กตฺวาน จตุขณฺฑิกํ รถิยา รถิยํ ทสฺเสถ สา คติ ชฏิลหีฬิตา ฯ |๒๒.๑๙| ตตฺถ ๓- เต กรณี คนฺตฺวา จณฺฑา ลุทฺธา ๔- อการุณา มาตุ องฺเก นิสินฺนสฺส อากฑฺฒิตฺวา นยนฺติ มํ ฯ |๒๒.๒๐| เตสาหํ เอวมวจํ พนฺธตํ คาฬฺหพนฺธนํ รญฺโญ ทสฺเสถ มํ ขิปฺปํ ราชกิริยานิ อตฺถิ เม ฯ |๒๒.๒๑| เต มํ รญฺโญ ทสฺสยึสุ ปาปสฺส ปาปเสวิโน ทิสฺวาน ตํ สญฺญาเปสึ มม จ วสมานยึ ฯ |๒๒.๒๒| โส มํ ตตฺถ ขมาเปสิ มหารชฺชํ อทาสิ เม โสหํ ตมํ ทาลยิตฺวา ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ |๒๒.๒๓| น เม เทสฺสํ มหารชฺชํ กามโภโค น เทสฺสิโย สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา รชฺชํ ปริจฺจชินฺติ ฯ โสมนสฺสจริยํ ทุติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กิจฺจิ เต ภนฺเต ขมนียํ ฯ ๒ ยุ. นาสิโต ฯ ๓ ม. ตตฺถ การณิกา คนฺตฺวา ฯ @ยุ. ... การุณิกา ... ฯ ๔ ม. ยุ. ลุทฺทา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๒.
ตติยํ อโยฆรจริยํ [๒๓] |๒๓.๒๔| ปุนาปรํ ยทา โหมิ กาสิราชสฺส อตฺรโช อโยฆรมฺหิ สํวฑฺโฒ นาเมนาสึ อโยฆโร ฯ |๒๓.๒๕| ทุกฺเขน ชีวิโต ลทฺโธ สมฺปีเฬ ปติโปสิโต อชฺเชว ปุตฺต ปฏิปชฺช เกวลํ วสุนฺธรํ ๑- อิมํ ฯ |๒๓.๒๖| สรฏฺฐกํ สนิคมํ สชนํ วนฺทิตฺวา ขตฺติยํ อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ |๒๓.๒๗| เย เกจิ มหิยา สตฺตา หีนอุกฺกฏฺฐมชฺฌิมา นิรารกฺขา สเก เคเห วฑฺฒนฺติ สกญาติหิ ๒- ฯ |๒๓.๒๘| อิทํ โลเก อุตฺตริยํ สมฺปีเฬ มม โปสนํ อโยฆรมฺหิ สํวฑฺโฒ อปฺปเภ จนฺทสุริเย ฯ |๒๓.๒๙| ปูติกุณปสมฺปุณฺณา มุญฺจิตฺวา มาตุ กุจฺฉิโต ตโต โฆรตเร ทุกฺเข ปุน ปกฺขิตฺตโยฆเร ฯ |๒๓.๓๐| ยทิหํ ตาทิสํ ปตฺวา ทุกฺขํ ปรมทารุณํ รชฺเชสุ ยทิ รญฺชามิ ๓- ปาปานํ อุตฺตโม สิยํ ฯ |๒๓.๓๑| อุกฺกณฺฐิโตมฺหิ กาเยน รชฺเชนมฺหิ อนตฺถิโก นิพฺพุตึ ปริเยสิสฺสํ ยตฺถ มํ มจฺจุ น มทฺทิเย ฯ |๒๓.๓๒| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน วิวรนฺเต ๔- มหาชเน นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา ปาวิสึ ๕- กานนํ วนํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วสุธํ ฯ ๒ ยุ. สห ญาติภิ ฯ ๓ ม. ยุ. รชฺชายิ ฯ ๔ ยุ. วิวรนฺตํ @มหาชนํ ฯ ๕ ยุ. ปาวิสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๓.
|๒๓.๓๓| มาตา ปิตา น เม เทสฺสา นปิ เม เทสฺสา ๑- มหายสา สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา รชฺชํ ปริจฺจชินฺติ ฯ อโยฆรจริยํ ตติยํ ฯ จตุตฺถํ ภึสจริยํ [๒๔] |๒๔.๓๔| ปุนาปรํ ยทา โหมิ กาสีนํ ปุรวรุตฺตเม ภคินี จ ภาตโร สตฺต นิพฺพตฺตา โสตฺถิเย กุเล ฯ |๒๔.๓๕| เอเตสํ ปุพฺพโช อาสึ หิริสุกฺกมุปาคโต ภวํ ทิสฺวาน ภยโต เนกฺขมฺมาภิรโต อหํ ฯ |๒๔.๓๖| มาตาปิตูหิ ปหิตา สหายา เอกมานสา กาเมหิ มํ นิมนฺเตนฺติ กุลวํสํ ธาเรหีติ ฯ |๒๔.๓๗| ยนฺเตสํ วจนํ วุตฺตํ คิหิธมฺเม สุขาวหํ ตมฺเม อโหสิ กฐินํ ตตฺตผาลสมํ วิย ฯ |๒๔.๓๘| เต มํ ตทา อุกฺขิปนฺตํ ปุจฺฉึสุ ปตฺถิตํ มม กึ ตฺวํ ปตฺถยสิ ๒- สมฺม ยทิ กาเม น ภุญฺชสิ ฯ |๒๔.๓๙| เตสาหํ เอวมวจํ อตฺตกาโม หิเตสินํ นาหํ ปตฺเถมิ คิหิภาวํ เนกฺขมฺมาภิรโต อหํ ฯ |๒๔.๔๐| เต มยฺหํ วจนํ สุตฺวา ปิตุํ มาตุญฺจ สาวยุํ มาตา ปิตา เอวมาหุ สพฺเพปิ ปพฺพชาม โภ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เทสฺสํ มหายสํ ฯ ๒ ม. ปตฺถยเส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๔.
|๒๔.๔๑| อุโภ มาตา ปิตา มยฺหํ ภคินี [๑]- สตฺต ภาตโร อมิตํ ธนํ ฉฑฺฑยิตฺวา ปาวิสิมฺหา มหาวนนฺติ ฯ ภึสจริยํ จตุตฺถํ ฯ ปญฺจมํ โสณนนฺทปณฺฑิตจริยํ [๒๕] |๒๕.๔๒| ปุนาปรํ ยทา โหมิ นคเร พฺรหฺมวทฺธเน ตตฺถ กุลวเร เสฏฺเฐ มหาสาเล อชายิหํ ฯ |๒๕.๔๓| ตทาสึ ๒- โลกํ ทิสฺวาน อนฺธภูตํ ๓- ตโมตฺถตํ จิตฺตํ ภวโต ปฏิกุฏติ ตุตฺตเวคหตํ วิย ฯ |๒๕.๔๔| ทิสฺวาน วิวิธํ ปาปํ เอวํ จินฺเตสหํ ตทา กทาหํ เคหา นิกฺขมฺม ปวิสิสฺสามิ กานนํ ฯ |๒๕.๔๕| ตทาปิ มํ นิมนฺตึสุ กามโภเคหิ ญาตโย เตสํปิ ฉนฺทมาจิกฺขึ มา นิมนฺเตถ เตหิ มํ ฯ |๒๕.๔๖| โย เม กนิฏฺฐโก ภาตา นนฺโท นามาสิ ปณฺฑิโต โสปิ มํ อนุสิกฺขนฺโต ปพฺพชฺชํ สมโรจสิ ๔- ฯ |๒๕.๔๗| อหํ โสโณ จ นนฺโท จ อุโภ มาตา ปิตา มม ตทาปิ โภเค ฉฑฺเฑตฺวา ปาวิสิมฺหา มหาวนนฺติ ฯ โสณนนฺทปณฺฑิตจริยํ ปญฺจมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จ ฯ ๒ ม. ยุ. ตทาปิ ฯ ๓ ม. อนฺธีภูตํ ฯ ๔ ม. ยุ. สมโรจยิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๕.
ฉฏฺฐํ มูคผกฺขจริยํ [๒๖] |๒๖.๔๘| ปุนาปรํ ยทา โหมิ กาสิราชสฺส อตฺรโช มูคผกฺโขติ ๑- นาเมน เตมิโยติ วทนฺติ มํ ฯ |๒๖.๔๙| โสฬสิตฺถีสหสฺสานํ น วิชฺชติ ปุโม ตทา อโหรตฺตานมจฺจเยน นิพฺพตฺโต อหเมกโก ฯ |๒๖.๕๐| กิจฺฉา ลทฺธํ ปิยํ ปุตฺตํ อภิชาตํ ชุตินฺธรํ เสตจฺฉตฺตํ ธารยิตฺวาน สยเน โปเสสิ มํ ปิตา ฯ |๒๖.๕๑| นิทฺทายมาโน สยนวเร ปพุชฺฌิตฺวานหํ ตทา อทฺทสํ ปณฺฑรํ ฉตฺตํ เยนาหํ นิรยํ คโต ฯ |๒๖.๕๒| สห ทิฏฺฐิสฺส ๒- เม ฉตฺตํ ตาโส อุปฺปชฺชิ เภรโว วินิจฺฉยํ สมาปนฺโน กทาหํ อิมํ มุญฺจิสฺสํ ฯ |๒๖.๕๓| ปุพฺพสาโลหิตา มยฺหํ เทวตา อตฺถกามินี สา มํ ทิสฺวาน ทุกฺขิตํ ตึสุ ฐาเนสุ โยชยิ ฯ |๒๖.๕๔| มา ปณฺฑิจฺจยํ วิภาวย พาลมโต ภว สพฺพปาณินํ สพฺโพ ตญฺชโน โอจินายตุ เอวํ ตว อตฺโถ ภวิสฺสติ ฯ |๒๖.๕๕| เอวํ วุตฺตายหํ ตสฺสา อิทํ วจนมพฺรวึ กโรมิ เต ตํ วจนํ ยํ มํ ภณสิ เทวเต ฯ |๒๖.๕๖| อตฺถกามาสิ เม อมฺม หิตกามาสิ เทวเต ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา สาคเรว ถลํ ลภึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มูคปกฺโขติ ฯ ๒ ม. ทิฏฺฐสฺส ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๖.
|๒๖.๕๗| หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส ตโย องฺเค อธิฏฺฐหึ มูโค อโหสึ พธิโร ผกฺโข ๑- คติวิวชฺชิโต ฯ |๒๖.๕๘| เอเต องฺเค อธิฏฺฐาย วสฺสานิ โสฬสํ วสึ ตโต เม หตฺเถ ปาเท จ ชิวฺหํ โสตญฺจ มทฺทิย |๒๖.๕๙| อนูนตํ เม ปสฺสิตฺวา กาฬกณฺณีติ นินฺทิสุํ ฯ ตโต ชานปทา สพฺเพ เสนาปติปุโรหิตา |๒๖.๖๐| สพฺเพ เอกมนา หุตฺวา ฉฑฺฑนํ อนุโมทิสุํ ฯ โสหํ เตสํ มตึ สุตฺวา หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส |๒๖.๖๑| ยสฺสตฺถาย ตโป จิณฺโณ โส เม อตฺโถ สมิชฺฌถ ฯ นฺหาเปตฺวา อนุลิมฺเปตฺวา เวเฐตฺวา ราชเวฐนํ |๒๖.๖๒| อภิสิญฺจิตฺวา ฉตฺเตน กาเรสุํ ปุรํ ปทกฺขิณํ ฯ สตฺตาหํ ธารยิตฺวาน อุคฺคเต รวิมณฺฑเล |๒๖.๖๓| รเถน มํ นีหริตฺวา สารถิ วนมุปาคมิ ฯ เอโกกาเส รถํ กตฺวา สชฺชสฺสํ หตฺถมุญฺจิโต ๒- |๒๖.๖๔| สารถิ ขณตี กาสุํ นิกฺขาตุํ ปฐวิยา มมํ ฯ อธิฏฺฐิตมธิฏฺฐานํ ตชฺเชนฺโต วิวิธการณา |๒๖.๖๕| น ภินฺทึว ตมธิฏฺฐานํ โพธิยาเยว การณา ฯ มาตา ปิตา น เม เทสฺสา อตฺตา เม น จ เทสฺสิโย |๒๖.๖๖| สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา ว ตมธิฏฺฐหึ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปกฺโข ฯ ๒ ยุ. หตฺถมุญฺจิตํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๗.
เอเต องฺเค อธิฏฺฐาย วสฺสานิ โสฬสํ วสึ อธิฏฺฐาเนน [๑]- สโม นตฺถิ เอสา เม อธิฏฺฐานปารมีติ มูคผกฺขจริยํ ฉฏฺฐํ ฯ สตฺตมํ กปิลราชจริยํ [๒๗] |๒๗.๖๗| ยทา อหํ กปิ อาสึ นทีกูเล ทรีสเย ปีฬิโต สุํสุมาเรน ๒- คมนํ น ลภามหํ ฯ |๒๗.๖๘| ยโมฺหกาเส อหํ ฐตฺวา โอรา ปรํ ปตามหํ ตตฺถจฺฉิ สตฺตุวธโก กุมฺภิโล ลุทฺธทสฺสโน ฯ |๒๗.๖๙| โส มํ อสํสิ เอหีติ อหมฺเปมีติ ตํ วทึ ๓- ตสฺส มตฺถกมกฺกมฺม ปรกูเล ปติฏฺฐหึ ฯ |๒๗.๗๐| น ตสฺสาลิกํ ภณิตํ ยถา วาจํ อกาสหํ สจฺเจน เม สโม นตฺถิ เอสา เม สจฺจปารมีติ ฯ กปิลราชจริยํ สตฺตมํ ฯ อฏฺฐมํ สจฺจสวฺหยปณฺฑิตจริยํ [๒๘] |๒๘.๗๑| ปุนาปรํ ยทา โหมิ ตาปโส สจฺจสวฺหโย สจฺเจน โลกํ ปาเลสึ สมคฺคํ ชนมกาสหนฺติ ฯ สจฺจสวฺหยปณฺฑิตจริยํ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. เม ฯ ๒ ม. สุสุมาเรน ฯ ยุ. สํสุมาเรน ฯ ๓ ม. วตึ ฯ ยุ. วทิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๘.
นวมํ วฏฺฏกโปตกจริยํ [๒๙] |๒๙.๗๒| ปุนาปรํ ยทา โหมิ มคเธ วฏฺฏโปตโก อชาตปกฺโข ตรุโณ มํสเปสิ กุลาวเก ฯ |๒๙.๗๓| มุขตุณฺฑเกน อาหริตฺวา มาตา โปสยตี มมํ ตสฺสา ผสฺเสน ชีวามิ นตฺถิ เม กายิกํ พลํ ฯ |๒๙.๗๔| สํวจฺฉเร คิมฺหสมเย ทวทาโห ปทิปฺปติ อุปคจฺฉติ อมฺหากํ ปาวโก กณฺหวตฺตนิ ฯ |๒๙.๗๕| ธมธมํ ๑- อิติ เอวํ สทฺทายนฺโต มหา สิขี อนุปุพฺเพน ฌาเปนฺโต อคฺคิ มมมุปาคมิ ฯ |๒๙.๗๖| อคฺคิเวคภยา ภีตา ตสิตา มาตา ปิตา มม กุลาวเก มํ ฉฑฺเฑตฺวา อตฺตานํ ปริโมจยุํ ฯ |๒๙.๗๗| ปาเท ปกฺเข ปชหามิ นตฺถิ เม กายิกํ พลํ โสหํ อคติโก ตตฺถ เอวํ จินฺเตสหํ ตทา ฯ |๒๙.๗๘| เยสาหํ อุปธาเวยฺยํ ภีโต ตสิตเวธิโต เต มํ โอหาย ปกฺกนฺตา กถํ เม อชฺช กาตเว ฯ |๒๙.๗๙| อตฺถิ โลเก สีลคุโณ สจฺจํ โสเจยฺยนุทฺทยา เตน สจฺเจน กาหามิ สจฺจกิริยมุตฺตมํ ๒- ฯ |๒๙.๘๐| อาวชฺชิตฺวา ธมฺมพลํ สริตฺวา ปุพฺพเก ชิเน สจฺจพลมวสฺสาย สจฺจกิริยมกาสหํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธมธมา ฯ ยุ. ธูมธูมญฺชนีเตฺววํ ฯ ๒ สจฺจกิริยมนุตฺตรํ อิติปิ ปาโฐ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘๙.
|๒๙.๘๑| สนฺติ ปกฺขา อปตนา สนฺติ ปาทา อวญฺจนา มาตา ปิตา จ นิกฺขนฺตา ชาตเวท ปฏิกฺกม ฯ |๒๙.๘๒| สห สจฺเจ กเต มยฺหํ มหาปชฺชลิโต สิขี วชฺเชสิ โสฬส กรีสานิ อุทกํ ปตฺวา ยถา สิขี สจฺเจน เม สโม นตฺถิ เอสา เม สจฺจปารมีติ ฯ วฏฺฏกโปตกจริยํ นวมํ ฯ ทสมํ มจฺฉราชจริยํ [๓๐] |๓๐.๘๓| ปุนาปรํ ยทา โหมิ มจฺฉราชา มหาสเร อุเณฺห สุริยสนฺตาเป สเร อุทกํ ขียถ ฯ |๓๐.๘๔| ตโต กากา จ คิชฺฌา จ กงฺกา ๑- กุลลเสนกา ภกฺขยนฺติ ทิวา รตฺตึ มจฺเฉ อุปนิสีทิย ฯ |๓๐.๘๕| เอวํ จินฺเตสหํ ตตฺถ สห ญาตีหิ ปีฬิโต เกน นุ โข อุปาเยน ญาตี ทุกฺขา ปโมจเย ฯ |๓๐.๘๖| จินฺตยิตฺวาน ธมฺมตฺถํ สจฺจํ อทฺทสํ ปสฺสยํ สจฺเจ ฐตฺวา ปโมเจสึ ญาตีนํ ตํ อติกฺขยํ ฯ |๓๐.๘๗| อนุสฺสริตฺวา สตํ ธมฺมํ ปรมตฺถํ วิจินฺตยํ อกาสึ สจฺจกิริยํ ยํ โลเก ธุวสสฺสตํ ฯ |๓๐.๘๘| ยโต สรามิ อตฺตานํ ยโต ปตฺโตสฺมิ วิญฺญุตํ นาภิชานามิ สญฺจิจฺจ เอกปาณํปิ หึสิตํ ๒- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พกา ฯ ๒ วิหึสิตํ อิติปิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๐.
|๓๐.๘๙| เอเตน สจฺจวชฺเชน ปชฺชุนฺโน อภิวสฺสตุ อภิตฺถนย ปชฺชุนฺน นิธึ กากสฺส นาสย ฯ |๓๐.๙๐| กากํ โสกาย รนฺเธหิ มจฺเฉ โสกา ปโมจย สห กเต สจฺจวเร ปชฺชุนฺโน อภิคชฺชิย ฯ |๓๐.๙๑| ถลํ นินฺนญฺจ ปูเรนฺโต ขเณน อภิวสฺสถ เอวรูปํ สจฺจวรํ กตฺวา วิริยมุตฺตมํ ฯ |๓๐.๙๒| วสฺสาเปสึ มหาเมฆํ สจฺจเตชพลสฺสิโต สจฺเจน เม สโม นตฺถิ เอสา เม สจฺจปารมีติ ฯ มจฺฉราชจริยํ ทสมํ ฯ เอกาทสมํ กณฺหทีปายนจริยํ [๓๑] |๓๑.๙๓| ปุนาปรํ ยทา โหมิ กณฺหทีปายโน อิสิ ปโรปญฺญาสวสฺสานิ อนภิรโต จรึ อหํ ฯ |๓๑.๙๔| น โกจิ เอตํ ชานาติ อนภิรติมนํ มม อหํปิ กสฺสจิ นาจิกฺขึ อรติ ๑- เม จ รติมานเส ฯ |๓๑.๙๕| สพฺรหฺมจารี มณฺฑโพฺย สหาโย เม มหาอิสิ ปุพฺพกมฺมสมายุตฺโต สูลมาโรปนํ ลภิ ฯ |๓๑.๙๖| ตมหํ อุปฏฺฐหิตฺวาน อาโรคฺยมนุปาปยึ อาปุจฺฉิตฺวาน อาคญฺฉึ ยํ มยฺหํ สกมสฺสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อรตึ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๑.
|๓๑.๙๗| สหาโย พฺราหฺมโณ มยฺหํ ภริยํ อาทาย ปุตฺตกํ ตโย ชนา สมาคนฺตฺวา อาคจฺฉุํ ปาหุนาคตํ ฯ |๓๑.๙๘| สมฺโมทมาโน เตหิ สห นิสินฺโน สกอสฺสเม ทารโก วฏฺฏมนุกฺขิปํ อาสีวิสมโกปยิ ฯ |๓๑.๙๙| ตโต โส วฏฺฏคตํ มคฺคํ อเนฺวสนฺโต กุมารโก อาสีวิสสฺส หตฺเถน อุตฺตมงฺคํ ปรามสิ ฯ |๓๑.๑๐๐| ตสฺส อามสเน กุทฺโธ สปฺโป วิสพลสฺสิโต กุปิโต ปรมโกเปน อฑํสิ ทารกํ ขเณ ฯ |๓๑.๑๐๑| สห ทฏฺโฐ อติวิเสน ทารโก ปปติ ภูมิยํ เตนาหํ ทุกฺขิโต อาสึ มม วา หสิตํ ทุกฺขํ ฯ |๓๑.๑๐๒| ตฺยาหํ อสฺสาสยิตฺวาน ทุกฺขิเต โสกสลฺลิเน ๑- ปฐมํ อกาสึ กิริยํ อคฺคํ สจฺจวรุตฺตมํ ฯ |๓๑.๑๐๓| สตฺตาหเมวาหํ ปสนฺนจิตฺโต ปุญฺญตฺถิโก อจรึ พฺรหฺมจริยํ อถาปรํ ยํ จริตํ มมํ อิทํ วสฺสานิ ปญฺญาสสมาธิกานิ ฯ |๓๑.๑๐๔| อากามโกวาหิ อหญฺจรามิ เอเตน สจฺเจน สุวตฺถิ โหตุ หตํ วิสํ ชีวตุ ยญฺญทตฺโต ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โสกสลฺลิเต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๒.
|๓๑.๑๐๕| สห สจฺเจ กเต มยฺหํ วิสเวเคน เวธิโต อพุชฺฌิตฺวาน วุฏฺฐาสิ อโรโค วาสิ ๑- มาณโว สจฺเจน เม สโม นตฺถิ เอสา เม สจฺจปารมีติ ฯ กณฺหทีปายนจริยํ เอกาทสมํ ฯ ทฺวาทสมํ สุตโสมจริยํ [๓๒] |๓๒.๑๐๖| ปุนาปรํ ยทา โหมิ สุตโสโม มหีปติ คหิโต โปริสาเทน พฺราหฺมเณ สงฺครํ สรึ ฯ |๓๒.๑๐๗| ขตฺติยานํ เอกสตํ อาวุณิตฺวา กรตเล เอเต สมฺมมิลาเปตฺวา ยญฺญตฺเถ อุปนยี มมํ ฯ |๓๒.๑๐๘| อาปุจฺฉิ มํ โปริสาโท กึ ตฺวํ อิจฺฉสิ นิสฺสชํ ยถามตึ เต กาหามิ ยทิ เม ตฺวํ ปุเนหิสิ ฯ |๓๒.๑๐๙| ตสฺส ปฏิสุณิตฺวาน ปเญฺห อาคมนํ มม อุปคนฺตฺวา ปุรํ รมฺมํ รชฺชํ นิยฺยาทยึ ตทา ฯ |๓๒.๑๑๐| อนุสฺสริตฺวา สตํ ธมฺมํ ปุพฺพกํ ชินเสวิตํ พฺราหฺมณสฺส ธนํ ทตฺวา โปริสาทํ อุปาคมึ ฯ |๓๒.๑๑๑| นตฺถิ เม สํสโย ตตฺถ ฆาฏยิสฺสติ วา น วา สจฺจวาจานุรกฺขนฺโต ชีวิตํ จชิตุมุปาคมึ สจฺเจน เม สโม นตฺถิ เอสา เม สจฺจปารมีติ ฯ สุตโสมจริยํ ทฺวาทสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จาสิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๓.
เตรสมํ สุวณฺณสามจริยํ [๓๓] |๓๓.๑๑๒| สาโม ยทา วเน อาสึ สกฺเกน อภินิมฺมิโต ปวเน สีหพฺยคฺเฆหิ เมตฺตายมุปนามยึ ฯ |๓๓.๑๑๓| สีหพฺยคฺเฆหิ ทีปีหิ อจฺเฉหิ มหิเสหิ จ ปสทมิควราเหหิ ปริวาเรตฺวา วเน วสึ ฯ |๓๓.๑๑๔| น มํ โกจิ อุตฺตสติ นปิหํ ภายามิ กสฺสจิ เมตฺตา พเลนุปตฺถทฺโธ รมามิ ปวเน ตทาติ ฯ สุวณฺณสามจริยํ เตรสมํ ฯ ------------------ จุทฺทสมํ เอกราชจริยํ [๓๔] |๓๔.๑๑๕| ปุนาปรํ ยทา โหมิ เอกราชาติ วิสฺสุโต ปรมํ สีลํ อธิฏฺฐาย ปสาสามิ มหามหึ ฯ |๓๔.๑๑๖| ทส กุสลกมฺมปเถ วตฺตามิ อนวเสสโต จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ สงฺคณฺหามิ มหาชนํ ฯ |๓๔.๑๑๗| เอวํ เม อปฺปมตฺตสฺส อิธ โลเก ปรตฺถ จ ทพฺพเสโน อุปาคนฺตฺวา อจฺฉินฺทนฺโต ปุรํ มม ฯ |๓๔.๑๑๘| ราชูปชีเว นิคเม สพลฏฺเฐ สรฏฺฐเก สพฺพํ หตฺถคตํ กตฺวา กาสุยา นิกฺขณี มมํ ฯ |๓๔.๑๑๙| อมจฺจมณฺฑลํ รชฺชํ ผีตํ อนฺเตปุรํ มม อจฺฉินฺทิตฺวาน คหิตํ ปิยปุตฺตํว ปสฺสหํ เมตฺตาย เม สโม นตฺถิ เอสา เม เมตฺตาปารมีติ ฯ เอกราชจริยํ จุทฺทสมํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๔.
ปณฺณรสมํ มหาโลมหํสจริยํ [๓๕] |๓๕.๑๒๐| สุสาเน เสยฺยํ กปฺเปมิ ฉวฏฺฐิกํ อุปนิธาย ๑- คามมณฺฑลา อุปาคนฺตฺวา รูปํ ทสฺเสนฺติ นปฺปกํ ฯ |๓๕.๑๒๑| อปเร คนฺธญฺจ มาลญฺจ โภชนํ วิวิธํ พหุํ อุปายนานิ อุปเนนฺติ หฏฺฐา สํวิคฺคมานสา ฯ |๓๕.๑๒๒| เย เม ทุกฺขํ อุปหรนฺติ เย จ เทนฺติ สุขํ มม สพฺเพสํ สมโก โหมิ ทยา โกโป น วิชฺชติ ฯ |๓๕.๑๒๓| สุขทุกฺเข ตุลาภูโต ยเสสุ อยเสสุ จ สพฺพตฺถ สมโก โหมิ เอสา เม อุเปกฺขาปารมีติ ฯ มหาโลมหํสจริยํ ปณฺณรสมํ ฯ ตสฺสุทฺทานํ ยุธญฺชโย โสมนสฺโส อโยฆรภิเสน จ โสณนนฺโท มูคผกฺโข กปิราชา สจฺจสวฺหโย ฯ วฏฺฏโก มจฺฉราชา จ กณฺหทีปายโน อิสิ สุตโสโม ปุเร ๒- อาสิ สาโม จ เอกราชา ๓- จ อุเปกฺขาปารมี อาสิ อิติ วุตฺตํ มเหสินา ฯ เอวํ พหุวิธํ ทุกฺขํ สมฺปตฺติญฺจ พหูวิธํ ภวาภเว อนุภวิตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ ทตฺวา ทาตพฺพกํ ทานํ สีลํ ปูเรตฺวา อเสสโต นิกฺขมฺมปารมึ คนฺตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อุปนิธายหํ ฯ ยุ. นิธายหํ ฯ ๒ ม. ยุ. ปุน อาสึ ฯ ๓ ม. ยุ. เอกราชหุ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๕.
ปณฺฑิเต ปริปุจฺฉิตฺวา วิริยํ กตฺวาน อุตฺตมํ ขนฺติยา ปารมึ คนฺตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ กตฺวา ทฬฺหมธิฏฺฐานํ สจฺจวาจานุรกฺขิย เมตฺตาย ปารมึ คนฺตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ ลาภาลาเภ ยสายเส สมฺมานนาวมานเน สพฺพตฺถ สมโก หุตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ โกสชฺชํ ภยโต ทิสฺวา วิริยารมฺภญฺจ เขมโต อารทฺธวิริยา โหถ เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ วิวาทํ ภยโต ทิสฺวา อวิวาทญฺจ เขมโต สมคฺคา สขิลา โหถ เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ ปมาทํ ภยโต ทิสฺวา อปฺปมาทญฺจ เขมโต ภาเวถฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ อิตฺถํ สุทํ ภควา อตฺตโน ปุพฺพจริยํ สมฺภาวยมาโน พุทฺธาปทานิยํ นาม ธมฺมปริยายํ อภาสิตฺถาติ ฯ จริยาปิฏกํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๑]- @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยสฺมา ปน อยํ ปาลิ ปรมฺปราย ลิกฺขิตา @ วิปลฺลตฺถกฺขรา ตสฺมา สายํ สุฏฺฐุ วิโสธิตา @ ปญฺญาสี โหติ นาเมน อนุเถเรน ธีมตา @ สาสนฺฏฐิติกาเมน พหุคนฺเธสุ อาคตํ @ อตฺถํ สํสนฺทิตฺวา มยา ตสฺส เตเชน ปาณิโน @ สมิทฺธสงฺกปฺปา โหนฺตุ เทวา รกฺขนฺตุ สาสนํ ฯ @ จริยาปิฏกปาลิ สมตฺตา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๖.
สโมธานกถา ๑- [๓๖] ทเสเต ปารมี โหนฺติ ทเสเต อุปปารมี ปรมตฺถา ทส โหนฺติ โพธิยา ปริปาจนา ฯ สิวิราชสฺส เสฏฺฐสฺส ทานปารมิตา ภเว เวสฺสนฺตโร จ เวลาโม ภวนฺติ อุปปารมี ฯ อกิตฺติวิสยฺหทาเนน โหนฺติ ตา อุปปารมี กุกฺกุฏสีลสโส ภูโต ปรมตฺถา ทานปารมี ฯ มหากปิ จ ฉทฺทนฺโต นาโค จ มาตุโปสโก สีลปารมิตา ยนฺติ อิติ วุตฺตํ มเหสินา ฯ จมฺเปยฺยโก ภูริทตฺโต สีเลน อุปปารมี สงฺขปาโล จ โย ธีโร ปรมตฺถา สีลปารมี ฯ ยุธญฺชโย จ โควินฺโท หตฺถิปาโล จ โย ฆโร ภลฺลาติ โย สุสาโม จ ................. มฆเทโว นิมิ เจว โหนฺเตตา อุปปารมี ฯ มโหสโถ ธนรฏฺโฐ กุณฺฑโล จาปิ ตณฺฑิโล ติตฺติโร จ สกุโณ จ โหนฺเตตา อุปปารมี ฯ วิธุรํ สมฺภวํ ปญฺญาย อุโภตา โหนฺติ ปารมี โย สิสฺโส อาจริยํ โปรา สุริยพฺราหฺมโณ มาตงฺโค ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สโมธานกถา นตฺถิ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๗.
สตฺตุภสฺตญฺจ ปรมตฺถา เอตา เว ปญฺญาปารมี สีลวา วิริโย ราชา ชาตกํ ชานกา วิภู ฯ ทฬฺหปรกฺกโม อาสิ ปรมตฺถา วิริยปารมี มหากปิ ปญฺจ ครุกา วิริยา โหนฺติ ปารมี ฯ ธมฺมปาโล กุมาโร จ ขนฺติยา โหนฺติ ปารมี อุปปารมีติ วุจฺจนฺติ ธมฺมาธมฺมิกททฺทวา ฯ ขนฺติวาเทน ปรมตฺถา ขนฺติปารมิปูริยา พุทฺธภูมึ คเวสนฺโต อกาสิ ทุกฺกรํ พหุํ ฯ ตถูปริสจฺจคุณํ สสวฏฺฏกชาตกํ สจฺเจนคฺคินิพฺพาปิโต เอสา ปารมิตา ภเว ฯ อุทเก มจฺโฉ ภวิตฺวาน อกาสิ สจฺจมุตฺตมํ มหาเมฆํ ปวสฺเสสิ เอสา เม สจฺจปารมี ฯ สจฺเจน นาวํ ตาเรสิ ธีโร สุปารปณฺฑิโต วิสํ สจฺเจน ฆาเฏสิ กณฺหทีปายโน อิสิ ฯ สจฺเจน วานโร หุตฺวา คงฺคา โสตํ ตรี ตทา เอสา ปารมิตา สตฺถุ โหนฺติ ตา อุปปารมี ฯ สุตโสโม นาม ราชา รกฺขนฺโต สจฺจมุตฺตมํ โมเจติ เอกสตํ ขเตฺย ปรมตฺถา สจฺจปารมี ฯ อธิฏฺฐาเนน กึ ฉนฺโท ปารมี ภวตี ตทา ทุโก มาตงฺคโย เจว อธิฏฺฐานอุปปารมี ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๘.
มุคผกฺเขน ปรมตฺถา อธิฏฺฐานํ อาสิ ปารมี มหากโณฺห จ เมตฺตาย ตตฺถ จ ราชโสธนา ฯ เอสา ทุวิธา อกฺขาตา เมตฺตาปารมิตา ภเว สีเลน พฺรหฺมทตฺโต จ โย วายํ คณฺฑิติณฺฑโก ฯ อกาสิ นนฺโท ปิยสฺส โหนฺติ ตา อุปปารมี เอกราเชน ปรมตฺถา นตฺถิ เมตฺตาย อีทิโส ฯ เทฺว สุวา อุปปารมี ปรมตฺถา โลมหํสนํ เอตา ทส ปารมี มยฺหํ ปฏิเวโส อคฺคโพธิยา ฯ ทสโต ปรมา นตฺถิ ทสโต นตฺถิ อูนกา อนูนานธิกา สพฺพา ปูริตา ทสปารมีติ ฯ สโมธานกถา นิฏฺฐิตา จริยาปิฏกํ สมตฺตํ ฯเนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๑-๕๙๘. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=1&items=244&pagebreak=1&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=1&items=244&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=33&item=1&items=244&pagebreak=1&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=33&item=1&items=244&pagebreak=1&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=5478 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=5478 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_33
       |
|
บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]