บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๙

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส ชาตกํ --------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ เอกนิปาตชาตกํ ^๑- ๑ อปณฺณกวคฺโค ๑ อปณฺณกชาตกํ [๑] อปณฺณกํ ฐานเมเก ทุติยํ อาหุ ตกฺกิกา เอตทญฺญาย เมธาวี ตํ คเณฺห ยทปณฺณกนฺติ ^๒- ฯ อปณฺณกชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ วณฺณุปถชาตกํ ^๓- [๒] อกิลาสุโน วณฺณุปเถ ^๔- ขณนฺตา อุทงฺคเณ ตตฺถ ปปํ อวินฺทุํ เอวํ มุนิ วีริยพลูปปนฺโน ^๕- อกิลาสุ วินฺเท หทยสฺส สนฺตินฺติ ฯ วณฺณุปถชาตกํ ทุติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอกกนิปาต ฯ ^๒ โป. ตํ คเณฺหยฺย อปณฺณกํ ฯ ^๓ โป. วณฺณปถชาตกํ ฯ @^๔ โป. วณฺณปเถ ฯ ๕. ม. มุนี วิริยพลูปปนฺโน ฯ ๓ เสริววาณิชชาตกํ [๓] อิธ เจ ^๑- นํ วิราเธสิ สทฺธมฺมสฺส นิยามกํ ^๒- จิรํ ตฺวํ อนุตปฺเปสิ ^๓- เสริวายํว วาณิโชติ ฯ เสริววาณิชชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ จุลฺลกเสฏฺฐิชาตกํ [๔] อปฺปเกนปิ เมธาวี ปาภเฏน วิจกฺขโณ สมุฏฺฐาเปติ อตฺตานํ อณุํ อคฺคึว สนฺธมนฺติ ฯ จุลฺลกเสฏฺฐิชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ตณฺฑุลนาฬิชาตกํ ^๔- [๕] กิมคฺฆตี ตณฺฑุลนาฬิกา จ พาราณสีอนฺตรพาหิรานิ อสฺสปญฺจสเตตานิ เอกา ตณฺฑุลนาฬิกาติ ฯ ตณฺฑุลนาฬิชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. เจ หิ นํ ฯ ^๒ ม. นิยามตํ ฯ ๓. สี. ยุ. อนุตเปสฺสสิ อนุตปฺปิสฺสสิ ฯ @^๔ สี. อิทํ ชาตกํ น ทิสฺสติ ฯ ม. เอวํ ทิสฺสติ @ กิมคฺฆติ ตณฺฑุลนาฬิกายํ อสฺสาน มูลาย วเทหิ ราช @ พาราณสีสนฺตรพาหิรโต อยมคฺฆติ ตณฺฑุลนาฬิกา ฯ ๖ เทวธมฺมชาตกํ [๖] หิริโอตฺตปฺปสมฺปนฺนา สุกฺกธมฺมสมาหิตา สนฺโต สปฺปุริสา โลเก เทวธมฺมาติ วุจฺจเรติ ฯ เทวธมฺมชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ กฏฺฐหาริชาตกํ ^๑- [๗] ปุตฺโต ตฺยาหํ มหาราช ตฺวํ มํ โปส ชนาธิป อญฺเญปิ เทโว โปเสติ กิญฺจ เทโว สกํ ปชนฺติ ฯ กฏฺฐหาริชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ คามนิชาตกํ [๘] อปิ อตรมานานํ ผลาสาว สมิชฺฌติ วิปกฺกพฺรหฺมจริโยสฺมิ เอวํ ชานาหิ คามนีติ ฯ คามนิชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ มฆเทวชาตกํ ^๒- [๙] อุตฺตมงฺครุหา มยฺหํ อิเม ชาตา วโยหรา ปาตุภูตา เทวทูตา ปพฺพชฺชาสมโย มมาติ ฯ มฆเทวชาตกํ นวมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. กฏฺฐวาหนชาตกํ ฯ ^๒ โป. เทวทูตชาตกํ ฯ ๑๐ สุขวิหาริชาตกํ [๑๐] ยญฺจ อญฺเญ น รกฺขนฺติ โย จ อญฺเญ น รกฺขติ สเว ราช สุขํ เสติ กาเมสุ อนเปกฺขวาติ ฯ สุขวิหาริชาตกํ ทสมํ ฯ อปณฺณกวคฺโค ปฐโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ วราปณฺณก วณฺณปถ ^๑- เสริวโร สุวิจกฺขณ ตณฺฑุลนาฬิกสฺสา หิริ ปุตฺต วรุตฺตคามนินา โย จ น รกฺขติ เตน ทส ^๒- ฯ --------- ๒ สีลวคฺโค ๑ ลกฺขณชาตกํ ^๓- [๑๑] โหติ สีลวตํ อตฺโถ ปฏิสนฺถารวุตฺตินํ ลกฺขณํ ปสฺส อายนฺตํ ญาติสงฺฆปุรกฺขิตํ ^๔- อถ ปสฺสสิมํ กาฬํ สุวิหีนํว ญาติภีติ ฯ ลกฺขณชาตกํ ปฐมํ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วณฺณุปถ ฯ ^๒ ม. สพฺพตฺถ ทสาติ ฯ ^๓ ม. ลกฺขณมิคชาตกํ ฯ @^๔ ม. ญาติสงฺฆปุรกฺขตํ ฯ ๒ นิโคฺรธมิคชาตกํ [๑๒] นิโคฺรธเมว เสเวยฺย น สาขํ อุปสํวเส นิโคฺรธสฺมึ มตํ เสยฺโย ยญฺเจ สาขสฺมิ ชีวิตนฺติ ฯ นิโคฺรธชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ กณฺฑินชาตกํ [๑๓] ธิรตฺถุ กณฺฑินํ สลฺลํ ปุริสํ คาฬฺหเวธินํ ธิรตฺถุ ตํ ชนปทํ ยตฺถิตฺถี ปริณายิกา เต วาปิ ^๑- ธิกฺกิตา สตฺตา เย อิตฺถีนํ วสํ คตาติ ฯ กณฺฑินชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ วาตมิคชาตกํ [๑๔] น กิรตฺถิ รเสหิ ปาปิโย อาวาเสหิ วา ^๒- สนฺถเวหิ วา วาตมิคํ คหนนิสฺสิตํ วสมาเนสิ รเสหิ สญฺชโยติ ฯ วาตมิคชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ขราทิยชาตกํ [๑๕] อฏฺฐกฺขุรํ ขราทิเย มิคํ วงฺกาติวงฺกินํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. จาปิ ฯ ^๒ ม. ว ฯ สตฺตกาเลหติกฺกนฺตํ ^๑- น นํ โอวทิตุสฺสเหติ ฯ ขราทิยชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ ติปลฺลตฺถมิคชาตกํ [๑๖] มิคํ ติปลฺลตฺถมเนกมายํ อฏฺฐกฺขุรํ อฑฺฒรตฺตาปปายึ ^๒- เอเกน โสเตน ฉมาสฺสสนฺโต ฉหิ กลาหติโภติ ^๓- ภาคิเนยฺโยติ ฯ ติปลฺลตฺถมิคชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ มาลุตชาตกํ [๑๗] กาเฬ วา ยทิ วา ชุเณฺห ยทา วายติ มาลุโต วาตชานิ หิ สีตานิ อุโภตฺถมปราชิตาติ ฯ มาลุตชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ มตกภตฺตชาตกํ [๑๘] เอวญฺเจ สตฺตา ชาเนยฺยุํ ทุกฺขายํ ชาติสมฺภโว น ปาโณ ปาณินํ หญฺเญ ปาณฆาตี หิ โสจตีติ ฯ มตกภตฺตชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. สตฺตหิ กาลาติกฺกนฺตํ ฯ ๒. สี. ยุ. อฑฺฒรตฺตาวปายึ ฯ @^๓ ม. กลาหิติโภติ ฯ ๙ อายาจิตภตฺตชาตกํ [๑๙] สเจ มุญฺเจ ^๑- เปจฺจ มุญฺเจ ^๒- มุจฺจมาโน หิ พชฺฌสิ ^๓- น เหวํ ธีรา มุจฺจนฺติ มุตฺติ พาลสฺส พนฺธนนฺติ ฯ อายาจิตภตฺตชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ นฬปานชาตกํ [๒๐] ทิสฺวา ปทมนุตฺติณฺณํ ทิสฺวาโนตริตํ ปทํ นเฬน วารึ ปิวิสฺสาม ^๔- เนว มํ ตฺวํ วธิสฺสสีติ ฯ นฬปานชาตกํ ทสมํ ฯ สีลวคฺโค ทุติโย ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อถ ลกฺขณ สาข ธิรตฺถุ ปุน นกิรตฺถิ รเสหิ ขราทิยา อติโภติ รสมาลุต ^๕- ปาณ มุจฺเจน นฬอวฺหยเนน ภวนฺติ ทส ฯ --------- ๓ กุรุงฺควคฺโค ๑ กุรุงฺคมิคชาตกํ [๒๑] ญาตเมตํ กุรุงฺคสฺส ยํ ตฺวํ เสปณฺณิ เสยฺยสิ ^๖- @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. มุจฺเจ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ^๓ ม. พชฺฌติ ฯ ^๔ ม. ปิสฺสาม ฯ @^๕ ม. วรมาลุต ฯ ^๖ ม. สิยฺยสิ ฯ อญฺญํ เสปณฺณึ คจฺฉามิ น เม เต รุจฺจเต ผลนฺติ ฯ กุรุงฺคมิคชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ กุกฺกุรชาตกํ [๒๒] เย กุกฺกุรา ราชกุลสฺมิ วฑฺฒา โกเลยฺยกา วณฺณพลูปปนฺนา เตเม น วชฺฌา มยมสฺม วชฺฌา นายํ สฆจฺจา ทุพฺพลฆาติกายนฺติ ฯ กุกฺกุรชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ โภชาชานียชาตกํ ^๑- [๒๓] อปิ ปสฺเสน เสมาโน สลฺเลภิ สลฺลลีกโต เสยฺโยว วฬวา โภชฺโฌ ^๒- ยุญฺช มญฺเญว สารถีติ ฯ โภชาชานียชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ อาชญฺญชาตกํ [๒๔] ยทา ยทา ยตฺถ ยทา ยตฺถ ยตฺถ ยทา ยทา อาชญฺโญ กุรุเต เวคํ หายนฺติ ตตฺถ วาฬวาติ ฯ อาชญฺญชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. โคชานียชาตกํ ฯ ^๒ ม. โคโช ฯ ๕ ติตฺถชาตกํ [๒๕] อญฺญมญฺเญหิ ติตฺเถหิ อสฺสํ ปาเยหิ สารถิ อจฺจาสนสฺส ปุริโส ปายาสสฺสปิ ตปฺปตีติ ฯ ติตฺถชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ มหิฬามุขชาตกํ [๒๖] ปุราณโจราน วโจ นิสมฺม มหิฬามุโข โปถยมานุจาริ ^๑- สุสญฺญตานํ หิ วโจ นิสมฺม คชุตฺตโม สพฺพคุเณสุ อฏฺฐาติ ฯ มหิฬามุขชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ อภิณฺหชาตกํ [๒๗] นาลํ กพลํ ปทาตเว น ^๒- ปิณฺฑํ น กุเส น ฆํสิตุํ มญฺญามิ อภิณฺหทสฺสนา นาโค สิเนหมกาสิ ^๓- กุกฺกุเรติ ฯ อภิณฺหชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. โปถยมนฺวจารี ฯ ^๒ ม. น จ ปิณฺฑํ ฯ ^๓ ม. เสฺนหมกาสิ ฯ ๘ นนฺทิวิสาลชาตกํ [๒๘] มนุญฺญเมว ภาเสยฺย นามนุญฺญํ กุทาจนํ มนุญฺญํ ภาสมานสฺส ครุภารํ อุททฺธริ ธนญฺจ นํ อลาเภสิ เตน จตฺตมโน อหูติ ฯ นนฺทิวิสาลชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ กณฺหชาตกํ [๒๙] ยโต ยโต ครุ ธุรํ ยโต คมฺภีรวตฺตนิ ^๑- ตทาสฺสุ กณฺหํ ยุญฺชนฺติ สวาสฺสุ ตํ วหเต ธุรนฺติ ฯ กณฺหชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ มุณิกชาตกํ [๓๐] มา มุณิกสฺส ปิหยิ อาตุรนฺนานิ ภุญฺชติ อปฺโปสฺสุกฺโก ภุสงฺขาท เอตํ ทีฆายุลกฺขณนฺติ ฯ มุณิกชาตกํ ทสมํ ฯ กุรุงฺควคฺโค ตติโย ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ กุรุงฺคสฺส กุกฺกุร โภชวโร ^๒- ปุน วาฬวสฺสสิริวยโน ^๓- มหิฬามุข นามนุญฺญวโร วหเต ธุร มุณิเกน ทส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. คมฺภีรวตฺตนี ฯ ^๒ ม. โคชวโร ฯ ^๓ ม. ... สิริวหยโน ฯ ๔ กุลาวกวคฺโค ๑ กุลาวกชาตกํ [๓๑] กุลาวกา มาตลิ สิมฺพลิสฺมึ อีสามุเขน ปริวชฺชยสฺสุ กามํ จชาม อสุเรสุ ปาณํ มายิเม ^๑- ทิชา วิกุลาวา อเหสุนฺติ ฯ กุลาวกชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ นจฺจชาตกํ [๓๒] รุทํ มนุญฺญํ รุจิรา จ ปิฏฺฐิ เวฬุริยวณฺณูปฏิภา ^๒- จ คีวา พฺยามมตฺตานิ จ เปกฺขุณานิ นจฺเจน เต ธีตรํ โน ททามีติ ฯ นจฺจชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ สมฺโมทมานชาตกํ [๓๓] สมฺโมทมานา คจฺฉนฺติ ชาลมาทาย ปกฺขิโน ยทา เต วิวทิสฺสนฺติ ตทา เอหินฺติ เม วสนฺติ ฯ สมฺโมทมานชาตกํ ตติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มาเม ฯ ^๒ ม. เวฬุริยวณฺณูปนิภา ฯ ๔ มจฺฉชาตกํ [๓๔] น มํ สีตํ น มํ อุณฺหํ น มํ ชาลสฺมิ พาธนํ ยญฺจ มํ มญฺญเต มจฺฉี อญฺญํ โส รติยา คโตติ ฯ มจฺฉชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ วฏฺฏกชาตกํ [๓๕] สนฺติ ปกฺขา อปตนา สนฺติ ปาทา อวญฺจนา มาตา ปิตา จ นิกฺขนฺตา ชาตเวท ปฏิกฺกมาติ ฯ วฏฺฏกชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ สกุณชาตกํ [๓๖] ยนฺนิสฺสิตา ชคติรุหํ (วิหงฺคมา) สฺวายํ อคฺคึ ปมุญฺจติ ทิสา ภชถ วงฺกงฺคา ^๑- ชาตํ สรณโต ภยนฺติ ฯ สกุณชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ ติตฺติรชาตกํ [๓๗] เย วุฑฺฒมปจายนฺติ นรา ธมฺมสฺส โกวิทา ทิฏฺเฐ ธมฺเม จ ปาสํสา สมฺปราโย จ สุคฺคตีติ ^๒- ฯ ติตฺติรชาตกํ สตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วกฺกงฺคา ฯ ^๒ ม. ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปาสํสา สมฺปราเย จ สุคฺคตึ ฯ ๘ พกชาตกํ [๓๘] นาจฺจนฺตํ นิกติปฺปญฺโญ นิกตฺยา สุขเมธติ อาราเธติ นิกติปฺปญฺโญ ^๑- พโก กกฺกฏกามิวาติ ฯ พกชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ นนฺทชาตกํ [๓๙] มญฺเญ โสวณฺณโย ราสิ โสวณฺณมาลา จ นนฺทโก ยตฺถ ทาโส อามชาโต ฐิโต ถุลฺลานิ คชฺชตีติ ฯ นนฺทชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ ขทิรงฺคารชาตกํ [๔๐] กามํ ปตามิ นิรยํ อุทฺธปาโท ^๒- อวํสิโร นานริยํ กริสฺสามิ หนฺท ปิณฺฑํ ปฏิคฺคหาติ ฯ ขทิรงฺคารชาตกํ ทสมํ ฯ กุลาวกวคฺโค จตุตฺโถ ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ สิริ มาตลิ ธีตร ปกฺขิวโร รติราคโต ^๓- มาตาปิตา จ ปุน ชคตีรุห วุฑฺฒ สุกกฺกฏโก ตถา นนฺทก ปิณฺฑวเรน ทส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. อาราเธ นิกติปฺปญฺโญ ฯ ^๒ ม. อุทฺธํปาโท ฯ ^๓ ม. รติยาคโต ฯ ๕ อตฺถกามวคฺโค ๑ โลสกชาตกํ [๔๑] โย อตฺถกามสฺส หิตานุกมฺปิโน โอวชฺชมาโน น กโรติ สาสนํ อชิยา ปาทโมลุพฺภ ^๑- มิตฺตโก วิย โสจตีติ ฯ โลสกชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ กโปตกชาตกํ [๔๒] โย อตฺถกามสฺส หิตานุกมฺปิโน โอวชฺชมาโน น กโรติ สาสนํ กโปตกสฺส วจนํ อกตฺวา อมิตฺตหตฺถตฺโตว เสตีติ ฯ กโปตกชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ เวฬุกชาตกํ [๔๓] โย อตฺถกามสฺส หิตานุกมฺปิโน โอวชฺชมาโน น กโรติ สาสนํ เอวํ โส นิหโต เสติ เวฬุกสฺส ยถา ปิตาติ ฯ เวฬุกชาตกํ ตติยํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปาทโมลพฺภ ฯ ๔ มกสชาตกํ [๔๔] เสยฺโย อมิตฺโต มติยา อุเปโต น เตฺวว มิตฺโต มติวิปฺปหีโน มกสํ วธิสฺสนฺติ หิ เอลมูโค ปุตฺโต ปิตุ อพฺภิทา อุตฺตมงฺคนฺติ ฯ มกสชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ โรหิณีชาตกํ [๔๕] เสยฺโย อมิตฺโต เมธาวี ยญฺเจ พาลานุกมฺปโก ปสฺส โรหิณิกํ ชมฺมึ มาตรํ หนฺตฺวาน โสจตีติ ฯ โรหิณีชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ อารามทูสกชาตกํ [๔๖] น เว อนตฺถกุสเลน อตฺถจริยา สุขาวหา หาเปติ อตฺถํ ทุมฺเมโธ กปิ อารามิโก ยถาติ ฯ อารามทูสกชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ วารุณิทูสกชาตกํ [๔๗] น เว อนตฺถกุสเลน อตฺถจริยา สุขาวหา หาเปติ อตฺถํ ทุมฺเมโธ โกณฺฑญฺโญ วารุณึ ยถาติ ฯ วารุณิทูสกชาตกํ สตฺตมํ ฯ ๘ เวทพฺพชาตกํ [๔๘] อนุปาเยน โย อตฺถํ อิจฺฉติ โส วิหญฺญติ เจตา หนึสุ เวทพฺพํ ^๑- สพฺเพ เต พฺยสนมชฺฌคุนฺติ ^๒- ฯ เวทพฺพชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ นกฺขตฺตชาตกํ [๔๙] นกฺขตฺตํ ปฏิมาเนนฺตํ อตฺโถ พาลํ อุปจฺจคา อตฺโถ อตฺถสฺส นกฺขตฺตํ กึ กริสฺสนฺติ ตารกาติ ฯ นกฺขตฺตชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ ทุมฺเมธชาตกํ [๕๐] ทุมฺเมธานํ สหสฺเสน ยญฺโญ เม อุปยาจิโต อิทานิ โขหํ ยชิสฺสามิ พหุ ^๓- อธมฺมิโก ชโนติ ฯ ทุมฺเมธชาตกํ ทสมํ ฯ อตฺถกามวคฺโค ปญฺจโม ฯ ปฐมปณฺณาสโก --------- ตสฺสุทฺทานํ อถ มิตฺตกมาตุ กโปตวโร ตถา เวฬุก เอลมูโค โรหิณิ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. เวทพฺภํ ฯ ^๒ ม. พฺยสนมชฺฌคูติ ฯ ^๓ สี. ยุ. พหู ฯ กปิ วารุณิ เจตจรา จ ปุน ตถา ตารก ยญฺญวเรน ทส ฯ --------- ๖ อาสึสวคฺโค ๑ มหาสีลวชาตกํ [๕๑] อาสึเสเถว ^๑- ปุริโส น นิพฺพินฺเทยฺย ปณฺฑิโต ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ ยถา อิจฺฉึ ตถา อหูติ ฯ มหาสีลวชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ จูฬชนกชาตกํ [๕๒] วายเมเถว ปุริโส น นิพฺพินฺเทยฺย ปณฺฑิโต ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ อุทกา ถลมุพฺภตนฺติ ฯ จูฬชนกชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ปุณฺณปาติชาตกํ [๕๓] ตเถว ปุณฺณปาติโย อญฺญายํ วตฺตเต กถา อาการเกน ชานามิ เนวายํ ภทฺทกา ^๒- สุราติ ฯ ปุณฺณปาติชาตกํ ตติยํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อาสีเสเถว ฯ ^๒ ม. น จายํ ภทฺทิกา ฯ ๔ ผลชาตกํ ^๑- [๕๔] นายํ รุกฺโข ทุรารุโห นปิ คามโต อารกา อาการเกน ชานามิ นายํ สาทุผโล ทุโมติ ฯ ผลชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ปญฺจาวุธชาตกํ [๕๕] โย อลีเนน จิตฺเตน อลีนมนโส นโร ภาเวติ กุสลํ ธมฺมํ โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา ปาปุเณ อนุปุพฺเพน สพฺพสํโยชนกฺขยนฺติ ฯ ปญฺจาวุธชาตกํ ปญฺจมํ ฯ ๖ กญฺจนกฺขนฺธชาตกํ [๕๖] โย ปหฏฺเฐน จิตฺเตน ปหฏฺฐมนโส นโร ภาเวติ กุสลํ ธมฺมํ โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา ปาปุเณ อนุปุพฺเพน สพฺพสํโยชนกฺขยนฺติ ฯ กญฺจนกฺขนฺธชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ วานรินฺทชาตกํ [๕๗] ยสฺเสเต จตุโร ธมฺมา วานรินฺท ยถา ตว สจฺจํ ธมฺโม ธิติ ^๒- จาโค ทิฏฺฐํ โส อติวตฺตตีติ ฯ วานรินฺทชาตกํ สตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. กึผลชาตกํ ฯ ^๒ สี. ยุ. ธิตี ฯ ๘ ตโยธมฺมชาตกํ [๕๘] ยสฺเสเต จ ตโย ธมฺมา วานรินฺท ยถา ตว ทกฺขิยํ สูริยํ ปญฺญา ทิฏฺฐํ โส อติวตฺตตีติ ฯ ตโยธมฺมชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ เภริวาทชาตกํ ^๑- [๕๙] ธเม ธเม นาติธเม อติธนฺตํ หิ ปาปกํ ธมนฺเตน ^๒- สตํ ลทฺธํ อติธนฺเตน นาสิตนฺติ ฯ เภริวาทชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ สงฺขธมนชาตกํ [๖๐] ธเม ธเม นาติธเม อติธนฺตํ หิ ปาปกํ ธนฺเตนาธิคตา โภคา เต ตาโต วิธมี ธมนฺติ ฯ สงฺขธมนชาตกํ ทสมํ ฯ อาสึสวคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ ยถา อิจฺฉิ ^๓- ตถาหุ ทกา ถลา สุร สาทุผโลว ^๔- อลีนมโน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เภริวาทกชาตกํ ฯ ^๒ ม. ธนฺเตน หิ ฯ ^๓ ม. อิจฺฉึ ฯ ^๔ ม. สาทุผโล จ ฯ สํปหฏฺฐมโน จตุโร จ ตโย สตลทฺธกโภคมเนน ทส ฯ --------- ๗ อิตฺถีวคฺโค ๑ อสาตมนฺตชาตกํ [๖๑] อาสา ^๑- โลกิตฺถิโย นาม เวลา ตาสํ น วิชฺชติ สารตฺตา จ ปคพฺภา จ สิขี สพฺพคฺฆโส ยถา ตา หิตฺวา ปพฺพชิสฺสามิ วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ ฯ อสาตมนฺตชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ อณฺฑภูตชาตกํ [๖๒] ยํ พฺราหฺมโณ อวาเทสิ วีณํ สมฺมุขเวฐิโต ^๒- อณฺฑภูตา ภตา ภริยา ตาสุ โก ชาตุ วิสฺสเสติ ฯ อณฺฑภูตชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ตกฺกชาตกํ ^๓- [๖๓] โกธนา อกตญฺญู จ ปิสุณา จ วิเภทิกา ^๔- พฺรหฺมจริยํ จร ภิกฺขุ โส สุขํ น วิหาหิสีติ ^๕- ฯ ตกฺกชาตกํ ตติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อสา ฯ ^๒ ม. สมุขเวฐิโต ฯ ^๓ ม. ตกฺกปณฺฑิตชาตกํ ฯ ^๔ ม. ปิสุณา @มิตฺตเภทิกา ฯ ^๕ ม. วิหาหสีติ ฯ ๔ ทุราชานชาตกํ [๖๔] มา สุ นนฺทิ อิจฺฉติ มํ มา สุ โสจิ น อิจฺฉติ ^๑- ถีนํ ภาโว ทุราชาโน มจฺฉสฺเสโวทเก คตนฺติ ฯ ทุราชานชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ อนภิรติชาตกํ [๖๕] ยถา นที จ ปนฺโถ จ ปานาคารํ สภา ปปา เอวํ โลกิตฺถิโย นาม นาสํ กุชฺฌนฺติ ปณฺฑิตาติ ฯ อนภิรติชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ มุทุลกฺขณชาตกํ [๖๖] เอกา อิจฺฉา ปุเร อาสิ อลทฺธา มุทุลกฺขณํ ยโต ลทฺธา อฬารกฺขิ ^๒- อิจฺฉา อิจฺฉํ วิชายถาติ ฯ มุทุลกฺขณชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ อุจฺฉงฺคชาตกํ [๖๗] อุจฺฉงฺเค เทว เม ปุตฺโต ปเถ ธาวนฺติยา ปติ ตญฺจ เทสํ น ปสฺสามิ ยโต โสทริยมานเยติ ฯ อุจฺฉงฺคชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. น มิจฺฉติ ฯ ^๒ ม. อฬารกฺขี ฯ ๘ สาเกตชาตกํ [๖๘] ยสฺมึ มโน นิวีสติ จิตฺตญฺจาปิ ปสีทติ อทิฏฺฐปุพฺพเก โปเส กามํ ตสฺมึปิ วิสฺสเสติ ฯ สาเกตชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ วิสวนฺตชาตกํ [๖๙] ธิรตฺถุ ตํ วิสํ วนฺตํ ยมหํ ชีวิตการณา วนฺตํ ปจฺจาวมิสฺสามิ มตํ เม ชีวิตา วรนฺติ ฯ วิสวนฺตชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ กุทฺทาลชาตกํ [๗๐] น ตํ ชิตํ สาธุ ชิตํ ยํ ชิตํ อวชิยฺยติ ตํ โข ชิตํ สาธุ ชิตํ ยํ ชิตํ นาวชิยฺยตีติ ฯ กุทฺทาลชาตกํ ทสมํ ฯ อิตฺถีวคฺโค สตฺตโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ สิขี สพฺพคฺฆโสปิจ วีณวโร ปิสุณา มิตฺตเภทิกา นนฺทิ นที มุทุลกฺขณ โสทริยา จ มโน วิส สาธุชิเตน ภวนฺติ ทส ฯ ๘ วรุณวคฺโค ๑ วรุณชาตกํ [๗๑] โย ปุพฺเพ กรณียานิ ปจฺฉา โส กาตุมิจฺฉติ วรุณกฏฺฐํ ^๑- ภญฺโชว ส ปจฺฉา อนุตปฺปตีติ ฯ วรุณชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ สีลวนาคชาตกํ ^๒- [๗๒] อกตญฺญุสฺส โปสสฺส นิจฺจํ วิวรทสฺสิโน สพฺพญฺเจ ปฐวึ ทชฺชา เนว นํ อภิราธเยติ ฯ สีลวนาคชาตกํ ทุติยํ --------- ๓ สจฺจงฺกิรชาตกํ [๗๓] สจฺจํ กิเรวมาหํสุ นรา เอกจฺจิยา อิธ กฏฺฐํ นิปฺผวิตํ ^๓- เสยฺโย น เตฺวเวกจฺจิโย นโรติ ฯ สจฺจงฺกิรชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ รุกฺขธมฺมชาตกํ [๗๔] สาธุ สมฺพหุลา ญาตี อปิ รุกฺขา อรญฺญชา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. วรุณกฏฺฐ ฯ สี. ยุ. วรณกฏฺฐ ฯ ^๒ ม. สีลวหตฺถิชาตกํ ฯ ^๓ ม. นิปฺลวิตํ ฯ @สี. ยุ. วิปลาวิตํ ฯ วาโต วหติ เอกฏฺฐํ พฺรหนฺตมฺปิ วนปฺปตินฺติ ฯ รุกฺขธมฺมชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ มจฺฉชาตกํ [๗๕] อภิตฺถนย ปชฺชุนฺน นิธึ กากสฺส นาสย กากํ โสกาย รนฺเธหิ มญฺจ โสกา ปโมจยาติ ฯ มจฺฉชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ อสงฺกิยชาตกํ [๗๖] อสงฺกิโยมฺหิ คามมฺหิ อรญฺเญ นตฺถิ เม ภยํ อุชุมคฺคํ สมารูโฬฺห เมตฺตาย กรุณาย จาติ ฯ อสงฺกิยชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ มหาสุปินชาตกํ [๗๗] อุสภา รุกฺขา คาวิโย ควา จ อสฺโส กํโส สิคาลี ^๑- จ กุมฺโภ โปกฺขรณี จ อปากจนฺทนํ ลาวูนิ สีทนฺติ สิลา ปฺลวนฺติ มณฺฑูกิโย กณฺหสปฺเป คิลนฺติ กากํ สุวณฺณา ปริวารยนฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สิงฺคาลี ฯ ตสา วกา เอฬกานํ ภยา หิ วิปริยาโย วตฺตติ นยิธมตฺถีติ ฯ มหาสุปินชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ อิลฺลีสชาตกํ [๗๘] อุโภ ขญฺชา อุโภ กุณี อุโภ วิสมจกฺขุกา อุภินฺนํ ปิฬกา ชาตา นาหํ ปสฺสามิ อิลฺลิสนฺติ ฯ อิลฺลีสชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ ขรสฺสรชาตกํ [๗๙] ยโต วิลุตฺตา จ หตา จ คาโว ทฑฺฒานิ เคหานิ ชโน จ นีโต อถาคมา ปุตฺตหตาย ปุตฺโต ขรสฺสรํ เทณฺฑิมํ ^๑- วาทยนฺโตติ ฯ ขรสฺสรชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ ภีมเสนชาตกํ [๘๐] ยนฺเต ปวิกตฺถิตํ ปุเร อถ เต ปูติสรา สชนฺติ ปจฺฉา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ฑิณฺฑิมํ ฯ อุภยํ น สเมติ ภีมเสน ยุทฺธกถา จ อิทญฺจ เต วิหญฺญนฺติ ฯ ภีมเสนชาตกํ ทสมํ ฯ วรุณวคฺโค อฏฺฐโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ วรุณา อกตญฺญูวเร ตุ สจฺจวรํ สวนปฺปตินา จ อภิตฺถนย กรุณาย สิลาปลฺว อิลฺลิสโต ปุน ทินฺทิม ปูติสเรน ทส ฯ --------- ๙ อปายิมฺหวคฺโค ๑ สุราปานชาตกํ [๘๑] อปายิมฺห อนจฺจิมฺห อคายิมฺห รุทิมฺห จ วิสญฺญิกรณึ ปิตฺวา ทิฏฺฐา นาหุมฺห วานราติ ฯ สุราปานชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ มิตฺตวินฺทชาตกํ ^๑- [๘๒] อติกฺกมฺม รมณกํ สทามตฺตญฺจ ทูภกํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มิตฺตวินฺทชาตกํ ฯ สฺวาสิ ปาสาณมาสีโน ยสฺมา ชีวํ น โมกฺขสีติ ฯ มิตฺตวินฺทชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ กาฬกณฺณิชาตกํ [๘๓] มิตฺโต หเว สตฺตปเทน โหติ สหาโย ปน ทฺวาทสเกน โหติ มาสฑฺฒมาเสน จ ญาติ โหติ ตตุตฺตรึ อตฺตสโมปิ โหติ โสหํ กถํ อตฺตสุขสฺส เหตุ จิรสนฺถุตํ ^๑- กาฬกณฺณึ ชเหยฺยนฺติ ฯ กาฬกณฺณิชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ อตฺถสฺสทฺวารชาตกํ [๘๔] อาโรคฺยมิจฺเฉ ปรมญฺจ ลาภํ สีลญฺจ พุทฺธานุมตํ สุตญฺจ ธมฺมานุวตฺตี จ อลีนตา จ อตฺถสฺส ทฺวารา ปมุขา ฉเฬเตติ ฯ อตฺถสฺสทฺวารชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. จิรสตฺถุ นํ ฯ ๕ กิมฺปกฺกชาตกํ [๘๕] อายตึ โทสํ นาญฺญาย โย กาเม ปฏิเสวติ วิปากนฺเต หนนฺตี ^๑- นํ กิมฺปกฺกมิว ภกฺขิตนฺติ ฯ กิมฺปกฺกชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ สีลวีมํสนชาตกํ [๘๖] สีลํ กิเรว กลฺยาณํ สีลํ โลเก อนุตฺตรํ ปสฺส โฆรวิโส นาโค สีลวาติ น หญฺญตีติ ฯ สีลวีมํสนชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ มงฺคลชาตกํ [๘๗] ยสฺส มงฺคลา สมูหตา ^[๒]- อุปฺปาตา ^๓- สุปินา จ ลกฺขณา จ โส มงฺคลโทสวีติวตฺโต ยุคโยคาธิคโต น ชาตุเมตีติ ฯ มงฺคลชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ สารมฺภชาตกํ [๘๘] กลฺยาณิเมว มุญฺเจยฺย น หิ มุญฺเจยฺย ปาปิกํ โมกฺโข กลฺยาณิยา สาธุ มุตฺวา ตปฺปติ ปาปิกนฺติ ฯ สารมฺภชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. หนนฺติ ฯ ^๒ ม. เส ฯ ^๓ ยุ. อุปฺปาทา ฯ ๙ กุหกชาตกํ [๘๙] วาจาว กิร เต อาสิ สณฺหา สขิลภาณิโน ติณมตฺเต อสชฺชิตฺโถ โน จ นิกฺขสตํ หรนฺติ ฯ กุหกชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ อกตญฺญูชาตกํ ^๑- [๙๐] โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณ กตตฺโถ นาวพุชฺฌติ ปจฺฉา กิจฺเจ สมุปฺปนฺเน กตฺตารํ นาธิคจฺฉตีติ ฯ อกตญฺญูชาตกํ ทสมํ ฯ อปายิมฺหวคฺโค นวโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อปายิมฺห จ ทุภก ^๒- สตฺตปทํ ฉฬทฺวย จ อายตินา จ ปุน อหิสีลว มงฺคลิ ปาปิกสฺสา สตํนิกฺข กตตฺถวเรน ทส ฯ --------- ๑๐ ลิตฺตวคฺโค ๑ ลิตฺตชาตกํ [๙๑] ลิตฺตํ ปรเมน เตชสา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อกตญฺญุชาตกํ ฯ ^๒ ม. ทูภก ฯ คิลมกฺขํ ปุริโส น พุชฺฌติ คิล เร คิล ปาปธุตฺตก ปจฺฉา เต กฏุกํ ภวิสฺสตีติ ฯ ลิตฺตชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ มหาสารชาตกํ [๙๒] อุกฺกฏฺเฐ สูรมิจฺฉนฺติ มนฺตีสุ อกุตูหลํ ปิยญฺจ อนฺนปานมฺหิ อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตนฺติ ฯ มหาสารชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ วิสฺสาสโภชนชาตกํ [๙๓] น วิสฺสเส อวิสฺสตฺเถ วิสฺสตฺเถปิ น วิสฺสเส วิสฺสาสา ภยมเนฺวติ สีหํว มิคมาตุกาติ ฯ วิสฺสาสโภชนชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ โลมหํสชาตกํ [๙๔] โสตตฺโต โสสีโต คโต ^๑- เอโก ภึสนเก วเน นคฺโค น จคฺคิมาสีโน เอสนาปสุโต มุนีติ ฯ โลมหํสชาตกํ จตุตฺถํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. โสตตฺโต โสสินฺโท เจว ฯ ๕ มหาสุทสฺสนชาตกํ [๙๕] อนิจฺจา วต สงฺขารา อุปฺปาทวยธมฺมิโน อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ เตสํ วูปสโม สุโขติ ฯ มหาสุทสฺสนชาตกํ ปญฺจมํ ^๑- ฯ --------- ๖ เตลปตฺตชาตกํ [๙๖] สมติตฺติกํ อนวเสกํ เตลปตฺตํ ยถา ปริหเรยฺย เอวํ สจิตฺตมนุรกฺเข (สติยา ^๒-) ปตฺถยาโน ทิสํ อคตปุพฺพนฺติ ฯ เตลปตฺตชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ นามสิทฺธิชาตกํ [๙๗] ชีวกญฺจ มตํ ทิสฺวา ธนปาลิญฺจ ทุคฺคตํ ปนฺถกญฺจ วเน มูฬฺหํ ปาปโก ปุนราคโตติ ฯ นามสิทฺธิชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ โลมหํสชาตกญฺเจว มหาสุทสฺสนชาตกญฺจ สี. โปตฺถเก น ทิสฺสนฺติ ฯ ^๒ สี. ม. @อิทํ นตฺถิ ฯ ๘ กูฏวาณิชชาตกํ [๙๘] สาธุ โข ปณฺฑิโต นาม น เตฺวว อติปณฺฑิโต อติปณฺฑิเตน ปุตฺเตน มนมฺหิ อุปกุฏฺฐิโตติ ^๑- ฯ กูฏวาณิชชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ ปโรสหสฺสชาตกํ [๙๙] ปโรสหสฺสมฺปิ สมาคตานํ กนฺเทยฺยุ เต วสฺสสตํ อปญฺญา เอโกว เสยฺโย ปุริโส สปญฺโญ โย ภาสิตสฺส วิชานาติ อตฺถนฺติ ฯ ปโรสหสฺสชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ อสาตรูปชาตกํ [๑๐๐] อสาตํ สาตรูเปน ปิยรูเปน อปฺปิยํ ทุกฺขํ สุขสฺส รูเปน ปมตฺตมติวตฺตตีติ ฯ อสาตรูปชาตกํ ทสมํ ฯ ลิตฺตวคฺโค ทสโม ฯ มชฺฌิมปณฺณาสโก ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ธนมฺหิ อุปกูฏิโต ฯ ตสฺสุทฺทานํ คิลมกฺข กุตูหล มาตุกสฺสา มุนินา จ อนิจฺจต ปตฺตวรํ ธนปาลิวโร อติปณฺฑิตโก สปโรสหสฺส อสาต ทส ฯ --------- ๑๑ ปโรสตวคฺโค ๑ ปโรสตชาตกํ [๑๐๑] ปโรสตํ เวปิ ^๑- สมาคตานํ ฌาเยยฺยุ เต วสฺสสตํ อปญฺญา เอโกว เสยฺโย ปุริโส สปญฺโญ โย ภาสิตสฺส วิชานาติ อตฺถนฺติ ฯ ปโรสตชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ ปณฺณิกชาตกํ [๑๐๒] โย ทุกฺขผุฏฺฐาย ภเวยฺย ตาณํ โส เม ปิตา ทุพฺภิ ^๒- วเน กโรติ สา กสฺส กนฺทามิ วนสฺส มชฺเฌ โย ตายิตา โส สหสา ^๓- กโรตีติ ฯ ปณฺณิกชาตกํ ทุติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปโรสตญฺเจปิ ฯ ^๒ สี. ยุ. ทูภิ ฯ ^๓ ม. สหสํ ฯ ๓ เวริชาตกํ [๑๐๓] ยตฺถ เวรึ นิวึสติ ^๑- น วเส ตตฺถ ปณฺฑิโต เอกรตฺตํ ทฺวิรตฺตํ วา ทุกฺขํ วสติ เวริสูติ ฯ เวริชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ มิตฺตวินฺทชาตกํ ^๒- [๑๐๔] จตุพฺภิ อฏฺฐชฺฌคมา อฏฺฐาภิปิ จ โสฬส โสฬสาภิ จ พตฺตึส อตฺริจฺฉํ จกฺกมาสโท อิจฺฉาหตสฺส โปสสฺส จกฺกํ ภมติ มตฺถเกติ ฯ มิตฺตวินฺทชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ทุพฺพลกฏฺฐชาตกํ [๑๐๕] พหุมฺเปตํ วเน กฏฺฐํ วาโต ภญฺชติ ทุพฺพลํ ตสฺส เจ ภายสิ นาค กีโส นูน ภวิสฺสสีติ ฯ ทุพฺพลกฏฺฐชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ อุทญฺจนีชาตกํ [๑๐๖] สุขํ วต มํ ชีวนฺตํ ปจมานา อุทญฺจนี โจรี ชายปฺปวาเทน เตลํ โลณญฺจ ยาจตีติ ฯ อุทญฺจนีชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. นิวิสติ ฯ ^๒ ม. มิตฺตวินฺทกชาตกํ ฯ ๗ สาลิตฺตกชาตกํ [๑๐๗] สาธุ โข สิปฺปกนฺนาม อปิ ยาทิสกีทิสํ ปสฺส ขญฺชปฺปหาเรน ลทฺธา คามา จตุทฺทิสาติ สาลิตฺตกชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ พาหิยชาตกํ [๑๐๘] สิกฺเขยฺย สิกฺขิตพฺพานิ สนฺติ ตจฺฉนฺทิโน ^๑- ชนา พาหิยาปิ ^๒- สุหนฺเนน ราชานํ อภิราธยีติ ฯ พาหิยชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ กุณฺฑกปูวชาตกํ [๑๐๙] ยถนฺโน ปุริโส โหติ ตถนฺนา ตสฺส เทวตา อาหเรตํ กุณฺฑปูวํ ^๓- มา เม ภาคํ วินาสยาติ ฯ กุณฺฑปูวชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ สพฺพสํหารกปโญฺห [๑๑๐] สพฺพสํหารโก นตฺถิ สุทฺธํ กงฺคุ ปวายติ อลิกํ ภาสติยํ ^๔- ธุตฺตี สจฺจมาหุ มหลฺลิกาติ ฯ สพฺพสํหารกปโญฺห ทสโม ฯ ปโรสตวคฺโค เอกาทสโม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. พจฺฉนฺทิโน ฯ ^๒ ม. ... หิ ฯ ^๓ สี. ยุ. กณํ ปูวํ ฯ ^๔ ม. ภายติยํ ฯ ตสฺสุทฺทานํ สปโรสตตายิตเวรี ปุน ภมจกฺกถนาคสิริวฺหยโน สุขกญฺจ วต สิปฺปกพาหิยา กุณฺฑปูวมหลฺลิกกา จ ทส ฯ --------- ๑๒ หํสิวคฺโค ^๑- ๑ คทฺรภปญฺโห [๑๑๑] หํสิ ^๒- ตุวํ เอวํ มญฺญสิ เสยฺโย ปุตฺเตน ปิตาติ ราช เสฏฺฐ หนฺทสฺสตรสฺส เต อยํ อสฺสตรสฺส หิ คทฺรโภ ปิตาติ ฯ คทฺรภปโญฺห ปฐโม ฯ --------- ๒ อมราเทวีปโญฺห [๑๑๒] เยน สตฺตุวิลงฺคา จ ทคุณปลาโส จ ปุปฺผิโต เยนาทามิ ^๓- เตน วทามิ เยน นาทามิ ^๔- น เตน วทามิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. หํจิวคฺโค ฯ ^๒ ม. หํจิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ^๓ ม. เยน ททามิ ฯ @^๔ ม. เยน น ททามิ ฯ เอส มคฺโค ยวมชฺฌกสฺส เอตํ ฉนฺนปถํ วิชานาหีติ ฯ อมราเทวีปโญฺห ทุติโย ฯ --------- ๓ สิคาลชาตกํ ^๑- [๑๑๓] สทฺทหาสิ สิคาลสฺส สุราปิตสฺส พฺราหฺมณ สิปฺปิกานํ สตํ นตฺถิ กุโต กํสสตา ทุเวติ ฯ สิคาลชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ มิตจินฺติชาตกํ [๑๑๔] พหุจินฺตี อปฺปจินฺตี จ ^๒- อุโภ ชาเล อพชฺฌเร มิตจินฺตี อโมเจสิ อุโภ ตตฺถ สมาคตาติ ฯ มิตจินฺติชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ อนุสาสิกชาตกํ ^๓- [๑๑๕] ยายญฺญมนุสาสติ สยํ โลลุปฺปจารินี สายํ วิปกฺขิกา เสติ หตา จกฺเกน สาลิกาติ ฯ อนุสาสิกชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม สพฺพตฺถ สิงฺคาล ... ฯ ^๒ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ^๓ ม. โลลสาลิกชาตกํ ฯ ๖ ทุพฺพจชาตกํ [๑๑๖] อติกรมกราจริย มยฺหมฺเปตํ น รุจฺจติ จตุตฺเถ ลิงฺฆยิตฺวาน ^๑- ปญฺจมายสิ อาวุโตติ ฯ ทุพฺพจชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ ติตฺติรชาตกํ [๑๑๗] อจฺจุคฺคตา อติพลตา ^๒- อติเวลํ ปภาสิตา วาจา หนติ ทุมฺเมธํ ติตฺติรํวาติวสฺสิตนฺติ ฯ ติตฺติรชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ วฏฺฏกชาตกํ [๑๑๘] นาจินฺตยนฺโต ปุริโส วิเสสมธิคจฺฉติ จินฺติตสฺส ผลํ ปสฺส มุตฺโตสฺมิ วธพนฺธนาติ ฯ วฏฺฏกชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ อกาลราวิชาตกํ [๑๑๙] อมาตาปิตุสํวฑฺโฒ อนาจริยกุเล ^๓- วสํ นายํ กาลมกาลํ วา อภิชานาติ กุกฺกุโฏติ ฯ อกาลราวิชาตกํ นวมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ลงฺฆยิตฺวาน ฯ ^๒ ม. อจฺจุคฺคตาติลปตา ฯ ^๓ ม. อนาเจรกุเล วสํ ฯ ๑๐ พนฺธนโมกฺขชาตกํ [๑๒๐] อพทฺธา ตตฺถ พชฺฌนฺติ ยตฺถ พาลา ปภาสเร พทฺธาปิ ตตฺถ มุจฺจนฺติ ยตฺถ ธีรา ปภาสเรติ ฯ พนฺธนโมกฺขชาตกํ ทสมํ ฯ หํสิวคฺโค ทฺวาทสโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อถ คทฺรภ สตฺตุว กํสสตํ พหุจินฺติ สาสิกายาติกร อติเวล วิเสส มนาจริโยว ธีรา ปภาสรเตน ทส ฯ --------- ๑๓ กุสนาฬิวคฺโค ๑ กุสนาฬิชาตกํ [๑๒๑] กเร สริกฺโข อถวาปิ เสฏฺโฐ นิหีนโก วาปิ กเรยฺย เอโก กเรยฺยุเมเต ^๑- พฺยสเน อุตฺตมตฺถํ ยถา อหํ กุสนาฬิ รุจายนฺติ ฯ กุสนาฬิชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. กเรยฺยุํ เต ฯ ๒ ทุมฺเมธชาตกํ [๑๒๒] ยสํ ลทฺธาน ทุมฺเมโธ อนตฺถํ จรติ อตฺตโน อตฺตโน จ ปเรสญฺจ หึสาย ปฏิปชฺชตีติ ฯ ทุมฺเมธชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ นงฺคลีสชาตกํ [๑๒๓] อสพฺพตฺถคามึ วาจํ พาโล สพฺพตฺถ ภาสติ นายํ ทธึ เวทิ น นงฺคลีสํ ทธิปฺปยํ ^๑- มญฺญติ นงฺคลีสนฺติ ฯ นงฺคลีสชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ อมฺพชาตกํ [๑๒๔] วายเมเถว ปุริโส น นิพฺพินฺเทยฺย ปณฺฑิโต วายามสฺส ผลํ ปสฺส ภุตฺตา อมฺพา อนีติหนฺติ ฯ อมฺพชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ กฏาหกชาตกํ [๑๒๕] พหุมฺปิ โส วิกตฺเถยฺย อญฺญํ ชนปทํ คโต อนฺวาคนฺตฺวาน ทูเสยฺย ภุญฺช โภเค กฏาหกาติ ฯ กฏาหกชาตกํ ปญฺจมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. ททิมฺปยํ ฯ ๖ อสิลกฺขณชาตกํ [๑๒๖] ตเถเวกสฺส ^๑- กลฺยาณํ ตเถเวกสฺส ^๑- ปาปกํ ตสฺมา สพฺพํ น กลฺยาณํ สพฺพํ วาปิ น ปาปกนฺติ ฯ อสิลกฺขณชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ กลณฺฑุกชาตกํ [๑๒๗] เต เทสา ตานิ วตฺถูนิ อหญฺจ วนโคจโร อนุวิจฺจ โข ตํ คเณฺหยฺยุํ ปิว ขีรํ กลณฺฑุกาติ ฯ กลณฺฑุกชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ มูสิกชาตกํ ^๒- [๑๒๘] โย เว ธมฺมทฺธชํ กตฺวา นิคุโยฺห ปาปมาจเร วิสฺสาสยิตฺวา ภูตานิ พิฬารนฺนาม ตํ วตนฺติ ฯ มูสิกชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ อคฺคิกชาตกํ ^๓- [๑๒๙] นายํ สิขา ปุญฺญเหตุ ฆาสเหตุ อยํ สิขา นงฺคุฏฺฐคณนํ ยาติ อลนฺเต โหตุ อคฺคิกาติ ฯ อคฺคิกชาตกํ นวมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตเทเวกสฺส ฯ ^๒ สี. พิฬารชาตกํ ฯ ม. พิฬารวตชาตกํ ฯ @^๓ ม. อคฺคิกภารทฺวาชชาตกํ ฯ ๑๐ โกสิยชาตกํ [๑๓๐] ยถา วาจา จ ภุญฺชสฺสุ ยถา ภุตฺตญฺจ พฺยาหร อุภยนฺเต น สเมติ วาจา ภุตฺตญฺจ โกสิเยติ ฯ โกสิยชาตกํ ทสมํ ฯ กุสนาฬิวคฺโค ^๑- เตรสโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ กุสนาฬิสิริวฺหยโน จ ยสํ ทธิมมฺพกฏาหกปญฺจมโก อถ ปาปสขิรพิฬารวตํ สิขิโกสิยสวฺหยเนน ทส ฯ --------- ๑๔ อสมฺปทานวคฺโค ๑ อสมฺปทานชาตกํ [๑๓๑] อสมฺปทาเนนิตรีตรสฺส พาลสฺส มิตฺตานิ กลี ภวนฺติ ตสฺมา หรามิ ภุสมฑฺฒมานํ มา เม มิตฺติ ภิชฺชิตฺถ ^๒- สสฺสตายนฺติ ฯ อสมฺปทานชาตกํ ปฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สริกฺขวคฺโค ฯ ^๒ ม. ชียิตฺถ ฯ ๒ ปญฺจภีรุกชาตกํ ^๑- [๑๓๒] กุสลูปเทเส ธิติยา ทฬฺหาย จ อวตฺถิตตฺตา ^๒- ภยภีรุตาย จ น รกฺขสีนํ วสมาคมิมฺห เส ส โสตฺถิภาโว มหตา ภเยน เมติ ฯ ปญฺจภีรุกชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ฆตาสนชาตกํ [๑๓๓] เขมํ ยหึ ตตฺถ อรี อุทีริโต ทกสฺส มชฺเฌ ชลเต ฆตาสโน น อชฺช วาโส มหิยา มหีรุเห ทิสา ภชโวฺห สรณชฺช โน ภยนฺติ ฯ ฆตาสนชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ ฌานโสธนชาตกํ [๑๓๔] เย สญฺญิโน เตปิ ทุคฺคตา เยปิ อสญฺญิโน เตปิ ทุคฺคตา เอตํ อุภยํ วิวชฺชย @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ภีรุกชาตกํ ฯ สี. ยุ. ปญฺจครุก ... ฯ ^๒ ม. อนิวตฺติตตฺตา ฯ ตํ สมาปตฺติสุขํ อนงฺคณนฺติ ฯ ฌานโสธนชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ จนฺทาภชาตกํ [๑๓๕] จนฺทาภํ สุริยาภญฺจ โยธ ปญฺญาย คาธติ อวิตกฺเกน ฌาเนน โหติ อาภสฺสรูปโคติ ฯ จนฺทาภชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ สุวณฺณหํสชาตกํ [๑๓๖] ยํ ลทฺธํ เตน ตุฏฺฐพฺพํ อติโลโภ หิ ปาปโก หํสราชํ คเหตฺวาน สุวณฺณา ปริหายตีติ ฯ สุวณฺณหํสชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ พพฺพุชาตกํ [๑๓๗] ยตฺเถโก ลภเต พพฺพุ ทุติโย ตตฺถ ชายติ ตติโย จ จตุตฺโถ จ อิทนฺเต พพฺพุกา พิลนฺติ ฯ พพฺพุชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ โคธชาตกํ [๑๓๘] กินฺเต ชฏาหิ ทุมฺเมธ กินฺเต อชินสาฏิยา อพฺภนฺตรนฺเต คหนํ พาหิรํ ปริมชฺชสีติ ฯ โคธชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ อุภโตภฏฺฐชาตกํ [๑๓๙] อกฺขี ภินฺนา ปโฏ นฏฺโฐ สขีเคเห จ ภณฺฑนํ อุภโต ปทุฏฺฐกมฺมนฺตา อุทกมฺหิ ถลมฺหิ จาติ ฯ อุภโตภฏฺฐชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ กากชาตกํ [๑๔๐] นิจฺจํ อุพฺพิคฺคหทยา สพฺพโลกวิเหสกา ตสฺมา เนสํ วสา นตฺถิ กากานมฺหาก ญาตินนฺติ ฯ กากชาตกํ ทสมํ ฯ อสมฺปทานวคฺโค จุทฺทสโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อิตรีตร รกฺขสิ เขมิโย จ ปโรสตปเญฺหน อาภสฺสโร ปุน อถ หํสวรุตฺตม พพฺพุ ชฏํ ปฏนฏฺฐก กากวเรน ทส ฯ --------- ๑๕ กกณฺฏกวคฺโค ๑ โคธชาตกํ [๑๔๑] น ปาปชนสํเสวี อจฺจนฺตสุขเมธติ โคธากุลํ กกณฺฏาว กลึ ปาเปติ อตฺตนนฺติ ฯ โคธชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ สิคาลชาตกํ [๑๔๒] เอตํ หิ เต ทุราชานํ ยํ เสสิ มตสายิตํ ยสฺส เต กฑฺฒมานสฺส หตฺถา ทณฺโฑ น มุจฺจตีติ ฯ สิคาลชาตกํ ทุติยํ --------- ๓ วิโรจนชาตกํ [๑๔๓] ลสี จ เต นิปฺผลิตา มตฺถโก จ ปทาลิโต ^๑- สพฺพา เต ผาสุกา ภคฺคา อชฺช โข ตฺวํ วิโรจสีติ ฯ วิโรจนชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ นงฺคุฏฺฐชาตกํ [๑๔๔] พหุมฺเปตํ อสพฺภิ ชาตเวท ยนฺตํ วาลธินาภิปูชยาม @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. วิทาลิโต ฯ มํสารหสฺส นตฺถชฺช มํสํ นงฺคุฏฺฐมฺปิ ภวํ ปฏิคฺคหาตูติ ฯ นงฺคุฏฺฐชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ราธชาตกํ [๑๔๕] น ตฺวํ ราธ วิชานาสิ อฑฺฒรตฺเต อนาคเต อพฺยายตํ ^๑- วิลปสิ วิรตฺเต ^๒- โกสิยายเนติ ราธชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ กากชาตกํ ^๓- [๑๔๖] อปิ นุ หนุกา สนฺตา มุขญฺจ ปริสุสฺสติ ฯ โอรมาม น ปาเรม ปูรเตว มโหทธีติ ฯ กากชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ ปุปฺผรตฺตชาตกํ [๑๔๗] นยิทํ ทุกฺขํ อทุํ ทุกฺขํ ยํ มํ ตุทติ วายโส ยํ สามา ปุปฺผรตฺเตน กตฺติกํ นานุโภสฺสตีติ ฯ ปุปฺผรตฺตชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อพฺยยตํ ฯ ^๒ ม. วิรตฺตา ฯ ^๓ ม. สมุทฺทกากชาตกํ ฯ ๘ สิคาลชาตกํ [๑๔๘] นาหํ ปุนํ น จ ปุนํ น จาปิ อปุนปฺปุนํ หตฺถิโพนฺทึ ปเวกฺขามิ ตถา หิ ภยตชฺชิโตติ ฯ สิคาลชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ เอกปณฺณชาตกํ [๑๔๙] เอกปณฺโณ อยํ รุกฺโข น ภูมฺยา จตุรงฺคุโล ผเลน วิสกปฺเปน มหายํ กึ ภวิสฺสตีติ ฯ เอกปณฺณชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ สญฺชีวชาตกํ [๑๕๐] อสนฺตํ โย ปคฺคณฺหาติ อสนฺตํ จูปเสวติ ตเมว ฆาสํ กุรุเต พฺยคฺโฆ สญฺชีวิโก ยถาติ ฯ สญฺชีวชาตกํ ทสมํ ฯ กกณฺฏกวคฺโค ^๑- ปณฺณรสโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ สุขเมธติ ทณฺฑวโร จ ปุน ลสิ วาลธิ ปญฺจมราธวโร @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปาปเสวนวคฺโค ฯ สมโหทธิ กตฺติก โพนฺทิ ปุน จตุรงฺคุล พฺยคฺฆวเรน ทส ฯ --------- ตตฺร วคฺคุทฺทานํ ภวติ ^๑- ฯ ^[๒]- อปณฺณกํ สีลวคฺค กุรุงฺค กุลาวกํ อตฺถกาเมน ปญฺจมํ อาสึโส อิตฺถี วรุณํ อปายิ ลิตฺตวคฺเคน เต ทส ปโรสตํ หํสิ สริกฺขํ ^๓- อสมฺปทํ ปาปเสวิวคฺโค ^๔- เอกนิปาตมฺหิลงฺกตํ ฯ เอกนิปาตํ นิฏฺฐิตํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ^๒ ม. อถวา วคฺคุทฺทานํ ฯ ^๓ ม. หํจิ กุสนาฬี ฯ @^๔ ม. กกณฺฏกวคฺโค ฯ ทุกนิปาตชาตกํ ๑ ทฬฺหวคฺโค ๑ ราโชวาทชาตกํ [๑๕๑] ทฬฺหํ ทฬฺหสฺส ขิปติ พลฺลิโก มุทุนา มุทุํ สาธุมฺปิ สาธุนา เชติ อสาธุมฺปิ อสาธุนา เอตาทิโส อยํ ราชา มคฺคา อุยฺยาหิ สารถิ ฯ [๑๕๒] อกฺโกเธน ชิเน โกธํ อสาธุํ สาธุนา ชิเน ชิเน กทริยํ ทาเนน สจฺเจนาลิกวาทินํ เอตาทิโส อยํ ราชา มคฺคา อุยฺยาหิ สารถีติ ฯ ราโชวาทชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ สิคาลชาตกํ [๑๕๓] อสเมกฺขิตกมฺมนฺตํ ตุริตาภินิปาตินํ ตานิ ^๑- กมฺมานิ ตปฺเปนฺติ อุณฺหํ วชฺโฌหิตํ มุเข ฯ [๑๕๔] สีโห จ สีหนาเทน ททฺทรํ อภินาทยิ สุตฺวา สีหสฺส นิคฺโฆสํ สิคาโล ททฺทเร วสํ ภีโต สนฺตาสมาปาทิ หทยญฺจสฺส อปฺผลีติ ฯ สิคาลชาตกํ ทุติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. สานิ ฯ ๓ สูกรชาตกํ [๑๕๕] จตุปฺปโท อหํ สมฺม ตฺวมฺปิ สมฺม จตุปฺปโท เอหิ สมฺม ^๑- นิวตฺตสฺสุ กินฺนุ ภีโต ปลายสิ ฯ [๑๕๖] อสุจิ ปูติโลโมสิ ทุคฺคนฺโธ วาสิ สูกร สเจ ยุชฺฌิตุกาโมสิ ชยํ สมฺม ททามิ เตติ ฯ สูกรชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ อุรคชาตกํ [๑๕๗] อิธูรคานํ ปวโร ปวิฏฺโฐ เสลสฺส วณฺเณน ปโมกฺขมิจฺฉํ พฺรหฺมญฺจ วณฺณํ อปจายมาโน พุภุกฺขิโต โน วิสหามิ ^๒- โภตฺตุํ ฯ [๑๕๘] โส พฺรหฺมคุตฺโต จิรเมว ชีว ทิพฺยา จ เต ปาตุภวนฺตุ ภกฺขา โส พฺรหฺมวณฺณํ อปจายมาโน พุภุกฺขิโต โน วิตราสิ โภตฺตุนฺติ ฯ อุรคชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. สีห ฯ ^๒ ม. วิตรามิ ฯ ๕ ภคฺคชาตกํ [๑๕๙] ชีว วสฺสสตํ ภคฺค ^๑- อปรานิ จ วีสติ ^๒- มา มํ ปิสาจา ขาทนฺตุ ชีว ตฺวํ สรโทสตํ ฯ [๑๖๐] ตฺวมฺปิ วสฺสสตํ ชีว อปรานิ จ วีสติ ^๒- วิสํ ปิสาจา ขาทนฺตุ ชีว ตฺวํ สรโทสตนฺติ ฯ ภคฺคชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ อลีนจิตฺตชาตกํ [๑๖๑] อลีนจิตฺตํ นิสฺสาย ปหฏฺฐา มหตี จมู โกสลํ เสนาสนฺตุฏฺฐํ ชีวคฺคาหํ อคาหยิ ฯ [๑๖๒] เอวํ นิสฺสยสมฺปนฺโน ภิกฺขุ อารทฺธวีริโย ภาวยํ กุสลํ ธมฺมํ โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา ปาปุเณ อนุปุพฺเพน สพฺพสํโยชนกฺขยนฺติ ฯ อลีนจิตฺตชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ คุณชาตกํ [๑๖๓] เยนกามํ ปณาเมติ ธมฺโม พลวตํ มิคิ ^๓- อุนฺนทนฺติ วิชานาหิ ชาตํ สรณโต ภยํ ฯ [๑๖๔] อปิ เจปิ ทุพฺพโล มิตฺโต มิตฺตธมฺเมสุ ติฏฺฐติ โส ญาตโก จ พนฺธุ จ โส มิตฺโต โส จ เม สขา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. คคฺค ฯ ^๒ ม. วีสตึ ฯ ^๓ ม. มิคี ฯ ทาฐินิ มาติมญฺญิโวฺห ^๑- สิคาโล มม ปาณโทติ ฯ คุณชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ สุหนุชาตกํ [๑๖๕] นยิทํ วิสมสีเลน โสเณน สุหนุสฺสห ^๒- สุหนุปิ ^๓- ตาทิโสเยว โย โสณสฺส ส โคจโร ฯ [๑๖๖] ปกฺขนฺทินา ปคพฺเภน นิจฺจํ สนฺทานขาทินา สเมติ ปาปํ ปาเปน สเมติ อสตาสตนฺติ ^๔- ฯ สุหนุชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ โมรชาตกํ [๑๖๗] อุเทตยญฺจกฺขุมา เอกราชา หริสฺสวณฺโณ ปฐวิปฺปภาโส ตํ ตํ นมสฺสามิ หริสฺสวณฺณํ ปฐวิปฺปภาสํ ตยชฺช คุตฺตา วิหเรมุ ทิวสํ เย พฺราหฺมณา เวทคุ สพฺพธมฺเม เต เม นโม เต จ มํ ปาลยนฺตุ นมตฺถุ พุทฺธานํ นมตฺถุ โพธิยา นโม วิมุตฺตานํ นโม วิมุตฺติยา อิมํ โส ปริตฺตํ กตฺวา โมโร จรติ เอสนา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มาติมญฺญิฏฺโฐ ฯ ^๒ ม. สุหนูสห ฯ ^๓ ม. สุหนูปิ ฯ ^๔ ม. อสตา อสนฺติ ฯ [๑๖๘] อเปตยญฺจกฺขุมา เอกราชา หริสฺสวณฺโณ ปฐวิปฺปภาโส ตํ ตํ นมสฺสามิ หริสฺสวณฺณํ ปฐวิปฺปภาสํ ตยชฺช คุตฺตา วิหเรมุ รตฺตึ เย พฺราหฺมณา เวทคุ สพฺพธมฺเม เต เม นโม เต จ มํ ปาลยนฺตุ นมตฺถุ พุทฺธานํ นมตฺถุ โพธิยา นโม วิมุตฺตานํ นโม วิมุตฺติยา อิมํ โส ปริตฺตํ กตฺวา โมโร วาสมกปฺปยีติ ฯ โมรชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ วินีลกชาตกํ [๑๖๙] เอวเมว นูน ราชานํ เวเทหํ มิถิลคฺคหํ อสฺสา วหนฺติ อาชญฺญา ยถา หํสา วินีลกํ ฯ [๑๗๐] วินีล ทุคฺคํ ภชติ อภูมึ ตาต เสวสิ คามนฺตกานิ เสวสฺสุ เอตํ มาตาลยํ ตุวนฺติ ^๑- ฯ วินีลกชาตกํ ทสมํ ฯ ทฬฺหวคฺโค ปฐโม ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตวาติ ฯ ตสฺสุทฺทานํ วรพลฺลิก ททฺทร สูกรโก อุรคุตฺตม ปญฺจมภคฺควโร มหตีจมุยาว สิคาลวโร สุหนุตฺตม โมร วินีลํ ทส ฯ --------- ๒ สนฺถววคฺโค ๑ อินฺทสมานโคตฺตชาตกํ [๑๗๑] น สนฺถวํ กาปุริเสน กยิรา อริโยนริเยน ปชานมตฺถํ จิรานุวุฏฺโฐปิ กโรติ ปาปํ คโช ยถา อินฺทสมานโคตฺตํ ฯ [๑๗๒] ยเทว ^๑- ชญฺญา สทิโส มมนฺติ สีเลน ปญฺญาย สุเตน จาปิ เตเนว เมตฺตึ กยิราถ สทฺธึ สุโข หเว ^๒- สปฺปุริเสน สงฺคโมติ ฯ อินฺทสมานโคตฺตชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยํ เตฺวว ฯ ^๒ สี. ม. สุขาวโห ฯ ๒ สนฺถวชาตกํ [๑๗๓] น สนฺถวสฺมา ปรมตฺถิ ปาปิโย โย สนฺถโว กาปุริเสน โหติ สนฺตปฺปิโต สปฺปินา ปายาเสน กิจฺฉา กตํ ปณฺณกุฏึ อทฑฺฒหิ ^๑- ฯ [๑๗๔] น สนฺถวสฺมา ปรมตฺถิ เสยฺโย โย สนฺถโว สปฺปุริเสน โหติ สีหสฺส พยคฺฆสฺส จ ทีปิโน จ สามา มุขํ เลหติ สนฺถเวนาติ ฯ สนฺถวชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ สุสีมชาตกํ [๑๗๕] กาฬา มิคา เสตทนฺตา ตวีเม ปโรสตํ เหมชาลาภิฉนฺนา เต เต ททามีติ สุสีม พฺรูสิ อนุสฺสรํ เปตฺติปิตามหานํ ฯ [๑๗๖] กาฬา มิคา เสตทนฺตา มมีเม ปโรสตํ เหมชาลาภิฉนฺนา เต เต ททามีติ วทามิ มาณว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อทยฺหิ ฯ ยุ. อทฏฺฐหิ ฯ อนุสฺสรํ เปตฺติปิตามหานนฺติ ฯ สุสีมชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ คิชฺฌชาตกํ [๑๗๗] ยนฺนุ คิชฺโฌ โยชนสตํ กุณปานิ อเวกฺขติ กสฺมา ชาลญฺจ ปาสญฺจ อาสชฺชาปิ น พุชฺฌสิ ฯ [๑๗๘] ยทา ปราภโว โหติ โปโส ชีวิตสงฺขเย อถ ชาลญฺจ ปาสญฺจ อาสชฺชาปิ น พุชฺฌตีติ ฯ คิชฺฌชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ นกุลชาตกํ [๑๗๙] สนฺธึ กตฺวา อมิตฺเตน อณฺฑเชน ชลาพุช วิวริย ทาฐํ สยสิ ^๑- กุโต เต ภยมาคตํ ฯ [๑๘๐] สงฺเกเถว อมิตฺตสฺมึ มิตฺตสฺมิมฺปิ น วิสฺสเส อภยา ภยมุปฺปนฺนํ อปิ มูลานิ กนฺตตีติ ฯ นกุลชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ อุปสาฬฺหกชาตกํ [๑๘๑] อุปสาฬฺหกนามานํ ^๒- สหสฺสานิ จตุทฺทส อสฺมึ ปเทเส ทฑฺฒานิ นตฺถิ โลเก อนามตํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เสสิ ฯ ^๒ ม. อุปฬาฬฺหกนามานิ ฯ [๑๘๒] ยมฺหิ สจฺจญฺจ ธมฺโม จ อหึสา สญฺญโม ทโม เอตทริยา เสวนฺติ เอตํ โลเก อนามตนฺติ ฯ อุปสาฬฺหกชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ สมิทฺธิชาตกํ [๑๘๓] อภุตฺวา ภิกฺขสิ ภิกฺขุ น หิ ภุตฺวาน ภิกฺขสิ ภุตฺวาน ภิกฺขุ ภิกฺขสฺสุ มา ตํ กาโล อุปจฺจคา ฯ [๑๘๔] กาลํ โวหํ น ชานามิ ฉนฺโน กาโล น ทิสฺสติ ตสฺมา อภุตฺวา ภิกฺขามิ มา มํ กาโล อุปจฺจคาติ ฯ สมิทฺธิชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ สกุณคฺฆิชาตกํ [๑๘๕] เสโน พลสา ปตมาโน ลาปํ โคจรฏฺฐายินํ สหสา อชฺฌปตฺโตว มรณํ เตนุปาคมิ ฯ [๑๘๖] โสหํ นเยน สมฺปนฺโน เปตฺติเก โคจเร รโต อเปตสตฺตุ โมทามิ สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโนติ ฯ สกุณคฺฆิชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ อรกชาตกํ [๑๘๗] โย เว เมตฺเตน จิตฺเตน สพฺพโลกานุกมฺปติ อุทฺธํ อโธ จ ติริยญฺจ อปฺปมาเณน สพฺพโส ฯ [๑๘๘] อปฺปมาณํ หิตํ จิตฺตํ ปริปุณฺณํ สุภาวิตํ ยํ ปมาณํ กตํ ^๑- กมฺมํ น ตํ ตตฺราวสิสฺสตีติ ฯ อรกชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ กกณฺฏกชาตกํ [๑๘๙] นายํ ปุเร อุนฺนมติ ^๒- โตรณคฺเค กกณฺฏโก มโหสธ วิชานาหิ เกน ถทฺโธ กกณฺฏโก ฯ [๑๙๐] อลทฺธปุพฺพํ ลทฺธาน อฑฺฒมาสํ กกณฺฏโก อติมญฺญติ ราชานํ เวเทหํ มิถิลคฺคหนฺติ ฯ กกณฺฏกชาตกํ ทสมํ ฯ สนฺถววคฺโค ทุติโย ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อถ อินฺทสมาน สปณฺณกุฏิ สุสิมุตฺตม คิชฺฌ ชลาพุชโก อุปสาฬฺหก ภิกฺขุ สลาปวโร อถ เมตฺตวโร ทส ปุณฺณมาติ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปมาณกตํ ฯ ^๒ ม. อุณฺณมติ ฯ ๓ กลฺยาณธมฺมวคฺโค ^๑- ๑ กลฺยาณธมฺมชาตกํ [๑๙๑] กลฺยาณธมฺโมติ ยทา ชนินฺท โลเก สมญฺญํ อนุปาปุณาติ ตสฺมา น หิยฺเยถ นโร สปญฺโญ หิริยาปิ สนฺโต ธุรมาทิยนฺติ ฯ [๑๙๒] สายํ สมญฺญา อิธ มชฺช ปตฺตา กลฺยาณธมฺโมติ ชนินฺท โลเก ตาหํ สเมกฺขํ อิธ ปพฺพชิสฺสํ น หิ มตฺถิ ฉนฺโท อิธ กามโภเคติ ฯ กลฺยาณธมฺมชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ ททฺทรชาตกํ [๑๙๓] โก นุ สทฺเทน มหตา อภินาเทติ ททฺทรํ ตํ ^๒- สีหา นปฺปฏินทนฺติ โก นาเมโส มิคาภิภู ^๓- ฯ [๑๙๔] อธโม มิคชาตานํ สิคาโล ตาต วสฺสติ ชาติมสฺส ชิคุจฺฉนฺตา ตุณฺหี สีหา สมจฺฉเรติ ฯ ททฺทรชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. กลฺยาณวคฺโค ฯ ^๒ สี. ยุ. กึ ฯ ^๓ สี. ม. มิคาธิภู ฯ ๓ มกฺกฏชาตกํ [๑๙๕] ตาต มาณวโก เอโส ตาลมูลํ อปสฺสิโต อคารกญฺจิทํ อตฺถิ หนฺท เทมสฺสคารกํ ฯ [๑๙๖] มา โข ตํ ตาต ปกฺโกสิ ทูเสยฺย โน อคารกํ เนตาทิสํ มุขํ โหติ พฺราหฺมณสฺส สุสีลิโนติ ฯ มกฺกฏชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ ทุพฺภิยมกฺกฏชาตกํ [๑๙๗] อทมฺห เต วาริ พหุตฺตรูปํ ^๑- ฆมฺมาภิตตฺตสฺส ปิปาสิตสฺส โสทานิ ปิตฺวาน กิกึ ^๒- กโรสิ น สงฺคโม ปาปชเนน เสยฺโย ฯ [๑๙๘] โก เต สุโต วา ทิฏฺโฐ วา สีลวา นาม มกฺกโฏ อิทานิ โข ตํ โอหจฺจํ ^๓- เอสา อสฺมากธมฺมตาติ ฯ ทุพฺภิยมกฺกฏชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ อาทิจฺจุปฏฺฐานชาตกํ [๑๙๙] สพฺเพสุ กิร ภูเตสุ สนฺติ สีลสมาหิตา ปสฺส สาขมิคํ ชมฺมํ อาทิจฺจมุปติฏฺฐติ ฯ [๒๐๐] นาสฺส สีลํ วิชานาถ อนญฺญาย ปสํสถ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปหูตรูปํ ฯ ^๒ ม. กิธึ ฯ ^๓ ม. โอหจฺฉํ ฯ อคฺคิหุตญฺจ อูหนํ ^๑- เทฺว จ ภินฺนา กมณฺฑลูติ ฯ อาทิจฺจุปฏฺฐานชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ กฬายมุฏฺฐิชาตกํ [๒๐๑] พาโล วตายํ ทุมสาขโคจโร ปญฺญา ชนินฺท นยิมสฺส วิชฺชติ กฬายมุฏฺฐึ อวกิริย เกวลํ เอกํ กฬายํ ปติตํ คเวสติ ฯ [๒๐๒] เอวเมว มยํ ราช เย จญฺเญ อติโลภิโน อปฺเปน พหุํ เชยฺยาม ^๒- กฬาเยเนว วานโรติ ฯ กฬายมุฏฺฐิชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ ตินฺทุกชาตกํ [๒๐๓] ธนุหตฺถกลาเปหิ เนตฺตึสวรธาริภิ สมนฺตา ปริกิณฺณมฺหา กถํ โมกฺโข ภวิสฺสติ ฯ [๒๐๔] อปฺเปว พหุกิจฺจานํ อตฺโถ ชาเยถ โกจิ นํ อตฺถิ รุกฺขสฺส อจฺฉินฺนํ ขชฺช ตญฺเญว ^๓- ตินฺทุกนฺติ ฯ ตินฺทุกชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อุหนฺนํ ฯ ยุ. อูหนฺติ ฯ ^๒ ม. ชิยฺยาม ฯ ^๓ ม. ขชฺชถญฺเญว ฯ ๘ กจฺฉปชาตกํ [๒๐๕] ชนิตํ เม ภวิตํ เม อิติ ปงฺเก อวสฺสยึ ตํ มํ ปงฺโก อชฺฌภวิ ยถา ทุพฺพลกํ ตถา ตํ ตํ วทามิ ภคฺคว สุโณหิ วจนํ มม ฯ [๒๐๖] คาเม วา ยทิวารญฺเญ สุขํ ยตฺราธิคจฺฉติ ตํ ชนิตํ ภวิตญฺจ ปุริสสฺส ปชานโต ยหึ ชีเว ตหึ คจฺเฉ น นิเกตหโต สิยาติ ฯ กจฺฉปชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ สตธมฺมชาตกํ [๒๐๗] ตญฺจ อปฺปญฺจ อุจฺฉิฏฺฐํ ตญฺจ กิจฺเฉน โน อทา โสหํ พฺราหฺมณชาติโก ยํ ภุตฺตํ ตมฺปิ อุคฺคตํ ฯ [๒๐๘] เอวํ ธมฺมํ นิรงฺกตฺวา โย อธมฺเมน ชีวติ สตธมฺโมว ลาเภน ลทฺเธนาปิ น นนฺทตีติ ฯ สตธมฺมชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ ทุทฺททชาตกํ [๒๐๙] ทุทฺททํ ททมานานํ ทุกฺกรํ กมฺมกุพฺพตํ อสนฺโต นานุกุพฺพนฺติ สตํ ธมฺโม ทุรนฺวโย ฯ [๒๑๐] ตสฺมา สตญฺจ อสตญฺจ นานา โหติ อิโต คติ อสนฺโต นิรยํ ยนฺติ สนฺโต สคฺคปรายนาติ ฯ ทุทฺททชาตกํ ทสมํ ฯ กลฺยาณธมฺมวคฺโค ตติโย ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ สุสมญฺญ มิคาธิภู มาณวโก วาริพหุตรูปาทิจฺจุปฏฺฐานา สกฬาย สตินฺทุก ปงฺก ปุน สตธมฺม สุทุทฺททเกน ทส ฯ --------- ๔ อสทิสวคฺโค ๑ อสทิสชาตกํ [๒๑๑] ธนุคฺคโห อสทิโส ราชปุตฺโต มหพฺพโล ทูเร ปาตี อกฺขณเวธี มหากายปฺปทาลโน ฯ [๒๑๒] สพฺพามิตฺเต รณํ กตฺวา น จ กิญฺจิ วิเหฐยิ ภาตรํ โสตฺถึ กตฺวาน สญฺญมํ อชฺฌุปาคมีติ ฯ อสทิสชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ สงฺคามาวจรชาตกํ [๒๑๓] สงฺคามาวจโร สูโร พลวา อิติ วิสฺสุโต กินฺนุ โตรณมาสชฺช ปฏิกฺกมสิ กุญฺชร ฯ [๒๑๔] โอมทฺท ขิปฺปํ ปลีฆํ เอสิกานิ จ อุพฺพห ^๑- โตรณานิ จ มทฺทิตฺวา ขิปฺปํ ปวิส กุญฺชราติ ฯ สงฺคามาวจรชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ วาโลทกชาตกํ [๒๑๕] วาโลทกํ อปฺปรสํ นิหีนํ ปิตฺวา มโท ชายติ คทฺรภานํ อิมญฺจ ปิตฺวาน รสํ ปณีตํ มโท น สญฺชายติ สินฺธวานํ ฯ [๒๑๖] อปฺปมฺปิวิตฺวาน นิหีนชจฺโจ โส มชฺชตี เตน ชนินฺท ผุฏฺโฐ ^๒- โธรยฺหสีลี จ กุลมฺหิ ชาโต น มชฺชตี อคฺครสํ ปิวิตฺวาติ ฯ วาโลทกชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ คิริทตฺตชาตกํ [๒๑๗] ทูสิโต คิริทตฺเตน ^๓- หโย สามสฺส ปณฺฑโว โปราณํ ปกตึ หิตฺวา ตสฺเสวานุวิธิยฺยติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อพฺพห ฯ ^๒ ม. ปุฏฺโฐ ฯ ^๓ ยุ. คิริทนฺเตน ฯ [๒๑๘] สเจ จ ตนุโช โปโส สิงฺคาราการกปฺปิโต ^๑- อานเน ตํ คเหตฺวาน มณฺฑเล ปริวตฺตเย ขิปฺปเมว ปหนฺตฺวาน ตสฺเสวานุวิธิยฺยตีติ ฯ คิริทตฺตชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ อนภิรติชาตกํ [๒๑๙] ยโถทเก อาวิเล อปฺปสนฺเน น ปสฺสติ สิปฺปิกสมฺพุกญฺจ สกฺขรํ วาลุกํ มจฺฉคุมฺพํ เอวํ อาวิลมฺหิ จิตฺเต น โส ปสฺสติ อตฺตทตฺถํ ปรตฺถํ ฯ [๒๒๐] ยโถทเก อจฺเฉ วิปฺปสนฺเน โส ปสฺสติ สิปฺปิกสมฺพุกญฺจ สกฺขรํ วาลุกํ มจฺฉคุมฺพํ เอวํ อนาวิลมฺหิ จิตฺเต โส ปสฺสติ อตฺตทตฺถํ ปรตฺถนฺติ ฯ อนภิรติชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. สิขราการกปฺปิโต ฯ ๖ ทธิวาหนชาตกํ [๒๒๑] วณฺณคนฺธรสูเปโต อมฺโพยํ อหุวา ปุเร ตเมว ปูชํ ลภมาโน เกนมฺโพ กฏุกปฺผโล ฯ [๒๒๒] ปุจิมนฺทปริวาโร อมฺโพ เต ทธิวาหน มูลํ มูเลน สํสฏฺฐํ สาขา สาขํ นิเสวเร ^๑- อสาตสนฺนิวาเสน เตนมฺโพ กฏุกปฺผโลติ ฯ ทธิวาหนชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ จตุมฏฺฐชาตกํ [๒๒๓] อุจฺเจ วิฏปิมารุยฺห มนฺตยโวฺห รโหคตา นีเจ โอรุยฺห มนฺตโวฺห มิคราชาปิ โสสฺสติ ฯ [๒๒๔] ยํ สุปณฺโณ สุปณฺเณน ^๒- เทโว เทเวน มนฺตเย กึ ตตฺถ ^๓- จตุมฏฺฐสฺส วิลํ ปวิส ชมฺพุกาติ ฯ จตุมฏฺฐชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ สีหโกตฺถุกชาตกํ [๒๒๕] สีหงฺคุลิ สีหนโข สีหปาทปฺปติฏฺฐิโต โส สีโห สีหสงฺฆมฺหิ เอโก นทติ อญฺญถา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. นิวีสเร ฯ ^๒ ม. ยํ สุวณฺโณ สุวณฺเณน ฯ ^๓ ม. กึเตตฺถ ฯ [๒๒๖] มา ตฺวํ นทิ ราชปุตฺต อปฺปสทฺโท วเน วส สเรน โข ตํ ชาเนยฺยุํ น หิ เต เปตฺติโก สโรติ ฯ สีหโกตฺถุกชาตกํ อฏฺฐมํ --------- ๙ สีหจมฺมชาตกํ [๒๒๗] เนตํ สีหสฺส นทิตํ น พยคฺฆสฺส น ทีปิโน ปารุโต สีหจมฺเมน ชมฺโม นทติ คทฺรโภ ฯ [๒๒๘] จิรมฺปิโข ตํ ขาเทยฺย คทฺรโภ หริตํ ยวํ ปารุโต สีหจมฺเมน รวมาโนว ทูสยีติ ฯ สีหจมฺมชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ สีลานิสํสชาตกํ [๒๒๙] ปสฺส สทฺธาย สีลสฺส จาคสฺส จ อยํ ผลํ นาโค นาวาย วณฺเณน สทฺธํ วหตุปาสกํ ฯ [๒๓๐] สพฺภิเรว สมาเสถ สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺถวํ สตํ หิ สนฺนิวาเสน โสตฺถึ คจฺฉติ นฺหาปิโตติ ฯ สีลานิสํสชาตกํ ทสมํ ฯ อสทิสวคฺโค จตุตฺโถ ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ ธนุคฺคห กุญฺชร อปฺปรโส คิริทตฺต มนาวิลจิตฺตวรํ ทธิวาหน ชมฺพุก สีหนโข หริตยว นาควเรน ทส ฯ --------- ๕ รุหกวคฺโค ๑ รุหกชาตกํ [๒๓๑] อมฺโภ ^๑- รุหก ฉินฺนาปิ ชิยา สนฺธิยฺยเต ปุน สนฺธิยสฺสุ ปุราณิยา มา โกธสฺส วสํ คมิ ฯ [๒๓๒] วิชฺชมาเนสุ (มุทุ) วาเกสุ ^๒- วิชฺชมาเนสุ การิสุ อญฺญํ ชิยํ กริสฺสามิ อลญฺเญว ปุราณิยาติ ฯ รุหกชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ สิริกาฬกณฺณิชาตกํ [๒๓๓] อิตฺถี สิยา รูปวตี สา จ สีลวตี สิยา ปุริโส ตํ น อิจฺเฉยฺย สทฺทหาสิ มโหสธ ฯ [๒๓๔] สทฺทหามิ มหาราช ปุริโส ทุพฺภโค สิยา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. อปิ ฯ ^๒ สี. วิชฺชมานาสุ มรุวาสุ ฯ ยุ. วิชฺชมานาสุ มรูทฺวาสุ ฯ สิรี จ กาฬกณฺณี จ น สเมนฺติ กุทาจนนฺติ ฯ สิริกาฬกณฺณิชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ จุลฺลปทุมชาตกํ [๒๓๕] อยเมว สา อยมฺปิ ^๑- โส อนญฺโญ อยเมว โส หตฺถจฺฉินฺโน อนญฺโญ ยมาห โกมาริปติโก ^๒- มมนฺติ วชฺฌิตฺถิโย นตฺถิ อิตฺถีสุ สจฺจํ ฯ [๒๓๖] อิมญฺจ ชมฺมํ มุสเลน หนฺตฺวา ลุทฺทํ ฉวํ ปรทารูปเสวึ อิมิสฺสา จ นํ ปาปปติพฺพตาย ชีวนฺติยา ฉินฺทถ กณฺณนาสนฺติ ฯ จุลฺลปทุมชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ มณิโจรชาตกํ [๒๓๗] น สนฺติ เทวา ปวสนฺติ นูน น หิ นูน สนฺติ อิธ โลกปาลา สหสา กโรนฺตานมสญฺญตานํ น หิ นูน สนฺติ ^๓- ปฏิเสธิตาโร ฯ [๒๓๘] อกาเล วสฺสตี ตสฺส กาเล ตสฺส น วสฺสติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อหมฺปิ ฯ ^๒ ม. โกมารปตี ฯ ^๓ ม. สนฺตี ฯ สคฺคา จ จวติ ฐานา นนุ โส ตาวตา หโตติ ฯ มณิโจรชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ปพฺพตูปตฺถรชาตกํ [๒๓๙] ปพฺพตูปตฺถเร ^๑- รมฺเม ชาตา โปกฺขรณี สิวา ตํ สิคาโล อปาปาสิ ^๒- ชานํ สีเหน รกฺขิตํ ฯ [๒๔๐] ปิวนฺติ เจ มหาราช สาปทานิ มหานทึ น เตน อนที โหติ ขมสฺสุ ยทิ เต ปิยาติ ฯ ปพฺพตูปตฺถรชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ วลาหกสฺสชาตกํ [๒๔๑] เย น กาหนฺติ โอวาทํ นรา พุทฺเธน เทสิตํ พฺยสนํ เต คมิสฺสนฺติ รกฺขสีหิว วาณิชา ฯ [๒๔๒] เย จ กาหนฺติ โอวาทํ นรา พุทฺเธน เทสิตํ โสตฺถึ ปารํ คมิสฺสนฺติ วลาเหเนว วาณิชาติ ฯ วลาหกสฺสชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ มิตฺตามิตฺตชาตกํ [๒๔๓] น นํ อุมฺหยเต ทิสฺวา น จ นํ ปฏินนฺทติ จกฺขูนิ จสฺส น ททาติ ปฏิโลมญฺจ วตฺตติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. ปพฺพตปตฺถเร ฯ ^๒ ม. อปาปายิ ฯ [๒๔๔] เอเต ภวนฺติ อาการา อมิตฺตสฺมึ ปติฏฺฐิตา เยหิ อมิตฺตํ ชาเนยฺย ทิสฺวา สุตฺวา จ ปณฺฑิโตติ ฯ มิตฺตามิตฺตชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ ราธชาตกํ [๒๔๕] ปวาสา อาคโต ตาต อิทานิ น จิราคโต กจฺจิ นุ ตาต เต มาตา น อญฺญมุปเสวติ ฯ [๒๔๖] น โข ปเนตํ สุภณํ คิรํ สจฺจูปสญฺหิตํ สเยถ โปฏฺฐปาโทว มุมฺมเร อุปกูสิโตติ ^๑- ฯ ราธชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ คหปติชาตกํ [๒๔๗] อุภยํ เม น ขมติ อุภยํ เม น รุจฺจติ ยา จายํ โกฏฺฐโมติณฺณา น ทสฺสํ ^๒- อิติ ภาสติ ฯ [๒๔๘] ตํ ตํ คามปติ พฺรูมิ กทเร อปฺปสฺมึ ชีวิเต เทฺว มาเส สงฺครํ ^๓- กตฺวา มํสํ ชรคฺควํ กิสํ อปฺปตฺตกาเล โจเทสิ ตมฺปิ มยฺหํ น รุจฺจตีติ ฯ คหปติชาตกํ นวมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มุมฺมุเร อุปกูถิโตติ ฯ ^๒ ม. นาทฺทสํ ฯ ^๓ สี. ยุ. การํ กตฺวา ฯ ๑๐ สาธุสีลชาตกํ [๒๔๙] สรีรทพฺยํ วุฑฺฒพฺยํ โสชจฺจํ สาธุสีลิยํ พฺราหฺมณนฺเตว ปุจฺฉาม กินฺนุ ^๑- เตสํ วนิมฺหเส ^๒- ฯ [๒๕๐] อตฺโถ อตฺถิ สรีรสฺมึ วุฑฺฒพฺยสฺส นโม กเร อตฺโถ อตฺถิ สุชาตสฺมึ สีลํ อสฺมาก รุจฺจตีติ ฯ สาธุสีลชาตกํ ทสมํ รุหกวคฺโค ปญฺจโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อปิรุหก รูปวตี มุสโล ปวสนฺติ สปญฺจมโปกฺขรณี อถ มุตฺติมวาณิช อุมฺหยเต จิรอาคต โกฏฺฐ สรีร ทส ฯ --------- ๖ นตํทฬฺหวคฺโค ๑ พนฺธนาคารชาตกํ [๒๕๑] น ตํ ทฬฺหํ พนฺธนมาหุ ธีรา ยทายสํ ทารุชปพฺพชญฺจ สารตฺตรตฺตา มณิกุณฺฑเลสุ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. กนฺนุ ฯ ^๒ ม. วณิมฺหเส ฯ ปุตฺเตสุ ทาเรสุ จ ยา อเปกฺขา ฯ [๒๕๒] เอตํ ทฬฺหํ พนฺธนมาหุ ธีรา โอหารินํ สิถิลทุปฺปมุญฺจํ ^๑- เอตมฺปิ เฉตฺวาน วชนฺติ ธีรา อนเปกฺขิโน กามสุขํ ปหายาติ ฯ พนฺธนาคารชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ เกฬิสีลชาตกํ [๒๕๓] หํสา โกญฺจา มยูรา จ หตฺถิโย ปสทา มิคา สพฺเพ สีหสฺส ภายนฺติ นตฺถิ กายสฺมิ ตุลฺยตา ฯ [๒๕๔] เอวเมว มนุสฺเสสุ ทหโร เจปิ ปญฺญวา โส หิ ตตฺถ มหา โหติ เนว พาโล สรีรวาติ ฯ เกฬิสีลชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ขนฺธปริตฺตชาตกํ ^๒- [๒๕๕] วิรูปกฺเขหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ เอราปเถหิ เม ฉพฺยาปุตฺเตหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ กณฺหาโคตมเกหิ จ อปาทเกหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ ทิปาทเกหิ เม จตุปฺปเทหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ พหุปฺปเทหิ เม มา มํ อปาทโก หึสิ มา มํ หึสิ ทิปาทโก @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สิถิลํ ทุปฺปมุญฺจํ ฯ ^๒ ม. ขณฺฑชาตกํ ฯ มา มํ จตุปฺปโท หึสิ มา มํ หึสิ พหุปฺปโท สพฺเพ สตฺตา สพฺเพ ปาณา สพฺเพ ภูตา จ เกวลา สพฺเพ ภทฺรานิ ปสฺสนฺตุ มา กิญฺจิ ^๑- ปาปมาคมา ฯ [๒๕๖] อปฺปมาโณ พุทฺโธ อปฺปมาโณ ธมฺโม อปฺปมาโณ สงฺโฆ ปมาณวนฺตานิ สิรึสปานิ อหิ วิจฺฉิกา สตปที อุณฺณานาภี สรพู มูสิกา กตา เม รกฺขา กตา เม ปริตฺตา ปฏิกฺกมนฺตุ ภูตานิ โสหํ นโม ภควโต นโม สตฺตนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธานนฺติ ฯ ขนฺธปริตฺตชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ วีรกชาตกํ [๒๕๗] อปิ วีรก ปสฺเสสิ สกุณํ มญฺชุภาณกํ มยูรคีวสงฺกาสํ ปตึ มยฺหํ สวิฏฺฐกํ ฯ [๒๕๘] อุทกถลจรสฺส ปกฺขิโน นิจฺจํ อามกมจฺฉโภชิโน ตสฺสานุกรํ สวิฏฺฐโก เสวาเลหิ ปลิคุณฺฐิโต มโตติ ฯ วีรกชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ คงฺเคยฺยชาตกํ [๒๕๙] โสภนฺติ มจฺฉา คงฺเคยฺยา ^๒- อโถ โสภนฺติ ^๒- ยามุนา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มา กญฺจิ ฯ ^๒ ม. โสภติ มจฺโฉ คงฺเคยฺยา อโถ โสภติ ยามุโน ฯ จตุปฺปทายํ ปุริโส นิโคฺรธปริมณฺฑโล อีสกายตคีโว จ สพฺเพว อติโรจติ ฯ [๒๖๐] ยํ ปุจฺฉิโต น ตํ อกฺขา ^๑- อญฺญํ อกฺขาติ ^๒- ปุจฺฉิโต อตฺตปฺปสํสโก โปโส นายํ อสฺมาก รุจฺจตีติ ฯ คงฺเคยฺยชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ กุรุงฺคมิคชาตกํ [๒๖๑] อิงฺฆ วทฺธมยํ ^๓- ปาสํ ฉินฺท ทนฺเตหิ กจฺฉป อหํ ตถา กริสฺสามิ ยถา เนหิติ ลุทฺทโก ฯ [๒๖๒] กจฺฉโป ปาวิสี วารึ กุรุงฺโค ปาวิสี วนํ สตปตฺโต ทุมคฺคมฺหา ทูเร ปุตฺเต อปานยีติ ฯ กุรุงฺคมิคชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ อสฺสกชาตกํ [๒๖๓] อยมสฺสกราเชน เทโส วิจริโต มยา อนุกามยกาเมน ^๔- ปิเยน ปตินา สห ฯ [๒๖๔] นเวน สุขทุกฺเขน โปราณํ อปิถิยฺยติ ^๕- ตสฺมา อสฺสกรญฺญาว กีโฏ ปิยตโร มมนฺติ ฯ อสฺสกชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. อกฺขาสิ ฯ ^๓ ม. วฏฺฏมยํ ฯ ^๔ สี. ยุ. อนุกามยานุกาเมน ฯ @^๕ ม. อปิธิยฺยติ ฯ ๘ สุํสุมารชาตกํ ^๑- [๒๖๕] อลเมเตหิ อมฺเพหิ ชมฺพูหิ ปนเสหิ จ ยานิ ปารํ สมุทฺทสฺส วรํ มยฺหํ อุทุมฺพโร ฯ [๒๖๖] มหตี วต เต โพนฺทิ น จ ปญฺญา ตทูปิกา สุํสุมาร ^๒- วญฺจิโต เมสิ คจฺฉทานิ ยถาสุขนฺติ ฯ สุํสุมารชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ กกฺกรชาตกํ ^๓- [๒๖๗] ทิฏฺฐา มยา วเน รุกฺขา อสฺสกณฺณา วิเภทกา ^๔- น ตานิ เอวํ สกฺกนฺติ ยถา ตฺวํ รุกฺขํ สกฺกสิ ฯ [๒๖๘] ปุราณกกฺกโร ^๕- อยํ เภตฺวา ปญฺชรมาคโต กุสโล วาลปาสานํ อปกฺกมติ ภาสตีติ ฯ กกฺกรชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ กนฺทคลกชาตกํ [๒๖๙] อมฺโภ โก นามยํ รุกฺโข สินฺนปตฺโต ^๖- สกณฺฏโก ยตฺถ เอกปฺปหาเรน อุตฺตมงฺคํ วิสาฏิตํ ^๗- ฯ [๒๗๐] อจาริ วตายํ วิตุทํ วนานิ กฏฺฐงฺครุกฺเขสุ อสารเกสุ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สุสุ ... ฯ ^๒ สุสุมาร ฯ ^๓ ม. กุกฺกุฏชาตกํ ฯ ^๔ ม. สพฺพตฺถ วิภีฏกา ฯ @^๕ ม. ปุราณกุกฺกุโฏ ฯ ^๖ สี. ยุ. สีนปตฺโต ฯ ^๗ ม. วิภิชฺชิตํ ฯ อถาสทา ขทิรํ ชาตสารํ ยตฺถพฺภิทา ครุโฬ อุตฺตมงฺคนฺติ ฯ กนฺทคลกชาตกํ ทสมํ ฯ นตํทฬฺหวคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ ทฬฺหพนฺธน หํสวโร จ ปุน วิรูปกฺข สวิฏฺฐก มจฺฉวโร สกุรุงฺค สอสฺสก อมฺพวโร ปุน กุกฺกุฏโก ครุเฬน ทส ฯ --------- ๗ พีรณตฺถมฺภกวคฺโค ๑ โสมทตฺตชาตกํ [๒๗๑] อกาสิ โยคฺคํ ธุวมปฺปมตฺโต สํวจฺฉรํ พีรณตฺถมฺภกสฺมึ พฺยากาสิ อญฺญํ ^๑- ปริสํ วิคยฺห น นิยฺยโม ตายติ อปฺปปญฺญํ ฯ [๒๗๒] ทฺวยํ ยาจนโก ตาต โสมทตฺต นิคจฺฉติ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. สญฺญํ ฯ อลาภํ ธนลาภํ วา เอวํ ธมฺมา หิ ยาจนาติ ฯ โสมทตฺตชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ อุจฺฉิฏฺฐภตฺตชาตกํ [๒๗๓] อญฺโญ อุปริโม วณฺโณ อญฺโญ วณฺโณ จ เหฏฺฐิโม พฺราหฺมณิ เตฺวว ปุจฺฉามิ กึ เหฏฺฐา กิญฺจ อุปฺปริ ฯ [๒๗๔] อหํ นโฏสฺมิ ภทฺทนฺเต ภิกฺขโกสฺมิ อิธาคโต อยํ หิ โกฏฺฐโมติณฺโณ อยํ โส ยํ คเวสสีติ ฯ อุจฺฉิฏฺฐภตฺตชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ภรุราชชาตกํ ^๑- [๒๗๕] อิสีนมนฺตรํ กตฺวา ภรุราชาติ ^๒- เม สุตํ อุจฺฉินฺโน สห รฏฺเฐหิ ^๓- ส ราชา วิภวํ คโต ฯ [๒๗๖] ตสฺมา หิ ฉนฺทาคมนํ นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา อทุฏฺฐจิตฺโต ภาเสยฺย คิรํ สจฺจูปสญฺหิตนฺติ ฯ ภรุราชชาตกํ ตติยํ ฯ --------- ๔ ปุณฺณนทีชาตกํ [๒๗๗] ปุณฺณํ นทึ เยน จ เปยฺยมาหุ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. กุรุชาตกํ ฯ ^๒ ม. กุรุราชาติ ฯ ^๓ ยุ. รฏฺเฐน ฯ ชาตํ ยวํ เยน จ คุยฺหมาหุ ทูรํ คตํ เยน จ อวฺหยนฺติ โส ตฺยาภโต หนฺท จ ภุญฺช พฺราหฺมณ ฯ [๒๗๘] ยโต มํ สรตี ราชา วายสมฺปิ ปเหตเว หํสา โกญฺจา มยูรา จ อสติเยว ปาปิยาติ ฯ ปุณฺณนทีชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ กจฺฉปชาตกํ [๒๗๙] อวธิ วต อตฺตานํ กจฺฉโปว ปพฺยาหรํ ^๑- สุคฺคหิตสฺมึ กฏฺฐสฺมึ วาจาย สกิยา วธิ ฯ [๒๘๐] เอตมฺปิ ทิสฺวา นรวีรเสฏฺฐ วาจํ ปมุญฺเจ กุสลํ นาติเวลํ ปสฺสสิ พหุภาเณน กจฺฉปํ พฺยสนํ คตนฺติ ฯ กจฺฉปชาตกํ ปญฺจมํ ฯ --------- ๖ มจฺฉชาตกํ [๒๘๑] น มายมคฺคิ ตปติ น สูโล สาธุ ตจฺฉิโต ยญฺจ มํ มญฺญเต มจฺฉี อญฺญํ โส รติยา คโต ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. กจฺฉโป วยาหรํ คิรํ ฯ [๒๘๒] โส มํ ทหติ ราคคฺคิ จิตฺตญฺจูปตเปติ มํ ชาลิโน มุญฺจถยิรา มํ น กาเม หญฺญเต กฺวจีติ ฯ มจฺฉชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ --------- ๗ เสคฺคุชาตกํ [๒๘๓] สพฺโพ โลโก อตฺตมโน อโหสิ อโกวิทา คามธมฺมสฺส เสคฺคุ โกมาริโก นาม ตวชฺช ธมฺโม ยํ ตฺวํ คหิตา ปวเน ปโรทสิ ฯ [๒๘๔] โย ทุกฺขผุฏฺฐาย ภเวยฺย ตาณํ โส เม ปิตา ทุพฺภิ วเน กโรติ สา กสฺส กนฺทามิ วนสฺส มชฺเฌ โย ตายิตา โส สหสา กโรตีติ ฯ เสคฺคุชาตกํ สตฺตมํ ฯ --------- ๘ กูฏวาณิชชาตกํ [๒๘๕] สฐสฺส สาเฐยฺยมิทํ สุจินฺติตํ ปจฺโจฑฺฑิตํ ปฏิกูฏสฺส กูฏํ ผาลํ เจ ขาเทยฺยุํ ^๑- มูสิกา กสฺมา กุมารํ กุลลา โน หเรยฺยุํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. อเทยฺยุํ ฯ [๒๘๖] กูฏสฺส หิ สนฺติ กูฏกูฏา ภวติ ปโร ^๑- นิกติโน นิกตฺยา เทหิ ปุตฺตนฏฺฐ ผาลนฏฺฐสฺส ผาลํ มา เต ปุตฺตมหาสิ ผาลนฏฺโฐติ ฯ กูฏวาณิชชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ --------- ๙ ครหิตชาตกํ [๒๘๗] หิรญฺญํ เม สุวณฺณํ เม เอสา รตฺตินฺทิวา กถา ทุมฺเมธานํ มนุสฺสานํ อริยธมฺมํ อปสฺสตํ [๒๘๘] เทฺว เทฺว คหปตโย เคเห เอโก ตตฺถ อมสฺสุโก ลมฺพตฺถโน เวณิกโต อโถ องฺกิตกณฺณโก กีโต ธเนน พหุนา โส ตํ วิตุทเต ชนนฺติ ฯ ครหิตชาตกํ นวมํ ฯ --------- ๑๐ ธมฺมทฺธชชาตกํ [๒๘๙] สุขํ ชีวิตรูโปสิ รฏฺฐา วิวนมาคโต โส เอกโก (อรญฺญสฺมึ) ^๒- รุกฺขมูเล กปโณ วิย ฌายสิ ฯ [๒๙๐] สุขํ ชีวิตรูโปสฺมิ รฏฺฐา วิวนมาคโต โส เอกโก (อรญฺญสฺมึ) ^๒- รุกฺขมูเล กปโณ วิย ฌายามิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ภวติ จาปิ ฯ ^๒ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ สตํ ธมฺมํ อนุสฺสรนฺติ ฯ ธมฺมทฺธชชาตกํ ทสมํ ฯ พีรณตฺถมฺภกวคฺโค สตฺตโม ฯ --------- ตสฺสุทฺทานํ อถ พีรณตฺถมฺภวโร จ นโฏ กุรุราชวรุตฺตม ปุณฺณนที พหุภาณิ อคฺคิ ปวเน มูสิกา สห ลมฺพตฺถโน กปเณน ทส ฯ --------- ๘ กาสาววคฺโค ๑ กาสาวชาตกํ [๒๙๑] อนิกฺกสาโว กาสาวํ โย วตฺถํ ปริทหิสฺสติ อเปโต ทมสจฺเจน น โส กาสาวมรหติ ฯ [๒๙๒] โย จ วนฺตกสาวสฺส สีเลสุ สุสมาหิโต อุเปโต ทมสจฺเจน ส เว กาสาวมรหตีติ ฯ กาสาวชาตกํ ปฐมํ ฯ --------- ๒ จุลฺลนนฺทิยชาตกํ [๒๙๓] อิทํ ตทาจริยวโจ ปาราสริโย ยทาพฺรวิ ^๑- มา สุ ตฺวํ อกริ ^๒- ปาปํ ยํ ตฺวํ ปจฺฉา กตนฺตเป ฯ [๒๙๔] ยานิ กโรติ ปุริโส ตานิ อตฺตนิ ปสฺสติ กลฺยาณการี กลฺยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ ยาทิสํ วปเต พีชํ ตาทิสํ หรเต ผลนฺติ ฯ จุลฺลนนฺทิยชาตกํ ทุติยํ ฯ --------- ๓ ปุฏภตฺตชาตกํ [๒๙๕] นเม นมนฺตสฺส ภเช ภชนฺตํ กิจฺจานุกุพฺพสฺส กเรยฺย กิจฺจํ นานตฺถกามสฺส กเรยฺย อตฺถํ อสมฺภชนฺตมฺปิ น สมฺภเชยฺย ฯ [๒๙๖] จเช จชนฺตํ วนถํ น กยิรา อเปตจิตฺเตน น สมฺภเชยฺย ทิโช ทุมํ ขีณผลํว ญตฺวา อญฺญํ สเมกฺเขยฺย มหา หิ โลโกติ ฯ ปุฏภตฺตชาตกํ ตติยํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยทพฺรวิ ฯ ^๒ สี. ยุ. อกรา ฯ ๔ กุมฺภีลชาตกํ [๒๙๗] ยสฺเสเต จตุโร ธมฺมา คุณา ปรมภทฺทกา ^๑- สจฺจํ ธมฺโม ธิติ จาโค ทิฏฺฐํ โส อติวตฺตติ ฯ [๒๙๘] ยสฺส เจเต น วิชฺชนฺติ คุณา ปรมภทฺทกา สจฺจํ ธมฺโม ธิติ จาโค ทิฏฺฐํ โส นาติวตฺตตีติ ฯ กุมฺภีลชาตกํ จตุตฺถํ ฯ --------- ๕ ขนฺติวณฺณนชาตกํ [๒๙๙] อตฺถิ เม ปุริโส เทว สพฺพกิจฺเจสุ พฺยาวโฏ ตสฺส เจโกปราธตฺถิ ตตฺถ ตฺวํ กินฺติ มญฺญสิ ฯ [๓๐๐] อมฺหากํ อตฺถิ ^๒- ปุริโส เอทิโส อิธ วิชฺชติ ทุลฺลโภ องฺคสมฺปนฺโน ขนฺติ อสฺมาก รุจฺจตีติ ฯ ขนฺติวณฺณนชาตกํ ปญฺจมํ ฯ ---------

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๑-๘๕. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=27&item=1&items=2549&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=27&item=1&items=2549&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=27&item=1&items=2549&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=27&item=1&items=2549&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=1 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27