บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๖

หน้าที่ ๗๔.

อาเนญฺชสปฺปายสุตฺตํ [๘๐] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา กุรูสุ วิหรติ กมฺมาสธมฺมํ นาม กุรูนํ นิคโม ฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ภิกฺขโวติ ฯ ภทนฺเตติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ [๘๑] ภควา เอตทโวจ อนิจฺจา ภิกฺขเว กามา ตุจฺฉา มุสา โมสธมฺมา ^๑- มายากตเมตํ ภิกฺขเว พาลลาปนํ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา อุภยเมตํ มารเธยฺยํ มารสฺเสส วิสโย มารสฺเสส นิวาโป มารสฺเสส โคจโร เอตฺเถเต ปาปกา อกุสลา มานสา อภิชฺฌาปิ พฺยาปาทาปิ สารมฺภาปิ สํวตฺตนฺติ เตว ^๒- อริยสาวกสฺส อิธมนุสิกฺขโต อนฺตรายาย สมฺภวนฺติ ฯ [๘๒] ตตฺร ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา อุภยเมตํ มารเธยฺยํ มารสฺเสส วิสโย มารสฺเสส นิวาโป มารสฺเสส โคจโร เอตฺเถเต ปาปกา อกุสลา มานสา อภิชฺฌาปิ พฺยาปาทาปิ สารมฺภาปิ สํวตฺตนฺติ เตว อริยสาวกสฺส อิธมนุสิกฺขโต อนฺตรายาย สมฺภวนฺติ ยนฺนูนาหํ วิปุเลน มหคฺคเตน เจตสา วิหเรยฺยํ อภิภุยฺย โลกํ อธิฏฺาย มนสา วิปุเลน หิ เม มหคฺคเตน เจตสา วิหรโต อภิภุยฺย โลกํ อธิฏฺาย @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. โมฆธมฺมา ฯ ^๒ โป. ยุ. เต จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๕.

มนสา เย ปาปกา อกุสลา มานสา อภิชฺฌาปิ พฺยาปาทาปิ สารมฺภาปิ เต น ภวิสฺสนฺติ เตสํ ปหานา อปริตฺตญฺจ เม จิตฺตํ ภวิสฺสติ อปฺปมาณํ สุภาวิตนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อาเนญฺชํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อาเนญฺชูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ปมา อาเนญฺชสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๓] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา ยงฺกิญฺจิ ^๑- รูปํ สพฺพํ รูปํ จตฺตาริ มหาภูตานิ จตุนฺนญฺจ มหาภูตานํ อุปาทาย รูปนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อาเนญฺชํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อาเนญฺชูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ทุติยา อาเนญฺชสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๔] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ยงฺกิญฺจิ รูปํ จตฺตาริ จ มหาภูตานีติ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๖.

กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา เย จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปา เย จ สมฺปรายิกา รูปา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา รูปสญฺา อุภยเมตํ อนิจฺจํ ยทนิจฺจํ ตํ นาลํ อภินนฺทิตุํ นาลํ อภิวทิตุํ นาลํ อชฺโฌสิตุนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อาเนญฺชํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อาเนญฺชูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ตติยา อาเนญฺชสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๕] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา เย จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปา เย จ สมฺปรายิกา รูปา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา รูปสญฺา ยา จ อาเนญฺชสญฺา สพฺพา สญฺา ยตฺเถตา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติ เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตํ ยทิทํ อากิญฺจญฺายตนนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อากิญฺจญฺายตนํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อากิญฺจญฺายตนูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ปมา อากิญฺจญฺายตนสปฺปายา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๗.

ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๖] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อรญฺคโต วา รุกฺขมูลคโต วา สุญฺาคารคโต วา อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ สุญฺมิทํ อตฺเตน วา อตฺตนิเยน วาติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อากิญฺจญฺายตนํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อากิญฺจญฺายตนูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ทุติยา อากิญฺจญฺายตนสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๗] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ นาหํ กฺวจินิ ^๑- น ^๒- กสฺสจิ กิญฺจนตสฺมึ น จ มม กฺวจินิ กิสฺมิญฺจิ กิญฺจนํ นตฺถีติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา อากิญฺจญฺายตนํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส อากิญฺจญฺายตนูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว ตติยา อากิญฺจญฺายตนสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายติ ฯ [๘๘] ปุน จปรํ ภิกฺขเว อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา เย จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปา เย จ สมฺปรายิกา รูปา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปสญฺา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. กฺวจนิ ฯ ^๒ โป. ม. ยุ. นสทฺโท นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๘.

ยา จ สมฺปรายิกา รูปสญฺา ยา จ อาเนญฺชสญฺา ยา จ อากิญฺจญฺายตนสญฺา สพฺพา สญฺา ยตฺเถตา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติ เอตํ สนฺตํ เอตํ ปณีตํ ยทิทํ เนวสญฺานาสญฺายตนนฺติ ฯ ตสฺส เอวํ ปฏิปนฺนสฺส ตพฺพหุลวิหาริโน อายตเน จิตฺตํ ปสีทติ สมฺปสาเท สติ เอตรหิ วา เนวสญฺานาสญฺายตนํ สมาปชฺชติ ปญฺาย วา อธิมุจฺจติ ฯ กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา านเมตํ วิชฺชติ ยนฺตํ สํวตฺตนิกํ วิญฺาณํ อสฺส เนวสญฺานาสญฺายตนูปคํ ฯ อยํ ภิกฺขเว เนวสญฺานาสญฺายตนสปฺปายา ปฏิปทา อกฺขายตีติ ฯ [๘๙] เอวํ วุตฺเต อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ อิธ ภนฺเต ภิกฺขุ เอวํ ปฏิปนฺโน โหติ โน จสฺส โน จ เม สิยา ^[๑]- น เม ภวิสฺสติ ยทตฺถิ ยมฺภูตํ ตํ ปชหามีติ ^[๒]- อุเปกฺขํ ปฏิลภติ ปรินิพฺพาเยยฺย ^๓- นุ โข โส ภนฺเต ภิกฺขุ น วา ปรินิพฺพาเยยฺยาติ ฯ อเปตฺเถกจฺโจ อานนฺท ภิกฺขุ ปรินิพฺพาเยยฺย อเปตฺเถกจฺโจ ภิกฺขุ น ปรินิพฺพาเยยฺยาติ ฯ โก นุ โข ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย เยนาเปตฺเถกจฺโจ ภิกฺขุ ปรินิพฺพาเยยฺย อเปตฺเถกจฺโจ ภิกฺขุ น ปรินิพฺพาเยยฺยาติ ฯ [๙๐] อิธานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปฏิปนฺโน โหติ โน จสฺส โน จ เม สิยา น เม ภวิสฺสติ ยทตฺถิ ยมฺภูตํ ตํ ปชหามีติ อุเปกฺขํ ปฏิลภติ โส ตํ อุเปกฺขํ อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. น ภวิสฺสติ ฯ สพฺพตฺถ เอวํ าตพฺพํ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร @เอวํสทฺโท อตฺถิ ฯ สพฺพตฺถ เอวํ าตพฺพํ ฯ ^๓ ยุ. ปรินิพฺพาเยยฺย นุ โข ... น วา @ปรินิพฺพาเยยฺยาติ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๙.

ตสฺส ตํ อุเปกฺขํ อภินนฺทโต อภิวทโต อชฺโฌสาย ติฏฺโต ตนฺนิสฺสิตํ โหติ วิญฺาณํ ตทุปาทานํ สอุปาทาโน อานนฺท ภิกฺขุ น ปรินิพฺพายตีติ ฯ กหํ ปน โส ภนฺเต ภิกฺขุ อุปาทิยมาโน อุปาทิยตีติ ฯ เนวสญฺานาสญฺายตนํ อานนฺทาติ ฯ อุปาทานเสฏฺ กิร โส ภนฺเต ภิกฺขุ อุปาทิยมาโน อุปาทิยตีติ ฯ อุปาทานเสฏฺ โส อานนฺท ภิกฺขุ อุปาทิยมาโน อุปาทิยติ อุปาทานเสฏฺ เหตํ อานนฺท ยทิทํ เนวสญฺานาสญฺายตนํ ฯ [๙๑] อิธานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปฏิปนฺโน โหติ โน จสฺส โน จ เม สิยา น เม ภวิสฺสติ ยทตฺถิ ยมฺภูตํ ตํ ปชหามีติ อุเปกฺขํ ปฏิลภติ โส ตํ อุเปกฺขํ นาภินนฺทติ นาภิวทติ น อชฺโฌสาย ติฏฺติ ตสฺส ตํ อุเปกฺขํ อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนชฺโฌสาย ติฏฺโต น ตนฺนิสฺสิตํ โหติ วิญฺาณํ ตทนุปาทานํ อนุปาทาโน อานนฺท ภิกฺขุ ปรินิพฺพายตีติ ฯ อจฺฉริยํ ภนฺเต อพฺภูตํ ภนฺเต นิสฺสาย นิสฺสาย กิร โน ภนฺเต ภควตา โอฆนิตฺถรณา อกฺขาตา กตโม ปน ภนฺเต อริโย วิโมกฺโขติ ฯ [๙๒] อิธานนฺท อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ เย จ ทิฏฺธมฺมิกา กามา เย จ สมฺปรายิกา กามา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา กามสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา กามสญฺา เย จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปา เย จ สมฺปรายิกา รูปา ยา จ ทิฏฺธมฺมิกา รูปสญฺา ยา จ สมฺปรายิกา รูปสญฺา ยา จ อาเนญฺชสญฺา ยา จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๐.

อากิญฺจญฺายตนสญฺา ยา จ เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺา เอส สกฺกาโย ยาวตา สกฺกาโย เอตํ อมตํ ยทิทํ อนุปาทา จิตฺตสฺส วิโมกฺโข ฯ อิติ โข อานนฺท เทสิตา มยา อาเนญฺชสปฺปายา ปฏิปทา เทสิตา อากิญฺจญฺายตนสปฺปายา ปฏิปทา เทสิตา เนวสญฺานาสญฺายตนสปฺปายา ปฏิปทา เทสิตา นิสฺสาย นิสฺสาย โอฆนิตฺถรณา ^[๑]- อริโย วิโมกฺโข ฯ ยํ โข อานนฺท สตฺถารา กรณียํ สาวกานํ หิเตสินา อนุกมฺปเกน อนุกมฺปํ อุปาทาย กตํ โว ตํ มยา เอตานิ อานนฺท รุกฺขมูลานิ เอตานิ สุญฺาคารานิ ฯ ฌายถานนฺท มา ปมาทตฺถ มา ปจฺฉา วิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถ อยํ โว อมฺหากํ อนุสาสนีติ ฯ อิทมโวจ ภควา อตฺตมโน อายสฺมา อานนฺโท ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ อาเนญฺชสปฺปายสุตฺตํ นิฏฺิตํ ฉฏฺ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร เทสิโตติ ทิสฺสติ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๗๔-๘๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=14&item=80&items=13&pagebreak=1 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=14&item=80&items=13&pagebreak=1&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=14&item=80&items=13&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=14&item=80&items=13&pagebreak=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=80 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=961 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=961 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14