ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๕ สุตฺต. ม. มชฺฌิมปณฺณาสกํ
                     มหาสกุลุทายิสุตฺตํ
     [๓๑๔]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  ราชคเห  วิหรติ
เวฬุวเน   กลนฺทกนิวาเป   ฯ   เตน   โข   ปน   สมเยน  สมฺพหุลา
อภิญฺญาตา    อภิญฺญาตา   ปริพฺพาชกา   โมรนิวาเป   ปริพฺพาชการาเม
ปฏิวสนฺติ   เสยฺยถีทํ   อนฺนภาโร   ๑-   วรตโร   ๒-   สกุลุทายิ  จ
ปริพฺพาชโก    อญฺเญ   จ   อภิญฺญาตา   อภิญฺญาตา   ปริพฺพาชกา   ฯ
อถ   โข   ภควา   ปุพฺพณฺหสมยํ  นิวาเสตฺวา  ปตฺตจีวรมาทาย  ราชคหํ
ปิณฺฑาย  ปาวิสิ  ฯ  อถ  โข  ภควโต  เอตทโหสิ  อติปฺปโค  โข  ตาว
ราชคเห  ปิณฺฑาย  จริตุํ  ยนฺนูนาหํ  เยน  โมรนิวาโป  ปริพฺพาชการาโม
เยน   สกุลุทายิ   จ   ๓-   ปริพฺพาชโก   เตนุปสงฺกเมยฺยนฺติ  ฯ  อถ
โข ภควา เยน โมรนิวาโป ปริพฺพาชการาโม เตนุปสงฺกมิ ฯ
     [๓๑๕]   เตน  โข  ปน  สมเยน  สกุลุทายิ  ปริพฺพาชโก  มหติยา
ปริพฺพาชกปริสาย      สทฺธึ      นิสินฺโน      โหติ      อุนฺนาทินิยา
อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทาย    ๔-    อเนกวิหิตํ    ติรจฺฉานกถํ    กเถนฺติยา
เสยฺยถีทํ     ราชกถํ    โจรกถํ    มหามตฺตกถํ    เสนากถํ    ภยกถํ
ยุทฺธกถํ     อนฺนกถํ     ปานกถํ     วตฺถกถํ     สยนกถํ    มาลากถํ
คนฺธกถํ    ญาติกถํ   ยานกถํ   คามกถํ   นิคมกถํ   นครกถํ   ชนปทกถํ
อิตฺถีกถํ     สูรกถํ    วิสิขากถํ    กุมฺภฏฺฐานกถํ    กุมฺภทาสิกถํ    ๕-
ปุพฺพเปตกถํ        นานตฺตกถํ        โลกกฺขายิกํ       สมุทฺทกฺขายิกํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อนุคาโร ฯ    ยุ. วรธโร สี. วรจโร ฯ    ยุ. อยํ สทฺโท นตฺถิ ฯ
@ ยุ. อุจฺจสทฺทาย ฯ    ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อิติภวาภวกถํ   อิติ   วา   ฯ   อทฺทสา   โข   สกุลุทายิ  ปริพฺพาชโก
ภควนฺตํ   ทูรโต  [๑]-  อาคจฺฉนฺตํ  ทิสฺวาน  สกํ  ปริสํ  สณฺฐเปสิ  ๒-
อปฺปสทฺทา   โภนฺโต   โหนฺตุ   มา   โภนฺโต   สทฺทมกตฺถ  อยํ  สมโณ
โคตโม    อาคจฺฉติ    อปฺปสทฺทกาโม    โข    ปน   โส   อายสฺมา
อปฺปสทฺทวณฺณวาที    ๓-    อปฺเปวนาม    อปฺปสทฺทํ    ปริสํ   วิทิตฺวา
อุปสงฺกมิตพฺพํ   มญฺเญยฺยาติ   ฯ   อถ   โข   เต   ปริพฺพาชกา  ตุณฺหี
อเหสุํ  ฯ  อถ  โข  ภควา  เยน  สกุลุทายิ  ปริพฺพาชโก เตนุปสงฺกมิ ฯ
อถ  โข  สกุลุทายิ  ปริพฺพาชโก  ภควนฺตํ  เอตทโวจ  เอตุ  โข  ภนฺเต
ภควา   สฺวาคตํ  ๔-  ภนฺเต  ภควโต  จิรสฺสํ  โข  ภนฺเต  ภควา  อิมํ
ปริยายมกาสิ   ยทิทํ   อิธาคมนาย   นิสีทตุ   ภนฺเต   ภควา  อิทมาสนํ
ปญฺญตฺตนฺติ   ฯ   นิสีทิ   ภควา   ปญฺญตฺเต   อาสเน   ฯ   สกุลุทายิปิ
โข   ปริพฺพาชโก   อญฺญตรํ  นีจํ  อาสนํ  คเหตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ
เอกมนฺตํ    นิสินฺนํ   โข   สกุลุทายิ   ปริพฺพาชกํ   ภควา   เอตทโวจ
กาย   นุตฺถ   อุทายิ   เอตรหิ   กถาย  สนฺนิสินฺนา  กา  จ  ปน  โว
อนฺตรากถา วิปฺปกตาติ ฯ
     [๓๑๖]   ติฏฺฐเตสา   ภนฺเต   กถา  ยาย  มยํ  เอตรหิ  กถาย
สนฺนิสินฺนา    เนสา    ภนฺเต    กถา    ภควโต   ทุลฺลภา   ภวิสฺสติ
ปจฺฉาปิ     สวนาย     ปุริมานิ     ภนฺเต     ทิวสานิ    ปุริมตรานิ
นานาติตฺถิยานํ        สมณพฺราหฺมณานํ        กุตูหลสาลายํ       ๕-
สนฺนิสินฺนานํ สนฺนิปติตานํ อยมนฺตรากถา
@เชิงอรรถ:   ยุ. ว ฯ   ยุ. สณฺฐาเปสิ ฯ    ยุ. อปฺปสทฺทสฺส ฯ   ยุ. สาคตํ ฯ
@ โกตุหลสาลายนฺติปิ ปาโฐ ฯ
อุทปาทิ   ลาภา   วต  โภ  องฺคมคธานํ  สุลทฺธํ  วต  โภ  องฺคมคธานํ
ยตฺริเม   ๑-   สมณพฺราหฺมณา   สงฺฆิโน   คณิโน   คณาจริยา   ญาตา
ยสสฺสิโน    ติตฺถกรา    สาธุสมฺมตา   พหุชนสฺส   ราชคหํ   วสฺสาวาสํ
อุปคตา   ๒-   ฯ   อยมฺปิ  โข  ปูรโณ  กสฺสโป  สงฺฆี  เจว  คณี  จ
คณาจริโย      [๓]-    ญาโต    ยสสฺสี    ติตฺถกโร    สาธุสมฺมโต
พหุชนสฺส    โสปิ   ราชคหํ   วสฺสาวาสํ   อุปคโต   ฯ   อยมฺปิ   โข
มกฺขลิ  โคสาโล  ...  อชิโต  เกสกมฺพโล ... ปกุทฺโธ กจฺจายโน ...
สญฺชโย  เวลฏฺฐปุตฺโต  ๔-  ...  นิคนฺโถ  ๕- นาฏปุตฺโต สงฺฆี เจว คณี
จ   คณาจริโย  [๖]-  ญาโต  ยสสฺสี  ติตฺถกโร  สาธุสมฺมโต  พหุชนสฺส
โสปิ   ราชคหํ   วสฺสาวาสํ   อุปคโต  ฯ  อยมฺปิ  โข  สมโณ  โคตโม
สงฺฆี  เจว  คณี  จ  คณาจริโย [๗]- ญาโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต
พหุชนสฺส   โสปิ  ราชคหํ  วสฺสาวาสํ  อุปคโต  ฯ  โก  นุ  โข  อิเมสํ
ภวตํ    ๘-   สมณพฺราหฺมณานํ   สงฺฆีนํ   คณีนํ   คณาจริยานํ   ญาตานํ
ยสสฺสีนํ    ติตฺถกรานํ    สาธุสมฺมตานํ   พหุชนสฺส   สาวกานํ   สกฺกโต
ครุกโต   มานิโต   ปูชิโต   กถญฺจ   ปน  สาวกา  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺตีติ ฯ
     [๓๑๗]   ตเตฺรกจฺเจ  เอวมาหํสุ  อยํ โข ปูรโณ กสฺสโป สงฺฆี เจว
คณี   จ   คณาจริโย   [๑๐]-   ญาโต  ยสสฺสี  ติตฺถกโร  สาธุสมฺมโต
พหุชนสฺส   โส   โข   สาวกานํ  น  สกฺกโต  น  ครุกโต  น  มานิโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. ยตฺถิเม ฯ   สี. ม. ยุ. โอสฏา ฯ  ๓-๖-๗-๑๐ ยุ. เอตฺถนฺตเร จสทฺโท อตฺถิ ฯ
@ ยุ. เพลฏฺฐิปุตฺโต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ยุ. นิคณฺโฐ ฯ  ยุ. ภควตํ ฯ
@ ยุ. กถํ ฯ
น   ปูชิโต   น   จ   ปน  ปูรณํ  กสฺสปํ  สาวกา  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย    วิหรนฺติ    ฯ   ภูตปุพฺพํ   ปูรโณ   กสฺสโป   อเนกสตาย
ปริสาย   ธมฺมํ   เทเสสิ   ฯ   ตตฺร   อญฺญตโร   ปูรณสฺส   กสฺสปสฺส
สาวโก   สทฺทมกาสิ   มา   โภนฺโต   ปูรณํ  กสฺสปํ  เอตมตฺถํ  ปุจฺฉิตฺถ
เนโส   เอตํ   ชานาติ   มยเมตํ   ชานาม   อเมฺห  เอตมตฺถํ  ปุจฺฉถ
มยเมตํ    ภวตํ    พฺยากริสฺสามาติ    ฯ   ภูตปุพฺพํ   ปูรโณ   กสฺสโป
พาหา   ปคฺคยฺห   กนฺทนฺโต   น   ลภติ   อปฺปสทฺทา   โภนฺโต  โหนฺตุ
มา   โภนฺโต   สทฺทมกตฺถ   เนเต   ภวนฺเต   ปุจฺฉนฺติ  อเมฺห  เอเต
ปุจฺฉนฺติ มยเมเตสํ พฺยากริสฺสามีติ ฯ
     {๓๑๗.๑}   พหู   โข   ปน   ปูรณสฺส  กสฺสปสฺส  สาวกา  วาทํ
อาโรเปตฺวา   อปกฺกนฺตา   น   ตฺวํ   อิมํ   ธมฺมวินยํ  อาชานาสิ  อหํ
อิมํ   ธมฺมวินยํ   อาชานามิ   กึ   ตฺวํ   อิมํ   ธมฺมวินยํ   อาชานิสฺสสิ
มิจฺฉาปฏิปนฺโน     ตฺวมสิ     อหมสฺมิ     สมฺมาปฏิปนฺโน     สหิตมฺเม
อสหิตนฺเต   ปุเร   วจนียํ   ปจฺฉา   อวจ  ปจฺฉา  วจนียํ  ปุเร  อวจ
อธิจิณฺณนฺเต   ๑-   วิปราวตฺตํ   อาโรปิโต   เต   วาโท   นิคฺคหิโตสิ
จร   วาทปฺปโมกฺขาย   นิพฺเพเธหิ  วา  สเจ  ปโหสีติ  ฯ  อิติ  ปูรโณ
กสฺสโป  สาวกานํ  น  สกฺกโต  น  ครุกโต  น  มานิโต  น  ปูชิโต  น
จ   ปน   ปูรณํ   กสฺสปํ   สาวกา   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย
วิหรนฺติ อกุฏฺโฐ จ ปน ปูรโณ กสฺสโป ธมฺมกฺโกเสนาติ ฯ
     {๓๑๗.๒}   เอกจฺเจ   เอวมาหํสุ  อยมฺปิ  โข  มกฺขลิ  โคสาโล
...   อชิโต   เกสกมฺพโล   ๒-   ...   ปกุทฺโธ   กจฺจายโน  ...
@เชิงอรรถ:  ยุ. อวิจิณฺณนฺเต ฯ    ยุ. สพฺพตฺถ เกสกมฺพลีติ ทิสฺสติ ฯ
สญฺชโย   เวลฏฺฐปุตฺโต   ...   นิคนฺโถ   นาฏปุตฺโต  สงฺฆี  เจว  คณี
จ    คณาจริโย   ญาโต   ยสสฺสี   ติตฺถกโร   สาธุสมฺมโต   พหุชนสฺส
โสปิ  สาวกานํ  น  สกฺกโต  น  ครุกโต  น  มานิโต  น  ปูชิโต  น จ
ปน    นิคนฺถํ   นาฏปุตฺตํ   สาวกา   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย
วิหรนฺติ    ฯ   ภูตปุพฺพํ   นิคนฺโถ   นาฏปุตฺโต   อเนกสตาย   ปริสาย
ธมฺมํ   เทเสสิ   ฯ   ตตฺร   อญฺญตโร  นิคนฺถสฺส  นาฏปุตฺตสฺส  สาวโก
สทฺทมกาสิ    มา    โภนฺโต   นิคนฺถํ   นาฏปุตฺตํ   เอตมตฺถํ   ปุจฺฉิตฺถ
เนโส   เอตํ   ชานาติ   มยเมตํ   ชานาม   อเมฺห  เอตมตฺถํ  ปุจฺฉถ
มยเมตํ ภวตํ พฺยากริสฺสามาติ ฯ
     {๓๑๗.๓}   ภูตปุพฺพํ    นิคนฺโถ   นาฏปุตฺโต   พาหา   ปคฺคยฺห
กนฺทนฺโต    น   ลภติ   อปฺปสทฺทา   โภนฺโต   โหนฺตุ   มา   โภนฺโต
สทฺทมกตฺถ    เนเต    ภวนฺเต    ปุจฺฉนฺติ   อเมฺห   เอเต   ปุจฺฉนฺติ
มยเมเตสํ    ๑-   พฺยากริสฺสามาติ   ฯ   พหู   โข   ปน   นิคนฺถสฺส
นาฏปุตฺตสฺส    สาวกา    วาทํ   อาโรเปตฺวา   อปกฺกนฺตา   น   ตฺวํ
อิมํ    ธมฺมวินยํ   อาชานาสิ   อหํ   อิมํ   ธมฺมวินยํ   อาชานามิ   กึ
ตฺวํ   อิมํ   ธมฺมวินยํ   อาชานิสฺสสิ   มิจฺฉาปฏิปนฺโน   ตฺวมสิ   อหมสฺมิ
สมฺมาปฏิปนฺโน     สหิตมฺเม    อสหิตนฺเต    ปุเร    วจนียํ    ปจฺฉา
อวจ    ปจฺฉา    วจนียํ    ปุเร    อวจ    อธิจิณฺณนฺเต   วิปราวตฺตํ
อาโรปิโต   เต   วาโท   นิคฺคหิโตสิ  จร  วาทปฺปโมกฺขาย  นิพฺเพเธหิ
วา   สเจ   ปโหสีติ   ฯ   อิติ   นิคนฺโถ   นาฏปุตฺโต   สาวกานํ  น
สกฺกโต   น   ครุกโต   น   มานิโต   น  ปูชิโต  น  จ  ปน  นิคนฺถํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. มยเมตํ ฯ
นาฏปุตฺตํ    สาวกา    สกฺกตฺวา    ครุกตฺวา    อุปนิสฺสาย    วิหรนฺติ
อกุฏฺโฐ จ ปน นิคนฺโถ นาฏปุตฺโต ธมฺมกฺโกเสนาติ ฯ
     [๓๑๘]   เอกจฺเจ  เอวมาหํสุ  อยมฺปิ  ๑-  โข  สมโณ  โคตโม
สงฺฆี    เจว    คณี    จ    คณาจริโย   ญาโต   ยสสฺสี   ติตฺถกโร
สาธุสมฺมโต   พหุชนสฺส   โส   จ   โข   สาวกานํ   สกฺกโต  ครุกโต
มานิโต   ปูชิโต   สมณญฺจ   ปน   โคตมํ  สาวกา  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย    วิหรนฺติ    ฯ   ภูตปุพฺพํ   สมโณ   โคตโม   อเนกสตาย
ปริสาย   ธมฺมํ   เทเสสิ   ฯ    ตตฺร   อญฺญตโร   สมณสฺส  โคตมสฺส
สาวโก   อุกฺกาสิ   ฯ   ตเมนมญฺญตโร  สพฺรหฺมจารี  ชนฺนุเกน  ฆฏฺเฏสิ
อปฺปสทฺโท    อายสฺมา    โหตุ   มา   อายสฺมา   สทฺทมกาสิ   สตฺถา
โน   ภควา   ธมฺมํ   เทเสตีติ   ฯ   ยสฺมึ   สมเย   สมโณ  โคตโม
อเนกสตาย   ปริสาย   ธมฺมํ   เทเสสิ   เนว   ตสฺมึ  สมเย  สมณสฺส
โคตมสฺส    สาวกานํ   ขิปิตสทฺโท   วา   โหติ   อุกฺกาสิตสทฺโท   วา
ตเมนํ    มหาชนกาโย    ๒-   ปจฺจาสึสมานรูโป   ปจฺจุปฏฺฐิโต   โหติ
ยนฺโน ภควา ธมฺมํ ภาสิสฺสติ ตนฺโน โสสฺสามาติ ฯ
     {๓๑๘.๑}   เสยฺยถาปิ   นาม   ปุริโส   จาตุมฺมหาปเถ   ขุทฺทํ
มธุํ    อเนลกํ    ปีเฬยฺย    ตเมนํ   มหาชนกาโย   ปจฺจาสึสมานรูโป
ปจฺจุปฏฺฐิโต    อสฺส    เอวเมว    ยสฺมึ    สมเย   สมโณ   โคตโม
อเนกสตาย   ปริสาย   ธมฺมํ   เทเสติ   เนว   ตสฺมึ  สมเย  สมณสฺส
โคตมสฺส     สาวกานํ    ขิปิตสทฺโท    วา    โหติ    อุกฺกาสิตสทฺโท
วา     ตเมนํ     มหาชนกาโย     ปจฺจาสึสมานรูโป     ปจฺจุปฏฺฐิโต
@เชิงอรรถ:  ยุ. อยํ ฯ   ยุ. ชนกาโย ฯ
โหติ    ยนฺโน   ภควา   ธมฺมํ   ภาสิสฺสติ   ตนฺโน   โสสฺสามาติ   ฯ
เยปิ    สมณสฺส    โคตมสฺส   สาวกา   สพฺรหฺมจารีหิ   สมฺปโยเชตฺวา
สิกฺขํ   ปจฺจกฺขาย   หีนายาวตฺตนฺติ   เตปิ   สตฺถุโน  เจว  วณฺณวาทิโน
โหนฺติ   ธมฺมสฺส   จ   วณฺณวาทิโน   โหนฺติ   สงฺฆสฺส  จ  วณฺณวาทิโน
โหนฺติ     อตฺตครหิโนเยว     โหนฺติ     อนญฺญครหิโน    มยเมวมฺหา
อลกฺขิกา   มยํ   อปฺปปุญฺญา   เย   มยํ  เอวํ  สฺวากฺขาเต  ธมฺมวินเย
ปพฺพชิตฺวา    น   สกฺขิมฺหา   ยาวชีวํ   ปริปุณฺณํ   ปริสุทฺธํ   พฺรหฺมจริยํ
จริตุนฺติ    ฯ   เต   อารามิกภูตา   วา   อุปาสกภูตา   วา   ปญฺจสุ
สิกฺขาปเทสุ   สมาทาย   วตฺตนฺติ   ฯ   อิติ  สมโณ  โคตโม  สาวกานํ
สกฺกโต   ครุกโต   มานิโต   ปูชิโต   สมณญฺจ   ปน   โคตมํ  สาวกา
สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหรนฺตีติ  ฯ  กตี  ปน  ตฺวํ  อุทายิ
มยิ   ธมฺเม   สมนุปสฺสสิ   เยหิ   มม  สาวกา  สกฺกโรนฺติ  ครุกโรนฺติ
มาเนนฺติ ปูเชนฺติ สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺตีติ ฯ
     [๓๑๙]   ปญฺจ   โข   อหํ   ภนฺเต  ภควติ  ธมฺเม  สมนุปสฺสามิ
เยหิ   ภควนฺตํ   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ
สกฺกตฺวา    ครุกตฺวา    อุปนิสฺสาย   วิหรนฺติ   กตเม   ปญฺจ   ภควา
หิ    ภนฺเต    อปฺปาหาโร    อปฺปาหารตาย    จ   วณฺณวาที   ยมฺปิ
ภนฺเต    ภควา    อปฺปาหาโร   อปฺปาหารตาย   จ   วณฺณวาที   อิมํ
โข   อหํ   ภนฺเต   ภควติ   ปฐมํ   ธมฺมํ  สมนุปสฺสามิ  เยน  ภควนฺตํ
สาวกา   สกฺกโรนฺติ  ครุกโรนฺติ  มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๒๐]   ปุน  จปรํ  ภนฺเต  ภควา  สนฺตุฏฺโฐ  อิตรีตเรน  จีวเรน
อิตรีตรจีวรสนฺตุฏฺฐิยา   จ   วณฺณวาที   ยมฺปิ   ภนฺเต  ภควา  สนฺตุฏฺโฐ
อิตรีตเรน   จีวเรน   อิตรีตรจีวรสนฺตุฏฺฐิยา   จ   วณฺณวาที   อิมํ  โข
อหํ   ภนฺเต   ภควติ  ทุติยํ  ธมฺมํ  สมนุปสฺสามิ  เยน  ภควนฺตํ  สาวกา
สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ    ปูเชนฺติ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๒๑]   ปุน  จปรํ  ภนฺเต  ภควา สนฺตุฏฺโฐ อิตรีตเรน ปิณฺฑปาเตน
อิตรีตรปิณฺฑปาตสนฺตุฏฺฐิยา    จ    วณฺณวาที    ยมฺปิ    ภนฺเต   ภควา
สนฺตุฏฺโฐ      อิตรีตเรน     ปิณฺฑปาเตน     อิตรีตรปิณฺฑปาตสนฺตุฏฺฐิยา
จ   วณฺณวาที   อิมํ  โข  อหํ  ภนฺเต  ภควติ  ตติยํ  ธมฺมํ  สมนุปสฺสามิ
เยน   ภควนฺตํ   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ
สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๒๒]   ปุน  จปรํ  ภนฺเต  ภควา สนฺตุฏฺโฐ อิตรีตเรน เสนาสเนน
อิตรีตรเสนาสนสนฺตุฏฺฐิยา    จ    วณฺณวาที    ยมฺปิ    ภนฺเต   ภควา
สนฺตุฏฺโฐ    อิตรีตเรน    เสนาสเนน    อิตรีตรเสนาสนสนฺตุฏฺฐิยา   จ
วณฺณวาที   อิมํ   โข   อหํ   ภนฺเต  ภควติ  จตุตฺถํ  ธมฺมํ  สมนุปสฺสามิ
เยน   ภควนฺตํ   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ
สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๒๓]   ปุน   จปรํ   ภนฺเต   ภควา  ปวิวิตฺโต  ปวิเวกสฺส  จ
วณฺณวาที    ยมฺปิ    ภนฺเต    ภควา    ปวิวิตฺโต    ปวิเวกสฺส    จ
วณฺณวาที   อิมํ   โข   อหํ   ภนฺเต  ภควติ  ปญฺจมํ  ธมฺมํ  สมนุปสฺสามิ
เยน    ภควนฺตํ   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ  มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ
สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหรนฺติ  ฯ  อิเม  โข  อหํ  ภนฺเต
ภควติ    ปญฺจ    ธมฺเม    สมนุปสฺสามิ    เยหิ    ภควนฺตํ   สาวกา
สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ    ปูเชนฺติ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺตีติ ฯ
     [๓๒๔]   อปฺปาหาโร    สมโณ   โคตโม   อปฺปาหารตาย   จ
วณฺณวาทีติ   อิติ   เจ   มํ   อุทายิ   สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ
มาเนยฺยุํ   ปูเชยฺยุํ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย  วิหเรยฺยุํ  สนฺติ
โข   ปน  เม  อุทายิ  สาวกา  โกสกาหาราปิ  อทฺธโกสกาหาราปิ  ๑-
เวลุวาหาราปิ   อทฺธเวลุวาหาราปิ   ๒-  อหํ  โข  ปนุทายิ  อปฺเปกทา
อิมินา    ปตฺเตน    สมติตฺติกมฺปิ    ภุญฺชามิ    ภิยฺโยปิ   ภุญฺชามิ   ฯ
อปฺปาหาโร    สมโณ    โคตโม    อปฺปาหารตาย    จ    วณฺณวาทีติ
อิติ  เจ  มํ  อุทายิ  สาวกา  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ
สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหเรยฺยุํ   เย   เต   อุทายิ  มม
สาวกา      โกสกาหาราปิ      อทฺธโกสกาหาราปิ     เวลุวาหาราปิ
อทฺธเวลุวาหาราปิ   น   มนฺเต  อิมินา  ธมฺเมน  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ
มาเนยฺยุํ ปูเชยฺยุํ สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหเรยฺยุํ ฯ
     [๓๒๕]   สนฺตุฏฺโฐ สมโณ โคตโม อิตรีตเรน จีวเรน อิตรีตรจีวรสนฺตุฏฺฐิยา
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. อฑฺฒ... ฯ
จ   วณฺณวาทีติ   อิติ   เจ  มํ  อุทายิ  สาวกา  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ
มาเนยฺยุํ    ปูเชยฺยุํ    สกฺกตฺวา    ครุกตฺวา    อุปนิสฺสาย   วิหเรยฺยุํ
สนฺติ   โข   ปน   เม   อุทายิ   สาวกา  ปํสุกูลิกา  ลูขจีวรธรา  เต
สุสานา   วา   สงฺการกุฏา   วา  ปาปณิกา  วา  นนฺตกานิ  อุจฺจินิตฺวา
สงฺฆาฏึ   กริตฺวา   ธาเรนฺติ   อหํ  โข  ปนุทายิ  อปฺเปกทา  คหปตานิ
จีวรานิ   ธาเรมิ   ทฬฺหานิ   สุตฺตลูขานิ  ๑-  อลาวุโลมสานิ  สนฺตุฏฺโฐ
สมโณ    โคตโม    อิตรีตเรน    จีวเรน   อิตรีตรจีวรสนฺตุฏฺฐิยา   จ
วณฺณวาทีติ   อิติ   เจ   มํ   อุทายิ   สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ
มาเนยฺยุํ   ปูเชยฺยุํ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหเรยฺยุํ  เย
เต   อุทายิ   มม   สาวกา  ปํสุกูลิกา  ลูขจีวรธรา  เต  สุสานา  วา
สงฺการกุฏา    วา   ปาปณิกา   วา   นนฺตกานิ   อุจฺจินิตฺวา   สงฺฆาฏึ
กริตฺวา   ธาเรนฺติ   น  มนฺเต  อิมินา  ธมฺเมน  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ
มาเนยฺยุํ ปูเชยฺยุํ สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหเรยฺยุํ ฯ
     [๓๒๖]   สนฺตุฏฺโฐ   สมโณ   โคตโม   อิตรีตเรน   ปิณฺฑปาเตน
อิตรีตรปิณฺฑปาตสนฺตุฏฺฐิยา    จ    วณฺณวาทีติ   อิติ   เจ   มํ   อุทายิ
สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย  วิหเรยฺยุํ  สนฺติ  โข  ปน  เม  อุทายิ  สาวกา  ปิณฺฑปาติกา
สปทานจาริโน    อุจฺจาปเก    ๒-    วตฺเต   รตา   เต   อนฺตรฆรํ
ปวิฏฺฐา    สมานา    อาสเนนปิ   นิมนฺติยมานา   น   สาทิยนฺติ   อหํ
โข    ปนุทายิ    อปฺเปกทา    นิมนฺตเนปิ   ภุญฺชามิ   สาลีนํ   โอทนํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ยตฺถ ลูขานิ ฯ    ยุ. อุจฺเจปเก วเต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
วิจิตกาฬกํ    อเนกสูปํ    อเนกพฺยญฺชนํ    สนฺตุฏฺโฐ   สมโณ   โคตโม
อิตรีตเรน    ปิณฺฑปาเตน    อิตรีตรปิณฺฑปาตสนฺตุฏฺฐิยา   จ   วณฺณวาทีติ
อิติ   เจ   มํ   อุทายิ   สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ   ครุกเรยฺยุํ   มาเนยฺยุํ
ปูเชยฺยุํ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย  วิหเรยฺยุํ  เย  เต  อุทายิ
มม   สาวกา   ปิณฺฑปาติกา   สปทานจาริโน   อุจฺจาปเก  วตฺเต  รตา
เต  อนฺตรฆรํ  ปวิฏฺฐา  สมานา  อาสเนนปิ  นิมนฺติยมานา  น  สาทิยนฺติ
น   มนฺเต   อิมินา  ธมฺเมน  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ
สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหเรยฺยุํ ฯ
     [๓๒๗]   สนฺตุฏฺโฐ   สมโณ   โคตโม   อิตรีตเรน   เสนาสเนน
อิตรีตรเสนาสนสนฺตุฏฺฐิยา    จ    วณฺณวาทีติ   อิติ   เจ   มํ   อุทายิ
สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย   วิหเรยฺยุํ  สนฺติ  โข  ปน  เม  อุทายิ  สาวกา  รุกฺขมูลิกา
อพฺโภกาสิกา   เต  อฏฺฐ  มาเส  ฉนฺนํ  น  อุเปนฺติ  อหํ  โข  ปนุทายิ
อปฺเปกทา    กูฏาคาเรสุปิ    วิหรามิ    อุลฺลิตฺตาวลิตฺเตสุ    นิวาเตสุ
ผุสิตคฺคเฬสุ   ปิหิตวาตปาเนสุ   สนฺตุฏฺโฐ   สมโณ   โคตโม  อิตรีตเรน
เสนาสเนน   อิตรีตรเสนาสนสนฺตุฏฺฐิยา   จ   วณฺณวาทีติ   อิติ  เจ  มํ
อุทายิ   สาวกา   สกฺกเรยฺยุํ   ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ  สกฺกตฺวา
ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหเรยฺยุํ   เย   เต   อุทายิ   มม   สาวกา
รุกฺขมูลิกา   อพฺโภกาสิกา   เต   ๑-  อฏฺฐ  มาเส  ฉนฺนํ  น  อุเปนฺติ
น   มนฺเต   อิมินา  ธมฺเมน  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหเรยฺยุํ ฯ
     [๓๒๘]   ปวิวิตฺโต   สมโณ   โคตโม  ปวิเวกสฺส  จ  วณฺณวาทีติ
อิติ  เจ  มํ  อุทายิ  สาวกา  สกฺกเรยฺยุํ  ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ
สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา  อุปนิสฺสาย  วิหเรยฺยุํ  สนฺติ  โข  ปน  เม  อุทายิ
สาวกา   อารญฺญกา  ปนฺตานิ  เสนาสนานิ  ๑-  อรญฺญวนปตฺถานิ  [๒]-
อชฺโฌคเหตฺวา    วิหรนฺติ    เต   อนฺวฑฺฒมาสํ   สงฺฆมชฺเฌ   โอสรนฺติ
ปาติโมกฺขุทฺเทสาย    อหํ    โข    ปนุทายิ    อปฺเปกทา    อากิณฺโณ
วิหรามิ    ภิกฺขูหิ    ภิกฺขุนีหิ    อุปาสเกหิ   อุปาสิกาหิ   รญฺญา   ๓-
ราชมหามตฺเตหิ   ติตฺถิเยหิ   ติตฺถิยสาวเกหิ   ปวิวิตฺโต  สมโณ  โคตโม
ปวิเวกสฺส   จ   วณฺณวาทีติ   อิติ  เจ  มํ  อุทายิ  สาวกา  สกฺกเรยฺยุํ
ครุกเรยฺยุํ  มาเนยฺยุํ  ปูเชยฺยุํ  สกฺกตฺวา  ครุกตฺวา  อุปนิสฺสาย  วิหเรยฺยุํ
เย   เต   อุทายิ   มม   สาวกา   อารญฺญกา   ปนฺตานิ  เสนาสนานิ
อรญฺญวนปตฺถานิ   [๔]-   อชฺโฌคเหตฺวา   วิหรนฺติ   เต   อนฺวฑฺฒมาสํ
สงฺฆมชฺเฌ   โอสรนฺติ   ปาติโมกฺขุทฺเทสาย   น  มนฺเต  อิมินา  ธมฺเมน
สกฺกเรยฺยุํ    ครุกเรยฺยุํ    มาเนยฺยุํ    ปูเชยฺยุํ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหเรยฺยุํ ฯ
     {๓๒๘.๑}   อิติ  โข  อุทายิ น มํ ๕- สาวกา อิเมหิ ปญฺจหิ ธมฺเมหิ
สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ    ปูเชนฺติ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๒๙]   อตฺถิ  โข  อุทายิ  อญฺเญ  จ  ปญฺจ  ธมฺมา  เยหิ ปญฺจหิ
ธมฺเมหิ     มม     สาวกา     สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปนฺตเสนาสนา ฯ   ๒-๔ ยุ. เอตฺถนฺตเร ปนฺตานิ เสนาสนานีติ ทิสฺสติ ฯ
@ ยุ. รญฺโญ ฯ   ยุ. มมํ ฯ
ปูเชนฺติ    สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา   อุปนิสฺสาย   วิหรนฺติ   กตเม   ปญฺจ
อิธุทายิ   มม   สาวกา   อธิสีเล  สมฺภาเวนฺติ  สีลวา  สมโณ  โคตโม
ปรเมน   สีลกฺขนฺเธน   สมนฺนาคโตติ   ฯ   ยมุทายิ  ๑-  มม  สาวกา
อธิสีเล   สมฺภาเวนฺติ   สีลวา   สมโณ   โคตโม  ปรเมน  สีลกฺขนฺเธน
สมนฺนาคโตติ   ฯ  อยํ  โข  อุทายิ  ปฐโม  ธมฺโม  เยน  มม  สาวกา
สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ    ปูเชนฺติ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๐]   ปุน  จปรํ  อุทายิ  มม  สาวกา  อภิกฺกนฺเต  ญาณทสฺสเน
สมฺภาเวนฺติ    ชานํเยวาห   สมโณ   โคตโม   ชานามีติ   ปสฺสํเยวาห
สมโณ    โคตโม    ปสฺสามีติ    อภิญฺญาย    สมโณ   โคตโม   ธมฺมํ
เทเสติ   โน   อนภิญฺญาย   สนิทานํ   สมโณ   โคตโม  ธมฺมํ  เทเสติ
โน   อนิทานํ   สปฺปาฏิหาริยํ   สมโณ   โคตโม   ธมฺมํ   เทเสติ  โน
อปฺปาฏิหาริยนฺติ    ฯ    ยมุทายิ    ๒-    มม   สาวกา   อภิกฺกนฺเต
ญาณทสฺสเน    สมฺภาเวนฺติ   ชานํเยวาห   สมโณ   โคตโม   ชานามีติ
ปสฺสํเยวาห     สมโณ     โคตโม    ปสฺสามีติ    อภิญฺญาย    สมโณ
โคตโม   ธมฺมํ   เทเสติ   โน   อนภิญฺญาย   สนิทานํ  สมโณ  โคตโม
ธมฺมํ   เทเสติ   โน   อนิทานํ   สปฺปาฏิหาริยํ   สมโณ  โคตโม  ธมฺมํ
เทเสติ  โน  อปฺปาฏิหาริยนฺติ  ฯ  อยํ  โข  อุทายิ  ทุติโย  ธมฺโม เยน
มม   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ   ปูเชนฺติ  สกฺกตฺวา
ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. ยํ ปนุทายิ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
     [๓๓๑]   ปุน  จปรํ  อุทายิ  มม  สาวกา  อธิปญฺญาย  สมฺภาเวนฺติ
ปญฺญวา    สมโณ    โคตโม    ปรเมน   ปญฺญากฺขนฺเธน   สมนฺนาคโต
ตํ   วต   อนาคตํ   วา  วาทปถํ  น  ทกฺขติ  อุปฺปนฺนํ  วา  ปรปฺปวาทํ
น   สหธมฺเมน   สุนิคฺคหิตํ   นิคฺคหิสฺสตีติ   เนตํ   ฐานํ  วิชฺชติ  ฯ  ตํ
กึ   มญฺญสิ   อุทายิ   อปิ   นุ   เม   สาวกา  เอวํ  ชานนฺตา  เอวํ
ปสฺสนฺตา อนฺตรนฺตรา กถํ โอปาเตยฺยุนฺติ ฯ
     {๓๓๑.๑}   โน  เหตํ  ภนฺเต  ฯ  น  โข  ปนาหํ อุทายิ สาวเกสุ
อนุสาสนึ    ปจฺจาสึสามิ    อญฺญทตฺถุํ    มมํเยว    สาวกา   อนุสาสนึ
ปจฺจาสึสนฺติ    ฯ   ยมุทายิ   มม   สาวกา   อธิปญฺญาย   สมฺภาเวนฺติ
ปญฺญวา    สมโณ    โคตโม    ปรเมน   ปญฺญากฺขนฺเธน   สมนฺนาคโต
ตํ  วต  ๑-  อนาคตํ  วา  วาทปถํ  น  ทกฺขติ  อุปฺปนฺนํ  วา ปรปฺปวาทํ
น  สหธมฺเมน  สุนิคฺคหิตํ  นิคฺคหิสฺสตีติ  เนตํ  ฐานํ  วิชฺชติ  ฯ  อยํ  โข
อุทายิ   ตติโย   ธมฺโม   เยน   มม   สาวกา  สกฺกโรนฺติ  ครุกโรนฺติ
มาเนนฺติ ปูเชนฺติ สกฺกตฺวา ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๒]   ปุน   จปรํ   อุทายิ   มม   สาวกา   เยน   ทุกฺเขน
ทุกฺโขติณฺณา   ทุกฺขปเรตา   เต   มํ   อุปสงฺกมิตฺวา   ทุกฺขํ   อริยสจฺจํ
ปุจฺฉนฺติ    เตสาหํ    ทุกฺขํ   อริยสจฺจํ   ปุฏฺโฐ   พฺยากโรมิ   เตสาหํ
จิตฺตํ   อาราเธมิ   ปญฺหสฺส   เวยฺยากรเณน   เต   มํ   อุปสงฺกมิตฺวา
ทุกฺขสมุทยํ   ...   ทุกฺขนิโรธํ  ...  ทุกฺขนิโรธคามินึ  ปฏิปทํ  อริยสจฺจํ
ปุจฺฉนฺติ    เตสาหํ    ทุกฺขนิโรธคามินึ    ปฏิปทํ    อริยสจฺจํ    ปุฏฺโฐ
@เชิงอรรถ:  ยุ. วตสทฺโท นตฺถิ ฯ
พฺยากโรมิ   เตสาหํ   จิตฺตํ   อาราเธมิ   ปญฺหสฺส   เวยฺยากรเณน  ฯ
ยมุทายิ    มม   สาวกา   เยน   ทุกฺเขน   ทุกฺโขติณฺณา   ทุกฺขปเรตา
เต   มํ   อุปสงฺกมิตฺวา   ทุกฺขํ   อริยสจฺจํ   ปุจฺฉนฺติ   เตสาหํ   ทุกฺขํ
อริยสจฺจํ   ปุฏฺโฐ   พฺยากโรมิ   เตสาหํ   จิตฺตํ   อาราเธมิ   ปญฺหสฺส
เวยฺยากรเณน  เต  มํ  อุปสงฺกมิตฺวา  ทุกฺขสมุทยํ  ...  ทุกฺขนิโรธํ ...
ทุกฺขนิโรธคามินึ   ปฏิปทํ   อริยสจฺจํ   ปุจฺฉนฺติ  เตสาหํ  ทุกฺขนิโรธคามินึ
ปฏิปทํ    อริยสจฺจํ   ปุฏฺโฐ   พฺยากโรมิ   เตสาหํ   จิตฺตํ   อาราเธมิ
ปญฺหสฺส   เวยฺยากรเณน   ฯ   อยํ  โข  อุทายิ  จตุตฺโถ  ธมฺโม  เยน
มม   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ   ปูเชนฺติ  สกฺกตฺวา
ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๓]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   จตฺตาโร   สติปฏฺฐาเน   ภาเวนฺติ   ฯ
อิธุทายิ    ภิกฺขุ   กาเย   กายานุปสฺสี   วิหรติ   อาตาปี   สมฺปชาโน
สติมา    วิเนยฺย   โลเก   อภิชฺฌาโทมนสฺสํ   เวทนาสุ   เวทนานุปสฺสี
วิหรติ   ...   จิตฺเต  จิตฺตานุปสฺสี  วิหรติ  ...  ธมฺเมสุ  ธมฺมานุปสฺสี
วิหรติ  อาตาปี  สมฺปชาโน  สติมา  วิเนยฺย  โลเก  อภิชฺฌาโทมนสฺสํ  ฯ
ตตฺร    จ    ปน    เม   สาวกา   พหู   อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา
วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๔]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   จตฺตาโร   สมฺมปฺปธาเน   ภาเวนฺติ  ฯ
อิธุทายิ   ภิกฺขุ   อนุปฺปนฺนานํ  ปาปกานํ  อกุสลานํ  ธมฺมานํ  อนุปฺปาทาย
ฉนฺทํ   ชเนติ   วายมติ   วิริยํ   อารภติ   จิตฺตํ   ปคฺคณฺหาติ   ปทหติ
อุปฺปนฺนานํ   ปาปกานํ   อกุสลานํ   ธมฺมานํ   ปหานาย   ฉนฺทํ   ชเนติ
วายมติ    วิริยํ    อารภติ   จิตฺตํ   ปคฺคณฺหาติ   ปทหติ   อนุปฺปนฺนานํ
กุสลานํ   ธมฺมานํ   อุปฺปาทาย   ฉนฺทํ   ชเนติ  วายมติ  วิริยํ  อารภติ
จิตฺตํ    ปคฺคณฺหาติ    ปทหติ   อุปฺปนฺนานํ   กุสลานํ   ธมฺมานํ   ฐิติยา
อสมฺโมสาย   ภิยฺโยภาวาย   เวปุลฺลาย   ภาวนาย   ปาริปูริยา   ฉนฺทํ
ชเนติ   วายมติ   วิริยํ   อารภติ   จิตฺตํ  ปคฺคณฺหาติ  ปทหติ  ฯ  ตตฺร
จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๕]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม   สาวกา   จตฺตาโร   อิทฺธิปาเท   ภาเวนฺติ   ฯ
อิธุทายิ      ภิกฺขุ      ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ      อิทฺธิปาทํ
ภาเวติ      วิริยสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ     อิทฺธิปาทํ     ภาเวติ
จิตฺตสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ           อิทฺธิปาทํ          ภาเวติ
วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ    อิทฺธิปาทํ    ภาเวติ    ฯ    ตตฺร
จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๖]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ปญฺจินฺทฺริยานิ   ภาเวนฺติ   ฯ   อิธุทายิ
ภิกฺขุ    สทฺธินฺทฺริยํ    ภาเวติ    อุปสมคามึ   สมฺโพธคามึ   วิริยินฺทฺริยํ
ภาเวติ  ...  สตินฺทฺริยํ ภาเวติ ... สมาธินฺทฺริยํ ภาเวติ ... ปญฺญินฺทฺริยํ
ภาเวติ   อุปสมคามึ   สมฺโพธคามึ   ฯ   ตตฺร   จ  ปน  เม  สาวกา
พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๗]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ปญฺจ   พลานิ   ภาเวนฺติ   ฯ  อิธุทายิ
ภิกฺขุ  สทฺธาพลํ  ภาเวติ  อุปสมคามึ  สมฺโพธคามึ  วิริยพลํ  ภาเวติ ...
สติพลํ  ภาเวติ  ...  สมาธิพลํ ภาเวติ ... ปญฺญาพลํ ภาเวติ อุปสมคามึ
สมฺโพธคามึ  ฯ  ตตฺร  จ  ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา
วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๘]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   สตฺต  โพชฺฌงฺเค  ภาเวนฺติ  ฯ  อิธุทายิ
ภิกฺขุ   สติสมฺโพชฺฌงฺคํ   ภาเวติ   วิเวกนิสฺสิตํ  วิราคนิสฺสิตํ  นิโรธนิสฺสิตํ
โวสฺสคฺคปริณามึ   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคํ   ภาเวติ   ...  วิริยสมฺโพชฺฌงฺคํ
ภาเวติ  ...  ปีติสมฺโพชฺฌงฺคํ  ภาเวติ  ...  ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ
...   สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคํ   ภาเวติ   ...  อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคํ  ภาเวติ
วิเวกนิสฺสิตํ   วิราคนิสฺสิตํ   นิโรธนิสฺสิตํ    โวสฺสคฺคปริณามึ   ฯ   ตตฺร
จ ปน เม สาวกา พหู  อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๓๙]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   อริยํ   อฏฺฐงฺคิกํ   มคฺคํ   ภาเวนฺติ  ฯ
อิธุทายิ   ภิกฺขุ   สมฺมาทิฏฺฐึ  ภาเวติ  สมฺมาสงฺกปฺปํ  ภาเวติ  สมฺมาวาจํ
ภาเวติ   สมฺมากมฺมนฺตํ   ภาเวติ   สมฺมาอาชีวํ   ภาเวติ  สมฺมาวายามํ
ภาเวติ   สมฺมาสตึ   ภาเวติ   สมฺมาสมาธึ  ภาเวติ  ฯ  ตตฺร  จ  ปน
เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๐]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   อฏฺฐ   วิโมกฺเข   ภาเวนฺติ   ฯ   รูปี
รูปานิ    ปสฺสติ    อยํ   ปฐโม   วิโมกฺโข   ฯ   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี
พหิทฺธา    รูปานิ    ปสฺสติ   อยํ   ทุติโย   วิโมกฺโข   ฯ   สุภนฺเตว
อธิมุตฺโต   โหติ   อยํ   ตติโย   วิโมกฺโข   ฯ   สพฺพโส   รูปสญฺญานํ
สมติกฺกมา    ปฏิฆสญฺญานํ    อฏฺฐงฺคมา    นานตฺตสญฺญานํ   อมนสิการา
อนนฺโต     อากาโสติ     อากาสานญฺจายตนํ     อุปสมฺปชฺช    วิหรติ
อยํ   จตุตฺโถ   วิโมกฺโข   ฯ   สพฺพโส  อากาสานญฺจายตนํ  สมติกฺกมฺม
อนนฺตํ    วิญฺญาณนฺติ    วิญฺญาณญฺจายตนํ    อุปสมฺปชฺช    วิหรติ    อยํ
ปญฺจโม   วิโมกฺโข   ฯ   สพฺพโส   วิญฺญาณญฺจายตนํ   สมติกฺกมฺม  นตฺถิ
กิญฺจีติ   อากิญฺจญฺญายตนํ   อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  อยํ  ฉฏฺโฐ  วิโมกฺโข  ฯ
สพฺพโส      อากิญฺจญฺญายตนํ     สมติกฺกมฺม     เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ
อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   อยํ   สตฺตโม  วิโมกฺโข  ฯ  สพฺพโส  เนวสญฺญา-
นาสญฺญายตนํ      สมติกฺกมฺม      สญฺญาเวทยิตนิโรธํ      อุปสมฺปชฺช
วิหรติ   อยํ   อฏฺฐโม  วิโมกฺโข  ฯ  ตตฺร  จ  ปน  เม  สาวกา  พหู
อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๑]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา เม สาวกา อฏฺฐ อภิภายตนานิ ภาเวนฺติ ฯ
     {๓๔๑.๑}   อชฺฌตฺตํ   รูปสญฺญี   เอโก   พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
ปริตฺตานิ    สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ    ตานิ    อภิภุยฺย    ชานามิ   ปสฺสามีติ
เอวํสญฺญี โหติ อิทํ ปฐมํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๒}   อชฺฌตฺตํ   รูปสญฺญี   เอโก   พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
อปฺปมาณานิ    สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ    ตานิ   อภิภุยฺย   ชานามิ   ปสฺสามีติ
เอวํสญฺญี โหติ อิทํ ทุติยํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๓}   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก  พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
ปริตฺตานิ    สุวณฺณทุพฺพณฺณานิ    ตานิ    อภิภุยฺย    ชานามิ   ปสฺสามีติ
เอวํสญฺญี โหติ อิทํ ตติยํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๔}   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก  พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
อปฺปมาณานิ   [๑]-  ตานิ  อภิภุยฺย  ชานามิ  ปสฺสามีติ  เอวํสญฺญี  โหติ
อิทํ จตุตฺถํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๕}   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก  พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
นีลานิ   นีลวณฺณานิ   นีลนิทสฺสนานิ   นีลนิภาสานิ   ฯ  เสยฺยถาปิ  นาม
อุมฺมารปุปฺผํ  [๒]-  นีลวณฺณํ  นีลนิทสฺสนํ  นีลนิภาสํ  เสยฺยถาปิ  วา  ปน
ตํ  วตฺถํ  พาราณเสยฺยกํ  อุภโตภาควิมตฺถํ  ๓-  นีลํ  นีลวณฺณํ  นีลนิทสฺสนํ
นีลนิภาสํ  เอวเมว  ๔-  อชฺฌตฺตํ  อรูปสญฺญี  เอโก พหิทฺธา รูปานิ ปสฺสติ
นีลานิ    นีลวณฺณานิ    นีลนิทสฺสนานิ    นีลนิภาสานิ    ตานิ   อภิภุยฺย
ชานามิ ปสฺสามีติ เอวํสญฺญี โหติ อิทํ ปญฺจมํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๖}   อชฺฌตฺตํ      อรูปสญฺญี      เอโก     พหิทฺธา
รูปานิ       ปสฺสติ       ปีตานิ       ปีตวณฺณานิ      ปีตนิทสฺสนานิ
ปีตนิภาสานิ     ฯ     เสยฺยถาปิ     นาม     กณฺณิการปุปฺผํ     ๑-
@เชิงอรรถ:  ยุ. เอตฺถนฺตเร สุวณฺณทุพฺพณฺณานีติ ทิสฺสติ ฯ  ยุ. เอตฺถนฺตเร นีลนฺติ
@ทิสฺสติ ฯ  ยุ. อุภโต-วิมฏฺฐํ ฯ  ยุ. เอวเมวํ ฯ
ปีตวณฺณํ     ปีตนิทสฺสนํ    ปีตนิภาสํ    เสยฺยถาปิ    วา    ปน    ตํ
วตฺถํ      พาราณเสยฺยกํ      อุภโตภาควิมตฺถํ      ปีตํ      ปีตวณฺณํ
ปีตนิทสฺสนํ     ปีตนิภาสํ     เอวเมว     ๒-    อชฺฌตฺตํ    อรูปสญฺญี
เอโก      พหิทฺธา      รูปานิ     ปสฺสติ     ปีตานิ     ปีตวณฺณานิ
ปีตนิทสฺสนานิ       ปีตนิภาสานิ      ตานิ      อภิภุยฺย      ชานามิ
ปสฺสามีติ เอวํสญฺญี โหติ อิทํ ฉฏฺฐํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๗}   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก  พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
โลหิตกานิ    โลหิตกวณฺณานิ    โลหิตกนิทสฺสนานิ   โลหิตกนิภาสานิ   ฯ
เสยฺยถาปิ   นาม   พนฺธุชีวกปุปฺผํ   โลหิตกํ  โลหิตกวณฺณํ  โลหิตกนิทสฺสนํ
โลหิตกนิภาสํ  เสยฺยถาปิ  วา  ปน  ตํ  วตฺถํ  พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาค-
วิมตฺถํ     โลหิตกํ     โลหิตกวณฺณํ    โลหิตกนิทสฺสนํ    โลหิตกนิภาสํ
เอวเมว   ๓-   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก   พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
โลหิตกานิ     โลหิตกวณฺณานิ     โลหิตกนิทสฺสนานิ     โลหิตกนิภาสานิ
ตานิ อภิภุยฺย ชานามิ ปสฺสามีติ เอวํสญฺญี โหติ อิทํ สตฺตมํ อภิภายตนํ ฯ
     {๓๔๑.๘}   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก  พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
โอทาตานิ    โอทาตวณฺณานิ    โอทาตนิทสฺสนานิ   โอทาตนิภาสานิ   ฯ
เสยฺยถาปิ  นาม  โอสธิตารกา  โอทาตา  โอทาตวณฺณา  โอทาตนิทสฺสนา
โอทาตนิภาสา  เสยฺยถาปิ  วา  ปน  ตํ  วตฺถํ พาราณเสยฺยกํ อุภโตภาค-
วิมตฺถํ     โอทาตํ     โอทาตวณฺณํ    โอทาตนิทสฺสนํ    โอทาตนิภาสํ
เอวเมว   ๔-   อชฺฌตฺตํ   อรูปสญฺญี   เอโก   พหิทฺธา  รูปานิ  ปสฺสติ
โอทาตานิ     โอทาตวณฺณานิ     โอทาตนิทสฺสนานิ     โอทาตนิภาสานิ
@เชิงอรรถ:  ยุ. เอตฺถนฺตเร ปีตนฺติ ทิสฺสติ ฯ ๒-๓-๔ ยุ. เอวเมวํ ฯ
ตานิ   อภิภุยฺย   ชานามิ   ปสฺสามีติ   เอวํสญฺญี   โหติ   อิทํ   อฏฺฐมํ
อภิภายตนํ   ฯ   ตตฺร   จ   ปน   เม  สาวกา  พหู  อภิญฺญาโวสาน-
ปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๒]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา    ทส   กสิณายตนานิ   ภาเวนฺติ   ฯ
ปฐวีกสิณเมโก    สญฺชานาติ    อุทฺธมโธ    ติริยํ    อนฺวยํ   อปฺปมาณํ
อาโปกสิณเมโก   สญฺชานาติ   ...   เตโชกสิณเมโก  สญฺชานาติ  ...
วาโยกสิณเมโก   สญฺชานาติ   ...   นีลกสิณเมโก   สญฺชานาติ   ...
ปีตกสิณเมโก   สญฺชานาติ   ...   โลหิตกสิณเมโก   สญฺชานาติ   ...
โอทาตกสิณเมโก    สญฺชานาติ   ...   อากาสกสิณเมโก    สญฺชานาติ
...  วิญฺญาณกสิณเมโก  สญฺชานาติ  อุทฺธมโธ  ติริยํ  อนฺวยํ  อปฺปมาณํ ฯ
ตตฺร จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๓]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา  เม  สาวกา  จตฺตาริ  ฌานานิ  ๑-  ภาเวนฺติ  ฯ อิธุทายิ
ภิกฺขุ   วิวิจฺเจว   กาเมหิ  วิวิจฺจ  อกุสเลหิ  ธมฺเมหิ  สวิตกฺกํ  สวิจารํ
วิเวกชํ   ปีติสุขํ   ปฐมํ   ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  โส  อิมเมว  กายํ
วิเวกเชน  ปีติสุเขน  อภิสนฺเนติ  ๒-  ปริสนฺเนติ  ๓- ปริปูเรติ ปริปฺผรติ
นาสฺส    กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส   วิเวกเชน   ปีติสุเขน   อปฺผุตํ
โหติ   ฯ   เสยฺยถาปิ   อุทายิ  ทกฺโข  นฺหาปโก  วา  นฺหาปกนฺเตวาสี
@เชิงอรรถ:  ยุ. จตฺตาโร ฌาเน ฯ    สี. ยุ. จตูสุ ฐาเนสุ อภิสนฺเทติ ฯ   ปริสนฺเทตีติ
@ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ ยุ. จตูสุ ฐาเนสุ ปริสนฺเทติ ฯ
วา   กํสถาเล   นฺหานิยจุณฺณานิ   อากีริตฺวา   อุทเกน  ปริปฺโผสกํ  ๑-
สนฺเนยฺย   สาสฺส   นฺหานิยปิณฺฑิ   เสฺนหานุคฺคตา   ๒-   เสฺนหาปเรตา
สนฺตรพาหิรา   ผุฏฺฐา  เสฺนเหน  น  จ  ปคฺฆรินี  เอวเมว  โข  อุทายิ
ภิกฺขุ   อิมเมว   กายํ   วิเวกเชน   ปีติสุเขน   อภิสนฺเนติ  ปริสนฺเนติ
ปริปูเรติ   ปริปฺผรติ   นาสฺส   กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส  วิเวกเชน
ปีติสุเขน อปฺผุตํ โหติ ฯ
     [๓๔๔]   ปุน  จปรํ  อุทายิ  ภิกฺขุ  วิตกฺกวิจารานํ  วูปสมา  ฯเปฯ
ทุติยํ   ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   โส   อิมเมว   กายํ   สมาธิเชน
ปีติสุเขน    อภิสนฺเนติ    ปริสนฺเนติ    ปริปูเรติ    ปริปฺผรติ   นาสฺส
กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส   สมาธิเชน   ปีติสุเขน   อปฺผุตํ  โหติ  ฯ
เสยฺยถาปิ   อุทายิ   อุทกรหโท  คมฺภีโร  ๓-  อุพฺภิโตทโก  ๔-   ตสฺส
เนวสฺส    ปุรตฺถิมาย   ทิสาย   อุทกสฺสายมุขํ   น   ปจฺฉิมาย   ทิสาย
อุทกสฺสายมุขํ   น  อุตฺตราย  ทิสาย  อุทกสฺสายมุขํ  น  ทกฺขิณาย  ทิสาย
อุทกสฺสายมุขํ   เทโว   จ   กาเลน  กาลํ  สมฺมาธารํ  อนุปฺปเวจฺเฉยฺย
อถ  โข  ตมฺหา  [๕]-  อุทกรหทา  สีตา  วาริธารา อุพฺภิชฺชิตฺวา ตเมว
อุทกรหทํ    สีเตน    วารินา   อภิสนฺเนยฺย   ปริสนฺเนยฺย   ปริปูเรยฺย
ปริปฺผเรยฺย   นาสฺส   กิญฺจิ   สพฺพาวโต   อุทกรหทสฺส  สีเตน  วารินา
อปฺผุตํ   อสฺส   เอวเมว  โข  อุทายิ  ภิกฺขุ  อิมเมว  กายํ  สมาธิเชน
ปีติสุเขน   อภิสนฺเนติ   ปริสนฺเนติ   ปริปูเรติ   ปริปฺผรติ  นาสฺส  กิญฺจิ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อยํ ปาโฐ เทฺว วาเร อาเมฑิโต ทิสฺสติ ฯ  สี. สุภานุคตา ฯ
@ ยุ. คมฺภีโรติ นตฺถิ ฯ   ยุ. อุพฺภิโททโกติ ทิสฺสติ ฯ   ยุ. จ ฯ
สพฺพาวโต กายสฺส สมาธิเชน ปีติสุเขน อปฺผุตํ โหติ ฯ
     [๓๔๕]   ปุน   จปรํ   อุทายิ  ภิกฺขุ  ปีติยา  จ  วิราคา  ฯเปฯ
ตติยํ   ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   โส   อิมเมว   กายํ   นิปฺปีติเกน
สุเขน   อภิสนฺเนติ   ปริสนฺเนติ   ปริปูเรติ   ปริปฺผรติ   นาสฺส   กิญฺจิ
สพฺพาวโต   กายสฺส   นิปฺปีติเกน   สุเขน  อปฺผุตํ  โหติ  ฯ  เสยฺยถาปิ
อุทายิ   อุปฺปลินิยํ   วา   ปทุมินิยํ   วา  ปุณฺฑรีกินิยํ  วา  อปฺเปกจฺจานิ
อุปฺปลานิ   วา   ปทุมานิ  วา  ปุณฺฑรีกานิ  วา  อุทเก  ชาตานิ  อุทเก
สํวฑฺฒานิ   อุทกานุคฺคตานิ   อนฺโตนิมฺมุคฺคโปสิตานิ   ๑-  ตานิ  ยาว  จ
อคฺคา  ยาว  จ  มูลา  เตน  ๒- วารินา อภิสนฺนานิ ปริสนฺนานิ ปริปูรานิ
ปริปฺผุตานิ   นาสฺส   กิญฺจิ   สพฺพาวตํ   อุปฺปลานํ   วา   ปทุมานํ  วา
ปุณฺฑรีกานํ  วา  เตน  ๒-  วารินา  อปฺผุตํ  อสฺส เอวเมว [๓]- อุทายิ
ภิกฺขุ    อิมเมว   กายํ   นิปฺปีติเกน   สุเขน   อภิสนฺเนติ   ปริสนฺเนติ
ปริปูเรติ   ปริปฺผรติ   นาสฺส   กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส  นิปฺปีติเกน
สุเขน อปฺผุตํ โหติ ฯ
     [๓๔๖]   ปุน   จปรํ   อุทายิ  ภิกฺขุ  สุขสฺส  จ  ปหานา  ฯเปฯ
จตุตฺถํ   ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   โส   อิมเมว   กายํ  ปริสุทฺเธน
เจตสา    ปริโยทาเตน    ผริตฺวา    นิสินฺโน   โหติ   นาสฺส   กิญฺจิ
สพฺพาวโต  กายสฺส  ปริสุทฺเธน  เจตสา  ปริโยทาเตน  อปฺผุตํ  โหติ  ฯ
เสยฺยถาปิ   อุทายิ   ปุริโส   โอทาเตน  วตฺเถน  สีสํ  ๔-  ปารุปิตฺวา
นิสินฺโน    อสฺส    นาสฺส    กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส   โอทาเตน
@เชิงอรรถ:  ยุ. อนฺโตนิมุคฺคโปสีนิ ตานิ ฯ    ยุ. สีเตนาติ ทิสฺสติ ฯ    ยุ. โข ฯ
@ ยุ. สสีสํ ฯ
วตฺเถน   อปฺผุตํ   อสฺส   เอวเมว   โข  อุทายิ  ภิกฺขุ  อิมเมว  กายํ
ปริสุทฺเธน   เจตสา   ปริโยทาเตน   ผริตฺวา   นิสินฺโน   โหติ  นาสฺส
กิญฺจิ   สพฺพาวโต   กายสฺส   ปริสุทฺเธน  เจตสา  ปริโยทาเตน  อปฺผุตํ
โหติ   ฯ  ตตฺร  จ  ปน  เม  สาวกา  พหู  อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา
วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๗]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   เอวํ   ปชานนฺติ  อยํ  โข  เม  กาโย
รูปี      จาตุมฺมหาภูติโก     มาตาเปตฺติกสมฺภโว    โอทนกุมฺมาสูปจโย
อนิจฺจุจฺฉาทนปริมทฺทนเภทนวิทฺธํสนธมฺโม       อิทญฺจ      ปน      เม
วิญฺญาณํ   เอตฺถ   สิตํ   เอตฺถ   ปฏิพทฺธํ   ฯ  เสยฺยถาปิ  อุทายิ  มณิ
เวฬุริโย  สุโภ  โชติมา  ๑-  อฏฺฐํโส  สุปริกมฺมกโต  อจฺโฉ  วิปฺปสนฺโน
สพฺพาการสมฺปนฺโน    ตตฺรสฺส   สุตฺตํ   อาวุตํ   นีลํ   วา   ปีตํ   วา
โลหิตํ   วา   โอทาตํ   วา   ปณฺฑุสุตฺตํ   วา  ตเมนํ  จกฺขุมา  ปุริโส
หตฺเถ   กริตฺวา   ปจฺจเวกฺเขยฺย   อยํ   โข   มณิ   เวฬุริโย   สุโภ
โชติมา     ๒-     อฏฺฐํโส     สุปริกมฺมกโต    อจฺโฉ    วิปฺปสนฺโน
สพฺพาการสมฺปนฺโน   ตตฺริทํ   สุตฺตํ   อาวุตํ  นีลํ  วา  ปีตํ  วา  โลหิตํ
วา   โอทาตํ   วา   ปณฺฑุสุตฺตํ  วาติ  เอวเมว  โข  อุทายิ  อกฺขาตา
มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา  ยถาปฏิปนฺนา  เม  สาวกา  เอวํ ปชานนฺติ ๓-
อยํ   โข   เม   กาโย   รูปี   จาตุมฺมหาภูติโก   มาตาเปตฺติกสมฺภโว
โอทนกุมฺมาสูปจโย อนิจฺจุจฺฉาทนปริมทฺทนเภทนวิทฺธํสนธมฺโม
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. ชาติมา ฯ    ยุ. ชานนฺติ ฯ
อิทญฺจ   ปน   เม   ๑-   วิญฺญาณํ  เอตฺถ  สิตํ  เอตฺถ  ปฏิพทฺธนฺติ  ฯ
ตตฺร    จ    ปน    เม   สาวกา   พหู   อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา
วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๘]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา  อิมมฺหา  กายา  อญฺญํ  กายํ  อภินิมฺมินนฺติ
รูปึ    มโนมยํ    สพฺพงฺคปจฺจงฺคํ    อหีนินฺทฺริยํ   ๒-   ฯ   เสยฺยถาปิ
อุทายิ   ปุริโส   มุญฺชมฺหา   อีสิกํ   อุพฺพาเหยฺย   ตสฺส  เอวมสฺส  ๓-
อยํ   อีสิกา  อยํ  มุญฺโช  ๔-  อญฺโญ  มุญฺโช  อญฺญา  อีสิกา  มุญฺชมฺหา
เตฺวว   อีสิกา  อุพฺพาฬฺหาติ  ๕-  เสยฺยถาปิ  วา  ปนุทายิ  ปุริโส  อสึ
โกสิยา   อุพฺพาเหยฺย   ๖-   ตสฺส   เอวมสฺส   อยํ   อสิ  อยํ  โกสิ
อญฺโญ   อสิ   อญฺญา   ๗-   โกสิ   โกสิยา  เตฺวว  อสิ  อุพฺพาโฬฺหติ
เสยฺยถาปิ   วา   ๘-  ปนุทายิ  ปุริโส  อหึ  กรณฺฑา  อุทฺธเรยฺย  ตสฺส
เอวมสฺส   อยํ   อหิ   อยํ   กรณฺโฑ   อญฺโญ   อหิ   อญฺโญ  กรณฺโฑ
กรณฺฑา   เตฺวว  อหิ  อุพฺภโตติ  เอวเมว  โข  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา
สาวกานํ   ปฏิปทา   ยถาปฏิปนฺนา  เม  สาวกา  อิมมฺหา  กายา  อญฺญํ
กายํ  อภินิมฺมินนฺติ  รูปึ  มโนมยํ  สพฺพงฺคปจฺจงฺคํ  ๙-  อหีนินฺทฺริยํ ๑๐- ฯ
ตตฺร จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๔๙]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา    อเนกวิหิตํ    อิทฺธิวิธํ   ปจฺจนุโภนฺติ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ๒-๑๐ ยุ. อภินินฺทฺริยํ ฯ    ยุ. เอวญฺจสฺส ฯ    ยุ.
@อยํ มุญฺโช. อยํ อีสิกา ฯ    ยุ. ปพฺพาฬฺหติ ฯ   ยุ. ปพฺพาเหยฺย ฯ   ยุ.
@อญฺโญ ฯ    ยุ. วาสทฺโท นตฺถิ ฯ   ยุ. สพฺพงฺคปจฺจงฺคึ ฯ
เอโกปิ   หุตฺวา   พหุธา   โหนฺติ   พหุธาปิ   หุตฺวา   เอโก   โหนฺติ
อาวิภาวํ   ติโรภาวํ   ติโรกุฑฺฑํ   ติโรปาการํ   ติโรปพฺพตํ  อสชฺชมานา
คจฺฉนฺติ   เสยฺยถาปิ   อากาเส   ฯ  ปฐวิยาปิ  อุมฺมุชฺชนิมฺมุชฺชํ  กโรนฺติ
เสยฺยถาปิ   อุทเก   ฯ   อุทเกปิ   อภิชฺชมาเน   คจฺฉนฺติ   เสยฺยถาปิ
ปฐวิยํ  ฯ  อากาเสปิ  ปลฺลงฺเกน  กมนฺติ  เสยฺยถาปิ  ปกฺขี สกุณา ๑- ฯ
อิเมปิ   จนฺทิมสุริเย   เอวํมหิทฺธิเก  เอวํมหานุภาเว  ปาณินา  ปริมสนฺติ
ปริมชฺชนฺติ ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วตฺเตนฺติ ฯ
     {๓๔๙.๑}   เสยฺยถาปิ อุทายิ ทกฺโข กุมฺภกาโร วา กุมฺภการนฺเตวาสี
วา  สุปริกมฺมกตาย  มตฺติกาย  ยํยเทว  ภาชนวิกตึ  อากงฺเขยฺย ตนฺตเทว
กเรยฺย   อภินิปฺผาเทยฺย   เสยฺยถา   วา   ปนุทายิ  ทกฺโข  ทนฺตกาโร
วา    ทนฺตการนฺเตวาสี    วา    สุปริกมฺมกตสฺมึ    ทนฺตสฺมึ   ยํยเทว
ทนฺตวิกตึ   อากงฺเขยฺย   ตนฺตเทว   กเรยฺย   อภินิปฺผาเทยฺย  เสยฺยถา
วา    ปนุทายิ   ทกฺโข   สุวณฺณกาโร   วา   สุวณฺณการนฺเตวาสี   วา
สุปริกมฺมกตสฺมึ     สุวณฺณสฺมึ     ยํยเทว     สุวณฺณวิกตึ    อากงฺเขยฺย
ตนฺตเทว   กเรยฺย   อภินิปฺผาเทยฺย   เอวเมว   โข  อุทายิ  อกฺขาตา
มยา   สาวกานํ   ปฏิปทา   ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   อเนกวิหิตํ
อิทฺธิวิธํ    ปจฺจนุโภนฺติ    เอโกปิ   หุตฺวา   พหุธา   โหนฺติ   พหุธาปิ
หุตฺวา   เอโก   โหนฺติ   อาวิภาวํ   ติโรภาวํ   ติโรกุฑฺฑํ  ติโรปาการํ
ติโรปพฺพตํ   อสชฺชมานา   คจฺฉนฺติ   เสยฺยถาปิ  อากาเส  ฯ  ปฐวิยาปิ
อุมฺมุชฺชนิมฺมุชฺชํ   กโรนฺติ   เสยฺยถาปิ   อุทเก  ฯ  อุทเกปิ  อภิชฺชมาเน
@เชิงอรรถ:  ยุ. สกุโณ ฯ
คจฺฉนฺติ   เสยฺยถาปิ   ปฐวิยํ   ฯ   อากาเส   ๑-  ปลฺลงฺเกน  กมนฺติ
เสยฺยถาปิ    ปกฺขี   สกุณา   ฯ   อิเมปิ   จนฺทิมสุริเย   เอวํมหิทฺธิเก
เอวํมหานุภาเว   ปาณินา   ปริมสนฺติ   ปริมชฺชนฺติ   ยาว  พฺรหฺมโลกาปิ
กาเยน   วสํ   วตฺเตนฺติ   ฯ   ตตฺร   จ   ปน   เม   สาวกา  พหู
อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๐]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา    ทิพฺพาย    โสตธาตุยา    วิสุทฺธาย
อติกฺกนฺตมานุสกาย   อุโภ   สทฺเท  สุณนฺติ  ทิพฺเพ  จ  มานุเส  จ  เย
ทูเร  สนฺติเก  จ  ฯ  เสยฺยถาปิ  อุทายิ พลวา สงฺขธโม อปฺปกสิเรน ๒-
จ    จตุทฺทิสา    วิญฺญาเปยฺย    เอวเมว    โข   อุทายิ   อกฺขาตา
มยา    สาวกานํ    ปฏิปทา   ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ทิพฺพาย
โสตธาตุยา   วิสุทฺธาย   อติกฺกนฺตมานุสกาย   ๓-  อุโภ  สทฺเท  สุณนฺติ
ทิพฺเพ  จ  มานุเส  จ  เย  ทูเร  สนฺติเก  จ  ฯ  ตตฺร  จ  ปน  เม
สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๑]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา    ปรสตฺตานํ    ปรปุคฺคลานํ   เจตสา
เจโต    ปริจฺจ    ปชานนฺติ   สราคํ   วา   จิตฺตํ   สราคํ   จิตฺตนฺติ
ปชานนฺติ    วีตราคํ    วา    จิตฺตํ    วีตราคํ    จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ
สโทสํ    วา    จิตฺตํ    สโทสํ   จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ   วีตโทสํ   วา
จิตฺตํ    วีตโทสํ    จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ   สโมหํ   วา   จิตฺตํ   สโมหํ
@เชิงอรรถ:  ยุ. อากาเสปิ ฯ   ยุ. อปฺปกสิเรเนว ฯ จสทฺโท นตฺถิ ฯ   ยุ. ...มานุสิกาย ฯ
จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ    วีตโมหํ    วา    จิตฺตํ    วีตโมหํ    จิตฺตนฺติ
ปชานนฺติ    สงฺขิตฺตํ    วา    จิตฺตํ    สงฺขิตฺตํ    จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ
วิกฺขิตฺตํ    วา   จิตฺตํ   วิกฺขิตฺตํ   จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ   มหคฺคตํ   วา
จิตฺตํ     มหคฺคตํ    จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ    อมหคฺคตํ    วา    จิตฺตํ
อมหคฺคตํ    จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ    สอุตฺตรํ    วา    จิตฺตํ   สอุตฺตรํ
จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ    อนุตฺตรํ    วา    จิตฺตํ    อนุตฺตรํ    จิตฺตนฺติ
ปชานนฺติ    สมาหิตํ    วา    จิตฺตํ    สมาหิตํ    จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ
อสมาหิตํ    วา    จิตฺตํ    อสมาหิตํ    จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ   วิมุตฺตํ
วา    จิตฺตํ    วิมุตฺตํ    จิตฺตนฺติ    ปชานนฺติ   อวิมุตฺตํ   วา   จิตฺตํ
อวิมุตฺตํ จิตฺตนฺติ ปชานนฺติ ฯ
     {๓๕๑.๑}   เสยฺยถาปิ  อุทายิ  อิตฺถี  วา  ปุริโส  วา ทหโร ยุวา
มณฺฑนกชาติโก   อาทาเส   วา   ปริสุทฺเธ   ปริโยทาเต   อจฺเฉ  วา
อุทกปตฺเต   สกํ   มุขนิมิตฺตํ   ปจฺจเวกฺขมาโน   สกณิกํ   วา  สกณิกนฺติ
ปชาเนยฺย  อกณิกํ  วา  อกณิกนฺติ  ปชาเนยฺย  เอวเมว  อุทายิ อกฺขาตา
มยา   สาวกานํ   ปฏิปทา   ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ปรสตฺตานํ
ปรปุคฺคลานํ  เจตสา  เจโต  ปริจฺจ  ปชานนฺติ  สราคํ  วา  จิตฺตํ สราคํ
จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ   วีตราคํ   วา   จิตฺตํ  วีตราคํ  จิตฺตนฺติ  ปชานนฺติ
สโทสํ   วา   จิตฺตํ   สโทสํ   จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ  วีตโทสํ  วา  จิตฺตํ
วีตโทสํ   จิตฺตนฺติ   ปชานนฺติ   สโมหํ   วา  จิตฺตํ  ...  วีตโมหํ  วา
จิตฺตํ  ...  สงฺขิตฺตํ  วา  จิตฺตํ  ...  วิกฺขิตฺตํ  วา  จิตฺตํ ... มหคฺคตํ
วา  จิตฺตํ  ...  อมหคฺคตํ  วา จิตฺตํ ... สอุตฺตรํ วา จิตฺตํ ... อนุตฺตรํ
วา  จิตฺตํ  ...  สมาหิตํ  วา  จิตฺตํ ... อสมาหิตํ วา จิตฺตํ ... วิมุตฺตํ
วา   จิตฺตํ   ...  อวิมุตฺตํ  วา  จิตฺตํ  อวิมุตฺตํ  จิตฺตนฺติ  ปชานนฺติ  ฯ
ตตฺร จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๒]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา   อเนกวิหิตํ   ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรนฺติ
เสยฺยถีทํ   เอกมฺปิ   ชาตึ  เทฺวปิ  ชาติโย  ติสฺโสปิ  ชาติโย  จตสฺโสปิ
ชาติโย   ปญฺจปิ   ชาติโย   ทสปิ   ชาติโย   วีสมฺปิ   ชาติโย  ตึสมฺปิ
ชาติโย   จตฺตาฬีสมฺปิ   ชาติโย   ปญฺญาสมฺปิ   ชาติโย  ชาติสตมฺปิ  ๑-
ชาติสหสฺสมฺปิ    ชาติสตสหสฺสมฺปิ    อเนเกปิ    สํวฏฺฏกปฺเป   อเนเกปิ
วิวฏฺฏกปฺเป    อเนเกปิ    สํวฏฺฏวิวฏฺฏกปฺเป    อมุตฺราสึ    เอวํนาโม
เอวํโคตฺโต     เอวํวณฺโณ    เอวมาหาโร    เอวํ    สุขทุกฺขปฏิสํเวที
เอวมายุปริยนฺโต    โส   ตโต   จุโต   อมุตฺร   อุทปาทึ   ตตฺราปาสึ
เอวํนาโม  เอวํโคตฺโต  เอวํวณฺโณ  เอวมาหาโร  เอวํ  สุขทุกฺขปฏิสํเวที
เอวมายุปริยนฺโต   โส   ตโต   จุโต   อิธูปปนฺโนติ   ฯ  อิติ  สาการํ
สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรนฺติ ฯ
     {๓๕๒.๑}   เสยฺยถาปิ  อุทายิ  ปุริโส  สกมฺหา  คามา  อญฺญํ คามํ
คจฺเฉยฺย  ตมฺหาปิ  คามา  อญฺญํ  คามํ คจฺเฉยฺย โส ตมฺหา คามา สกํเยว
คามํ   ปจฺจาคจฺเฉยฺย   ตสฺส  เอวมสฺส  อหํ  โข  สกมฺหา  คามา  อมุํ
@เชิงอรรถ:  กตฺถจิ สตมฺปิ ชาติโย สหสฺสมฺปิ ชาติโย สตสหสฺสมฺปิ ชาติโยติปิ ทิสฺสติ ฯ
คามํ   อาคจฺฉึ   ตตฺร  เอวํ  อฏฺฐาสึ  เอวํ  นิสีทึ  อภาสึ  เอวํ  ตุณฺหี
อโหสึ   ตมฺหาปิ   คามา   อมุํ  คามํ  อาคจฺฉึ  ตตฺราปิ  เอวํ  อฏฺฐาสึ
เอวํ   นิสีทึ   เอวํ  อภาสึ  เอวํ  ตุณฺหี  อโหสึ  โสมฺหิ  ตมฺหา  คามา
สกํเยว   คามํ   ปจฺจาคโตติ   เอวเมว   โข  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา
สาวกานํ     ปฏิปทา    ยถาปฏิปนฺนา    เม    สาวกา    อเนกวิหิตํ
ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรนฺติ   เสยฺยถีทํ   เอกมฺปิ   ชาตึ   เทฺวปิ  ชาติโย
ฯเปฯ   อิติ  สาการํ  สอุทฺเทสํ  อเนกวิหิตํ  ปุพฺเพนิวาสํ  อนุสฺสรนฺติ  ฯ
ตตฺร จ ปน เม สาวกา พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๓]   ปุน   จปรํ  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ทิพฺเพน   จกฺขุนา  วิสุทฺเธน  อติกฺกนฺต-
มานุสเกน   สตฺเต   ปสฺสนฺติ   จวมาเน   อุปปชฺชมาเน  หีเน  ปณีเต
สุวณฺเณ   ทุพฺพณฺเณ   สุคเต   ทุคฺคเต   ยถากมฺมูปเค  สตฺเต  ปชานนฺติ
อิเม   วต   โภนฺโต  สตฺตา  กายทุจฺจริเตน  สมนฺนาคตา  วจีทุจฺจริเตน
สมนฺนาคตา     มโนทุจฺจริเตน    สมนฺนาคตา    อริยานํ    อุปวาทกา
มิจฺฉาทิฏฺฐิกา     มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานา     เต    กายสฺส    เภทา
ปรมฺมรณา   อปายํ   ทุคฺคตึ   วินิปาตํ  นิรยํ  อุปปนฺนา  อิเม  วา  ปน
โภนฺโต   สตฺตา   กายสุจริเตน   สมนฺนาคตา  วจีสุจริเตน  สมนฺนาคตา
มโนสุจริเตน    สมนฺนาคตา    อริยานํ    อนุปวาทกา    สมฺมาทิฏฺฐิกา
สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานา   เต   กายสฺส  เภทา  ปรมฺมรณา  สุคตึ  สคฺคํ
โลกํ  อุปปนฺนาติ  ฯ  อิติ  ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน
สตฺเต    ปสฺสนฺติ   จวมาเน   อุปปชฺชมาเน   หีเน   ปณีเต   สุวณฺเณ
ทุพฺพณฺเณ    สุคเต    ทุคฺคเต   ยถากมฺมูปเค   สตฺเต   ปชานนฺติ   ฯ
เสยฺยถาปสฺสุ   อุทายิ   ๑-   เทฺว   อคารา  สทฺวารา  ตตฺร  จกฺขุมา
ปุริโส  มชฺเฌ  ฐิโต  ปสฺเสยฺย  มนุสฺเส  เคเห  ปวิสนฺเตปิ  นิกฺขมนฺเตปิ
อนุสํจรนฺเตปิ   อนุวิจรนฺเตปิ   เอวเมว   โข   อุทายิ  อกฺขาตา  มยา
สาวกานํ   ปฏิปทา   ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   ทิพฺเพน   จกฺขุนา
วิสุทฺเธน   อติกฺกนฺตมานุสเกน   สตฺเต  ปสฺสนฺติ  จวมาเน  อุปปชฺชมาเน
หีเน   ปณีเต  สุวณฺเณ  ทุพฺพณฺเณ  สุคเต  ทุคฺคเต  ฯเปฯ  ยถากมฺมูปเค
สตฺเต  ปชานนฺติ  ฯ  ตตฺร  จ  ปน  เม  สาวกา  พหู  อภิญฺญาโวสาน-
ปารมิปฺปตฺตา วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๔]   ปุน  จปรํ  อุทายิ   อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   อาสวานํ   ขยา   อนาสวํ  เจโตวิมุตฺตึ
ปญฺญาวิมุตฺตึ   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช
วิหรนฺติ   ฯ   เสยฺยถาปิ   อุทายิ   ปพฺพตสงฺเขเป   อุทกรหโท  อจฺโฉ
วิปฺปสนฺโน   อนาวิโล   ตตฺร   จกฺขุมา   ปุริโส  ตีเร  ฐิโต  ปสฺเสยฺย
สิปฺปิกสมฺพุกมฺปิ   ๒-   สกฺขรกฐลมฺปิ   มจฺฉคุมฺพมฺปิ  จรนฺตมฺปิ  ติฏฺฐนฺตมฺปิ
ตสฺส  เอวมสฺส  อยํ  โข  อุทกรหโท  อจฺโฉ วิปฺปสนฺโน อนาวิโล ตตฺริเม
สิปฺปิกสมฺพุกาปิ    ๓-    สกฺขรกฐลาปิ    ๔-    มจฺฉคุมฺพาปิ   จรนฺติปิ
ติฏฺฐนฺติปีติ   เอวเมว   โข  อุทายิ  อกฺขาตา  มยา  สาวกานํ  ปฏิปทา
@เชิงอรรถ:  ยุ. เสยฺยถาปสฺสุทายิ ฯ  ๒-๓ ยุ. สิปฺปิสมฺพุกมฺปิ ฯ    ยุ. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ
ยถาปฏิปนฺนา   เม   สาวกา   อาสวานํ   ขยา   อนาสวํ  เจโตวิมุตฺตึ
ปญฺญาวิมุตฺตึ   ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช
วิหรนฺติ  ฯ  ตตฺร  จ  ปน  เม  สาวกา  พหู อภิญฺญาโวสานปารมิปฺปตฺตา
วิหรนฺติ ฯ
     [๓๕๕]   อยํ   โข  อุทายิ  ปญฺจโม  ธมฺโม  เยน  มม  สาวกา
สกฺกโรนฺติ    ครุกโรนฺติ    มาเนนฺติ    ปูเชนฺติ   สกฺกตฺวา   ครุกตฺวา
อุปนิสฺสาย   วิหรนฺติ   ฯ   อิเม   โข   อุทายิ   ปญฺจ   ธมฺมา  เยหิ
มม   สาวกา   สกฺกโรนฺติ   ครุกโรนฺติ   มาเนนฺติ   ปูเชนฺติ  สกฺกตฺวา
ครุกตฺวา อุปนิสฺสาย วิหรนฺตีติ ฯ
     อิทมโวจ   ภควา   อตฺตมโน   สกุลุทายิ   ปริพฺพาชโก   ภควโต
ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ
               มหาสกุลุทายิสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํ ฯ
                      ----------



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๓๑๐-๓๔๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=13&item=314&items=42&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=13&item=314&items=42&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=13&item=314&items=42&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=13&item=314&items=42&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=314              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=4350              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=4350              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :