อรรถกถาเล่มที่ ๙ หน้าที่ ๔.

นิปกาติ เนปกฺเกน สมนฺนาคตา ปญฺญวนฺโต. นิปกวุตฺติโนติ ปญฺญาย ฐตฺวา ชีวิตํ กปฺเปนฺติ. ยถา เอกจฺโจ สาสเน ปพฺพชิตฺวาปิ ชีวิตการณา ฉสุ อโคจเรสุ จรติ, เวสิยโคจโร โหติ, วิธวถูลกุมาริกปณฺฑกปานาคารภิกฺขุนีโคจโร โหติ, สํสฏฺโฐ วิหรติ ราชูหิ ราชมหามตฺเตหิ ติตฺถิเยหิ ติตฺถิยสาวเกหิ อนนุโลมิเกน คิหิสํสคฺเคน, ^๑- เวชฺชกมฺมํ กโรติ, ทูตกมฺมํ กโรติ, ปหิณกมฺมํ กโรติ, คณฺฑํ ผาเลติ, อรุมกฺขนํ เทติ, อุทฺธํวิเรจนํ เทติ, อโธวิเรจนํ เทติ, นตฺถุเตลํ ปจติ, ปิวนเตลํ ปจติ, เวฬุทานํ เทติ, ปตฺตทานํ, ปุปฺผทานํ, ผลทานํ, สินานทานํ ทนฺตกฏฺฐทานํ, มุโขทกทานํ, จุณฺณมตฺติกทานํ เทติ, ^๒- ปาตุกมฺยํ ^๓- กโรติ, มุคฺคสูปิยํ ปาริภฏฺยํ, ชงฺฆเปสนิกํ กโรตีติ เอกวีสติวิธาย อเนสนาย ชีวิตํ กปฺเปนฺโต อนิปกวุตฺติ นาม โหติ, น ปญฺญาย ฐตฺวา ชีวิตํ กปฺเปติ, ตโต กาลกิริยํ กตฺวา สมณยกฺโข นาม หุตฺวา "ตสฺส สงฺฆาฏิปิ อาทิตฺตา โหติ สมฺปชฺชลิตา"ติ วุตฺตนเยน มหาทุกฺขํ อนุโภติ. เอวํวิธา อหุตฺวา ชีวิตเหตุปิ สิกฺขาปทํ อนติกฺกมนฺโต จตุปาริสุทฺธิสีเล ปติฏฺฐาย ยถาพลํ พุทฺธวจนํ อุคฺคณฺหิตฺวา รถวินีตปฏิปทํ มหาโคสิงฺคปฏิปทํ มหาสุญฺญตาปฏิปทํ อนงฺคณปฏิปทํ ธมฺมทายาทปฏิปทํ นาลกปฏิปทํ ตุวฏฺฏกปฏิปทํ จนฺโทปมปฏิปทนฺติ อิมานิ อริยปฏิปทานิ ปูเรนฺโต จตุปจฺจยสนฺโตสภาวนารามอริยวํสปฏิปตฺติยํ กายสกฺขิโน หุตฺวา อนีกา นิกฺขนฺตหตฺถี วิย ยูถา วิสฺสฏฺฐสีโห วิย นิปฺปจฺฉาพนฺธา มหานาวา ^๔- วิย จ คมนาทีสุ เอกวิหาริโน วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา อชฺช อชฺช ^๕- อรหตฺตนฺติ ปวตฺตอุสฺสาหา วิหรนฺตีติ อตฺโถ. สุปติฏฺฐิตจิตฺตาติ จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ สุฏฺฐุ ฐิตจิตฺตา ^๖- หุตฺวา. เสสา สติปฏฺฐานกถา เหฏฺฐา วิตฺถาริตาว. อิธ ปน โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา สติปฏฺฐานา กถิตา, เอตฺตเกน ภิกฺขุสํฆสฺส อุปสนฺตการณํ กถิตํ โหติ. [๓] ยาว สุปญฺญตฺตาติ ยาว สุฏฺฐุ ฐปิตา ^๗- สุเทสิตา. มยํปิ หิ ภนฺเตติ อิมินา เอส อตฺตโน การกภาวํ ทสฺเสติ, ภิกฺขุสํฆญฺจ อุกฺขิปติ. อยเญฺหตฺถ @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. วิภงฺค. ๓๕/๕๑๔/๒๙๗ ^๒ สี. จุณฺณทานํ มตฺติกทานํ เทติ ^๓ ฉ.ม. จาฏุกมฺยํ @^๔ สี. นิปฺปจฺจาพนฺธมหานาวา, ฉ.ม. นิปฺปจฺฉาพนฺธมหานาวา ^๕ ฉ.ม. อชฺช อชฺเชว @^๖ ฉ.ม. สุฏฺฐปิตจิตฺตา ^๗ ฉ.ม. สุฏฺฐปิตา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=4&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=79&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=79&modeTY=2&pagebreak=1#p4