อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๙๗.

สพฺพาภิภูติ สพฺพํ เตภูมิกธมฺมํ อภิภวิตฺวา ิโต. สพฺพวิทูติ สพฺพํ จตุภูมิกธมฺมํ อเวทึ อญฺาสึ. สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อนูปลิตฺโตติ สพฺเพสุ เตภูมิกธมฺเมสุ กิเลสเลปเนน อนุปลิตฺโต. สพฺพญฺชโหติ สพฺพํ เตภูมิกธมฺมํ ชหิตฺวา ิโต. ตณฺหกฺขเย วิมุตฺโตติ ตณฺหกฺขเย นิพฺพาเน อารมฺมณโต วิมุตฺโต. สยํ อภิญฺายาติ สพฺพจตุภูมิกธมฺมํ อตฺตนาว ชานิตฺวา. กมุทฺทิเสยฺยนฺติ กํ อญฺ "อยํ เม อาจริโย"ติ อุทฺทิเสยฺยํ. น เม อาจริโย อตฺถีติ โลกุตฺตรธมฺเม มยฺหํ อาจริโย นาม นตฺถิ. นตฺถิ เม ปฏิปุคฺคโลติ มยฺหํ ปฏิภาโค ปุคฺคโล นาม นตฺถิ. สมฺมาสมฺพุทฺโธติ สมฺมา เหตุนา ^๑- นเยน จตฺตาริ สจฺจานิ สยํ พุทฺโธ. สีติภูโตติ สพฺพกิเลสคฺคินิพฺพาปเนน สีติภูโต. กิเลสานํเยว นิพฺพุตตฺตา นิพฺพุโต. กาสินํ ปุรนฺติ กาสิรฏฺเ นครํ. อาหญฺฉํ อมตทุนฺทุภินฺติ ธมฺมจกฺกปฏิลาภาย อมตเภรึ ปหริสฺสามีติ คจฺฉามิ. อรหสิ อนนฺตชิโนติ อนนฺตชิโนสิ ภวิตุํ ยุตฺโต. หุเวยฺยาวุโสติ ^๒- อาวุโส เอวํปิ นาม ภเวยฺย. ปกฺกามีติ วงฺกหารชนปทํ นาม อคมาสิ. ตตฺเถกํ มิคลุทฺทกคามกํ นิสฺสาย วาสํ กปฺเปสิ. เชฏฺกลุทฺทโก ตํ อุปฏฺาสิ. ตสฺมึ จ ชนปเท จณฺฑา มจฺฉิกา โหนฺติ. อถ นํ เอกาย จาฏิยา วสาเปสุํ, มิคลุทฺทโก ทูเร มิควํ คจฺฉนฺโต "อมฺหากํ อรหนฺเต มา ปมชฺชี"ติ นาวํ ^๓- นาม ธีตรํ อาณาเปตฺวา อคมาสิ สทฺธึ ปุตฺตภาติเกหิ. สา จสฺส ธีตา ทสฺสนียา โหติ โกฏฺาสสมฺปนฺนา. ทุติยทิวเส อุปโก ฆรํ อาคโต ตํ ทาริกํ สพฺพํ อุปจารํ กตฺวา ปริวิสิตุํ อุปคตํ ทิสฺวา ราเคน อภิภูโต ภุญฺชิตุํปิ อสกฺโกนฺโต ภาชเนน ภตฺตํ อาทาย วสนฏฺานํ คนฺตฺวา ภตฺตํ เอกมนฺเต นิกฺขิปิตฺวา สเจ นาวํ ลภามิ, ชีวามิ, โน เจ, มรามีติ นิราหาโร สยิ. สตฺตเม ทิวเส มาควิโก อาคนฺตฺวา ธีตรํ อุปกสฺส ปวุตฺตึ ปุจฺฉิ. สา "เอกทิวสเมว อาคนฺตฺวา ปุน นาคตปุพฺโพ"ติ อาห. มาควิโก อาคตเวเสเนว นํ อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺฉิสฺสามีติ ตํขณํเยว คนฺตฺวา "กึ ภนฺเต อผาสุกนฺ"ติ ปาเท ปรามสนฺโต ปุจฺฉิ. อุปโก @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สเหตุนา ^๒ ฉ.ม. หุเปยฺยปาวุโสติ ^๓ ฉ.ม. ฉาวํ. เอวมุปริปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๙๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=97&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=2477&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=2477&pagebreak=1#p97