อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๓๒๐.

เอวํ พฺรหฺมุโน นานตฺตภาเวสุ กตกมฺมํ สตฺถา ปกาเสสิ. สตฺถริ กเถนฺเตเยว พฺรหฺมา สลฺลกฺเขสิ, ทีปสหสฺเส อุชฺชลิเต รูปานิ วิย สพฺพกมฺมานิสฺส ปากฏานิ อเหสุํ. โส ปสนฺนจิตฺโต อิมํ คาถมาห:- "อทฺธา ปชานาสิ มเมตมายุํ อญฺปิ ชานาสิ ตถาหิ พุทฺโธ ตถาหิ ตายํ ชลิตานุภาโว โอภาสยํ ติฏฺติ พฺรหฺมโลกนฺ"ติ. ^๑- อถสฺส ภควา อุตฺตรึปิ อสมสมตํ ปกาเสนฺโต ปวึ โข อหํ พฺรเหฺมติอาทิมาห. ตตฺถ ปวิยา ปวฏฺเน ^๒- อนนุภูตนฺติ ปวิยา ปวีสภาเวน อนนุภูตํ อปฺปตฺตํ. กึ ปน ตนฺติ? นิพฺพานํ. ตญฺหิ สพฺพสงฺขตา นิสฺสฏตฺตา ปวีสภาเวน อปฺปตฺตํ นาม. ตทภิญฺายาติ ตํ นิพฺพานํ ชานิตฺวา สจฺฉิกตฺวา ปวึ นาปโหสินฺติ ^๓- ปวึ ตณฺหาทิฏฺิมานคาเหหิ น คณฺหึ. อาปาทีสุปิ เอเสว นโย. วิตฺถาโร ปน มูลปริยาเย วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ. สเจ โข เต มาริส สพฺพสฺส สพฺพตฺเตนาติ อิทเมว พฺรหฺมา อตฺตโน วาทิตาย สพฺพนฺติ อกฺขรํ ทสฺเสตฺวา ^๔- อกฺขเร โทสํ คณฺหนฺโต อาห. สตฺถา ปน สกฺกายํ สนฺธาย "สพฺพนฺ"ติ วทติ, พฺรหฺมา สพฺพสพฺพํ สนฺธาย. ตฺวํ "สพฺพนฺ"ติ วทสิ, "สพฺพสฺส สพฺพตฺเตน อนนุภูตนฺ"ติ วทสิ, ยทิ สพฺพํ อนนุภูตํ ^๕- นตฺถิ, อถสฺส อนนุภูตํ อตฺถิ. มาเหว เต ริตฺตกเมว อโหสิ ตุจฺฉกเมว อโหสีติ ตุยฺหํ วจนํ ริตฺตกํ มา โหตุ, ตุจฺฉกํ มา โหตูติ สตฺถารํ มุสาวาเทน นิคฺคณฺหาติ. สตฺถา ปน เอตสฺมา พฺรหฺมุนา สตคุเณน สหสฺสคุเณน สตสหสฺสคุเณน วาทีตโร, ตสฺมา อหํ สพฺพํ ปวกฺขามิ, ^๖- อนนุภูตํ ^๗- วกฺขามิ, สุณาหิ เมติ ตสฺส วาทมทฺทนตฺถํ การณํ อาหรนฺโต วิญฺาณนฺติอาทิมาห. ตตฺถ วิญฺานนฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ. สตฺตก. ๒๗/๑๐๔๒/๒๒๓ พกพฺรหฺมชาตก (สฺยา) @^๒ ปวิตฺเตนาติ ปาลิ. ฏีกา ตุ ปวฏฺเนาติ ปวีอตฺเถนาติ @^๓ ปวี นาโหสีติ ปาลิ. นาปโหสินฺติ น ปาปุณินฺติ ฏีกา. ^๔ ฉ.ม. นิทฺทิสิตฺวา @^๕ สี. อนุภูตํ ^๖ ฉ.ม. สพฺพญฺจ วกฺขามิ ^๗ อนนุภูตญฺจ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๓๒๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=320&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=8191&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=8191&pagebreak=1#p320