อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๘๖.

ภควา เจว ปสฺสติ, สจฺจโก จ นิคณฺปุตฺโตติ ยทิ หิ ตํ อญฺเปิ ปสฺเสยฺยุํ, ^๑- ตํ การณํ อครุ อสฺส, ^๑- "สมโณ โคตโม สจฺจกํ อตฺตโน วาเท อโนตรนฺตํ ตฺวา ยกฺขํ อาวาเหตฺวา ^๒- ทสฺเสสิ, ตโต สจฺจโก ภเยน กเถสี"ติ วเทยฺยุํ. ตสฺมา ภควา เจว ปสฺสติ สจฺจโก จ. ตสฺส ตํ ทิสฺวาว สกลสรีรโต เสทา มุจฺจึสุ, อนฺโตกุจฺฉิ วิปริวตฺตมานา มหารวํ รวิ. โส "อญฺเปิ นุ โข ปสฺสนฺตี"ติ โอโลเกนฺโต กสฺสจิ โลมหํสมตฺตํปิ น อทฺทส. ตโต "อิทํ ภยํ มเมว อุปฺปนฺนํ. สจาหํ ยกฺโขติ วกฺขามิ, `กึ ตุยฺหเมว อกฺขีนิ อตฺถิ, ตฺวเมว ยกฺขํ ปสฺสสิ, ปมํ ยกฺขํ อทิสฺวา สมเณน โคตเมน วาทสงฺฆาเฏ ขิตฺโตว ยกฺขํ ปสฺสสี'ติ วเทยฺยุนฺ"ติ จินฺเตตฺวา "น ทานิ เม อิธ อญฺ ปฏิสรณํ อตฺถิ, อญฺตฺร สมณา โคตมา"ติ มญฺมาโน อถโข สจฺจโก นิคณฺปุตฺโต ฯเปฯ ภควนฺตํ เอตทโวจ. ตาณํ คเวสีติ ตาณนฺติ คเวสมาโน. เลณํ คเวสีติ เลณนฺติ คเวสมาโน. สรณํ คเวสีติ สรณนฺติ คเวสมาโน. เอตฺถ จ ตายติ รกฺขตีติ ตาณํ. นิลียนฺติ เอตฺถาติ เลณํ. สรตีติ สรณํ, ภยํ หึสติ วิทฺธํเสตีติ อตฺโถ. [๓๕๘] มนสิกริตฺวาติ มนมฺหิ กตฺวา ปจฺจเวกฺขิตฺวา อุปธาเรตฺวา. เอวํ เม เวทนา โหตีติ กุสลาว โหตุ, สุขาว โหตุ, เอวํ เม สญฺา โหตูติ กุสลาว โหตุ. สุขาว โหตุ, โสมนสฺสสมฺปยุตฺตาว โหตูติ. สงฺขารวิญฺาเณสุปิ เอเสว นโย. มา อโหสีติ เอตฺถ ปน วุตฺตวิปริยาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. กลฺลํ นูติ ยุตฺตํ นุ. สมนุปสฺสิตุนฺติ "เอตํ มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตา"ติ เอวํ ตณฺหามานทิฏฺิวเสน ปสฺสิตุํ. โน หิทํ โภ โคตมาติ น ยุตฺตเมตํ โภ โคตม. อิติ ภควา ยถา นาม เฉโก อหิตุณฺฑิโก สปฺปทฏฺวิสํ เตเนว สปฺเปน ปุน ฑํสาเปตฺวา อุพฺพาเตยฺย, ^๓- เอวํ ตสฺสํเยว ปริสติ สจฺจกํ นิคณฺปุตฺตํ เตเนว มุเขน ปญฺจกฺขนฺธา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตาติ วทาเปสิ. ทุกฺขํ อลฺลีโนติ อิมํ ปญฺจกฺขนฺธทุกฺขํ ตณฺหาทิฏฺีหิ อลฺลีโน. อุปคโต อชฺโฌสิโตติปิ ตณฺหาทิฏฺิวเสเนว เวทิตพฺโพ. ทุกฺขํ เอตํ มมาติอาทีสุ ปญฺจกฺขนฺธทุกฺขํ ตณฺหามานทิฏฺิวเสน @เชิงอรรถ: ^๑-๑ ม. ตํ การณํ ^๒ สี. อวฺเหตฺวา ^๓ สี. อุพฺพาเมยฺย, ฉ.ม. อุพฺพาเหยฺย

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=186&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=4752&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=4752&pagebreak=1#p186