อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๑๒.

สมถวิปสฺสนาธมฺมาติ สตุปฺปาทมตฺตเมว กาตพฺพํ โหติ. อิมินา โพธิสตฺตสฺส สมถวิปสฺสนานํ ถามชาตกาโล กถิโต. ตทา กิรสฺส สมาปตฺติอปฺปนตฺถาย นิสินฺนสฺส อฏฺสมาปตฺติโย เอกาวชฺชเนน อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, วิปสฺสนํ ปฏฺเปตฺวา นิสินฺโน สตฺต อนุปสฺสนา เอกปฺปหาเรเนว อารุโฬฺหว โหติ. [๒๑๕] เสยฺยถาปีติ อิธ กึ ทสฺเสติ? อยํ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิ, สตฺตานญฺหิ หิตูปจารํ อตฺตโน สตฺถุภาวสมฺปทํ จ ทสฺเสนฺโต ภควา อิมํ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ อรญฺเติ อฏวิยํ. ปวเนติ วนสณฺเฑ. อตฺถโต หิ อิทํ ทฺวยํ เอกเมว, ปมสฺส ปน ทุติยํ เววจนํ. อโยคกฺเขมกาโมติ จตูหิ โยเคหิ เขมํ นิพฺภยฏฺานํ อนิจฺฉนฺโต ภยเมว อิจฺฉนฺโต. โสวตฺถิโกติ โสตฺถิภาวาวโห. ปีติคมนีโยติ ตุฏฺึ คมนีโย. ปีตคมนีโย"ติ วา ปาโ. ปิทเหยฺยาติ สาขาทีหิ ถเกยฺย. วิวเรยฺยาติ วิสทํ มุขํ กตฺวา วิวฏํ กเรยฺย. กุมฺมคฺคนฺติ อุทกวนปพฺพตาทีหิ สนฺนิรุทฺธํ อมคฺคํ. โอทเหยฺย โอกจรนฺติ เตสํ โอเก จรมานํ วิย เอกทีปิมิคํ ^๑- เอกสฺมึ าเน เปยฺย. โอกจาริกนฺติ ทีฆรชฺชุยา พนฺธิตํเยว มิคึ. มิคลุทฺทโก หิ อรญฺ มิคานํ วสนฏฺานํ คนฺตฺวา "อิธ วสนฺติ, อิมินา มคฺเคน นิกฺขมนฺติ, เอตฺถ จรนฺติ, เอตฺถ ปิวนฺติ, อิมินา มคฺเคน ปวิสนฺตี"ติ สลฺลกฺเขตฺวา มคฺคํ ปิธาย กุมฺมคฺคํ วิวริตฺวา โอกจรญฺจ โอกจาริกญฺจ เปตฺวา สยํ ปฏิจฺฉนฺนฏฺาเน สตฺตึ คเหตฺวา ติฏฺติ, อถ สายณฺหสมเย มิคา อกุโตภเย อรญฺเ จริตฺวา ปานียํ ปิวนฺติ ^๒- มิคโปตเกหิ สทฺธึ กีฬมานา วสนฏฺานสนฺติกํ อาคนฺตฺวา โอกจรญฺจ โอกจาริกญฺจ ทิสฺวา "สหายกา โน อาคตา ภวิสฺสนฺตี"ติ นิราสงฺกา ปวิสนฺติ, เต มคฺคํ ปิหิตํ ทิสฺวา "นายํ มคฺโค, อยํ มคฺโค ภวิสฺสตี"ติ กุมฺมคฺคํ ปฏิปชฺชนฺติ. มิคลุทฺทโก น ตาว กิญฺจิ กโรติ, ปวิฏฺเสุ ปน สพฺพปจฺฉิม สนิกํ ^๓- ปหรติ, โส อุตฺตสติ, ตโต สพฺเพ อุตฺตสิตฺวา "ภยํ อุปฺปนฺนนฺ"ติ ปุรโต โอโลเกตฺวา ^๔- อุทเกน วา วเนน วา ปพฺพเตน วา สนฺนิรุทฺธํ มคฺคํ ทิสฺวา อุโภหิ ปสฺเสหิ องฺคุลิสงฺขลิกํ วิย คหนวนํ ปวิสิตุํ อสกฺโกนฺตา ปวิฏฺมคฺเคเนว @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เอกํ ทีปกมิคํ ^๒ ฉ.ม. ปิวิตฺวา @^๓ ฉ.ม. สณิกํ เอวมุปริปิ ^๔ ฉ.ม. โอโลเกนฺตา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๑๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=412&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=10476&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=10476&pagebreak=1#p412