อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๓๘๖.

สปฺปีติกานิ เทฺว ฌานานิ ทสฺเสติ. อญฺ วา ตโต สนฺตตรนฺติ ตโต ฌานทฺวยโต สนฺตตรํ อญฺ อุปริฌานทฺวยญฺเจว มคฺคทฺวยญฺจ. เนว ตาว อนาวฏฺฏี กาเมสุ โหตีติ อถโข โส เทฺว มคฺเค ปฏิวิชฺฌิตฺวา ิโตปิ อริยสาวโก อุปริ ฌานานํ มคฺคานํ วา อนธิคตตฺตา เนว ตาว กาเมสุ อนาวฏฺฏี โหติ, อนาวฏฺฏิโน อนาโภโค น โหติ. สาวฏฺฏิโน ^๑- สาโภโคเยว โหติ. กสฺมา? จตูหิ ฌาเนหิ วิกฺขมฺภนปฺปหานสฺส, ทฺวีหิ มคฺเคหิ สมุจฺเฉทปฺปหานสฺส อภาวา. มยฺหมฺปิ โขติ น เกวลํ ตุยฺหเมว, อถโข มยฺหํปิ. ปุพฺเพว สมฺโพธาติ มคฺคสมฺโพธิโต ปมตรเมว. ปญฺาย สุทิฏฺ โหตีติ ^๒- เอตฺถ โอโรธนาฏกาปชหนปญฺา อธิปฺเปตา. ปีติสุขํ นาชฺฌคมินฺติ ^๓- สปฺปีติกานิ เทฺว ฌานานิ น ปฏิลภึ. อญฺ วา ตโต สนฺตตรนฺติ อิธ อุปริฌานทฺวยํ เจว จตฺตาโร จ มคฺคา อธิปฺเปตา. ปจฺจญฺาสินฺติ ปฏิอญฺาสึ. [๑๗๙] เอกมิทาหํ มหานาม สมยนฺติ กสฺมา อารทฺธํ? อยํ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิ. เหฏฺา กามานํ อสฺสาโทปิ อาทีนโวปิ กถิโต, นิสฺสรณํ น กถิตํ, ตํ กเถตุํ อยํ เทสนา อารทฺธา. กามสุขลฺลิกานุโยโค หิ เอโก อนฺโต อตฺตกิลมถานุโยโค เอโก ^๔- อิเมหิ อนฺเตหิ มุตฺตํ มม สาสนนฺติ อุปริผล- สมาปตฺติสีเสน สกลสาสนํ ทสฺเสตุํปิ อยํ เทสนา อารทฺธา. คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเตติ ตสฺส ปพฺพตสฺส คิชฺฌสทิสํ กูฏํ อตฺถิ, ตสฺมา คิชฺฌกูโฏติ วุจฺจติ. คิชฺฌา วา ตสฺส กูเฏสุ นิวสนฺตีติปิ คิชฺฌกูโฏติ วุจฺจติ. อิสิคิลิปสฺเสติ อิสิคิลิปพฺพตสฺส ปสฺเส. กาฬสิลายนฺติ กาฬวณฺเณ ปิฏฺิปาสาเณ. อุพฺภฏฺกา โหนฺตีติ อุพฺภาเยว ^๕- ิตกา โหนฺติ อนิสินฺนา. โอปกฺกมิกาติ อุพฺภฏฺกาทินา อตฺตโน อุปกฺกเมน นิพฺพตฺติตา. นิคนฺโถ อาวุโสติ อญฺ การณํ วตฺถุํ อสกฺโกนฺตา นิคนฺถสฺส อุปริ ปกฺขิปึสุ. สพฺพญฺู สพฺพทสฺสาวีติ โส อมฺหากํ สตฺถา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ สพฺพํ ชานาติ ปสฺสตีติ ทสฺเสติ. อปริเสสํ าณทสฺสนํ ปฏิชานาตีติ โส อมฺหากํ สตฺถา อปริเสสธมฺมํ ชานนฺโต @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อาวฏฺฏิโน ^๒ ก. อโหสีติ ^๓ ฉ.ม. นาชฺฌคมนฺติ @^๔ ฉ.ม. เอโกติ ^๕ ฉ.ม. อุทฺธํเยว, สี. อุพฺภํเยว

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๓๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=386&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=9869&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=9869&pagebreak=1#p386