อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๓๔๙.

ตํ ปน ธมฺมจกฺกํ ทุวิธํ โหติ ปฏิเวธาณญฺจ เทสนาาณญฺจ. ตตฺถ ปญฺาปภาวิตํ อตฺตโน อริยผลาวหํ ^๑- ปฏิเวธาณํ. กรุณาปภาวิตํ สาวกานํ อริยผลาวหํ เทสนาาณํ. ตตฺถ ปฏิเวธาณํ อุปฺปชฺชมานํ อุปฺปนฺนนฺติ ทุวิธํ. ตญฺหิ อภินิกฺขมนโต ยาว อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นาม. ตุสิตภวนโต วา ยาว มหาโพธิปลฺลงฺเก อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นาม. ทีปงฺกรโต ^๒- ปฏฺาย วา ยาว อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนํ นาม. เทสนาาณํปิ ปวตฺตมานํ ปวตฺตนฺติ ทุวิธํ. ตญฺหิ ยาว อญฺาโกณฺฑญฺสฺส ^๓- โสตาปตฺติมคฺคา ปวตฺตมานํ, ผลกฺขเณ ปวตฺตนฺนาม. เตสุ ปฏิเวธาณํ โลกุตฺตรํ, เทสนาาณํ โลกิยํ. อุภยํปิ ปเนตํ อญฺเหิ อสาธารณํ, พุทฺธานํเยว โอรสญฺาณํ. อิทานิ เยหิ พเลหิ สมนฺนาคโต ตถาคโต อาสภณฺานํ ปฏิชานาติ, ยานิ อาทิโต จ ^๔- "ทส โข ปนีมานิ สาริปุตฺต ตถาคตสฺส ตถาคตพลานี"ติ นิกฺขิตฺตานิ, ตานิ วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ กตมานิ ทส, อิธ สาริปุตฺต ตถาคโต านญฺจ านโตติอาทิมาห. ตตฺถ านญฺจ านโตติ การณญฺจ การณโต. การณญฺหิ ยสฺมา ตตฺถ ผลํ ติฏฺติ ตทายตฺตวุตฺติตาย ^๕- อุปฺปชฺชติ เจว ปวตฺตติ จ, ตสฺมา านนฺติ วุจฺจติ. ตํ ภควา "เย เย ธมฺมา เยสํ เยสํ ธมฺมานํ เหตุปจฺจยา อุปาทาย, ตํ ตํ านํ. เย เย ธมฺมา เยสํ เยสํ ธมฺมานํ น เหตุปจฺจยา ^๖- อุปาทาย, ตํ ตํ อฏฺานนฺ"ติ ปชานนฺโต านญฺจ านโต อฏฺานญฺจ อฏฺานโต ยถาภูตํ ปชานาติ. อภิธมฺเม ปเนตํ "ตตฺถ กตมํ ตถาคตสฺส านญฺจ านโต อฏฺานญฺจ อฏฺานโต ยถาภูตํ าณนฺ"ติอาทินา ^๗- นเยน วิตฺถาริตเมว. ยมฺปิติ เยน าเณน. อิทมฺปิ สาริปุตฺต ตถาคตสฺสาติ อิทํปิ านาานญฺจ าณํ ^๘- ตถาคตสฺส พลนฺนาม โหตีติ อตฺโถ. เอวํ สพฺพปเทสุ โยชนา เวทิตพฺพา. กมฺมสมาทานานนฺติ สมาทิยิตฺวา กตานํ กุสลาสุสลกมฺมานํ, กมฺมเมว วา กมฺมสมาทานํ. านโส เหตุโสติ ปจฺจยโต เจว เหตุโต จ. ตตฺถ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อริยพลาวหํ, เอวมุปริปิ ^๒ ฉ.ม. ทีปงฺกรทสพลโต @^๓ ฉ.ม. อญฺาตโกณฺฑญฺ...เอวมุปริปิ ^๔ ฉ.ม. ว @^๕ ฉ.ม. ตทายตฺตวุตฺติยาย ^๖ ฉ.ม. น เหตู น ปจฺจยา ^๗ อภิ. วิภงฺค ๓๕/๘๐๙/๔๐๙ @าณวิภงฺค. ทสกนิทฺเทส ^๘ ฉ.ม. านาฏฺานาณํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๓๔๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=349&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=8919&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=8919&pagebreak=1#p349