อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๒๗.

สฺวายํ อิธ ยสฺมา ปุถุชฺชโน อปริญฺาตพฺพตฺถุโก ^๑- อปริญฺาตมูลิกา จ อิธาธิปฺเปตานํ สพฺพธมฺมานํ มูลภูตา มญฺนา โหติ, ตสฺมา ปุถฺชฺชนํ ทสฺเสตฺวา ปุคฺคลาธิฏฺานาย เทสนาย อตฺถํ ^๒- อาวีกาตุํ "อิธ ภิกฺขเว อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน อริยานํ อทสฺสาวี"ติ เอวํ ปุถุชฺชนํ นิทฺทิสีติ เวทิตพฺโพ. ปวีวารวณฺณนา เอวํ ปุถุชฺชนํ ทสฺเสตฺวา ^๓- อิทานิ ตสฺส ปวีอาทีสุ วตฺถูสุ สพฺพสกฺกายธมฺมชนิกํ มญฺนํ ทสฺเสนฺโต ปวึ ปวิโตติอาทิมาห. ตตฺถ ลกฺขณปวี สสมฺภารปวี อารมฺมณปวี สมฺมติปวีติ จตุพฺพิธา ปวี. ตาสุ "กตมา จ อาวุโส อชฺฌตฺติกา ปวีธาตุ? ยํ อชฺฌตฺตํ ปจฺจตฺตํ กกฺขฬํ ขริคตนฺ"ติ อาทีสุ ^๔- วุตฺตา ลกฺขณปวี. "ปวึ ขเณยฺย วา ขณาเปยฺย วา"ติ อาทีสุ ^๕- วุตฺตา สสมฺภารปวี. เย จ เกสาทโย วีสติโกฏฺาสา อโยโลหาทโย จ พาหิรา, สา หิ วณฺณาทีหิ สมฺภาเรหิ สทฺธึ ปวีติ สสมฺภารปวี. "ปวีกสิณเมโก สญฺชานาตี"ติ อาทีสุ ^๖- อาคตา ปน อารมฺมณปวี นิมิตฺตปวีติปิ วุจฺจติ. ปวีกสิณชฺฌานลาภี เทวโลเก นิพฺพตฺโต อาคมนวเสน ปวีเทวตาติ นามํ ลภติ อยํ สมฺมติปวีติ เวทิตพฺพา. สา สพฺพาปิ อิธ ลพฺภติ. ตาสุ ยงฺกิญฺจิ ปวึ อยํ ปุถุชฺชโน ปวิโต สญฺชานาติ, ปวีติ สญฺชานาติ, ปวีภาเวน สญฺชานาติ, โลกโวหารํ คเหตฺวา สญฺาวิปลฺลาเสน สญฺชานาติ ปวีติ. เอวํ ปวีภาวํ อมุญฺจนฺโตเยว วา เอวํ ^๗- "สตฺโตติ วา สตฺตสฺสา"ติ วา อาทินา นเยน สญฺชานาติ. กสฺมา เอวํ สญฺชานาตีติ น วตฺตพฺพํ. อุมฺมตฺตโก วิย หิ ปุถุชฺชโน. โส ยงฺกิญฺจิ เยน เกนจิ อากาเรน คณฺหาติ. อริยานํ อทสฺสาวิตาทิเภทเมว วา เอตฺถ การณํ. ยํ วา ปรโต "อปริญฺาตํ ตสฺสา"ติ วทนฺเตน ภควตา ว วุตฺตํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อปริญฺาตวตฺถุโก ^๒ ฉ.ม., อิ. ตํ อตฺถํ. ^๓ ฉ.ม., อิ. นิทฺทิสิตฺวา. @^๔ อภิ. วิภงฺค. ๓๕/๑๗๓/๙๖ ธาตุวิภงฺค. ^๕ วินย. มหาวิ. ๒/๒๘/๑๕๘ ปาจิตฺติยกณฺฑ. @^๖ ที. ปาฏิ. ๑๑/๓๔๖/๒๓๗ สงฺคีติสุตฺต ^๗ ฉ.ม., อิ เอตํ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๒๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=27&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=679&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=679&pagebreak=1#p27