อรรถกถาเล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๓๘.

สปฺปุริสานํ ธมฺมาติ สปฺปุริสธมฺมา. ตตฺถ สุตฺตเคยฺยาทิกํ ธมฺมํ ชานาตีติ ธมฺมญฺู. ตสฺส ตสฺเสว ภาสิตสฺส อตฺถํ ชานาตีติ อตฺถญฺู. "เอตฺตโกมฺหิ สีเลน สมาธินา ปญฺายา"ติ เอวํ อตฺตานํ ชานาตีติ อตฺตญฺู. ปฏิคฺคหณปริโภเคสุ มตฺตํ ชานาตีติ มตฺตญฺู. อยํ กาโล อุทฺเทสสฺส, อยํ กาโล ปริปุจฺฉาย, อยํ กาโล โยคสฺส อธิคมายาติ เอวํ กาลํ ชานาตีติ กาลญฺู. เอตฺถ จ ปญฺจ วสฺสานิ อุทฺเทสสฺส กาโล. ทส ปริปุจฺฉาย. อิทํ อติสมฺพาธํ. ทส วสฺสานิ ปน อุทฺเทสสฺส กาโล. วีสติ ปริปุจฺฉาย. ตโต ปรํ โยเค กมฺมํ กาตพฺพํ. อฏฺวิธํ ปริสํ ชานาตีติ ปริสญฺู. เสวิตพฺพาเสวิตพฺพํ ปุคฺคลํ ชานาตีติ ปุคฺคลญฺู. (๖) [๓๓๑] นิทฺทสวตฺถูนีติ นิทฺทสาทิวตฺถูนิ. นิทฺทโส ภิกฺขุ, นิพฺพีโส, นิตฺตึโส, นิจฺจตฺตาลีโส, นิปฺปญฺาโส, ภิกฺขูติ เอวํ วจนการณานิ. อยํ กิร ปโญฺห ติตฺถิยสมเย อุปฺปนฺโน. ติตฺถิกา ^๑- หิ ทสวสฺสกาเล มตํ นิคฺคณฺ นิทฺทโสติ วทนฺติ. โส กิร ปุน ทสวสฺโส น โหติ. น เกวลญฺจ ทสวสฺโสว. นววสฺโสปิ ฯเปฯ เอกวสฺโสปิ น โหติ. เอเตเนว นเยน วีสติวสฺสาทิกาเลปิ มตํ นิพฺพีโส นิตฺตึโส นิจฺจตฺตาลีโส นิปฺปญฺาโสติ วทนฺติ. อายสฺมา อานนฺโท คาเม ปิณฺฑาย ^๒- วิจรนฺโต ตํ กถํ สุตฺวา วิหารํ คนฺตฺวา ภควโต อาโรเจสิ. ภควา อาห:- "น อิทํ อานนฺท ติตฺถิกานํ ^๓- อธิวจนํ มม สาสเน ขีณาสวสฺเสตํ อธิวจนนฺติ. ^๔- ขีณาสโว หิ ทสวสฺสกาเล ปรินิพฺพุโต ปุน ทสวสฺโส น โหติ. น เกวลญฺจ ทสวสฺโสว, นววสฺโสปิ ฯเปฯ เอกวสฺโสปิ. น เกวลญฺจ เอกวสฺโสว, ทสมาสิโกปิ ฯเปฯ เอกมาสิโกปิ. เอกทิวสิโกปิ. เอกมุหุตฺติโกปิ น โหติเอว. กสฺมา? ปุน ปฏิสนฺธิยา อภาวา. นิพฺพีสาทีสุปิ เอเสว นโย. อิติ ภควา มม สาสเน ขีณาสวสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ ^๕- วตฺวา เยหิ การเณหิ โส นิทฺทโส โหติ, ตานิ ทสฺเสตุํ สตฺต นิทฺทสวตฺถูนิ เทเสสิ. ^๕- เถโรปิ ตเมว เทสนํ อุทฺธริตฺวา สตฺต นิทฺทสวตฺถูนิ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ติตฺถิยา, อิ. ติตฺถิยสฺมึ ^๒ ฉ.ม., อิ. ปิณฺฑาย น ทิสฺสติ @^๓ ฉ.ม. ติตฺถิยานํ ^๔ ฉ.ม., อิ. อธิวจนํ ^๕ ฉ.ม. เทเสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๓๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=6&page=238&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=6026&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=6&A=6026&pagebreak=1#p238